راپۆرتی: درەو میدیا موقتەدا سەدر لە نوێترین تویتدا هەڕەشەی پەناربردن بۆ بژاردەی ئۆپۆزسیۆن بوون دەكات، عەممار حەكیم و عامریش لەسەر كاندیكردنی عادل عەبدولمەهدی بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران ڕێكدەكەون، عەبادیش خۆزگە دەخوازێت خۆی بۆ خولی دووەمی سەرۆك وەزیرانی عێراق كاندید نەكردایەتەوە، یەكێتی سەرقاڵی یەكلاكردنەوەی پۆستی سەرۆك كۆمارە، ئەوە لە كاتێكدایە، تائێستا بەشێك لە سەركردەكانی پارتی لە ڕاگەیاندنەكانی عێراقدا ئاماژەبەوەدەكەن كە پۆستی سەرۆك كۆمار پشكی پارتییە و سازشی لێناكەن، هاوكات هەواڵی ئەوەش هەیە كە پارتی پۆستی جێگری سەرۆكی پەرلەمانی عێراقی یەكلاكردبێتەوە و یەكێك لە وەزارەتە سیادییەكانی عێراقیش كە پشكی كوردە دیارنیە تائیستا كێ وەریدەگرێت، كە ئەگەر زۆرە لە نێوان وەزارەتەكانی دارایی و دەرەوەدا یەكێكیان بێت، چونكە نەوت و ناوخۆ وەك موڵكی شیعەی لێهاتووە و وەزارەتی بەرگریش موڵكی سوننەكانە، كە هەر پێنج وەزارەت سیادییەكەی عێراقن، ئەوەی دیارنیە تائێستا یەكلاكردنەوەی كاندیدی سەرۆكی پەرلەمانە كە تائێستا 9 پەرلەمانتاری كوتلە جیاوازەكانی سوننە خۆیان بۆ ئەو پۆستە كاندیدكردووە. ڕەنگە ئەمە دیارترین پێشهاتەكانی دیمەنی سیاسی عێراق بێت لەم چەند كاتژمێرەی رابردوودا، كە كەمتر لە 48 كاتژمێری ماوە بۆ دانیشتنی پەرلەمانی عێراق و هەڵبژاردنی دەستەی سەرۆكایەتی پەرلەمان كە هەنگاوی یەكەمە و بەدوایدا سەرۆك كۆمار دیاریدەكرێت، سەرۆك كۆماریش كاندیدی گەورەترین كوتلە ڕادەسپێرێت بۆ پێكهێنانی كابینەی حكومەت، بێگومان بۆ هەر یەكێكیش لەم هەنگاوانە، دەستوری عێراق وادەی زەمنی دیاریكراوە داناوە. تیرۆر و سزادانی كورد فریای عەبادی نەكەوت عەبادی كە خۆی بە ڕزگاكەری عێراق جارێك لەدەستی تیرۆر و، جارێكیش پاراستنی لە هەڕەشەی پارچەكردن دەزانی، پێیوابوو لەسەر سینیەكی زێڕین پۆستی سەرۆك وەزیرانی پێشكەشدەكرێتەوە، بەڵام پەرتبونی ناوماڵی پێكهاتەكەی و، پەرتبونی ناوماڵی حزبەكەی ئەم دەرفەتی لەدەستدا و بەجۆرێ بێهیوابوو كە دوای چەند ڕۆژێك لە پەیامەكەی مەرجەعییەت بڵێت، حەزم لەخۆ كاندیكردنەوە نەئەكرد و تموحی وەرگرتنەوەی ئەو پۆستە نەبوو، بەڵام بەرمەبنای ڕێنمایی هەندێك بەوپێیەی سەركەوتنی ئەمنیی و ئابوریمان بەدەستهێناوە داوایانلێكردم خۆم كاندیدبكەمەوە، عەبادی ئەم قسانەی كە لە كۆنگرەی ڕۆژنامەوانی هەفتانەیدا كرد، خۆزگەی ئەوەشی خواست كە خۆی بۆ ئەو پۆستەكاندید نەكردایەتەوە و نەكەوتایەتە ناو ئەو ململانێ سیاسییەوە بۆ ئەو پۆستە. سەدر ناز و فشاری سیاسی دەكات یەكێك لە پێشهاتە تازەكانی تری دیمەنی سیاسی عێراق تویتێكی موقتەدا سەدرە كە ئێوارەی ئەمڕۆ لە تۆڕی كۆمەڵایەتی تویتەر بڵاویكردوەتەوە و هەڕەشەی پەنابردن بۆ بژارەی ئۆپۆزسیۆن دەكات. سەدر لەو تویتەیدا دەڵێت، لەگەڵ (گەورەكانی عێراق) گەیشتینە سازان بۆ كاندیدكردنی كۆمەڵێك كەسایەتی (تەكنۆكرات_بێلایەن) بۆ (سەرۆكایەتی وەزیران) بەبڕیارێكی عێراقی ڕووت، كە لەسەر ئەو بنەمایەش كاندیدی وەزارەتەكانی هەڵبژێرێن دور لە دابەشكارییە حزبی وتائیفی و ئیتنیەكان، بەڵكو لەسەر بنەمای پێوەرە دروست و پەسەندكراوەكان، بەپێی پسپۆڕی و شارەزایی و دەستپاكی، بەڵام هەندێك لە سیاسییەكان دەستبەجێ ڕەتیانكردەوە و بیرۆكەی بێلایەنیشیان ڕەتكردەوە، بگرە (تەكنۆكرات)یشان، ڕەتكردەوە، بۆئەوەی عێراق بگەڕێننەوە بۆ چوارگۆشەی یەكەم، بۆئەوەی گەندەڵەكان بە بەرگێكی نوێوە بگەڕێنەوە و حزبەكان و دەستە ئابورییەكانی سەربەخۆیان كۆنترۆڵی سامانی گەل و مافەكانی بكەن، ئەگەر بەردەوامبوون لەسەر ئەوە, ئۆپۆزسیۆن بوون هەڵدەبژێم و دەیكەمە پەیڕە و ڕەفتار. لەبارەی ئەم تویتە تازەیەی سەدرەوە، سەرچاوەیەكی سیاسی باڵا لە عێراق بە"درەو میدیا"ی، ڕاگەیاند: ئەم قسانەی سەدر زیاتر نازی سیاسی و چڕكردنەوەی فشارە لەسەر هێزەكان بۆئەوەی بنەمای دانانی كەسایەتیەكی بێلایەن بۆ پۆستی سەرۆك وەزیرانی قبوڵبكەن، وتیشی: سەدر لە هەموو كەس باشتر دەزانێت كە پێكهێنانی حكومەت بەبێ هاوپەیمانی سائیرون مەحاڵە، بۆیە دەیەوێت فشاری زیاتر لەلایەنەكان بكات بۆ ڕازیببن بە مەرجەكانی. عەبدولمەهدی ناوی دێتەوە پێشەوە هەر لەو چوارچێوەیەدا، پێگەی "غەد پرێس"، لەزاری سەرچاوەیەكی نزیك لە ڕەوتی حیكمەوە بڵاویكردوەتەوە، كە عەممار حەكیم و سەرۆكی هاوپەیمانی فەتح هادی عامری، ڕێككەوتون لەسەر كاندیدكردنی عادل عەبدولمەهدی بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران. بە وتەی سەرچاوەكە، سەدریش ڕەزامەندی پیشانداوە لەسەر كاندیدكردنی ناوبراو، بەوپێیەی لەدوای جیابونەوەی ڕەوتی حیكمە لە ئەنجومەنی باڵای ئیسلامی عادل عەبدولمەهدی زیاتر وەك كەسێكی بێلایەن دەركەوتووە، بەڵام تا ئەو كاتەی سەدر بەڕەسمی پشتیوانی دەكات ئەم پشتیوانیە لە چوارچێوەی قسە و پێشبینیدا دەمێنێتەوە. یەكێتی و پارتی پۆستەكانی بەغداد دابەشدەكەن بەگوێرەی سەرچاوەكانی هەواڵ، بەدرێژایی چەند كاتژمێری ڕابردوو ئەنجومەنی سەركردایەتی یەكێتی نیشتمانی كوردستان لە كۆبونەوەدا بووە بۆ یەكلاكردنەوەی پۆستی سەرۆك كۆمار و بەوتەی سەرچاوەیەكی ئاگاداریش (محەمەد سابیر و فوئاد مەعسوم ) زۆرترین چانسیان هەیە بۆ وەرگرتنی ئەو پۆستە، ئەوە لە كاتێكدایە، تائێستا بەشێك لە سەركردەكانی پارتی لە لێدوانەكانیاندا بۆ میدیا عێراقییەكان تەئكید دەكەن كە ئەو پۆستە پشكی پارتیە، بە وتەی هەندێك سەرچاوەی ئاگادار ئەم لێدوانانە دەچێتەچوارچێوەی فشار و هۆشداری بۆ یەكێتی كە دەبێت كاندیدەكەی كاندیدی پارتیش بێت، واتە بە هەموو كاندیدێك ڕازینابێت، بەپێی زانییارییەكان پارتی (فوئاد مەعسوم و بەرهەم ساڵح)ی، بەلاوە پەسەندە، پشتیوانی مەلابەختیاریش دەكات، بەڵام پێناچێت حەزی بە كەسێك بێت لە خانەوادەی تاڵەبانی. هەر بەپێی زانیارییەكانی "درەو میدیا" پارتی پۆستی جێگری سەرۆكی پەرلەمانی عێراقیشی یەكلاكردوەتەوە (بەشیر حەداد) كە لە پێشتر ئەندامی پەرلەمانی كوردستان بووە، لەم خولەدا لەسەر لیستی پارتی سەركەوتووە بۆ پەرلەمانی عێراق و ئەو پۆستە وەردەگرێت. سەبارەی بە پێویستی وەزارەتە سیادییەكانیش ( ناوخۆ و بەگریی و دەرەوە و نەوت و دارایی)ین، شیعە سێ وەزارەت و كورد و سوننەش یەكی وەزارەتێك دەبەن. (ناوخۆ و نەوت) لە ماوەی چەند ساڵی ڕابردوودا بەدەستی شیعەكانەوە بووە، سوننەش وەزارەتی بەگری لابووە، كورد دوو خول وەزارەتی دەرەوە و خولێكیش وەزارەتی دارایی لابووە، بۆیە پێشبینیدەكرێت لە نێوان ئەم دوو وەزارەتەدا یەكێكیان وەربگرێتەوە كە ئەگەرە بەهێزەكە بۆ وەزارەتی داراییە و ئەگەریش زۆرە پارتی وەریبگرێتەوە.
( درەو میدیا): بڕیارە ڕۆژی شەممەی داهاتوو 15ی، ئەیلول پەرلەمانی عێراق بۆ سێیەمجار بۆ هەڵبژاردنی دەستەی سەرۆكایەتی پەرلەمان (سەرۆك و دوو جێگرەكەی) كۆببێتەوە، ئەوەش دوای ئەوەی لە هەردوو كۆبونەوەی 3 و 4 ئەم مانگە شكستیهێنا لەدەسنیشانكردنی، بەهۆی ڕێككنەكەوتنی لایەنەكان. بەپێی ئەو تەوافوقەی لە ساڵی 2003وە لە عێراق پیادەكرێت، پۆستی سەرۆكی پەرلەمان لە پشكی پێكهاتەی سوننەكانە، كە لە چوارچێوەی یەك پاكێجدا هەرسێ پێكهاتەی شیعە و كورد و سوننە لەسەری ڕێكدەكەون، سەرۆكایەتی كۆمار بۆ كورد دەبێت و سەرۆك وەزیرانیش پشكی شیعەیە. سەرۆكی پەرلەمان دوای هەڵبژاردنی دەستەی سەرۆكایەتی پەرلەمان، سەرۆكی هەڵبژێردراوی پەرلەمانی عێراق گەورەترین كوتلە دیاریدەكات، نەك سەرۆكی كاتیی (تەمەن). دیارترین كاندیدەكان بۆ پۆستی سەرۆكی پەرلەمان (پێكهاتەی سوننە) محەمەد حەلبوسی_ئوسامە نوجێفی _محەمەد تەمیم_تەلال زەوبەعی_ڕەشید عەززاوی_محەمەد خالیدی_ئەحمەد جبوری_خالید عوبێدی-ئەحمەد عەبدوڵا جبوری. كاندیدی سەركەوتوو بۆ وەرگرتنی پۆستی سەرۆكی پەرلەمان پێویستی بە 165 دەنگ هەیە، (نیوە+1)، ژمارەی كورسییەكانی ئەم خولە 329 كورسییە. سەرۆك كۆمار لە مادەی 68 دەستوری عێراقدا كۆمەڵێك مەرج دیاریكراوە بۆ هەر كەسێك كە خۆی بۆ پۆستی سەرۆكی كۆماری عێراق كاندیدبكات: یەكەم: لە عێراق لەدایكبوبێت و لە دایك و باوكێكی عێراقی بێت. دووەم: كەسایەتییەكی پێگەیشتوبێت و چلەمین ساڵی تەمەنی تەواوكردبێت. سێیەم:خاوەنی ناوبانگێكی باش و شارەزایی سیاسی بێت، بە دەستپاكی و ڕاستگۆیی و دادوەری و دڵسۆزیی بۆ نیشتمان ناسرابێت. چوارەم:سزا نەدرابێت بەتاوانی ناموس. -لە خاڵی یەكەمی مادەی 77یشدا كە باس لە مەرجەكانی كاندید دەكات بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران هاتووە، مەرجە سەرۆك وەزیران هاوشێوەی سەرۆك كۆمار هەڵگری بڕوانامەی زانكۆ یان بڕوانامەیەك كە هاوتای زانكۆبێت، واتە مەرجە سەرۆك كۆمار بڕوانامەی زانكۆی هەبێت. -مادەی70 دەستوری عێراق كە لە دوو بڕگە پێكدێت، باس لەچۆنیەتی هەڵبژاردنی سەرۆك كۆمار دەكات لە پەرلەمان: 1- ئەنجومەنی نوێنەران بە زۆینەی دوو لەسەرسێی دەنگی ئەندامەكانی كاندیدێك بۆ پۆستی سەرۆك كۆمار دیاریدەكات. 2- ئەگەر هیچكام لە كاندیدەكان دەنگی پێویسیتان نەهێنا، ڕكابەرییەكە دەكەوێتە نێوان ئەو دوو كاندیدەی زۆرترین دەنگیانهێناوە، هەر كامیان لە گەڕی دووەمی دەنگداندا زۆرینەی هێنا، دەبێتە سەرۆك كۆمار. -مادەی 72 لە دەستوری عێراق تەئكید لە بەردەوامی سەرۆك كۆمار دەكات لەسەر كارەكەی، تا دوای تەواوبونی هەڵبژاردنی پەرلەمانی نوێ و كۆبونەوەی، پێویستە لە ماوەی 30 ڕۆژ دوای یەكەم كۆبوونەوەی پەرلەمان سەرۆك كۆماری نوێ هەڵبژێرێت. سەرۆك وەزیران لە مادەی 72ی دەستوری عێراقدا هاتووە: یەكەم: سەرۆك كۆمار كاندیدی گەورەترین كوتلەی پەرلەمان ڕادەسپێرێ بۆ پێكهێانی كابینەی نوێی حكومەت، لە ماوەی 15 ڕۆژ و لە كاتی هەڵبژاردنیەوە بۆ پۆستی سەرۆك كۆمار. 2-سەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو، پێویستە لە ماوەی 30 ڕۆژدا، لە كاتی ڕاسپاردنیەوە، ئەندامانی كابینەكەی دیاریبكات. 3-لە كاتی شكستهێنانی سەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو لەو ماوەیەی بۆی دیاریكراوە بۆ هەڵبژاردنی ئەندامانی كابینەكەی، سەرۆك كۆمار لە ماوەی 15 ڕۆژدا كاندیدێكی تر ڕادەسپێرێ بۆ پێكهێانی حكومەت، بە هەمان شێوە كاندیدی دووەم پێویستە لەو وادەیەی لەبڕگەی دووەمی ئەم مادەیەدا بۆی دیاریكراوە كە 30 ڕۆژە، كابینەكەی پێكبهێنێت و بیخاتە بەردەم پەرلەمان بۆ متمانە وەرگرتن. نزیكترین سیناریۆ بۆ پێكهێنانی حكومەت: هاوپەیمانی فەتح (هادی عامری) و هاوپەیمانی سائیرون (موقتەدا سەدر) و كورد (پارتی و یەكێتی) و وەتەنیە (ئەیاد عەلاوی) و ڕەوتی حیكمە(عەممار حەكیم) و ئیرادە و كەفائات و جیابووەكان لە ئیئتیلافی نەسر و میحوەری نیشتمانی (بەشێك لە سوننەكان)، حكومەتی داهاتوو پێكدێنن. بەپێی ئەم سیناریۆیە بێت دەوڵەتی یاسا بە هەردوو باڵەكەی كە(حەیدەر عەبادی و نوری مالیكی) سەرۆكایەتی دەكەن، لەگەڵ كۆمەلێك هێز لەناو كورد و سوننە لە پێكهێنانی حكومەتی داهاتوو دەكرێنە دەرەوە. لەگەڵ ئەوەی هەندێك ئەم سیناریۆیە بە بەهێز و پێشبینیكراو بۆ پێكهێنانی حكومەتی ئایندە دەزانن، بەڵام وەك بەشێك لە چاودێران دەڵێن، ئەستەمە حزبی دەعوە كە هەردوو باڵەكەی مالیكی و عەبادی لەخۆدەگرێ، بەجارێك لە پرۆسەی سیاسی بكرێتە دەرەوە، بەڕای ئەوان دەعوە پۆستی سەرۆك وەزیران لەدەستدەدات، بەڵام بەشێكی گرنگ دەبێت لە حكومەتی ئایندە. عەباس موسەوی وتەبێژی ئیئتیلافی دەوڵەتی یاسا ئەمڕۆ بە "سۆمەرییە نیوز"ی وتووە، نیمچە ڕێككەوتنێك هەیە لەناو هاوپەیمانی (بنیاتنان) هاوپەیمانییەكەی (مالیكی و عامری)، كە فەتح لەگەڵ سائیرون و، ئیئتیلافی دەوڵەتی یاساش لەگەڵ هاوپەیمانی نەسر جۆرێك لەكرانەوە ئەنجامبدەن بۆ پێكهێنانی كوتلەیەكی بەهێز و خۆڕاگر كە توانای ڕوبەڕوبونەوەی ئاستنەگەكانی داهاتووی هەبێت دور لە كاندیدكردنی هیچ ناوێك. دوای پەیامەكەی مەرجەعییەتی باڵای شیعەكان و پشتیوانینەكردنی لە هیچ یەكێك لەو كاندیدانەی دەیانویست پۆستی سەرۆك وەزیران وەربگرن و پێشتر لە دەسەڵات بوون، هەموو ئەو كاندید و لایەنانەی ڕكابەریی و ململانێی توندی یەكتریان دەكرد بۆ وەرگرتنی ئەو پۆستە بێهیوابوون، بەوەش ناكۆكی یەكەمی ناو ماڵی شیعە كۆتاییهات كە هاوكات بەربەستێكی گەورەی نەگەیشتنی لایەنەكانیش بوو بەڕێكەوتن، لەسەر پێكهێنانی حكومەتی داهاتووی عێراق.
(درەو میدیا): ناوی (4) كەسی نوێ وەكو كاندید بۆ پۆستی سەرۆك وەزیرانی عێراق كەوتە سەر زاری میدیاكانی عێراق. بەپێی هەواڵێك كە سایتی سۆمەریەنیوز لە زاری سەرچاوەیەكی ئاگادارەوە بڵاویكردوەتەوە، گفتوگۆكان بۆ یەكلاكردنەوەی ناوی كاندیدەكانی پۆستی سەرۆك وەزیرانی نوێی عێراق بەردەوامن. سەرچاوەكە ئاشكرایكردووە" ژمارەیەك ناوی نوێ هەن كە بۆ وەرگرتنی پۆستی سەرۆك وەزیران پێشنیازكراون، ئەو كەسانەش بریتین لە، عادل عەبدولمەهدی، محەمەد سالم غەبان، رائید فەهمی، عەبدولحسێن عەبتان، لەگەڵ دوو ناوی تر لە دەرەوەی پرۆسەی سیاسی". سەرچاوەكە ئاماژەی بەوە دەكات، یەكلاكردنەوەی ناوی كاندیدەكان كارێكی سەخت دەبێ، بەهۆی ئەوەی هەریەكەیان لەلایەن لایەنە سیاسییەكانەوە تێبینییان لەسەرە، ئەمە سەرباری بوونی چەندین كاندیدی تر لە پشتی پەرەوە كە ناوەكانیان پێشنیازكراوە و هەمویان سەربە كوتلەی چاكسازی و ئاوەدانكردنەوەن. باسلەوەدەكات، یەكلاكردنەوەی پۆستی سەرۆك وەزیران پێویستی بە یەكلاكردنەوەی پۆستەكانی تر هەیە لەوانە، پۆستی جێگری یەكەمی سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران كە بۆ پێكهاتەی شیعەیە و دەدرێت بە رەوتی سەدر و دوو كاندیدی بۆ دانراوە و چاوەڕوانی ئەوە دەكرێت كورد كاندیدی پۆستی جێگری دووەمی سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران یەكلابكاتەوە.
(درەو میدیا): چەند ئەندامێكی كۆماریی ئەنجومەنی پیرانی ئەمریكا پلاندادەنێن بۆ پەسەندكردنی یاسایەك بە ئامانجی " نەهێشتنی هەژمونی ئێران" لە عێراق، ئەوەش بەوتەی یاریدەرەێكی ئەندامی كۆنگرێس كە بۆ ئاژانسی رۆیتەرز قسەیكردووە. پرۆژە یاساكە كە رۆیتەرز دەڵێت كۆپییەكی بینیوە، سەپاندنی سزا بەسەر ئەو میلیشیا عێراقییانە لەخۆدەگرێت، كە ئێران كۆنترۆڵی كردون، هەروەها داواش لە مایك پۆمپیۆ وەزیری دەرەوەی ئەمریكا کراوە لیستی ناوی ئەو میلیشیایانە بڵاوبكاتەوە كە كۆمەك و هاوكاری لە سوپای پاسدارانی ئێران وەردەگرن. پرۆژە یاساكە ناوی " یاسای سزادانی ئەو كەسانەی كە لەلایەن ئێرانەوە پاڵپشتی دەكرێن" ەو لەلایەن دەیڤید پیردۆ , تێد كروز و ماركۆ رۆبیۆ ئەندامانی كۆماریی ئەنجومەنی پیرانەوە ئیمزاكراوە و هاوكات یاسایەكی هاوشێوەش لە ئەنجومەنی نوێنەران بە پشتیوانی ئەندامی كۆماری تید بۆ پێشكەشكراوە، بەڵام تا ئێستا هیچ لێدوانێك دەربارەی وادەی تاوتوێكردنی ئەو یاسایە لەلایەن لیژنەكانی كۆنگرێسەوە نەدراوە. رۆژی سێشەمممەش كۆشكی سپی رایگەیانج ویلایەتە یەكگرتووەكان بەتوندی و یەكلاكەرەوە وەڵامی هەر هێرشێك دەداتەوە كە لەلایەن هاوپەیمانەكانی ئێرانەوە بكرێتە سەر بەرژەوەندییەكانی ئەمریكا لە عێراق. پێنجشەممەی رابردوو، بە هاوەن و موشەك هێرشكرایە سەر ناوچەی سەوزی شاری بەغداد كە بارەگاكانی حكومەت و باڵیۆزخانەكانی وڵاتانی بیانی و ئەمریكای تێدایە.
راپۆرتی: درەو میدیا هاتنە سەرخەستی مەرجەعییەتی باڵای نەجەف، ماڵی شیعەی لەكەرتبوون و بەریەككەوتنێكی حەتمیی و، پرۆسەی سیاسیشی عێراقیشی لە تونلێكی تاریك قوتاركرد، ئێستا لەجێی شەڕی پێكهێنانی گەورەترین كوتلەی پەرلەمانیی بۆ یەكلاكردنەوەی حكومەت، مەرجەكانی مەرجەعییەت "نەخشە ڕێگای قۆناغی ئایندەیە" وەك عەممار حەكیم سەرۆكی ڕەوتی حیكمە دەڵێت. بڕیارە 72 كاتژمێری تر پەرلەمانی عێراق كۆببێتەوە و دەستەی سەرۆكایەتی پەرلەمان (سەرۆك و دوو جێگرەكەی)هەڵبژێرێت، ئەوەش دوای ڕێككەوتنی لایەنە سیاسەكان لە چوارچێوەی پاكێجێكی سیاسیدا بۆ دابەشكردنی سەرۆكایەتیەكان(سەرۆكایەتی كۆمار و پەرلەمان و ئەنجومەنی وەزیران) و كابینەی نوێی حكومەت. سەرچاوەیەكی سیاسی باڵا لە عێراق بە"درەو میدیا"ی ڕاگەیاند: ئەگەر تا ڕۆژی شەممە لایەنەكان نەگەنە ڕێككەوتن لەسەر دابەشكردنی پۆستەكان، زۆرینەی كوتلە سیاسییەكان بایكۆتی دانیشتنی پەرلەمانی عێراق دەكەن، وتیشی: هاتنە سەرخەتی مەرجەعییەتی شیعە ڕێسای یارییەكەی سەرلەبەری گۆڕی و، ئەو شەڕە بەهێزەی پێشتر لەسەر پۆستی سەرۆك وەزیران هەبوو خاوبوەتەوە، چونكە تەواوی ئەو كەسانەی ڕكابەرایەتی یەكتریان دەكرد بۆ بەدەستهێنانی ئەو پۆستە، لە گۆڕەپانەكە دوورخراونەتەوە. بەگوێرەی هەندێك سەرچاوەی عێراقی ئاگادار، ئەمڕۆ موقتەدا سەدر سەرۆكی هاوپەیمانی سائیرون، لە نەجەف لەگەڵ هادی عامری سەرۆكی هاوپەیمانی فەتح كۆبوەتەوە و تەئكیدیان لە پێویستی پابەندبون بەوادە دەستورییەكان و ڕێنماییەكانی مەرجەعیەت و ڕێكیشكەوتون لەسەر پەلەكردن لە پێكهێنانی حكومەت و یەكلاكردنەوەی پۆستی هەر سێ سەرۆكایەیتەكە. هەر بەگوێرەی زانیارییەكان لە كۆبوونەوەكەدا، سەدر و عامری ڕێككەوتون لەسەر پێشكەشەكردنی كاندیدێك بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران بەو مەرجانەی كە مەرجەعیەت دەستنیشانیكردووە. پێشتر سەرچاوەیەكی نزیك لە عەلی سیستانی گەورە مەرجەعی باڵای شیعەكان لە عێراق ئاشكرایكرد، مەرجەعییەت لە پەیوەندییە ڕاستەوخۆ و ناڕاستەوخۆكانی بە لایەنە جیاوازەكانی عێراق، تەئكیدی كردووە، پشتیوانی سەرۆك وەزیرانی داهاتوو ناكات ئەگەر لەو سیاسییانە بێت كە لەساڵانی ڕابردودا لە دەسەڵات بوون بەبێ جیاوازی، چونكە خەڵك هیچ هیوایەكی بەوانە نەماوە كە بتوانن ژیانیان باش بكەن و شەڕی گەندەڵی بكەن. ڕۆژنامەی حەیاتی لەندەنی بڵاویكردوەتەوە، هێزە شیعیەكان بەدوای كاندیدێكی نوێدا دەگەڕێن بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران و پەیامیشیان ناردووە بۆ هێزە سونییەكان كە پەلەبكەن لە یەكلاكردنەوەی كاندیدێك بۆ پۆستی سەرۆكی پەرلەمان، ئەوە لەكاتێكدایە تائێستا 9 پەرلەمانتار لە هێز و لایەنە جیاوازەكانی سوننە خۆیان بۆ ئەو پۆستە كاندیدكردووە، پۆستی سەرۆك كۆماریش تائێستا لە نێوان یەكێتی نیشتمانی كوردستان و پارتی دیموكراتی كوردستاندا یەكلانەكراوەتەوە. بڵاوبوونەوەی دەنگۆی ڕێككەوتنی سەدر و عامری لەكاتێكدایە، ڕائد فەهمی سەركردە لە هاوپەیمانی سائیرون ڕایگەیاندووە، سەرجەم ئەو گفتوگۆیانەی لەنێوان (سائیرون و فەتح) نەگەیشتوەتە ئاستی ڕێككەوتنێكی واژۆكراو. ئەو بەرپرسەی سائیرون لە لێدوانێكدا بەسۆمەرییە نیوزی وتوە، پێویستە هاوپەیمانی نەسر لەو گفتوگۆیانە بەدەرنەكرێت بەوپێیەی بەشێكی گرنگە لە هاوپەیمانی (چاكسازی و بنیاتنان)، تەئكیدیشیكردووە، سەرجەم ئەگەرەكان بۆ پێكهێنانی حكومەتی داهاتوو كراوەیە و ڕەنگە لەڕێی لێكگەیشتنی دەرەوەی هەردوو كوتلە گەورەكە، یەكلابكرێتەوە.
راپۆرت: درەو میدیا بەرپرسە خۆجێییەكان و سەرۆك خێڵەكانی بەسرە دەڵێن، هێزە ئەمنییەكانی عێراق لەدوێنێ شەوەوە تا بەرەبەیانی ئەمڕۆ، هەڵمەتێكی ڕەشبگیری فراوانیان لە شارەكەیان ئەنجامداوەو، زیاتر لە 30 چالاكی خۆپیشاندانەكان دەستگیركراون. ئەمە لە كاتێكدایە ئامادەكارییەكانی دەستپێكردنەوەی خۆپیشاندان لەبەسرە بەچڕی بەڕێوەدەچێت. ڕۆژنامەی (ئەلعەرەبی ئەلجەدید) ئاشكرایكرد، هێزەكانی سوات و یەكەكانی هەواڵگری ناوخۆی بەسرە، لە چەندین شوێنی ئەو شارە كە دیارترینیان (زوبێر و ئەبوخەسیب و مەعقەل و شەتلوعەرەب)ە، هەڵمەتی دەستگیركردنیان ئەنجامداوە، بەڵام وەك چالاكانی خۆپیشاندانەكانی ئەو شارە تەئكیدیان كردووە، بەمزوانە خۆپیشاندان دەستپێدەكاتەوە، لەپێناو چڕكردنەوەی فشارەكان لەسەر حكومەت و جێبەجێكردنی بەڵێنەكان. لە شەوی هەینی ڕابردووەوە، پارێزگاری بەسرە هێوربوونەوەیەكی ڕێژەیی بەخۆوە بینیوە، ئەوەش دوای شەپۆلێك لە توندوتیژی كە چەند ڕۆژ و شەوی پێشتر شارەكەی گرتەوەو، وێڕایی سوتاندن و وێرانكردنی چەندین دامەزراوەی حكومیی و بارەگای حزبەكان و ماڵی هەندێ بەرپرس و ئۆتۆمبیلی حكومی و مەدەنی و كوژرانی ژمارەیەك هاوڵاتی و برینداربوونی دەیانی تر، كۆنسوڵخانەی ئێرانیش لەو شارە سوتنێرا، ئەوەش وایكرد حكومەتی عێراق هێزی زیاتر ڕەوانەی بەسرە بكات و قەدەغەكردنی هاتوچۆی گشتی تاكاتێكی نادیار ڕابگەیەنێت. بەپێی دواین ئاماری دەزگا فەرمییەكانی حكومەتی عێراق، لەدوای تەقینەوەی ناڕەزاییەكان و دەستپێكردنی خۆپیشاندان لە بەسرە كە نزیكەی سێ مانگێك دەبێت، 28 كەس كوژراون و زیاتر لە 700 كەسیش برینداربوون. چالاكە دیارەكان كراونەتە ئامانج سەرچاوەكە لە زاری بەرپرسێكی باڵای پۆلیسی ئەو شارەوە بڵاویكردوەتەوە، لیستێك بەناوی ئەو داواكراوانە دەرچووە، كە گوماندەكرێت لە كاتی خۆپیشاندانەكاندا كردەوەی توندوتیژیان ئەنجامدابێت، هێزە تایبەتەكانیش ئەركی دەستگیركردنیان ڕادەپەڕێنن. بەگوێرەی قسەی هەمان سەرچاوە، حەیدەر عەبادی هۆشداریداوە لە هەر دەستگیركردنێك و دەستوەردانی گروپە چەكدارەكان لە پرۆسەی سەپاندنی ئاسایش لە شارەكە، تەئكیدیشی كردووە، دۆسیەی پاراستنی ئاسایش لە شارەكە تەنها لە دەستی هێزە نیزامییەكاندایە. "عەلی جومعە سلێتی" كە یەكێكە لە كەسایەتییەكانی شاری بەسرە دەڵێ" دەستگیركردنەكە بەشێوەیەكی هەڕەمەكی ئەنجامدەدرێت و لەسەر بنەمای گومان خەڵك دەستگیردەكەن.. هەڵمەتەكە ڕەمزە دیارەكانی خۆپیشاندانی لەسەرجەم ناوچەكان گرتوەتەوە، نەك ئەوانەی دەستیان هەبووە لەكاری سوتاندندا.. ئەم پرۆسەی دەستگیركردنە دۆخی بەسرە سەرلەنوێ دەوروژێنێتەوە". داوای دەستگیركردنی بكوژی خۆپیشاندەران دەكرێت چالاكێكی مەدەنی لە بەسرە باسلەوەدەكات، چالاك و خۆپیشاندەرانی یەكێك لە گەڕەكانی قەزای "قورنە" لەباشوری شارەكە، بەڵێنی پێدانی ئاوی خواردنەوەیان پێدراوەو تادرەگانێكی شەوی ڕابردوو چاوەڕێیانكردووە، بەڵام هیچ بڕە ئاوێك نەگەیشتوەتە ماڵەكانیان. ئەو چالاكە مەدەنییە ڕاشیگەیاندووە، داواكارییەكان تائێستا وەك خۆیەتی و داوای ئاوی خواردنەوەو باشكردنی دۆخی خزمەتگوزرای و ژیارییان دەكەن، لەگەڵ لێپرسینەوە لەوانەی كە دەستیان هەبووە لە كوشتنی خۆپیشاندەراندا، تەئكیدیشیكردووە، خۆپیشاندان سەرلەنوێ دەستپێدەكاتەوە تا جێبەجێكردنی داواكارییەكانیان كە وەك خۆی وتویەتی، تائێستا جگە لە بەڵێن و قسە، هیچیان بۆ نەكراوە. بەرپرسێكی خۆجێی لە قەزای قوڕنە بە ڕۆژنامەكەی وتووە، داواكاریی ئێستای گەنجە چالاكەكانی بەسرە كە لە دەرەوەی عێراق نیشتەجێن، بەئاڕاستەی بەنێودەوڵەتیكردنی كێشەی بەسرە و كاركردنە بۆ گەیاندنی بە ڕێكخراوەكانی مافی مرۆڤ لە جیهان، لەپێناو ئابڕوبردنی ئەو حكومەتە سەركوتكارەی، بەدرێژایی 15 ساڵی ڕابردوو نەیتوانیوە ئاوی خواردنەوە بۆ گەلەكەی دابینبكات. ئەم پێشهاتە تازانەی بەسرە لە كاتێكدایە، نوسینگەی كۆمسیۆنی مافەكانی مرۆڤ لەو شارە ئەمڕۆ لە بەیاننامەیەكدا ڕایگەیاند، 60 هەزار حاڵەتی ژەهراویبوون بەهۆی پیسبوونی ئاوی خواردنەوەی شاری بەسرەوە تۆماركراوە، ئەوەشی بە كارەساتێكی ژینەگەیی زۆر مەترسیدار لەسەر ژیانی هاوڵاتیانی ئەو شارە وەسفكردووە.
( درەو میدیا): كوتلە سیاسییەكانی عێراق لەسەر دیاریكردنی كاندیدێكی تەوافقی بۆ پۆستی سەرۆك وەزیرانی نوێی عێراق گەیشتونەتە نیمچە رێككەوتن. چەند سەرچاوەیەكی ئاگادار لە كۆبوونەوەی و دانوستانی كوتلەكان بە میدیا عێراقییەكیانیان راگەیاند، دكتۆر مازن ئەشیقەر شارەزای ئابوریی و سیاسیی كاندیدی تەوافقی دەبێت بۆ وەرگرتنی پۆستی سەرۆك وەزیران و مایەی رەزامەندی زۆرینەی كوتلەكانە. ئەو سەرچاوانە ئاشكراشیانكرد ئەشیقەر تائێستا رەزامەندی هەرەیەك لە كوتلەكانی فەتح، سائیرون، حیكمە، قەرار و وەتەنییەی بەدەستهێناوە بۆ وەرگرتنی پۆستی سەرۆك وەزیران و چاوەڕوانەی رەزامەندی كوتلەكانی تریش دەكرێت. مازن ئەشیقەر كێیە؟ - ناوی مازن عەبدولمەهدی ئەشیقەرە - خوێندنی سەرەتایی لە ژاپۆن و ناوەندیی و ئامادەیی لە بەغداد تەواوكردووە. - كۆلێژی ئەندازیاری ئەلیكترۆنیی ساڵی 1985 لە كالیفۆرنیا تەواوكردووە. - ساڵی 1992 ماستەری لە بەڕێوەبردنی كۆمپانیاكادا لە كالیفۆرنیا بەدەستهێناوە. - 1985 بۆ 2003 بەڕێوەبەری جێبەجێكاری چەند كۆمپانیایەكی جیهانیی ئەلیكترۆنیی بووە. - 2003 بۆ 2007 بەڕێوەبەری گشتی مۆتۆرۆلا بووە لە عێراق. - تۆڕی پەیوەندی كۆمپانیاكانی " ئەسیر و عێراقنا و پۆلیسی عێراق"ی داناوە و جێبەجێی كردووە. - شارەزای ئابوریی بووە لە سەرۆكایەتی وەزیران. - بەڕێوەبەری جێبەجێكار بووە لە كۆمپانیای ئاسیاسێڵ لە عێراق. - بەڕێوەبەری گشتی كۆمپانیای ناڵكۆی نەوت بووە لە بەسرە. - بەڕێوەبەری جێبەجێكاری كۆمپانیا ICM بووە لە بەغدا. - ئەمینداری گشتی ناوەندی نەجاحە بۆ توێژینەوەی ئابوریی. - رێكخەری گشتی گردبوونەوەی میللی بۆ چاكسازی و گۆڕانكارییە - هاوسەرەكەی ژاپۆنییە و چوار منداڵی هەیە بەناوەكانی " مایا، ماینا، میلان، مۆنیە".
(درەو میدیا): ئێران و ئەمریكا پێكهێنانی حكومەت بۆ مەرجەعییەتی نەجەف جێدەهێڵن، سیستانیش پشتیوانی هیچ كاندیدێك ناكات بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران كە پێشتر لە دەسەڵاتدا بوبێت. "درەو میدیا" لە سەرچاوەیەكی سیاسی ئاگادارەوە زانیویەتی، ئێران و ئەمریكا بڕیاریانداوە، دەستوەردانەكانیان لەپرسی پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەتی عێراق بكشێننەوە و دەرفەت بدەن مەرجەعیەتی باڵای شیعەكان لە عێراق ئەو كارە یەكلابكاتەوە. بە وتەی سەرچاوەكە، دوای ئەوەی بەهۆی دەستوەردانەكانی ئێران و ئەمریكا كێشەكانی عێراق گەیشتونەتە لێواری تەقینەوە و هیچ كام لەلایەنە ڕكابەرەكان ئامادەنەبوون سازش بۆ ئەوی تر بكەن و دوای بێهیوابونیان و بۆ ڕێگریكردن لە قوڵبونەوەی زیاتری كێشەكان و پەلكێشانی ململانێكان بۆ توندوتیژی، هەردوو وڵات بڕیاریانداوە ئەو پرسە بە مەرجەعیەت بسپێرن. ئەوەش لە كاتێكدایە، دوێنێ نوسینگەی عەلی سیستانی گەورە مەرجەعی باڵای شیعەكان لە ڕاگەیەندراوێكدا ئاماژەی بەوەكرد، پشتیگری هیچ كەسێك ناكەن بۆ پۆستی سەرۆك وەزیرانی عێراق كە پێشتر لە دەسەڵاتدا بوبێت و، زۆرینەی خەڵكی عێراقیش ئومێدیان بەو كەسانە نەماوە پێشتر لەدەسەڵاتدابون بارودۆخەكە چاكبكەن و گەندەڵی بنبڕبكەن. نوسینگەی سیستانی، ڕاشیگەیاندووە، مەرجەعیەت هیچ كەسێكی ڕەتنەكردوەتەوە، هیچ كەسێكیشی بۆ ئەو پۆستە دیارینەكردوە و هەڵبژاردنی دەموچاوێكی نوێ كە بە شارەزایی و بوێری ناسراوبێت، دەكرێت مەرجەعیەت پەیوەندی لەگەڵ دروستبكات و لە خزمەتی بەرژوەندییەكانی وڵاتدا ئامۆژگاری بكات.
راپۆرت: ئارام مەحمود لە چەند ڕۆژی داهاتوودا قەیرانی سیاسی لە عێراق بەرەو خاوبونەوە و چارەسەر دەچێت، پرۆژەی زۆرینەی سیاسی و پێكهێنانی حكومەتی زۆرینە، جارێكی تر شكستیهێنا و هێزە گەورەكان هیچیان ئامادەنەبوون بچنە دەرەوەی یارییەكە و لە شیرینی حكومەت حكومەت بێبەشبكرێن. بە بڕوای زۆرێك لە چاودێران، دابەشبوونی كۆمەڵێك هێزی كاریگەر بەتایبەتی (سائیرون و فەتح) بەسەر دوو بەرەی دژبەیەكدا ئایندەی عێراقی بەرەونادیار بردووە، بەوپێیەی سائیرون (سەدرییەكان) هەژمونێكی گەورەیان لە شەقام و فەتحیش (حەشدی شەعبی) چەكی هەیە، هەر حكومەتێكیش لەسەر بنەمای كردنەدەرەوەی یەكێك لەم دوو هێزە پێكبێت تەمەنی درێژنابێت، هەردوولاش لە چەندین بۆنەی جیاوازدا بەشێوازی جیا تەئكیدیان لەسەر ئەم بۆچونە كردووە و هۆشدارییان لەبارەیەوە داوە. زۆرینەی سیاسی مالیكی خست دروشمی زۆرینەی سیاسی كە نوری مالیكی سەرۆكی ئیئتیلافی دەوڵەتی یاسا لە هەڵبژاردنەكانی 12ی ئایاری ئەمساڵدا بەرزیكردەوە و بەسەختی بەرگری لێدەكرد و، ئۆباڵی هەموو كێشەكانی عێراقیشی ئەخستە ئەستۆی تەوافوق و پشكێنەی تائیفی، لەم قۆناغەدا جارێكی تر ڕەوانەی ئەرشیفی سیاسی عێراق دەكرێت، وەك سەرچاوە سیاسییەكان دەڵێن، دوای نزیكبونەوەی موقتەدا سەدر و هادی عامری لەیەكتر، دوورنیە مالیكی خۆشی لەگەڵ پرۆژەكەی (زۆینەی سیاسی) لە دیمەنی سیاسی عێراق دوورنەخرێتەوە و ببێتە قوربانیی ئەو داوا گەورەیەی لە كاتێكی هەڵەدا بانگەشەی بەدیهێنانی دەكرد. وەك زۆرێك لە ئاگایانی دۆخی سیاسی عێراق و تەنانەت هەندێك لە سیاسییە دیارەكانی عێراقیش تەئكیدی لێدەكەنەوە، حوكمی زۆرینە بەكەڵكی دۆخی ئێستا نایەت و عێراق بەرگەی بوونی ئۆپۆزسیۆنێكی ڕاستەقینە ناگرێت، هەندێكی دیكەش دەڵێن، ئەم بۆچونە ئەگەر لەبارێكدا ڕاستی ئەوەی تێدابێت كە عێراق وڵاتێكی فرە پێكهاتە و مەزەهەب و ئاین و نەتەوەی جیاوازە و خستنەدەرەوەی هەر كامێك لەمانە بەمانای پەراوێزخستنی كەمینە و تۆخكردنەوەی بنەمای دیكتاتۆریەتی زۆرینەیە و تەنها لەڕێی تەوافوقی سیاسییەوە دەكرێت بەشداری هەموان لەبڕیاری سیاسیادا زامن بكرێت، ئەوا لەبارەكەیدا تردا ئەو ڕاستییە دەسەلمێنێت، كە هێزە سیاسییەكانی عێراق، ئەوەندەی هەڵپە بۆ بەدەستهێنانی پۆست و ئیمتیازی سیاسی دەكەن، هێندە خەمیان لای ڕێككردنەوەی پرۆسەی حوكمڕانی و ئاوڕدانەوە لە كێشەكانی ژیانی خەڵك نیە، كە وەك دەوترێت، مەرج نیە بەئامادەبونیان لە حكومەتدا بەدیبهێنن، بەڵكو دەكرێت لەڕێی پێكهێنانی ئۆپۆزسیۆنێكی بەهێز و چاودێریكردنی كاركان حكومەتەوە، هەم دەستكەوتی زیاتر بۆ خەڵك بەدەستبهێنن و بنەماكانی دیموكراسیش بچەسپێنن، زیاتر لەوەش ، خۆپەرستی و ناهۆشیاری سیاسی ئەم هێزانە دەردەخات كە تائێستا نەگەیشتونەتە ئاستی یەكتر قبوڵكردن و پێدانی دەرفەت بەیەكتر تا بەرنامە و لێهاتووی خۆیان تاقیبكەنەوە، بەڵكو ئەگەر بۆیان بلوێت پشتی یەكتری دەدەن بەزەویدا، تائاستی دروستكردنی مەترسی جدی لەسەر ژیانی خەڵك و پەنابردن بۆ توندوتیژی و هەڕەشەكردن بە تێكدانی ئاسایش و سەقامگیری گشتی، ئەگەر نەشتوانن ئەوا بەشەریكی كێكی دەسەڵات لەت دەكەن، كە ئەزمونی چەندساڵی ڕابردوو سەلماندویەتی غەیری گۆڕینی ژیانی كۆمەڵێك خەڵكی دیاریكراو، شتێكی ئەوتۆ لەژیانی خەڵك ناگۆڕێت، ئەمە ڕای زۆرێكە لە خەڵكی عێراقیشە. گەورەكان حكومەت پێكدێنن سەبارەت بەدواین زانیارییەكان، ڕەزاق حەیدەری ئەندامی كوتلەی بەدر كە هادی عامری سەرۆكایەتی دەكات لە لێدوانێكی ڕۆژنامەوانیدا ئاشكرایكردووە، گفتوگۆی جدی هەیە لەنێوان هاوپەیمانی فەتح (عامری) و هاوپەیمانی سائیرون (سەدر) كە ڕەنگە بەمزوانە كۆتایی بەقەیرانی سیاسی عێراق بهێنێت، ئاماژەی بەوەشداوە، نزیكبونەوەیەكی بەرچاو لەئارادایە بۆ پێكهێنانی گەورەترین كوتلە و هەنگاونان بەرەو چارەسەركردنی زۆرینەی كێشە هەڵپەسێردراوەكان لە شەقامی عێراقی. وەك سەرچاوە ئاگادارەكان دەڵێن، قسەی ئەم بەرپرسەی نزیك لە عامری، ئەوە دەگەیەنێت كە ناوبراو مالیكی بەتەنیا جێهێشتووە، بەڵام پێناچێت ئێرانییەكانیشی بەجێهێشتبێت، شرۆڤەی نزیك ئەوەیە، ڕەنگە ئەمریكا و ئێران گەیشتبنە ئەو بڕوایەی تێكچونی دۆخی ئەمنیی و سیاسی عێراق خزمەت بە بەرژوەندی هیچیان ناكات و لەدواین ساتەكاندا واشنتۆن گلۆپی سەوزی بۆ بەرەكەی سەدر و عەبادی هەڵكردبێت كە حەشدی شەعبی بكەنە بەشدار لەناوەندی بڕیاری سیاسی عێراق و لەبەرامبەریشدا ئێرانییەكان نوری مالیكیان كردبێت بە قوربانیی ئەم پێشهاتە تازەیە. دانیشتنی داهاتووی پەرلەمان سوپرایز دەبێت حەمید معەلە، سەركردە لە ڕەوتەكەی عەممار حەكیم دەڵێت، هاوكێشە سیاسییە بەهێزەكە ئەوەیە، (فەتح و سائیرون و نەسر و حیكمە) پێكەوە دەبن، ئەوەش پشتیوانی ئەو بۆچونەی سەرەوە دەكات كە مالیكی لە هاوكێشەكە كراوەتە دەرەوە. بڕیارە ڕۆژی شەممەی داهاتوو، 15 ئەم مانگە پەرلەمانی عێراق جارێكی تر كۆببێتەوە، ئەوەش دوای ئەوەی لە هەردوو كۆبونەوەی ڕۆژی 3 و 4ی ئەیلول شكستهێنا لە هەڵبژاردنی دەستەی سەرۆكایەتی پەرلەمان (سەرۆك و دوو جێگرەكە)، مەعەلە، دەڵێت، ڕۆژی شەممەی داهاتوو پێشهاتی تازە ڕوودەدات كە گەلی عێراق دڵخۆش دەكات، پێدەچێت مەبەستی گەیشتنبێت بەڕێككەوتن لەسەر دابەشكاری پۆستەكان و بەدیاریكراویش سێ سەرۆكایەتییەكە و ڕۆژی شەممە پەرلەمانی عێراق وەك هەنگاوی یەكەم دەستەی سەرۆكایەتی پەرلەمان هەڵبژێرێت. ئەو بەرپرسەی ڕەوتی حیكمە كە لە لێدوانێكی ڕۆژنامەوانیدا ئەم قسانەی كردووە، لەگەڵ ئەوەی تەئكید لەوەدەكات، ناكامڵی دیموكراسی لە عێراق ڕێگە بەبوونی ئۆپۆزسیۆنێكی ڕاستەقینە نادات، هاوكات شتێكی نوێ ئاشكرا دەكات و دەڵێت، تائێستا سەرجەم هێزە سیاسییەكان وازیان لە پرۆژەی (زۆرینەی نیشتمانی) نەهێناوە، ئەمەش ئەوە دەگەیەنێت، كە هێزە گەورەكانی (شیعەو كورد و سوننە) حكومەتی داهاتوو پێكدەهێنن و دەوڵەتی یاسا و هێزە بچوكەكانیش لە هەرسێ پێكهاتەكە لە هاوكێشەی پێكهێنانی حكومەت دەكەنە دەرەوە.
(درەو میدیا): هاوپەیمانی سائیرونی موقتەدا سەدر لە هاوپەیمانێتی " چاكسازی و ئاوەدانكردنەوە" كشایەوە كە بۆ دروستكردنی گەورەترین كوتلە لەگەڵ هاوپەیمانی نەسری حەیدەر عەبادی و رەوتی حیكمەی عەممار حەكیم و چەند كوتلەیەكی تر پێكیانهێناوە و بەوەش مانگی هەنگوینی نێوان سەدر و عەبادی كۆتاییهات و چانسی عەبادی بۆ بەدەستهێنانەوەی پۆستی سەرۆك وەزیران بۆ چوار ساڵی تر كەمبوەوە. بە گوێرەی هەواڵێكی سایتی " غەدپرێس" قەحتان جبوری وتەبێژی رەسمی هاوپەیمانی سائیرون لە بەیاننامەیەكدا وتویەتی:" هیچ هاوپەیمانێتییەكی نوێمان نەكردووە، و ئێستا ئێمە لە دەرەوەی هاوپەیمانی چاكسازی و ئاوەدانكردنەوەین و ئەمەش لە كۆبوونەوەی ئەمڕۆدا جەختیی لێكرایەوە". جبوری وتوشیەتی:" هەر لێدوانێك كە لایەن وتەبێژی رەسمی هاوپەیمانی سائیرونەوە نەدراوبێت، بۆچوونی رەسمی نییە و تەنها بۆچون و رای شەخسییە و ئەو هەواڵانەش ناڕاستن كە باس لەوەدەكەن سائیرون هاوپەیمانێتی نوێی پێكهێناوە". سیستانی كارتی مالیكی و عەبادی و عامری سوتاند هاوكات سەباح ساعدی، سەركردە لە هاوپەیمانی سائیرون ئەمڕۆ یەكشەممە رایگەیاند عەلی سیستانیی مەرجەعی باڵای شیعەكان بە ئاگاداركردنەوەیەك كە ئەو بە رەسمی وەسفیكرد رەتیكردووەتەوە پێنج كەس پۆستی سەرۆك وەزیرانی كابینەی نوێی حكومەت وەربگرن و یەكێكیان حەیدەر عەبادی سەرۆك وەزیرانی ئێستایە. ساعدی لە لێدوانێكی رۆژنامەوانیدا وتی:" سیستانی لە كۆبوونەوەیەكدا لە نەجەف بە دانوستانكاری ئێرانی راگەیاندووە كە هەریەك لە حەیدەر عەبادی، نوری مالیكی، هادی عامری، فالح فەیاز و تارق نەجم چانسی وەرگرتنی پۆستی سەرۆك وەزیرانیان نییە". بەوتەی ساعدی ئەوان وەك هاوپەیمانێتی سائیرون كاندیدیان بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران هەیە و عەبادی نییە و سائیرون پشتگیری لە عەبادی ناكات كە خولێكی تر پۆستی سەرۆك وەزیران وەربگرێتەوە. " دەبێت عەبادی داوای لێبوردن بكات" هاوكات فایەق شێخ عەلی پەرلەمانتاری هاوپەیمانی مەدەنی كە دوو كورسی لە پەرلەماندا هەیە و لە هاوپەیمانێتیی " چاكسازی و ئاوەدانكردنەوەدا" بەشدارە رایگەیاند حەیدەر عەبادی بە پێكهێنانی حكومەتی داهاتوو راناسپێدرێت ئەگەر جنۆكە و مرۆڤەكانیش پشتیوانی بن. فایەق شێخ عەلی لە تویتێكدا لە تۆڕی كۆمەڵایەتی تویتەر نوسیوێتی:" ئەم قسەیەم هەڵبگرن، حەیدەر عەبادی بە پێكهێنانی حكومەتی داهاتوو راناسپێردرێت، هەتا ئەگەر جنۆكە و مرۆڤەكان پشتیوانی بن". شێخ عەلی لە بەشێكی تری تویتەكەیدا دەڵێت:" تەنها یەك حاڵەت هەیە بۆئەوەی عەبادی رابسپێردێت, كە مایەی سازشكردن نییە، ئەوەش ئەوەیە داوای لێبوردن لە ئەنجومەنی نوێنەران بكات, بۆ هەموو بێڕێزییەكانی, كە دواهەمینیان داگیركردنی بوو بە پاسەوانەكانی و شكاندنی دەرگا و ئامێرەكانی". حەیدەر عەبادی رۆژی شەممە لەسەر بانگەوازێكی موقتەدا سەدر ئامادەی كۆبوونەوەی ئەنجومەنی نوێنەران بوو بۆ تاوتوێكردنی بارودۆخی بەسرە و لە كۆبوونەوەكەدا شەڕە قسە لە نێوان حەیدەر عەبادی و پارێزگاری بەسرەدا كە سەربە رەوتی سەدرە روویدا و هاوكات شەڕەقسە لە نێوان عەبادی و وەزیرەكانی حكومەت و پەرلەمانتاراندا روویدا". دوای كۆبوونەوەكەش هاوپەیمانی فەتحی هادی عامریی و سائیرونی موقتەدا سەدر داوایان لە حەیدەر عەبادی و وەزیرەكانی حكومەت كرد دەستلەكاربكێشنەوە و عەبادیش لە كاردانەوەی ئەوەدا بەیاننامەیەكی بڵاوكردەوە تێیدا پەرلەمانی بەوە تۆمەتباركرد كە كۆبوونەوەكەیان بەلارێدا بردووە و بۆ مەبەستی شكاندن و روخاندن بەكاریانهێناوە.
( درەو میدیا): محەمەد زەینی سەرۆكی كاتی پەرلەمانی عێراق رایدەگەیەنێت ئەمڕۆ یەكشەممە لەلایەن چەند گومانلێكراوەكەوە لە بەغدا هەوڵدراوە دەستدرێژی بكرێتە سەری و هێزێکی ئەمنی بە هانایاوەچوون و ئێستا لە هۆتێل رەشید گیری خواردووە. زەینی بەهۆی ئەوەی بەتەمەنترین پەرلەمانتاری خولی نوێی عێراقە بە گوێرەی دەستور ئەركی سەرۆكایەتی پەرلەمانی پێسپێردراوە، تا ئەو كاتەی دەستەی سەرۆكایەتی هەڵدەبژێردرێت. زەینی لە پەیجی خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك دەڵێت:" هەندێك باس لە موچەی خەیاڵی دەكەن كە پەرلەمانتاری عێراق وەریدەگرێت، و من یەكێكم لەوانە، بەڵام تا ئەم ساتە هیچ دینارێكم لە هیچ لایەنێكەوە وەرنەگرتووە و هەموو خەرجییەك لە پارەی تایبەتی خۆم دەكەن". دەشڵێت:" ئێستا لە هۆتێل رەشید لەگەڵ پاسەوانەكانمدا گەمارۆدراوم دوای ئەوەی هەوڵدرا لەلایەن چەند گومانلێكراوێكەوە هێرش بكرێتە سەرم و پۆلیسی فریاكەوتنی بەغدا گەڕاندمیانەوە بۆ ئەم هۆتیلە و ئێستا بووەتە شوێنی نیشتەجێبوونم و ئەم شوێنەش زۆر گرانە و سروشتی من نیە لە هۆتێلێكی وا گرانبەهادا دابنیشم و دەمەوێت بچمە شوێنێك لەگەڵ دۆخی دارایمدا بگونجێت". زەینی ساڵی 1939 لە دایكبووە و لە هەڵبژاردنی ئایاری ئەمساڵی پەرلەمانی عێراقدا توانی بەبێ بڵاوكردنەوەی هیچ ریكلامێك لە شەقامەكان و كەناڵەكاندا حەوت هەزار دەنگ بەدەستبهێنێت و كورسییەكی پەرلەمانی عێراق مسۆگەر بكات.
راپۆرتی: درەو میدیا لەگەڵ ئەوەی خۆپیشاندان لەبەسرە پێشهاتێكی تازەنیە و لە ماوەی چەند ساڵی ڕابردوو هاوڵاتیانی ئەو پارێزگایە چەندین خۆپیشاندانیان ئەنجامداوە، چونكە وەك خۆیان ئاماژەی پێدەكەن، ئەو قەناعەتەیان بەتەواوی لا چەسپیوە كە حكومەتی ناوەندیی ستەمییان لێدەكات و بەخێر وبێر و داهاتی شارەكەی ئەوان، خەڵكی عێراق بەخێودەكات و ئەوانیشی فەرامۆشكردووە، بەڵام وەك زۆریك لەچاودێران دەڵێن، توندبوونەوەی ململانێی لایەنە سیاسییەكان لەسەر پێكهێنانی گەورەترین كوتلە و ئەجێندا دەرەكییەكان، ڕۆڵی دیاریان گێڕاوە لە سەرلەنوێ وروژاندنەوەی خۆپیشاندانەكان لەو پارێزگایە، تائاستی بەریەككەوتنی توند و بەلاڕێدابردنی خۆپیشاندانەكان لەسەر ڕێڕەوی ڕاستەقینەی خۆی. بەسرە كێشەی خزمەتگوزرایی هەیە نەك سیاسی سەرۆك وەزیرانی عێراق لە دانیشتنی ئەمڕۆی پەرلەماندا وتی، "داواكاری خەڵكی بەسرە دابینكردنی خزمەتگوزراییە، پێویستە لایەنی خزمەتگوزاری لە لایەنی سیاسی جیابكرێتەوە، خۆپیشاندەران خۆشیان سوتاندن و كاری تێكدەرانە ڕەتدەكەنەوە". عەبادی پێشوتریش لەبارەی ڕووداوەكانی بەسرەوە ڕایگەیاندبوو" پرۆژەیەك هەیە بۆ بڵاوكردنەوەی ئاشوب و بەیەكدادانی سوپا و خەڵكی بەسرە" بەبێ ئەوەی ناوی هیچ لانێك بهێنێت، هاوكات ئوسامە نوجێفی سەرۆكی هاوپەیمانی بڕیاری عێراقیش لەهەمان دانیشتدا ئاماژەی بەوەدا " ململانێی ناوخۆیی و ئەجێنداتی دەرەكی لەسەر خاكی بەسرە جێبەجێدەكرێت". توندوتیژی و بەلاڕێدابردن بۆ شەرعیەتدانە بەسەركوتكردن ڕووداوەكانی دوێنێی شاری بەسرە، جیاواز لە ڕۆژانی ڕابردوو و خۆپیشاندانەكانی ڕابردووش، سیمایەكی (تێكدەرانە بەسەریدا زاڵبوو)، كە وەك سەرچاوە میدیاییەكانی عێراق ئاماژەی بۆ دەكەن، چەندین دامەزراوەی كەرتی گشتی و تایبەت و ئۆتۆمبیلی مەدەنی و حكومی سوتێندران، وێڕایی كوژرانی ژمارەیەك هاوڵاتی و برینداربوونی دەیانی تر، توندوتیژییەكی لەڕادەبەدەر ترسناك لەو شارە سەریهەڵداوە، ئەوەش دوای ئەوەی شەوی پێشوتریش بارەگای كۆمەڵێك حزب و گروپی دیاریكراو سوتێران كە لە یەكێك لەبەرە ململانێكەرەكانی ناو پرۆسەی سیاسییەوە نزیكن. ئاسایش و سەقامگیری بوەتە ئەولەویەت بەوتەی ئاگایانی دۆخی سیاسی عێراق، ئەم پێشهاتە تازانە چاوەكانی لەسەر داواكارییە ڕەواكانی خەڵك لابرد و كردنیە مەسەلەیەكی لاوەكی، ئێستا هەموان خەمیان دەستبەركردنی سەقامیگری و گەڕاندنەوەی ئاسایشە بۆ پارێزگای بەسرە، ڕەشید فلەیح فەرماندەیی نوێی پرۆسە سەربازییەكانی بەسرە دوای دەستبەكاربوونی لەپۆستە تازەكەی لە یەكەم لێدوانیدا، بەڵێنی سەقامگیركردنی دۆخی ئاسایشی شاری بەسرەیدا، لە كاتێكدا وەك هەندێك دەڵێن،خەڵكی بەسرە بۆ بەدەستهێنانی مافەكانی خۆپیشاندانی كردووە نەك بۆ ئەوەی ئەمن و ئاسایشی شارەكەی لەدەستبدات. وەك هەندێك دەڵێن، ڕەنگە ئێستا بەسرە بەپیترین خاك بێت بۆ بەریەككەوتنی ئەجێندا جیاوازەكان كە هەندێكیان بەرژەوەندی لە سەقامگیریدایە و هەندێكی تریشیان قازانجیان لە دروستكردنی پشێوی و ناشرینكردنی خۆپیشاندان و گۆڕینیدایە لە میكانیزمێكی مەدەنیانەی داواكردنی مافی خەڵكەوە بۆ كەرەستەی ترساندن و تێكدانی ئاسایشی گشتی و لەو ڕێگەیەشەوە جارێك شەرعیەت بدەن بەسەركوتكردنی و جارێكی تریش، قەزییە سەرەكییەكە لەبیری خەڵكی بەرنەوە و سەرقاڵی كۆمەڵێك شتی تری لاوەكییان بكەن.
( درەو میدیا): زیاد لەسەرچاوەیەكی سیاسی، باس لە دەستپێشخەرییەكی نوێ دەكەن بۆ چارەسەركردنی قەیرانی سیاسی عێراق و پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت، لەڕێی لێكنزیكردنەوەی هادی عامری سەرۆكی هاوپەیمانیی فەتح و سەركردەكانی بەرەی بەرامبەر بەتایبەتی موقتەدا سەدر سەرۆكی ڕەوتی سەدر و عەممار حەكیم سەرۆكی ڕەوتی حیكمە، بە مەبەستی پاڵدانی عامری بە هاوپەیمانێتیەكەیان و پێكهێنانی حكومەتی نوێ و پەراوێزخستنی نوری مالیكی لە دیمەنی سیاسی داهاتوو وەك مەرجێكی سەرەكی سەدر. سەرچاوەیەكی سیاسی باڵا بە ڕۆژنامەی (ئەلعەرەبی ئەلجەدید)ی، وتووە، ئەو دەستپێشخەرییە تازەیە چەند لایەنێك سەرپەرشتی دەكەن بۆ ڕاكێشانی ڕێكخراوی بەدر و چەند پەرلەمانتارێك لە لیستی فەتح بۆ سەربازگەی (سەدر-عەبادی) لەپێناو پێكهێنانی حكومەت، ئەوەش دوای ئەوەی عامری گەیشتوەتە ئەو بڕوایەی كە پێكهێنانی هەر حكومەتێك بەبێ سەدرییەكان ناتوانێت بەرگەبگرێت. لای خۆیەوە، عەبدوڵا زەیدی سەركردە لە كوتلەی (چاكسازی و بنیاتنان)، بونی هەر گفتوگۆیەكی لابەلای لەنێوان هەردوو هاوپەیمانی فەتح و سائیرون سەبارەت بە پێكهێنانی حكومەتی داهاتوو دوور لە هاوپەیمانێتیەكەیان ڕەتكردوەتەوە و ڕاشیگەیاندووە، هەر گفتوگۆیەك ئەنجامبدرێت لە چوارچێوەی كوتلەی گەورەدایە نەك لە دەرەوەی. زەیدی لە لێدوانێكدا بۆ سۆمەرییە نیوز تەئكیدیكردووە، هەندێك لە كەناڵەكانی ڕاگەیاندن هەواڵی ناڕاست لەبارەی بوونی گفتوگۆی لابەلا لەنێوان سائیرون و فەتح بڵاودەكەنەوە بۆ پێكهێنانی گەورەترین كوتلە، دوور لە كوتلەی (چاكسازی و بنیاتنان) كە بەمدواییە پێكیانهێناوە. ڕاشیگەیاندوە، گفتوگۆی سەركردە سیاسییەكان بەردەوامدەبێ و كوتلەكەشیان كراوەیە بەڕووی هەمواندا لەسەر بنەمای پرۆژەی زۆرینەی نیشتمانی و پێشیانوایە، بونی فەتح لە چوارچێوەی بڕیاری سیاسییدا كارێكی پێویستە بۆ سەقامگیری حكومەت و سەركەوتنی لە پێشكەشكردنی خزمەتگوزاری و دابینكردنی داواكارییەكانی جەماوەر. ڕێككەوتنی دوو بەرە شیعییەكەیە تاكە چارەسەرە مەنسور بعێجی، سەركردە لە(ئیئتیلافی دەوڵەتی یاسا) ڕایگەیاندووە، هەوڵی چڕ هەیە بۆ دروستكردنی سازان لەنێوان هاوپەیمانی فەتح و هاوپەیممانێتی بەرامبەر كە سەدر و نەسر لەخۆدەگرێت، ئەو پەرلەمانتارە باسی لە دەركەوتنی ئاماژەی ئیجابی كردووە و وتوشەیەتی هەوڵەكان بەردەوامن بۆ لێكنزیبوونەوە، بەوتەی ئەو پەرلەمانتارە كوردەكان ئیستیغلالی دابەشبونی ناوماڵی شیعە و قەیرانی سیاسیانكردووە و داواكاری زۆریان هەیە و مەرجی زۆر دەسەپێنن. بڕواشی وایە، لە كۆتاییدا حكومەتی پشكێنە پێكدێت، چونكە بەبێ نزیكبونەوە و ڕێككەوتنی هەردوو بەرەكە، حكومەت دروستنابێت و هەر لایەنێكیش پێكیبهێنێت بەرگەی 6 مانگ ناگرێت. یان كۆبیچ لە تارانە و پێكهێنانی حكومەت تاتوێدەكات بڵاوبوونەوەی ئەو زانیارییانە لە كاتێكدایە، یان كۆبیچ نێردەی تایبەتی نەتەوە یەكگرتووەكان لە ئێوارەی دوێنێوە بەسەردانێك گەیشوەتە تاران بۆ تاوتوێكردنی دۆسیەی پێكهێنانی حكومەتی داهاتووی عێراق لەگەڵ بەرپرسانی ئێران. ئاژانسی "ئیرنا" ی ئێرانی لەبارەی سەردانەكەوە بڵاویكردوەتەوە، (ئەمیر عەبدولئیلاهیان) یاریدەدەری تایبەتی سەرۆكی ئەنجومەنی شورای ئیسلامی لە تاران پێشوازی لە یان كۆبیچ كردووە و پێكەوە پێكهێنانی حكومەتی داهاتوویان تاوتوێكردووە. بڵاوبونەوەی دەنگۆی هەوڵێكی نوێ بۆ لێككنزیكردنەوەی عامری و سەدر لە كاتێكدایە، پێشتر عەلی سنێد ئەندامی ئیئتیلافی نەسر ئاماژەی بەوەكردبوو، ئیئتیلافەكەیان و هاوپەیمانی سائیرون لەگەڵ ژمارەیەك لە ئەندامانی هاوپەیمانی فەتح سەرقاڵی پێكهێنانی گەورەترین كوتلەی پەرلەمانین و ئەندامەكانی فەتح ئامادەییان پێشانداوە بچنە پاڵ هاوپەیمانێتییەكەیان. ئەحمەد ئەسەدی وتەبێژی هاوپەیمانی (فەتح)یش، لەبەیاننامەیەكدا وەڵامی داوەتەوە و دەڵێت: هاوپەیمانێتییەكەیان یەكێك لە توندوتۆڵترین هاوپەیمانێتییەكان و هیچ ئەندامێكیشیان ئامادەیی خۆی پێشیان نەداوە بچێتە كوتلەكەی بەرامبەریان، ئەو هەوڵانەشی ڕەتكردەوە كەباس لە بوونی هەر حاڵەتێكی لەو شێوەیە دەكات.
(درەو میدیا): دەسەڵاتدارتی ئێران گرەو لەسەر ماندووكردن و ترساندنی واشنتۆن دەكەن، بەتایبەت لە مەسەلەی لێكەوتە خراپەكانی تێكچونی دۆخی سیاسی و ئەمنیی عێراق لەسەر بەرژوەندییەكانی ئەمریكا لە عێراق و ناوچەكەش بەگشتی. ئێرانییەكان پێیانوایە مەسەلەی كات و مانەوەی دۆخی عێراق بەمشێوەیە و دواكەوتنی پێكهێنانی حكومەت لە قازانجی ئەوان و زیانی ئەمریكایە، یان لانی كەم مانەوەی دۆخەكەیان وەك ئەوەی ئێستا بەلاوە باشترە لەوەی حكومەتێك پێكبێت كە بەتەواوی لەژێر هەژمون و دەسەڵاتی تاران دەربچێت و لەبری هاوكاریكردن، ببێتە بەشێك لەو فشارو ئابڵوقەیەی كە ئابوری ئەو وڵاتەی لە لێواری داڕمان نزیككردوەتەوە. بەڕای زۆرێك لە چاودێران، ڕاگرتنی هێزە كوردییەكان لەم نێوەندەدا و پاڵنەدانیان بەلای هیچ یەكێك لە دوو بەرە شیعییە دژبەیەكەكەوە، تەكتیكێكی سیاسی تەواو ئێرانییە و دەسەڵاتدارنی ئەو وڵاتە لەڕێی هێشتنەوەی (یەكێتی و پارتی) بە بێلایەنی لەنێوان ئەم دوو بەرەیەدا توانیویانە بەربەستی جدی بۆ هەوڵەكانی ئەمریكا دروستبكەن، كە خوازیاری پێكهێنانی حكومەتێكی دڵخوازی خۆیەتی لە عێراق و بۆ ئەوەش زیاد لە جارێك داوای لە كورد كردووە بچنە پاڵ بەرەكەی عەبادی. ئێران جگە لەوەی هەژمونێكی بەهێزی هەیە بەسەر یەكێتی نیشتمانی كوردستانەوە، كە بە دۆستێكی نزیك و تەقلیدی ئێرانییەكان ناسراوە و كاریگەری دیاریشی هەیە بەسەر بڕیارە سیاسییەكانی ئەو حزبەوە، لەدوای ١٦ی ئۆكتۆبەریشەوە پەیوەندییەكانی لەگەڵ پارتی دیموكراتی كوردستانیش چوەتە قۆناغێكی نوێ. بەوتەی هەندێك سەرچاوەی سیاسی ئاگادار، دوای شكستی ڕیفراندۆم و بێئومێدبوونی پارتی لە ئەمریكا ئەو حزبە بەلای ئێرانییەكاندا بایداوەتەوە، ئەوەش كارتە سیاسییەكانی دەست ئێرانی لە عێراق لەبەرامبەر بە ئەمریكا بەهێزكردووە و لەم قۆناغەدا لەڕێی ئەم دووبەرە جیاوازەوە، بەشێك لە (شیعە و كورد)، توانیویێتی ئاستەنگی گەورە بۆ خواستەكانی واشنتۆن لە عێراق دروستبكات. سولەیمانی پەیامەكەی گەیاندوەتە پارتی و یەكێتی بەپێی زانیارییەكانی "دەرەو میدیا" ڕۆژی سێشەممەی ڕابردوو، قاسمی سولەیمانی فەرماندەی فەیلەقی قودسی سوپای پاسدارانی ئێران لە هەرێمی كوردستان بووە و، لە شاری سلێمانی لەگەڵ بەرپرسانی یەكێتی كۆبوەتەوە و نیوەڕۆكەشی لە سەری رەش لەگەڵ مەسعود بارزانی نانی نیوەڕۆی خواردووە. سولەیمانی لە سەردانەكەیدا ئەو پەیامەی گەیاندوەتە یەكێتی و پارتی كە "بەهیچ شێوەیەك نەچنە هیچ بەرەیەكی كوتلەكانی شیعەوە بۆ پێكهێنانی حكومەتی نوێی عێراق، چونكە ئەوە ناو ماڵی شیعەیە و رۆژێك هەر دەبێت پەیوەندییەكانیان ئاسایی بكەنەوە و ئەوكات ئێوە بچنە هەر بەرەیەكەوە ئەوە دەبنە دوژمنی بەرەكەی تر، بۆیە پێویستە كورد بە بێلایەنی بمێنێتەوە". قاسمی سولەیمانی ئەوەشی خستوەتەڕوو كە " هەریەك لەو كوتلانەی شیعە زیاتر لە ١٠٠ پەرلەمانتاریان هەیە، بۆیە ئەگەر كورد بچێتە بەرەیەكەوە لانی كەم ١٠٠ پەرلەمانتار دەبێتە دوژمن و نەیاریان، بۆیە نابێت ببنە بەشێك لەو ململانێیانە". بێلایەنی لە قازانجی كورد و ئێرانییەكان بەڕای بەشێك لە چاودێران، ئەو پەیامەی سولەیمانی لە چەند ڕوویەكەوە هەم لە بەرژوەندی كوردە و هەم ئێرانییەكانیش خۆیان، لەبارێكدا ئێرانییەكان لەڕێی یاریزانی كوردەوە ڕێگە لە ئەمریكییەكان دەگرن حكومەتێكی نزیك لە خۆیان لە عێراق پێكبهێنن، لەم بارەیاندا كورد هەم خۆی ناكات بە دوژمنی بەشێك لە شیعەكان و ئێرانیش پێكەوە، لەبارێكی تردا، كە پشتیوانی بەرەكەی نزیك لە ئێران ناكات، ئەمریكا و بەرەی سەدر- عەبادیش ناكات بە دوژمنی خۆی، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا هاوكێشەیەكی سیاسی تر هەیە كە ئێرانییەكان و كوردیش بەباشی خوێندویانەتەوە، ئەویش ئەوەیە، ئەگەر حكومەتی تاران لەڕێی كوردەوە زۆرینەیەكی سیاسی لە عێراق لەبەرەكەی (مالیكی - عامری) دروستبكات بۆ پێكهێنانی حكومەت، ئەوا هەردووكیان پێكەوە خۆیان دەخەنە بەر ڕق و توڕەیی ئەمریكا و ئەو حكومەتەشی پێكدێت، لەژێر ڕەحم و توڕەیی شەقامدا دەبێت كە سەدرییەكان قسەی یەكلاكەرەوەیان هەیە تێیدا.
(درەو میدیا): لەدوای موسڵ، ماوەیەكە ناوی بەسرە كەوتوەتە سەر زاری رۆژنامەكان لە جیهان وەكو ناوچەیەكی پڕ كێشمەكێش، هەندێك زانیاری بە ژمارە لەبارەی پارێزگای بەسرەوە: • لە رۆژی 11ی مانگی تەموزی رابردووەوە شەپۆلێك خۆپیشاندان و ناڕەزایەتی لەم پارێزگایە دەستیپێكردووە. • سەرەتای خۆپشاندانەكان بۆ دەربڕینی ناڕەزایەتی بوو لەدژی كەمی كاتژمێرەكانی پێدانی كارەبا. • مانگی ئابی رابردوو جارێكی تر خۆپیشاندانەكان دەستیان پێكردەوە، بەڵام ئەمجارەیان بەهۆی پیسبوونی سەرچاوەی ئاوی خواردنەوەی پارێزگا. • ئێستا هەڵمەتێكی نیشتمانی لە زۆربەی پارێزگاكانی عێراق دەستیپێكردووە بۆ پاڵپشتیكردنی خەڵك بەسرە لەڕێگەی ناردنی ئاوی خواردنەوە بۆ خەڵكی ئەو پارێزگایە. • ژمارەی دانیشتوانی ئەم پارێزگایە، (2 ملیۆن و 818 هەزارو 804) كەسە. • بەپێی ئامارە نافەرمییەكان، ئاستی هەژاری لەم پارێزگایە گەیشتوەتە رێژەی 50%. • (ملیۆنێك و 500 هەزار) كەس لە كۆی دانیشتوانی پارێزگای بەسرە لەڕووی بژێوییەوە لە ئاستی خوار و هێڵی هەژارییەوەن. • ئەمە لەكاتێكدایە داهاتی مانگانەی پارێزگای بەسرە دەگاتە (7 ملیار دۆلار)ە كە بریتییە لە داهاتی هەناردەی نەوت و ئاڵوگۆڕی بازرگانی لە بەندەرەكانەوە. • بەهۆی تەقەی هێزە ئەمنییەكانەوە تائێستا (5) خۆپیشاندەر كوژراون و (41) كەسی تر برینداربوون، لەبەرامبەردا (27) كەس لە هێزە ئەمنییەكان بەهۆی پێكدادان لەگەڵ خۆپیشاندەران برینداربوون. • ئەنجومەنی باڵای دادوەری عێراق دۆسیەی لێكۆڵینەوەی لەبارەی پەلاماردانی خۆپیشاندەران لەلایەن هێزە ئەمنییەكانەوە دەستپێكردووە. • خۆپیشاندەران پەلاماری بینای پارێزگای بەسرەیان دا و سوتاندیان، بەپێی زانیارییەكان رێژەی 30%ی بینای پارێزگا بەهۆی هێرشی خۆپیشاندەرانەوە زیانی بەركەوتووە. • دەنگوباس بڵاوبونەتەوە حكومەتی عێراق بۆ كۆنترۆڵكردنی دۆخی بەسرە بەنیازە هێڵی ئینتەرنێت لەو پارێزگایە رابگرێت، بەڵام وەزارەتی پەیوەندییەكانی عێراق ئەو دەنگۆیەی رەتكردەوە.
