(درەو میدیا): پۆلیسی توركیا پێیوایە جەمال خاشقچی نوسەر و ڕۆژنامەنوسی ئۆپۆزسیۆنی سعودی لەناو كۆنسوڵگەری ئەو وڵاتە لە ئیستانبوڵ كوژرابێت، سەرچاوە ئاگادارەكان باس لەوەدەكەن، تیمێكی سعودی دوای ئەشكەنجەدانی، پارچەپارچەی كردووە، لەكاتێكدا دەسەڵاتدارانی سعودیە پێداگری دەكەن لەوەی دوای چوونی بەماوەیەكی كەم، كونسوڵگەری وڵاتەكەیانی بەجێهێشتووە. ئاژانسی هەواڵی (ڕۆیتەرز)، شەوی ڕابردوو لەزاری دوو سەرچاوەی توركییەوە بڵاویكردەوە، هەڵسەنگاندنی سەرەتایی پۆلیسی توركیا ئاماژە بەوەكات، خاشقچی كە ڕۆژی سێ شەممە دوای چوونی بۆ كونسوڵگەری سعودیە دیارنەماوە، لەناو كونسوڵگەرییەكەدا كوژراوە، یەكێك لە سەرچاوەكانیش وتویەتی" پێمانوایە بەئەنقەسەت كوژراوەو تەرمەكەشی براوەتە دەرەوەی كونسوڵخانەكە". هاوكات، ئاژانسی هەواڵی فەرەنسی لە زاری سەرچاوەیەكی نزیك لە حكومەتی توركیاوە بڵاویكردوەتەوە، پۆلیس وای بۆ دەچێت خاشقچی لەناو كونسوڵگەری سعودیە بەدەستی تیمێك كوژرابێت، كە ئەو تیمە بەشێوەیەكی تایبەت ئەو ڕۆژە لە سعودیەوە هاتوەتە ئەستنەبوڵ و هەمان ڕۆژ گەڕاوەتەوە. ڕۆژنامەی (واشنتۆن پۆست)یش، لەزاری دوو سەرچاوەی ئاگادار لە لێكۆڵینەوەكانی ئەو ڕوداوە بڵاویكردوەتەوە، ئەو تیمەی كە خاشقچیان كوشتووە، لە سعودیەوە هاتون و پێكهاتوون لە 15 كەس.. ئەگەر كوژرانی خاشقچی تەئكید بكرێتەوە، ئەوە بەهەڵكشانێكی شۆككەری سعودیە دادەنرێت بۆ بێدەنگكردنی ئۆپۆزسیۆن. لایخۆیەوە، پێگەی (میدل ئیست ئەی) بڵاویكردەوە، ڕۆژنامەنوسە سعودییەكە پێشئەوەی بكوژرێت و لاشەكەی پارچە پارچەبكرێت، ئەشكەنجەدراوە، كە ئەوەش ڕاپۆرتە ڕۆژنامەوانییەكانی تر لەزاری سەرچاوە ئاگادارەكانەوە تەئكیدیان لێكردوەتەوە. ڕۆژنامەی (نیویۆرك تایمز)یش، لە زاری تۆران كشلاكچی سەرۆكی كۆمەڵەی (ماڵی ڕاگەیاندنكارانی عەرب)وە بڵاویكردەوە، بەرپرسانی توركیا تەئكیدیان كردووە، كە خاشقچی كوژراوەو لاشەكەشی شێوێندراوە، ڕۆژنامەكە لە زاری بەرپرسێكی عەرەبەوە كە ناوی نەهێناوە ڕایگەیاندووە، بەفیعلی لاشەكەی شێوێندراوە. كاردانەوە نێودەوڵەتییەكان وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا لە بەیاننامەیەكدا ڕایگەیاند" ناتوانین قسە لەسەر ئەو ڕاپۆرتانە بكەین كە باس لە كوژرانی خاشقچی دەكەن و لەنزیكەوە بەدواداچون بۆ ئەو پرسە دەكەین". كریس مۆرفی سیناتۆر لە ئەنجومەنی پیرانی ئەمریكا لەتویتێكدا لە تۆڕی كۆمەڵایەتی تویتەر نوسیویەتی" ئەگەر ڕاستبێت سعودییەكان دانیشتویەكی ئەمریكییان كێشی كونسوڵگەرییەكان كردبێت و كوشتبێتیان، پێویستە بێتە هۆی گۆڕانكارییەكی جەوهەری لەپەیوەندییەكانیان لەگەڵ شانشینی عەرەبی سعودی". ڕێكخراوی لێبودرنی نێودەوڵەتی ڕایگەیاندووە" كوشتنی خاشقچی ئاماژەیەكی مەترسیدار دەبێت بۆ ڕەخنەگران كە ئەوان لەمەترسیدان تەنانەت لەدەرەوەی سعودیەش". ڕێكخراوی پەیامنێرانی بێسنور دەڵێ" ئەگەر كوژرانی خاشقچی ڕاستبێت، ئەوە كارێی ترسناكەو قبوڵنەكراوە بۆ ئازادی ڕۆژنامەوانی". لەلایەكی ترەوە، محەمەد بن سەلمان جێنشینی پادشای سعودییە، بەئاژانسی بلۆمبێرگی وتووە" خاشقچی لە كۆنسوڵگەری سعودییە چوەتە دەرەوە دوای چەند خولەكێك یان كاتژمێرێك لەچونەژوورەوەی، سعودییە ڕێگە بە توركیا دەدات كۆنسوڵگەرییەكەی بپشكنێ ئەگەر بیانەوێت". بەڵام یاسین ئەكتای ڕاوێژكاری پارتی دادو گەشەپێدانی دەسەڵاتداری توركیا بە كەناڵی (جزیرە)ی ڕاگەیاندووە"داوای ڕونكردنەوەیەی بڕواپێكەر دەكەین لە سعودییە و، ئەوەی شازادەی جێنشین خستویەتیەڕوو بڕواپێكەر نیە". بەپێی سەرچاوە توركییەكان، ڕەجەب تەیب ئەردۆغان ئەمڕۆ وتەیەك پێشكەش دەكات و ئەگەر زۆرە قسە لەسەر كوژرانی خاشقچی بكات. پێشتریش عومەر چیلیك وتەبێژی پارتی دادو گەشەپێدان ڕایگەیاند، چارەنوسی ڕۆژنامەنوسە سعودییەكەو لایەنی بەرپرس لە ونكردنی ئاشكرادەكەن، ئاماژەی بەوەشداوە"ونبونی ڕۆژنامەنوسێك بەوشێوەیە، پرسێكە دەوڵەتێكی وەك توركیا بەهەستیارەییەوە لێیدەڕوانێت". جەمال خاشقی كێیە؟ جەمال خاشقچی ئاڵی 1958 لە مەدینە لە دایكبووە و رۆژنامەگەری لە زانكۆی ئیندیانای ئەمریكا خوێندووە و سەرەتا وەك پەیامنێر كاری رۆژنامەوانیی كردووە و لە نەوەدەكانی سەدەی رابردوودا روماڵی رووداوەكانی ئەفغانستان و جەزائیر و كوەیت و خۆرهەڵاتی ناوەڕاستی كردووە و بەوە زیاتر بەناوبانگ بووە. كۆتایی نەوەدەكات بووەتە جێگری سەرنوسەری رۆژنامەی " عەرەب نیوز" و ماوەی چوار ساڵ بەردەوام بووە و ساڵی 2004 وەك سەرنوسەری رۆژنامەی " وەتەن"ی سعودی دیاریكراوە و دواتر بەبێ ئاشكراكردنی هۆكارەكەی لە پۆستەكەی دووخرایەوە و هەمان ساڵ بووە راوێژكاری راگەیاندنی شازادە توركی فەیسەڵ و چەند ساڵێك لە و كارەیدا بەردەوام بووە. ساڵی 2015 خاشقچی بووە بەڕێوەبەری كەناڵی هەواڵی " ئەلعەرەب" كە بارەگاكەی لە مەنامەی پایتەختی بەحرەین بوو و خاوەنەكەشی شازادە وەلید بن تەڵاڵ بوو، بەڵام هەرزوو كەناڵەكە داخرا و هاوكات خاشقچی وەك چاودێرێكی سیاسیی لە زۆربەی كەناڵە عەرەبیی و سعودییەكاندا میوانداری دەكرا. دیسەمبەری 2017 رۆژنامەی " حەیاتی لەندەنی" كە شازادە خالد بن سوڵتان خاوەنی بوو، پەیوەندییەكانی لەگەڵ خاشقچی كۆتایی پێهێنا و قەدەغەخرایە سەر نوسینەكانی بە پاساوی دەستدرێژیكردنە سەر سعودیە. خاشقچی بەوە ناسرابوو كە رەخنەی لە حكومەتی سعودیە دەگرت، بە تیابەتی دوای ئەوەی محەمەد بن سەلمان بووە شازادەی جێنشین و بەڵنێیدا چاكسازی نوێ بكات لە وڵاتدا و دەستیكرد بە هەڵمەتی دەستگیركردن و سەركوتكردن بەوتەی خاشقچی. ونبوونی رۆژی دووی ئەم مانگە خاشقچی بەمەبەستی مامەڵەی هاوسەرگیری لەگەڵ خەدیجە ئازرو سەردانی كونسوڵگەری سعودیەی كرد لە گەڕەكی لیڤانت و لەو كاتەوە چارەنوسی نادیارە. خەدیجە ئازرو لە لێدوانێكیدا بۆ " بی بی سی " رایگەیاندووە لێپرسراوانی كونسوڵگەریی رێگەیان پێنەداوە بچێتە ژوورەوە و پاشان ئاگاداریان كردوەتەوە كە خاشقچی لە كونسوڵگەریی نەماوە.
( درەو میدیا): عادل عەبدولمەهدی سەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو بۆ پێكهێنانی كابینەی نوێ لەلایەن هەندێك لەكوتلە سیاسیە براوەكانەوە دووچاری فشاری توندبۆتەوە، لەپێناو قبوڵكردنی كاندیدەكانیان بۆ وەزارەتەكان كە بڕیارە لەماوەی 25 ڕۆژی داهاتوودا پێشكەشی بكات، هاوپەیمانی (فەتح)یش، ڕەتیدەكاتەوە وەزارەت بدرێت بە كەسانی بێلایەن. ئەندامێكی هاوپەیمانی سائیرون لەلێدوانێكدا بۆ ڕۆژنامەی (عەرەبی ئەلجەدید)تەئكیدیكردووە، هاوپەیمانێتیەكەیان پاڵپشتی تەواوی عادل عەبدولمەهدی دەكات لەهەوڵەكانی پێكهێنانی حكومەت، ڕونیشكردۆتەوە، موقتەدا سەدر لەدواین تویتیدا لەتۆڕی كۆمەڵایەتی تویتەر پشتیوانی خۆی بۆ كابینەیەكی حكومی دەربڕیوە كە لەوەزیری بێلایەن پێكبهێنرێت و هیچ وەزیرێكیش بۆ وەزارەتەكان كاندیدناكات. ئەو ئەندامەی هاوپەیمانی سائیرون ئاشكرای كردووە، سەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو لەلایەن هەندێك لەهێزە سیاسیە براوەكانی هەڵبژاردنەوە ڕوبەڕوی فشار بۆتەوە بۆ قبوڵكردنی كاندیدەكانی بۆ وەزارەتەكان و، هاوپەیمانێتیەكەشی هیواخوازە كە عادل عەبدولمەهدی بتوانێت حكومەتێكی تەكنۆكراتی بێلایەن پێكبهێنێت، دور لەفشارە حزبییەكان و لەو ماوە دەستورییەی بۆی دیاریكراوە. لەبەرامبەردا، حامید موسەوی، پەرلەمانتاری هاوپەیمانی فەتح لەلێدوانێكی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاندووە، وەزیری بێلایەن شكستدێنێت لەئیدارەدانی وەزارەتەكەی و، هەندێك لەحزبەكان دژایەتیان دەكەن. ڕونیشكردۆتەوە، وەزیرە بێلایەنەكان توانای كاركردنیان نابێت، بەهۆی ئەوەی كوتلەیەكی سیاسیان نیە پشتیوانی و پاڵپشتیان بكات، موسەوی ئاماژەی بەوەشداوە، پیادەكردنی دیموكراسی لەسەرجەم وڵاتانی جیهان مافی پێكهێنانی حكومە دەدات بەحزبەكان، چونكە وەزارەتەكان شكست دەخۆن ئەگەر كەسانی بێلایەن بیگرنە دەست، ڕاشیگەیاندووە، عادل عەبدولمەهدی مەرجی بەسەر كوتلە سیاسەكاندا سەپاندووە بۆ پێكهێنانی حكومەتی نوێ و، ئەوەش وادەكات ئەنجامی سەركەوتن و شكستی حكومەت لەئەستۆ بگرێت. هەر لەو چوارچێوەیەدا، میساق ئەلحامدی پەرلەمانتار لەهاوپەیمانی فەتح لەبەیاننامەیەكدا، داوای لەسەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو كردووە وەزارەتەكانی نەوت و گواستنەوە بەدوو كەس لەپارێزگای بەسرە بسپێرێت، كە بەمدواییە خۆپیشاندانێكی گەورەی بەخۆوە بینی، بەوپێیەی ئەو پارێزگایە یەكێك لەوناوچانەی عێراق كە زۆرترین بڕی نەوت بەرهەمدەهێنێت و لێوەی هەناردەی دەرەوەی وڵات دەكرێت و بۆری هەناسەی ئابوری عێراقە. حامیدی دەڵێت" داوا لەعەبدولمەهدی دەكەین هەردوو وەزارەتی نەوت وگواستنەوە بسپێرێت بەدوو وەزیر لەبەسرە كە خاوەنی بەندەری دەریایی و تاكە ڕێڕەوی ئاوی عێراقە" تەئكیدی لەپێویستی بونی وەزیر كردووە لەو پارێزگایە، تا هەست بەئازارو نەهامەتیەكانی خەڵكبكات و بەشداری لەچارەسەرەكردنی كێشەكانیدا. پێشتریش، نەوفەل ئەبو ڕغیف وتەبێژی ڕەوتی حیكمە بونی ناكۆكی سەبارەت بەمیكانیزم و مەرجی كاندیدكردنی بۆ وەزارەتەكان ئاشكراكرد و، ئاماژەی بەوەدا، خواستێك هەیە وەزیرەكان لەدەرەوەی ئەنجومەنی نوێنەران بن و ڕاشیگەیاندووە، ڕەوتەكەی هیچ پێویستیەك نابینێت بۆ دورخستنەوەی ئەندامانی پەرلەمان لەوەرگرتنی وەزارەكان و حزبەكەشی پشتیوانی تەكنۆكراتی سیاسی و تەكنۆكراتی بێلایەن دەكات.
(درەو میدیا): رامۆن بلیكوا، باڵیۆزی یەكێتی ئەوروپا لە عێراق ئەمڕۆ پێنجشەممە رایگەیاند لە بەسرە دووچاری حاڵەتی ژەهراویبوون بووە، و ئەو ئازارە زۆرەی كە بەهۆیەوە چەشتوێتی وایلێكردووە هەست بە نەهامەتی دانیشتوانی بەسرە بكات. بلیكوا لە لێدوانێكیدا بۆ پەیامنێری كەناڵی " ئەلحوڕە" ئاشكراشیكرد بەهۆی ژەهراویبوونەوە نەیتوانیوە لە چەند چالاكییەكی بڕیارلێدراو لە بەسرە ئامادەبێت. هەروەها ئاماژەیبەوەشدا پزیشكی چارەسەركردنی پێی راگەیاندووە كە خواردنی خۆراكێك لە قاپێكدا كە ئەو ئاوە شۆرابێت بەسە بۆئەوەی تووشی ژەهراویبوون ببیت و جەختیشیكردەوە دوای وەرگرتنی چارەسەر ئێستا باری تەندروستی باش بوووە.
(درەو میدیا): بەپێی دەستوری عێراق كە ماوەی مانگێك دەرفەتی داوە بە سەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو لە ڕۆژی ڕاسپاردنیيەوە بۆ پێكهێنانی كابینەی حكومەت، عادل عەبدولمەهدی بۆ پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەتی عێراق (28) ڕۆژی لەبەردەمدا ماوە بۆ ڕاگەیاندنی كابینەكەی، ئەوەش ناچاریكردووە پەلەبكات لە پوەندیكردن بە كوتلە سیاسیيە براوەكان بۆ پێكهێنانی كابینەی نوێ. بەوتەی سەرچاوەیەكی ئاگادار، عەبدولمەهدی لە دوێنی چوارشەممەوە دەستیكردووە بەپەیوەنديكردن بە كوتلە سیاسیيە كاریگەرەكان بۆ زانینی هەڵوێست و ئاستی داواكارییەكانیان لە پێكهاتەی حكومەتی داهاتوو، ئەم پەیوەندییانەش لەچوارچێوەی ئامادەكارییەكانیدایە بۆ دەستپێكردنی گفتوگۆی راستەوخۆ لەوبارەیەوە. سەرچاوەكە بە ڕۆژنامەی (عەرەبی ئەلجەدید)ی ڕاگەیاندووە، گفتوگۆكانی عەبدولمەهدی لەگەڵ كوتلە سیاسیيەكان ئاسان نابێت، بەهۆی ئەوەی سەرجەم كوتلەكان هیچ خالێكیان لەدەستنەداوە بۆ وەرگرتنی پۆستی سەرۆك وەزیران، ئەوەش دوای ڕاسپاردنی عەبدولمەهدی بۆ پێكهێنانی كابینەی نوێ لەگەڵ ئەوەی سەر بە هیچ كوتلەیەكی سیاسی نەبووە، پێشبینیشكردووە، ململانێی نێوان هێزە براوەكان بگاتە توندترین ئاست لەسەر وەزارەتە سیادی و خزمەتگوزارییە گرنگەكان. ڕۆژنامەكە لەزاری سەرچاوەكەیەوە ئەوەشی بڵاوكردوەتەوە، گەورەترین ئاستەنگ كە ڕوبەڕوی عادل عەبدولمەهدی دەبێتەوە دابەشبونی ناوماڵی شیعەیە بۆ دوو سەربازگە، ناوماڵی كوردو سوننەش بەهەمان شێوەیە، ئەوەش وایكردووە ڕازیكردنی هەموان كارێكی زۆر قورس بێت. عەباس علیوی پەرلەمانتار لە هاوپەیمانی چاكسازی و بنیاتنان ڕایگەیاندووە، سەرجەم كوتلەكان بەشداری دەكەن لە حكومەتی نوێ، هەر لایەنێك كۆمەڵێك ناو پێشكەش دەكات، دواتر سەرۆك وەزیران شیاوترینیان هەڵدەبژێرێت، بەوەش سەرۆك وەزیران بەرپرسیار دەبێت ئەگەر حكومەتەكەی شكستیهێنا لە ئیدارەدانی عێراق. علیوی لە لێدوانێكی ڕۆژنامەوانیدا باسی لەوەكردووە، حكومەت تەوافوقی دەبێت و هەموو چاوەكانیشی لەسەر دەبێت، پەرلەمانیش چاودێری كارەكانی دەكات، بەڕای ئەو، حكومەتی داهاتوو جیاواز دەبێت لەوانەی پێشخۆی، ئەوەش دوای ئەوەی هەموان ڕێككەوتون لەسەر پێشكەشكردنی كاندیدی شیاو و پێدانی ئازادی تەواو بەسەرۆك وەزیران بۆ دورخستنەوەی هەر كاندیدێك لە حكومەتەكەی. هەر لەوچوارچێوەیەدا، مایك پۆمبیۆ وەزیری دەرەوەی ئەمریكا لە كۆنگرەیەكی ڕۆژنامەوانیدا هیوای خواستووە حكومەتی داهاتوو بایەخ بدات بە یەكێتی خاكی عێراق و ئایندەی گەلەكەی، بەپێویستیشی زانیوە حكومەتی نوێی لەلایەن ئێرانیيەكانەوە تەحەكومی پێوەنەكریت. ڕۆژی سێ شەممەی ڕابردوو 2ی تشرینی یەكەم، پەرلەمانی عێراق بەزۆرینەی دەنگ بەرهەم ساڵح كاندیدی یەكێتی نیشتمانی كوردستانی بە سەرۆك كۆماری عێراق هەڵبژارد و هەر ئەو ڕۆژە بەرهەم ساڵح سەرۆك كۆماری عێراق، عادل عەبدولمەهدی كەسایەتی سیاسی عێراقی بێلایەنی بۆ پێكهێنانی حكومەتی داهاتوو ڕاسپارد.
(درەو میدیا): رۆژی 2ی ئۆكتۆبەر عادل عەبدولمەهدی سیاسەتمەداری عێراق لەلایەن بەرهەم ساڵح سەرۆك كۆماری عێراق بە پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت راسپێردرا. ئەگەر كابینەكەی متمانەی پەرلەمان بەدەستبهێنێت، ئەول عەبدولمەهدی دەبێتە چل و نۆیەمین سەرۆك وەزیرانی عێراق لە ساڵی 1920ەوە و پێنجەم سەرۆك وەزیران لە دوای رووخاندنی رژێمی بەعسەوە. پرۆفایلی عادل عەبدولمەهدی: • ناوی تەواوەتی عادل عەبدولمەهدی مونتەفكییە و ساڵی 1942 لە ناوچەی بەتاوین لە بەغدای پایتەخت لەدایكبووە و موسوڵمانێكی شیعە مەزهەیە و سیاسەتمەدار و ئابوریناسە و لە خێزانێكی بۆرجوازیی كە لە مونتەفەك ناسریەی ئێستا نیشتەجێبوون و لە بنەچەدا خەڵكی كوتن. • باوكی لە سەردەمی حوكمی پاشاییەتیدا لە عێراق وەزیر بووە و هەروەها نوێنەری ناسریە "مونتەفەك" بووە لە ئەنجومەنی ئەعیانی عێراق. • عادل عەبدولمەهدی لە لاوێتیدا كاریگەر بووە بە بیری ناسیۆنالیزمی عەرەبی و لە منداڵییەوە لەگەڵ ئەحمەد چەلەبی و ئەیاد عەلاویدا هاوڕێ بووە و قۆناغی ئامادەیی خوێندنی لە خوێندنگەی " كۆلێژی بەغداد" لە ناوچەی ئەعزەمییە تەواوكردووە. • ساڵی 1968 بۆ خوێندن چووەتە فەرەنسا و تا ساڵی 1972 ماوەتەوە، پاشان چووتە سوریا و لوبنان و دوای هێرشی ئیسرائیل بۆسەر لوبنان گەڕاوەتەوە فەرەنسا و هەتا ساڵی 2003 ماوەتەوە و پاشان گەڕاوەتەوە بۆ عێراق. • سەرەتا كاركردنی لە بواری سیاسەتدا پەیڕوی بیری سۆسیالیستی كردووە و پاشان كاریگەر بووە بە بیری ئیسلامی شیعەی میانڕە. • یەكێك بووە لە سەركردەكانی ئەنجومەنی باڵای شۆڕشی ئیسلامی كە لە هەشتاكانی سەدەی رابردوودا بەهاوكاری ئێران دامەزرێنراوە. • لە دوای روخاندنی رژێمی بەعس، بووەتە جێگری عەبدولعەزیز حەكیم لە ئەنجومەنی حوكم و پاشان لە حكومەتی كاتیدا بە سەرۆكایەتی ئەیاد عەلاویی پۆستی وەزارتی دارایی پێسپێدراوە. • ساڵی 2005 بووەتە جێگری سەرۆك كۆمار و پاشان تا ساڵی 2014 وەزیری نەوت بووە. • نەیارەكانی بە سیاسییەكی ئینتیهازیی و گەڕان بە دوای پۆستدا تۆمەتباریدەكەن و ئەویش پاساوی بۆ گۆڕانكارییە فیكریی و سیاسییەكانی ئەوەیە كە ئەو كارە 50 ساڵی خایاندووە و ئەوەش ماوەیەكی ئاساییە بۆئەوەی مرۆڤ بگۆڕێت.
(درەو میدیا): پارتی و هاوپەیمانەكانی لە پەرلەمانی عێراق ڕێگرن لەدروستبونی نیسابی یاسایی و، ترسی جدییان هەیە بەرهەم ساڵح لە دەنگداندا بیباتەوە. سەرچاوەیەكی ئاگادار لە پەرلەمانی عێراق تایبەت بە (درەو میدیا)ی، ڕاگەیاند: لە شەوی ڕابردوەوە تائێستا سەرۆكی پەرمانی عێراق بەهۆی تەواونەبونی نیسابی یاسایی دووجار دانیشتنی دواخستوە. وتیشی: دوای ئەوەی نیوەڕۆی ئەمڕۆ سەرۆكی پەرلەمان دانیشتنەكەی بۆ ماوەی نیوكاتژمێر دواخست، تائێستا نیسابی یاسایی بۆ دەستپێكردنی دانیشتنەكە كە تایبەتە بەهەڵبژاردنی سەرۆك كۆماری عێراق تەواونەبووە. سەرچاوەكەی "درەو میدیا" ئاشكراشیكرد، پارتی و هەندێك هێزی هاوپەیمانی لە فراكسیۆنە شیعی و سوننەكان ڕێگرن لەبەردەم تەواوبونی نیسابی یاسایی چونكە ترسی جدییان هەیە كە بەرهەم ساڵح زۆرینەی دەنگی پەرلەمانتاران بەدەستبهێنێت و بەسەر فوئاد حسێن كاندیدەكەی پارتی دیموكراتی كوردستاندا سەربكەوێت. بەپێی زانیارییەكانی "درەو میدیا" پارتی و هەندێك لە هێزە سوننی و شیعییەكان كە نایانەوێت دۆستایەتی بارزانی لەدەستبدەن، لەڕێی تەواونەبونی نیسابی یاساییەوە دەیانەوێت كێشە بۆ بەرهەم ساڵح دروستبكەن و یەكێتی ناچار بەڕێككەوتن بكەن یان گۆڕینی بەرهەم ساڵح بە كاندیدێكی تری یەكێتی، كە ڕەنگە لەو حاڵەتەدا پارتی ڕازیبێت بەكشانەوەی كاندیدەكەی بۆ پۆستی سەرۆك كۆماری عێراق.
(درەو میدیا): وەزارەتی نەوتی عێراق بڕی هەناردەی نەوت و داهاتەكەی بۆ مانگی ئەیلول راگەیاند و لەو مانگەدا رۆژانە بە تێكڕا 3.456 ملیۆن بەرمیل نەوتی هەناردەكردووە و داهاتەكەشی حەوت ملیار و 900 ملیۆن دۆلار بووە. بە گوێرەی بەیاننامەیەكی وەزارەتی عێراق هەناردەی نەوت لە مانگی ئەیلولدا بەبەراورد بە مانگی ئاب كەمیكردووە و هۆكارەكەشی بۆ ئەنجامدانی چاكسازی لە دامەزراوەكان و خراپی كەشوهەوا گەڕاندوەتەوە. وەزارەتی نەوتی عێراق ئاشكرایكردووە لە مانگی ئەیلولدا رۆژانە 3.853 ملیۆن بەرمیل نەوتی لە كێڵگەكانی باشوورەەوە هەناردەی دەرەوە كردووە و هەر بەرمیلێكیش بە 74.91 دۆلار فرۆشراوە و كۆی داهاتی ئەو مانگەش حەوت ملیار و 900 ملیۆن دۆلار بووە.
(درەو میدیا): دەزگای ناوەندیی ئاماری عێراق ئەمڕۆ ژمارەی دانیشتوانی ئێستای عێراقی راگەیاند و ئاماژەیبەوەشداوە كە ژمارەی دانیشتوانی بەغدای پایتەخت هەشت ملیۆنی تێپەڕاندووە و پارێزگای موسەنناش كەمترین دانیشتوانی هەیە. دەزگای ناوەندیی ئاماری سەربە وەزارەتی پلاندانانی عێراق لە ئامارێكدا رایگەیاندووە ژمارەی دانیشتوانی عێراق بۆ ساڵی 2018 گەیشتوەتە 38 ملیۆن و 124 هەزار و 182 كەس و لەو ژمارەیەش :19 ملیۆن و 261 هەزار و 253 كەس بە رێژەی 51% لە رەگەزی نێرن و 18 ملیۆن و 862 هەزار و 929 كەس بە رێژەی 49% لە رەگەزی مێن. دوای پارێزگا بەغدا پارێزگای نەینەوا بە پلەی دووەم و 10%ی كۆی دانیشتوانی عێراق پێكدەهێنێت و پارێزگای بەسرەش لە پلەی سێیەمدا دێت و 8%ی كۆی دانیشتوان عێراق پێكدەهێنێت و پارێزگای موسەنناش كەمترین ژمارەی دانیشتونی هەیە كە 814 هەزار و 371 كەسە. وەزارەتی پلاندانی عێراق راشیگەیاندووە كە دانیشتوانی عێراق ساڵانە بە تێكڕا 850 هەزار كەس زیاددەكات و پێشبینیشدەكات ژمارەی دانیشتوانی عێراق ساڵی 2030 بگاتە 50 ملیۆن كەس. ئاماری دانیشتوانی عێراق بەژمارە: ژمارەی دانیشتوان: 38 ملیۆن و 14 هەزار و 182 كەس ژمارەی رەگەزی نێر: 19 ملیۆن و 261 هەزار و 253 كەس بە رێژەی 51%. ژمارەی رەگەزی مێ: 18 ملیۆن و 862 هەزار و 929 كەس بە رێژەی 49%. ژمارەی دانیشتوانی بەغدا: 8 ملیۆن و 126 هەزار و 755 كەس ئەوانەی تەمەنیان لە 15 ساڵ كەمترە: 15 ملیۆن و 428 هەزار و 32 كەس بە رێژەی 45%.
(درەو میدیا): ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق لەسەر سایتی فەرمی خۆی داوای لە 24 کاندیدەی پۆستی سەرۆک کۆمار کرد کە مەرجە یاساییەکانیان تێدایە ، سبەینێ1ی 10ی 2018 كاتژمێر 10ی بەیانی لە كۆشكی كۆنگرەكان لە پەرلەمان ئامادەبن. لە ئاگادارییەكەی ئەنجومەنی نوێنەراندا هۆكاری بانگهێشتكردنی كاندیدەكانی پۆستی سەرۆك كۆمار روننەكراوەتەوە. ناوی كاندیدەكانی پۆستی سەرۆك كۆمار: 1- سردار عبد الله محمود تايمز 2- عبد اللطيف جمال رشيد 3- عمر احمد كريم البرزنجي 4- سروة عبد الواحد قادر ابراهيم 5- عبد الكريم علي عبطان الجبوري 6- برهم احمد صالح قاسم 7- فؤاد محمد حسين بكي 8- نوار سعد محمود حسين الملا 9- سليم همزة صالح خضر 10- جبار شاطي عبد الحسن التميمي 11- كمال عزيز قيتولي 12- منذر منعم سعد جبر الباوي 13- منقذ عبد اللطيف مصطفى الصفار 14- محمد صالح حمه فرج الجاف 15- راضي سعيد بدر سلمان الفيلي 16- فيصل محسن عبود الكلابي 17- عماد كمال سعيد مولود 18- احمد موح عمران شبين 19- بدور عبد مرهج مارد 20- عباس محمد نوري بيات أوغلو 21- ثائر غانم محمد علي الشبكي 22- أيوب درباس موسى 23- رحيم ابوجري معين الساعدي 24- رياض محمد مزهر خلف الوزني
(درەو میدیا): عادل عەبدولمەهدی بۆ وەرگرتنی پۆستی سەرۆك وەزیرانی عێراق چوار مەرجی هەیە. رائید فەهمی، سەركردە لە هاوپەیمانی " سائیرون" رایگەیاند عادل عەبدولمەهدی كاندید بۆ وەرگرتنی پۆستی سەرۆكی وەزیرانی عێراق چوار مەرجی ئاراستەی هێزە سیاسییەكان كردووە بۆئەوەی رەزامەندی لەسەر وەرگرتنی ئەو پۆستە دەرببڕێت. بەوتەی رائید فەهمی كە قسەی بۆ سایتی " شەفەق نیوز" كردووە، مەرجەكانی عەبدولمەهدی ئەمانەن: یەكەم: ئازادی تەواوی هەبێت لە هەڵبژاردنی كابینەی حكومەتدا. دووەم: هەموو كوتلەكان چەند كەسێك بۆ وەزارەتێك پێشنیازبكەن و ئازاد بێت لەوەی كامیان هەڵدەبژێرێت یان هەمویان رەتبكاتەوە. سێیەم: خۆی بەرنامەی حكومەت دیاریبكات بە رەچاوكردنی دید و بۆچوونی هێزە سیاسییەكان. چوارەم: ئازادی تەواوەتی هەبێت لەسەر بەڕێوەبردنی حكومەتی نوێ و رێكخستنی پەیوەندیی لەگەڵ هێزە سیاسییەكاندا و دوورخستنەوەی هەموو دەستوەردانێكی حزبی و سیاسیی لە كاری حكومەت. رائید فەهمی جەختیشیكردەە كە داواكارییەكانی عەبدولمەهدی بۆ سەرخستن و بەهێزكردنی كاری حكومەتە. بە گوێرەی سەرچاوە عێراقییەكان هاوپەیمانی سائیرونی موقتەدا سەدر و ئیئتیلافی فەتحی هادی عامری گفتوگۆیان لەگەڵ عادل عەبدولمەهدی سەركردەی پێشووی ئەنجومەنی باڵای ئیسلامیی كردووە بۆئەوەی بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران كاندیدی بكەن. عادل عەبدولمەهدی ساڵی 2005 جێگری سەرۆك كۆماری عێراق بووو، پاشان پۆستی وەزارەتی نەوتی وەرگرت و ئازاری 2016 دەستی لەو پۆستەش كێشایەوە و دەستبەرداری كاری حزبی و حكومیی بوو.
(درەو میدیا): ئیئتیلافی نەسر کە حەیدەر عەبادی سەرۆکایەتی دەکات ڕایدەگەیەنێت، ڕاسپاردنی هەر كاندیدێك بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران بەبێ یەكلاكردنەوەی گەورەترین كوتلەی پەرلەمانیی، پێشێلكارییەكی ئاشكرای دەستورە. ئیئتیلافی نەسر لە ڕاگەیەندراوێكدا، بەپێویستی دەزانێت لایەنەكان پابەندی دەقە دەستورییەكان بن لەڕێی دیاریكردنی گەورەترین كوتلەی پەرلەمانیی، بەر لەوەی سەرۆك كۆمار كاندیدەكەی ڕابسپێرێت بۆ پێكهێنانی حكومەت، ڕاسپاردنی هەر كاندیدێكیش بەبێ یەكلاكردنەوەی گەورەترین كوتلەی پەرلەمانیی بەپێشێلكارییەكی ئاشكرای دەستور وەسفدەكات و دەڵێت، ئەوەی لەسەری بنیات دەنرێت هیچ شەرعیەتێكی دەستوری و یاسایی نیە و، مایەی قبوڵكردن نیە حكومەتی داهاتوو لەسەر ئەو بنەمایە بنیاتبنرێت. لە بەشێكی تری ڕاگەیەندراوەكەدا هاتووە، پابەندبوون بەدەستور پێویستە لەسەروی بەرژەوەندییەكانەوەبێت، بۆ زامنكردنی شەرعیەتی بنیاتنانی دەوڵەت و ئەرك و دەسەڵاتەكانی و، زامنكردنی پاراستنی چوارچێوە دەستورییەكان و دیموكراسی لەوڵات.
(درەو میدیا): مانگی رابردوو لەكاتی خۆپیشاندانەكانی هاوڵاتیانی بەسرە بۆ ناڕەزایەتی دەربڕین لەدژی نەبوونی خزمەتگوزارییەكان بە گشتی و ئاوی پاك بە تایبەتی, كونسوڵگەری ئێران و بارەگاكانی حەشدی شەعبی لە بەسرە سوتێندران، و ئەمریكا بەوە تۆمەتباركرا و ئێستاش هەڕەشەی ئێران و میلیشیا هاوپەیمانەكانی ئەمریكای ناچاركرد كونسوڵگەرییەكەی لەو شارە دابخات. وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا رایگەیاند دوای زیاتربوونی هەڕەشەكانی ئێران و میلیشیا هاوپەیمانەكانی بڕیاریداوە كونسوڵگەری وڵاتەكەی لە بەسرە دابخات. مایك پۆمپیۆ وەزیری دەرەوەی ئەمریكا لە بەیاننامەیەكدا رایگەیاند فەرمانیداوە بە هەموو كارمەندان و فەرمانبەران كە كونسوڵگەری بەسرە بەجێبهێڵن. پۆمپیۆ هۆشداریشی دایە تاران و رایگەیاند " وڵاتەكەی دەستبەجێ و بە شێوەیەكی گونجاو وەڵامی دەبێت ئەگەر هەر دامەزراوەیەكی ئەمریكی بكرێتە ئامانج". هاوكات هێزەر ناوێرت وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا رایگەیاند پۆمپیۆ فەرمانیداوە بە شێوەیەكی رێكخراو سەرجەم كارمەند و فەرمانبەرانی كونسوڵگەریی بەسرە بگوازرێنەوە و خزمەتگوزارییەكانی كونسوڵگەرییەكەش لە باڵیۆزخانەی ئەمریكا لە بەغدا جێبەجێدەكرێن. بەوتەی وەزیری دەرەوەی ئەمریكا چەند هەفتەیەكە هەڕەشەكان لەدژی كارمەندانی كونسوڵگەری ئەمریكا لە بەسرە و هاوكارەكانیان لە لایەن حكومەتی ئێران و فەیلەقی قودس و ئەو میلیشیایانەوە زیادیانكردووە كە ژەنەراڵ قاسم سولەیمانی بەڕێوەیان دەبات. دەربارەی كاردانەوەی ئەمریكا ئەگەر دامەزراوە و بەرژەوەندییەكانی لە عێراق بكرێنە ئامانج پۆمپیۆ وتی:" حكومەتی ئێرانم ئاگاداركردوتەوە كە ویلایەتە یەكگرتووەكان هەر زیانێك بەر ئەمریكییەكان یان دامەزراوە دیپلۆماتییەكانمان بگات لە عێراق یان هەر شوێنێكی تر ، راستەوخۆ دەكەوێتە ئەستۆی ئێران، جا بكەرانی بە شێوەیەكی راستەوخۆ هێزی ئێران بن یان ئەو میلیشیایانەی پەیوەندییان پێوە هەیە". ئەم بڕیارەی ئەمریكا بۆ داخستنی كونسوڵگەری بەسرە دوای ئەوە هات لەماوەی رابردوودا بە موشەك هێرشكرایە سەر كونسوڵگەرییەكە كە لەناو كۆمەڵگەی فڕۆكەخانەی بەسرەدایە و بەوتەی بەرپرسانی ئەمریكا هیچ زیانێكی لێنەكەوتووەتەوە. جگە لەوەش بەوتەی وەزیری دەرەوەی ئەمریكا لە 24 كاتژمێری رابردوودا چەندجارێك ناڕاستەوخۆ دەستدرێژی گوللە بە ئاراستەی كۆنسوڵگەرییەكە كراوە. دوای كشانەوەی دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا لە رێككەوتنە ئەتۆمییەكە لەگەڵ ئێران و گەڕاندنەوەی سزا ئابورییەكان، پەیوەندییەكانی تاران و واشنتۆن بەرەو ئاڵۆزی زیاتر هەنگاوی ناوە و رۆژی سێشەممەش لە كۆمەڵەی گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان ترەمپ و رۆحانی رەخنەیان ئاراستەی یەكتركرد و ترەمپ بەڵێنیدا سزای زیاتر لەسەر ئێراندا بسەپێنێت و بەرپرسەكانی ئێرانیشی بە بڵاوكردنەوەی " پشێویی و كوشتن و وێرانكاریی" تۆمەتباركرد. هەڵوێستی عێراق لە كاردانەوەیدا بەرامبەر بە داخستنی كونسوڵگەریی بەسرە لەلایەن ئەمریكاوە، وەزارەتی دەرەوەی عێراق لە بەیاننامەیەكدا نیگەرانی خۆی لەوە دەربڕی. ئەحمەد مەحجوب، وتەبێژ بەناوی وەزارەتی دەرەوە رایگەیاند حكومەتی عێراق پابەندە بە پاراستن و پارێزگاریكردن لەو تیمە دیپلۆماتییە بیانیانەی كە لە عێراقن.
( درەو میدیا): لە گەرمەی شەڕ و ململانێكانی یەكێتی و پارتی لەسەر پۆستی سەرۆك كۆمار و دانانی مەرج و پێشنیازی جیاواز بۆ یەكتری، دۆسیەی ڕیفراندۆم دێتەوە بەرباس و وردە وردە لایەنە ناكۆك و دژ بەیەكەكانی شیعە لەیەك سەنگەردا كۆدەكاتەوە و خەریكە لەڕێی دروستكردنی ڕای گشتی لە ناوەندە سیاسییە جیاكانی عێراق بەتایبەت لە دامەزراوەی پەرلەمان، ئەم پرسە دەكەنە قەیران و مەرج و بەربەستێكی گەورە بۆ هەردوو كاندیدەكەی یەكێتی و پارتی كە هەم خۆیان و هەم حزبەكانیشیان هەڵوێستیان ڕوون و ئاشكرابووە لەسەر پرسی ڕیفراندۆم. حەنین قەدۆ پەرلەمانتار هاوپەیمانی بونیاتنان كە هاوپەیمانی (مالیكی و عامری)یە، لە لێدوانێكی ڕۆژنامەوانیدا دەڵێت، زۆرینەیەكی پەرلەمانی هەیە دەنگ دەدەن بەكاندیدێك بۆ پۆستی سەرۆك كۆماری عێراق كە بەشداری لە ڕیفراندۆمی جیابونەوەی هەرێمی كوردستان نەكردبێت، تەئكیدیشیكردووە، زۆرینەی پەرلەمانتاران دەنگ بەكەسایەتییەكی كوردی بێلایەن دەدەن كە بەشداری لە ڕیفراندۆم نەكردبێت یان پشتیوانی نەكردبێت. لای خۆیەوە، پەرلەمانتار زیاد جەنابی لەلێدوانێكدا بۆ سۆمەریە نیوز، داوای لە مەسعود بارزانی كردووە پێش ئەوەی كاندید بۆ سەرۆكایەتی كۆماری عێراق پێشكەشبكات، داوای لێبوردن لەگەلی عێراق بكات لەبەرامبەر ئەنجامدانی ڕیفراندۆم. هەر لەو چوارچێوەیەدا مەنسور بعێجی پەرلەمانتاری هاوپەیمانی بونیاتنان بەهەمان سەرچاوەی ڕاگەیاندووە، هاوپەیمانێتییەكەیان دەنگ بەهیچ كاندیدێكی پۆستی سەرۆك نادات ئەگەر پشتیوانی ڕیفراندۆمی جیابونەوەی هەرێمی كوردستانی كردبێت، داواشی لە كورد كردووە كەسایەتییەكی نیشتمانی كاندید بكەن كە شایەنی پۆستی سەرۆك كۆماری عێراق ببێت. بعێجی بەپێویستی زانیوە، سەرۆك كۆماری داهاتوو پارێزەری دەستوربێت، نەك بۆئەوەی خۆی پێ بپارێزێت وەك سەرۆكەكانی پێشوو، بۆیە پێویستە سەرۆك كۆماری داهاتوو بەهێزبێت و توانای پاراستنی دەستور و وڵاتی هەبێت لە هەر دوژمنكارییەكی دەرەكی و ناوەكی و سەرۆكی هەموو عێراقییەكانیش بێت نەك هەرێمی كوردستان و نەتەوەكەی خۆی بەتەنیا. پێشتریش جەواد موسەوی پەرلەمانتاری هاوپەیمانی سائیرون لە لێدوانێكی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند، هاوپەیمانێتییەكەیان مەرجێكی نوێی داناوە بۆ كاندیدی پۆستی سەرۆك كۆمار . ئەو پەرلەمانتارەی ڕەوتی سەدر تەئكیدی كردووە، دوور لەڕێككەوتنی كوتلە سیاسییەكان بۆ پشتیوانیكردنی كاندیدێكی دیاریكراو بۆ پۆستی سەرۆك كۆمار، پێویستە لەسەر هەر كاندیدێك لەگەڵ باسكردنی سیڤی كەسایەتی خۆی، هەڵوێستیشی لەسەر ڕیفراندۆمی سەربەخۆیی هەرێمی كوردستان ئاشكرابكات. لە مادەی 67 دەستوری عێراقدا هاتووە" سەرۆكی كۆمار سەرۆكی دەوڵەت و سیمبوڵی یەكێتی نیشتمان و سەروەری وڵاتە، شەونوخونی دەكات بۆ زامنكردنی پاپەندبون بەدەستور و پارێزگاریكردن لە سەربەخۆیی عێراق و سەروەری و یەكێتی و پاراستنی خاكەكەی، بەپێی ئەحكامەكانی دەستور. بەگوێرەی سەرچاوە ئاگادارەكان، هاوپەیمانی بونیاتنان مەرجی نوێی بۆ كاندیدی پۆستی سەرۆك كۆمار داناوە و لە دیارترین مەرجەكانیش ئەوەیە، بەڵێنبدات هیچ ئاستەنگێك بۆ پڕۆژەیاسا و پڕۆژە بودجە دروستنەكات لە بەرژوەندی هەرێمی كوردستان و پێكهاتەی كورد. مەرجێكی تریشیان ئەوەیە سەرۆك كۆمار پشتیوانی حكومەتی داهاتوو بكات و چالاك بێت لە پۆستەكەیدا.
( درەو میدیا): 31 كەس خۆیان بۆ پۆستی سەرۆك كۆمار كاندیدكردووە و لەو ژمارەیەش تەنها حەوت كاندید مەرجە یاساییەكانیان تێدایە. لە دانیشتنی ئەمڕۆی پەرلەمانی عێراقدا محەمەد حەلبوسی سەرۆكی پەرلەمانی عێراق رایگەیاند 31 كەس داواكاری خۆكاندیدكردنیان بۆ پۆستی سەرۆكە كۆمار پێشكەشكردووە و دوای وردبینیكردنی داواكارییەكانیان، تەنها حەوت كاندید مەرجە یاساییەكانی خۆ كاندیدكردنیان بۆ پۆستی سەرۆك كۆمار تێدابووە و 14 كاندید بەڵگەنامەیان پێشكەشنەكردووە كە توانا و شارەزایی سیاسییان بسەلمێنن و نۆ كاندید دوورخراوەنەتەوە و كاندیدێكیش پاشەكشێی كردووە. حەلبوسی راشیگەیاند ئەو كاندیدانەی مەرجە یاساییەكانیان تێدانییە دەتوانن لە ئەمڕۆ پێنجشەممەوە تا رۆژی یەكشەممەی داهاتوو لە دادگای باڵای فیدراڵی تانە لە دوورخستنەوەیان بدەن. بە گوێرەی بەیاننامەیەکی ئەنجومەنی نوێنەرانیش ئەو حەوت كاندیدەی كە مەرجە یاساییەكانیان تێدایە ئەمانەن: 1- سەردار عەبدوڵا مەحمود 2- عەبدوللەتیف جەمال رەشید 3- عومەر ئەحمەد كەریم بەرزنجی 4- عەبدولكەریم عەلی عەبتان جبوریی 5- بەرهەم ئەحمەد ساڵح 6- فوئاد محەمەد حسێن 7- سروە عەبدولواحد
( درەو میدیا): سەرۆكی پەرلەمانی عێراق ڕۆژی 2 مانگی تشرینی یەكەم وەك دوا وادە بۆ هەڵبژاردنی سەرۆك كۆمار دیاریدەكات، هەندێك لە كوتلەكانیش هەڵوێستی كاندیدەكانیان لەسەر ڕیفراندۆمەكەی هەرێم كردوەتە مەرج. دوای ئەوەی پارتی و یەكێتی ، لەسەر دەستنیشانكردنی كاندیدێك بۆ پۆستی سەرۆكی كۆماری عێراق نەگەیشتنە ڕێككەوتن، محەمەد حەلبوسی سەرۆكی پەرلەمانی عێراق لە دانیشتنی ئەمڕۆی پەرلەماندا، هەڵبژاردنی سەرۆك كۆماری بۆ ڕۆژی 2ی مانگی داهاتوو دواخست كە بەپێی ئەو كاتەی دەستوری عێراق دەسانیشانیكردووە دوا وادەیە و بواری دواخستنی نیە بۆ كاتێكی تر. بەپێی زانیارییەكان، بڕیاری دواخستنی هەڵبژاردنی سەرۆك كۆماری عێراق دوای ئەوە هاتووە كە یەكێتی و پارتی داواكارییان پێشكەش بە سەرۆكی پەرلەمان كردووە بۆ دواخستنی هەڵبژاردنەكە و پێدانی دەرفەتی زیاتر بۆ ڕێككەوتن لەسەر كاندیدێك بۆ ئەو پۆستە. ململانێی یەكێتی و پارتی لەسەر پۆستی سەرۆك كۆماری عێراق لە كاتێكدایە، تائێسا نزیكەی 30 كەس خۆیان بۆ پۆستی سەرۆك كۆمار كاندیدكردووە و هەندێ لە كوتلە سیاسییەكانیش مەرجێكی نوێیان بۆ كاندیدی پۆستی سەرۆك كۆمار داناوە كە ئەویش هەڵوێستیەتی لەسەر ڕیفراندۆمی ساڵی رابردووە هەرێم بۆ جیابوونەوە لە عێراق. جەواد موسەوی پەرلەمانتاری هاوپەیمانی سائیرون لە لێدوانێكی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاندووە، هاوپەیمانێتییەكەیان مەرجێكی نوێی داناوە بۆ كاندیدی پۆستی سەرۆك كۆمار . بەقسەی ئەو پەرلەمانتارەی ڕەوتی سەدر، دوور لەڕێككەوتنی كوتلە سیاسییەكان بۆ پشتیوانیكردنی كاندیدێكی دیاریكراو بۆ پۆستی سەرۆك كۆمار، پێویستە لەسەر هەر كاندیدێك لەگەڵ باسكردنی سیڤی كەسایەتی خۆی، هەڵوێستیشی لەسەر ڕیفراندۆمی سەربەخۆیی هەرێمی كوردستان ئاشكرابكات.