(درەو میدیا): قەیرانی پێكهێنانی شەشەمین كابینەی حكومەتی عێراق، كە چەند ڕۆژێك لەمەوبەر پێینایە مانگی چوارەمییەوە، لاوازیی ئاشكرای ڕۆڵی ئەمریكای دەرخست لەبەرامبەر ئەو هەژموونە بەهێزەی ئێران هەیەتی لە عێراق، لەسەر هەردوو ئاستی سیاسی و ئەمنی، و بگرە گەیشتوەتە سیستمی كۆمەڵایەتی و ئایینی و تەنانەت ڕۆشنبیریش.  وەزیرێكی دیاری عێراقی و یەكێك لە هاوپەیمانەكانی حەیدەر عەبادی سەرۆك وەزیرانی عێراق بە ڕۆژنامەی (عەرەبی ئەلجەدیدی) ڕاگەیاندووە:" واشنتۆن ئێستا لە عێراق لە دۆخێكدا دەژی كە ئەكرێت بە شۆك ناوی بهێنرێت، بەجۆرێك تەنانەت هاوپەیمانەكانی لە سیاسییەكانی كورد و سوننەش گوێ‌ بە فشارەكانی نادەن و باوەڕیان بە بەڵێنی ئێرانییەكانە زیاترە لە ئەمریكییەكان".  ئەو بەرپرسە عێراقییە باسی ئەوەی كردووە، عەبادی كە لەلایەن واشنتۆنەوە پشتیوانی دەكرێت لە كێبركێكە چوەتە دەرەوە و هیچ ڕۆڵیكی نەماوە، كوتلەی (نەسر) پەرتوبڵاوبووە و 27 پەرلەمانتاری ماوە لە كۆی 42 پەرلەمانتار، دوای چونیان بۆ بەرەی بەرامبەر (نوری مالیكی و هادی عامری) كە ئێران پشتیوانیان دەكات. لەڕووی كرداریشەوە، كەسایەتییەكی سوننە پۆستی سەرۆكی پەرلەمانی بردەوە، كە لەلایەن حەشدی شەعبی و مالكییەوە پشتیوانی دەكرێت، سەرۆكی حكومەتیش بە سازان لەنێوان (موقتەدا سەدر و هادی عامری) هەڵدەبژێرێت، لەوەش گرنگتر هەردوو لایەنەكە ڕێككەوتوون كە یەكەم كاری پەرلەمانی نوێ‌، داڕشتنی یاسایەك بێت بۆ كردنە دەرەوەی سەرجەم هێزە بیانییەكان لە عێراق، لەسەروو هەمووشیانەوە سوپای ئەمریكا.  بەوتەی ئەو وەزیرە عێراقییە، دانیشتنی ڕۆژی شەممەی پەرلەمان، وەك تەسلیمبونی سیاسی وابوو بە ئێرانییەكان، دۆڕاندنی خالید عوبەیدی، هاوپەیمانی سەدرییەكان و عەبادی، هەروەها ئوسامە نوجێفی، كە لەلایەن ئەمریكا و توركیا وڵاتە عەرەبییەكانەوە پشتیوانی دەكرا، لەبەردەم گەنجێكی تەمەن 37 ساڵ، بە مێژووییەكی سیاسی بەتاڵ و كۆمەڵێك دۆسیەی دادگاوە، مانای وایە سوننەكان خۆیان عوبەیدی و نوجێفیان هەڵنەبژارد و، كاندیدێكیان پەسەندكرد كە ئێرانییەكان لێی ڕازیبن.  لە بەشێكی تر قسەكانیدا ئەو وەزیرە عێراقییە ئاشكرایكردووە" كوتلە سونییەكان بەڵێنی زۆریان لەلایەن ئێرانییەكانەوە پێدراوە، لەوانە كشانەوەی میلشیاكان لە شارە سوننەنشینەكانی باكور و ڕۆژئاوا و ناوەڕاستی عێراق و بنیاتنانەوەی شارە ئازادكراوەكان لەدەستی "داعش" و ئازادكردنی دەیان هەزار دەستگیركراو و زامنكردنی پاراستنی خاكی پارێزگای نەینەوا و جیانەكردنەوەی هیچ بەشێكی لە بەرژوەندی هەرێمی كوردستان و، پشتیوانی پێكهاتەی عەرەبی لە كەركوك و گەڕاندنەوەی دانیشتوانی (جورف ئەلسەخرو عویسات و یەسرب) و چەند ناوچەیەكی تر بۆ سەر زێدی خۆیان، هاوكات ئێرانییەكان بەڵێنی تایبەتیشیان لەبواری دۆسیەی ئەمنیدا بەكورد داوە.    ڕۆژنامەكە ئەوەشی بڵاوكردوەتەوە، كورد و سوننە بەدرێژایی چەند ساڵی ڕابردوو ئەزمونێكی تاڵیان هەیە لەگەڵ بەڵێنەكانی ئەمریكا، بەنیسبەت شیعەش، عەبادی دەرسێك دەبێت بۆ هەر هێزێكی تر گرەو لەسەر پشتیوانی ئەمریكا بكات لەسەر حسابی ئێران. سەرچاوەكەی (عەرەبی ئەلجەدید) قسەكانی بەوە كۆتایهێناوە، كە ڕەنگە عەبادی جارێكی تر بگەڕێتەوە بۆ لەندەن، كە پێشتر لێی دەژیا، لەو بڕوایەشدا نیە وەك ئەندامێك بگەڕێتەوە پەرلەمان، چونكە دوژمنی زۆرە، هەڵەكەی لەوەدابوو هەموو كارتەكانی خستە ناو سەبەتەی ماكگۆرك و باڵیۆزی ئەمریكا لە عێراق.   بەپێچەوانەی خولەكانی ڕابردوەوە، گروپە چەكدارەكانی نزیك لە ئێران زیاتر لە 29 ئەندامیان هەیە لە پەرلەماندا، كە پێشتر وەك چەكدار لەچوارچێوەی گروپە چەكدارەكاندا بوون، لەوانە 7 یان پێشتر بەشدارییان لەشەڕی سوریا كردووە لەپاڵ ڕژێمی بەشار ئەسەد، لەنمونەی، حەسەن سالم كە سەربە گروپی عەسائبەو، ئەحمەد ئەسەدی و ئەبو مەریمی ئەنساری،جگە لە 100 پەرلەمانتاری تری  حزبە جیاوازەكان، كە دیارترینیان حزبی دەعوە و فەزیلە ئەنجومەنی باڵا و كوتلە سونییە جیاوازەكانن، كە بەكردار ساڵانێكە دوای ئەجێندای ئێران كەوتوون، ئەوەش بەو مانایەی نزیكەی نیوەی پەرلەمانی عێراق لەژێر هەژموونی ئێراندایە و بەوەش تێپەڕاندنی بڕیارەكان تیایدا ڕەنگە لەهەموو كات ئاسانتربێت.   سەرچاوەی زانیارییەكان: رۆژنامەی (العربی الجدید)  

(درەو میدیا): ئەنجومەنی وزاری بۆ ئاسایشی نیشتمانی بە سەرۆكایەتی حەیدەر عەبادی كۆبوەوە و بڕیاریدا بۆ رێگەگرتن لەهەر سنوربەزاندێكی توركیا، هێزەكانی پاسەوانی سنور بە درێژایی سنوریی توركیا جێگیربكرێن. بە گوێرەی بەیاننامەیەكی نوسینگەی راگەیاندنەكەی، ئەمڕۆ یەكشەممە ئەنجومەنی وزاری بۆ ئاسایشی نیشتمانی بە سەرۆكایەتی حەیدەر عەبادی سەرۆك وەزیران و فەرماندەی گشتی باڵای هێزە چەكدارەكان كۆبووەتەوە  و دۆخی ئاسایش و سەقامگیری و پاراستنی سنورەكانی عێراق و ئاسمانی عێراق و رێكخستنەوەی پۆلیسی فیدراڵی و دۆخی پارێزگای بەسرە تاوتوێكراوە و ئەنجومەنە ئەم بڕیارانەی دەركردووە: یەكەم: وەزارەتی ناوخۆ ئەركی چاوخشاندنەوە بە پەیكەری رێكخستنی فیرقەكانی پۆلیسی فیدراڵی لەئەستۆدەگرێت. دووەم: وەزارەتی دەرەوە رێوشوێنی پێویست بۆ بە دۆكیۆمێنتكردنی پێشێلكارییەكانی توركیا و بەزاندنی ئاسمانی عێراق لە نەتەوە یەكگرتووەكان لە ئەستۆدەگرێت و بۆ ئەنجومەنی ئاسایشی نیشتمانی دەخاتەڕوو. سێیەم: بۆ پاراستنی سنورەكان و رێگەگرتن لەهەر پێشێلكارییەك هێزەكانی پاسەوانی سنور بە درێژایی سنوری عێراق – توركیا بڵاودەكرێنەوە و ئامادەكاریی و پێداویستی تەواوەتییان بۆ دابیندەكرێت. چوارەم: پەسەندكردنی یاداشتی لێكتێگەیشتنی ئەمنیی نێوان وەزارەتی ناوخۆی عێراق و هەنگاریا و سەرپشككردنی وەزیری ناوخۆ بۆ دانوستان ئیمزاكردنی.  

(درەو میدیا): محەمەد حەلبوسی سەرۆكی نوێی پەرلەمانی عێراق بە رەسمی بانگهێشتی عەلی لاریجانی سەرۆكی پەرلەمانی ئێران دەكات، بۆئەوەی سەردانی عێراق بكات و دەشڵێت پەرلەمانتارانی عێراق دژی گەمارۆی ئابوریین بۆسەر ئێران. بە گوێرەی هەواڵێكی ئاژانسی " فارس نیوز"ی ئێرانی، لاریجانی بە تەلەفۆن قسەی لەگەڵ حەلبوسی كردووە پیرۆزبایی لێكردووە بەبۆنەی هەڵبژاردنییەوە بە سەرۆكی پەرلەمانی عێراق. هەروەها لاریجانی لەو پەیوەندییە تەلەفۆنییەدا ئاماژەی بەوەداوە كە لەم دۆخە هەستیارەی ئێستادا رۆڵی حەلبوسی زۆر گرنگە بۆ رێكخستنەوەی دۆخی عێراق و جەختیشیكردوەتەوە كە كۆماری ئیسلامیی ئێران هەمیشە هیوای بەختەوەریی و بەرزیی بۆ حكومەت و گەلی عێراق دەخوازێت و هەمیشە پاڵپشتی دەبێت. بەوتەی ئاژانسە ئێرانییەوە سەرۆكی پەرلەمانی عێراقیش رۆڵی ئێرانی بەرزنرخاندووە و رایگەیاندووە گەلی عێراق و ئەندامانی پەرلەمان هاوكاری كراوەی ئێران بۆ عێراق بە تایبەتیش لە رزگاركردنی عێراق لە داعش بەهەند وەردەگرن. حەلبوسی جەختیشیكردوەتەوە كە ئەندامانی پەرلەمانی عێراق دژی هەموو گوشار و گەمارۆیەكی ئابوریین لەسەر ئێران و بە ستەمی دادەنێن و بەردەوام دەبن لە پاڵپشتیكردنی ئێران. لە كۆتایی پەیوەندییە تەلەفۆنییەكەشدا حەلبوسی بانگهێشتی هاوتا ئێرانییەكەی كردووە بۆئەوەی بە رەسمی سەردانی عێراق بكات.

(درەو میدیا): سەرچاوەیەكی  ئاگادار بە میدیاكانی عێراقی راگەیاند عەلی سیستانیی  پێشنیازێكی موقتەدا سەدری پەسەندكردووە، بۆ كاندیدكردنی عادل عەبدولمەهدی بۆ پۆستی سەرۆك وەزیرانی نوێی عێراق. هاوكات هەیسەم جبوری یەكێك لە سەركردەكانی هاوپەیمانی " بونیاتنان و چاكسازی"  ئەمڕۆ یەكشەممە رایگەیاند هێزە كوردییەكان رەزامەندییان دەربڕیوە لەسەر كاندیدكردنی عادل عەبدولمەهدی بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران. جبوری لە لێدوانێكیدا بۆ كەناڵی " مەیادین" وتی:" عادل عەبدومەهدی لەسەدا نەوەدی رێگای بوون بە سەرۆك وەزیرانی بڕیوە، بە رەزامەندی مەرجەعیەتی ئاینی". عادل عەبدولمەهدی ئێستا وەك سیاسەتمەدارێكی سەربەخۆ كاردەكات و پێشتر سەركردەی  ئەنجومەنی باڵای ئیسلامی عێراق بووە و لە ماوەكانی رابردووشدا پۆستی جێگری سەرۆك كۆمار و وەزیری نەوتی عێراقی وەرگرتووە.  

راپۆرتی: درەو میدیا دوو بەرە ناكۆكەكەی شیعە، ململانێی توندی (محمەد حەلبوسی و خالی عوبەیدی)یان، لەسەر پۆستی سەرۆكی پەرلەمانی عێراق، نەكردە بەشێك لە ململانێكانی خۆیان و لە چوارچێوەی ناكۆكی ناوماڵی سوننەدا هێشتیانەوە،  ئەمەش وەك بەشێك لە چاودێران دەڵێن، ئاماژەیەكی گرنگە بەبوونی خواست و ئیرادەیەكی بەهێز لەلایەن هەردوو بەرە شیعییەكە بۆ پەلەكردن لە پێكهێنانی حكومەت و خستنەوە سەرسكەی پرۆسەی سیاسی كە خۆیان تێیدا زۆرینەن و خاوەنی قسەی یەكلاكەرەوەن. حەلبوسی كاندیدی هاوپەیمانی بونیادنان (البنا‌ء) بوو بۆ پۆستی سەرۆكی پەرلەمانی عێراق، كە (ئیئتیلافی دەوڵەتی یاسای نوری مالیكی و هاوپەیمانی فەتحی هادی عامری) دوو هێزی سەرەكین تێیدا، قەیس خەزعەلی ئەمینداری گشتی ڕێكخراوی (عەسائیبی ئەهلی حەق) كە یەكێكە لە گروپەكانی حەشدی شەعبی و لە چوارچێوەی هاوپەیمانێتی (فەتح)دایە، لە تویتێکدا دەڵێت: "سەركەوتنی هاوپەیمانی " بونیادنان" لە سەرخستنی كاندیدەكەی بۆ پۆستی سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران لە گەڕی یەكەمدا و كشاندنەوەی كاندیدەكەی بۆ پۆستی جێگری یەكەم و دەنگدانی لە بەرژەوەندیی كاندیدی سائیرون، پەیامێكی روونە و بەواتای ئەوەدێت كە ئێمە دەتوانین لێكتێبگەین و سازش بۆ یەكتربكەین". بە قسەكانی ئەم بەرپرسەی (فەتح)دا دەردەكەوێت، گەڕی دووەمی سازشكردن دەكەوێتە سەرشانی ئەمان كە بۆ یەكلاكردنەوەی پۆستی سەرۆك وەزیران دەبێت و ئامادەشن بیكەن، ئەوەش دوای هەڵبژاردنی سەرۆك كۆماری عێراق كە پشكی كوردە و، بەپێی زانیارییەكانی "درەومیدیا" تائێستا نە لە نێوان یەكێتی وپارتیدا یەكلاكراوەتەوە و، نە یەكێتیش كە بە پشكی خۆی دەزانێت توانیویەتی لەناوخۆیدا لەسەر دەستنیشانكردنی كاندیدێك بۆ ئەو پۆستە ڕێكبكەوێت. دوو بەرە شیعییەكەش هاوشێوەی خۆبەدوورگرتنیان لە ململانێی ناوماڵی سوننە، لە ململانێی ناوماڵی كوردیشدا خۆیان ناكەن بەتەرەف و چاوەڕێی یەكلاكردنەوە دەكەن، دواتر لەگەڵ ئەنجامەكەدا مامەڵە دەكەن. پۆستی سەرۆك وەزیران كە بەربەستی سەرەكی بوو و خاڵی جەوهەری ململانێی توندی هەردوو بەرە شیعییەكە بوو، بەمزوانە یەكلادەكرێتەوە، بەڵام وەك بەشێك لە چاودێران دەڵێن ئەوەندەش ئاساننابێت كە لایەنەكان دەستبەرداری ململانێ بوبێتن لەسەری، ئیئتیلافی نەسر جارێكی تر ناوی حەیدەر عەبادی وەك بەهێزترین و خاوەنی زۆرترین چانس هەڵداتەوە ناو گۆڕەپانی سیاسی بۆ وەرگرتنی ئەو پۆستە، ئەوەی ئەم ئومێدەشی بۆ گەڕاندونەتەوە، ڕای مەرجەعیەتی باڵای شیعیە كە لە وتاری هەینی ڕابردوودا تەئكیدی لە گەڕانەوە كردوە بۆ خەڵكانی خاوەنی دانایی و شارەزایی لە چاكسازیكردن، ئەوە لەكاتێكدایە پێشتر ڕایگەیاندبوو پشتیوانی هیچ یەكێك لەوانە ناكات پێشتر لە دەسەڵاتدا بوون، جارێكی تر پۆستی سەرۆك وەزیران وەربگرن. ئاگایانی دۆخی سیاسی عێراق پێیانوایە، وێڕایی ئەم بۆچونە تازەیەی مەرجەعییەت، بەڵام چانسی عەبادی بۆ گەڕانەوە بۆ سەر كورسی دەسەڵات لاوازە، بەتایبەتی دوای ڕێككەوتنی (سەدر و  عامری) هاوپەیمانێتی نەسر پێگە و قورسایی ڕابردووی لەدەستداوە، ڕەنگە ئەمە دەرفەتێكی زێڕینیش بێت بۆ موقتەدا سەدر و بەدیهێنانی خەونە گەورەكەی و بەپاساوی كاندیدی بێلایەن و تەكنۆكرات پۆستی سەرۆك وەزیرانی عێراق لەدەست حزبی دەعوە دەربهێنێت، كە لە ساڵی 2005وە، لەدەستی ئەو حزبەدایە.

 ( درەو میدیا): ئەمڕۆ پەرلەمانی عێراق خۆی لە كێشەی هەڵبژاردنی دەستەی سەرۆكایەتی قوتاركرد، بەوەش هەنگاوێكی گەورەی بڕی لە كردنەوەی گرێ كوێرەی پرۆسەی سیاسی و ڕێگەخۆشكردن بۆ هەڵبژاردنی كاندیدەكانی هەردوو سەرۆكایەتیەكەی تر " سەرۆك كۆمار و سەرۆك وەزیرانی عێراق". لە سەرەتای دانیشتنەكەی ئەمڕۆی پەرلەماندا كە بە سەرۆكایەتی محەمەد ساڵح زەینی سەرۆكی كاتی پەرلەمان بەڕێوەچوو، پرۆسەی خۆكاندیدكردن بۆ پۆستی سەرۆكی پەرلەمان كە پشكی سوننەیە دەستیپێكرد،دوای كشانەوەی ژمارەیەك لەو كاندیدانەی ڕكابەرییان دەكرد، شەش كاندید مانەوە كە ئەوانیش بریتیبوون لە محەمەد حەلبوسی، خالید عوبێدی، ئوسامە نوجێفی، تەلال زەوبەعی، محەمەد خالیدی، ڕەعد دەهلەكی. لە دانیشتنەكەدا 298 پەرلەمانتار لە كۆی 329 پەرلەمانتار، بەشداری پرۆسەی دەنگدانیان كرد، دوای جیاكردنەوەی دەنگەكان ئەنجامەكان بەمشێوەیە بوو: -    محەمەد حەلبوسی 169 دەنگ. -     خالید عوبێدی 89 دەنگ. -    ئوسامە نوجێفی 19 دەنگ. -     محەمەد خالیدی 4 دەنگ. -     تەلال زەوبەعی 1 دەنگ. -    ڕەعد دەهلەكی 1 دەنگ. -     لەگەڵ 12 كارتی سپی و پوچەڵكردنەوەی 3 دەنگ.   محەمەد حەلبوسی كێیە؟ - محەمەد رێكان حەدید عەلی حەلبوسی - ٤/١/١٩٨١ لە پارێزگای ئەنبار لە دایكبووە - ساڵی ٢٠٠١/ ٢٠٠٢ بەكالۆریۆسی لە ئەندازیارییدا لە زانكۆی موستەنسریە بەدەستهێناوە. - ساڵی ٢٠٠٦ بڕوانامەی ماستەری لە ئەندازیاریدا بەدەستهێناوە. - ساڵی ٢٠١٤ بە ئەندامی خولی سێیەمی پەرلەمانی عێراق هەڵبژێردراوە. - ٢٠١٤/ ٢٠١٥ ئەندامی لیژنەی مافەكانی مرۆڤی پەرلەمان بووە. - ٢٠١٥/ ٢٠١٦ ئەندامی لیژنەی دارایی پەرلەمان بووە. - ٢٠١٦/ ٢٠١٧ سەرۆكی لیژنەی دارایی پەرلەمان بووە. - ٢٠١٧/ ٢٠١٨ پارێزگاری ئەنبار بووە. - ٢٠١٨ بە ئەندامی خولی چوارەمی پەرلەمانی عێراق هەڵبژێردرایەوە. - سەرۆكی هاوپەیمانی " ئەنبار ناسنامەمانە" یە. دوای هەڵبژاردنی سەرۆكی نوێی پەرلەمانی عێراق، سەرۆكی كاتی دەرگای خۆپاڵاوتنی بۆ پۆستی جێگری یەكەم و دووەمی سەرۆكی پەرلەمانی عێراق كردەوە.  هاوپەیمانی " سائیرون"  حەسەن كەریم كەعبی و هاوپەیمانی " بەیارقی خەیر"  عەلیە فلەیح ئیمارە یان بۆ جێگری یەكەمی سەرۆكی پەرلەمان كاندیدكرد و ئەنجامەكەی بەمشێوەیەوە بوو: •    ئەنجامی هەڵبژاردنی جێگری یەكەمی سەرۆكی پەرلەمان: -    281 پەرلەمانتار دەنگیاندا -    حەسەن كەریم كەعبی:     210  دەنگ. -    عەلیە فلەیح ئیمارە : 33  دەنگ. -     دەنگی بەتاڵ و 5 دەنگیش پوچەڵ بوون. حەسەن كەریم كەعبی كێیە؟ -    حەسەن كەریم مەتەر كەعبی -    پەرلەمانتاری هاوپەیمانی " سائیرون" ی موقتەدا سەدرە. -    ساڵی 1971 لە بەغداد لەدایكبووە. -    ساڵی 1995 بڕوانامەی بەكالۆریۆسی لە زانكۆی بەغداد بەدەستهێناوە و بڕوانامەی ماستەری لە زانستە سیاسییەكاندا بەدەستهێناوە. -    قایمقاقی مەدینە سەدر/2 بووە. -    سەرۆكی ناوەندی مەدەنی بۆ توێژینەوە و چاكسازیی یاساییە. -    ماوەی 10 ساڵە ئەندامی دەستەی ئیداریی یانەی قوە جەویەیە. جێگری دووەم یەکلایی نەبووە     بۆ جێگری دووەمی سەرۆكی پەرلەمانیش كە پشكی كوردە، هەریەك لە (بەشیر خەلیل حەداد) پەرلەمانتاری پارتی دیموكراتی كوردستان و (موسەننا ئەمین) پەرلەمانتاری یەكگرتوو، (ئەحمەد حاجی ڕەشید) پەرلەمانتاری كۆمەڵی ئیسلامی و (ئاڵا تاڵەبانی) خۆیان بۆ ئەو پۆستە كاندیدكرد و لەگەڵ دەستپێكردنی پرۆسەی دەنگداندان  ئاڵا تاڵەبانی لە كێبركێ كشایەوە و ئەنجامەكەشی بەمشێوەیە بوو: ئەنجامی هەڵبژاردنی جێگری دووەمی سەرۆكی پەرلەمان: -    268 پەرلەمانتار دەنگیاندا. -    بەشیر حەداد- پەرلەمانتاری پارتی دیموكراتی كوردستان 152 دەنگ. -    موسەننا ئەمین – پەرلەمانتاری یەكگرتووی ئیسلامی 21 دەنگ. -    ئەحمەدی حاجی رەشید – پەرلەمانتاری كۆمەڵی ئیسلامیی 45 دەنگ. -    22 دەنگی بەتاڵ و 29 دەنگیش پوچەڵبوون. بەڵام لە خولی یەكەمی هەڵبژاردنەكەدا كەسیان ژمارەی پێویست 167 واتا ( 50 + 1)ی بەدەستنەهێنا بۆیە هەڵبژاردنی جێگری دووەم بۆ سبەی دواخرا.  

( درەو میدیا):  كەمێك لەمەوبەر پەرلەمانی عێراق لەدەنگدانیكی نهێنی و ڕاستەوخۆدا، محمەد ڕێكان حەلبوسی بەسەرۆكی خولی چوارەمی پەرلەمانی عێراق هەڵبژارد. ڕكابەرییەكە لەنێوان (محمدحەلبوسی وخالید عوبێدی)دابوو، حەلبوسی بە بەدەستهێنانی ١٦٩ دەنگ بەرامبەر بە ٨٩ دەنگ بۆ خالید عوبێدی، سەركەوتنی بەدەستهێنا. محمەدڕێكان حەلبوسی كێیە؟ - محەمەد رێكان حەدید عەلی حەلبوسی - 4/1/1981 لە پارێزگای ئەنبار لە دایكبووە - ساڵی 2001/ 2002 بەكالۆریۆسی لە ئەندازیارییدا لە زانكۆی موستەنسریە بەدەستهێناوە. - ساڵی 2006 بڕوانامەی ماستەری لە ئەندازیاریدا بەدەستهێناوە. - ساڵی 2014 بە ئەندامی خولی سێیەمی پەرلەمانی عێراق هەڵبژێردراوە. - 2014/ 2015 ئەندامی لیژنەی مافەكانی مرۆڤی پەرلەمان بووە. - 2015/ 2016 ئەندامی لیژنەی دارایی پەرلەمان بووە. - 2016/ 2017 سەرۆكی لیژنەی دارایی پەرلەمان بووە. - 2017/ 2018 پارێزگاری ئەنبار بووە. - 2018 بە ئەندامی خولی چوارەمی پەرلەمانی عێراق هەڵبژێردرایەوە. - سەرۆكی هاوپەیمانی " ئەنبار ناسنامەمانە" یە. - هاوسەرگیری كردووە و خێزاندارە.

راپۆرتی: درەو میدیا  موقتەدا سەدر لە نوێترین تویتدا هەڕەشەی پەناربردن بۆ بژاردەی ئۆپۆزسیۆن بوون دەكات، عەممار حەكیم و عامریش لەسەر كاندیكردنی عادل عەبدولمەهدی بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران ڕێكدەكەون، عەبادیش خۆزگە دەخوازێت خۆی بۆ خولی دووەمی سەرۆك وەزیرانی عێراق كاندید نەكردایەتەوە، یەكێتی سەرقاڵی یەكلاكردنەوەی پۆستی سەرۆك كۆمارە، ئەوە لە كاتێكدایە، تائێستا بەشێك لە سەركردەكانی پارتی لە ڕاگەیاندنەكانی عێراقدا ئاماژەبەوەدەكەن كە پۆستی سەرۆك كۆمار پشكی پارتییە و سازشی لێناكەن، هاوكات هەواڵی ئەوەش هەیە كە پارتی پۆستی جێگری سەرۆكی پەرلەمانی عێراقی یەكلاكردبێتەوە و یەكێك لە وەزارەتە سیادییەكانی عێراقیش كە پشكی كوردە دیارنیە تائیستا كێ‌ وەریدەگرێت، كە ئەگەر زۆرە لە نێوان وەزارەتەكانی دارایی و دەرەوەدا یەكێكیان بێت، چونكە نەوت و ناوخۆ وەك موڵكی شیعەی لێهاتووە و وەزارەتی بەرگریش موڵكی سوننەكانە، كە هەر پێنج وەزارەت سیادییەكەی عێراقن، ئەوەی دیارنیە تائێستا یەكلاكردنەوەی كاندیدی سەرۆكی پەرلەمانە كە تائێستا 9 پەرلەمانتاری كوتلە جیاوازەكانی سوننە خۆیان بۆ ئەو پۆستە كاندیدكردووە. ڕەنگە ئەمە دیارترین پێشهاتەكانی دیمەنی سیاسی عێراق بێت لەم چەند كاتژمێرەی رابردوودا، كە كەمتر لە 48 كاتژمێری ماوە بۆ دانیشتنی پەرلەمانی عێراق و هەڵبژاردنی دەستەی سەرۆكایەتی پەرلەمان كە هەنگاوی یەكەمە و بەدوایدا سەرۆك كۆمار دیاریدەكرێت، سەرۆك كۆماریش كاندیدی گەورەترین كوتلە ڕادەسپێرێت بۆ پێكهێنانی كابینەی حكومەت، بێگومان بۆ هەر یەكێكیش لەم هەنگاوانە، دەستوری عێراق وادەی زەمنی دیاریكراوە داناوە.  تیرۆر و سزادانی كورد فریای عەبادی نەكەوت عەبادی كە خۆی بە ڕزگاكەری عێراق جارێك لەدەستی تیرۆر و، جارێكیش پاراستنی لە هەڕەشەی پارچەكردن دەزانی، پێیوابوو لەسەر سینیەكی زێڕین پۆستی سەرۆك وەزیرانی پێشكەشدەكرێتەوە، بەڵام پەرتبونی ناوماڵی پێكهاتەكەی و، پەرتبونی ناوماڵی حزبەكەی ئەم دەرفەتی لەدەستدا و بەجۆرێ بێهیوابوو كە دوای چەند ڕۆژێك لە پەیامەكەی مەرجەعییەت بڵێت، حەزم لەخۆ كاندیكردنەوە نەئەكرد و تموحی وەرگرتنەوەی ئەو پۆستە نەبوو، بەڵام بەرمەبنای ڕێنمایی هەندێك بەوپێیەی سەركەوتنی ئەمنیی و ئابوریمان بەدەستهێناوە داوایانلێكردم خۆم كاندیدبكەمەوە، عەبادی ئەم قسانەی كە لە كۆنگرەی ڕۆژنامەوانی هەفتانەیدا كرد، خۆزگەی ئەوەشی خواست كە خۆی بۆ ئەو پۆستەكاندید نەكردایەتەوە و نەكەوتایەتە ناو ئەو ململانێ‌ سیاسییەوە بۆ ئەو پۆستە. سەدر ناز  و فشاری سیاسی دەكات  یەكێك لە پێشهاتە تازەكانی تری دیمەنی سیاسی عێراق تویتێكی موقتەدا سەدرە كە ئێوارەی ئەمڕۆ لە تۆڕی كۆمەڵایەتی تویتەر بڵاویكردوەتەوە و هەڕەشەی پەنابردن بۆ بژارەی ئۆپۆزسیۆن دەكات.  سەدر لەو تویتەیدا دەڵێت، لەگەڵ (گەورەكانی عێراق) گەیشتینە سازان بۆ كاندیدكردنی كۆمەڵێك كەسایەتی (تەكنۆكرات_بێلایەن) بۆ (سەرۆكایەتی وەزیران) بەبڕیارێكی عێراقی ڕووت، كە لەسەر ئەو بنەمایەش كاندیدی وەزارەتەكانی هەڵبژێرێن دور لە دابەشكارییە حزبی وتائیفی و ئیتنیەكان، بەڵكو لەسەر بنەمای پێوەرە دروست و پەسەندكراوەكان، بەپێی پسپۆڕی و شارەزایی و دەستپاكی، بەڵام هەندێك لە سیاسییەكان دەستبەجێ‌ ڕەتیانكردەوە و بیرۆكەی بێلایەنیشیان ڕەتكردەوە، بگرە (تەكنۆكرات)یشان، ڕەتكردەوە، بۆئەوەی عێراق بگەڕێننەوە بۆ چوارگۆشەی یەكەم، بۆئەوەی گەندەڵەكان بە بەرگێكی نوێوە بگەڕێنەوە و حزبەكان و دەستە ئابورییەكانی سەربەخۆیان كۆنترۆڵی سامانی گەل و مافەكانی بكەن، ئەگەر بەردەوامبوون لەسەر ئەوە, ئۆپۆزسیۆن بوون هەڵدەبژێم و دەیكەمە پەیڕە و ڕەفتار.  لەبارەی ئەم تویتە تازەیەی سەدرەوە، سەرچاوەیەكی سیاسی باڵا لە عێراق بە"درەو میدیا"ی، ڕاگەیاند: ئەم قسانەی سەدر زیاتر نازی سیاسی و چڕكردنەوەی فشارە لەسەر هێزەكان بۆئەوەی بنەمای دانانی كەسایەتیەكی بێلایەن بۆ پۆستی سەرۆك وەزیرانی قبوڵبكەن، وتیشی: سەدر لە هەموو كەس باشتر دەزانێت كە پێكهێنانی حكومەت بەبێ‌ هاوپەیمانی سائیرون مەحاڵە، بۆیە دەیەوێت فشاری زیاتر لەلایەنەكان بكات بۆ ڕازیببن بە مەرجەكانی.   عەبدولمەهدی ناوی دێتەوە پێشەوە هەر لەو چوارچێوەیەدا، پێگەی "غەد پرێس"، لەزاری سەرچاوەیەكی نزیك لە ڕەوتی حیكمەوە بڵاویكردوەتەوە، كە عەممار حەكیم و سەرۆكی هاوپەیمانی فەتح هادی عامری، ڕێككەوتون لەسەر كاندیدكردنی عادل عەبدولمەهدی بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران.   بە وتەی سەرچاوەكە، سەدریش ڕەزامەندی پیشانداوە لەسەر كاندیدكردنی ناوبراو، بەوپێیەی لەدوای جیابونەوەی ڕەوتی حیكمە لە ئەنجومەنی باڵای ئیسلامی عادل عەبدولمەهدی زیاتر وەك كەسێكی بێلایەن دەركەوتووە، بەڵام تا ئەو كاتەی سەدر بەڕەسمی پشتیوانی دەكات ئەم پشتیوانیە لە چوارچێوەی قسە و پێشبینیدا دەمێنێتەوە. یەكێتی و پارتی پۆستەكانی بەغداد دابەشدەكەن بەگوێرەی سەرچاوەكانی هەواڵ، بەدرێژایی چەند كاتژمێری ڕابردوو ئەنجومەنی سەركردایەتی یەكێتی نیشتمانی كوردستان لە كۆبونەوەدا بووە بۆ یەكلاكردنەوەی پۆستی سەرۆك كۆمار و بەوتەی سەرچاوەیەكی ئاگاداریش (محەمەد سابیر و فوئاد مەعسوم ) زۆرترین چانسیان هەیە بۆ وەرگرتنی ئەو پۆستە، ئەوە لە كاتێكدایە، تائێستا بەشێك لە سەركردەكانی پارتی لە لێدوانەكانیاندا بۆ میدیا عێراقییەكان تەئكید دەكەن كە ئەو پۆستە پشكی پارتیە، بە وتەی هەندێك سەرچاوەی ئاگادار ئەم لێدوانانە دەچێتەچوارچێوەی فشار و هۆشداری بۆ یەكێتی كە دەبێت كاندیدەكەی كاندیدی پارتیش بێت، واتە بە هەموو كاندیدێك ڕازینابێت، بەپێی زانییارییەكان پارتی (فوئاد مەعسوم و بەرهەم ساڵح)ی، بەلاوە پەسەندە، پشتیوانی مەلابەختیاریش دەكات، بەڵام پێناچێت حەزی بە كەسێك بێت لە خانەوادەی تاڵەبانی. هەر بەپێی زانیارییەكانی "درەو میدیا" پارتی پۆستی جێگری سەرۆكی پەرلەمانی عێراقیشی یەكلاكردوەتەوە (بەشیر حەداد) كە لە پێشتر ئەندامی پەرلەمانی كوردستان بووە، لەم خولەدا لەسەر لیستی پارتی سەركەوتووە بۆ پەرلەمانی عێراق و ئەو پۆستە وەردەگرێت. سەبارەی بە پێویستی وەزارەتە سیادییەكانیش ( ناوخۆ و بەگریی و دەرەوە و نەوت و دارایی)ین، شیعە سێ‌ وەزارەت و كورد و سوننەش یەكی وەزارەتێك دەبەن. (ناوخۆ و نەوت) لە ماوەی چەند ساڵی ڕابردوودا بەدەستی شیعەكانەوە بووە، سوننەش وەزارەتی بەگری لابووە، كورد دوو خول وەزارەتی دەرەوە و خولێكیش وەزارەتی دارایی لابووە، بۆیە پێشبینیدەكرێت لە نێوان ئەم دوو وەزارەتەدا یەكێكیان وەربگرێتەوە كە ئەگەرە بەهێزەكە بۆ وەزارەتی داراییە و ئەگەریش زۆرە پارتی وەریبگرێتەوە.   

( درەو میدیا): بڕیارە ڕۆژی شەممەی داهاتوو 15ی، ئەیلول پەرلەمانی عێراق  بۆ سێیەمجار  بۆ هەڵبژاردنی  دەستەی سەرۆكایەتی پەرلەمان (سەرۆك و دوو جێگرەكەی) كۆببێتەوە، ئەوەش دوای ئەوەی لە هەردوو كۆبونەوەی 3 و 4 ئەم مانگە شكستیهێنا لەدەسنیشانكردنی، بەهۆی ڕێككنەكەوتنی لایەنەكان. بەپێی ئەو تەوافوقەی لە ساڵی 2003وە لە عێراق پیادەكرێت، پۆستی سەرۆكی پەرلەمان لە پشكی پێكهاتەی سوننەكانە، كە لە چوارچێوەی یەك پاكێجدا هەرسێ‌ پێكهاتەی شیعە و كورد و سوننە لەسەری ڕێكدەكەون، سەرۆكایەتی كۆمار بۆ كورد دەبێت و سەرۆك وەزیرانیش پشكی شیعەیە.  سەرۆكی پەرلەمان دوای هەڵبژاردنی دەستەی سەرۆكایەتی پەرلەمان، سەرۆكی هەڵبژێردراوی پەرلەمانی عێراق گەورەترین كوتلە دیاریدەكات، نەك سەرۆكی كاتیی (تەمەن). دیارترین كاندیدەكان بۆ پۆستی سەرۆكی پەرلەمان (پێكهاتەی سوننە) محەمەد حەلبوسی_ئوسامە نوجێفی _محەمەد تەمیم_تەلال زەوبەعی_ڕەشید عەززاوی_محەمەد خالیدی_ئەحمەد جبوری_خالید عوبێدی-ئەحمەد عەبدوڵا جبوری. كاندیدی سەركەوتوو بۆ وەرگرتنی پۆستی سەرۆكی پەرلەمان پێویستی بە 165 دەنگ هەیە، (نیوە+1)، ژمارەی كورسییەكانی ئەم خولە 329 كورسییە. سەرۆك كۆمار  لە مادەی 68 دەستوری عێراقدا كۆمەڵێك مەرج دیاریكراوە بۆ هەر كەسێك كە خۆی بۆ پۆستی سەرۆكی كۆماری عێراق كاندیدبكات: یەكەم: لە عێراق لەدایكبوبێت و لە دایك و باوكێكی عێراقی بێت. دووەم: كەسایەتییەكی پێگەیشتوبێت و چلەمین ساڵی تەمەنی تەواوكردبێت. سێیەم:خاوەنی ناوبانگێكی باش و شارەزایی سیاسی بێت، بە دەستپاكی و ڕاستگۆیی و دادوەری و دڵسۆزیی بۆ نیشتمان ناسرابێت. چوارەم:سزا نەدرابێت بەتاوانی ناموس. -لە خاڵی یەكەمی مادەی 77یشدا كە باس لە مەرجەكانی كاندید دەكات بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران هاتووە، مەرجە سەرۆك وەزیران هاوشێوەی سەرۆك كۆمار هەڵگری بڕوانامەی زانكۆ یان بڕوانامەیەك كە هاوتای زانكۆبێت، واتە مەرجە سەرۆك كۆمار بڕوانامەی زانكۆی هەبێت.  -مادەی70 دەستوری عێراق كە لە دوو بڕگە پێكدێت، باس لەچۆنیەتی هەڵبژاردنی سەرۆك كۆمار دەكات لە پەرلەمان: 1-    ئەنجومەنی نوێنەران بە زۆینەی دوو لەسەرسێی دەنگی ئەندامەكانی كاندیدێك بۆ پۆستی سەرۆك كۆمار دیاریدەكات. 2-    ئەگەر هیچكام لە كاندیدەكان دەنگی پێویسیتان نەهێنا، ڕكابەرییەكە دەكەوێتە نێوان ئەو دوو كاندیدەی زۆرترین دەنگیانهێناوە، هەر كامیان لە گەڕی دووەمی دەنگداندا زۆرینەی هێنا، دەبێتە سەرۆك كۆمار. -مادەی 72 لە دەستوری عێراق تەئكید لە بەردەوامی سەرۆك كۆمار دەكات لەسەر كارەكەی، تا دوای تەواوبونی هەڵبژاردنی پەرلەمانی نوێ‌ و كۆبونەوەی، پێویستە لە ماوەی 30 ڕۆژ دوای یەكەم كۆبوونەوەی پەرلەمان سەرۆك كۆماری نوێ هەڵبژێرێت. سەرۆك وەزیران لە مادەی 72ی دەستوری عێراقدا هاتووە: یەكەم: سەرۆك كۆمار كاندیدی گەورەترین كوتلەی پەرلەمان ڕادەسپێرێ بۆ پێكهێانی كابینەی نوێی حكومەت، لە ماوەی 15 ڕۆژ و لە كاتی هەڵبژاردنیەوە بۆ پۆستی سەرۆك كۆمار. 2-سەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو، پێویستە لە ماوەی 30 ڕۆژدا، لە كاتی ڕاسپاردنیەوە، ئەندامانی كابینەكەی دیاریبكات. 3-لە كاتی شكستهێنانی سەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو لەو ماوەیەی بۆی دیاریكراوە بۆ هەڵبژاردنی ئەندامانی كابینەكەی، سەرۆك كۆمار لە ماوەی 15 ڕۆژدا كاندیدێكی تر ڕادەسپێرێ بۆ پێكهێانی حكومەت، بە هەمان شێوە كاندیدی دووەم پێویستە لەو وادەیەی لەبڕگەی دووەمی ئەم مادەیەدا بۆی دیاریكراوە كە 30 ڕۆژە، كابینەكەی پێكبهێنێت و بیخاتە بەردەم پەرلەمان بۆ متمانە وەرگرتن.  نزیكترین سیناریۆ بۆ پێكهێنانی حكومەت: هاوپەیمانی فەتح (هادی عامری) و هاوپەیمانی سائیرون (موقتەدا سەدر) و كورد (پارتی و یەكێتی) و وەتەنیە (ئەیاد عەلاوی) و ڕەوتی حیكمە(عەممار حەكیم) و ئیرادە و كەفائات و جیابووەكان لە ئیئتیلافی نەسر و میحوەری نیشتمانی (بەشێك لە سوننەكان)، حكومەتی داهاتوو پێكدێنن.  بەپێی ئەم سیناریۆیە بێت دەوڵەتی یاسا بە هەردوو باڵەكەی كە(حەیدەر عەبادی و نوری مالیكی) سەرۆكایەتی دەكەن، لەگەڵ كۆمەلێك هێز لەناو كورد و سوننە لە پێكهێنانی حكومەتی داهاتوو دەكرێنە دەرەوە. لەگەڵ ئەوەی هەندێك ئەم سیناریۆیە بە بەهێز و پێشبینیكراو بۆ پێكهێنانی حكومەتی ئایندە دەزانن، بەڵام وەك بەشێك لە چاودێران دەڵێن، ئەستەمە حزبی دەعوە كە هەردوو باڵەكەی مالیكی و عەبادی لەخۆدەگرێ، بەجارێك لە پرۆسەی سیاسی بكرێتە دەرەوە، بەڕای ئەوان دەعوە پۆستی سەرۆك وەزیران لەدەستدەدات، بەڵام بەشێكی گرنگ دەبێت لە حكومەتی ئایندە.      عەباس موسەوی وتەبێژی ئیئتیلافی دەوڵەتی یاسا ئەمڕۆ بە "سۆمەرییە نیوز"ی وتووە، نیمچە ڕێككەوتنێك هەیە لەناو هاوپەیمانی (بنیاتنان) هاوپەیمانییەكەی (مالیكی و عامری)، كە فەتح لەگەڵ سائیرون و، ئیئتیلافی دەوڵەتی یاساش لەگەڵ هاوپەیمانی نەسر جۆرێك لەكرانەوە ئەنجامبدەن بۆ پێكهێنانی كوتلەیەكی بەهێز و خۆڕاگر كە توانای ڕوبەڕوبونەوەی ئاستنەگەكانی داهاتووی هەبێت دور لە كاندیدكردنی هیچ ناوێك. دوای پەیامەكەی مەرجەعییەتی باڵای شیعەكان و  پشتیوانینەكردنی لە هیچ یەكێك لەو كاندیدانەی دەیانویست پۆستی سەرۆك وەزیران وەربگرن و  پێشتر لە دەسەڵات بوون، هەموو ئەو كاندید و لایەنانەی  ڕكابەریی و ململانێی توندی یەكتریان دەكرد  بۆ وەرگرتنی ئەو پۆستە بێهیوابوون، بەوەش ناكۆكی یەكەمی ناو ماڵی شیعە كۆتاییهات كە هاوكات بەربەستێكی گەورەی نەگەیشتنی لایەنەكانیش بوو بەڕێكەوتن، لەسەر پێكهێنانی حكومەتی داهاتووی عێراق.   

(درەو میدیا): ناوی (4) كەسی نوێ وەكو كاندید بۆ پۆستی سەرۆك وەزیرانی عێراق كەوتە سەر زاری میدیاكانی عێراق. بەپێی هەواڵێك كە سایتی سۆمەریەنیوز لە زاری سەرچاوەیەكی ئاگادارەوە بڵاویكردوەتەوە، گفتوگۆكان بۆ یەكلاكردنەوەی ناوی كاندیدەكانی پۆستی سەرۆك وەزیرانی نوێی عێراق بەردەوامن. سەرچاوەكە ئاشكرایكردووە" ژمارەیەك ناوی نوێ هەن كە بۆ وەرگرتنی پۆستی سەرۆك وەزیران پێشنیازكراون، ئەو كەسانەش بریتین لە، عادل عەبدولمەهدی، محەمەد سالم غەبان، رائید فەهمی، عەبدولحسێن عەبتان، لەگەڵ دوو ناوی تر لە دەرەوەی پرۆسەی سیاسی". سەرچاوەكە ئاماژەی بەوە دەكات، یەكلاكردنەوەی ناوی كاندیدەكان كارێكی سەخت دەبێ، بەهۆی ئەوەی هەریەكەیان لەلایەن لایەنە سیاسییەكانەوە تێبینییان لەسەرە، ئەمە سەرباری بوونی چەندین كاندیدی تر لە پشتی پەرەوە كە ناوەكانیان پێشنیازكراوە و هەمویان سەربە كوتلەی چاكسازی و ئاوەدانكردنەوەن. باسلەوەدەكات، یەكلاكردنەوەی پۆستی سەرۆك وەزیران پێویستی بە یەكلاكردنەوەی پۆستەكانی تر هەیە لەوانە، پۆستی جێگری یەكەمی سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران كە بۆ پێكهاتەی شیعەیە و دەدرێت بە رەوتی سەدر و دوو كاندیدی بۆ دانراوە و چاوەڕوانی ئەوە دەكرێت كورد كاندیدی پۆستی جێگری دووەمی سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران یەكلابكاتەوە.  

(درەو میدیا): چەند ئەندامێكی كۆماریی ئەنجومەنی پیرانی ئەمریكا پلاندادەنێن بۆ پەسەندكردنی یاسایەك بە ئامانجی " نەهێشتنی هەژمونی ئێران" لە عێراق، ئەوەش بەوتەی یاریدەرەێكی ئەندامی كۆنگرێس كە بۆ ئاژانسی رۆیتەرز قسەیكردووە. پرۆژە یاساكە كە رۆیتەرز دەڵێت كۆپییەكی بینیوە، سەپاندنی سزا بەسەر ئەو میلیشیا عێراقییانە لەخۆدەگرێت، كە ئێران كۆنترۆڵی كردون، هەروەها داواش لە مایك پۆمپیۆ وەزیری دەرەوەی ئەمریكا کراوە لیستی ناوی ئەو میلیشیایانە بڵاوبكاتەوە كە كۆمەك و هاوكاری لە سوپای پاسدارانی ئێران وەردەگرن. پرۆژە یاساكە ناوی " یاسای سزادانی ئەو كەسانەی كە لەلایەن ئێرانەوە پاڵپشتی دەكرێن" ەو لەلایەن دەیڤید پیردۆ , تێد كروز و ماركۆ رۆبیۆ ئەندامانی كۆماریی ئەنجومەنی پیرانەوە ئیمزاكراوە و هاوكات یاسایەكی هاوشێوەش لە ئەنجومەنی نوێنەران بە پشتیوانی ئەندامی كۆماری تید بۆ پێشكەشكراوە، بەڵام تا ئێستا هیچ لێدوانێك دەربارەی وادەی تاوتوێكردنی ئەو یاسایە لەلایەن لیژنەكانی كۆنگرێسەوە نەدراوە. رۆژی سێشەمممەش كۆشكی سپی رایگەیانج ویلایەتە یەكگرتووەكان بەتوندی و یەكلاكەرەوە وەڵامی هەر هێرشێك دەداتەوە كە لەلایەن هاوپەیمانەكانی ئێرانەوە بكرێتە سەر بەرژەوەندییەكانی ئەمریكا لە عێراق. پێنجشەممەی رابردوو، بە هاوەن و موشەك  هێرشكرایە سەر ناوچەی سەوزی شاری بەغداد كە بارەگاكانی حكومەت و باڵیۆزخانەكانی وڵاتانی بیانی و ئەمریكای تێدایە.

راپۆرتی: درەو میدیا هاتنە سەرخەستی مەرجەعییەتی باڵای نەجەف، ماڵی شیعەی لەكەرتبوون و بەریەككەوتنێكی حەتمیی و، پرۆسەی سیاسیشی عێراقیشی لە تونلێكی تاریك قوتاركرد، ئێستا لەجێی شەڕی پێكهێنانی گەورەترین كوتلەی پەرلەمانیی بۆ یەكلاكردنەوەی حكومەت، مەرجەكانی مەرجەعییەت "نەخشە ڕێگای قۆناغی ئایندەیە" وەك عەممار حەكیم سەرۆكی ڕەوتی حیكمە دەڵێت. بڕیارە 72 كاتژمێری تر پەرلەمانی عێراق كۆببێتەوە و دەستەی سەرۆكایەتی پەرلەمان (سەرۆك و دوو جێگرەكەی)هەڵبژێرێت، ئەوەش دوای ڕێككەوتنی لایەنە سیاسەكان لە چوارچێوەی پاكێجێكی سیاسیدا بۆ دابەشكردنی سەرۆكایەتیەكان(سەرۆكایەتی كۆمار و پەرلەمان و ئەنجومەنی وەزیران) و كابینەی نوێی حكومەت. سەرچاوەیەكی سیاسی باڵا لە عێراق بە"درەو میدیا"ی ڕاگەیاند: ئەگەر تا ڕۆژی شەممە لایەنەكان نەگەنە ڕێككەوتن لەسەر دابەشكردنی پۆستەكان، زۆرینەی كوتلە سیاسییەكان بایكۆتی دانیشتنی پەرلەمانی عێراق دەكەن، وتیشی: هاتنە سەرخەتی مەرجەعییەتی شیعە ڕێسای یارییەكەی سەرلەبەری گۆڕی و، ئەو شەڕە بەهێزەی پێشتر لەسەر پۆستی سەرۆك وەزیران هەبوو خاوبوەتەوە، چونكە تەواوی ئەو كەسانەی ڕكابەرایەتی یەكتریان دەكرد بۆ بەدەستهێنانی ئەو پۆستە، لە گۆڕەپانەكە دوورخراونەتەوە.    بەگوێرەی هەندێك سەرچاوەی عێراقی ئاگادار، ئەمڕۆ موقتەدا سەدر سەرۆكی هاوپەیمانی سائیرون، لە نەجەف لەگەڵ هادی عامری سەرۆكی هاوپەیمانی فەتح كۆبوەتەوە و تەئكیدیان  لە پێویستی پابەندبون بەوادە دەستورییەكان و ڕێنماییەكانی مەرجەعیەت و ڕێكیشكەوتون لەسەر پەلەكردن لە پێكهێنانی حكومەت و یەكلاكردنەوەی پۆستی هەر سێ‌ سەرۆكایەیتەكە. هەر بەگوێرەی زانیارییەكان لە كۆبوونەوەكەدا، سەدر و عامری  ڕێككەوتون لەسەر پێشكەشەكردنی كاندیدێك بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران بەو مەرجانەی كە مەرجەعیەت دەستنیشانیكردووە. پێشتر سەرچاوەیەكی نزیك لە عەلی سیستانی گەورە مەرجەعی باڵای شیعەكان لە عێراق ئاشكرایكرد، مەرجەعییەت لە پەیوەندییە ڕاستەوخۆ و ناڕاستەوخۆكانی بە لایەنە جیاوازەكانی عێراق، تەئكیدی كردووە، پشتیوانی سەرۆك وەزیرانی داهاتوو ناكات ئەگەر لەو سیاسییانە بێت كە لەساڵانی ڕابردودا لە دەسەڵات بوون بەبێ جیاوازی، چونكە خەڵك هیچ هیوایەكی بەوانە نەماوە كە بتوانن ژیانیان باش بكەن و شەڕی گەندەڵی بكەن. ڕۆژنامەی حەیاتی لەندەنی بڵاویكردوەتەوە، هێزە شیعیەكان بەدوای كاندیدێكی نوێدا دەگەڕێن بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران و پەیامیشیان ناردووە بۆ هێزە سونییەكان كە پەلەبكەن لە یەكلاكردنەوەی كاندیدێك بۆ پۆستی سەرۆكی پەرلەمان، ئەوە لەكاتێكدایە تائێستا 9 پەرلەمانتار لە هێز و لایەنە جیاوازەكانی سوننە خۆیان بۆ ئەو پۆستە كاندیدكردووە، پۆستی سەرۆك كۆماریش  تائێستا لە نێوان یەكێتی نیشتمانی كوردستان و پارتی دیموكراتی كوردستاندا یەكلانەكراوەتەوە.  بڵاوبوونەوەی دەنگۆی ڕێككەوتنی سەدر و عامری لەكاتێكدایە، ڕائد فەهمی سەركردە لە هاوپەیمانی سائیرون ڕایگەیاندووە، سەرجەم ئەو گفتوگۆیانەی لەنێوان (سائیرون و فەتح) نەگەیشتوەتە ئاستی ڕێككەوتنێكی واژۆكراو. ئەو بەرپرسەی سائیرون لە لێدوانێكدا بەسۆمەرییە نیوزی وتوە، پێویستە هاوپەیمانی نەسر لەو گفتوگۆیانە بەدەرنەكرێت بەوپێیەی بەشێكی گرنگە لە هاوپەیمانی (چاكسازی و بنیاتنان)، تەئكیدیشیكردووە، سەرجەم ئەگەرەكان بۆ پێكهێنانی حكومەتی داهاتوو كراوەیە و ڕەنگە لەڕێی لێكگەیشتنی دەرەوەی هەردوو كوتلە گەورەكە، یەكلابكرێتەوە.     

راپۆرت: درەو میدیا بەرپرسە خۆجێییەكان و سەرۆك خێڵەكانی بەسرە دەڵێن، هێزە ئەمنییەكانی عێراق لەدوێنێ شەوەوە تا بەرەبەیانی ئەمڕۆ، هەڵمەتێكی ڕەشبگیری فراوانیان لە شارەكەیان ئەنجامداوەو، زیاتر لە 30 چالاكی خۆپیشاندانەكان دەستگیركراون. ئەمە لە كاتێكدایە ئامادەكارییەكانی دەستپێكردنەوەی خۆپیشاندان لەبەسرە بەچڕی بەڕێوەدەچێت.    ڕۆژنامەی (ئەلعەرەبی ئەلجەدید) ئاشكرایكرد، هێزەكانی سوات و یەكەكانی هەواڵگری ناوخۆی بەسرە، لە چەندین شوێنی ئەو شارە كە دیارترینیان (زوبێر و ئەبوخەسیب و مەعقەل و شەتلوعەرەب)ە، هەڵمەتی دەستگیركردنیان ئەنجامداوە، بەڵام وەك چالاكانی خۆپیشاندانەكانی ئەو شارە تەئكیدیان كردووە، بەمزوانە خۆپیشاندان دەستپێدەكاتەوە، لەپێناو چڕكردنەوەی فشارەكان لەسەر حكومەت و جێبەجێكردنی بەڵێنەكان.  لە شەوی هەینی ڕابردووەوە، پارێزگاری بەسرە هێوربوونەوەیەكی ڕێژەیی بەخۆوە بینیوە، ئەوەش دوای شەپۆلێك لە توندوتیژی كە چەند ڕۆژ و شەوی پێشتر شارەكەی گرتەوەو، وێڕایی سوتاندن و وێرانكردنی چەندین دامەزراوەی حكومیی و بارەگای حزبەكان و ماڵی هەندێ‌ بەرپرس و ئۆتۆمبیلی حكومی و مەدەنی و كوژرانی ژمارەیەك هاوڵاتی و برینداربوونی دەیانی تر، كۆنسوڵخانەی ئێرانیش لەو شارە سوتنێرا، ئەوەش وایكرد حكومەتی عێراق هێزی زیاتر ڕەوانەی بەسرە بكات و قەدەغەكردنی هاتوچۆی گشتی تاكاتێكی نادیار ڕابگەیەنێت.  بەپێی دواین ئاماری دەزگا فەرمییەكانی حكومەتی عێراق، لەدوای تەقینەوەی ناڕەزاییەكان و دەستپێكردنی خۆپیشاندان لە بەسرە كە نزیكەی سێ‌ مانگێك دەبێت، 28 كەس كوژراون و زیاتر لە 700 كەسیش برینداربوون.  چالاكە دیارەكان كراونەتە ئامانج  سەرچاوەكە لە زاری بەرپرسێكی باڵای پۆلیسی ئەو شارەوە بڵاویكردوەتەوە، لیستێك بەناوی ئەو داواكراوانە دەرچووە، كە گوماندەكرێت لە كاتی خۆپیشاندانەكاندا كردەوەی توندوتیژیان ئەنجامدابێت، هێزە تایبەتەكانیش ئەركی دەستگیركردنیان ڕادەپەڕێنن. بەگوێرەی قسەی هەمان سەرچاوە، حەیدەر عەبادی هۆشداریداوە لە هەر دەستگیركردنێك و دەستوەردانی گروپە چەكدارەكان لە پرۆسەی سەپاندنی ئاسایش لە شارەكە، تەئكیدیشی كردووە، دۆسیەی پاراستنی ئاسایش لە شارەكە تەنها لە دەستی هێزە نیزامییەكاندایە. "عەلی جومعە سلێتی" كە یەكێكە لە كەسایەتییەكانی شاری بەسرە دەڵێ" دەستگیركردنەكە بەشێوەیەكی هەڕەمەكی ئەنجامدەدرێت و لەسەر بنەمای گومان خەڵك دەستگیردەكەن.. هەڵمەتەكە ڕەمزە دیارەكانی خۆپیشاندانی لەسەرجەم ناوچەكان گرتوەتەوە، نەك ئەوانەی دەستیان هەبووە لەكاری سوتاندندا.. ئەم پرۆسەی دەستگیركردنە دۆخی بەسرە سەرلەنوێ‌ دەوروژێنێتەوە". داوای دەستگیركردنی بكوژی خۆپیشاندەران دەكرێت چالاكێكی مەدەنی لە بەسرە باسلەوەدەكات، چالاك و خۆپیشاندەرانی یەكێك لە گەڕەكانی قەزای "قورنە" لەباشوری شارەكە، بەڵێنی پێدانی ئاوی خواردنەوەیان پێدراوەو تادرەگانێكی شەوی ڕابردوو چاوەڕێیانكردووە، بەڵام هیچ بڕە ئاوێك نەگەیشتوەتە ماڵەكانیان. ئەو چالاكە مەدەنییە ڕاشیگەیاندووە، داواكارییەكان تائێستا وەك خۆیەتی و داوای ئاوی خواردنەوەو باشكردنی دۆخی خزمەتگوزرای و ژیارییان دەكەن، لەگەڵ لێپرسینەوە لەوانەی كە دەستیان هەبووە لە كوشتنی خۆپیشاندەراندا، تەئكیدیشیكردووە، خۆپیشاندان سەرلەنوێ‌ دەستپێدەكاتەوە تا جێبەجێكردنی داواكارییەكانیان كە وەك خۆی وتویەتی، تائێستا جگە لە بەڵێن و قسە، هیچیان بۆ نەكراوە.   بەرپرسێكی خۆجێی لە قەزای قوڕنە بە ڕۆژنامەكەی وتووە، داواكاریی ئێستای گەنجە چالاكەكانی بەسرە كە لە دەرەوەی عێراق نیشتەجێن،  بەئاڕاستەی بەنێودەوڵەتیكردنی كێشەی بەسرە و كاركردنە بۆ گەیاندنی بە ڕێكخراوەكانی مافی مرۆڤ  لە جیهان، لەپێناو ئابڕوبردنی ئەو حكومەتە سەركوتكارەی، بەدرێژایی 15 ساڵی ڕابردوو نەیتوانیوە ئاوی خواردنەوە بۆ گەلەكەی دابینبكات.  ئەم پێشهاتە تازانەی بەسرە لە كاتێكدایە، نوسینگەی كۆمسیۆنی مافەكانی مرۆڤ لەو شارە ئەمڕۆ لە بەیاننامەیەكدا ڕایگەیاند، 60 هەزار حاڵەتی ژەهراویبوون بەهۆی پیسبوونی ئاوی خواردنەوەی شاری بەسرەوە تۆماركراوە، ئەوەشی بە كارەساتێكی ژینەگەیی زۆر مەترسیدار لەسەر ژیانی هاوڵاتیانی ئەو شارە وەسفكردووە.    

( درەو میدیا): كوتلە سیاسییەكانی عێراق لەسەر دیاریكردنی كاندیدێكی تەوافقی بۆ پۆستی سەرۆك وەزیرانی نوێی عێراق گەیشتونەتە نیمچە رێككەوتن. چەند سەرچاوەیەكی ئاگادار لە كۆبوونەوەی و دانوستانی كوتلەكان بە میدیا عێراقییەكیانیان راگەیاند، دكتۆر مازن ئەشیقەر شارەزای ئابوریی و سیاسیی كاندیدی تەوافقی دەبێت بۆ وەرگرتنی پۆستی سەرۆك وەزیران و مایەی رەزامەندی زۆرینەی كوتلەكانە. ئەو سەرچاوانە ئاشكراشیانكرد ئەشیقەر تائێستا رەزامەندی هەرەیەك لە كوتلەكانی فەتح، سائیرون، حیكمە، قەرار و وەتەنییەی بەدەستهێناوە بۆ وەرگرتنی پۆستی سەرۆك وەزیران و چاوەڕوانەی رەزامەندی كوتلەكانی تریش دەكرێت. مازن ئەشیقەر كێیە؟ -    ناوی مازن عەبدولمەهدی ئەشیقەرە - خوێندنی سەرەتایی لە ژاپۆن و ناوەندیی و ئامادەیی لە بەغداد تەواوكردووە. - كۆلێژی ئەندازیاری ئەلیكترۆنیی ساڵی 1985 لە كالیفۆرنیا تەواوكردووە. - ساڵی 1992 ماستەری لە بەڕێوەبردنی كۆمپانیاكادا لە كالیفۆرنیا بەدەستهێناوە. -  1985 بۆ 2003 بەڕێوەبەری جێبەجێكاری چەند كۆمپانیایەكی جیهانیی ئەلیكترۆنیی بووە. -  2003 بۆ 2007 بەڕێوەبەری گشتی مۆتۆرۆلا بووە لە عێراق. - تۆڕی پەیوەندی كۆمپانیاكانی " ئەسیر و عێراقنا و  پۆلیسی عێراق"ی داناوە و جێبەجێی كردووە. - شارەزای ئابوریی بووە لە سەرۆكایەتی وەزیران. - بەڕێوەبەری جێبەجێكار بووە لە كۆمپانیای ئاسیاسێڵ لە عێراق. - بەڕێوەبەری گشتی كۆمپانیای ناڵكۆی نەوت بووە لە بەسرە. - بەڕێوەبەری جێبەجێكاری كۆمپانیا ICM  بووە لە بەغدا. - ئەمینداری گشتی ناوەندی نەجاحە بۆ توێژینەوەی ئابوریی. - رێكخەری گشتی گردبوونەوەی میللی بۆ چاكسازی و گۆڕانكارییە - هاوسەرەكەی ژاپۆنییە و چوار منداڵی هەیە بەناوەكانی " مایا، ماینا، میلان، مۆنیە".

(درەو میدیا): ئێران و ئەمریكا پێكهێنانی حكومەت بۆ مەرجەعییەتی نەجەف جێدەهێڵن، سیستانیش پشتیوانی هیچ كاندیدێك ناكات بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران كە پێشتر لە دەسەڵاتدا بوبێت. "درەو میدیا" لە سەرچاوەیەكی سیاسی ئاگادارەوە زانیویەتی، ئێران و ئەمریكا بڕیاریانداوە، دەستوەردانەكانیان لەپرسی پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەتی عێراق بكشێننەوە و دەرفەت بدەن مەرجەعیەتی باڵای شیعەكان لە عێراق ئەو كارە یەكلابكاتەوە. بە وتەی سەرچاوەكە، دوای ئەوەی بەهۆی دەستوەردانەكانی ئێران و ئەمریكا كێشەكانی عێراق گەیشتونەتە لێواری تەقینەوە و هیچ كام لەلایەنە ڕكابەرەكان ئامادەنەبوون سازش بۆ ئەوی تر بكەن و دوای بێهیوابونیان و بۆ ڕێگریكردن لە قوڵبونەوەی زیاتری كێشەكان و پەلكێشانی ململانێكان بۆ توندوتیژی، هەردوو وڵات بڕیاریانداوە ئەو پرسە بە مەرجەعیەت بسپێرن. ئەوەش لە كاتێكدایە، دوێنێ‌ نوسینگەی عەلی سیستانی گەورە مەرجەعی باڵای شیعەكان لە ڕاگەیەندراوێكدا ئاماژەی بەوەكرد، پشتیگری هیچ كەسێك ناكەن بۆ پۆستی سەرۆك وەزیرانی عێراق كە پێشتر لە دەسەڵاتدا بوبێت و، زۆرینەی خەڵكی عێراقیش ئومێدیان بەو كەسانە نەماوە پێشتر لەدەسەڵاتدابون بارودۆخەكە چاكبكەن و گەندەڵی بنبڕبكەن. نوسینگەی سیستانی، ڕاشیگەیاندووە، مەرجەعیەت هیچ كەسێكی ڕەتنەكردوەتەوە، هیچ كەسێكیشی بۆ ئەو پۆستە دیارینەكردوە و هەڵبژاردنی دەموچاوێكی نوێ‌ كە بە شارەزایی و بوێری ناسراوبێت، دەكرێت مەرجەعیەت پەیوەندی لەگەڵ دروستبكات و لە خزمەتی بەرژوەندییەكانی وڵاتدا ئامۆژگاری بكات.