(درەو میدیا): ئەنگێلا مێركڵ هەڵوێستی خۆی دەرباری مەسعود ئۆزێل راگەیاند كە بڕیاریداوە چیتر یاری بۆ هەڵبژاردەی تۆپی پێی ئەڵمانیا نەكات و ئەو بڕیارەشی كاردانەوەی لە ناو ئەڵمانیا و توركیا لێكەوتەوە. ئۆرلیكە دیمەر وتەبێژی ئەنگێلا مێركڵ راوێژكاری ئەڵمانیا ئەمڕۆ دوووشەممە 23ی تەمموزی 2018 رایگەیاند نزیكەی سێ‌ ملیۆن كەسی بە رەگەز تورك لە ئەڵمانیا دەژین و بە شێوەیەكی زۆر باش گونجاون، ئەوەش لە وەڵامی بڕیاری وازهێنانی ئۆزیلدا هات لە هەڵبژاردەی ئەڵمانیا بەهۆی رەگەزپەرستییەوە. وتەبێژەكەی مێركڵ جەختیشیكرەوە كە كۆچبەران لە ئەڵمانیا پێشوازی لێكراون و راوێژكاری ئەڵمانیاش ئۆزیل بەرزدەنرخێنێت و بەوە وەسفیكردووە كە یاریزانێكی باشە و زۆری پێشكەشی هەڵبژاردەی نیشتمانی كردووە و مێركڵ رێز لە بڕیارەكەی ئۆزێل بۆ وازهێنان لە یاری نێودەوڵەتی دەگرێت. هەر لە هەمان پرسدا ئولی هوینیس سەرۆكی یانەی بایرن میونشنی ئەڵمانیی هێرشێكی توندی كردە سەر مەسعود ئۆزێل و لە لێدوانێكیدا بۆ رۆژنامەنوسان پێش گەشتی یانەكە بۆ ئەمریكا وتی:" زۆر دڵخۆشم كە هەموو شتێك كۆتایی هات، ئەو زۆر بە حەماقەتەوە چەند ساڵێكە یاری دەكات و دوا یاری سەركەوتووی پێش جامی جیهانی 2014 بووە، ئێستا خۆی و نمایشە ئاساییەكەی لە پشتی ئەو وێنەیەوە دەشارێتەوە. ئۆزێل ساڵی 2014 لەگەڵ هەڵبژاردەی ئەڵمانیادا لە بەرازیل جامی جیهانییان بەدەستهێنا، بەڵام ئەمساڵ و لە مۆندیالی روسیادا هەڵبژاردەی ئەڵمانیا لە قۆناغی یەكەمدا ماڵئاوایی لە مۆندیال كرد و ئۆزیلیش بەهۆی ئەو شكستەو وێنەگرتن لەگەڵ رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆكی توركیا رووبەڕووی هێرشێكی توندبووە و تا دواجار هەڵبژاردەی ئەڵمانیای بەجێهێشت. ئۆزێل لە سێیەم بەیاننامەیەدا لە تۆڕی كۆمەڵایەتی تویتەر نوسیوێتی:" ئەمە كارێكی زۆر قورسە لەسەر دڵم، دوای رەچاوكردنی چەند هەڵوێستێكی لەبەر رۆنایی رووداوەكانی ئەم دواییە، ئەوا ناگەڕێمە بۆ یاریكردن لەگەڵ هەڵبژاردەی ئەڵمانیا، ئەوەش دوای ئەوەی هەستم بە رەگەزپەرستی و بێ‌ رێزی كرد." ئۆزێل لە بەیاننامەی سێیەمیدا باس لە وردەكاری خراپی مامەڵەی یەكێتی تۆپی پێی ئەڵمانیا دەكات لەگەڵیدا و توڕەیی خۆشی بەسەر راینهار گریندڵ سەرۆكی یەكێتییەكەدا دەرژێنێت و دەڵێت:" لە ئێستا بەدواوە نابمە كۆچی قوربانیی بێ‌ توانایی گریندڵ و نەتوانیتی باش راپەڕاندنی كارەكانی". هاوكات تیۆ زڤانتسیگەر سەرۆكی پێشووی یەكێتی تۆپی پێی ئەڵمانیا لە لێدوانێكیدا بۆ ئاژانسی هەواڵەكانی ئەڵمانیا رایگەیاند هەست بە غەمێكی زۆر قوڵ دەكات دەربارەی بڕیارەكەی ئۆزێل و جەختیشیكردەوە كاتێك كارەكە دەگاتە ململانێ و ناكۆكی پێویستە زۆر بە خێرایی لە رێگەی گفتوگۆوە چارەسەربكرێت، و یەكێتی تۆپی پێی ئەڵمانیا لەبەر هەر هۆكارێك بووبێت نەیتوانی پێش جامی جیهانی ئەوە بكات، لەبەرئەوە جارێكی تر دیمەنەكە هاتەوە پێشەوە." سەرۆكی پێشووی یەكێتی تۆپی پێی ئەڵمانیا وتیشی:" بەهۆی هەڵە لە پەیوەندیكردندا ئەوە روویدا كە نەدەبووو هەرگیز لەگەڵ كۆچبەراندا روویبدایە، نابێت ئەوان هەست بكەن كە هاوڵاتی پلە دوون لە ئەڵمانیا. هەروەها هاراڵد شتینگەر وتەبێژی پێشووی یەكێتی تۆپی پێی ئەڵمانیا وتی پێویستە لەسەر گریندڵ دەستبەداری پۆستەكەی بێت. شتینگەر لە لێدوانێكیدا بۆ تۆڕی " سكای سپۆرت" وتی:" گریندڵ و لە رابردوو ئێستاشدا خراپترین سەرۆكی یەكێتی تۆپی پێیە كە بینیبێتم، ئەگەر كەسێكی راستە پێویستە درك بەوە بكات كە كاتی لە سەرۆكایەتی یەكێتی تۆپی پێی كۆتایی هاتووە.  

(درەو میدیا): چەند رۆژێكە شەڕە قسە و لێدوان لە نێوان حەسەن رۆحانی سەرۆك كۆماری ئێران و دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا دەستیپێكردووە، لە نوێترین تویتیدا ترەمپ هۆشداریدایە رۆحانی و داوای لێكرد هەرگیز هەڕەشە لە ئەمریكا نەكاتەوە جارێكی تر، ئەگەرنا رووبەڕووی پێشهاتێك دەبێتەكە كە بە درێژایی مێژوو چەند كەسێكی كەم رووبەڕووی بوونەتەوە. ئەم لێدوانە توندەی ترەمپ دوای ئەوەهات كە رۆحانی لە لە لێدوانێكیدا هۆشداریدایە ئەمریكا بەوەی كە " یاری بە كلكی شێر نەكات" چونكە جەنگی نێوان ئەو دوو وڵاتە بە وتەی رۆحانی " دایكی جەنگەكان" دەبێت. " لە دایكی شەڕەكانەوە بۆ دایكی جەنگەكان" شەڕەقسەی نێوان رۆحانی و ترەمپ لە رۆژنامە عەرەبیی و جیهانییەكانەوە بایەخی زۆری پێدراوە، رۆژنامەی " قودسی عەرەبی" كە لە لەندەن بەڕێوەدەچێت لە سەروتاریدا دەڵێت:" ئیدارەی ترەمپ بەوپەڕی بەهێزییەوە بەرەو  لەقاڵبدانی ئێران هەنگاودەنێت، و پرسەكە تەنها پەیوەست نییە لە دەركردنی لە سوریا و یەمەن، یان لاوازكردنی هەژموونی زۆری لە عێراق و لوبنان، بەڵكو وەك تۆپەڵە بەفرەكە  بەرەو بە ئامانجگرتنی رژێمی ئێران لە نێو ماڵی خۆیدا گلۆربووەتەوە". رۆژنامەكە دەشڵێت : " سەرەڕای ئەوەی تاران لە نێو چوار وڵاتی عەرەبیدا هەژمونی زۆری هەیە و سەرەڕای هەڕەشە باڵاكانیشی، بەڵام ئەگەر زۆرە حساب لەسە بەكارهێنانی كارتەكانی لە سوریا یان لوبنان بكات، بەوەش پاساو دەدات بۆ وەشاندنی گورزێكی ئەمریكی- ئیسرائیلی گەورە كە لەوانەیە دوای ئەوە فراوانتر بێت". رۆژنامەكە لە بەشێكی تری وتارەكەیدا دەڵێت:" لەسەر شێرە ئێرانییەكە پێویستە كلكی بشارێتەوە و ماكینە راگەیاندنەكەشی لە دووبارەكردنەوەی دەربڕینی " دایكە جەنگەكان" بوەستێت و بە حساباتی خۆیدا بچێتەوە و بەرەكانی شەڕی كەمتربكاتەوە، چونكە لەوانەیە ئەنجامەكەی بگاتە ئەوەی كە پاراستنی سەری شێرەكە گرنگتر بێت لە پاراستنی كلكەكەی". هاوكات بە ناونیشانی " لە دایكی شەڕەكانەوە بۆ دایكی جەنگەكان" فاروق یوسف لە سایتی " میدڵ ئیست ئۆنلاین" دەڵێت:" هەڕەشەكردن بە " دایكی جەنگەكان" لەسەر زاری رۆحانی " دایكی شەڕەكان" مان بە بیردەهێنێتەوە كە سەدام حسێن سەرۆكی پێشووی عێراق ئاماژەی پێدا كاتێك بەرەنگاری بڕیارە نێودەوڵەتیەكان بووەوە كە بۆ كۆتاییهێنان بە داگیركردنی كوەیت دەركرابوون". دەشڵێت:" هەروەك چۆن دایكی شەڕەكان گورزی یەكلاكەرەوە بوو كە ئاراستەی رژێمی عێراق كران ئەوا دایكی جەنگەكانیش دوا دێڕی ژیانی رژێمی ئێران دەنوسێتەوە." غەسان شربل سەرنوسەری رۆژنامەی " شەرقولئەوسەت" یش بڕوای وایە كە زیاتر ئاڵۆزبوونی دۆخەكە لە تاران بە دیاری لە لێدوانەكەیی رۆحانیدا دەركەوت، كاتێك پەنای بر بۆ بەكارهێنانی دەربڕینێكی فەرهەنگی سەدام حسێن. شربل دەڵێت:" ئاشكرایە كە خۆرهەڵاتی ناوەڕاست بەرەو چەند مانگێكی دژوار دەچێت، ئاڵۆزبوونەكە لە دۆسیەی سوریاوە دەگوازرێتەوە بۆ دۆسیەی ئێران و ئاشكرایە كە بژاردەكانی ئێران قورسن، یان جارێكی تر ژەهری سزاكان دەنۆشێت و چاوەڕوانی رۆیشتنی ترەمپ دەكاتن یان رازی دەبێت بە دانوستان دەربارەی پرۆگرامە ئەتۆمییەكەی و رۆڵی ئیقلیمیی". شربل بەردەوام دەبێت لەسەر قسەكانی و دەڵێت:" هەردوو بژاردەكە بۆ رابەر و ژەنەراڵەكانی سوپای پاسداران قورسن، چوون بەرەو " جەنگی دایكەكان" ئەزمونی سەدام حسێن لەو بارەیەوە هاندەر نییە بۆ ئەنجامدانی گەشتێكی ماڵوێرانكەری لەو جۆرە. سێ‌ هەنگاوی وێرانكەر خالید سولەیمان لە رۆژنامەی " عوكاز" سعودی دەپرسێت:" ئێران دەتوانێت رێگە لە هەناردەی نەوتی كەنداو بگرێت، هەروەك رۆحانی و خامنەیی هەڕەشە ئەوەیان كرد لە كاتی راگرتنی هەناردەی نەوتی ئێراندا؟". لە وەڵامدا دەڵێت:" تاران دەتوانێت تەگەرە بخاتە بەردەم جموجوڵی كەشتییەكانی گواستنەوەی نەوت لە ئاوەكانی كەندا و گەرووی هورمز، بەڵام بۆئەوەی ئەو كارە بكات پێویستی بە كردەوەی سەربازییە، ئایا رژێمی ئێران لە توانایدایە باجی ئەو جۆرە كار و هێرشانە بدات؟". سولەیمان دەڵێت:" بەهەموو حسابێكی سیاسی و سەربازین ئێران توانای ئەوەی نییە، هەر سەركێشییەكیش بكات بۆ تاقیكردنەوەی هەڕەشەكانی بە رووبەڕووبونەوەی سەربازی لەگەڵ ئەمریكا و هاوپەیمانەكانی كۆتایی دێت  و ئەوەش هەڕەشە دەبێت بۆسەر رووخانی رژێمی ئێرانی لاواز بە تەواوەتی هەروەك چۆن رژێمی عێراق لەسەردەمی بەعسدا رووخا". هەر لە هەمان چوارچێوەدا عەبدولباری عەتوان سەرنوسەری رۆژناەی " رای الیوم"ی ئەلیكترۆنیی لەندەنی دەڵێت:" دووبارەبوونەوەی هەڕەشەكان بۆ داخستنی گەرووی هورمز لەسەر زاری بەرپرسانی ئێرانەوە، دڵەڕاوێكییەكی زیاتر نیشاندەدات نەك ئارەزز بۆ جەنگ و بانگهێشتێكی ناڕاستەوخۆی ئیدارەی ئەمریكایە بۆ دانیشتن لەسەر مێزی دانوستان و گەڕانبە دوای چارەسەردا." عەتوان بڕواشی وایە بەرپرسانی ئێران لە سێ‌ هەنگاوی ترەمپ دەترسن كە لەوانەیە زیانیان پێ بگەیەنێت، یەكەن سەپاندنی گەمارۆییەكی ئابووری خنكێنەرە بۆئەوەی گەلی ئێران لەدژی حكومەتەكەی هەڵبگەڕێتەوە، دووەم جوڵاندنی كەمینەكانی ئێرانە كە فارس و شیعە نین وەك نمونەی سوریا و عێراق و سێیەمیش خستنەڕووی بڕێكی زۆری نەوتی یەدەگە كە ببێتە هۆی دابەزینی نرخی نەوت بە ئاستێكی وێرانكەر بۆ ئابوریی ئێران. سەرچاوە: بی بی سی  

درەو میدیا:  بۆ ماوەی چوار كاتژمێر سێ چەكدار بینای پارێزگای هەوڵێریان لە پایتەختی هەرێمی كوردستان كۆنترۆڵكرد، دوای چوار كاتژمێر لە هێرشەكە، هێزە ئەمنیەكان توانیان سێ چەكدارەكە بكوژن. لە كاتژمێر 7:45ی سەر لە بەیانی ئەمڕۆ، سێ چەكدار هێرشییان كردە سەر باڵەخانەی پارێزگای هەولێر، لەسەرەتادا بە تەقەی ئەو سێ چەكدارە پۆلیسێك بەناوی ( ئەحمەد سەلیم گەردی) بریندار دەبێت و گوللەك بەر شانی دەكەوێت،  هاوكات سێ چەكدارەكە فەرمانبەرێكی پارێزگای هەولێر بەناوی  "فەرحان شەقڵاوەیی" كە كریستیانە و تەمەنی 55 ساڵە، بریندار دەكەن لە رێگە بەرەو نەخۆشخانە گیان لەدەست دەدات.  واتا لە كۆی گشتی سێ چەكدارەكە كوژراوەو پۆلیسێك بریندارەو فەرمانبەرێكیش بەهۆی تەقەی چەكدارەكانەوە گیانی لەدەستداوە، سەڕەرای زیانی زۆر بە ناوەوەی بینای پارێزگای هەولێر. نەوزاد هادی پارێزگاری هەولێر لەبەردەم پارێزگای هەولێر رایگەیاند: كە كردەوەیەكی تیرۆرستی بووە. هاوكات تارق نوری بەرێوەبەری ئاساییشی هەولێر رایگەیاند: ناسنامەو ناوی تیرۆریستەكان دیارن و لەلامان ئاشكراون خەڵكی هەولێر. دژه‌ تیرۆری كوردستان، رایده‌گه‌یه‌نێت، هه‌رسێ تیرۆریسته‌كه‌، به‌ ناوه‌كانی (ره‌هێڵ محه‌ممه‌د رۆسته‌م مووسا) له‌ دایكبووى ساڵی ٢٠٠٢، (بیلال سلێمان عه‌بدولڕه‌حمان ئه‌حمه‌د) له‌دایكبووی ساڵی ٢٠٠٠، (عه‌بدولره‌حمان ره‌حیم قادر حوسێن) له‌ دایكبووی ساڵی ٢٠٠٢، هێرشه‌كه‌یان ئه‌نجام داوه‌ پرسیاری جدی لای هاوڵاتیان ئەوەیە، لەو رێو شوێنە ئەمنیە توندانەی كە لە هەولێردا هەیە، چۆن سێ چەكدار بە ئاسانی دەتوانن دەستبگرن بەسەر بینای پارێزگای هەولێر كە رەمزی پایتەختی هەرێمی كوردستانەو هەمیشە لەلایەن هێزە ئەمنیەكانەوە، كۆنترۆڵكراوەو بەتایبەتیش لە كاتی خۆپیشاندانەكاندا، رێو شوێنی توند بەرامبەر بە خۆپیشاندەران دەگیرایەبەر؟   

(درەو میدیا): بەپێی ئاماری كۆمسیۆنی باڵای مافەكانی مرۆڤی عێراق، لەسەرەتای خۆپیشاندانەكانەوە 13 خۆپیشاندەر كوژراون، 729 خۆپیشاندەر برینداربوون كە لە ناویاندا 460 برینداریان لە هێزە ئەمنییەكانن. هەروەها هێزە ئەمنییەكان 757 خۆپیشاندەریان دەستگیركردووە كە بەشێكیان ئازادكراون لە دوو رۆژی رابردوودا. كۆمسیۆنەكەی مافی مرۆڤی عێراق ئاماژەی بەوەشكردووە كە 91 بینای حكومی و ئۆتۆمبیل و بینای نیشتەجێبوون زیانیان پێگەیشتووە. 

(درەو میدیا): لە سنوری شاری مەریوانی رۆژهەڵاتی كوردستان پێكدادانێكی چەكداری لەنێوان گەریلاكانی یەكینەكانی پاراستنی رۆژهەڵاتی كوردستان (یەرەكە) و سوپای پاسدارانی ئێران رویدا. رەزا میرزایی فەرماندەی ئەمنی پارێزگای كوردستان لە لێدوانێكدا بۆ ئاژانسی (ئیرنا)، هەواڵی رودانی شەڕەكەی پشتڕاستكردەوە و ئاشكرایكرد، لەو شەڕەدا 11 كەس لە هێزە ئەمنییەكانی ئێران كوژراون كە (8) كەسیان خەڵكی شاری (مەریوان) و سێ كەسەكەی تریان خەڵكی شارۆچكەی (قروە)ن. بەڵام بەپێی هەواڵێكی (ئاریەن تیڤی) نزیك لە پارتی كرێكارانی كوردستان، لەو شەڕەدا كە كاتژمێری (2)ی بەرەبەیانی ئەمڕۆ لە گوندی (دەری) نزیك شاری مەریوان رویداوە، (15) كەس لە ئەندامانی سوپای پاسداران كوژراون. ئاریەن تیڤی ناوی (10) كەس لە كوژراوەكانی سوپای پاسدارانی بڵاوكردەوە و لەزاری سەرچاوەیەكەوە لە یەكینەكانی پاراستنی گەل (یەرەكە) رایگەیاند"گەریلاكان لە تۆڵەی  شەهیدكردنی چوار گەریلای (یەرەكە) لە هەورامان و مەریوان و تیرۆركردنی ئێقباڵ مورادی خەباتكاری پارتی ژیانی ئازادی كوردستان (پەژاك) لە پێنجوێن، ئەو چالاكییەیان ئەنجامداوە". یەكینەكانی پاراستنی رۆژهەڵاتی كوردستان كە بە "یەرەكە" ناسراوە، باڵی سەربازی پارتی كۆمەڵگەی دیموكرات و ئازادی رۆژهەڵاتی كوردستان "كۆدار"ە. قەرارگای "حمزە سیدالشهدا‌و"ی سەربە هێزی زەمینی سوپای پاسداران بە هەمان شێوەی هەواڵی رودانی شەڕەكەی پشتڕاستكردەوە، بەڵام بەپێی زانیاری ئەم قەرارگایە، لە شەڕەكەدا (10) كەس لە هێزە ئەمنییەكانی ئێران كوژراون.

(درەو میدیا): هێشتا ئەنجامی هەڵبژاردنی 12ی ئایاری پەرلەمانی عێراق بەتەواوی رانەگەیەندراوە، هەرێمی كوردستان خۆی بۆ هەڵبژاردنێكی دیكەئامادە دەكات، كە بەشێك لە هێزەكان لەگەڵ دواخستنیدان و بەشێكیشیان لەگەڵ ئەنجامدانیدان لە كاتی خۆیدا كە بڕیارە لە  30ی ئەیلولی داهاتوودا بەرێوەبچێت. حكومەتی هەرێم و پەرلەمانی كوردستان بڕیاریانداوە بە ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان لە 30ی ئەیلولی داهاتوو، بەڵام كۆمەڵێك كێشە لەبەردەم ئەو هەڵبژاردنەدایە، بەتایبەتیش كە بڕیارە لە 30/12 داهاتوو هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكانی عێراق بەرێوەبچێت، لەبەرئەوە ئەستەمە بتوانرێت لە ماوەی تەنها دوو مانگدا دوو هەڵبژاردن بەرێوەبچێت و پێشتریش هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق ئەنجامدرا، واتا لە ماوەی تەنها 7 مانگدا سێ هەڵبژاردن بەرێوە دەچێت، لەلایەكی تر هێشتا ئەنجامی ئەژماری دەستیی هەڵبژاردنی 12ی ئایار رانەگەیەندراوە و ئەستەمە بەمزوانە بتوانرێت حكومەتن نوێی عێراق پێکبهێنرێت و پرۆسەی سیاسیی لە عێراق بکەوێتە سەر رێچکەی ئاسایی. یەكێتی نیشتمانی كوردستان لە كۆیوونەوەی رەسمیدا لەگەڵ پارتی داوای دواخستنی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستانی كردووە و بەشێك لە لایەنەكانی دیكەش بە نارەسمی داوای دواخستنی هەڵبژاردنیان كردووە، بەڵام دواجار تۆپەكە لە گۆڕەپانی پارتیدایە و ئەو بڕیاردەری كۆتاییە لەو پرسەدا.  كێ لەگەڵ هەڵبژاردنەوە كێ لەگەڵ دواخستنێتی؟ بەشێك لە حزبە سیاسیەكانی هەرێمی كوردستان لەگەڵ دواخستنی هەڵبژاردنەوە بەشێكی دیكەیان لەگەڵ ئەنجامدانیان: -    یەكێتی نیشتمانی كوردستان لەگەڵ دواخستنی هەڵبژاردنە بەپێی زانیاریەكانی " درەو میدیا "یەكێتی لە كۆبوونەوەیدا لەگەڵ پارتی داوای دواخستنی هەڵبژاردنەكانی كردووە و رایگەیاندووە بارودۆخی هەرێم و كوردستان توانای ئەنجامدانی دوو هەڵبژاردنی نیە لە ماوەی تەنها 2 مانگدا. مەلا بەختیار بەرپرسی دەستەی كارگێری یەكێتی نیشتمانی كوردستان ئەوەی پشتراست كردەوە و رایگەیاند" بە پارتیمان وتووە كە پێویستە هەڵبژاردنی پەرلەمان دوابخرێت و لەگەڵ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكان بەرێوەبچێت، بەڵام ئەگەر لەكاتی خۆشیدا بكرێت ئێمە ئامادەین". رەنگە بەشێك لە هەوڵەكانی یەكێتی بۆ دواخستنی هەڵبژاردنەكان پەیوەندی بە ئامادەنەبوونی ناوخۆیی و تەركیزخستنیان بێت بۆ پرۆسەی پێكهێنانی حكومەت لە عێراق. -    پارتی دیموكراتی كوردستان سورە لەسەر بەرێوەچوونی هەڵبژاردنەكان لە وادەی خۆیدا، ئەوەش بەهۆی ئەوەی پارتی لە هەڵبژاردنی 12ی ئایاردا دەنگ و كورسی زۆری بەدەستهێناوە و بە خوێندنەوەی بارودۆخی هەرێمی كوردستانیش پارتی بارودۆخی ناوخۆیی باشە و لەسەر ئاستی هەرێمیش بە بەراورد بە حزبەكانی دیكە ئاستی جەماوەریی خۆی بە باش دەزانێت، لەبەرئەوە بارودۆخەكە بە قازانجی پارتیە. -    بزوتنەوەی گۆڕان ئەگەرچی بەردەوام رایدەگەیەنێت لەگەڵ ئەنجامدانی هەڵبژاردەنە، بەڵام چەندین فاكتەر كاریگەریان هەیە لەسەر ئەوەی ئەنجامدانی هەڵبژاردنی لە 30ی ئەیلول پێ خۆش نەبێت، ئەوانیش، كێشە ناوخۆییەكانی بزوتنەوەی گۆڕان كە بەم دۆخەوە چونە ناو هەڵبژاردنەوە كاریگەری راستەوخۆی لەسەر كورسی و دەنگەكانی دەبێت، هاوكات ئەنجامی هەڵبژاردنی 12ی ئەیلول كاریگەری خراپی لەسەر جەماوەری بزوتنەوەی گۆڕان كردووە و نائومێدی زۆری دروستکردووە، چونكە تا ئێستا ئەنجامەكانی هەڵبژاردنی 12ی ئایار كاریگەری لەسەر شەقامی كوردی ماوە و نیگەرانی هاوڵاتیان بەهۆی ساختەكارییەوە نەڕەویوەتەوە، لەگەڵ ئەوەشدا گۆڕان لە ئامادەكارییدایە بۆ هەڵبژاردنی 30ی ئەیلولی داهاتووە، بە خوێندنەوەی بارودۆخی ناوخۆیی و دۆخی سیاسی هەرێم ئێستا هەڵبژاردن لە سودی گۆڕان نیە و چاوەڕوان ناكرێت كورسییەكانی رابردووی بهێنێتەوە. -    هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستانی لە 30ی ئەیلول پێ خۆش نیە، بە پێی زانیارییەكانی " درەو میدیا" رایەكی بەهێز لەناو هاوپەیمانی هەبووە، كە بەشداری لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان نەكەن. ئەنجامی هەڵبژاردنی 12ی ئایاری رابردوو نائومێدیەكی زۆری بۆ هاوپەیمانی پێ بوو كە لەیەكەم ئەزمونی خۆیدا وەك خۆیان دەڵێن بەهۆی ساختەكارییەوە، نەیانتوانی قەبارەی راستەقینە و دەنگی راستەقینەی خۆیان بۆ دەركەوێت، هاوپەیمانی كە بڕیار بوو وەك هێزێكی گەورە دەربكەوێت، بەڵام لە یەكەم هەڵبژاردندا بە قەبارەیەكی بچوكەوە دەركەوت، لەبەرئەوە لەگەڵ ئەوەی ئامادەكاری بۆ كاندیدەكانی دەكات، بەڵام ئەگەر هێزە ناڕازییەكان لەگەڵ بایكۆتی هەڵبژاردن بونایە ، هاوپەیمانیش بەشداری نەدەكرد، بە خوێندنەوەی بارودۆخی ناوخۆیی و دۆخی سیاسی هەرێم ئێستا هەڵبژاردن لە قازانجی هاوپەیمانی نیە.   -    نەوەی نوێ، كە لە یەكەم ئەزمونی هەڵبژاردندا لەچاو هێزەكانی دیكە دەنگو كورسی زۆری هێنا، بە گوڕ و تینێكی زۆرەوە خۆی ئامادەكردووە بۆ هەڵبژاردنی 30ی ئەیلول و بەتەواوی لەگەڵ هەڵبژاردندایە لە وادەی خۆیدا، بە خوێندنەوەی بارودۆخی ناوخۆیی و دۆخی سیاسی هەرێم ئێستا هەڵبژاردن لە سودی نەوەی نوێیە، بەهۆی ئەنجامی هەڵبژاردنی رابردوو و خراپی دۆخی حزبەكانی دیكە.    -    یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان كە قوربانییەكی دیكەی هەڵبژاردنی 12ی ئایار بوو و دەنگێكی كەمی بەدەستهێنا وەك خۆیان دەڵێن بەهۆی ساختەكارییەوە،  لە ئامادەكاریدایە بۆ هەڵبژاردن بەڵام لەم بارودۆخەدا پێی وایە پێویستیان بە خۆ رێكخستنەوە و دروستكردنی ئومێد هەیە بە شەقام و لایەنگرانیان، بۆیە پێیان باشە هەڵبژاردن دوابخرێت، تا بە گوڕ و تێنێكی نوێوە بەشداری بكەن، بە خوێندنەوەی بارودۆخی ناوخۆیی و دۆخی سیاسی هەرێم ئێستا هەڵبژاردن لە سودی یەكگرتووی ئیسلامی نیە، چاوەڕەوان ناكرێت كورسییەكانی رابردوویان بهێننەوە.    -    كۆمەڵی ئیسلامی كوردستان پێشتر ئاڵوگۆڕی پرسی بایكۆتی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستانی دەكرد، بەڵام لە ئامادەكاری هەڵبژاردن و دیاریكردنی كاندیدەكانیەتی، بە خوێندنەوەی بارودۆخی ناوخۆیی و دۆخی سیاسی هەرێم ئێستا هەڵبژاردن لە سودی كۆمەڵی ئیسلامی نیە.   دواجار دواخستن یاخود ئەنجامدانی هەڵبژاردن لە 30ی ئەیلولی داهاتوو لەدەستی پارتی دیموكراتی كوردستانە، هەموو هێزەكانی دیكە چاویان لە دەستی پارتییە كە ئایا هەڵبژاردن دەكات یاخود دوای دەخات؟، چونكە ئەوەی پەیوەستە بە دواخستنی هەڵبژاردنەوە هەمووی لەدەستی پارتیدایە ( سەرۆكی حكومەت، سەرۆكی پەرلەمان، سەرۆكی كۆمسیۆن، دەسەڵاتی دادوەریی ). بە خوێندنەوەی دۆخی ناوخۆیی حزبەكان و ئەنجامی هەڵبژاردنی رابردوو، هەڵبژاردنی داهاتوو ئەگەر لە 30ی ئەیلول بەرێوەبچێت، لە سودی پارتی و نەوەی نوێیە و لە زیانی لایەنەكانی دیكەیە.         

(درەو میدیا): ئەیاد عەلاوی سەرۆكی ئیئتیلافی نیشتمانی پێشنیازی پێکهێنانی "حكومەتی رزگاری نیشتمانی" دەكات و موقتەدا سەدر و نوری مالیكی و هادی عامریش پێشنیازەكەی رەتدەكەنەوە. ژمارەیەك سەرچاوەی سیاسی عێراقی ئاشكرایانكرد، ئەیاد عەلاوی جێگری سەرۆك كۆماری عێراق كە هاوكات سەرۆكی ئیئتیلافی نیشتمانییە، پێشنیازی كردووە" حكومەتێكی رزگاری نیشتمانی بە سەرۆكایەتی كەسایەتییەكی نیشتمانی لە عێراق پێكبهێنرێت". بەپێی قسەی سەرچاوەكان، ئەیاد عەلاوی بیرۆكەی  پێکهێنانی حكومەتی رزگاریی نیشتمانی خستوەتە بەردەم هەریەكە لە نوری مالیكی سەرۆكی ئیئتیلافی دەوڵەتی یاسا و هادی عامری سەرۆكی هاوپەیمانی فەتح، مالیكی و عامری بیرۆكەكەیان رەتكردوەتەوە. دوای رەتكردنەوەی لەلایەن مالیكی و عامرییەوە، ئەیاد عەلاوی رووی لە موقتەدا سەدری رێبەری رەوتی سەدر كردووە و بیرۆكەی دروستكردنی "حكومەتی فرەجەمسەر"ی خستوەتەڕوو، بەڵام سەدریش ئەو بیرۆكەیەی رەتكردوەتەوە. بەهۆی پرۆسەی ژماردنەوەی دەستیی دەنگەكانی هەڵبژاردنی 12ی ئایار، هێشتا دادگای باڵای فیدراڵی عێراق ئەنجامە راگەیەندراوەكانی هەڵبژاردنی پەسەندنەكردووە، بەوهۆیەشەوە پرۆسەی پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت راوەستاوە. سەرباری ئەوەی هێشتا ئەنجامی هەڵبژاردن پەسەندنەكراوە و هاوكات شەپۆلێك خۆپیشاندان پارێزگاكانی باشوری عێراقی گرتوەتەوە، بەڵام لە پشتی پەردەوە لایەنە براوەكان هەڵبژاردن سەرقاڵی پێكهێنانی "كوتلەی گەورە"ن لەناو پەرلەمانی عێراق بەمەبەستی بردنەوەی چانسی سەرۆكایەتیكردنی پرۆسەی پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت. بەپێی زانیاری چەند میدیایەكی عێراقی، ئێستا بۆ پێكهێنانی كابینەی نوێ حكومەت نزیكبونەوەیەك لەنێوان ئیئتیلافی دەوڵەتی یاسای نوری مالیكی و هاوپەیمانی فەتحی هادی عامری و بەشێك لە ئەندامانی لیستی نەسری حەیدەر عەبادی و چەند لایەنێكی سوننی و كوردی دروستبووە، لەبەرامبەردا هەوڵێكی تر هەیە كە خۆی دەبینێتەوە لە نزیكبونەوەی نێوان رەوتی حیكمەی عەممار حەكیم و هاوپەیمانی سائرونی موقتەدا سەدر و ژمارەیەك لە ئەندامانی لیستەكەی حەیدەر عەبادی سەرۆك وەزیران.  ئەمە لەكاتێكدایە ئەمڕۆ موقتەدا سەدر رێبەری رەوتی سەدر وەكو سەرۆكی لیستی براوەی یەكەمی هەڵبژاردن داوای كرد هەموو گفتوگۆ سیاسییەكان بۆ پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت رابگیرێت تا ئەوكاتەی وەڵامی داوكاری خۆپیشاندەران دەدرێتەوە.  

راپۆرت: فازل حەمەڕەفعەت ساڵی 1948 كاتێك دەوڵەتی ئیسرائیل دامەزرا، لە جاڕی راگەیاندنی دەوڵەتەكەدا نوسرابوو "زامنی یەكسانیی نێوان هەموو دانیشتوان دەكرێت بەبێ لەبەرچاوگرتنی ئاینیان". ئەمڕۆ ئەو بنەمایەی كە دەوڵەتی ئیسرائیلی لەسەر دامەزرا، كەوتە بەردەم هەڕەشەیەكی جدییەوە، پەرلەمانی ئیسرائیل (كنێست) یاسایەكی پەسەندكرد كە "مافی چارەی خۆنوسین" تەنیا لە دەستی هاوڵاتیانی جولەكەدا قۆرخ دەكات. لە پەسەندكردنی ئەم یاسایەدا پەرلەمانی ئیسرائیل بەهیچ شێوەیەك دانیشتوانی عەرەبی موسوڵمان و پێكهاتە ئاینییەكانی تری لەبەرچاونەگرت، ئەمە وایكرد عەرەبەكان یاسا پەسەندكراوەكە بە یاسایەكی "رەگەزپەرەستانە" و هەوڵێك بۆ "جیاكاری رەگەزی - ئاپارتاید" وێنا بكەن. پرۆسەی گفتوگۆكردن لەبارەی یاساكەوە لە پاشنیوەڕۆی دوێنێوە دەستیپێكرد، درەنگانێكی دوێنێ شەو بەكۆی دەنگی (62) ئەندام، كنێستی ئیسرائیلی یاساكەی پەسەندكرد، (55) ئەندام دژی پەسەندكردنی یاساكە دەنگیاندا، (2) ئەندامیش نتم (امتناع) یان كرد. بنیامین ناتانیاهۆ سەرۆك وەزیرانی ئیسرائیل پەسەندكردنی یاساكەی بە "هەنگاوێكی یەكلاكەرەوە" ناوبرد. دیارترین خاڵی یاسا پەسەندكراوەكە بریتییە لە هەڵوەشاندنەوەی زمانی عەرەبی وەكو زمانێكی فەرمی لە ئیسرائیل، یاساكە "دۆخێكی تایبەتی" بە زمانی عەرەبی داوە و لەبری ئەوە زمانی عیبری كردووە بە زمانی فەرمی وڵات. ئەحمەد تەیبی كە ئەندامێكی عەرەبە لەناو پەرلەمانی ئیسرائیل لە لێدوانێكدا سەبارەت بە پەسەندكردنی یاساكە وتی:" ئەمە مەرگی دیموكراتییە". لەنێوان دیموكراتیبون و جولەكەبووندا بەڕای ژمارەیەك لە چاودێران لەناوخۆی و دەرەوەی ئیسرائیل، یاسا نوێیەكە شكاندنی ئەو هاوسەنگییە بوو كە لە ئیسرائیل لەنێوان هەردوو بنەمای "جولەكەبوونی دەوڵەت" و "دیموكراتیبونی دەوڵەتدا" هەبوو. ئەوەی سەرچاوەی نیگەرانییە، یاسا نوێیەكە ئیسرائیل بە تەواوەتی دەكات بە دەوڵەتێك بۆ جولەكەكان و وا دەكات پێكهاتەكانی تری وڵات هەست بە پەراوێزخستن بكەن. لە ئیسرائیل، جگە لە جولەكە، مسوڵمان و مەسیحی و دروز هەن، سەرباری ئەمە ژمارەی عەرەب كە دابەشبوون بەسەر ئەو ئاینانەی تردا رێژەی 17.5%ی كۆی گشتی دانیشتوانی ئیسرائیل پێكدەهێنن. هەندێك سەرچاوەی تر هەن باسلەوە دەكەن لەكۆی (9 ملیۆن) كەسی دانیشتوانی ئیسرائیل، نزیكەی (ملیۆنێك و 800 هەزار) كەسیان عەرەبن، واتا عەرەب رێژەی نزیكەی 20%ی كۆی دانیشتوانی ئیسرائیل پێكدەهێنێ. عەرەبەكانی ئیسرائیل كە باوەڕیانوایە لە بنەڕەتەوە دەوڵەتی ئیسرائیل لەسەر بنەمای جیاكاری ئاینی و رەگەزیی دروستبووە، بە پەسەندكردنی ئەم یاسا نوێیە بەتەواوەتی بێومێدبوون. بەر لە پەسەندكردنی ئەم یاسا نوێیە، لە ئیسرائیل چەندین یاسا هەبوو كە گەرەنتی مافی یەكسانییان دەكرد لەنێوان هەموو پێكهاتەكاندا، بەڵام ئەوكاتیش عەرەبەكان بەردەوام سكاڵایان لەسەر ئەوە هەبوو دەوڵەت ناوچەكانی ئەوان پێشتگوێ خستووە و وەكو هاوڵاتی پلە دوو تەماشایان دەكات بەتایبەتی لەڕووی خوێندن و تەندروستییەوە. دەوڵەتی جولەكە یاخود هەموان ؟ بە پەسەندكردنی ئەم یاسایە، پەرلەمانی ئیسرائیل ئەو بڕگەیەی لە گۆڕنا كە لە راگەیاندنی سەربەخۆیی دەوڵەتدا هاتووە و دەڵێ" ئیسرائیل دەوڵەتی جولەكە و هەموو هاوڵاتییەكانیەتی". ئەوەی جێگەی مەترسییە ئەوەیە، لەدوای پەسەندكردنی ئەم یاسایەوە، دادگای باڵای ئیسرائیل لە بڕیارەكانیدا سروشتی جولەكەبوونی دەوڵەت لەبەرچاودەگرێت، نەك بەها دیموكراتییەكان، ئەمەش بەتایبەتی لەو پرسانەی كە لەنێوان هەردوو بنەمای "دیموكراتیبوون" و "جولەكەبوندا" مشتومڕیان لەسەرە. ساڵنامەی جولەكە بەگوێرەی ئەوەی سایتی پەرلەمانی ئیسرائیل بڵاویكردوەتەوە، یەكێك لە بەندەكانی یاسا پەسەندكراوەكە بریتییە لە پرسی ساڵنامەی ئیسرائیل. یاسا نوێیەكە پێویستی كردووە لەسەر دەوڵەت پشت بە ساڵنامەی جولەكە ببەستێت وەكو رۆژژمێری فەرمی ئیسرائیل و رۆژی سەربەخۆیی و جەژنەكانیش لەسەر بنەمای ئەو رۆژژمێرە بڕیاریان لەسەر بدرێت. چارەنوسی قودس یاسا نوێیەكە یەكلایكردوەتەوە كە شاری "قودس" بە هەردوو بەشەكەیەوە پایتەختی هەمیشەیی ئیسرائیلە، سەرباری ئەوە یاساكە تەنیا رێگەی بە دروستكردنی شار بۆ جولەكەكان دەدات، ئەمەش وەكو بەردەوامیدان بە پرسەی كۆمەڵگە جولەكەنشینەكان لێكدەدرێتەوە كە یەكێك لە بەربەستەكان بەردەم پرۆسەی ئاشتی عەرەب- ئیسرائیل. كاردانەوەكان لە یەكەم كاردانەوەدا یەكێتی ئەوروپا نیگەرانی هۆی لە دەرچوونی ئەو یاسایە لە ئیسرائیل راگەیاند، بەوپێی رێگری دەكات لە چارەسەری دروستكردنی دوو دەوڵەت لەناوچەكەدا، دەوڵەتێك بۆ فەلەستینییەكان و یەكێكی تر بۆ ئیسرائیل. وتەبێژێك بەناوی فیدریكا موگرینی بەرپرسی سیاسەتەكانی دەرەوەی یەكێتی ئەوروپا وتی:" ئێمە هەڵوێستمان زۆر روونە لەبارەی چارەسەری دوو دەوڵەت، پێمانوایە ئەوە تاكە رێگایە بۆ هەنگاونان، هەر هەنگاوێك ئەو چارەسەرە ئاڵۆز بكات یاخود رێگری لێ بكات، دەبێت لێی دوربكەونەوە". هەردوو بزوتنەوەی فەتح و حەماس وەكو دوو هێزی سیاسی سەرەكی لە فەلەستین، یاسا نوێیەكەی كنێستی ئیسرائیلیان رەتكردەوە.  

(درەو میدیا): موقتەدا سەدر رێبەری رەوتی سەدر و سەرۆكی لیستی براوەی یەكەم هەڵبژاردن لە عێراق داوادەكات گفتوگۆكانی پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت رابگیرێن. لە تویتێكدا لە تۆڕی كۆمەڵایەتی تویتەر، موقتەدا سەدر رایگەیاند" پێویستە لەسەر كوتلە سیاسییە براوەكانی هەڵبژاردن هەموو گفتوگۆ سیاسییەكان هەڵپەسێرن لەپێناو دروستكردنی هاوپەیمانێتییەكان تا ئەوكاتەی وەڵامی داوا رەواكانی خۆپیشاندەران دەدرێتەوە". سەدر داوا دەكات جگە لە راگرتنی گفتوگۆ سیاسییەكان، گروپێكی كاری جددیش لەگەڵ حكومەت و بە هەماهەنگی لەگەڵ خۆپیشاندەران دروستبكرێت لەپێناو جێبەجێكردنی داواكارییەكانی خۆپیشاندەران. رۆژی 12ی ئایار هەڵبژاردنی پەرلەمانی لە عێراق بەڕێوەچوو، بەهۆی گومانی ساختەكاری بەرفراوان لە پرۆسەكە، تائێستا لەلایەن دادگای باڵای فیدراڵییەوە ئەنجامی كۆتایی هەڵبژاردن پەسەندنەكراوە. لەكاتێكدا هێشتا لایەنە براوەكان نەگەیشتونەتە رێككەوتن بۆ پێكهێنانی گەورەترین كوتلەی پەرلەمان و دروستكردنی كابینەی نوێ حكومەت، شەپۆلێكی بەرفراوانی خۆپیشاندان لە پارێزگاكانی باشوری وڵات دەستیپێكردووە و ئەوەش هێندەی تر پرۆسەكەی ئاڵۆزكردووە.  

راپۆرتی: سەرتیپ قەشقەیی *پارتی دیموكراتی كوردستان وه‌كو تاكه‌ هێزی هه‌رێمی كوردستان، لیستی كاندیدانی بۆ هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی كوردستانی ئاماده‌كردووه‌، له‌ماوه‌ی چه‌ند كاتژمێری داهاتووش بڕیاری كۆتایی له‌سه‌ر ناوی كاندیده‌كان ده‌دات، ناودارترین كاندیده‌كانیش بریتین له‌ : ( هێمن هه‌ورامی، دلشاد شه‌هاب، سه‌ربه‌ست له‌زگین، فرسه‌ت سۆفی، دلشاد شه‌عبان). پارتی ئاماده‌یی ته‌واوی هه‌یه‌ بۆ هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی كوردستان و داواكاری دوو لایه‌نی سیاسیشی له‌باره‌ی دواخستنی هه‌ڵبژاردنه‌كان ڕه‌تكردۆته‌وه‌. *هاوپه‌یمانی بۆ دیموكراسی و دادپه‌روه‌ری ئاماده‌یی ته‌واوی نییه‌ بۆ هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی كوردستان و، تاوه‌كو ئێستاش له‌ دانانی كاندیده‌كان سه‌ركه‌وتوونه‌بووه‌، بۆچوونێك له‌ناو ئه‌و حزبه‌ هه‌یه‌ به‌ژداری پڕۆسه‌كه‌ نه‌كه‌ن و به‌یه‌كجاری بایكۆت بكه‌ن. هه‌ربه‌پێی زانیارییه‌كان هاوپه‌یمانی بۆ دیموكراسی و دادپه‌روه‌ری، هه‌موویان له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كۆكن ده‌بێت د.به‌رهه‌م ساڵح سه‌رۆكی لیسته‌كه‌ بێت، ئه‌گه‌ر نا به‌ژداری هه‌ڵبژاردن ناكه‌ن، پێده‌چێت شكانی ئه‌و حزبه‌ له‌ هه‌ڵبژاردنی ڕابردوو له‌ لایه‌ن یه‌كێتی هیوای بۆ نه‌هێشتبنه‌وه‌. *هه‌رچی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕانه‌ تاوه‌كو ئێستا ناوو سیڤی كاندیدانی یه‌كلانه‌كردۆته‌وه‌، كێشه‌ی سه‌ره‌كی ئه‌وه‌یه‌ لیژنه‌ی باڵای ئاماده‌كاری هه‌ڵبژاردن له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌نین ئه‌ندامانی پێشووی په‌رله‌مان خۆیان كاندیدبكه‌نه‌وه‌، جگه‌ له‌ عبدالله‌ مه‌لا نوری وه‌كو سه‌رۆكی لیست. زانیارییه‌كان ئاماژه‌به‌وه‌ده‌كه‌ن، ژماره‌یه‌ك ئه‌ندامی په‌رله‌مانی پێشوو فشارده‌كه‌ن تاوه‌كو خۆیان كاندیدبكه‌نه‌وه‌و له‌سه‌ر ئالیه‌تی خۆ كاندیدكردنیش بڕیاری نوێ ده‌درێت. * له‌ باره‌ی یه‌كگرتووی ئیسلامیه‌وه‌ هه‌رچه‌نده‌ ئه‌بوبه‌كر هه‌ڵه‌ده‌نی وه‌كو سه‌رۆكی لیست دیاریكراوه‌، به‌ڵام ئه‌وانیش ئاماده‌كاری ته‌واویان نییه‌ بۆ هه‌ڵبژاردن و ڕه‌نگه‌ پاڵپشتی دواخستن بكه‌ن. * یه‌كێتی نیشتمانی كوردستان له‌ هه‌موو هێزه‌كانی دیكه‌ شپرزتره‌ بۆ هه‌ڵبژاردن، زۆربه‌ی سه‌ركردایه‌تی ئه‌و حزبه‌ش له‌گه‌ڵ دواخستنن، دووجاریش داوای فه‌رمیان له‌ پارتی كردوه‌، به‌ڵام پارتی ڕه‌تیكردۆته‌وه‌. به‌پێی زانیارییه‌كان لاهوری شێخ جه‌نگی له‌گه‌ڵ دواخستنی هه‌ڵبژاردنه‌و، وابڕیاریشه‌ فراكسیۆنی یه‌كێتی له‌ په‌رله‌مان له‌باره‌ی دواخستن یاداشت پێشكه‌ش بكه‌ن. هه‌ربه‌پێی زانیارییه‌كان تاوه‌كو ئێستاش ئه‌و كه‌سانه‌ی سیڤی كاندیدبوونیان پێكه‌شكردووه‌ یه‌كلاینه‌بۆته‌وه‌، ئه‌مڕۆش كۆبوونه‌وه‌ی مه‌ڵبه‌نده‌كان له‌باره‌ی هه‌ڵبژاردنی ناوی كاندیده‌كان به‌ڕێوه‌ده‌چێت و مه‌كته‌بی هه‌ڵبژاردنی ئه‌و حزبه‌ش ئاماده‌كارییه‌كانی وه‌كو پێویست نییه‌. قوباد تاڵه‌بانی له‌سه‌رۆكایه‌تی لیست كشایه‌وه‌ ئێستا له‌ دوای لاهور شیخ جه‌نگی ناوی خالد شوانی له‌ ئارادایه‌. * هه‌رچی كۆمه‌ڵی ئیسلامی كوردستانه‌ ئاماده‌یی ته‌واو نییه‌ بۆ ئه‌م هه‌ڵبژاردن، هه‌ریه‌ك له‌ عبدالستار مه‌جید و سۆران عومه‌ر ململانێ ده‌كه‌ن له‌سه‌ر وه‌رگرتنی پۆستی سه‌رۆكی لیست، به‌ڵام سه‌ركردایه‌تی ئه‌و حزبه‌ سه‌رۆكی لیست یه‌كلایده‌كاته‌وه‌. كۆمه‌ڵی ئیسلامی كێشه‌ی كاندیدی هه‌یه‌، هه‌ربۆیه‌ش مه‌لامه‌روان و شوكریه‌ شێخانی دووباره‌ خۆیان كاندیدده‌كه‌نه‌وه‌و ئه‌گه‌ریشی هه‌یه‌ شێخ فه‌خره‌دینیش ببێته‌ كاندید. *كاندیدانی بزوتنه‌وه‌ی ئیسلامی ترسیان له‌ ده‌رنه‌چوونیان هه‌یه‌ له‌گه‌ڵ لیسته‌ هاوبه‌شه‌كه‌یان له‌گه‌ڵ یه‌كگرتووی ئیسلامی، هه‌ربۆیه‌ش ئه‌زمه‌ی كاندیده‌ له‌و حزبه‌، هه‌رچه‌ند ژماره‌ی دووی لیسی به‌ره‌و ئیصلاحیان وه‌رگرتوه‌، له‌گه‌ڵ رێژه‌ی له‌ 20% كاندیده‌كان. * به‌ پێچه‌وانه‌ی هه‌موو هێزه‌كان نه‌وه‌ی نوێ وه‌كو پارتی ئاماده‌یی بۆ هه‌ڵبژاردن هه‌یه‌، به‌ڵام گرفتی كاندیدی به‌هێزی هه‌یه‌ و ئه‌گه‌ر شاسوار خۆی نه‌بێته‌ سه‌رۆك لیست بارودۆخیان باش نابێت. *تاوه‌كو ئێستا چوونی هاووڵاتیان بۆ بنكه‌كانی تۆماری ده‌نگدان كۆمسیۆنی تووشی شۆككردوه‌و هاووڵاتیان ناچن بۆ ئه‌و بنكانه‌، ئه‌مه‌ش ئاماژه‌یه‌ بۆئه‌وه‌ی رێژه‌ی به‌ژداریكردن له‌وپه‌ری لاوازی ده‌بێت. * به‌پێی زانیارییه‌كان زۆرێك له‌ ئه‌ندامانی ئه‌نجومه‌نی كۆمسیاران بڕوایان وایه‌ هه‌ڵبژاردن ئه‌نجامنادرێت له‌وانه‌یه‌ دوابخرێت.

راپۆرت: محەمەد رەئوف پرۆسەی جیاكردنەوەی دەستيی دەنگەكان لە سلێمانی لە سودی بزووتنەوەی گۆڕان و لە هەولێر لە سودی نەوەی نوێ كۆتایی هات. پرۆسەكەی جیاكردنەوەی دەستيی دەنگەكان لە پارێزگاكانی هەولێر و سلێمانی و دهۆك بەپێی ویستی لایەنە ناڕازیيەكان نەبوو، بۆیە نوێنەرو بریكارەكانیان لە چاودێریكردنی پرۆسەكە كشاندەوە، ئەوان دركیان بەوە كرد، وەك چۆن پارتی و یەكێتی ساختەكاریان كردووە" بەپێی وتەی ئەوان" بە هەمان شێوە چارەسەری ژماردنەوەی دەستیشیان كردووە. جیاكردنەوەی دەستيی دەنگەكان لە هەولێر و سلێمانی و دهۆك كۆتایی هات، لە دهۆك و هەولێر ئەنجامی ژماردنەوەی دەستيى جیاوازی ئەو تۆی نەبوو، واتا جیاوازیيەكان زۆر كەمبوون، بەڵام جیاوازیيەكە لە سلێمانی زۆر بوو، ئەو جیاوازیيە گۆڕانكاری گەورە دروستناكات، چونكە لە كۆی 3187 سندوق، تەنها 188 سندوقی جیاكردنەوەی دەستيی بۆكراوەو ئەژماركراوەتەوە. یەكەم/ ئەنجامی جیاكردنەوەی دەستيی دەنگەكان لە سلێمانی ئەگەرچی لایەنە ناڕازیيەكانی بریكارو چاودێرەكانیان كشاندەوە، بەڵام بەبەراورد بە ئەنجامی دەنگی ئەلكترۆنی، ئەنجامی دەنگی ئەژماركردنەوەی دەستيی  جیاوازی هەبووە. لە جیاكردنەوەی دەستيی دەنگەكانی پارێزگای سلێمانی كە 188 سندوق سكاڵایان لەسەر بوو، بەپێی زانیارییەكانی "درەو میدیا" كە لەسەرچاوەیەكی فەرمییەوە وەریگرتوون، رێژەی دەنگەكانی یەكێتی 48% بۆ 50%ی كەمیكردووە بە بەراورد بە رابردوو، لە كۆی 55 سندوق لەو 188 سندوقەی ئەژماری دەستیان بۆ كراوە  نزیكەی 11 هەزار دەنگی تێدا بووە، بە وردی بەراورد كراوە بە دەنگەكانی رابردوو كە بەشێوەی ئەلیكترۆنی راگەیەنرابوو، دەركەوتووە جیاوازی زۆر هەیە، بە جۆرێك لەو 55 سندوقەی بەراوردكراوە دەنگەكان بەم شێوەیە بوون: - دەنگەكانی یەكێتی لە 4500 دەنگەوە بەرێژەی 39% كەمیكردووە بۆ 2200 دەنگ بەرێژەی 22%، واتا 17% كەمیكردووە  - دەنگەكانی بزوتنەوەی گۆڕان لەو 55 سندوقەدا كە 2600 دەنگ بووە بەرێژەی 24%، ئێستا زیادیكردووە بۆ نزیكەی 4000 دەنگ بەرێژەی 31%، واتا رێژەی دەنگەكانی 7% زیادیكردووە. بە پێی زانیارییەكانی " درەو میدیا " ئەو گۆڕانكارییەی كە لە دەنگەكاندا روویداوە بەم شێوەیە دابەش بووە لە پارێزگای سلێمانی: پلەی یەكەم: بزوتنەوەی گۆڕان  پلەی دووەم: نەوەی نوێ  پلەی: سێیەم كۆمەڵی ئیسلامی  پلەی چوارەم: پارتی دیموكراتی كوردستان  پلەی پێنجەم: یەكگرتووی ئیسلامی  پلەی شەشەم: هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری   نمونەی زیادبوون و كەمبوونی چەند سندوقێكی پارێزگای سلێمانی: ناوەندی پێشڕەو ژمارە 126102    وێستگەی  ژمارە 1 - دەنگەكانی  یەكێتی لە 99 دەنگەوە بووە بە 28، واتا 71 دەنگ بەرێژەی 71% كەمیكردووە - دەنگەكانی گۆران لە 76  دەنگەوە بووە  بە 85 دەنگ، واتا 9 دەنگ زیادیكردووە  - دەنگەكانی كۆمەڵ لە 7 دەنگەوە بووە بە 20 دەنگ، واتا 13 دەنگ زیادیكردووە  - دەنگەكانی نەوەی نوێ لە 6  دەنگەوە بووە بە 14، واتا 8 دەنگ زیادیكردووە  - دەنگەكانی یەكگرتوو لە 7 دەنگەوە بووە بە 19، واتا 12 دەنگ زیادیكردووە  - دەنگەكانی پارتی لە 11 بووە بە  21، واتا 10 دەنگ زیادیكردووە  - دەنگەكانی هاوپەیمانی لە 8 دەنگەوە بووە لە 19 دەنگ، واتا 11 دەنگ زیادیكردووە ئەدهەم بارزانی سەرۆكی ئەنجومەنی سەركردایەتی پارتی لە سلێمانی لە پەیامی ماڵئاواییدا ئاماژەی بۆكرد " پارتی لە سلێمانی هێزی سێیەمە، چونكە لە ئەژماركردنەوەی دەستيی دەنگەكاندا لەدوای بزوتنەوەی گۆڕان كە ( 6220 ) دەنگ و یەكێتی ( 5495 ) دەنگی بەدەستهێناوە، پارتی 3001 دەنگی بەدەستهێناوەو نەوەی نوێ 3000 دەنگ و كۆمەڵ 2420 دەنگ و هاوپەیمانی 1836 دەنگ و یەكگرتوو 1716 دەنگ و دەنگیان بەدەستهێناوە". بەپێی پەیامەكەی ئەدهەم بارزانی" بزووتنەوەی گۆڕان هێزی یەكەمەو یەكێتی هێزی دووەمە، پارتی سێیەم و نەوەی نوێ چوارەمە، كۆمەڵ پێنجەم و هاوپەیمانی شەشەم و یەكگرتوو حەوتەمی سلێمانیە"، ئەمە لەكاتێكدایە بەگوێرەی ئەنجامی ئەلیكترۆنی یەكێتی هێزی یەكەم بووەو 8 كورسی هێناوەو گۆڕان هێزی دووەم و 4 كورسی هێناوەو دەنگەكانشیان بە جیاوازی زیاتر لە 100 هەزار دەنگە. ئەدهەم بارزانی زۆر بەروونی باسلەوەدەكات" ڕووە ڕاستەقینەكەی ئەم دڵنیابوونەی ئێمە لە ڕۆژانی ( ٩ و ١٠-٧-٢٠١٨ ) لە كاتی هەژماركردنی دەنگەكان (بەدەستيی) لەم سنورە بە ڕوون و ئاشكرا دیاركەوت، كە لە نیوە زیاتری دەنگی پارتی لەم سنورە كەمكراوەتەو‌ە لە ڕێگای ئەلیكترۆنییەوە، پارتی لە سەرووی (١٠٠٠٠٠) سەد هەزارەوە دەنگی بەدەست هێناوە".  ئەدهەم بارزانی لەو پەیامەیدا بە چەند خشتەیەك ئەنجامی دەستيی دەنگەكانی پارێزگای سلێمانی خستوەتەروو"  لە كۆی 62 سندوقی جیاكراوە لە پارێزگای سلێمانی، پارتی بە ئەژماری دەستيی 1804 دەنگی بەدەستهێناوە، بەڵام بە ئەلكترۆنی 1136 دەنگی بۆ ئەژماركراوە واتا تەنها لەو 62 سندوقە 668 دەنگی پارتی كەمكراوەتەوە، ئەگەر (٣١٨٧) سندوقەكەی تر هەژمار بكرێت چی ڕوو ئەدات .؟؟" بەپێی ئەو نمونانەی كە ئەدهەم بارزانی خستویەتیيەروو، جیاوازی زۆر لە دەنگەكاندا هەیە بۆ نمونە" لە قوتابخانەی ( سەیدسادق) لە قەزای سەیدسادق لە بنكەی ژمارە (١٢٨١٠١) لە ویستگەی ژمارە (٤)، بە ئەلیكترۆنی (٩) دەنگ بۆ پارتی هەژمار كراوە، بەڵام لە هەژماركردنەوەی دەستيی دەنگەكاندا پارتی لەو سندوقە (٧٤) دەنگی بەدەستهێناوە، ئەم كەمكردنەوە عەمدیە دەربڕی ئەو غەدرەیە لە دەنگی پارتییەكان كرا لەم سنورە و دەیان وێستگەی دیكەش ئامارەكانیان لەبەردەستە كە هەمووی بە ڕێژەیەكی زۆر بەرچاو دەنگی پارتی واتە لیستی (١٨٤) ی تێدا كەمكراوەتەوە، ئەم ئەنجامە لە كۆی (٦٢) سندوقە بەدەست هاتووە و ئەگەر (٣١٨٧) سندوقەكەی تر هەژماربكرێن چی ڕوو ئەدات ؟ ". بەڵام یەكێتی نیشتیمانی كوردستان كە لە ئەنجامی دەنگی ئەلكترۆنیدا هێزی یەكەمەو بەپێی ئەنجامی دەستيی دەنگەكانیش دەبێتە هێزی دووەم ( تەنها لەو سندوقانەی ئەژماری دەستیان بۆ كراوە)، یەكێتی ئەو ئەنجامانە رەتدەكاتەوە. د. بڕیار ڕەشید وتەبێژی دەزگای هەڵبژاردنی یەكێتی یەكێتی نیشتیمانی كوردستان بە ماڵپەری دەزگای هەڵبژاردنی یەكێتی وتووە " دەنگەكانی یەكێتی لە سلێمانی كەمیان نەكردووە، بەڵكو لایەنە دۆڕاوەكان دەیانەوێت خەڵك چەواشە بكەن و  هەوڵدراوە لەدژی یەكێتی دەستكاری دەنگەكان بكرێت". لەبەرامبەردا جەعفەر ئیمنكی ئەندامی مەكتەبی سیاسی پارتی لە سلێمانی راگەیاند: بە مەلا بەختیارم وتووە كە ئێمە لە دزینی دەنگەكانمان خۆش نابین، ئەنجامی دەنگی پارتی لە سلێمانی دوو ئەوەندە زیاتریشە"، وەك ئاماژەیەك بۆ ساختەكاری لە پارێزگای سلێمانی.  ئەگەرچی لە جیاكردنەوەی دەستيی دەنگەكانی سلێمانیدا گۆڕانكاری لە ئەنجامی ئەو سندوقانەدا رویداوە كە ئەژماركردنەوەیان بۆكراوە، بەڵام گۆڕانكاری گەورە درووست ناكات، بەو پێیەی كۆی دەنگی ئەو سندوقانەی ئەژماركردنەوەیان بۆ كراوە نزیكەی 30 هەزار دەنگە كە هەمووی بەهای كورسیيەك نیە، پێدەچێت هەریەكێك لەو هێزانەی دەرەوەی یەكێتی لە نێوان 2 بۆ 5 هەزار دەنگێكیان بۆ زیادبێت، ئەویش چاوەروان دەكرێت گۆڕانكاری لە كورسیيەك یاخود كاندیدەكان یاخود كۆتایی ژناندا دروست بكات. دووەم/ ئەنجامی جیاكردنەوەی دەستی دەنگەكان لە هەولێر بە هەمان شێوەی پارێزگای سلێمانی  لایەنە ناڕازیەكان لەو هەولێریش  بریكارو چاودێرەكانیان كشاندەوە لە كۆی( 3092 )  سندوق لە سنوری هەولێر تەنها ٢١٩ سندوق بڕیاری جیاكردنەوەیان بە دەست لێدرابوو، لەو ژمارەیەش ١٣٠ سندوقیان بە دەست جیاكرانەوە و ٣٣ سندوقیش كە دەنگی ئاوارەكانی تێدابوو هەژمارنەكران و بە سوتاو دانران و ٥٦ سندوقیش كە قردێلەی سوریان لێدرابوو گەڕێنرایەوە بۆ بەغدا. بەپێی ئەنجامی ژماردنەوە و جیاكردنەوەی دەستیی دەنگەكانی پارێزگای هەولێر لەكۆی  ٩٤ سندوقی جیاكراوە ئەنجامی بەشێك لە لیستەكان بەم شێوەیە بووە : پارتی  9530 دەنگ  نەوەی نوێ 2644 دەنگ یەكێتی 2611 دەنگ  گۆڕان 1468 دەنگ   هاوكات بەپێی ئەنجامە نارەسمیەكانی ئەوەی تا ئێستا بەردەستەو بڵاوكراوەتەوە لە پارێزگای هەولێر -    پارتی بەپێی ئەنجامی ئەلیكترۆنی  50% هەبووە، ئەنجامی دەستی بووە بە 42% -    نەوەی نوێ بەپێی ئەنجامی ئەلیكترۆنی  10.9% هەبووە، ئەنجامی دەستی بووە بە 14% -     یەكێتی لە ئەنجامی ئەلكترۆنیدا ١٢%ی بەدەستهێنا، لە جیاكردنەوەی دەستیدا بووە بە ١٣%. -    هاوپەیمانی لە ئەنجامی ئەلكترۆنیدا ٧%ی بەدەستهێنابوو، لە هەژماكردنەوەی دەستیدا بووە بە ٩%  -     گۆڕان  لە ئەنجامی ئەلكترۆنیدا  ٦%ی بەدەستهێنابوو لە جیاكردنەوەی دەستیدا بووە بە 7.8%. -     كۆمەڵ لە ئەنجامی ئەلكترۆنیدا لە 5% بوو، بەڵام لە جیاكردنەوەی دەستیدا بووە بە ٧%. لیستی نەوەی نوێ كە بریكارو چاودێریان لە جیاكردنەوەی دەستی دەنگەكانی پارێزگای سلێمانی ئامادەبوو، چەند خشتەیەكیان بڵاوكردەوە بە پێی ئەو خشتەیەك كە 15 سندوقی لە خۆ گرتووە ئەنجامەكان بەم شێوەیە بووە : پارتی  1493 دەنگ  نەوەی نوێ 439 دەنگ یەكێتی 431 دەنگ  هاوپەیمانی 338 كۆمەڵ 316 دەنگ  گۆڕان 299 دەنگ  یەكگرتوو 159 دەنگ  خۆ ئەگەر یەك وێستگە بە نمونە وەربگیرێت ئەنجامەكە بەم شێوەیەیە: لە وێستگەی ژمارە 1 قوتابخانەی نالی لە گەڕەكی باداوەی شاری هەولێر ژمارەی بنكە 120305 : پارتی  54 دەنگ  نەوەی نوێ 56 دەنگ كۆمەڵ 39 دەنگ  یەكێتی 37 دەنگ  گۆڕان 21 دەنگ  هاوپەیمانی 20 یەكگرتوو 17 دەنگ  واتا بەپێی ئەو ئەنجامە نارەسمیانەی بڵاوكراونەتەوە لە پارێزگای هەولێر پارتی پلەی یەكەمەو نەوەی نوێ دووەم و یەكێتی سێیەم و كۆمەڵ چوارەم و هاوپەیمانی پێنجەم و گۆڕان شەشەم و یەكگرتوو حەوتەمە.  لە پارێزگای دهۆكیش كە ئەژماركردنەوە بۆ 112 سندوقی دەنگدان كراوە، بەپێی ئەنجامە نارەسمیەكانی جیاكردنەوەی دەستی دەنگەكان 97%ی دەنگەكان هاوشێوەی ئەنجامی جیاكردنەوەی ئەلكترۆنی بووە،بۆیە گۆڕانكاری زۆر روینەداوە، بەڵام لایەنە نارازیەكان ئاماژە بەوە دەكەن كە ئەو سندوقانە لەژێر كۆنترۆڵی یەكیتی و پارتی خۆیاندا بوون و دەستكاریان كردوون ، بۆیە ئومێدیان بە ئەنجامی جیاكردنەوەی دەستی نەماوەو گۆرشانكاری گەورە درووست ناكات.  بەڵام لیژنەكە لە 197 سندوقی ئاوارەكانی موسڵ لە دهۆك 193 سندوقی رەتكردەوەو تەنها 3 سندوقی ئەماركردنەوەی بۆكراو، كە پێشتر ئاماژە بەوە كرابوو كە سندوقی ئاوارەكانی موسڵ زۆرترین ساختەكاری تیاكراوەو لە سندوقێكی ئاوارەكان 500 كەس مافی دەنگدانی هەبوو، 600 كەس دەنگی دابوو لەو سندوقەدا واتا بەرێژەی 120%.  

(درەو میدیا): گۆرانبێژێكی بەریتانیی سكاڵایەكی لە دادگا لە تۆڕی " بی بی سی " بەریتانی بردەوە و تۆڕەكەش خۆی هەواڵەكە بڵاودەكاتەوە. بە گوێرەی هەواڵێكی كە سایتی " بی بی سی" بڵاویكردوەتەوە، گۆرانیبێژی بەناوبانگی بەریتانیی " سێر كلیف ریچارد"  سكاڵایەكی بردوەتەوە كە لە دادگا لەسەر تۆڕی بی بی سی لەسەر پرسی پێشێلكردنی تایبەتمەندیی تۆماریكردووە، بەهۆی رووماڵكردنی هەواڵی هەڵكوتانە سەر ماڵەكەی لەلایەن پۆلیسەوە. دادوەری دادگای باڵای بەریتانیا بڕیاریدا ریچارد سەرەتا بە بڕی 201 هەزار پاوەن قەرەبووبكرێتەوە. ریچارد رایگەیاند رووماڵكردنی بی بی سی بۆ هەڵكوتانە سەر ماڵەكەی لەلایەن پۆلیسەوە لە ساڵی 2014 بە تۆمەتی دەنگۆی دەستدرێژیكردنە سەر منداڵێك " پێشێلكارییەكی ئاشكرا"ی تایبەتمەندیی بوو. گۆرانبێژی بەناوبانگی بەریتانی سێر كلیف ریچاردی تەمەن 77 ساڵ دوای بڵاوكردنەوەی راپۆرتێك لەسەر هەڵكوتانەسەر ماڵەكەی لەلایەن پۆلیسی ساوس وێركشایەەرەوە  لە ئابی 2014دا رێوشوێنی یاسایی لە دژی بی بی سی گرتەبەر. پۆلیس لەو كاتەدا لێكۆڵینەوەی دەربارەی بانگەشەی پیاوپێك كە دەیوت ساڵی 1985 و كاتێك منداڵ بووە لەلایەن سێر كلیفەوە دەستدرێژی سێكسی كراوەتە سەر، بەڵام ریچار لەو هەڵمەتەی پۆلیسدا دەستگیرنەكرا و هیچ تۆمەتێكیشی ئاراستەنەكرا.                                     بەڕێوەبەری هەواڵ لە بی بی سی فران ئەنزۆرت تۆڕی بی بی سیش رایگەیاند رۆژنامەنووسان بە نیازپاكییەوە رەفتاریان كردووە و بیرلەوەدەكەنەوە داوای پێداچوونەوە بە بڕیارەكەی دادگا بكەن. لە دەرەوەی دادگای باڵاش لە لەندەنی پایتەختی بەریتانیان بەڕێوەبەری هەواڵ لە بی بی سی فران ئەنزۆرت داوای لێبوردنی لە سێر كلیف كردوو وتی:" ئەگەر تەماشای دواوە بكەین، كۆمەڵێك شت هەبوون كە پێویست بوو بە شێوەیكی جیاواز ئەنجامیبدەین". بەڵام بەڕێوەبەری هەواڵی بی بی سی ئاماژەیبەوەشدا كە كەیسەكە " وەرچەرخانێكی گەورە" یە دژی ئازادی رۆژنامەوانی و " بنەمای گرنگی" تایبەت بە مافی جەماوەر بۆ دەستكەوتنی زانیاری لەسەر مەحەكە. لە هۆڵی دادگا و لەكاتی راگەیاندنی بڕیارەكەیدا دادوەری دادگاكە وتی  بی یی سی مافی تایبەتیی سێر كلیفی بە شێوەیەكی ئاشكرا پێشێلكردووە. پارێزەری بی بی سیسش رایگەیاند راپۆرتەكەی چەند گرتەیەكی تێدایە و بە هێلیكام وێنەگیراوە، بە گوێرەی ئازادی رادەربڕین و رۆژنامەوانیی ئەنجامدراوە و لە وەڵامیشدا دادوەر وتی هەر گومانلێكراوێك لە كە پۆلیسی لێكۆڵینەوەی لەگەڵدا دەكات پێشبینی سنورێكی دیاریكراو لە تایبەتمەندیی دەكات. دادوەری باڵای بەریتانیا بڕیاریدا  سێر كلیف بە بڕی 190 هەزار پاوەن قەرەبووبكرێتەوە لەگەڵ 20 هەزار پاوەنی تر بەهۆی ئەو زیانەی لێیكەتووە بەهۆی چیرۆكی بی بی سی تایبەت بە هەڵكوتانەسەر سار ماڵی ئەو گۆرانیبێژی بەناوبانگە بۆ كێبركێكردن لەسەر بەدەستهێنانی خەڵاتێكی رۆژنامەوانیی. هەروەها دادگا بی بی سی پابەنكرد بەوەی 65% بڕی ئەو 190 هەزار پاوەنە بدات و پۆلیسی ساوش یۆركشایەریش كە پرۆسەی هەڵكوتانە سەر ماڵەكەی سێر كلیفی ئەنجامداوە 35 %ی بدات. لە ماوەی رابردووشدا دوای تۆماركردنی سكاڵا لەسەریان پۆلیسی ساوس یۆركشایەر رەزامەندی دەربڕی  بڕی 400 هەزار پاوەن وەك قەرەبوو بداتە ئەو گۆرانیبێژە. لە دادگاش سێر كلیف لە لێدوانێكیدا بۆ بی بی سی وتی كە " زۆر دڵخۆشە" بە بڕیاری دادگا و ئەوە هەواڵێكی زۆر خۆشە و هەوادارانیشی لە دەرەوەی دادگا لەگەڵ بیستنی بڕیاری دادگا گۆرانیی " پیرۆزە"ی بەناوبانگی سێر كلیفان چڕی. .                                                    هەوادارانی سێر کلیف  لە دەرەوەی دادگا    

راپۆرتی: نامیق رەسوڵ سەرۆك كۆماری عێراق بە مەرسومێكی سەرۆكایەتی كۆمار، هەر 328 ئەندامەكەی خولی سێیەمی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق خانەنشیندەكات و ئەنجومەنی نوێنەرانیش پێش كۆتاییهاتنی وادەی یاسایی خولەكەی بە نهێنی و بێ‌ ئاگاداریی رای گشتی و میدیا و نێوەندە رۆژنامەوانییەكان پرۆژە یاساییەكی تایبەت بە ئیمتیازات و خانەنیشنی ئەندامەكانی پەسەندكردووە. ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق کە چەندین فراكسیۆن و كوتلەی جیاوازی تێدایە كە لەسەر زۆربەی پرۆژە یاسا و كارەكانی ئەنجومەنەكە ناكۆك بوون و ناكۆكی توندیان هەبووە و بەهۆی رێككەنەكەوتنیان چەندین پرۆژە یاسای گرنگ پەسەندنەكراون، بەڵام بەردەوام هەر 328 پەرلەمانتاری هەموو فراكسیۆنەكان لەسەر ئەو پرۆژە یاسایانەی كە تایبەت بوون موچە و ئیمتیازات و شایستە داراییەكانیان هیچ ناكۆكییەكیان نەبووە و بەبێ‌ كێشە و گرفت ئەو پرۆژە یاسایانەیان تێپەڕاندووە و تەنەتات لە كاتی ئامادەكردن و گفتوگۆكردن و پەسەندكردنی یاسای ژمارە 13دا هیچ پەرلەمانتارێك زانیاری بە میدیاكان نەداوە و بە نهێنی یاساكە پەسەندكراوە. مەرسومی ژمارە 49ی سەرۆكایەتی كۆمار فوئاد مەعسوم سەرۆك كۆماری عێراق رۆژی شانزەی تەمموز مەرسومی ژمارە ( 49) ی تایبەت بە خانەنشینی ئەندامانی خولی سێیەمی ئەنجومەنی نوێنەرانی دەركردووە كە ئەمە دەقەكەیەتی: پاڵپشت بە حكومەكانی هەردوو مادەی (73 / حەوتەم)ی دەستور و ( 13/ یەكەم یاسای ژمارە (13) ئەنجومەنی نوێنەرانی ساڵی 2018 ئەمەی خواردەوەمان داڕشت: یەكەم: بەڕێزان ئەندامانی خولی سێیەمی ئەنجومەنی نوێنەران كە لە لیستی هاوپێچدا ناویان هاتووە و بە زنجیرەی ( 1- ئیبتیسام هاشم عەبدولحسێن ) دەستپێدەكات و بە زنجیرەی ( 328- ئارێز عەبدوڵا ئەحمەد مەحمود ) كۆتایی دێت خانەنشین دەكرێن. دووەم: پێویستە لەسەر سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران و وەزیری دارایی ئەم مەرسومە جێبەجێبكەن. سێیەم: ئەم مەرسومە لە 1/7/2018ەوە جێبەجێدەكرێت و لە رۆژنامەی رەسمیدا بڵاودەكرێتەوە. یاسا نهێنییەكەی پەرلەمان " یاسایەكی نوێ تایبەت بە ئیمتیازاتی پەرلەمانتاران چەند مانگێك لەمەوبەر پەسەندكراوە، بەڵام لە رۆژنامەی رەسمیدا بڵاوناكرێتەوە تا رۆژی 16ی تەمموزی 2018 واتە دوای چەند مانگێك لە پەسەندكردنی كە پەسەندكردنی لەهیچ میدیایەك و ناوەندێكدا بڵاوناكرێتەوە". ئەمە وتەی تارق حەرب پارێزەر و شارەزانی یاسایی عێراقە كە لە پەیجی خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك بڵاویكردوەتەوە. حەرب نوسیوێتی:" رۆژی 16ی تەمموزی 2018 رۆژنامەی رەسمی " وەقائعی عێراقی" ژمارە 4499 یاسای نوێی ئەنجومەنی نوێنەرانی ژمارە 13ی ساڵی 2018ی بڵاوكردوەتەوە، كە یاسایەكە نە لە كاتی ئامادەكردنی و نە لەكاتی گفتوگۆكردنی و تێپەڕاندنی و پەسەندكردنی هیچ شتێكی لەبارەیەوە باس نەكراوە، پرۆژەكە هەمووی نهێنی بووە." حەرب ئاشكراشیكردووە كە ئەنجومەنی نوێنەران پێش كۆتاییهاتنی وادەی یاسایی وادەی دەركردنی یاساكەی لە خشتەی كارەكانانیدا دانەناوە و وادەی دەركردنی بڕیارەكەشی لەو كاتەدا دیارینەكردووە كە ئەنجومەن پێش هەڵبژاردنەكان كۆبوونەوەی تێدا دەكرد، بەڵكو مێژووی دەركردنی یاسای ژمارە ( 73)ی بە رۆژی 1/7/2018  واتە دوای تەواوبوونی كاری ئەنجومەن و ئەنجامدانی هەڵبژاردنی بۆدانەوە و ئەوەش هیچ كاریگەرییی نەكردوەتە پەر پەرلەمانتاراتی خولەكە كە ئەم یاسایە ئیمتیازاتی زۆریان پێدەبەخشێت. رۆژنامەی وەقائیعی عێراقی ژمارە  4499 لە سایتی رەسمی وەزارەتی دادی عێراقدا بڵاوكراوەتەوە و ئاماژەبەوەدراوە كەو لە رۆژنامەكەدا یاسای ژمارە 13ی ساڵی 2018ی ئەنجومەنی نوێنەران لە رۆژنامەكەدا بڵاوكراوەتەوە بەڵام لە نێو سایتەكەدا دەقی پرۆژە یاساكەی تێدا دانەنراوە و ئاماژە بەوەدراوە كە ئەوانەی خوازیارن ئەو رۆژنامەیان دەستبكەوێت، ئەوا پێویستە لە ناوچەی  ساڵحیە/ شەقامی حەیفای بەغدای پایتەخت سەردانی نوسینگەی رۆژنامەكە بكەن و ببنە هاوبەش بۆئەوەی رۆژنامەكەیان دەستبكەوێت. ئیمتیازەكانی پەرلەمانتاران چین؟ تارق حەرب پسپۆر و شارەزای یاسایی لە نوسینكەیدا لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك ئاماژەی بەبەشێك لەوە كردووە و دەڵێت لەمادەی 15ی یاساكەدا بڕیاردراوە كە خزمەتی ئەندامی پەرلەمان بكرێتە 15 ساڵ بەبێ‌ رەچاوكردنی ماوەی خزمەتی، كە بەوتەی حەرب ئەوە پێچەوانەی یاسای خانەنشینییە كە مەرجی دانەوە بۆ وەرگرتنی موچەی خانەنشینی دەبێت 15 ساڵی خزمەتی فیعلی هەبێت. هەروەها ئەم مادەیەی یاساكە پێچەوانەی حكومەكانی یاسای خانەنشیینە كە جەختلەوەدەكاتەوە ئەو كەسەی مافی خانەنشینی  دەبێت تەمەنی لە 50 ساڵ كەمتر نەبێت لەكاتی خانەنشینیدا، لەكاتێكدا یاسا نوێكەی پەرلەمان بڕیاریداوە موچەی خانەنیشنی تەواوەتی بۆ پەرلەمانتار خەرجبكرێت ئەگەر نەشگەشتبێتە تەمەنی 50 ساڵی. حەرب لە بەشێكی تری نوسینەكەیدا رەخنەی لە مادەیەكی تری یاساكە گرتووە كە مادەی هەشت و تێیدا بڕیاردراوە كە پەرلەمانتار خۆی ئارەزوومەندانە بڕیاردەدات بگەڕێتەوە سەر پیشەكەی پێشووتری، ئەوەش پێچەوانەی بنەمای گشتییەكە كە بۆ گەڕانەوە بۆسەر كاری پێشوو مەرجی بوونی پلەی وەزیفی و تەرخانكردنی پارەی داناوە و پەرلەمانتار، بەم یاسا نوێیە دەتوانێت بگەڕێتەوە سەر كاری پێشووی، هەتا ئەگەر پلەی وەزیری و پارەی دیاریكراویش نەبێت. هەروەها بەوتەی ئەو شارەزا یاساییەی عێراق، مادەی 15ی یاسای نوێی ئەنجومەنی نوێنەران پێچەوانەی بنەمای گشتی پەرلەمانەكان، مافی ئەوەی بە پەرلەمانتار داوە نوسراوی رەسمی ئاراستەی هەموو لایەنەكانی دەوڵەت بكات، كە بە گوێرەی بنەماكان ئەو نوسراوانە دەبێت لە رێگەی نوسینگەی سەرۆكایەتی ئەنجومەنی نوێنەرانەوە بن، نەك هەر پەلەمانتارێك نوسینگەی هەبێت و نوسراو ئاراستە بكات. حەرب لە كۆتایی نوسینەكەیدا ئاماژەی بەوەداوە كە پەرلەمانی عێراق بەم هەنگاوەی دەسەڵاتەكانی بەشێوەیەكی زۆر فراوانكردووە و پێویستە لەسەر سەرۆكایەتی وەزیران و لایەنە پەیوەندیدارەكان لە دادگای فیدراڵی سكاڵا بۆ پوچەڵكردنەوەی حوكمە داراییەكانی ئەم یاسایە تۆماربكەن، لەبەرئەوەی بیروڕای حكومەت لەسەر ئەو حوكمانە وەرنەگیراوە و ئەنجومەنی وەزیرانیش یاساكەی ئامادەنەكردووە.

درەو میدیا: " ئەو ئۆپەراسیۆنەی كە دژی چەكدارانی داعش لە چیای قەرەچوغی مەخمور ئەنجامماندا، زۆر نزیك بوو لە گارگەی چیمەنتۆكەی سیروان بارزانی و ئەو چەكدارانە مەترسیان بۆسەر ئەو كارگەیە درووست كردبوو، بۆیە ئەو ئۆپەراسیۆنەمان ئەنجامداو تیایدا شەش پێشمەرگە شەهید بوون" ئەمە وتەی پێشمەرەگەیەكی بەشداربووی ئەو ئۆپەراسیۆنەیە كە رۆژی یەكشەممە 15/7/2018 لە چیای قەرەچۆغ دژ بە چەكدارانی داعش ئەنجامدراو تیایدا 14 چەكداری داعش كوژران و شەش پێشمەرگەش شەهید بوون. بەپێی بەدواداچوونەكانی درەو میدیا ئەو ناوچەیەی ئۆپەراسیۆنەكەی تیادا ئەنجامدراوە بە نزیكەی یەك كیلۆمەتر لە كارگەی چیمەنتۆكەی سیروان بارزانیەوە دوورە كە دەكەوێتە گوندی دارخورمای چیای قەرەچوغ، ئەو چەكدارانەی داعش كەلەو ناوچەیە خۆیان حەشاردابوو مەترسیان لەسەر ئەو كارگەیە درووست كردووەو رێگریان لە كاركردنی كردووە.   ئەگەرچی لە كاتی ئۆپەراسیۆنەكەدا سیروان بارزانی فەرماندەی میحوەری گوێر - مەخموری هێزی پێشمەرگەی كوردستان خاوەنی كارگەی چیمەنتۆكەو بەرپرسی كۆرەك تیلیكۆم رایگەیاند:  ئەو شوێنانەی كە چەكدارانی داعش نزیكن لە سنورەكانی هەرێمەوە بۆیان دەچین و ئۆپەراسیۆنیان لە دژ دەكەین، رێگە نادەین ئەوان لە نزیكەوە دابمەزرێن و هێرش بكەن و مەترسی درووست بكەن. بەڵام بەپێی زانیاریەكانی درەو میدیا، ئەگەر ئامانجی ئۆپەراسیۆنەكە لەناوبردنی چەكدارانی داعش بووبێت، ئەوا بەشێك لە ئامانجی ئۆپەراسیۆنەكە دوورخستنەوەی مەترسی داعش بووە لەو كارگە چیمەنتۆیە، بەڵام شەش پێشمەرگە شەهید بوون و ژمارەكیش برینداربوون.  پێشتر رەشاد گەڵاڵی بەرپرسی كۆمیتەی یەكێتی نیشتیمانی كوردستان لە مەخمور رایگەیاندبوو لە هێرشی 1ی تەموزی رابردووی هێزەكانی ئەمریكا كە پێنج چەكداری داعش لە چیای قەرەچوغ كوژران، ئەو هێرشە لە نزیك كارگەی چیمەنتۆكە بووە كە نزیكە لە گوندی دارخورما لە چیای قەرەچوغ، ئەو چەكدارانە لە یاسا هەڵهاتوون و خۆیان حەشاردابوو بەڵام  هیچ جموجوڵێكی سەربازیان نەبووە.   گوندی دارخورما گوندێكی كوردی سەربە ناحیەی دیبەگەی قەزای مەخموری پارێزگای هەولێرە، لە چیای قەرەچوغەو كارگەی چیمەنتۆی لە نزیك درووستكراوەو دەوترێت خاوەنەكەی سیروان بارزانیە.   

(درەو میدیا): سایتی " تایمز لایف" رایگەیاند ئەدۆڵف هیتلەر سەركردەی ئەڵمانیای نازی ساڵی 1945 لە بەرلین مردووە، ئەوەش بە گوێرەی توێژینەوەی چەند توێژەرێكی فەرەنسی كە چەند بەشێك لە ددانی هیتلەریان دەستكەوتووە. پرۆفیسۆر فیلیپ شارلی لەو بارەیەوە جەختیكردەوە ئەو توێژینەوەیەی كە لەسەر ددانی هیتلەر كراوە سەلماندویەتی ساڵی 1945 خۆی كوشتووە و وتیشی:" ئیتر لە ئێستاوە هیچ گومانیك دەربارەی ئەوە نییە". راشیگەیاند لە ماوەی نێوان ئازار و حوزەیرانی 2017دا رێگە بە تیمێكی لە توێژەران دراوە بۆ یەكەمجار لە ساڵی 1946ەوە ئێسكی هیتلەر بپشكنن. رونیشیكردەوە:" ئێستا دەتوانین هەموو گریمانانەی باس لە هیتلەر دەكەن وەلابنێین، بە تایبەتی ئەوەی باس لە هەڵاتنی بۆ ئەرژەنتین دەكات لە ژێردەریاییەكدا و خۆحەشاردانی لە بنكەیەكی ئاسمانی ئەو وڵاتە". ئەو پرۆفیسۆرە  فەرەنسییە وتیشی تیمەكەیان لە پشكنینی ددانی هیلتەردا هیچ شوێنەوارێكی گۆشتیان نەدۆزیوەتەوە و ئەوەش دەیسەلمێنێت كە ئەو دیكتاتۆرە  گۆشتخۆر نەبووە. شارلی لەگەڵ چوار زانای تردا توێژینەوەكەیان لەسەر هیتلەر كردووە  لە " گۆڤاری ئەوروپا بۆ پزیشكی هەناویی" بڵاویانكردوەتەوە دوانیویشیانە تەماشای ئێسكی كەللەسەری هیتلەر بكەن و كونێكیان لە بەشی لای چەپیدا بینوە و ئەوەش دەیسەلمێنێت كە لە هیتلەر فیشەكێكی لەسەری داوە و خۆی كوشتووە.