(درەو میدیا): ژنە رۆژنامەنوسێكی عێراقی بەناوی " دالیا عەقیدی"  بە شێوەی ئەلیكترۆنیی خۆی بۆ پۆستی وتەبێژی حكومەتی نوێی عێراق كاندید دەكات. ئەوەش دوای ئەوەی عادل عەبدولمەهدی سەرۆك وەزیرانی راسپێدراوی عێراق لە رێگەی سایتێكەوە دەرگای خۆ كاندیدكردنی بۆ پۆستەكانی كابینەی حكومەتەكەی كردەوە. دالیا عەقیدی تەمەن 50 ساڵ، لەماوەی ژیانیدا لە چەندین دەزگای راگەیاندنی ناوخۆیی و نێودەوڵەتی كاریكردووە و دیارترینیان كاركردن بووە لە كەناڵی شارقە و رادیۆی دەنگی ئۆپۆزسیۆنی عێراق و دەنگی ئەمریكا. دالیا دوای گەڕانەوەی بۆ عێراق ساڵی 2003 لە كەناڵی حوڕە  دەستی بەكاركردن كردووە پاشان وەك بێژەی هەواڵ و پێشكەشكاری بەرناكە لە كەناڵی سۆمەریە بە بەیروت كردووە و دوای داخستنی نوسینگەی ئەو كەناڵە لە پایتەختی لوبنان گەڕاوەتەوە بۆ واشنتۆن و بەردەوامە لە كاری رۆژنامەنوسیی و ئێستا لە یەكێك لە كەناڵەكانی ئەمریكا بە زمانی ئینگلیزی بەرنامە پێشكەشدەكات. دەربارەی خۆ كاندیدكردنی بۆ پۆستی وتەبێژی حكومەتی عێراق دالیا لە چاوپێكەوتنێكدا لەگەڵ كەناڵی " ئەلعەرەبیە" دەڵێت كارێكی باش و جوان دەبێت ئەگەر ژنێك ئەو پۆستە وەربگرێت و وێنەی عێراق لە نێوەندە جیهانییەكاندا دەگۆڕێت.

(درەو میدیا):  پێگەی بنكۆڵكاری (بێلینكات)ی، بەریتانی ئاشكرایكردووە، دووەم گومانلێكراو لەهەوڵی ژەهراویكردنی سیخوڕی پێشووی ڕوسیا (سێرگیی سیكریبال) لە (سالزبێر)ی بەریتانیا، پزیشكێكە لەدەزگای هەواڵگری سەربازی ڕوسی كاردەكات و ناوی ڕاستەقینەی (ئەلكسندەر یفگینییڤیچ میشكن)ە. پێگەكە كە ناوەندەكەی لەناوچەی (لایشستەر)ی ناوەڕاستی بەریتانیایە، بڵاویكردوەتەوە" دڵنیابووین لەوەی ئەلكسەندەر بترۆڤ، ئەلكسندەر یفگینییڤیچ میشكنە، ئەو پزیشكەی كە لەگەڵ دەزگای هەواڵگری سەربازی ڕوسیا كاردەكات". ئاماژەی بەوەشكردووە، ئەمڕۆ وردەكاری و بەڵگەكانی چۆنیەتی ئاشكراكردنی ناوی ڕاستەقینەی ئەو گومانلێكراوە بڵاودەكاتەوە، بێئەوەی سەرچاوەی زانیارییەكانی ئاشكرابكات. تائێستا دەسەڵاتدارانی بەریتانیا هیچ بەیاننامە و لێدوانێكیان سەبارەت بە تەئكیدكردنەوە یاخود ڕەتكردنەوەی زانیارییەكانی پێگەی  (بێلینكات) بڵاونەكردوەتەوە. ماوەیەك لەمەوبەر پۆلیسی بەریتانیا ناوی دوو گومانلێكراوی لەو دۆسیەیە بڵاوكردەوە، بەپشتبەستن بەو بەڵگەنامانەی كە پێی هاتونەتە ناو بەریتانیا و ناویان (ئەلكسەندەر بیترۆڤ و روسلان بۆشیرف)ە. پێشتریش، پێگەی (بێلینكات) بڵاویكردەوە، ناوی ڕاستەقینەی بوشیروڤ (ئەناتۆلی ڤلادیمێر وڤیچ)ە، وەك ئەفسەر لە دەزگای هەواڵگری سەربازی ڕوسیا كاردەكات. لەڕۆژی 4ی، مانگی ئازاری ئەمساڵ، سێرگی سیكریباڵ سیخوڕی پێشووی ڕوسیا و یولیای كچی لە بەریتانیا ڕوبەڕوی هەوڵی ژەهراویكردن بونەوە بەبەكارهێنانی گازی ئەعساب. حكومەتی بەریتانیا، ڕوسیا بەهەوڵی كوشتنی سكریبال و كچەكەی بەگازی ئەعساب تۆمەتباردەكات و ڕوسیاش ڕەتیدەكاتەوە، لەندەنیش ڕەتیدەكاتەوە مۆسكۆ لەئەنجامی لێكۆڵینەوەكان ئاگاداربكاتەوە یان بەشداریپێبكات.   بەهۆی ئەو ڕوداوەوە قەیرانێكی دیپلۆماسی لەنێوان ڕوسیا و بەریتانیا سەریهەڵداوە و بەهۆیەوە هەردوو وڵات ڕێوشوێنی دژبەیەكیان گرتوەتەبەر، دیارترینیان دەركردنی دیپلۆماتكارەكانی یەكەو ڕوبەڕی سزاكان لەسەر ڕوسیا فراوانتر بووەو چەند وڵاتێكی ئەوروپیشی گرتوەتەوە، كە لەم پرسەدا پشتیوانی بەریتانیا دەكەن دژی ڕوسیا.

لە ماڕکسیزم و ناسیۆنالیزمەوە بۆ دیمۆکراسیی رادیکاڵ: سەنتێز (Synthesis)ی عەبدوڵا ئۆجەلان بۆ سەدەی بیست و یەکەم. نوسینی: ئاندرێس پیەرانتۆنی گیوا  وەرگێڕانی لە ئینگلیزییەوە: کەمال چۆمانی "باوەشکردنەوەی ئۆجەلان بۆ "ئۆتۆنۆمیی دیمۆکراتیک" لە رێکخستنی لە خوارەوە-بۆ-سەرەوە و رەتکردنەوەی دۆگماتیزمی حیزبەکەی و دەوڵەت، رونە ئۆجەلان لە گڕامشیی شۆڕشگێڕترە." ئیمرالی دەنکە حەبێکی تاڵە بۆ ئۆجەلان تا قوتیبدات، بەڵام وا دەردەکەوێت ئیمڕالیی ئۆجەلانی لە کەسێکی بەپاڵەوانکراوەوە کردۆتە گڕامشییەکی راستەقینەی دونیای ئەمڕۆ." لە ماڕکسیزم و ناسیۆنالیزمەوە بۆ دیمۆکراسیی رادیکاڵ: سەنتێز (Synthesis)ی عەبدوڵا ئۆجەلان بۆ سەدەی بیست و یەکەم نوسینی: ئاندرێس پیەرانتۆنی گیوا  وەرگێڕانی لە ئینگلیزییەوە: کەمال چۆمانی دەستپێک ناوی وی لە تورکیا زۆر ناسراوە، بەڵام وەک وەهمێک بۆ دونیای دەرەوە دەمێنێتەوە. ئەو پاڵەوانێکه بۆ زۆرێک لە کوردەکان و تاوانبارێکی تینو-بە-خوێنیش بۆ زۆربەی تورکەکان. عەبدوڵا ئۆجەلان سەرکردەی پارتیی کرێکارانی کوردستانە (پەکەکە). ئەو باداناوەیەکی دراماتیکی کرد کە لە نەوەدەکان دەستیپێکرد، لە سەرکردەیەکی بەپاڵەوانکراوی پەکەکەوە بۆ روناکبیرێک کە بە شێوەیەکی سەرەکیی رەخنەی توندوتیژیی له رابردوی خۆی گرت. ئۆجەلان لە ئێستادا لە زیندانێکی تورکیه لە ئیمرالیی دادەنیشێی کە تێیدا سێ بەرگی نوسینەکانی زیندانی خۆی تێدا نەخشاند (ئۆجەلان ٢٠٠٧، ٢٠٠١١، ٢٠١٢). بۆ ماوەی نزیکەی ١٥ ساڵه ئەو لە گرتوخانەیەکی تورکیی وەک تاکە زیندانیی کە لەلایەن ١٥٠٠ کەسەوە پاسەوانیدەکرێت داندراوە. عەبدوڵا ئۆجەلان کەسایەتییەکی تەنهایە، لە دورگەیەکی دورەدەستی تورکیا لە دەریای مەڕمەڕە دادەنیشێت. هەر بۆیە ئەو کاتێکی زۆری هەبوە بۆ دوبارە بیرکردنەوە لە ستراتیژەکانی خەباتی کوردیی بۆ مافەکان و سەربەخۆیی. ئەو بەخۆداچونەوەیەکی کرد لەسەر مەسەلە سەرەکییەکان: تاکتیک و ستراتیژە توندوتیژە گەریلاییەکانی سروشتێکراو بە دیدی ماڕکسیستیی پەکەکە، سروشتی دەوڵەتیی تورکیی و بناغەکانی ئایدیۆلۆژیاکەی، دابەشبون و پێکهاتە دەرەبەگایەتییەکەی کورد، مێژوی شارستانییەت و مۆدێلە نوێیەکان بۆ چارەسەرکردنی پرسی کورد و کێشەکانی ئینسانییەت.  نوێگەرایی ئۆجەلان نزیکبونەوە مێژویییەکەیەتی لە شارستانییەتەکانی کورد و زیاتر فراوانتریش هی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست. ئەو لێکۆڵینەوەیە تەفسیرێکی گرامشییانە پێشدەخات لەسەر بنەمای نوسینەکانی دوای دەستگیرکردنی لەلایەن دەوڵەتی تورکییەوە، بەتایبەتی نەخشە رێ، بەڵام ئەو دیدە پێشدەخات کە سەرکردەی پەکەکە هەڵوێستێکی زیاتر رادیکاڵیی "ئۆتۆنۆمیی دیمۆکراتیک"ی گرتوە و جێگەی سەرکردەی کۆمیونیستیی ئیتاڵیی گرتۆتەوە.  ئەنتۆنیۆ گرامشی لە ساڵی ١٨٩١ لە ئالیس، ساردینیا (ئیتاڵیا) لەداییکبوە. ئەو ثیۆریستی سیاسیی و سەرکردەی پێشوی پارتیی کۆمیونیستیی ئیتاڵیی بوە. ئەو وەک پاڵەوانێک بوو بۆ ماڕکسیستەکان لە ئیتاڵیا و جیهاندا بۆ ئەو بەرگرییەی کە ، دژی حوکمی فاشیستیی بێنیتۆ مۆسۆلۆنی بەڕێوەیدەبرد، گڕامشی نوسینەکانی زیندانی لە زیندان نوسین و لە نەخۆشخانەیەکی حکومەتیی لە رۆما لە ساڵی ١٩٣٧ کۆچی دوایی کرد (Gramsci, 1971, 1992, 1996, 2007). . هەوڵدەدەم ئەنتۆنیۆ گڕامشی بەگەڕبخەم بۆئەوەی یارمەتیمان بدات لە گۆڕانە کەلتوری و شارستانییەکان تێبگەین کە رێ بە بواری سیاسیی دەدات بۆ سەنتێزی (Synthesis) ئایدیۆلۆژیی. (Gramsci, 1971, pp. 445; 506-507). دوا-بە-دوای گڕامشی، نوسینەکانی ئۆجەلان بەکاردێنم بۆ جەختکردنەوە لەسەر رۆڵی روناکبیران لەسەر مێژو. بیری روناکبیران دەورێکی هەرە سەرەکیی دەبینن لە شێوەدان بە مێژو و بەدیهێنانی کۆدەنگیی لەناو خەڵک و کۆمەڵگای مەدەنییدا لەپێناو یان دژی چوارچێوەیەکی ئایدیۆلۆژیی فەرمانڕەوا.  روناکبیر کەسێکه کە ئیشی بەرهەمهێنان و بڵاوکردنەوەی فیکرە. ئەنتۆنیۆ گڕامشی (1971, pp. 131-133) جیاوازیدەکات لەنێوان روناکبیرە "ئۆرگانیک" و "نەریتی"یەکان، گڕامشی روناکبیری ئۆرگانیک بە چینێکی تایبەتی کۆمەڵایەتیی دەبەستێتەوە (بۆرژوازی یان پرۆلیتاریا) و روناکبیری نەریتیی دەبەستێتەوە بە رێکخستنی کۆنتری کۆمەڵایەتیی-ئابوریی و "پڕۆژەی هێجەمۆنیی". ئۆجەلان نە ئاژانێکی بۆرژوازییە و نە ئاژانێکی پرۆلۆیتاریا لە دیدێکی دۆگمای ماڕکسیستییەوە لەبەرئەوەی ئەو رەخنەی لە دۆگماتیزمی تاک-حیزبیی وڵاتە کۆمیونیستەکان و عەقڵییەتی تەسکی سۆشیاڵیزمی رابردوی پەکەکە گرتوە. کەواتە، بۆ نمونە، لە نوسینەکانی زینداندا (2007, pp. 234-236) ئۆجەلان رایدەگەیەنێت کە بزوتنەوە رزگاریخوازە ناسیۆنالیستەکان و سۆشیالیستەکان "توندوتیژی لە رادە بەدەریان بەکارهێنا"؛ دەوڵەتی کۆمیونیستی تاک-حیزبی "ئامرازێکی توند بوو بۆ چەسپاندنی تێگەییشتنی تۆتالیتاریان لە حکومەت:؛ دروشمی "دیکتاتۆریەتی پرۆلیتاریا" بە رێژەیەکی زۆر "بۆ مەبەستی بانگەشە کەوتە ژێر کاریگەریی" و بەدڵنیایی "هیچ سۆشیالیزمێک بێ دیمۆکراسیی نابێت." کاریگەرییە ثیۆرییەکانی ئۆجەلان هەمەجۆرن. ثیۆری دیمۆکراتیک، ئیکۆلۆژیی ئەنارکیستی موڕای بوکچین، ئیمانوێل وۆڵەرشتین، چەپی نوێ، ثیۆری فێمینیست، ماڕکس و هیگڵ کاریان لە فیکری ئۆجەلان کردوە. بۆیە، بۆ نمونە، جەختکردنەوەی ئۆجەلان لەو چەند ساڵەی دوایی لەسەر کۆنفیدرالیزمی دیمۆکراتیک و ئۆتۆنۆمیی دیمۆکراتیک لەودیوی دەوڵەت کارتێکراوە بە ئیکۆلۆژیی ئەنارکیستی موڕای بوکچین (Akkaya and Jongerden, 2013). ئامانجی مۆدێلێکی نوێی شارستانییەتە کە تێیدا "شارستانییەتی دیمۆکراتیک" دەبێتە یەکێک لە پێکهاتەکانی سەرهەڵدانی سینثەسیزی شارستانییەتی گەردونیی.  ئۆجەلان "دیمۆکراسیی سەردەم" و رێبازە فیدڕالیستەکان پەسەند دەکات، لەکاتێکدا ئارەزووی سینثەسیزییەکی نوێی مێژویی شارستانییەتەکانی جیهان دەکات (2007, pp. 255-256). ئۆجەلان دەڵێت کە "دیمۆکراسیی خەڵک" لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست ئەگەر باڵاتر نەبێت لە دیمۆکراسیی رۆژئاوا ئەوا هەرەسدەهێنێت (2007, p.237). ئەو دڵنیاکردنەوەیە تۆخە جەختکردنەوەی فیکری هیگڵییە کە مێژو بڵاودەبێتەوە بەرەو جیهان، شارستانییەت پێشدەکەوێت و ئەوەی کە "دیمۆکراسیی سەردەم" باڵاترین دەربڕینی ئەو پێشکەوتنەیە. ئەگەر سینثەسیزێکی نوێی شارستانییەت دەربکەوێت، ئۆجەلان سوورە لەسەر ئەوەی کە ئەوە دەبێت لەسەر بنەمای پێشکەوتنی راستەقینەی گەشەکردنی مێژوو وەک دەرەنجامی سەرهەڵدانی "شارستانییەتی دیمۆکراتیک": تاکگەرایی، حوکمی قانون، حکومی خەڵک، سێکیولاریزم و مافەکانی ژنان بنیاتبنرێت. بەیەکبەستنەوەی گڕامشی و ئۆجەلان من نوسینەکانی گڕامشی لە زیندان بەکاردەهێنم، نموونەکەی و دونیابینییە ثیۆرییەکانی بۆئەوەی گواستنەوەی فیکری ئۆجەلان روونبکەمەوە. زیاد لەوەش، من پێشنیازدەکەم کە ناوەڕۆکی 'نەخشە رێ'ی ئۆجەلان رێگایەک پێشکەش بە کورد، تورک و گەلانی دیکەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەکات بۆ رزگاربوون لە بازنە تاریکەکانی ئۆثۆریتاریانیزم (تاکڕەویی)، ناسیۆنالیزمی رەخنەنەکراو و سڕینەوەی چەسپاو.  زیاد بۆ ئەمەش، من دەڵێم کە 'نەخشە رێ' دەقێکە بەستراوە بە مێتاپۆلیتکەڵ ڤۆکێیشنی گڕامشیی کە لێرە بەو مانایە بەکاردێت: (١) روناکبیران تەداخولی راستەوخۆ و چالاکەکانی پارلەمانیی رەتدەکەنەوە و وزەی خۆیان زیاتر لە گۆڕینی عەقڵ و دڵەکان (خواستەکان) و "سەرخستن"ی کۆمەڵگای مەدەنیی سەرفدەکەن؛ (٢) چەسپاندنی ئەوەی رۆبێر نۆزیک (1974 in Zaibert, 2004, p. 113) دەیگوت "پرسیاری بنەڕەتیی و فەلسەفەی سیاسیی، یەکێکن لەوەی کە دەبێت پێشی پرسیارەکانی دەربارەی چۆنییەتی رێکخستنی دەوڵەت بخرێن." و (٣) جۆرێک لە سیاسەتی موتەوازیع کە هەڵاتن نییە لە سیاسەت بەڵکو بەردەوامیدانی "شەڕ"ە لەڕێی هۆکارەکانی "ناتوندوتیژی"یەوە (Bar-On, 2013, p.3) بۆئەوەی خۆی دوربگرێت لە ستراتیژە بۆڵشەڤی و فاشیستەکانی "روخساری تاوانبارانەی دەوڵەت،" ئۆجەلان بیرۆکەی "شەڕی هەڵوێست"ی گڕامشیی پێشخست یان ناوەندێتیی سیاسەت لە خەباتی ئایدیۆلۆژییدا (Bar-On, 2013, p. 3).  گڕامشی (1971, p. 481) دەستنیشانیدەکات کە خەباتی سیاسیی "زۆر زۆر ئاڵۆزترە"لە جەنگ لەبەرئەوەی هەردو عونسوڕی سازان و هێزی تێدایە. زیاتر لەمەش، گڕامشی (1971, pp. 479-480) سوورە لەسەر ئەوەی کە "تا چەندە جەماوەر ناسیاسیی بێت، ئەوەندەش ناشەرعییەت لەلایەن هێزەکانەوە پێشدەخرێت"، یان بەپێچەوانەوە "تا چەندە هێزی رێکخراوی سیاسیی و هێزی تێگەیشتو وهۆشیار گەورەتر بن، ئەوەندەش پێویستە شەرعییەتی دەوڵەت 'داپۆشن'." گڕامشی (1971, p. 481) دەستنیشاندەکات کە "سێ فۆڕمی جەنگ" هەبوون، جەنگی بزووتنەوە، جەنگی هەڵوێست، و جەنگی ژێرزەمینیی. ئەو روونیدەکاتەوە کە بەرگریی پاسیڤی گاندیی "جەنگی هەڵوێستە کە لە زۆر دۆخدا دەبێتە جەنگی بزووتنەوە، و لە هەندێ دۆخیشدا دەبێتە جەنگی ژێرزەمینیی. (Gramsci, 1971, p.481) ئەو جەختدەکاتەوە کە بایکۆتەکانی گاندی دەکەونە ژێر رشتەی جەنگی هەڵوێست، مانگرتنەکان جۆرێکن لە جەنگی بزووتنەوە و ئامادەکاریی نهێنیی چەک و هێزی هێرشبەر وەک خەباتی ژێرزەمینیی دادەنرێن.  تێگەییشتنی ئۆجەلان بۆ "جەنگی هەڵوێست" بەڕاستی گۆڕاوە لەوەتی دەستگیرکراوە لەلایەن دەوڵەتی تورکییەوە. بانگی ئۆجەلان بۆ بڵاوکردنەوەی گەردونیی شارستانییەتی دیمۆکراتیک، رەخنەکردنی ناسیۆنالیزمی تەنگ و دۆگماتیکی ماڕکسیزم و رەتکردنەوەی بەکارهێنانی توندوتیژیی پێویستە لە کۆنتێکستی ئەو گۆڕانە گەردونییانەوە ببینرێت. پڕۆسێسی"هەڵگەڕانەوە"ی ئۆجەلان پێویستە پەیوەست بە هێزە دەرەکییەکان و رەنگدانەوەی لێوردبونەوە و تێفکرینە ناوخۆیییەکان لە ئەزمونی زیندانەوە شیبکرێتەوە (Bar-On, 2009, p. 258). ئەوەی ئۆجەلان هاوبەشە تێیدا لەگەڵ تێڕوانینی هیگڵی و ماڕکسیستی ئەوەیە کە مێژو گەشەدەکات بەرەو زیاتر عەقڵانییەت و رۆحانییەتی باڵاتر، کۆمەڵایەتیی و ئابوریی، یان چوارچێوە سیاسییەکان لەسەر بازنەیەکی گەردونیی.  وەک گڕامشی، ئۆجەلان تێروانینێکی کەمتر دۆگماتیک بۆ مێژو دادەنێت کە تێیدا "هیچ کۆتایییەک بۆ مێژو نییە" (Fukuyama, 1989, p. 3-18) و خەباتی سیاسیی بەکراوەیی دەمێنێتەوە و ئامادەیە بۆ گۆڕان و جووڵەی بەردەوام. ئەو هەروەها، وەک گڕامشی، پشتیوانێکی گرنگی سەرکەوتنی کۆمەڵگای مەدەنییە چونکە لەوێ دایە چالاکیی شۆڕشگێڕانە دەبێت ئاڕاستەی جیهانی ئێستا بکرێت. بۆ ئۆجەلان، کۆمەڵگای مەدەنیی "ئامرازی خۆگونجانە دیمۆکراتیکەکان دادەڕێژێت – کە دەرگا دەکاتەوە بۆ پێشڤەچونەکان کە تا ئێستا مەحاڵ بون." (Öcalan, 2007, p. 227). لە روانگەی کەلتورەوەیە، کە میدیا، ئینتەرنێت، سیستەمی پەروەردە و هۆشیاری جەماوەریی دەگرێتەوە، کە ئۆجەلان هیوادەخوازێت خەڵکی کورد بەرەو "زەوی پەیماندراو" بۆ ئازادیی ببات بە جۆرێک کە لە خەباتی چەکدارییدا مەحاڵ بو.  بانگی ئۆجەلان بۆ ئاگربەست لە ئیمڕالییەوە لە بەهاری ٢٠١٣دا بەردەوامیدان بوو بەو باوەڕییەی خۆی کە دەتوانێت گۆڕانی رادیکاڵ دروستبکات لەڕێی کۆمەڵگای مەدەنی و "جەنگی هەڵوێست". هێشتاش، وەک گڕامشی، بژاردەی هێزی چەکداریی بەتەواویی لەسەر مێزەکان لانەبردراوە (هەیە). بەکارهێنانی هێزی چەکداریی لەلایەن پەکەکەوە پشتدەبەستێت بەوەی ئاخۆ تا چەند دەوڵەتی تورکیی پەیوەست دەبێت بە جێبەجێکردنی ئەو نەخشە رێیەی لەسەری رێککەوتون و چەندە رێز لە ئازادییە کەسییەکان دەگرێت وەک ئازادیی رادەربڕین و یەکسانیی و چەندە مافە گشتییەکانی کورد دەستەبەردەکات وەک مافە قانونی، زمانەوانی، پەروەردەیی و پەخشکردنەکان.  ئۆجەلان (2008) دەڵێت کە سەربەخۆیی دەوڵەت پێشمەرجییەکی پێویست نییە بۆ رێزگرتن لە مافە کەلتوریی و زمانەوانییەکان: "مافی یەکسان لەناو تورکیایەکی دیمۆکراتدا" دروشمە. وەک ئۆجەلان (2008: 39) نوسیویەتی: "من چارەسەرییەکی سادە پێشکەشی کۆمەڵگای تورکیی دەکەم. ئێمە داوای نەتەوەیەکی دیمۆکراتیک دەکەین. ئێمە دژ بە یەکێتیی دەوڵەت و کۆمار نین. ئێمە کۆمار و، یەکێتیی پێکهاتەکان و سێکیولاریزمی قبوڵدەکەین. لەگەڵ ئەوەشدا، ئێمە بڕوامان وایە کە پێویستە دوبارە پێناسەی دەوڵەت بکرێتەوە وەک دەوڵەتێکی دیمۆکراتیک کە رێز لە گەلان، کەلتور و مافەکانیان دەگرێت." ئەوە بیربێنەوە کە "شەڕی هەڵوێست" گڕامشیی رەهەندەکانی ناتوندوتیژیی وەک بایکۆت لەخۆدەگرێت، هەروەک چۆن بەکارهێنانی هێز دەکرێت بژاردەیەک بێت لەڕێی "شەڕی ژێرزەمینیی." شیکردنەوەی نوسینەکانی زیندان ٣: نەخشە رێگاکە من دەڵێم 'نەخشە رێگا'کە تەواو دێتەوە لەگەڵ مێتاپۆڵیتیکەڵ ڤۆکێیشنی گڕامشیی، بەڵام ناوەڕۆکی دۆکیومێنتەکە (نەخشە رێگاکە) پێشنیازنامەی رادیکاڵترن لە فیکرەکانی سەرکردەی پێشوی پارتیی کۆمیونیستی ئیتاڵیی، ئەنتۆنیۆ گڕامشیی.  لە بەشی یەکەمدا، چارەسەرییەکانی ئۆجەلان بۆ پرسی کورد جەختکردنەوەی نیگەرانییەکانی پڕۆتێستۆکەرانی وەکوو Occupy Wall Street (وۆڵ ستریت داگیربکە؛ بزووتنەوەیەکی ناڕەزایی بوو لە ٢٠٠٨ لە ئەمێریکا دوای داتەپینی ئابوریی سەریهەڵدا-وەرگێڕ) بزووتنەوەی ئیندیگنادۆس لە ئیسپانیا و پورتوگال، ناڕەزایەتییە جەماوەرییەکانی دژ بە حکومەت لە یۆنان و بەهاری عەڕەبییە لەڕوی ویستی خەڵک بۆ دیمۆکراسیی راستەوخۆ نەک دیمۆکراسیی نوێنەرایەتیکردن، رەخنەگرتن لە ناڕێکیی دەستەڵاتی پارە لە پڕۆسێسی سیاسییدا، و رادیکاڵتریش داواکاریی بۆ دیمۆکراتیزەکردنی کۆمەڵگا بە رۆییشتن تا "ئەودیوی سنووری پڕۆژە مۆدێرنیستەکانی سەرەتا" و ئینجا کۆتاییهێنان بە دابەشکاریی نێوان حوکمڕان و حوکمکراو (Gill, 2008, p.245). لەکاتێکدا گڕامشی و ئۆجەلان جارێک حیزبی کۆمیونیستیان وەک ئاژانێکی سەرەکیی خەباتی دژە-هێجەمۆنیی دەبینی، ئەمڕۆ ئۆجەلان پەیامهێنی دیمۆکراسییەکی رادیکاڵتر و جەماوەریترە کە تەحەدای نوخبە چەپگەرە دۆگماتیک و دەوڵەتەکان دەبێتەوە. ئۆجەلان پارێزەر/قسەکەرێکی "ئۆتۆنۆمیی دیمۆکراتیک"ە کە فۆڕمێکی دیمۆکراسییە کە وڵاتییان لە کۆمەڵگای مەدەنیی وەک خاڵی دەستپێکردن بە بنەما دەگرێت؛ هەڵبژاردنەکان وەک سەنتەری دیمۆکراسیی تێدەپەڕێنێت و رووبەڕووی نوێنەرەکان دەبێتەوە وەک ئاژانە سەرەکییەکانی پڕۆسەی دیمۆکراتیک (بۆ نموونە، سەرکردەکان، سیاسەتمەدارەکان، بەرپرسانی دەوڵەت، هتد...) وەک پشتیوانێکی "ئۆتۆنۆمیی دیمۆکراتیک،" ئۆجەلان رای وایە کە کۆمەلگای مەدەنی (کەمایەتییەکان، گروپە کەلتورییەکان، جڤاکە دینییەکان و هتد..ش) و فۆڕمەکانی دیمۆکراسیی راستەوخو وەک ئاژانە سەرەکییەکانی دیمۆکراسی و گۆڕانی کۆمەڵایەتیی، شوێنی نوخبەی "نوێنەرە" سیاسییەکان دەگرنەوە. (Öcalan 2008, p. 32) لەکاتێکدا ئامانجی پەکەکە لە رابردودا "خەباتی رزگاریی نەتەوەیی بوو" بە مەبەستی دامەزراندنی دەوڵەتێکی سەربەخۆی کوردستان لە تورکیا، ئامانجەکەی لە ئەمڕۆدا پڕۆژەیەکی "دیمۆکراسیی رادیکاڵ"ە. لە هەوڵەکانیدا بۆ تێپەڕاندنی ماڕکسیزمی نەزۆک و دۆگماتیک، ئۆجەلان بەدوای بیرکردنەوەی پراکتیزە دیمۆکراسییەکان و بەپراکتیزەکردنی دیموکراسییە لە دەرەوەی دەوڵەت، پەکەکە (حیزبەکە یان بزوتنەوەکە)، وجەختکردنەوەی چینایەتیی تەسکدا گەڕا(Akkaya and Jongerden, 2013) . ئەم "دیمۆکراسیی رادیکاڵ"ە تەنها هەوڵنادات خەبات بکات دژی دامەزراوە سیاسییە هەبووەکان و بیری چەپگەری کۆن، بەڵکو ئەلتەرناتیڤیك/بەدیلێکیش پێشکەشدەکات بۆ پڕۆژەی نیۆ-لیبڕاڵ کە شارستانییەتی بازاڕ بەخێرایی جێگەی دیمۆکراسیی دەگرێتەوە. پڕۆژەی "دیمۆکراسیی رادیکاڵ" تەنها پەکەکە ناگۆڕێت، بەڵکو کاریگەریی دەکاتە سەر بزوتنەوە رادیکاڵ، چەپگەری سۆشیاڵ و سیاسییەکانیش، لە "بزوتنەوەی رزگاریخوازی"ی ئەمریکای لاتینەوە بۆ خۆپیشاندانەکانی دژی جیهانگیریی (گلۆبالیزێیشن) لە باکوری ئەمریکا و ئەوڕوپا (Akkaya and Jongerden, 2013). لە بەشی دووەمدا، ئۆجەلان چەمکە سەرەکییەکانی، چوارچێوەی ثیۆری و رێبازەکانی خۆی دەخاتەڕوو کە وا دەدەردەکەوێت دەتوانن تورکیا و بەفراوانییش رۆژهەڵاتی ناوەڕاست دیمۆکراتیزە بکەن.  وەک گڕامشی، ئۆجەلان لە چەرخێکی تردا، جیهانی دۆگماتیکی ماڕکسیزمی جێهێشتوە. ئەو دەڵێ کە دیمۆکراتیزەکردن تەنها "دیکتاتۆرییەتی پرۆلیتاریا" یان جەنگی چینایەتیی نییە، بەڵکو پاراستنی ئازادیی را دەربڕین و ئازادیی هەمو تاکەکانە، بێ رەچاوکردنی بژاردەی چین، کەلتور، زمان، ئێثنیسیتی، یان باوەڕ (Öcalan, 2012, p. 20). زیاتریش، لە کاتێکدا ئەو سوورە کە کێشەی کورد دەتوانرێت لە چوارچێوەی تورکیایەکی کۆماریی سێکیولار چارەسەربکرێت، ئۆجەلان ئەو فیکرەیە رەتدەکاتەوە کە بتوانرێت پرسی کورد لەڕێی پڕۆژەی نەتەوە-دەوڵەتەوە چارەسەربکرێت (Öcalan, 2012, p. 20).  بۆ ئۆجەلان، نەتەوە-دەوڵەت نوێنەرایەتیی هۆمۆجینێیزێیشن [بەهاونەژادکردن]، ئەسیمیلێیشن [سڕینەوەی نەژادیی] و لە خراپترین دۆخدا جینۆساید دەکات. ئۆجەلان (2012, p. 21) داکۆکیدەکات لەوەی کە تورکیا دەتوانێت ببێتە "نەتەوەی نەتەوەکان: ئەو زۆر دڵنیایە لەوەی کە کۆمافەکانی کورد یان تورک پێویستە هاوسەنگبکرێن لەگەڵ رێزگرتن لە مافە تاکییەکان.  رێبازی چارەسەریی دیمۆکراتیک هەوڵدەدات بۆ دیمۆکراتیزەکردنی کۆمەڵگای مەدەنیی، لەکاتێکدا کۆمەڵگای مەدەنیی ئامانجی نییە دەوڵەت بڕووخێنێت (Öcalan, 2012, p. 30). چارەسەریی دیمۆکراتیک لە هێزەکانی کۆمەڵگای مەدەنییەوە هەڵدەقوڵێت زیاتر لەوەی دەوڵەت ، ئەندازیاری بێت. چارەسەریی دیمۆکراتیک دەگەڕێت بەدوای پاراستنی کۆمەڵگەی مەدەنییدا؛ بەدەستوور دەزگا دیمۆکراسییەکان دەپارێزێت، و بوونی دەوڵەت رەتناکاتەوە. جەختکردنەوەی ئۆجەلان لەسەر کۆمەڵگای مەدەنیی وەک داینەمۆ سەرەکیی گۆڕانی مێژویی لە گڕامشییدا دەنگدەداتەوە، بەڵام هەروەها رۆزانڤاڵۆن و داڕێژەرەکانی فۆڕمەکانی دیمۆکراسیی راستەوخۆی دیکەش. تەنانەت لە دیدی ئۆجەلاندا پشێوییەکی ئانارکیستیش هەیە بە رەخنەگرتن لە دەستەڵاتی دەوڵەت و، بیرۆکراسییەکان و ماڕکسیستی دۆگماتیک و ویستی بەشداریی دیمۆکراسیی لە خوارەوە-بۆ-سەرەوە.  ئۆجەلان دەڵێت هیچ چارەسەرییەکی سیاسیی ئەنجامی نابێت بەبێ هاوسەنگیی مافە گشتییەکان (دەوڵەت، کۆمەڵگای مەدەنیی، کورد، هتد...) و مافە تاکییەکان. لە تۆنێکی گڕامشییانەدا، ئۆجەلان (2012, p. 31)دەڵێت کە "ئایدیۆلۆژیای هێجەمۆنی"ی کە ئەو بە "مۆدێرنیتەی سەرمایەداری"ی و "پۆزیتیڤیزم" ناوی دەنێت پێویستە تێبپەڕێندرێن. لەو رووەوە، کۆمەڵگای مەدەنی دەورێکی جەوهەریی دەبینێت لە کەمبایەخکردنی ئایدۆلۆژیی هێجەمۆنیی دەوڵەتگەرا و سەرمایەداری-دۆست.  رێبازی ئەخلاقی و ویژدانیی دانەبڕاوە لە گرنگیی دین و ئەخلاق لە دیمۆکراسیی بڕیار دروستکردن. هۆکاری مەعنەویی و چارەسەرییە کارگێڕییە دەوڵەتییەکان بەتەنها کێشەکان قوڵتردەکەنەوە، یان لە خراپترین دۆخدا بەرەو ئاراستەی جینۆساید دەیانبەن (Öcalan, 2012, pp. 33-34). لێرەدا ئۆجەلان بەڕاستەوخۆیی رێز بۆ 'دایەلێکتیکی رۆشنگەریی"ی(1944) ثیۆدۆر ئەدۆڕنۆ و ماکس هۆرکهایمەر (2002) نیشاندەدات. ئەدۆڕنۆ و هۆڕکهایمەر پێیان وایە مۆدێرنیتە پڕۆسەیەکی دایەلێکتیک بوو، پێکدێت لە هەردو پێشکەوتنە کەلتوریی و بەربەرییەکان. بۆ ئەدۆڕنۆ و هۆڕکهایمەر، رۆشنگەریی مۆدێرن هەوڵدەدات بۆ وەستانەوە دژ بە خوڕافیات بە عەقڵ بو بە "میثۆلۆجی-زانستی خوڕافیات"ی جیهانێکی مۆدێرن کە تەنراوە بە "عەقڵی ئامرازیی". لەو تێڕوانینەوە، دڵڕەقییەکانی هۆڵۆکۆست دەتواندرێت وا تەفسیربکرێن کە تەنها بەردەوامبوونی پڕۆژەی مۆدێرنیتە بوو لەوپەڕی توندوتیژی، باوەڕی یۆتۆپیی لە "عەقڵی ئامرازی"ی و پێشکەوتنی تەکنەلۆژیی. بۆ ئۆجەلان، "مۆدێرنیتەی سەرمایەداریی" پڕۆسەی دژبەیەکی پێشکەوتوو و بەربەرییەت لەخۆدەگرێت کە کۆنەپارێزیی و دەرەبەگایەتیی کورد دەتوانرێت تێبپەڕێندرێن و هێشتاش پێکهاتە نوێیەکانی پاوانخوازیی بەسەردا سەپێندراون لەڕێی بڵاوبونەوەی سەرمایەداریی گەردونیی.  لە بەشی چوارەمدا، ئۆجەلان بەردەوامدەبێت و دەڵێت کە ئەو لە دەوڵەتی تورکییا و دەستبەسەرکردنی فێربوە. بۆ ئۆجەلان، خەباتی چەکداریی وەک "شەڕێک بۆ هەقیقەت" پێناسەدەکرێت (Öcalan, 2012, p.78). گەلۆ گڕامشییش لە زیندانەوە فێرنەبو لەڕێی نوسینەکان و دوبارە بیرکردنەوەی لە ستراتیژییەکان بۆ تێكشکاندنی سەرمایەداریی؟ "هەقیقەت" کە خەباتی چەکداریی دەریخست ئەوە نییە کە کوردان دەوڵەتێکیان پێویستە (لەبەرئەوەی ئەو دەوڵەتە لەوانەیە جێی دەوڵەتی ئەسیمیلێیشنیست – سڕەوە-ی دەوڵەتی تورکیی بگرێتەوە)، بەڵکو زیاتر "هەقیقەت"ەکە بۆ سەلماندنی "بوونی کورد"ە (Öcalan, 2012, p. 78). پەکەکە ئەمڕۆ زیاتر موهتەمە بە دۆزینەوەی چارەسەرێکی دیمۆکراتیک لەناو تورکیا دا زیاتر لە خەباتی چەکداریی، وەدەستهێنانی نەتەوە-دەوڵەت یان سۆشیالیزم. لەو بارەدا، ئۆجەلان پەیوەستیی گڕامشیی بۆ پارتیی کۆمیونیستیی ئیتاڵیی تێپەڕاندوە.  خوێندنەوەیەکی گڕامشییانە بۆ 'نەخشە رێ'ی ئۆجەلان رێماندەدات کە ببینین چۆن گۆڕانکارییان لە عەقڵییەتەکان و کۆمەڵگای مەدەنی سەرەتایەکان بۆ گۆڕانی سیاسیی شۆڕشگێڕیی. گڕامشیی جەخت لەسەر رۆڵی فیکرە هێجەمۆنیک و دژە-هێجەمۆنیکەکان لە کۆمەڵگای مەدەنییدا دەکاتەوە نەوەک دەزگا داپڵۆسێنەرەکانی دەوڵەت لە مانەوەی دیموکراسییه لیبراڵه سەرمایەدارییەکان. ئۆجەلان بڕوای وایە کە بۆ یەکەم جار ململانێی تورکیی-کوردیی دەتواندرێت لەڕێی گفتوگۆوە چارەسەربکرێت بێ بەکارهێنانی چەک. ئەم هەڵوێستە بەهێزکرا دوای دەستگیرکردنی عەبدوڵا ئۆجەلان لە ١٩٩٩، بەڵام بنەڕەتەکانی ئەو هەڵوێست و وەرگەڕانە دەگەڕێتەوە بۆ سەرەتای ١٩٩٠ەکان کاتێک ئۆجەلان "ئۆتۆنۆمیی دیمۆکراتیک"ی پێشخست. بانگەشەی ئەو ئەوەیە کە "شارستانییەتی دیمۆکراتیک" بە تەواوی جیهاندا بڵاودەبێتەوە و ئەمەش یارمەتیی کورد دەدات لە خەباتیان بۆ مافەکانیان.  ئەوەی کە زۆر جێگەی سەرنجە لە 'نەخشە رێ"ی ئۆجەلان ئەوەیە کە ئەو دەوڵەتی تورکیی وەک چوارچێوەی چارەسەرکردنی "پرسی کورد" پێشکەشکردوە. ئۆجەلان وەک ئاشتی-دروستکەرێک لەو مژارە نزیکدەبێتەوە. ئەمە بازدانێکی گەورەیە بۆ کەسێک کە رۆژانێک لەگەڵ چەکدا دەژیا. ئیمرالی دەنکە حەبێکی تاڵە بۆ ئۆجەلان تا قوتیبدات، بەڵام وا دەردەکەوێت ئیمڕالیی ئۆجەلانی لە کەسێکی بەپاڵەوانکراوەوە کردۆتە گڕامشییەکی راستەقینەی دونیای ئەمڕۆ.  ئۆجەلان نەوەیەکی نوێی روناکبیری ئۆرگانیکی "هێزە پەراوێزخراوەکان subaltern کە یارمەتیی کرێکاران، جوتیاران و گەلانی رەسەن indigenous دەدات تا خۆیان رێکبخەن،" هەروەها ئەو گرووپانەی کە تا ئێستا لەناو کۆمەڵگادا نکۆڵییان لێکراوە لە ژنان و کورد لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست(Gill, 2008, p. 182) . ئۆجەلان نوێنەرایەتیی شەپۆلێکی گەورەتری بزوتنەوەکان دەکات لە چەرخی نوێدا، کە لێکۆڵەری گڕامشیی، ستێفن جیڵ پێیدەڵێت "پاشای پۆستمۆدێرن"، یان "دەستەیەک لە هێزی سیاسیی پێشکەوتو لە بزووتنەوەدا." (Gill, 2008, p. 182) ئەم بزووتنەوانە، کە زنجیرەیەک بزووتنەوە دەگرێتەوە وەکو بزووتنەوەی گەلانی رەسەن لە ئەمریکای لاتین، وۆڵ ستریت داگیربکە، و هەندێک عونسوڕەکان لە بەهاری عەڕەبیی، فۆڕمی ئاژانسی سیاسیی زیاتر داهێنەرانە دادەڕێژن، کە دابەشکردنی نێوان حکومڕان و حوکمکراو دەخاتە ژێر پرسیارەوە (Gill, 2008, p. 237-248). لە کاتێکدا گرنگیپێدانی ئۆجەلان بۆ گرنگیی کۆمەڵگای مەدەنیی لە گڕامشییدا رەنگدەداتەوە، پێشنیازەکانی وی لە "نەخشە رێ"دا بۆ فۆڕمێکی سیاسەتی پلوراڵتر(فرەرەهەند)، لەخۆگر و گونجاو و نەرم کە جیهانگیریی نیۆلیبراڵ، ناسیۆنالیزمی دەوڵەتی و پارتیی کۆمیونیست رەتدەکاتەوە و دەیگوازێتەوە بۆ فیکرەکانی پاڵەوانی ئیتاڵیی کۆمیونیست.  سەرەڕای دەستبەسەکردنی، ئۆجەلان "هەر بەتەنها وێنەی مەسەلەی کوردیی لەناو کۆماری تورکییدا نەخشاندوە." (Kiel, 2011, p. 1) هێشتاش، پڕۆپۆزەڵە دیمۆکڕاتیک رادیکاڵەکانی بۆ چارەسەرکردنی "کێشە"ی کوردیی، ئەگەر چارەسەربکرێت، دەبێتە هۆی لەدەستدانی دەستەڵاتیش لە ئۆجەلان، پەکەکە و سەرکردەکانی دەوڵەت لە تەواوی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا. بە باوەشکردنەوەی ئۆجەلان بۆ "ئۆتۆنۆمیی دیمۆکراتیک" لە رێکخستنی لە خوارەوە-بۆ-سەرەوە و رەتکردنەوەی دۆگماتیزمی حیزبەکەی و دەوڵەت، رونە ئۆجەلان لە گڕامشیی شۆڕشگێڕترە. References Adorno, T. W. and Horkheimer, M. (2002). Dialectic of Enlightenment. Stanford, CA: Stanford University Press. Akkaya, A.H. and Jongerden, J.P. (2013). “Confederalism and autonomy in Turkey: The Kurdistan Workers’ Party and the Reinvention of Democracy.” In The Kurdish Question in Turkey: New Perspectives on Violence, Representation and Reconcilia-tion, 186-204. Gunes, C. and Zeydanlioğlu, W. London: Routledge. Akkaya, A.H. and Jongerden, J. (2012). “Reassembling the Political: The PKK and the project of Radical Democracy.” Eu-ropean Journal of Turkish Studies, 14. Alexander, Y., Brenner, E. H., and Tutuncuoglu Krause, S. (2008). Turkey: Terrorism, civil rights and the European Union. New York: Routledge. Bar-On, T. (2013). Rethinking the French New Right: Alternatives to modernity. Abingdon, England: Routledge. -------------- (2009). “Understanding Political Conversion and Mimetic Rivalry.” Totalitarian Movements and Political Reli-gions, 10(3), 241-264. Bruno, G. (October 19, 2007). “Inside the Kurdistan Workers’ Party (PKK).” Council on Foreign Relations. 19 October. Ac-cessed on 3 March 2014, from: http://www.cfr.org/…/inside-kurdistan-workers-party-…/p14576. Brzezinski, Z. (2007). Second Chance: Three Presidents and the Crisis of American Superpower. New York: Basic Books. Çiçek, C. (2011). “Elimination or Integration of Pro-Kurdish Politics: Limits of the AKP’s Democratic Initiative.” Turkish Studies, 12(1), 15-26. Efegil, E. (2011). “Analysis of the AKP Government’s Policy Toward the Kurdish Issue.” Turkish Studies, 12(1), 27-40. Fukuyama, F. (1989). “The End of History?” National Interest, 16, 3-18. Gentile, E. (2006). Politics As Religion. Trans. George Staunton. Princeton, NJ: Princeton University Press. Gill, S. (2008). Power and Resistance in the New World Order (second edition). New York: Palgrave Macmillan. Global Terrorism Database. University of Maryland. Retrieved on 3 March 2014, from: http://www.start.umd.edu/gtd/search/Results.aspx…. Gramsci, A. (1971). Selections from the Prison Notebooks. New York: International Publishers. --------------. (1992/1996/2007). Prison Notebooks, volumes 1-3. New York: Columbia University Press. Gunes, C. (2012). “Unblocking the Impasse in Turkey’s Kurdish Question.” Peace Review: A Journal of Social Justice 24(4), 462-469. Gunter, M. (2007). “Review of Prison Writings: The Roots of Civilisation, by Abdullah Öcalan.” Middle East Policy, 14, 166-167. -------------. (2000). “The Continuing Kurdish Problem in Turkey after Öcalan’s Capture.” Third World Quarterly, 21(5), 849-869. Jenkins, G. (2011). “The fading masquerade: Ergenekon and the politics of justice in Turkey.” Turkey Analyst, 4(7) (4 April). Kiel, S. L. (2011). “Understanding the Power of Insurgent Leadership: A Case Study of Abdullah Öcalan and the PKK.” Master’s thesis. Washington: Georgetown University. Kurth Cronin, A. (August 28, 2003). “Terrorists and Suicide Attacks.” Congressional Research Service Report for Congress. Ac-cessed on 3 March, 2014, from: http://www.fas.org/irp/crs/RL32058.pdf. Marcus, A. (2007). Blood and Belief: The PKK and the Kurdish Fight for Independence. New York: New York University Press. Nozick, R. (1974). Anarchy, State, and Utopia. New York: Basic Books. Öcalan, A. (22 March, 2013). EuroNews, “Full transcript of Abdullah Öcalan’s ceasefire call.” Accessed on 17 October, 2013, from: http://www.euronews.com/…/web-full-transcript-of-abdullah-o…. -------------- (2012). Prison Writings III: The Road Map to Negotiations. Cologne, Germany: International Initiative. ------------. (2011). Prison Writings II: The PKK and the Kurdish Question in the 21st Century (trans. Klaus Happel). Ann Ar-bor, Michigan: Pluto Press/Transmedia Publishing. -------------. (2008). War and Peace in Kurdistan: Perspectives for a political solution of the Kurdish question . Cologne: Interna-tional Initiative. -------------. (2007). Prison Writings: The Roots of Civilisation (trans. Klaus Happel). Ann Arbor, Michigan: Pluto Press. Pape, R. A. (2003). “The Strategic Logic of Suicide Terrorism.” American Political Science Review, 97(3), 343-361. Power, S. (2003). A Problem from Hell: America and the Age of Genocide. New York: Basic Books. Republic of Turkey Ministry of Foreign Affairs. (2006). “PKK/KONGRA-GEL”. Accessed on 24 October, 2013, from: http://www.mfa.gov.tr/pkk_kongra-gel.en.mfa. Romano, D. (2008). “Blood and Belief: The PKK and the Kurdish Fight for Independence by Aliza Marcus – Review.” Middle East Journal, 62(2), 346-347. Rosanvallon, P. (2009). “Las nuevas vías de la democracia,” Cuadernos del CENDES, 26(72) (septiembre-diciembre), 147-161. Sinan, O. (2007). “Iraq to hang ‘Chemical Ali’.” Associated Press (25 June), Tampa Bay Times. Accessed on 29 May, 2013, from: http://www.sptimes.com/…/Worlda…/Iraq_to_hang__Chemica.shtml, Accessed 29 May, 2013. Zaibert, L. (2004). Toward Meta-Politics. Quarterly Journal of Austrian Economics, 7(4), 113-128. Tamir Bar-On is professor for political sciences at the Monterrey Institute of Technology and Higher Education in Querétaro, Mexico. He studies the French Nouvelle Droite or Europan New Right and its relationship to fascism.

(درەو میدیا): دۆناڵد ترەمب، سەرۆكی ویلایەتەیەكگرتوەكانی ئەمریكا، نیگەرانە سەبارەت بەو ڕاپۆرتە ڕۆژنامەوانیانەی كەپەیوەستن بەڕۆژنامەنوسی سعودی جەمال خاشقچی، ترەمپ لەكۆشكی سپی بەڕۆژنامەنوسانی ڕاگەیاند"نیگەرانم سەبارەت بەو پرسە، نامەوێت گوێم لێیبێت، تەمەننا دەكەم چارەسەرببێت، تائێستا هیچ كەس شتێك لەوبارەیەوە نازانێت"، پێشتریش كۆشكی سپی بەیاننامەیەكی بەناوی ترەمپەوە بڵاوەكردەوە و ڕایگەیاند" هەواڵی زۆر خراپ لەسەر ئەو بابەتە هەیە، ئەوەش پرسێكە حەزی پێناكات". هاوكات مایك پۆمپیۆ وەزیری دەرەوەی ئەمریكا داوای لەدەسەڵاتدارانی سعودییە كرد پشتیوانی لێكۆڵینەوەیەكی گشتگیربكەن سەبارەت بەدیارنەمانی خاشقچی، كە لەهەفتەی ڕابردوەوە دیارنەماوەو پۆلیسی توركیا پێیوایە لەناو كۆنسوڵگەری سعودیە لەئەستەنبوڵ كوژراوە. پۆمپیۆ لەبەیاننامەیەكدا ڕایگەیاندووە"داوا لەشانشینی عەربی سعودی دەكەین پشتیوانی لێكۆڵینەوەیەكی قوڵ بكەن سەبارەت بەدیارنەمانی خاشقچی، پێویستە ئەنجامەكانیشی ڕوون و شەفاف بێت"، وەزیری دەرەوەی ئەمریكا  ئاماژەی بەوەشداوە ڕاپۆرتی ناڕوون و دژبەیەكیان گوێ‌ لێبووە، سەبارەت بەسەلامەتی و شوێنی ڕۆژنامەنوسی دیار و بەشدار لەڕۆژنامەی (واشنتۆن پۆست) جەمال خاشقچی، تەئكیدیشی كردووە، گەورە بەرپرسانی وەزارەتی دەرەوە لەڕێی كەناڵە دبلۆماسییەكانەوە قسەیان لەگەڵ سعودییەكان كردووە لەسەر ئەو پرسە. لای خۆیەوە، مایك بێنس جێگری سەرۆكی ئەمریكا بێزاری خۆی لەو ڕاپۆرتانە پیشاندا كە باس لە چارەنوسی خاشقی دەكەن و ڕایگەیاندووە" پرسێكی خەمناك دەبێت ئەگەر ئەو ڕاپۆرتانەی بڵاودەكرێنەوە ڕاستبن"، بنس تەئكیدی كردووە" جیهانی ئازاد شایەنی وەڵامدانەوەیە" سەبارەت بە خاشقچی و " توندوتیژی دژی ڕۆژنامەنوسان لەسەرانسەری جیهان هەڕەشەیە بۆ سەر ئازادی ڕۆژنامەگەری و مافی مرۆڤ".   هەر لەچوارچێوەی كاردانەوەكانی بەرپرسانی ئەمریكادا، لیندسی گراهام سیناتۆری دیاری ئەمریكی كە یەكیكە لەكەسەنزیكەكانی ترەمپ، هۆشداری داوەتە سعودییەكان و ڕایگەیاندووە، ئەگەر كوژرانی ڕۆژنامەنوسە سعودییەكە ڕاستبێت، لێكەوتەكانی "وێرانكەر" دەبن بۆ پەیوەندییەكانی واشنتۆن و ڕیاز. دوای ئاشكراكردنی زانیاری لەبارەی  كوشتنی خاشقچی لەلایەن بەرپرسانی توركیاوە لەكونسوڵگەری سعودیە لەئەستنەبوڵ كە ڕۆژی سێ‌ شەممەی ڕابردوو ناوبراو سەردانی كردوون بۆ ڕاپەڕاندنی هەندێك مامەڵەی ئیداری، لیندسی گراهام بەپێویستی دەزانێت كە سعودییەكان "وەڵامی ڕاستگۆیانە" بخەنەڕوو و ڕاشیگەیاندووە" ئێمەكۆكین لەسەر ئەوەی ئەگەر ئەو تۆمەتانەی ڕوبەڕوی سعودیە دەكرێنەوە ڕاستبن، ئەوە وێرانكەر دەبێت بۆ پەیوەندییەكانی ئەمریكا و سعودیەو پێویستە باجێكی گەورە بدەن كە تەنها لەڕووی ئابورییەوە نابێت". گراهام تەئكیدی كردوە،  بۆب كروكر سەرۆكی لیژنەی كاروباری دەرەوە لەئەنجومەنی پیران هەمان ڕای ئەوی هەیە، كروكر لەتویتێكدا كە دوێنێ‌ دووشەممە بڵاویكردۆتەوە دەڵێت" بەشێوەیەكی شەخسی لەسەرپرسی دیارنەمانی خاشقچی لەگەڵ باڵیۆزی سعودیە لەویلایەتە یەكگرتوەكانی ئەمریكا قسەی كردووە". ڕاشیگەیاندووە"لەكاتێكدا چاوەڕێی زانیاری زیاتر دەكەین، بزانن كە بەشێوەیەكی گونجاو وەڵامی هەر وڵاتێك دەدەینەوە  ڕۆژنامەنوسان لەدەرەوە بكاتە ئامانج".   ئەردۆغان متمانەی بەسعودییەكان نیە ڕەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆك كۆماری توركیا ڕەخنەی لەو لێدوانانە دەگرێت كە بەرپرسانی كۆنسولگەری سعودییە لەئەستەنبوڵ بڵاویدەكەنەوە و دەڵێت" كۆنسوڵگەری سعودیە ناتوانێت خۆی بەو قسانە ڕزگاربكات كە دەڵێت خاشقچی بارەگاكەی بەجێهێشتووە". ئەردۆغان لەگۆنگرەیەكی ڕۆژنامەوانیدا ڕاشیگەیاند"پێویستە لەسەر بەرپرسانی كۆنسوڵگەری سعودییە بیسەلمێنن خاشقچی بارەگاكەی بەجێهێشتوە" تەئكییشی كردووە" پێویستە بەزوترین كات بگەنە ئەنجامێك لەڕێی لێكۆڵینەوەكانەوە".  ڕونیشیكردەوە، داواكاری گشتی بەدواداچون بۆ تۆماری هاتن و ڕۆیشتنی هاوڵاتیانی سعودییە دەكات لەفرۆكەخانەی ئەستنەبوڵ و بەرپرسیارێتیەكی سیاسی و ئینسانیشیان لەسەر بۆ بەدواداچونی پرسی ڕۆژنامەنوسە سعودییەكە لەنزیكەوە و بەرپرسانی ئاسایشی و هەواڵگری وڵاتەكەشی لێكۆڵینەوە لەو پرسە دەكەن.   

( درەو میدیا): عادل عەبدولمەهدی سەرۆك وەزیرانی راسپێردراو دیدار و چاوپێكەوتنەكانی وازلێدەهێنێت و خۆی بۆ پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت تەرخاندەكات و بۆ ماوەی سێ رۆژیش دەرگای خۆكاندیدكردن بۆ پۆستی وەزارەتەكانی كابینەكەی دەكاتەوە و ئەوانەی خوازیارن خۆیان كاندیدبكەن دەتوانن لە رێگەی سایتێكی ئەلیكترۆنییەوە كە تازە دانراوە داواكاری و سیڤی خۆیان رەوانە بكەن. نوسینگەی راگەیاندنی عەبدولمەهدی لە بەیاننامەیەكدا رایگەیاندووە سەرۆك وەزیرانی راسپێدراو رایدەگەیەنێت كە ئەركی یەكەم و بنەڕەتی لە بەردەم گەل و ئەنجومەتنی نوێنەراندا لە ماوەی دەستوریدا ئەوەیە بە تەواوەتی خۆی بۆ ئامادەكارییە پێویستەكانی پێكهێنانی حكومەت و ئامادەكردنی كارنامەی حكومەت تەرخانكردوووە و بە رەچاوكردنی ئەو هەموو داواكارییەی كە دەكرێت بۆ دیداری تایبەتی راستەوخۆ بۆ پیرۆزبایی یان بۆ خستنەڕوووی بەرنامە و بیرۆكە یان خۆ كاندید كردن رایدەگەیەنێت كە: 1-    داوای لێبوردن دەكات لە قبوڵنەكردنی وەفدی پیرۆزبایی و تەنها ناردنی نامە یان پەیوەندی تەلەفۆنی بۆ ئەوە بەسە. 2-    هەر كەسێك لە خۆی رادەبینێت و كەسی شارەزاو خاوەن پسپۆریی و ئەزمونی زانستییە و ئارەزوو دەكات خۆی بۆ پۆستی وەزارەتێك كاندیدبكات، دەتوانێت لە رێگەی ئەم ماڵپەڕە ئەلیكترۆنییەوە (https://iraqcabinet2018.com)،  خۆی كاندید بكات و سیڤی خۆی رەوانەبكات و بیسەلمێنێت كە ئەو مەرجانەی تێدایە كە دەستور و یاساكان دیارییان كردووە، ئەمەش كاتژمێر هەشتی بەیانی رۆژی سێشەممە رێكەوتی 9/10/2018 دەستپێدەكات و سایتە ئەلیكترۆنییەكە ئۆتۆماتیكی كاتژمێر چواری پاشنیوەڕۆی رۆژی پێنجشەممە رێكەوتی 11/10/ 2018 دادەخرێت وەك ئاماژەیەك بۆ وەستاندنی لە وەرگرتنی داواكارییەكان. 3-    بەڕێز سەرۆك وەزیرانی راسپێدراو بەردەوان دەبێت لە راوێژكردن بە هەموو شێوازێك لەگەڵ هەركەسێك كە پەیوەندی بەو پرۆسەیەوە هەبێت، بە تایبەتی بەرپرسانی كوتلەكانی ئەنجومەنی نوێنەران. 4-    سەرۆك وەزیرانی راسپێدراو لەم ماوەیەدا داوای لێبوردن دەكات لە رێكخستنی دیدار و كۆبوونەوە لەگەڵ تیمە دیپلۆماتییەكان و كەسایەتییە باڵاكان، جگە لە چەند حاڵەتێكی زۆر تایبەتی وەك نوێنەری ئەمینداری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان، ئەو تیمە دیپلۆماتییانە دەتوانن نامەكانیان لە رێگەی وەزارەتی دەرەوە، ئەمیندارێتی گشتی ئەنجومەنی وەزیران، نوسینگەی بەڕێزی یان لە رێگەی ئیمەیل و پەیوەندی تەلەفۆنییەوە بگەیەنن. 5-    بەڕێز عادل عەبدولمەهدی جارێكی تر رایدەگەیەنێت كە هیچ كەس و لایەنێكی سەرپشك نەكردووە بەناوی ئەوەوە دانوستان بكات، جا پلەی نزیكی یان پەیوەندی تایبەتی و سیاسی و مەسلەكیی هەرچییەك بێت و تا پێكهێنانی ئیدارەی تایبەت و رەسمی هەرچی لێدوانێكی هەبێت نوسینگەی راگەیاندنی بە بەیاننامە دەریدەكات  و لە پەیجی رەسمی خۆی لە فەیسبوك و تویتەر بڵاویاندەكاتەوە یان راستەوخۆ بۆ دەزگاكانی راگەیاندن دەنێردێت.  

 (درەو میدیا): ئێستا لەناوەندی سیاسی هەرێمی كوردستان مشتومڕێكی زۆر دەكرێت لەبارەی پەسەندكردنی ئەنجامی هەڵبژاردنەكانی پەرلەمانی كوردستان، بەشێوەیەكی گشتی دوو بۆچوون لەسەر ئەم بابەتە دروستبووە.  بۆچونی یەكەم هەندێك پێیان وایە دەبێت بە دوو لەسەر سێی دەنگی ئەندامانی ئەنجومەنی كۆمسیۆن ئەنجامەكان پەسەندبكرێن، ئەمەش بە پشتبەستن بە راگەیەندراوی ئەنجومەنی كۆمسیاران لە رۆژی 29/9/2018 كە لە بڕگەی پێنجەمیدا دەڵێ" پەسەندكردنی ئەنجامەكانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان بە دەنگی دوو لەسەر سێی ئەندامانی ئەنجومەنی كۆمسیاران دەبێت"، واتا بە دەنگی (6) ئەندام لە كۆی (9) ئەندامەكەی ئەنجومەنی كۆمسیاران. بۆچونی دووەم لەبەرامبەردا رایەكی تر هەیە، كە پێی وایە ئەو راگەیەندراوەو بەپێی یاسای كۆمسیۆن بە دەنگی زۆرینەی رەها دەبێت، واتا (50 + 1)، كە ئەمەش دەكاتە دەنگی (5) ئەندامی ئەنجومەنی كۆمسیۆن. بەپێی بڕگەی شەشەمی مادەی پێنجەمی یاسای ژمارە 4ی كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردن‌و راپرسی" كۆبونەوەی ئەنجومەن دروستە بەئامادەبونی زۆرینەی رەهای ژمارەی ئەندامانی‌و بڕیارەكانیشی بەزۆرینەی ئامادەبوان وەردەگیرێ، لەكاتێكدا ئەگەر دەنگەكان یەكسان بوون، ئەو لایەنە براوە دەبێ كە سەرۆك دەنگی لەگەڵداوە".   بەوپێیەش پەسەندكردنی ئەنجامی هەڵبژاردن پێویستی بە دەنگی زۆرینەی رەهایە، واتا (50+1)، كە دەكاتە دەنگی (5) ئەندامی ئەنجومەنی كۆمسیۆن، بە دەنگی (4) ئەندامیش پەسەند دەكرێت، ئەگەر سەرۆكی كۆمسیۆنیان لەگەڵ بێت. لەنێوان هەردوو بۆچونەكەدا هەندێكی تر پێیان وایە لەبەر ئەوەی ئەندامانی كۆمسیۆن راگەیەنراوێكیان بڵاوكردوەتەوەو دەڵێن بە دەنگی (دوو لەسەر سێ) ئەنجامی هەڵبژاردن پەسەند دەكرێت، دەبێت بەوپێیە مامەڵە بكرێت، بەڵام بۆچونی بەرامبەر دەڵێ دەبێت كار بە بۆچونی دووەم بكرێت، چونكە حوكمی یاسا لە راگەیەندراو بەهێزترە و بۆچونی دووەم پشتئەستورە بە یاسا.

(درەو میدیا): موقتەدا سەدر دەڵێت، كاتی ئەوە هاتووە لێپێچینەوە لەوانە بكەن كە ماڵی خەڵكیان دزیوەو نیشتمان و خەڵك بخەنە سەرووی هەموو لایەندارییەكەوە. سەرۆكی ڕەوتی سەدر لە تویتێكدا كە ئەمڕۆ لە تۆڕی كۆمەڵایەتی تویتەر بڵاویكردوەتەوە، ڕایدەگەیەنێت، حزبەكان لەڕابردوودا پشكێكی زۆر زۆریان  لەپۆست و پارەی عێراق هەبووە ، بەڵام ئیتر كاتی ئەوە هاتووە لێپێچینەوە لەوانە بكرێت كە پارەی عێراقیان دزیوە. سەدر لە تویتەكەیدا دەڵێت، 15ساڵە پارتە سیاسییەكان بەڕێگەی مەشروع بێت یان نامەشروع،  پشكێكی زۆر زۆری پارەی عێراق دەبەن، پرسیاری ئەوەش دەكات" ئاخۆ بەس نیە ئیتر". سەرۆكی ڕەتی سەدر ئاماژە بەوەدەكات" كاتی ئەوە نەهاتووە گەل ئیستحقاقی خۆی لەڕێی بێلایەنی تەكنۆكراتەوە وەربگرێت، ئەی كاتی ئەوە نەهاتووە لێپێچینەوە لەوانەبكەن كە ماڵی عێراقیان دزیوە و، شكۆی پاك و باشەكان بەرزبكەنەوە، كاتی ئەوە نەهاتووە مافەكانی هاوڵاتی بگاتە دەستی، بێئەوەی حزبەكان تەحەكومی پێوەبكەن، كاتی ئەوە نەهاتووە هاوڵاتیان ئەركەكانیان بەرامبەر نیشتمان بەباشترین شێوە ئەنجامبدەن و، دەستبەرداری بەرژەوەندی حزبی و گروپ و تائیفە و نەتەوە و ناچە و خێڵ و خێزان و تایبەتی ببن. دەشڵێت، كاتی ئەوە نەهاتوە نیشتمان و خەڵك بخرێنە سەروی هەموو ئینتما و لایەندارییەكەوە.

 (درەو میدیا): پارتە سیاسییەكانی عێراق سەرقاڵی گفتوگۆی ناوخۆیین بۆ پێشكەشكردنی ناوی كاندیدەكانیان بە سەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو و، وەرگرتنی وەزارەت لە كابینەی نوێی حكومەت، كە لەنێوان پێنج ناودا یەكێكیان دەستنیشاندەكات بۆ وەرگرتنی وەزارەتێك، لەگەڵ ئەوەی  سەرجەم كوتلە سیاسییەكان ڕێككەوتون دەسەڵات و ئازادی تەواوبدەن بە عەبدولمەهدی بۆ هەڵبژاردنی وەزیرەكان، بەڵام لە هەمانكاتدا لایەنەكان سەرقاڵی پێشكەشكردنی ناوی تازەن و بەكارنەهاتوون، وەك دەستپێشخەرییەك كە حزبەكان وایدەبینن هۆكارێكی یارمەتیدەر دەبێت بۆ عادل عەبدولمەهدی بۆ هەڵبژاردنی باشترین، بۆ وەزارەتە سیادی و خزمەتگوزارییەكان، لەكاتێكدا هەندێك لە چاودێران پێیانوایە كە فشاركردنە لەسەر سەرۆكی حكومەتی ڕاسپێردراو. سوننەكان گەندەڵییان دەستپێكرد هەندێك لە سەركردە سیاسییەكانی عێراق لە بەغداد و ئەنبار و تكریت، دەڵێن، ئاماژە سەرەتاییەكانی گەندەڵی لە حكومەتی نوێ‌ لە هێزە عەرەبیە سوننیەكانەوە دەستیپێكردووە، كە بەشێوەیەكی مەبدەئی پێنج وەزارەت وەردەگرن، لەگەڵ پۆستی جێگری سەرۆك وەزیران. بەوتەی بەرپرسێكی باڵای عێراقی كە قسەی بۆ ڕۆژنامەی " عەرەبی ئەلجەدید" كردووە، هێز و پارتە سیاسییەكان دانوستان لەسەر ئەوكاندیدانە دەكەن كە پێشكەش بەسەرۆك وەزیرانی دەكەن، ڕونیشیكردوەتەوە، گرێبەست و بەرژەوەندی، حكوم لەسەر دەستنیشانكردنی ئەو ناوانە دەكات كە پێشكەش بەسەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو دەكرێن، ئەوەشی ئاشكراكردووە، ناكۆكییەكی توند لەنێوان هێزە سوننیەكاندا هەیە، ئەوانەی لە چوارچێوەی گروپی هاوپەیمانی (بونیاتنان) كە نزیكن لە ئێران، دیارترینیان (خەمیس خەنجەر و حزبی ئیسلامی عێراقی و جەمال كەربولی لەلایەك و ئوسامە نوجێفی و ساڵح موتڵەگ لەلایەكی ترەوە، ئەوانەی پاڵیشیانداوە بەهاوپەیمانی (چاكسازی) كە موقتەدا سەدر و حەیدەر عەبادی سەرۆك وەزیرانی كاربەڕێكەر نوێنەرایەتی دەكەن.   حزبەكان خۆیان بۆ وەرگرتنی وەزارەت ئامادەكردووە ئەندامێكی لیژنەی دانوستان لە هاوپەیمانی (فەتح) لەگەڵ عادل عەبدولمەهدی، ڕایگەیاندووە، كوتلەی (بەدر)ی، سەربە هادی عامری، دەیەوێت وەزارەتی ناوخۆ لەدەستی خۆیدا بمێنێتەوە كە قاسم ئەعرەجی یەكێك لەسەركردە دیارەكانی ئەو ڕێكخراوە وەزیریەتی، لەگەڵ كاندیدكردنی ژمارەیەك ناوی تر لەلایەن (بەدر)ەوە، بۆ وەرگرتنی هەمان پۆست، لەكاتێكدا كوتلەی (سادقون) كە (قەیس خەزعەلی) سەرۆكایەتی دەكات دەیەوێت وەزارەتی گواستنەوە بەدەستبهێنێت،  لەڕێی پیشنیازكردنی كۆمەڵێك ناو كە دیارترینیان (نەعیم عەبودیی)ە، لەگەڵ وەرگرتنی وەزارەتی ڕۆشنبیری. ئەو سەرچاوەیە بەڕۆژنامەی عەرەبی ئەلجەدیدی ڕاگەیاندووە لایەنە سونییەكان كە حزبی ئیسلامی نوێنەرایەتیان ئەكات تائێستا دوو ناویان لە دەرەوەی پەرلەمان یەكلاكردوەتەوە بۆئەوەی بیخەنە بەردەست عادل عەبدولمەهدی تا یەكێكیان بۆ پۆستی وەزارەتی بەرگریی دەستنیشانبكات.  لە كاتێكدا حزبی فەزیلە دەیەوێت وەزارەتی داد وەربگرێت، لەڕێی دەستنیشانكردنی سێ‌ كاندید بۆ ئەو پۆستە، ئەگەر وەزارەتی دادیش بەدەستنەهێنێت، هەوڵی بەدەستهێنانی وەزارەتی ئاوەدانكردنەوەو نیشتەجێكردن دەدات. شیوعی لەهاوپەیمانێتیەكەی سەدر جیادەبێتەوە موقتەدا سەدر سەرۆكی ڕەوتی سەدر پێش پرۆسەی دەستنیشانكردنی وەزیرەكان كەتووە، بەڕێنمایدان بە هاوپەیمانی سائیرون كە هیچ كاندیدێك بۆ وەزارەتەكانی كابینەی نوێ‌ پێشكەش نەكەن. پەرلەمانتار (محەمەد لەكاش) ئاشكرایكردووە، حزبی شیوعی كە لەچوارچێوەی هاوپەیمانی سائیروندان ناڕەزان لە تویتەكەی سەدر كەداوای لە هاوپەیمانێتەیەكی كردبوو كاندید پێشكەش نەكەن و پێدەچێت لە هاوپەیمانی سائیرون بكشێنەوە، چونكە دەیانەوێت بەپێی ئیستحقاقی هەڵبژاردن وەزارەت وەربگرن، ئاماژەی بەوەشداوە، فشاری ڕوون هەیە لەسەر عادل عەبدولمەهدی  و پێناچێت حزبەكان دەستبەرداری پشكێنەی حزبی بن دەستبەرداری ئیدارەی دەوڵەت بن و، ڕەنگە حكومەتێك پێكبهێنرێت هیچ جیاوازییەكی لەگەڵ حكومەتەكانی پێشوودا نەبێت، لەڕێی پێنەدانی ئازادی تەواو بە عەبدولمەهدی لە هەڵبژاردنی پێكهاتەی حكومەتەكەی، تەئكیدیشیكردووە، عەبدولمەهدی ڕووبەڕووی سەختیەكی زۆر دەبێتەوە لە هەڵدانەوەی دۆسیەكانی گەندەڵی كە ژمارەیەكی بەرچاو لە حزبە عێراقییەكان تێوەگلاون، تەنانەت كورتكردنەوەی دۆسیەی چەك لە دەستی دەوڵەت زۆر قورس دەبێت، لەگەڵ چارەسەركردنی كێشەی ئاوسانی وەزیفی لە دامەزراوە و وەزارەتەكان.  پرۆژەكەی سەدر چوارچێوەی جوڵەیەكی میدیایی تێناپەڕێنێت ڕەحیم دەراجی سەرۆكی كوتلی (كەفا) ڕایگەیاندووە، حزبە عێراقییەكان لە قۆناغی نوێدا واز لە ئیستحقاقی هەڵبژاردنی خۆیان ناهێنێن، ئەم پرسە بوەتە عورفێكی سیاسی و لەو ڕێیەوە وڵات وێرانكراو سامانی بەتاڵانبرا، ڕونیشیكردوەتەوە، ئەو هەنگاوەی كە سەدر گرتویەتیەبەر ئەگەر بەشێوەیەكی دروست ئەنجامبدرێت، مانای وایە بەرەو شتێك لە چاكسازی و بونیاتنانی هەندێك لە دامەزراوەكانی دەوڵەت دەچن. دەراجی بەهەمان سەرچاوەی وتوە، عەبدولمەهدی وادەی دەستوریی پێكهێنانی حكومەت تێناپەڕێنێت، بەڵام ڕووبەڕووی سەختی زۆر دەبێتەوە، دیارترینیان پەیوەستە بە ئەدائی شەخسی خۆی دوای پێكهێنانی حكومەت، كە ئەوەش لەگەڵ مەزاجی كوتلە سیاسەكان نایەتەوە و ڕێككەوتنی كوتلەكانیش لەسەر پێدانی ئازادی تەواو بۆ هەڵبژاردنی وەزیرەكان كارێكە جوڵەیەكی میدیایی زیاتر تێناپەڕێت بۆ گێڕانەوەی دەموچاوە حزبیەكان لە چوارچێوەی پێكهاتەی حكومەتی نوێ‌، نمونەی ئەوەش، سەرقاڵیی ئیستای حزبەكانە بە ئامادەكردنی ناوی تازە بۆ وەزارەتەكان، نەك دروستكردنی پرۆگرامی وزرای بۆ ئیدارەدانی وەزارەتەكان.      

( درەو میدیا): دەنگی لایەنەكان لە نێوان هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق 12ی ئایاری 2018 و پەرلەمانی كوردستان 30ی ئەیلولی 2018 بەپێی 85%ی دەنگی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان تا ئێستا 15%ی دەنگەكان ماوە دەنگی هەڵبژاردنی 12ی ئایاری پەرلەمانی عێراق تەنها دەنگی سێ پارێزگاكەی هەرێمی كوردستانە : -    پارتی دیموكراتی كوردستان لە هەڵبژارنی 30ی ئەیلولی 2018 ی پەرلەمانی كوردستان (  595592 ) دەنگی هێناوەو لە هەڵبژاردنی 12 ی ئایاری 2018ی پەرلەمانی عێراق( (724727 )دەنگی هێناوە (129,135) كەمیكردووە -     یەكێتی نیشتمانی كوردستان   لە هەڵبژارنی 30ی ئەیلولی 2018 یپەرلەمانی كوردستان(287575 )دەنگی بەدەستهێناوەو لە هەڵبژاردنی 12 ی ئایاری 2018ی پەرلەمانی عێراق( (364638 )دەنگی هێناوە (77,063) كەمیكردووە -    بزووتنەوەی گۆڕان  لە هەڵبژارنی 30ی ئەیلولی 2018 یپەرلەمانی كوردستان (164336 ) دەنگی بەدەستهێناوە  لە هەڵبژاردنی 12 ی ئایاری 2018ی پەرلەمانی عێراق( (199611 )دەنگی هێناوە (35,275) كەمیكردووە -    نەوەی نوێ لە هەڵبژارنی 30ی ئەیلولی 2018 ی پەرلەمانی كوردستان (113297 ) دەنگی بەدەستهێناوە  لە هەڵبژاردنی 12 ی ئایاری 2018ی پەرلەمانی عێراق( (152645 )دەنگی هێناوە (39348) كەمیكردووە -     كۆمەڵی ئیسلامی كوردستان لە هەڵبژارنی 30ی ئەیلولی 2018 یپەرلەمانی كوردستان( 94992 )دەنگی بەدەستهێناوەو  لە هەڵبژاردنی 12 ی ئایاری 2018ی پەرلەمانی عێراق( (91968 )دەنگی هێناوە (3024)  زیادیكردووە -     بەرەو ئیسڵاح   لە هەڵبژارنی 30ی ئەیلولی 2018 ی پەرلەمانی كوردستان( 69477)   دەنگی هێناوە  لە هەڵبژاردنی 12 ی ئایاری 2018ی پەرلەمانی عێراق( (98019 )دەنگی هێناوە (25,515) كەمیكردووە

 (درەو میدیا): چالاكان و بەرپرسانی پارێزگای بەسرە داوا لە حكومەتی عێراق دەكەن ئەو خۆپیشاندەرانەی تائێستا لە زیندانەكاندان ماون ئازادیان بكات، كە لەلایەن پارت و گروپە چەكدارەكانەوە تۆمەتی سوتاندنی بارەگاكانیان ئاڕاستەكراوە و هەڕەشەی  دەستپێكردنەوەی خۆپیشاندان دەكەن ئەگەر ئازادنەكرێن.   29 خۆپیشاندەر تائێستا لەزیندانەكاندان یەكێك لە چالاكانی پارێزگای بەسرە بە ڕۆژنامەی " عەرەبی ئەلجەدید" ی وتوە، نزیكەی 29 چالاكی خۆپیشاندانەكان تائێستا لە زیندانەكاندان، لەگەڵ ئەوەی ماوەیەكی زۆر تێپەڕیوە بەسەر ڕێگریكردن لە ئەنجامدانی خۆپیشاندان لە پارێزگاكە، ڕونیشكردوەتەوە، ئەو چالاكانە تۆمەتی سوتاندنی بارەگا و نوسینگەی هەندێك پارت و گروپە چەكدارەكانیان ڕووبەڕووكراوەتەوە. ئەگەر هەیە بەچەند ساڵیك حوكم بدرێن بەوتەی ئەو چالاكە"هێزە ئەمنییەكان تەئكیدیان كردووە, دەستگیراوەكان دەدرێنە دادگای تایبەت بۆ تەماشاكردنی دۆسیەكانیان و ڕەنگە ڕووبەڕووی چەند ساڵێك زیندانی و سزای دارایی گەورە ببنەوە"، ڕاشیگەیاندووە، جموجۆڵەكانیان دەستپێكردووە و چاویان بە ژمارەیەك لە پیاوماقوڵانی بەسرە كەوتوە لەپێناوی چڕكردنەوەی هەوڵەكان بۆ ئازادكردنیان، لەو چوارچێوەیەشدا وەفدێك لە پیاو ماقوڵانی پارێزگاكە دەستدەكەن بەجموجۆڵەكانیان لەسەر هەردوو ئاستی سیاسی و یاسایی بۆ ئازادكردنیان. ئازادیان نەكەن خۆپیشاندان دەستپێدەكاتەوە شێخ قاسم خوزاعی بە ڕۆژنامەكەی ڕاگەیاندووە" وەفدێكی عەشائیریان پێكهێناوە لە پیاوماقوڵان و شێخەكانی بەسرەو چاویان بە بەرپرسانی حكومەتی خۆجێی و پارێزگار دەكەوێت، لەپێناو خستنەڕووی كێشەی دەستگیركراوان و پێویستی ئازادكردنیان، تەئكیدیشی كردووە، چاویان بە پارت و ئەو گروپانە دەكەوێت كە سكاڵایان لەسەر چالاكوانەكان تۆماركردووە و هەوڵی ڕازیكردنیان دەدەن كە سازش لەسەر سكاڵا یاساییەكانیان بكەن دژی چالاكوانەكان. بەوتەی خوزاعی، هەموو لایەنە حكومی و دادوەرییەكان و تەنات پارتەكانیش، دەزانن دەستگیركراوەكان بێتاوانن لەو تۆمەتانەی ڕووبەڕوویان كراوەتەوە و كاری سوتاندن خەڵكانی ئاژاوەگێر ئەنجامیانداوە نەك خۆپیشاندەران.  تەئكیدیكردووە،  بێدەنگ نابن لە هەوڵەكانی سەپاندنی حوكمی یاسایی بەسەر ئەو بێتاوانانەدا و سەرلەنوێ خۆپیشاندان ڕێكدەخەن بۆ ئازادكردنیان ئەگەر هەوڵەكانیان شكستبهێنێت، داواشی لە حكومەتی ناوەندی كردووە دەستوەردان بكات بۆ یەكلایكردنەوەی ئەو دۆسیەیە و ئازادكردنیان. حزبەكان بەهانە بەچالاكان دەگرن بەرپرسانی بەسرە جەختدەكەنەوە كە  خۆپیشاندەران ڕووبەڕووی سكاڵای بەهانە پێگرتن بونەتەوە لەلایەن پارتە سیاسییەكانەوە، رامی ئەلسەكینی پەرلەمانتار لەسەر پارێزگای بەسرە لە لێدوانێكی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاندوە: ئەو سكاڵایانەی لەسەر چالاكان تۆماركراون سكاڵای بەسیاسییكراو و بەهانە پێگرتنن كە لەلایەن حزبی (پأر الله)وە، تۆمار كراون، ڕاشیگەیاندووە، ئەو چالاكانەی دەستگیركراون ئاشتیخوازن. ئاماژەی بەوەشداوە لەسەر ئەو پرسە لەگەڵ قاسم ئەعرەجی وەزیری ناوخۆ قسەی كردووە و ئەویش لای خۆیەوە ڕایگەیاندووە، ئەو دۆسیەیە پەیوەستە بەدادگای عێراقی و داوای لەو حزبەش كردووە، هەرچی بەڵگەیەكی هەیە لەسەر ئەو تۆمەتانەی ڕووبەڕووی خۆپیشاندەرانی كردوەتەوە با بیخاتەڕوو.

(درەو میدیا): چالاكان و بەرپرسانی پارێزگای بەسرە داوا لە حكومەتی عێراق دەكەن ئەو خۆپیشاندەرانەی تائێستا لە زیندانەكاندان ماون، ئازادیان بكات، كە لەلایەن پارت و گروپە چەكدارەكانەوە تۆمەتی سوتاندنی بارەگاكانیان ئاڕاستەكراوە. چالاكانی بەسرە هەڕەشەی دەستپێكردنەوەی خۆپیشاندان دەكەن ئەگەر دەستگیركراوەكان ئازادنەكرێن.   29 خۆپیشاندەر تائێستا لە زیندانەكاندان یەكێك لە چالاكانی پارێزگای بەسرە بە ڕۆژنامەی (عەرەبی ئەلجەدید)ی وتووە، نزیكەی 29 چالاكی خۆپیشاندانەكان تائێستا لە زیندانەكاندان، لەگەڵ ئەوەی ماوەیەكی زۆر تێپەڕیوە بەسەر ڕێگریكردن لە ئەنجامدانی خۆپیشاندان لە پارێزگاكە، ڕونیشكردۆتەوە، ئەو چالاكانە تۆمەتی سوتاندنی بارەگاو نوسینگەی هەندێك پارت و گروپە چەكدارەكانیان ڕوبەڕوكراوەتەوە. ئەگەر هەیە بەچەند ساڵێك زیندانی حوكم بدرێن بەوتەی ئەو چالاكە"هێزە ئەمنییەكان تەئكیدیان كردووە كە دەستگیراوەكان دەدرێنە دادگای تایبەت بۆ تەماشاكردنی دۆسییەكانیان و ڕەنگە ڕوبەڕوی چەند ساڵێك زیندانی و سزای دارایی گەورە ببنەوە" ڕاشیگەیاندووە، جموجۆڵەكانیان دەستپێكردووەو چاویان بە ژمارەیەك پیاوماقوڵانی بەسرە كەوتووە لەپێناو چڕكردنەوەی هەوڵەكان بۆ ئازادكردنیان، لەو چوارچێوەیەشدا وەفدێك لە پیاوماقوڵانی پارێزگاكە دەستدەكەن بەجموجۆڵەكانیان لەسەر هەردوو ئاستی سیاسی و یاسایی بۆ ئازادكردنیان. ئازادیان نەكەن خۆپیشاندان دەستپێدەكاتەوە شێخ قاسم خوزاعی بە ڕۆژنامەكەی ڕاگەیاندووە" وەفدێكی عەشائیریان پێكهێناوە لە پیاوماقوڵان‌و شێخەكانی بەسرەو چاویان بە بەرپرسانی حكومەتی خۆجێی و پارێزگار دەكەوێت، لەپێناو خستنەڕووی كێشەی دەستگیركراوان و پێویستی ئازادكردنیان، تەئكیدیشی كردووە، چاویان بە پارت و ئەو گروپانە دەكەوێت كە سكاڵایان لەسەر چالاكوانەكان تۆماركردووە و هەوڵی ڕازیكردنیان دەدەن كە سازش لەسەر سكاڵا یاساییەكانیان بكەن دژی چالاكوانەكان. بەوتەی خوزاعی، هەموو لایەنە حكومی و دادوەرییەكان و تەنات پارتەكانیش، دەزانن دەستگیركراوەكان بێتاوانن لەو تۆمەتانەی ڕوبەڕویان كراوەتەوە و كاری سوتاندن خەڵكانی ئاژاوەگێر ئەنجامیانداوە نەك خۆپیشاندەران.  خوزاعی ئاماژەی بەوەكردووە، بێدەنگ نابن لە هەوڵەكانی سەپاندنی حوكمی یاسایی بەسەر ئەو بێتاوانانەداو سەرلەنوێ خۆپیشاندان ڕێكدەخەن بۆ ئازادكردنیان، ئەگەر هەوڵەكانیان شكستبهێنێت، داواشی لەحكومەتی ناوەندی كردووە دەستوەردان بكات بۆ یەكلایكردنەوەی ئەو دۆسیەیەو ئازادكردنیان. حزبەكان بەهانە بەچالاكان دەگرن بەرپرسانی بەسرە باسلەوەدەكەن، خۆپیشاندەران ڕوبەڕوی سكاڵای بەهانە پێگرتن بونەتەوە لەلایەن پارتە سیاسییەكانەوە. رامی ئەلسەكینی پەرلەمانتار لەسەر پارێزگای بەسرە لەلێدوانێكی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاندووە:" ئەو سكاڵایانەی لەسەر چالاكان تۆمار كراون، سكاڵای بەسیاسكراو و بەهانە پێگرتنن، كە لەلایەن حزبی (پأر الله)وە، تۆمار كراون. رامی ئەلسەكینی دەڵێ" ئەو چالاكانەی دەستگیركراون ئاشتیخوازن". ئاماژەی بەوەشداوە، لەسەر ئەو پرسە لەگەڵ قاسم ئەعرەجی وەزیری ناوخۆ قسەی كردووە و ئەویش لای خۆیەوە ڕایگەیاندووە، ئەو دۆسیەیە پەیوەستە بەدادگای عێراقی و داوای لەو حزبەش كردووە، هەرچی بەڵگەیەكی هەیە لەسەر ئەو تۆمەتانەی ڕوبەڕوی خۆپیشاندەرانی كردوەتەوە با بیخاتەڕوو.

(درەو میدیا): عادل عەبدولمەهدی ڕەتیدەكاتەوە هیچ بڕیارێكی دابێت، دەشڵێت، هەموو ئەو لێدوانانەی دەخرێنە پاڵ ئەو، دوورن لەڕاستییەوە. نوسینگەی ڕۆژنامەوانی عادل عەبدولمەهدی راسپێدراو بە پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت لە عێراق، لەبەیاننامەیەكدا ڕایگەیاند، ژمارەیەك لە پێگەو پەڕە لە تۆڕە كۆمەڵایەتیەكان لێدوان دەخەنە پاڵ عادل عەبدولمەهدی‌و زانیاری هەڵبەستراو لەبارەی كۆمەڵێك بڕیار بەناوی سەرچاوەی نادیارەوە، بڵاودەكەنەوە. نوسینگەكەكەی عەبدولمەهدی ئاماژە بەوەدەكات، ئەو لێدوانانەی بەناوی سەرچاوەوە، یاخود قسە لەسەر دەركردنی بڕیار دەكەن، دوور و نزیك ڕاستییان تێدانیە و سەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو هیچ شتێكی لەوبارەیەوە بڵاونەكردوەتەوە. نوسینگەی ڕۆژنامەوانی عەبدولمەهدی، داوایكردووە، تەنها پشت بەو هەواڵە ڕەسمیانە ببەسترێت كە عادل عەبدولمەهدی یان لەلایەن نوسینگەی ڕۆژنامەوانییەكەیەوە بڵاودەكرێنەوە.   چەند پێگەیەك لە تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان بەمدواییە كۆمەڵێك هەواڵیان بەناوی عادل عەبدولمەهدی بڵاوكردەوە، لەوانە ئەژمارنەكردنی ئەمساڵی خوێندن بۆ خوێندكاران بە دەرنەچوو.  

(درەو میدیا): پۆلیسی توركیا پێیوایە جەمال خاشقچی نوسەر و ڕۆژنامەنوسی ئۆپۆزسیۆنی سعودی لەناو كۆنسوڵگەری ئەو وڵاتە لە ئیستانبوڵ كوژرابێت، سەرچاوە ئاگادارەكان باس لەوەدەكەن، تیمێكی سعودی دوای ئەشكەنجەدانی، پارچەپارچەی كردووە، لەكاتێكدا دەسەڵاتدارانی سعودیە پێداگری دەكەن لەوەی دوای چوونی بەماوەیەكی كەم، كونسوڵگەری وڵاتەكەیانی بەجێهێشتووە. ئاژانسی هەواڵی (ڕۆیتەرز)، شەوی ڕابردوو لەزاری دوو سەرچاوەی توركییەوە بڵاویكردەوە، هەڵسەنگاندنی سەرەتایی پۆلیسی توركیا ئاماژە بەوەكات، خاشقچی كە ڕۆژی سێ‌ شەممە دوای چوونی بۆ كونسوڵگەری سعودیە دیارنەماوە، لەناو كونسوڵگەرییەكەدا كوژراوە، یەكێك لە سەرچاوەكانیش وتویەتی" پێمانوایە بەئەنقەسەت كوژراوەو تەرمەكەشی براوەتە دەرەوەی كونسوڵخانەكە". هاوكات، ئاژانسی هەواڵی فەرەنسی لە زاری سەرچاوەیەكی نزیك لە حكومەتی توركیاوە بڵاویكردوەتەوە، پۆلیس وای بۆ دەچێت خاشقچی لەناو كونسوڵگەری سعودیە بەدەستی تیمێك كوژرابێت، كە ئەو تیمە بەشێوەیەكی تایبەت ئەو ڕۆژە لە سعودیەوە هاتوەتە ئەستنەبوڵ و هەمان ڕۆژ گەڕاوەتەوە. ڕۆژنامەی (واشنتۆن پۆست)یش، لەزاری دوو سەرچاوەی ئاگادار لە لێكۆڵینەوەكانی ئەو ڕوداوە بڵاویكردوەتەوە، ئەو تیمەی كە خاشقچیان كوشتووە، لە سعودیەوە هاتون و پێكهاتوون لە 15 كەس.. ئەگەر كوژرانی خاشقچی تەئكید بكرێتەوە، ئەوە بەهەڵكشانێكی شۆككەری سعودیە دادەنرێت بۆ بێدەنگكردنی ئۆپۆزسیۆن.  لایخۆیەوە، پێگەی (میدل ئیست ئەی) بڵاویكردەوە، ڕۆژنامەنوسە سعودییەكە پێشئەوەی بكوژرێت و لاشەكەی پارچە پارچەبكرێت، ئەشكەنجەدراوە، كە ئەوەش ڕاپۆرتە ڕۆژنامەوانییەكانی تر لەزاری سەرچاوە ئاگادارەكانەوە تەئكیدیان لێكردوەتەوە.   ڕۆژنامەی (نیویۆرك تایمز)یش، لە زاری تۆران كشلاكچی سەرۆكی كۆمەڵەی (ماڵی ڕاگەیاندنكارانی عەرب)وە بڵاویكردەوە، بەرپرسانی توركیا تەئكیدیان كردووە، كە خاشقچی كوژراوەو لاشەكەشی شێوێندراوە، ڕۆژنامەكە لە زاری بەرپرسێكی عەرەبەوە كە ناوی نەهێناوە ڕایگەیاندووە، بەفیعلی لاشەكەی شێوێندراوە.  كاردانەوە نێودەوڵەتییەكان  وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا لە بەیاننامەیەكدا ڕایگەیاند" ناتوانین قسە لەسەر ئەو ڕاپۆرتانە بكەین كە باس لە كوژرانی خاشقچی دەكەن و لەنزیكەوە بەدواداچون بۆ ئەو پرسە دەكەین". كریس مۆرفی سیناتۆر لە ئەنجومەنی پیرانی ئەمریكا لەتویتێكدا لە تۆڕی كۆمەڵایەتی تویتەر نوسیویەتی" ئەگەر ڕاستبێت سعودییەكان دانیشتویەكی ئەمریكییان كێشی كونسوڵگەرییەكان كردبێت و كوشتبێتیان، پێویستە بێتە هۆی گۆڕانكارییەكی جەوهەری لەپەیوەندییەكانیان لەگەڵ شانشینی عەرەبی سعودی". ڕێكخراوی لێبودرنی نێودەوڵەتی ڕایگەیاندووە" كوشتنی خاشقچی ئاماژەیەكی مەترسیدار دەبێت بۆ ڕەخنەگران كە ئەوان لەمەترسیدان تەنانەت لەدەرەوەی سعودیەش". ڕێكخراوی پەیامنێرانی بێسنور دەڵێ" ئەگەر كوژرانی خاشقچی ڕاستبێت، ئەوە كارێی ترسناكەو قبوڵنەكراوە بۆ ئازادی ڕۆژنامەوانی". لەلایەكی ترەوە، محەمەد بن سەلمان جێنشینی پادشای سعودییە، بەئاژانسی بلۆمبێرگی وتووە" خاشقچی لە كۆنسوڵگەری سعودییە چوەتە دەرەوە دوای چەند خولەكێك یان كاتژمێرێك لەچونەژوورەوەی، سعودییە ڕێگە بە توركیا دەدات كۆنسوڵگەرییەكەی بپشكنێ ئەگەر بیانەوێت". بەڵام یاسین ئەكتای ڕاوێژكاری پارتی دادو گەشەپێدانی دەسەڵاتداری توركیا بە كەناڵی (جزیرە)ی ڕاگەیاندووە"داوای ڕونكردنەوەیەی بڕواپێكەر دەكەین لە سعودییە و، ئەوەی شازادەی جێنشین خستویەتیەڕوو بڕواپێكەر نیە".  بەپێی سەرچاوە توركییەكان، ڕەجەب تەیب ئەردۆغان ئەمڕۆ وتەیەك پێشكەش دەكات و ئەگەر زۆرە قسە لەسەر كوژرانی خاشقچی بكات. پێشتریش عومەر چیلیك وتەبێژی پارتی دادو گەشەپێدان ڕایگەیاند، چارەنوسی ڕۆژنامەنوسە سعودییەكەو لایەنی بەرپرس لە ونكردنی ئاشكرادەكەن، ئاماژەی بەوەشداوە"ونبونی ڕۆژنامەنوسێك بەوشێوەیە، پرسێكە دەوڵەتێكی وەك توركیا بەهەستیارەییەوە لێیدەڕوانێت".   جەمال خاشقی كێیە؟ جەمال خاشقچی ئاڵی 1958 لە مەدینە لە دایكبووە و رۆژنامەگەری لە زانكۆی ئیندیانای ئەمریكا خوێندووە و سەرەتا وەك پەیامنێر كاری رۆژنامەوانیی كردووە و لە نەوەدەكانی سەدەی رابردوودا روماڵی رووداوەكانی ئەفغانستان و جەزائیر و كوەیت و خۆرهەڵاتی ناوەڕاستی كردووە و بەوە زیاتر بەناوبانگ بووە. كۆتایی نەوەدەكات بووەتە جێگری سەرنوسەری رۆژنامەی " عەرەب نیوز" و ماوەی چوار ساڵ بەردەوام بووە و ساڵی 2004 وەك سەرنوسەری رۆژنامەی " وەتەن"ی سعودی دیاریكراوە و دواتر بەبێ‌ ئاشكراكردنی هۆكارەكەی لە پۆستەكەی دووخرایەوە و هەمان ساڵ بووە راوێژكاری راگەیاندنی شازادە توركی فەیسەڵ و چەند ساڵێك لە و كارەیدا بەردەوام بووە. ساڵی 2015 خاشقچی بووە بەڕێوەبەری كەناڵی هەواڵی " ئەلعەرەب" كە بارەگاكەی لە مەنامەی پایتەختی بەحرەین بوو و خاوەنەكەشی شازادە وەلید بن تەڵاڵ بوو، بەڵام هەرزوو كەناڵەكە داخرا و هاوكات خاشقچی وەك چاودێرێكی سیاسیی لە زۆربەی كەناڵە عەرەبیی و سعودییەكاندا میوانداری دەكرا. دیسەمبەری 2017 رۆژنامەی " حەیاتی لەندەنی" كە شازادە خالد بن سوڵتان خاوەنی بوو، پەیوەندییەكانی لەگەڵ خاشقچی كۆتایی پێهێنا و قەدەغەخرایە سەر نوسینەكانی بە پاساوی دەستدرێژیكردنە سەر سعودیە. خاشقچی بەوە ناسرابوو كە رەخنەی لە حكومەتی سعودیە دەگرت، بە تیابەتی دوای ئەوەی محەمەد بن سەلمان بووە شازادەی جێنشین و بەڵنێیدا چاكسازی نوێ بكات لە وڵاتدا و دەستیكرد بە هەڵمەتی دەستگیركردن و سەركوتكردن بەوتەی خاشقچی. ونبوونی  رۆژی دووی ئەم مانگە خاشقچی بەمەبەستی مامەڵەی هاوسەرگیری لەگەڵ خەدیجە ئازرو سەردانی كونسوڵگەری سعودیەی كرد لە گەڕەكی لیڤانت و لەو كاتەوە چارەنوسی نادیارە. خەدیجە ئازرو لە لێدوانێكیدا بۆ " بی بی سی " رایگەیاندووە لێپرسراوانی كونسوڵگەریی رێگەیان پێنەداوە بچێتە ژوورەوە و پاشان ئاگاداریان كردوەتەوە كە خاشقچی لە كونسوڵگەریی نەماوە.  

( درەو میدیا): بەپێی راگەیەنراوێكی (گۆشەی ئابوری ژوری توێژینەوەی بزوتنەوەی گۆڕان) لە مانگی ئەیلولدا هەرێمی كوردستان ( 12.370.000) بەرمیل نەوتی رەوانەی بەندەری جیهانی كردووە، كە رۆژانە دەكاتە ( 399.032 ) بەرمیل. راگەیەنراوەكە ئاماژەی بەوەكردووە كە نرخی بەرمیلێكی نەوت 77 دۆلار بووەو هەرێمی كوردستان بە 8 دۆلار كەمتر لە جیهان فرۆشتویەتی بۆ یە نرخی بەرمیلێك نەوتی هەرێم بە 69 دۆلار فرۆشراوە، بەو پێیەش داهاتی مانگی ئەیلولی هەرێمی كوردستان ( 853.530 ) دۆلار بووە. .

( درەو میدیا): لە دوای كۆبونەوەی ئەنجومەنی سەركردایەتی یەكرگرتوو لە بەلاغێكدا بڕیاریدا"  بە رەتكردنەوەی دەرئەنجامە سەرەتاییە راگەیێنراوەكانی هەڵبژاردن، بەهۆی ئەو هەموو پێشێلكاری و ساختەكاریانەی كە رووبەرووی پرۆسەكە بووەتەوە" لەبارەی دابەزینی رێژەی دەنگەكانیشیان رایانگەیاندووە: سەركردایەتی یەكگرتوو راشكاوانە داندەنێت بەو پاشەكشە نەخوازراوەدا و ئامادەیە بۆ لە ئەستۆگرتنی هەر بەرپرسیارێتیەك لەو بارەیەوە رووی تێبكات . بەلاغی كۆتایی كۆبونەوەی ئەنجومەنی سەركردایەتی یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان ئەنجومەنی سەركردایەتی یەكگرتوو:   بسم الله الرحمن الرحیم  بەلاغی كۆبوونەوەی نائاسایی  ئەنجومەنی سەركردایەتی یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان  ئەمرۆ شەممە 6/10/2018 ئەنجومەنی سەركردایەتی یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان بە ئامادەبوونی بەرێز مامۆستا سەلاحەدین محەممەد بەهائەدین ئەمینداری گشتی و بەسەرپەرشتی بەرێز مامۆستا سەعید عەلی عەبۆ سەرۆكی ئەنجومەنی سەركردایەتی كۆبوونەوەیەكی نائاسایی سازكرد بە مەبەستی تاوتوێكردن و هەڵسەنگاندنی پرۆسەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان كە لە 30/9 دا ئەنجام درا ..  سەرەتا كۆبوونەوە سوپاس و پێزانینی خۆی ئاراستەی سەرجەم رێكخستنەكان و ئۆرگانەكانی حیزب و كاندیدە بەرێزەكان و دەنگدەرانی لیستی ( بەرەو ئیصلاح )  كرد و هەوڵ و ماندووبوونەكانیانی بەرزنرخاند. پاشان كۆبوونەوە هەڵوەستەی كرد لەسەر ئەنجامە بەراییە راگەیەنراوەكان و نیگەرانی خۆی دەربڕی بەرانبەر ئەو پێشێلكاری و ساختەكاریانەی كە لایەنەكانی دەسەڵات ئەنجامیان داوە و بووەتە هۆی ناشیرنكردنی پرۆسەكە و زیادكردنی رێژەی دەنگی لایەنەكانی دەسەڵات بە شێوەیەكی نایاسایی و دوور لە پێوەرەكانی دیموكراتی و مافەكانی مرۆڤ .  لەوبارەیەوە كۆبوونەوە بڕیاریدا بە رەتكردنەوەی دەرئەنجامە سەرەتاییە راگەیێنراوەكانی هەڵبژاردنەكە، بەهۆی ئەو هەموو پێشێلكاری و ساختەكاریانەی كە رووبەرووی پرۆسەكە بووەتەوە.  لە تەوەرەیەكی تردا كۆبوونەوە راوەستا لەسەر دابەزینی رێژەی دەنگەكانی یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان بە شێوەیەكی چاوەڕواننەكرا و، لەو بارەیەوە كۆبوونەوە رایگەیاند كە سەركردایەتی یەكگرتوو راشكاوانە داندەنێت بەو پاشەكشە نەخوازراوەدا و ئامادەیە بۆ لە ئەستۆگرتنی هەر بەرپرسیارێتیەك لەو بارەیەوە رووی تێبكات . بۆئەو مەبەستە سەركردایەتی بڕیاریدا هەموو هەوڵەكانی بخاتە گەڕ بۆ چارەسەركردنی دەرهاویشتەكانی ئەم پاشەكشەیە و ئەنجامدانی گۆڕانكاری پێویست لە تێكڕای ئۆرگانە حیزبیەكان و دانانی پلانی پێویست بۆ بەخۆداچوونەوە و خۆنوێكردنەوە و تێپەڕاندنی ئەم قۆناغە خراپە و گرێدانی كۆبوونەوەی گشتی لە زووترین كاتدا . سەبارەت بە بژاردەكانی بەردەم یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان بۆ مامەڵەكردن لەگەڵ دەرئەنجامەكانی كۆتایی هەڵبژاردنەكان، هەر لە بایكۆتكردنی تێكڕای پرۆسەی سیاسی یان هەر هەڵوێستێكی تر، كۆبوونەوە بڕیاریدا بە ئەنجامدانی ئەو رێكارانەی كە لە پێرەوی ناوخۆی حیزبدا دیاریكراوە و هەرچی زووە بڕیار و هەڵوێستی رۆشن لەو بارەیەوە رابگەیەنێت .  لەكۆتاییدا كۆبوونەوە داوای كرد كە رێكخستنەكان و ئۆرگانەكانی حیزب هەموو پێكەوە بە گوڕ و تینەوە  پێشوازی لە قۆناغی نوێ بكەین و ئەرك و بەرپرسیاریەتیەكان جێبەجێ بكەین و بەشكۆ و هیمەتی بەرزەوە پەیام و ئامانجەكانی یەكگرتوو بە ئەنجام بگەیەنین.