(درەو میدیا): سێرگی لاڤرۆڤ وەزیری دەرەوەی روسیا رایدەگەیەنێت، ویلایەتە یەكگرتوەكانی ئەمریكا لەرێگەی كوردەكانەوە دەیەوێت دەوڵەتێكی سەربەخۆ لە خۆرهەڵاتی فورات لە سوریا دابمەزرێنێت. لاڤرۆڤ لە لێدوانێكیدا بۆ " RT فرانس" و " باری ماچ" و " لۆفیگارۆ" وتی:" باوەڕم وایە كە ئیدلیب دوا ناوچەی كێشە نییە لەسەر خاكی سوریا، روبەرێكی بەرفراوان لە خۆرهەڵاتی فورات، كاروباری لێ بەڕێوەدەچێت كە بەهیچ شێوەیەك مایەی قبوڵكردن نییە". لاڤرۆڤ وتیشی:" ویلایەتە یەكگرتووەكان، لە رێگەی هاوپەیمانە سورییەكانییەوە و پێش هەموشیان كوردەكان، هەوڵدەدات ئەو رووبەرە خاكە بۆ بونیادنانێكی دەوڵەتێك بەكاربهێنێت و ئەوەش كارێكی نا شەرعییە". لە بەشێكی تری قسەكانیدا وەزیری دەرەوەی روسیا ئاشكرایكرد كە ئەمریكییەكان لە خۆرهەلاتی فورات دەسەڵاتی هاوتەریت و جێگرەوەی دەسەڵاتی شەرعی سوریا بونیاددەنێن و كاردەكەن بۆ گەڕاندنەوەی ئاوارەكان و نیشتەجێكردنیان". ئاماژەیبەوەشدا ئەوە لە كاتێكدایە ئەمریكا و فەرەنسا و وڵاتانی فەرەنسا نایانەوێت دۆخێكی وا بڕەخسێت ئاوارەكان بگەڕێنەوە ئەو ناوچانەی لەژێر دەسەڵاتی حكومەتی سوریادان. ئاشكراشیكرد ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا لەوانەیە سەرلەنوێ سەركێشییەكی مەترسیدار لە كوردستانی عێراق و بیرۆكەی ئەوەی ناودەبرێت كوردستانی گەورە دەستپێبكات.
( درەو میدیا): ئێستا كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكان سەرقاڵی یەكلاكردنەوەی سكاڵاكانە،لە پێناو ئەوەی ئەو سندوقانەی سكاڵایان لەسەرە یەكلایان بكاتەوە كە ئەگەر سەلمێنرا كە ساختەكاری تیاكراوە ئەوا دەنگەكانی دەستوتێت، بەپێی ئەو بەڵگانەی دەست ( درەو میدیا) كەوتووە لە هەندێك وێستگەو بنكەی دەنگدان رێژەی دەنگدان لە 100%ی تێپەراندووە، كە ئەمەش بەڵگەیە بۆ ساختەكاری لە هەڵبژاردنەكاندا. لە قوتابخانەی هەرمۆتە لە قەزای كۆیە بنكەی ژمارە ( 121708 ) وێستگەی ( 5 – 7 ) رێژەی دەنگدان گەیشتۆتە ( 110% ) و ژمارەیەكی زۆر فۆرمی دەنگدان خراوتە ناو سندوقی دەنگدانەوە، بەپێی قۆرمی ( 53 )ی ئەنجامی قەوارە سیاسیەكان لە بنكەكانی دەنگدان ئەنجامی دەنگدانە لە وێستگەی ژمارە ( 5 - 7 ) بەم شێوەیەیە: وێستگەی ژمارە 7 وێستگەی ژمارە 5 یەكێتی : 426 دەنگ 443 دەنگ بەرەو ئیسڵاح : 1 دەنگ 4 دەنگ سەردەم: 3 دەنگ 1 دەنگ نەوەی نوێ : 12 دەنگ 9 دەنگ گۆڕان : 15 دەنگ 8 دەنگ پارێزگاران : سفر سفر ئازادی: 3 دەنگ 3 دەنگ پارتی : 11 دەنگ 2 دەنگ كۆمەڵ: 3 دەنگ 2 دەنگ هاوكات لە قوتابخانەی ( هەلان ) لە قەزای شەقڵاوە بنكەی ژمارە ( 122701 ) لە وێستگەی ژمارە ( 4 ) رێژەی بەشداربوان ( 103%) بووە ، بەپێی قۆرمی ( 53 )ی ئەنجامی قەوارە سیاسیەكان لە بنكەكانی دەنگدان ئەنجامی دەنگدانە لە وێستگەی ژمارە ( 4 ) بەم شێوەیەیە: پارتی: 385 دەنگ یەكێتی : سفر گۆڕان 2 دەنگ كۆمەڵ: 1 دەنگ نەوەی نوێ: 1 دەنگ بەرەو ئیسلاح : سفر ئەمە لە كاتێكدایە كۆمسیۆنی هەڵبژاردن لە ئێستادا سەرقاڵی یەكلاكردنەوەی سكاڵاكانە كە ئێستا( 779 )سكاڵا ماونەتەوە، كە 348 سكاڵای زەرد، 270 سكاڵای سەوز و 161 سكاڵای سوورن. سكاڵاسوورەكان 77 دانەیان لە هەولێر، 72 سكاڵا لە سلێمانی و 12 سكاڵاش لە دهۆكن، جگە لە سكاڵا سوورەكان 228 سندووقیش قردێلەی سووریان لێدراو . تا ئێستا 85% دەنگەكانی راگەیاندووەو 15%ی دەنگەكان ماوە، هەندێك پێیان وایە ئەو رێژەیەی كە ماوە گۆڕانكاری لە دەنگ و كورسی لیستەكاندا درووست دەكات و هەندێكی دیكەش پێیان وایە ئەو دەنگانەی كەماوە بۆ دانوستانی نێوان هێزەكانەو چاوەڕەوان ناكرێت گۆڕانكاری درووست بكات، بەو پێیەی دۆخی دوای هەڵبژاردنی هەرێم توانای درووستكردنی كێشەی دیكەی نیە.
( درەو میدیا): رۆژنامەی واشنتۆن پۆستی ئەمریكی لە ژمارەی ئەمڕۆ هەینیدا رایگەیاند حكومەتی توركیا، ئیدارەی ئەمریكای ئاگاداركردوەتوە كە تۆماری بیسترا و بینراوی لەبەردەستدایە كە ئەشكەنجەدان و كوشتنی جەمال خاشقچی رۆژنامەنوسی سعودیە لەناو كونسوڵگەری سعودیەدا لە ئیستانبوڵ دەسەلمێنێت. رۆژنامەكە لەسەر زاری چەند بەرپرسێكی ئەمریكا و توركیاوە بڵاویكردەوە كە ئەو تۆمارانە دەریدەخەن رۆژی دووی ئۆكتۆبەر تیمێكی ئەمنیی سعودیە خاشقچیان لەناو كونسوڵگەریدا دەستبەسەركردووە، كە بۆ بەدەستهێنانی بەڵگەنامەی رەسمی سەردانی ئەو شوێنەی كردبوو. بەوتەی ئەو بەرپرسانە لە تۆمارەكەدا دەنگی چەند پیاوێكی تێدایە كە بە عەرەبی قسەدەكەن و هەروەها نیشانیشیدەدات كە چۆن خاشقچی لێپرسینەوەی لەگەڵدا دەكرێت و ئەشكەنجە دەدرێت و دەكوژرێت.
( درەو میدیا): " بۆ پارتی ویەكێتی، لەبری ئەو هەموو وەفدە باڵایە بۆ پۆستە كانتان دەنێرن بۆ بەغداد، وەفدیكیش بنێرن بۆ پێشمەرگەو وقوتی خەڵك".ئەمە وتەی ئەحمەدی حاجی رەشید پەرلەمانتاری فراكسیۆنی كۆمەڵە لە پەرلەمانی عێراق كە لە نوسینێكدا ئاماژەی بەوەكردووە،" لەپرۆژە یاسای بودجەی ۲٠۱۹ پشكی پێشمەگە لەبودجەی وەزارەتی بەرگری عێراق دادەنریت بەبڕی (۳۷) ملیار دینار مانگانە كە بەكۆی گشتی دەكاتە(٤٤٤) ملیار دینار بەڵام تەنها دەزگای دژە تیرۆری عێراق كە (۱۲٠٠٠) چەكدارە بڕی (۷۳۸٠۹۱۱۸۷) حەوتسەدو سی و هەشت ملیار و نەوەدو یەك ملیۆن وسەدو هەشتاو حەوت هەزار دیناری بۆ تەرخان دەكرێت،هەروەها ژمارەی چەكدارەكانی حەشدی شەعبی كەلەبوجەدا پەسەند كراوە بە(۱۲۲٠٠٠) چەكدار بڕی (۲٠۹۸۲۹٠٤۷٠) دوو ترلیۆن ونەوەدو هەشت ملیارو دووسەدو نەوەد ملیۆن وچوارسەدو حەفتا هەزار دیناری بۆ تەرخان كراوە" ئەو پەرلەمانتارەی كۆمەڵی ئیسلامی ئاماژەی بەوەكردووە" لەبەرانبەردا ئەم ژمارانە سەر ژمێری پێشمەرگە نازانرێت كامیان راستە": ۱_ بەپێی لیدوانی شارەزا یەكی ئابوری كەلە وەزارەتی دارای و ئابووری دەوامی دەكرد درایگەیاند، كە ژمارەی موچە خورانی وەزارەتی پێشمەرگە (٤۳۲٠٠٠) كەسن . ۲_ بەپێی لێدوانی ئەندام پەرلەمانەكانی پەرلەمانی كوردستان ژمارەی ئەو كەسانەی كەلەوەزارەتی پێشمەرگە موچە وەر دەگرن(٤۲۸٠٠٠)كەسن . ۳_بەپێی سەرژمێری بایۆ مەتریەكەی حكومەتی هەرێم بێت ژمارەی پێشمەرگە (۲٦٦٠٠٠) كەسن ٤_ بەپێی دەنگدانی تایبەت بێت كەلەم هەلبژاردنەی ۳٠\۹ ئەنجام درا (۱۷٠٠٠٠) كەسن٠ ٥_ بەپێی تەخمین و خەمڵاندی عێراق بیت ژمارەی پێشمەرگە (٤٥٠٠٠) كەسن. ٦_ بەپێی ئەو برە پارەیە بیت كە ئەمریكیەكان تەرخانیان كردوە و بری (٤۲۱) ملیۆن دۆلارە تەنها (٦٠٠٠٠) كەسن . ئەحمەدی حجی رەشید لەكۆتایی نوسینەكەیدا ئاماژە بەوە دەكات"بەتەنها بودجەی تەرخان كراو بۆ حەشدی شە عبی و وەزارەتی بەرگری (۹۹٦۳٥۷٥۱۷٠) نۆ ترلیۆن و نۆسەدو شەست و سێ ملیارو پینج سەدوحەفتاوپینج ملیۆن وسەدو حەفتا هەزار دینارە، بەڵام تەرخانكراو بۆ هەریمی هەرێمی بڕی(۸۹۷٠٤٦۷۲۲٦) ).هەشت ترلێۆن و نۆسەدوو حەفتا ملیارو چوارسەدوشەست و حەوتملیۆن دووسەدوو بیست و شەش هەزار دینارە"
راپۆرتی: درەو میدیا هێشتا ئەنجامی كۆتایی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان رانەگەیەنراوە، بەڵام زانیاریەكان ئاماژە بەوە دەكەن كە لە پشتی پەردەوە گفتوگۆو دانوستان هەیە، بەشێكیان پەیوەستە بە ئەنجامی كۆتایی هەڵبژاردن و بەشێكیشی پەیوەستە بە سەرۆكایەتی پەرلەمان و حكومەتی داهاتوی هەرێمی كوردستانەوە. هەنگاوەكانی پێكهێنانی حكومەت و پەرلەمان ئەگەرچی پارتی دیموكراتی كوردستان لەدوای دیاریكردنی سەرۆك كۆمار لە یەكێتی نیگەران بووەو لە لێدوانی چەندین بەرپرسیدا رایگەیاندووە كە بەقەد قەبارەی خۆیان مامەڵە لەگەڵ یەكێتی دەكەن، بەڵام لێكدانەوەكان بۆ ئەوە دەچن كە پارتی بەبێ یەكێتی ناتوانێت حكومەت پێكبهێنێت، هەربۆیە هاوشێوەی رابردوو حكومەت و پەرلەمان پێكدێت و پۆستەكان دابەش دەكەن، سەبارەت بە حزبەكانی دیكەش چاوەڕەوان ناكرێت وەك رابردوو بەشداریان پێبكرێت بەو پێیەی پارتی و یەكێتی زۆرینەی كورسیەكانیان بەدەستهێناوەو چاوەڕەوان دەكرێت پارتی دیموكراتی كوردستان ووردتر هەیكەلی حكومەت و پەرلەمان دابڕێژێتەوە بۆ ئەوەی وەك چوار ساڵی رابردوو لە پەرلەمان و حكومەت كێشە بۆ بڕیارەكانی درووست نەكرێت و چی بوێت بیكات. پێكهێنانی سەرۆكایەتی پەرلەمانی كوردستان بەپێی زانیاریەكانی (درەو میدیا) هەوڵێكی سەرەتایی هەیە بۆ دیاریكردنی نەخشەی پەرلەمان و حكومەتی هەرێمی كوردستان، ئەگەرچی پارتی ژمارەیەكی زۆری كورسی بەدەستهێناوە بەڵام نایەوێت هەموو پۆستەكان بۆخۆی بەرێت، بەڵام دڵنیایی دەوێت لەو پۆستانەی دەدرێتە لایەنەكانی تر، زانیاریەكان ئاماژە بەوە دەكەن، كە لە پێكهێنانی سەرۆكایەتی پەرلەمانی كوردستاندا كە سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان دەدرێتە یەكێتی و بێگەرد تاڵەبانی پۆستەكە وەردەگرێت، جێگری یەكەمی سەرۆكی پەرلەمان پارتی دەبێت و هێمن هەورامی وەری دەگرێت، جێگری دووەمی سەرۆكی پەرلەمانیش دەدرێتە كۆمەڵی ئیسلامی و عەبدولستار مەجید وەریدەگرێت، بەو پێیەی لە پشتی پەردەوە جۆرێك لێكتێگەیشتن هەیە لە نێوان پارتی و كۆمەڵی ئیسلامی كە بۆ پێش هەڵبژاردنەكان دەگەرێتەوە. پێكهێنانی حكومەتی نوێ لە پرسی پێكهێنانی حكومەتی نوێی هەرێمی كوردستاندا، گفتوگۆ لە نێوان یەكێتی و پارتی رویداوەو بەپێی زانیاریەكانی (درەو میدیا)، پارتی هەموو وەزیرەكانی خۆی لە كابینەی پێشوو دەگۆڕێت، بەڵام بۆ سەرۆكایەتی حكومەت ئەگەرچی باسی مەسرور بارزانیش دەكرێت بەڵام هەموو ئەگەرەكان بەو ئاراستەیەن، كابینەكە دەستپێردرێتەوە بە نێچیرڤان بارزانی، هەر لە پارتی نەزهەت حالی بۆ پۆستی وەزیری ناوخۆ، فرسەت سۆفی بۆ وەزیری داد دیاریكراون، لە یەكێتی نیشتیمانی كوردستان، كە جێگرێكی سەرۆكی حكومەتی بەردەكەوێت قوباد تالەبانی وەری دەگرێت و دەرباز كۆسرەت رەسوڵ بۆ وەزیری تەندرووستی و د. عیزەت سابیر بۆ وەزیری دارایی پێشنیازكراون. كۆمەڵی ئیسلامی كوردستان بە دوو وەزیر بەشدار دەبێت لە حكومەت و پێناچێت یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان بەشداری لە حكومەتدا بكات، بەپێی زانیاریەكانی (درەو میدیا) یەكگرتوو نیازیەتی لە چوار ساڵی داهاتوودا خۆی رێكبخاتەوەو بەشداری حكومەت نەكات، هەرچی بزووتنەوەی گۆڕانە ئەگەر بەشداری حكومەت بكات ئەوا جێگرێكی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی بەردەكەوێت، كە چاوەڕەوان دەكرێت بدرێتە مستەفای سەید قادر. پارتی نیازیەتی دوو جێگر بۆ سەرۆكی حكومەت دابنێت، ئەگەر گۆڕان بەشداری بكات بیداتە گۆڕان ئەگەر گۆڕانیش بەشداری نەكات بیداتە كەمە نەتەوەییەكان، بەو پێیەی یەكێتی سەرۆكی پەرلەمانیشی بەردەكەوێت بۆیە یەك جێگری بەردەكەوێت. تا ئێستا ئەگەر و پێشهاتەكان بەم شێوەیەیە روداوو پێشهاتەكانی داهاتوو ئەگەری گۆڕانی ئەم پێشهاتانەی هەیە.
(درەو میدیا): عادل عەبدولمەهدی سەرۆك وەزیرانی راسپێردراو سێ هەفتەی لەبەردەمدا ماوە بۆ پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەتی عێراق، كە بەپێی وادە دەستورییەكان یەك مانگ دیاریكراوە. بەقسەی سەرچاوەیەكی سیاسی ئاگادار، عەبدولمەهدی بەنیازە لەو ماوەیەی دەستور بۆی دیاریكردووە، زووتر پێكهاتەی كابینەكەی تەواوبكاتو پێشكەشی پەرلەمانی بكات تا متمانە بەدەستبهێنێت. سەرچاوەكە بە ڕۆژنامەی (سەرقولئەوسەت)ی ڕاگەیاندووە، عەبدولمەهدیو ئەندامانی تیمە تایبەتەكەی خۆیان ئامادەكردووە بۆ ئەوەی ڕۆژی 24 ئەم مانگە دوا ڕۆژبێت بۆ تەواوكردنی كابینەی حكومەتو ناردنی بۆ پەرلەمان. سەرچاوەكە ئاماژەی بەوەشداوە، سەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو دەستیكردووە بە وەرگرتنی ناوی كاندید لەهەندێك لە كوتلە سیاسییەكان بۆ پڕكردنەوەی وەزارەتەكانو لەماوەی چەند ڕۆژی داهاتوشدا تەواوی ناوەكانی بەدەستدەگات. بەبەردێك لەدوو چۆلەكەی داوە لەبارەی ئەگەری ئەوەی عەبدولمەهدی سود لەو ناوانە وەردەگرێت كە لەڕێی ئەلیكترۆنییەوە داوایان پێشكەشكردووە بۆ وەرگرتنی پۆستی وەزارەتەكان، سەرچاوەكە دەڵێ:" عەبدولمەهدی بەو هەنگاوە بەبەردێك لەدوو چۆلەكەی داوە، لەلایەك فشاری خستوەتە سەر كوتلە سیاسییەكان تا پەلەبكەن لەپێشكەشكردنی ناوی كاندیدەكانیان بۆ ئەوەی ناچار نەبێت پەنابباتە بەر هەڵبژاردن لەو ناوانەی كە لەڕێی ئەلیكترۆنیەوە بەدەستی گەیشتوە بۆ پڕكردنەوەی وەزارەتەكان، لەلایەكی تر بەو هەنگاوەی بنەمایەكی پڕ لە زانیاری زۆر گرنگی دەستكەوت لەسەر تواناكان لەسەرجەم پسپۆڕییەكان كە ئەكرێت سودییان لێببینرێت لە شوێنە جیاوازەكاندا لەداهاتوودا. بەپێی زانیارییەكان، عەبدولمەهدی ئاستی داواكارییەكانی لەبەردەم ئەوكوتلە سیاسییانە بەرزكردوەتەوە كە هەوڵیانداوە مەرجی بەسەردا بسەپێنن، لەكاتێكدا هەندێك لە كوتلە سیاسییەكان ئازادی تەواویان داوەتێ بۆ هەڵبژاردنی وەزیرەكانی كابینەكەی. سوننەكان ناوی كاندیدیان نەداوە بە عەبدولمەهدی كوتلە سونییەكان ڕەتیدەكەنەوە تائێستا كاندیدیان بۆ وەزارەتەكان پێشكەش بە سەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو كردبێت. محەمەد كەربولی سەركردە لە هاوپەیمانی میحوەری نیشتمانی بە ڕۆژنامەكەی ڕاگەیاندووە، سوننەكان هیچ كاندیدێكیان بۆ وەرگرتنی وەزارەت پێشكەشی عادل عەبدولمەهدی نەكردووە. ڕونیشیكردوەتەوە، كۆبونەوەكانیان لەگەڵ عەبدولمەهدی لەماوەی یەك دوو ڕۆژی داهاتوودا دەبێتو دوای ئەوە لەسەر ئالیەتی كاندیدكردن بۆ وەزارەتەكان ڕێكدەكەون. كەربولی باسلەوەدەكات، ناوی تەكنۆكراتیان هەیە بۆ وەرگرتنی وەزارەتەكانو پشتیوانیش لە سەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو دەكەن، چونكە دەیانەوێت ئەم حكومەت سەربكەوێتو بەرژوەندییەكی گەورەشیان لەسەركەوتنی حكومەتی نوێدا هەیە. "قبوڵی ناكەین هەموو كابینەكە بێلایەن بێت" لەلایەكی ترەوە، پەرلەمانتارێكی كوتلەی بونیاتنان بە ڕۆژنامەی (عەرەبی ئەلجەدید)ی ڕاگەیاندووە، قسەكردن لەسەر پێكهێنانی حكومەتێك كە سەرجەم ئەندامەكانی بێلایەن بن، شتێكی چاوەڕوانكراو نیەو بەئاسانی قبوڵناكرێت لەلایەن زۆربەی كوتلە براوەكانی هەڵبژاردن. ئاشكراشیكردووە" هەندێك لە كوتلەكان پەیوەندییان بە عەبدولمەهدییەوە كردووەو ئەوەیان پێڕاگەیاندووە". ئاماژەی بەوەشكردووە" سەختە هەر حكومەتێك حزبەكان ڕازینەكات زۆرینەی پەرلەمانیی بەدەستبهێنێت، ئەوەش وادەكات سەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو خواستی هێزە سیاسییەكان بەهەند وەربگرێت". ئەو پەرلەمانتارەی هاوپەیمانی بونیاتنان كە ناوی خۆی ئاشكرانەكردووە، ئەوەشی نەشاردۆتەوە" فشاری ناوخۆییو دەرەكی لەسەر عەبدولمەهدی هەیە.. حزبەكان چونەتە ناو هەڵبژاردنەوەو سەركەوتنیان بەدەستهێناوەو دەیانەوێت لەڕێی بەدەستهێنانی وەزارەتەوە بەروبومی خۆیان بچننەوە". باسلەوەشدەكات" دۆخی سروشتی دیموكراسی ئەوەیە پۆستەكان بەسەر پارتە براوەكاندا دابەشبكرێت، ئەگەر وانەبێت سودی هەڵبژاردن چییە". هەر بەقسەی سەرچاوەكە، هەندێك لە سەركردەكانی حەشدی شەعبی كە لەژیر سایەی هاوپەیمانی بونیاتناندان، دەیانەوێت عەبدولمەهدی گەرەنتیان بداتێ كە دەستیان بۆ نەبات، هاوشێوەی حكومەتی ماوە تەواوبوو سەركردەكانی نەكاتە ئامانج.
راپۆرتی: درەو میدیا ئێستا 15%ی ئەنجامی هەڵبژاردنی 30ی ئەیلولی 2018ی پەرلەمانی كوردستان رانەگەیەندراوە و نزیكەی ( 300 هەزار ) دەنگە، هەندێك پێیان وایە گۆڕانكاری لە كورسییەكاندا دروست دەكات و هەندێكیش بە دووری دەزانن و پێیان وایە ئەوەی راگەیەندراوە جێگیرە و ئەستەمە گۆڕانكاری دروست بێت لە كورسییەكاندا. 15% چی دەگۆڕێت؟ بەپێی ئەو دەنگانەی ماوە رابگەیەنرێت كە 15%ی كۆی دەنگەكانەو نزیكەی ( 300 هەزار) دەنگ دەكات و بەشێكی ئەو سندوقانەیە قردێلەی سوریان لێدراوەو ژمارەیان ( 228 ) سندوقە و بە نزیكەیی 60 هەزار دەنگ دادەنرێت، بە هەموو پێوەرێك ئەو دەنگانە گۆڕانكاری لە كورسییەكاندا دروست دەكات، چونكە بەشێك لەو دەنگانە دەسوتێت بەو پێی راگەیندراوەكەی كۆمسیۆن كە لە 29/9/2018 بڵاویانكردەوە لە خاڵەكانی سێیەم و چوارەمدا باس لە پوچەڵكردنەوەی ئەو سندوق و بنکانە دەكات كە دەنگدانی تایبەتیان تێدابووە یاخود كەسانی ئەمنی و سەربازی چونەتە ژوورەوە، كە زۆرێك لە بنكەكان ئەو حاڵەتانەیان تێدابووە واتا دەنگی ئەو سندوقانە پۆچەڵدەكرێنەوە، هەروەك شیروان زرار وتەبێژی كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكان پێی وایە دەنگی ئەو 15%ی ماوە بەشی 5 بۆ 6 كورسی گۆڕانكاری دروست دەكات، بەڵام " درەو میدیا " پەیوەندی بە چەند بەرپرسێكی كۆمسیۆنەوە كرد و زۆربەیان پێیان وابوو ئەو دەنگانە هیچ گۆڕانكارییەك دروست ناكەن. هەریەك لە بزوتنەوەی گۆڕان و یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان كە زەرەرمەندترین لیستی هەڵبژاردنن پێیان وایە ئەنجامی 15%ی هەڵبژاردنەكان گۆڕانكاری لە كورسیەكاندا دروست دەكات. " درەو میدیا" لە چەند سەرچاوەیەكەوە زانیویەتی بزوتنەوەی گۆڕان 3 كورسی دیكەی بەردەكەوێت و ژمارەی كورسییەكانی دەبێتە 15 كورسی و یەكگرتووی ئیسلامی 2 كورسی بەردەكەوێت و ژمارەی كورسییەكانی دەبێتە 7 كورسی، ئەمەش تەنها پەیوەست نیە بە كۆمسیۆن و ژماردنەوەی دەنگەكانەوە بەڵكو پەیوەستە بە گفتوگۆو لێكتێگەیشتنی هێزەكان و دانوستانی نێوانیانەوە. بەڵام پرسیارەكە لێرەوەدا ئەوەیە ئێستا هێزەكان كورسییەكانی خۆیان بۆ دەركەوتووە، ئەو كورسیانەی دەگۆڕێن لە چی لیستێك كەمدەكرێتەوە، كە چاوەكان روویان لە یەكێتی و پارتیە، ئاماژەكان بۆئەوە دەچن پارتی دیموكراتی كوردستان لە بەشێك لە كورسیەكانی خۆی دەبورێت و چاو لە كورسیەك تا 2 كورسی دەپۆشێت كەمبێتەوە ئەوەش لە پێناو دروست نەبوونی كێشە بەتایبەتی كە پارتی هەرچۆنێك بێت براوەی هەڵبژاردنە و دەیەوێت دۆخەكە بە ئارامی تێپەڕێت. هەروەها پارتی چەندین هەوڵیداوە كە نەوەی نوێ و گۆڕان و یەكگرتوو قایل بكات بەوەی بایكۆت نەكەن و رازی بن بە ئەنجامەكان، ئەوەش ئەگەری گۆڕانكاریی لە كورسییەكان زیاتر دەكات، بەڵام پێناچێت یەكێتی رازی بێت بە كەمبونەوەی كورسییەكانی لە كاتێكدا چاوی لە كورسی زیاترە، هەر ئەمەش ئەو ئەگەرە زاڵ دەكات كە ئەستەمە گۆڕانكاری لە كورسییەكاندا دروست بێت، بەو پێیەی ئەو كورسیانە لە چی لیستێك كەمدەبێتەوە. هەندێكی تر پێیان وایە یەكلاكردنەوەی ئەو دەنگانە دانراوە بۆ دانوستان و گفتوگۆی لاینەكان، بەتایبەتی لەسەر شێوازی داهاتووی حوكمرانی لە هەرێمی كوردستان و ئەگەر پارتی دڵنیا نەبێت لەوەی دابەشكردنی ئەو كورسیانە لە قازانجی خۆیدایە، ئەوا هەندێك سەرچاوە ئاماژە بەوە دەكەن، پارتی چاوی لە زیادكردنی كورسییەكانیەتی بۆ46 كورسی و یەكێتیش دەیەوێت كورسیەكانی بگەیەنێتە 23 بۆ 24 كورسی. ئێستا تۆپەكە لە قاچی كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردن نیە، بەڵكو كەوتوەتە قاچی حزبە سیاسییەكان، بەو پێیەی پێشتر بڕیار بوو بە دەنگی دوو لەسەر سێی ئەندامانی كۆمسیۆن ئەنجامی هەڵبژاردن، پەسەند بكرێت واتا دەنگی 6 ئەندام، بەڵام دادگا ئەوەی یەكلاكردەوەو كردیە ( 50 + 1 ) واتا 5 ئەندام ، بۆیە ئەو 15%ی كە ماوە رابگەیەنرێت پەیوەستە بە گفتوگۆی حكومەت و داهاتووی پرۆسەی سیاسی لە هەرێمی كوردستان و مامەڵەو دانوستانی نێوان هێزو لایەنە سیاسییەكان. دابەشكاری كورسی لیستەكان كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردن و راپرسی هەرێمی كوردستان ئەنجامی 85%ـی بەرایی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستانی راگەیاند كە 1355760 دەنگدەر بەشداربووە، بەركەوتەی هەڵبژاردن بۆ كورسیەك 13557.6 بەم شێوەیە: 1- پارتی دیموكراتی كوردستان 595592 دەنگ واتە 43 كورسی و 9304 ماوەی هەیە. 2- یەكێتی نیشتمانی كوردستان 287575 دەنگ واتە 21 كورسی و 2113 ماوەی هەیە. 3- بزووتنەوەی گۆڕان 164336 دەنگ واتە 12 كورسی و 1213 ماوەی هەیە. 5- جووڵانەوەی نەوەی نوێ 113297 دەنگ واتە 8 كورسی و 3567 ماوەی هەیە. 4- كۆمەڵی ئیسلامی 94992 دەنگ واتە 7 و 65 ماوەی هەیە. 5- بەرەو ئیسڵاح 69477 دەنگ واتە 5 كورسی و 1245 ماوەی هەیە. 6- لیستی سەردەم 13708 دەنگ واتە 1 كورسی و 110 ماوەی هەیە. 7- لیستی ئازادی 7069 دەنگ 8-هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری 6886 دەنگ 9- پارتی پارێزگارانی كوردستان 3028 دەنگ بەگشتی 97 كورسی هاتووە و 3 كورسی بە ماوەی زۆرینە دەڕوات بەم شێوەیە: - پارتی دیموكرات 1 كورسی كۆی كورسییەكانی دەبێت بە 44 كورسی - ئازادی 1 كورسی - هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری 1 كورسی
( درەو میدیا): هێزە كوردییەكان یەكهەڵوێست نین سەبارەت بە بەشداریكردن لەحكومەتی داهاتووی عێراق كە عادل عەبدولمەهدی ڕاسپێردراوە بەپێكهێنانی، لەكاتێكدا پارتی دیموكراتی كوردستان مەرجی داناوە بۆ بەشداری، یەكێتی نیشتمانی كوردستان پشتیوانی حكومەتەكەی عەبدولمەهدی دەكات و بەشداردەبێت تیایدا. بەرپرسێكی كورد ڕایگەیاندووە، كورد، بەدیاریكراوی پارتی دیموكراتی كوردستان، تائێستا بڕیاری نەداوە بەشداری لەحكومەتی ئایندەدا بكات، ڕونیشكردۆتەوە، پارتی ڕاڕایە و ترسی ئەوەی هەیە حكومەتەكەی عەبدولمەهدی وەك حكومەتەكانی پێشخۆی (حەیدەر عەبای و نوری مالیكی) بێت، كە هەنگاوێك نەهاتنە پێشەوە بۆ یەكلاكردنەوەی كێشەكانی كوردستان. ئەو بەرپرسە كوردە بەڕۆژنامەی (عەرەبی ئەلجەدیدی) ووتوە، پارتی مەرجی داناوە لەناویدا بەدەستهێنانی وەزارەتی گرنگە لەنمونەی وەزارەتی دەرەوە یان دارایی، وەزارەتی تریش، ڕاشیگەیاندووە، عەبدولمەهدی ڕازینەبووە لەسەر ئەو مەرجە، بەتایبەت لەگەڵ هەوڵەكانی پێكهێنانی حكومەت لە كەسانی بێلایەنی تەكنۆكرات. تەئكیدیشی كردووە، ڕەتكردنەوەی عەبدولمەهدی و قبوڵنەكردنی مەرجەكانی، وای لەپارتی كردووە هەڵویستی ناڕوون بێ تائێستا، پێشبینیشی كردووە لەماوەی چەند ڕۆژی داهاتوو بەڕەسمی هەڵمەتی خۆی ڕابگەیەنێت و ڕەنگە بڕیارەكەشی بەبەشدارینەكردن بێت. لای خۆیەوە، دیار بەرواری پەرلەمانتاری فراكسیۆنی پارتی لەلێدوانێكی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاندووە، زۆرینەی پارتە براوەكان ئەیانەوێت بەشداریبكەن لەحكومەتی داهاتوو، پارتی لەئێستادا خوێندنەوە بۆ پرسی بەشداریكردن و نەكردن دەكات لەحكومەت و تائێستا بڕیارێكی یەكلاكەرەوەنیان نیە بەبەشدارینەكردن. لەبەرامبەردا یەكێتی نیشتمانی كوردستان ڕایگەیاندووە، بەشداری لەحكومەت دەكات و هیچ مەرجێكی بەسەردا ناسەپێنێت، غەیاس سورچی سەركردە لەیەكێتی نیشتمانی كوردستان، ئاماژەی بەوەداوە، حزبەكەی سەرقاڵی پێشنیازكردنی چەند ناوێكە بۆ پێشكەشكردنی بەسەرۆكی حكومەتی ڕاسپێردراو بۆ وەرگرتنی پۆستی وزاری لەحكومەتی نوێ، ئەو سەركردەیەی یەكێتی بەهەمان سەرچاوەی ڕاگەیاندووە، هیچ مەرجێكیان نابێت بۆ عەبدولمەهدی، بگرە دەرفەتی دەدەینێ بۆ ئەوەی ئەو ناوانە دەستنیشانبكات كە بەگونجاویان دەزانێت بۆ بەڕێوەەبردنی وەزارەت. تەئكیدیشی كردووە، كاندیدەكانیان خاوەنی شارەزایی و لێهاتوویی و پسپۆڕین لەئیدارەدانی دامەزراوەكانی دەوڵەت، هیواشی خواستووە، عەبدولمەهدی سەركەوتووبێت لەپێكهێنانی حكومەتێكی نیشتمانی، خزمەتی گەلی عێراق بكات بەبێ جیاكاریكردن لەنێوان پیكهاتەكانی. عادل عەبدولمەهدی سەرۆك وەزیرانی ڕاسپێرارو دوێنێ سێ شممە دەرگای خۆكاندیدكردنی بۆ پۆستی وەزارەتەكانی كابینەی داهاتووی عێراق كردەوە، كە كاتژمێر 4ی پاشنیوەڕۆی ڕۆژی پێنچ شەممە دوا وادەیە بۆ پێشكەشكردنی داواكاری و بەشێك لەكوتلە سیاسەكانیش پێیانوایە، عەبدولمەهدی ناتوانێت حكومەت پێكبهێت بەبێ قبوڵكردنی مەرجی كوتلە سیاسیەكان، تا متمانەیان بەدەستبهێنێت لەپەرلەمان.
(درەو میدیا): هەر پەرلەمانتارێكی عێراق لەمانگێكدا (25 ملیۆن) دینارو لەساڵێكدا (300 ملیۆن) دینار، چوارساڵی خولەكەشی (یەك ملیۆن) دۆلار وەردەگرێت. ئەحمەدی حاجی ڕەشید پەرلەمانتاری فراكسیۆنی كۆمەڵی ئیسلامی لە پەرلەمانی عێراق لەلێدوانێكی تایبەتدا بۆ (دەرەو میدیا) مووچەو ئیمتیازی ئەندامانی پەرلەمانی عێراقی ئاشكراكرد. ئەحمەدی حاجی ڕەشید رایگەیاند، بەپێی بڕیاری ژمارە (282) حكومەتی عێراق، مووچەی پەرلەمانتار هاوتای مووچەی وەزیرەو، بەپێی یاسا ڕێكخراوەو پەرلەمانتار مانگانە (7 ملیۆنو 600 هەزار) دینار وەردەگرێت. سەرباری ئەم موچەیە، بەپێی قسەی ئەحمەدی حاجی رەشید، مانگانە (17 ملیۆن) دیناریش وەك مووچەی مانگانەی پاسەوان دەچێتە سەر ئەژماری تایبەتی پەرلەمانتارو خۆی بەسەر پاسەوانەكانیدا دابەشیدەكات، بەوەش مانگانە بەكۆی گشتی هەر پەرلەمانتارێك (24ملیۆنو 600 هەزار) دینار وەردەگرێت. چەند خەمڵاندنێك • هەر پەرلەمانتارێك لەساڵێكدا (300 ملیۆن) دینارو لەچوار ساڵی خولەكەشیدا (ملیارێك و 200 ملیۆن) دینار وەرگرێت، كە دەكاتە (یەك ملیۆن) دۆلاری ئەمریكی. • كۆی گشتی موچەی پەرلەمانتاران كە ژمارەیان (329) پەرلەمانتارە، مانگانە (2 ملیارو 500 ملیۆنو 400 هەزار) دینارە. • جگە لە موچەی خۆیان، پەرلەمانتاران موچەی پاسەوانەكانیشیان پێدەدرێت كە هەر پەرلەمانتارێك (16) پاسەوانی بۆ دانراوە، كۆی گشتی موچەی پاسەوانی پەرلەمانتاران مانگانە (17 ملیۆن) دینارە. • بۆ هەر پاسەوانێكی پەرلەمانتاران (ملیۆنێكو 62 هەزارو 500) دینار موچە دانراوە، بە (329) پەرلەمانتارەكە (5 هەزار و 264) پاسەوانیان هەیە، هەموو مانگێك (5 ملیارو 593 ملیۆن) دینار موچە بۆ پاسەوانی پەرلەمانتاران دەڕوات. بەكۆكردنەوەی مووچەی مانگانەی پەرلەمانتارانی عێراقو پاسەوانەكانیان كە لەبودجەی گشتی بۆیان خەرجدەكرێت، لەمانگێكدا (8 ملیارو 93 ملیۆنو 400 هەزار) دینار خەرجی موچەی پەرلەمانتارە. ئەم پارەیە بەشێوەی ساڵانەش دەكاتە (97 ملیارو 120 ملیۆنو 800 هەزار) دینار، مووچەی پەرلەمانتارانو پاسەوانەكانیشیان لەماوەی چوارساڵدا كە تەمەنی خولێكی پەرلەمانە، (388 ملیارو 438 ملیۆنو 200 هەزار) دینارە، كە دەكاتە، زیاتر لە (315 ملیۆن) دۆلار، واتە زیاتر (31 هەزارو 500) دەفتەر دۆلاری ئەمریكییان بۆ خەرجدەكرێت.
( درەو میدیا): سبەی پێنجشەممە مەولود چاوشئۆغڵو وەزیری دەرەوەی توركیا سەردانی عێراق و هەرێمی كوردستان دەكات و سەردانەكەی دوو رۆژ دەخایەنێت. وەزارەتی دەرەوەی توركیا لە بەیاننامەیەكدا رایگەیاند چاوشئوغڵو، سبەی پێنجشەممە بە سەردانێكی فەرمی دەگاتە بەغدا و لەگەڵ بەرهەم ساڵح سەرۆك كۆمار و بەرپرسانی تری عێراق و نوێنەری توركمانەكان كۆدەبێتەوە. ئاشكراشیكرد چاوشۆغڵو دوای بەغدا بۆ كۆبوونەوە لەگەڵ بەرپرسانی هەرێمی كوردستان سەردانی هەولێر دەكات.
(درەو میدیا): رۆژی دووشەممە وەزارەتی دارایی حكومەتی عێراق پرۆژە یاسای بودجەی ساڵی 2019 روانەی ئەنجومەنی وەزیران كرد بە مەبەستی پەسەندكردنی. بەپێی ئەو رەشنوسەی پرۆژە یاساكە كە ئامادەكراوە، پشكی هەرسێ پارێزگاكەی هەرێمی كوردستان (هەولێر- دهۆك- سلیمانی) لە بودجەی 2019ی عێراق، بەرێژەی 12.67% خەمڵینراوە، كە دەكاتە (800 ترلیۆن و 741 ملیار و 60 ملیۆن) دینار. بوجەی پەرەپیدانی سێ پارێزگاكەی هەرێمی كوردستانیش (126 ملیارو 367 ملیۆن) دیناری بۆ دانراوە. لە پرۆژە یاساكەدا بوجەی وەبەرهێنان لەڕێگەی قەرزەوە بۆ پشكی هەرێمی كوردستان بڕی (102 ملیارو 361 ملیۆن و 200 هەزار) دیناری بۆ دانراوە. تێكڕای پشكی هەرێم لە بودجەی عێراق • تێكڕای بڕی بوجەی هەرێمی كوردستان لە بودجەی گشتی ساڵی 2019ی عێراق زیاتر لە (800 ترلیۆن و 970 ملیارو 467 ملیۆن) دینارە. بەپێی ئەو زانیاریانەی كە ئەحمەد حاجی رەشید پەرلەمانتاری فراكسیۆنی كۆمەڵی ئیسلامی خستویەتیە روو لە پرۆژەكەدا: • داهاتەكان بە (105 ترلیۆن و 569 ملیارو 686 ملیۆن) دینار خەمڵێندراوە. • خەرجییەكان بە زیاتر لە (128 ترلیۆنو 443 ملیارو 52 ملیۆن) دینار خەمڵێندراوە. • كورتهێنان بە زیاتر لە (22 ترلیۆن و 873 ملیارو 365 ملیۆن) دینار خەمڵێندراوە. • بوجەی بەكاربەر بە زیاتر (95 ترلیۆن و 851 ملیارو 678 ملیۆن) دینار خەمڵێندراوە. • بوجەی وەبەرهێنان بە زیاتر لە (32 ترلیۆنو 591 ملیارو 374 ملیۆن) دینار خەمڵێندراوە. • بوجەی تەرخانكراو بۆ سیادی بە زیاتر لە (46 ترلیۆنو 872 ملیارو 918 ملیۆن) دینار خەمڵێندراوە. • بوجەی تەرخانكراو بۆ گەشەكردنی پارێزگاكان: (یەك ترلیۆن) دینارە. • بوجەی پترۆدۆلار:(یەك ترلیۆن) دینار تەرخانكراوە.
( درەو میدیا): دادگای تێهەڵچونەوەی هەولێر پرسی پەسەندكردنی ئەنجامی هەڵبژاردنی یەكلاكردەوە. لەسەر سكاڵایەكی یەكێتی نیشتمانی كوردستان، ڕۆژی ٧ی ١٠ی ٢٠١٨، دادگای تێهەڵچوونەوەی هەولێری تایبەت بە هەڵبژاردن، ئەو خاڵەی لە بڕیارەكەی كۆمسیۆنی هەڵبژاردن و راپرسی هەرێمی هەڵوەشاندنەوە كە تایبەت بوو بە پەسەندكردنی ئەنجامەكانی هەڵبژاردن بە دەنگی دوو لەسەر سێی كۆمسیاران ئەنجومەنی كۆمسیارانی كۆمسیۆنی هەڵبژاردن و راپرسیی هەرێم لە راگەیەندراوێكدا رۆژی 29/9/2018 چەند بڕیارێكەی دەربارەی ئەنجامەكانی هەڵبژاردن دەركرد. لە بڕگەی پێنجەمی راگەیەنراوەكەدا هاتووە" پەسەندكردنی ئەنجامەكانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان بە دەنگی دوو لەسەر سێی ئەندامانی ئەنجومەنی كۆمسیاران دەبێت". بەڵام بڕیارەكەی دادگای تێهەڵچونەوەی هەولێر پەسەندكردنی كردە ( 50 + 1 ) واتا بە دەنگی (5) ئەندام لە كۆی (9) ئەندامەكەی ئەنجومەنی كۆمسیاران، بەو پێیەش ئەگەر پێنج ئەندامی ئەنجومەنی كۆمسیاران ئەنجامەكە ئیمزا بكەن، ئەوا ئەنجامی هەڵبژاردن بە پەسەندكراو ئەژماردەكرێت: • ئەندامانی كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردن و راپرسی هەرێم پێكهاتوون لە : 3 ئەندامی پارتی 2 ئەندامی یەكێتی 2 ئەندامی گۆڕان 1ئەندامی كۆمەڵ 1 ئەندامی یەكگرتوو واتا تەنها بە ئیمزای ئەندامانی پارتی و یەكێتی دەتوانرێت ئەنجامەكە پەسەندبكرێت كە دەكاتە ( 5 ئەندام). بەو پێیەش دادگا بڕیارەكەی كۆمسیۆنی هەڵوەشاندەوەو چوەوە سەر یاسای كۆمسیۆن بەپێی بڕگەی شەشەمی مادەی پێنجەمی یاسای ژمارە 4ی كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردن و راپرسی" كۆبونەوەی ئەنجومەن دروستە بەئامادەبونی زۆرینەی رەهای ژمارەی ئەندامانی و بڕیارەكانیشی بەزۆرینەی ئامادەبوان وەردەگیرێ، لەكاتێكدا ئەگەر دەنگەكان یەكسان بوون، ئەو لایەنە براوە دەبێ كە سەرۆك دەنگی لەگەڵداوە". بەوپێیەش پەسەندكردنی ئەنجامی هەڵبژاردن پێویستی بە دەنگی زۆرینەی رەهایە، واتا (50+1)، كە دەكاتە دەنگی (5) ئەندامی ئەنجومەنی كۆمسیۆن، بە دەنگی (4) ئەندامیش پەسەند دەكرێت، ئەگەر سەرۆكی كۆمسیۆنیان لەگەڵ بێت. بەڵام لە رۆژی 29/9/2018 ئەنجومەنی كۆمسیاران راگەیەندراوێكی بڵاوكردەوەو لە كە لە بڕگەی پێنجەمیدا دەڵێ" پەسەندكردنی ئەنجامەكانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان بە دەنگی دوو لەسەر سێی ئەندامانی ئەنجومەنی كۆمسیاران دەبێت"، واتا بە دەنگی (6) ئەندام لە كۆی (9) ئەندامەكەی ئەنجومەنی كۆمسیاران.
( درەو میدیا): بەرپرسێكی باڵای توركیا بەڕۆژنامەی نیویۆرك تایمزی وتووە، بەرپرسە ئەمنیەكانی وڵاتەكەی گەیشتونەتە ئەو دەرەنجامەی كە ڕۆژنامەنوس و نوسەری سعودی جەمال خاشقچی لەكونسوڵگەری سعودیە لەئەستەنبوڵ كوژراوە، بە فەرمانی باڵاترین دەسەڵات لەدیوانی شاهانەی سعودی. ئاشكراشیكردووە، پرۆسەی كوشتنەكە ئاڵۆزبووە بەڵام بەشێوەیەكی خێرا ئەنجامدراوە، خاشقچی لەماوەی 2 كاتژمێردا لەگەیشتنی بۆ كۆنسوڵگەری سعودیە لەسەر دەستی تیمێكی تایبەتی سعودیە كوژراوە و جەستەیان بە مشاری لەتكردنی ئێسك پارچە چارچە كردووە كە بۆ ئەو مەبەستە لەگەڵ خۆیان هێناویانە. تیمە سعودییەكە شارەزایی توێكارییان لەگەڵدابووە بەرپرسەكەی توركیا ئاماژەی بەوەداوە، 15 كەسی سعودی رۆژی سێ شەممەی پێشو لەڕێی دوو فڕۆكەوە كە بەكرێ گرتویانە، گەیشتونەتە ئەستەنبوڵ ، ئەو ڕۆژەی كە خاشقچی تیادا ونبووە و دوای چەند كاتژمێرێكی كەم توركیایان بەجێهێشتوەو بەوتەی دەسەڵاتدارانی توركیا زۆرینەیان یان هەموویان سەر بە حكومەتی سعویە بوون یان سەربە دەزگا ئەمنیەكانی ئەووڵاتە بوون. ئاشكراشیكردووە، یەكێك لەو 15 سعودییە شارەزایی بواری توێكاری تەرم بووە، كە پێدەچێت بۆ ئەوە هاتبێت جەستەی خاشقی پارچە پارچە بكات. ناوی بكوژانی خاشقچی بڵاودەكرێنەوە ڕۆژنامەی سەباحی توركی لەژمارەی ئەمڕۆیدا ناوی ئەو 15 سعودییەی بڵاوكردۆتەوە كە گوماندەكرێت خاشقچیان كوشتبێت، ئەوانیش: (میشعەل سەعد ئەلبستانی، سەلاح ئەلتبیقی، نایف حەسەن ئەلعریفی، محەمەد سەعد ئەلزەهرانی، مەنسور عوسمان ئەلبوحسین، خالد ئەلعتێبی، عەبدولعەزیز ئەلهوساوی، وەلید عەبدوڵا ئەلشەهری، خالد عائز، تركی مشرف ئەلەشەهری، سائر غالب ئەلحەربی، ماهر مترب، فەهد شەبیب ئەلبەلوی، مستەفا ئەلمەدنی، سیف ئەلقەحتانی). هەاڵگری ئەمریكا پەیوەندیی تەلەفونیی تۆماركردووە ڕۆژنامەی واشنتن پۆست، بڵاویكردەوە، پێش ونبونی خاشقچی، دەزگای هەواڵگری ئەمریكا پەیوەندی تەلەفونی بەرپرسانی سعودییەی تۆماركردووە كە تیایدا باسیان لەپلانی دەستگیركردنی خاشقچی كردووە، بەوتەی سەرچاوەیەكی ئاگادار لەزانیارییەكان، بەرپرسانی سعودییە ویسویانە خاشقچی كێشبكەن بۆ وڵاتەكەیان، تا لەوی دەستگیری بكەن. لەلایەكی ترەوە بۆب كۆركەر سەرۆكی لیژنەی پەیوەندییەكانی دەرەوە لەئەنجومەنی پیرانی ئەمریكا ڕایگەیاندووە، هەموو پێشهاتەكان ئاماژە بەوەدەكەن هەفتەی ڕابردوو خاشقچی لەناو كونسوڵگەری سعودییە لەئەستنەبوڵ كوژراوە. كۆركەر بۆ پێگەی (دەیلی بێست) ئەمریكی ئاشكراكردووە، ئەو ڕایەی دوای بەدواداچون و زانینی زانیاری هەواڵگری نهێنیە لەبارەی دیارنەمانی خاشقچی، كە لەلای كۆنگرێسە، ڕاشیگەیاندووە، هەرچیەك بەسەر خاشقچی هاتبێت، پێویستە لەسەر سعودییەكان ڕونكردنەوە بدەن. سیناریۆیەكی تر ڕۆژنامەی (دەیلی مەیل)ی، بەریتانی، لەزاری سەرچاوەیەكی نزیك لەخانەوادەی شاهانەی سعودییەوە بڵاویكردۆتەوە، خاشقچی لەڕێی فرۆكەیەكی تایبەتەوە لەتوركیا براوەتە دەرەوە و لەسعودییە دەستبەسەرە و لەژیاندا ماوە. ڕونیشیكردۆتەوە، دوای ئەوەی خاشقچی چۆتە ناوكونسوڵگەری وڵاتەكەی لەئەستنەبوڵ، بە ئۆتۆمبیلێكی جۆری (مارسیدیس _ئێس 500)ی، ڕەش، بەیاوەری ئۆتۆمبیلێكی جۆری ڤانی سپی، كە چوار بەرپرسی سعودییەی لەگەڵ بووە براوە بۆ فرۆكەخانەی ئەستنەبوڵ و بەفڕۆكەیەكی تایبەت گواستراوەتەوە بۆ دوبەی و لەوێشەوە بۆ ڕیاز و ئێستا لەوێ دەستبەسەرە. خەدیجە خاشقچی پەیامی بۆ ترەمپ و خانمی یەكەم هەیە خەدیجە جەنگیز دەستگیرانی خاشقچی داوای هاوكاری لەدۆناڵد ترەمپی سەرۆكی ئەمریكا دەكات لەپێناو ڕۆشنایی خستنەسەر پرسی خاشقچی، خەدیجە، دەستیگرانە توركییەكەی خاشقچی وتارێكی لەڕۆژنامەی واشنتن پۆست بڵاوكردۆتەوەو تیایدا داوا لە ترەمپ و میلانیای خانمی یەكەمی ئەمریكا دەكات بەدواداچون بۆ پرسی دیارنەمانی خاشقچی بكەن. خەدیجە لەوتارەكەیدا، داوای لەجێنشینی پادشاری سعودییەش كردووە تۆماری كامێرای چاودێری كۆنسولگەری سعودییە لەئەستنەبوڵ بڵاوبكاتەوە. باسی ئەوەشی كردووە كە ئەو و خاشقچی ئامادەكارییان دەكرد بۆ هاوسەرگیری، بەو هۆیەشەوە سەردانی كونسوڵگەرییەكەی كردووە، نوسیویشێتی" هەموو ئەوەی پێویستمان بوو پەراوێك بوو". لەبەشێكی تری وتارەكەیدا دەڵیت، دوای یەكەم دیداری ئیجابی لەگەڵ كارمەندانی كونسوڵگەری سعودییە چەند ڕۆژێك پێش ونبونی، لە2 ئەم مانگە جارێكی تر سەردانی كونسوڵگەرییەكەی كردووە بەبێ ئەوەی هیچ گومانێكی هەبێت كە ئاسایشی پارێزراوە. تەئكیدیشی كردووە، خاشقچی چۆتە ناو كونسوڵگەرییەكە و هیچ بەڵگەیەك نیە كە لەوێ هاتبێتە دەرەوەو، ڕۆژ لەدوای ڕۆژیش ئومێدی بەبینینەوەی خاشقی لاوازتر دەبێت.
لە راپۆرتێكدا رۆژنامەی ئاژانس بڵاویكردۆتەوە ، دوای کۆتاییهاتنی کابینەی هەشتی حکومەت و خولی چوارەمی پەرلەمانی کوردستان، سەرجەم پەرلەمانتار و وەزیرەکان مووچهی شهش مانگیان پێ دهدرێت و دواتریش به 80%ی مووچهکانیان خانهنشین دهکرێن، بڕی ئهو پارهیهی که 111 پهرلهمانتار و 19 وهزیر وهری دهگرن زیاتر له 6 ملیار دیناره. مووچهی مانگانهی ههر ئهندام پهرلهمانێك ههشت ملیۆن دیناره و بۆ 6 مانگ ههر پهرلهمانتارێک 48 ملیۆن دینار وهردهگرێت، ههر 111 پهرلهمانتارهکه 5 ملیار و 328 ملیۆن دینار دهکات. وهزیرهکانیش 6 ملیۆن و 800 ههزار دینار مووچهیانه و ههر وهزیرێک مووچهی شهش مانگهکهی دهکاته 40 ملیۆن و 800 ههزار دینار، مووچهی سهرجهم وهزیرهکانیش به یهکهوه دهکاته 775 ملیۆن و 200 ههزار دینار. کۆی ئهو پارهیهی دهدرێت به پهرلهمانتار و وهزیرهکان دهکات 6 ملیار و 103 ملیۆن و 200 ههزار دینار. مهڕوان گهڵاڵی، پەرلەمانتاری خولی چوارەمی پەرلەمان لە فراکسیۆنی کۆمەڵ ڕایگەیاند، ئەو کارە یاساییە و هەر کەسێک خانەنشین بکرێت مووچەی شەش مانگی تهواوهتی مووچهکهی بەسەر یەکەوە دەدرێتێ و ئەوە مافێکی پەرلەمانتارە و هیچ هەوڵێکی ڕەتکردنەوەشی نییە. وتیشی: ״دهبێت ئهو پارهیه بدرێته ئهندامانی ئهم خولهی پهرلهمان لهبهر ئهوهی لهم خولهدا چوار پهرلهمانتار خانهنشین بوون و پارهكهیان وهرگرتووه.״ خانەنشینکردنی ئەو پەرلەمانتار و وەزیرانە بەو مووچە بەرزە و وەرگرتنی ئەو شهش مووچهیان بهسهر یهکهوه لە کاتێکدایە حکومەتی هەرێم بە بیانووی قەیرانی دارایی زیاتر لە دوو ساڵە بەشێکی مووچەی فەرمانبەرانی پاشەکەوت کردووە و تا ئێستاش فەرمانبەران بەو پاشەکەوتەوە مووچە وەردەگرن. شوان ئهحمهد، ئهندامی لیژنهی كاروباری یاسایی خولی چوارەمی پهرلهمانی كوردستان رایگەیاند: ״بۆ ههموو فهرمانبهرێكی حكومهت وایه حهقێكی خۆیهتی كه مووچهی شهش مانگی به تهواوی پێ دهدرێت، بهڵام تهنها وهزیر و پهرلهمانتار و پۆستە باڵاکان دوای چوار ساڵ دهتوانن خانهنشین ببن.״ وهرگرتنی ئهو پارهیهی پهرلهمانتاران له کاتێکدایه که پهرلهمان دوو ساڵ پهک خرا و له ماوهی ئهم خولهشدا تهنها 37 یاسای دهرکردووه. وتیشی: ״نازانم بۆچی تهنها لهسهر پهرلهمان قسه دهكرێت، پێشتر مووچە کەم کراوەتەوە پەرلەمانتار هەیە ئێستا قەرزدارە، هەیە بەهۆی پێنەبوونی پارە نەهاتووە بۆ کۆبوونەوەی پەرلەمان، بۆیە هیچ هەوڵی ڕەتکردنەوەی ئەو پارەیە نییە.״ لەم خولەی پەرلەماندا یاسایەک هەبوو بۆ ڕێکخستنەوەی مووچە و دەرماڵە و خانەنشینی، بەڵام لەم خولەدا نەتواندرێت تێپەڕێندرێت و مووچەی پلە باڵا و خانەشینییەکانیان وەک خۆی ماوەتەوە. هیوا نهسرهدین، سهرۆكی دیوانی پهرلهمانی كوردستان رایگەیاند: ״ههر كهسێك له وهزیفه بێت ئهو پارهیه وهردهگرێت، شهش مانگ مووچهی تهواوهتی بهسهریهکهوه پێ دهدرێت، ئێمه ئامادهكاریمان نهكردووه بۆ پێدانی ئهو پارهیه بهڵام وهكو ئیستحقاقێک نووسراو دهكهین بۆ پێدانی ئهو پارهیه به ئهندامانی پهرلهمان.״
(درەو میدیا): لە تاقیكردنەوەیەكی یەكەمدا لەو جۆرە لەدوای ساڵی 20013وە لە عێراق، مامۆستایانی زانكۆ و خاوەنی پسپۆری و لێهاتوویی، سیڤی كەسسی وپیشەییان پێشكەشدەكەن بۆ خۆكاندیدكردن بۆ وەزارەتەكانی حكومەتی داهاتوو، ئەوەش دوای ئەوەی دوێنێ عادل عەبدولمەهدی سەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو دەرگای خۆپاڵاوتنی بۆ وەزارەتەكانی كابینەی داهاتوو كردەوە. كاردانەوەكان سەبارەت بەو هەنگاوە ناچاوەڕواننەكراوە جیاوازن، لای هەندێك مایەی گاڵتەجارییە و لەبایەخی كەمدەكەنەوە، هەندێكی تر تەنها بە هەڵمەتێكی بانگەشەی دەزانن، لەكاتێكدا بەرپرسان دەڵێن، كاندیدە بێلایەنەكان پشكێكی سادەیان دەبێت لە پۆستە وزارییەكان. ئەمڕۆ دەیان داوای وەزیری گەیەندراوەتە عەبدولەمەهدی بەرپرسێكی نزیك لە نوسینگەی عادل عەبدولمەهدی بەڕۆژنامەی "عەرەبی ئەلجەدید"ی ڕاگەیاندووە، لە كاتژمێری 8ی ئەم بەیانیەوە تا ئەو كاتەی قسەی تیادا دەكات، لەڕێی پێگەی ئەلیكترۆنییەوە كەتایبەت كراوە بەپێشكەشەكردن بۆ پۆستە وزارییەكان، دەیان سیڤی كەسی لەلایەن كەسانی بێلایەنەوە گەیشتوەتە دەستیان، ڕونیشیكردوەتەوە، زۆرینەی ئەوانەی سیڤییەكانیان پێشكەشكردووە، مامۆستای زانكۆ و پزیشك و ئەندازیار و خاوەن پسپۆری و شارەزایی بەرزن. ئەو بەرپرسە كەناوی خۆی ئاشكرانەكردووە، ڕاشیگەیاندووە" لیژنەی تایبەت دەستیكردووە بەڕێكخستنی دۆسیەی پێشكەشكاران و دواتر دەخرێنە بەردەم شارەزایانی بواری یاسایی تا بەراوردی بكەن بە مەرجە دەستوری و یاساییەكان كە پێویستە بونی هەبێت لە كاندیدی پۆستی وەزیر، ڕونیشكردوەتەوە، دوای هاوتاكردنیان، ئەو دۆسیانەی هاوتانین پەراوێزدەخرێن و، ئەوانەی هاوتان بەرزدەكرێنەوە بۆ لیژنەی باڵا بۆ تەماشاكردنیان و دیاریكردنی باشترین لەوانەی داوایان پێشكەشكردووە بۆ دەستنیشانكردنیان وەك وەزیر. دەرفەتی گەورەی لەبەردەم تەكنۆكراتی بێلایەندا نیە تایبەتمەندی دیاریكراو هەیە بۆ كێبڕكێكردن لەنێوان كاندیدەكاندا، كە پەیوەستە بە شارەزایی و ناوبانگی نیشتمانی و لێكۆڵینەوەی تایبەت وبەرزكردنەوە و ئەو پۆستانەی كاندید هەیبووەو هەموو ئەمانە وەك خاڵ حساب دەكرێن و دەبنە بنەمای كێبڕكێ لەنێوان ئەوانەی داوایان پێشكەشكردووە و شیاوترینیان دەستنیشانبكرێت. پرۆسەی پێشكەشكردنی ناوی كاندید تا كاتژمێر 4ی پاشنیوەڕۆی ڕۆژی پێنج شەممەی داهاتوو بەردەوام دەبێت و لەماوەی دوو بۆ سێ ڕۆژدا ناوەكان یەكلادەكرێنەوە، ئەمەش بەقسەی سەرچاوەكە. لەچوارچێوەی ئەم ڕایە دژ بەیەكانەدا، ژمارەیەك لەبەرپرسان جەختدەكەنەوە كە دەرفەت هەیە بۆئەوەی كاندیدە بێلایەنەكان هەندێك لە وەزارەتە لاوەكییەكان وەربگرن، لە سایەی ئەو ململانێ توندەی كە لەنێوان كوتلە سیاسییەكان لەئارادایە لەسەر پۆستە وزارییەكان. پەرلەمانتارێكی هاوپەیمانی (بونیاتنان) ڕایگەیاندووە، قسەكردن لەپێكهێنانی حكومەت لەلایەن كەسانی تەكنۆكراتی بێلایەن زیادەڕۆیی تیادەكرێت، چونكە عەبدولمەهدی پێویستی بە متمانەی كوتلە سیاسییەكان دەبێت، ناتوانێت متمانە بۆ حكومەت بەدەستبهێنێت لەڕێی ڕازیكردنی ئەو كوتلانەو وەرگرتنی وەزارەتی گرنگەوە، ڕونیشیكردوەتەوە، كوتلە سیاسییەكان لە سەدا 85 وەزارەتەكانی حكومەتی عەبدولمەهدی بەدەستدەهێنن. ئەو پەرلەمانتارە ڕاشیگەیاندووە، ئاسۆی كراوە لەبەردەم عەبدولمەهدی بەڕێژەی لەسەدا 15 دەبێت لە پۆستە وزارییەكان و كە ڕەنگە بە كاندیدە سەربەخۆكان پڕبكرێتەوە لەڕێی پەنجەرەی ئەلیكترۆنیەوە. ئەوانەی خۆیان كاندیدكردووە باوەڕیان پێی نیە یەكێك لەو كەسانەی كە خۆی بۆ پۆستی وەزیر كاندیدكردووە، بەڕۆژنامەی عەرەبی ئەلجەدیدی وتووە، هیوایەكی زۆریان نیە بۆئەوەی وەزارەت بەدەستهێنن، لەنێوەندی ململانێی حزبەكەكاندا، بەڵام خۆیان كاندیدكردووە و هیواخوازن چانس یاوەریانبێت، هەروەك چانس هاوڕێی عادل عەبدولمەهدی بوو، هیواشی خواستوە ڕۆڵێكی دیاریان هەبێت لە بونیاتنانی دامەزراوەكانی دەوڵەت كە حزبەكان بەدرێژایە 15 ساڵی ڕابردوو وێرانیانكردووە. دوێنێ عادل عەبدولمەهدی دەرگای خۆكاندیدكرن بۆ پۆستە وزارییەكان كردەوە لەڕێی پێگەیەكی ئەلیكترۆنی تایبەتەوە و كاتژمێر 4 پاشنیوەڕۆی ڕۆژی پێنجشەممە ڕێكەوتی 11 ئەم مانگە دەرگای خۆكاندیدكردن دادەخرێت.