ئاسۆ حاجی شێخ عوبەیدوللای نەهری،شؽخ عەبدولسەلام بارزانی،قازی محەمەد،شێخ سەعیدی پیران و شێخ رەزای دێرسمی،هەموویان لە دادگای داگیرکەران لە سێدارەدران چونکە بۆ سەربەخۆیی کوردستان تێکۆشان و بە دەنگی بەرز و عیشقەوە داوای سەربەخۆیی کوردستان و سەرفرازی گەلەکەیان دەکرد و لە دوژمن و داگیرکەر نەترسان. ئەوانەی ئەمڕۆ داوای دادگاییکردنی رابەرانی ئەنجامدانی ریفراندۆمی سەربەخۆیی کوردستان دەکەن ئەوە درێژکراوەی ئیرادەی داگیرکەرانن،سەربەخۆیی خوازانیش درێژکراوەی رابەرانی شەهیدی بزووتنەوەی کوردایەتین لە پێناو سەربەخۆییدا. داگیرکەران وەک بکوژ و دوژمن وەبیر دێنەوە،رابەرانی سەربەخۆیش بوونەتە مێژووی زیندووی گەلی کوردستان کە سەرۆک مەسعود بارزانی دڵی زیندووی ئەو مێژووەیە،کە توانای لە مێژووی سەت ساڵی رابردوو بۆیەکەمجار ئیرادەی میللەتەکەی خۆی بەسەر ئیرادەی داگیرکەران سەربخا و داوا و مافی گەلی کوردستان لە ئازادی و سەربەخۆیی بخاتە بەردەم ویژدانی کۆمەڵگەی مرۆڤایەتی. بارزانی لە یەکم رۆژدا کە لە تەمەنی شازدە ساڵیدا چەکی پێشمەرگایەتی کردە شان بۆ خۆبادان و موزایەدە نەبوو بەڵکو بۆ روبەڕوبوونەوەی داگیرکەر بوو،کە بڕیاری ریفراندۆمی سەربەخۆیشیدا لە پێناو نیشتیمان و میللەتەکەی بوو و بە دەنگی بەرز لە بەردەم جیهاندا هاواری کرد کە گەردەنی خۆی لەو پێناوەدا دادەنێ و هەرگیز لەو بڕیارەی کە شکۆی میللەتەکەی دەکڕێتەوە پەشیمان بوونەوە نیە. ئەوانەی داوای دادگایی کردنی رابەرانی ریفراندۆم دەکەن ئەوەندە ترسنۆک و گچکەن کە تەنها لە بن سێبەری داگیرکەران جێگەیان دەبێتەوە،ئەو داوایە تەنها شایەنی ئەوانەیە کە گەورەیی و هەبوونی خۆیان لە رێزی خیانەتکار و خاکفرۆشان دەبینەوە،ئەو داوایە لە یەک کاتدا و بە درێژایی مێژوو داوای بەغدا،تاران،ئەنقەڕە و دیمەشق بووە کە هەمیشە دەنگێکی نەشازیش لە ناو ماڵی خۆماندا و لە خوێنی خۆمان بە ئاوازی دوژمنان خوێندویانە و خیانەتیان بە خەبات گۆڕیوەتەوە و دایکی نیشتیمانیان لەسەر مؽزی بەرژەوەندی داگیرکەران هەڕاج کردووە. داماننا بارزانی دادگایی نا شەهید کرا،داماننا هەولێر و سلێمانی و هەلەبجە و دهۆکیش لە تۆڵەی داواکردنی سادەترین ماف کە بڕیاردانە لە چارەنووس وەک کەرکوک و شەنگال و خانەقین و مەخمور رادەستی دوژمنان کرایەوە،کێ قازانج دەکا جگە لە داگیرکەران،ئایا ئەو کوردانەی خیانەتیان لە میللەتەکەی خۆیان کرد چیان پێ بڕا لە نەفرەتی میللەتەکەی خۆیان و وەک شەرمەزاری و پەڵەیەکی رەشی مێژوو ناویان دێ،بەڵام ئەوانەی لە پێناو نیشتیمان خەباتیان کرد و قوربانیان دا ئەوە میللەت سەریان بۆ دادەنوێنێ و بە شکۆوە لە بەردەم مەزنیان دەچەمێنەوە. بارزانی بە رابەرایەتی کردنی ریفراندۆمی سەربەخۆیی کوردستان نەک گرەوەی لە دوژمنان و داگیرکەران بردەوە بەڵکو گرەوی لە مێژوو بردەوە و توانی لە هەموو سەرکردە سیاسیەکانی پێش خۆی تێبپەڕێنێ و لە مێژووی سەت ساڵی رابردوودا بۆ یەکەمین جار دەرفەت بۆ میللەتەکەی برەخسێنێ کە بە ئازادی و بە ئیرادەی خۆیان بڕیار لە چارەنووسیان بدەن. لە ساڵیادی سێیەمی ئەنجامدانی ریفراندۆمی سەربەخۆیی کوردستان پێویستە ئەوە بڵێین کە ریفراندۆم سەرکەوت،ئیرادەی گەلی کوردستان سەرکەوت کە سەتا نۆهەت و سێ دەنگی بە سەربەخۆیی دا،بارزانی سەرکەوت کە رابەرایەتی گەورەترین ئامانجی کرد و لە بەرامبەر وڵاتانی داگیرکەر بە گیانێکی پێشمەرگانە وەستایەوە و ملی بۆ هەڕەشەی دوژمنان و پێشنیار کردنی ئیمتیازات لەلایەن ولاتانی زلهێز نەدا و خۆی شەرمەزاری میللەتەکەی نەکرد. ئەوانەی دۆڕان داگیرکەران و دوژمنانی کوردستان بوون کە نەیانتوانی وەک هەموو جار ئیرادەیان بسەپێنن،ئەوانەی دۆڕان ئەو وڵاتانەبوون کە بانگەشەی دیموکراتیەت و مافی مرۆڤ دەکەن،ئەوانە دۆڕان کە نانی بەردەرگای داگیرکەریان بە خوانی براکەیان گۆڕیەوە و وەک خیانەتکار ناویان لە مێژوو تۆمار کرا.

هیوا سەید سەلیم   پرساندن چەمکێکی داتاشراوی پەرلەمانی کوردستانە لە بەرامبەر پڕۆسەی ئاڕاستەکردنی پرسیار بۆ بەرپرسانی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە سەرۆک وەزیرانەوە بگرە  تا ئەندامانی ئەنجومەنی وەزیران و تەنانەت کاربەدەستانی دیکەی حکومەتیش.  ئەم پرسە لە ماددەکانی(٦٩، ٧٣، ٧٤  )ی پەیرەوی ناوخۆی پەرلەمانی کوردستان بە یاسا رێکخراوە، هەر لە چوراچێوەی ئەو بڕگانەشدا ڕێوشوێنی پڕۆسەی ئاڕاستەکردنی پرسیار بۆ سەرۆک وەزیران و وەزیرەکان،   و وەرگرتنەوەی وەڵام لێیان و تەنانەت ئەگەر پێویست بکات وەرگرتنەوەی متمانەش لێیان  دیاریکراوە. هەموو لایەک دەزانین پەرلەمانی کوردستان یەکێک لە ئەرکە سەرەکیەکانی چاودێریکردنی کارەکانی حکومەتە، بۆیە کاتێک ئەندامی پەرلەمانی کوردستان لەسەر ئەدای حکومەت پرسیاری لا درووست دەبێت،  بە پێی یاسا بۆی هەیە پرسیاری نووسراو یان زارەکی لە رێگەی سەرۆکایەتی پەرلەمان ئاڕاستەی سەرۆک وەزیران یان وەزیرەکان بکات (مادەی ٥٨ لە پەیڕەوی ناوخۆی پەرلەمان). شایانی باسە دوو مانگ دەبێت ژمارەیەک ئەندامی پەرلەمانی کوردستان لە فراکسیۆنە جیاجیاکان سەرقاڵی کۆکردنەوەی واژۆی ژمارەی یاسایین بۆ بانگکردنی سەرۆک وەزیران و جێگرەکەی و وەزیری دارایی لەسەر پرسی دواکەوتن و لێبڕینی مووچەی فەرمانبەران، ئەم داوایە ئەگەرچی وەک لە پێشتر ئاماژەمان پێدا داوایەکی ڕەوا و یاساییە، و ئەرکی پەرلەمان و پەرلەمانتارانە کە وەڵامیان بۆ پرسی دواکەوتن و لێبڕینی مووچە دەستکەوێت. بەلام لە بەرامبەر ئەو پرۆسەیدا دەسەڵات لە ماوەی ئەم دوو مانگە هەرچی کارتی بەردەستی هەیە بەکاری هیناوە بۆ شکستهێنان بۆ پرۆسەی پرساندنی بەرپرسە باڵاکانی حکومەت لەوانەی کە لەسەرەوە ئاماژەمان بە پۆستەکانیان کرد. ئاشکرایە کە فشاری لایەنەکانی پێکهێنەری حکومەت بۆسەر پەرلەمانتارانیان تا واژۆکانیان بکێشنەوە بۆ ماوەیەک ئەو پرۆسەی دواخست، چونکە بە پێی مادەی (٧٣)ی لە پەیڕەوی ناوخۆی پەرلەمان ئەندامی پەرلەمان مافی ئەوەی هەیە واژۆی خۆی بۆ پرسی پرساندن بکێشیتەوە، هەر ئەوەش وایکرد تەواوی ئەندامانی فراکسیۆنی سەوز کە جاری یەکەم ژمارەیەکیان  واژۆیان لەسەر ئەو یاداشتە کردبوو واژۆکانیان بکێشنەوە. لە کاردانەوەیەکی دیکەی دەسەڵات لە بەرامبەر ئەو پرسە، ئەو جەند رۆژە پارتی دیموکراتی کوردستان  ڕیکەوتنی خۆی لەگەڵ یەکگرتووی ئیسلامی بۆ پێکهێنانی حکومەتی خۆجێی لە پارێزگای دهۆک هەڵوەشاندنەوە،  ئەمەش لە بەرامبەر هەڵوێستی یەکگرتووی ئیسلامی لە بەرامبەر پرسی پرساندنی حکومەت. پرسی پرساندن بریتیە لە پڕۆسەی یەکەم بۆ  لێسەندنەوەی متمانە لە حکومەت ئەویش بۆ ئەوەی بە ڕێچکەی یاسایی تێبپەڕێت دەبێت بۆ پرساندنی سەرۆک وەزیران پێنج یەکی ئەندامانی پەرلەمان واژۆی یاداشتەکە بکەن،  و دواتریش بۆ وەرگرتنەوەی متمانە دەبێت دوو لەسەر سێی ئەندامانی پەرلەمان دەنگی بۆ بدەن، کە لە ئێستای پێکهاتەی پەرلەمان ئەو پرۆسەیە ئاسان نیە سەربگرێت، ئەی کەوایە بەرپرسانی حکومەت بۆ لە پرساندن دەترسن؟ لێرەدا دەگەینە ئەو ڕاستیەی کە بەرپرسانی حکومەت ترسیان لەوە نیە پەرلەمان بتوانێت متمانەیان لی وەرگرێتەوە، بگرە ترسی جدی ئەوان لەوەیە پەرلەمان بتوانێت بە لایەنی کەمی ئەرکی سەرشانی خۆی هەڵسێت و چاودێری کاروباری حکومەت بکات، چونکە لایەنەکانی دەسەڵات دەمێکە کار بۆ بێ ئیرادەکردنی پەرلەمانی کوردستان دەکەن . لە ئێستادا کە رێژەی یاسایی بۆ پرساندنی سەرۆکی حکومەت تەواو بووە،  دەسەڵات چاوەڕوانی ئەوەی لیدەکرێت کە بە شێوەیەک لە شێوەکان نیسابی یاسایی تێک بدات،  جا بە ترساندن بێت یان بە ئیغرا ماددی و پۆست و پۆستکاری بێت. ئەگەر ئەو هەنگاوەی حکومەت سەربگرێت ئەوا ئەوسا ترساندن جێگای پرساندن دەگرێتەوە،  و دەبێت پەرلەمانی کوردستان فاتیحەی بۆ بخوێندرێت.  

شوان محه‌مه‌د   رەنگە قوباد تاڵەبانی کوڕە بچووکی مام جەلال ئەو کەسە بێت لە حکومەتی هەرێمدا کە پۆستێکی باڵای هەیەو جیاوازە لەوانی دی، ئەوەی ئەم جیادەکاتەوە لە سەرۆکی حکومەتەکەی و هاوسەرۆکانی حیزبەکەی، پیاوێک نییە لەبوارە ئەمنیەکەوە پێگەیشتبێت و چووبێتە ئەو پۆستە، ئەو کەسێکی مەدەنییەو بەپێی پێگەی باوکی و خێزانەکەی، وا دوو کابینەیە جێگری سەرۆکی حکومەتەو، دەبێتە کەسی یەکەمی باڵا دەستی حکومەت لە ناوچەکانی سلێمانی.   من لەو خەڵکانە نیم کە رەش و سپی و خاکیش لەیەک جیانەکەمەوەو، هەموویان بە یەک چاو تەماشا بکەم، تا ئێستا بڕاوا ناکەم قوباد تاڵەبانی هۆکار بووبێت بۆ ئازاردانی جەستەیی کەس، با ئەو راستیەش ببینین لە زۆر هەڕەشەدا کە ڕووبەڕووی رۆژنامەنووسان بۆتەوە ئەم لە ریزی داکۆکیکار بووە لە ئازادی رۆژنامەنووسان. سەرباری ئەم خاڵە پۆزەتیفانەی لەسەر ئەم کەسایەتییە حکومیە هەیە، بەڵام هەرگیز ناکرێت چاوپۆشی لێبکرێت لەسەر یەک ژمارەی گەورەی کێشە کە لەسەرئاستی سلێمانی و هەرێم لە ئارادایە، بەڵام ئەم قوڕقەپ لێی دانیشتووە، نە قسەیەک دەکات، نە هەڵوێستێک نیشان دەدات، بەمەش خۆی خستۆتە ژێر پرسیاری گەورەوە کە ئایا ئەم بەشێک نییە لەو گەندەڵی و رووداوە خراپانەی لە سلێمانی و هەولێر و دهۆک روودەدەن؟   گەندەڵییەکانی سلێمانی:   -    پرسی گەندەڵی لە دەروازەکانی باشماخ و پەروێزخان سنوری هەرێمی تێپەڕاندووە، ئێستا بەرپرسانی عێراقیش لە میدیاکانەوە قسەی لەسەر دەکەن، تۆ لەو پەرلەمانتارانەو لەو میدیانە زانیاری زیاترت لەلایە کەکێ ئەو کارە دەکات، کێ شەوانە لە هێڵی ئاسایشەوە لە باشماخ بەسەدان بارهەڵگر دەپەڕێنێتەوە، کە جگە لە قاچاخەکە ئەو خۆراکانەی دەهێنرێت مەترسی بۆسەر تەندروستی نەک ئێستا، بەڵکو ئایندەی مناڵەکانیشیمان هەیە. پرسیار، قوباد تاڵەبانی هەڵوێستی لەسەر ئەم گەندەڵییە چی یە، ئەو لەکوێی ئەو کێشەیەدایە، کێن لە بەرپرسە باڵاکانی حیزبەکەی ئەم گەندەڵیە دەکەن، ناکرێت و نابێت پێمان بڵێن یەکێتی و هاوسەرۆکانی و مەکتەبی سیاسی ئەو حیزبە ئاگای لەو گەندەڵیە گەورەیە نییە، باشە ئەگەر قوباد تاڵەبانی بەشێک نییە لەم گەندەڵیە، بۆ وەک جێگری سەرۆکی حکومەت لەم دیاردە دزێوە قێزونە کە ناوبانگی ناوچەکانی سلێمانیشی زڕاندووە نایەتە دەنگ، ئایا لەبەرئەوەی حیزبەکەی ئەو کارە دەکات، ئایا لەبەرئەوەی براو ئامۆزاکەی بەرپرسن لەو گەندەڵیە..؟ بۆیە ئەگەر قوباد تاڵەبانی جیاوازە، ئەوا دەبێت لەسەر ئەم کێشەیە بێتە دەنگ، خەڵک کە لەهەڵبژاردنی ٢٠١٨ دا نزیکەی ١٥٠ هەزار دەنگی پێداوە لەبەر ئەوە پێیداوە تا ناو و ناوبانگی سلێمانی چاک و جوان بکات، نەک وەک ئێستا تا ئەوپەڕی خراپی ناوی بزڕێنرێت، خۆ ئەگەر قوباد تاڵەبانی دەرۆستی کەسە دەستڕۆشتووەکانی حیزبەکەی نایەت، زۆر بە ئاشکرا رایبگەیەنێت کە ئەو ناتوانێت دەسەڵاتی خۆی بەسەر ئەواندا بسەپینێت و، خەڵکی کوردستان خۆتان بڕژێنە سەر شەقامەکان و، خۆتان سنورێک بۆ ئەم دزی و گەندەڵیە دابنێن کە بەهۆی توێژێکی کەمی سیاسی دەسەڵاتداری مافیاویە دۆخی ئەم ناوچایەی چەند ساڵ بەرەو دوا گێڕاوەتەوە.   -    پرسی زەویەکانی بەکرەجۆ و رێگای تاسلوجە:   کەس گوومانی لەو گەندەڵییەی ئەو ناوچەیەی سلێمانی نییە کە چه‌ندین به‌رپرسی ئه‌منی، سه‌ربازی، حزبی وحكومی، لەپشت داگیرکردن و بەتاڵانبەردنی ئەو زەویانەوەن، کە ئەمە چەند نموونەیەکیانە و ناوی تۆش لە یەکێکیاندا دێت:   -    سووتانی سنەوبەرەکانی رێگای تاسڵوجە کە  زیاتر له‌ ١٢٠ دۆنمەو ناوی تۆ لەم کێشەیەیاندا دێت کە تۆ داوتە بە کۆمپانیایەک تا بیکات بە گەراج و پێشەنگای ئۆتۆمبیل و شارێکی گەورەی پیشەسازی. تۆ لەکوێی ئەم کارە نا یاساییەدایت و هەڵوێستی خۆت رۆشن بکەرەوە، ئەگەر تۆ بەشدارنیت و بەبڕیاری تۆ نەدراوە بەو کۆمپانیایە بۆ بڕیاری راگرتنی نادەیت و ئەوانەی لە پشت ئەو گەندەڵیەوەن ئاشکرای ناکەیت و نایان دەیتە دادگا.   -    زەویەکانی ته‌نیشت و پشتی قه‌برستانی عه‌واڵ به‌ هاوبه‌شی، کێی لە پشتە..؟    - زەویەکانی به‌رامبه‌ر وێستگەی کاره‌باكه‌ زیاتر له‌ هه‌زار دۆنمە کێ داگیریکردووەو، دەستی کێی تیایە..؟   - زەویەکانی، به‌رامبه‌ر ده‌رگای پیشەسازی  به‌كره‌جۆ، کێی لەپشتە..؟   - زەویەکانی ته‌نیشت فڕۆکەخانەی سلێمانی؟   - زەویەکانی، کێڵگەکانی پەلەوەر ( ده‌واجنه‌كان )..؟    - زەویەکانی کانی گۆمه‌ تا دەگات بە تانجه‌رۆ..؟   - زەویەکانی خوار به‌كره‌جۆ، مەبەست زه‌وییه‌ كشتوكاڵیه‌كانە..؟   - زەویەکانی خه‌لیفاوا كه‌ زیاتر له‌ ١٠٠ پارچه‌ زه‌وی كراوه‌ به‌ناوی کەسێکەوە.   لەم هەموو پرسی گەندەڵی و داگیرکارییەی زەویەکانی سلێمانیدا، تۆ لەکوێدا وەستاویت و هەڵوێستت چییە، من دەمێکە بۆ ئەم پرسانە دەستم لە پارێزگار د. هەڤاڵ ئەبوبەکر ششتووە، هیوادارم تۆ ئەگەر لەم گەمەیەدا نیت، سنورێکی بۆ دابنێیت. ئازادی لەهەولێر و دهۆک..   بەپێی راگەیاندنی دەستەی مافی مرۆڤی هەرێم بۆ دەنگی ئەمەریکا، لە خۆپیشاندانەکانی مانگی تەموز و ئابدا لەناوچەکانی زاخۆ و دهۆک و هەولێر و رانییە زیاتر لە ٣٠٥ چالاکوان و رۆژنامەنووس دەستگیرکران و ١٩ کەسیان لە زیندان هێڵرایەوە بۆ ماوەی چەند هەفتە، ئێستاش هەندێکیان ئازاد نەکراون. ئایا تۆ و ستافی یەکێتی و گۆڕان لە ئەنجومەنی وەزیران ئەم پرسە نایاساییەتان کردە بابەتێکی کۆبوونەوە ئۆنلایەنەکانی خۆتان، هەڵوێستی قوباد تاڵەبانی لەم پێشێلکارییەی بەرامبەر ئازادی خۆپیشاندان و میدیا کراوە لە کوێدایە، تۆ ئەگەر جیاوازبیت لەوانی تر لەکوێی ئەم رووداوانەدایت..؟   ناوچەکانی سلێمانی ئەگەر لە رووی رێگاوبان و بیناسازی و هەلی کارەوە لەهەرێمی کوردستاندا ناوچەیەکی پێشڕەو نەبووبێت، ئەوا لە ڕووی کرانەوەو ئازادی و رووبەڕبوونەوەی گەندەڵی نموونەیەکی جوانی حوکمڕانی بووە بەبەراورد بە ناوچەکانی تری هەرێم، پێش یەکگرتنەوەی هەر دوو ئیدارەی سلێمانی و هەولێر، دیوانی چاودێری ئیدارەی ( سلێمانی ) چەند  بەرپرسی باڵای هەر لە سەرۆکی حکومەتەوە، تا پلەکانی خوارەوە رووبەڕووی دادگا کردنەوە، یان ئەو دەزگایە دوای کردووە بدرێنە دادگا، بەڵام ئێستا ئەم ناوچانە خەریکە بەتەواوی مۆرک و سیفەتە جوانەکانی لەدەستدەدات، کوا هەڵوێستی تۆ..؟    دوا پرسیاریش لە تۆ و سەرۆکی حکومەت مەسرور بارزانی و هاوسەرۆکانی یەکێتی، بافڵ تاڵەبانی و لاهور جەنگییە، تو ویژدانتان ئێوە لە ئەورپا ژیاون حکومی خەڵک بەم شێوەیە دەکرێت کە لە کوردستان ئێوە دەیکەن، یان ئەوەی دەیکەن حوکمی قەرەقوشەو نموونەی لە ناشیرینیدا لە جیهاندا نییە. کێ دەڵێت من جیاوازم، ئەو ئەرز و ئەوەش گەز، فەرموو هەڵوێستەکان و رەفتارت خۆت جیابکەرەوە لەوانی تر!!.  

د.سه‌لام عه‌بدولكه‌ریم   له‌ئه‌گه‌ری جێگیربوونی هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی رێكه‌وتنی خۆجێی نێوان پارتی دیموكراتی كوردستان‌و یه‌كگرتووی ئیسلامی كوردستان له‌پارێزگای دهۆك‌و ده‌ستبه‌رداربوونی قایمقام‌و به‌ڕێوه‌به‌ری ناحیه‌كان، یه‌كگرتووی ئیسلامی نیوه‌ باری سیاسی‌و كاركردنی سیاسی خۆی له‌شانۆی سیاسی باشووری كوردستان راستده‌كاته‌وه‌. راستكردنه‌وه‌ی سیاسی به‌مانای هه‌وڵی خۆساغكردنه‌وه‌ له‌كاری سیاسیدا له‌نێوان به‌شداری كابینه‌ی حكومی‌و حكومه‌تی خۆجێی‌و ئۆپۆزیسیۆنبوون، چونكه‌ تۆ له‌به‌شداری كابینه‌ی حكومیدا، كه‌وه‌زاره‌ته‌كان‌و شوێنی بڕیار‌و كاركردنه‌ ئۆپۆزیسیۆن بیت‌و به‌شدار نه‌بیت، به‌ڵام له‌خواره‌وه‌‌و له‌حكومه‌تی خۆجێیدا به‌شدار بیت، كه‌تاڕاده‌یه‌ك په‌راوێزیه‌‌و ده‌سه‌ڵات‌و رۆڵ‌و كاریگه‌ریش دیاریكراوه‌‌و بگره‌ رێگریشی زیاتره‌، به‌تایبه‌ت كه‌حكومه‌ت‌و زۆرینه‌ی كابینه‌ی حكومی‌و ده‌سه‌ڵاته‌كانی لای پارتێكی سیاسی تر بێت، ئه‌وا هیچ مانایه‌ك بۆكاركردنی سیاسی ته‌ندروست نامێنێته‌وه‌، هه‌روه‌ك ئه‌م به‌شداربوونه‌ خۆجێییه‌ سیحری بانگه‌شه‌ی ئۆپۆزیسیۆنبوونی یه‌كگرتووی ئیسلامی تاڕاده‌یه‌كی زۆر به‌تاڵكردبۆوه‌‌و روبه‌ڕووی ره‌خنه‌ی خه‌ڵكی ده‌كرده‌وه‌. دیاره‌ ئه‌و  به‌شدارییه‌ش په‌یوه‌ندی به‌ئیستحقاقی ئه‌نجامی هه‌ڵبژاردنی پارێزگاكانه‌وه‌ هه‌یه‌‌و یه‌كگرتوو مافی خۆیه‌تی‌و به‌شێكیشی ره‌نگه‌ په‌یوه‌ندی به‌دۆخی ناوخۆیی ئه‌و حزبه‌وه‌ هه‌بێ‌و ئێمه‌ ئاگاداری نه‌بین، به‌ڵام گه‌ر یه‌كگرتوو بیه‌وێت رۆڵی گه‌وره‌تر بگێڕێت‌و جێی ئومێدی زیاتری ئه‌ندام‌و لایه‌نگر‌و جه‌ماوه‌ریش بێت، ده‌بێ ورده‌ ورده‌ هه‌وڵبدات رێساكانی كاری سیاسی باشتر جێبه‌جێ بكات، به‌تایبه‌ت له‌مه‌سه‌له‌ی به‌شداری حكومی‌و ئۆپۆزیسیۆنبووندا، ته‌نانه‌ت ده‌بێ لێره‌ به‌دواوه‌‌و له‌داهاتوودا له‌ئه‌گه‌ری به‌شداری حكومیشدا به‌مانای وشه‌ به‌شدار بێت، كه‌ئه‌مه‌  مه‌حاڵه‌ لای عه‌قڵیه‌تی حكومڕانی كورد وه‌كخۆی جێبه‌جێ بكرێت، به‌ڵام گه‌ر وانه‌بێت ئه‌زمونی سه‌رنه‌كه‌وتووی رابردوو دووباره‌ ده‌كاته‌وه‌.  هاوكات راستكردنه‌وه‌ی نیوه‌ی باره‌ سیاسیه‌كه‌ی تری یه‌كگرتووی ئیسلامی وه‌ك په‌رله‌مانتارێكی كوردستانیشیان داوای كردووه‌ بریتیه‌ له‌كشانه‌وه‌یان له‌حكومه‌تی خۆجێی پارێزگای سلێمانی‌و هه‌ڵه‌بجه‌ش، چونكه‌ ئه‌وه‌ی تائێستا راستده‌بێته‌وه‌ نیوه‌ی باره‌كه‌یه‌ نه‌ك هه‌مووی. ئه‌ڵبه‌ت پێشتریش وتوومه‌ یه‌كگرتوو یه‌ك له‌و حزبه‌ سیاسیانه‌یه‌، كه‌كادیری ناوه‌ندی زۆره‌‌و توانای ئیداره‌دانی ململانێ‌و نه‌فه‌س درێژیان له‌كاری رێكخراوه‌یی‌و سیاسیدا هه‌یه‌، ئه‌گه‌رچی له‌رابردوودا به‌هه‌ندێ هۆكاره‌وه‌ به‌شێك له‌توانا مرۆییه‌كانی ئه‌و كادیره‌ ناوه‌ند‌و سه‌ركردایه‌تیانه‌یان له‌ده‌ستداوه‌، به‌ڵام له‌توانایاندا هه‌یه‌ دروستییان بكه‌نه‌وه‌. بۆیه‌ ئه‌سته‌مه‌ بۆیه‌كگرتووی ئیسلامی، كه‌له‌م كابینه‌دا به‌شدار نییه‌‌و خۆی وه‌ك ئۆپۆزیسیۆن راگه‌یاندووه‌، بتوانێ تاهه‌ڵبژاردنی داهاتوو دێته‌ پیشێ‌و بیه‌وێ قه‌ناعه‌ت به‌خه‌ڵك بكات له‌پرۆسه‌ی سیاسیدا هاوسۆز‌و پشتیوانی بن، تاكه‌مو كورتی‌و باری لاسه‌نگی سیاسی خۆت ته‌واو رێك نه‌كه‌یته‌وه‌، كه‌له‌م قۆناغه‌ی ئۆپۆزیسیۆنبوونی یه‌كگرتوودا خاڵی لاوازی یه‌كگرتووی به‌شدارییانه‌ له‌به‌رپرسیارێتی حكومه‌ته‌ خۆجێییه‌كاندا، كه‌ جگه‌ له‌زیان سودێكی ئه‌وتۆ به‌ئاینده‌ی كاری سیاسی ئه‌م حزبه‌ ناگه‌یه‌نێت له‌رووی چه‌مكی به‌شداری سیاسی‌و ئۆپۆزیسیۆنبوونه‌وه‌ ده‌بوو هه‌ر له‌سه‌ره‌تاوه‌ بوێرانه‌تر بیانتوانیایه‌ له‌گه‌ڵ نه‌چوونه‌ حكومه‌ت بڕیاری كشانه‌وه‌ له‌حكومه‌ته‌ خۆجێیه‌كانی دهۆك‌و سلێمانی‌و هه‌ڵه‌بجه‌ش بده‌ن، ئه‌ڵبه‌ت ئه‌مه‌ بۆ كۆمه‌ڵی ئیسلامیش راسته‌ ناكرێ بۆ پۆست‌و دوو پۆست‌و خاتری كادیر‌و دوو كادیر ته‌واوی رۆڵ‌و ئومێدی حزبه‌كه‌ت بكه‌یته‌ تۆزی به‌ر بای ره‌شه‌بای شه‌قامی سیاسی‌و كاری سیاسی له‌كوردستان، ده‌بێ ئیدی یا له‌حكومه‌ت بی به‌هه‌موویه‌وه‌ یا له‌ده‌ره‌وه‌ بیت، ئه‌گه‌ر هاتوو بڕیارتدا ئۆپۆزیسیۆن بیت، به‌تایبه‌ت به‌شداری له‌حكومه‌تێكدا، كه‌ له‌به‌ر دزی‌و فزی‌و گه‌نده‌ڵی نه‌ك موچه‌‌و شایسته‌ی بژێوی‌و ئه‌رك‌و ماندووبوونی فه‌رمانبه‌رانی به‌ره‌وا نابینێت‌و پێی نادرێ، به‌ڵكو هێنده‌ چاوچنۆكیشه‌ ته‌ماعی كردۆته‌ موچه‌ی موچه‌خۆران‌و هه‌موو چاكسازیه‌كه‌یان له‌كه‌مكردنه‌وه‌‌و لێبڕینی موچه‌ی فه‌رمانبه‌ران كورت كردۆته‌وه‌.

رێبوار كەریم وەلی بابەتی پرساندنی حكومەت لەسەر بابەتێكی گشتی، وا خەریكە لێكەوتەكانی بەسەر تانوپۆی سیاسەتی كوردستان بەدیار دەكەوێ. * بزووتنەوەی گۆڕانی كردە دوو، یەكێتیی كۆن‌و نوێی بەگژیەكدا كرد، (یەك گرتوو)ی كردەوە یەك‌و كۆمەڵیشی لێك كۆكردەوە. * بابەتی پرساندنی حكومەت‌و وەزارەتەكانی یەكێكە لە ئەولەویاتی ئیشی پەرلەمان‌و شتێكی ئاساییە ئەگەر سیستەم دیموكراتی بێت. بەڵام لە كوردستان كراوە بە تابۆ! لە كاتێكدا، پرساندن دەرفەتێكە بۆ ئەوەی حكومەت بتوانێ بە وەڵامی موقنیع بۆ پەرلەمانتاران متمانەی خۆی نوێ بكاتەوە. * یەكجارو لەسەردەمی كابینەی شەشەمی حكومەت سەرۆكوەزیران پرسێندرا. ئیستیزاح كرا. * گۆڕان لە ئەوجی قودرەتدا بوو. روبعێكی پەرلەمانیان لە دەستدا بوو. 17ی شوبات رووی دابوو، لەیادی هەڵەبجەشدا، فەردەیەك لینگە پێڵاویان لە سەرۆكی حكومەت گرتبوو! سەرباری ئەوەش سەرۆكی حكومەت لە لاوازترین پێگەوە هاتە پەرلەمان‌و زۆر بەهێزەوە لێیدەرچوو. * پارتی‌و كۆتاكان زۆرینەی پەرلەمانیان بەدەستە. ئەستەمە حكومەت بە لێسەندنەوەی متمانە هەڵوەشێتەوە، بەڵام لە روانگەی پارتییەوە حكومەتێك كە نەتوانێ پتر لە حەفتا لە سەدی پەرلەمانی لەگەڵدا بێت، چاوشكێن دەبێ. ئەوە باجی شەڕە ژمارەیە! * پارتی لە حزبەكانی دەرەوەی دەسەڵات ناترسێ، بەڵام ترسی راستەقینەی لە حزبە موئتەلیفەكانیەتی كە پێیوایە باریان نییە. بۆیە پرساندنی وا لێ بووە بە مەسەلەی مان‌و نەمان. * بۆ ئەو حكومەتەی ئێستا نابێ پرساندن وەك پردی سیڕاتی لێبكرێت‌و وا نیشان بدرێت كە ئەگەر لەكاتی متمانە وەگرتندا، چەند دەنگێك كەمتر بێنێت دەشكێت. * دەستبردن بۆ ترساندن لە پێناوی نەپرساندن، پارتی گۆشەگیر دەكات. سزادانی ئەو حزبانەی كە لە سۆنگەی ریفراندۆمەوە لە هەڵبژاردندا باجی قورسیان دا، ئێتیك نییە!  

نەوزادی موهەندیس •    نەهامەتی و خوێنڕشتن و قاتوقڕی و برسێتی و جەنگ و ماڵكاولی و داگیركردن و براكوژی و هەژاری و دواكەوتوویی، هەموانیان وەك نەفرەتێكی خودایی گەردنی ئەم كۆمەڵگا و وڵاتەی گرتۆتەوە كە ناودەبرێت بە عێراق و عێراقیەكان،نەك تەنها بۆ ماوەی كەمی دوای دروستبوونی بەزۆرەملێی ئەم دەوڵەتە لەساڵی 1921ی سەدەی ڕابووردوە و كە نزیكبۆتەوە لە 100 ساڵ،بەڵكو ئەم نەفرەتی خوداییە درێژدەبێتەوە بۆ 5هەزار ساڵ لەمەوبەر و هەر لەوكاتەی یەكەمین شارستانێتی مرۆڤایەتی و سۆمەریەكان لە میزۆپۆتامیا و وڵاتی دوو ڕووبار و وڵاتی خاكی ڕەش و ...هتد. و تا ئێستاش هەر بەردەوامە. •    دروستكردنی دەوڵەتی عێراق پێش 100ساڵ بەزۆرە ملێی بەریتانیای داگیركەر و لە پێناو مسۆگەركردنی جێگە و پێگەی خۆی لەناوچەكەدا و دزین و بەتاڵانبردنی سەروەت و سامانی زۆر وزەوەندی ئەم وڵاتە،بەشێوەیەك كە هیچ كات نابێتە وڵاتێكی ئاشتی و ئارامی و خۆشگوزەرانی لەبەرئەوەی لەلایەك بەزۆر پێكەوەلكێنراوە لەنێوان دوو خاكی جیاواز و دوو نەتەوەی سەرەكی جیاوازدا كە عەرەب و كوردە و دواتریش پێكهاتە و كەمینەی تری توركومان و كلدۆئاشوری و ..هتد. تێخزێنراوە و سەرەڕای ئەمەش جیاوازی نەتەوەیی و ئاینی و مەزهەبیشی هاتۆتە سەر و هەمیشە ئەم هەموو جیاوازی و دژ بەیەكانە لە ململانێ‌ و خوێنڕشتنی یەكتردا بوون و ئیدی كات و زەمانی پێویستیان نەبوە بۆ بیركردنەوەیەكی مرۆڤایەتی كە پێكەوە بەئاشتی و ئارامی بژین ،ئەوەندەی لەهەوڵی تۆڵەكردنەوە و خوێنڕشتنی زیاتردا بوون نیوهێندە بەتەنگ ئاشتبونەوە و پێكەوەژیان و گەشەو و پێشكەوتنی وڵاتەكەدا نەبوون. هەربۆیە لەو مێژووە 100 ساڵەیی دوایدا هیچ دەیە ساڵێك شك نابەیت كە عێراق و عێراقیەكان بە ئارامی گوزەرانیان كردبێت.بەڵكو هەمیشە سەرگەرمی شەڕ و جەنگ و كوشت و بڕی یەكتر بوون بەتایبەتیش لە نێوان عەرەب وەك نەتەوەی سەردەست و كوردیش وەكو نەتەوەیەكی داگیر و كوردستانیش وەك خاكێكی دابەشكراو. •    هەربۆیە نەعێراق لەماوەی 100 ساڵی ڕابووردوودا گەشە و پێشەكەوتنی بەخۆوە بینیوە و نەئارامی و ئاسایشیشی بۆ جێگیر بوە،لەبەرامبەریشدا كورد و كوردستانیش بونەتە قوربانی بەردەوام و سووتماككردنی خاك و نەتەوە و نیشتیمانەكەی بۆ ماوەتەوە.بۆیە گەرەكە دوای ڕووخانی ڕژێمی بەعسی صدامی لە 2003دا و هاتنە سەر دەسەڵات لەلایەن نوخبە و كەسان و سەركردەی سیاسی نوێوە،ئەو بەرنامە و نەهج و فكر و تێڕوانینە شۆڤێنی و دەمارگیری عەرەبە وەلا بنرێت و لەگەڵ گۆڕانكاری و پێشهاتە نێودەوڵەتی و ناوچەییەكاندا مامەڵەی بەغداد لەگەڵ هەرێمی كوردستاندا بگۆڕێت و بە پلەی 180 پێچەوانەی هەموو ئاكار و خوو و ڕەوشتە قێزەونەكانی پێشوو هەنگاو بەرەو ئاشتبونەوە و پێكەوەنانی كۆمەڵگایەكی دیموكراسی و ئازادی و وەكیەكی و خۆشگوزەران هەنگاو بنێت و ڕێز لەمافی تەواوی هاوڵاتیان بگرێت بەبێ‌ جیاوازی نەتەوە و ئاین و مەزهەبەكانەوە. تەنها پێوەر هاوڵاتیبون و ئینتیما و خۆشەویستی و خەمخۆری بێت بۆ وڵات و كۆمەڵگاكان. كاربكرێت بۆ بەشداریكردنێكی ڕاستەقینەی كورد و ئەوانی تریش لەناوەندە گرنگ و بڕیار بەدەستەكانی بەغدادا،نەك وەك پێگەیەكی كارتۆنی لێیان بڕوانرێت ،كاربكرێت بۆ بەشداریپێكردنێكی هاوسەنگ و ڕاستەقینە لەتەواوی جومگەكانی حوكمڕانیدا،بۆئەوەی هەموان هەست  بكەن بە ماف و شكۆ و كەرامەتی نەتەوەیی و ئاینی و مەزهەبی خۆیان و وەك هاوڵاتیەكیش لەم نیشتیمانەدا.دەكرێت هەموو كێشە و كەڵەكەبوەكانی چەند ساڵە لەسەر مێزی گفتوگۆ و شەفافانە و دوور لە توندوتیژی و دوور لە هەژموونی دەوڵەتانی دراوسێ‌ پێكەوە و وەك یەك تیم گفتوگۆ بكەن و كاریش بۆ چارەسەركردنیان بكرێت،هەموانش دەستبگرن بە دەستور و ڕێزی بەند و مادەكانیشی بگرن. هەرێم و بەغداد ببنە تەواوكەری یەكتری نەك دوژمن و نەیار و تێكدەری قەوارە و سەروەری و ئارامی و ئاسایشی یەكتری. •    گەر وانەكەن و بەو ئاڕاستەیە هەنگاو نەنێن،ئەوا نەعێراقێكی ئارام و نە كوردستانێكی هێمنیش پەیدا دەبێت و نەگەشە و پێشكەوتن ڕوودەدات و بگرە ڕەوڕەوی مێژوو بە پێچەوانەوە بۆ دواوە دەگەڕێتەوە.مەسەلەی كورد هەم لە عێراق و هەم لە ناوچەكەشدا گرنگ و كاریگەرە و لە ئێستادا بۆتە كارتی فشار و تەنانەت یاریزانێكی سەر گۆڕەپانەكانە و هەموان بە زلهێز و وڵاتانی ناوچەكەشەوە هەوڵی دروستكردنی پەیوەندی و هەمئاهەنگی دەدەن لەگەڵیدا. چونكە كورد بەشێكی گرنگ و زۆر هەستیاری كێشەكانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستە بەهۆی بوونی لە 4 وڵاتی ناوچەكەدا و لەئێستاشدا بۆتە كێشە و مەسەلەی ژمارە یەكی ناوچەكە و پاڵی بە مەسەلەی فەلەستینیەكانەوە ناوە بۆ دواوە. •    بۆیە گرنگە دەسەڵاتدارانی هەرێم لەلایەك و بەغدادیش لەولاوە لەم حەقیقەت و ڕاستی و گۆڕانكاریانە بگەن و لەسەر ئەو بنەمایانەش مامەڵە لەگەڵ یەكتردا بكەن، چونكە تا ئەو كاتەی قەدەری ئەم بەشەی باشوور بە دەوڵەتی عێراقەوە گرێدرابێت دەبێت بەناچاری مامەڵەی لەگەڵدا بكرێت، بەڵام ئەوەی لەماوەی 17 ساڵی ڕابووردوودا هەستی پێدەكرێت و لەسەر زەمینەی واقعیش دەبینرێت ئەوەیە كە هەرێم گەرەكێتی لەو قەفەسی 100 ساڵەییە ڕزگاری ببێت كە ناوی دەوڵەتی عێراقەوە وبەزۆر پێوەی لكێنراوە و دەیهەوێت هەنگاو بەرەو جیابونەوە و سەربەخۆی هەڵبنێت و لەولاشەوە عێراقیش لە گرنگی(( سیاسی و ئابوری و ئەمنی و ...هتد)) و بون و مانەوەی هەرێم لەچوارچێوەی دەوڵەتەكەیدا باش تێگەیشتوە و نایهەوێت بەهیچ جۆرێك لێیداببڕێت،هەربۆیە نە پێكەوە دەتوانن بە متمانەوە كاربكەن و نە دوور لەیەكیش دەتوانن هاوكاری یەكتر بن لانی كەم لەم قۆناغەدا و ئیدی نازانرێت ئایندە چی بۆ پەنهان داون. بۆە ناكرێت بەم شَوەە بەردەوام بن و وەك دوو دەسەڵاتی نەزۆك تەنها لە بازنەیەكی بۆشدا بخولێنەوە و هیوا و ئاوات و ئایندەی هەم كورد و كوردستان و هەمیش عێراق و عێراقیەكان لە گۆڕبنێن لە خەونبینین بە ئاشتی و ئارامی و گەشە و پێشكەوتنەوە.  

سەرتیپ جەوهەر محەمەد جەناح لە 1944 نامەیەكی بۆ مهاتما گاندی نارد، لەبەشێكیدا دەڵێت " یٔێمە میللەتێكین تایبەتمەندی كەلتورو شارستانییەت و زمان و یٔەدەب و هونەری بیناسازیی و ناو و زاراوەی تایبەت بەخۆمان هەیە، بەكورتی یٔێمە تێگەیشتنی تایبەت بەخۆمان هەیە لەژیان و بۆ ژیان، بەپێی هەموو پێوەرو بنەمایەكی یاسای نێودەوڵەتیی یٔێمە گەلین". مەبەستی محەمەد جەناح لە نامەکە، یٔێمە لە هیندستان جیادەبینەوەو هیچ شتێك نییە لەگەڵ هیند كۆمان بكاتەوە، دوای یٔەو نامەیە، یٔیدی هەنگاوی كرداریی بۆ جیابونەوە دەستیپێكردو سەرەنجام لە 1947 پاكستان سەربەخۆیی خۆی راگەیاند. لەبارودۆخێك پاكستان جیابویەوە، كە هەزاران كەس لەتوندوتیژیی نێوان هەردولا ببونە قوربانیی، لەو سەردەمەدا، هیندییەكان گاندیان هەبوو، پاكستانییەكانیش جەناح. لەكاتێكدا جەناح یٔەو نامەیەی بۆ گاندی رەوانەكرد كە بەریتانییەكان كە داگیركەرو كۆڵۆنیالستی هیندستان بوون، رەزامەند بوون لەسەر ناوەرۆكی نامەكە، بەڵكو هاندەربوون بۆ جیابوونەوە.  یٔێمەی كورد هەمان واقعمان هەیە لەگەڵ عیراق، خاك و نیشتیمان و كلتورو دونیابینی خۆمانمان هەیە بۆ ژیان، لەهیچ دوڕیانێك یەكناگرینەوە، هەمان پەیام و نامەمان هەیە كە جەناح نوسیبوی بۆ گاندی، بەڵام زەمینەی گەیاندنی پەیامی كورد وەك گەلێكی ستەملێكراو حیكمەت و سیاسەتێكی لەسەرخۆو زیرەكانەی دەوێت. یٔەو پەیامەی كورد كە سەدان ساڵە خەبات و خوێنی لەپێناو دەڕێژێت، تێكەڵ بەخواستی شەخسی و حزبیی كراو لە 25 یٔەیلول لەژێر ناوی (ریفراندۆم) لەپرۆژەیەكی ناوەخت بۆ دەیان ساڵی دیكە دواخراو زیانێكی زۆر گەورەی بەركەوت. بۆیە رەنگە بپرسین كێ‌ یٔەو نامەیە بنوسێت بۆ بەغدا؟ كێ‌ یٔەو نامەیەمان لێ‌ وەرگرێت؟  عەرەبیش دەڵێت "من استعجل شییٔا قبل اوانه عقب بحرمانه". یٔەوە یٔەمساڵ 3 ساڵ بەسەر پرۆژەی ریفراندۆمدا تێدەپەڕێت، دەپرسین پرسی كورد لەعیراق چەندە لەپاشەكشەدایە؟ یٔەرێ‌ هاوڵاتیانی كوردستان كە بەشداریان لەریفراندۆمەكەدا كرد یٔێستا هەمان پرسیاریان لێبكەینەوە تۆ بڵێی وڵامی یٔێستایان چی بێت؟ لێكەوتەی دوای پرۆژەی ریفراندۆم یٔەوە نەبوو تەنها دوژمنانی كوردستان پیلانگێڕی لەدژی كورد بكەن، یان وڵاتانی زلهێزی وەك یٔەمریكاو بریتانیا دڵنیایی بدەنە بەغدا كە كوردستان بەشێكە لەجوغرافیای عیراق، بەڵكو لێكەوتە خراپەكان دواتر دەركەوتن یٔەویش هاوڵاتیانی كوردستان بۆیان روونبویەوە پرۆژەی ریفراندۆم پرۆژەیەكی قەومیی ستراتیژیی نەبوو، یٔەنجامەكەیشی یٔێستا برسێتی و نەبوونی وایكردووە پیرە دایكێكی جەرگ سوتاوی خاوەن یٔەنفال بەعەرەبێكی شیعە بڵێت (كوردستان یٔەمانەتی تۆ بێت).

ئیبراهیم زوبێدی وەرگێڕانی : ئافەندی مەهاباد    ھیچکات بەمێشکی سەرکردەکانی سیاسی کورد،بەتایبەتی بارزانیەکاندا نەھاتبوو،کە رۆژێ دادێ وڵاتی ئیسرائیل پێگەی دوژمنە سەرەکییەکانی خۆی،یانی وڵاتانی عەرەبی لەدەست بدات و بەتەنیا کۆماری ئیسلامی ئێران لەو پێگەیەدا بمێنیتەوە و ئیسرائیل،"ھەرێمی کوردستان"بخاتە پەراوێزەوە، بۆ ڕازیکردنی ھاوپەیمانە نوێیەکانی لە ناوچەکەدا و سەرمایەگوزاری لەسەر وڵاتانی تر و حیزبەکانی تر لە رۆژھەڵاتی ناوەڕاستدا بکات و پاڵپشتیەکانی خۆی بۆ بەراوردەکردنی خەونی لەمێژینەی گەلی کورد بۆ دامەزراندنی وڵاتی سەربەخۆی کوردستان بەپاڵپشتی و ھاوکاری بێکۆتایی ئیسرائیل و ئەمریکا وەڵا بنێ.  ئیسرائیل و کورد؛ بەپێی نوێترین ڕاپۆڕتی ناوەندی ڕاگەیاندنی (عەرەب ئونڵاین) کە بنکەی سەرەکی ئەو ناوەندی لە وڵاتی بەریتانیایە،(ئیبراھیم ئەڵزوبێدی)نووسەری عەرەب بەو ناونیشانەی سەرەوە دەستی بەنووسینی وتارێک کردوە و دەڵێ؛ لە دوای گۆڕانکارییەکی مشتومڕھەڵگر و پڕ بایەخ،فرۆکەکانی ئیسرائیل بەشێوەیەکی ئازادانە بەئاسمانی وڵاتانی عەرەبستانی سعوودی،بەحرێن،میسر و سوودان بەرزبوونەوە و بەمزووانەش بەسەر ئاسمانی عێراق ومۆریتانیا و مەغریب ـ یشدا،دەفڕن.ھەروەک فرۆکەکانی ھێڵی ئاسمانی کۆمپانیا جیاوازەکانی ھێڵی فرۆکەوانی وڵاتانی جیھان بێ ھیچ کێشە و نیگەڕانی و دژایەتیکردن و سەرسووڕمانێک لە فرۆکەخانەی ئەبووزەبی پایتەختی میرنشینی وڵاتانی عەرەبی دەنیشنەوە. ئیسرائیل ئیتر پێویستی بە چۆڵەکە بچووکەکانی سەر تاقە دارێک نییە،ھەر لەبەر ئەوەشە بڕیاریداوە دەستبەرداری کارتی گوشاری دامەزراندنی وڵاتی سەربەخۆی کوردستان بووە،کە بە ساڵانە دەیھەویست وەک چیرۆکی"ئەسپی تروادە" لەناو دڵی وڵاتانی ناوچەکدا کەڵکی لێوەرگرێت.بەتایبەتی لەدوای ئەزموونی چەندین ساڵەی تاقیکردنەوە و ھەڵە دەچوون،بۆی ڕوونبۆتەوە بەرپرسانی دوو حیزبی دەسەڵاتداری ھەرێمی کوردستان (یەکێتی و پارتی)نەک تەنیا ئەمرۆ،بەڵکوو لە داھاتووشدا و بگرە دوای چەندین سەدەی تریش،شیاو و لێھاتوو و ھێژایی دامەزراندنی دەوڵەتی کوردی سەربەخۆیان نییە.!! نووسەری ئەو وتارە ھەروەھا ئاماژەی بەوەش کردوە،ھەڵوێستی نوێ ئیسرائیل سەبارەت بەھەرێمی کوردستان،نە لەلایەن رۆژنامەنووسێکی عێراقیەوەیە نووسراوە و نە لەلایەن نووسەرێکی عەرەبەوە و بەڵکوو لەلایەن (یەھوود یەعرا)نووسەر و شرۆڤەکاری سیاسی ئیسرائیلیەوە نووسراوە،کە پێوەندی زۆر نزیک و کاریگەری لەسەر ناوەندەکانی بڕیاریدان لە ئیسرائیلدا بۆ ھەموو لایەک ئاشکرایە.(یەھوود یەعرا) بەشێوەیەکی ئاشکرا لە کاناڵی تێڤی (دوانزدە)ی، ئیسرائیلدا ئاماژەی بەو خاڵە کردوە،کە ئیسرائیل لە پشتیووانی و یارمەتی ستراتیژییەکانی لە گەلی کورد بۆ گەیشتن بەسەربەخۆیی بەدرێژایی چەند سەدەی ڕابردوو پەشیمان بۆتەوە.(یەھوود یەعرا) گرنگترین ھۆکاری ئەو پشتیوانیانە دەگەڕێنیتەوە بۆ یارمەتی سەربازی و لۆجستیکی،ناردنی وەفدی ڕاوێژکاری،تیمی پزشکی و پشتیووانی دیپلۆماسی و کڕینی نەوتی ھەرێمی کوردستان بەشێوەیەکی قاچاخ و نھێنی لە بازاڕەکانی جیھاندا و ھەروەھا ئاماژە بەوەش دەکات،کە بۆ خۆی ساڵانێکی دوورودرێژە لەگەڵ ژمارەیەکی زۆر لە سەرکردەکانی کورد پێوەندی بەھێز و دۆستانەی نزیکی ھەبووە و بەردەوام خۆی وەک کەسێکی پاڵپشتیکاری خەباتی ئازادیخۆازی کوردی پێناسە کردوە،بەڵام ئێستا لەدوای لێکۆڵینەوە و چاوەدێری کردنی بارودۆخی ئێستای کوردستان ئەوەمان بۆ ئاشکرا بووە،کە بەرپرسانی دەسەڵاتداری ھەرێمی کوردستان زۆر بەئاسانی ئەو دەرفەتە زێڕینانەی کە بۆیان ڕەخساوە لەدەست ئەدەن.بە گووتەی ئەو نووسەرە ئیسرائیلیە،ھەتا ئەگەر (جۆ باێدن)یش،ببێتە سەرۆککۆماری ئەمریکا،جارێکتر پێشنیاری ڕابردووی خۆی بۆ جیابوونەوەی ھەرێمی کوردستان لە دەوڵەتی لە عێراق ناخاتە بەرباسەوە.ھۆکاری ئەو بابەتەش دەگەڕێتەوە بۆ شکەستی سەرکردە کوردەکانی باشوور لە دەست ھەڵنەگرتن لە ھەڵسووکەوتی چەوتی نەریتی باوی ڕابردوویان،لە بواری شەڕی ناوخۆیی و تووندوتیژی وئاژاوەگێری ناوخۆی خۆیان و ھەوڵدان بۆ دۆزینەوەی ھاوپەیمانی لەدەرەوەی کوردەکان،مەبەست بوونە ھاوپەیمانی ئێران و تورکیە و ھەروەھا نووقمبوون لەناو گەندەڵی دایە.چۆن ساڵانێکی زۆرە ئەو دوو حیزبە خەریکی سڕینەوە و پاکتاوکردنی یەکترین.بەرپرس و سەرکردەکانی ئەو دوو حیزبە (یەکێتی و پارتی)بەساڵانە خەریکی سووکایەتی وجنێودان و پەراوێز خستنی یەکترین و ئێستاش ئەو شەڕەیان گۆازتۆتەوە بۆ ناو ڕاگەیاندن و تۆڕەکۆمەڵایەتیەکان و دیارە یەکێتی و پارتی ئەوەیان پێ باشترە. لایەنگرانی پارتی و بنەماڵەی بارزانی لە شاری ھەولێر و دھۆک لەناوخۆیاندا کێشەیان ھەیە.بەرپرسانی بنەماڵەی تاڵەبانیش کە کۆنترۆڵی شاری سلێمانیەیان بەدەستە،لەدژی بنەماڵەی بارزانی دەجووڵێنەوە،ھەروەھا لەناوخۆی یەکێتی و بنەماڵەی تاڵەبانیشدا کێشە و ناکۆکی زۆر ھەیە و لایەنگرانی ھاوسەری جەڵال تاڵەبانیش لەگەڵ باڵەکانی تری ناوخۆی ئەو حیزبە لە شەڕی نەرم و بەردەوام دان.تەواویی ئەو ناکۆکییانە لەدوای ئەوە ڕویداوە کە ھێزەکانی پێشمەرگەی ئەو دوو حیزبە زۆربەی ئەو ناوچانەی لەدوای شەڕی داعش و شکەستی ئەو گروپە تیڕۆریستیە توانیان بخەنە ژێر کۆنترۆڵی خۆیانەوە،بۆ نموونە شاری کەرکووک کە لە لەلایەن گەلی کورد بە قوودسی کوردستان دەناسرێت،دوبارە لە دەست بدەنەوە و بەرپرسانی ھێزەکانی پێشمەرگەی یەکێتی بێ ھیچ ھەماھەنگییەک لەگەڵ بەرپرسانی ھێزەکانی بارزانی کە لە حاڵەتی شەڕ و بەرگڕی لە ناوچەکانی نزیک شاری کەرکووک دابوون،لەو شارە کە بەشاری نەوت دەناسرێت پاشەکشەیان کرد.(یەھوود یەعرا)ھۆکاری ئەو شکەستە دەگەڕێنیتەوە بۆ گوێ پێنەدانی دەسەڵاتدارانی کورد بەئامۆژگاری و پێشنیاری ھەموو دۆستەکانی خۆیان لە سەروی ھەموویانیش وڵاتی ئیسرائیل،سەبارەت بە ئەنجامدانی پرۆسەی ڕێفراندۆم بۆ سەربەخۆیی و جیابوونەوەی لە عێراق لە پاییزی ساڵی(٢٠١٧ (دا.پرۆسەی ڕێفراندۆم و بەشداری و چوونی جەماوەری ھەرێمی کوردستان بۆ سەر سەندووقەکانی دەنگدان بۆ سەربەخۆیی کوردستان،بووە ھۆکاری ئەوەی کورد زۆربەی ناوچەکانی ژێر کۆنترۆڵی خۆی لە چوارچێوەی جۆگرافیای کوردستانی باشوور لەدەست بداتەوە و لەو کاتەشەوە ھەتا ئێستا بەرپرسانی ھەرێمی کوردستان پرسی ئەنجامی ڕێفراندۆم بۆ جیابوونەوە لە عێراقیان بەتەواویی فەرامۆش کردوە.شرۆڤەکار وچاوەدێری سیاسی ئیسرائیلی (یەھوود یەعرا) لە درێژەی بابەتەکەیدا،ئاماژەی بەوەش کردوە،ھەر کەسێک پێیوایە کوردەکان دەتووانین یەکێتی و یەکگرتوویی لەناوخۆیاندا دروست بکەن،بەتەواویی لە ھەڵەدایە،چۆنکە ناکۆکی بەردەوام لەناو ھەموو ھێزە چەکدارە کوردەکاندا بوونی ھەیە و رۆژ لەگەڵ رۆژ ئەو ناکۆکیانە زیاتریش دەبن.بۆ نموونە بارزانیەکان پێوەندی بەھێزیان لەگەڵ ئاکپارتی و ئەردۆغاندا ھەیە و تاڵەبانیەکانیش بەردەوام لەگەڵ ئێران لە پێوەندی بەھێز دانە و ھەر دوو لایەنەیش ھەوڵی پاراستنی پێوەندییەکانیان ئەدەن،لەگەڵ وڵاتانی ئێران و تورکیە.ئەوی لەسەرەوە خوێندتانەوە کورتەی نوێترین ھەڵوێستی ئاشکرای دەوڵەتی ئیسرائیل بوو،سەبارەت بە حکوومەتی ھەرێمی کوردستان و بەرپرسانی یەکێتی و پارتی،کە بۆ ھەموومان جێگای تێڕامان و سەرنجڕاکێشان بوو. https://againsterhab.com/?p=13076

پەیكار عوسمان ئینسان دوو منە، منێکیان پێتئەڵێ (هەموو شتێك بۆ من). منێکیان پێتئەڵێ (پێکەوەژیان لەگەڵ هەموو شتێك). منی یەکەم هێزی مەرگەو ئەگەر ناوەوەت کۆنترۆڵکات، ئیتر تۆ دەرەوەی خۆت کاول ئەکەیت. منی دووەمیان هێزی ژیانەو ئەگەر لەناو تۆدا باڵادەستبێ، ئیتر دەرەوەی خۆت جوان و ئاوەدان ئەکەیتەوە. کێشەی ئێمە ناوەکییەو ئەوەیە کە لەسەر هەموو ئاستەکانی سیاسی و کۆمەڵایەتی و ئابووری، منی یەکەم قسە ئەکات. کە منی یەکەمیش حازربوو، ئیتر منی دووەم غایبە. کە منی دووەمیش غایب بوو، ئیتر سیاسییەکان لەسەر کورسی، شەڕ هەڵئەگیرشێنن و بازرگانەکان بۆ دەستخستنی زەوی، دارستان ئەسوتێنن و برایەکیش لەسەر هەمان ئەو نامەیەی کە خۆی بۆ کچێکی ئەنێرێ، خوشکەکەی خۆی ئەکوژێ! لەڕاستیدا ئینسان بۆئەوەی بکوژی ئەوانیتر نەبێت، ئەبێ بکوژی خۆی بێت. تۆ تا دەستت نەچێتە خۆت، ناتوانی دەس لە سەری ئەوانیتر هەڵگریت. بەدیاریکراوی، تا منی یەکەمی خۆت نەکوژیت، ناتوانی مرۆڤبیت و بە منەکەی تر، بکەویتە پەیوەندییەکی مرۆڤانەوە لەگەڵ ئەوانیتردا، دەی بە منی یەکەمیش هەر وەحشیت و هەر لە پەیوەندی جەنگەڵیدایت لەگەڵیان. پەیوەندی مرۆڤانەش پەیوەندی پێکەوەژیانەو پەیوەندی جەنگەڵییانەش پەیوەندی زاڵێتییە. لە مرۆڤبووندا ژیان خۆی ئامانجەو درەختێکیش وەکو تۆ بەشێکە لە ژیان و پێکەوەژیانی لەگەڵ ئەکەیت، بەمەش سەوزایی درەختەکان ئەگاتە ناو ڕۆحی تۆ. بەڵام لە جەنگەڵیبووندا ژیان وەسیلەیەو قازانج ئامانجە، ئیتر تۆش بەپێ ی قازانجی خۆت ئەو ئەسوتێنی و ڕەشایی ناوەوەی تۆ ئەگاتە گیانی درەختەکان! مرۆڤ لە منی یەکەمدا لە گەردوون ئەپچڕێ و لە منی دووەمدا ئەتوانێ خۆی گرێداتەوە. منی ڕاستەقینەی تۆ، هەر خۆت نیت، بەڵکو تۆیت لەناو پێکەوەژیاندا. پێکەوەژیان لەگەڵ مرۆڤ و ئاژەڵ و دارو بەردو هەواو ئاو، لەگەڵ شتی سروشتی و دەستکرد، لەگەڵ گیان و بێ گیان، لەگەڵ دیارو نادیار. بەڵێ مەفهومی پێکەوەژیان گشتییەو لەگەڵ هەموو وجودە، نەك تەنیا لەگەڵ مرۆڤدا. ئەگەر دابەشتکردو کورتتکردەوە لە مرۆڤدا، یەعنی مرۆڤەکان هێشتا عەقڵی زاڵێتییان تێنەپەڕاندوەو پێکەوەژیانی خۆیان لەسەر داگیرکردنی سروشت و شتەکانی تر بیناکردوە، دەی هەر لەسەر ئەو داگیرکردنە بەرئەبنەوە یەکترو ئەکەونەوە ناو پەیوەندی زاڵێتی! یەعنی لەڕاستیدا تۆ هەتا لەگەڵ دارو بەردو سەگ و پشیلەو خۆرو مانگ و گەردیلەو مەجەڕە.. نەکەویتە پێکەوەژیان، لەگەڵ مرۆڤیش ناکەویت و هەمووی یەك پاکێجە. یەعنی ڕۆحی تۆ هەر لەناو خۆتدانیە، بەڵکو لەناو شتەکانی تریشدایەو سنەوبەرێك جگە لە ڕۆحی خۆی، ڕۆحی تۆشی تیایەو کاتێ کە ئەیسوتێنی ڕۆحی خۆت ئەسوتێنی و کاتێ کە ئاوی ئەدەی ڕۆحی خۆت ئاو ئەدەیت. لەڕاستیدا ئەوەی کە سنەوبەرێك ئەمانداتێ، تەنیا جوانی و سێبەرو ئۆکسجین نیە، کە ئەمە دیوە مادییەکەیە، بەڵکو پەیوەندی ئێمەو سنەوبەر، لەوە قووڵترەو ئەوەیە کە پارچەیەکی ڕۆحی تۆی لایەو ئەتوانی خۆتی لەگەڵ گرێدەیتەوە! پەیوەندی تۆو جادەیەك، تەنیا پیاسە نیە، کە وەرزشێکی مادی و جەستەییە، بەڵکو ئەگەر لەو ڕێگەیە، دوو دەبەش هەڵگریتەوەو بیخەیتە تەنەکە خۆڵەکەوە، ئیتر پیاسەکە لە پیاسەیەکی فیزیکییەوە ئەبێتە پیاسەیەکی ئەخلاقی و جگە لە جەستە، ڕۆحیش تەندروستیی بۆ دێت! لەڕاستیدا ئەو کاغەزە ڕۆحی تۆیە لەویا کەوتووەو ئەوە تۆی بڕیار ئەدەی هەڵیگریتەوە یان پێ ی پیانێیت. ئەوە تۆی بڕیار ئەدەی لەگەڵ جادەیەکا پەیوەندییەکی ڕۆحیت هەبێ یان تەنیا جەستەیی. کاتێکیش بڕیار ئەدەی پەیوەندییەکەتان ڕۆحیی بێت، ئیتر زبڵ لە شتێکی پیسەوە ئەبێتە ئەو دۆستەی کە ڕۆحی تۆو شەقامێك بەیەك ئەناسێنێ! کاتێ نەمامێك ئەچێنیت، تۆ لە ڕۆحی خۆتدا چاندوتە نەك لە خاکدا، شتەکە ئەبێ ڕۆحی و خۆشەویستی بێت، نەك چاڵینج و چاولێکەری! کاتێ دەبەیەك هەڵئەگریتەوە، تۆ ڕۆحی خۆت پاكئەکەیتەوە نەك جادەیەك، بۆیە بە خۆشەویستییەوە هەڵیگرەوە نەك بە تووڕەیی و بە جنێودانەوە بەوەی کە فڕەیداوە! کاتێ پارەیەکیش ئەبەخشیت، تۆ بارێك لەسەر ڕۆحی خۆت لائەبەیت، نەك لەسەر شانی ئەو. یەعنی لەناخەوە ئەبێ تۆ سوپاسی ئەو بکەیت، نەك ئەوەی ئەو منەتباری خۆت بکەیت، ئەو سوپاسەش تەنیا بە شاردنەوەی شتەکە ئەکرێ! ڕۆحی تۆ خۆشەویستییەو خۆشەویستیش لەناو شتەکانی تردایە، کاتێ شتەکانت خۆشئەوێ، تۆ ڕۆحی خۆتت دۆزیوەتەوەو پارچەکانی ڕۆحی خۆت کۆئەکەیتەوە. دواجار ئەو مافیایەی کە بۆ کەسبی سیاسی نەمام ئەچێنێ و ئەو مافیایەی کە بۆ کەسبی تیجاری نەمام ئەسوتێنێ، هەردوکیان هەمان مەعدەنن، هەردوکیان خودی نەمامەکەیان لا مەبەست نیەو تەنیا بەکاریئەهێنن بۆ ئامانجێکی تر، لەکاتێکا نەمامەکە، خۆی ژیانەو خۆی ئامانجە.

فەرحان جەوهەر  ئەو هەرایەی لەم رۆژانەدا لەسەر چاوپێکەوتنەکەی مەلابەختیار و بڵاوکردنەوەی یاداشتەکانی پەیدابووە، دەکرێ بەدیوێکدا وا سەیری بکەین، کە ئەمە مانای رەتکردنەوەی توندوتیژییە لەلایەن کۆمەڵگه‌ی ئێمەوە، هەروەها ئاماژەی ئومێدبەخشن کە کۆمەڵگای ئێمە گۆڕانکارییەکی گەورەی بەسەردا هاتووە، چونکە لە کاتی خۆی کومەڵگه‌ی ئێمە هەموو ئەو کارە ناڕەوا و توندوتیژییانەی لە ناو شۆڕش و شاخدا دەکران، وەک ئەمڕۆ نەک  رووبەروویان نەدەبووەوه‌، بەڵکو بە پیرۆز و رەواشی دەزانین، کەچی ئەمڕۆ ئەوکردە توندوتیژییانەی سەردەمی شۆڕش و شۆڕشگێڕان بوونەتە مایەی قێزلێبوونەوەی نەک هەر ئەو کاراکتەرانەی تووندوتیژیان ئەنجامداوە، بەڵکو خەریکە دەبێتە مایەی قێزلێبوونەوەی سەرجەم مێژووەکەشی.  ئەمە مانای گۆڕانێکی مەزنە لە هزرو بیرکردنەوەی کۆی کۆمەڵگای ئێمە کە توندوتیژی رەتدەکاتەوە و چیتر بەڕەوای نازانێ و گەیشتووه‌تە ئەو بڕوایەی کە توندوتیژی هەر توندوتیژی بەرهەمدێنێتەوە و هیچ چارەسەریشی پێنییە، ئەم بڕوایە خەریکە ئەمڕۆ دەبێتە بڕوایەکی سەرتاسەری جیهانی و لە ئەنجامی گڵۆبالیزه‌یشنەوە پەیدابووە، دوای نەمانی شەڕی سارد و هەڵوەشانەوەی بلۆکی رۆژهەڵات بەسەرکردایەتی سۆڤیەتی جاران، کە سەرچاوەکەی لە ئایدۆلۆژیای مارکسییەوە هەڵدەقووڵا و زۆربەی جیهانی گرتبووەوه‌ بە تایبەتی رۆژهەڵات و ئاسیای ناوەڕاست و ئەمه‌ریکای لاتینی، ئەم ئایدۆلۆژیایە وەک چۆن بڕوای ئایینی توندڕەو لە ئێستا و رابردووشدا خوێنێکی زۆری مرۆڤایەتیان رشتووە بەهەمان شێوە ئەو بڕوا ئایدۆلۆژییە مارکسییەش، خوێنێکی زۆری مرۆڤایەتی بەناحەق رشتووە.  چۆن لە ناو هەموو ئایینەکاندا هەمیشە گرووپێکی توندڕەو پەیدا دەبن و خۆیان بەخاوەنی دەزانن و پەنا دەبەنە بەر توندوتیژی، مارکسییەتیش گرووپێکی توندڕەوەی ناو بزووتنەوەی چەپایەتی جیهانییە و بەناحەق بۆ ماوەی ساڵانێکی زۆر خۆی کردبووە خاوەنی ئەو بزووتنەوەیه و لەکەداری کردبوو‌، بەهەمان شێوە لە مێژووی ئیسلامیشدا خەواریج و قاعیدە و داعش، لە مێژووی مەسیحیشدا  گرووپی توندڕەوی وەک هەیکەلی فورسان و جەیشی رەب و به‌رقی شەرقیە کردەی زۆر قیزەونیان ئەنجامداوە و ناوبانگی ئایینەکەیان لەکەدار کردبوو. رۆژئاوا بە هۆی بزووتنەوەی رۆشەنگەرییەوە کۆمەڵگای خۆی لە هەردوو توندوتیژی ئایینی و مارکسی رزگارکردووە و بەرەو قۆناغی ریفۆرم و ناتوندوتیژی هەنگاوی نا، توانی لە زۆربەی بوارەکاندا سەرکەوێ، بەڵام رۆژهەڵات و ناوچەکانی تر نەیانتوانی نەخۆیان رۆشەنگەری بەرپا بکەن و نە سوودیش لە رۆشەنگەری ئەوروپا وەرگرن، بۆیە هەر لە ناو ئەم هەردوو زەلکاوەی توندوتیژیدا مانەوە.

سەرکۆ یونس* یەکێک لەبڕیارە باشەکانی وەزارەتی دارایی و ئابوری حکومەتی هەرێم فرۆشتنی دۆلارە لەبازاڕی کراوەدا بەشێوەی ئاشکرا، ئەم بڕیارە هەرچەندە دەبووایە زووتر دەربکرایە بەڵام ئێستاش درەنگ نەبووە. بازاڕی کراوە یەكێکە لەئامڕازەکانی دارایی و نەختینەیی بانکی ناوەندی لەزۆرێک وڵاتاندا کاری پێ دەکرێت و حکومەت لەم ڕێگەیەوە دەتوانێت ئامانجە دارایی و نەختینەییەکانی بەدی بهێنێت بەمەرجێک شەفافیەتی تێدا بێت و خستنەڕووی دراوەکان و چۆنیەتی فرۆشتن و ژمارە و ناوونیشانی هەموو ئەو بانک و کۆمپانیاو دەستانەی کە لەبازاڕەکەدا مامەڵە دەکەن بەیاسایی تۆمارکرا بن و مۆڵەتی فەرمیان هەبێت. بڕیاری فرۆشتنی دۆلاری وەزارەتی دارایی پێویستە دۆلاری  نەوتیش بگرێتەوە چونکە لەلایەک بڕەکەی گەورەترە و لەلایەکی ترەوە هەنگاوێکە بۆ شەفاف بوونی ئەم بوارە و پێمان وایە سەرکەوتنێکە بەسەر تۆڕی گەندەڵکاران و قۆرخکاراندا کەچەندین ساڵە لەم بوارەدا قازانجی باشیان کردوە و زەرەریان لە دارایی گشتی داوە کە بەدەیان ملیار دینار دەخەمڵێنرێت. گریمان وەزارەتی دارایی مانگانە بری (300- 350)ملیۆن دۆلار بفرۆشێت ئەوا بەنرخی ڕۆژی دۆلار بەشێوازی ئاشکرا و کێبڕکێ ی لایەنەکان نزیکەی (10)ملیار دینار مانگانە بۆ داهاتی گشتی دەگەڕێتەوە. ئەم بڕیارە لەپێناو نەهێشتنی قۆرخکاری و دەست بەسەردانەگرتن و ڕەخساندنی کێبڕکێ ی کۆمپانیاو بانکەبازرگانییەکان و سەرئەنجام زیادکردنی داهاتی گشتی گرنگە و جێگای ئومێدە لەکاتێکدا دارایی هەرێم بەدەست نەبوونی داهاتەوە دەناڵێنێت و لەئێستادا تەنانەت پارەی بەردەست نی یە بۆ مووچەی مانگی چواری مووچەخۆران و بەپێ ی ڕاگەیەندراوێک تەنها (100)ملیار دینار بەردەستە لەکاتێکدا کۆی مووچەی مانگانەی مووچەخۆران بە لێبڕینی (21%)وە نزیکەی (700) ملیار دینارە. یەکێکی تر لە باشیەکانی ئەم شێوازی فرۆشتنە جێگیربوون وسەقامگیربوونی نرخی دۆلارە لەبازارەکاندا و ئەمەش کاریگەری هەیە لەسەر مامەڵەی بازرگانی ڕۆژانە. هەروەها خستنەڕووی دۆلار جێگیر دەبێت و نرخی ئاڵوگۆر جێگیر دەبێت و تاڕادەیەک کاریگەری هەیە لەسەرهەڵاوسانی بازاڕ. گرنگە گۆڕینەوەی دۆلارەکانی حکومەت بەشێوەی ئەلیکترۆنی ئەنجام بدرێت بۆئەوەی لەمەترسی دیارنەمان بپارێزرێت جێگای وەبیرهێنانەوەیە لەماوەی پێشوودا بڕی (2) ملیار دینار بەنایاسایی مامەڵەی گۆڕینەوەی پێ کرا.... بەو هیوایەیی ئەم پرۆسەیە ئاستەنگ و بەربەستی بۆ دروست نەکرێت و پاشان وەزارەتی دارایی مانگانە ڕاپۆرتی تایبەت بڵاوبکاتەوە تا خەڵک و لایەنەکان ئاگادار بن. ئابوریناس

زەبەنگ بەهادین    دەسەڵاتی حوکمڕانی کوردستان ئێستا لای سێ حیزبە، پارتی دیموکراتی کوردستان، یەکێتی نیشتیمانی و بزوتنەوەی گۆران، هەرچی رووبدات لەناوچەکەدا هیچیان لێی بێبەری نین، هەرسێکیان هەمان بەرپرسیارێتی و هەمان ئەرکیان لەسەرشانە، ئەم سێ حیزبە وا نیشاندەدەن کە ناکۆک و نا تەبان، بەڵام لەڕاستیدا بەو شێوەیە نییە، بەڵکو هەرسێکیان تەباو رێکن، بەڵام بۆ بەرژەوەندیەکانی خەڵک نا، بەڵکو بۆ بەرژەوەندیەکانی خۆیان. هەموو ئەو ناڕەزایی و خۆ نواندنانە تەنها بۆ گەوجاندنی خەڵک و دۆگما کردنی کۆمەڵگایە، بزوتنەوەی گۆران هێندە چۆتە ژێر هەژموونی پارتی، خەریکە رەنگە نیللیەکەی تەواو زەرد دەبێت، یەکێتیش هێندە بەرژەوەندیەکانی تێکەڵە لەگەڵ پارتی هەموو بنکە سیاسیەکەشی داوای جیابونەوەی لێبکات لەحکومەت ئەم ناتوانێت جیابێتەوە، لەسەردەمی تاڵەبانی و بارزانی شتێک بەبەری حوکمرانی مابوو کە بنیات نانێکی تێدا بەدیدەکرا، بەڵام ئێستا بەتەنها بەماشینەوەی داهاتەوە نەوەستاوە، بەڵکو لەهەمولایەکەوە موڵک و زەوی زاروتەنانەت شوێنە دێرین و کەلەپورەکانیش کەوتونەتە بەر راماڵینی بەرژەوەندی حیزبەکان، بزوتنەوەی گۆران لەدەرەوەی ئەم هاوکێشانە نییە پارێزگاری سلێمانی لەگۆرانە . پێدەچێت سیاسەتی نوێی پارتی وابێت تا یەکێتی و گۆران خۆیان بەدەستی خۆیان ناوچەوانی خۆیان رەش دەکەن خۆیان دەچنە بەر نەفرەتی خەڵکی سلێمانی، ئەوکات سلێمانیەکان بەچەپڵە پێشوازی لەپارتی دەکەن تا بێت بەهانایانەوە لەتاو وێرانبوون بەدەست ئەم حیزبانە، ئەمجۆرە سیاسەتە بەدوور نازانرێت بە تایبەت لەدوای هاتنی کازمی کاردانەوەی خەڵک نیشاندەری ئەوەبوو هەندێکجار کورد ناچارە لەنێوان خراپ و خراپتر خراپەکە هەڵبژێرێت، بۆیە گەر یەکێتی ببێتە خراپترەکە ئەوا خەڵک ناچارە خراپەکە هەڵبژێرێت. سلێمانی چاوی لەنوێبونەوەی یەکێتی بوو بەهیوای رێبازێکی نوێ بەهیوای گەشانەوەو سیاسەتێکی جیا لەوەی پێشوو، بەڵام لەدوای تێپەڕبوونی ماوەیەکی زۆر لەپاشەکشەو قۆرخکاری زیاتر هیچی دی نەبینرا،  بزوتنەوەی گۆرانیش لەسەر هەمان رێچکەی نەوە تازەکان هەنگاو دەنێت ئەویش پارەو دەسەڵات لەپێناوی مانەوە، بەڵام ئەو دەرەقەتی ئەم نه‌هەنگە گەورانە نادات دەبێت بەردەوام لەپاشماوەی ئەوان بخوات . لەئێستادا خەڵک هیچی بەدەستەوە نەماوە تا بەرگری پێبکات لەخاک و نیشتیمانەکەی ئەوەی دوژمان نەیان توانی بیبڕنەوە ئەمانە کەوتونەتە سوتاندنی ئەوەی دوژمنان نەیانتوانی بیروخێنن ئەمان کەوتونەتە داگیرکردنی، هیچ نەبێت لەسروشت گەڕێن با ئەوانیش بەدەردی خەڵکەکەی نەبەن کە هەمویان کرمێ کردو ڕزانیان لەژێر هەژموونی حوکمڕانییەکی پەک کەوتەدا .

سەرتیپ وەیسی  چۆنیه‌تی وه‌رگرتنه‌وه‌ی پاره‌ی داهاتی حكومه‌ت له‌ بانكێكی نێچیرڤان بارزانی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان به‌ ناوی پڕۆسه‌ی ریفۆرم و چاكسازی له‌ یه‌كه‌م هه‌نگاودا، پاره‌ی داهاتی ناوخۆ و نه‌وتی له‌ بانكێكی گه‌وره‌ و به‌ناوبانگی نزیك له‌ نێچیرڤان بارزانی به‌ناوی ئاڕتی بانك ( RT BANK) بۆ بانكی ئه‌هلی عێراقی (National Bank of Iraq) گواستنه‌وه‌ و سه‌رجه‌م هه‌ژماره‌ بانكییه‌كانی خۆشی له‌و بانكه‌دا داخست. گواستنه‌وه‌ی ته‌واوی پاره‌ی داهاتی حكومه‌تی هه‌رێم، به‌ زه‌ڕبه‌یه‌كی گه‌وره‌ی مه‌سرور بارزانی داده‌نرێت له‌ به‌رامبه‌ر سه‌رچاوه‌یه‌كی گرینگی داهاتی نێچیرڤان بارزانی، هه‌نگاوه‌كه‌ی حكومه‌ت ئه‌وه‌ندی په‌یوه‌ندی به‌ ته‌سفیه‌ی حسابه‌وه‌ هه‌یه‌، نیو ئه‌وه‌نده‌ په‌یوه‌ندی به‌ چاكسازی و گه‌ڕانه‌وه‌ی داهاتی زیاتر نییه‌. دواجار مه‌سرور بارزانی، سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان له‌ رێگه‌ی یاریده‌ده‌ری ئابوورییه‌كه‌ی دوای چه‌ند مانگێك له‌ گه‌ڕان و دۆزینه‌وه‌ی بانكێكی به‌دیل تاوه‌كو ته‌واوی داهاته‌كانی حكومه‌ت له‌ ئاڕتی بانك كه‌ له‌لایه‌ن (حمه‌یلا گه‌ردی) نزیك له‌‌ نێچیرڤان بارزانی بارزانی به‌ڕێوه‌ده‌برێت بگوازێته‌وه‌ بۆ بانكی ئه‌هلی عێراقی (National Bank of Iraq)، كه‌ بانكێكی عێراقی- ئوردنی- كوردی هاوبه‌شه سه‌ركه‌وتوو بوو‌. گواستنه‌وه‌ی ئه‌و پاره‌یه‌ی داهاتی نه‌وتی هه‌رێم و ته‌واوی داهاته‌كان دوای هه‌وڵێكی زۆری نوسینگه‌ی مه‌سرور بارزانی و دكتۆره‌ رانیه‌ یاریده‌ده‌ری مه‌سرور بارزانی بۆ كاروباری ئابووری دێت. به‌پێی زانیارییه‌كان ئامانج له‌و كاره‌ی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان ریفۆرم نه‌بوو، به‌ڵكو وشكردن و بڕینی به‌شێك له‌سه‌رچاوه‌كانی داهاتی گروپی كۆمپانیاكانی سه‌لاحه‌ددین و نێچیرڤان بارزانی بو، چونكه‌ به‌پێی ئه‌و پڕۆپۆزه‌ڵ و داوایانه‌ی كه‌ له‌ لایه‌ن ئاڕتی بانكه‌وه‌ پێشكه‌شكراون به‌ حكومه‌ت، نرخی گۆڕینه‌وه‌ی یه‌ك دۆلار به‌رامبه‌ر هه‌زار و 210 دینار بۆ سه‌ره‌وه‌ بووه‌ ( به‌پێی نرخی رۆژانه‌ی بازار ئه‌و نرخه‌ گۆڕنكاری به‌سه‌ردادێت، به‌ڵام له‌ 210 دیناره‌وه‌ ده‌ست پێده‌كات)، به‌ڵام بانكی ئه‌هلی عێراقی ته‌نها هه‌زار و 205 دیناری پێشكه‌شكردوه‌. ئه‌گه‌ر به‌ پێی نرخی گۆڕینه‌وه‌ی پاره‌كه‌ بێت كه‌ له‌ لایه‌ن هه‌ردوولاوه‌ پێشكه‌شكراوه‌، ده‌بوایه‌ بدرێت به‌ ئاڕتی بانك چونكه‌ نرخێكی زیاتری پێشكه‌ش كردبو. هه‌رله‌گه‌ڵ گواستنه‌وه‌ی پاره‌ی نه‌وت و داهاته‌ ناوخۆییه‌كان له‌ ئاڕتی بانك، حكومه‌تی هه‌رێم بڕیاریدا به‌ داخستنی ژماره‌ بانكی ( نه‌وت و داهاتی كاره‌با و سه‌رجه‌م داهاته‌ ناوخۆییه‌كان ) له‌و بانكه ‌و گواستنه‌وه‌ی ئه‌و ژماره‌ بانكیانه‌ بۆ بانكی ئه‌هلی عێراقی (National Bank of Iraq). ئێستا پاره‌ی داهاتی نه‌وتی هه‌رێمی كوردستان له‌ بانكی ئه‌هلی عێراقییه‌، به‌ڵام یه‌كێك له‌ كێشه‌كانی ئه‌و بانكه‌ ئه‌وه‌یه‌، ‌ له‌وانه‌یه‌ نه‌توانێت مانگانه‌ پاره‌ی پێویستی دیناری عێراقی به‌رامبه‌ر ئه‌و پاره‌یه‌ی داهاتی نه‌وتی هه‌رێم كه‌ به‌ دۆلار له‌ وڵاتی ئیماراته‌وه‌ ده‌هێنرێته‌ هه‌رێمی كوردستان ( مانگانه‌ له‌ نێوان 250- 350 ملیۆن دۆلاره) دابین بكات‌، چونكه‌ ئه‌و بانكه‌ پاره‌یه‌كی زۆری نییه‌ و یه‌كێكه‌ له‌ بانكه‌ لاوازه‌كان، به‌ پێچه‌وانه‌وه‌ ئاڕتی بانك یه‌كێك بوو له‌ بانكه‌ گه‌وره‌كان پاره‌ی زۆرێك له‌ وه‌به‌رهێنه‌ر و بازرگان و كۆمپانیاكان و پاره‌ی كه‌ناڵه‌كانی راگه‌یاندنی نزیك له‌ نێچیرڤان به‌ كه‌ناڵی رووداوه‌وه‌ له‌و بانكه‌دا خه‌وێنراوه‌. له‌باره‌ی فرۆشتنی دۆلار بە شێوەی بازاری کراوە وه‌زاره‌تی دارایی و ئابوری حکومەتی هەرێمی کوردستان رایگه‌یاندوه‌، لەمەودوا گۆڕینەوەی دۆلار بە دینار لەلایەن وەزارەتەوە بەشێوەی فرۆشتنی ئاشکرا دەبێت، بۆ ئه‌و مەبەستە گروپێکی ئەلیکترۆنی کارا کراوە کە سەرجەم بانکە ئەهلیەکان و کۆمپانیاکان و نوسینگەکان کە مۆڵەتی فەرمیان هەیە بۆ گۆرینەوەی دراو، دەتوانن بەژداربن لەو پرۆسەی کڕینی ئاشکرایەدا بۆ گۆڕینەوەی دۆلار بە دین وه‌زاره‌تی دارایی ، به‌پێی قسه‌ی دارایی ئه‌م هه‌نگاوه‌ لە پێناو نەهێشتنی قۆرخکاری و هەلی وەک یەک بۆ هەموان و زیادکردنی داهاتی گشتی. ئه‌م هه‌نگاوه‌ی وه‌زاره‌تی دارایی چه‌ند كێشه‌یه‌كی هه‌یه‌ : * گۆڕینه‌وه‌ی دۆلار بۆ دینار له‌ ئێستادا ته‌نها بۆ پاره‌ی گومرگ و داهاتی ناوخۆیه‌، نه‌ك پاره‌ی نه‌وت، كه‌ هه‌ندێ كه‌س و لایه‌ن پێیانوایه‌ بۆ داهاتی نه‌وتیشه‌ و ساڵانه‌ له‌و رێگه‌یه‌وه‌ پاره‌یه‌كی زۆر بۆ چه‌ند بانكێك رۆیشتووه‌. * زۆربه‌ی ئه‌وانه‌ی كاری پاره‌ گۆڕینه‌وه‌ی ده‌كه‌ن و پێیان ده‌ڵێن صه‌راف مۆڵه‌ته‌كه‌یان له‌ بانكی مه‌ركه‌زی عێراقی به‌سه‌ر چووه‌ ‌(‌ ژماره‌یان سه‌دان كه‌س ده‌بێت)، بۆیه‌ بۆ ئه‌وان قوڕس ده‌بێت ئه‌و كاره‌یه‌ بكه‌ن. * وه‌زاره‌تی خه‌زێنه‌ی ئه‌مه‌ریكا ئه‌م هه‌نگاوه‌ی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان به‌ په‌سه‌ند نابینێت، چونكه‌ خسته‌ بازاری دۆلار، هۆكارێك ده‌بێت بۆئه‌وه‌ی به‌شێك له‌و پاره‌یه‌ بچێته‌ وڵاتی ئێران، ئه‌مه‌ش پێچه‌وانه‌ی سزاكانی ئه‌مه‌ریكایه‌ بۆ ئه‌و سه‌ر وڵاته‌و، بۆیه‌ پێشبینیده‌كرێت ئه‌مه‌ریكا ئه‌م هه‌نگاوه‌ی هه‌رێم رابگرێت. *به‌هه‌مان شێوه‌ش ئه‌م جۆره‌ پاره‌ گۆڕینه‌وه‌یه‌ كێشه‌ بۆ بانكی مه‌ركه‌زی عێراقیش دروست ده‌كات، بۆیه‌ ئه‌گه‌ری ئه‌وه‌ی هه‌یه‌ ئه‌وانیش دژایه‌تی بكه‌ن.

پشكۆ نەجمەدین   نامەکان بڵاودەکەنەوە! نامەی نەوشیروان مستەفای سکرتێری کۆمەڵەی ڕەنجدەران، بۆ ئێمەی زیندانیی دەستوپێ شەتەکدراوی نێو کونجی زیندانەکانی کۆمەڵەو یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان. نامەیەک کە فەرمانی وەکو خاین ئیعدامکردنمان، لەسەر جیاوازیی بیرو ڕای سیاسی، پاشی ئەشکەنجەو ئازاردانێکی ڕوح و جەستەیی و سوکاێتیپێکردنمان! نامەکانی ئێمەش، کە وەکو پەشیماننامەو پاشگەزبونەوە لە فیکرو ڕێبازی سیاسیمان، لە کەشوهەوایەکی "ئازادو دیموکراسیدا" نوسراون! پێش ئەوەی بڵێم کە ئەم نامەو بەڵگانە چی دەسەلمێنن و چیمان پێ دەڵێن، دەبێ بۆ یادەوەریی کەسێک بگەڕێینەوە، کە ئەوسات، کەسی دوەمی باڵاو دەستەڵاتداری نێو چەقی بڕیاردانی کۆمەڵەو هیچ بڕیارێکیش بێ ئاگاداری و ڕەزامەندیی ئەو، نەوشیروان مستەفا نەیداوە و جێبەجێش نەکراو... (له چارەسەری ئەو كێشه سیاسیەدا، کە له رۆژی 1/11/1985دا، گرتمانه بەرو ناچاربوین خۆشەویستی و برایەتی فەرامۆش بكەین و لە ئەنجامدا به رێگەیەکی ناسیاسی و ناهێمنانه هاوڕێكانی خەباتی خۆمان زیندانی بكەین و بوار بدەین سوكایەتیشیان پێ بکرێت.... رێگەمان دا به گرتنەبەری ترس و تۆقاندن و ئەشكەنجدان، تا زانیاری و دانپیانانیان لێوەر بگرین! بەو شێوەیە سوکایەتی بە "مەلا بەختیار" و ئەو هاوڕێیانە کرا... هەرچەند لاپەڕەكانی ئەو سوكایەتی پێكردنه لای كاك ئیبراهیم جەلال مایەوه، بەڵام ئەگەر نەوشیروان مستەفا به زیرەكانه لێی نەسەندایەتەوە، دور نەبو ئێستا له بەڵگەكانی كتێبەكەیدا بڵاوی بکردنایەتەوە. داواشم له كاك نەوشیروان کردوە، ئەگەر نەیسوتاندون لەناویان بەرێت، تا چیتر پەڵەی چڵکنی ناوچەوانمان دەستاودەست نەکات! (فەرەیدون عەبدولقادر، هەڵۆ سورەکانی قەندیل، دەزگەی چاپ و پەخشی سەردەم، چاپی یەکەم، سلێمانی،2017). فەرەیدون، هاوکارو هاوبەشی ئەنجامدانی تاوانێکی سیاسی و جێبەجێکاری نەخشەیەکی تاوانئامێزی سکرتێری کۆمەڵە، ئاوا ددان بە پلانی ئازارو ئەشکەنجەدانی هاوڕێکانی خەباتی خۆی، سوکایەتیپێکردنیان، لەسەر کێشەیەکی سیاسیی نێو دەرونی کۆمەڵەدا دەنێت و باس لە جەللادبونی خۆی و سکرتێری کۆمەڵە، لە چارەسەری کێشەیەکی سیاسیی نێو یەکێتی و کۆمەڵە دەکات، پۆزش دەهێنێتەوەو داوای لێبوردن دەکات! ئێمە لە تۆیش و لە نەوشیروان و هەمو هاوکارەکانتان بوراوین و پاش ساڵانێکی دورودرێژ، هیچ ڕک و کینەیەک لە ناخی ئێمەدا نەماوە، بەڵام ڕاستینەکانی مێژوی ڕوداوەکان، هەر ڕاستینەن و جەللاد هەر جەللادو قوربانیش هەر قوربانییە! نامەکان و بەڵگەکان، هەم براییم جەلال "بە کۆمەڵێک درۆ و ساخەتەوە"، بڵاوی کردونەتەوەو هەم ئێستاش، ڕاگەیاندنەکانی حیزبی گۆڕان، بۆ چەواشەکردنی مێژو، هەڵڕژتنی ڕک و کینە، داپۆشینی ناکۆکییەکانی نێو خۆیان، بە جنێو و سوکایەتیپێکردنی قوربانییەکانی ژێر پۆستاڵی جەللادەکان، بڵاوی دەکەنەوە! من دەمەوێت بڵێم، کە هێشتا ئەشکەنجەدانی ڕوحی نا، بگرە جەستەیی و حوکمی ئیعدامی دادگای عەسکەری، بەگەڕ نەخرابون، من لە لێکۆڵینەوەدا، لە بەرانبەر براییم جەلالی لێکۆڵەری دەسگای تۆقاندن، دو "کاسێت"م پڕ کردوەتەوەو لە شوێنی دیکەش نوسیومە، کە ئەو دو کاسێتە، بە هەر بەهایەک بێت، ئامادەم بیانکڕمەوە! ئاخر من لەوێدا، بەوپەڕی جەسارەتەوە، داکۆکیم لە فیکر و بۆچون و سیاسەتی خۆم و ئاڵای شۆڕش کردوە! من لەوێدا، تەنیا یەک وشەشم نەدرکاندوە. ئێستا ئیدی دیارە، پاش دەستوچاوبەستن و سوکایەتی و حوکمی ئیعدام و هەڕەشەو گوڕەشەکانی نەوشیروان مستەفا، کە لە زیندان هاتە کنم و گوتی: ئەم سەرسەختییەی تۆ، تەنیا بەرەو مەرگت دەبات! پێت وایە، ئێمە فێڵت لێ دەکەین و دەتترسێنین؟ نا، ئێمە دەیان کادرو سەرکردەی حیزبە نەیارەکانی خۆمانمان کوشتون و تۆیش ئیعدام دەکەین! ئێمە "عەبدوڵڵا سور"مان کوشتوە، کە عەشرەت و حیزبەکەی، زۆر لە عەشرەت و حیزبی تۆ گەورەترن! دو ڕۆژ پاش ئەوەی من ملم بۆ هەڕەشەکانی نەوشیروان دا، کە هێشتا من مەلا بەختیار و شێخعەلیی ڕەوانشادم نەدیتبو، تا ئەو نامانەمان پێ بنوسن، منیان بردە ماڵی فەرەیدون عەبدولقادر، کە چومە ژورەوە، نەوشیروان و بەشێکی سەرکردایەتیی کۆمەڵەی لێ بون. نەوشیروان ڕوی تێ کردم و گوتی: هەمو کێشەکان تەواو بون، دەمەوێت شتێکت پێ بڵێم: (هەر ئازار و ئەشکەنجەیەک دراویت و هەر سوکایەتییەکت پێ کراوە، بە فەرمانی من کراون و من کردومن، بۆیێ تکا دەکەم هیچ کەسێکی تر خەتابار مەکەن!) (لە بەرگی دوەمی ئەزمون و یاددا، دەتوانیت وردینەی ئەو گفتوگۆیە بخوێنیتەوە.) ئەو نامانە، کڵێشەیان، نوسینیان و ناردنیان بۆ ئێمە، تا بەخەتی خۆمان بیاننوسینەوەو واژۆیان بکەین، تەنیا هیی نەوشیروان مستەفان! ئیدی لێکۆڵەران و مێژونوسان، وەک ئەوەی ئێستا سەرقاڵی توێژینەوەی ئەو ڕوداوانەن، کەرەستەیەکی باشیان، بۆ مشتوماڵکردنی ڕەگەزەکانی فاشیزم، لە ئەقڵ و ڕوحی سەرکردەو کاریزماکاندا هەیە! سەرنج: ئەم نوسینە پێوەندیی بە نێوەڕۆک و تێمای "لەبری یادەوەریی مەلابەختیار"ەوە نییە. من، لەسەر ڕۆژگاری ئاڵای شۆڕش، پەلاماردانی یەکێتی، زیندان و ئەشکەنجەو پاکانەپێنوسین لە فەزای ئازار و ئیرهابدا، سی و پێنج ساڵە، جگە لە نوسینەوەی "ئەزمون و یاد"، بێدەنگیم هەڵبژاردبو، پێم وا بو، ئەوە ڕوداوێکی سیاسی بو و دەبێت بە مێژوی بسپێرین! لەم ڕۆژانەداو لەسۆنگەی بڵاوکردنەوەی کتێبی مەلا بەختیاردا، گۆڕان و ڕاگەیاندنەکانی، هێرشێکی ناڕەواو سوکایەتیکردنی بە مێژوی ئێمە دەست پێ کردوە! من کەسێکم ئەدیب و نوسەر، بیست و هەشت ساڵە، هیچ پێوەندییەکم بە حیزبی کوردییەوە نییە، بەڵام لەئاست سوکایەتیکردن بە مێژوی خەبات و تێکۆشانی خۆم، بێدەنگ نابم! من ناچارم بە دەکۆمێنت قسەبکەم و هەرکسیش بەڵگەی پێچەوانەی هەیە، با بڵاوی بکاتەوە. 19ی سێپتەمبەری2020

پەیمان عزەدین  خاتون ، من زۆرجار نوسینەکانت ئەخوێنمە و کەبیری خۆمی ئەبەمەوە  بەڕێزتان  سەرکردەیەکی دیارن لە پارتێکی  خاوەن دەسەڵاتدا لە سلێمانی، نوسین و لێدوانەکانت بە  ئازایانە ئەبینم   . . بەڵام  کە چاوئەکەمەوە و ڕاستیەکان بە زەقی بەبەرچاوی من و هەزاران کەسەوەن ، لێت ناشارمەوە دوودڵی و بێ متمانەیی بە ئازایی و ڕاستی و قسەکردن دامئەگرێت. بۆیە پێمخۆشبو لەم نامەیەدا وەک هاوڵاتیەکی ئەم شارە دەردەدڵی خۆمت بۆ بکەم . خاتون هەمومان ئەزانین دەسەڵات لەم هەرێمەدا حیزب بەڕێوەی ئەبات، لە حیزبیشدا بنەماڵە خاوەن بڕیارو بەرژەوەندیە ، ئیتر ئەو بنەماڵەییە ڕاستەوخۆ بێ یا ناڕاستەوخۆ ، لەم جۆرە دەسەڵاتەشدا هیچ ڕۆڵێک نامێنێتەوە بۆ دامودەزگا و ئۆرگانی حکومی و هەڵبژێرراو . ئەوەی لەسلێمانیدا ئەکرێ لە سوتاندنی شاخ و دارستان و دابەشکردنی زەوی و ڕوخاندنی جێگا و شوێنە دیارەکان و دەیان داگیرکاری تر ، لە ئەستۆی حیزبەکە ی  بەڕێزتانە ، کارگەی جگەرە کە بەناوی دەزگای کەلتوریەوە داگیرکراوە ، کێ کردویەتی و کێ سودی لێ ئەبینێ، تەختکردنی کەمپی کۆنی زانکۆ و نەخۆشخانەی فێرکاری لەلایەن کۆمپانیای قەیوانەوە کە قسەی لەسەر ئەکرێ، هی کێیە و لەبەرژەوەندی کێ ئەبێ ،ئەگەر تازەترین نمونەی بەرچاوی خۆمت بۆ باس بکەم کە گردێکی چەندین دۆنمیە لەبەکرەجۆ بەناوی دابەشکردنیەوە بۆ دژە تیرۆر بێ ئەوەی شارەوانی ئاگای لێبێ ، هی کێیە و کێ بڕیاری لێداوە. خاتون هەموو ئەمانە و هەزاران کار و حاڵەتی ناقانونی تر حیزبەکەی بەڕێزتان ئەیکات و بەرپرسە لێی ، ناماقول و بڕوا پێنەکراوە وەک خۆتان ئەڵێن بەڕۆژی ڕوناک و بە بەرچاوی خەڵکەوە گڕ لەو دارە بەتەمەنانە بەربدرێت و یەکێتی نەتوانێ ڕایگرێ و نەزانێ ئەنجامدەرانی کێن. بۆیە تکایەکی ژنانەت لێئەکەم ،تۆ وەک سەرکردەیەکی ئەو حیزبە و ئەندامی بنەماڵەی حوکمڕان لەو حیزبەدا ئەو هەڵمەتی داگیرکاریە ڕاگرە، خەڵکی سلێمانی لە جێی دارێک دوو دار ئەنێژینەوە .