درەو میدیا : سەرۆكی لیستی نەسر بە سەرۆكایەتی حەیدەر عەبادی رایدەگەیەنێت، بڕیارە وەك كیانێكی سیاسی لە كۆمسیۆنی هەرێم ناویان تۆماربكەن و  بەشداری هەڵبژاردنی داهاتووی هەرێمی كوردستان بكەن. جەرجیس گولیزادە، سەرۆكی لیستی نەسر لە هەولێر لەلێدوانێكیدا بۆ رۆژنامەی " ژیان" وتی : " بۆ بەشداریكردن لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان قسەكراوە و بڕیارە وەك كیانێكی سیاسی لە كۆمسیۆن ناوی قەوارەكە تۆماربكەین و بە تابیعێكی كوردی و لە چوارچێوەی عێراقی و دەستوردا بە كاندیدی كورد لە پارێزگاكانی هەرێمدا بەشداری لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان بكەین." وتیشی:"  كاندیدەكان خەڵكی ئەو پارێزگایانە دەبن كە خۆیانی بۆ كاندید دەكەن و دەمانەوێت بینە پردێك لە نێوان هەولێر و بەغداد بۆئەوەی زیاتر سەرچاوەی بڕیاری سیاسی لە بەغداد نزیك بێتەوە، تا بەشداربێت لە چارەسەركردنی كێشەكانی نێوان هەرێم و بەغدا." لیستی نەسر لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراقدا لە پارێزگاكانی سلێمانی و هەولێر و دهۆك بەشداریكرد و 2500 دەنگی بەدەستهێنا.

( درەو میدیا):  لەسەر ئاستی عێراق و هەرێمی كوردستان ناڕەزایەتی زۆر هەیە دەربارەی ئەنجامی هەڵبژاردنی 12ی ئایاری پەرلەمانی عێراق و ئەندامێكی لیژنەی یاسایی ئەنجومەنی نوێنەرانیش دوو رێگا بۆ هەڵوەشاندنەوەی ئەنجامەكان ئاشكرادەكات. زانا رۆستایی ئەندامی لیژنەی یاسایی پەرلەمانی عێراق لە لێدوانێكیدا بۆ رژنامەی " سەباح"ی نیمچە فەرمیی ئەو دوو رێگایە ئاشكرادەكات كە دەتوانرێت ئەنجامی هەڵبژاردنەكانی پێ هەڵبوەشێنرێتەوە. رۆستایی روونیكردەوە:" ئەگەر نیسابی یاسایی پەرلەمان تەواوبێت، ئەوا پەرلەمان دەتوانێت خوێندنەوەی یەكەم و دووەم بۆ پرۆژە یاسای هەڵوەشاندنەوەی ئەنجامەكان بكات و دەنگی لەسەربدات ، بەڵام چانسی ئەو رێگەیە زۆر كەمە، رێگای دووەمیش ئەوەیە دادگای فیدراڵی ئەنجامی هەڵبژاردنەكان پەسەندنەكات و رەتیبكاتەوە." تا ئێستا ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق سێجار هەوڵیداوە دانیشتنێكی نائاسایی بۆ رەتكردنەوە و هەڵوەشاندنەوەی ئەنجامی هەڵبژاردنەكان ئەنجامبدات بەڵام هیچ جارێك بەهۆی تەواونەبوونی نیسبای یاسایی ئامادەبوونی پەرلەمنتارانەوە شكستیهێناوە و بڕیاری سبەی دووشەممە جارێكی تر دانیشتنەكە ئەنجامبدات.  

(درەو میدیا): مەلا بەختیار لێپرسراوی دەستەی كارگێڕی مەكتەبی سیاسی یەكێتی نیشتمانی كوردستان ناوەڕۆكی گفتوگۆیەكی خۆی لەگەڵ برێت مەكگۆرك نوێنەری سەرۆكی ئەمریكا لە هاوپەیمانی نێودەوڵەتی سەبارەت بە بەرهەم ساڵح ئاشكراكرد. لە كۆبونەوەیەكدا لەگەڵ ئەنجومەنی تەنفیزی رێكخراوی ئازادی لاوانی كوردستان مەلا بەختیار رایگەیاند" بەر لەوەی بڕۆم بۆ بەغدا نوێنەری ئەمریكا هاتبوو بۆ لام وتی پرسیارێكم هەیە، ئەمە رەسمی نیە و كەسیش تەكلیفی نەكردووم، بەڵام هەر دەمەوێ پرسیارێك لەتۆ بكەم". بەوتەی خۆی، مەكگۆرك بە مەلا بەختیار وتووە" ئەگەر بەرهەم واز لەهەموو شتێك بهێنێت واز لە هاوپەیمانی و دۆستەكانی بهێنێ و وەك كەسایەتیەكی بێلایەن خۆی كاندید بكات بۆ سەرۆك كۆماری عێراق ئێوە قبوڵتانە ؟". لە وەڵامدا مەلا بەختیار وتویەتی: ئەمە زۆر زەرەری كاك بەرهەمە، ئەو شەخسیەتە عەزیمە گەورەیە دوو حزبی تەزویركەر تەزكیەی بكەن ببێتە سەرۆك كۆمار ! ئەو بە ئێمە ئەڵێ یەكێتی و پارتی تەزویریان كردووە، ئێمە چۆن بیكەین بە سەرۆك كۆمار كە ئێمە تەزویرمان كردووە". هەر لەو وتارەدا مەلا بەختیار ئاماژەی بەوەكرد، پێیان دەڵێن تەزویرچی، كە هاتە سەر پۆست، هەمووی هەڵپەی پۆستەكانیانە، ئەوان هیچ خۆیان تێكنادەن، یەكێتی و پارتی زۆرینەن، ئەوان لەگەڵ پارتی دەكەونە گفتوگۆ. مەلا بەختیار باسی لەوەكرد، ئێستا ئەمریكا و بریتانیا و دەوڵەتانی ئەنجومەنی ئاسایش لە عێراقدا دوو هێز دەناسن، یەكێتی و پارتی، باقیەكەی هەمووی بڕۆن و نەرۆن ئاساییە، هیچ حسابێكیان بۆ ناكەن، ڕێزیان دەگرن، بەڵام هیچ شتێك لەسەر ئەوان پەك ناكەوێ. لەبارەی دۆخی ناوخۆی یەكێتییەوە، مەلا بەختیار رایگەیاند"من بەش بەحاڵی خۆم، بەدڵ و بەگیان و بەویژدان لەگەڵ كۆنگرەم، بەڵام من لەگەڵ هیچ كۆنگرەیەك نابم، پێشوەخت نەخشە بكێشرێ تەسفیەی خەڵك بكرێ، سزای خەڵك بدرێ.. من شین ناكەم بۆ خۆم، لە ناو كۆنگرە ئەگەر یەكێتی 10 كەس هەڵبژێرێ، من لە 10 كەسەكە دەبم، بەڵام قبوڵ ناكەم لە لاوازترین ئەندامی سەركردایەتییش موئامەرە بكرێت.. من لەگەڵ موئامەرەو تەسفیەكردنی خەڵك و تڕۆكردنی خەڵك نیم بەناوی كۆنگرەوە".  

(درەو میدیا): نوسینگەی سەرۆكی ئەنجومەنی باڵای دادوەری عێراق نوسراوێكی رەسمی دەربارەی سكاڵاكانی ئەنجامی هەڵبژاردنی 12ی ئایاری پەرلەمانی عێراق ئاراستەی كۆمسیۆنی باڵای سەربخۆی هەڵبژاردنەكان دەكات و داوای لێدەكات ئەو سكاڵایانە یەكلابكاتەوە كە لەسەر ئەنجامی هەڵبژاردنەكان تۆماركراون. لە نوسراوەكەدا هاتووە:" سەرنجتان رادەكێشین بۆ حوكمەكانی مادەی ( 8 )ی یاسای ژمارە ( 11)ی ساڵی 2007 كە پێویستە ئەو سكاڵایانە قبوڵ بكەن كە لەلایەن ئەو كەسانەوە پێشكەشكراون كە لە ئەنجامی هەڵبژاردنەكان ناڕازین و یەكلاییان بكەنەوە و بڕیارەكانتان لە بارەیانەوە بڵاوبكەنەوە بۆئەوەی ئەوانەی زیانیان پێگەیشتووە بتوانن تانەیان لێبدەن لە دەستەی دادوەری هەڵبژاردنەكان كە لە دادگای تەمییزی فیدراڵی پێكهێنراوە."    

(درەو میدیا): ئیاس ساموك، وتەبێژی دادگای باڵای فیدراڵی عێراق ئەمڕۆ یەكشەممە رایگەیاند دادگاكە داوایەكی رەتكردوەتەوە بۆ پابەندكردنی بە پەسەندنەكردنی ئەنجامی هەڵبژاردنی ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران بە پاساوی بوونی پێشێلكاری لە پرۆسەی هەڵبژاردندا. ساموك لە بەیاننامەیەكدا وتی :" دادگای باڵا فیدراڵی ئەمڕۆ كۆبوەتەوە و تەماشای سكاڵایەكی كردووە لەسەر ئەو خروقات و پێشێلكارییانەی لە پرۆسەی هەڵبژاردنەكانی ئەنجومەنی نوێنەرانی رۆژی 12ی ئایاری 2018 روویداوە، و داواكاری گشتی سكاڵای لەسەر سەرۆكی دادگای باڵای فیدراڵی و كارەكەی تۆمارككردووە و بۆئەوەی ئەنجامەكانی ئەو هەڵبژاردنە بە گوێرەی مادەی 93/ حەوتەمی دەستور پەسەندنەكات" ساموك وتیشی:" دادگای فیدراڵی جەختیكردوەتەوە كە سكاڵا لەسەر دەسەڵاتی دادوەری تۆمارناكرێت و بە نەیار ئەژمارناكرێت لە رووداوگەلێكدا كە پەیوەندی بە كەسان و لایەنی ترەوە هەیە، و ئەو بابەتە تایبەتە بە كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكان و ئەو خاوەنی پرسەكە لە قبوڵكردنی سكاڵاكان و ئەو پێشێلكارییانە كە باسدەكرێن و كە لە میانی پرۆسەی هەڵبژاردندا روودەدەن و بڕیارەكانیش لە لایەنێكی دادوەری تانەیان لێدەدرێت كە دەستەی دادوەرییە لە دادگای تەمییزی فیدراڵی." وتەبێژی دادگای فیدراڵی ئاماژەیبەوەشدا كە دادگای فیدراڵی سكاڵاكەی رەتكردوەتەوە لەسەربەئەوەی  لەسەر لایەنی پەیوەندیدار بە پرسەكە كە كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكانە تۆمارنەكراوە .  

(درەو میدیا): حەوت پەرلەمانتاری كورد كە سەربەو لایەنانەن كە نیگەرانن لە ئەنجامی هەڵبژاردن، بەشداری دانیشتنی ئەمڕۆی پەرلەمانی عێراقیان نەكرد، كە بڕیاربوو تێیدا ئەنجامی هەڵبژاردن هەڵوەشێندرێتەوە. ئەمڕۆ جارێكی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق كۆبوەوە بۆ ئەوەی بڕیاربدات لەسەر هەڵوەشاندنەوەی ئەنجام یاخود بەشێك لە ئەنجامەكانی هەڵبژاردنەكەی 12ی ئایار، بەڵام بەهۆی تەواونەبوونی نیسابی یاسایی بۆ جاری سێیەم كۆبونەوەكە پەكی كەوت. بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) بەشێك لە پەرلەمانتارانی ئەو لایەنانەی هەرێمی كوردستان كە نیگەرانن لە ئەنجانی هەڵبژاردن و داوای هەڵوەشانەوەی دەكەن، هاوشێوەی پەرلەمانتاری لایەنە براوەكان ئەمڕۆ بەشدارییان لە كۆبونەوەكەی پەرلەمان نەكردووە. تەواوبوونی نیسابی یاسایی دانیشتنی پەرلەمان پێویستی بە ئامادەبوون (165) پەرلەمانتار هەیە لەناو هۆڵی پەرلەمان لەكاتی ژماردنی پەرلەمانتاران، بەڵام لە دانیشتنی ئەمڕۆدا تەنیا (149) پەرلەمانتار ئامادەبوون، بەوهۆیەوە نیساب تەواو نەبوو. (درەو میدیا) زانیویەتی: لە كۆبونەوەی ئەمڕۆدا لە كۆمەڵی ئیسلامی تەنها پەرلەمانتار (زانا رۆستایی) ئامادەی دانیشتنەكە بووە، هەریەك لە (ئەحمەد حاجی رەشید) و (سەلیم شوشكەیی)  كە دەرچوون بۆ خولی داهاتووی پەرلەمان، ئامادەی دانیشتنەكە نەبوون.  لە بزووتنەوەی گۆڕانیش (ئەمین بەكر، سروە عەبدولواحید، هۆشیار عەبدوڵا، شیرین رەزا، كاوە محەمەد، مەحمود رەزا،) ئامادەبوون، بەڵام هەریەك لە (مەسعود حەیدەر، تاڤگە محەمەد) ئامادەی دانیشتنەكە نەبوون، سەرەڕای بەشدارنەبوونی (ئارام شێخ محەمەد) جێگری سەرۆكی پەرلەمان لە دانیشتنەكە كە بەهەمانشێوە سەربە بزوتنەوەی گۆڕانە بەهۆی ئەوەی  بە سەردانێكی فەرمی لە پۆڵۆنیایە بۆ بەشداریكردن لە كۆنگرەی ناتۆ . لە یەكگرتووی ئیسلامی كوردستانیش (جەمال كۆچەر كە دەرچوەتەوە بۆ خولێكی نوێ و ئاسیا حاجی مستەفا) بەشدار نەبووە، تەنها (موسەنا ئەمین ) بەشدار بوو، هاوكات پەرلەمانتار (عادل نوری) ئامادەی دانیشتنەكە بووە، كە پێشتر لە فراكسیۆنی یەكگرتوو بوو دواتر جیابوەوە و چووە ریزی هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری.

(درەو میدیا): ئەمڕۆ جڤاتی نیشتیمانی بزوتنەوەی گۆڕان لە مەكۆی سەرەكی بزوتنەوەكە لە شاری سلێمانی كۆبونەوەی ئاسایی خۆی كرد. لەدوای هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراقەوە كە رۆژی 12ی ئایار بەڕێوەچوو، ئەمە یەكەمین كۆبونەوەی جڤاتی نیشتیمانی بزوتنەوەی گۆڕان بوو. كۆبونەوەكە لەكاتێكدا بەڕێوەچوو، بزوتنەوەی گۆڕان ناڕازییە لە ئەنجامی هەڵبژاردنەكە و دەڵێ "یەكێتی نیشتیمانی كوردستان و پارتی دیموكراتی كوردستان ساختەكاری بەرفراوانیان لە پرۆسەكەدا كردووە". كۆبونەوەی جڤاتی نیشتیمانی بزوتنەوەی گۆڕان لەسەر سێ تەوەری سەرەكی بوو: یەكەم: پرۆسەی ساختەكاری لە هەڵبژاردنەكەی 12ی ئایار دووەم: پرسی بایكۆتكردنی پرۆسەی سیاسی سێیەم: هێرشی چەكداری بۆسەر مەكۆی سەرەكی بزوتنەوەكە (درەو میدیا) زانیویەتی لە كۆبونەوەی جڤاتی نیشتیمانیدا زۆرینەی بەشداربووان هاوڕابوون لەسەر ئەوەی ساختەكارییەكی بەرفراوان لە هەڵبژاردنەكەی 12ی ئایاردا كراوە، لە كۆبونەوەكەدا راپۆرتێك خوێندراوەتەوە و لە راپۆرتەكەدا سامپڵی دەنگدان لە ژمارەیەك بنكە وەرگیراوە و بەپێی سامپڵەكان پێشبینی كراوە رێژەی كورسییەكانی بزوتنەوەی گۆڕان لە پارێزگای سلێمانی (7) كورسی بێت، لەكاتێكدا بەپێی ئەنجامەكانی كۆمسیۆنی هەڵبژاردن تەنیا (4) كورسییان بۆ دانراوە. بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) لەبارەی پرسی بایكۆتكردنی پرۆسەی سیاسییەوە، لەناو جڤاتی نیشتیمانی بزوتنەوەی گۆڕاندا دوو بۆچوون هەبووە، هەندێك لەگەڵ بایكۆت و هەندێكی تر دژی بوون، بەڵام زۆرینە دژی بایكۆتكردن بوون. ئەندامانی خانەی راپەڕاندن زۆرینەیان دژی بایكۆتكردنی پرۆسەی سیاسی و ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بوون، لەسەرو هەموشیانەوە (عومەر سەید عەلی) رێكخەری گشتی بزوتنەوەكە، لەبەرامبەردا لەناو ئەندامانی خانەی راپەڕاندن هەریەكە لە (عوسمان حاجی مەحمود) و (شۆڕش حاجی) لەگەڵ بایكۆتكردنی پرۆسەی سیاسی بوون. هەر بەگوێرەی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، لەبارەی هێرشی چەكداری بۆسەر مەكۆی سەرەكی بزوتنەوەكە لە ئێوارەی رۆژی 12-5، زۆرینەی ئامادەبوانی كۆبونەوەكە پێیانوابووە ئەو هێرشە كارێكی تاكەكەسی نەبووە، بەڵكو رێكخراو بووە و بە ئاگاداری بەرپرسانی باڵای یەكێتی نیشتیمانی كوردستان كراوە. ئێستا بزوتنەوەی گۆڕان لەبەردەم دوو بژاردەدایە، بایكۆتكردنی پرۆسەی سیاسی و كشانەوە لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق یاخود بەشداریكردن لە ئەنجومەنی نوێنەرانی داهاتووی عێراق و گوێنەدان بە نیگەرانی جەماوەر و دەنگدەرانی بزوتنەوەكە لە ئەنجامەكانی هەڵبژاردن. بەپێی دەستوری ناوخۆیی بزوتنەوەی گۆڕان بۆ بڕیاردان لەسەر هەر پرسێك سەرەتا دەبێت جڤاتی گشتی كۆببێتەوە كە جڤاتێكی راوێژكارییە و توانای بڕیاردانی نییە، دواتر جڤاتی نیشتیمانی كۆدەبێتەوە كە وەكو پەرلەمانی حزبە و لەوێ بڕیارەكان دەردەچێن. رۆژی پێنج شەممە جڤاتی گشتی بزوتنەوەی گۆڕان كۆبوەوە و چەند راسپاردەیەكی ئاڕاستەی جڤاتی نیشتیمانی كرد، زۆرینەی ئەندامانی جڤاتی گشتی لەگەڵ ئەوەبوون بزوتنەوەی گۆڕان پرۆسەی سیاسی بایكۆت نەكات، بەڵام بۆ ماوەیەكی دیاریكراو ئەنجومەنی نوێنەران بكشێتەوە وەكو نیشاندانی ناڕەزایەتی دژ بە "پرۆسەی ساختەكاری و ئەنجامەكانی هەڵبژادن".  سەرباری بۆچونی پێشوەختی جڤاتی گشتی، بەڵام لە كۆبونەوەی ئێوارەی ئەمڕۆیدا جڤاتی نیشتیمانی هیچ بڕیارێكی یەكلاكەرەوەی لەبارەی پرسی كشانەوە لە پرۆسەی سیاسی نەدا. بەپێی ئەو بەیاننامەیەی كە دوای كۆبونەوەكە بڵاوكرایەوە، جڤاتی نیشتیمانی بزوتنەوەی گۆڕان چاوەڕوانی ئەوە دەكات پرۆسەی هەڵبژاردن لە هەرێمی كوردستان و چەند پارێزگایەك دووبارە بكرێتەوە یاخود دەستكاری ئەنجامەكانی هەڵبژاردن بكرێت، ئەگەر ئەمە نەكرا ئەو كات بڕیار بدرێت و یەكێك لە بژاردەكانیش كشانەوە بێت لە پرۆسەی سیاسی. بڕیارنەدانی جڤاتی نیشتیمانی بزوتنەوەی گۆڕان لەكاتێكدایە ئێوارەی ئەمڕۆ دواین هەوڵی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق كە جێگری سەرۆكی ئەنجومەنەكە سەربە بزوتنەوەی گۆڕانە بۆ سێیەمجار شكستیهێنا لە دەركردنی هەر بڕیارێك سەبارەت بە پرۆسەی هەڵبژاردن و دەرەنجامەكانی، ئەوەش بەهۆی تەواونەبوونی نیسابی یاسایی ئەندامانی پەرلەمان. بزوتنەوەی گۆڕان لەگەڵ پێنج لایەنی سیاسی كوردستانیدا كە بریتین لە (كۆمەڵی ئیسلامی كوردستان- یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان- هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری- بزوتنەوەی ئیسلامی كوردستان- حزبی شیوعی كوردستان) ناڕازین لە ئەنجامی هەڵبژاردنەكەی 12ی ئایار. بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) ئەو پێنج لایەنە هەمویان چاوەڕوانی بڕیاری بزوتنەوەی گۆڕان دەكەن سەبارەت بە بایكۆتكردنی پرۆسەی سیاسی و كشانەوە لە ئەنجومەنی نوێنەران، بەڵام لە كۆبونەوەی ئێوارەی ئەمڕۆیدا جڤاتی نیشتیمانی دەرگای بڕیاردان لەسەر ئەو پرسە بە كراوەیی هێشتەوە.  

(درەو میدیا): كۆبونەوەی جڤاتی نیشتیمانی بزوتنەوەی گۆڕان كۆتایی هات، لەبەیاننامەیەكدا جڤات رایگەیاند، ئەگەر ئەنجامی هەڵبژاردنەكەی 12ی ئایار راستنەكرێَتەوە، هەموو بژاردەكان لەبەردەم گۆڕاندا كراوە دەبن بە بایكۆتكردنی پرۆسەی سیاسیشەوە. جڤاتی نیشتیمانی كە لایەنێكی بڕیاردەرە بەپێی دەستوری گۆڕان لەبەیاننامەكەیدا داوا لە هێز و لایەنە سیاسییە "نیشتیمانی"یەكانی كوردستان دەكات بەرەیەكی بەرفراوان پێكبهێنن لەپێناو گۆڕانكاری ریشەیی لە هەرێم. دەقی راگەیەنراوی جڤاتی نیشتمانی بزوتنەوەی گۆڕان: ئەمڕۆ ٢٦/٥/٢٠١٨ جڤاتی نیشتمانی بزوتنەوەی گۆڕان لە مەكۆی سەرەكی كۆبوونەوەی ئاسایی خۆی ئەنجام دا. لە كۆبونەوەكەدا بارودۆخی كوردستان‌و پرۆسەی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق ‌و ساختەكارییە رێكخراو و لە رادەبەدەرەكەی پارتی ‌و یەكێتی تاووتوێكران. جڤاتی نیشتمانی سوپاسی هاوڵاتیانی كوردستان دەكات كە بەشداری پرۆسەی هەڵبژاردنیان كرد. هەروەها سوپاسی هەڵسوڕاو و دەنگدەرانی بزوتنەوەی گۆڕان دەكات كە ماندونەناسانە لە ماوەی بانگەشەی هەڵبژاردندا بە گوڕوتینەوە كاریان بۆ سەرخستنی لیستی گۆڕان كرد. كۆبونەوەكە بڕیاریدا بە: یەكەم: ئیدانەكردنی ئەو ساختەكارییە رێكخراوەی یەكێتی ‌و پارتی كە بەهۆیەوە دەنگی سەدان هەزار هاوڵاتی كوردستانیان دزی ‌و سەرەتاییترین مافی هاوڵاتیانی كوردستانیان پێشێل كرد. جارێكی تریش سەلماندیان كە لە پێناوی بەرژەوەندی حیزبی خۆیان‌ سڵ لە هیچ رەفتارێك ناكەنەوە. بەڵام بەو رەفتارەیان هاوڵاتیانی كوردستانیان رق ئەستورتر كرد بەرامبەر ئەو دەسەڵاتە شكسخواردوو خۆسەپێنە. دوەم: توندی ئیدانە كردنی پەلامارە ترسنۆكانەكەی چەكدارانی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان، كە لە ئێوارەی ١٢/٥ دا كردیانە سەر مەكۆی سەرەكی بزوتنەوەی گۆڕان لە سلێمانی. سێیەم: رەتكردنەوەی سەرتاپای ئەنجامەكانی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق. لە هەمان كاتدا چاوەڕێی رێكارە یاساییەكان‌ و هەوڵە سیاسی ‌و دیپلۆماسییەكانین بۆ دوبارەكردنەوەی هەڵبژاردن لە پارێزگاكانی هەرێم ‌و پارێزگاكانی كەركوك ‌و موسڵ، یان راستكردنەوەی ئەنجامەكان ‌و گێڕانەوەی دەنگە راستەقینەكانی هاوڵاتیانی كوردستان. بەپێچەوانەوە هەمو بژاردەیەك لەبەردەم بزوتنەوەی گۆڕان كراوەیە، بە بڕیاری بایكۆتی سیاسیشەوە، بە راوێژ لەگەڵ یەكگرتوی ئیسلامی، كۆمەڵی ئیسلامی، هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی‌ و دادپەروەری، بزوتنەوەی ئیسلامی ‌و حیزبی شیوعی كوردستان. هەروەها داوا لە هەمو هێزو لایەنە كوردستانییە نیشتمانییەكان دەكەین بەرەیەكی فراوان دروست بكەن بۆ گۆڕانكاری ریشەیی لە هەرێمی كوردستان. هاوڵاتیانی كوردستان بزوتنەوەی گۆڕان بڕوای بەو راستییەیە كە ئیرادەی گەلەكەمان لەم هەڵبژاردنەدا سەركەوتو بوەو ئەو ساختەكارییەی پارتی‌ و یەكێتی، باشترین بەڵگەیە كە ئەو رەفتارەیان لە ئەنجامی ئیفلاسی سیاسی ‌و جەماوەرییانەوەیە. دوابەدوای هەوڵەكانی گۆڕان ‌و هێزە كوردستانییەكانی تر بۆ ساخكردنەوەی دەنگەكانی هاوڵاتیان چەندین هێزو لایەنی سیاسی عێراقی ‌و نەتەوە یەكگرتووەكان داوای لێكۆڵینەوەی بەپەلە دەكەن لە ساختەكارییەكانی پرۆسەی هەڵبژاردن. هەروەها دروستكردنی لیژنەی لێكۆڵینەوە لەلایەن حكومەتی عێراقەوە هەنگاوێكی ئەرێنی ‌و دانپێدانانە بە ساختەكاری لە هەڵبژاردنەكاندا. لە كۆتاییدا داوا لە هاوڵاتیانی كوردستان دەكەین بە گوڕوتینەوە خۆیان ئامادە بكەن بۆ بەشداریكردن لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان كە بڕیارە لە ٣٠/٩ی ئەمساڵ بەڕێوە بچێ. ئەمەش بۆ بەدیهێنانی گۆڕانكاری ریشەیی لە نەخشەی سیاسی لە هەرێمی كوردستان ‌و سیستمی حوكمڕانی ‌‌و پوچەڵكردنەوەی پیلانەكانی پارتی‌ و یەكێتی. هەڵبژاردنی ئەمجارەی پەرلەمانی كوردستان سەنگی مەحەك دەبێ بۆ بڕیاردان لەسەر شێوازی خەبات‌ لە پێناوی بەدیهێنانی گۆڕانكاری ‌و چاكسازی لە هەرێمی كوردستان. جڤاتی نیشتمانی بزوتنەوەی گۆڕان  

( درەومیدیا): ئەمڕۆ شەممە جارێكی تر ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بۆ سێیەمجار هەوڵیدا دانیشتنێكی نائاسایی لەسەر پرۆسەی هەڵبژاردنی 12ی ئایار و ئەنجامەكان و بوونی ساختەكاری و پێشێلكاریی  سازبكات، بەڵام ئەمجارەش بەهۆی تەواونەبووی نیسابی یاسایی پەرلەمانتارانەوە دانیشتنەكە شكستیهێنا. دوای شكستهێنانی دانیشتنەكە سەلیم جبوری سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران كە لە هەڵبژاردنی 12ی ئایاردا شكستیهێناوە و دەنگی پێویستی بۆ بوونەوە بە ئەندامی پەرلەمان بەدەستنەهێناوە رایگەیاند، داواكرا وەك بەرپرسیارێتییەك بۆ راستكردنەوەی پرۆسەكە، دانیشتنێكی نائاسایی بكرێت، بەڵام تەواونەبوونی نیسابی یاسایی رێگە ناگرێت لەوەی كە ئەنجومەنەكە رێوشوێنی رەسمی و یاسایی نەگرێتەبەر بۆ راستكردنەوەی پرۆسەی هەڵبژاردن." جبوری وتیشی:" سوپاسی هەموو ئەو ئەندامانە دەكات كە ئامادەبوون ئەمڕۆ و هەوڵەكان بەردەوام دەبن و بەیاننامەیەكیش دەربارەی ئەو خروقاتانەی لە ئەنجامی هەڵبژاردنەكاندا كراون ئامادەیە." شكستهێنانی هەوڵێك بۆ دروستكردنی نیسابی یاسایی ژمارەی ئێستای كورسییەكانی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق 328 كورسییە و بە گوێرەی دەستور و یاسا كارپێكراوەكان، بۆ یاسایی بوونی دانیشتنەكان پێویستە ( 50+1 ) ی پەرلەمنتاران كە 165 پەرلەمانتار دەكات ئامادەبن. لەگەڵ دەستپێكردنی دانیشتنەكەی ئەمڕۆ شەممەدا چەندین ژمارە دەربارەی ئامادەبوونی پەرلەمانتاران خرانە ڕوو كە هەندێكیان چەند پەرلەمانتارێكی كەم بوو بۆ تەواوبوونی نیسابی یاسایی. پەرلەمانتارێكی بەشداربووی دانیشتنەكە بە " درەو میدیا" راگەیاند فەرمانبەرانی پەرلەمان چەند جارێك لەسەر داوای سەلیم جبوری سەرۆكی پەرلەمان، پەرلەمانتارانی ئامادەبوویان ژمارد و هیچ كاتێك نەدەگەیشتە 150 پەرلەمانتار، بەڵام نیازی میعمار ئۆغڵۆ بڕیاردەری پەرلەمان دەیوت كە 160 پەرلەمانتار ئامادەن و هەوڵیدەدا ژمارەكان زیاتر بكات تا نیسابی یاسایی تەواوبێت. ئەو پەرلەمانتارە وتیشی سەرۆكی پەرلەمان متمانەی بە ژمارەكانی بڕیاردەرەی پەرلەمان " نیازی میعمار ئۆغڵۆ " نەبوو، داوایلێكرد ناوی پەرلەمانتارە ئامادەبووەكان و ئیمزاكانیان كۆبكاتەوە و دواتر دەركەوت كە 149 پەرلەمانتار ئامادەبوون." ئەو پەرلەمانتارە ئاشكراشیكرد لە كاتی پەسەندكردنی پرۆژە یاسای بودجەی گشتی 2018 شدا كە فراكسیۆنی كوردستانییەكان بایكۆتیان كرد، نیسابی یاسایی تەواو نەبووە و نیازی میعمار ئۆغڵۆ بە ساختە زیادیكردووە، بەڵام، بەوتەی ئەو لە دانیشتنەكەی ئەمڕۆدا سەرۆكی پەرلەمان لە ترسی لایەنە براوەكانی هەڵبژاردن و بە تایبەتی رەوتی سەدر هەوڵەكەی نیازی میعمار ئۆغڵۆی شكستپێهێناوە.      

راپۆرت: فازل حەمەڕەفعەت رۆژی هەینی ریفراندۆمێكی مێژوویی لە ئایرلەندا بەڕێوەچوو، ئەمڕۆ ئەنجامی بەرایی ریفراندۆمەكە راگەیەندرا و لایەنگرانی لەباربردنی كۆرپەلە سەركەوتن. لەبەر رۆشنایی ئەنجامی ریفراندۆمەكەدا، ماددەی هەشتی دەستوری ئایرلەندا هەموار دەكرێتەوە كە لە ساڵی 1983وە بەركارە. ئەو پرسیارەی كە هاوڵاتیانی ئایرلەندا رۆژی هەینی لە ریفراندۆمدا وەڵامیاندایەوە دەڵێ" ئایا دەتەوێت ماددەی هەشتی دەستور هەڵبوەشێتەوە یاخود وەكو خۆی بمێنێتەوە ؟". لە ماددەی هەشتی دەستوری ئایرلەندا نوسراوە" كۆرپەلە لە سكی دایكیدا مافی ژیانی هەیە هاوشێوەی دایكی سكپڕ". نزیكەی (3 ملیۆن و 500 هەزار) كەس مافی دەنگدانیان هەبوو لە ریفراندۆمەكەدا، لەكاتژمێری حەوتی بەیانی ئەمڕۆوە پرۆسەی جیاكردنەوە و ئەژماركردنی دەنگەكان دەستیپێكرد. بەپێی راپرسییەك كە رۆژنامەی (ئایریش تایمز) و كەناڵی (RTA) بڵاویانكردەوە، رێژەی 69%ی بەشداربوانی ریفراندۆمەكە دەنگیانداوە بۆ هەڵوەشاندنەوەی ماددە دەستورییەكە و لەبەرامبەردا رێژەی 32%ی دەنگیانداوە بۆ هێشتنەوەی ماددەكە وەكو خۆی. لەبەر بنەمای ئەم راپرسییە، ماددەی هەشتی دەستور هەمواردەكرێت و چیتر هیچ بەربەستێكی یاسایی لەبەردەم لەباربردنی كۆرپەلە لە ئایرلەندا نامێنێت كە وڵاتێكە دابونەریتی مەسیحییە كاسۆلیكییەكان ریشەیەكی مێژوویی هەیە تێیدا. تاوەكو ساڵی 2003 لە ئایرلەندا بەهۆی ماددەی هەشتی دەستورەوە هەموو جۆرە حاڵەتێكی لەباربردنی كۆرپەلە یاساغ بوو، بەڵام لەو ساڵەدا لە چەند حاڵەتێكدا رێگەدرا بە لەباربردنی كۆرپەلە، بەتایبەتی لە حاڵەتێكدا كە ژیانی دایكی سكپڕ لە مەترسیدا بێت، مەترسی وەكو ئەگەری خۆكوشتنی دایك. بەپێی یاسا لە ئایرلەندا لەباربردنی كۆرپەلە بەشێوەی نایاسایی سزاكەی (14) ساڵ زیندانی بوو. ئەگەر لایەنگرانی هەڵوەشاندنەوەی ماددەی هەشت سەركەون وەكو ئەوەی ئەنجامی راپرسییەكان ئاماژە بە سەركەوتنیان دەكەن، حكومەتی ئایرلەندا پێشنیاز دەكات رێگە بە ژنان بدرێت لەماوەی 12 هەفتەی یەكەمی سكپڕیدا كۆرپەلەكەیان لەبارببەن ئەگەر بیانەوێت. بەڵام دوای 12 هەفتەی یەكەمی سكپڕیدا رێگە بە لەباربردنی كۆرپەلە نادرێت مەگەر ژیانی دایكە سكپڕەكە لەبەردەم هەڕەشەدا بێت یاخود ئەگەری ئەوە هەبێت زیانی جەستەیی یاخود دەروونی بەربكەوێت، ئەمەش تاوەكو 24 هەفتەی ژیانی سكپڕی دەبێت. پرسی لەباربردنی كۆرپەلە بۆ زۆرێك لە ئایرلەندییەكان پرسێكی مایەی مشتومڕ بوو، سەركەوتنی ئەو بەرەیەی كە پشتیوانی لەباربردنی كۆرپەلە دەكەن لە ریفراندۆمەكەدا بۆ چاودێران پێشبینی نەكراو بوو، بەتایبەت لەكاتێكدا زۆرێك لە خەڵكی ئەو وڵاتە بەر لە پرۆسەی ریفراندۆم بڕیاری خۆیان یەكلانەكردبوەوە. بەگوێرەی راپۆرتە رۆژنامەوانییەكان، زۆرینەی ئەوانەی كە لە ریفراندۆمەكەدا دەنگیان لەدژی لەباربردنی كۆرپەلەداوە خەڵكانی بەتەمەن و ئەو كەسانە بوون كە لە تەمەنیان لەسەرو 65 ساڵییەوەیە، لەبەرامبەردا رێژەی 84%ی كوڕ و كچانی گەنج كە تەمەنیان لەنێوان (18 بۆ 24) ساڵیدایە دەنگیان بە بەڵێ داوە بۆ لەباربردنی كۆرپەلە. ئایرلەندا بە یەكێك لە وڵاتە ئاینییەكانی ئەوروپا ئەژماردەكرێت، بەڵام هەژموونی كڵێسای كاسۆلیكی لەمساڵانەی دوایدا پاشەكشێی كرد بەتایبەتی زنجیرەیەك ئابڕوچونی دەستدرێژەی سێكسی بۆسەر منداڵان لەو كڵێسایانەدا. ریفراندۆمەكەی رۆژی هەینی بەر لە سێ مانگ دێت لەسەردانێكی چاوەڕوانكراوی پاپا فرانسیس پاپای ڤاتیكان بۆ ئایرلەندا بەبۆنەی دیداری ساڵانەی لەگەڵ خێزانەكان، هەروەها ریفراندۆمەكە دوای سێ ساڵ دێت دەنگدانی ئایرلەندا لەسەر یاسایەك بۆ رێگەدان بە هاوسەرگیری نێوان هاوڕەگەزەكان سەرباری نەیاربوونی كڵێسا. كاردانەوەكان سایمون هاریس وەزیری تەندروستی ئایرلەندا لە یەكەم كاردانەوەدا لە هەژماری خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی تویتەر نوسی:" ئەمشەو بەو ئومێدەوە دەخەوم سبەینێ لە وڵاتێكدا خەبەرم ببێتەوە كە زۆر بەسۆزتر و بە رێزتر بێت". كورا شیرلوك كە چالاكێكی بواری هەڵمەتی "بەرگری لە ژیانە" بێئومێدی خۆی دەربڕی لە ئەنجامەكانی ریفراندۆمەكە، بەڵام وتی" هەڵمەتەكەمان لەبەرامبەر هەموو ئاڵنگارییەكان رادەوەستێت". بینی موردونت وەزیری دەوڵەتی بەریتانیا بۆ كاروباری ژنان و یەكسانی رایگەیاند" ئەوە رۆژێكی مێژوییە بۆ ئایرلەندا و ئومێدێكیشە بۆ ئایرلەندای باكور". ریفراندۆمەكەی رۆژی هەینی ئایرلەندا بەرەنجامی چەندین دەیە لە مشتومڕ بوو لەبارەی پرسی لەباربردنی كۆرپەلە، ئەمە شەشەمین جار بوو دەنگدان لەسەر ئەو پرسە بكرێت.  

(درەو میدیا) فەلەكناس ئوجا، پەرلەمانتاری شاری ئامەدی پارتی دیموكراتی گەلان " هەدەپە" لەسەر گەمارۆخستنە سەر فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی سلێمانی دێتە دەنگ و دوو پرسیار ئاراستەی ئەحمەد ئەرسەلان وەزیری گواستنەوەی توركیا دەكات. ئوجا دەپرسێت بۆچی گەشتەكانی فڕۆكەخانەكانی توركیا بۆ فڕۆكەخانەی هەولێر دەستیانپێكردوەتەوە بەڵام بۆ فڕۆكەخانەی سلێمانی راگیراوە؟، دەشپرسێت كەی گەشتە ئاسمانییەكان لە توركیاوە بۆ فڕۆكەخانەی سلێمانی دەستپێدەكەنەوە؟ پاش نزیكەی شەش مانگ بەسەر بڕیاری داخستنی فڕۆكەخانەكانی هەرێم بەڕووی گەشتە نێودەوڵەتییەكان لەلایەن حكومەتی عێراقییەوە، ڕۆژی ١٥-٣-٢٠١٨، حكومەتی عێراق بڕیاریدا گەمارۆی سەر فڕۆكەخانەكانی هەرێم هەڵبگرێت، بەڵام توركیا گەشتەكانی بۆ فڕۆكەخانەی هەولێر دەستپێكردەوە و گەمارۆی خستە سەر فڕۆكەخانەی سلێمانی. عەبدوڵڵا بەڕێوەبەری فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی سلێمانی لەمیانەی وتوێژێكدا لەگەڵ دەنگی ئەمریكا وتی: "تائێستا بڕیاری حكومەتی توركیا ئەوەیە، كە ڕێگە نەدات بەگەشتی هیچ وڵاتێك لە فڕۆكەخانەكانیەوە بۆ فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی سلێمانی وە بەپێچەوانەشەوە، بەڵام ئەوەندەی ئاگاداربم حكومەتی عێراقی لەڕێگای وەزارەتی گواستنەوەی خۆیەوە باڵیوزخانەی توركیای ئاگاداركردووەتەوە بەپێی ڕێككەوتنامە نێودەوڵەتییەكان ‌و ئەو ڕێكەوتننامە دوو قۆڵییەی لە نێوان توركیا و عێراقدا هەیە مامەڵەی هاوشێوە بكات".  

(درەو میدیا): ئەنجومەنی نوێنەران لە دانیشتنی ئەمڕۆیدا ئەنجامی هەڵبژاردنی تایبەت و دەرەوە و ئاوارەكان هەڵدەوەشێنێتەوە و متمانەش لە كۆمسیۆنی هەڵبژاردن دەسەنێتەوە، ئەمە قسەی كەسێكی نزیكە لە حەیدەر عەبادی. جاسم بەیاتی ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق رایگەیاند، ئەو دۆسیەیانەی كە ئەنجومەنی نوێنەران لە دانیشتنی ئەمڕۆیدا گفتوگۆیان لەسەردەكات بریتین لە هەڵوەشاندنەوەی ئەنجامی هەڵبژاردن و سەندنەوەی متمانە لە كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكان یاخود هەندێك لە فەرمانگەكانی وەكو بەڕێوەبەرە گشتییەكان. لە لێدوانێكدا بۆ سایتی (بەغداد الیوم)، بەیاتی ئاماژەی بەوەكرد، پێشنیازێك هەیە بۆ ئەوەی ئەنجامی هەڵبژاردنەكانی دەرەوە و دەنگدانی تایبەت و هەڵبژاردنی ئاوارەكان هەڵوەشێندرێتەوە. هەوڵەكان لەناو ئەنجومەنی نوێنەران بۆ هەڵوەشاندنەوەی ئەنجامی هەڵبژاردنەكان هەندێك لەلایەنە سیاسییە براوەكانی نیگەران كردووە. هۆشیاری زێباری ئەندامی مەكتەبی سیاسی پارتی دیموكراتی كوردستان لە پۆستێكدا لە ئەژماری تایبەتی خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك نوسی" ئێستا هەندێك هەوڵی مەترسیدار لەلایەن هەندێك سیاسەتمەدار و پەرلەمانتاری دۆڕاوی هەڵبژاردنەكانەوە بەڕێوەدەچێ بۆ هەڵوەشاندنەوە و پوچوڵكردنەوەی ئەنجامەكانی هەڵبژاردنی 2018، كە لێكەوتی كارەساتباریان لەسەر ئاسایش و سەقامگیری عێراق دەبێت.. دەبێت رابگیرێن و رێگرییان لێبكرێت وڵات بەرەو داڕمان و پشێوی ببەن".

(درەو میديا):  تائێستا لایەنە ناڕازییەكانی هەرێمی كوردستان روئایەكی روونیان نییە بۆ مامەڵەكردن لەگەڵ بارودۆخی دوای هەڵبژاردنی 12ی ئایارو ئەو دۆخەی لە دوای راگەیاندنی ئەنجامەكانەوە دروستبووە. لایەنەكانی تر سەرقاڵی كۆبوونەوەو گفتوگۆكردنن بۆ پێكهێنانی حكومەت و دیاریكردنی نەخشەی داهاتووی پرۆسەی سیاسی لە عێراق، بەڵام لایەنە ناڕازییەكان هەر لە چوارچێوەی لێكدانەوەی ئەنجامی هەڵبژاردن دەخولێنەوەو تا ئێستا نەیانتوانیوە هەڵوێستێكی روون دەرببڕن، ئەو لایەنانە پێش هەڵبژاردن هیچ ئامادەكاری و هەنگاوێكیان نەناوە بە ئاڕاستەی رێگریكردن و چۆنیەتی روبەرووبونەوەی ساختەكاری و فێڵی سیاسی لە هەڵبژاردنەكان. دكتۆر نیاز نەجمەدین لە كورتە نوسینێكدا دەڵێ" ئەگەر ئۆپۆزسیۆنی هەرێم بەر لە هەڵبژاردن هاوپەیمانیی هەبوایە لەگەڵ سائیرونی موقتەدا سەدر یان نەسری عەبادیی، ئەوا لە روبەڕوبونەوەی ساختەكارییدا تەنیا باڵ نەدەمایەوە. بەڵام بۆ ئەوەی پێیان نەڵێن عێراقچیین و پشتیان كردووەتە كوردایەتیی، نەیانوێرا".  ئێستا ئەو هێزانە بەدوای دەرەچەیەك دەگەڕێن بۆ چۆنیەتی مامەڵەكردن لەگەڵ پێشهاتەكان، ئایا بایكۆت بكەن یاخود بچنە بەغدادو بەشداری پرۆسەیەی سیاسی بكەن، كە لە هەردوو حاڵەتەكەدا زیان و سودی خۆی هەیە. بەكر سدیق مامۆستای زانكۆ لە نوسینێكدا بەناوی" ئاگادارییەكی بەپەلە بۆ رێبەرانی حیزبە دەنگ دزراوەكان!" دەنوسێت" تاكە ئامرازێك كە پردەبازی دەرچونە لە نابوتكردنی رۆڵی ئێوەو  گێرانەوەی ئومێد بۆ خەڵكی هەژاری ئێمە و، دەربازبونمان لە پاوان و ساختەكاریی ئەو دەسەڵاتە، كە هۆكاری داتەپینی ژیانی گەلەكەمانە، بریتیە لە چەند بڕیارێكی چارەنوسساز كە خۆلادان لەو بڕیارانە، بەرای ئێمە كۆتایی رۆڵی ئێوە دەبێ لەم قۆناغە هەستیارەی دۆخی گەل و وڵاتەكەمان. بۆیە پێویستە پێش ئەوەی كوتلەی زۆرینە بۆ پێكهێنانی كابینە لە بەغداد رابسپێردرێ، ئەم بڕیارانەی خوارەوە بدەن: 1-     حەساسیەتی حیزبی بخەنە، خواری خوار مینیمەم و  هەمووتان لە یەك حیزبدا یان لە بەرەیەكی فراواندا خۆتان ئیعلان بكەن. 2-     سەركردایەتیەكی هاوبەش پێكبهێنن كە پێكبێ لە كەسی یەكەم و دوەمی هەر حیزبیكتان. 3-     ئەو یانزە كورسیەی بەدەستان هێناوە، بیكەنە یەك كوتلەی پەرلەمانی و، ئەو یانزە پەرلەمانتارە سوێند بخۆن كە لە رێبازو ئامانجی ئەو بەرە یان قەوارە یەكگرتوەی پێكی دەهێنن لانەدەن. 4-     بڕیاربدەن، لەگەل كوتلەی زۆرینەی بەغداد، هاوپەیمانی ببەستن و بەڕووی هەموو بەرژەوەندییە حیزبی و پشكە بەشەكانی ئەو جوت حیزبە بوەستنەوە و بەغداد بكەنە گۆرەپانی وشككردنی ئەو سەرچاوە سیاسی و دیپلۆماسی و مالیانەی، كە ئامرازی درێژەپێدەری سیاسەتی پاوانكاری و سوڵتانیانە و میلیشیاییانەی ئەم دەسەڵاتە خۆسەپێنەی هەرێمەكەمانە.  لە هەموو دۆخێكدا ئەم هێزانە دەبێت بڕیار بدەن، ناكرێت بەدیار چارەنوسی خۆیان دابنیشن و چاوەڕوانی قەدەری رۆژگار بن. دكتۆر جەعفەر عەلی لە نوسینێكدا بەناوی "لە بارەی بەشداری، یان بایكۆت لە بەغداد" دەنوسێت"بە دڵنیاییەوە بڕیاردان لە وەها پرسێك بە هەر بارێكیدا بێت، وەك ئاسان نییە، بێ كێشەش نابێ، بەڵام دەبێ بزانین هێزی سیاسی لەڕێی ئەم هەڵوێستانەوە دەتوانێ كاریگەرتر لە بەشداری ململانێی سیاسیدا بمێنێتەوەو ناسنامەی سیاسی و ستراتیژی كاری سیاسی خۆی دیاریبكات، نابێ لە ژێر فشاردا بڕیار بدات، دەبێ قازانجی سیاسی و ئایندەیی حیزبەكە، لە سەروو چەند هەڵوێستێكی بێ بیركردنەوەی قوڵ ببینێت. هەروەكچۆن دەبێ هێزی ئەوەیشی هەبێت بڕوا بە ئەندام و لایەنگران و دەنگدەرانی خۆی بهێنێت، كە قازانجی گەورەی سیاسی لە چ گۆشەیەكەوە روونتر دەردەكەوێ": 1-    بەشداریكرن لە پرۆسەی سیاسی عیراق، واتە هێشتنەوەی ئەم هێزە سیاسییانە لەنێو وێنە سیاسییە گەورەكەدا لە ئاستی سیاسی و پەیوەندی و بەریەككەوتنی دیپلۆماسی لەگەڵ كۆی هێزە عێراقی و ناوچەیی و نێودەوڵەتییەكاندا. 2-     بەشداریكرن دەرفەتی زیاتر بۆ ئەم هێزە ناڕازییانەی ئەنجامەكانی هەڵبژاردن دەڕەخسێنێ، تا لە ئاستی عێراقی بتوانن پەیوەندی و تێگەیشتنی هاوبەش سەبارەت بە دۆخی هەرێمی كوردستان و هەژموونی پارتی و یەكێتی بەسەر كۆی دەزگاو دامەزراوەكانی چەكداری و ئەمنی و دادگا و سامانی گشتییەوە، دروستبكرێت. 3-      هەموو هێزێكی سیاسی نوێ بەر لە هەر شتێك دەبێ هەوڵی ناساندنی ناسنامەی سیاسی خۆی لەسەر ئاستی عێراق و ناوچەكەو وڵاتان، بەڕێگەی دیپلۆماسی بدات، بەغداش بۆ ئێمە باشترین سەنتەری ئەم دەربازبوونەیە لە جوگرافیای بچووكی پەیوەندی سیاسی. بایكۆت ئەم كەناڵە بە تەواوی بەرتەسك و بچووك دەكاتەوە، وا دەكات لە نێو بازنەی رووبەرێكی لۆكاڵی هەرێمی كوردستاندا بمێنینەوە. 4-    بەشدارینەكردن لە عێراق، لە پلەی یەكەمدا، واتە بایكۆتی كۆمەڵێك هێزی براوەی وەك لیستەكانی (سەدر، فەتح، نەسر و حیكمەو ..)، نەك بایكۆتی پارتی و یەكێتی.  ئێستا خەریكە بۆچونەكان بارودۆخی هەڵبژاردن و ساختەكاری تێدەپەرێنن و چاوەكان لەسەر دروستكردنی بەرەكی تۆكمەیە لەلایەن هێزە نارازییەكانەوە، چ لە ئاستی بەغداد و چ لە ئاستی هەرێمی كوردستان، " بەرەیەك بەرامبەر پارتی و یەكێتی" ئەمە ناونیشانی بۆچونێكی بێستون فایەق پەرلەمانتاری بزووتنەوەی گۆڕانە لە پەرلەمانی كوردستان، كە پێی وایە"  خەڵكی كوردستان لەم دۆخەی دوای دزین و ئاڵوگۆڕی دەنگەكانیاندا پێویستیان بە گەڕانەوەی متمانەو ئومێدە بۆ ئەوەی چوار مانگ دوای هەڵبژاردنێكی ساختە جارێكی تر متمانەیان بۆ دەنگدان و هەڵبژاردن و خەباتی پارلەمانی بگەڕێتەوە، نا ئومێدی ئێستای دەنگدەری كوردی دوای ئەو ئەنجامە سەرسوڕهێنەرەی هەڵبژاردنی پارلەمانی عێراق و دەست گەیشتنی پارتی و یەكێتی بە ئامێرە ئەلیكترۆنییەكانی ژماردنی دەنگەكان لە ئاستێكدایە، كە بڕوابون بە خەباتی پارلەمانی و هەڵبژاردن بۆ گۆڕانكاری لاواز بوەو بەشێك لە خەڵك هەڵبژاردن بە رێگەی راست و گەیشتن بە ئاڵوگۆڕی دەسەڵات نابینن كە ئەمە مەبەست و ئامانجی یەكێتی و پارتییە".  بێستون فایەق پێی وایە دەبێت لایەنەكان خۆیان بۆ هەڵبژاردنی داهاتووی پەرلەمانی كوردستان ئامادە بكەن، ئەویش بە درووستكردنی بەرەیەكی تۆكمە" دروستكردنی بەرەیەك بەرامبەر یەكێتی و پارتی بۆ بەشداری لە هەڵبژاردنی پارلەمانی كوردستان لە هێزە دەنگدزراوەكان لە هەموو كات گرنگترە و یەكێكە لە پێویستییەكانی قۆناغەكە و دەنگە ساختە كراوەكان ئەمانەت و متمانەی خەڵكەو لە گەردنی ئەو هێزانەدایە كە لە بنەڕەتدا و پێش تەزویر دەنگدەر دەنگەكەی پی داوە، بۆ هەڵبژاردنی پارلەمانی كوردستان پێویستە بزوتنەوەی گۆڕان و كۆمەڵی ئیسلامی و یەكگرتوی ئیسلامی و هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری  كە دوای دزینی دەنگەكانیان زۆر لە یەك نزیكن بەرەیەك بەرامبەر یەكێتی و پارتی پێكبهێنن و لە چوارچێوەی هاوپەیمانییەكدا بەشداری هەڵبژاردن بكەن (ئەم بەرەیە كراوەبێ بۆ لایەن و پێكهاتەكانی تری كوردستان".    

" لایەنە ناڕازیەكانی هەرێم هەموتان (بێ جیاوازی) لە ڕوكەشدا دژی سیاسەتی بنەماڵە چەتەگەرەكانن بەڵام لە روی فكریەوە بێ ئەوەی پێ بزانن ئاو دەكەنە ئاشی كوردایەتیەكەی ئەوانەوە كە فڕی بە مافەكانی خەلكی كوردستانەوە نیە و كوردایەتیان كردۆتە دیوارێك چەتەیی و خاك فرۆشی و نیشتیمانفرۆشی پێدا هەڵدەواسن" ئەمە وتەی هۆشیار عەبدوڵا پەرلەمانتاری بزووتنەوەی گۆڕانە لە پەرلەمانی عێراق، كە لە وتارێكیدا بەناوی ( پەیامێكی ڕەخنەئامێز و ڕاشكاو بۆ لایەنە ناڕازیەكانی هەرێم) هۆشیار عەبدوڵا بەلایەنە نارازیەكانی هەرێم دەڵێت"  ئەو یەكریزیەی ئەوان داوای دەكەن یەكێكە لەو درۆیانە زۆر دەمێكە ئێوە باوەریان پێدەكەن و نایەن هەڵیتەكێنن و مۆدێلێكی نیشتیمانی بۆ یەكڕیزی گەرح بكەن ، ریفراندۆم یەكێكی تر بو لەو درۆیانە پێی خەڵەتان و نەك گوێتان لە دەنگی خەلكانی وەك نوسەری ئەم دێرانە نەگرت بە هەوای دو بنەماڵەكە كەوتنە تەخوینمان . هۆشیار عەبدوڵا ئاماژە بەوەش دەكات" پێش هەڵبژاردن وەفدێكی لیستی سائیرون هاتنە سلێمانی وتیان هاتوین تەنها بۆ بانگهێشتی هاوپەیمانیەكەی كاك بەرهەم و بزوتنەوەی گۆڕان كە لەگەڵماندا بن ، لە ترسی تەخوینی یەكێتی و پارتی نەڕۆشتن و ئێستا هەردوكیان كەتون بەسەر شان و باڵی صەدردا ئاگای لێیان بێت، فكرەی دانانی كاندیدتان لە هاوپەیمانیەتیەكانی بەغداد رەتكردەوە و دژی هەوڵەكانیی ئێمە بون پێتان وابو بۆ حەیا و حورمەتی كوردایەتیەكەی دو بنەماڵەكە جوان نیە، ئێستا هەردوكیان دو پەرلەمانتاریان لەبەغداد بەهەر رێگایەك هەیە دەرچواند .  لە كۆتایی نوسینەكەیدا هۆشیار عەبدوڵا هۆشداری دەدات لایەنە نارازیەكانی هەرێمی كوردستان و دەڵێت" ئێوە چارەسەرێكی ئەو كێشە بونیادیە نەكەن نە دەتوانن هیچ بگۆڕن نە چیتر خەڵكیش چاوی ئومێدی لێتان دەبێت و دەیانیی وەك ئێمەش دور لەو چەقینەی ئێوە لە زەلكاوی كوردایەتیەكەی یەكێتی و پارتیدا میمبەری راشكاو و ئاشكرا و جیای دەبێت بۆ جوڵە سیاسیەكانیی "   دەقی وتارەكە  پەیامێکی ڕەخنەئامێز و ڕاشکاو بۆ لایەنە ناڕازیەکانی هەرێم هۆشیار عەبدوڵا ئێوە پێش تەزویر کێشەیەکیی ترتان هەیە کە گرنگترین و بنچینەیی ترین كێشەیە و بێ یەکلاکردنەوەی ئەو کێشەیە هەرگیز ئەو دو بنەماڵەیەتان بۆ تێناپەرێندرێت. کێشەی ئێوە کێشەیەکی فکریە کە تایبەتە بەو گوتارەی سیاسەتی پێ ئاراستە دەکەن ، ئێوە هەموتان (بێ جیاوازی) لە ڕوکەشدا دژی سیاسەتی بنەماڵە چەتەگەرەکانن بەڵام لە روی فکریەوە بێ ئەوەی پێ بزانن ئاو دەکەنە ئاشی کوردایەتیەکەی ئەوانەوە کە فڕی بە مافەکانی خەلكی کوردستانەوە نیە و کوردایەتیان کردۆتە دیوارێك چەتەیی و خاک فرۆشی و نیشتیمانفرۆشی پێدا هەڵدەواسن . ئێوە دەبێت دیدێکی نیشتیمانیی دور لەو کوردایەتیە موزەیەفەی ئەو دو حزبە تەبەنی بکەن و فکری ئەوان رەتبکەنەوە و نەکەونە دوای درۆکانیان کە بەناوی داکۆکی لە نەتەوەی کوردەوە دەیکەن و هەمو جارێکیش ئێوە فریوی پێدەخۆن . ئەو یەکریزیەی ئەوان داوای دەکەن یەکێکە لەو درۆیانە زۆر دەمێکە ئێوە باوەریان پێدەکەن و نایەن هەڵیتەکێنن و مۆدێلێکی نیشتیمانی بۆ یەکڕیزی طەرح بکەن . ریفراندۆم یەکێکی تر بو لەو درۆیانە پێی خەڵەتان و نەک گوێتان لە دەنگی خەلکانی وەک نوسەری ئەم دێرانە نەگرت بە هەوای دو بنەماڵەکە کەوتنە تەخوینمان . پێش هەڵبژاردن وەفدێکی لیستی سائیرون هاتنە سلێمانی وتیان هاتوین تەنها بۆ بانگهێشتی هاوپەیمانیەکەی کاک بەرهەم و بزوتنەوەی گۆڕان کە لەگەڵماندا بن ، لە ترسی تەخوینی یەکێتی و پارتی نەڕۆشتن و ئێستا هەردوکیان کەتون بەسەر شان و باڵی صەدردا ئاگای لێیان بێت . فکرەی دانانی کاندیدتان لە هاوپەیمانیەتیەکانی بەغداد رەتکردەوە و دژی هەوڵەکانیی ئێمە بون پێتان وابو بۆ حەیا و حورمەتی کوردایەتیەکەی دو بنەماڵەکە جوان نیە، ئێستا هەردوکیان دو پەرلەمانتاریان لەبەغداد بەهەر رێگایەک هەیە دەرچواند . دەیان نمونەی ترتان بۆ دەژمێرم کە ئێوە خۆتان ئاو دەکەنە ئاشی گوتارە دژە کوردەکەی یەکێتی و پارتی ، باشە هەر پرسیارێکی سادە زۆر سادە ؟ هیچ شتێک ماوە ئەو دو بنەماڵەیە بە خەلكی کوردستانیان نەکردبێت ؟! هیچ بەدکاریەک ماوە ئەنجامیان نەدابێت ؟! هەر دەنگی خەڵک مابو ئەویشیان نەدزی ؟! ئەی باشە ئەوە بۆ یەکڕیزی لەگەل ئەوان کوردایەتیە بەڵام هاوپەیمانی لەگەڵ هێزە عێراقیەکان بە ئەجێندایەکی نیشتیمانی لە بەرژەوەندی خەڵک هەرێم خیانەتە ؟! بۆ ؟! لە چوار ساڵی رابردودا لەگەڵ هەمو قیادەی گۆڕان ئەو شەرە فکریەمان هەبوە و ڕای من رونە لایان ، لەگەڵ کاک بەرهەم و مامۆستا علی باپیر چەندین جار و مامۆستا صەلاحەدینیش جارێک هەمان نیقاشمان بوە ، کاتیەتی لە ڕوی فکریەوە یەکێتی و پارتی رەتبکەنەوە بەر لەوەی لەسەر تەزویر یا کێشەی فەنیی و ئالیەت رەتیان بکەنەوە . ئەوە کوردایەتیەکەی ئەوانە دەڵێت ئەمڕۆ تەزویری لێبکە ، سبەی لە ترسی ئەوەی تەخوینی نەکەم رادەکاتەوە بە دوامدا بۆ بەغداد ، ئەو دو بنەماڵەیە لەسەر بەڕەیەکی موزەییەف دانیشتون دەبێ هەڵیان ستێنن و ئەو بەڕەیە بگۆڕن بە دیدی نیشتیمانیی نوێ. تاکەی دانبەوەدا نانێن مۆدێلی رابردوی کەوتنە پاڵ ئەم گوتارە حزبیە بنەماڵەییە شکستی خواردوە و تەنها بەدبەختی بۆ هاوڵاتی هەرێم هێناوە و بەس، تاکەی ؟! ئێوە چارەسەرێکی ئەو کێشە بونیادیە نەکەن نە دەتوانن هیچ بگۆڕن نە چیتر خەڵکیش چاوی ئومێدی لێتان دەبێت و دەیانیی وەک ئێمەش دور لەو چەقینەی ئێوە لە زەلکاوی کوردایەتیەکەی یەکێتی و پارتیدا میمبەری راشکاو و ئاشکرا و جیای دەبێت بۆ جوڵە سیاسیەکانیی .

درەو میدیا:  لە رونكردنەوەیەكدا ئۆفیسی سلێمانی كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكان وەڵامی چوار لایەنەكە ( گۆڕان ، كۆمەڵ، هاوپەیمانی، یەكگرتوو) دەداتەوەو رایدەگەیەنێت: وردەكاری گەڕانەوەی نوێنەرەكەمان لەبەغدا بەهەموو قەوارەكان وتراوەو ئاگاداریشكراونەتەوە بەهێنانی هارد دیسك تا لەگەڵ هاتنەوەی نوێنەرەكەماندا دەستبكەین بەپرۆسەی كۆپیكردنی وێنەی كارتەكانی دەنگدان. لە رونكردنەوەكەدا هاتوو: دوێنێ پێنجشەممە 24-5-2018 بەپەلە نوێنەری ئۆفیسی سلێمانی ئیفاد كراوە بۆ نوسینگەی نیشتمانی لە بەغدا بەمەبەستی وەرگرتنەوەی وێنەی كارتەكانی دەنگدان، كە خراوەتە سەر هارد دیسك، ئەمڕۆ 25-5-2018 نوێنەرەكەمان لە بەغداوە بەڕێگای وشكانی بەڕێكەوتووە بەرەو سلێمانی، ناوبراو لەكاتی دەركردنی بەیاننامەی پارتە سیاسییەكان لەڕێگا بووە بەرەو سلێمانی. ئۆفیسی سلێمانی كۆمسیۆن لەبەشێكی دیكەی روونكردنەوەكەیدا دەشڵێت: لەگەڵ ئەوەی ئەمڕۆ هەینییە ستافێك لە كارمەندانی ئۆفیس لە دەوامدان بەمەبەستی پێدانی وێنەی كارتەكانی دەنگدان بە قەوارە سیاسییەكان بە زووترین كات.