Draw Media
هه‌واڵ / كوردستان

(درەو میدیا): ئەمڕۆ موقتەدا سەدر رێبەری رەوتی سەدر لە ئێرانەوە گەڕایەوە بۆ شاری نەجەف‌و راستەوخۆ چووە ناو خۆپیشاندەران. سەدر كە ئێستا سەرۆكایەتی هاوپەیمانێتی براوەی یەكەمی هەڵبژاردن دەكات لە عێراق، لە پەیامێكدا وەڵامی قسەكانی عادل عەبدولمەهدی دایەوە. مەقتەدا سەدر بەمشێوەیە وەڵامی عەبدولمەهدی دایەوە: -    پێموابوو داوای هەڵبژاردنی پێشوەختەت لێ بكەم بەوە شكۆی تۆم پاراستووە، بەڵام كە رەتتكردەوە من داوا لە هادی عامری دەكەم هاوكاری بكات بۆ ئەوەی بەشێوەیەكی خێرا متمانەت لێوەربگرینەوە. -    داوا لە عامری دەكەم پێكەوە كاربكەین بۆ گۆڕینی كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكان‌و یاساكەی، هەروەها رێككەوتن لەسەر چاكسازی ریشەیی، لەناویاندا گۆڕینی بەندەكانی دەستورو سازدانی ریفراندۆم لەسەری. -    ئەگەر پەرلەمان دەنگی نەدات (دەنگدان بۆ سەندنەوەی متمانە لە عەبدولمەهدی)، ئەبێ گەلی قسەی خۆی بكات (ارحل)‌و بڵێ بڕۆ. دوێنێ موقتەدا سەدر لە پەیامێكدا وەكو وەڵامدانەوەیەك بۆ خۆپیشاندانەكان داوای لە عادل عەبدولمەهدی كرد بچێتە بەردەم پەرلەمان‌و داوای بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنی پێشوەخت بكات، بەڵام عەبدولمەهدی داواكارییەكەی رەتكردەوە‌و رایگەیاند، ئەگەر قسە لەسەر دەستلەكاركێشانەوەی حكومەتە، با سەدر خۆی لەگەڵ هادی عامریدا (كوتلەی زۆرینە لەناو پەرلەمان) رێكبكەون لەسەر پێكهێنانی كابینەیەكی نوێ، ئەوكات ئەو دەستلەكاردەكێشێتەوە.  


 (درەو میدیا): بڕیاربوو ئەمڕۆ دادگای هەولێر جارێكی تر لەسەر كەیسی رۆژنامەنوس (رزگار كۆچەر) كۆببێتەوە، بەڵام جارێكی تر دانیشتنەكە دواخرا. وەكو خۆی لە نوسینێكدا باسی دەكات، كەسێك بەپلان پۆستێكی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك نوسیوە‌و ئەو پۆستەی "تاگ" كردوەتە سەر واڵی ئەو، بەوهۆیەوە سكاڵای یاسایی لەسەر كراوە، واتە ئەو رۆژنامەنوسە هیچ پەیوەندییەكی بە نوسینی بابەتەكەوە نەبووە. رۆژنامەنوس رزگار كۆچەر دەڵێ:" داددگا بڕیاریداوە لەسەر ئەو بابەتە بە 100 ملیۆن دینار غەرامەی بكات، هەرچەند ئەو لە یەكەم دانیشتنی دادگادا بەڵگەی تەواوی لەبارەی بێتاوانبوونییەوە پێشكەشكردووە". رزگار كۆچەك كۆمەڵێك بەڵگەی دەنگیی خستوەتە بەردەم دادگا، بڕیاربووە ئەو دەنگانە بەشێوەی نوسین بخرێنەسەر كاغەزو ببرێنە بەردەم دادوەر، بەڵام بەبیانوی ئەوەی كارمەندی دادگا تۆمارە دەنگییەكەیان نەكردووە بە نوسین دانیشتنی دادگا دواخراوە. لەبارەی دۆسیەكەیەوەی نوسیویەتی:" ئەو كەسەی منی لەو كێسە تێوەگلاندووە، نازانم چۆن ویژدانی ناجوڵێ و بە چ هەقێك جورئەتی ئەوە ناكا بڵێ من ئەو بابەتەم نوسی‌و من بڵاومكردەوەو منیش تاكی پەیجی رزگار كۆچەرم كرد". رزگار باسی لەوەكردووە، ماوەی دوو مانگە بە تەنها ڕووبە‌ڕووی كێشەیەك بووەتەوە كە وەك فشارەكی دەروونی بەرامبەرم بەكاردەهێنرێت‌و كەس لە میدیای ئەهلی قسەی لەسەر ئەو نەكردوو".  


(درەو میدیا): ژمارەیەك نوسەرو رۆژنامەنوس‌و ئەكادیمی‌و چالاكی مەدەنی لەبەیاننامەیەكدا ناڕەزایەتی خۆیان ئاڕاستەی لایەنە پەیوەندیدارەكان‌و رایگشتی كرد سەبارەت بە بڕیارێكی دادگای هەولێر. لەبەیاننامەكەدا، هەنگاوی دادگایی هەولێر بۆ دەستگیركردنی رۆژنامەنوستان:" هەوڵێكە بۆ سانسۆركردن‌و سنورداركردنیی ئازادی رۆژنامەوانیی‌و ئازادی رادەربڕین". دەقی راگەیەنراوی ناڕەزایەتی ژمارەیەك رۆژنامەنوس‌و ئەكادیمی‌و چالاكوانی كۆمەڵی مەدەنی بۆ/ جەماوەری ئازایخوازی كوردستان پەرلەمانی كوردستان دەستەی مافی مرۆڤ  داواكاری گشتی  سەندیكای رۆژنامەنوسانی كوردستان نوسینگەی یونامی لە هەرێمی كوردستان رێكخراوی پەیامنێرانی بێسنور رێكخراوی مافی مرۆڤی نێودەوڵەتی رێكخراوەكانی بواری ئازادی‌و مافەكانی مرۆڤ‌و ئازادی رادەربڕین بابەت/ راگەیەنراوی ناڕەزایی دەربڕین رۆژی 27ی ئەم مانگە لەشاری هەولێر، سكاڵایەكی یاسایی لەلایەن مەتین بارزانی برازای نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی هەرێم لەسەر رۆژنامەنوسان (نیاز عەبدوڵڵا‌و محەمەد رەئوف‌و فازڵ رەفعەت‌و نامیق رەسوڵ) سەرنوسەر‌و ئەندامانی دەستەی نوسەرانی ماڵپەڕی (درەو میدیا)‌و رۆژنامەنوس هێمن مامەند سەبارەت بە رووداوی (هۆقەباز) تۆماركراوە‌و راستەوخۆ بڕیاری دەستگیركردنیان بۆ دەركراوە. تۆماركردنی سكاڵاكە بەپێی ماددەی 2ی قەدەغەكردنی خراپ بەكارهێنانی ئامێرەكانی پەیوەندیكردنە، لەكاتێكدا پێشتر دادوەر نووسراوی ئاڕاستەی سەندیكای رۆژنامەنووسان كردووە‌و دادگا بەڕوونی زانیویەتی كە ئەوان رۆژنامەوانن‌و ئەندامی سەندیكای رۆژنامەنووسانن، بەڵام لە دەرەوەی یاسای ژمارە 35ی ساڵی 2007و ماددەی 9ی یاساكە، بە ماددەی 2ی خراپ بەكارهێنانی ئامێرە پەیوەندیكردن‌و مۆبایل تۆمەتباركراون. رۆژی 27ی ئۆكتۆبەر، رۆژنامەنوس (نیاز عەبدوڵڵا) لەبەردەم دادگای لێكۆڵینەوەی هەولێر ئامادەبووە‌و دادوەر بەپێی ماددەی 2ی یاسای خراپ بەكارهێنانی ئامێرە ئەلیكترۆنییەكان، لە بەرژەوەندی سكاڵاكار بڕیاری داوە‌و بە كەفالەتی پێنج ملیۆن دینار ئازادیكردووە، سەرەڕای ئەوەی كە چەند پارێزەرێك داوایان كردووە یاساكە بگۆڕێت بۆ یاسای ژمارە (35)ی ساڵی 2007ی كاری رۆژنامەگەری‌و ماددەی 9، بەڵام دادوەر داواكە رەتكردونەتەوە. هەر لەهەمان رۆژدا‌و بەهەمان ماددە، هەمان دادوەر، رۆژنامەنووس (هێمن مامەند)ی بەند كردووەو تا 3ی 11ی 2019. ناڕەزایەتی‌و نیگەرانی ئێمە لەوێوە سەرچاوەی گرتووە، كە مامەڵەكردن لەگەڵ ئەم رۆژنامەنوسانە بەگوێرەی یاسای رۆژنامەگەری نیە، بەڵكو بەپێی یاسای قەدەغەكردنی خراپ بەكارهێنانی ئامێرەكانی پەیوەندیكردنە، تەنها بۆ ئەوەی بە قورسترین شێوە سزایان بدەن لەبەرئەوەی سزای راگرتن‌و بەندكردنی تێدایە. ئەم هەنگاوەی دادگای لێكۆلێنەوەی هەولێر، بە ئامانجێكی سیاسی دەزانین‌و هەوڵێكە بۆ سانسۆركردن‌و سنورداركردنیی ئازادی رۆژنامەوانیی‌و ئازادی رادەربڕین. هاوكات، داوا لە دەسەڵاتی سیاسی لە هەولێر دەكەین، كە رێز لە بانگەشەكانی خۆیان بۆ پاراستنی ماف‌و ئازادییەكانی هاوڵاتیان‌و سیستمی دیموكراسی هەرێم بگرن‌و چیتر دادگا‌و دادوەرەكان بۆ مەبەستی سیاسی‌و سەركوتكردنی ئازادییەكان بەكارنەهێنن. بەتایبەتی ئەمە هەمووی لەكاتێكدایە كە گەلەكەمان زیاتر لەهەر كاتێك پێویستی بەیەكگرتوویی هەیە بەرامبەر ئەو دوژمنكارییەی كە دەسەڵات‌و سوپای توركیا بەرامبەر نەتەوەكەمان ئەنجامی دەدات، لێرەوە بەكورتی داوا دەكەین: یان سكاڵاكان لەسەر ئەو رۆژنامەنوسانە هەڵگرن، یان لانی كەم بەگوێرەی یاسای ژمارە 35 كاری رۆژنامەنوسی ساڵی 2007 مامەڵەیان لەگەڵدا بكەن. واژۆ:  ئاسۆس هەردی- رۆژنامەنوس موحسین ئەدیب- نوسەرو مامۆستای زانكۆ شوان محەمەد- رۆژنامەنوس شێركۆ كرمانج- نوسەر‌و ئەكادیمی كەمال چۆمانی- نوسەر ئارام جەمال- چالاكوانی كۆمەڵی مەدەنی شۆخان حەمەڕەشید- پارێزەر‌و چالاكوانی كۆمەڵی مەدەنی سەردار محەمەد- رۆژنامەنوس یاسین تەها- رۆژنامەنوس عەلی كەریمی- نوسەر رەزا مەنوچەهری- رۆژنامەنوس بەهمەن تاهیر نەریمان- نوسەر‌و ئەكادیمیی هەڵشۆ عەبدولفەتاح- چالاكوانی مافی مرۆڤ بەرهەم خالید- راگەیاندكار‌و مامۆستای زانكۆ هاوكار حسێن- رۆژنامەنوس عومەر محەمەد- چالاكی بواری مافی مرۆڤ عەزیز رەئوف- نوسەر‌و ئەكادیمی ئاسۆ هاشم- پارێزەری راوێژكار ئازاد عوسمان- رۆژنامەنوس شەرمین عەلی- رۆژنامەنوس دڵشاد ئەنوەر- رۆژنامەنوس ئومێد قەرەداغی- نوسەر‌و ئەكادیمی سیروان رەشید- رۆژنامەنوس كاوە شێخ عەبدوڵڵا- رۆژنامەنوس ژووان ئەحمەد سەعید- رۆژنامەنوس سوهەیب شێخ ئەحمەد- رۆژنامەنوس كامەران عوسمان- چالاكی مەدەنی مەریوان هەڵەبجەیی- نوسەر‌و وەرگێڕ هانا بابان- چالاكی مەدەنی  كامیل عومەر- راگەیاندكار‌و مامۆستای زانكۆ محەمەد سەڵاح- چالاكی مەدەنی گمۆ محەمەد- چالاكی مەدەنی جبار عەزیز- چالاكی مەدەنی وریا فەتاح- رۆژنامەنوس ئاوات محەمەد- پیروەیس چالاكی مەدەنی بابان جەعفەر- چالاكی مەدەنی  


سەنتەری میترۆ بۆ داكۆكی لە مافی رۆژنامەنوسان داوا دەكات كەیسی رۆژنامەنوسانی داواكراو (محەمەد رەئوف، فازل حەمەڕەفعەت، نامیق رەسوڵ، نیاز عەبدوڵا) سەرنوسەرو ئەندامانی دەستەی نوسەرانی (درەو میدیا)، لە رێگەی یاسای ژمارەی 35 ی ساڵی 2007 رۆژنامەوانییەوە، یەكلابكرێتەوە نەك یاساییەكی تر. دەسبەجێ هیمن مامەند بە كەفالەت ئازاد بكرێت. رۆژی دووشەمە هەردوو رۆژنامەنوس (نیاز عەبدوڵا) ئەندامی دەستەی نوسەرانی (درەو میدیا)‌و (هێمن مامەند) ئەندامی دەستەی نوسەرانی سایتی (مەودا پرێس) لەسەر سكاڵایەكی یاسایی هاوڵاتی (مەتین دلۆڤان بارزانی) چوونە بەردەم دادگای هەولێر. سكاڵاكە پەیوەندیدارە بە راپۆرتێكی رۆژنامەوانییەوە كە لە رۆژی 17ی تەموزی ئەمساڵ لە سایتی (درەو میدیا) بڵاوبوەتەوە، سەبارەت بە رووداوی كوشتنی (دیپلۆماتكارێكی توركیا) لە ریستۆرانتی (هۆقەباز)، لە هەولێر. پاش وەرگرتنی وتەی داواكراوان، دادگا بە كەفالەتی (5 ملیۆن) دینار رۆژنامەنوس (نیاز عەبدوڵا)ی ئازادكرد‌و رۆژنامەنوس (هێمن مامەند) راگیرا تاكاتی بەڕێوەچوونی دادگاییەكەی. لە فەرمانی دەستگیركردنەكەدا ناوی هەریەكە لە (محەمەد رەئوف، فازل حەمەڕەفعەت، نامیق رەسوڵ، نیاز عەبدوڵا) سەرنوسەرو ئەندامانی دەستەی نوسەرانی (درەو میدیا) هاتووە. سایتی (درەو میدیا) بڵاویانكردوە "هیچ ئاگاداركردنەوەیەكیان لەلایەن دادگاوە پێنەگەیشتووە، بەڵام بەبێ ئاگاداركردنەوەی پێشوەخت، دادوەر فەرمانی دەستگیركردنی دەركرد‌و‌وە." سەنتەری میترۆ داوا دەكات لەبری سانسۆر و رێوشوێنە یاساییەكان ئەو كەسانەی زەرەرمەندن لە هەواڵ و راپۆرتی رۆژنامەنوسان رێگەی وەڵامدانەوە هەڵبژێرن، ئەگەر رێگەی یاسایش دەگرن، ئەوە دادگاكان لە چوارچێوەی یاسای "تایبەت"ی رۆژنامەگەری و بە پشتبەستن بە مەدەئی (الخاص یقید العام)، لێكۆڵینەوەكانیان لەگەڵ رۆژنامەنوساندا بكەن. سەنتەری METRO داوا دەكات كەیسی رۆژنامەنوسانی داواكراو (محەمەد رەئوف، فازل حەمەڕەفعەت، نامیق رەسوڵ، نیاز عەبدوڵا) سەرنوسەرو ئەندامانی دەستەی نوسەرانی (درەو میدیا)، لە رێگەی یاسای ژمارەی 35 ی ساڵی 2007 رۆژنامەوانییەوە، یەكلابكرێتەوە نەك یاساییەكی تر، دەسبەجێ هیمن مامەند بە كەفالەت ئازاد بكرێت. METRO CENTER سەنتەری میترۆ لە ئابی 2009 بە هەوڵی كۆمەڵێك رۆژنامەنوس و بەرگریكاری مافی مرۆڤەوە، بە هاوكاری رێكخراوی پەیمانگای رۆژنامەنوسانی جەنگ‌و ئاشتی دامەزاروە، بە ئامانجی چاودێری رەوشی ئازادی رۆژنامەنوسی لە هەرێمی كوردستانی عێراق، مۆڵەتی رەسمی لە حكومەتی هەرێمی كوردستان وەرگرتووە. میترۆ لەسەرەتای دامەزراندنیەوە لە رێگەی پرۆەوە، هەریەك لە رێكخراوەكانی پەیمانگای رۆژنامەنوسانی جەنگ‌و ئاشتی (IWPR) و رێكخراوی گەلی نەرویژی (NPA) و پاڵپشتی میدیای نێودەوڵەتی (IMS)، رێكخراوی (Internews) ی ئەمریكی، وەزراەتی دەرەوەی ئەمریكا، پاڵپشتی كردوە.


درەو میدیا: بڕیارەكەی ئەمڕۆ ئەنحومەنی نوێنەرانی عێراق سەبارەت بە هەڵوەشاندنەوەی ئەنجومەنی پارێزگاكان بە ئەنجومەنی پارێزگای كەركوكیشەوە، كۆتایی بە دانانی پارێزگاری كەركوك هێنا لەلایەن یەكێتی نیشتیمانی و كوردستان و پارتی دیموكراتی كوردستانەوە رێككەوتنی لەسەركرابوو لە رێككەوتنی یەكێتی نیشتیمانی كوردستان و پارتی دیموكراتی كوردستان كە لە 11ی تەمموزی رابردوودا رایانگەیاند، هەردوولا لەسەر دانانی ( تەیب جەبار) رێككەوتن بۆ پارێزگاری كەركوك و بڕیاریاندا لەماوەی (45) رۆژدا لەلایەن لیستی برایەتی كەركوكەوە  دەنگی لەسەر بدرێت، بەڵام بەهۆی ناكۆكیەكانی نێوانیان نەتوانرا ( تەیب جەبار) وەك پارێزگار لەناو ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك هەڵبژێردریت كە لیستی برایەتی كەركوك لەكۆی (41) ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگا(26) ئەندامیان هەبوو، بەو پێیەش بە ئاسانی ئەیانتوانی پارێزگار هەڵبژێرن. بەڵام ئەمڕۆ ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق هەڵوەشاندنەوەی ئەنجومەنی پارێزگاكانی پەسەندكرد تا هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكان كە بریارە لە 1ی نیسانی 2020 بەرێوە بچێت پەرلەمان خۆی سەرپەرشتیی پارێزگاكان دەكات. ئەو كارتەی دەستی كوردی سوتاند لەدانانی پارێزگارێك بۆ كەركوك.  


(درەو میدیا): ئەو پیاوەی ساڵانێكی زۆرە شەقامی كردوەتە گۆڕەپانی پاكتاوكردنی ململانێ سیاسییەكانی‌و دەیان شەو خەوی لە چاوی بڕیاربەدەستانی ناوچەی سەوز زڕاندووە، ئێستا خەمی سەرەكی بوەتە ئەوەی شەقام خۆی بەجێنەهێڵێ‌و بەڕەكە لەژێرپێی دەرنەهێنن. سەرەتای مانگی ئۆكتۆبەری ئەمساڵ، دەیان هەزاران كەس بەبێ‌ "تویت"‌و بەیاننامە، خۆڕسكانەو توڕەتر لە جاران دژی نادادی كۆمەڵایەتی‌و نەبوونی خزمەتگوزری‌و هەلی كار، رژانە سەر شەقامەكانی بەغدادی پایتەخت، رەنگە ئەم پێشهاتە تازەیە هاوشێوەی زۆرینەی سیاسییەكانی تر، بۆ (موقتەدا سەدر)یش مایەی شۆك‌و تێڕامانبوبێت، چونكە تا ئەو ساتەش لەو بڕوایەدا بووە كە شەقام موڵكی خۆیەتی‌و، ئەو تاكە سەركردەیە بتوانێت لە چاوتروكاندنێكدا سەدان هەزار كەس كۆبكاتەوە، بەڵام ئەو تەقینەوە گەورە جەماوەرییەی كە لەماوەی چەند كاتژمێرێكدا پەلیكێشا بۆ زۆرێك لە پارێزگاكانی ناوەڕاست‌و باشوری عێراق، شتێكی تری پێوتن.   بەنیاز نەبوو بەشداری بكات   ئەوانەی چاودێری دۆخی عێراق دەكەن پێیانوایە، سەدر لەسەرەتادا وایدەزانی خۆپیشاندانەكان كەف‌و كوڵێكەو بەزوویی دادەمركێتەوە، یان وەك ئەو خۆپیشاندانانەی رێكیدەخات، بە تویتێك كۆیاندەكاتەوەو بە ئیشارەتێكیش دەیانێرێتەوە بۆ ماڵەكانیان، بۆیە لە رۆژی دووەمی خۆپیشاندانەكاندا وتی:" ئێمە نامانەوێ‌‌و بە بەرژەوەندیشی نازانین ئەو خۆپیشاندانە میللیە بگۆڕێت بۆ خۆپیشاندانێكی (ڕەوت ئاسا)، (لەلایەن رەوتێكی سیاسییەوە ئاڕاستە بكرێت)، ئەگینا فەرمانمان دەكرد شۆڕشگێڕانی چاكسازی بەشداربن تێیدا، دەمانەوێت پارێزگاری لە میللیی بونەكەی بكەین".  بەم واتایە بێت، موقتەدا سەدر نیازی نەبووە ببێت بە بەشێك لەو خۆپیشاندانانە، بەوتەی خۆی تا ئەو بەرگە میللی‌و خۆرسكەی لێ‌ دانەماڵێت، بەڵام وەك دەوترێت بەردەوامی خۆپیشاندانەكان‌و ترس لە بەجێمانی، سەدر هەنگاو بەهەنگاو گۆڕانكاری لەم بۆچونەیدا كرد، دوو رۆژ دوای ئەو تویتە، سەدر داوای لە كوتلەی سائیرون كرد ئەندامێتیان لە ئەنجومەنی نوینەرانی عێراق هەڵپەسێرن، داواشی لە حكومەت كرد دەست لەكاربكیشێتەوە.  لەدوای ئەم هەڵوێستەوە، سەدر رۆژانە پەیامی هەڕەشەی بۆ دەزگا ئەمنییەكان‌و پشتیوانی بۆ خۆپیشاندەران هەبوو، تا سەرەنجام بەناوی پاراستنی خۆپیشاندەرانەوە (سەریا سەلام)ی كردە پاسەوانیان‌و داواشی لەلایەنگرانی كرد بەشداری لە خۆپیشاندانەكانی 25 ئەم مانگە بكەن.  فشار بۆ دەستكەوتی تایبەت  ئەوانەی بەگومانەوە لەهەنگاوەكانی سەدر ئەڕوانن دەڵێن، لەماوەی چەند ساڵی رابردوودا ئەوەندی شەقامی بۆ بەرژوەندی خۆی‌و رەوتەكەی بەكارهێناوە‌و دەستكەوتی سیاسی پێچنیوەتەوەو نەیارەكانی پێترساندوە، بەقەد ئەوە نەیتوانیوە ژیانی خەڵك بەهۆی خۆپیشاندانە ملیۆنییەكانییەوە بگۆڕێت، دەشڵێن، وێڕایی ترسی بە جێمانی لە شەقام، ترسێكی گەورەی سەدر لەخۆپیشاندانەكانی ئەمجارە، روخاندنی حكومەت‌و سیستمی سیاسییە، كە شیعەكان رابەڕایەتی دەكەن، هاتنە ناوەوەشی زیاتر بۆ لە قاڵبدانی خۆپیشاندانەكان‌و ریگریكردنە لە گۆڕینی  ئاڕاستە‌و دروستبونی سەركردایەتییەكی نوێ، كە رەنگە ببێتە مەترسی بۆ هەموو بڕیار بەدەستانی عێراق بە سەدر خۆشیەوە. بەشێكی تری رەخنەكان لەسەدر لەوەوە سەرچاوە دەگرێت، ئەگەر تا خۆپیشاندانەكانی 2016ش، كە لایەنگرانی توانیان بچنە ناوچەی سەوزو پەلاماری دامەزراوەكانی دەوڵەت بدەن، بۆچونەكانیان سەبارەت بە دەسەڵات جۆرێك لە رەوایەتی تێدا بوبێت، بەوپێیەی خۆیانیان لە پەراوێزدا دەبینی‌و، حزبی دەعوە بڕیار بەدەستی یەكەمی عێراق بوو، ئەوا بۆ ئەم قۆناغە قسەكردن بەزمانی ئەوكاتە جۆرێكە لە چەواشەكاری‌و هەڵخەڵەتاندنی شەقام.  خۆی بنیاتی ناوە نایڕوخێنێت لە دوای هەڵبژاردنی 2018، هاوپەیمانی (سائیرون) كە پلەی یەكەمی لەسەر ئاستی عێراق بەدەستهێنا، سەدر بووە بڕیاردەری سەرەكی‌و پێكهێنەری بنەڕەتی حكومەت، لەژێر فشاری موقتەدا سەدردا حزبی دەعوە كە لە ساڵی 2005وە، لە ترۆپكی بڕیاردان دابوو لە عێراق، دورخرایەوە، وێڕایی سەپاندنی كەسایەتییەكی بێلایەن (عادل عەبدولمەهدی) بە سەرۆك وەزیرانی عێراق، هەر وەزیرێك لەم كابینیەدا سەدر تێبینی لەسەری هەبوبێت، ئەگەر لەلایەن كوتلەكانی تریشەوە كاندیدكرابێت، نەیتوانیوە قاچ بخاتە هیچ وەزارەتێكەوە، تەنانەت چەند مانگێك پۆستەكانی هەردوو وەزارەتی ناوخۆو بەرگری چۆڵ بوون، چونكە سەدر ڕازی نەبوو بدرێت بەزۆرێك لەو كاندیدانەی دیاریدەكران.  خۆی ناكات بەخاوەنی یەكێك لەو رەخنەنانەی تر كە لە موقتەدا سەدر دەگیرێن، دەربازكردنی خۆی‌و هەڵواسینی شكستە بەملی ئەوانەی تردا، بەڕای هەندێك داواكاری دەستلەكاركێشانەوەی حكومەت لەلایەن موقتەدا سەدرەوە هەم داواكارییەكی جدی نییە‌و هەم رەوایەتیشی تێدانییە، جدی نییە بەوپێیەی ئەگەر سەدر مەبەستی بێت لەگەڵ عامری كە پێكەوە (عەبدولمەهدی)یان هێناوەتە پێشەوە، دەتوانن بە ئاسانی دوریبخەنەوە، ئەوە لەكاتێكدایە بەپێی زۆرێك لەسەرچاوە ئاگادارەكان هەر لەسەرەتای خۆپیشاندانەكانەوە سەرۆك وەزیرانی عێراق خواستی دەستلەكاركێشانەوەی هەبووە، بەڵام لەژێر فشاری هێزە سیاسییەكاندا كە دورنییە سەدر لایەنێكی سەرەكی بێت، عەبدولمەهدی پەشیمانكراوەتەوە. ناڕەوایەتیەكەشی لەوەدایە، كە سەرۆك وەزیرانی عێراق پیاوێكی تەنهاو بێكەسە، زۆرێك لەو وەزیرانەشی ئێستا لەكابینەكەیدان سەپێنراون بەسەریدا، لەكاتێكدا پێشتر بەرنامەی هەبوو لەڕێی سیڤییەوە خەڵكی پسپۆڕو شارەزا لەپۆستە وزارییەكان دابنێت، بەڵام ململانێی كوتلە سیاسییەكان رێگەی نەدا، بەم پێودانگەش ئەگەر حكومەت كەموكورتی هەبێت، پێش عەبدولمەهدی ئەو لایەنانە بەرپرسن كە بڕیارەكانی خۆیان بەسەر عەبدولمەهدی دا سەپاندەوە نەك پێچەوانەكەی.  وێڕای هەموو ئەو رەخنانەش كە ئاڕاستەی موقتەدا سەدر دەكرێن، بۆچونێكی تریش هەیە دەڵێت، موقتەدا سەدر تاكە سیاسییە لە عێراق كە بەردەوام لەناو خەڵك‌و هەڵگری خەمەكانیان بووە، زۆرێك لەو چاكسازییانەشی حكومەتە یەك لەدوای یەكەكانی عێراق كردویانە لەژێر هەڕەشەو فشاری ئەودا بووە.


(درەو میدیا): دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا كوژرانی ئەبوبەكر بەغدادی راگەیاند  قسەكانی ترەمپ لەبارەی كوژرانی ئەبوبەكر بەغدادی خەلیفەی "داعش"ەوە: 🔴 هێزێكی ئەمریكی شەوی شەممە ئەبوبەكر بەغدادییان لەگەڵ ژمارەیەك هاوەڵیدا كوشت. 🔴 بەغدادی كوژرا دوای ئەوەی هێلەكە بۆمبڕێژكراوەكەی تەقیوەتەوە. 🔴 ژمارەیەكی زۆر لە هاوڕێكانی بەغدادیش كوژراون. 🔴 لە پرۆسەكەدا هیچ كەسێك لە هێزەكەی ئەمریكا نەكوژراوە. 🔴 دوای ئەو پشكنینانەی كە دوای هێرشەكە ئەنجامدراوە، ناسنامەی بەغدادی دیاریكراوە. 🔴 هێزە تایبەتەكانی ئەمریكا زانیاری گرنگیان دەستكەوت لەبارەی شوێنی ئۆپراسیۆنەكە لە پارێزگای ئیدلبی باكوری سوریا. 🔴 ئەو هێزەی كە ئۆپراسیۆنەكەی جێبەجێكردووە، بۆماوەی نزیكەی دوو كاتژمێر لە شوێنی ئۆپراسیۆنەكە ماونەتەوە. 🔴 هەشت هێلیكۆپتەر بەشدارییان لە ئۆپراسیۆنەكەدا هاتووە. 🔴 بەر لە مانگێك ئاماژەی ئەرێنیمان لەبارەی شوێنی بەغدادییەوە پێدەگەیشت. 🔴 بەر لە دوو هەفتە توانیمان شوێنی بەغدادی دیاری بكەین. 🔴 من لەگەڵ مایك پێنس‌و كەسانی تر راستەوخۆ تەماشای ئۆپراسیۆنەكەمان دەكرد. 🔴 هێزەكەی ئەمریكا لەكاتی گەیشتی بەو كۆمەڵگەیەكی كە ئەبوبەكر بەغدادی تێدا بوو، روبەڕووی تەقەلێكردن بووەوە. 🔴 دەروازەی سەرەكی كۆمەڵگەكە بۆمبڕێژكرابوو. 🔴 لەكاتی هێرشەكەی ئەمریكادا بەغدادی 3 منداڵی كوشتووە، بەڵام 11 منداڵی تر كە لە شوێنەكەدا بوون، لە پرۆسەكەدا بەرنەكەوتوون. 🔴 سوپاسی روسیا، توركیا، سوریا، عێراق، هێزە كوردییەكان دەكەم بەهۆی یارمەتییەكانیان لە ئۆپراسیۆنی كوشتنی بەغدادیدا. 🔴 روسیا بەشێوەیەكی جوان مامەڵەی لەگەڵ كردین، لەكاتی جێبەجێكردنی ئۆپراسیۆنەكەدا بواری ئاسمانی خۆیان بۆ كردینەوە.


(درەو میدیا): مەسعود بارزانی پشتیوانی خۆی بۆ مانەوەی عادل عەبدولمەهدی لە پۆستی سەرۆک وەزیرانی عێراق و جێبەجێکردنی بەڵێنەکانی بۆ چاکسازی راگەیاند. فاڵح فەیاز راوێژكاری ئاسایشی نیشتمانیی عێراق بە سەرۆکایەتی شاندێک گەیشتە پیرمام و لەگەڵ مەسعو بارزانی سەرۆکی پارتی دیموکراتی کوردستان کۆبووەوە. بەپێی هەواڵی سایتی (بارەگای بارزانی)، لە كۆبوونەوەکەدا "بیروڕا لەبارەی گرژی و خۆپێشاندانەكانی بەغدادو پارێزگاكانی باشووری عێراق ئاڵوگۆڕ كراوە، هەردوولا پاڵپشتیی خۆیان بۆ سەرۆك وەزیرانی عێراقی دووپاتكردەوە لە جێبەجێكردنی چاكسازی و داوكارییە رەواكانی هاووڵاتیان و خۆپێشاندەران". پاڵپشتیکردنی بارزانی لەمانەوەی عادل عەبدولمەهدی لە پۆستی سەرۆک وەزیرانی عێراق لەکاتێکدایە خۆپیشاندەران لە شەقام داوای هەڵوەشاندنەوەی حکومەتەکەی دەکەن. هەڵوێستی بارزانی هاوتەریبە لەگەڵ هەڵوێستی ئایەتوڵڵا عەلی سیستانی مەرجەعی باڵای شیعەکان لە عێراق کە پشتیوانی مانەوەی عەبدولمەهدی و جێبەجێکردنی ئەو بەڵێنانە دەکات کە بۆ چاکسازی داویەتی. بارزانی کە هیچ پۆستێکی حکومی نییە، لەبری حکومەت و پەرلەمان و سەرۆکایەتی هەرێم هەڵوێستی کوردی سەبارەت بە رووداوکانی عێراق راگەیاند. بارزانی پێشترو لەسەرەتای خۆپیشاندانەکانی عێراقەوە لە دیدارێکدا لەگەڵ ئەیاد عەلاوی پشتیوانی خۆی بۆ مانەوەی عەبدولمەهدی راگەیاندو وتی:" هەرێم دژی هەر رێوشوێنێکە لە دەرەوەی دەستور بۆ گۆڕینی سەرۆک وەزیران". بارزانی کە کوڕەکەی (مەسرور بارزانی) سەرۆکی حکومەتەو برازاکەی (نێچیرڤان بارزانی) سەرۆکی هەرێمە، یەکێک بوو لەوانەی پشتوانی دانانی عەبدولمەهدی کرد لە پۆستی سەرۆک وەزیرانی عێراق، ئەو چاوی لەوەیە عەبدولمەهدی بۆماوەی ساڵێکی تر بەبێ رادەستکردنی نەوت بە بەغداد، لە بودجەی عێراق پارەی موچەی فەرمانبەرانی هەرێم دابین بکات، ئەمەش خواستێکە کە روبەڕووی ناڕەزایەتی لایەنە شیعەکانی عێراق بووەتەوەو بووە بە فشار لەسەر عەبدولمەهدی. بارزانی وەکو یەکێک لە دۆستەکانی کورد تەماشای عەبدولمەهدی دەکات و دەیەوێت بۆ سێ ساڵی ئایندە تا کۆتایی خولەکەی بمێنێتەوەو هاوکارو پاڵپشتی مەسرور بارزانی کوڕی بێت کە ئێستا یەکەم ئەزموونی خۆی لە پۆستی سەرۆکایەتی حکومەتی هەرێمی کوردستان بەڕێوەدەبات.  


(درەو میدیا):  لەسەر سكاڵای برازایەكی نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان، دادگای هەولێر بڕیاری دەستگیركردن بۆ تەواوی ستافی (درەو میدیا)‌و رۆژنامەنوس (هێمن مامەند) دەركرد. ئەمڕۆ هەردوو رۆژنامەنوس (نیاز عەبدوڵا) ئەندامی دەستەی نوسەرانی (درەو میدیا)‌و (هێمن مامەند) ئەندامی دەستەی نوسەرانی سایتی (مەودا پرێس) لەسەر سكاڵایەكی یاسایی مەتین دلۆڤان بارزانی چوونە بەردەم دادگای هەولێر. دوای وەرگرتنی وتە لێیان، دادگا بە كەفالەتی (5 ملیۆن) دینار رۆژنامەنوس (نیاز عەبدوڵا)ی ئازادكرد‌و رۆژنامەنوس (هێمن مامەند) راگیرا تاكاتی بەڕێوەچوونی دادگاییەكەی.  چەند پارێزەرێك لە دادگای هەولێر بە (درەو میدیا)یان راگەیاند، مەتین بارزانی سكاڵای یاسایی لەسەر تەواوی ستافی (درەو میدیا) تۆماركردووە‌و سكاڵاكە پەیوەندیدارە بە راپۆرتێكی رۆژنامەوانییەوە كە لە رۆژی 17ی تەموزی ئەمساڵ لە سایتی (درەو میدیا) بڵاوبوەتەوە، سەبارەت بە رووداوی كوشتنی "دیپلۆماتكارێكی توركیا" لە ریستۆرانتی "هۆقەباز" لە هەولێر. لە فەرمانی دەستگیركردنەكەدا ناوی هەریەكە لە (محەمەد رەئوف، فازل حەمەڕەفعەت، نامیق رەسوڵ، نیاز عەبدوڵا) سەرنوسەرو ئەندامانی دەستەی نوسەرانی (درەو میدیا) هاتووە. مەتین بارزانی لە رۆژی 22ی تەموزی رابردوو سكاڵا یاساییەكەی تۆماركردووە، بەڵام تا ساتی نوسینی ئەم هەواڵە ستافی (درەو میدیا) هیچ ئاگاداركردنەوەیەكی لەلایەن دادگاوە پێنەگەیشتووە، بەڵام بەبێ ئاگاداركردنەوەی پێشوەخت، دادوەر فەرمانی دەستگیركردنی دەركرد‌و‌وە. بەپێی ئەو زانیارییانەی كە پارێزەرەكان لە هەولێرەوە بە (درەو میدیا)یان راگەیاندووە، مەتین بارزانی بەپێی یاسای ژمارەی (2)ی خراپ بەكارهێنانی ئامێرە ئەلیكترۆنییەكان سكاڵای لەسەر ئەو (5) رۆژنامەنوسە تۆماركردووە، ئەوە لەكاتێكدایە ئەو بابەتەی كە بڵاوبوەتەوە، بابەتێكی رۆژنامەوانییە‌و دەبوو بەپێی یاسای ژمارەی 35 ی ساڵی 2008 كاری رۆژنامەوانی، سكاڵاكە تۆماربكرایە.  


درەو میدیا:  لە كۆی ( 3 هەزار و 322 )كۆمپانیای بیانی ( 1423 )كۆمپانیای توركین كە دەكاتە(43%)ی كۆی كۆمپانیا بیانییەكانی هەرێمی كوردستان. بەپێی ئاماری بەڕێوەبەرایەتی گشتیی تۆماری كۆمپانیاكان، تاوەكو كۆتایی مانگی ئەیلولی ئەمساڵ تێكڕای ژمارەی كۆمپانیا تۆماركراوەكان لە هەرێمی كوردستان گەیشتووەتە( 30 هەزار و 99) كۆمپانیا، لەم ژمارەیەش( 26 هەزار و 777 )كۆمپانیا خۆماڵین و( 3 هەزار و 322 )كۆمپانیاش بیانین. ئاراس شێخ رەئوف، بەڕێوەبەری گشتیی تۆماری كۆمپانیاكان بە وەكالەت بە روداوی راگەیاندووە:  لە هەرێمی كوردستان لق و ئۆفیسی( 3322 )كۆمپانیای (85 )وڵاتی بیانی هەن. توركیا بە كردنەوەی لق و ئۆفیسی( 1423 )كۆمپانیا كە دەكاتە(43%)ی كۆی كۆمپانیا بیانییەكان، بە پلەی یەكەم دێت. ئێران بە كردنەوەی لقی (361 )كۆمپانیا بە رێژەی( 11% )بە پلەی دووەم دێت، پلەی سێیەم بەر  ئیمارات كەوتووە بە كردنەوەی لقی(185 )كۆمپانیا. بەریتانیا(147 )لقی كۆمپانیای لە كوردستان هەیە، ئەمریكا( 140) و ئوردن(109 )لقی كۆمپانیای لە كوردستانە.


درەو میدیا: لە كەمپەینی كۆكردنەوەی هاوكاری بۆ رۆژئاوای كوردستان بەرێوەبەری پەروەردەكانی سنوری پارێزگای سلێمانی ( 250 ملیۆن ) دیناریان بۆ رۆژئاوای كوردستان كۆكردۆتەوە. دڵشاد عەبدولڕەحمان بەرێوەبەری گشتی پەروەردەی سلێمانی لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا بڕی ئەو پارەیە خستە روو كە لە بەرێوەبەرێتی پەروەردەكانەوە كۆكراونەتەوە بەم شێوەیە: •    بەرێوەبەرێتی پەروەردەی رۆژهەڵاتی سلێمانی 43 ملیۆن دینار  •    بەرێوەبەرێتی پەروەردەی رۆژئاوای سلێمانی 33 ملیۆن دینار  •    پەروەردەی رانیە 33 ملیۆن دینار  •    پەروەردەی دوكان  20 ملیۆن دینار  •    پەروەردەی چەمچەماڵ 33 ملیۆن دینار  •    پەروەردەی پێنجوێن 8 ملیۆن دینار  •    پەروەردەی شارەزوور 9 ملیۆن دینار  •    پەورەردەی شارباژیر 5 ملیۆن دینار  •    بەرێوەبەرێتی خوێندنی ناحكومی 5 ملیۆن دینار   •    پەروەردەی سەید سادق 17 ملیۆن دینار  •    پەروەردەی دەربەندیخان 21 ملیۆن دینار  •    پەروەردەی قەرەداغ 863 هەزار دینار  •    پەروەردەی پشتدەر 12 ملیۆن دینار   https://www.facebook.com/drawmedia/videos/554039728676575/


درەو میدیا: بەپێی نەخشەی  رێككەوتنەكەی نێوان روسیا و توركیا، رۆژئاوای كوردستان بەسەر چەندین زۆنی سەربازی دابەشدەكرێت و مەزڵوم كۆبانیش رێككەوتنەكەی روسیا و توركیا بە سەركەوتنی سیاسەتی كوردی ناودەبات بەپێی رێككەوتنە 10 خاڵیەكەی نێوان توركیا – روسیا "لە كاتژمێر 12:00ی نیوەڕۆی 23ی ئۆكتۆبەری 2019ەوە پۆلیسی سەربازی رووسیا و پاسەوانی سنووری سووریا لە دیوی سووریا لە ناوچەی سنووری نێوان توركیا و سووریا و لە دەرەوەی ناوچەی ئۆپەراسیۆنی "كانی ئاشتی" دەبێت بۆ كارئاسانی گواستنەوەی یەكینەكانی پاراستنی گەل و چەكەكانیان بۆ قوڵایی 30 كیلۆمەتر لە دووری سنووری توركیا، پێویستە ئەو پرۆسەیە لە ماوەی 150 كاتژمێردا كۆتایی بێت. لەو چركە ساتەوە، دەورییەی هاوبەشی رووسیا و توركیا لە خۆرئاوا و خۆرهەڵاتی ناوچەی ئۆپەراسیۆنی "كانی ئاشتی" بە قوڵی 10 كیلۆمەتر جگە لە شاری قامیشلۆ لە ئەركدا دەبن". بە پێی نەخشەی رێككەوتنەكەی روسیا – توركیا كە میدیاكانی توركیا بڵاویانكردەوە،  رۆژئاوای كوردستان بۆ پێنج زۆنی سەربازی دابەشكراوە: •    ناوچەی ئۆپەراسیۆنی كانی ئاشتی. •    ناوچەی ژێر كۆنترۆڵی سوپای توركیا - ڕوسیا. •    ناوچەی ئارام و داماڵراو لە هەسەدە. •    ناوچەی ژێر كۆنترۆڵی یەپەگە •    قەڵغانی فوڕات و ناوچەی ئۆپەراسیۆنی چڵە زەیتون. •    ناوچەی ڕژێمی (ئەسەد) سوریا.  دوای رێككەوتنەكە مەزڵوم كۆبانی فەرماندەی هێزەكانی سوریای دیموكرات رایگەیاند" بەبەراورد بە شەری دڕندانە رێككەوتنەكەی نێوان روسیا – توركیا سەركەوتنێكی گەورەیە بۆ سیاسەتی كوردی، هێزە كوردییەكان لەتەواوی ناوچەكانیان دەمێننەوە كە ئێستای بونیان هەیە تیایدا" دەقی رێككەوتنە 10 خاڵییەكەی نێوان رووسیا – توركیا یەكەم: هەردوولا بەڵێندەدەن پارێزگاری لە یەكێتی سیاسی و یەكپارچەیی خاكی سووریا و ئاسایشی نیشتمانی توركیا بكەن. دووە: هەردوولا جەختیان لەسەر بەرەنگاربوونەوەی هەموو چەشنەكانی تیرۆر و تەواوی هەوڵە جوداخوازییەكان لە خاكی سووریا كردەوە. سێیەم: بە قووڵایی 32 كیلۆمەتری ئۆپەراسیۆنی كانی ئاشتی كە گرێ سپی و سەرێ كانی لەخۆدەگرێ، پارێزگاری لێدەكرێت. چوارەم:  هەردوولا گرنگی رێككەوتننامەی ئەدەنە پشتڕاستدەكەنەوە. رووسیا لە هەلومەرجی پێویستدا ئاسانكاری بۆ رێككەوتننامەی ئەدەنە دەكات. پێنجەم:  لە 23ی تشرینی یەكەمی 2019 دوای كاتژمێر 12:00ـی نیوەڕۆوە پۆلیسی سەربازی رووسیا لەگەڵ پاسەوانانی سنووریی سووریا ئەو سنوورەی سووریا - توركیا كە دەكەوێتە دەرەوەی سنووری ئۆپەراسیۆنی كانیاوی ئاشتی بەرەو سنووری سووریا دەچنەژوورەوە، بۆ كارئاسانكردنی كشاندنەوەی یەپەگە و چەكەكانی بە مەودای 30 كیلۆمەتر لە سنووری توركیا - سووریاوە. ئەم كارە لە ماوەی 150 كاژێردا تەواوبكرێت. لەوكاتەدا لە رۆژهەڵات و رۆژئاوای سنووری هەنووكەیی ئۆپەراسیۆنی كانی ئاشتییەوە بە فراوانیی 10 كیلۆمەتر 'جگە لە قامشلۆ' گەڕانی هاوبەشی توركیا - رووسیا دەستیپێدەكرێت. شەشەم:  تەواوی ئەندامانی یەپەگە بە چەكەكانیانەوە لە منبج و تەلڕەفعەت دەكرێنە دەرەوە. حەوتەم:  هەردوولا هەنگاوی پێویست دەگرنەبەر بۆ رێگریكردن لە دزەكردنی یەكە تیرۆریستییەكان. هەشتەم:   هەوڵی هاوبەش دەستپێدەكات بۆ گەڕاندنەوەی ئاوارەكان بە شێوەیەكی ئارەزوومەندانە و پارێزراو. نۆیەم: میكانیزمێكی هاوبەشی چاودێریكردن و پشتڕاستكرنەوە دادەمەزرێندرێت بۆ چاودێریكردن و جێبەجێكردنی ئەم لێكتێگەیشتنە. دەیەم:  هەردوولا بەردەوامدەبن بۆ كاركردن سەبارەت بە دۆزینەوەی چارەسەرێكی هەمیشەیی سیاسی بۆ قەیرانی سووریا لە چوارچێوەی میكانیزمی ئاستانا و پشتیوانی كۆمیتەی دەستووری دەكەن.  


راپۆرت: فازڵ حەمە رەفعەت – محەمەد رەئوف سبەینێ لە شاری سلێمانی تەرمی دوو سەركردەی پارتی كرێكارانی كوردستان (پەكەكە) لە مەراسیمێكدا بەرێ دەكرێت، ئەوان هەفتەیەك لەمەوبەر لە هێرشێكی فڕۆكەی بێ فڕۆكەوانی توركیادا لە چیای ئەزمەڕ تیرۆركران. زیاتر لە دوو ساڵە، شەڕی توركیا لەدژی پارتی كرێكارانی كوردستان پێی ناوەتە قۆناغێكی نوێوە، ئێستا سوپا‌و هەواڵگری توركیا تەنیا لە ناوچە سنورییەكان شەڕ ناكەن، تیرۆری سەركردە سیاسی‌و سەربازییەكانی (پەكەكە)یان گواستوەتەوە بۆ ناو شارەكانی هەرێمی كوردستان‌و لەماوەی ساڵێكدا (5) ئەندامی كۆنسەی سەرۆكایەتی (كەجەكە) تیرۆركراون، (درەو میدیا) لەم راپۆرتەدا وردەكاری شەڕەكە لەسەر خاكی هەرێمی كوردستان‌و شكستهێنانی هەوڵێك بۆ دەستپێكردنەوەی پرۆسەی ئاشتی ئاشكرادەكات. ئێوارەیەك لە ئەزمەڕ ! هەفتەیەك لەمەوپێش‌و بەدیاریكراوی لە ئێوارەی رۆژی 15ی مانگدا، هەواڵی روودانی تەقینەوەیەك لە چیای ئەزمەڕ لە شاری سلێمانی، بڵاوبووەوە، ئەوكات چەند سەرچاوەیەك بە (درەو میدیا)یان راگەیاند، روداوەكە هێرشی فڕۆكەی بێفڕۆكەوانی توركیا بووە‌و دوو سەركردەی (پەكەكە) لە هێرشەكەدا تیرۆركراون. رۆژی دوای تەقینەوەكە، (درەو میدیا) پەیوەندی بە سەركەوت ئەحمەد وتەبێژی پۆلیسی سلێمانییەوە كرد، ئەو پێی راگەیاندین، هیچ شتێك لەسەر رووداوی تەقینەوەكەی چیای ئەزمەڕ نازانێت‌و ئەو كەیسە لای ئاسایشە‌و ئەوان لێكۆڵینەوەی لەسەر دەكەن. بەلەبەرچاوگرتنی هەستیاریی رووداوەكە لەسەر بارودۆخی هەرێمی كوردستان‌و نەبووی سەرچاوەی پێویست بۆ پشتڕاستكردنەوەی زانیارییەكان، (درەو میدیا) خۆی لە بڵاوكردنەوەی زانیارییەكان بەدورگرت، دواتر زانیارییە پشتڕاستنەكراوەكان دزەیانكردە ناو تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان. ئاسایشی هەرێم چی دەڵێت ؟ دواجار‌و دوای هەفتەیەك لە رووداوەكە، بەیانی ئەمڕۆ (دەزگای ئاسایشی هەرێمی كوردستان) بەفەرمی هەواڵی تیرۆركردنی دوو بەرپرسەكەی (پەكەكە)ی پشتڕاستكردەوە‌و رایگەیاند:" ئێوارەی رۆژی 15/10/2019 لەنێوان سەعات 17:10 دەقیقە بۆ 17:15 دەقیق، دوو كادری باڵای پارتی كرێكارانی كوردستان بەناوەكانی (جەمیل)‌و (دەمهات) لەسەر شاخی ئەزمەڕ لەناوچەیەكی گەشتیاری‌و لەناو خەڵكی مەدەنیدا بەشێوەیەكی دڕندانە كراونەتەئامانج". دەزگای ئاسایشی هەرێمی كوردستان لە رونكردنەوەكەیدا بۆ رایگشتی جەختی لەسەر چەندخاڵێك كردووە كە ئەمانەن: •    ئەو دوو كەسەی كە كراونەتەئامانج، ئەندامی باڵای كۆما جڤاكێن كوردستان (كەجەكە)ن. •    بێ ئاگاداری لایەنە پەیوەندیدارەكانی هەرێمی كوردستان هاتونەتە ناوچەكە. •    لەلایەن فڕۆكە بێ فڕۆكەوانەكانی توركیاوە لەناو خەڵكی مەدەنیدا كراونەتەئامانج. •    ئەوەی رویداوە دەستپێشخەری‌و پێشهاتێكی مەترسیدارە‌و خزمەت بە ئاسایشی هاوبەش‌و پێكەوەژیان ناكات (واتە لەنێوان توركیا‌و هەرێمی كوردستان)دا. •    ئیدانەی هەموو پێشێلكارییەك دەكەین لە خاك‌و سیادەی عێراق‌و هەرێمی كوردستان. •    داوا لە هەموو لایەك دەكەین خاكی عێراق‌و كوردستان بەكارنەهێنن بۆ هێرشكردنەسەر وڵاتانی دراوسێ. •    ئاسمانی هەرێمی كوردستان لەژێر كۆنترۆڵی دەسەڵاتی فڕۆكەوانی مەدەنی عێراقدایە، ئەو رادارەی كە كەشفی ئاسمانی هەرێمی كوردستان دەكات لەژێر كۆنترۆڵی هەرێمدا نییە. كەجەكە چی دەڵێت ؟ لەدوای راگەیەندراوەكەی دەزگای ئاسایشی هەرێمی كوردستانەوە، كۆما جڤاكێن كوردستان (كەجەكە) كە چەتری كۆكەرەوەی دامەزراوەكانی پارتی كرێكارانی كوردستان (پەكەكە)یە، راگەیەندراوێكی بۆ رایگشتی بڵاوكردەوە‌و ئاشكرایكرد، تەرمی ئەو دوو كەسەی كە لە چیای ئەزمەڕ كرانەئامانج، سبەینێ لە شاری سلێمانی بەخاكدەسپێردرێن، بەپێی ئەوەی لە راگەیەندراوەكەدا هاتووە: •    ئەو دوو كەسەی كە كراونەتە ئامانج لە چیای ئەزمەڕ یەكێكیان ناوی (سەیدخان ئایاس)ە بە "دەمهات عەگید" ناسراوە، ئەوی تر ناوی (ئەسەر ئرماك)ە‌و بە "جەمیل ئامەد" ناسراوە. •    ئەو دوو كەسەی كە كراونەتە ئامانج، یەكەمیان بۆ كاری "سیاسی‌و دیپلۆماتی" لە سلێمانی بووە، دووەمیشیان برینداری سەنگەر بووە‌و بەهۆكاری "تەندروستی" لە سلێمانی بووە. •    ئەو دوو كەسە لە ئۆپراسیۆنێكی سەربازی "ئاسمانی"دا بەئامانجگیراون. •    هەندێك "هێزی هەرێمی"‌و "سیخوڕ" لەم هێرشەدا هاوكاری توركیایان كردووە. •    پێویستە یەكێتی نیشتمانی كوردستان‌و پەرلەمان‌و حكومەتی هەرێم رونكردنەوە لەسەر هێرشەكە بدەن. •    نابێت مافی ژیان بەو كەسانە بدرێت كە خۆفرۆش‌و سیخوڕن، گەل دەبێت وەڵامی ئەو هێرشە بداتەوە. كورتەیەكی پێویست رۆژی 3ی ئابی ساڵی 2017 هێزێكی تایبەتی (پەكەكە) لە سنوری قەزای دوكانی سەربە پارێزگای سلێمانی دوو ئەفسەری سەربە دەزگای هەواڵگری توركیا (میت)یان رفاند، بەپێی قسەی (پەكەكە)، ئەو كەسانە پلانیان داڕشتبوو بۆ تیرۆركردنی (جەمیل بایك) هاوسەرۆكی (كەجەكە). رفاندنی ئەو دوو ئەفسەرە لەلایەن (پەكەكە)وە لە سنوری دەسەڵاتی یەكێتی، لە ناوخۆی توركیا كاردانەوەی زۆری لێكەوتەوە، لە یەكەم كاردانەوەدا توركیا رۆژی 24/8/2018 (بەهرۆز گەڵاڵی) نوێنەری یەكێتی نیشتمانی لە ئەنكەرە دەركرد‌، گەڵاڵی گەڕایەوە بۆ هەرێمی كوردستان‌و دواتر نوێنەرایەتی یەكێتی لە ئەنكەرە كرایەوە. رووداوی رفاندنی ئەفسەرەكانی (میت) لەلایەن (پەكەكە)وە سەرەتای دەستپێكردنی قۆناغێكی نوێی روبەڕووبونەوەی نێوان توركیا‌و (پەكەكە) بوو لەسەر گۆڕەپانی هەرێمی كوردستان بەدیاریكراویش لە زۆنی "سەوز"ی ناوچەی قەڵەمڕەویی یەكێتی. لەدوای ریفراندۆمەكەی هەرێمی كوردستانیش، توركیا گەشتە ئاسمانییەكانی هەردوو فڕۆكەخانەی هەولێرو سلێمانی داخست، پاش گەڕانەوەی كورد بۆ بەغداد‌و كۆتایهاتنی ریفراندۆم‌، توركیا لە رۆژی 24ی ئازاری 2018دا دوای (پێنج) مانگ ئاسمانی خۆی بەڕووی گەشتەكانی فڕۆكەخانەی هەولێر كردەوە، بەڵام دوای ساڵێك‌و چوارمانگ ئاسمانی خۆی بەڕووی گەشتەكانی فڕۆكەخانەی سلێمانیدا كردەوە. بەرپرسانی ئەنكەرە یەكێتی نیشتمانی تۆمەتبار دەكەن بەوەی ناوچەی ژێر دەسەڵاتی خۆی كردوەتەوە بۆ پەكەكە. ساڵی رابردوو كەناڵێكی تەلەفزیۆنی توركیا بەناوی (ئەی خەبەر) راپۆرتێكی لەبارەی جموجوڵەكانی (پەكەكە) لە شاری سلێمانی بڵاوكردەوە‌و تێیدا وێنەی پەرلەمانتارێكی خولی پێشووی پەرلەمانی كوردستان لە فراكسیۆنی یەكێتی نیشان دەدات كە لەگەڵ جەمیل بایك هاوسەرۆكی (كەجەكە) دایە. راپۆرتەكەی ئەو كەناڵەی توركیا دیمەنی رێستۆرانتێكی شاری سلێمانی نیشان دەدا كە وێنەی سێ سەركردەی (پەكەكە)ی هەڵواسیوە، ئەو سێ سەركردەیە بریتین لە هەریەك لە (جەمیل بایك- دۆران كاڵكان- مورد قەرەیلان) كە نەك توركیا، بەڵكو ئەمریكاش خەڵاتی دارایی داناوە بۆ هەر كەسێك كە زانیاری لەبارەی شوێنیانەوە بدات.  رۆژی شەشی تەمموزی ساڵی رابردوو، مەولود چاوەشئۆغڵۆ وەزیری دەرەوەی توركیا لە دیدارێكدا لەگەڵ سەرنوسەرانی ئاژانسی (ئەنادۆڵ)ی وڵاتەكەی ئاشكرایكرد:" لەگەڵ وەزیرێكی سەربە یەكێتی نیشتمانی لە حكومەتی هەرێم كۆبوەتەوە‌و ئەو وەزیرە پێی راگەیاندووە پەكەكە لەناو یەكێتیدا خاوەنی هەژمون‌و بڕیارە". پەیوەندییەكی ناجێگیر ! رۆژی 4ی تشرینی دووەمی ساڵی رابردوو، هاكان كاراچای كونسوڵی گشتی توركیا لە هەولێر سەردانی سلێمانی كرد‌، لە دەباشان لەگەڵ بافڵ تاڵەبانی كۆبوەوە، هەر ئەوكات لە بەغداد فاتیح یەڵدز باڵیۆز توركیا لەگەڵ بەرهەم ساڵح سەرۆك كۆمار‌و جێگری دووەمی سكرتێری گشتی یەكێتی نیشتمانی كۆبوەوە. لەوكاتەدا سەركردەكانی یەكێتی هەوڵێكیان دەستپێكردبوو بۆ ئاساییكردنەوەی پەیوەندییەكانیان لەگەڵ توركیا‌، ئامانجی هەوڵەكە كردنەوەی ئاسمانی توركیا بوو بەڕووی گەشتەكانی فڕۆكەخانەی سلێمانیدا. ئەوكات (درەو میدیا) ئاشكرایكرد، توركیا چەند مەرجێكی هەبووە بۆ ئاساییكردنەوەی پەیوەندییەكانی لەگەڵ یەكێتی نیشتمانی، یەكێك لە مەرجەكان كۆتاییهێنان بوو بە جموجوڵەكانی (پەكەكە) لە زۆنی سەوز‌.  27ی تشرینی یەكەمی 2018، هێزێكی ئاسایشی سلێمانی بارەگای (تەڤگەری ئازادی كۆمەڵگەی كوردستان)ی لە گەڕەكی (چوارباخ)ی شاری سلێمانی، گەمارۆدا، ئاسایش ماوەی (24) كاتژمێر مۆڵەتی بە تەڤگەری ئازادی دا بارەگاكەی دابخات، ئەمەش بە بەهانەی ئەوەی ئەو حزبە مۆڵەتی یاسایی نییە. تەڤگەری ئازادی ساڵی 2014 دامەزراوە، باڵی سیاسی (پەكەكە)یە لە هەرێمی كوردستان‌و درێژكراوەی پارتی چارەسەری دیموكراتی كوردستان (پەچەدەكە)یە كە پێشتر خۆی هەڵوەشاندەوە. دوای نزیكەی سێ مانگ لە داخستنی بارەگای ئەو پارتە لە سلێمانی، توركیا ئاسمانی خۆی بەڕووی گەشتەكانی فڕۆكەخانەی سلێمانی كردەوە. پەیوەندی نێوان یەكێتی نیشتمانی كوردستان‌و توركیا بەدرێژایی سێ دەیەی رابردوو بەردەوام پەیوەندییەكی پڕ لە هەڵبەرزو دابەرزو ناجێگیر بووە. نەوەدەكانی سەدەی رابردوودا لە سەردەمی سەرۆكایەتی تۆرگۆت ئۆزال (1989-1993)، جەلال تاڵەبانی سكرتێری كۆچكردووی یەكێتی هەوڵیدا پەیوەندییەكانی حزبەكەی لەگەڵ توركیا توندوتۆڵ بكات‌، ساڵی 1992 تاڵەبانی لەگەڵ ئۆزال كۆبوەوە. هەر لەو ساڵەدا یەكێتی‌و پارتی شەڕیان لەدژی (پەكەكە) راگەیاند، بە بەهانەی ئەوەی بەهۆی ئەوانەوە هەرێمی كوردستان كەوتوەتەبەر هەڕەشەی هێرش‌و گەمارۆی توركیا. لەدوای نەخۆشكەوتنی جەلال تاڵەبانی‌و دووركەوتنەوەی لە شانۆی سیاسی، سەركردەكانی یەكێتی سەرباری ئەوەی حزبەكەیان لە ئەنكەرە نوێنەرایەتی هەبوو، بەشێوەیەكی ئاشكرا پەیوەندییان لەگەڵ (پەكەكە) توندوتۆڵ كرد، بەتایبەتیش لەسەروەختی شەڕەكانی رۆژئاوای كوردستان‌و ئازادكردنی شاری (كۆبانێ) دا. لەوكاتەوە بەرپرسانی یەكێتی جۆرێك لە كرانەوەیان بۆ جموجوڵی لایەنگرانی (پەكەكە) لە سنوری دەسەڵاتی خۆیان دروستكردووە، ئەم هەنگاوە لەكاتی خۆیدا وەكو موزایەدەی سیاسی یەكێتی‌و بۆ پەردەپۆشكردنی كێشە ناوخۆییەكانی یەكێتی لێكدرایەوە، بەم هەنگاوە یەكێتی جارێك پشتیوانی (پەكەكە)ی بەدەستهێنا‌و سەركردەكانی (پەكەكە) لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراقدا لە ساڵی 2014 داوایان لە لایەنگرەكانیان كرد لە هەرێمی كورستان دەنگ بە یەكێتی نیشتمانی بدەن. تیرۆری كۆنسە لە باشور ! لەدوای روداوی رفاندنی ئەفسەرەكانی (میت) لە قەزای دوكان، شەڕی نێوان (سوپای توركیا)‌و (پەكەكە) لەسەر خاكی باشوری كوردستان پێی نایە قۆناغێكی ترەوە، لەوكاتەوە تائێستا ئەم رووداوانە لەناوچەكە رویانداوە: •    15ی ئابی 2018 زەكی شەنگالی یەكێكە لە فەرماندە باڵاكانی (پەكەكە)و ئەندامێكی كۆنسەی بەڕێوەبردنی (كەجەكە) لە هێرشێكی فڕۆكە بێ فڕۆكەوانەكانی توركیا لە شەنگال تیرۆركرا. •    21ی ئازاری 2019 سەرحەد ڤارتۆ (ئەمروڵڵا دورسون) ئەندامی كۆمیتەی پەیوەندییەكانی دەرەوەی كەجەكە لە هێرشێكی فڕۆكە بێ فڕۆكەوانەكانی توركیادا تیرۆركرا.  •    5ی تەموزی 2019 دیار غەریب، ئەندامی كۆنسەی سەرۆكایەتیی (كەجەكە) لە هێرشێكی فڕۆكە بێ فڕۆكەوانەكانی توركیادا لە قەندیل تیرۆركرا.  •    15ی ئۆكتۆبەری 2019 دەمهات عەگید بەرپرسی پەیوەندییەكانی دەرەوەی (كەجەكە) لە چیای ئەزمەڕی شاری سلێمانی لە هێرشێكی فڕۆكە بێ فڕۆكەوانەكانی توركیا تیرۆركرا.  •    15ی ئۆكتۆبەری 2019 جەمیل ئامەد (كەجەكە) لە چیای ئەزمەڕی شاری سلێمانی لە هێرشێكی فڕٍۆكە بێ فرۆِكەوانەكانی توركیاوە تیرۆركرا. •    هەر بەمدواییە چەند روداوێكی تر لە هەرێمی كوردستان رویانداوە كە وابەستە كراون بە شەڕی نێوان پەكەكە‌و توركیا، لەوانە تیرۆركردنی دیپلۆماتكارێكی توركیا (هەندێك لە سەرچاوەكان دەڵێن ئەفسەری هەواڵگری میت) لە ریستۆرانتی "هۆقەباز" لە شاری هەولێر لە رۆژی 17ی تەموزی ئەمساڵدا، ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێمی كوردستان ژمارەیەك لە ئەنجامدەرانی هێرشەكەی دەستگیركرد‌و رایگەیاند (پەكەكە) لە پشت هێرشەكەوە بووە، بەڵام تا ساتی نوسینی ئەم راپۆرتە (پەكەكە) نكولی لەوە دەكات رۆڵی لەو هێرشەدا هەبووبێت‌و جەمیل بایك هاوسەرۆكی (كەجەكە) دەڵێ:" روداوەكە پەیوەندی بە ململانێی نێوان توركیاوە هەبووە". •    سەرباری ئەم رووداوانە بەردەوام سوپای توركیا لە لەشكركێشیدا بووە بۆ ناو سنوری هەرێمی كوردستان بەبیانووی بوونی (پەكەكە)وە لە ناوچەكە. هەوڵێكی شكستخواردوو لەدوو ساڵی رابردوودا بەردەوام سوپای توركیا لە شەڕدا بووە بۆ لێدان لە (پەكەكە)‌و هیچ هەوڵێك بۆ ئاگربەست‌و دەستپێكردنەوەی دانوستانی ئاشتی لە ئارادا نەبووە. بەڵام بەرپرسێكی پارتی دیموكراتی كوردستان كە داوایكرد ناوەكەی بڵاونەكرێتەوە، بە (درەەو میدیا)ی راگەیاند، لەگەڵ دەستبەكاربونیدا وەكو سەرۆكی هەرێمی كوردستان، نێچیرڤان بارزانی لەسەردانێكیدا بۆ توركیا لەگەڵ رەجەب تەیب ئەردۆغانی سەرۆكی ئەو وڵاتە كۆبوەتەوە‌و پرسی دەستپێكردنی قۆناغێكی نوێی دانوستانی لەگەڵ كورد پێشنیازكردووە. سەرچاوەكە وتی:" ئەردۆغان تاڕادەیەك پێشنیازەكەی نێچیرڤان بارزانی پەسەندكردووە"، بەوتەی ئەو رووداوی تەقەكردنەكەی ریستۆرانی "هۆقەباز" لە شاری هەولێر، هەوڵێك بووە بۆ تێكدانی كارەكەی نێچیرڤان بارزانی، تاوەكو (پەكەكە)‌و توركیا دەست بە دانوستان نەكەوە. پەكەكە لە هەرێمی كوردستان  (پەكەكە) لە ساڵی 1978 دامەزراوە، یەكەم كۆنفرانسی خۆی لە ساڵی 1981 ئەنجامداوە، لە ساڵی 1984ەوە شۆڕشی چەكداری دەستپێكردووە، لەوكاتەوە بنكەو بارەگای لە باشوری كوردستان كردوەتەوە. لەدوای پێكهێنانی حكومەتی هەرێمی كوردستان‌و یەكخستنی هێزی پێشمەرگەی كوردستانەوە، لە یەكەم هەنگاودا بە فشاری توركیا هێزی پێشمەرگە لە ساڵی 1993 چووە شەڕی براكوژییەوە لەگەڵ هێزەكانی (پەكەكە)، هێزی پێشمەرگە نەیتوانی شەڕەكە یەكلابكاتەوە‌‌و (پەكەكە) لەناوچەكە دەربكات، بەڵام نیازپاكی بەرپرسانی هەرێمی نیشانی توركیادا. ئێستا بنكەو بارەگاكانی (پەكەكە) تەواوی ناوچە شاخاوی‌و سنورییەكانی رۆژهەڵات‌و باشور تا رۆژئاوای كوردستانی گرتوەتەوە، ناوچەیەكی فراوانیان بۆخۆیان كۆنترۆڵكردووە، لەگەڵ فراوانبوونی ناوچەی چەكداریان، جموجوڵی سیاسی‌و مەدەنیشیان لە باشوری كوردستان زیادیكردووە. لە باشوری رۆژهەڵاتی هەرێمی كوردستان، واتە سنوری نێوان هەرێمی كوردستان‌و ئێران، ناوچەیەكی فراوان‌و ناوەندی دەسەڵاتی (پەكەكە)ی تێدایە، ئەوەش زنجیرە چیای "قەندیل"ە، كە لە سنوری قەزاكانی (قەڵادزێ، رانیە، چۆمان، رەواندوز، سۆران) پێكدێت، واتا دەسەڵاتیان لە سنوری قەزای قەڵادزێوە درێژ دەبێتەوە بۆ باڵەكایەتی‌و سیدەكان‌و حاجی ئۆمەران، لەم ناوچەیەدا (62) گوند لەژێر دەسەڵاتی شارەوانییەكانی (پەكەكە)دایە.  بەپێی بەدواداچونێكی رۆژنامەی (رووداو)ی نزیك لە نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان، لەسەر ئاستی هەرێمی كوردستان زیاتر لە (658) گوند لەژێر كۆنترۆڵی (پەكەكە)دان، زیاتر لە 34%ی كۆی خاكی پارێزگای دهۆك لەژێر كۆنترۆڵی (پەكەكە)دایە.  زۆرترین سنوری دەسەڵاتی (پەكەكە) لە ناوچەی قەزای ئامێدیە، كە نزیكەی (250) گوندی ئەو ناوچەیە لەژێر كۆنترۆڵی (پەكەكە)دایەو زۆرینەی بنكەو بارەگا سەربازییەكانی توركیاش لەو قەزایەدایە كە بنكەكانی (بامەڕنێ، دێرەلوك، كانی ماسی) دەگرێتەوە، بەواتایەكی تر جێگیركردنی ئەو بنكە سەربازیانەی توركیا تەواو لەبەرمەترسی هەژموونی (پەكەكە)دایە، لە كۆی (2700) كیلۆمەتر دوجای خاكی ئەو قەزایە، زیاتر لە 70%ی لەژێر كۆنترۆڵی (پەكەكە)دایە. لەدوای ئامێدی، زۆرترین سنوری جوگرافی ژێر دەسەڵاتی (پەكەكە) لە قەزای زاخۆیە، بەوپێیەی زیاتر لە (120) گوندی ئەو قەزایە لەژێر دەستی (پەكەكە)دایە، واتە 35% خاكی قەزاكە، لە قەزای ئاكرێش زیاتر لە (20) گوندی لەژێر دەستی (پەكەكە)دایە. بەگشتی لە سنوری پارێزگای دهۆك، بەوپێیەی هەرێمەكانی بادینانی پەكەكە لەوێیە، (پەكەكە) پێگەیەكی گەورەی هەیە، كە بە نزیكەی 30% بۆ 36%ی خاكی پارێزگای دهۆك ئەژماردەكرێت، واتا تەواوی ناوچە شاخاوی‌و سنورییەكانی پارێزگای دهۆك لەژێر كۆنترۆڵی پەكەكەدایە. لە سنوری قەزای مێرگەسور كە ناوچەكانی (بارزان‌و پیران‌و شیروان) دەگرێتەوە، زیاتر لە (150) گوند لەژێر كۆنترۆڵی (پەكەكە)دایە، واتا بەگشتی لە سنوری قەزاكانی پارێزگای هەولێر زیاتر لە (200) گوند لەژێر كۆنترۆڵی پەكەكەدان، جگە لە مەخمور كە كەمپێكی گەورەی (پەكەكە)ی تێدایە.  لە رۆژئاواشەوە لە سنوری قەزای شەنگال ناوچەیەكی بەرفراوان‌و دەیان گوندو بەرزایی بەدەست (پەكەكە)وەیە، بەگشتی زۆرینەی بنكەو بارەگاو پێگەی پەكەكە لە سنوری ناوچەی جێنفوزی پارتیدایە، تا ئەو رادەیەی دەتوانرێت بوترێت "پەكەكە بەتەواوی  پارتی گەمارۆداوە". توركیا لە هەرێمی كوردستان توركیا دەیان بنكەو بارەگای لە ناو خاكی هەرێمی كوردستاندا هەیە، لەدوای هاتنی داعش، بە بیانوی رزگاركردنی موسڵ، لە مانگی كانوونی یەكەمی 2015دا توركیا هێزێكی گەورەی هێنایە باشیكی نزیك موسڵ كە نزیكەی 900 سەرباز و 16 تانك‌و 20 زرێ پۆشبوون، بیانوی توركیا بۆ هێنانی ئەو هێزە شەڕی روبەڕووبونەوەی "داعش" بوو، بەڵام لە ماوەی ساڵی 2015 دا لە كۆی (300) هێرش‌و ئۆپەراسیونی ئاسمانی سوپای توركیا، تەنها (3) هێرشیان بۆسەر "داعش" بوو، لەبەرامبەردا (297) هێرشی بۆسەر بنكەو ناوچەكانی ژێر دەسەڵاتی (پەكەكە) بوو، واتا بەڕێژەی 1% هێرشەكانی توركیا بۆسەر "داعش"‌و 99%ی هێرشەكان بۆسەر (پەكەكە) بووە. ئەمە لەكاتێكدایە توركیا لە هەرێمی كوردستان چەندین بنكەی سەربازی دیكەی هەیە، بەتایبەتیش لەدوای شەڕی ناوخۆوە بەرەزامەندی پارتی دیموكراتی كوردستان‌و لەچوارچێوەی هێزی "ئاشتیپارێز" هێزێكی گەورەی توركیا لە 1997 لە بامەڕنێی سەربە قەزای ئامێدی جێگیر بووە، كە لە فڕۆكەخانەیەكی سەربازی‌و 38 دەبابەو 738 سەربازی تورك پێكهاتووە. هەر لە ساڵی 1997دا توركیا سێ بنكەی دیكەی سەربازی لە ناحیەی دێرەلوكی سەربە قەزای ئامێدی كە 40 كم دەكەوێتە باكوری ئەو قەزایەوە كردەوە، هەمان ساڵ بنكەیەكی دیكەی سەربازی لە ناحیەی كانی ماسی سەربە قەزای ئامێدی‌و لە گوندی سێرسی كە 30كم باكوری شاری زاخۆیە، بنكەیەكی دیكەی سەربازی جێگیركرد. تەواوی بنكە سەربازییەكانی سوپای توركیا لە خاكی هەرێمی كوردستان، لە نزیكی سنوری نێوان ناوچەی جێنفوزی (پەكەكە)و (پارتی)دان. لەشكركێشی سوپای توركیا بۆ ناو خاكی هەرێم بە پێشیلكردنی سەروەری خاكی عێراق دادەنرێت، بەڵام تا ئێستا عێراق بێدەنگە، چونكە عێراق‌و توركیا لە ساڵی 1982دا رێككەوتنێكیان واژووكردووە، بەپێی ئەو رێككەوتنە تائێستاش هەریەكەیان دەتوانن (20 كیلۆمەتر) سنوری خاكی یەكدی ببەزێنن بەبیانوی پاراستنی سنورەكانەوە، كە ئەوكاتیش ئامانجی سەرەكی رێككەوتنەكە لێدانی (پەكەكە) بوو. ساڵی 1995 رێككەوتنێكی تر لەنێوان عێراق‌و توركیا واژووكرا، ساڵی 2007 رێككەوتنەكەی ساڵی 1982 نوێكرایەوە، بەڵام بەزاندنی سنور لە (20 كیلۆمەترەوە) زیادكرد بۆ (25 كیلۆمەتر)، ئەم رێكەوتنانە هەموویان لەسەر داوای توركیا بووەو فشار بووە لەسەر عێراق بۆ وەردەرنانی گەریلاكانی (پەكەكە) لەسەر خاكی عێراق. بەپێی راپۆرتێكی تۆڕی ناڕەزایەتییەكانی باشوور كە لەمانگی كانونی یەكەمی 2015دا بڵاوكراوەتەوە، ژمارەی هێزەكانی توركیا  لەناو خاكی هەرێمی كوردستاندا بەمشێوەیەیە: •    توركیا (3 هەزارو 235) ئەفسەرو سەربازو ژەندرمەی لەناو خاكی هەرێمدا هەیە. •     (58) تانك، (27) زرێپۆش، (31) تۆپ، (26) هاوەن، (17) ئاڕ بی جی، (10) دۆشكە، (40) ئۆتۆمبیلی سەربازی، جیهازێكی پێشكەوتووی دەنگهەڵگری سیخوڕی، سەدان پارچە چەكی مامناوەند، هەزارانی بچوكی لە هەرێمی كوردستان هەیە.   


درەو میدیا: كۆمیتەی پەیوەندییەكانی دەرەوەی كەجەكە لە ڕاگەیەنراوێكدا پشتڕاستی كردەوە كە لە شاری سلێمانی دوو هەڤاڵیان بە ناوەكانی سەییدخان ئایاز (دەمهات عەگید) و ئەسەر ئیرماك (جەمیل ئامەد) لە لایەن دەوڵەتی توركی داگیركەر بە هاوكاری سیخورەكان شەهید كراون. كۆما جڤاكی كوردستان داوای ئاشكراكردنی پلانەكە دەكات" پێویستە لە سەرەتادا یەكێتی نیشتمانی كوردستان (یەنەكە) و پەرلەمان و حكومەتی باشوور پلانەكە ئاشكرا بكەن. پێویستە لە هەرێمێك كە لە ژیر دەسەڵاتی حكومەتی باشووری كوردستاندایە، ئەم پلانە كە هەڤاڵەكانمان شەهید بوون كەجە راشی دەگەیەنێت:هەر دوو هەڤاڵمان كە خەباتی نەتەوی، سیاسی و دیپلۆماسیان بەڕێوەدەبرد و بە هۆی كێشەی تەندروستیەوە سەردانی سلێمانیان كردبوو لە ئەنجامی ئۆپەراسیۆنێكی سەربازی ئاسمانیدا شەهید كران دەقی ڕاگەیەندراوی كەجەكە: لە ڕۆژی ١٥ی تشرینی یەكەمی ٢٠١٩ دوو هەڤاڵمان بە ناوەكانی دەمهات عەگید (سەییدخان ئایاز) كە لە باشووری كوردستان خەباتی یەكێتی نەتەوەیی و لەدژی داگیركەری دەوڵەتی تورك لەسەر ڕۆژئاوا خەباتیان بەرێوەدەبرد و جەمیل ئەحمەد (ئەسەر ئرماك) كە پێشتر لە شەڕدا بریندار ببوو و بۆ نەخۆشی سەردانی سلێمانی كردبوو، لە لایەن هێزە نێودەوڵەتی و دەولەتی تورك و هاوبەشە قێزەونەكانیان شەهید كران. هەر دوو هەڤاڵمان كە خەباتی نەتەوی، سیاسی و دیپلۆماسیان بەڕێوەدەبرد و بە هۆی كێشەی تەندروستیەوە سەردانی سلێمانیان كردبوو لە ئەنجامی ئۆپەراسیۆنێكی سەربازی ئاسمانیدا شەهید كران. ئەم هێرشە جارێكیتر نیشانەی ئەوەیە پیڵانگێڕی نێودەوڵەتی لە چوار پارچەی كوردستان بەردەوامە. بەم هێرشە هێزە نێودەوڵەتیەكان ئیرادەی ئازاد و ڕێكخستنی گەلی كوردیان كردووەتە ئامانج. ئەم پیلانگێڕیەی كە لە لایەن دەوڵەتی توركی فاشیستی داگیركەر ئەنجامدراوە، بێگۆمان دەستی هێزە نێودەوڵەتی و هەرێمیەكانیشی تێدایە. ئەو هێزانە لە ڕێگەی ئامانجگرتنی خەباتی سیاسی، كۆمەڵایەتی و دیپلۆماسی دەیانەوێت ئیرادەی گەلەكەمان لاواز بكەن. پێویستە لە سەرەتادا یەكێتی نیشتمانی كوردستان (یەنەكە) و پەرلەمان و حكومەتی باشوور پلانەكە ئاشكرا بكەن. پێویستە لە هەرێمێك كە لە ژیر دەسەڵاتی حكومەتی باشووری كوردستاندایە، ئەم پلانە كە هەڤاڵەكانمان شەهید بوون، نەبێتە قوربانی بەرژەوەندیەكانی هەرێمی و پێویستە ئۆپەراسیۆنەكانی دڕندەی دەولەتی تورك ڕەتبكرێنەوە و شەرمەزار بكرێن. پێویستە چۆنیەتی پێشێلكردنی ئاسمانی شارەكە لە لایەن دەوڵەتی توركەوە بە باشی ئاشكرا و ڕوون بكرێتەوە. هەم ئێمە و هەم گەلەكەمان چاوەڕێی ئاشكراكردنی چۆنیەتی ئەنجامدانی پلانەكەین. دەزانرێت كە دەوڵەتی فاشیستی تورك پێشتریش هەڤاڵەكانمانی كە خەباتی نەتەوی و دیپلۆماسیان دەكرد بە هەمان شێوەیە و بە هاوكاری سیخورەكانیان شەهید كردووە. هەم ئەم هەڤاڵانەمان و هەڤاڵانیی ترمان لە ئەنجامی پلانێكدا بوونەتە ئامانج. ئەم كۆمەڵكوژیە كە هاوتەریب لەگەڵ هێرشەكانی سەر ڕۆژئاوای كوردستان ئەنجامدراوە ، نیشانەی ئەوەیە داگیركەری تورك لە هەموو شوێنێك هێرش دەكاتە سەر گەلی كورد. ڕژێمی توركی فاشیست كە گەلی كورد بە ڕێكوپێكی كۆمەڵكوژ دەكات، بە تایبەتی هێرش دەكاتە سەر كەسایەتی كورد و ڕێكخستنەكانی خاوەن ئیرادە و عەقلیەتی كوردی. دەوڵەتی تورك بەم كۆمەڵكوژیە هێرشی كردە سەر ئیرادە و ڕۆحی یەكێتی نەتەوەیی لە چار پارچەی كوردستان. هەردوو هەڤاڵمان بە كارە نەتەوەیی و سیاسیەكانیان هەموو كاتێك هەوڵیان دەدا یەكیتی نێوان هێزە كوردیەكان بەهێز بكەن. دەوڵەتی تورك هێزێكی قڕكەرە كە لە هەموو شوێنێك هێرش دەكاتە سەر گەلی كورد. عەقلیەتی ٢٠١٣ كە هێرشكرایە سەر ژنانی كورد لە پاریس و شەهیدیان كردن، لە سڵێمانیش هەمان عەقلیەتە كە دوو هەڤاڵی ئێمەیان شەهید كرد. كورد و هێزە دیموكراتەكان وڵامی ئەو كۆمەڵكوژیە دەدەنەوە. گەلەكەمان لە باشووری كوردستان كە ئازاری زۆریان چەژتووە. ئەنفال و كیمیاباران كراون. بە هەڵوێستی بەشەرەفیان هیچ كاتێك سەریان دانەنەواندووە. لە دژی بەكۆكانی سەدەی ٢١ كە دەولەتی توركی داگیركەر دەیانكات سیخور و لەدژی گەل بەكاریان دەهێنێت، پێویستە بە ڕۆحێكی نەتەوەیی هەڵوێست نیشان بدەن و ماژی ژیان بە خایین و سیخورەكان نەدەن. لە سەرەتادا هێزەكانی سیاسی باشووری كوردستان بانگەوازیمان بۆ هەموو لایەنەكان ئەوەیە یەكێتی نەتەوەییان بەهێز بكەن و خاوەنداری لە شەهیدان بكەن. بانگەوازیمان بۆ گەلەكەمان و هیزە سیاسیەكان ئەوەیە، لە ٢٣ی تشرینی یەكەمی ٢٠١٩ دا لە سلێمانی بەشداری لە مەراسیمەكە ببن و هەڵوێست نیشان بدەن. ئێمە وابەستەی شەهیدەكانمانین. لە سەرەتادا سەرەخۆشی لە بنەماڵەی هەردوو هەڤاڵمان دەمهات عەگید و دەمیل ئامەد و ڕێبەر ئاپۆ و هەموو گەلی كورد دەكەین. جارێكیتر بەلێن دەدەین، تێكۆشانمان لەپیناو خەباتی گەورەی شەهیدەكانمان بەردەوام دەبێت.      


درەو میدیا:  دەزگای ئاساییشی هەرێمی كوردستان رایدەگەیەنێت لەلایەن فرۆكەی بێفرۆكەوانی توركیاوە دوو ئەندامی باڵای كۆماجڤاكێن كوردستان لە سلێمانی كراونەتە ئامانج. لە راگەیەنراوەكەی دەزگای ئاسایشی هەرێمی كوردستاندا هاتووە  "كاژێر 17:10 خولەك بۆ 17:15 خولەك) دوو كادیری باڵای پارتی كرێكارانی كوردستان بەناوەكانی (جەمیل) و (دەمهات)، لەسەر شاخی ئەزمەر لە ناوچەیەكی گەشتیاری و لەناو خەڵكی مەدەنیدا بەشێوەیەكی دڕندانە كراونەتە ئامانج".   دەزگای ئاسایی بێ ئاگایی خۆی نیشان دەدات لە هاتنی ئەو دوو ئەندامەی كۆما جڤاكێن كوردستان "دوای لێكۆڵینەوەی چڕ و پڕ و بەدەستهێنانی بەڵگەی پێویست لە شوێنی روودانی تاوانەكە بۆمان دەركەوتووە كە ئەو دوو ئەندامە باڵایەی كۆما جڤاكێن كوردستان (كەجەكە). لە كاتێكدا بەبێ ئاگاداری لایەنە پەیوەندیدارەكانی حكومەتی هەرێمی كوردستان هاتوونەتە ئەو ناوچەیە، لەلایەن فڕۆكەی بێ فڕۆكەوانی توركیا و لەناو خەڵكی مەدەنی و لە شاری سلێمانی لە شوێنی گەشتیاریدا كراونەتە ئامانج و ئەمەش پێشێلكاری و دەستپێشخەری و پێشهاتێكی مەترسیدار "    



مافی به‌رهه‌مه‌كان پارێزراوه‌ بۆ دره‌و
Developed by Smarthand