راپۆرتی: محەمەد رەئوف بزوتنەوەی گۆڕان كە لە ساڵی 2009 دامەزراوە، ئەنجامی هەڵبژاردنی 30ی ئەیلولی 2018ی پەرلەمانی كوردستان دەنگ و كورسیەكانی بەرێژەی زیاتر لە50% دابەزیوە، ئەمەش گفتوگۆی جدی لە نێو ئەو حزبەدا درووستكردووە. بزوتنەوەی گۆڕان لە تەواوی هەڵبژاردنەكاندا بە لیستی سەربەخۆ بەشداری كردووە، خۆ ئەگەر دوو هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان و سێ هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق وەربگیرێت دەردەكەوێت كە ژمارەی دەنگ و كورسیەكانی چەند گۆڕانكاری بەسەردا هاتووە. لە هەڵبژاردنی 2010 ی پەرلەمانی عێراق بزوتنەوەی گۆڕان لە سێ پارێزگاكەی هەرێمی كوردستان (425,793) دەنگی بەدەستهێنا لەگەڵ 8  كورسی پەرلەمانی عێراق، بەڵام لە هەڵبژاردنی 2014 ی پەرلەمانی عێراق (472,502) دەنگی بەدەستهێنا و كورسیەكانیشی زیادیكرد بۆ 9 كورسی پەرلەمانی عێراق، لەگەڵ ئەوەی دەنگەكانی زیاتر لە ( 47 هەزار ) دەنگ زیادیكرد بەرێژەی ( 10%)، ئەگەر بەراوردی بكەین بە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق 12ی ئایاری 2018 كە گۆڕان لە سێ پارێزگاكەی هەرێم (199,611) دەنگی بەدەستهێنا لەگەڵ 5 كورسی پەرلەمان، واتا لە نێوان هەڵبژاردنی 2010 بۆ 2018 گۆڕان دەنگەكانی (226,182) بەرێژەی ( 53%) كەمیكردووە . سەبارەت بە پەرلەمانی كوردستانیش لە هەڵبژاردنی 2013 دا گۆڕان (476,736) دەنگی بەدەستهێنا، لەگەڵ 24 كورسی پەرلەمانی كوردستان، بەڵام لە هەڵبژاردنی 30ی ئەیلولی 2018 دا گۆڕان َ (186,903) دەنگی بەدەستهێنا، كورسیەكانی كەمیكرد بۆ 12 كورسی بەرێژەی ( 50%)،  دەنگەكانیشی (289,833 ) كەمیكردووە بەرێژەی لە ( 61%)  

راپۆرتی: محەمەد رەئوف كۆمەڵی ئیسلامی كوردستان كە لە ساڵی 2001 دامەزراوە، ئەنجامی دوایین هەڵبژاردنی ( 30ی ئەیلولی 2018)ی پەرلەمانی كوردستان، كورسیەكانی زیادیكردوو دەنگەكانی كەمیكرد, بەڵام هاورێكانی ( یەكگرتوو ، گۆڕان) كورسی و دەنگەكانیان بەرێژەیەكی بەرچاو كەمیكرد كۆمەڵی ئیسلامی كوردستان لە بەشێك لە هەڵبژاردنەكانی كوردستان و عێراق بەیەك لیست لەگەڵ یەكێتی و پارتی و لایەنەكانی دیكە بەشداربووە، خۆ ئەگەر دوو هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان و سێ هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق وەربگیرێت دەردەكەوێت كە ژمارەی دەنگەكانی چەندێك كەمی كردووە لە هەڵبژاردنی 2010 ی پەرلەمانی عێراق كۆمەڵی ئیسلامی كوردستان لە سێ پارێزگاكەی هەرێمی كوردستان (144,987 ) دەنگی بەدەستهێنا لەگەڵ 2  كورسی پەرلەمانی عێراق، بەڵام لە هەڵبژاردنی 2014 ی پەرلەمانی عێراق (140,771 ) دەنگی بەدەستهێنا بەڵام هەر 2 كورسی پەرلەمانی عێراقی بەدەستهێنا، لەگەڵ ئەوەی دەنگەكانی زیاتر لە ( 4 هەزار ) دەنگ كەمیكرد بەرێژەی ( 3%)، ئەگەر بەراوردی بكەین بە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق 12ی ئایاری 2018 كە كۆمەڵ لە سێ پارێزگاكەی هەرێم (91,968) دەنگی بەدەستهێناوە واتا لە نێوان هەڵبژاردنی 2010 بۆ 2018 كۆمەڵ دەنگەكانی (53,019) بەرێژەی ( 36.5%) كەمیكردووە . سەبارەت بە پەرلەمانی كوردستانیش لە هەڵبژاردنی 2013 دا كۆمەڵ (118,574) دەنگی بەدەستهێنا، لەگەڵ 6 كورسی پەرلەمانی كوردستان، بەڵام لە هەڵبژاردنی 30ی ئەیلولی 2018 دا كۆمەڵ (109,494) دەنگی بەدەستهێنا، كورسیەكانی زیادی كرد بۆ 7 كورسی، بەڵام دەنگەكانی (9080) كەمیكردووە بە رێژەی ( 7.6%).   

راپۆرتی: محەمەد رەئوف یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان كە لە ساڵی 1994 دامەزراوە، ئەنجامی هەڵبژاردنی 30ی ئەیلولی 2018ی پەرلەمانی دەنگ و كورسیەكانی بەرێژەی زیاتر لە50% دابەزیوە، ئەمەش گفتوگۆی جدی لە نێو ئەو حزبەدا درووستكردووە. یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان لە بەشێك لە هەڵبژاردنەكانی كوردستان و عێراق بەیەك لیست لەگەڵ یەكێتی و پارتی و لایەنەكانی دیكە بەشداربووە، خۆ ئەگەر دوو هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان و دوو هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق وەربگیرێت دەردەكەوێت كە ژمارەی دەنگەكانی چەندێك كەمی كردووە لە هەڵبژاردنی 2010 ی پەرلەمانی عێراق یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان لە سێ پارێزگاكەی هەرێمی كوردستان (214,222 ) دەنگی بەدەستهێنا لەگەڵ 4 كورسی پەرلەمانی عێراق، بەڵام لە هەڵبژاردنی 2014 ی پەرلەمانی عێراق (192,179 ) دەنگی بەدەستهێنا بەڵام هەر چوار كورسی پەرلەمانی عێراقی بەدەستهێنا، لەگەڵ ئەوەی دەنگەكانی زیاتر لە ( 22 هەزار ) دەنگ كەمیكرد بەرێژەی ( 10%)، خۆ ئەگەر بەراوردی بكەین بە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق 12ی ئایاری 2018 كە یەكگرتوو لە سێ پارێزگاكەی هەرێم ( 98,019) دەنگی بەدەستهێنا دوو كورسی پەرلەمانی عێراقی بەدەستهێنا, واتا لە نێوان هەڵبژاردنی 2010 بۆ 2018 یەكگرتوو دەنگەكانی (116,203 ) بەرێژەی ( 54%) . سەبارەت بە پەرلەمانی كوردستانیش لە هەڵبژاردنی 2013 دا یەكگرتوو (186,741 ) دەنگی بەدەستهێنا، لەگەڵ 10 كورسی پەرلەمانی كوردستان، بەڵام لە هەڵبژاردنی 30ی ئەیلولی 2018 دا یەكگرتوو (79,912 ) دەنگی بەدەستهێنا، كورسیەكانیشی دابەزی بۆ 5 كورسی، واتا دەنگەكانی (106,829) كەمیكردووە بە رێژەی ( 57%).     

درەو میدیا لە كابینەی نوێی حكومەتی عێراق‌و لە یەكەم گەڕی وەرگرتنی متمانەدا لە پەرلەمان، پارتی دیموكراتی كوردستان لەسەر پشكی كورد دوو وەزارەتی بۆ خۆی دەستەبەر كردو چاوەڕێی وەرگرتنی وەزارەتی سێیەمیش دەكات، یەكێتی نیشتمانی كوردستانیش سورە لەسەر وەرگرتنی وەزارەتی سێیەم‌و رەنگە بۆ وەرگرتنی متمانە لە گەڕی دووەمی متمانەبەخشیندا یەكێتی كارێكی ئەوتۆی بە پارتی نەبێت. بڕیارە رۆژی 6ی مانگی داهاتوو جارێكی تر پەرلەمانی عێراق كۆببێتەوە بەمەبەستی متمانەبەخشین بە هەشت وەزیری كابینەكەی عادل عەبدولمەهدی كە لە دانیشتنی پێشوودا یەكلانەكرانەوە، كورد لە گەڕی یەكەمی متمانەبەخشیندا دوو وەزارەتی وەرگرت‌و هەردوو وەزارەتەكە پارتی بردی، ئێستا یەك وەزارەت ماوەتەوە كە پشكی كوردە‌و هێشتا پەرلەمان متمانەی بە وەزیرەكەی نەداوە، هەندێك سەرچاوەش باس لەوەدەكەن، رەنگە پشكی كورد لەم كابینەیەدا بۆ (4) وەزارەت زیادكرابێت. بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، ئەگەر پشكی كورد (3) وەزارەت بێت، یەكێتی دەیەوێت وەزارەتی سێیەم بۆ ئەو بێت، ئەگەر پشكی كورد بۆ (4) وەزارەت زیادبكرێت، رەنگە وەزارەتی چوارەم بدرێت بە یەكێك بە سێ لایەنەكە (بزوتنەوەی گۆڕان- كۆمەڵی ئیسلامی- یەكگرتووی ئیسلامی). یەكێتی فێلێكی تر لە پارتی دەكات! (درەو میدیا) لە چەند سەرچاوەیەكەوە لە بەغداد زانیاری دەستكەوتووە، یەكێتی نیشتمانی كوردستان هاوشێوەی پرۆسەی هەڵبژاردنی سەرۆك كۆمار فێڵێكی تری لە  پارتی كردووە. (درەو میدیا) زانیویەتی، لە قۆناغی یەكەمی متمانەبەخشیندا بە وەزیرەكان، پارتی سور بووە لەسەر ئەوەی نابێت هیچ وەزارەتێك بە یەكێتی بدرێت، لەوچوارچێوەیەدا مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی بە تەلەفۆن عادل عەبدولمەهدی سەرۆك وەزیرانی نوێی عێراقی ئاگاداركردوەتەوە كە" نابێت یەكێتی بەشدار بێت، ئەگەرنا پارتی پاشەكشە دەكات"، بەڵام عادل عەبدولمەهدی بەهۆی ئەوەی پێویستی بە دەنگی پارتی بووە لە پەرلەمان بۆ ئەوەی كابینەكەی متمانە وەربگرێت، بۆیە لە رۆژی یەكەمی متمانەدان بە كابینەكەی هیچ وەزارەتێكی بە یەكێتی نەداوە، بەڵام وەزیرێكیشی بۆ كورد هێشتوەتەوە. ئێستا دوای ئەوەی زۆربەی وەزیرەكانی كابینەكەی متمانەی پەرلەمانیان وەرگرتووە، عادل عەبدولمەهدی پێویستی بە دەنگی پەرلەمانتارانی پارتی نەماوە، بۆیە ئەگەری زۆرە ئەو وەزارەتەكەی كە ماوەتەوە‌و پشكی كوردە بدرێت بە یەكێتی. یەكێتی (خالید شوانی) كاندیدكردووە بۆ وەرگرتنی ئەو پۆستە وزارییەی حكومەتی عێراق كە ماوەتەوە‌و هێشتا وەزیرەكەی متمانەی پەرلەمانی وەرنەگرتووە، دیارنییە وەزارەتی سێیەم كە پشكی كوردە چ وەزارەتێك دەبێت، بەڵام لەدوو ئەگەر زیاتر نییە، یان وەزارەتی (كۆچ‌و كۆچبەران)ە، یاخود وەزارەتی (داد)، یەكێتی هەریەكێك لەم دوو وەزارەتە وەربگرێت تەنیا یەك كاندیدی هەیە كە ئەویش (خالید شوانی)یە. نەوزاد هادی كاندیدی پارتییە سەرچاوەیەكی ئاگادار لە دانوستانەكانی پشتی پەردە لە بەغداوە بە (درەو میدیا) راگەیاند، پارتی سورە لەسەر ئەوەی وەزارەتی سێیەمیش بۆخۆی ببات‌و تاكە كاندیدی پارتیش بۆ وەزارەتی سێیەم (نەوزاد هادی) پارێزگاری هەولێرە. بەڵام زانیارییەكان بەو ئاڕاستەیەن ئەو وەزارەتەی كە ماوەتەوە بدرێت بە یەكێتی، چونكە لەلایەك پارتی وەك پێشتر ناتوانێت ئەو فشارە لەسەر كابینەكەی عادل عەبدولمەهدی دروستبكات‌و لەلایەكی تریش یەكێتی بە قورساییەكی زۆرەوە لە بەغدادەو دەیەوێت ئەو وەزارەتەی بۆ خۆی ببات، هاوكات عادل عەبدولمەهدیش دەیەوێت یەكێتی بەشدار بێت لە كابینەكەیدا.  

نیاز عەبدوڵڵا بەشی یەكەم: نەمانی یادەوەری‌ و وێنەی زیندوو بەر لە رووخاندنی سینەماكە لە رێگای دوو بەدواداچوونی رۆژنامەوانیم لەسەر چوار سینەما دیرینەكەی شار (سەڵاحەددین، كریستاڵ، سیروان، حەمرا)، جارێكیان عەبدولڕەزاق مەعروف حەسەن-م دواند كە ماوەی زیاتر لە 30 ساڵ بوو سینەما سەڵاحەددینی بەڕێوە دەبرد، ئەو وتی "ئێمە چەندین جار نووسراومان پێشكەش بە وەزارەتی رۆشنبیری و حكومەت كردووە بۆ هاوكاریكردنمان تا بەردەوامبین لە كارپێكردنی سینەماكە و نمایشەكان، بەڵام ناچارین بیڕوخێنین چونكە حكومەت وەڵاممان ناداتەوە و سینەماكە بۆتە دیوەخانێك و بێ كار تیایدا دادەنیشین".  لە ساڵی 2006 لەو كاتەی كۆنترین سینەمای شاری هەولێر سینەما سەڵاحەدین رووخێندرا و دواتر شوێنەكەی كرایە گەراجی ئۆتۆمبێل، حكومەتی هەرێم سەدان هەزار دۆلاری دەدا بە كۆمپانیاكان و سینەماكاران تا فیلمی سینەمایی كوردی بەرهەمبێنن بەبێ ئەوەی یەك سینەما هەبێت فیلمی تیا نمایش بكرێت، سێ سینەماكەی تریش كە پڕ بوو لە یادەوەری خەڵك تا ئەمڕۆ كراونەتە كۆگای شتومەك. حەوت ساڵ دوای رووخاندنی كۆنترین سینەمای هەولێر، سەرەڕای ئەنجامدانی گردبوونەوەی ناڕەزایی ئێمە و چەندین ھونەرمەند و نووسەری شارەكە لە 4ی تەمموزی 2013، بەڵام بە ناوی نۆژەنكردنەوە و بە مۆدێرنكردنی، كۆنترین ھۆڵی نمایشی شانۆیی كە ھێشتا بۆنی نمایشە بەرەنگارییەكانی سەردەمی بەعسی لێ دەھات رووخێندرا و بڕی (8 ملیار و 242 ملیۆن 616 هەزار و 495 دینار)یان بۆ تەرخانكرد، هۆڵی گەل-یش نەك هەر هۆڵێكی مۆدێرنی شانۆیی لە شوێن بونیاد نەنرا بەڵكو ئێستا یەكێكە لە كەلاوەكانی پایتەخت. زیاتر لە سێ ساڵ بەسەر بەڵێنی جێبەجێكردنی هۆڵە شانۆییە مۆدێرنەكە تێپەڕیوە و جگە لە پەرتەوازەكردنی بەشی مۆسیقا كە 150 ژەنیاری بە ئەزموون بوون و لەو هۆڵەدا راهێنانیان دەكرد، شارەوانی پلانی وایە چەند مەترێك لەولای هۆڵەكە لە رۆژانی داهاتوو بەناوی نۆژەنكردنەوە و بە مۆدێرنكردنی شەقامی میللی ئیسكان كاسبكارە خاوەن عەرەبانەكان لەوێ دوور بخاتەوە. تێكدانی بازاڕە میللییە دێرینەكانی هەولێر سەرەتا بە تێكدانی بازاڕی لەنگە دەستی پێكرد، دواتر بەناوی پرۆژەی بازاڕی مۆدێرن بازاڕی نیشتیمانی لێ دروست كرا و پرۆژەكەش نەك هەر تەواو نەكرا بەڵكو یەكێكە لە سیما ناشرینەكانی شار و لە ناوەوەش شوێنكی‌ ترسناك و نائارامە. حكومەت بە ناوی جێبەجێكردنی پرۆژەكانی ماستەر پلانی هەولێر، كۆنترین فەرمانگە میژووییەكانی وەك دادگای هەولێر و نەخۆشخانە و قوتابخانەی بەرامبەر قەڵای هەولێری رووخاند و ئێستا كردوویەتییە‌ گەراجی ئۆتۆمبێل. حكومەتی هەرێم لەو كاتانەی پەنا دەباتە بەر رووخاندنی ناوەندە سیموبولی و پر یادەوەرییەكانی خەڵك، دەتوانێت ئەو ناوەندانە وەك مۆزەخانە بپارێزێت و لە شوێنێكی تر پرۆژە نوێیە "مۆدێرنەكان"ی بونیاد بنێت. بەڵام حكومەت لە بەرامبەر خواستی زیادەڕۆی بۆ دەستخستنی پارە و بەكارهێنانی موڵكی گشتی، واییكردووە باكی بە سیمبولە دێرین و پڕ یادەوەرییەكانی تاك و كۆمەڵگا نەبێت‌ و بۆی ئاساییە یادەوەری وێنەیی و ئاسەوارەكانی ئەو یادەوەریانەش بسڕێتەوە چونكە بەشێك نین لە شوناسی سەركردە حیزبییەكان. رووخاندنی ئەو شوێنانەی ناوم هێناون بەراورد دەكەم بە پرۆژەیەكی ستراتیژی گرنگ كە داهاتووی ئاسایشی ئێمەی لە ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست پێوە بەندە، ئەویش بەنداوی بێخەمەیە. لەگەڵ هەوڵەكانی حكومەتی هەرێم بۆ سڕینەوەی یادەوەری گەلانی كوردستان، بەڵام بەهۆی‌ شوێنەكانی تر كە ناوچەی خێڵی حیزبە لە بارزان پرۆژەیەكی وەك بەنداوی بێخمە وەستێندراوه، بەو ئامانجەی ناوچەكە نەكەوێتە ژێرئاوەوە و وەك سیمبولێكی بنەماڵەیی بمێنێتەوە، لە كاتێكدا بەنداوەكە  شوینێكی جێگرەوەی تری نیە بۆ دروست كردن بەو قەبارە و ستراتیژیەتە لە كوردستان. لە پاڵ بە "مۆدێرنكردن"ی ناوەندە سیمبولی و كۆنەكانی شار، حكومەتی هەرێم بە مۆدێرنكردن لە بەرزكردنەوەی باڵەخانە بەرزەكاندا دەبینێت نەك پارێزگاریكردن لە میژووی گەلانی و بونیادنانی ژێرخانی فیكری و ئابووری. بۆیە لەگەڵ هەر بەرزكردنەوەی باڵەخانەیەك لە شارەكان، ژمارەیەكی زیاتر لە خوێندكار بەهۆی هەژاری لە خوێندن دادەبڕێن و لەبەردەم ئەو پرۆژە مۆدێرنانەی حكومەت كاری دەستگێری دەكەن.  

راپۆرتی: درەو میدیا  كۆمەڵێك دۆسیەی ئاڵۆزو پرسی دڕكاویی لە چاوەڕوانی شەشەم كابینەی حكومەتی عێراقدایە، كە لەدوای ساڵی 2003وە پێكدەهێنرێت و، دەكرێت بە حكومەتی ئاستەنگە ناوخۆیی و دەرەكییەكان، ئاستەنگە ئەمنیی و سیاسی و ئابورییەكان وەسف بكرێت، هاوكات دەكرێت بە یەكەم حكومەتیش دابنرێت كە لە دەرەوەی ئەنجامەكانی هەڵبژاردن پێكدەهێنرێت، بەوپێیەی سەرۆكەكەی بەشداری هەڵبژاردنی نەكردووە، هەروەك زۆربەی وەزیرە كاندیدكراوەكانیش بۆ پۆستە خزمەتگوزراییەكان بەشدارییان لە پرۆسەكە نەكردووە. لەگەڵ ئەوەی زۆرینەی كوتلە سیاسیيەكان بەشێوەیەكی ئاشكرا پشتیوانی لە عەبدولمەهدی دەكەن، وێڕایی مەرجەعیەتی نەجەف، بەڵام بەشێك لە چاودێران و كەسانی نزیك لە عەبدولمەهدی ترسیان هەیە لەوەی سەرۆكی حكومەت و حكومەتەكەی بتوانن دۆسیەی گەورەو گرنگ یەكلابكەنەوە كە خەڵك چاوەڕوانیی لێیەتی و، سیناریۆی دەستلەكاركێشانەوەش وەك یەكێك لە پێشبینیە چاوەڕوانكراوەكان دەخەنەڕوو، لەحالێكدا عەبدولمەهدی زانی لە شكستەوە نزیكترە لەو ئەركەی پێی سپێردراوە.  حكومەتی پسپۆِرییەكان چی پێدەكرێت لە عێراق؟  حكومەتەكەی عەبدولمەهدی بەیەكێك لەو حكومەتانە دادەنرێت كە زۆرترین پسپۆڕی تێدا كۆبوەتەوە بەبەراورد بەحكومەتەكانی ڕابردوو، بەڵام لاوازترینە لەوەستان بەڕووی هێزە سیاسیيەكان كە زۆرینەیان لەگەندەڵییەوە تێوەگلاون و هەموژمنێكی بەهێزیشیان هەیە لەناو دامەزراوەكانی دەوڵەت، بەتایبەت لە وەزارەتەكانی بەرگری و ناوخۆ و دارایی و بازرگانی، وێڕایی بوونی كیانێكی هاوتەریب بە هێزە نیزامییەكان كە ئەویش حەشدی شەعبیە. بەرپرسێكی باڵا لە ئەمیندارێتی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق بەڕۆژنامەی (عەرەبی ئەلجەدید)ی، ڕاگەیاندووە"حكومەتی نوێ لەلایەن مەرجەعیەتی باڵای نەجەفەوە پشتیوانیيەكی گەورە دەكرێت، بەجۆرێك هیچكام لە حكومەتەكانی پێشوو ئەو پشتوانیيەیان نەبووە". لەبارەی دورو نزیكی حكومەتیش لە میحورەی ئێرانی و ئەمریكی كە ململانێیانە لە عێراق، سەرچاوەكە ڕایگەیاندووە" حكومەتی نوێ لەناوچەی خۆڵەمێشیدا دەمێنێتەوە" واتەخۆی بۆ هیچ لایەكیان یەكلاناكاتەوە. حكومەتی نوێی عێراق ڕوبەڕوی 20 دۆسیەی سەرەكی گەورەو هەستیار دەبێتەوە، كە پێویستە لەسەری بەئەنجامیان بگەیەنێت یان لایەنی كەم بەرەوپێشچونیان تێدا ئەنجامبدات لەماوەی چوار ساڵی داهاتوودا. دیارترین دۆسیە هەڵواسراوەكان * سەرلەنوێ‌ بنیاتانەوەی ناوچە ئازاداكراوەكان لەباكورو ڕۆژئاواو ناوەڕاستی عێراق، كە ژمارەیەیان 48 شارو شارۆچكەیە، بەتێچوی 88 ملیار دۆلار . * دابینكردنی خزمەتگوزرای ئاو و كارەباو ژێرخانی ئابوری لەڕێگاوبان و پرد لەسەرانسەری وڵات و بە دیاریكراوی لەباشور. * چارەسەری قەیرانی ئاو و كەمبونەوەی ئاوی دیجلەو فورات دوای بڕینی 61 سەرچاوەی ئاوی هەردوو ڕوبارەكەو دروستكردنی بەنداو لەسەریان لەلایەن ئێران و توركیاوە. * دۆسیەی هێزی بێگانە: هێزی 13 دەوڵەت لەعێراق بوونی هەیە، دیارترینیان (ئەمریكا- بەریتانیا- فەرەنسا- كەنەداو- ئوسترالیا- ئەلمانیا- ئیتالیا- ئێران- توركیا)و چەند وڵاتێكی دیكەش لەچوارچێوەی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بۆ جەنگ لەدژی تیرۆر. * ڕێكخستنی پەیوەندییەكانی نێوان هەولێرو بەغدادو چارەسەركردنی دۆسیەی ناوچە كێشەلەسەرەكان لەنێوان هەردوولا، بەشاری كەركوكیشەوە. * دۆسیەی نەوت و غاز. * دۆسیەی بێكاری و هەژاری كە بەشێوەیەكی بەردەوام لەهەڵكشاندایە. * دۆسیەی لەناوبردنی پاشماوەكانی داعش. * دۆسیەی گێڕانەوەی ئاوارەكان بۆ ناوچەكانی خۆیان كە ژمارەیان دەگاتە نزیكەی 3 ملیۆن كەس. * دۆسیەی كشانەوەی گروپە چەكدارەكان لەناوچە ئازادكراوەكان (هەندێك لەناوچە سونییەكان). * دۆسیەی مافی مرۆڤ وەك پڕبونی بەندینخانەكان لە زیندانی، بەبێ‌ ئاڕاستەكردنی هیچ تۆمەتێك. وێڕایی چەند پرس و دۆسیەی تری تایبەت بە بوارەكانی سیاسی و ئەمنیی و ئابوری و كۆمەڵایەتی وكۆی بوارە ژیارییەكانی تر. عەبدولمەهدی ئەركەكەی سەختە زۆرێك لەئاگایانی دۆخی سیاسی عێراق كۆكن لەسەر ئەوەی، ئەركەكەی عادل عەبدولمەهدی زۆر سەختە، فائق شێخ عەلی پەرلەمانتاری عێراق لەتویتێكدا لەتۆڕی كۆمەڵایەتی تویتەر نوسیویەتی" ئەو پرۆگرامە حكومییەی عادل عەبدولمەهدی لەپەرلەمانی عێراق پێشكەشی كرد، (چەرچڵ) ناتوانێت جێبەجێیبكات ئەگەر (هێتلەر و سەدام حسێن)یش، پشتیوانی بكەن". درەنگانێكی شەوی ڕابردوو، عادل عەبدولمەهدی "سەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو" كابینەی حكومەتەكەی پێشكەش بە پەرلەمانی عێراق كردو دوای مشتومڕێكی زۆرو تێبینی پەرلەمانتاران لەسەر ناوی ژمارەیەك لە وەزیرەكانی كابینەكەی و دواخستنی دانیشتنەكە بۆ ماوەی چەند كاتژمێرێك، سەرەنجام پەرلەمانی عێراق متمانەیدا بە سەرۆكی حكومەت و 14 وەزیری كابینەی حكومەتەكەی. وەزیر متمانە پێدراوەكان و وەزارەتەكانیان 1- وەزیری دەرەوە - محەمەد عەلی حەكیم 2- وەزیری دارایی - فوئاد حسێن  3-  وەزیری نەوت- سامر غەزبان 4- وەزیری كشتوكاڵ- ساڵح ئەلحەسەنی 5- وەزیری گەیاندن- د.نەعیم رووبەیعی 6- وەزیری ئاوەدانكردنەوە و نیشتەجێكردن- بەنگین رێكانی 7-وەزیری كارەبا- لوئەی خەتیب 8-وەزیری لاوان و وەرزش - ئەحمەد عوبەیدی 9-وەزیری تەندروستی- عەلا عەلوان 10-وەزیری پیشەسازی- ساڵح جبووری 11-وەزیری گواستنەوە- عەبدوڵڵا ئەلمالیكی 12-وەزیری سەرچاوە ئاوییەكان- جەمال ئەلعادلی 13-وەزیری كار و كاروباری كۆمەڵایەتی- باسم رووبەیعی 14-وەزیری بازرگانی- محەممەد هاشم جاسم وەزیرە متمانە پێنەدراوەكان  1-فالح فەیاز-وەزیری ناوخۆ 2-فەیسەل فەنەر جەربا-وەزیری بەرگری 3- حەسەن توعەمە گەزار-وەزیری ڕۆشنبیری 4-ئەسما سالم سادق-وەزیری داد 5-قوسەی سوهێل-وەزیری خوێندنی باڵاو توێژینەوەی زانستی 6-سەبا خەیرەدین ئەلتائی-وەزیری پەروەردە 7-ئەیاد ساڵح سامەرائی-وەزیری پلاندانان 8-وەزیری كۆچ و كۆچبەران -(           )

راپۆرتی: درەو میدیا بڕیارە ئێوارەی ئەمڕۆ عادل عەبدولمەهدی سەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو كابینەی نوێی حكومەتەكەی پێشكەش بەپەرلەمانی عێراق بكات، ئەم زانیارییانە شەوی ڕابردوو كەناڵی عێراقییەی نیمچە ڕەسمی حكومەتی عێراق ئاشكرای كرد، پێشتریش نوسینگەی عەبدولمەهدی ڕایگەیاندبوو، تاكۆتایی ئەم هەفتەیە سەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو كابینەی حكومەتەكەی دەخاتە بەردەم پەرلەمان. شەڕی وەزارەتە سیادییەكان كۆتایی نەهاتووە بەگوێرەی سەرچاوەئاگادارەكان، تائێستا مشتومڕو و گفتوگۆی نێوان هێزە سیاسیەكان بۆ گەیشتن بەڕێككەوتنی كۆتایی لەسەر كابینەی حكومەت بەردەوامەو لەسەر زۆرێك لەناوی وەزیرەكانیش ڕێككەوتن كراوە، ئەوەش دوای ئەوەی دوێنێ ئەو مشتومڕانە گەیشتۆتە لوتكە بەتایبەت دوای دزەكردنی ناوی هەندێك وەزیری سەربەخۆ بەتایبەت بۆ وەرگرتنی وەزارەتەكانی نەوت و كارەبا و ئاوەدانكردنەوەو نیشتەجێكردن. هەر لەوچوارچێوەیەدا، سەرچاوەیەكی نزیك لەعادل عەبدولمەهدی بەڕۆژنامەی (عەرەبی ئەلجەدید)ی،ڕاگەیاندووە" گفتوگۆی سەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو لەگەڵ حزبەكان كۆتایهاتووە، دوای ئەوەی لە 70% پێكهاتەی كابینەی تەواوكردووە، لەم چەند سەعاتەی لەبەردەستیشیدا ماوە درێژە بەدیدارەكانی دەدات بۆ یەكلاكردنەوەی وەزارەت سیادییەكان كە هێشتا بەهەڵواسراوی ماونەتەوە بەهۆی ناكۆكی كوتلە سیاسیەكان كەبریتین لە وەزارەتەكانی( بەرگریی و ناوخۆ و دەرەوە و نەوت و دارایی)، ئەوە لەكاتێكدایە هەندێك لەسەرچاوەكان دەڵێن، عەبدولمەهەدی ڕەزامەندی لەسەر مەرجەكانی هەندێك لەو كوتلە سیاسیانە دەربڕیوە كە خاوەن كورسی زۆرن لەپەرلەمانی عێراق بەتایبەت هاوپەیمانی "سائیرون"  و هاوپەیمانی "فەتح" كە لەماوەی چەند ڕۆژی ڕابردودا كاریان كردوە بۆ ڕێكخستنی حكومەتی نوێ بەپێی پێوەرێكی هاوسەنگ لەنێوان كوتلە سیاسیەكان و خۆشیان پشكی شێریان بەركەتووە. پارتی داوای چوار وەزارەت دەكات  لەگەڵ ئەو فشارانەی لەچەندڕۆژی ڕابردودا عادل عەبدولمەهدی ڕوبەڕوی بۆوە، بەڵام بەوتەی سەرچاوە ئاگادارەكان  ئاستەنگی سەرەكی كەهاتۆتە بەردەمی بەدیاریكراوی لەلایەن پارتی دیموكراتی كوردستانەوە بووە و، مەرجی ئەوەی بۆ عادل عەبدولمەهدی داناوە كە چوار وەزارەتیان پێبدرێت و خۆشیان كاندیدی بۆ دەستنیشانبكەن نەك عەبدولمەهدی دەستنیشانی بكات، بەڵام تائێستا ڕوون نیە پارتی لەگەڵ عەبدولمەهدی گەیشتۆتە ڕێككەوتن یان نا. ئەوناوانەی بڵاوكراونەتەوە ناڕاستن   بەقسەی كەسە نزیكەكانی عەبدولمەهدی بێت، وەزیرە بێلایەنەكان ڕێژەی لە 40% حكومەتەكەی پێكدێنن، زۆرینەی ئەوكەسانەشی دەستنیشاینكردون خەڵكی شارەزاو پسپۆڕی ناو وەزارەتەكانن، هاوكات ئەو ناوانەشی كە دزەیان كردۆتە ناو ڕاگەیاندنەكان بەناڕاست و لێكدانەوەی كیانە سیاسەكان وەسفدەكەن. لەماوەی چەند سەعاتی ڕابردودا میدیا عێراقیەكان بەناوی سەرچاوەی نادیارەوە  زیاد لەلیستێكیان لەناوی وەزیرەكانی كابینەكەی "عادل عەبدولمەهدی" بڵاوكردەوە، بەڵام تائێستا نوسینگەی عەبدولمەهدی بەشێوەیەكی ڕەسمی هیچ لێدوانێكی لەبارەی ڕاستی و ناڕاستی ئەوناوانە بڵاونەكردووە، ئێوارەی دوێنیش مەكتەبی سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان لەڕاگەیەندراوێكدا ئاماژەی بەوەكردبو "تائێستا هچ بەربژێرێكیان بۆ وەزارەتەكانی بەغداد یەكلانەكردۆتەوەو ئەو هەواڵانەشی كەناڵی ڕوداو  لەوبارەیەوە بڵاویدەكاتەوە ناڕاستن".  

 راپۆرتی: (درەو میدیا)  "ساختەكاری" ناونیشانی دیاری دوو هەڵبژاردنی یەك لەدوای یەك بوو، كە لەماوەی كەمتر لەچوار مانگدا لە هەرێمی كوردستان بەڕێوەچوون،  یەكەمیان هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق لە (12) ئایارو دووەمیشیان، هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان لە (30) ئەیلول، ئەمساڵ بەڕێوەچوون. (بزوتنەوەی گۆڕان‌و جوڵانەوەی نەوەی نوێ‌‌و یەكگرتوی ئیسلامی‌و كۆمەڵی ئیسلامی)، كە بەهێزە دیارەكانی دەرەوەی یەكێتی‌و پارتی ناسراون یان وەك هەندێك بە"ناڕازیی" ناویان دەبەن، لەگەڵ دەركەوتنی ئەنجامە سەرەتاییەكانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق ئاماژەیان بە ئەنجامدانی ساختەكارییەكی گەورە كرد لەهەردوو هەڵبژاردنەكە‌و تەواوی پرۆسەكەیان ڕەتكردەوە. "بایكۆتی پرۆسەی سیاسی" یەكێك بوو لەو بژاردانەی زۆرینەی ئەم هێزانە ئاماژەیان پێكرد، وەك كاردانەوەیەك لەبەرامبەر "بردنی دەنگی دەنگدەرانیان"، بەڵام ئەمە ڕای هەموویان نەبوو، لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراقدا (جوڵانەوەی نەوەی نوێ‌) هەر لەسەرەتاوە ڕایگەیاند، هێزە عێراقییەكان ساختەكارییان لێنەكردون تا بەشداری پرۆسەی سیاسی نەكەن، ئەوەی فێڵی لێكردون (پارتی و یەكێتی)یە، سەرەنجام ئەم ڕایە بووە ڕای (گۆڕان‌و كۆمەڵ‌و یەكگرتوو)ش، بەو پاساوە بەشداری پرۆسەی سیاسی عێراقیان كرد. بەڕای هەندێك لە چاودێران، ئەگەر بەشداریكردن لە پرۆسەی سیاسی عێراق بەو پاساوەی سەرەوە واتە پاساوی ئەوەی "هێزە عێراقییەكان ساختەكارییان لێنەكردوین" تائاستێك لۆژیك‌و مەعقولیەتی تێدابوبێت، ئەوا بەشداریكردن لە پرۆسەی سیاسی لە هەرێمی كوردستان پاساوێكی بۆ نەماوەتەوە، بەتایبەت لەدوای ئەو تۆمەتانەی ئەو هێزانە ئاڕاستەی (یەكیتی‌و پارتی)یان كرد سەبارەت بە ئەنجامدانی ساختەكارییەكی بەربڵاو. یەكگرتوی ئیسلامی كوردستان كە یەكێكە لە هێزە"ناڕازییەكان"، دوێنێ‌ ئۆپۆزسیۆنبوونی خۆی ڕاگەیاند، جوڵانەوەی نەوەی نوێ-ش لەدوای ڕاگەیاندنی ئەنجامی كۆتایی هەڵبژاردن لەیەكێك لەپێشنیازەكانیدا بۆ هێزەكانی دەرەوەی (پارتی‌و یەكێتی) داوای "دروستكردنی بەرەیەكی ئۆپۆزسیۆن دەكات لە پەرلەمان"، (بزوتنەوەی گۆڕان)یش لەمە دورتر دەڕوات‌و دەڵێ "بەمەرج بەشداری حكومەت دەكات". تائێستا (كۆمەڵی ئیسلامی) هەڵوێستی خۆی ڕانەگەیاندووە، بەڵام لەدوورترین باریدا ڕەنگە بژاردەی ئۆپۆزسیۆنبوون هەڵبژێرێت، ئەگەر بەشداری حكومەت نەكات.  ئەوەی لەم بۆچونانە گەڵاڵە دەبێت، هیچكام لەم هێزانە بەنیازی بایكۆتی پرۆسەی سیاسی نین، بەڵكو بژاردەكەیان لەنێوان بەشداریكردن‌و بەشدارینەكردنە لە حكومەت، نەك بایكۆتی پرۆسەی سیاسی و، پێیانوایە بژاردەی ئۆپۆزسیۆنبوون‌و بەشداریكردن لە پەرلەمانی كوردستان جۆرێكە لە سزادانی یەكێتی‌و پارتی‌و چۆڵنەكردنی گۆڕەپانەكەیان بۆیان، لەكاتێكدا زۆرێكی تر پێیانوایە، وەڵامی "ساختەكاریی" یەكێتی‌و پارتی نەچوونە پەرلەمان‌و شەرعیەتنەدانە بە دامەزراوەیەك كە لەسەر بنەمای (باتڵ‌و ساختە) دروستببێت، نەك بژاردەی ئۆپۆزسیۆنبوون كە خۆی لەخۆیدا شەرعیەتدانە بە دامەزاراوەیەك لە دەرەنجامی پرۆسەیەكی ناشەرعی "هەڵبژاردنێكی پر لە ساختەكاری" پێكبێت‌و بۆ چوارساڵی داهاتوو نوێنەرایەتی خەڵكی كوردستان بكات. بۆچونێكی تریش پێیوایە، بەشداریكردن لە پرۆسەیەك بەم هەموو عەیب‌و عارەوە وەك پێشتر خۆیان  بانگەشەیان بۆ كردووە، خۆی لەخۆیدا ڕازیبوون‌و تێپەڕاندنی پرۆسەیەكە كە گومانێكی زۆری لەسەر دروستكراوە، جگە لەوەش ئاسایكردنی پرۆسەی ساختەكاری‌و مامەڵەكردنە لەگەڵی وەك واقیعێكی سیاسی لە هەرێمی كوردستان، كە لەبارە گشتییەكەیدا كاریگەرییەكی نەرێنی لەسەر پرۆسەی دیموكراسی دادەنێت‌و نائومێدییەكی گەورەش لەسەر ئاستی شەقام دروستدەكات، هاوكات ئەو ڕاستییەش دەچەسپێنێت كە سندوقەكانی دەنگدان گۆڕانكاری دروستناكەن‌و هەڵبژاردنیش وەك پایەیەكی گرنگی دیموكراسی لەهەموو بەهایەكی خۆی بەتاڵدەكاتەوە، جگە لەوەی تەواوی هێزەكانیش بەڕازی‌و ناڕازییەوە دەبنە بەشێك لەو پرۆسەیەو پێكیشەوە ئەو وێنە گشتییە تەواو دەكەن كە پێی دەوترێت پرۆسەیەكی  سیاسی پڕ لەعەیب‌و خەوشدار لە هەرێمی كوردستان.

راپۆرتی: ( درەو میدیا)  جیهان ئەمڕۆ چاوی لەئاشكراكردنی ڕاستیەكانە سەبارەت بەوردەكاریی كوشتنی جەمال خاشقچی نوسەر و ڕۆژنامەنوسی سعودی، لەلایەن ڕەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆك كۆماری توركیاوە. ئەردۆغان ڕۆژی یەكشممەی ڕابردوو ڕایگەیاند: ڕۆژی سێ‌ شەممە واتە ئەمڕۆ لەبەردەم كوتلەی پەرلەمانیی پارتی داد و گەشەپێدان تەواوی زانیارییەكانی تایبەت بەدۆسیەی خاشقچی بەشێوەیەكی جیاواز ئاشكرادەكات. زانیاری مەترسیدار ئاشكرادەبێت  سات لەدوای زانیاری نوێ‌ لەبارەی ئەو دۆسیەیە ئاشكرادەبێت، شەوی ڕابردو ئاژانسەكانی هەواڵی توركیا دۆزینەوەی یەكێك لەئوتۆمبیلانەی كونسوڵخانەی سعودیەیان لەئەستنەبوڵ لەیەكێك لەگەراجەكانی ئەو شارە ڕاگەیاند، كەگومان دەكرێت یەكێك بێت لەو سێ‌ ئۆتۆمبیلەی كە دەسەڵاتدارانی توركیا بەدوایدا دەگەڕێن و گومانیان هەیە  لاشەكەی خاشقچیان شوێن بزر كردبێت. لەتازەترین پێشهاتیشدا، ئاژانسی هەواڵی ڕۆیتەرز بلاویكردەوە (سعود قەحتانیی) كە بەدەستە ڕاستی شازادە(محەمەد بن سەلەمان) دادەنرێت، بەشێوەیەكی شەخسی سەرپەشتی پرۆسەی كوشتنی خاشقچی كردووە لەڕێی سكایپەوە، پێشتریش سەرپەرشتی دەستبەسەركردنی (سەعدحەریری) سەرۆك وەزیرانی لوبنانی كردووە، لەگەڵ دەستگیركردنی شازادەكانی سعودیە و بەندكردنیان لە ئۆتێل(ریتز كارلتۆن) . پرۆسەی كوشتن و پارچەكردنی خاشقچی تۆماركراوە ڕۆیتەرز لەزاری سەرچاوە هەواڵگرییەكانەوە ڕایگەیاندووە، (قەحتانیی) پەیوەندی كردووە بەتیمەكەی لەناو كونسوڵخانەكە بوون و جوێن و قسەی ناشرینی بەخاشقچی وتووە و ئەویش وەڵامی داوەتەوە، دوای  ئەوەی فەرمان داوە بەكوشتنی خاشقچی بەتیمەكەی وتووە"سەری ئەو سەگەم بۆبێنن". بەگوێرەی ئاژانسەكە، سەرۆك كۆماری توركیا ئەو تۆمارەی لایە كە لەڕێی سكایپەوە ئەنجامدراوەو ڕەتیكردۆتەوە بیدات بەئەمریكییەكان.   پێشتریش كەناڵی جەزیرە لەزاری سەرچاوەیەكی توركیەوە ڕایگەیاند: تەواوی پرۆسەی كوشتن وپارچە پارچەكردنی خاشقچی لەلایەن تیمە سعودیەكەوە تۆماركراوە. (سعود قەحتانیی) كە ڕاوێژكاربوو بەپلەی وەزیر لەدیوانی شاهانەی سعودیە لەچەند ڕۆژی ڕابردودا بەفەرمانێكی شاهانە لەپۆستەكەی دورخرایەوە. ئاژانسی هەواڵی ڕۆیتەرز ئاماژەی بەوەداوە، سێ‌ لەهاوڕێكانی خاشقچی ڕایانگەیاندووە، دوای چەند مانگێك لەڕۆیشتنی خاشقچی بۆ ئەمریكا قەحتانیی چەند جارێك پەیوەندی پێوەكردووە و دوای لێكردووە بگەڕێتەوە بۆ سعودیە و مامەڵەیەكی باشی لەگەڵ دەكەن، پێشنیازی پۆستی باڵاشی بۆ كردووە، بەڵام خاشقچی متمانەی پێنەكردووە. لەسەعد حەریری داوە ڕۆیتەرز باسی لەڕۆڵی (قەحتانیی) كردووە لەڕوداوی دەستبەسەركردنی (سەعد حەریری) سەرۆك وەزیرانی لوبنان و دەڵێت، (قەحتانیی) كە پێشتر لەتویتێكدا ڕایگەیاندووە، ئەو هیچ شتێك ناكات لەخۆیەوە بەفەرمانی پادشا و شازادەی جێنشین نەبێت، سەرپەرشتی پرۆسەی دەستبەسەركردنی سەرۆك وەزیرانی لوبنانی كردووە. بەگوێرەی ڕۆیتەرز، (قەحتانیی) لەژوورەكەی خۆی  پێشوازی لە(حەریری) كردووەو بەتیمەكەی وتووە لێیبدەن و جوێنیشی پێداوە، پێش ئەوەی ناچاری بكات دەستلەكاركێشانەوە لە(ڕیاز)ەوە پێشكەشبكات. ڕۆیتەرز لەزاری سەرچاوەیەكەوە ئەوەشی ئاشكراكردووە، (قەحتانیی) بە(حەریری) وتووە"هیچ بژاردەیەكت لەبەردەمدانیە جگە لەدەستلەكاركێشانەوەو خوێندنەوەی بەیاننامەكە"، سەرچاوەكە تەئكیدی كردووە بەهۆی دەستوەردانی (ئیمانوێل ماكرۆن)ی سەرۆكی فەرەنساوە حەریری ئازادكراوەو گەڕاوەتەوە بۆ لوبنان. سەبارەت بەدەستگیركردنی شازادە و پیاوانی كاری سعودیەو زیندانیكردنیان لە ئوتێل (ریتز كارلتۆن) لەڕیاز لە مانگی تشرینی دووەمی ساڵی 2017دا، ئاژانسەكە لەزاری سەرچاوەكانیەوە وتویەتی، (قەحتانیی) سەرپەرشتی لێكۆڵینەوەكانی كردووە لەگەڵیان.  

راپۆرتی: محەمەد رەئوف ئەگەر  لێكدانەوەیەكی وردتر بۆ ئەنجامی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان بكرێت و بایكۆت و دەنگی لایەنەكانی دەرەوەی دەسەڵات ئەژماربكرێت، پارتی و یەكێتی دەبنە كەمینە و بەپێی شیكارییەكی ( درەو میدیا)ش پارتی و یەكێتی پێكەوە نزیكەی ( 32%)ی دەنگی ئەو هاوڵاتیانەی هەرێمیان بەدەستهێناوە  كە مافی دەنگدانیان هەبووە بە دیوێكی تر 68%ی ئەوانەی مافی دەنگدانیان هەبووە دەنگیان بە پارتی و یەكێتی نەداوە.  بەپێی ئاماری دەستەی ئاماری هەرێم ژمارەی دانیشتوانی هەرێم (5.577.815) پێنج ملیۆن و پێنج سەد و حەفتاو حەوت هەزارو هەشت سەدو پانزە كەسە، لەو ژمارەیە بۆ هەڵبژاردنی 30ی ئەیلولی 2018 پەرلەمانی كوردستان ( 3,088,642) سێ ملیۆن و هەشتاو هەشت هەزارو شەش سەدو چل و دوو كەس مافی دەنگدانیان هەبوو واتا لە 55%ی كۆی دانیشتوانی هەرێم مافی دەنگدانیان هەبووە . بەپێی راگەیەندراوی كۆمسیۆنی هەڵبژاردنی هەرێمیش ( 1.845.979 ) یەك ملیۆن و هەشت سەدو چل و پێنج هەزارو نۆسەد و حەفتاو نۆ كەس بەشداریان لە پرۆسەكەدا كردووە  کە دەکاتە رێژەی ( 59%). لەو ژمارەیە (1.242.663) یەك ملیۆن و دوسەد و چل و دوو هەزارو شەش سەدو شەست و سێ كەس دەنگی نەداوە یاخود بایكۆتی هەڵبژاردنیان كردووە كە دەكاتە ( 41%)ی كۆی ئەو كەسانەی كە مافی دەنگدانیان هەبووە. پارتی دیموكراتی كوردستان (686،070 ) دەنگی بەدەستهێناوە ئەگەر رێژەكە لە كۆی ئەوانە وەرگرین كە مافی دەنگدانیان هەبوە كە( 3,088,642) كەسە  دەكاتە ( 22.2%) كۆی ئەوانەی مافی دەنگدانیان هەبووە، واتا( 77.8%)ی ئەوانەی مافی دەنگدانیان هەبوە دەنگیان بە پارتی نەداوە وە دەنگەكانی پارتی تەنها لە 12%ی كۆی ژمارەی دانیشتوانی هەرێمی هەیە لەكۆی ژمارەی دانیشتوانی هەرێم .  یەكێتی نیشتیمانی كوردستانیش(319،912) دەنگی بەدەستهێناوە رێژەكە لە كۆی ئەوانە وەرگرین كە مافی دەنگدانیان هەیە كە ( 3,088,642) كەسە  دەكاتە ( 10.3%) كۆی ئەوانەی مافی دەنگدانیان هەبووە ( 89.7%) دەنگیان بە یەكێتی نەداوە. واتا بە یەكێتی و پارتی ( 32.5%)ی كۆی دەنگی ئەو هاوڵاتیانەی هەرێمیان بەدەستهێناوە كە مافی دەنگدانیان هەبووە، واتا ( 67.5%) هاوڵاتیان دەنگیان بە یەكێتی و پارتی نەداوە. ئەمە سەرەڕای ئەوەی زۆربەی لایەنەكان جەخت لەوە دەكەنەوە كە تەزویر و ساختەكاریی كراوە، تەنانەت بەشیك لە ئەندامانی كۆمسیۆنی هەڵبژاردنیش دانیان بەوەدا نا  كە ساختەكاری كراوە ، ئەندامانی پارتی و یەكێتی لە كۆمسیۆن ئەنجامەكەیان پەسەند كرد رایانگەیاند ئەو دەنگانەی كە رەتكراونەتەوە بەهۆی ئەوەی گومانی لەسەر بووە دەستكاریكراوە:  -    دەنگی هەژمار نەكراو ( 119617 ) سەد و نۆزە هەزارو شەش سەدو حەڤدە بەهۆی قردێلەی سورەوە كە ساختەكاری تیاكراوە. -    دەنگی پوچەڵ ( 116383 ) سەدو شانزە هەزارو سێسەد و هەشتاو سێ. -    دەنگی بەتاڵ ( 42432 ) چل و دوو هەزارو چوارسەدو سی و دوو. لە كاتێكدا پارتی و یەكێتی هەمیشە بەناوی هاوڵاتیانی كوردستانەوە قسە دەكەن و بڕیار دەدەن و دەڵێن زۆرینەی هاوڵاتیانمان لەگەڵە ، بەڵام بەپێی ئەم شیكاری و لێكدانەوەیەی سەرەوە بێت پارتی 22% ی دەنگی هاوڵاتیانی لەگەڵە و یەكێتی 10%ی دەنگی هاوڵاتیانی  هەرێمی كوردستانی لەگەڵە، بەهەردووكیشیان لە 32%ی دەنگی هاوڵاتیانیان لەگەڵە، لە كاتێكدا 41%ی هاوڵاتیانی كوردستان بەهۆی نائومێدیان لە حوكمڕانی ئەوان بایكۆتیان كردووەو بەشێكی تریش دەنگی بەلایەنەكانی دەرەوەی ئەو دوو هێزە داوە. كە كۆی گشتی دەكاتە لە 68%ی هاوڵاتیان دەنگیان بەو دوو حزبە نەداوە.    

(درەو میدیا):  لەدوای گەڕانەوەی بەرهەم ساڵح بۆ ناو یەكێتی نیشتمانی كوردستان‌و بەشدارینەكردنی لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستاندا، ئێستا چارەنووسی هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی‌و دادپەروەری لەبەردەم ئاسۆیەكی ناڕووندایە. بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، چەند رۆژێكە لەناو هاودیدەكانی هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی‌و دادپەروەری گفتوگۆی چڕ دەستیپێكردووە لەبارەی چارەنوسی حزبەكەیانەوە. سێ بۆچونی جیاواز (درەو میدیا) زانیویەتی، ئێستا هاودیدەكانی هاوپەیمانی‌و هاوڕێكانی پێشووی بەرهەم ساڵح لەبارەی چارەنوسی حزبەكەیانەوە دابەشبوون بەسەر سێ بۆچونی جیاوازدا. بۆچونی یەكەم: ئەمانە داوا دەكەن هاودیدانی هاوپەیمانی هاوشێوەی بەرهەم ساڵحی سەرۆكی پێشووی هاوپەیمانێتییەكەیان بگەڕێنەوە بۆ ناو یەكێتی نیشتمانی. بۆچونی دووەم: ئەمانە بۆچونیان وایە دەبێت هاوپەیمانی بەردەوام بێت‌و لەدوای رۆشتنی بەرهەم ساڵحەوە جارێكی تر خۆی رێكبخاتەوە‌و ئامادەكاری بۆ قۆناغی ئایندەی كاری سیاسی بكات. بۆچونی سێیەم: ئەم بۆچونە داوا دەكات هاوپەیمانی هەڵوەشێندرێتەوە‌و كۆتایی بە خولی ژیانی نوێترین حزب لەسەر گۆڕەپانی سیاسی هەرێمی كوردستان بهێنرێت. سێ گروپ‌و یەك چارەنوس ئەو سێ بۆچونەی كە لەناو هاوپەیمانێتیدا هەن سەبارەت بە چارەنوسی حزبەكەیان، دابەشبوون بەسەر سێ گروپی جیاوازدا، كە لەدوای رۆشتنی بەرهەم ساڵحەوە لەناو هاوپەیمانیدا ماونەتەوە. گروپی یەكەم: ئەم گروپە پێكدێت لە پاشخان ئیسلامییەكان، ئەمانە لەگەڵ ئەوە نین بچنە ناو یەكێتی‌و دەیانەوێت هەرچۆنێك بێت هاوپەیمانی بمێنێتەوە‌و بەردەوام بێت. گروپی دووەم: ئەم گروپە پێكدێن لەوانەی كە لەناو یەكێتییەوە هاتوون‌و پێشتر پۆستی باڵاو مامناوەندییان هەبووە لەناو یەكێتیدا‌و ئێستا دەیانەوێت هەرچۆنێك بێ بگەڕێنەوە بۆ ناو حزبی دایك‌و پۆستەكانیان وەرگرنەوە. گروپی سێیەم: ئەم گروپە بریتین لەو گەنجە ناڕازییانەی كە بەشێكیان پێشتر یەكێتی بوون‌و  بەشێكی تریان گەنجانی ناڕازی دەرەوەی حزبەكان بوون، ئەمانە دەیانەوێت بەمەرجەوە بچنە ناو ریزەكانی یەكێتییەوە. گفتوگۆیەكی نهێنی! بەگوێرەی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، ئەو گروپەی ناو هاوپەیمانی كە پێشتر لەناو یەكێتی پۆستیان هەبووە، لە ماوەی رابردوودا چەندجارێك لەگەڵ سەركردەكانی یەكێتی كۆبونەتەوە بەمەبەستی گەڕانەوە، بەڵام سەركردەكانی یەكێتی لەگفتوگۆكانیاندا لەگەڵ ئەو گروپە زۆر جدی نەبوون، رەنگە ئەمەش بەهۆی ئەوە بێت دوای گەڕانەوەی بەرهەم ساڵح چیتر هاوپەیمانی ئەو جادووەی نەماوە كە یەكێتی ترسی لێی هەبێت. داوای رۆڵی بەرهەم ساڵح دەكرێت گروپی سێیەم لەناو هاوپەیمانی واتە ئەو گروپەی كە پێكهاتوون لە گەنجە ناڕازییەكان‌و هەندێكیان پێشتر یەكێتی بوون، نیگەرانن لە كۆبونەوەی گروپی یەكێتییە كۆنەكان لەگەڵ سەركردایەتی‌و یەكێتی. ئەم گروپە داوا دەكەن، هاودیدانی هاوپەیمانی بەشێوەیەكی راستەوخۆ‌و وەكو حزبێكی جیاواز گفتوگۆ لەگەڵ یەكێتیدا بكەن بۆ گەڕانەوە بۆ ناو یەكێتی، نەك وەكو كادری پێشووی یەكێتی. ئەم گروپە پرۆژەیەكیان ئامادەكردووەو بۆ گەڕانەوە بۆ ناو یەكێتی‌و داوا دەكەن لە گفتوگۆكاندا زامنی جێبەجێكردنی بكرێت، كورتەی پرۆژەی ئەم گروپە خۆی لە دوو خاڵدا دەبینێتەوە: یەكەم: بەفەرمی لەگەڵ یەكێتی دانیشتن‌و گفتوگۆ بكرێت وەك قەوارەیەكی سیاسی، نەك وەك گروپێك كە پێشتر لەناو یەكێتی بوون. دووەم: سەرۆكی پێشووی قەوارەی هاوپەیمانی (بەرهەم ساڵح) خۆی سەرپەرشتی دانیشتن‌و گفتوگۆكان بكات لەگەڵ یەكێتی. ناڕەزایەتی لەناو یەكێتیدا (درەو میدیا) لە چەند سەرچاوەیەكی جیاوازەوە زانیاری دەستكەوتووە، لەناو یەكێتی ناڕەزایی دروستبووە‌و داوا دەكرێت ئەو گروپەی كە پێشتر یەكێتییان جێهێشتووە‌و چونەتە ناو هاوپەیمانییەوە، بەهەمان پۆستی پێشووتریانەوە لە یەكێتی وەرنەگیرێنەوە، چونكە بەوتەی ئەوانەی بانگەشە بۆ ئەم بۆچونە دەكەن، ئەو هاودیدانەی هاوپەیمانی بەر لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان نەگەڕاونەتەوە بۆ ناو یەكێتی‌و گەڕانەوەی ئێستایان بێسودە.

راپۆرت: فازل حەمەڕەفعەت خولی پێنجەمی پەرلەمانی كوردستان كە بڕیارەی سەرەتاكانی مانگی داهاتوو دەستبەكاربێت، روخساری گەنج زۆربەی كورسییەكانی داگیركردووە. لە جیهاندا گەنج بەو كەسانە دەوترێت كە تەمەنیاندەكەوێتە نێوان (18 بۆ 40) ساڵی، لە هەرێمی كوردستان هەموو حزبە سیاسییەكان رێكخراو و بەرنامەی تایبەتیان بۆ توێژی گەنجان داناوە، تا لەو رێگەیەوە بتوانن دەنگ‌و سۆزی ئەو توێژە زیندووەی كۆمەڵگە بەلای خۆیاندا رابكێشن. لایەنە سیاسییەكان ئەگەرچی لەواقیعدا نەیانتوانیوە وەكو پێویست خزمەت بە توێژی گەنجان بكەن، بە تایبەتی لەبواری دامەزراندن و رەخساندنی هەلی كار، بەڵام بەمدواییانە هەموویان زیاتر روویان بەرەو لای گەنجان وەرگێڕاوە، ئەمەش بەدیاریكراوی لە كاندیدەكانی ئەم خولەی پەرلەمانی كوردستاندا رەنگیداوەتەوە. بەتەمەنترین ‌و گەنجترین پەرلەمانتار بەپێی ئەو ئەنجامانەی كە كۆمسیۆنی هەڵبژاردن ‌و راپرسی هەرێمی كوردستان بڵاویكردنەوە، بە تەمەنترین ئەندامی ئەم خولەی پەرلەمان، پەرلەمانتارێكی پارتییە بەناوی (رێڤنگ هروری) كە لەدایكبووی ساڵی 1951ە‌و بەپێی یاساش بەهۆی تەمەنەكەیەوە سەرۆكایەتی یەكەم دانیشتنی پەرلەمان دەكات تا ئەوكاتەی پەرلەمان دەستەی سەرۆكایەتی هەڵدەبژێرێت. لە بەرامبەردا گەنجترین پەرلەمانتاری خولی نوێ كاندیدێكی سەركەوتووی پارتی گەشەپێدانی توركمانییە كە ناوی (سارا دڵشاد ئەبوبەكر چاوشلی)ە‌و لەدایكبووی ساڵی 1992ە‌و بەهۆی كۆتای كەمینەكانەوە بە (194) دەنگ بووە بە ئەندامی پەرلەمان. پارتی خۆی گەنج كردوەتەوە پارتی دیموكراتی كوردستان كە پیرترین پارتی سیاسی هەرێمی كوردستانە ‌و براوەی یەكەمی هەڵبژاردنی پەرلەمان بوو، لەم خولەی پەرلەماندا سەرباری ئەوەی خاوەنی بەتەمەنترین كاندیدی سەركەوتووە، بەڵام تاڕادەیەكیش خۆی گەنج كردوەتەوە ‌و ناوەندی تەمەن لە لیستی پارتی لەنێوان (1951 بۆ 1991) دایە. (پێشەوا هەورامی) گەنجترین ئەندامی لیستی پارتییە كە لەدایكبووی ساڵی 1991ە، لە لیستی پارتی كاندیدێكی دەرچووی تر هەیە كە تەمەنی (28) ساڵە‌و لەدایكبووی ساڵی 1990 كە ئەویش (ئەرشەد حسێن محەمەد)ە. گەنجەكانی یەكێتی براوەبوون یەكێتی نیشتمانی كوردستانیش كە یەكێكی ترە لە پارتە پیرەكانی هەرێمی كوردستان لەڕووی مێژووی دروستبونییەوە، لەم هەڵبژاردنەدا براوەی دووەم بوو. ناوەندی تەمەن لە لیستی یەكێتیدا لە نێوان (1956 بۆ 1990)دایە‌و سێ كاندیدی دەرچوو لەدایكبووی ساڵی 1990ن، ئەو كاندیدانەش بریتین لە هەریەكە لە (شنۆ عەشقی عەبدوڵا- هاوڕێ پەنا محەمەد- كاروان عەبدولڕەحمان عەبدوڵا).    لە بەرامبەردا بەتەمەنترین كاندیدی دەرچووی لیستی یەكێتی بریتییە لە (جەمال حەوێز مستەفا) كە لەدایكبووی ساڵی 1956ە. گۆڕان و گەنج بزوتنەوەی گۆڕان كە ساڵی 2009 دروستبووە‌و گەنج پێكهاتەیەكی سەرەكییە تێیدا، لەم هەڵبژاردنەدا كەوتە دوای لیستەكانی ترو ناوەندی تەمەن لە لیستەكەیدا لەنێوان (1961 بۆ 1988)دایە‌و گەنجترین كاندیدی دەرچووە (شیرین ئەمین) هاوسەری رۆژنامەنوسی تیرۆركراو (كاوە گەرمیانی)یە كە لەدایكبووی ساڵی 1988ە. لە بەرامبەردا بەتەمەنترین كاندیدی دەرچووی لیستی گۆڕان (گوڵستان سەعید محەمەد)ە كە لەدایكبووی ساڵی 1961ە‌و بە كۆتای ژنان ‌و بە (825) دەنگ سەركەوتووە بۆ پەرلەمانی كوردستان. نەوەی نوێ لیستی جوڵانەوەی نەوەی نوێ براوەی چوارەمی هەڵبژاردنە، ناوەندی تەمەن لەم لیستەدا لەنێوان (1974 بۆ 1991)ە. (سیپان ئامێدی) لەدایكبووی ساڵی 1991 گەنجترین كاندیدی دەرچووی جوڵانەوەی نەوەی نوێیە، لەبەرامبەردا بەتەمەنترین كاندیدی دەرچووی نەوەی نوێ بریتییە لە (مەم بورهان قانع)ە كە لەدایكبووی ساڵی 1974ە. كۆمەڵی ئیسلامی لە لیستی كۆمەڵی ئیسلامیش ناوەندی تەمەن لەنێوان (1970 بۆ 1989)دایە، لەم لیستە (روپاك ئەحمەد رەحمان) گەنجترین پەرلەمانتارە ‌و لەدایكبووی ساڵی 1989یە. لەبەرامبەردا (عەبدولستار مەجید) بەتەمەنترین كاندیدی دەرچووی لیستی كۆمەڵە كە لەدایكبووی ساڵی 1970یە. یەكگرتوو پاشەكشێی كردووە لیستی یەكگرتووی ئیسلامی بەپێچەوانەی لیستەكانی ترەوە ناوەندی تەمەن تێیدا بەرزە‌و لەنێوان (1966 بۆ 1978)دایە‌و گەنجترین ئەندامی ئەم لیستە بۆ ئەم خولە (هەڵز ئەحمەد محەمەد)ە كە لەدایكبووی ساڵی 1978ە. لە بەرامبەردا بەتەمەنترین كاندیدی دەرچووی لیستەكەی یەكگرتوو بریتییە لە (ئیسماعیل عەلی تەها) كە لەدایكبووی ساڵی 1966ە. 

 (درەو میدیا): عادل عەبدولمەهدی سەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو لەگەڵ زۆربەی هێزە سیاسییەكان لەسەر ناوی نیوەی زیاتری وەزیرەكانی كابینەكەی گەیشتوەتە ڕێككەوتن و چاوەڕاندەكرێت پێش كۆتایی ئەم هەفتەیە لە دانیشتنێكی ڕەسمی پەرلەمانی عێراقدا پێشكەشی بكات" ئەمە قسەی بەرپرسێكی باڵای عێراقە كە بۆ ڕۆژنامەی (عەرەبی ئەلجەدیدی) قەتەری ئاشكراكردووە. ڕاشیگەیاندووە"ناوەكان كەسایەتی نوێیان تیادایە و بە ئەكادیمی و پسپۆر لەو وەزارتانە ئەژماردەكرێن كە بەڕێوەیان دەبەن."  ئەو سەرچاوەیە جەختیشیكردوەتەوە "پشتیوانی ئەمریكا بۆ حكومەتەكەی عەبدولمەهدی مەرجدار دەبێت بەو بڕیارانەی لە ماوەی سێ‌ مانگی یەكەمی حكومەتەكەیدا جێبەجێیاندەكات، بەدیاریكردنی پەیوەست بە دۆسییەی ئەمنیی و مامەڵەكردن لەگەڵ گروپە چەكدارەكانی لایەنگری ئێران و پاپەندبوون بە سزا ئەمریكییەكان لەسەر ئێران و هەروەها دۆسیەی سوریا و ئاستی پەیوەندی بە بەشار ئەسەد سەرۆكی ڕژێمی سوریا". عەبدولمەهدی گوێینەداوە بە فشارەكان  هاوكات بەرپرسێكی ئەمیندارێتی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق ڕایگەیاندووە" پێدەچێت كۆتایی ئەم هەفتەیە وادەی پێشكەشكردنی كابینەی حكومەت بێت بە پەرلەمان، بە دەنگدانی پەرلەمانیش بە  كابینەی حكومەت یان نیوەی كابینەكە كارەكانی حكومەتی نوێ‌ دەستپێدەكەن و كۆتایی حكومەتەكەی عەبادییە".  ئەو بەرپرسە عێراقیە پێشیوایە، لەگەڵ ناردنی ناوی وەزیرەكان بۆ سەركردە سیاسییەكان لەلایەن عەبدولمەهدییەوە كە پێدەچێت ئەمڕۆ ڕەوانەی بكات، ناوەكان دزەبكات و لە كەناڵەكانی ڕاگەیاندن بڵاوبێتەوە، جەختیشیكردوەتەوە" ئێرانێیەكان خۆشحاڵن بەوپێیەی ئەو حكومەتە تازەیەی بۆ چوارساڵی داهاتوو لە عێراق كارەكان ڕادەپەڕێنێت هیچ بەریەككەوتنێكی لەگەڵ تاران نابێت و ئەو هێزە سیاسییانەشی تاران پشتیوان دەكات لانی كەم 14 وەزارەتیان لە كۆی 22 وەزارەت بەدەستهێناوە، كە ئەوانیش هێزە شیعی و سوننە و كوردەكانی نزیك لە ئێرانن.   وەزارەتە خزمەتگوزراییەكان یەكلاكراوەتەوە بە وتەی یەكێك لە نزیكەكانی عەبدولمەهدی كە قسەی بۆ ڕۆژنامە قەتەرییەكە كردووە، سەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو، پرۆگرامی حكومەتەكەی تەواوكردووە و هیچ نەماوە جگە لە ڕێككەوتن لەسەر ناوەكان نەبێت، ئاشكراشیكردووە" هیچكام لە وەزارەتە سیادییەكان یەكلانەكراوەتەوە،  ئەوەی ڕێككەوتنی لەسەر كراوە تەنها وەزارەتە خزمەتگوزراییەكانە، بۆیە سیناریۆی پێشكەشكردنی حكومەت بەشێوەیەكی ناتەواو بۆ پەرلەمان نزیكترینە". ڕونیشیكردوەتەوە" سەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو ڕووبەڕووی فشاری گەورە بوەتەوە، بەتایبەت لەلایەن هێزە سوننیەكانەوە لە پێناوی قبوڵكردنی پەرلەمانتار و وەزیرەكانی پێشوو بە وەزیر لە كابینەی حكومەتەكەی.  سەرچاوەكە جەختیشیكردوەتەوە"عەبدولمەهدی سەرجەم فشارەكانی ڕەتكردوەتەوە و بڕیاریداوە بەردەوامبێت لە پێكهێنانی ئەو حكومەتەی كە خۆی قەناعەتی پێیەتی".  بەپێی ئەو زانیارییانەی میدیا عێراقییەكان لەبارەی ڕێككەوتنی سەرۆك وەزیرانی ڕاسپێردراو لەگەڵ زۆرینەی كوتلە سیاسییەكان ئەنجامیداوە، حكومەتی داهاتوو لە 22 وەزارەت پێكدێت و داواشكراوە وەزارەتەكانی (كاروباری ژنان و گەشتوگوزار و شوێنەوار یان ژینگە)بگەڕێندرێنەوە. پێكهاتەی شیعە 12 وەزارەتی بەركەتووە بەمشێوەیە: •    وەزارەتەكانی هاوپەیمانی سائیرون ( دەرەوە و نەوت وكارەبا). •    وەزارەتەكانی هاوپەیمانی فەتح (ناوخۆ و گواستنەوە و خوێندنی باڵا و وەرزش و لاوان). •    وەزارەتەكانی دەوڵەتی یاسا( پەروەردە و تەندروستی). •    ئەوانەی كشاونەتەوە لە ئیئتیلافی نەسر ( ئاوەدانكردنەوە). پێكهاتەی سوننەكانیش 6 وەزارەتیان بەركەوتووە بەمشێوەیە: •    وەزارەتەكانی سوننە( بەرگریی و كار و كاروباری كۆمەڵایەتی و كشتوكاڵ و پیشەسازی و پلاندانان). پێكهاتەی كورد 3 وەزارەتی بەركەوتووە بەمشێوەیە: •    وەزارەتەكانی پارتی دیموكراتی كوردستان(دارایی و كۆچ و كۆچبەران ). •    وەزارەتەكەی یەكێتی ( داد). •    وەزارەتی (ڕۆشنبیری) لە نێوان پێكهاتەی توركمان و كریستیانەكان یەكلادەكرێتەوە.  

 (درەو میدیا):  گومان‌و دوودڵییەكی زۆر هەیە لای بەشێك لەو كاندیدانەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان كە دەرنەچوون، هەندێك لە كاندیدە دەرنەچووەكان پێیانوایە ئاڵوگۆڕ بە ناوەكانیان كراوە‌و كاندیدی تر كە دەنگی پێویستیان نەهێناوە خراونەتە شوێنی ئەوان بۆ ئەوەی سەركەون بۆ پەرلەمان، ئەم گومانە لای كاندیدی زۆربەی لیستەكان هەیە. حەوت هەزار دەنگی هێناوە‌و دەرنەچووە! مەلا سەعید عەبدولڕەحمان كاندیدی ژمارە (27)ی پارتی دیموكراتی كوردستان لە ئەكاونتی تایبەتی خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك، سەرسوڕمانی دەربڕیوە كە (7 هەزارو 688) دەنگی بەدەستهێناوە، بەڵام ناوی لە لیستی كاندیدە دەرچووەكاندا نییە. ئەمە لەكاتێكدایە بەپێی قسەی ئەو كاندیدەی پارتی، كەمترین دەنگی كاندیدی پارتی كە سەركەوتبێت بۆ پەرلەمان (3 هەزارو 551) دەنگەو لە پیاوانیش كەمترین دەنگ (4 هەزارو 560) دەنگە. كاندیدەكەی پارتی دەڵێ" ئەم غەدرە قبوڵ ناكەم‌و سكاڵای یاسایی تۆماردەكەم". "بەقودرەتی قادر دەرچوون" كاندیدێكی بزوتنەوەی گۆڕان كە خۆی داوایكرد ناوەكەی بڵاونەكرێتەوە بە (درەو میدیا)ی راگەیاند" دڵنیام دەرچوم‌و دەنگی پێویستم هێناوە، بەڵام كاندیدی تر خراوەتە شوێنەكەم". ئەو كاندیدەی بزوتنەوەی گۆڕان ئاماژەی بەوەكرد" بەشێك لە كاندیدەكان دركیان بەوە كردووە چەند كاندیدێك دەنگی زۆر كەمیان هێناوە، بەڵام بە قودرەتی قادر، دەرچوون". ئەو كاندیدەی بزوتنەوەی گۆڕان ناوی چەند كاندیدێكی لیستەكەی ئاشكراكرد، كە بەوتەی ئەو دەنگی كەمیان هەبووە، بەڵام بەهۆی نزیكییان لە بەرپرسانی حزبەوە دەنگەكانیان بۆ زیادكراوە، (درەو میدیا) بەهۆی نەبوونی بەڵگەی سەلمێنەرەوە، ناوی ئەو كاندیدانە بڵاوناكاتەوە كە گومان لە دەرچونیان هەیە بۆ پەرلەمان. هونەر عومەر كاندیدی ژمارە 31ی بزوتنەوەی گۆڕان لە ئاكاونتی تایبەتی خۆی گومانی خۆی لە بردنی دەنگەكانی دەربڕیوە و نوسیویەتی"  جەند بەلگەیەك بۆ دەنگدەرانم وب زوتنەوەی گۆڕان دەخەمە ڕوو دەرهەقی بەو زولم و غەدرەی لێمكرا بەلگەی یەكەم تەنها لە سنوری قەزای شەقلاوەیە كۆی دەنگەكانم بەگشتی بە هەموو كوڕیەكانیشەوە لەوقەزایەدا946 دەنگە وەلەقەزای ڕەواندوز92 لەكۆمەلگای بەحركە81لەناحیەی دارەتوو37دەنگ جگەلەناوسەنتەری هەولێرودەوروبەری كەزۆرینەی خزم وكەس وكارم لەناوسەنتەری هەولێرنیشتەجێن بەلگەی دووەمیش جەند قەزایەكی ناوجەی سلێمانین جگە لەدەنگەكانم لەدەنگدانی تایبەت ئەگەر تەنها لێرە دەنگەكانم كۆبكەمەوە یەك دەنگیشم لەهیج شوێنێكی تر بۆ نەهاتبێت كۆی دەنگەكانم 1323خەلكیش هەیەلەهەمان لیستەكەی من بە1268دەنگ كراوە بەپەڕلەمانتار ئەوەش گومانی زۆری لای من لەسەركۆی پڕۆسەكەدرووست كردوە"  (درەو میدیا) زانیاری هەیە، لەدوای تەواوبونی پرۆسەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان‌و لەسەروبەندی جیاكردنەوە‌و ئەژماركردنی دەنگەكاندا، ژمارەیەك كاندیدی بزوتنەوەی گۆڕان نوسراوێكیان ئاڕاستەی ژوری هەڵبژاردنی بزوتنەوەكەیان كردووە‌و تێیدا هۆشدارییانداوە لە ئەگەری دەستكاریكردنی دەنگەكانیان. دەنگی قوباد تاڵەبانی بە كێ دراوە؟ كاندیدێكی یەكێتی نیشتمانی كوردستانیش كە ناوەكەی لای (درەو میدیا) پارێزراوە باسی لەوەكرد، دەنگەكانی قوباد تاڵەبانی سەرۆكی لیستی یەكێتی بەشی نزیكەی (12) كورسی بووە، ئەو دەنگە زیادانە دراون بەو كەسانەی كە خۆیان مەبەستیان بووە سەركەون، بەڵام دەنگی كەمیان هێناوە.  كاندیدەكانی كۆمەڵ گومانیان هەیە لەگەڵ راگەیاندی ناوی كاندیدە دەرچووەكاندا لەلایەن كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردن‌و راپرسی هەرێمی كوردستان لەناو كاندیدەكانی كۆمەڵی ئیسلامیدا مقۆمقۆ دروستبوو. كاندیدێكی كۆمەڵی ئیسلامی كە خۆی داوایكرد ناوەكەی بڵاونەكرێتەوە بە (درەو میدیا)ی راگەیاند" پێشتر دەنگی كۆمەڵێك كاندیدی لەپێشەوە بووەو بەپێی دەنگەكانیان دەرچووبون‌و لە میدیاكانیشەوە بڵاوكرانەوە، بەڵام دواتر ناوی تر هاتەپێشەوە، بۆیە ئەمە گومانی لای بەشێك لە كاندیدەكانی كۆمەڵی ئیسلامی دروستكردووە".  شیوعیش بە گومانە بەشێك لە كادرانی حزبی شیوعی بە گومانن لە گۆڕینی دەنگی كاندیدەكانیان و پێیان وایە كاندیدی ژمارە (9)ی حزبەكەیان دەنگی زۆری هێناوەو زۆرینەی ئەندامانی حزبی شیوعی پیرۆزباییان لێكردووە، بەڵام دواتر سەرۆكی لیستەكەیان دەرچووە، ئەمە جۆرێك لە گومان و دوو دڵی لای كادرانی حزبی شیوعی دروستكردووەو لەئێستادا گفتوگۆی چڕ لەناو كادران و سەركردایەتی حزبی شیوعی هەیە لەوبارەیەوەو هەندێكیان پێیان وایە ئەوە دەستی لایەنەنێكی دەسەڵاتداری هەرێمی لەپشتە.  كۆمسیۆن چی دەڵێ؟ بەهۆی فرەڕەنگی‌و جیاوازی بیروڕا لەناو كارمەندان‌و كۆمسیارانی كۆمسیۆنی هەڵبژاردن، دەستكاریكردنی دەنگی كاندیدەكان ئەستەمە. ئیسماعیل خورماڵی ئەندامی ئەنجومەنی كۆمسیاران‌و بڕیاردەری كۆمسیۆنی هەڵبژاردن بە (درەو میدیای) راگەیاند:" تیمێكی شەست كەسیی ئەنجامەكانیان داخڵكردووە، تیمێكی پێنچ كەسی هەمەڕەنگ سەرپەرشتیان كردووە، بۆیە هیچ گۆڕانكاریەك نەكراوەو ناكرێت".  خورماڵی وتی: ئەوەندەی ئێمە ئاگاداربین، ئەنجامەكان بەوشێوەیە بووەو دەستكاری نەكراوە". شارەزایانی هەڵبژاردنی چی دەڵێن؟ ئارام جەمال بەڕێوەبەری پەیمانگای كوردی بۆ هەڵبژاردن لە لێدوانێكدا بۆ (درەو میدیا) ئاماژەی بەوەكرد" لە هەموو هەڵبژاردنێكدا بەتایبەت لە لیستی نیمچەكراوە، ئەو گومانانە دروستدەبێت، بەڵام دەستكاریكردنی دەنگی كاندید بۆ بەرژەوەندی كاندیدێكی دیكە، كارێكی ئەستەمە". بەڕێوەبەری پەیمانگای كوردی بۆ هەڵبژاردن ئەوەشی ئاشكراكرد" تەنها لەكاتێكدا دەستكاری دەنگەكان دەكرێت كە ساختەكارییەكی رێكخراو بكرێت". سەبارەت بە رەوینەوەی ئەو گومانەش، ئارام جەمال رونیكردەوە" ئەو كەسانەی گومانیان هەیە دەتوانن سكاڵا تۆماربكەن و داوای فۆرمی ژمارە 52 بكەن كە ژمارەی دەنگی كاندیدەكانی تێدایە".

(درەو میدیا): دوای چەند كاتژمێرێك لە ڕاگەیاندنی ئەنجامی كۆتایی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان، كە ڕۆژی 30ی ئەیلولی ئەمساڵ بەڕێوەچوو، لایەنە بەشداربووەكانی پرۆسەكە لەنێوان پێشوازی‌و ڕەتكردنەوەی ئەنجامەكاندا، دابەشبوون. پارتی بەدڵیەتی‌و یەكێتی رازییە (خەسرەو گۆران) بەرپرسی دەزگای هەڵبژاردنی پارتی دیموكراتی كوردستان كە حزبەكەی بە بەدەستهێنانی (45) كورسی  پلەی یەكەمی بەدەستهێناوە، دەڵێت"پارتی ئەنجامی هەڵبژاردنی بەدڵە". بەرپرسی دەزگای هەڵبژاردنی پارتی، بەماڵپەڕی فەرمی پارتەكەی ڕاگەیاندووە:" ئێمە زۆر دڵخۆشین بە ڕاگەیاندنی ئەنجامەكان‌و بەدەستهێنانی 45 كورسی لەكۆی 100 كورسی، سەركەوتنێكی گەورەیە بۆ پارتی لەساڵی 1992وە تائێستا". (سەعدی ئەحمەد پیرە) وتەبێژی یەكێتی نیشتمانی كوردستان لەبارەی ڕاگەیاندنی ئەنجامەكانەوە وتی"سەرباری تێبینیەكان، بەڵام ئەنجامی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان قبوڵ دەكەین" . سەعدی پیرە لە كۆنگرەیەكی ڕۆژنامەوانیدا كە ئەمڕۆ ڕێكیخست، رایگەیاند:" سەرباری تێبینیەكان، یەكێتی لەبەر بەرپرسیارێتی‌و بەرژوەندی هاوڵاتیان بەئەنجامی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان ڕازییە". نەوەی نوێ‌و یەكگرتوو ئەنجامەكان ڕەتدەكەنەوە ئەنجومەنی سیاسی یەكگرتوی ئیسلامی كوردستان لەبەیاننامەیەكدا نیگەرانە لە ئەنجامەكان‌و دەڵێت:" ئەم ئەنجامانە پەسەندناكەین‌و تانەیان لێدەدەین‌و هەموو ڕێكارێكی یاسا بۆ ڕەتكردنەوەی دەگرینەبەر". یەكگرتووی ئیسلامی لە هەڵبژاردنی 30ی ئەیلولی پەرلەمانی كوردستان لەگەڵ بزوتنەوی ئیسلامی‌و ڕەوتی چاكسازی بە لیستی (بەرەو ئیسڵاح) بەشداری هەڵبژاردنی كردو بەپێی ئەنجامە ڕاگەیەندراوەكان (5) كورسی بەدەستهێناوە.  جوڵانەوەی نەوی نوێ-ش، لەڕاگەیەندراوێكدا كە ئەمڕۆ بڵاویكردەوە، وێڕایی "ڕەتكردنەوەی ئەنجامەكان"، داوا لە لایەنەكانی دەرەوەی پارتی‌و یەكێتی دەكات، گوتاری سیاسیان یەكبخەن بۆ ڕوبەڕوبونەوەی ئەم دۆخە. "جوڵانەوەی نەوەی نوێ‌ لەڕاگەیەندراوەكەیدا سێ‌ ڕێگاچارە دەخاتەڕوو كە ئەوانیش بریتین لە: •    كشانەوە لە پرۆسەی سیاسی •    دروستكردنی بەرەیەكی بەهێزی ئۆپۆزسیۆن لەناو پەرلەمانی كوردستان •    ڕەتكردنەوەی شەریكایەتی لەگەل یەكێتی‌و پارتی نەوەی نوێ داواش لەهەرسێ‌ لایەنی (بزوتنەوەی گۆڕان‌و یەكگرتوی ئیسلامی‌و كۆمەڵی ئیسلامی) دەكات،  بەزوترین كات هەنگاوبنێن بۆ دروستكردنی ئەو بەرەیە. بزوتنەوەی گۆڕان هەڵوێستی خۆی ڕانەگەیاندووە بزوتنەوەی گۆڕان كە یەكێكە لەهێزە سەرەكییەكانی بەشدار لە پرۆسەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان تائێستا هیچ هەڵوێستێكی فەرەمی ڕانەگەیاندووە، ئەوە لەكاتێكدایە جڤاتی نیشتمانی بزوتنەوەكە لەدواین كۆبونەوەیدا كە دوێنێ‌ شەممە بەڕێوەچوو، لەڕاگەیەندراوێكدا دەڵێت:" لەدوای ڕاگەیاندنی ئەنجامی كۆتایی هەڵبژاردنەكان هەڵوێستی فەرمی سەبارەت بە قبوڵكردنی دەرەنجامی هەڵبژاردن‌و بەشداریكردن یان نەكردن لە حكومەتی داهاتووی هەرێم ڕادەگەیەنێت‌و هەموو بژاردەیەك لەبەردەم بزوتنەوەی گۆڕاندا كراوەیە. هاوپەیمانی: كورسییەكەمان براوە هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی‌و دادپەرەوەریش لە بەیاننامەیەكدا ڕایدەگەیەنێت، لەچەند ڕۆژی ڕابردوو بەپێی ڕێژەی 85%ی دەنگی جیاكراوە، هاوپەیمانی كورسییەكی بەدەستهێنابوو، بەڵام لەدوای ڕاگەیاندنی ئەنجامی كۆتایی كورسییەكی هاوپەیمانی دراوە بەلایەنێكی سیاسی بەبێ‌ ئەوەی ناوبهێنێت، بەپێی ڕێژە ڕاگەیەندراوەكانی پێشووش، كورسییەكەی هاوپەیمانی بۆ پارتی دیموكراتی كوردستان رۆشتووە. درەنگانێكی شەوی ڕابردوو كۆمیسیۆنی هەڵبژاردن‌و ڕاپرسی لە هەرێمی كوردستان ئەنجامی كۆتایی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستانی ڕاگەیاندو بەپێی ئەنجامەكان: •    پارتی دیموكراتی كوردستان: (686 هەزارو 70) دەنگی بەدەستهێناوە‌و ژمارەی كورسییەكانی گەیشتوەتە (45) كورسی. •    یەكێتی نیشتمانی كوردستان: (319 هەزارو 912) دەنگی بەدەستهێناوە‌و ژمارەی كورسییەكانی (21) كورسییە. •    بزوتنەوەی گۆڕان: (186 هەزارو 903) دەنگی بەدەستهێناوە‌و (12) كورسی بردوەتەوە. •    جوڵانەوەی نەوەی نوێ: (127 هەزارو 115) دەنگی بەدەستهێناوە‌و (8) كورسی بردوەتەوە. •    كۆمەڵی ئیسلامی كوردستان: (109 هەزارو 494) دەنگی بەدەستهێناوە‌و (7) كورسی بردوەتەوە. •    هاوپەیمانی بەرەو ئیسڵاح: (79 هەزارو 434) دەنگی بەدەستهێناوە‌و (5) كورسی بردوتەوە. •    هاوپەیمانی سەردەم (یەكگرتوو- بزوتنەوە- رەوتی گەشە): (15 هەزارو 581) دەنگی بەدەستهێناوە‌و كورسییەكی بردوەتەوە. •    لیستی ئازادی (شیوعی): (8 هەزارو 63) دەنگی بەدەستهێناوە‌و كورسییەكی بردوەتەوە. •    لەگەڵ ئەنجامی هەڵبژاردن بۆ (11) كورسی كۆتای كەمینەكان.  پێش ڕاگەیاندنی ئەنجامەكانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان، نوێنەرانی بزوتنەوەی گۆران‌و كۆمەڵی ئیسلامی‌و یەكگرتوی ئیسلامی لە كۆمیسۆنی باڵای هەڵبژاردن كە ژمارەیان (4) ئەندامە لەبەیاننامەیەكدا ڕایانگەیاند" لە كۆبونەوەیەكی نایاسایدا ئەنجامی هەڵبژاردن بەبێ هیچ گفتوگۆیەك خراوەتە دەنگدان، بەبێ ئەوەی گوێ لە داواكانیان بگیرێت‌و بەزۆرینەی دەنگ ئەنجامەكان تێپەڕێندراوە".