Draw Media
هه‌واڵ / عێراق

موقتەدا سەدر رێبەری رەوتی سەدر رایگەیاند، لە ناوچە جێناكۆكەكان دەبێت كاروبار تەنیا بە دەست سوپا و هێزە ئەمنییەكانی عێراقەوە بێت. ئەم قسەی موقتەدا سەدر وەڵامدانەوە بوو بۆ لێدوانێكی پەرلەمانتارێكی كورد كە ئاماژەی بەوەكرد، نیمچە رێككەوتنێك هەیە بۆ ئەوەی هێزەكانی پێشمەرگە بگەڕێنەوە بۆ ناوچە جێناكۆكەكان كە دوای 16ی ئۆكتۆبەرو ریفراندۆمەوە ئەو ناوچانەیان چۆڵكرد و كشانەوە. سەدر لە نوسراوێكدا كە وەڵامی پرسیارێكی داوەتەوە لەبارەی گەڕانەوەی پێشمەرگە بۆ ناوچە جێناكۆكەكان دەڵێ: ئەوەی كە دەبێت تەنیا كاروبار بەدەست سوپا و هێزە ئەمنییەكانی عێراقەوە بێت بەتەنیا ناوچە جێناكۆكەكان ناگرێتەوە، بەڵكو بۆ هەموو بستێكە لە خاكی عێراق.


سایتە ئەلیكترۆنییەكان سەربە حزبی بەعسی هەڵوەشاوەی عێراق تۆمارێكی ڤیدیۆیی عیزەت دوری ئەمینداری گشتی حزبی بەعسیان بڵاوكردەوە كە بەبۆنەی 71 ساڵڕۆژی دامەزراندنی بەعسەوە بڵاویكردوەتەوە. لە تۆمارەكەدا عیزەت دوری وەكو ئاماژەیەك بۆ حكومەتی ئێستای عێراق دەڵێ" ئەگەر هەموو عێراقییەكان ئازاد نەكرێن، جەنگ لەدژی حكومەتی سەفەوی و پێگەكانی عێراق بەرپا دەكەین و لە بەرژەوەندی وڵاتانی عەرەب و خۆرئاوا دەدەین كە پشتیوانی حكومەتی سەفەوی دەكەن". عیزەت دوری ئاماژە بەوەدەكات، سەرباری هەموو شتێك پاڵپشتی سعودیە دەكەن، چونكە دەزانن سعودیە روبەروی پیلانگێڕییەكی هاوشێوەی عێراق و لیبیا و یەمەن دەبێتەوە و لەوبارەیەوە دەڵێ: با سعودیە و وڵاتانی كەنداو بزانن لەدەستدانی قەتەر یان پەراوێزخستنی سەرەتا زیانە بۆ وڵاتانی كەنداو پاشان بۆ گەلی عەرەب، با قەتەریش بزانێ ئەو بە لەدەستدانی وڵاتانی كەنداو هیچ شتێك نییە ئەگەر هەموو جیهانیشی لەگەڵ بێت. عیزەت دوری كە لەدوای روخانی رژێمەكەی سەددامەوە بێسەروشوێنە لە بەشێكی تری وتارەكەیدا رایگەیاند" تاوەكو رۆژی قیامەت ترەمپ گورز لە ئێران ناوەشێنێ". لەبارەی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق كە بڕیارە مانگی ئایاری داهاتوو بەڕێوەبچێت، عیزەت دوری دەڵێ: ئەوەی كە لە خولی هەڵبژاردنی داهاتوو دێتە پێشەوە زۆر خراپترە لە خراپەكانی پێشتر. عیزەت دوری كە لەلایەن دادگای عێراقەوە داوا كراوە باسلەوە دەكات" ئەگەر گۆڕانكاری ریشەیی لە عێراق رونەدات و یاساكانی ریشەكێشكردن و قەدەغەكردنی بەعس هەڵنەوەشێنەوە، شەڕدەكەن و سیمبولەكانی پرۆسەی سیاسی و بەكرێگیراوان و ناپاكەكان دەكەنە ئامانج و لە بەرژەوەندی سەربازی و ئابوری وڵاتان دەدەن لەسەر خاكی عێراق و دژی بونی عێراق لەسەر خاكی عێراق شەڕ دەكەن".  حیزبی بەعس ساڵی 1947 لە دیمەشق دامەزراوە، ئەم حزبە ئازاری 1963 وە دەسەڵاتی لە سوریا بەدەستەوەیە، لە عێراقیش لە 17ی تەموزی 1968وە دەسەڵاتی گرتەدەست تاوەكو روخانی رژێمی سەددام لە رۆژی 9ی نیسانی 2003دا.


"رەغدی كچی سەددام حسێن لای ئێمە پەنابەرە، ئەگەر بسەلمێت پاڵپشتی لە تیرۆر كردووە چاوپۆشی لێناكەین" ئەمە قسەی عاتف تەراونە سەرۆكی پەرلەمانی ئوردنە. لە چاوپێكەوتنێكدا لەگەڵ سایتی (یوم سابع)، سەرۆكی پەرلەمانی ئوردن رایگەیاند، هیچ یەكێك لە سەركردەكانی رژێمی پێشووی عێراق لە ئوردندا نین، تەنیا رەغدی كچی سەددام حسێن لە ئوردنە، ئەویش پەناهەندەیە و لە میوانداریكردنیشیدا یاسای ئوردن پێشێلنەكراوە. سەرۆكی پەرلەمانی ئوردن وتی: شانشینی ئوردن هەر هاوڵاتییەكی ئوردنی یاخود بیانی دادگایی دەكات كە زیان بە وڵاتانی دراوسێ بگەیەنێت. لە وەڵامی پرسیارێكدا سەبارەت بەوەی رەغدی كچی سەددام حسێن پاڵپشتی لە تیرۆر كردووە، سەرۆكی پەرلەمانی ئوردن ئاماژە بەوەدەكات، دادگا هەیە، ئەگەر ئەو یان هەر كەسێكی تر ئیدانە بكرێت بە تیرۆر، ئوردن چاوپۆشی لێناكات، سەرباری ئەمە چەند پێوەرێك هەن بۆ نیشتەجێبونی لە ئوردن و ئەو میوانە و لە چوارچێوەی رێگەپێدراو دەرنەچووە كە یاسای ئوردنی دیاریكردووە، لەناو خاكی ئوردنەوە هیچ چالاكییەكی سیاسی نەكردووە زیان بە عێراق بگەیەنێت. ئەم قسانەی سەرۆكی پەرلەمانی ئوردن دوای ئەوەدێت رۆژی 5ی شوباتی ئەمساڵ حكومەتی عێراق لیستی ناوەی (60) داواكراوی بڵاوكردەوە كە لەناویاندا یەكێكیان رەغدی كچی سەددام حسێن بوو. لە یەكەم كاردانەوەدا دوای بڵاوبونەوەی ناوەكەی لەو لیستە، رەغد رایگەیاند، ئەو لەدوای مردنی باوكییەوە هیچ لێدوانێكی نەداوە و سەرسوڕمانی خۆی نیشاندا لەوەی ناوی لەو لیستەدا دانراوە، بۆیە سكاڵای یاسای لەسەر هەموو ئەو كەسانە تۆمار دەكات كە ناویان زڕاندووە. رەغد سەددام حسێن •    1968 لەدایكبووە •    هاوسەری حسێن كامیلە كە ساڵی 1996 بە فەرمانی سەددام حسێن كوژرا •    پێنج منداڵی هەیە بە ناوەكانی (عەلی- حەریر- وەهج- سەددام- بەنان) •    لەدوای روخانی رژێمی پێشووەوە لەگەڵ منداڵەكانیدا لە عەممانی پایتەختی ئوردن دەژی و میوانی خێزانی شاهانەی ئوردنە •    زۆر سەرسامە بە كەسایەتی باوكی، سەددام كاتێك لە زیندان بووە چەندینجار نامەی بۆ رەغد ناردووە •    تاكە ئەندامی خێزانی سەددام حسێنە كە لەدوای روخانی رژێمی پێشووەوە چالاكی سیاسی كردووە


بەپێی ئاماری كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عێراق، لیستی كاندیدی حزب و هاوپەیمانێتییەكان بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەران كە بڕیارە رۆژی 12ی ئایار بەڕێوەبچێت، پەسەندكراوە. بەمەبەستی وردبینیكردن لە ناوی كاندیدەكان، كۆمسیۆن لیستی كاندیدی هەموو لایەنە بەشدارەكانی هەڵبژاردنی ئاڕاستەی دەستەی لێپرسینەوە و دادوەری و بەڵگەی تاوان و وەزارەتەكانی بەرگری و ناوخۆ و خوێندنی باڵا و توێژنەوەی زانستی و پەروەردە كرد، پەسەندكردنی لیستی كۆتایی كاندیدەكان دوای گەڕانەوەی ناوی كاندیدەكان هات لەلایەن ئەو دەستە و وەزارەتانەوە. ئەنجومەنی كۆمسیارانی كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكان لەبەیاننامەیەكدا ئاشكرایكرد، ژمارەی ئەو كاندیدانەی كە پەسەندكراون گەیشتوەتە (6 هەزارو 986) كاندید، لەم ژمارەیە (4 هەزارو 972) كاندیدیان پیاو و (2014) كاندید ژنن. ژمارەی ئەو كاندیدانەی كە رێوشوێنەكانی دەستەی لێپرسینەوە و دادوەری گرتونیەتەوە گەیشتوەتە (337) كاندید، لەم ژمارەیە لیست و هاوپەیمانێتییەكان ناوی (220) كاندیدیان گۆڕیوە، (21) كاندیدیش تانەیان پێشكەشكردووە و تانەكانیان پەسەندكراوە، بەشێوەیەكی گشتیش (96) كاندید بەهۆی رێوشوێنەكانی دەستەی لێپرسینەوە و دادوەرییەوە دورخراونەتەوە و لەلایەن لیست و هاوپەیمانێتییەكانیانەوە بەر لە دورخستنەوەیان نەگۆڕدراون. ژمارەی ئەو كاندیدانەی كە كارمەندی وەزارەتی ناوخۆ بوون و بەوهۆیەوە دورخراونەتەوە (43) كاندید بووە، (2) كاندیدیش لە وەزارەتی بەرگری، (35) كاندیدیش بەهۆی نەبوونی بڕوانامەی خوێندن دورخراونەتەوە. بەشێوەیەكی گشتی ژمارەی ئەو كاندیدانەی كە بەهۆكارە جیاجیاكان دورخراونەتەوە گەیشتوەتە (176) كاندید.  (54) كاندیدیش خۆیان لە پرۆسەی هەڵبژاردن كشاونەتەوە.  


كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عێراق رووبەڕووی فشار بوەتەوە بۆئەوەی پرۆسەی جیاكردنەوە و ئەژماركردنی دەنگەكانی هەڵبژاردنی 12ی ئایاری ئەنجومەنی نوێنەران بە شێوەی ئەلیكترۆنی بەڕێوەنەچێت و بەدەست دەنگەكان جیابكرێنەوە. كەریم تەمیمی ئەندامی ئەنجومەنی كۆمسیاران و وتەبێژی كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكانی عێراق لە لێدوانێكی رۆژنامەوانیدا وتی: " ئامێری ئەلیكترۆنی رێگە لە دەستێوەردانی مرۆڤ دەگرێت بۆئەوەی حزبەكان گومیانیان نەبێت لە گۆڕینی ئەنجامەكان و رۆیشتنی دەنگی كاندیدێك بۆ كاندیدێكی تر". تەمیمی وتیشی: " ئێمە دەمانەوێت حزبەكان هانی ئەو پرۆسەیە بدەن و پشتگیری لە كۆمسیۆن بكەن رەچاوردنی ئەوەی كە ئەو ئامێرە بە شێوەیەكی باش رێگە لە ساختەكاری دەگرێت و یارمەتیدەریش دەبێت لە زوو راگەیاندنی ئەنجامی هەڵبژاردنەكان، بەڵام ئێمی تێبینیمان كردووە كە هەندێك لایەن خوازیاری ئەوە نین."  


لەسەر یاسای بودجەی گشتی ساڵی 2018ی عێراقن سەرۆكایەتی كۆماری عێراق لە دادگای باڵای فیدراڵی سكاڵایەكی لەسەر سەلیم جبوری سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق تۆماركرد. سەرۆكایەتی كۆماری عێراق جەختدەكاتەوە بەهۆی ئەوەی چەندین پێشێلكاری لە یاسای بودجەدا كراوە بۆیەوە ئەو سكاڵایەی لەسەر سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران تۆماركردووە.  


یاسای بودجەی گشتی عێرای 2018ی عێراق لە رۆژنامەی وەقائعی عێراقیدا بڵاوكرایەوە و كەوتە بواری جێبەجێكردنەوە. وەزارەتی دادی عێراق لە بەیاننامەیەكدا رایگەیاند " ژمارە ( 4458)ی رۆژنامەی وەقائعی عێراقی رۆژی 2ی نیسانی 2018 دەركراوە و یاسای بودجەی گشتی كۆماری عێراقی ئیتیحادیی تێدا بڵاوكراوەتەوە" بە بڵاوكردنەوەی یاساكە لە رۆژنامەی رەسمی عێراقدا ئیتر یاسای بودجە دەكەوێتە بواری جێبەجێكردنەوە،  یاسای بودجەی گشتی عێراق كە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بەبێ‌ بەشداری فراكسیۆنە كوردستانییەكان رۆژی 3ی ئازاری رابردووو پەسەندیكرد، هەرچەندە لایەن سەرۆك كۆمارەوە رەتكرایەوە، كۆی گشتی بودجەی عێراق بۆ 2018 بریتیە لە(  91 ترلیۆن و 643 ملیار و 676 ملیۆن و 236 هەزار دینار) خەمڵێنراوە لەسەر بنەمای هەناردەكردنی سێ ملیۆن و 888 هەزار بەرمیل نەوت لە رۆژێكدا كە ( 259 هەزار بەرمیل) ی هی بۆ هەرێمی كوردستان دیاریكردووە بە نرخی ( 46 دۆلار ) بۆ هەر بەرمیلێك، نرخی 100 دۆلاریش بە 118 هەزار دینار. http://drawmedia.net/page_detail?smart-id=211  بیرهێناوە بەوتەی عاسم جیهاد وتەبێژی وەزارەتی نەوتی عێراق لە مانگی 3ی 2018 دا سۆمۆ ( 107 ملیۆن و 50 هەزار بەرمیل )نەوتی هەناردەی بازاڕەكانی جیهان كردووە و داهاتەكەشی( 6 ملیار و 418 ملیۆن و 58 هەزار دۆلار بووە. بە تێكڕا رۆژانەی هەناردەكردنی نەوت لە مانگی ئازاردا گەیشتوەتە ( 3 ملیۆن و 453 هەزار )بەرمیل و هەر بەرمیلێك بە( 59.9 دۆلار) فرۆشراوە. واتا نرخی بەرمیلێك بەبەراورد بە فرۆشراوی مانگی ئازار ( 12.9 دۆلار) زیاترە


دادگایەكی عێراق بەتۆمەتی پەیوەندییان لەگەڵ رێكخراوی دەوڵەتی ئیسلامیی" داعش" سزای لەسێدارەدانی بەسەر شەش ژنی بە رەگەز توركدا سەپاند. سەرچاوەیەك لە دەسەڵاتی دادوەری عێراقلە لە لێدوانێكیدا بۆ ئاژانسی " فرانس پرێس" وتی" دادوەری دادگای تاوانەكان بە تۆمەتی ئەندامبوون و هاوكاریكردنی داعش سزای لە سێدارەدانی بەسەر شەش ژنی بەرەگەز توركدا سەپاند و سزای زیندانیكردنی هەمیشەیشی بەسەر ژنێكی تردا سەپاند." بەوتەی ئەو سەرچاوەیە ئەو ژنانە لەمیانی دادگاییكردنیاندا دانیانبەوەدا ناوە كە بە نایاسایی چونەتە سوریا و دواتر هاتونەتە عێراق بە هاوڕێیەتی هاوسەرەكانیان كە چەكداری داعش بوون. شوباتی رابردووش دادگای عێراق بە تۆمەتی ئەندامێتی داعش سزای لە سێدارەدانی بەسەر 15 ژنی بە رەگەز توركدا سەپاند كە تەمەنیان لە نێوان 20 بۆ 50 ساڵاندایەو پێشتریش دادگاكە سزای لە سێدارەدانی بەسەر ژنێكی ئەڵمانیدا سەپاند و ژنێكی فەرەنسیی ئازادكرد و دیپۆرتی فەرەنسا كرایەوە. تا ئێستا لایەنە پەیوەندیدارەكانی عێراق ژمارەی ئەو كەسانەیان ئاشكرانەكردووە كە لەكاتی كۆتاییهێنان بە داعش لە عێراقدا دەستگیركراون و بە گوێرەی چەند سەرچاوەیەك ژمارەی دەستگیركراوان بە تۆمەتی ئەندامێتی و هاوكاریكردنی داعش دەگاتە 20 هەزار كەس.  


وەزارەتی نەوتی عێراق بڕی فرۆش و داهاتی نەوتی مانگی ئازاری 2018ی راگەیاند: وەزارەتی نەوتی عێراق لە مانگی ئازاری رابردوودا 107 ملیۆن و 50 هەزار بەرمیل نەوتی هەناردەی دەرەوەكردووە و كۆی داهاتەكەشی شەش ملیار و 418 ملیۆن بووە. عاسم جیهاد وتەبێژی وەزارەتی نەوتی عێراق رایگەیاند كۆمپانیا " سۆمۆ" لە مانگی ئازاردا 107 ملیۆن و 50 هەزار بەرمیل نەوتی هەناردەی بازاڕەكانی جیهان كردووە و داهاتەكەشی( 6 ملیار و 418 ملیۆن و 58 هەزار دۆلار بووە. (داهاتی نەوتی عێراق بۆ مانگی ئازار 6 ملیار و 418 ملیۆن دۆلارە، بەڵام داهاتی نەوتی عێراق بۆ مانگی شوبات 5 ملیار و 769 ملیۆن دۆلاربووە  واتا داهاتی نەوتی عێراق لە نێوان مانگی دوو و مانگی سێ ( 649 ملیۆن دۆلار ) زیادی كردووە.  بەوتەی جیهاد بە تێكڕا رۆژانەی هەناردەكردنی نەوت لەو مانگەدا گەیشتوەتە سێ‌ ملیۆن و 453 هەزار بەرمیل و هەر بەرمیلێك بە 59.9 دۆلار فرۆشراوە. جیهاد ئاشكراشیكرد كۆی ئەو بڕە نەوتە لە بەندەرەكانی باشوورەوە هەناردەی دەرەوە كراوە و هیچ بڕە نەوتێكی كێڵگەكانی كەركوكیش تۆمارنەكراوە. بیرهێنانەوە/  داهاتی نەوتی عێراق بۆ مانگی شوبات 5 ملیار و 769 ملیۆن دۆلارە. وەزارەتی نەوتی عێراق ئاستی فرۆش و داهاتی نەوتی راگەیاندو كە لەمانگی شوباتدا ( 28 رۆژ ) بڕی ( 95 ملیۆن و 940 هەزارو 404 ) بەرمیل نەوتی فرۆشتووە و داهاتەكەشی ( 5 ملیار و 769 ملیۆن و 532 هەزار) دۆلار بووە، كە نرخی بەرمیلێك نەوت ( 60.1) دۆلار بووە، واتا رۆژانە بڕی ( 3 ملیۆن و 426 ) بەرمیلی رەوانەكردووە، بەبێ كەركوك و هەرێمی كوردستان. https://oil.gov.iq/index.php?name=News&file=article&sid=1911


مەحمود زیاب ئەحمەد دواین وەزیری ناوخۆی رژێمی سەدام حسێن  كاری ئەندازیاری دەكات لە سودان، مەحمود زیاب ئەحمەد دواین وەزیری ناوخۆی رژێمی سەدام حوسێنیان  لە نزیك پرۆژەیەك لە وڵاتی سودان لەگەڵ چەند كرێكارێكی سودانی بڵاوكردوەتەوە. مەحمود زیاب كە لە ( 28/5/2001 – 9/3/2003 وەزیری ناوخۆی عێراق بووە) لە ساڵی 2003 و لەكاتی لێدانی عێراق لەلایەن هاوپەیمانانەوە، بەردەوام بە كڵاشینكۆڤێكی ئاڵتونیەوە لە تەنیشت محەمەد سەعید سەحاف ( علوج) دەردەكەوت و هەڕەشەی لە هێزە ئەمریكییەكان دەكرد. لەدوای روخانی رژێمی بەعسەوە یەكێك بوو لە داواكاراوانەی كە لەلایەن هاوپەیمانانەوە لە 8/8/2003 دەستگیركراوەو لەسەر دۆسیەی هۆڕەكان بۆ ماوەی 7 ساڵ سزادرا، دوای تەواوكردنی ماوەی سزادانەكەی وەزارەتی دادی عێراق لە ڕۆژی 9ی تەمموزی ساڵی 2012 بڕیاری ئازادكردنی دەركرد. مەحمود زیاب هەشتەم بەرپرسی رژێمی سەدامە كە تا ئێستا ئازادكراوە، ئەوەش دوای ئەوەی لە 18ی نیسانی ساڵی ڕابردودا هەواڵی ئاازادكردنی محەمەد مەهدی ساڵح وەزیری بازرگانی و حامید یوسف حەمادی وەزیری ڕۆشنبیری و چەند بەپرسێكی تری پێشوی حزبی بەعسی ئاشكراكرد.  https://youtu.be/Ujk0qS4Nfqo            


كەریم تەمیمی وتەبێژی كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عێراق ، رایگەیاند هەڵمەتی بانگەشەی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بۆ 14ی نیسانی داهاتوو دواخرا. تەمیمی لە لێدوانێكیدا بۆ سایتی غەد پرێس وتی " هۆكاری دواخستنی بانگەشەی هەڵبژاردن بۆ 14ی نیسان دەگەڕێتەوە بۆ چەند هۆكارێكی تەكنیکی كە پەیوەندییان بە كۆمسیۆنەوە هەیە پێشتر كۆمسیۆن 10ی نیسانی بۆ دەستپێكردنی بانگەشەی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق دیاریكردبوو كە بڕیارە 12ی ئایاری داهاتوو بەڕێوەبچێت و جگە لە 18 پارێزگاكەی عێراق بنكەی دەنگدان لە 19 وڵاتی دەرەوەش دەكرێتەوە  


ئامادەكردن و وەرگێرانی: نامیق رەسوڵ 12ی ئایاری داهاتووی هەڵبژاردنی خولی چوارەمی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بەڕێوەدەچێت و دەنگدەرانی هەر 18 پارێزگاكەی عێراق ئەنجومەنێكی نوێ‌ هەڵدەبژێرن كە بۆ ماوەی چوار ساڵی داهاتوو ئەركی یاسادانان و چاودێریكردنی دەسەڵاتی جێبەجێكردنی دەكەوێتە سەرشان.. وادەی ئەم خولەی ئێستای ئەنجومەنی نوێنەران لە كاتێكدا كۆتایی دێت كە چەند پرۆژە یاسایەكی گرنگ گەیشتونەتە قۆناغی كۆتایی بەڵام دەنگیان لەسەر نەدراوە و پرۆسەی لێپرسینەوەی چەند وەزیر و لێپرسراوێكیش گەیشتوەتە قۆناغی كۆتایی بەڵام تا ئێستا وەڵامی ئەو وەزیری و بەرپرسانە لەسەر پرۆسەی لێپرسینەوەیان نەخراوەتە دەنگدانەوە، ئەمەش نیگەرانی لێكەتوەتەوە.. لە دانیشتنی ئەمڕۆ چوارشەممەی ئەنجومەنی نوێنەراندا سەلیم جبوری سەرۆكی ئەنجومەنەكە  وادەی كۆتاییهاتنی ئەم وەرزەی یاسادانان و كۆتاییهاتنی كارەكانی ئەنجومەنی نوێنەرانی ئاشكراكرد و وتی " خولی یاسادانانی ئێستا رۆژی 30 نیسانی داهاتوو كۆتایی دێت بە پێی دەستور". وتیشی " ئەم خولەی ئەنجومەنی نوێنەران  رۆژی 30 حوەزیرانی داهاتوو كۆتایی پێدێت". جبوری لە بەشێكی تری وتەكانیدا راشیگەیاند لەم ماوەیەی كە لەبەردەم ئەنجومەنی نوێنەراندا ماوە دەتوانرێت دانیشتنی ئاسایی یان نائاسایی بەپێی پێویست ئەنجام بدرێت و وتی" دەستەی سەرۆكایەتی ئەنجومەن بانگەوازدەكات بۆ دانیشتنێك و تێیدا پرۆسەی دەنگدان لەسەر ئەو پرۆژە یاسا گرنگانە ئەنجامدەدات كە لە ئەستۆی ئەم خولەی ئەنجومەندایە". یەكێك لەو رەخنانەی كە ئاراستەی ئەنجومەنی نوێنەران دەكرێت تەواونەكردنی پرۆسەی لێپرسیرنەوەی چەند وەزیرێكی كابینەكەی حەیدەر عەبادییە، سەبارەت بەو پرسە هومام حەمودی جێگری یەكەمی سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق كە سەرۆكایەتی بەشێكی دانیشتنەكەی رۆژی چوارشەممەی پەرلەمانی عێراقی كرد رایگەیاند لە دانیشتنی داهاتووی ئەنجومەنەكەدا دەنگ لەسەر متمانە بوون یان نەبوون بە وەڵامی ئەو وەزیرانە دەدرێت كە لێپرسینەوەیان لەگەڵدا كراوە.. ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق رۆژی یەكی تەمموزی 2014 یەكەمین دانیشتنی خولی سێیەمی دەستپێكرد و لەماوەی ئەو چوار ساڵەدا لە زیاتر لە 150 پرۆژە یاسای پەسەندكردووە و لێپرسینەوەشی لە چەندین وەزیر و بەرپرسی باڵای حكومەت كردووە و متمانەشی لە چەند وەزیرێك سەندەوە كە دیارترینیان عەبدولقادر عوبێدی وەزیری بەرگری و هۆشیاری زێباری وەزیری داراییە.


حەیدەر عەبادی سەرۆك وەزیرانی عێراق بە تەلەفۆن ئاڵۆزییەكانی سەرسنور لەگەڵ بن عەلی یەڵدرم سەرۆك وەزیرانی توركیا تاوتوێدەكات. نوسینگەی راگەیاندنی سەرۆك وەزیرانی عێراق رایگەیاند لەو پەیوەندییە تەلەفۆنیەدا عەبادی رایگەیاندووە كە فەرمان بە هێزەكانی سوپای عێراق دراوە رێگەنەدەن هیچ چەكدارێك لە خاكی عێراقەوە هێرش بكاتە سەر توركیا. عەبادی راشیگەیاندووە" هەموو دەستدرێژییەكی توركیا بۆسەر خاكمان رەتدەكەینەوە".  


ئەوەی هەڵبژاردنی ئەمجارەی پەرلەمانی عێراقی لە هەڵبژاردنەكانی پێشووتر جیادەكاتەوە، چەند ژنێكن كە لە ژمارەیەك بازنەی هەڵبژاردن، كاندیدی ژمارە یەكن و سەرۆكایەتی لیستەكانیان پێسپێردراوە، ژمارەی ئەو ژنانەی لە هەر 18 پارێزگاكەی عێراق سەرۆكایەتی لیستێكی دیاریكراو دەكەن گەیشتوەتە حەوت ژن. ئەمە هەوڵێكە بۆ شكاندنی هەژمونی پیاوان بەسەر لیستەكانی هەڵبژاردن و ركابەری كردن لەسەر كۆكردنەوەی زۆرترین دەنگ لە هەڵبژاردنەكەدا. هەندێك لە كوتلە سیاسییەكان لەم هەڵبژاردنەدا پشتیان بە رەگەزی مێ‌ بەستووە، لەم هەڵبژاردنەدا بەو هیوایەی بتوانن سود لە (كۆتا)ی دیاریكراو بۆ ژنان وەربگرن و زۆرترین كورسی پەرلەمانی عێراق بەدەستبهێنن. لەم هەڵبژاردنەدا بۆ یەكەمجار: •     لە بەغدادی پایتەخت كە زۆرترین كورسی لە پەرلەماندا هەیە، ژنێك سەرۆكایەتی لیستێك دەكات، ئەوەش پەرلەمانتار (ماجدە تەمیمی)یە  كە سەرۆكایەتی لیستی هاوپەیمانی " سائرون" دەكات و هاوپەیمانێتییەكە پێكهاتووە لە (رەوتی سەدر و حزبی شیوعی عێراق و چەند حزبێكی مەدەنی تر). •     لە پارێزگای بابل (حەنان فەتلاوی)ی كە لە دوو خولی پێشوودا پەرلەمانتاری دەوڵەتی یاسا بوو، سەرۆكایەتی لیستی " ئیرادە" دەكات. •     لە پارێزگای دیوانیە پەرلەمانتار (هودا سەجاد) سەرۆكایەتی لیستی هاوپەیمانی " نەسر" دەكات كە حەیدەر عەبادی سەرۆكی وەزیرانی سەرۆكایەتی دەكات و پێشبینی دەكرێت ئەو هاوپەیمانێتییە زۆرترین كورسییەكانی ئەنجومەنی نوێنەران بەدەستبهێنێت. كاندیدكردنی ژنان وەك سەرۆكی لیست لە هەڵبژاردنی 12ی ئایاری ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراقدا پارێزگاكانی هەرێمی كوردستانیشی گرتوەتەوە، لە هەرێمی كوردستان و ناوچە دابڕێنراوەكان (چوار) ژن سەرۆكی لیستن: •     لە پارێزگای سلێمانی  (شلێر عەبدولمەجید) كاندیدی ژمارە یەكی لیستی حزبی شیوعی كوردستانە. •     لە پارێزگای دهۆك (ڤیان سەبری) سەرۆكی لیستی پارتی دیموكراتی كوردستانە. •     لە كەركوك (جوان حەسەن) سەرۆكی لیستی یەكگرتووی ئیسلامیی كوردستانە. •     لە هەولێر (تانیا تاهیر) سەرۆكی لیستی حزبی سۆسیال دیموكراتی كوردستانە. دانان و دیاریكردنی كاندیدی ژمارە (یەك) لە لیستەكاندا ناكۆكی گەورەی لە نێو قەوارە و هاوپەیمانێتییەكاندا لێكەوتەوە، چونكە كاندیدەكان بڕوایان وایە بەدەستهێنانی ژمارە (یەك) لە لیستەكاندا سەركەوتنیان لە هەڵبژاردندا مسۆگەر دەكات، بەڵام لە راستیدا ئەوە بەندە بە هەڵوێستی دەنگدەران و ئارەزویان لە دەنگداندا.. بۆ هەڵبژاردنی ئەمساڵی پەرلەمانی عێراق: •    (6 هەزارو 904) پاڵێوراو هەن •    پاڵێوراوەكان لەلایەن (25) هاوپەیمانێتی و (63) قەوارەی سیاسییەوە كاندیدكراون •    كاندیدكراوەكان كێبركێی دەكەن لەسەر بردنەوەی (329) كورسی پەرلەمانی عێراق   ئامادەكردنی: نامیق رەسوڵ   


ئامادەكردنی: محەمەد رەئوف   12ی ئایاری 2018 هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بەڕێوەدەچێت، لەو هەڵبژاردنەدا ( 24.033.494 )  كەس مافی دەنگدانیان هەیە، لە كۆی ( 38.354.563 ) كەس لە ژمارەی دانیشتوانی عێراق، بۆ ئەم هەڵبژاردنە ( 3.266.092 ) دەنگدەر زیادی كردووە، كە لە دایكبوانی ( 1997 ، 1998 ، 1999، 2000 )ە. ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق لە ( 329 ) ئەندام پێكهاتووە ، ( 320 ) ئەندامی گشتی و ( 9 ) ئەندامی كۆتا كە ( 5 ئەندامی مەسیحی ) و ( 1 ئەندامی ئێزدیی ) و ( 1 ئەندامی شەبەك ) و ( 1 ئەندامی سابیئە) و ( 1 ئەندامی كوردی فەیلی) .  كورسیەكان بەم شێوەیە دابەش بوون  بەغداد  69 كورسی  و  2 كورسی مەسیحی + سائیبی  نەینەوا 31 كورسی و   3 كورسی مەسیحی + ئێزدی+ شەبەك بەسرە  25 كورسی  زیفار 19 كورسی  سلێمانی  18 كورسی  بابل 17 كورسی  ئەنبار 15 كورسی  هەولێر  15 كورسی  و  1 كورسی مەسیحی  دیالە 14 كورسی  سەڵاحەدین  12 كورسی  كەركوك 12 كورسی  و 1 كورسی مەسیحی  نەجەف  12 كورسی  واست  11 كورسی  و 1 كورسی فەیلی  كەربەلا 11 كورسی  دیوانیە 10كورسی  دهۆك 11 كورسی  و 1 كورسی مەسیحی  میسان 11 كورسی  موسەنا  7 كورسی     



مافی به‌رهه‌مه‌كان پارێزراوه‌ بۆ دره‌و
Developed by Smarthand