.gif)
كارزان سه‌باح هه‌ورامی دوای هه‌ڵبژاردنه‌كانی په‌رله‌مانی كوردستان، واقع له‌به‌رده‌م پارتی دیموكراتی كوردستان وابوو به 45 كورسییه‌وه هاوپه‌یمانی له‌گه‌ڵ یه‌كێتی و بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان بكات بۆ پێكهێنانی حكوومه‌ت، به‌شێك له‌م هاوپه‌یمانییه ناچاری بوو، دابه‌ش بوونی دۆخی سیاسی كوردستان ئاوای ده‌خواست ئه‌و رێككه‌وتنه بكرێت، هه‌رچه‌ند پارتی له رابردوو ئه‌زمونی تاڵی له ئیداره‌ی هاوبه‌ش له‌گه‌ڵ بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان هه‌بووه، به‌ڵام بۆ یه‌كێتی له‌م خوله‌ی كابنیه‌ی حكوومه‌ت هه‌مان هاوكێشه‌ی جارانی گۆڕان هاته‌وه به‌رده‌م پارتی، پێشووتر یه‌ك به‌ره له‌ناو حكوومه‌ت و ئۆپۆزسیۆنیش بوو ئێستا بونه‌ته دووبه‌ره، واته جیاله پارتی گۆڕان و یه‌كێتی هه‌م له حكوومه‌تن هه‌میش به نه‌فه‌سی ئۆپۆزسیۆن مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ دۆخه‌كه ده‌كه‌ن وه‌ك حزب، ئه‌مه هه‌ر جۆرێك بێت هاوكێشه‌یه‌كه ئه‌گه‌ر ئێمه‌ش قسه‌ی له‌سه‌ر نه‌كه‌ین واقعی حاڵ ده‌بینرێت، به‌ڵام قسه‌ی جیاوازیش هه‌یه كه له ده‌ره‌وه‌ی شه‌ڕی حزبه‌كان، حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان به‌یه‌ك تیمی ده‌توانێت ناكۆكی نێوان حزبه‌كان تێپه‌رێنێت؟ بۆ ده‌ست كه‌وتنی ئه‌م وه‌ڵامه، ده‌بێت شیكردنه‌وه‌یه‌ك بۆ رابردووی ئیداره‌دانی حزبه‌كان له‌ناو حكوومه‌ت بكرێت، دواتر وه‌ڵامی ئه‌و پرسیاره ده‌درێته‌وه، هه‌ربۆیه له‌كاتی خوێندنه‌وه‌ی به‌رنامه‌ی كاری كابینه‌ی نۆیه‌می حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان، مه‌سروور بارزانی چه‌ند خاڵێكی وه‌ك ستراتیژیه‌تی به‌رنامه‌ی كار خسته‌روو، دواتر حكوومه‌ت به‌یه‌ك تیمی ئه‌م خاڵانه‌ی كرده به‌رنامه‌ی كاری خۆی و ره‌نگدانه‌وه‌ی باشی هه‌بوو له‌سه‌ر ئیداره‌دانی حكوومه‌ت، یه‌كێك له‌وانه ئه‌وه‌بوو كه حكوومه‌ت په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ به‌غدا ئاسایی بكاته‌وه و بگاته رێككه‌وتن، وێرای ئه‌وه‌ی به‌شێك له حزبه‌كان ئاسته‌نگی زۆریان بۆ گفتووگۆی هه‌ولێرو به‌غدا و تیمی شاندی دانووسانكاری دروست كرد و چه‌ند پرۆژه و پێشنیاری نوێشیان وه‌ك به‌دیلی گفتووگۆكان خسته‌روو، به‌ڵام یه‌ك تیمی حكوومه‌ت توانی ده‌سكه‌وتی باش به‌ده‌ست بهێنێت و له‌گه‌ڵ به‌غدا بگاته رێككه‌وتن حكوومه‌ت هه‌م له‌گه‌ڵ به‌غدا رێككه‌وت. هه‌م توانی له خاڵێك ئه‌و حزبانه‌كۆبكاته‌وه ، ئه‌گه‌ر ده‌ستكراوه‌یی سه‌رۆكی حكوومه‌ت بۆ تیمی شاندی دانووسانكار نه‌بوایه نه‌رێككه‌وتن ده‌كرا و نه‌ده‌گه‌یشتنه رێككه‌وتن. نمونه‌ی زۆرتر هه‌یه له‌بابه‌تی ته‌ندروستی و چاكسازی و ئه‌منی و رۆشنبیر و پیشه‌سازی كه هه‌نگاوی گرنگ له‌و باره‌وه نراوه و یه‌ك تیمی حكوومه‌ت كاری كردووه، به‌ڵام گرنگتر له‌وه ئه‌وه‌یه كه ئه‌م تیمه ناكۆكی حزبیه‌كان تێپه‌رێنن، ئه‌وه‌ی له ده‌ره‌وه‌ی حكوومه‌ت هه‌یه راسته‌وخۆ كارنه‌كاته سه‌ر تیمی حكوومه‌ت، قۆناغی گرنگی كاره‌كانی حكوومه‌ت ماوه ده‌بێت ته‌واویان بكات، به‌تایبه‌ت پرۆژه ستراتیژیه‌كانی رێگاوبان و هه‌نگاونان بۆ چاكسازی له وه‌زاره‌ته‌كان و كه‌م كردنه‌وه‌ی خه‌رجییه‌كان، ناكۆكی نێوان هێزه سیاسییه‌كان له ماوه‌ی 10 ساڵی رابردوو خه‌ڵكی هیلاك كردووه، قسه‌یه‌كی تازه بۆ هێرشكردنه سه‌ر یه‌كتری نه‌ماوه، بۆیه گرنگه له‌نێوان ئه‌م درێژه‌دانه به‌شه‌ره‌ی راگه‌یاندنی و ناكۆكی حزبه حكوومه‌ت به رێره‌وی دروستی خۆی هه‌نگاو بنێت، به‌بێ ئه‌وه‌ی هیچ یه‌كێك له‌م شه‌ڕانه ببێته ئاسته‌نگ بۆی، راسته ئه‌م حزبانه‌ن پێكهێنه‌ری حكوومه‌تن، به‌ڵام دواجار خه‌ڵكی كوردستان ده‌نگی ئه‌م كابینه‌ی داوه له‌په‌رله‌مانه‌وه متمانه به حكوومه‌ت دراوه، ناكرێت ویستی حزبێك یان چه‌ند حزبێك فه‌رز بكرێت به‌سه‌ر خه‌ڵكدا، تاقی كراوه‌ته‌وه له ماوه‌ی ئه‌م چه‌ند ساڵه‌دا چه‌نده كۆبوونه‌وه و دانیشتنی سیاسی كراوه دواجار لێگه‌یشتن و ده‌رئه‌نجامی ئه‌وتۆی نه‌بووه، ئه‌گه‌ر ویستی مانه‌وه‌ی سیاسی و شه‌ری راگه‌یاندنی ئه‌گه‌ر بكرێته چه‌كێك بۆ لیدان له حكوومه‌ت به‌دڵنیاییه‌وه هیچ كات هه‌رێمی كوردستان ناتوانێت پێش كه‌وێت, ئه‌وه‌ی گرنگه قۆناغێكی نوێ له ئیداره‌دانی كوردستان دروست ببێت كه كۆی ئه‌و گرفتانه‌ی له‌نێوان هێزه سیاسییه‌كانه تێی په‌رێنێت، ئێستاش ئاراسته‌یه‌ك دروست بووه له‌ناو خه‌ڵكیش كه گرنگه حكوومه‌ت بۆ ئه‌م قۆناغه چی پێیه و چی ده‌كات، ئه‌وی دیكه‌ی شه‌ری حزبه‌كان و ململانێی سیاسی ناكرێت كاربكاته سه‌ر بازار و ئابووری كوردستان، ناكرێت كه‌سێك له‌سێبه‌ری ئیداره‌ی حكوومه‌ت بازاری هه‌بێت، به‌ڵام بكه‌وێته به‌رده‌م ره‌حمه‌تی شه‌ری حزبه‌كانه‌وه. ده‌ستكراوه‌یی وه‌زیره‌كان بۆ پرۆژه و خزمه‌تگوزاری به ئاراسته‌ی به‌رژه‌وه‌ندی خه‌ڵك هه‌نگاوێكی گرنگ بووه، به‌ڵام ئه‌مه هێشا به‌س نییه، له ئاستی په‌رله‌مانیش گرنگه ئه‌م یه‌ك تیمیه ببینرێت، ناكرێت وه‌ك نه‌فه‌سی تۆڵه‌كردنه‌وه په‌رله‌مان و حكوومه‌ت بۆ ئامرازی سیاسی به‌كاربهێنرێت، گرنگه په‌رله‌مانیش ئه‌م یه‌ك تیمیه دروست بكات، به‌تایبه‌ت ئێستا كه بریاره له وه‌زری نوێدا پرۆژه یاسایی گرنگ بێنه‌وه هۆڵی كۆبوونه‌وه‌كان، له‌وانه راپۆرتی دووه‌می چاكسازی و داهاتی گه‌راوه‌ی حكوومه‌ت له‌و راپۆرته‌دا خراوه‌ته‌روو و پرسی راپۆرتی باجه‌كان كه به‌پێی ئه‌و راپۆرته سه‌رجه‌م باجه‌كان له كوردستان رێكده‌خرێته‌وه، جیاله‌وه‌ش بریاره پرۆژه‌ی ده‌ستوور وه‌ك ئه‌وله‌ویه‌تی گرنگی خه‌ڵكی كوردستان بچێته به‌رده‌م په‌رله‌مان ئه‌مانه ئه‌گه‌ر وه‌ك حكوومه‌ت له‌په‌رله‌مان یه‌ك تیمی و یه‌ك ده‌ستی بۆ نه‌كرێت، ئاسته‌مه به بیركردنه‌وه‌یه‌كی حزبی بچوك بتوانێت مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ ئه‌و پرسانه بكرێت. كورتی قسه‌كان له‌وه‌دا خۆی ده‌بینێته‌وه كه دامه‌زراوه‌كانی حكوومه‌ت و په‌رله‌مان كۆی ئه‌و گرفتانه تێپه‌رێنن كه حزبه‌كان دروستیان كردووه، گرنگه له‌م قۆناغه له‌جیاتی گوێ له ده‌نگی شه‌قامی حزبی گوێ له ده‌نگی رای گشتی بگیرێت كه ئارامیان ده‌وێت، له‌جیاتی كاراكته‌ری ساخته‌ی سیاسی رێگا به كاراكته‌ری گرنگ بدرێت كه ده‌یه‌وێت خزمه‌ت بكات و خه‌ڵكیش هۆشیارانه مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ ئه‌وه بكه‌ن كه ویستی ئه‌وان له ئیداره‌دانێكی سه‌ركه‌وتوویی حكوومرانییه، نه‌ك ژاوه ژاوێكی سیاسی دروستكراو كه دواجار خه‌ڵك تێیدا زه‌ره‌رمه‌ند ده‌كات، ئه‌مانه‌ش گرنگه بۆ قۆناغی ئێستای هه‌رێمی كوردستان كه ویستێكی به‌هێز هه‌یه بۆ چاكسازی له‌سه‌رجه‌م سێكته‌ره‌كان كه ئه‌گه‌ر ئه‌م ویسته به‌هۆی ناكۆی سیاسییه‌وه رێگری لێبكرێت، ئومێدی چاره‌سه‌ری گرفته‌كانیش یه‌كجار كه‌م ده‌بێت، لێره‌دا وه‌ڵامی زۆر پرسیاریش ده‌درێته‌وه یه‌كێك له‌وانه له‌كاتی هه‌ڵبژاردنی داهاتووی عێراق و كوردستان ئه‌و حزبانه‌ی به‌شدار بوون له حكوومه‌ت چۆن وه‌ڵامی ده‌نگده‌ری خۆیان ده‌ده‌نه‌وه؟ ئایا مه‌رجه ئه‌وه‌ی به‌شداری له حكوومه‌ت كردوو ببێته به‌ره‌ی دژه حكوومه‌تیش شه‌قام له‌خۆی رازی بكات؟ یان ئه‌وه‌ی به‌رپرسیاریه‌تی دۆخه‌كه له باش و خراپ له‌ئه‌ستۆ ده‌گرێت ویستی هه‌یه له حكوومه‌ت چاكسازی بكات، هه‌موو ئه‌مانه خه‌ڵك له هه‌ڵبژاردنه‌كان وه‌ڵامیان ده‌داته‌وه .
.gif)
مەجید ساڵح (١) شەڕی نێوان ئیسرائیل و فەڵەستینەکان، رەگ و ریشەی دەگەڕێتەوە بۆ ١٤٠٠ ساڵ زیاتر، بۆ ئەو سەردەمەی پێغەمبەری ئیسلام لە فەرمودەیەکدا کە (أبي هريرة) گێڕاویەتەوە و دەڵێ: “لا تقومُ الساعةُ حتى يقاتلَ المسلمون اليهودَ ، فيقتلُهم المسلمون حتى يختبيءَ اليهوديُّ من وراءِ الحجرِ و الشجرِ، فيقولُ الحجرُ أو الشجرُ: يا مسلمُ يا عبدَ اللهِ هذا يهوديٌّ خلفي ، فتعالَ فاقْتلْه...”٠ واتا دنیا ئاخری نایەت تا موسڵمانەکان شەڕی جولەکەکان دەکەن و موسڵمانەکان دەیانکوژن و ئەوانیش لە بن دار و بەرددا خۆیان حەشار دەدەن و دار و بەردەکانیش دەڵێین ئەی موسڵمان ئەی بەندەی خوا ئەمە جولەکەیەکە وەرە بیکوژە.. (٢) لە شەستەکاندا کە ئەو دەمە باو باوی کۆمنیستی بوو، بەشێک لە کورد بە شێوازی جیاجیا پشتیوانی لە فەڵەستینەکان دەکرد و هەندێ لە سیاسیەکانی کورد پێیەکیان لە لای رێکخراوەکانی فەڵەستین و پێیەکی تریان لە کوردستان بوو، بە دەگمەن شاعیرێکی کورد هەیە شیعرو شانامەی بەسەر فەڵەستیندا نەوتبێت.. بەشێکی تریش دۆستایەتی کۆنی خۆیان لەگەڵ ئەوجولەکانەی لە کوردستاندا ژیابوون زیندوو کردەوە و ماوەیەک مۆساد و داودەزگا ئیسرائیلییەکان لە کوردستاندا تەراتێنیان بوو... بەڵام کاتێک کورد لە ساڵی 1975 دا لێی قەوما و شۆڕشەکەی هەرەسی هێنا، فەڵەستینیەکان ورتەیان لە دەم دەرهات نەهات و ئیسرائیلییەکانیش خۆیان کرد بە کەڕەی شەربەت و لە کولەکەی تەڕیڕیشدا باسی کوردیان نەکرد.. (٣) ئیسرائیل و عەرەب هەر ماوەیەک جارێک شەڕی کۆنە قینی خۆیان دەکەنەوە. عەرەب دەیەوێت هەموو جولەکە بکوژێت بۆ ئەوەی دنیا ئاخری زوو بێت و ئیسرائیلیش لە ترسی ئەوەی وەکو (بەنی قورەیزە و بەنی نەزیر)یان لێ نەیەت و قەڵای خەیبەریان بەسەردا نەڕوخێت، بە هەموو هێزەوە لە عەرەبەکان دەدەن.. بەڵام سەیر لەوەدایە لە هەموو شەڕێکی عەرەب و جولەکەدا، وەػ بڵێی خۆمان کێشەمان کەم بێت، کوردە بۆرە دەمار دەیگرێ و بەشێک دەبێتە برای پشتیوان بۆ عەرەب و بەشێکی تریش لە رقی ئەوی دیکەدا، لە جولەکە جولەکە ترە... شەڕی جولەکە و عەرەب بە ئێمە یەکلایی نابێتەوە، بەڵام بەو خەستیە پشتیوانی لە یەکێکیان جگە لە فراوانکردنی درزی نێوان کۆمەلگاکەمان هیچی لێ ناکەوێتەوە.. وازیان لێ بێنن ئەوان دوایی ماندوو دەبن و بەرژەوەندی خۆیان لە ئاشتیدا دەبیننەوە و ئیتفاقیە دەکەن، ئەو کاتە ئێمە لەو بەینەدا شەرمەزاری هەردولا دەردەچین..
.gif)
د. كامەران مەنتك توركیا هێرشێكی گەورەی بۆ سەر هەرێمی كوردستان دەستپێكردووە، بەئاگرو ئاسن گوندو چیاو دۆڵەكانی كوردستان بۆردومان دەكات، تەنانەت وەك سەرچاوەكانی پارتی كرێكارانی كوردستان ئاماژەی بۆ دەكەن، چەكی قەدەغەكراوی نێودەوڵەتی لەنێویشیاندا چەكی كیمیایی بەكاردەهێنێت، كەچی زۆرینەی كۆمەڵگای كوردی وەك ئەوەی نەبای دیبێت نە باران!. ئەوەی جێگای سەر سوڕمانیە حكومەتی هەرێم، كە خۆی بەخاوەنی ئەو هەرێمە دەزانێت، نەك بێدەنگە، بگرە بەراشكاوانەو راستەوخۆ پارتی كرێكارانی كوردستان تۆمەتبار دەكات و ئەمەش واتای ئەوەیە بەشێوەیەكی ناڕاستەوخۆ لەرووی راگەیاندن و بەشێوەیەكی راستەوخۆش لەرووی هەواڵگری و پڕۆسەی سەربازیەوە هاریكاری توركیا دەكات، كۆمۆتراژیدیاكە لەوە دایە پەكەكەش تۆمەتبار دەكات، كە كێشە بۆ هەرێم دەنێتەوە!؟ ئەگەر دەڵێن ئەوە بە تەنیا پارتیە هاریكاری توركیا دەكات، ئەمە چەواشەكردنێكی میدیاییە، لەبەرئەوەی یەكێتی و گۆڕانیش هاوبەشن لەو حكومەتەو بەچاك و بەخراپ لەم هەڵوێستە بەشدارن. لەمەش سەیرتر بەرپرسەكانی حكومەتی هەرێم فرمێسك بۆ منداڵە فەلەستینیەكان دەڕێژن و لەكاتێكدا خۆیان شان بەشانی توركیا منداڵی كورد تیرۆرو بێباوك دەكەن و لە كونجی زیندانەكانیان دەئاخنن و باكیان نەك بەفرمێسك بەڵكو بەخوێنی منداڵانی كوردیش نیە!. بەراستی سەیرە وڵاتەكەت داگیر بكرێت، كەچی شین و واوەیلا بۆ خەڵكی تر بگێڕیت. لە دەسەڵاتی كوردی دووڕووتر بەناو ئیسلامیەكانی كوردستانن، كە خۆیان بە بانگخوازو چاكەخوازو .... هتد نیشانی خەڵك دەدەن و فرمێسك بۆ ئیسلام دەڕێژن، لەكاتێكدا بەر لەهەموو كەسێك خۆیان ئاینی ئیسلامیان چرووك بێبەها كردووەو بەگوێرەی بەرژەوەندیەكانی خۆیان بەكاری دەهێنن، ئەوانیش، كە لەسەر مینبەرو بڵندگۆكان، لەسەر بچووكترین كێشەی ناو كۆمەڵگا قسە دەكەن و جنێو بەدارو بەرد دەدەن، بەرامبەر هێرشی توركیا بوونە بەتەڵەی تەقیوو راشكاوانە دەستخۆشی لە ئەردۆگان دەكەن و بەسوارچاكی رزگاركردنی فەلەستینی لەقەڵەم دەدەن!. توركیا پێنج شاری باكووری كوردستانی وێران كرد، لەبەرچاوی میدیاكان زرێپۆشەكانی توركیا ئافرەت و منداڵی كورد دەشێلێت، كەچی ئەو بەناو مرۆڤ دۆستە ئیسلامی و عەلمانی و رۆشنبیرو جاهیل و خوێندەوارو نەخوێندەوار نقەیان لێوە نایەت!. ئەمە بەشێوەیەك لەشێوەكان دووپاتكردنەوەی ئەو هەلوێستە پڕشەرمەزاریەی دەولەتە ئیسلامیەكانە بەرامبەر كوردو داننانە بەو دەنگە ناسازو پر جەهالەتەی ئیسلامیە عەرەبەكان، كە كورد بەخێوو جنۆكەو كافر لە قەڵەم دەدەن، ئەی ئەگەر ئیسلامیەكانی كوردستانیش كوردیان لا موسڵمان بێت، بەلایەنی كەم دەبوایە تنۆكە فرمێسێكیشیان بۆ میللەتەكەی خۆیان بڕشتبوایە، ئەوان ناڵێن كەسە نزیكەكان زیاتر شایەنی چاكە لەگەڵ كردنن!. ئەی بۆ دوورو نزیك بەرامبەر ئەو هەموو تاوانەی ئەردۆگان بەرامبەر میللەتەكەیان دەكات نیوە قسەیەكی خێریش بۆ گەلەكەیان ناكەن!؟. ئەوان لەكاتیكدا لەسەر مینبەرەكان فرمێسك بۆ سەربازە كوژراوەكانی توركیا دەڕێژن، كە دەستدرێژیكارن و پەلاماری خەڵكی بێوەی و موسڵمانیان داوەو ژن و منداڵ و خاك و وڵاتی گەلێكی موسڵمانیان هەتك كردووەو بەگوێرەی خودی ئاینی ئیسلام شوێنیان ناوەڕاستی دۆزەخە، بۆ دەنگێكی كزیشیان لێوە نایەت!؟ بۆ نووزە لاواندنەوەیكیش بۆ ئەو كچە گەنج و قارەمانانە ناگێڕن، كە بەرگری لەناموس و مافی گەلەی خۆیان دەكەن و ئەو سەربازانەی ئەوان بۆیان دەگرین، لەبەرزەقەی چاوی میدیاكان دەستدرێژیان دەكەنە سەرو بە نارەوا خوینیان دەڕێژن و تیرۆریان دەكەن! ئایا ئاستی نەخوێندەواری و جەهالەتی گەیشتۆتە ئەو رادەیە نەزانن گەلی فەلەستینی وەكو گەلی كورد كراوەتە قوربانی دەست هێزە ئیسلامیەكان و دەسەڵاتدارە گەندەڵەكان، ئایا نازانن ئەوە ئەو هێزە ئیسلامی و دەسەڵاتە گەندەلەكانی عەرەب و توركە بازرگانی بەو شەڕو خوێن رشتنە دەكەن و لەسەر حیسابی خوێنی مندالە فەلەستینیەكان كۆشكی بەرزو تەلاری گەورە لە وڵاتە كافرەكان بۆ مندالەكانیان دەكڕن و بونیات دەنێن و خەڵكی سادەی موسڵمانی پێ فریو دەدەن!. ئایا ئەوە ئەو دەسەڵاتدارە ئیسلامیە گەندەلانە نین، كە یاری بە چارەنوسی مندالە فەلەستینی و جولەكەكان دەكەن و یارمەتی گەشەسەندن و بەهێزبوونی جوولانەوەی زایۆنیزم دەدەن!؟ ئایا نازانن ئەگەر كێشەی فەلەستین و ئیسرائیل چارەسەر بكرێت، ئەوان لەسەر مینبەرەكان چۆن بشیڕێنن و دەسەڵاتدارەكان پاساو بەچی بۆ رژێمە ناڕەواو گەندەڵگارەكانیان بێینەوە!؟ كامە دەسەڵاتداری عەرەبی هەیە لەژێرەوە، دیارە لە ئێستادا بەئاشكراتر، پەیوەندی لەگەڵ ئیسرائیل نەبێت و لەسەرەوەش جنێوی پێنەدات!. ئایا نازانن ئەردۆگانی رزگاركەری قودس گەورەترین بازرگانی لەگەڵ ئیسرائیل هەیە و هاوپەیمانی توركی – ئیسرائیلی یەكێكە لە هاوپەیمانیە بەهیزەكانی ناوچەكە!؟ ئایا ئەمە هەمان ئەو فرمێسكە تیمساحیە نیە، كە بۆ سوڵتان عەبدولحەمیدتان دەڕشت، كە لەسەرەوە دژی جولەكە دەوەستاو لەژێرەوەش دەیان ئاكنجی و ناوچەی دەفرۆشتە جولەكەكان!؟، ئایا ئەو دۆكیونێنتانەتان نەخویندۆتەوە، كە سوڵتان عەبدولحەمید زەویەكانی فەلەستینی چۆن دەفرۆشتە جولەكەكان!؟، ئایا ئەمە واتای ئەوە نیە، كە سوڵتان عەبدولحەمید خۆی دامەزرێنەری راستەقینەو دانەری بەردی بناغەی ئیسرائیلە نەك بەریتانیەكان و بەڵێنی بەڵفۆر وەك خەڵكی پێ فریو دەدەن!؟ دیارە لەمەدا مەیەستم پاكانە كردن نیە بۆ ئینگلیزەكان، كە هۆكاری سەرەكی ماڵوێرانی زۆربەی گەلانی رۆژهەڵات و بەرپرسی یەكەمی دابەشكردنی كوردستانن لەدوای جەنگی یەكەمی جیهانی، بەڵكو دەمەوێت تەنیا چەند راستەقینەیەكی تاڵی مێژوویی روونبكەمەوە. ئەگەر تۆ نەتوانیت رێزی میللەتەكەی خۆت بگریت، پیت وایە خەڵكی تر، هەرچەندە كۆیلایەتیشیان بۆ بكەیت ریزی تۆ بگرن!؟ لەمێژوودا هیچ كۆیلەیەكت دیوە لەلایەن خاوەنەیەكەوە ریزی لیگیرابێت!؟ هیچ داگیركەرێكت دیوە رێزی ئەو كەسانەی گرتبێت، كە پەلكێشیان كردووە بۆئەوەی وڵاتەكەیان داگیر بكات!؟ چۆن چاوەڕوان دەكەی میللەتانی تر رێزی تۆ بگرن، لەكاتێكدا تۆ درۆ لەگەڵ خۆت و ئاین و بیروباوەڕەكەت دەكەیت!؟ بەراستی بە هەموو ئاوەزی خۆتان پێتان وایە ئەردۆگان وەك برا موسڵمانێك سەیرتان دەكات، یاخود وەك جاش و خۆفرۆشێك؟! ئایا لەخۆتان نەپرسیوە، ئەردۆگان لەكاتێكدا خۆی بە زیندووكەرەوەی ئیپمراتۆریای عوسمانی دەناسێنێت و كار بۆ ئەوەش دەكات خۆی وەك یەكەم ئیمپراتۆری عوسمانیە نوێیەكان بچەسپێنێت، بۆچی هاوپەیمانی سەرەكی توركە عەلمانی ناسیونالیستە توندڕەوەكانە (MHP)!. ئایا لەكاتێكدا، كەمالیستەكان بەماسۆنیەت تۆمەتبار دەكەن، هیچ بۆنی ماسۆنی بوونێك لە ئەردۆگان ناكەن، ئایە خۆتان وەك بەرهەمی فریودانێكی مێژوویی نابیننەوە!؟. كاتێك سوپای عوسمانیە نوێیەكان بە یارمەتی ئیسرائیل و ئەمریكاو ناتۆ و ئەمریكاو روسیا، عەفرینی داگیر كرد، زیاتر لە 95 هەزار مزگەوتی توركیا سورەتی فەتحیان خوێندو دوعایان بۆ ئەو داگیركاریە كرد، ئایا كوردەكانی عەفرین كافر بوون!؟. چەند مەلاو بانگخوازو زانا نەخوێندەوارەكان یەك قسەی خێریان بۆ عەفرین كردو ئەوانیش لە مزگەوتەكان دژی ئەو زوڵم و داگیركاریەی توركیا بوونەوەو دوعایان بۆ سەركەوتنی میللەتەكەیان كرد بەرامبەر ئەو زوڵم و دەستدرێژیە!؟. بەراستی جێگای شەرمەزاریە كۆمەڵگای كوردیتان گەیاندە ئەو رۆژە، ئاینی ئیسلام و نەتەوەو خواو پێغەمبەر لەئێوە بێبەریەو واز لە فریودانی ئیسلام و خەڵكی سادەی كوردستان بێنن، كورد لەمێژە گوتویەتی سەد ساڵ بكەی بێگانە پەرستی دوایی چارەنووسەكەت دیارو روون و ئاشكرایە!. دڵنیا بن من لاریم لەوە نیە فرمێسك بۆ فەلەستین دەڕێژن، لەبەرئەوەی منیش نەك بە تەنیا بۆ فەلەستین بەڵكو فرمێسك بۆ هەموو مرۆڤێكی زولم لێكراو دەڕێژم لەسەر ئەو گۆی زەویەو جیاوازی لەنێوان رەگەزو ئاین و نەتەوەو رەنگی پێست ناكەم، بەڵام چ واتایەكی هەیە بۆ خەڵكی تر فرمێسك بڕێژی و بۆ نەتەوەكەی خۆت بێدەنگ بیت!؟ ئایا كوردیش مرۆڤ نیە، چ درۆیەكی گەورەیە خەڵكی ترت پێ مرۆڤ بێت و نەتەوەو كۆمەڵگاكەی خۆت پێ مرۆڤ نەبێت!. جێگای داخە ئێوە خۆتان وەك رەخنەگرو چاكسازیخوازو فریشتە نیشان دەدەن، لەكاتێكدا زۆر لەو دەسەڵاتە گەندەڵترن، كە رەخنەیان لێدەگرن!. هیوادارم بگەڕینەوە سەر راستەقینەی ئاینی ئیسلام و چیتر خەڵك فریو نەدەن و كەمێك رێزی هەست و سۆزی میللەتەكەی خۆتان بگرن.
.gif)
بەهرە حەمەڕەش تا ئەم کاتەش لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، هەڵبژاردن نەیتوانیوە بوارێک بۆ دیموکراتی دروست بکات، هێشتا تێنەگەیشتووین، کە سندۆقراتی دیموقراتی دروست ناکات، دەبێ بەر لە دانانی سندوقی دەنگدان، کار لە سەر سندوقی سەر بکرێت، چونکە ماهیەت و تێگەیشتن دەبێ لە سندوقی سەرەوە بچێتە سندوقی هەڵبژاردن و ببێتە پرۆسەی ناو کۆمەڵگە. ئەوکات دەتوانین سود لە سندوقی دەنگدان وەربگرین، کە هاوڵاتی هوشیاربووەوە و باوەڕی بە دیموکراتیەت هەبوو. دەشزانیت کام بەربژێر و کامە پارت دەتوانێ لە ئاستی خواست و خزمەتکردنی ئەودابێت، بە پێچەوانەوە دەبێتە نمایش و تەمسیل. ئەگەر پەرلەمانی هەولێر و بەغدا بە نموونە سەیر بکەین، لە کاتی دامەزراندنی پەرلەمانەوە لە جیاتی پێشکەوتن، بەرە بەرە ئاستی پەرلەمان دادەبەزێت و خەڵکانی ناشایستە لە ناو پارتەکان بەربژێر دەکرێن و دەنێردرێنە پەرلەمان وەک نوێنەر، خەڵكێک نانێرن، کە سومعەی پارتەکان بەرز بکاتەوە، شایستەی کاری پەرلەمانی بێت و ببێتە بەشێک لە مێژووی راستەقینەی. ئێستا بەشی زۆرینەیان لە جیاتی بەرزکردنەوەی ئاستی هوشیاری کۆمەڵگە لە بواری جیاجیا، کاریگەرییان لە سەر هێنانە کایەی مۆدێلی ناشیاو و پێشێلکردنی بەها و رەمزەکان هەیە. هەم لە ناو ئەو پارتانەی، کە دەسەڵاتیان لایە هەم ئەو پارتانەی، کە وەک ئۆپۆزسیۆن هەڵسوکەوت دەکەن. مۆدێلێکی تر، کە هۆکاری بەرچاوی بەرەو دواوەچوونەوەی کۆمەڵگەیە، گرنگیدانی حزبەکانە بە خەڵکی نەخوێندەوار و بەرژەوەندیخواز، نەخوێندەوار لە رووی تێگەیشتن و دنیابینی، نەک لە رووی بڕوانامەوە، چونکە زۆربەی نەخوێندەوارەکان بە پێوەری دنیابینی و تێگەیشتنی هەم زانستی و هەم رۆشنبیری پێویست. خاوەن بڕوانامەی بەرزن لە سایەی ئەم دۆخەی، کە دروستکراوە. نەخوێندەوارەکان دەزگا و دامەزراوە حکومی و ئەهلییەکان بەڕێوەدەبەن. دەکرێن بە وەزیر، پەرلەمانتار و دەخرێنە پۆستە جیاوازە هەستیارەکانەوە. دەزگاکانی راگەیاندن هەڵدەسوڕێنن و مۆدێلی سەیر و سەمەرە دادەهێنن، کە زیانی درێژخایەنی لە سەر رەوشی کۆمەڵگە دەبێت. نەخوێندەوارەکان دەبن بە دکتۆر و مامۆستای زانکۆ، بازرگانی بە جەستە و زهنیەتی خەڵکەوە دەکەن. دەکرێن بە قائیماقام و مدیر ناحیە و بەڕێوەبەری کارەبا و ئاو، زەوی داگیردەکەن و فشاری جۆراوجۆر دەخەنە سەر خەڵک و هەریەکەیان بۆ خۆی یاسایەک دەردەکات. خاوەن موەلیدەیەک دەتوانێ چەندین رۆژ کارەبا لە سەر خەڵک ببڕێت و بەرپرسەکەشی بەرگری لێدەکات و گوێ بە داواکاری خەڵک نادات. نەخوێندەوارەکان خاوەن مۆڵ و نەخۆشخانەی ئەهلی و باخچەی ساوایانن، خاوەنی بەنزینخانە و پڕۆژەی گەورەی بازرگانین، لە پڕ دەبنە خاوەنی سەرمایەیەک، کە خۆشیان نازانن چۆن مامەڵە لە گەڵ سەرمایە ماددی و مرۆییەکەیدا بکەن. ئەم رەوشە مرۆڤی بێ ئینتیما بۆ خاک و وڵات، بۆ رەمز و سەرکردە، بۆ پێشمەرگە و شەهیدان، بۆ خەباتی سەدساڵەی ئەم نەتەوەیە دروست دەکات. نەوەیەک بەرهەم دەهێنێت، کە ئاشنای دوژمن و ئەشقی داگیرکارانی بێت، چونکە لە ژێڕ فشاری بەرپرس و کاربەدەستە نەخوێندەوارەکانی هەم حکومەت و هەم بە ناو ئۆپۆزسیۆنەکانە، هەریەک بە جۆرێک نمایشی بێ مانا و دژ بە پرەنسیپە مرۆیی، نەتەوەیی و نیشتیمانییەکان دەکەن. ئەگەر چاوێک بە مێژووی سی ساڵی حوکمڕانی لە هەرێم بخشێنین، دەبینین، کە لە رووی سیاسی، دبلۆماسی، بەڕێوەبردن و بوارەکانی تری رۆشنبیری، هونەری... قۆناغ بە قۆناغ کەڵەکەبوونی ئەزمون و پێشکەوتنی بە خۆیەوە نەبینیووە. هیچ ئەرشیف نەکراوە و کەس سودی لە هەڵەکان/ تاواناکانی کەسی پێش خۆی وەرنەگرتووە. کەواتە پرۆسەکە بە تەندروستی دەستی پێنەکردووەو بە واقیعبینانە بەردەوام نەبووە. راستە هۆکارەکان تەنیا پەیوەندی بە رەوشی ناوخۆییەوە نەبووە، چونکە پارت و پێکهاتەکان کوردستان لە ژێر دەستوەردان و هەژمونی دەرەکی بوون، یان حزبی پارچەکانی تر بۆ تێکدانی رەوشەکە بەکارهێنراون. ئەوە زەمینەی بۆ خەڵکی هەلپەرست خۆشترکردووە، وایکردووە، کە سود لە توانای خەڵکی هوشیار و بە ئەزمون وەرنەگیرێت. ئەگەر مەبەستمان زیاتر چڕ بکەینەوە، لە سەر ئەزمونی پرۆسەی هەڵبژاردن، کە لە ساڵی ١٩٩٢ یەکەم ئەزمون لە باشوری کوردستان دەستیپێکرد، ئێستاش ئێمە بە هەمان شێوە لە بەردەم ئەزمونێکی نوێ یان ئەزمون و یاسایەکی نوێی هەڵبژاردنین. راستە هێشتا بە پێی ئەو کاتەی دانراوە، کە مانگی ئۆکتۆبەری/ ٢٠٢١، زووە بەڵام لە گەڵ ئەوەشدا جوڵە و پڕوپاگەندەی پارت و بەربژێرەکان دەستیپێکردووە. دەستکراوە بە بەکارهێنانی کارتی فشار و گرنگیدان بە کادری یەکتر. بە پێی ئەزمونی هەڵبژاردن لە سێ بوار، ئەنجومەنی پارێزگا، پەرلەمانی کوردستان و بەغدا، دەبوایە زیاتر هونەری هەڵبژاردن لە بواری عەقڵانی و تاکتیکی هەڵبژاردن بەشێوەیەکی باشتر بوایە، چونکە ئێستا کۆمەڵێک کارت بەکاردەهێنن. دەبوایە ئەم جۆرە کارتە زۆر، لە نزیکی هەڵبژاردن بوایە، چونکە سودی زیاتر دەبوو. ئەمە خاڵێکی ترە، کە دەرخەری ئەوەیە سود لە ئەزمون وەرناگیرێت و بەرەوپێشچوون لە پرۆسەکە نییە. خاڵێکی تری شایانی باسکردن ئەوەیە، کە پارتەکان تەنیا لە کاتی هەڵبژاردن ئیش بۆ هەڵبژاردن دەکەن و بە رێکەوت خەڵک بەربژێر دەکەن، بەڵام لە پرۆسەی راستی هەڵبژاردن، دەبێ دەزگایەکی تایبەتی بواری هەڵبژاردن هەبێت. بۆ ئەوەی کار لە سەر ئامادەکردنی کادران بۆ بەربژێرکردن بکرێت، کەواتە دەبوایە پێشتر کادر ئامادە بکرێت، هەم لە سەر ئاستی حزب و هەم لە بواری میدیا و هەم خەڵک، بۆ ئەوەی کەسانێک ببنە نوێنەر و دواتر بخرێنە پێگەی بەرپرسیارێتی، کە بەرچاوبن جۆرێک لە سەرنجڕاکێش بن لە رووی پێشکەوتنەوە بۆ خەڵک. بەداخەوە لە جیاتی ئەو پرۆسە پەروەردەییە، پارە لە کۆشک و دیوەخان و کادر کڕین و دەنگکڕین، خەرج دەکەن یانیش پەنا دەبەنە بەر ساختەکاری. ئەمەش بەرەبەرە، لە رەوشی پێشکەوتنی تەکنەلۆژیا و گۆارانکاری لە یاسای هەڵبژاردن، رۆڵیان لاواز دەبێت، لە دنیای پێشکەوتوودا، باشترین رێگەی پڕوپاگەندە بۆ هەڵبژاردن لە رێگەی خزمەتگوزاری ناو حکومەت و پەرلەمان دەکرێت. واتە کێ خزمەگوزاری زیاتر پێشکەش بە خەڵک بکات لە رووی فکر، هەم پڕۆژەی پێشکەوتن و گەشەکردنی ژیانی خەڵک ئەو سەرکەوتوو دەبێت. هەر ئەم هەڕەمەکیە لە کارکردن بووەتە هۆی ئەوەی، کە جۆرێک لە ناشارەزایی و ناڕاستگۆیی زەق لە دروشمی بەربژێری هەموو حزبەکانداهەیە، چونکە کاتێک دروشمی ناواقیعی بەرز دەکەیەوە، ئەوا ناڕەوایەتییەکان زەقتر دەردەکەون. دیاردەیەکی تری نا شیاو زیادەڕۆییکردنە لە بڵاوکردنەوەی وێنەی بەبربژێرەکان، کە دیسان ئەمە کاریگەری نەرێنی لە سەر سایکۆلۆژیەتی خەڵکی نەدار و هەژار هەیە، چونکە عەقڵیەتەکە هی پرۆسەیەکی مەدەنی وەک هەڵبژاردن نییە. هەوڵ دەدەن زۆرترین وێنە بڵاوبکەنەوە، ناواقیعیترین دروشمی لە سەر بنوسن، لە جیاتی پاشگری زانستی و بواری شارەزایی، ناوی بنەماڵە و خێڵ و عەشیرەت بکەنە پاشگری ناوەکانی خۆیان. هەروەها لە کاتی قسەکردنیان لە کەناڵەکان قسەی ئەمڕۆیان لە گەڵ قسەی سبەی دژبەیەکە. لێرەدا ئەگەر بۆ وێنە گەورەکە بگەرێینەوە دەبینی، کە چۆن خێزانێکی بچوک دوو بۆ سێ ئۆتۆمبیلی هەیە. لە خانوێکدا دەژیت، کە زۆرگەورەیە، ئەم هەموو زیادەڕۆییە لە بڵاوکردنەوەی وێنەو هەڵواسینی دروشمی قەبە و قسەی ناواقیعی دەرخەری عەقڵیەتە دیوەخانییەکەیە. راستە هەڵبژاردن پرۆسەیەکی مەدەنییە، بەڵام ریکلامەکەمان گوزارشت لە عەقڵی دیوەخان دەکات. ئەگەر پرسیارێکی کراوە بە جێبێڵین، ئایا ئەگەر بەم شێوەیە، کە ئاوا پرۆسەی هەڵبژاردن بەردەوام بێت، خزمەتی خودی حزب، ئینجا کۆمەڵگە و نەتەوە دەکات؟!
رێبوار كەریم وەلی قسە لەسەر ئازادكردنی سزادراوانی بادینانە. لێبوردنی تایبەتی سەرۆكی هەرێمی كوردستان دوای ئەوەی سزاكانیان تەسبیت كرا، یان سوككردنی حوكمەكانیان‌و ئازادكردنیان لەماوەیەكی كورتدا. * راستییەك هەیە كە لە رۆژی 16ی شوباتەوە كە سزاكانیان لەلایەن دادگای تاوانەكانی هەولێرەوە راگەیەندراو بە شەش ساڵ حوكم دران، سەرۆكی هەرێم داوای كرد چاو بەو سزایەدا بخشێندرێتەوەو ئەو كاتەش بەراستی دەرفەت هەبوو. * نەكرا. خراپتریش كرا. * ئێستا ئیتر سزادراوان هەر بەردەبن، بەڵام چۆن ؟ * ئەو ماددانەی سزادراوانیان پێ حوكم دراون، لە مێژووی سیستەمی دادوەریی كوردستان‌و لەناو قانونی سزاكانی كوردستان‌و عێراق موعادیلیان نییە. بە واتایەكی دیكە ناچنە قاڵبی تاوانەوە، بۆیە سوككردنی سزای سزادراوانی بادینان مانای وایە كە ئیتر سەردانی كۆنسوڵخانەكان‌و كۆبوونەوە لەگەڵیان هەر تاوانە، بەڵام سزاكەی قورس نییە! * راستییەكەی ئەو لایەنەی ئەو گەنجانەی گرتووە ئەوە نزیكەی ساڵێكە هەر خۆی دێنێ‌و دەباو ناڵێ لەسەرچی گرتوومن. بەڵێ ئەمانە دژی پارتی ئیشیان كردووەو پتر لەوەی كاریان بۆ لایەنی دەرەكی كردبێت، خزمەتی ركابەرانی پارتییان كردووە لە بادینان‌و جنێویان بە رەمزەكانی پارتی داوە. ئاو بێنە‌و دەست بشۆ. * ئازادكردنی ئەو گەنجانەی بادینان لەلایەن سەرۆكی هەرێمی كوردستانەوە بە لێبوردنێكی تایبەت هیچ ئەمسالێك لە قانوندا دروست ناكات، بە واتایەكی دیكە كەس لەسەر سوچێكی لەو شێوەیە بەئاشكرا لە زینداندا نییە تا ئەویش لەگەڵ ئەواندا بەر لێبوردن بكەوێت‌و لێبوردنێكی تایبەتە. * ئەدی دەسەڵاتی دادوەری؟ لێبوردنی تایبەتی سەرۆكی هەرێمی كوردستان میلادێك دەبێ بۆ پێداچوونەوە بەو سیستەمەی ئێستای دادوەری لە كوردستان كە بەتەواوەتی كەوتۆتە ژێر كۆنتڕۆڵی یەكێتی‌و پارتی‌و، بە شانازییەوە باس لەدادوەری یەكێتی‌و پارتی دەكرێت! * لێرە بەدواوە پێویست دەكات سەرۆكی هەرێمی كوردستان وەكو چەترێكی كۆكەرەوە داوا لە لایەنە سیاسییەكانی دەرەوە‌و ناو پەرلەمان‌و تەنانەت خەڵكانی شارەزا لەو بوارەدا بكات كە پرۆژەیەكی ریفۆرمی بنچینەیی بۆ بنیادنانەوەو، رزگاركردنی ئەو دەسەڵاتە لە هەیمەنەی پارتی‌و یەكێتی ئامادە بكەن‌و بیخەنە بەردەم رای گشتی.
زكری موسا بزووتنەوەی حەماس لە چەند ڕۆژی ڕابردوو هەزاران مووشەكی كورت مەودای لە خاكی ئیسرائیل گرت و بەشێكی زۆریان كەوتنە داوی سیستەمی گومەزی ئاسنینی ئیسرائیل و لە بەرانبەریشدا ئیسرائیل پەلاماری فەلەستینییەكانی لە غەززە داوەتەوە. ئەنجامەكەی كوژران و برینداربوونی سەدان هاووڵاتی و وێرانبوونی بەشێكی تری جەستەی ماندووی غەززە بووە. پێشتریش لە ساڵانی ڕابردوو حاڵەتی لەم جۆرە دووبارە بووەتەوە، بەڵام ئەوەی جێگەی هەڵوەستەكردنە ئەم گرژی و موشكەباران و تەنگژانە دۆزی ڕەوای گەلی فەلەستینیان تەنانەت یەك میلیمیش نەبردۆتە پێش و، زەرەرمەندی سەرەكیش هاووڵاتیانی فەڵەستینی بوونە. ئیسرائیل دەوڵەتێك نییە بەم جۆرە مووشەكانە و هاشوهووشی فەیسبووك بڕووخێت و، مافی گەلی فەڵەستینیش لەم گرژییانەدا ناهێتەدی. بۆ هەموو لایەك ئاشكرایە غەززە توانای بەرهەمهێنانی مووشەك و درۆنی نییە و لایەنێكی بیانی ئەو جبەخانەیەی بۆ دەستەبەر كردوون. ئەمە دەمانباتە ئەنجامگیریێكی تر كە ئەو شەڕ و گرژییانە دەچێتە چوارچێوەی شەڕی بە وەكالەت. لە شەڕی بە وەكالەتدا لایەنی سەرەكیی بە شێوەیەكی ڕاستەوخۆ ناكەوێتە شەڕ بەڵكو بە هۆی هەندێ گرووپ و ڕێكخراوی ئایدیۆلۆژی و توندڕەو لە ڕێی دابینكردنی چەك و پارە، لەپێناو گۆڕینی هاوكێشەكان و بەرژەوەندیدا شەڕ هەڵدەگیرسێنێت. لە ساڵانی ڕابردوودا لە یەمەن و لوبنان و سووریا و تەنانەت عێراقیش لە ڕێی گرووپە توندڕەوەكانەوە بە داعشیشەوە ئەم تەرزە شەڕانە بینراون و ئەنجامەكەشی تەنیا كاولكاری و دواكەوتوویی و ناسەقامگیریی بۆ ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بووە. هیچ یەك لەم شەڕانە ئاو و نان و كارەبا و ژیان و ئازادی و دادپەروەریی بۆ گەلان بەدی نەهێناوە. بەڵام ئەو شوێنانە كوێن كە هەمیشە دەبنە بەربژێر بۆ هەڵگیرسانی شەڕی بە وەكالەت؟ بەپێی ئەزموونەكان ئەو وڵاتانەی كە سەروەرییان لاوازە و دابەشبوونی سیاسی و تاییفی و سەربازیی قووڵ لەنێوان لایەن و گرووپ و ڕێكخراوەكانیاندا هەیە هەمیشە لەبارن بۆ دەستوەردانی دەرەكی و دواجاریش بەكارهاتنیان بۆ شەڕی بە وەكالەت. بە داخەوە عێراقیش یەكێك لەو شوێنانەیە كە ئاوسە بە ڕووداوی لەناكاو و دەستوەردانی دەرەكی و ناكۆكیی سیاسی و دابەشبوونی تاییفی و، ئەمە ژینگەیەكی خەتەرناك بۆ شەڕی بە وەكالەت و تەسویەی حیساباتی زلهێزانی دەولی و ناوچەیی دەرەخسێنێت. بە تایبەتیش كە زۆربەی لایەنە سیاسییەكانی عێراقی خاوەن ئایدیۆلۆژیای تاییفین و لە هەمانكاتیشدا هێزی چەكدار و میلیشیایان لەبەردەستە. لەنێو ئەو ئاشووبەی بەرۆكی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستی گرتووە، كوردیش هێزێكی سەرەكی و كاریگەرە. ڕەنگە زۆرێك لە لایەنە هەرێمایەتییەكان تەماحی ئەوەیان هەبێ لایەنە كوردییەكان پەلكێشی ئەو جۆرە شەڕە بە وەكالەتە ماڵوێرانكارانە بكەن. كورد سەرباری ناكۆكیی نێوخۆیی هەتا ئێستا ژیرانە توانیویەتی خۆی لەو داوانە بپارێزێت. هۆكارەكەشی بە پلەی یەكەم بۆ سیاسەت و دیدگەی سەرۆك بارزانی دەگەڕێتەوە كە هەمیشە جەختی لەوە كردووەتەوە كە كورد خۆی دۆزێكی سیاسی و مێژوویی و جیۆگرافیایی تایبەتی هەیە و نابێتە تەڕەف لە ململانێیە تاییفییەكان و ناچێتە ناو هاوكێشەیەكی هەرێمی كە دۆزەكەی لێ بزر ببێت. پێویستە لەو گرژی و ئاشووبەی لە داهاتوودا یەخەی ناوچەكە دەگرێ، هەرێمی كوردستان بە باشی خۆی بپارێزێ. ئەوەشی هەردەم بە بیر بێت كە شەڕە بە وەكالەتەكان دۆزە نەتەوەییەكان ون دەكەن و سەقامگیری و بووژانەوە لەناو دەبەن. لەگەڵئەوەشدا هەرێمی كوردستان هاوكات لە سێ بازنەی ناوخۆ و هەرێمایەتی و دەولیدا دەژیێت. چەندە لە بازنەی یەكەمدا توندوتۆڵتر بێت ئەوەندەش لە بازنەی عێراق و هەرێمایەتیدا كاریگەرتر دەبێ و هاوتەریبیش لە بازنەی سێیەمدا زیاتر قسەی دەڕوات و، تووشی سوخرەی شەڕی بە وەكالەتیش نابێت.
.gif)
سەهین موفتی بەهەموو پێوەرێکی ئایینی ئیسلامی، (شەرع) حیزبە ئیسلامییەکانی کوردستان لە فەرموودەکانی ئاسمان و پەیامهێنەری ئاینەکەیان دوور کەوتوونەتەوە...! دەنا ئەوە چەند رۆژە هاوخوێنان و برایانی ئیماندارانییان، لەلایەن زایۆنییەکانەوە لە کەرتی غەززە دەهاڕدرێن...! کەچی، حیزبە ئیسلامییە کەمپینچیەکانی هەرێمی کوردستان، ئەوانەی کە لەبۆ گیانی حکومەتی کوردستان و ئەزموونی هەرێم وەک موجاهید لەخۆیان دەڕوانن و دەستەڵاتیش بە ئەبو لەهەب دەچوێنن، بێ دەنگن، تەنانەت سەنگەری سۆشیاڵ مێدیاشیان بای هێندە نەبووە کە وڵاتانی عەڕەبی و ئیسلامی لە سێ دەیەی رابردوودا کۆمەکیانی کردوون...! پێش راپەڕینی نەوەدو یەک، تاکە هێزی ئیسلامی کە شەڕی لەبۆ خاک و جوگرافیای کوردستان لە بەرگی ئیسلام دەکرد، بزووتنەوەی ئیسلامی کوردستان بوو، تەنانەت لەسەردەمی بەرەی کوردستانیشدا رۆڵی هەبوو، چەندان شەهیدو برینداریشی هەبوو لەپێناو کوردستان، کەچی لە دوای راپەڕینەوە هێدی هێدی، بە هاوکاری هەندێک وڵاتانی عەڕەبی و ئێران، بزووتنەوەکەیان بەسەر چەند حیزبێک شی کردەوەو تا ئاستی ئێستێ، کە شەرم دەکەن لە پڕۆسەی هەڵبژاردندا بەشداری بکەن...! حیزبە ئیسلامییەکانی کوردستان، لە ماوەی دەساڵی رابردوودا جگە لە هەوڵدان بۆ ناشرینکردنی ئەزموونی حوکمڕانی کوردستانی ( کە لێشی بەشداربووون) و نانەوەی ئاژاوە هیچی دی پیشەیان نەبووە. شەڕی داعش، شەڕی حەشدی شیعی و شەعبی گەواهین کەلە سەنگەرەکانی بەرگری کوردستان، چەکدارێکییان نەبوو، تەنانەت خوازیار بوون، ئەبو تەڵحەو ئەبو موقەدەس و والی و ئەمیرەکانی موسڵ، بە ئاسانی بگەن بە هەولێر...! دەنا، ئێستێ بەشداری کردن لە جیهادی راستەقینەی ئیسلامی هێند سانابووە، دەکرێت هاوشێوەی هەموو ئەم کەمپینانەی لە کوردستان رێکییان دەخست، ناونووسی کادیران و لایەنگران و چەکدارانییان کردباو پێشکێشی حکومەتی غەززەیان کردبا لەبۆ شەڕی زایۆنییەکان..!
شوان حەمە ساڵێک بەر لەئێستا، کاتێک پەتای کۆرۆنا گەیشتە کوردستان، سەرۆکوەزیرانی هەرێمی کوردستان، هاوشێوەی میرەکانی کەنداو، لەناوچەیەکی دوورەشار‌و تەندراو بە پاسەوان، بۆ ماوەی چەند هەفتەیەک خۆی شاردەوە! کاتێکیش شەپۆلی پەتاکە ئارام بووەوە، لەڕێگەی قوباد تاڵەبانی‌و وەزیری ڕۆشنبیری‌و کابینەی یەکێتی لەحکومەت، یەکەمین کارەکانی مەسرور بارزانی، سانسۆرکردنی ژمارەی سپاردنی کتێب بوو! ڕەخنەگرتن لەمەسرور بارزانی هەرگیز بەو مانایە نییە کە نێچیرڤان، یان هاوسەرۆکانی یەکێتی‌و سەرکردایەتی حیزبەکانیتر، دادپەروەر و دژە گەندەڵن، بەڵكو بەو مانایە دێت کە سەردەمی کابینەی حکومی مەسرور، بە یەکێک لەمەترسیدارترین قۆناغەکانی حوکمڕانی دژ بەئازادی دادەنرێت! دەسەڵاتدارانی هەرێمی کوردستان پێویستە ئەو ڕاستییە تێبگەن کە وەک چۆن تیرۆرکردنی سەردەشت عوسمان‌و سۆرانی مامە حەمە‌و کاوە گەرمیانی و ویداد حسێن‌و ئەوانیتر، نەیانتوانی بێدەنگی درووست بکەن. بەهەمانشێوە خراپبەکارهێنانی دادگاو فشار بۆ سەر دادوەران‌‌و زیندانیکردنی ڕۆژنامەنوسان‌و چالاکوانان، ناتوانن ىێدەنگی دروست بکات! تۆمەتبارکردنی ئەمریکاو ئەڵمانیاو وڵاتانیتر بە تێکدانی "ئاسایشی هەرێم" بێجگە لەگەمژەیی سیاسی‌و سفرشارەزایی لەدنیای پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان هیچیتر نەبوو! ڕەنگە لەخەیاڵدانی مەسرور بارزانیدا ئەڵمانیەکان بە موشەکی میلان‌و ئەمریکییەکان بە دۆلارو فەرەنسییەکان بە پشتیوانی دبلوماسی یەکسان بوبێتن. بەڵام ئەوەی چاوەڕواننەکراو بوو، کاردانەوەی ڕاستەوخۆو تووندی وڵاتانی خۆرئاواو یەکێتی ئەوروپاو نەتەوەیەکگرتووەکان، دژ بە سیاسەتی بێدەنگکردنی ئازادی‌و خەونی ستالینی مەسرور بوو! پرسیارێک کە بە ئەندازەی سادەیی خۆی ترسناک‌و کارەساتهێنەرە ئەوەیە: ئایا ئەگەر ئەمریکاو ئەڵمانیاو فەرەنساو یەکێتی ئەوروپاو نەتەوەیەکگرتووەکان، لەئێستادا پشت لەهەرێمی کوردستان بکەن، کێ هەرێمی کوردستان دەپارێزێت؟ ئایا ئەو وڵات و هێزانە کێن کە جێگەیان دەگرنەوە؟ ئایا مەسرور بارزانی‌و پارتی‌و یەکێتی دەتوانن هەرێمەکە بپارێزێن؟ یان لەئێستاوە ڤێلای چل‌و حەوت ملیۆن دۆلاری لەئەمریکا، ئامادەی پێشوازی ژیانێکی نوێی شاهانەیە! ئەگەر پارتی دیموکراتی کوردستان خۆی بە خاوەی هەرێمی کوردستان دەزانێت، پێویستە بەزووترین کات مەسرور بارزانی لەپۆستی سەرۆکوەزیران دوور بخاتەوە! مەسرور بارزانی لەسەر هەردوو ئاستی ناوخۆو نێودەوڵەتی سەرۆک وەزیرانێکی شكستخواردووە. باشترین ڕێگاچارەش بۆ تێپەڕاندنی قەیرانی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکانی هەرێم، دوورخستنەوەی مەسرور بارزانی‌و سپاردنی پۆستی سەرکۆوەزیرانە بە کەسێکیتر!
.gif)
چالاک ئاغجەلەری بنەماڵەی بارزانی لە زەمەنی گەڕانەوە ی مەلا موستەفا لە روسیایەوە مۆنۆپۆلی گەورەترین پارتی سیاسیئەوسەردەمەیان کرد کە پارتی دیموکراتی کوردستان بوو ئەمەش بە هۆکاری غیابی خوێندنەوەیەکی عەقڵانی لایدامەزرێنەرانی ئەوکاتی حزب لە پەتوەند بە تێنەپەڕاندنی هەژمونی عەشائیری لە ناخایاندا ، ئاکام چانسی بارازانیوەک شۆڕشگێرێکی عەشائیری بە نفوس بە ئەرێنی شکایەوە داڵەکە لەسەر شانی گیرسایەوە و گرتنی جڵەویسیاسەتی کوردستانی عێراق بەبێ سەرئێشە حاسڵ کرد ، پاسڤ و پشتیوانی ئەم هەژموون و سەرۆک گەراییە وەکزادەی پاشخانی دیوەخان و ناوبانگ بۆ مەلا موستەفا بەدەستهات. دیارە زۆری نەبرد خوێنەوارەکان کە بەباڵی مەکتەبسیاسی ناسرابوون خواستی ڕاستکردنەوەی هەڵەکە بوون و دژ بە بارزانی وەستانەوە بەرامبەر باڵادەستی لەو شۆڕشە کە بارزانی باڵی تەواوی کێشابوو بەسەردا بەجۆرێک بەدەر لە خۆی و نزیکە خوێنەکانی تەواویدەورووبەریان بە خزمەتکار و گەدا وێنا ئەکرد و تا ئەم چرکە ساتەش کوڕ و کوڕەزاکانی بەردەوامن لەسەر ئەم فۆرمەوبەسەر کۆمەڵگەی کوردیدا تەعمیم کراوە ( بەخۆشیبێ یان بە ترشتی)!!، ئەمەش لە پێناوی بەردەوامیدان بەهەناسەیدیوەخانی نێو خۆ و مانەوەیان لەو جوگرافیا بەر تەسکەدا، هەرچەندە ئەم خەسڵەتە تەعمیم ناکرێت بەسەر کۆی خێڵو دیوخانزادەکانی تردا بەڵام لای ئەمان و نموونەکانیان بۆتە فەرهەنگ و درێژەی پێدەدەن، شەری مانەوەش بەهەرشێوەیەک بێت ئەنجامی ئەدەن لەو پێناوەدا و گرنگ مانەوەی ئایکۆنەکەیە لە سەردارێتی بەسەر خەڵکەکەدا دیارە ئەمجۆرە لە ئەدکار و خەسڵەتە بە شاڕێگەی دیکتاتۆرخوازەکان دەبینرێت. شۆڕبوونەوەی ئەم فەرهەنگە خێڵەکیە و پەردەپۆشکردنی بە سیاسەتی نەتەوەیی لەناو شۆڕشی کوردستانی عێراقدابووەتە ئەمری واقع ، لێرەوە دوای نزیک بە هەشت دەیەی ڕەبەق تروسکاییەک لە گەشەی کۆمەڵایەتی و کرانەوەیەکیسەردەمیانەی پەلکێش نەکرد، بوارێکی نەهێشتوە لە دووتوێی ئەو بەناو شۆشە نەتەوەیی و چەکدارییدا بۆهەڵوێستەکردن لە سەرخانە فیکریەکەی پەیوەند بە تێپەڕاندنی دۆخی چەقبەستووی ژیانی سیاسی و کۆمەڵایەتیکۆمەڵگەی کوردی لە کوردستانی عێراقدا . بۆخۆی پێوەری ریالیستی و لۆجیکی هەر دەستبردنێک بۆ ڕووبەرووبوونەوە و شۆڕش بەڕووی رەقیبدا پێویستی بەهوشیارکردنەوەی تاک هەیە بۆ هەرچی تێگەیشتن لە ئەسڵی پرۆسەکە، کاتێک ئەم پرۆسەیە هەستی نەتەوەیی کوردیژێردەستەی لەگەڵ خۆیدا پەلکێش کرد و تەواو لە قڵبدانی پرسەکەی ئاوێتە بە هەمان ليخنیکرد و وایانکرد هەر دەستبردنێک لەلایەن بزاوتێکی ترەوە کە لە دەرەوەی فەزای خۆیان بێت، دەیخەنە حاشییەوە و دژ بە خواستەکانی خەڵکپێناسە دەکرێت، بەدەر لەمە ملکەچی هەمان ئاراستەی سیاسی دەکەن و دەبێت بە هەمان پێخوری سیاسی خوانەکەبەڕێبکەن ، ئەمەش تا ئاست چاوەروانکراوی خۆيان ئەو جەوهەرەی فەناکرد کە تەعبیر لە پرسی کۆمەڵگەی کوردیبکات. بۆخۆی شۆڕشی چەکداری بۆ بارێزگاریکردن لە مانەوەی فیزیکی دوابژاردەیە، کاتێک رەقیبەکەت تەواوی دەرگاکانتبەسەردا دابخات بۆ هەرچی گەیشتن بە چارەسەری کێشەی نادادی بەرامبەر ئەو پرسەی تێدەکۆشیت لە پێناویدا، پێچەوانەوە لەو شۆڕشەی ئەم بنەماڵەیە بوون سەردار و خاوەن دیوەخان نەک سەرکەوتنی ئازادی بۆ گەلبەرجەستەکرد بە موفهومە عەقڵانیەکەی بەڵکو ئەم عەقڵییەتە بووە هۆی کوشتنی کۆی پێشکەوتن و کرانەوەیکۆمەڵگەکە بە جۆرێک خەتی سیادی دەیوەخانیان سەرڕێخست کە هەر بزاڤێک بۆنی کرانەوە و بەرچاوڕوونی خەڵکیلێبکرایە بەتوندی بەڕوویدا دەهاتنەوە بۆ هەرچی مانەوەی خۆیان و درێژەدان بە فەرهەنگی سیاسەتی دیوەخان وڕووپۆشکردنی بەو فۆرمەی کە پيیدەوترێت سیاسەت کردن لە فەزای کوردی و کوردایەتییدا، بۆیە هەر کەس و لایەنێکڕووی لەو دیوەخانە کردبێت یان کۆیلایەتی و گەداییان قبوڵ کردوە وەیان وەک بەرهەڵستکارێکی لاواز بەجێماوە وکۆی خەون و خواستەکانی مایەپووچ و بەدەستی خاڵی لە دووری هەوارەکەیان گیرساوەتەوە . سیاسەت کردن بەرامبەر بنەماڵەی بارزانی بوێری فیکر و هەڵسوکەوتی عەقڵانی دەوێت بۆ هەرچی خاڵیکردنەوەی ئەورەواجە قەومیەی کە هەردەم شۆێنی خۆیان مەرجەعیەتی کوردو کوردایەتیە بە معیاری سیاسی خۆیان، هاوکاتنەیارەکانیان دەخەنە ژێر باری نەتەوە و نیشتمان فرۆشی ( ١٦ ئۆکتۆبەر وەک نمونە)ەوە بۆ بەردوامیدان لەگەوجاندنی رای گشتی وەک ئەوەی لەسەری ڕاهاتوون. ڕەواجی ئەم دیوەخانە سیاسیانە وەک دەمڕاستی پرسی سیاسی و کۆمەڵایەتی خەڵکی کوردستان درێژە بەهەژموونی باڵادەستی خۆی دەدات تاوەکو ئەو کاتەی هێزێک روئیای سیاسی و دونیابینی بۆ پرسی کورد جیاوازدەبێت لە فۆرمی ئەم هێزە کە درێژە بە سوتانی خەونەکان و کوشتنی ئازادیەکان دەدات بەقورسای ئەو جوگرافیاییەیهەژموونی بەسەردا زاڵە (زۆنی زەرد)، ئەوەی دەمێنێتەوە بۆ ئەو خەونە نەرجسیاننەیە کە ئازادیە خەیاڵاویەکانیان پێتەنیوە و واقعش مانەوە بەردەوامەکەیە لەو ژیانە موزەیەفەدا کە لە هەناوی هێزە خۆسەپێنەکان ( پارتی بارزانی) ەوەئامادەیی هەیە . ئازادی و ژیانێکی باشتر بۆ خەڵکیش درێژە بەچاوەرڕوانیەکانی دەدات تاوەکو ئەو هێزە جەسورە ئامادە دەبێت بۆئەو ئومێدەی کە پێچراوە لە خۆشەویستی و ژیانێکی ئازاد و بێ سانسۆر کە شایستە بە هەر تاکێکی خەڵکیکوردستانە ! مانیفێستی دیوەخانیش لە دونیای کوردییدا ئەو پانتاییە گۆشەگیرەیە کە بەناوی دەسەڵات ودەوڵەمەتدارییەوە حوکم دەکات، وەک چۆن ئازادیش راپێچی ئەو دیو دیواری زیندان دەکات.
.gif)
ئاری هەرسین لە ئێستادا مەسەلەی دەستگیرکراوانی بادینان هەواڵی گەرم و مانشێتی سەرەکی ڕاگەیاندنەکان و، بازاڕی زبڵدانی تۆڕە کۆمەڵایەتیەکانیشی پێوە گەرمە. بێگومان هەموو داکۆکیکردنێک لە مافە سەرە تاییەکانی ئینسان لە کۆمەڵگەدا، ئەرکێکی ئەخلاقی هەموو تاکێکی نیشتیمانپەروە رو بە ئاگایە، بەڵام بە مەرجێک ئەو داکۆکیکردنە لەسەر مەبدە ئی ئینسان دۆستی و عەدالەتی کۆمەڵایەتی و سەوە ری قانون بێت. هەندێک لە کەوادری پێشکەوتووی یەکێتی نیشتیمانی کوردستان (بە ئەندامانی سەرکردایەتی و مەکتەبی سیاسیشیانەوە)، هەندێک لە ڕوناکبیران، هەندێک لە ڕۆژنامە نوسان قسەی خۆیان لەسەر ئەم بابەتە کردوە. لێرە دا بە هیچ جۆرێک هیچ کۆمێنتێکم لە سەر بیروڕای ئەو دە ستە ڕۆشنبیر و ڕۆژنامەنوسانە نیە کە نیگەرانی خۆیان لە پڕۆسەی لێکۆڵینەوە و دادگاییکردنی ئەو دەستگیرکراوانە دەربڕیوە و، هیچ پیلان و پلانێک لە پشت بیرو ڕایانەوە نیە جگە لە هەست و بیری مرۆڤدۆستانە. قسە لە سەر دەربڕینەکانی سەرکردایەتی یەکێتی و کوڕی دادوەری بەڕێز کاک موسڵیح گەیلانیە. ئەو هەندە لە یەکێتیەکان، لە نیگەرانی ئەوروپا، ڕێکخراوی بەناو نەتەوە یەکگرتوەکان و ئەمەریکا لەسەر کەیسی دەستگیرکراوانی بادینان زۆر نیگەرانن. لە میانمار و کامبۆجیا گردۆڵکە لە کەللەسەری مناڵ، ژن، پیر و گەنجی بێتاوان دروست ئەکرێت… مناڵانی غەززە لەسەر سفرەی نانخواردن و لە شیرینەخەودا بۆمباباران ئەکرێن… کۆماری ئیسلامی ئێران هەفتانە پەتی قەنارە ئەکاتە ملی خەڵکی کورد… نرخی نەوت و ئەڵماسی نیجێریا خوێنی ڕەشپێستەکانە لە پێناو قازانجی کۆمپانیا قۆرخکاریەکانی خۆر ئاوا… کەچی ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ، ڕێکخراوی بەناو نەتەوە یاکگرتوەکان و پارلەمانەکانی ئەوروپاو ئەمەریکا بەو هەموو هێزە ئابوری و سەربازیانەیانەوە مێش میوانیان نیە…! ئەرێ ئەم برادەرانە لە چی نیگەرانن؟… لە پێشێلکردنی مافەکانی ئینسان لە هەرێمی کوردستانی عێراق؟… یان لە بەرتەسک بوونەوەی فەزای ئازادی ڕادەربڕین؟… یانیش هەڵبژاردن نزیک ئە بێتەوە و برادەران بانگەشەی پێشوەختیان ڕاگەیاندوە؟… مەسەلەکە چیە؟… لای ئەم برادەرانە دوو جۆر پارتی هەیە. پارتیەک کە دیموکراتخوازە، مەدەنیە، ڕێز لە ئازادیەکانی ئینسان لە کۆمەڵگەکەماندا دەگرێت و معامەلەی خۆشە. پارتیەکەیتر عەقڵیەتی موخابەراتی هەیە، توندڕە وە و معامەلەی ناخۆشە. دیسانە وە ئەپرسین: بەڕاست مەسەلە چیە؟… ئەم تەحلیل و دەستەبە ند یە ی ئەم برادەرانە بۆ پارتی ئەکەن، لە خۆشەویستی پارتیە؟… یان دەربڕینێکی ڕاستگۆیانەی خەو و ئارەزوی خۆیانە؟… ئایا برادەران، بەڕاستی ئەندامێکی بنەماڵەی بارزانیان پێ مەدە نیتر و میانڕە وترە لەوانیتریان؟… یان مە سەلە هەوڵێکی گشتگیر و (مەدروسە) بۆ شەق کردنی بنەماڵەی بارزانی (فرق تسد)؟… وە ڵامی ئەم پرسیارانە بۆ خەڵکی کوردستان دەهێڵمەوە کە زۆر باش ئەزانن ئێمەش و یەکێتیش و هەموو حیزبەکانی تری کوردستان (بە کۆن و نوێمانەوە) نە خێری زیندە ین و نە فریشتەین و، هەر یەکەمان کەموکوڕی و هەڵەی خۆمان هەیە. دواجار ئومێدە کەی برادەران لەسەر ئینشیقاقی ناو بنەماڵەی بەرزانی هەڵچنراوە، چونکە لەت بوونی بنەماڵەی بەرزانی واتە مەرگی پارتی. بنەماڵەی بەرزانیش ئەبێت پاش زیاد لە ١٠٠ ساڵ خەبات و تێکۆشان، قسەی خێر و شەڕ لێک جیا بکەنەوە و، لە و ڕاستیە ش تێگەیشتبن کە شەق بوونیان یەکسانە بە سڕینەوەیان لە مەیدانی سیاسی کوردستان بۆ هەتا هەتایە…! ئەمڕۆ نوسراوێکم بەرچاو کەوت کە لەلایەنی کوڕی کاک موسڵیح گەیلانی، یەکێک لە دادوەرەکانی کەیسی دادگایی کردنی دەستگیرکراوانی بادینانەوە نوسراوە (بە پێی هەواڵە کەی کە بڵاو بۆتەوە). دیسان پرسیار: مەعقولە کەسێک کوڕی دادوەر بێت و قسەی لەسەر حوکمی دادگا هەبێت؟… بە چ حەقێک کوڕی دادوەر حوکمی ئیعدام بۆ گومانلێکراو یان تاوانبارێک دەر ئەکات؟… عەجەبا ئەگەر کوڕی دادوە ر بەم زمانە شڕە جنێوفرۆشە داکۆکی لە باوکی بکات، ئەبێت لە ماڵەوە چ پەروەردەیەک درابێت…؟ عەجەبا ئینسانی بە ئەدە ب لاسایی کردار و گوتاری کەسانی بێ ئەدەب ئەکاتەوە؟… مەسەلەکە چیە؟… ئەم پرسیارانەش با بەرەوڕوی دادوەری بەڕێز کاک موسڵیح گەیلانی ببێتەوە.
سەردار هەركی . كەیسی بادینان رەهندێكی نێودەولەتی وەرگرتوە و بویتە زەنگێكی مەترسیدارە ودەبێت چارەسەری گونجاو و حەكیمانەی بو بدوزرێتەوە لەسەر بنەمای سەروەی راستەقینەی یاسا و سەربەخوی دەستەڵاتی دادوەری . . بەپرسەكانی هەرێم هەرچی زوە دەبێت چارەسەری لەت لەت بون و بەجەمسەر بونی قولی كومەڵگای كورستانی بكەن نەك قولتر كردنی . . بژاردەی كەلە رەقی و عینادی انتحاری سیاسیە و سود بە هیچ لایەنێك ناگەینیت بەلكو زیانە بوَ هەموان. لە دێر زمانەوە پەیوەندیەكی راستەوخۆ هەیە نێوان پرسی گەلی كوردستان و دیمكراتیەت , هەر كاتێك دیمكراتیە یان نیمچە دیمكراتیەت لەو وڵاتانەی كە مللەتەكەمان تێدا دەژیت بە هێز بوە پرسی گەلەكەمان بەرو پێشوەچون و كەشەكردنی بەخوَە بینیوە , پێچەوانەكەشی بە هەمان شێوە راستە , هەربویە شورشی نوێی گەلەكەمان دروشمی مافی چارەنوسی بۆ گەلی كوردستان و دیمكراتیەت بۆ عراقی هەلگرتبوو . واتە یەك لە بنەماكانی ستراتیجیەتی مللەتەكەمان بۆ بەدەست هێنانی مافەكانی پیادە كردن و پتەو كردنی دیمكراسیەت و بهاكانی لە ئازادی روژنامەگەڕی و ئازادی دەڕبرین و گشت مافەكانی تری مرۆڤە , و دابین كردنی ژیانەكی ئاسودە و پڕ كەرامەت بۆ هاولاتیانی كوردستانی ئامانجێكی پیروزە كەمتر نیە لە حەزی ژیان ناو قاوەرەكی نیمچە سەربەخو. واتە بە نمونەی جوان و سەرنج راكێش هەم وڵاتمان بەهێز دەكەین و هەم پێشتگیری نێودەولەتی زیاتر بەدەست دێنین . بەداخەوە ئەوە ئیستا لە كوردستان دەگوزەرێت و پیادە دەكرێت ریك پێچەوانەكەیتی و مەلەكردنە پێچەوانەی شەپول , ئەم راستیە بە زەقی لە كەیسی گرتنی چالاكوانانی بادیان بەدی دەكرێت , و كاردانەوەكانی ناوخویی و دەركەی ئەم راستیەی دەسلمێنێت , لە ئاستی ناوخویی ( هەلوێستی یەكێتی و بزوتنەوەی گوران و كومەلی دادپەروەری و حزبی شیوعی كوردساتانی .....) لە ئاستی دەرەكیش ( بەیانامەكانی كونسلگەریەكانی ئەمریكا و ئەلمانیا و فرنسا و كندا و یەكێتی ئوروپا ....)و هەروەها لە راپورتی نەتەوە یەكگتروەكان- ئۆفیسی عراق UNAMI لەسەر هەمان بابەت زۆر بە ئاشكەرا باس لە پاشەكەشی بەهاكانی دیمكراسیەت لە هەرێمی كوردستان وكوتپەند كردنی ئازادی دەڕبرین دەكات . ئەوەی مایەی نیگەرانیە بەرپرسە پەیوەندارەكانی هەرێمەكەمان تاكو ئیستا بژاردەی كەلە رەقی و عینادیان هەلبژاردوە كە ئەمە انتحاری سیاسیە و سود بە هیچ لایەنێك ناگەینیت بەلكو زیانە بۆ هەموان , سیاسەتی نەعامە و پشت گوێخستنی رەنگدانەوەكان وڵاتەكەمان بەرو هەڵدێر دەبات چونكە كەیسی بادینان رەهندێكی نێودەولەتی وەرگرتوە و بویتە زەنگێكی مەترسیدارە ودەبێت چارەسەری گونجاو حەكیمانەی بو بدوزرێتەوە لەسەر بنەمای سەروەی راستەقینەی یاسا و سەربەخوی دەستەڵاتی دادوەری . هەروەها بەپرسەكانی هەرێم هەرچی زوە دەبێت چارەسەری لەت لەت بون و بەجەمسەر بونی قولی كومەڵگای كورستانی بكەن نەك قولتر كردنی.
.gif)
حسێن عەلی شەریف دەربڕینی هەست و سۆزی موسڵمانێکی ئاسایی کورد بۆ هەر گەلێکی تری موسڵمان، لە نێوانیشیانا (عەرەبی فەلەستین) کاردانەوەیەکی ئاساییە و ئەکرێت هەر ڕوداوێکی لەمشێوەی ئەمڕۆ کار بکاتە سەر لایەنی سۆزداری ئەو کەسە. بەڵام بۆ ئەو حیزبە ئیسلامیانەی کە لە شوێنی گەرمەوە زمانیان شتێکی تر ئەڵێت و هەڵس وکەوتیان شتێکی تر ئەنوێنێت، بۆ ئەو پیاوە بانگخوازە ئیسلامیانەی کە دەیان ساڵە جگە لە هونەری هاوارکردن و دۆعاتێکردن، شتیکی تر نازانن، جۆرێکی ترە! چونکە ئەو کاتەی موسڵمانێکی سادە و بێئاگا لە دونیای سیاسەت و زانیاری فرمێسک بۆ هاودینێکی عەرەبی هەڵبڕێژێت، مایەی لۆمەکردن نیە و بگرە ئەبێت ڕێزیش لە خەمباریەکەی بگیرێت، بەڵام بۆ ئەو حیزبە ئیسلامیانە، یان ئەو بە ناو بانگەوازخواز و مەلا و دکتۆر و داعیانەی کە باش لە دونیا ئاگادارن، جگە لە خەڵک فریودان و خۆ خەڵەتاندن هیچ شتێکی تر نیە. چونکە هەر فیشەکێک کە ئیسرائیلیەکان بەرە و ڕوی عەرەبەکان بیتەقێنن، بەشێکی پارەکەی موسڵمانان خۆیان ئەیدەن! ساڵانە ملیۆنەها موسڵمانی دونیا سەردانی سعودیە ئەکەن و پارە ئەبەنە ئەو وڵاتە، دیارە بە کوردە موسڵمانەکانیشەوە، ئایا لە خۆتان نەپرسیوە ئەو پارە بۆ کوێ ئەڕوات؟ بێگومان ئەو پارە بۆ هاریكاری برسیەكانی سۆماڵ و ئاوارەكانی سوریا نەڕۆشت، بەڵكو ئەڕوات بۆ خەزێنەكانی ئەمەریكا! تەنها لە سەردەمی دەست بەکار بوونی دۆناڵد ترامپا لەیەک مامەڵەدا، سعودیەکان بڕی ٣٥٠ ملیار دۆلار زیاتر چەک و تەقەمەنیان لە ئەمەریکا کڕی! ئەو چەکانە بۆ ئەوە بەکار نەهاتن کە قەسفی تەلئەبیب و حەیفا و ئۆرشەلیمی پێبکرێت، بەڵکو ئەو چەکانە هەموی بۆ گیانی موسڵمانانی یەمەن و عێراق و سوریا بوو . پارەی چەکەکان بۆ ئەمەریکا ڕۆشت، لەوێشەوە بۆ ئیسرائیل. چونکە هەمو پارەیەک بۆ ئەمریکا ڕاستەوخۆ نیوە زیاتری ئەڕوات بۆ ئیسرائیل. لە سەر و بەندی جەنگی سوریا و عێراقدا زۆرینەی هەرەزۆری بانگەوازخوازە سعودی و عەرەبیەکان جاڕی جیهادیان دا و سەدان هەزار منداڵی خەڵکیان ناردە بەرەکانی جەنگ، بەڵام تاکە یەک کەس لەوانە نە خۆی ڕۆشت و نەمنداڵیشیان ڕۆشتن بۆ ئەو جیهادە. ئیسلامیە توندڕەوەکان و موجاهیدەکانی موسڵمانان بۆ گیانی خەڵکی شیعەی عێراقی و شیعەی سوری و کوردی داماو و ئێزیدی بێکەس ، وەک گورگی برسی شەڕیان ئەکرد و گیانی خۆیان بەخت ئەکرد، بەڵام وەکچۆن هیچ مەلا و داعیە و بانگەوازخوازێکی دونیای ئیسلامی و عەرەبی هەرگیز جاڕی فەتوای جیهادیان دژی ئیسرائیل نەداوە، ئاواش هیچ مونافقێکی بە ناو موجاهید نەڕۆشتە جەنگی ئیسرائیل. لەم ساڵانەی دواییدا زۆرینەی وڵاتە عەرەبی و ئیسلامیەکان کلکە لەقێ ئەکەن بۆ تەتبیع کردنەوەی پەیوەندیەکانیان لەگەڵ ئیسرائیل. کار گەشتۆتە ڕادەیەک کە سعودیەکان داوای لێبوردن لە جینۆسایدی بەنی قورەیزە بکەن کەبەر لە هەزار و چوارسەد ساڵ ڕویداوە! نەفرەت لە جەنگ لە هەر کوێی ئەم دونیایەدا ڕووبدات، بەڵام کە ئێوە هێندە دڵگەرم و دڵپڕن بۆ ئەو میلەتەی کە هەمیشە لە سەنگەری دژایەتی کوردا وەستاون، دەی تەنها یەکجار وەک واجبێکی دینی و ئەخلاقیش یەک دڵۆپە فرمێسک بۆ ئەو هاوزمان و هاودینا نەتان بڕێژن کە بەدەستی سوپای تورکیا قەتڵ و عام ئەکرێن. بگرین بۆ قودس، بەڵام کۆبانی و شەنگال و عەفرین و دەرسیمیش پێویستی بە گریان هەیە. بگرین بۆ ئەو فەلەستینیەی کە بەر لە خۆ تەقاندەوە ئەکوژرێت، بەڵام دوو فرمێسکیش هەڵڕێژن بۆ ئەو گەنجە سنەییەی کە بە سڵنگەوە لە ناو سەنتەری شاردا بە دەستی کۆمارە ئیسلامیەکەی هاوڕێتان هەڵئەواسرێت . ئیسرائیل بە دۆعا و پاڕانەوە و نوکە نوک ناڕوخێت، یەهودیەکان بە جنێو و ئاڵا سوتاندیان ناکەون، ئەوان بە هۆلۆکۆست نەفەوتان و بوونە خاوەنی یەکێک لەبەهێزترین دەوڵەتەکانی دوونیا. من خۆزگەم ئەخواست کە بکرایە لە ناو سەنتەری شارەکانی کوردستاندا پاس ڕیز بکرایە و موجاهیدی بگواستایەتەوە بۆ بەرەکانی جەنگی دژ بە ئیسرائیل، بۆ ئەوەی ئەو کات قونی ڕەش و سپی دەربکەوتایە و بمانبینیبا جەماعەتی نوکە نوک کەری فەیسبووک چەند دانەیان سەرئەکەوتن! بۆ ئەوەی بمانبینیایە چەند مەلا و بانگەوازخواز و حاجی پەرلەمانتار و دکتۆری ئیسلامی سەرئەکەوتن! نەفرەت لە جەنگ، شادی و کامەرانی و پێکەوە ژیان بۆ تەواوی گەلانی دونیا بە یەهودی و موسڵمان و مەسیحی و بێدین و بودی و هندۆسەوە. ئارامی بۆ گەلانی دونیا بە کورد و یەهودی و عەرەبیشەوە! خاتیمەی کەلام: ژمارەی ئەو فیشەک و بۆمبانەی لە دوای جەنگی جیهانی دووهەمەوە ، موسڵمانان دژی یەکتر بەکاریان هێناوە. ژمارەی ئەو کوژراوانەی کە عەرەب و موسڵمانەکان لە چل ساڵی ڕابوردوودا لەجەنگی دژ بەیەکتریدا داویانە، بەشی ئەوەی ئەکرد پێنج دەوڵەتی وەک ئیسرائیلی پێ لەناوبەریت. دەی کەواتە زۆر بەکورتیو کرمانجی ، ئیسرائیل هەتا بێت بەرە و پێشکەوتن و بەهێزبوون ئەچێت و دونیای ئیسلامیش هەتابێت بەرە و کاولبوون و وێرانبوون!
ئاریان رەئوف دۆسیەی کوشتنی خاشقچی پەیوەندیە ستراتیژیەکانی ئەمریکا و شانشینی سعودیەی گەیاندوەتە ئاستێک کە کەس چاوەروانی ئەوەی نەدەکرد ئەمریکا پەیوەندیە دیپلۆماسیەکانی لەگەڵ هاوپەیمانێکی گرنگی و ستراتیژی خۆی لە رۆژهەڵاتی ناوەراست بکات بەو ئاستە پەراویز بخات. ئەگەر لەسەردەمی ئیدارەی ترەمپدا ئەم پرسە تارادەیەک بەو پەراویزخستن و ئاڵۆزیە نەبوو بەڵام لە سەردەمی ئیدارەی جۆبایدن ئەمە رونتر دەرکەوت جۆبایدن لە زاری وەزیری دەرەوەی ئەمریکا ئەوەی راگەیاند" پێویستە پەیوەندیەکانمان لەگەڵ سعودیە هاووێنەی بەهاکانی ئازادی و مافەکانی مرۆڤ بێت"، ئەگەرچی سعودیە بە سەرۆکایەتی محمد بن سەلمان وەرچەرخانی گەورەی مێژووی هێنایە کایەوە ئەویش کرانەوەی لە کۆمەڵگایی داخراوی لە سعودیە هێناوەتە کایە کە خەونی وڵاتانی رۆژ ئاوا بوو، بەڵام ئەو گۆرانکاریە بنچینیە نەیتوانی وێنەی خاشقچی ون بکات، دۆخی دیپلۆماسی سحودیە لە پەراویز خستن رزگار بکات. رەنگە دۆسیەی خاشقچی گریمانەی شرۆڤەکردنامان بۆ دۆسیەی سزادراوانی بادینان لە هەرێمی کوردستان ئاسانتر بکات، ئەگەرچی دۆسیەی خاشقچی پەیوەندی بە تیرۆرکردنەوە هەیە نەک سزادان لە رێگەی دامەزراوەی دادوەری، بەڵام بۆ پرسی پەیوەندیە دیپلۆماسیەکان لێکەوتەکانی زۆر نزیکن، و رەنگە خراپتریش بن چونکە هەرێمی کوردستان بە دەر لەوەی کە دەوڵەت نیە لە هەمانکاتدا پێگەکەی لە رۆژهەڵاتی ناوەراست هێندەی سعودیە نیە بۆ پاراستنی بەرژوەندیەکانی ئەمریکا. لیرەوە دێمە سەرباسی دۆخی پەیوەندیە دیپلۆماسیەکانی هەرێمی کوردستان لە رابردوداو، وەک رونە سەرەرای هەموو ئەو کەمووکورتیانەی لە دامەزاراوەی بونی پەوەندیە دەرەکیەکانی هەرێمی کوردستان لە پێش ریفراندۆم هەبوون، بەڵام هەرێمی کوردستان بە هۆی پێگە گرنگەکەی لە عێراق و گەوشانەوەی ئابووری و بونی ئاسایش و ئارامی وهەروەها بونی سامانی سروشتی بە تایبەت نەوت، هەروەها وەک پەناگەیەک بۆ ئاوارەکان و بەرەنگاری بونەوەی تیرۆر لە ناوچەکەدا، ببوە ناوەندێکی گرنگ بۆ ناوەندە دیپلۆماسیەکانی وڵاتانی خاوەن بریار لە ئاستی نێودەوڵەتی و هەرێمی. هەروەها لە دەروەی هەرێمیش لە ئاستی باڵا پیشوازی لە سەرۆکی هەرێم و سەرۆک وەزیران و سەرۆکی پەرلەمان دەکرا، هەموو ئەمانەش جێگەی ئومێدبون کە هەرێمی کوردستانی کردبوە ئاکتەرێكی نادەوڵەتی کارا لە بواری دیپلۆماسی و پەیوەندیە نێودەوڵەتیەکان، و وڵاتانی زلهێزیش پشتیوانی هەرێمیان دەکرد چ بە پاڵپشتی سەربازی یان مرۆی بێت بە دەر لەوەی وەک پارێزەرێکی هەمیشە لە کیشەکانیدا لە گەڵ بەغداد فشاریان دەکرد لە بەرژەوەندی هەرێمی کوردستان. بەڵام دوای ریفراندۆم هەرێمی کوردستان توشی پەراوێزخستنیکی توند بوەیەوە لە بواری دیپلۆماسی، وەک سزایەک لە لایەن ئەو وڵاتانە کە هەرێمیان لە بە ئەنجام گەیاندی ریفراندۆم بە ئاگا هێنایەوە ئەم پەراویزخستنە بەکارهێنرا، کە ئەنجامەکەی پەیوەندیە دیپلۆماسیەکانی هەرێمی کوردستانی خستە ئاستێکی زۆر خراپ، و ئەو پێگەی کە هەیبوو لە ئاستی نێودەوڵەتی وئیقلیمی لە دەستی دا . لە سەرەتای ساڵی ٢٠٢١ ەکەوە جۆرێک لە جوڵەی دیپلۆماسی لە لایەن هەرێمی کوردستانەوە دەستی پێکردوە بە تایبەت لە لایەن دامەزراوەی سەرۆکایەتی هەرێم چ لە ئاستی ناوخۆی عێراق بێت یاخود لە ئاستی نێودەوەڵەتی بێت، کە لە لایەن چاودێرانەوە ئومیدی ئەوەی لی دەکرا سەرلەنوێ هەرێم پێگەی خۆی لە پەیوەندیە دیپلۆماسیەکان بگەرێنێتەوە ئەگەر لە ئاستێکی سنورداریش بێت. بەڵام بەداخەوە دۆسیەی حوکمدراوانی بادینان دوبارە هەرێمی کوردستان وا خەریکە ئەباتەوە بۆ ئاستی پەراوێزخستن بەتایبەت دوای ئەوەی بەشێک لە کۆنسڵخانەو نوێنەرایەتی وڵاتان لە هەرێمی نیگەرانی خۆیان بە ئاشکرا راگەیاندوە، زۆرینەی ئەو ولاتانەش کە نیگەرانیان دەربریوە لەوانەن کە لە رابردودا هەمیشە پاڵپشت وپشتیوانی هەرێمی کوردستان بوون بە هۆی ئەوەی تارادەیەک خۆ ئەگەر بە روکەشیش بوبیت پابەدنی خۆی راگەیاندوە با پاراستنی ئەو بەهایانەی کەلای ئەو وڵاتانە گرنگ بوون وەک پرسی ئازادی رادەربرین و و ئازادی کاری رۆژنامەوانی و مافەکانی مرۆڤ، هەربۆیە هەرێمی کوردستان دەیپاراستن و پەیوەندی دیپلۆماسیان لەگەڵ ساز ئەدان وەک ئاکتەرێکی نادەوڵەتی لە ئاستی زۆر بەرز پێشوازیان لە سەرکردەکانی هەرێم دەکرد. بەڵام ئەم پاشەکشە ترسناک و مەترسیدارەی هەرێم لە پرسی ئازادی رادەربرین و ئازادی کاری رۆژنامەوانی جا پاساوەکەی هەرچی بێت، وا دەکات وڵاتانی پاڵپشت و هاوپەیمانی هەرێمی کوردستان تەواو متمانەیان بەو بانگەشانە نەمێنێت کە هەرێمی کوردستان لەرابردو ئێستاشدا بانگەشەی بۆ دەکەن. نێگەرانیەکانی رۆژانی رابردوی ئەمریکا و فەرەنسا و ئەڵمانیا یەکێتی ئەوروپا دەرخەری ئەم راستەیەن کە ئەگەر هەرێمی کوردستان چاو نەخشێنێتەوە بە پرسی سزادراوانی بادینان، ئەوا ئەمجارەیان بەشێوەیەک لەروی دیپلۆماسیەوە پەراوێز دەخرێت کە لە مێژووی هەرێمی کوردستاندا بەراوێزخستنی وەهای بەخۆوە نەبینیبێت، بەدەر لەوەش ئەو پێگەی خۆی لە دەست دەدات و ناوبانگی خراپ بۆ خۆی مسۆگەردەکات . بە مانایەکی تر ئەو هەوڵ و جوڵە دیپلۆماسیانەی کە لە ماوەی رابردودا ئومێدیان لی بەدی دەکرا دوبارە دەگەرێنەوە بۆ خاڵی سفر و بە ئاسانیش جارێکی تر جوڵەی لەو شێوانە نایەنەبون چونکە هەرێمی کوردستان متمانەی هاوپەیمانەکانی بە تەواوەتی لە دەست ئەدات، بە تایبەت ئەمریکا چونکە ئێستا سەردەمی ئیدارەی جۆ بایدنە و تارادەیەک وابەستەیە بە بەهای ئازادی رادەربرین ئازادی کاری رۆژنامەوانی و پاراستینی مافەکانی مرۆڤ و دیموکراسی.
.gif)
زەبەنگ بەهادین لە ساڵی 2017 دا بارزانی باوک بێ وەرگرتنی رەزامەندی ووڵاتانی هاوپەیمانان و بەرەنگار بوونەوەی ووڵاتانی دراوسێ تاکڕەوانە ریفراندۆمی ئەنجامدا ، هەموانیش بینیمان ئەنجامەکەی لەدەست دانی بەشێکی زۆری خاکی کوردوستان بوو کە بە خوێنی رۆڵەکانی کورد ئازاد کرابوو ، لە هەمان کاتدا زویر بوونی ئەو وولاتانەی پێش ئەو بەروارە پشتگیری کوردیان دەکرد ، ئەمەش سەرەنجامی بڕیاری تاکە کەسی و بێ بەرنامەی و گوێ نەگرتن بۆ شارەزایانی سیاسی لە ناوچەکەدا بە تایبەت ئەمریکیەکان، لەپاش ئەو شکستە گەورەیە بارزانی برازا توانی کەمێک لە هاوکێشەکان ڕاست بکاتەوە بەلام دوای داڕمانێکی زۆری ماڵی کورد. لە ئێستادا هەمان سینارێو دووبارە دەبێتەوە بەلام بە بەرگێکی جیاوازەوە کە هاوتەریبە بە بابەتی ریفراندۆم ، زیندانی کردنی چالاکوانی سیاسی و رۆژنامەنووسان لە بادینان چۆتەوە قاڵبی ریفراندۆمەکەی بارزانی لە ڕووی بەدەنگەوە هاتنی وولاتانی زلهێز و بەرز بوونەوەی دەنگی شەقامی کوردی لە بەرپەرچدانەوە و و رەتکردنەوەی کۆتا بڕیاری دادگا، لە سەرەتای زیندانی کردنی چالاکوانانی بادینان سەرۆکی حکومەت لە کۆنگرەیەکی میدیای دا تایبەت بە پرسی بودجە و مووچە کۆمەلی تۆمەتی درکان لەسەر چالاکوانە زیندانی کراوەکان وەک ئەوەی بڕیاری کۆتای دادگای درابێت ، لەو کاتەدا تۆمەتەکانی ئاراستەی چالاکوانانی سیاسی بادینان کرا شێواندنی دۆخی ناوخۆی هەرێم و پلان دانان بۆ کاری تیرۆریستی دژی کونسوڵگەری و بارەگای و ولاتان بوو لە هەرێم لەگەل کۆمەلێ تۆمەتی دی، ئەمە لە کاتێکدا بوو زیندانی کراوان نەچووبوونە بەر دەم دادگا، سەرەنجام دادگا بڕیاری زیندانی بۆ چالاکوانان دەرکرد بە تۆمەتێک کە هەر یەک لە کونسوڵگەری ئەمریکاو و ئەلمانیاش تاوانبار دەبن لەگەل ئەماندا بە پێی بڕیاری دادگا ، تا ئێرە بابەتەکە یاساییە و جێی دەهێلین بۆ شارەزایانی بواری یاسای. ئەوی ئێستا بابەتی زیندانیانی بادینان هاوتەریب دەکات بە ریفراندۆمەکەی بارزانی ئەو هەموو دەنگە نارازیەیە کە داوای ئازادکردنی ئەو چالاکوانانە دەکات، لە پاڵ ئەمەشدا هەر یەک لە کونسولگەری ئەمریکی و بەریتانی و ئەلمانی و کەنەدی تەنانەت ئەوروپاش داوای پێداچونەوە بە بڕیارەکەی دادگا دەکەن و داوای ئازادی رۆژنامەگەری دەکەن لە کوردوستان، لەگەل ئەم هەموو دەنگە ناڕازییە بەلام بارزانی کوڕ گوێ ناگرێت و لەسەر بڕیارە سەرەتای یەکەی سوور دەبێت، رەنگە ڕواڵەتی بابەتی ریفراندۆم و زیندانیان بادینان جیاواز بن بەلام لە سەرەنجام هەردوکیان هەمان رەنگدانەوەی خراپیان دەبێت بۆ سەر ئەزمونی هەرێمی کوردوستان، بە دڵنیای ئەگەر ئەو بڕیارە پێداچوونەوەی پێدا نەکرێت ئەنجامی نەرێنی زۆری دەبێت لە داهاتودا. وەک چۆن بارزانی برازا توانی دوای ریفراندۆم کەمێک لاسەنگی هاوکێشە کانی دوای ریفراندۆم رێکبخاتەوە ئێستاش بە هەمان شێوە هەمان فرسەت لە بەردەم سەرۆکی هەرێمە کە بە بڕیارێکی سەرۆکایەتی زیندانیانی چالاکوانە کانی بادینان ئازاد بکات و دەرگای ئاشتەوای بکاتەوە بۆ جارێکی دی، بۆ رازیکردنی شەقامی کوردی و نیشاندانی وێنەیەکی جوان بە ولاتان تاکە رێگا ئازایەتی و بڕیاری دروستە لە لایەن بارزانی برازا کە لە ئێستادا سەرۆکی هەرێمە و دەسەلاتی ئەو لێبوردنەی هەیە. ،
.gif)
ساڵح ژاژڵەیی پەڕلەمانی كوردستان لە دانیشتنی نا یاسایی ژمارە (1 ) ڕۆژی 6/1/2021 بە دەركردنی یاسای ژمارە (1) ساڵی 2021 خۆی خستۆتە هەڵەیەكی زۆر گەورەو پڕمەترسیدارەوە . بە پێی ئەو یاسایە شەرعیەت دراوە بە تاڵان فرۆشی موڵك ماڵی دەولەت لە لایەن سەرۆكایەتی ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستانەوە بەدەر لە هەموو ڕێنمایە یاسییەكان . بەڵام بە پێیی یاسا موڵك و ماڵی دەوڵەت تەنها بە بڕیاری دەسەڵاتی تایبەتمەند لە كاتی هاتنەدی بەرژەوەندی گشتی دەفرۆشرێت یان بەكرێ دەدرێت بە مەرجێك لە بڕیارەكەدا جۆر و خەسڵەت وبڕی ئەو موڵك و ماڵە دیاری بكرێت كەبۆ فرۆشتن یان بە كرێدان دیاری بكرێت . خۆ ئەگەر بڕیاری فرۆشتن یان بە كرێدان درا دەبێت : سەرەتا لیژنەی خەمڵاندنی بۆ پێك بهێنرێت و ئیعلان بۆ فرۆشتن و بەكرێدانی موڵكو ماڵی دەوڵەت بكرێت بۆ ئەوەی خەڵك شانسی ئەوەی هەبێت بەشداری كێ بڕكێكە بكەن . بەڵام كارەساتەكەو هەڵە گەورەكە ئەوەیە كە لە مادەی (34) بەشی دووەمی یاساكە بەدەق هاتوەو دەڵێت ( ئەنجومەنی وەزیران بۆی هەیە لە كاتی پێویست بڕیار بدات بە فرۆشتنی موڵك و ماڵە گوازراوەو نەگوازراوەكانی دەوڵەت یان بەكرێدانیان بەدەر لەوڕێكارانەی لەم یاسایەدا دەقیان لەسەر كراوە . واتە لە ئێستادا سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران و جێگرەكەی دەتوانن ڕێك بكەون و هەرچی ئەرزو ئاوی ئەم وڵاتە هەیە بیفرۆشن و كەسیش بۆی نابێت نقەی لێوەبێت چونكە لە پەڕلەمانەوە شەرعیەتیان پێدراوە . بۆ ئاگاداری هەموو لایەك ئەم یاسا نوێیەی پەڕلەمانی كوردستان دەری كردوە هیچ جیاوازییەكی نییە لەگەڵ یاسا كۆنەكەی ژمارە ( 32)ساڵی 1986 سەردەمی حوكمی بەعس تەنها زیادكردنی دەسەڵاتە بۆ سەرۆكایەتی ئەنجومەنی وەزیران . هەر لەبەر ئەوەشە ناوی هەموار كردنی یاسای ( 32) لێ نەنراوە و بەیاسایەكی نوێ دەركراوە !!. جەماوەری خەڵك كوردستان ، ڕۆشنبیران ، خەمخۆرانی ئەم وڵاتە هەمومان ئاگادارین و باش ئاگاداری بارۆدۆخی هەرێمی كوردستانین . ئەوەتا بەئاشكراو بە بەرچاوی هەمومانەوە سامانی ئەم وڵاتە لە لایەن جۆت دەسەڵاتی پارتی و یەكێتی ، كۆی سامانی ئەم وڵاتە بە تاڵان دەبەن و بە بەهانەی نەبونی پارەوە موچەكانمان بۆپاشەكەوت دەكەن و ئێستاش بە لێبڕینەوە موچەی هاوڵاتیان دەدەن ، لە كاتێكدا تەنها داهاتی نەوت زۆر زیاترە لە كۆی موچەی موچە خۆران . لە كاتێكدا سەرۆكایەتی ئەنجومەنی وەزیران دەسەڵاتی ڕەهایان نییەو بە پێیی یاسا بۆیان نییە هیچ بڕێارێك بدەن بۆ فرۆشتنی موڵكو ماڵی دەوڵەت بە دەر لە ڕێنماییە یاساییەكات ، هەرچی زەوی باش هەی بە ئارەزوی خۆیان دەستی بەسەردا دەگرن و بەناوی كۆمپانیای وەهمیەوە بۆ خۆیانی دەبەن هەرچەندە خەڵك هاوار دەكات و بەشێك لە ئەندام پەڕلەمانەكانیش بەدوادا چون بۆ ئەوە دەكەن ، بەڵام كەس نییە وەڵام بداتەوەو گوێ بەقسەی كەسیش نادەن ، چونكە ببڕو بكوژ هەر خۆیانن . ئەی كەواتە لێرە بەدواوە دەبێ چی بكەن كە سەرۆكایەتی پەڕلەمانی كوردستان بە یاسا دەسەڵاتی پێدابن بە ئارەزوی خۆیان موڵك و ماڵی دەوڵەت بەدەر لە ڕێنماییەكان بفرۆشن یان بۆخۆیانی ببەن . لێرە بە دواوە یەكێتی لە سنوری خۆیی و پارتیش لە سنووری خۆی بێترس ئەوەشی ماوە حەپەلوشی دەكەن . ئەگەر 200 دۆنم زەوی بە یەك دیناری قەڵب بفرۆشن یان بیدەن بە كۆمپانیاكانی نزیك لە خۆیان ، كەس ناتوانێت پرسینەوەیان لەگەڵ بكات ، چونكە پەڕلەمانەكەی بەناو نوێنەری هاوڵاتیان دەسەڵاتی ڕەهای پێ داون . ئەم یاسا تازەیە لە 18 ی ئەم مانگەوە دەكەوێتە بواری جێبەجێكردنەوە و دوو مانگ بەسەر دەركردنێدا تێدەپەڕێت . ئەگەر بە نمونە شاری سلێمانی بهێنمەوە هێشتا ئەم یاسایە نەخراوەتە بواری جێبەجێكردنەوە دەبینی هەرچی زەوی باش و بەنرخ هەیە دەستی بەسەر دا گیراو ئەوەتا ئێستا كار گەیشتۆتە باسی فرۆشتنی قوتابخانەكان و فرۆشتنی خەستەخانەی فێركاری و بینای مەحكەمەی كۆن دەكرێت بە كەرتی تایبەت تەنانەت لە هەندێ شوێن ئەو زەویانەی بۆ باخچەش دیاری كراون ، دەستیان بەسەردا گیراوە . بەنزینخانەی چاڵەكە نزیك دادگای سلێمانی دوڕیانی سەرچنار بڕیار وابو بكرێـە باخچە بۆ جوانكردنی شارەكە ، ئەوەتا خەریكن تاوەری نیشتەجێبونی لێدروست دەكەن . بە سەدان پارچە زەوی بەبێ ئیفڕاز هەوایی دابەش كراون. لە ڕاپۆرتێكی تایبەتدا باسی زیادەڕەویەكانی ناو شاری سلێمانی دەكەم و گومانیشم نییە ئەوەی لە سنووری پارتی كراوەو دەكرێـت دوو ئەوەندەی سنووری یەكێتییە ، بۆ داهاتوش خوا ڕوحم بە هەمومان بكات و ئەگەر بێدەنگ بین خۆشمان دەفرۆشن . داواكارم لە هەموو لایەك بە زوترین كات بێنە دەنگ و داوابكەن مادەی ( 34) لەیاساكە لابەرن كە بە پێی ئەو مادەیە دەسەڵاتی ڕەها دراوە بە سەرۆكایەتی ئەنجومەنی وەزیران بۆ تاڵان فرۆشی مومتەلەكاتی حكومەت بكەوێتە بواری جێبەجێكردنەوە و هەڵوەشێنرێـتەوە . ئەگەر خەڵك بێدەنگ بێت ، دواجار كەسیش حەقی گلەیی نابێت و مانای وایە هەموان ڕازین بە براگەورەیی ئەوانە . دڵنیاتان دەكەمەوە زوربەی ئەندام پەڕلەمانەكان خۆشیان ئاگاداری مەترسی دەركردنی ئەم یاسایەنین و ڕەنگە دەركیان پێ نەكردبێت و كڵاویان چوبێتەسەر . پرسیار ئەوەیە ئەگەر بڵێین ئەندامانی پەڕلەمانی پارتی و یەكێتی بە زۆرینەش ئەویاسایەنەیان تێپەڕاندبێت بۆ بەرژەوەندی حیزبەكەیان ، ئەی ئەندامانی پەڕلەمانی گۆڕان و كۆمەڵ و یەكگرتو و نەوەی نوێ بۆچی هیچ كاردانەوەیە كیان نەبوەو بێدەنگ بون . ئەی باشە ئەو ئەندام پەڕلەمانانەی بەردەوام بەدوای زیادەڕەویەكانەوەن و ڕاپۆت دەنوسن ، بۆچی نەهاتنە دەنگ ؟. ئەوە بەڵگەی ئەوەیە كە زوربەی ئەندام پەڕلەمانەكان ئاگاداری مەترسی ئەو بڕیارە نەبون كە خۆیان دەستیان هەبوە لە دەركردنی . یان ئاگادار بون و گوێرایەڵی حیزبەكانی خۆیان كردوە . ئەوەی زۆر گرنگەو شایانی باسە لێرەدا ئاماژەی بۆ بكەم ئەوەیە : ئایا ئەم یاسایەی پەڕلەمان دەری كردوە بە حوكمی زۆرینەو كەمێنە پەسندكراوە ، یان بەسەریاندا تێ پەڕیوە ؟ ئەگەر بە حوكمی زۆرینەو كەمینە پەسند كرابێت ، ئەوە كارەساتێكی زۆر گەورەیە . ئەگەر بەسەریاندا تێپەڕیبێت ئەوە كارە ساتەكە زۆر گەورەتر و ترسناكترە . ئەوەی ماوەتە بیڵێم ئاماژە كردنە بە قسەی برای خۆشەویستم كاك ئەبوبەكر هەڵەدنی كە خۆشی هەر ئەندام پەڕلەمانە كە باسی نۆبە گاڕان و پەڕلەمانی كردبوو بەڕاستی نازانم دەقی قسەكەی چۆن بوەو بە بە هەڵە بە ناوی ئەوەوە قسە نەكەم ، بەڵام خۆم دەڵێم : تا ئەو كاتەی هەڵبژاردن و دیارێكردنی ئەندامانی پەڕلەمان بە پێی یاسای نۆبەگاڕانی گوندەكان بێت حاڵمان لەئێستا باشتر نابێـت و لێرەش بەدواوە سەد كەلاوە بە پۆلێك دەكڕیت . باهاوڵاتیان باش بیر بكەنەوەو كەمێك بێنەوە هۆش خۆیان كێیان كردۆتە نوێنەری خۆیان و لە داهاتوشدا دەبی َدەنگ بە كێ بدەن و وەكو دەڵێن ئەگەر ئەم جارە بە هەڵەیاندا بردم خوا بیانگرێت و حەقی منیان لێ بكاتەوە . خۆ ئەگەر جارێكی تر بە هەڵەیاندا بردم خوا خۆم بگرێت .
.gif)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.png)
