(درەو میدیا): دوو شارەزایی بواری سەربازی ئیسرائیلی، لە ڕاپۆرتێكدا پێشبینی هەڵگیرسانی جەنگێكی گەورە دەكەن لە خۆرهەڵاتی ناوەڕاست، كە لایەنە سەرەكییەكانی ئیسرائیل و ئێران و حزبوڵای لوبنانین. (نەداف بین حور) كە فەرماندەیەكی سوپای ئیسرائیلە، لەگەڵ (مایكل ئایزنشتات) پسپۆڕی بواری سەربازیی، ڕاپۆرتەكەیان ئامادەكردووە، ئاماژە بەوەدەكەن، "پەرەسەندنی ئاڵۆزییەكان لە سنورەكانی باكوری ئیسرائیل" مەترسی ڕودانی ڕوبەڕوبونەوەی نێوان ئیسرائیل و حزبوڵا یاخود هەڵگیرسانی شەڕی لەنێوان ئیسرائیل و ئێران لە سوریا زیاتر كردووە.  ئەو دوو شارەزا سەربازییە، هۆكاری سەرهەڵدانی ئەو ئاڵۆزییانەیان گەڕاندوەتەوە بۆ هەوڵەكانی حزبوڵا و سوریا بۆ بەرهەمهێنانی موشەكی پێشكەوتوو لە لوبنان و سوریا، كە ڕەنگە ژێرخانی ئابوری ئیسرائیل پەكبخات و وابكات ژیان تێیدا سەخت بێت، هاوكات هەوڵەكانی ئێران بۆ كردنی سوریا بەخاڵی دەستپێكردنی پرۆسەی سەربازی دژی ئیسرائیل و سەكۆیەك بۆ نمایشكردنی هێز لە خۆرهەڵاتی ناوەڕاست. لە ڕاپۆرتەكەدا ئەوە ئاشكراكراوە، ئیسرائیل لە ساڵی 2013دا زیاتر لە 130 گورزی دژی ئەو بارە چەكانە ئاڕاستەكردووە كە ڕەوانەی حزبوڵا دەكران، لە كۆتایی ساڵی 2017دا هێرشەكان فراوانتر بوون بۆ بۆردومانكردنی پێگە سەربازییەكانی ئێران لە سوریا.    ئەو دوو پسپۆڕە هۆشداریان داوە لە ئەگەری هەڵگیرسانی شەڕ لە زیاتر لە بەرەیەك لەناوچە دورەكان، لە زەوی و ئاسمان و ئاودا و بەشداریكردنی جەنگاوەرانی حزبوڵاو ئێران و سوریا و عێراق و ئەفغانستان و پاكستان و تەنانەت یەمەنیش لەو شەڕەدا. باسیان لە كۆمەڵێك گریمانەش كردووە بۆ هەڵگیرساندنی  ئەو جەنگە، ئەوەش لە ئەنجامی ئاڵۆزبونی دۆخەكە بەشێوەكی بێمەبەست، ئەویش لەئاكامی ڕێوشوێنەكانی ئێران دژی ئیسرائیل لە سوریا یاخود بەهۆی وەشاندنی گورزێكی سەربازی ئیسرائیل لە لوبنان و سوریا (بۆنمونە، دژی دامەزراوەكانی بەرهەمهێنانی موشەك)، ڕەنگە لەئاكامی گورزێگی ئەمریكی یان ئیسرائیلی بۆ سەر بەرنامەی ئەتۆمییەكەی ئێران ئەو جەنگە دەستپێبكات.  ڕاپۆرتەكەی ئەو دوو پسپۆڕە باسی لە ئەگەرێكی تر كردووە، كە ئەویش هەڵگیرساندنی جەنگێكە لەخۆرهەڵاتی ناوەڕاست لەكامی ململانێكانی وڵاتانی كەنداوی و كە دەگاتە سنوری ئیسرائیل. چەند سیناریۆیەكیشیان بۆ جەنگە پێشبینكراوە دیاریكراوە كە ساڵی 2019 یان وەك كاتی دەستپێكردنی دەستنیشانكردوە: یەكەم: جەنگی نێوان ئیسرائیل و حزبوڵا لە لوبنان و جەنگاوەرە ئێرانی و بیانییەكانیش بەشداری دەكەن تێیدا. دووەم: هەڵگیرسانی جەنگ لەسەر خاكی سوریا لەنێوان سوپای ئێران و ئیسرائیل و چەكدارەكانی نزیك لە ئێران و ئەندامانی سوپای سوریا. سێییەم: جەنگێك لەسەر ئاستی دوو بەرە، لە لوبنان و سوریا لە نێوان سوپای ئێران و سوپای ئیسرائیلدا. چوارەم: هەڵگیرساندنی جەنگێكی ئیقلیمی كە بە ئەگەرێكی لاواز وەسفكراوە و گریمانەی بەشداری سعودیە و ئیماراتی عەرەبی تێدا كراوە.  ئەو دوو پسپۆرە ئیسرائیلییە لەم سیناریۆیەدا پێشبینیانكردووە، ئیسرائیل لەوەڵامی هێرش بۆ سەر ژێرخانی ئابورییەكەی، گورزی ئاسمانی یان هێرشی ئەلیكترۆنی بۆ سەر كەرتی نەوتی ئێران و تەنانەت دامەزراوە ئەتۆمییەكانی ئێران ئەنجامدات، لەگەڵ هاندانی وڵاتانی كەنداو و پشتیوانیكردنی لۆجستیان، ئێرانیش وەڵامی ئیسرائیل بداتەوە و هاوكات هێرشی موشەكی یان كاری تێكدەرانە یاخود هێرشی ئەلیكترۆنی بۆ سەر دامەزراوە نەوتییەكانی وڵاتانی كەنداو ئەنجامبدات، ئەوەش ببێتە هۆی ئاڵۆزبونی زیاتری دۆخەكە و تا ئاستی دەستوەردانی سەربازی ویلایەتە یەكگرتوەكانی ئەمریكا. ڕاپۆرتەكە لەم سیناریۆیەدا پێشبینی ئەوەشی كردووە، نەیارەكانی ئیسرائیل هێزی پیادە بەكاربهێنن لەناو هێڵەكانی ئیسرائیل و بتوانن هەندێك گوندی ئیسرائیل داگیربكەن یاخود پێگەی سەربازی بچوك و ئەگەری بەدەستهێنانی هەندێك دەستكەوتی سەربازی لەلایەن نەیارەكانی ئیسرائیلەوە لەمجۆرە جەنگانەدا، بەڵام وەك لە ڕاپۆرتەكەدا هاتووە "ئیسرائیل دەرفەتی زیاتری سەركەوتنی هەیە بەبەراورد بەنەیارەكانی".   سەرچاوە: https://www.washingtoninstitute.org/ar/policy-analysis/view/the-great-middle-eastern-war-of-2019  

(درەو میدیا): فوئاد مەعسوم سەرۆك كۆماری عێراق بە مەرسومێكی كۆماری 3ی ئەیلولی  2018ی بۆ یەكەمین كۆبوونەوەی پەرلەمانی نوێی عێراق بە سەرۆكایەتی بە تەمەنترین پەلەمانتار دیاریكرد. ئەمەش دەقی مەرسومەكەیە: مەرسومی كۆماری ژمارە ( 62) بە پشتبەستن بە مادەی ( 54 ) و (73/ چوارەم)ی دەستور و پەسەندكردنی ئەنجامی كۆتاییی هەڵبژاردنەكان لەلایەن دادگای باڵای فیدراڵییەوە بڕیارماندا بە: یەكەم: بانگهێشتنكردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی هەڵبژێردراو -خولی چوارەم بۆ كۆبوونەوە رۆژی دووشەممە رێكەوتی 3/9/2018 ، كە بە تەمەنترین ئەندام سەرۆكایەتی دانیشتنەكە دەكات. دووەم: ئەم مەرسومە لە رۆژی دەرچونییەوە جێبەجێدەكرێت و لە رۆژنامەی رەسمیدا بڵاودەكرێتەوە. فوئاد مەعسوم سەرۆك كۆماری عێراق  

( درەو میدیا) ئەوحزب و فراكسیۆنانەی دەیانەوێت لە پەرلەمانی عێراقدا هاوپەیمانێتی پەرلەمانیی پێكبهێنن، دەبێت لە كۆمسیۆن فۆرمی تایبەت وەربگرن و بە رەسمی تۆماریبكەن. كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عێراق لە بەیاننامەیەكدا داوا لەو حزب و فراكسیۆن و كاندیدە براوەكانی هەڵبژاردنی عێراق دەكات لە سبەی سێشەممەوە بۆ تۆماركردنی هاوپەیمانێتییەكانیان سەردانی كۆمسیۆن بكەن. ئەمەش دەقی بەیاننامەكەی كۆمسیۆنە: بەیاننامەیەكی ئەنجومەنی كۆمسایارنی كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكان  ( هاوپەیمانێتی پەرلەمانیی) دوای پەسەندكردنی ئەنجامی هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق/ خولی چوارەم لە 12ی ئایاری 2018، و بۆ جێبەجێكردنی یاسای حزبەكانی ژمارە ( 36) ی ساڵی 2015 مادەی ( 29) ی تایبەت بە رێكخستنی ژیانی سیاسی و حزبیی لە عێراقدا، ئەنجومەنی كۆمسیاران ئەمڕۆ رێوشوێنەكان و فۆرمەكانی تایبەت بە پرۆسەی پێگهێنانی هاوپەیەمانێتی سیاسی ( پەرلەمانیی) پەسەندكرد. لەبەرئەوە كۆمسیۆن داوا لە هەموو ئەو حزب و ئیئتیلاف و كاندیدە سەركەوتووانە دەكات كە دەیانەوێت هاوپەیمانێتی پەرلەمانیی پێبكهێنن، سەردانی  بارەگای فەرمانگەی حزبەكان و رێكخراوی سیاسییەكان بكات لە كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكان لە رۆژی سبەی سێشەممە 28ی ئابی 2018بە ئامانجی تۆماركردنی بە گوێرەی یاسا و بۆ زانیاریش رۆژی هەینی و شەممەی داهاتوو دەوامی رەسمی دەبێت لەو فەرمانگەیەی سەرەوە. ئەنجومەنی كۆمسیاران  27ی ئابی 2018

راپۆرت: ئارام مەحمود چەند ڕۆژێك لەمەوبەر دەوڵەتی یاسا گرەوی لەسەر لەبەریەكهەڵوەشاندنی لیستەكەی عەبادی و سەنگەر گواستنەوەی ژمارەیەكی بەرچاو لە كاندیدە دەرچوەكانی دەكرد، بەڵام ئێستا هاوكێشە پێچەوانە بوەتەوە، سەدرییەكان و عەبادی گرەو لەسەر پەیوەندیكردنی ژماریەك لە كاندیدە دەرچووەكانی دەوڵەتی یاسا و هاوپەیمانی فەتح و چەند كوتلەیەكی نزیك لەوان دەكەن، بەوەش هەم سەربازگەكەی خۆیان قەڕەباڵغتر بكەن بۆ گەیشتن بە ئامانجە گەورەكە، كە پێكهێنانی گەورەترین كوتلەی پەرلەمانییە، هەم دەرفەتی ئەوەش لە كیس نەیارەكانیان دەدەن ببنە خاوەنی گەورەترین كوتلەو كێكی حكومەتیان لەدەست بڕفێنن. مەعسوم داوای كۆبونەوەی پەرلەمان دەكات سەرچاوەیەكی سیاسی باڵا لە شاری بەغداد بە (درەو میدیا) راگەیاند، سبەینێ‌ یان دوو سبەی، فوئاد مەعسوم سەرۆك كۆماری عێراق داوای دانیشتنی پەرلەمان دەكات، چونكە بەپێی دەستور پێویستە دوای پەسەندكردنی ئەنجامی هەڵبژاردن لەلایەن دادگای باڵای فیدراڵییەوە، دەبێا لەماوەی 15 ڕۆژدا سەرۆك كۆمار پەرلەمانی نوێ بانگهێشت بكات بۆ سازدانی یەكەم كۆبونەوە. ئەو سەرچاوەیە كە خۆی داوایكرد ناوەكەی بڵاونەكرێتەوە ئاشكرایكرد" سەدرییەكان بەنیازن سكاڵا لەسەر سەرۆك كۆمار تۆماربكەن، بەوپێیەی دەبوو لەدوای پەسەندكردنی ئەنجامەكانی هەڵبژاردن لەلایەن دادگای فیدڕاڵی لە ڕۆژی 9ی ئەم مانگەو ڕەوانەكردنی بۆ سەرۆك كۆمار، مەعسوم داوای كۆبونەوەی پەرلەمانی بكردایە، بەڵام ئەو خستویەتیە دوای پشووەكانی جەژن كە دەبوو چەند ڕۆژێك پێش جەژن و ڕۆژانی جەژنیش لەچوارچێوەی مۆڵەتی ئەو 15 ڕۆژەدا بوایە. مالیكی و عامری كۆبونەوەكانیان دەستپێدەكەنەوە بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، لەچەند كاتژمێری داهاتوودا دەوڵەتی یاسای نوری مالیكی و هاوپەیمانی فەتحی هادی عامری و چەند كوتلەیەكی سیاسی نزیك لێیان، كۆبونەوەیەكی فراوان ڕیكدەخەن بۆ تاتوێكردنی پرسی پێكهێنانی گەورەترین كوتلەی پەرلەمانیی، بەڵام نە سەردییەكان، و نە گروپەكەی مالیكی و عامری، تا یەكەم كۆبونەوەی پەرلەمان پێكهێنانی كوتلەكانیان ئاشكراناكەن، ڕەنگە هۆكاری ئەوەش بۆ پاراستنی بەرەكەیان بێت لە دەستوەردان و فشارە ناوخۆیی و دەرەكییەكان بۆ پەشیمانكردنەوەیان. محەمەد عگێلی، كە ئەندامێكی دەوڵەتی یاسایە، ئاشكرایكردووە، ڕاگەیاندنی گەورەترین كوتلەی پەرلەمانیی لەڕێی نوسراوێكی فەرمییەوە دەبێت كە لە یەكەم دانیشتنی پەرلەماندا پێشكەش دەكرێت.  عگێلی باسیلەوەكردووە، كۆبونەوەكەی ئۆتێل (بابل) پرسی پێكهێنانی گەورەترین كوتلەی پەرلەمانیی ئاڵۆزتركرد و وایكرد سەقفی داواكارییەكانی میحوەری نیشتمانی سوننەكان و هێزە كوردستانییەكان بەرزترببێتەوە. بازاڕگەرمی و تەرویجی سیاسی   بڵاوكردنەوەی پڕوپاگەیاندە یەكێكە لەو چەكە كاریگەرانەی كە جەمسەرە دژبەیەكەكان بەكاریدەهێنن لەشەڕی یەكتریدا، كە زیاتر لە رەهەندێك لەخۆدەگرێت، بەشێكی شەڕێكی دەرونی توندە بۆ بێهواكردنی بەرامبەرو ورەبەردان و دەستەبەرداربونی لە هەوڵی گەڕان بەدوای هاوپەیمانی نوێ و  پێكهێنانی گەورەترین كوتلەی پەرلەمانیی، بەشێكی تری بۆ بازاڕگەرمی و تەرویجی سیاسی و بەدەستهێانی دەستكەوتی زیاترە كە سەرجەم كوتلە سیاسییەكانی عێراق لەم پرۆسەیەوە گلاون و بەشەڕێكی ڕەوای دەزانن بۆ بەرگریكردن لەپێگەی خۆیان و بچڕینی زۆرترین پشكی سیاسی، لەكاتێكدا بەشێكی زۆری ئەو پڕوپاگەندانە درۆی سیاسین و هیچ بونێكیان نیە لەسەر زەمینی واقیع.  نزیكبونەوەی پارتی لە سوننەكان دەنگۆی ئەوە بە گەرمی بڵاوە كە پارتی دیموكراتی كوردستان لەگەڵ ئەو بەرەیەی كە بە (میحوەری نیشتمانی) سوننەكان ناسراون، هاوپەیمانێتی ژێربەژێری كردبێت، بەتایبەت كە بەمدواییانە ژمارەیەك لە سەركردەی سوننە سەردانی هەولێریان كردو  لەگەڵ بەرپرسانی باڵای پارتی كۆبونەوەیان ئەنجامدا، بەڵام بەرپرسێكی پارتی بوونی هەر جۆرە هاوپەیمانێتییەكی  لەگەڵ  میحوەری نیشتمانی ڕەتكردوەتەوە. ئەو بەرپرسەی پارتی كە قسەی بۆ "سۆمەرییە نیوز" كردووە، ئاماژەی بەوەداوە، ڕێككەوتنی ستراتیژی و لێگەیشتنی قوڵیان لەگەڵ یەكێتی نیشتمانی كوردستان هەیە پێكەوە بچنە بەغداد و كۆمەڵێك داواكاری هاوبەشیان هەیە و هەر لایەنێك ڕەزامەندی لەسەر داواكانیان نیشانبدات لەگەڵی ڕێكدەكەون بۆ پێكهێنانی حكومەتی داهاتوو. بەرپرسەكەی پارتی دەڵێ" حزبەكەی بەیەك دوری لە سەرجەم هێزە سیاسەكانی بەغداد ڕادەوەستێت و گفتوگۆكانیشیان لەگەڵ میحوەری سوننی بۆ ئەوە بووە  دیدێكی هاوبەشیان هەبێت بۆ پێكهێنانی حكومەتی داهاتوو و لەسەر كارنامەیەك ڕێككەوتوون كە داواكارییەكانی كورد و سوننە لەخۆدەگرێ، بەڵام نەگەیشتونەتە ئەو ئاستەی هاوپەیمانێتی ڕابگەیەنن. 

(درەو میدیا): هەفتەی داهاتوو دوو وەفدی ئیئتیلافی دەوڵەتی یاسای نوری مالیكی و هاوپەیمانی " سائیرون"ی موقتەدا سەدر  و " نەسر"ی حەیدەر عەبادی بۆ پێكهێنانی گەورەترین كوتلەی پەرلەمانی عێراق سەردانی هەولێری پایتەختی هەرێمی كوردستان دەكەن. رۆژنامەی حەیاتی لەندەنی لەسەر زاری چەند بەرپرسێكی كوردەوە ئاشكرایكرد، وەفدەكەی هاوپەیمانی دەوڵەتی یاسا هەوڵدەدات حزبە كوردییەكان بە تایبەتی یەكێتی و پارتی پەیوەندی بەو كوتلە گەورەیەوە بكەن كە دەوڵەتی یاسا و فاتح لە هەوڵی پێكهێنانیدان و وەفدەكەی سائیرون و نەسریش هەوڵدەدات كورد لەگەڵ ئەوان هاوپەیمانێتی بكات و بەشداری كابینەی نوێی حكومەتی عێراق بێت. رۆژنامەی حەیات راشیگەیاندووە پارتی دیموكراتی كوردستان و یەكێتی نیشتمانی كوردستان، لاریان نیە لە چوونە ناو هەر هاوپەیمانێتییەكیانەوە بەو مەرجەی داواكارییەكانیان جێبەجێبكات.

راپۆرتی: (درەو میدیا) گفتوگۆی لایەنە سیاسییەكان بۆ پێكهێنانی گەورەترین كوتلەی پەرلەمانی تا بتوانن حكومەتی نوێ پێكبهێنن، بەچڕی دەستیپێكردووە، شیعەكان دابەشبوون بەسەر دوو بەرەدا، كوردیش بەسەر سێ بەرەدا. لەسەر ئاستی بەغداد، لایەنە شیعەكان كە لەدوای ساڵی 2003 و روخانی رژێمی سەدامەوە حكومەتیان لەدەستدایە و یەكهەڵوێست بوون، ئێستا بوونەتە دووبەرە: بەرەی یەكەم: ئەم بەرەیە نزیكە لە تێڕوانینی سیاسی ئێران و دیارترین سەركردەكانی بریتین لە (نوری مالیكی، هادی عامری و سەركردەكانی حەشدی شەعبی). بەرەی دووەم: نزیكە لە تێڕوانینی ئەمریكا و دیارترین سەركردەكانی بریتین لە موقتەدا سەدر، حەیدەر عەبادی و ئەیاد عەلاوی). كورد دابەشبووە بەسەر بەرەكانی شیعەدا لەسەر ئاستی هەرێمی كوردستان، لایەنە سیاسییەكانی كورد بە سێ بەرەی جیاوازەوە دەچێنە بەغداد: بەرەی یەكەم: پارتی دیموكراتی كوردستان و یەكێتی نیشتمانی كوردستان كە پێكەوە لە پەرلەمانی نوێی عێراقدا (43) هەیە، ئێستا شكاونەتەوە بەلای بەرە ئێرانییەكەی شیعەی عێراقدا كە نوری مالیكی سەرۆكایەتی دەكات، ئەمە لە كاتێكدایە پێشتر پارتی بەدیاریكراویش مەسعود بارزانی رەخنەی زۆری لە سیاسەتەكانی مالیكی هەبوو، مالیكییان تۆمەتبار دەكرد بە بڕینی بودجەی هەرێمی كوردستان. بەرەی دووەم: ئەم بەرەیە پێكدێت لە "لایەنە ناڕازییەكان"ی ئەنجامی هەڵبژاردنی 12ی ئایار و پێكدێن لە (بزوتنەوەی گۆڕان، كۆمەڵی ئیسلامی، هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری، یەكگرتووی ئیسلامی)، ئەم لایەنانە پێكەوە خاوەنی (11) كورسین لە پەرلەمانی نوێی عێراقدا، ئەمانە هێشتا خۆیان یەكلانەكردوەتەوە لەگەڵ چ بەرەیەكی عێراقیدان، پێشتر باسیان لە بایكۆتكردنی پرۆسەی سیاسی عێراق دەكرد، بەڵام ئەمڕۆ ئیئتیلافێكی هاوبەشیان لە پەرلەمانی عێراق راگەیاند، ئەمەش بەواتای ئەوەدێت دەچنە بەغداد و پرۆسەی سیاسی بایكۆت ناكەن. بەرەی سێیەم: ئەم بەرەیە تەنیا یەك لایەن لەخۆدەگرێت كە بریتییە لە جوڵانەوەی نەوەی نوێ، ئەم جوڵانەوەیە لە پەرلەمانی نوێی عێراقدا خاوەنی (4) كورسییە، جوڵانەوەكەی خۆی یەكلاكردوەتەوە لەسەر موقتەدا سەدری سەرۆكی كوتلەی براوەی یەكەمی هەڵبژاردن واتە بەرەكەی دژ بە سیاسەتی ئێران، بەڵام یەكێك لە سەركردەكانی جوڵانەوەكە دوێنێ رایگەیاند، هەر بەرەیەك پارتی و یەكێتی تێدابێت ئەوان لەبەرامبەر ئەو بەرەیە دەوەستنەوە، واتە لەگەڵ ئەو دوو حزبە ناچنە ناو هیچ رێككەوتنێكی سیاسییەوە لە عێراق.   كورد دەتوانێت بە یەكگرتوویی بچێتە بەغداد ؟ پارتی و یەكێتی سەرباری ئەوەی كاری خۆیان تەواوكردووە و بڕیاریانداوە پێكەوە بچنە بەغداد، بەڵام خواستی ئەوەش نیشان دەدەن هەموو لایەنە كوردییەكان پێكەوە بەشداربن و پرۆژەیەكی هاوبەشیان هەبێت بۆ حكومەتی داهاتووی عێراق كە گوزارشت لە خواستەكانی خەڵكی كوردستان بكات.  كاكەمین نەجاڕ ئەندامی مەكتەبی سیاسیی پارتی بە ماڵپەری فەرمی حزبەكەی راگەیاندووە" ئێمە لە ئەمڕۆ بەدواوە خەریكی خۆئامادەكردنین و پڕۆژەی هاوبەشی پارتی و یەكێتی ئامادەیە بۆ ئەوەی بیكەینە بنەمایەك بۆ دەستپێكردنی دانوستان لەگەڵ لایەنە عێراقییەكان". سەعدی ئەحمەد پیرە وتەبێژی مەكتەبی سیاسی یەكێتیش دەڵێ" ئێمە پێمان گرنگە دەنگێكی نەشاز لە دەرەوەی یەكڕیزی نیشتمانی نەمێنێت"، واتا لەگەڵ ئەوەن حزبە كوردستانییەكان پێكەوە بچنە بەغداد. كیفاح مەحمود راوێژكاری راگەیاندنی مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی بە ماڵپەڕی “ئەلمۆنیتۆر”ی راگەیاندووە" پارتی لە گفتوگۆكاندا بۆ پێكهێنانی گەورەترین كوتلە، خۆی بەنزیكتر لە هاوپەیمانییەكەی نوری مالیكی دەبینێت، بەڵام هاوپەیمانییەكەی حەیدەر عەبادیش لای پارتی هێڵی سور نییە".  یەكێتی و پارتی كە خواستی یەكڕیزی نیشان دەدەن، بەر لەوەی لایەنەكانی تر بانگهێشت بكەن بۆ ئەو یەكڕیزییە، خۆیان پێكەوە رێككەوتنیان كردووە و پرۆژەی هاوبەشی خۆیان ئامادەكردووە، ئەمەش وا دەردەكەوێت ئەوان وەكو "میوان" لایەنەكانی تر بانگهێشتی رێككەوتنەكەی خۆیان دەكەن، بۆیە پێناچێت بانگەشەكانیان بۆ یەكڕیزیی بگاتە ئاكام، بەتایبەتیش لەكاتێكدا دەستەواژەی "یەكڕیزیی لەگەڵ پارتی و یەكێتی" لەماوەی رابردوودا گومانی زۆری كەوتەسەر و ئێستا زیاتر وەكو "پاشكۆیەتیی" تەماشادەكرێت. خواستی كورد لە عێراقدا لەدوای روخانی رژێمی پێشووی عێراقەوە لە ساڵی 2003، لایەنە كوردییەكان بەشدارن لە پەرلەمان و حكومەتە یەك لەدوای یەكەكانی عێراق، لە 15 ساڵی رابردودا كە كورد بەشداری سەرەكی بووە لە عێراق، كێشە و گرفتەكانی كورد لە عێراق لەبری چارەسەركردنی زیاتر بوون، ئەمەش هەندێك بۆ خراپی سیاسەتی حكومەتە یەك لەدوای یەكەكانی عێراقی دەگێڕنەوە، هەندێكی تر دەیخەنە ئەستۆی خراپی ئاستی نوێنەرانی كورد. ئێستا هەرێمی كوردستان و خەڵكەكەی ژمارەیەك كێشە و پرسی هەڵپەسێردراویان لەگەڵ حكومەتی عێراقدا هەیە، كە هەندێكیان نوێن و لەدوای ریفراندۆمەی 25ی ئەیلول سەریانهەڵداوە. دۆسیەی یەكەم: ماددەی 140ی تایبەت بە یەكلاكردنەوەی چارەنوسی كەركوك و ناوچە "كێشەلەسەرەكان"، كە تائێستا بە چارەسەرنەكراوی ماوەتەوە و لە 16ی ئۆكتۆبەریشەوە دۆخەكە خراپتر بووە و كورد بەتەواوەتی كۆنترۆڵی ئەمنی و ئیداری ئەو ناوچانەی لەدەستداوە، گەڕانەوە بۆ دۆخی پێشوو، پێویستی بە گفتوگۆی چڕ و سەختی لایەنە كوردییەكان دەبێت لە بەغداد. دۆسیەی دووەم: نەوت و غاز، ئەمەش یەكێكە لە دۆسیە هەڵپەسێردراوەكان، بەهۆی نەبوونی یاسای نەوت و غازەوە لە عێراق، ئەم سامانەی هەرێمی كوردستان كێشەی لەنێوان هەولێر و بەغداد دروستكردووە، پەسەندنەكردنی یاسای تایبەت بە نەوت و غاز وایكردووە هەردوو لایەن لە روانگەی خۆیانەوە لێكدانەوە بۆ دەستور بكەن، ناشەفافبوونی پرۆسەی نەوتیش لە هەرێمی كوردستان هێندەی تر كێشەكەی قورس كردووە، بەوهۆیەوە بەغداد بودجەی هەرێمی لە بودجەی گشتی عێراق راگرتووە، ئەمەش یەكێكە لە پرسە قورسەكان و دیار نییە لە كابینەی حكومەت و پەرلەمانی داهاتووی عێراقدا نوێنەرانی كورد دەتوانن لە بەرژەوەندی خەڵكی كوردستان یەكلایی بكەنەوە یاخود نا. دۆسیەی سێیەم: كێشەی یارمەتی دارایی و سەربازی پێشمەرگە، بەپێی دەستوری عێراق هێزی پێشمەرگەی كوردستان بەشێكە لە سیستمی بەرگری عێراق، دەبێت لەچوارچێوەی بودجەی سیادی عێراقدا خەرجییەكانی پێشمەرگە دابین بكرێت لەنمونەی چەك و تەقەمەنی و راهێناو موچە، بەڵام تائێستا حكومەتە یەك لەدوای یەكەكانی عێراق ئەم پرسەیان بە هەڵپەسێردراوی هێشتوەتەوە، لەمەشدا هەندێكجار رەخنە لە لایەنە كوردییەكان بە تایبەتی (پارتی و یەكێتی) دەگیرێت  كە لە چەند ساڵی رابردوودا نەیانتوانیوە ئامارێكی ورد لەبارەی ژمارەی پێشمەرگەوە بە حكومەتی عێراق بدەن.  دۆسیەی چوارەم: پلە و پۆستەكان و بەشداری سیاسی كورد لە عێراق، بەپێی رێژەی نوێنەرانی كورد لە پەرلەمانی عێراق كە نزیكەی 20%ە، دەبوو بە هەمان رێژە كورد ئامادەگی لە هەموو دامەزراوەكانی دەوڵەتی عێراقدا هەبێت، بەڵام ئەم رێژەیە لە هەندێك دامەزراوەی وەكو سوپادا لە خواروو رێژەی 2%وەیە، سەرباری ئەمە چەندین پۆست هەن لە بەغداد كە لە دەستی كورددا بوون و دواتر لابردنی بەرپرسە كوردەكان بە هەر هۆكارێك، خەڵكانی تر لە پێكهاتەی كورد دانەنراون، ئەمەش بەشێكی بەرپرسیارێتییەكەی لە ئەستۆی دەسەڵاتدارانی عێراقدایە و بەشەكەی تری دەكەوێتە ئەستۆی هەموو لایەنە كوردییەكان بەتایبەتیش (پارتی و یەكێتی) وەكو دوو بەشداری سەرەكی.  

ئامادەكردنی: نامیق رەسول جۆن مەككەین، سیناتۆر و پاڵەوانەی جەنگی ڤێتنام و كاندیدیی پێشووی سەرۆكایەتی ئەمریكا لە تەمەنی 81 ساڵیدا بە نەخۆشی شێرپەنجەی مێشك كۆچی دواییكرد. بە گوێرەی كورتە بەیاننامەیەكی نوسینگەكەی مەككەین رۆژی شەممە بە ئامادەبوونی ئەندامانی خێزانەكەی دواهەناسەی داوە و كۆچی دواییكردووە. پزیشكەكانی ئەمریكا تەمموزی رابردوو ئاشكرایانكرد كە مەككەین دووچاری نەخۆشی شێرپەنجەی مێشك بووە و نەخۆشییەكەشی زۆر بە خێرایی تەشەنەدەكات و لەو كاتەشەوە تا رۆژی هەینی رابردوو چارەسەری وەردەگرت و بڕیاریدا چیتر چارەسەر وەرنەگرێت. مەككەین و ترەمپ جۆن مەككەین هەرچەندە یەكێك بوو لە سیناتۆرەی كۆمارییەكان بۆ چەند خولێك لە ئەنجومەنی پیرانی ئەمریكا و جارێكیش كاندیدی ئەو پارتە بوو بۆ هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی، بەڵام نەیارێكی ئاشكرای سیاسەتەكانی دۆناڵد ترەمپ سەرۆكە كۆمارییەكەی ئێستای ئەمریكا بوو. "خوازیارم كە مردم، ترەمپ بەشداری مەراسیمی ناشتنەكەم نەكات" ئەمە نامەیەكی جۆن مەككەین سیناتۆری كۆمارییەكان و سەرۆكی لیژنەی هێزە چەكدارەكانە لە ئەنجومەنی پیران بۆ كۆشكی سپی ئەمریكا. رۆژنامەی (نیویۆرك تایمز)ی ئەمریكی مانگی ئایاری رابردوو لەسەر زاری چەند سەرچاوەیەكی خێزانی مەككەینەوە بڵاویكردەوە، مەككەین خوازیارە مایك پێنس جێگری سەرۆك وەك نوێنەرایەتی كۆشكی سپی بەشداری مەراسیمی ناشتنی بكات ئەگەر كۆچی دواییكرد. مەككەین لە وتەیەكیدا كە میدیاكانی ئەمریكا بڵاویانكردەوە دەڵێت:" ترەمپ نوێنەرایەتی بەهاكانی ئەمریكا ناكات كاتێك ستەمكاران بە باشە وەسفدەكات و گومان لە دەزگاكانی راگەیاندن دەكات و پشت لە پرسی مافەكانی مرۆڤ دەكات و رقی لە پەنابەرانە". " شەپۆلی دڵەڕاوكێ" مەككەین لە بیرەوەرییەكانیدا كە بەناونیشانی " شەپۆلی دڵەڕاوكێ‌" ، ترەمپی بەمشێوەیە وەسفكردووە:" دۆستی ستایش و دوژمنی رەخنەیە". هەروەها مەككەین گاڵتەی بە دوو راوێژكاری پێشووی ترەمپ كردووە كە بریتین لە (ستڤن بانۆن) و (سیباستیان گۆركا) و دەڵێت: " زۆر لە ترەمپ نامۆترن" و خۆشحاڵی خۆشی بە دووركەوتنەوەیان لە كۆشكی سپی دەربڕیوە كە بەوتەی ئەو لەدوای " گیرخواردنی ویلیام تافت لە گەرماو" كۆشكی سپی رووداوی نامۆی وەهای بەخۆیەوە نەبینوە، ئەوەش ئاماژەیە بۆ چیرۆكی سەرۆكی ئەمریكا ویلیام تافت لە سەرەتای سەدەی بیستەمەدا كە لەكاتی خۆشۆردنیدا لە كۆشكی سپی لە ناو حەوزی گەرماوەكەیدا گیری خواردبوو. ترەمپ لەكاتی هەڵمەتی بانگەشەی هەڵبژاردنی سەرۆكایەتیدا ساڵی 2016 مەككەینی بەوە وەسفكردبوو كە " پاڵەوانێكی راستەقینە " نیە، مەككەین یەكێكە لەو كەسانەی بە توندی پشتیوانی لەو لێكۆڵینەوەیە دەكات، كە مۆلەر لەسەر پرسی دەستوەردانی روسیا لە هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی ئەمریكا لە بەرژەوەندی ترەمپ، ئەنجامیدەدات. پاڵەوانی جەنگ و رێوی سیاسەت مەككەین  كە بە پاڵەوانی جەنگ و رێوی سیاسەت و قسەلەڕوو وەسفدەكرێت، لە 29ی ئابی 1936 لەدایكبووە، لەسەرمتای لاوێتیدا پەیوەندی بە ریزەكانی سوپای ئەمریكا كردووە و بووەتە فڕۆكەوانی جەنگی لە هێزی دەریایی لە میانی جەنگی ڤێتنام[ه، پێنج ساڵ لە ڤێتنامی باكور دیل بووە. مەككەین لە سیاسەتی دەرەوەی ئەمریكا لە باڵی هەڵۆكانە و یەكی`ك بوو لە بەهێزترین ئەو كەسانەی پشتگیری لە شەڕی عێراق و زیادكردنی هێزەكانی ئەمریكای كرد لە عێراق بە فەرماندەیی ژەنەراڵ دەیڤد پێترایۆس، بەڵام لە شەڕی داگیركردنی عێراقدا دۆناڵد رامسفیڵدی وەزیری پێشووتری بەرگری ئەمریكای بە " یەكێك لە خراپترین وەزیرەكانی بەرگری لە مێژوودا" وەسفكرد، هەروەها رەخنەشی لە ئیدارەی بۆش گرت لە مامەڵەی لەگەڵ ململانێكانی عێراقدا. مەككەین بە توندی رەخنەی لە گواستنەوەی دەستگیركراون بە تۆمەتی تیرۆر گرت بۆ زیندانیی نهێنی لە وڵاتانێك كە شێوازی لێكۆڵینەوەی نایاسایی تێدا پەیڕەودەكرێت هەروەها دژی بەكارهێنانی ئەشكەنجەدانیش بوو، سەركەوتوو بوو لە داڕشتنی یاسایەك كە بەكارهێنانی شێوازی توند و نامرۆیی و ناپیشەیی بۆ مامەڵەكردن لەگەڵ گومانلێكراواندا قەدەغەدەكات. تێپەڕاندنی حزبایەتی مەككەین هەرگیز دوودڵ نەبووە لە هەماهەنگیكردن لەگەڵ سیناتۆرە دیموكراتەكاندا لە كۆنگرێس بۆ بەدیهێنانی ئامانجەكانی، لەگەڵ (جۆ لیبەرمان) سیناتۆری دیموكراتی لە ئەنجومەنی پیران یاساییەكیان بۆ سنوداركردنی بڵاوبوونەوەی گازی كاربۆن داڕشت، هەروەها ساڵی 2007 پرۆژە یاسایەكی بۆ كۆچ بۆ هەردوو حزبەكە داڕشت و ئەگەر پەسەندبكرایە رێگەی بە لێخۆشبوون لە كۆچبەرە نایاساییەكان دەدا، بەڵام كۆتوبەندی توندی بەسەر سنورەكاندا دەسەپاند. مەككەین بۆچوونی وابوو ئەوانەی لە ئەمریكا بەبێ‌ مۆڵەت كاردەكەن، پێویستە مافی بەدەستهێنانی هاوڵاتیبوونیان پێببەخشرێت، ئەو بۆچوونەشی لەگەڵ بۆچوونی بەشێكی زۆر لە سیناتۆرە كۆمارییەكاندا یەكناگرێتەوە. ئەوەی مەككەینی بە دەنگدەرانی ئەمریكا زیاتر ناساند ، ئەو كەسایەتیەی بوو كە لە چەند ساڵی خزمەتكردنیدا لە هێزی دەریایی ئەمریكا بونیادیناف،،، هەروەها ئەو كوڕی ئەدیمراڵێكی گەورەی هێزی دەریاییە و ساڵی 1958 ئەكادیمایی دەریایی ئەمریكی تەواوكردووە و دواتر 22 ساڵ وەك فڕۆكەوان لە هێزی دەریاییدا كاریكردووە. مەككەین لە شەڕی ڤێتنام بەشداری كردووە ساڵی 1967 بە شێوەیەكی سەرنجڕاكێش لە مردن رزگاریبوو كاتێك مووشەكێك تەنكی سوتەمەنی فڕۆكەكەی پێكا، لە كاتێكدا دەیویست بە فڕۆكەكەی لەسەر كەشتی فڕۆكەهەڵگری "فۆریستاڵ" بەرەو ئەركێك بفڕێت و بەهۆی گڕگرتنی ئەو سوتەمەنییەوە (135) سەربازی هێزەكانی ئەمریكا مردن و دوای سێ‌ مانگیش فڕۆكەكەی لەسەر ئاسمانی باكوری ڤێتنام خرایە خوارەوە و لەلایەن ڤێتنامییەكانەوە بەدیلگیرا و هەتا ساڵی 1973 لایان مایەوە، وەكو خۆی باسی دەكات لەو ماوەیەدا مەككەین رووبەرووی لێدان بوەتەوە، بەهۆیەوە جوڵەی یەكێك لە قۆڵەكانی كەمبوەتەوە" مەككەین تاوەكو ساڵی 1981 لە سوپادا ماوەتەوە و پاشان خانەنشینكرا. ژیانی سیاسیی دوای خانەنیشبوون مەككەین چووە ویلایەتی ئەریزۆنا و لەوێ‌ سیاسەتی دەستپێكرد و ساڵی 1982 كورسییەكی ئەنجومەنی نوێنەرانی بەدەستهێنا و دوای چوار ساڵ كورسییەكی ئەنجومەنی پیرانی بردەوە و لە نەوەدەكانیشەوە رۆڵێكی گرنگی گێڕاوە لە ئاساییكردنەوەی پەیوەندییەكانی ئەمریكا لەگەڵ ڤێتنامدا. لە هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی 2000 ركابەری جۆرج بۆشی كوڕی كرد و كەسایەتییەكەی پشتیوانییەكی زۆری لێكرد و لە هەڵبژاردنی بەراییدا لە ولایەتی نیوهامپشیێر سەركەوتنی بەدەستهێنا، بەڵام رووبەڕووی زنجیرەیەك لە هێرش بووەوە، كە ركابەرێتییەكەی بووە ناكۆكیی و ململانێیەكی توند، ئەوەش وایكرد ئەندامە راستڕەوەكانی پارتی كۆماریی ناكۆك بن لەسەری. لە سیاسەتی دەرەوەدا، مەككەین پشتگیری لە هەڵوێستەكانی بۆش كرد سەبارەت بە خۆرهەڵاتی ناوەڕاست و عێراق و چەندینجار جەختیكردووەتەوە لەسەر زیادكردنی هێزەكانی ئەمریكا لە عێراق بۆ نەهێشتنی توندوتیژی. ساڵی 2008 مەككەین بووە كاندیدی كۆمارییەكان بۆ هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی، بەڵام لەبەرامبەر باراك ئۆباما كاندیدی دیموكراتەكان شكستیهێنا بە رێژەی 365 بەرامبەر بە 173 نوێنەر لە كۆمەڵگەی هەڵبژاردن و 53% بەرامبەر بە 46% لە ژمارەی دەنگەكاندا. دوای ئەوە مەككەین هەڵوێستی زیاتر پارێزگارانەی وەرگرت و دژی زۆرینەی سیاسەتەكانی ئیدارەی ئۆباما وەستایەوە لەسەر ئاستی دەرەوە، لە ساڵی 2015 بووە سەرۆكی لیژنەی هێزە چەكدارەكان لە ئەنجومەنی پیران و هەروەها یەكێكیش بوو لەوانەی كە زۆر جەختیان لە گرتنبەری هەڵوێستی توند لەدژی ئێران دەكردەوە. كاتێك "بەهاری عەرەبی" ساڵی 2011 دەستیپێكرد، مەككەین حوسنی موبارەك سەرۆكی ئەو كاتەی میسری هاندا دەستبەرداری پۆستەكەی بێت و داواشی لە ئەمریكا كرد هەڵوێستی پشتیوانی لە دیموكراتیەت بگرێتەبەر لە ناوچەكە، سەرەڕای مەترسی ئەوەی كە ئیسلامییەكان لە وڵاتانی ئەو ناوچەیە دەسەڵات بگرنەدەست.

 گۆڕان و یەکگرتوو و کۆمەڵ و هاوپەیمانی لەدوای كۆبونەوەیان رایانگەیاند كە  ڕێککەوتن لەسەر دروستکردنی هاوپەیمانێتییەکی هاوبەش لە بەغدا. چوار لایەنەکە ئاماژەیان بەوەشکرد، کارنامەیەکی ھاوبەشیان بۆ ھاوپەیمانێتیەکەیان ھەیە کە بەرگری لە بەرژەوەندییەکانی خەڵکی کوردستان دەکەن و لە گفتۆکانیشیاندا پێداگری لەسەر چارەسەرکردنی ڕیشەیی کێشەکانی نێوان ھەولێر و بەغدا دەکەن بەتایبەت لە گێڕانەوەی بەشکۆی بەڕێوەبردنی ھاوبەشی ناوچە کێشە لەسەرەکان و شایستە داراییەکانی خەڵکی کوردستان. دەقی بەیاننامەكە  بەیاننامەی هاوبەش لەژێر رۆشنایی کۆبونەوەی لوتکەی هەر چوار لایەنی سیاسی، لە رۆژی (11/8/2018)، ئەمڕۆ (26/8/2018) هەر چوار لایەنی سیاسی (بزوتنەوەی گۆڕان، کۆمەڵی ئیسلامی، یەکگرتوی ئیسلامی، هاوپەیمانی بۆ دیموکراسی و دادپەروەریی) لە شاری سلێمانی کۆبونەوە و گفتوگۆمان لەسەر کاری پێکەوەیی کرد لە نێوان هەر چوار لایەنەکە و لەسەر ئەم خاڵانە رێککەوتین: 1-دروستکردنی ئیئتیلافێک بۆ هەر چوار فراکسیۆن. 2-داڕشتنی کارنامەیەکی هاوبەش بۆ ئیئتیلافەکە کە لە خزمەتی بەرژەوەندییە گشتییەکان و بەرگریی کردن لە مافە دەستورییەکانی خەڵکی کوردستان و بە دامەزراوەیی کردنی پەیوەندییەکانی نێوان هەرێم و حکومەتی فیدراڵ بێت، 3-ئەم ئیئتیلافە لە پێکهێنانی حکومەتی عێراقدا پێداگریی لەسەر چارەسەرکردنی ریشەیی کێشەکانی هەرێم و حکومەتی فیدراڵی و مافە دەستورییەکانی خەڵکی کوردستان دەکات، بەتایبەتی گێڕانەوەی شکۆ و ئیدارەی هاوبەش بۆ ناوچە جێناکۆکەکان و چارەسەرکردنی کێشەی بودجە و موچە و شایستە داراییەکانی خەڵکی هەرێمی کوردستان و دروست کردنی ئەو دەستە و دامەزراوانەی کە گرەنتی مافەکانی خەڵکی کوردستان دەکات. 4-لەسەر ئاستی عێراقیشدا داوای پێداچونەوە بە تەواوی پرۆسەی سیاسی و ئابوریی عێراق دەکات کە لە قۆناغی تازەدا لەسەر بنەمای شەراکەت، سازان، هاوسەنگی، دەوڵەتی هاوڵاتی بون، ماف و خزمەتگوزاریی، شەفافیەت، دامەزراوەیی و سەروەریی یاسا بونیات بنرێتەوە.          بزوتنەوەی گۆڕان                      کۆمەڵی ئیسلامی کوردستان یەکگرتوی ئیسلامی کوردستان       هاوپەیمانی بۆ دیموکراسی و دادپەروەریی                                   26/8/2018

(درەو میدیا): جارێكی تر بومەلەرزەیەكی بەهێز ناوچەكانی سنوری پارێزگای كرماشانی رۆژهەڵاتی كوردستانی هەژاند. بومەلەرزەكە كاتژمێر (2:45) خولەكی دوێنێ شەو بەكاتی خۆجێیی كرماشان رویدا، بەپێی زانیاری ئاژانسەكانی هەواڵی ئێران، بەهۆیەوە (2) كەس گیانیان لەدەستداوە و (240) كەسی تر برینداربوون. دەزگای فریاكەوتی ئێران رایگەیاند، تیمەكانی خەمڵاندنی زیانی بومەلەرزەكە و كۆمەڵەی فریاگوزاری مانگی سور گەیشتونەتە سنوری پارێزگای كرماشان. بەپێی قسەی هەندێك لە بەرپرسانی لۆكاڵی سنوری پارێزگای كرماشان، دوای بومەلەرزە گەورەكە، (20) بومەلەرزەی تر بە گوڕی جیاواز لە ناوچەكە رویانداوە، كە یەكێكیان گوڕەكەی گەیشتوەتە (4) پلە. فەرهادی فەروزی سەرۆكی تۆڕی بومەلەرزەزانی پارێزگای كرماشان لە لێدوانێكدا بۆ ئاژانسی (خبرگزاری دانشجویان ایران- ایسنا) زانیاری جیاواز لەبارەی كات و گوڕی بومەلەرزەكە دەخاتەڕوو و دەڵێ" بومەلەرزەكە كاتژمێر 4:43 خولەك رویداوە، بە گوڕی 5.9 پلە لە قوڵایی 8 كیلۆمەتر لە دەوروبەری ناوچەی تازەئاباد"، ئەمە لەكاتێكدایە، ئاژانسی بومەلەرزەناسی ئەمریكا رایگەیاند، گوڕی بومەلەرزەكە (6.1) پلە بووە و سەنتەری بومەلەرزەزانی ئێرانیش دەڵێ" گوڕی بومەلەرزەكە (5.9) پلە بووە". بومەلەرزەكە هێندە بەهێز بوو، لە رۆژهەڵاتی كوردستان شارەكانی (كرماشان، جوانڕۆ، سنە، بۆكان، سەقز، مهاباد) هەژاند و خەڵكی ناچاركرد لە ماڵەكانیان بێنەدەرەوە، لە عێراقیش لە پارێزگای هەڵەبجە و سلێمانی و كەركوك و دیالە و بەغداد هەست بەو بومەلەرزەیە كرا و خەڵك ترسیان لێ نیشت و زۆر كەس لە ماڵەكانیان هاتنەدەرەوە. ناوچەی تازەئاباد كە دەوترێت سەنتەری شوێنی رودانی بومەلەرزەكە بووە، مەڵبەندی شارۆچكەی سەلاسی باوەجانییە لە خۆرئاوای پارێزگای كرماشان. پایزی ساڵی رابردوو بومەلەرزەیەك لە سنوری پارێزگای كرماشانی رۆژهەڵاتی كوردستان رویدا، ناوەندی بومەلەرزەكە شاری سەرپێلی زەهاو بوو، بەهۆیەوە زیاتر لە (400) هاوڵاتی كورد گیانیان لەدەستدا و زیاتر لە (7 هەزار)ی تر برینداربوون، لە شەش ساڵی رابردودا ئەوە گەورەترین بومەلەرزە بوو لە ئێران روبدات.  

( درەو میدیا): سەنا تائی تەمەن 60 ساڵ دانیشتوی بەری خۆرهەڵاتی موسڵە و دەنگە ژێكانی دووچاری ئیفلیجی بوون و هاوسەرەكەشی گیرۆدەی نەخۆشی لەبیرچوونەوە " ئەلزهایمەر" بووە، ئەوەی ژیانی ئەم داپیرەیەی زەحمەت و كارەستبار كردووە و ئەركی سەرشانی زۆر قورس كردووە بەخێوكردنی 22 نەوەی ئەو پێنج كوڕەیەتی كە لەكاتی داگیركردنی موسڵدا لەلایەن داعشەوە كوژراون. ئێستا سەنا تائی  لەگەڵ هاوسەرەكەی و دوو كچی و هاوسەری دوو لە كوڕە كوژراوەكانی لە بەری خۆرهەڵاتی موسڵ لە شوقەیەكی كرێدا نیشتەجێیە و ئەركی بەخێوكردن و پەروەردەكردنی 22 منداڵی كوڕەكانی بەسەردا كەوتووە كە تەمەنیان لە نێوان دوو ساڵ بۆ 16 ساڵیدایە. داپیرە سەنا و خێزانەكەی بۆ دابینكردنی كرێی شوقەكەیان و كڕینی جلوبەرگ و پێداویستی خوێندنی ئەو 22 منداڵە بێ‌ باوكە پشت بە هاوكاری خێرخوازان دەبەستن و چاوەڕوانی ئەوەیە موچەی خانەنیشنی دوو لە كوڕەكانی وەربگرێت كە لە ریزەكانی سوپا و پۆلیسدا كاریان كردووە. لە لێدوانێكیدا داپیرە سەنا دەڵێت: " هیوادارم دەسەڵاتداران موچە و پەناگەیەك بۆ ئەو منداڵە بێ‌ باوكانە دابین بكەن، چونكە من 100 ساڵ ناژیم و زۆر نەخۆشم و دەمرم و ئەمساڵ لەگەڵیاندام، ساڵی داهاتوو لەگەڵیاندا نابم و دەمەوێت شتێكیان بۆ دەستەبەر بكەم". داپیرە سەنا لە داگیركردنی موسڵدا پێنج كوڕی كوژراون، بەڵام تائێستا وەفاتنامە بۆ سیانیان دەركراوە و دەڵێت دوو كوڕەكەی تری لە گۆڕی بەكۆمەڵدا نیشتەجێكراون و تا ئێستا تەرمەكانیان نەدۆزراونەتەوە و وەك بێسەروشوێن و ونبوو تۆماركراون و ناتوانێت داوای موچەكانیان بكات. رێكخراوی داعش لە ساڵی 2014دا شاری موسڵ و رووبەرێكی بەرفراوانی خاكی عێراق و سوریا كۆنترۆڵكرد و سەدان كەسی لەو شارە كوشت كە تائێستا تەرمەكانیان نەدۆزراونەتەوە. لە كانونی یەكەمی 2017دا هێزەكانی عێراق بە پشتیوانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی موسڵیان رزگاركرد، بەڵام شارەكە بووە بە وێرانە و بەوتەی حكومەتی عێراق بۆ ئاوەدانكردنەوەی ئەو ناوچانەی داعش كۆنترۆڵی كردبوون پێویستی بە 100 ملیار دۆلارە. داپیرە سەنا تائیی دەڵێت:" كاتێك چەكدارەكانی داعش ناوچەكانیان داگیركردین، وێرانیانكرد، سوكایەتییان پێكردین، رۆڵەكانیان كوشتین و هیچمان بۆ نەمایەوە. سەرچاوە: سایتی كەناڵی " ئەلحوڕە"  

(درەو میدیا): هاوكات لەگەڵ دانوستانی نێوان ئەنجومەنی سوریای دیموكرات و حكومەتی سوریا، بەرپرسێكی باڵای وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا سەردانی رۆژئاوای كوردستانی كرد بۆ تاوتوێكردنی داهاتووی ناوچەكە دوای كۆتاییهاتنی شەڕ. چەند رۆژێكە ویلیام روباك، نوێنەری وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا بە سەردانێك گەیشتوەتە رۆژئاوای كوردستان و لە یەكەم وێستگەیدا سەردانی كانتۆنی كۆبانێ‌ و مەنبەجی كرد و ئەمڕۆش شارۆچكەی شەدادیی بەسەركردەوە و بڕیاریشە رۆژانی داهاتوو سەردانی چەند ناوچەیەكی پارێزگای دێرزور بكات كە لەژێر كۆنترۆڵی هێزەكانی سوریای دیموكراتدایە. روباك لە لێدوانێكیدا بۆ رۆژنامەنوسان لە شەدادی وتی:" ئێمە ئامادەیت بۆ مانەوە هەروەك سەرۆك دۆناڵد ترەمپ بە روونی وتی، بۆ ئەوەی گەرەنتی كۆتاییهاتنی تەواوەتی داعش بكەین". وتیشی:" هەروەها هەوڵەكانمان چڕدەكەینەوە بۆ پاشەكشێی هێزە ئێرانییەكان و بریكارەكانیان".  

( درەو میدیا): بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) نێچیرڤان بارزانی بەوپێیەی ئێستا دەسەڵاتەكانی تایبەت بەدیاریكردنی كاتی هەڵبژاردنی هەیە كە پێشتر لای سەرۆكی هەرێم بوو، داوای لەو لایەنانە كردووە كە داوای دواخستنی هەڵبژاردن دەكەن، بەڕەسمی داوای دواخستنی هەڵبژاردن پێشكەش بكەن. زانیارییەكان ئاماژە بەوەشدەكەن، نێچیرڤان بارزانی پەیامی ئەوەیداوە بەگوێی بزوتنەوەی گۆڕان و یەكگرتوی ئیسلامی و كۆمەڵی ئیسلامی، كە ناكرێت لە دەرەوەی حكومەت بمێننەوە و موزایەدەیان بەسەردا بكەن و  داوای دواخستنی هەڵبژاردنیش بكەن، بەڵكو پێویستە لەسەریان بچنەوە ناو حكومەت و شان بدەنە بەر چارەسەكردنی كێشەكان لەگەڵیاندا. ئێستا لایەنەكان هەریەكە و لە هەوڵی گەڵاڵەكردنی پرۆژەیەكە بۆ دواخستنی هەڵبژاردنەكان و زانیارییەكان ئاماژە بەوە دەكەن پارتی دیموكراتی كوردستانیش كە سورە لەسەر ئەنجامدانی هەڵبژاردن لە وادەی خۆیدا، جۆرێك لە نەرمی نواندووە و چەند مەرجێكی خستوەتە روو لەبەرامبەر رازی بوون بە دواخستنی هەڵبژاردنەكان:  یەكەم: هەموو ئەو لایەنانەی كە داوای دواخستنی هەڵبژاردن دەكەن لەناو پەرلەمان پێكەوە یاداشتێك ئیمزا بكەن بۆ دواخستنی هەڵبژاردن بۆ دوو ساڵ. دووەم: لایەنەكانی ( گۆڕان ، كۆمەڵ، یەكگرتوو) وەزیرەكانیان بگەڕێننەوە بۆ ناو حكومەت و شان بدەنە بەر بەرپرسیارێتی. سێیەم: دواخستنی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان و ئەنجومەنی پارێزگاكان پێكەوە بۆ ماوەی دوو ساڵ بێت. چوارەم: هەموو لایەنە سەرەكییەكان (پارتی، یەكێتی، كۆمەڵ، گۆڕان، یەكگرتوو، هاوپەیمانی) پێكەوە و لە چوارچێوەی پرۆژەیەكی نیشتمانیدا بچنە بەغداد و پێكەوە گفتوگۆبكەن لەگەڵ لایەنەكانی عێراقدا.  زانیارییەكانی " درەو میدیا" ئەوە دەخەنە روو كە ئەو مەرجانە لای لایەنە ناڕازییەكان قبوڵكراوە و ئەگەری رازی بوونیان زۆرە، بەتایبەت كە خۆیان لە كۆبوونەوەی چوارقۆڵیدا داوای دواخستنی هەڵبژاردنیان كردووە و یەكێتی نیشتمانی كوردستانیش كە چەند جارێك بەرەسمی ئاماژەی بەوەكردووە  لەگەڵ دواخستنی هەڵبژاردنە و كاریشی بۆ دەكەن. لەلایەكی ترەوە بەرپرسێكی باڵا كە نەویست ناوی بڵاوبكرێتەوە بە " درەو میدیا" ی راگەیاند: لە هەفتەی رابردوودا وەفدی ئێرانی سەردانی چوارلایەنەكە ( گۆڕان ، كۆمەڵ ، یەكگرتوو، هاوپەیمانی) كردووە و دوو جاریش لەگەڵ یەكێتی كۆبوەتەوە و هەوڵی لێكنزیككردنەوەی بۆچونی ئەو پێنج لایەنەی داوە بە تایبەتیش لەبارەی دواخستنی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان و یەكخستنی هەوڵەكانیان بۆ بەشداریكردن لە حكومەتی عێراق و چونە ئەو بەرەیەی كە ئێران پشتیوانی لێدەكات.  پێشتر "درەو میدیا " لە راپۆرتێکیدا ئاماژەی بەوە كردبوو هەوڵێكی زۆری لایەنەكان لە پشتی پەردەوە هەیە بۆ دواخستنی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان و هاوشان لەگەڵ فراكسیۆنی بزوتنەوەی گۆڕان لە پەرلەمانی كوردستان كە ئێستا سەرقاڵی ئامادەكردنی پرۆژەیەكە بۆ دواخستنی هەڵبژاردنی پەرلەمان، یەكێتی نیشتمانی كوردستانیش سەرقاڵی ئامادەكردنی پرۆژە یاسایەكە كە تێیدا داوا دەكرێت: * هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان بۆ بەهاری 2019 دوابخرێت. * هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان بە (لیستی داخراو) بكرێت. * هەرێمی كوردستان بكرێت بە (4) بازنەی هەڵبژاردن بەپێی پارێزگاكانی هەرێم،. * لە پرۆژەكەی یەكێتیدا باس لە هەڵوەشانەوەی ئەنجومەنی پارێزگاكانیش دەكرێت و پێیان وایە وەزیفەكەی تەواو بووە.  

راپۆرتی: درەو میدیا لە دوو ڕۆژی ڕابردوودا ململانێكانی نێوماڵی شیعە پێینایە قۆناغێكی نوێ‌ ، وەك دەوترێت ئەوەی تادوێنێ‌ لەژێر بەڕەبو، كێبڕكێی پێكهێنانی حكومەت هێنایە سەر بەڕە. لەگەڵ ئەوەی ململانێی نێوان  گروپەكانی حەشدی شەعبی لەگەڵ حەیدەر عەبادی سەرۆك وەزیرانی عێراق تازە نیە، بەڵام گەیشتنی بەم ئاستە و بڵاوكردنەوەی بەیاننامەیە و لێدوانی توندی دژ بەیەك، پەیوەندییەكی ڕاستەوخۆی هەیە بەدابەشبونیان بەسەر دوو سەربازگەی جیاواز و، بگرە دوو ئەجێندای تەواو ناكۆك و دژبەیەكیشدا.  گەشانەوەی سەرلەنوێی پشكۆی ناكۆكییەكانی نێوان حەشد و عەبادی ئەگەر پەیوەندییەكی ڕاستەوخۆی نەبێت بە پرۆسەی پێكهێنانی حكومەت، بەتایبەت  دوای داواكاری سوننەكان بۆ كشانەوەی حەشدی شەعبی لە شارە سوننیەكانی باكور و خۆرئاوای عێراق، ئەوە بێگومان دابڕاونیە لەم پرسە، هاوكات بەدەریش نیە لەفشارەكانی سەدر بۆ سنورداركردنی پێگە و لەقاڵبدانی گروپەكانی حەشدی شەعبی بەتایبەتی دوای كۆتاییهاتنی شەڕی تیرۆر و گواستنەوەی سەنگەرەكانیان لەبەرەكانی جەنگەوە بۆ گۆڕەپانی سیاسی.  عەبادی ناچارە شەڕی حەشد بكات تاكە ڕێگەی بەردەم عەبادی بەدیهێنانی خواستەكانی سەدر و پتەوكردنی ئەوبەرەیەی كە تاكە ئومێدیەتی بۆ دانیشتنەوە لەسەر كورسی سەرۆك وەزیرانی بۆ خولی دووەم، ڕەنگە ڕێگایەكی بەرهەمداریش بێت بۆ  كێشكردنی سونەكان و ئەگەر بكرێت كوردیش بۆ ئەو بەرەیە، چونكە هەم سوننەكان و هەم كوردیش لەپرسی پێگە و ڕۆڵی داهاتوی حەشدی شەعبی ترس و تێبینی زۆریان هەیە و خوازیاری ئەوەن  ئەو هێزە لەقاڵبدرێت.  ئەم شەڕە بەدەریش نیە لەوەی عەبادی دەیەوێت وەك پیاوی قۆناغەكە خۆی نمایشبكات، پیاوێك كە لە هەستیارترین دۆخەكاندا بەرگری لە دەستور و هەیبەتی دامەزراوەكانی دەوڵەت دەكات  و ڕێگەنادات لە دەرەوەی دەوڵەت دەوڵەتی تر و لە دەرەوەی هێزە ڕەسمییەكان هێزی تر بڕیار بدا و خاوەنی قسەی یەكلاكەرەوە بێت. عەبادی گوێزە و گۆچانی پیشانی حەشددا دوای توندبوونەوەی ململانێكان و تۆمەتباركردنی لەلایەن حەشدی شەعبیەوە، حەیدەر عەبادی سەردانی بارەگای دەستەی حەشدی كرد، بەگوێرەی هەندێك سەرچاوە بەشێكی بەرچاو لە فەرماندەی لیواكان و بەڕێوبەرەكانی حەشد بایكۆتی دانیشتنەكەیان كردووە، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا (فالح فەیاز) كە سەرۆكی دەستەكەیە و ئێستا وەك یەكێك لە ڕكابەرە دیارەكانی عەبادی بۆ وەرگرتنی شوێنەكەی ناوی دێت، لەپێشی پێشەوەی پێشوازیكاراندا بووە. عەبادی لە دایشتنەكەدا، ستایشی زۆری قوربانییەكانی حەشدی شەعبی كردووە، حەشدی وەك هیوایەكی تازە وەسفكردوە، ئاماژەی بەوەشداوە، لە نیویۆرك و زۆربەی ئەو كۆبونەوە نێودەوڵەتییانەی ئامادەی بووە كۆی ئەوتۆمەتانەی ڕەتكردوەتەوە كە ئاڕاستەی حەشد كراون، بەقسەی خۆی، حەشدی بەگروپێك لەگەنج و لاوی ئازا كەپارێزگاری لە وڵات دەكەن ناوبردووە، هەر لەو وتەیەیدا كە عەبادی بەئامادەبوونی ژمارەیەك لە سەركردەكانی حەشد شەعبی پێشكەشی كرد، حەشدی وەك یەكێك لە دامەزراوە شەرعی و ڕەسەكانی دەوڵەت باسكردوە و ڕایگەیاندووە، ئەگەر لێرە و لەوێش هەندێك پێشێلكاریی ڕووبدات خزمەت بە بەرژوەندی حەشد ناكات هەروەك چۆن كاریگەریش لەسەر ناو و ناوبانگی ناكات، بەوپێیەی هاوشێوەی هەر دامەزراوەیەكی تری سوپا لە چوارێوەی دەستور و یاسادا ڕێكخراوە و كارەكانی ڕادەپەڕێنێت. پەیامە ڕوون و ڕاشكاوەكانی عەبادی بۆ حەشد لەدوای ئەمەوە عەبادی كۆمەڵێك پەیامی دا بەگوێی سەركردەكانی حەشدا كە ڕەنگە زۆرێكیان حەز بە بیستنی نەكەن، بەڵام عەبادی شێلگیر بوو لەسەری و بەڕاشكاوی وشەی "قبوڵی ناكەین"ی، بەكارهێنا. عەبادی باسی لە گرنگی كشانەوەی هێزەكانی سوپاكرد لەناو شارەكان دوای ئازادكردنیان، بەوپێیەی ئەركی سوپا پاراستنی ئەمنییەتی شارەكان نیە بەڵكو شەڕە لەگەڵ دوژمن، مانەوەی سوپاشی لەناو شارەكان بەمەترسییەكی گەورە پیشاندا بۆ دروستبونی پێكدادان و ڕووبەڕووبوونەوە، حەشدیشی كردە چوارچێوەی ئەم پرۆسەیەوە جەختی كردەوە لە پێویستی كشانەوەیان لەناو شارەكان بەڵام بەشێوەیەكی لەسەرخۆ نەك بەكتوپڕی كە بۆشایی و كەلێنی ئەمنیان بۆ دروستدەكات، وەك خۆی وتی، ئەوەشی بەهۆكاری سەرەكی دەركردنی فەرمانەكەی چەند ڕۆژی ڕابردووی وەسفكرد، كە پێدەچێت ئەمە و قسەكردنی عەبادی لەسەر بە سیاسییكردنی حەشد، هۆكاری سەرەكی تەقینەوەی كێشەكانی بێت لەگەڵ حەشدی شەعبی. عەبادی لە قسەكردن لەسەر بەسیاسییكردنی حەشدی شەعبی قسەكانی ڕوونتر و ڕاشكاوانەتر و دەوڵەتیی تر خۆی نمایشكرد، كاتێك وتی"ڕێگەنادەین حەشد بەسیاسی بكرێت، حەشد هێزێكی جەنگاوەرە كە بە ڕێنمایی مەرجەعیەت دروستبووە". وتیشی:" دەستوری عێراق ڕێگەنادات بەوانەی لەسوپا كاردەكەن تێكەڵ بەكاری سیاسی بن، ناكرێت ئاسایش و سیاسەت تێكەڵاو بەیەكتر بكرێن، وەك ئەوەی لە دەستوردا هاتووە كە لەلایەن سەرجەم كوتلە سیاسییەكان و زۆرینەی خەڵكی عێراقەوە متمانەی پێدراوە". عەبادی جەختیشیكردەوە ڕێگەنادەن هیچ دەزگایەكی سەربازی فەرمان لەم لایەن سیاسی و ئەو لایەنی سیاسی وەربگرێت، دابڕینی دامەزراوە سەربازییەكانیشی لەململانێی سیاسی بە هەنگاوێكی گرنگ وەسفكرد و وتی ئەگەر ئەمە نەكەین و دامەزراوە سەربازییەكان ببنەبەشێك لە كاری سیاسی، وەك دەزانن كوتلە سیاسیەكان جیاوازی وناكۆكییان هەیە و ڕكابەری یەكن، بەمەش هێزە ئەمنییەكان دەبنە ڕكابەری یەك و ئەركی ئەم هێزانە لەپاراستنی هاوڵاتیان بەبێ جیاوازییەوە دەگۆڕێت بۆ ململانێكردنی یەكتری، كە وەك خۆی ڕایگەیاند، بەكارهێنانیان لە ململانێی سیاسیدا بۆخۆی ناشكرینكردنی ئەم دامەزراوانە و قوربانیەكانیەتی.      ناكۆكییەكانی حەشد و عەبادی  ڕۆژێك پێش سەردانەكەی عەبادی بۆ بارەگای حەشدی شەعبی، بەیاننامەیەكی توند بەناوی فەرماندەیی حەشدەوە بڵاوبوەوە، كە پێدەچێت سەردانەكەی عەبادیش زیاتر كاردانەوەی ئەو بەیاننامەیە بووبێت، فەرماندەیی حەشدی شەعبی لە بەیاننامەكەیدا، بۆ عەبادی نوسیوە" باشتر وابوو موچەی جەنگاوەرەكانت بدایە و بایەخت بۆ بریندار و كەسوكاری شەهیدان بووایە، لەبری بەكارهێنانی زمانی قۆڵبادان لەپێناو بەدەستهێنانی ویلایەتی دووەم".  فەرماندەیی حەشد لە بەیاننامەكەیدا، عەبای تۆمەتباركردووە بە بەكارهێنانی سیاسەتی فشار و قۆڵبادان لە ماوەی چەند ساڵی ڕابردوودا بۆ موجامەلەكردنی ئەمریكییەكان لەپێناو بوونەوە بە سەرۆك وەزیران بۆ خولی دووەم، لە بەشێكی بەیاننامەكەدا هاتووە، ڕەفتارەكانی عەبادی دژ بەحەشدی شەعبی خۆی دەبینێتەوە لە پێنەدانی دەرماڵەی دارایی پێویست بۆ پێدانی موچەی ئەندامانی حەشد هاوشێوەی هێزە ئەمنییەكان و پشتگوێخستنی دۆسیەی شەهیدان و برینداران بە پاساوی جۆراوجۆر. ئاماژە بەوەشكراوە، عەبادی هەر بە فشاری داراییەوە نەوەستاوە بەڵكو چەندین جار هێرشیكردوەتە سەر حەشدی شەعبی لەپێناو خستنی لەڕووی مەعنەوییەوە"جارێك بەبوونی فەزائی(بندیوار) و جارێك ڕێگری دەكات لەوەی زریپۆش و هامەریان بدرێتێ‌ هاوشێوەی هێزە عێراقییەكانی تر". حەشد شەعبی كەی و چۆن دامەزرا؟ چوار ڕۆژ دوای كەوتنی موسڵ و لە ڕۆژی 13 حوزەیرانی ساڵی 2014 بە فەتوای عەلی سیستانی  مەرجەعی باڵای شیعەكان لە عێراق، فەتوای (جیهادی كفائی) دەركرد بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی هەڕەشەكانی داعش، كە لە ماوەیەكی دیاریكراودا زیاتر لەیەك لەسەر سێی خاكی عێراقیان داگیركرد و هەڕەشەی جدییان لەسەر بەغدادی پایتەخت دروستكرد، ئەم فەتوایە بووە بنەمای دروستبوونی هێزێكی میللی چەكدار و سەدان هەزار گەنج و تەمەنی جیاواز لەپەیڕەوانی مەزهەبی شیعە لە عێراق لەچوارچێوەیەی چەند گروپێكی چەكداری ناڕێكخراودا كۆكرانەوە بەناوی حەشدی شەعبی. بە یاساییكردنی حەشد وەك دامەزراوەیەكی دەوڵەتیی لایەنە شیعەكان، دوای فشار و هەوڵێكی بێوچان توانیان لە 26 تشرینی دووەمی  2016دا، یاسای حەشدی شەعبی لە پەرلەمانی عێراق تێپەِڕێنن، بەوەش چەترێكی یاساییان بۆ ئامادەیی ئەم هێزە لەناو دامەزراوەكانی سوپای عێراقدا دروستكرد و كارەكانیان لەڕێی ئەو دەستەوەیە ڕێكخست كە بەناوی دەستەی حەشدی شەعبی دەناسرێت و ڕاستەوخۆ سەربە سەرۆك وەزیران و فەرماندەی گشتی هێزە چەكدارەكانی عێراقە.  لەگەڵ ئەوەی حەشدی شەعبی لە دۆخێكی ئەمنیی و سیاسی تایبەتدا لەعێراق دروستبوو بەئامانجی  روِوبەڕووبوونەوەو لەناوبردنی داعش، بەڵام وەك دەوترێت بیرۆكە و ئیلهامپێدەری دروستبونی ئەم هێزە مەزهەبیە سوپای پاسدارانی ئێرانە، كەبە پایە و  سەرە ڕمی پارێزگاریكردن لەمانەوەی ڕژێم و ویلایەتی فەقیه لەئێران ئەژمار دەكرێت. حەشد وەك ئاڕاستەی ئایدۆلۆجی، هیچ ڕوانینێكی سیاسی یاخود خاوەنی بەرنامەیەكی سیاسی دیاریكراو نەبووە، بەڵام دوای ئەوەی لە هەڵبژاردنی  12 ئایاری ئەمساڵ لەژێر سایەی هاوپەیمانێتییەكدا بەناوی (فەتح) بەشداری هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراقیان كرد و بووە دووەم هێز لەسەر ئاستی عێراق، لێرەوە مەترسی بە سیاسییكردنی دامەزراوە ئەمنییەكان و گەورەبوونی  هەژمونی فەرماندە سەربازی و ئەمنییەكانی حەشد لەپرۆسەی سیاسی بووە پرسێكی جدی ، بەشێك لە هێز و لایەنەكان بە هەڕەشەیەكی گەورەی دادەنێن بۆ سەرپێگەی خۆیان، جگە لەو مەترسییە ڕاستەقینەیەی لەسەر ئینتیمانی ئەو دامەزراوانە دروستیدەكەن، هەرچەندە لە بنەمادا دامەزراوەكانی دەوڵەت لەم ڕوەوە پارێزراونین. حەشد موڵكی شیعەیە بە تامێكی عێراقی  حەشدی شەعبی جگە لەوەی وەك هێزێكی تایبەت بەپێكهاتەیەك تەماشادەكرێت نەك هێزێك كە نوێنەرایەتی هەموو عێراقییەكان بكات و بەیەك مەسافە لە هەموویان ڕاوەستێت، لەناو ئەو پێكهاتەیەشدا كۆمەڵێك هێز و كەسایەتی خاوەندارێتیی دەكەن كە قوڵایی و باكگراوندێكی ئێرانییان هەیە، ئەمەش یەكێكی ترە لەو مەترسیانەی لەسەر مانەوە و گەورەبونی هەژمونی ئەم هێزانە هەیە بەتایبەتی لەلایەن هەردوو پێكهاتەكەی تر (كورد و سوننە)، ئەوە لەكاتێكدایە كە تەواوی پێداویستییەكانی حەشدی شەعبی لەچەك و تەقەمەنی و موچەی ئەندامەكانی و ئیمتیازاتی شەهید و چارسەركردنی بریندارەكانی لەلایەن حكومەتی عێراق و بودجەی گشتییەوە دابیندەكرێت. لەپاڵ ئەمەشدا ڕاستیەك هەیە كە ناكرێت نكوڵی لێبكرێت, لەدوای 9ی حوزەیرانی ساڵی 2014 و هاتنی داعشەوە بۆ عێراق، بەشێوەیەكی كرداری شتێك نەما ناوی سوپای عێراق بێت، سوپایەكی فاشیل و شكستخواردوو، كە بێ تەقاندنی فیشەكێك هەزاران كیلۆمەتر زەوی و بەشی سوپایەكی تەواو چەك و تفاقی سەربازی لە چەندین ناوچەی عێراق بەجێهێشت و هەڵات و دواتر هەموی كەوتنە دەست داعش و بەو هۆیەوە خەڵكی عێراق دووچاری ئاوارەیی و ماڵوێرانییەكی گەورەبوون، وەك هەندێك دەڵێن، ئەگەر لەوكاتەدا مەرجەعیەت فەتوای دروستكردنی ئەو هێزەی نەدایە، ئەوا ئێستا شتێك لەم ناوچە و گەلێك لەسەر ئەم خاكە نەمابوو ناوی عێراق و عێراقییەكان بێت.   

(درەو میدیا): ئەمڕۆ شەممە 25ی ئەیلول لە ئەڵمانیا چالاكییەكانی " رۆژی دەرگای كراوە" دەستیانپێكرد، سبەی یەكشەممەش بەردەوام دەبن و لەماوەی ئەو دوو رۆژەدا دیوانی راوێژكاریی ئەڵمانیا و نوسینگەی رۆژنامەوانی فیدراڵی و 14 وەزارەتی ئەو وڵاتە لە بەرلینی پایتەخت دەرگاكانیان لەبەردەم هاوڵاتیاندا واڵادەكەن و چەندین ئەڵقەی گفتوگۆ و ئاهەنگی میوزیك رێكدەخەن، بە ئامانجی پتەوتركردنی پەیوەندیی نێوان هاوڵاتیان و دامەزراوەكانی دەوڵەت. چالاكییەكانی ئەمساڵی رۆژی دەرگا كراوە بە دروشمی " بەخێربێیت .. سیاسەت" رێكدەخرێت و تێیدا 580 نمایش پێشكەشدەكرێت، كە بریتین لە سەردانی ناو دیوانی  راوێژكاریی و 14 وزارەت و نوسینگەی رۆژنامەوانیی فیدراڵی لەگەڵ چەند گفتوگۆ و پێشانگە و ئاهەنگێكی میوزیك و گۆرانیدا. حكومەتی ئەڵمانیا لەرێگەی ئەم چالاكییانەوە دەیەوێت پەیوەمدی نێوان دامەزراوەكانی دەوڵەت و هاوڵاتیان پتەوتربكات و وەڵام و روونكردنەوەیە پێویست بدات هاوڵاتیان. ئەوە بیستەمین جارە چالاكیی " رۆژی دەرگای كراوە" لە ئەڵمانیا بەڕێوەبچێت و پێشبینیدەكرێت لەمیانی ئەو دوو رۆژەدا دەیان هەزار هاوڵاتی بەشداریبكەن و بە گوێرەی داتاكانی حكومەتی ئەڵمانیا ساڵی پار نزیكەی 120 هەزار كەس بەشداربوون. دیارترین چالاكیی یەكێك لە دیارترین چالاكییەكانی ئەو رۆژە ئەو گەشتە كلاسیكییەیە كە ئەنگێلا مێركڵی راوێژكاری ئەڵمانیا دوانیوەڕۆی یەكشەممە لە دیوانی راوێژكاریی ئەنجامیدەدات و ئامادەبووان دەتوانن راستەوخۆر مێركڵ ببینن و قسەی لەگەڵدا بكەن و وێنەی لەگەڵدا بگرن و ئاشنا بن بە كارەكانی و چواردەورەكەی. هەروەها هاوڵاتیان دەتوانن چاویان بە وەزیرەكانی حكومەت بكەوێت و راستەوخۆ گفتوگۆیان لەگەڵدا بكەن لە بارەگای وەزارەتەكانیاندا بێت یان لە نوسینگەی رۆژنامەوانیی فیدراڵی. ئەو كەسانەی كە بەشداری چالاكییەكانی ئەمڕۆژە دەكەن لەماوەی ئەو دوو رۆژەدا دەتوانن خزمەتگوزاری پاسی گواستنەوەی بێ‌ بەرامبەر بەكاربهێنن، و سەردانكەران پێویستە جانتای گەورە هەڵنەگرن و لەكاتی چونە ژوورەوەدا بۆ بارەگا حكومییەكان ناسنامەی خۆیان بدەنە خاڵەكانی پشكنین. سەرچاوە: " DW"

(درەو میدیا): نەسرین ستودە پارێزەر و ژنە چالاكی بواری مافەكانی مرۆڤ  لە ئێران لە زیندانیدا مانگرتنی لە خواردن دەستپێكرد، بەهۆی ئەوەی بەوتەی خۆی بە نایاسایی دەستگیركراوە. ستودە لە پەیامێكدا كە رەزا خەندانی هاوسەری بڵاویكردوەتەوە دەڵێت دەستگیركردنەكەی راستەوخۆ پەیوەندی بەوەوە هەیە كە وەك پارێزەرێك بەرگری لەو ژنە ئێرانیانە كردووە كە لە شوێنە گشتییەكاندا حیجابیان لابردووە لە چوارچێوەی ناڕەزایەتی دەربڕیندا. نەسرین ستودە بەهۆی بەرگریكردنییەوە لە چالاكانی ئۆپۆزسیۆن لە ئێران خەڵاتی " ساخارۆڤ"ی  لەلایەن یەكێتی ئەوروپاوە بۆ ئازادی بیروڕا پێبەخشراوە. ستودە لە نۆی شوباتی 2011 بە 11 ساڵ زیندانیكردن سزادرا لەگەڵ قەدەغەكردنی گەشت و كاری پارێزەرایەتی بۆماوەی 20 ساڵ، لە ناوەڕاستی ئەیلولی 2011 دادگای تێهەڵچوونەوە سزاكەی بۆ شەش ساڵ كەمكردەوە و هەڵپەساردنی مۆڵەتی كاركردنی پارێزەرایەتیشی بۆ 10 ساڵ كەمكرایەوە.