■ وەرگێرانی : نامیق رەسوڵ بە ئەندازیاری دامەزرێنەری یەكینەكانی پاراستی گەل " پەیەگە" دادەنرێت لە رۆژئاوای كوردستان، بەڵام خۆی ئەوە رەتدەكاتەوە جەختدەكاتەوە كە پارتی كرێكارانی كوردستان " پەكەكە" بە شارەزا و چەك و تەقەمەنی هاوكاری یەپەگەی كردووە. باهۆز ئەرداڵ لە دایكبووی شاری دێركی رۆژئاوای كوردستان، یەكێكە لە دیارترین سەركردەكانی ریزی یەكەمی پارتی كرێكارانی كوردستان، لەلایەن دەسەڵاتدارانی توركیاوە خراوەتە لیستی ئەو كەسایەتییانەی بە تۆمەتی تیرۆر داواكران و خەڵاتی یەك ملیۆن دۆلاریشیان تەرخانكردووە بۆ هەر كەسێك بیكوژێت. ئەرداڵ نزیكەی 30 لە ناو پارتی كرێكارانی كوردستاندایە و هەموو قۆناغەكانی گۆڕانی سەربازیی و ئایدیۆلۆژیی ئەو حزبەی بینیوە، هەروەها یەكێكە لە كەسایەتیە نزیكەكانی عەبدولا ئۆجەڵان رێبەری پارتی كرێكارانی كوردستان كە ئێستا لە زیندانی ئیمراڵییە. رۆژنامەی عوكازی سعودیە لە قەندیل چاوپێكەوتنێكی دوورودرێژی لەگەڵ ئەرداڵدا ئەنجامداوە كە لە ریزەكانی گەریلادا نازناوی "دكتۆر"ی لێنراوە. لە چاوپێكەوتنەكەیدا كە " درەو میدیا" لەبەر گرنگی وەریگێڕاوەتەسەر زمانی كوردی ئەرداڵ بە دوورودرێژی باس لە پەیوەندی پەكەكە و رۆژئاوای كوردستان و یەپەگە و پەیەدەوە دەكات و رەتیشیدەكاتەوە كە بۆ سەركردایەتی شەڕ سەردانی رۆژئاوای كوردستانی كردبێت و رایدەگەیەنێت كە تەنها هاوینی 2014 بۆ بەسەركردنەوەی خێزان و كەسوكارەكەی چووەتە رۆژئاوای كوردستان. دەقی چاوپێكەوتنەكە: عوكاز: ناوچەكە لە دۆخێكی زۆر بەرزی ئاڵۆزیدایە و ئێوەش لەناوی دڵی ئەو ئاڵۆزییەدان... ستراتیژی حزبەكەتان چییە؟ باهۆز ئەرداڵ: خوێندنەوەی حزب بۆ دۆخی ناوچەكە پشت بەوە دەبەستێك كە هەموو هەوڵەكان بۆ چارەسەركردنی كێشەكانی ناوچەی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست بە جەنگ و خوێنڕشتن و پرۆژەكانی تر كە لە ناوچەكەدا تاقیكرایەوە سەلمێنرا كە شكستیهێناوە، لەبەرئەوە ئێمە وایدەبینین كە چارەسەری ریشەیی هەموو كێشەكانی ناوچەكە خۆی لە سیستمێكدت دەبینێتەوە كە گەرەنتی بەیەكەوەژیانی هەموو گەل و كۆمەڵگەكان بكات و ئەم چارەسەرەش پشت لە بنچینەدا پشت بە ئیرادەی گەلان و پێكەوەژیان دەبەستێت. عوكاز: دەڵێیت كە چارەسەر لە رێگەی خوێن و جەنگ و ململانێكانەوە نایاتەدی، بەڵام پارتی كرێكارانی كوردستان تائێستاش چەكی دژی توركیا هەڵگرتووە، بۆچی ناچنە نێو ژیانی سیاسییەوە؟ باهۆز ئەرداڵ: جا لەوێ لە توركیا بوار بۆ كاری سیاسی حزبەكەمان هەیە؟! لە چەند ساڵی رابردوودا پارتی كرێكاران هەوڵیدا بەرەو چارەسەری سیاسی و دانوستان بچێت و دوا هەوڵیش ساڵی 2013 بوو كاتێك ئۆجەلان ئاگربەستی راگەیاند و هێزەكانمان لە پێناوی قۆناغێكی نوێ بۆ چارەسەركردنی پرسی كورد لە سنورەكانی توركیا كشانەوە، بەڵام حكومەتی توركیا داننانێت بە مافەكانی كورددا، ئێستا دەیان پەرلەمانتاری كورد كە لەژێر سایەی یاسای توركیادا كاریان دەكرد لە زیندانەكاندا لە نێویاندا سەلاحەدین دەمیرتاش.. ئێمە وایدەبینین كە پرسی كورد پرسێكی سیاسییەوە ناكرێت جگە لە چارەسەری سیاسی هیچ چارەسەرێكی تری هەبێت. عوكاز: هەندێك ئێوە بە هۆكاری تراژیدیای كورد دەبینن؟ باهۆز ئەرداڵ: بە تەواوەتی بە پێچەوانەوە، وێنای بكە ئەگەر پارتی كرێكارانی كوردستان لەوێ نەبوایە، ئەگەر لەوێ خەباتێكی چەكداری نەبوایە، دۆخی كورد چۆن دەبوو؟ ئەگەر پارتی كرێكاران نەبوایە لەوێ باس لە پرسی كورد نەدەكرا، پەكەكە پرسی كوردی كرد بە كاری لەپێشینەی دەوڵەتی توركیا.. پەكەكە گەلی كوردی یەكخست. عوكاز: تەنها پارتی كرێكارانی كوردستان بەرپرسی گەلی كوردە.. كوردێكی زۆر هەن لەگەڵ پەكەكەدا نین؟ باهۆز ئەرداڵ: راستە هەموو كورد لەگەڵ پارتی كرێكاراندا نین، بەڵام پەكەكە دەربڕی هیوا و خواستی زۆرینەی گەلی كوردە، چەندین كەس لە نێو گەلاندا هەن كە بەكرێگیراوی وڵاتانی دەرەوەن، گەورەترین بەڵگەش لە جەزائیر ژمارەیەكی زۆر بەكرێگیراو هەبوون لەگەڵ فەرەنسای داگیركەردا بوون. عوكاز: دەوترێت باهۆز ئەرداڵ ئەندازیاری یەكینەكانی پاراستنی گەل " یەپەگە" یە لە سوریا؟ تا چ ئاستێك رۆڵت هەبوو لە دۆخی سوریادا؟ باهۆز ئەرداڵ: خستنەڕوووی پرسیارەكە بەمشێوەیەیە تەعبیر لە واقیع ناكات، یەپەگە لە ئەنجامی دۆخی سوریا دەركەوت، و گەنجانی كورد هاوشێوەی هەموو ناوچەكانی تر خۆیان رێكخست و یەكینەكانی پاراستنی گەلیان دامەزراندن بەڵام ئێمە وەك پەكەكە یەپەگەمان دانەمەزراند، بەڵام پێش پێكهێنانی و دواتریش بە چەك و شتی تر هاوكاریمان كردن... بەڵام دوای پێكهێنانی و دەستپێكردنی هێرشەكانی داعش بۆسەر ناوچەكە و كۆبانێ پاڵپشتیمان كردن، ئەوەش كارێكە نكوڵی لێ ناكەین. عوكاز: چۆن ئەو هاوكارییە كرا؟ باهۆز ئەرداڵ: یارمەتی یەكینەكانی پاراستی گەلمان داوە لە سوریا بە شێوەیەكی روون و ئاشكرا و چڕ لەكاتی هێرشەكانی داعشدا، و چەك و تەقەمەنی و هەروەها راوێژی سەربازیمان پێشكەشكردن بۆ پەرەپێدانی شێوازەكانی پارێزگاریكردن لە ناوچەكانیان. عوكاز: بەڵام رۆڵی تۆ وەك كەسێك دەوترێت زۆر كایگەر و كارا بووە لە سوریا؟ باهۆز ئەرداڵ: من نكوڵی لە رۆڵی پەكەكە لە رۆژئاوا ناكەم، بەتایبەت كە ئۆجەلان 20 ساڵی لە سوریا بەسەربردووە و هێشتا كاریگەری لەسەر ئەوی هەیە، و چەندین گەنج و لاو لە ریزەكانی گەریلادا بوون و گەڕانەوە بۆ سوریا و ویستیان بەشداری بكەن لەو یەپەگەدا و بە فیعلی چوونە ئەوێ و بەشداریان كرد لە پێكهێنانی یەكینەكاندا.. هەروەها ئەو شارەزاییەی كە لەگەڵ پەكەكەدا بەدەستیانهێنابوو رۆڵی هەبوو لە پەرەپێدانی تواناكانی شەڕی گەنجان لە سوریا.. ئەمە چیرۆكی پەكەكەیە لەگەڵ یەكینەكانی پاراستنی گەل، بەڵام یەكینەكان لقێك نین لە پارتی كرێكاران. عوكاز: پرسیارەكەت بۆ دووبارەدەكەمەوە.. رۆڵت چی بوو لە دامەزراندنی یەكینەكانی پاراستی گەلدا؟ باهۆز ئەرداڵ: من گەریلایەكم لە گەریلاكانی پارتی كرێكارانی كوردستان، بەڵام ناكرێت رۆڵم وەك كەسێك هەڵبسەنگێنرێت، بەوەش رۆڵی من لە چوارچێوەی حزبدایە كە پێشتر بۆ باسكردیتن لەو چوارچێوەیەدا راوێژ و ئامۆژگاریمان پێشكەشی شەڕڤانان لە سوریا كردووە. عوكاز: لە سوریا ئەكادیمیایەكی سەربازی هەیە بەناوی باهۆز ئەرداڵەوە؟ باهۆز ئەرداڵ: هیچ ئاگاداری نیم. عوكاز: ئێستا زیاتر بە چ كارێكەوە سەرقاڵیت؟ باهۆز ئەرداڵ: شەڕكردن لە چیاكانی كوردستان دژی سوپای توركیا، ئێستا شەڕی قورس هەیە لە نێوانماندا، ئەو شەڕانە لەلای ئێمەوە بنەڕەتییە و بەوەش ناكرێت ئەم گۆڕەپانی شەڕە بەجێبهێڵین و سەرقاڵ بین بە گۆڕەپانی سوریاوە، شەڕی بنەڕەتیمان دژی سوپای توركیایە ئەوەش كارێكی ئاشكرایە و راگەیەنراوە. عوكاز: دوای رووداوەكانی 2011 چەندجار سەردانی سوریات كردووە؟ باهۆز ئەرداڵ: هاوینی 2014 سەردانم كردن تەنها سەردانێكی كۆمەڵایەتی بوو، سێ مانگ لەوێ مامەوە، هیچ سروشتێكی سیاسی یان سەربازی نەبوو، بەڵاك رێككەوت بوو لەگەڵ هێرشەكانی ئەو كاتەی داعش، چاومان بە شەڕڤانان كەوت و راوێژ و ئامۆژگاریمان پێشكەشكردن. عوكاز: بەڵام لەوێ فەرماندەكانی پارتی كرێكارانی كوردستان هەن لە سوریا شەڕ دەكەن و سوریی نین؟ باهۆز ئەرداڵ: ئەوە كارێكی سروشتییە، كەسانێكی زۆر لە ناو یەكینەكانی پاراستی گەلدا بووون، عەرەب هەبوو، هەبوون لە كەنەدا و ئورسترالیاوە هاتبوون، چونگە یەپەگە بوو كە بەرپەرچی داعشی دایەوە و بووە ناوەندێكی جێی بایەخ، بەوەش نامۆ نییە كە كەسانێك لە عێراق و توركیاو ئێرانەوە بۆ شەڕكردن بچنە ئەوێ، دەكرێت ئەوە بە كاردانەوە وەسفبكرێت نەك وەك چەتری پارتی كرێكاران. عوكاز: عەفرین زۆر بەخێرایی و چاوەڕواننەكراو كەوت.. كەسانێكی زۆر وتیان دەبێتە كۆبانێی دووەم.. چی روویدا لەوێ ئەو داڕمانە خێرایە بۆ؟ باهۆز ئەرداڵ: بەپێی بەدواداچوونمان بۆ دۆخەكە، لەوێ بەرگرییەكی زۆر كرا دژی نوێترین چەك و دووەم گەورەهێز لە ناتۆن راستە سوپای توركیا و گروپە چەكدارەكان چوونە ناو عەفرینەوە، بەڵام شەڕی عەفرین كۆتایی نەهاتووە، و جۆری دووەم لە بەرگریكردن لە عەفرین دەبێت. عوكاز: تۆ پێشبینی كەوتنی عەفرینت دەكرد؟ باهۆز ئەرداڵ: توركیا سوپایەكی گەورە و چەكی نوێی هەیە، لەبەرئەوە چوونە ناوەوەی سوپای توركیا بۆ عەفرین لە ژێر سایەی گەمارۆدا لە هەموو ئاراستەكانەوە كارێكی سروشتییە. عوكاز: لە شەڕی داعشدا راوێژت پێكرا؟ باهۆز ئەرداڵ: نەخێر، ئەوە نەكرا. عوكاز: هەڵگەڕانەوەی روسیات دژی كورد لە عەفرین چۆن خوێندەوە؟ باهۆز ئەرداڵ: دۆستایەتی و دوژمنایەتی لە سوریا رۆژانە گۆڕانكاریی بەسەردا دێت، بەرەچاوكردنی ئەوەی كورد لە سوریا هێزێكی بنەڕەتییە، سروشتییە كە پەیوەندییان لەگەڵ هەموو ئەو وڵاتانەدا هەبێت كە بایەخ بە دۆخی سوریا دەدەن، بەڵام لە كۆتاییدا پەیوەندییەكە نابێت راستەوخۆ پشت بەو هێزانە ببەستێت. عوكاز: سروشتی چارەسەری گونجاو بۆ سوریا چۆن دەبینیت؟ باهۆز ئەرداڵ: پێویستە چارەسەرێكی سیاسی هەبێت سیستمی شمولی و پەراوێزخستن تێپەڕێنێت، نامانەوێت كە سوربا ببێتە گۆڕەپانی پاكتاوكردنی حساباتی نێودەوڵەتی و ئیقلیمی، سیاستە شمولییەكانی بەعس سوریای بەو ئاستە گەیاند، بەوەش پێویستە بیری سیستمی بەعس تێبپەڕێنرێت. عوكاز: بوارم بدە راستەوخۆ پرسیارێكت ئاراستە بكەم.. دەوترێت خۆرهەڵاتی فورات راستەوخۆ لەلایەن پارتی كرێكارانەوە بەڕێوەدەبرێت و بە دیاریكراوی بە قەندیلەوە... چی دەڵێیت؟ باهۆز ئەرداڵ: بەو دەنگۆیە بەربڵاوەی هەیە ئەوەیە كە یەكینەكانی پاراستی گەل و قەسەدە لە خۆرهەڵاتی فورات رێنمایی لە پەكەكە وەردەگرتن و لقێكی ئەو حزبەن، ئەمە تۆمەتی توركیا بۆ ئەوەی پاساو بە دەستوەردان لە سوریا بهێنێتەوە، بەڵام پەیوەندییەكانی كورد لە لە توركیا و عێراق و سوریا و ئێران بەردەوامە و ئەم پەیوەندییەش نزیكبوونەوەیەكی سۆزدارانەی كورد دروستدەكات، ئەمە جفرەیە بەلای كوردەوە، پەیوەندییەكی سروشتی و عاتیفی لە نێوانیاندا هەیە، لەبەرئەوە ژمارەیەكی زۆر شەڕڤان لە كۆبانێ ئامادەبوون، بەڵام پارتی كرێكاران هیچ ئەجێندایەكی لە سوریا نییە، ئەگەر بمانویستایە ناوچە كوردییەكانی سوریا بەڕێوەببەین دەچوینە ئەوێ و لێرە نەدەماینەوە، بۆچونمان وایە كە گەلانی ناوچەكە كاروباری خۆیان بەڕێوەبەن نەك ئێمە یان كەسانی تر بەڕێوەیبەرن. عوكاز: كۆچی گەریلاكانی پەكەكە بۆ سوریا كەی دەستیپێكرد؟ باهۆز ئەرداڵ: ئەوە سەرەتای رووداوەكانی 2011 روویدان ئەوان خۆیان شەڕڤانی سوریین و گەڕانەوە بۆ وڵاتەكەیان بۆ ئەوەی پاڵپشتی خەڵكی خۆیان بن كە رووبەڕووی هێرشی داعش و نوسرە دەبونەوە و ژمارەیان دەیان كەس بوون. عوكاز: شاری مەنبەج لە ژێر چاودێریی نێودەوڵەتی و هەرێمایەتیدایە.. بایەخی مەنبەج بۆ هێزەكانی سوریای دیموكرات چییە؟ باهۆز ئەرداڵ: ناكرێت دۆخی مەنبەج لە ناوچەكانی تر جیابكرێتەوە، هۆكارەكەی ئەوەیە كە هەموو هێزە نێودەوڵەتییەكان لە سەر خاكی سوریا هەن و هەموو بەرژەوەندییەكان تێك ئاڵاون، لەبەرئەوە هاتنە ناوەی توركیا بۆ مەنبەج پەیوەندی بە دۆخی گشتی سوریاوە هەیە.. گرنگ لە مەنبەج ئەوەیە كە پێكهاتەكانی خۆی رێبكخرێن، ئەوە چارەسەرە بۆ مەنبەج و شوێنەكانی تریش. عوكاز: هەسەدە لەگەڵ یەپەگە گەیشتونەتە دێرزوور.. ئایا ئەوە بە سود دەبینیت بۆ كورد؟ باهۆز ئەرداڵ: قەسەدە تەنها بریتی نییە لە شەڕڤانانی كورد، بەڵكو تێكەڵەیەكە لە پێكهاتەكانی ناوچەكە، و سەبارەت بە شەڕیش لە دێرزور، هیچ كێشەیەك لە شەڕی داعشدا نییە لە هەر شوێنێك بێت.. كورد هاوڵاتی سوریایەوە مافی هەیە لە هەموو شوێنێك شەڕ دژی داعش بكات. عوكاز: بەڵام شەڕڤانانی كورد تەنها لە ناوچەكانی هاوپەیمانان شەڕدەكەن؟ باهۆز ئەرداڵ: ئەمە پەیوەندی لە هاوسەنگییە نێودەوڵەتییەكانەوە هەیە لە سوریا و ناوچەكانی هەژموون، سروشتییە كە كورد بە هەماهەنگی و هاوكاری لەگەڵ هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بە سەركردایەتی ئەمریكا شەڕبكەن. عوكاز: باوەڕت وانیە كە زێدەڕۆیی لە پەیوەندی نێوان پەیەدە و ئەمریكا هەیە و گەیشتوەتە حاڵەتی پاشكۆیەتی؟ باهۆز ئەرداڵ: راستە هەن كە پارتی یەكێتی دیموكراتی " پەیەدە" بەوە تۆمەتباردەكان، بەڵام پەیەكە كە هێزێكی سەرەكییە لە ناوچەكەدان پێویستە كە ئەمریكا و وڵاتانی تری پەیوەندیدار پەیوەندییان لەگەڵ هێزی كارای سەر زەوی هەبێت، سەبارەت بە كورد بە دیاریكراوی و گەلانی ناوچەكە پێویستە كە بەرژەوەندی خۆیان لەسەر ئەرزی واقیع بزانن بەبێ پاشكۆیەتی بۆ هیچ لایەنێك، پەیوەندییەكان لەسەر بنەمای دۆستایەتی كارێكی سروشتییە، هەموو وڵاتان پەیوەندییان لەسەر وڵاتانی خۆرئاوا هەیە، كاتێك دێتە سەر كورد تۆمەتباردەكرێت بە بەكرێگیراوی و پاشكۆیەتی. عوكاز: كەواتە دەكرێت پەیوەندیتان لەگەڵ ئەمریكا هەبێت؟ باهۆز ئەرداڵ: پەكەكە لەرووی هەموو پەیوەندییەكدا لەگەڵ هەموو وڵاتاندا كراوەیەن بە مەرجێك رێز لە مافەكانی گەلی كورد بگرن. عوكاز: پەیوەندیتان لەگەڵ ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا هەیە؟ باهۆز ئەرداڵ: بە پێی زانیارییەكانمان ئەمریكا لە نزیكەوە چاودێری پارتی كرێكارانی كوردستان دەكات، كێشی ئەم حزبە لەسەر ئاستی ئیقلیمی دەزانێت، بەڵام بەرەچاوكردنی ئەوەی توركیا هاوبەشی ئەمریكا لە ناتۆ، لەبەر ئەم هۆكارە وادەردەكەوێت كە ئەمریكا ناخوازێت لە رێگەی پەیوەندییەوە لەگەڵ ئێمەدا بەرەیەكی رووبەڕووبونەوە لەگەڵ توركیا بكاتەوە. عوكاز: ئەمریكا هەوڵیداوە نێوەندگیری ئێوە و توركیا بكات؟ باهۆز ئەرداڵ: نەخێر، بەو شێوەیە نەبووە، بەڵام ئێمە داوامان لە ئەمریكا كرد رۆڵ بگێرێت لە پرسی كوردا، بەرەچاوكردنی ئەوەی رۆڵێكی گەورەی هەبوو لە دەستگیركردنی عەبدوڵا ئۆجەلان، بەڵام ئەوە لەسەر ئەرزی واقیع رووی نەدا. عوكاز: چەكدارەكانتان بە خێرایی لە شەنگال كشانەوە.. بۆچی؟ باهۆز ئەرداڵ: ئێمە بۆ پاراستنی ئێزدییەكان لەدەستی داعش چوینە شەنگال، لە كاتێكدا هەموو هێزەكان بێ پارێزگارییكردن ناوچەكەیان بەجێهێشت، و كاتێك هەڕەشە لەسەر ئەو ناوچەیە نەما و خەڵكی ناوچەكە هێزی خۆیان بۆ پارێزگاریكردن لە ناوچەكانیان پێكهێنا پێویست بوو ئێمە بكشێینەوە، جگە لەوەش نامانەوێت توركیا بە بەهانەی پەكەكەوە دەستوەربداتە ناوچەكە. عوكاز: باس لە پێكهێنانی هێزێكی هاوپەیمانی عەرەبی دەكرێت بۆ سوریا، چۆن دەڕواننە بوونی ئەم هێزە لەسەر خاكی سوریا؟ باهۆز ئەرداڵ: هەر هێزێك بەشداربێت لە سەقامگیربوونی ناوچەكە و لە چوارچێوەی لێكتێگەیشتنی نێوخۆیدا بێت، هێزێكی پێشوازی لێكراوە، بەڵام هەتا ئێستا هیچ زانیارییەكمان لەسەر بوونی هیچ هێزێك نییە. عوكاز: تێڕوانینتان بۆ رۆڵی ئێران چییە و بۆچی زیاتر هەستیارن بەرامبەر توركیا؟ باهۆز ئەرداڵ: رۆڵی ئێرانیش لە سوریا هەروەها رۆڵێكی نەرێنییە و هێزی داگیركەرە، بەڵام مەترسییەكە بە شێوەیەكی گەورەتر لە رۆڵی توركیادایە، بەو پێیەی كە زۆرترین ژمارەی كورد دەكەوێتە چوارچێوەی خاكی توركیاوە، بەڵام ئێران لەسەر پڕكردنەوەی بۆشاییەكە یاری دەكات، بەڵام بەبێ رووبەڕووبونەوەی لەگەڵ هیچ لایەنێكدا ئەوەش سیاسەتی تایبەتی ئێرانە. عوكاز: چاودێری لێكەوتەكانی ئەم هەڵبژاردنەی توركیا دەكەن؟ باهۆز ئەرداڵ: ئەم هەڵبژاردانانە پێشوەختن، ئێمە چاودێری پەرەسەندنەكانی توركیا دەكەین لەسەر ئاستی سیاسی بەو پێیەی پارتی كرێكارانی كوردستان لایەنێكی كاریگەرە لە دۆخی سیاسی توركیا .. بڕیاری پارتی دیموكراتی گەلان لە هەڵبژاردنەكاندا بڕیارێكە رێزی لێدەگرین و پشتیوانی لێ دەكەین. عوكاز: شەڕ توندكردنەوە دژی توركیا لە ئارادایە؟ باهۆز ئەرداڵ: ئاساییەن ئێمە لە حاڵەتی شەڕداین دژی سوپای توركیا و لە چەند رۆژی داهاتووشدا توندتردەبێت، دەتوانم بڵێم بەرەو پیری هاوینێكی گەرم دەچین لەگەڵ توركیا.
درەومیدیا: لە تویتێكدا مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان رایگەیندووە" ئه مڕۆ ڕۆژێكی مێژوییە، ڕۆژی دەستنیشانكردنی ڕۆژی ڕیفراندۆمه ، سوپاس و پێزانینم بۆ ئهوانهی پاشگەزنەبونەوەو خۆیان نەچەماندەوە ... لە رۆژی 7ی حوزەیرانی 2017 مەسعود بارزانی لەگەڵ سەركردەی ژمارەیەك هێزی سیاسی رۆژی ئەنجامدانی ریفراندۆمیان دیاریكرد و لە رۆژی 25ی ئەیلولی 2017 ریفراندۆم ئەنجامدرا.
(درەو میدیا): یاساكەی پەرلەمانی عێراق كاردانەوەی لایەنە كوردیغەكانی بەدوای خۆیدا هێنا، لایەنە ناڕازغیەكان پشتگیری دەكەن و لایەنەكانی دیكەش بە نایاسایی لەقەڵەم دەدەن. لەیەكەم كاردانەوەدا شەش لایەنی ناڕازی هەرێمی كوردستان(هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری، بزوتنەوەی گۆڕان، یەكگرتوی ئیسلامی كوردستان، كۆمەڵی ئیسلامی كوردستان، حزبی شیوعی كوردستان، بزوتنەوەی ئیسلامی كوردستان) پشتیوانی خۆیان بۆ هەمواری یاسای هەڵبژاردن دەبڕی لەلایەن پەرلەمانی عێراقەوە لە بەیاننامەكەیاندا هاتووە"پشتگیری خۆمان رادەگەیەنین بۆ ئەو هەنگاوە گرنگ و مێژوییەی ئەنجومەنی نووینەرانی عێراق گرتیەبەر بۆ بەدەنگەوە هاتنی دەنگدەران و لایەنە سیاسیەكان لەسەر تەزویر و ساختە و چەتەیی ئەلكترۆنی بۆسەر دەنگی هاوڵاتیان و دەستكاری ئەنجامی هەڵبژاردنەكانی 12ی 5ی 2018لە عێراق و هەرێمی كوردستان. بەڵام پارتی دیمەكراتی كوردستان بڕیارەكەی پەرلەمان بە سیاسی لەقلەَەم دەدەن و سكاڵا تۆمار دەكەن، لە لێدوانێكدا بۆ سایتی فەرمی حزبەكەی خەسرەو گۆڕان، بەرپرسی دەزگای هەڵبژاردنی پارتی دیموكراتی كوردستان دەڵێ: چونكە بڕیارەكانی پەرلەمانی عێراق لەبارەی ئەنجامی هەڵبژاردنەكانەوە سیاسیین، ئەوا له دادگای فیدراڵ سكاڵا تۆمار دەكەن. بەرپرسی دەزگای هەڵبژاردنی پارتی دەشڵێت "پەرلەمانی عێراق بۆی نییە داوای هەڵوەشاندنەوەی دەنگدان بكات، ئینجا دەنگدانی تایبەتی كوردستانیش بە تەنها ئەمه ڕوونە كە بڕیارێكی سیاسییە، ئەگەرنا بۆ تەنها له كوردستان دەنگدانی تایبەت هەڵدەوەشێندرێتەوه؟." یەكێتی نیشتیمانی كوردستان هەنگاوەكەی پەرلەمانی عێراق رەت دەكاتەوەو سەعدی ئەحمەد پیرە وتەبێژی یەكێتی نیشتیمانی كوردستان لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا هەمواری یاسای هەڵبژاردنی لەلایەن پەرلەمانی عێراقەوە بە بێهودە لەقەڵەمداو رایگەیاند ئەم بڕیارە هەر لە سەرەتاوە نایاسایی بووە لە پەرلەمانی عێراق، دەشڵێت یەكێتی تانە لەو بڕیارە دەدات و سكاڵا تۆمار دەكات.
(درەو میدیا): "مافی یاسایی و دەستوری خۆمان بەكاردەهێنین بۆ تانەدان لە یاسای هەمواری سێیەمی یاسای هەڵبژاردنەكان" ئەمە وەڵامی ئەنجومەنی كۆمسیارانی كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانە بۆ پەرلەمانی عێراق. لە بەیاننامەیەكدا ئەنجومەنی كۆمسیارانی كۆمسیۆن ناڕەزایەتی خۆی لەدژی هەمواركردنی یاسای هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەران لەلایەن پەرلەمانی عێراقەوە راگەیاند. لە بەیاننامەكەدا ئەنجومەنی كۆمسیارانی كۆمسیۆن دەڵێ" مافی یاسایی و دەستوری خۆی بەكاردەهێنێت بۆ تانەدان لە هەمواركردنی ئەو یاسایە لەلایەن ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراقەوە، چونكە ژمارەیەك لە بڕگەكانی ئەو یاسایە لەگەڵ دەستوردا ناگونجێت و دژی یاسای ژمارە 11ی ساڵی 2007ی هەمواركراوی كۆمسیۆنە". ئەنجومەنی كۆمسیاران باسلەوەدەكات، هاوكاری تەواو دەكات لەگەڵ ئەنجومەنی باڵای دادوەریدا بەمەبەستی ئاسانكاریكردن بۆ ئەركەكانی و ئەوان بەهیچ جۆرێك دژی ئەژماركردنەوەی دەنگەكان نین بەشێوەی دەستی نین ئەگەر لایەنی یاسایی تێدا فەراهەم بكرێت. دوێنێ ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بەكۆی دەنگی یاسای هەمواری سێیەمی یاسا هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی پەسەندكرد و بەپێی ئەو هەموارە پابەندی كردووە دەنگەكانی هەڵبژاردنی 12ی ئایار لەسەرتاسەری عێراق بەشێوەی دەستیی ئەژماربكرێنەوە، هەروەها ئەنجامی دەنگدانی تایبەتی لە هەرێمی كوردستان و دەنگدانی ئاوارەكان و دەنگدانی جوڵەی دانیشتوان و دەنگدانی دەرەوەی هەڵوەشاندەوە.
(درەو میدیا): كۆسرەت رەسوڵ جێگری سكرتێری یەكێتی نیشتمانی كوردستان بڕیارێكی بۆ ناوخۆی حزبەكەی دەركرد، لە دوێنێ شەوەوە جموجوڵێكی ئەمنی نائاسایی لە سلێمانی هەیە. (درەو میدیا) لە سەرچاوەیەكی ئاگادارەوە زانیاری دەستكەوتووە، دوێنێ كۆسرەت رەسوڵ عەلی جێگری سكرتێری گشتی یەكێتی نیشتمانی كوردستان نوسراوێكی بۆ هەموو ئۆرگانەكانی یەكێتی دەركردووە. لە نوسراوەكەدا، كۆسرەت رەسوڵ هەموو ئۆرگانەكانی یەكێتی ئاگاداردەكاتەوە كە" بەرزكردنەوەی پلە و گواستنەوە و دانانی هەڤاڵان لەسەرجەم ئۆرگانەكانی یەكێتی و پێشنیازكردن بۆ وەرگرتنی پۆست، نابێت بەبێ ئیمزای كۆسرەت رەسوڵ تێپەڕێت". لەدوای ئەو نوسراوەی كۆسرەت رەسوڵەوە لەدوێنێ شەوەوە جموجوڵێكی ئەمنی نائاسایی لە سلێمانی هەیە. نوسراوەكەی كۆسرەت رەسوڵ هاوكاتە لەگەڵ پەسەندكردنی هەمواری سێیەمی یاسای هەڵبژاردن و ئەژماركردنەوەی دەنگەكانی هەڵبژاردنی 12ی ئایار بەشێوازی دەستی لەسەرتاسەری عێراق. بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، لە كۆبونەوەیەكدا لەگەڵ باڤڵ تاڵەبانی، كۆسرەت رەسوڵ پێی وتووە ئەگەر دەنگەكان بەشێوەی دەستی ئەژماربكرێنەوە ئابڕوی یەكێتی دەچێت و لەوەشدا ئەوان بەرپرسیارن. هەروەك نوسراوەكەی كۆسرەت رەسوڵ هاوكاتە لەگەڵ ئەو گۆڕانكارییانەی كە لە ناوخۆی یەكێتیدا دەكرێت، بەگوێرەی زانیارییەكان كۆسرەت رەسوڵ ناڕازییە لە هەندێك لە گۆڕانكارییەكان و دەڵێ ئاگاداری ئەو گۆڕانكارییانە نییە.
(درەو میدیا): توركیا پڕكردنی بەنداوی ئەلیسۆی بۆ تەمموزی داهاتوو دواخست و جەختیشدەكاتەوە كە بەنداوەكە بە ئامانجی بەدەستهێنانی تەزووی كارەبا بونیاندنراوە. وەزارەتی سەرچاوەكانی ئاوی عێراق لە بەیاننامەیەكدا رایگەیاند:" سەرۆك رەجەب تەیب ئەردۆغان رێنمایی دەركردووە بۆ دواخستنی بڕكردنی بەنداوی ئەلیسۆ هەتا تەمموزی داهاتوو." جەختیشیكردەوە كە دەروازەكانی بەنداوەكە كراوەنەتەوە و ئاو بۆ رووباری دیجلە بەردراوەتەوە. لایخۆشیەوە وەیسڵ ئار ئۆغڵۆ وەزیری ئاوا دارستانەكانی توركیا رایگەیاند توركیا ساڵی رابردوو پلانی دانابوو بەنداوی ئەلیسۆ پڕبكات، بەڵام حكومەتی عێراق داوایكرد بۆ 2018 دوابخرێت بەهۆی ئەو وشكە ساڵییەی ساڵی 2017 لە عێراقدا هەبووە. ئۆغڵۆ رونیشیكردەوە كە توركیا رەزامەندی دەربڕی بۆ دواخستنی گلدانەوەی ئاو لە بەنداوەكە بۆ یەكی حوەزیرانی 2018، و لەو كاتەشەوە گلدانەوەی ئاو دەستیپێكردووە." وەزیری ئاو و دارستانەكانی توركیا وتیشی:" سەرۆك ئەردۆغان داوایكردووە گلدانەوەی ئاو لە ئەلیسۆ تا تەمموز دوابخرێت و ناكرێت لە رەمەزاندا ئەو كارە بكرێت، لەبەرئەوە جارێكی تر دەروازەكانی بەنداوەكەمان كردەوە و ئاوی زیاتر بۆ عێراق بەردەدەینەوە." جەختیشیكردەوە كە توركیا ساڵی 2014 بەهۆی وشكەساڵییەوە ناڵاندوێتی، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا ئاوی بۆ عێراق و سوریا بەرداوەتەوە و بەنداوی ئەلیسۆش بە ئامانجی بەرهەمهێنانی وزەی كارەبا بونیادنراوە."
راپۆرت: نامیق رەسوڵ سوپای توركیا 25 كیلۆمەتر هاتوەتە ناو خاكی هەرێمی كوردستانەوە، بەوتەی چەند سەرچاوەیەكی نزیك لە حكومەتی توركیا، بەمزوانە و پێش بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنی سەرۆكایەتیی و پەرلەمانیی، ئەنكەرە ئۆپەراسیۆنێكی گەورە و بەرفراوان بۆ سەر بنكە و بارەگاكانی پارتی كرێكارانی كوردستان لە قەندیل دەستپێدەكات. ئۆپەراسیۆن بۆسەر قەندیل بەشێكە لەو ئۆپەراسیۆنە بەرفراوانەی كە لە مانگی ئازاری رابردووەوە سوپای توركیا دەستیپێكردووە و بڕیاری كۆتایش لەسەر ئەو ئۆپەراسیۆنە لە كۆبوونەوەی ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوەیی توركیادا دراوە كە مانگی كانونی یەكەمی رابردوو بەڕێوەچوو. میدیاكانی نزیك لە حكومەتی توركیا باسلەوەدەكەن، ئۆپەراسیۆنی سەر قەندیل" زۆر فراوانتر و گەورەتر دەبێت لە ئۆپەراسیۆنی چڵە زەیتون" كە سوپای توركیا كردیە سەر كانتۆنی عەفرین لە رۆژئاوای كوردستان. رۆژنامەی (حوڕییەت)ی توركی ئاشكرایكرد" ئیسماعیل مەتین تەمەل فەرماندەی دووەمی سوپای توركیا كە سەرپەرشتی ئۆپەراسیۆنی قەڵغانی فورات و چڵە زەیتونی كرد لە رۆژئاوای كوردستان، سەركردایەتی ئۆپەراسیۆنەكەی سەر قەندیلیش دەكات". عەبدولقادر سیڵڤی ستون نوسی رۆژنامەی (حوڕییەت) و نزیك لە بازنەكانی بڕیار لە توركیا لە وتارێكیدا لە رۆژنامەكە دەڵێت:" ئۆپەراسیۆنی قەندیل بە كردەوە دەستیپێكردووە و درێژكراوەی ئەو ئۆپەراسیۆنەیە كە مارسی رابردوو دەستیپێكردووە و سوپای توركیا گەیشتوەتە قوڵایی 25- 30 كیلۆمەتری خاكی عێراق". ئاماژە بەوەدەكات" سوپای توركیا 11 بنكەی نوێی سەربازی لەناوی خاكی عێراقدا بونیادناوە كە لە گەریلاكانی پەكەكە پاككراونەتەوە و پەیوەندیی بەردەوامیش لەگەڵ لایەنی ئەمریكی و ئێرانی و عێراقدا هەیە و گفتوگۆدەكرێت لەبارەی رێككەوتن لەسەر ئۆپەراسیۆنێكی گەورە". ئەو نوسەرەی رۆژنامەی حوڕییەت لە بەشێكی تری وتارەكەیدا ئاشكرایكردووە كە "بن عەلی یەڵدرم سەرۆك وەزیرانی توركیا لەدوا سەردانیدا بۆ بەغداد گفتوگۆی چڕ و قوڵی دەربارەی ئەو ئۆپەراسیۆنە لەگەڵ بەرپرسانی عێراق كردووە". 11 بنكەی سەربازی نوێ هانا لۆسیندا سمیس لە وتارێكیدا لە رۆژنامەی تایمزی بەریتانیدا بە ناونیشانی " توركەكان ئامادەن بۆ دەستپێكردنی هێرش بۆسەر كورد لە 11 بنكەی سەربازی نوێوە" نوسیویەتی: توركیا ئامادەكاریی دەكات بۆ هێرشكردنە سەر چەكدارە كوردەكان لە باكوری عێراق، لە هەنگاوێكدا كە سەرۆكەی توركیا رەجەب تەیب ئەردۆغان بڕوای وایە پشتیوان دەبێت لە هەڵبژاردنی سەرۆكایەتیی و پەرلەمانی كە ئەم مانگە بەڕێوەدەچێت". باسلەوەشدەكات، سوپای توركیا 11 بنكەی سەربازی نوێی لە هەرێمی كوردستان دامەزراندووە كە زۆرینەیان لە نزیك سنوری ئێرانن و سەرچاوەیەكی نزیك لە یەكێتیش لە لێدوانێكیدا بۆ تایمز هۆشداریداوە لەوەی كە 700 گوند لەو ناوچانە لە ژێر دەسەڵاتی پارتی كرێكارانی كوردستاندان لەكاتی هێرشی توركیادا، قەیرانێكی نوێی ئاوارەبوون دەستپێدەكات. ماكس هۆڤمان چاودێری سیاسی بە رۆژنامەی تایمزی راگەیاندووە" ئەردۆغان مێژوویەكی لە ئەنجامدانی هێرشی سەربازی لە دەرەوە هەیە، كاتێك هەست بە هەڕەشەیەكی هەڵبژاردن دەكات". هەڵوێستی هەرێم حكومەتی هەرێمی كوردستان كە هەژموونی پارتی دیموكراتی كوردستان بەسەریدا زاڵە و پەیوەندیی ئابووری و بازرگانی و سیاسیی زۆری لەگەڵ توركیادا هەیە، داوا لە پارتی كرێكارانی كوردستان دەكات خاكی هەرێم بەجێبهێڵێت و پاساو نەداتە سوپای توركیا. سەفین دزەیی وتەبێژی حكومەتی هەرێم لە وتەیەكیدا بۆ رۆژنامەنووسان لە هەولێری پایتەخت وتی:" بوونی چەكدارەكانی پەكەكە لە ناوی خاكی هەرێمی كوردستاندا بووەتەهۆی ئەوەی هێزەكانی توركیا چەندینجار بێنە ناو خاكی هەرَم و چەندین شەڕ و پێكدادانی توندی لێكەوتوەتەوە". دزەیی كە ئێستا سوپای توركیا چەندین بنكە و بارەگای سەربازی لە ناوچەی ژێر دەسەڵاتی حزبەكەیدا هەیە داوای لە پارتی كرێكارانی كوردستان كرد ئەو ناوچانەی هەرێم كوردستان چۆڵ بكات و پاساو نەداتە توركیا بۆئەوەی بێتە ناو خاكی هەرێم و داواشی لە توركیا كرد رێز لە سەروەریی خاكی عێراق بگرێت".
(درەو میدیا): دوێنێ چوارشەممە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق هەمواری سێیەمی یاسای هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی پەسەندكرد، بەپێی ئەو یاسایە، دەبێت تەواوی دەنگی سندوقەكانی هەڵبژاردنی 12ی ئایار لەسەرتاسەری عێراق بەشێوازی دەستیی ئەژماربكرێنەوە، هەروەها ئەنجامی دەنگدانی تایبەتیش لە هەرێمی كوردستان بە تەواوەی هەڵوەشێندرایەوە. دەقی یاساكە: یاسای هەمواری سێیەمی یاسای هەڵبژاردنەكانی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق ژمارە (45)ی ساڵی 2013ی هەمواركراو: ماددەی -1- ماددەی (38)ی یاساكە هەڵدەوەشێنرێتەوە ئەمەی خوارەوە جێگەی دەگرێتەوە: ماددەی-38- كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكان پابەندە بە دووبارە جیاكردنەوە و ئەژماركردنەوەی دەستیی هەموو بنكەكانی هەڵبژاردن لەسەرتاسەری عێراق بە ئامادەبونی بریكاری قەوارە سیاسییەكان و كاركردن بە ئامێری ئەلیكترۆنیی خێراكردنی ئەنجامەكان هەڵدەوەشێتەوە و ئەنجامەكان پشت بە ژماردنی دەستی دەبەستێت، ئەم ژماردنە دەستییە تەنانەت وێستگە هەڵوەشاوەكانیش دەگرێتەوە. ماددەی-2- پێویستە لەسەر كۆمسیۆن كارتەكانی دەنگدان بەراورد بكات لەگەڵ ئەو راپۆرتەی كە لە ئامێری لێكۆڵینەوەی ئەلیكترۆنی (باڕكۆد) دەرچووە، لەگەڵ گرتنەبەری بڕیاری پێویست لەوبارەیەوە. ماددەی-3- جگە لە دەنگی كەمینەكان كە سیستمی (كۆتا) دەیانگرێتەوە، ئەنجامەكانی هەڵبژاردنی دەرەوە بۆ هەموو پارێزگاكان و هەڵبژاردنی جوڵەی دانیشتوان لە پارێزگاكانی (ئەنبار- سەلاحەدین- نەینەوا- دیالە) و هەڵبژاردنی ئاوارەكان لە كەمپەكان و هەڵبژاردنی دەنگدانی مەرجدار و زیندانییەكان و هەڵبژاردنی دەنگدانی تایبەت لە هەرێمی كوردستان، هەڵدەوەشێنەوە. ماددەی-4- لە كاتی بوونی سەرپێچی كە پێویست بە هەڵوەشاندنەوەی ئەنجامەكان بكات لە بنكەكانی هەڵبژاردندا، دەستەی دادوەریی هەڵبژاردنەكان دەسەڵاتی هەڵوەشاندنەوەی ئەو ئەنجامانەی هەیە بەپێی ئەوەی لە ماددەی (8/سێیەم)ی یاسای كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكان ژمارە (11)ی ساڵی 2007دا نوسراوە. ماددەی-5- ئەنجومەنی باڵای دادوەریی (9) دادوەر دادەنێت بۆ بەڕێوەبردنی ئەنجومەنی كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكان و دەسەڵاتی ئەنجومەنی كۆمسیاران وەردەگرن لە بری ئەنجومەنی كۆمسیارانی ئێستا، هەروەها دادوەرێك بۆ هەر ئۆفێسێك لە ئۆفێسەكانی كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكان لە پارێزگاكان لەبری بەڕێوەبەرەكانی ئێستا، لەگەڵ پەسەندكردنی ئەنجامی كۆتایی هەڵبژاردن لەلایەن دادگای باڵای فیدراڵییەوە، ئەركی دادوەرە دانراوەكان تەواودەبێت، ئەندامانی ئەنجومەنی كۆمسیاران و بەڕێوەبەری ئۆفێسی پارێزگاكان لەكاركردن رادەوەستن تا ئەوكاتەی لێكۆڵینەوە لە تاوانەكانی ساختەكاریی كە بڕیاری ئەنجومەنی وەزیران ئاماژەی بۆ كردووە، تەواودەبێت. ماددەی-6- حوكمەكانی ئەم یاسایە جێبەجێ دەبێت لەسەر هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراقی 2018. ماددەی-7- كار بە هیچ دەقێك ناكرێت كە دژ بە حوكمەكانی ئەم یاسایە بێت. ماددەی-8- لە رۆژی دەنگدانەوە لەسەری، ئەم یاسایە دەچێتە بواری جێبەجێكردنەوە.
درەو میدیا: لەمادەی سێیەمی هەمواری یاسای هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق كە دانیشتنی رۆژی 6/6/2018 پەسەندكرا، ئەنجامی هەڵبژاردنی دەرەوەو ئاوارەكان و جوڵەی دانیشتوان و دەنگدانی مەرجدراری هەڵوەشاندەوە لەگەڵ هەڵوەشاندنەوەی دەنگدانی تایبەت لە هەرێمی كوردستان. سەرەرای ژماردنەوەی دەنگەكان بەدەست و ئاشكراكردنی ساختەكاریەكان ئەوەی زۆرتر پەیوەندی بە هەرێمی كوردستانەوە هەیە لە هەڵوەشاندنەوە دەنگدةری تایبەت و دەرەوەیە، ئەگەرچی ژمارەی دەنگدەرانی دەرەوە زۆرنیە، بەڵام ژمارەی دەنگدانی تایبەت و هێزە ئەمنیەكان زۆرەو ساختەكاری زۆریشی تیاكراوە، هەڵوەشاندنەوەی دەنگدانی تایبەت لە هەرێمی كوردستان نزیكەی ( 200 هەزار دەنگ ) دەسوتێنێت، كە بەشی زیاد لە 4 كورسی پەرلەمانی عێراقە. بۆ هەڵبژاردنی تایبەت لە پارێزگاكانی هەرێمی كوردستان بەپێی خشتەیەكی كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عێراق لە هەڵبژاردنی 12ی ئایاری 2018 دا ئەوانەی مافی دەنگدانی هەبووە لە دەنگدانی تایبەتدا، لە پارێزگای ( 70083 ) كەس مافی دەنگدانی هەبووەو لە پارێزگای سلێمانی ( 71748 ) دەنگدەری تایبەت و لە پارێزگای دهۆكیش ( 48017 ) كەس مافی دەنگدانی هەبووە، كە زۆرینەیان دەنگیان داوە بەشێكی بەزۆر و لە ژێر فشاردا بۆیە زۆرینەی دەنگەكان بۆ پارتی و یەكێتی بووە، لەبەر ئەوەی بە هەڵوەشاندنەوەی دەنگدانی تایبەت گۆڕانكاری لە دەنگی لایەنەكان درووست دەكات و دەنگی پارتی و یەكێتی بەرێژەیەكی بەرچاو كەم دەبێتەوە، ئەوەش كاریگەری لەسەر كورسی لایەنەكان درووست دەكات.
لە بەیاننامەیەكدا ئەنجومەنی باڵای دادوەریی عێراق، رایدەگەیەنێت، بۆ دیاریكردنی ئەو دادوەرانەی شوێنی ئەنجومەنی كۆمسیۆن دەگرنەوە كۆدەبێتەوە، بانگهێشتی ئەندامانی دەكات كە رۆژی یەكشەممە سەبارەت هەمواری سێیەمی یاسای هەڵبژاردن كۆدەبێتەوە. بەپێی بەیاننامەكە، كۆبوونەوەكە بۆ دیاریكردنی ئەو دادوەرانەیە كە شوێنی ئەنجومەنی كۆمسیاران دەگرنەوە بۆ سەرپەرشتیكردنی ژماردنەوە و جیاكردنەوەی دەستیی دەنگەكان. بەپێی یاسای هەمواری سێیەمی یاسای هەڵبژاردن، كە پەرلەمانی عێراق دوێنێ پەسەندیكرد، نۆ دادوەر جێگەی ئەنجومەنی كۆمسیۆن دەگرنەوە بۆ راپەڕاندنی كارەكانیان، چونكە بەپێی یاساكە كۆمسیۆن لە كارخراوە. ئەنجومەنی باڵای دادوەری بڕیاریداوە بە دروستكردنی لیژنەیەك لە سەرۆكی داواكاری گشتی، سەرۆكی دەستەی سەرپەرشتی دادوەری، هەروەها یەكێك لە سەرپەرشتیارانی دادوەری بۆ ئەوەی بچنە بارەگای كۆمسیۆن و ئامادەكاریی بكەن بۆ جێبەجێكردنی یاساكەی پەرلەمان. عەبدولستار بەیرەقدار، وتەبێژی ئەنجومەنی دادوەری، ئاماژەی بەوەكردووە، بە دەرچوونی ئەو یاسایە، كاری دەستەی دادوەریی هەڵبژاردنەكانی كۆمسیۆن هەڵپەسێردراوە و پێویستە سەرلەنوێ لایەنەكان تانە و سكاڵاكان پێشكەش بكەنەوە. بەیرەقدار باسی لەوەكرد، لەبەر هەستیاری دۆخەكە و بەپێی یاساكان، رێگە بە هیچ كەسێك نادەن كە پەیوەندی بەهەڵبژاردنەكانەوە هەبێت، رووبكاتە ئەنجومەنی دادوەری یاخود كۆمسیۆن، یان پەیوەندی بە دادوەرەكانەوە بكەن و جگە لەوەش سەرجەم دادوەرەكان بۆ باش بەڕێوەچوونی پڕۆسەكە مۆبایلەكانیان دادەخەن.
(درەو میدیا): سەڵاحەدین دەمیرتاش كاندیدی پارتی دیموكراتی گەلان " هەدەپە" بۆ هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی توركیا، لە زیندانی ئەدیرنەوە بە تەلەفۆن پەیامێكی ئاراستەی دەنگدەران كرد و وتی:" كۆمەڵگە بەهۆی ئاكەپەوە نیگەران و ڕەشبینە، ئێستا كاتی بێ هیوایی و ترس نییە. ئێمە بەیەكەوە دەبینە وڵاتێكی گەورەی خوشك و برایەتی". دەمیرتاش لە ڕێی پەیوەندییە تەلەفۆنییەكەی، بە ئامادەبوونی بنەماڵەكەی كۆبوونەوەیەكی هەڵبژاردنی سازكرد و پەیامە دەنگییەكەی ئاراستەی دەنگدەرانی باكوری كوردستان و توركیا كرد و داوای لێ كردن دەنگێك بدەنە هەدەپە و دەنگێكیش بدەنە دەمیرتاش. دەقی پەیامەكە بە كوردی: بەر لە هەر شتێك بە دڵ و گیان سڵاوی خۆم ئاراستەی هەموو ئەو كەسانە دەكەم كە دەنگی من دەبیستن. 20 مانگە بەشێوەیەكی نایاسایی و لە دەرەوەی مافەكان، وەك دیلێكی سیاسی ڕادەگیرێم. هەتا ئێستا نە من و نە هەڤاڵەكانم بەشێوەیەكی دادپەروەرانە دادگەیی نەكراوین. فشاری سیاسی لە هەموو دادگاكان كرا و پێوەری سەروەری مافەكان بە ئاشكرا پێشێلكرا. هەرچەندە زیندانیم، بەڵام بەرپرسانی حكومەت هەموو ڕۆژێك لە تەلەفزیۆنەكان و ڕۆژنامەكان بوختانم بۆ دەكەن. لەم بارودۆخەدا كە ناتوانم مافی وەڵامدانەوەش بەكاربێنم، بە فرتوفێڵی سیاسیی هەوڵدەدەن من بەخراپی پیشان بدەن. بەڵام ئێوە هەمووتان ئاگاتان لە ڕاستییەكان هەیە. من بەمە دەزانم و دەبینم. دۆخی ئێستا تەنیا نمونەیەكە. ئەمڕۆ تەواوی وڵات، تەواوی هاوڵاتیانی ئێمە بوونەتە ستەملێكراویی نادادپەروەری. نادادپەروەری نەك تەنیا لە كۆشكەكانی دادپەروەری ڕوو دەدەن. بەڵكو لە نەخۆشخانەكان، زانكۆكان، لەنێو زەوییەكان، كارگەكان، فەرمانگەكانی دەوڵەت و كۆڵانەكان هەموو ڕۆژێك لە هەموو شوێنێك هەموو كەس ستەملێكراو دەبن و مامەڵەی نادادپەروەرانەیان لەگەڵدا دەكرێت. " كۆمەڵگەی توركیا بەهۆی ئاكەپە ڕەشبین و بێ هیوا بوو" بەداخەوە توركیا بەتەواوی بووەتە زیندانێكی نیوەكراوە. بەم شێوەیە دەیانەوێت ترس بخەنە دڵی هەموو كەسێك، ترس بخەنە دڵی تەواوی كۆمەڵگە. بەڵام كاری دەوڵەت ترساندنی هاوڵاتییان نییە، كاری دەوڵەت خزمەتكردنە. بەڵام ئەو كردەوە دژە دیموكراتییانەی كە لە ساڵانی ڕابردوو ڕوویاندا، كۆمەڵگەی توركیایان كردووەتە نیگەرانترین و ڕەشبینترین گەل. وڵاتی ئێمە لەنێو خۆیدا لە یەكتر جیاكرایەوە و لە دەرەوەش بەتەنیا و بەبێ بەها هێڵدرایەوە. " ئێمە ناچار نین، بەڵكو دەتوانین توركیایەكی دیموكراتی بونیادبنێین" حەق نییە كە ئێمە بە حكومەتێكی وەها خراپ بژین. وەك ئەو هاوڵاتیانەی كە لەسەر جوانترین و دەوڵەمەندترین خاكی جیهان دەژین، حەق نییە كە ئێمە بێ هیوا و هەژار بین. ئەمە چارەنووسی ئێمە نییە، ئێمە ناچار و مەحكومی ئەمە نین، ئێمە دەتوانین دەستی یەكتر بگرین و پێكەوە توركیایەكی دیموكراتیی ئایندە، ژیانی نوێ، ژیانێكی شادمان و خۆش، ژیانێكی ئازاد بونیادبنێین. خوشك و برایانی هێژای من، كات كاتی ئەوە نییە كە بێ هیوا بین و بترسین. بە ڕێككەوتن، پشتیوانی و یەكێتی، ئێمە دەتوانین هەموو كێشەكانی وڵاتی خۆمان چارەسەربكەین. بەبێ ئەوەی هاوڵاتییەكی خۆمان وەك دوژمن ببینین و خۆی لێ دووربخەینەوە، دەتوانین پێكەوە بە دڵ ببینە وڵاتێكی گەورە و خوشك و برایەتی. ئێمە خەڵكی خۆمان بەگوێرەی پارتی، ناسنامە، مەزهەب و زایەند لە یەكتر جیاناكەینەوە. ئێمە سەروەری مافەكان و دیموكراتی بەسەر دەوڵەتدا دەسەپێنین. ئەگەر دەوڵەت دەوڵەتی هەموومانە، وڵات وڵاتی هەموومانە، كەواتە ئەو كاتە ئەرك و بەرپرسیارێتیی ئێمەیە كە بۆ هەموو كەس حكومەتێكی دادپەروەر و یەكسان بونیادبنێین. بۆئەوەی كەس خۆی وەك منداڵی باوەژن نەبینێت، بۆ ئەوەی كەس ناحەقی نەبینێت، ئێمە سیاسەتێكی نوێ كە ٨١ ملیۆن كەس لەخۆ بگرێت، دەخەینەگەڕ. " گەل لە وەڵاتێكی دەوڵەمەند بەهەژاری دەژی" ئێمە بەباشی سوود لە خاك، دەریا، مێژوو و میراتی كولتوریی خۆمان وەردەگرین. قورسایی ناخەینە سەر چیمەنتۆ و بیناسازی ناپەسەند، ئێمە گرینگی بە خاك، ڕەنج، بەرهەمهێنان و زانست دەدەین و بەدڵنیاییەوە كۆتایی بە هەژاری دێنین. لە وڵاتێكی دەوڵەمەندی وەك توركیا، مرۆڤ ناچاركراوە كە بەشێوەیەكی هەژار بژی. ئەمە شەرمەزارییە بۆ كاربەدەستانی ئەم وڵاتە. ئێمە وڵاتی خۆمان لەم شەرمەزارییە ڕزگار دەكەین. " ئێمە هیوادارین، بەجۆشین" ئێمە ئێستا زیاتر بەهیوا، بە تامەزرۆیی و بەجۆشەوە خۆمان بۆ هەڵبژاردن ئامادە دەكەین. من لێرە لەنێو چوار دیواردام. بەڵام پێدەزانم كە ئێستا هەزاران دەمیرتاش لەنێو زەوییەكان، لە كاری جووتكردن، لە زەوییەكانی فندكن. دەمیرتاش ئێستا لە مەیدانەكانە، لە كارگەكانە، لە وانەدایە، لە پۆلەكانی زانكۆیە، لە كرێكارییە، لە بەرخۆدانی مانگرتوانە. لە كار دەركراوە، بێكارە، هەژارە. گەنجە، ژنە، منداڵە. توركە، كوردە، چەركەسە، پۆماسە، بۆشناكە. عەلەوییە، سوونییە، بەڵام بەر لە هەر شتێك هیوادارە و بەجۆشە. گۆڤەند دەگرێت و لە هەڵپەڕكێكی هۆرۆن دایە. " سەربەرز بن، دەنگ بدەنە هەدەپە و دەمیرتاش" دەمیرتاش لە قاوشی زیندانی ئەدیرنە نییە، دەمیرتاش ئێوەن. باوەڕتان بەخۆتان هەبێت. سەربەرز بن. دەنگ بە خۆتان بدەن. بڵێن؛ دەنگێك بۆ هەدەپە، دەنگێك بۆ دەمیرتاش. لەبیرنەكەن، تەنیا یەك دەنگ دەتوانێت زۆر شت بگۆڕێت. تۆ دەتوانی ئەمە بكەی، خوشك و برایانی ئازیزی من. لەپێناو ڕۆژی خۆش و گەش، كات كاتی گۆڕینە. ئێمە پێكەوە ئەمە دەكەین، پێكەوە سەردەكەوین. بە دڵ و گیان سڵاو لە هەمووتان دەكەم. بەدڵنیاییەوە ئێمە سەردەكەوین و ڕۆژی ئازاد دەبینین. بمێنن لە خێر و خۆشیدا. سەرچاوە: ANF NEWS
(درەو میدیا): بەپێی هەواڵێكی سایتی حزبی دیموكراتی كوردستان، ئەو شەڕەی كە دوێنێ شەو لە سنوری شاری سەردەشتی رۆژهەڵاتی كوردستان رویداوە، شەڕی ناوخۆیی هێزە نیزامییەكانی ئێران بووە. دوێنێ شەو لە سنوری شاری سەردەشت پێكدادانی چەكداری رویدا و دوو سەربازی سوپای پاسداران كوژران. بەپێی هەواڵی ئاژانسەكانی ئێران ئەو دوو سەربازە لە روبەڕوبونەوەیەكدا لەگەڵ ژمارەیەك چەكدار كە 20 كەس بوون كوژاون، بەڵام حزبی دیموكراتی كوردستان لەسەر ماڵپەڕی خۆی هەواڵێكی لەسەر روداوەكە بڵاوكردەوە و دەڵێ ئەوەی رویداوە" شەڕبووە لەناو هێزەكانی رژێم خۆیدا و جگە لە كوژراوەكان چەند بریندارێكیش هەیە". سایتی حزبی دیموكراتی كوردستان نوسیویەتی" زانیارییەكان باس لەوە دەكەن كە گوایە هێزە ئینتزامییەكان كەمینیان بۆ كۆڵبەر و كاسبكاران لەو ناوچە داناوەو لە لایەك دیكەش دەنگۆی جموجۆڵی پێشمەرگەكان بڵاوبوەتەوە، هەر ئەمەش دەبێتە هۆی هێرشكردنی هێزە چەكدارەكانی سپای پاسداران و بە هەڵە و پەلە تەقە لە هێزە ئینتزامییەكان دەكەن". باسلەوەشدەكات" یەكێك لە كوژراوەكان فەرماندەیەكی باڵای هێزە ئینتزامییەكانە، كە بەهۆی هێرشی چەكدارەكانی سپای پاسداران گیانی لە دەستداوە". ئەمە لەكاتێكدایە میدیا حكومییەكانی ئێران ئاماژە بەوەدەكەن، ژمارەیەك چەكدار لە شاری سەردەشتی سەر سنوری هەرێمی كوردستان ویستویان دزە بكەنە ناو ئێران و هێزە نیزامییەكان روبەڕویان بونەتەوە.
راپۆرتی رۆژنامەوانی: فازل حەمەڕەفعەت- محەمەد رەئوف ماوەیەك بوو لەدوای هەڵبژاردن چاوەڕوانی ئەوەمان دەكرد هەراو زەنای شەقام و لایەن سیاسییەكان لەبارەی پرۆسەی هەڵبژاردن هەندێك كپ ببێتەوە تاوەكو لەنزیكەوە بەدواداچونێكی ورد و دور لە سۆز و پەتای هەڵبژاردن بكەین لەبارەی ئەو قسەوباسانەی كە سەبارەت بە ساختەكاریی دەكرێن. دوای وەرگرتنی رەزامەندی بۆ سازدانی چاوپێكەوتن لەڕێگەی تەلەفۆنەوە، دواتر لە مەكۆی سەرەكی بزوتنەوەی گۆڕان، گەیشتینە شوێنی مەبەست، نهۆمی سێیەمی مەكۆی سەرەكی، هێشتا ئاسەواری ئەو هێرشە پاكنەكرابووەوە كە شەوی هەڵبژاردن كرایەسەر ئەو مەكۆیە، لە سوچی یەكێك لە ژورەكاندا دانیشتبوو، كاتێك چوینەژورەوە بە تەلەفۆنەكەی قسەی دەكرد، ئەو زمناكۆ جەلال رێكخەری ژوری هەڵبژاردنی بزوتنەوەی گۆڕان بوو، سروشتێكی هێمن و لەسەرخۆی هەیە، بەڵام پیاوێكی ورد و بە ئاگایە، لەسەرەتای درووستبونی بزووتنەوەی گۆڕانەوە لە ژووری هەڵبژاردن كاردەكات و لە ساڵی 2014 شەوە رێكخەری ئەو ژورەیە. ئەو شەوەی هێرشكرایەسەر مەكۆی سەرەكی حزبەكەی، ئەو لەوێ بوو لە كۆبونەوەدا بوو لەگەڵ ژمارەیەك بەرپرسی لایەنە سیاسییە ناڕازییەكان لە ئەنجامی هەڵبژاردن، وەك خۆی دەڵێت هێشتا ئەو لە ژوری كۆبونەوەكە نەهاتوەتە دەرەوە كاتێك فیشەكێك لەو كورسییەی داوە كە لەسەری دانیشتووە، بەڵام بەشێوەیەكی سەرسوڕهێنەر رزگاری بووە. كاتێك ئێمە گەیشتین تیمەكەی لە نهۆمی سێیەم سەرقاڵی كاركردن بوون، هەندێكیشیان لە دەرەوە بوون، وەكو بەئێمەیان وت ئەوان هەریەكەیان بۆ كارێك تایبەت بە هەڵبژاردن چونەتە دەرەوە، لەبەردەم ژورەكەی زمناكۆ جەلالدا ژمارەیەكی زۆر بەڵگەی تایبەت بە پرۆسەی ساختەكاری كەڵەكەكرابوون، ئەو هێشتا بە ئومێدەوە كاری دەكرد بۆ ئەوەی راست و دروستی پرۆسەی ساختەكاریی بەرفراوان لە هەڵبژاردنی 12ی ئایار بە لایەنە پەیوەنیدارەكانی عێراق بسەلمێنێت. كەشوهەوای دیدارەكەمان بەجۆرێك خۆشكرد، هەندێك لە كارمەندەكانی ژوری هەڵبژاردنی گۆڕان هەستیان بەوە نەدەكرد ریكۆردەرەمان كردووەتەوە و سەرقاڵی دیدارێكی رۆژنامەوانین، جارجار یەكێكیان بە فایلێكەوە خۆی دەكرد بە ژورەكەدا و رێكخەری ژورەكەی لە كارەبارەكانی ژور ئاگاداردەكردەوە، تاوەكو دواجار زمناكۆ جەلال پێیوتن دیداری رۆژنامەوانیم هەیە. "ئەوەی لە هەرێمی كوردستان رویدا هەر ساختەكاری نەبوو، بەڵكو گۆڕینی ئەنجامی هەڵبژاردنەكان بوو، كە لە ساختەكاریش گەورەترە"، زمناكۆ جەلال بەمشێوەیە گوزارشتی لە هەڵَبژاردنی 12ی ئایار كرد. ئەو یەكەمین كەس بوو كە توانی وردەكاری پرۆسەی ساختەكاری لە هەڵبژاردن بدۆزێتەوە و لایەنە هاوپەیمانەكانی بزوتنەوەكەشی لێ ئاگاداربكاتەوە، رەنگە ئەمە هۆكارە سەرەكییەكە بێت كە لە شەوی هێرشەكەدا ژورەكەی ئەو زۆرترین گوللەی بەركەوت، وەكو خۆشی دەڵێت ئەو هێرشەی كە شەوی هەڵبژاردن رویدا" بۆ ئەوە بوو ئێمە سەرقاڵ بكەن تاوەكو نەپەرژێینە سەر دۆزینەوەی ساختەكارییەكان". زمناكۆ جەلال دەڵێ: تیمەكەمان هێندە بەڵگەیان كۆكردوەتەوە كە ئەگەر دادگا گوێ بۆ تانەكانمان بگرێت، ئەنجامی هەڵبژاردن بەتەواوەتی ئاوەژوو دەبێتەوە". ئەو كە چەند رۆژێكە لە بەغداد گەڕاوەتەوە، هێندە دڵنیایە لە بەڵگەكانی بەردەستی، بێ هیچ دوودڵییەك پرۆسەی هەڵبژاردنی 12ی ئایار بە" پەڵەیەكی رەش بە ناوچاوانی دیموكراسی هەرێمی كوردستانەوە" ناودەبات. "ئامێری پیكۆسەكان ساختەكران و ئەنجامێكی تریان نارد بۆ بەغداد نەك ئەنجامی راستەقینەی سندوقەكان، لە بەغداد ئەو ئەنجامانە راگەیەندران كە ساختەكرابوون" زمناكۆ جەلال بەمشیوەیە باسی لە ساختەكارییەكان كرد لە هەرێمی كوردستان، بە دیاریكراویش لە شاری سلێمانی كە بە قەڵای جەماوەری بزوتنەوەكەی ئەو دادەنرێت. بڕیاربوو رۆژێك دوای هەڵبژاردن، كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكان وێنەی سكانكراوی كارتەكانی دەنگدان بە لایەنە سیاسییەكان بداتەوە بۆ ئەوەی بەراوردی بكەن لەگەڵ ئەنجامە ئەلیكترۆنییەكاندا، بەڵام ئەو كارە ماوەی (13) رۆژ دواكەوت، بەقسەی زمناكۆ جەلال لەو ماوەیەدا "ساختەكارییەكی تر كراوە بۆ شاردنەوەی ساختەكارییەكانی رۆژی هەڵبژاردن"، ئەوەش لەڕێگەی بەكارهێنانی (باڕكۆد)ی دووبارەی سەر كارتەكانی دەنگدان. بەوتەی زمناكۆ جەلال، ئەو لایەنانەی كە ساختەكارییان كردووە لە پرۆسەی هەڵبژاردن، بۆ ئەوەی ساختەكارییەكەیان بشارنەوە، لەماوەی ئەو (13) رۆژەدا، كارتی دەنگدان هەبووە چەندین هەزارجار (باڕكۆد)ەكەیان دووبارەكردووەتەوە، لەمەشدا كەوتونەتە هەڵەیەكی ترەوە، چونكە كاتێك كۆمسیۆن وێنەی ئەنجامەكانی بۆناردون، ئەوان زۆر بە ئاسانی هەزاران (باڕكۆد)ی دووبارەیان دۆزیوەتەوە، لە حاڵێكدا دەبێت هەر فۆرمێكی دەنگدان تەنیا یەك باڕكۆدی هەبێت. بەپێی قسەی ئەو، ئەوانەی كە ساختەكارییان كردووە، تەنیا دەنگی لایەنە ركابەرەكانی خۆیان ساختە نەكردووە، بەڵكو لەناو كاندیدی لیستەكانی خۆشیاندا ساختەكارییان كردووە و دەنگی ئەو كاندیدانەیان زیادكردووە كە دڵخوازی خۆیان بوون، بۆ نمونە لە پارێزگای سلێمانی زۆرینەی ئەو ساختەكارییەی كە كراوە بۆ (شەش) كاندید بووە كە سەربە یەكێتی نیشتیمانی كوردستانن. ئەو بەبێ دوودڵی پەنجەی تۆمەتی ساختەكردنی هەڵبژاردنی بۆ (یەكێتی نیشتیمانی كوردستان و پارتی دیموكراتی كوردستان) دوو پارتی سەرەكی كوردستان راكێشا.." بۆ نمونە پێت بڵێم رێژەی ساختەكاریی یەكێتی لە هەموو سندوقەكاندا لە نێوان 40% بۆ 45% ە، بەڵام لای پارتی ئەم رێژەیە جیاوازە لە دهۆك گەیشتوەتە 60%ە" لەگەڵ ئەمەشدا زمناكۆ جەلال پێیوایە "پارتی بەشێوەیەكی سیستەماتیكتر ساختەكاری كردووە"، باسلەوەدەكات"رێژەی دەنگی دووبارە و ساختەكاریش لە دەنگدانی تایبەت لە هەندێك سندوق گەیشتوەتە 75% واتە لە دەنگدانی تایبەتدا ساختەكاری زۆرتر بووە". چەند سامپڵێكی كارتی دەنگدانی لە هەولێر نیشانداین، كە بەبەراورد بە كارتی دەنگدان لە سلێمانی جیاواز بوو، بەپێی قسەی زمناكۆ جەلال" پارتی لە هەولێر كارتی دەنگدانی بەتەواوەتی ساختە كردووە بە باڕكۆدەكەشیەوە"، سەرباری ئەوەش ئاماژەی بەوەكرد، سامپڵیان لەبەردەستدایە كە لە هەولێر لە چەندین وێستگە دەنگی پوچەڵ بۆ پارتی ئەژماركراوە. "لە هەر شوێنێك كە ئامێری (پیكۆس) لەكاركەوتوبێت ئامێری (سیكۆس) كاری كردبێت، فریا نەكەوتوون ساختەكاری بكەن، لە نزیكەی 50 وێستگە كە ئامێری (سیكۆس) ئەنجامەكەی ناردووە، ئێمە لە هەمویاندا لەپێشەوەین، ئەگەر ئەم سامپڵانە بەراورد بكرێن بە كۆی گشتی پرۆسەكە ئەنجامەكە رێك پێچەوانە دەبێتەوە". لێمان پرسی تۆ باست لەوە كرد ژورەكەی ئێوەی شارەزایی تەواوی لە هەڵبژاردن وەرگرتووە، ئەگەر وایە بۆچی پێشبینی ساختەكاری هەڵبژاردنتان نەكرد لە سندوقی ئەلیكترۆنیدا لەكاتێكدا ئەم حاڵەتە لە هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی ئەمریكا پێشینەی هەبوو، ئەو وتی" ئێمە پێش هەڵبژاردن هەموو مەترسییەكانمان بە كۆمسیۆن گەیاندووە.. بۆ نمونە ئێمە لەسەر فلاشەكە تێبینیمان هەبوو، بە كۆمسیۆنمان وت، پێیان وتین ئەو فلاشانە دەگمەنن و وێنەیان نییە و هیچ كۆمپیوتەر و ئامێرێكی تر نایانخوێنێتەوە، دواتر هەر نوسراوی كۆمسیۆن هەیە كۆپیتان دەدەمێ كە دەڵێ ئەگەر فلاشتان لێبڕا دەتوانن بچن لە بازاڕ بیكڕن". رێكخەری ژووری هەڵبژاردنی بزوتنەوەی گۆڕان پێشبینی دەكات ئەگەر دادگا بەوردی بەدواداچوون بۆ تانەكانیان بكات، هێندە بەڵگەیان خستوەتەڕوو كە بتوانرێت بەهۆیەوە بڕیار لەسەر "هەڵوەشاندنەوەی ئەنجامی هەڵبژاردنەكە بدات". لێمان پرسی ئەگەر دادگا و كۆمسیۆن تانەكانی ئێوەیان پەسەندكرد، ئەنجامی هەڵبژاردن چی لێدێت، لانی كەم ژمارەی كورسییەكانی بزوتنەوەی گۆڕان لە سلێمانی كە (4) كورسییە دەبێت بەچەند، زمناكۆ جەلال وتی" من تەنیا ئەوە دەڵێم ئەگەر تانەكانمان پەسەندبكرێن، ئەنجامی هەڵبژاردن ئاوەژوو دەبێتەوە"، بە لێكدانەوە بۆ ئاوەژوبونەوەی هەڵبژاردن دەتوانین پێشبینییەكانی زمناكۆ جەلال بەوشێوەیە بخوێنینەوە كە ژمارەی كورسییەكانی گۆڕان لە سلێمانی دەبێت بە (8) كورسی و لەبەرامبەردا یەكێتی نیشتیمانی كە ئەوان تۆمەتباری دەكەن بە ساختەكردنی هەڵبژاردن تەنیا ئەو (4) كورسییە دەهێنێت كە ئێستا بۆ گۆڕان دانراوە. پێمانوت ئێوە چۆن ساختەكارییەكانتان ئاشكراكرد، ئەو وتی: من ئەو داتا ساختەكراوانەم لە كۆمسیۆن وەرگرتووە، ئەمە خەڵكی پسپۆڕكردویەتی، پرسیمان مەبەستت خەڵكی پسپۆڕ لایەنی دەرەكییە؟ بە پێكەنینەوە وتی: خۆ ئەمانیش ئەوەنە ساختەكارییان كردووە پسپۆڕییان تێدا وەرگرتووە، قسەكە لەسەر ئەوەیە بەشێوەیەكی نەزانانە كردویانە. كاتێك سەرقاڵی نوسینەوەی ئەم دیدارە رۆژنامەوانییە بووین، ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق كۆبونەوەیەكی كرد و بڕیاریدا لەسەر هەمواری سێیەمی یاسای هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەران و بەپێی ئەو هەموارەش، كۆمسیۆنی هەڵبژاردن لە كارخرا و لە جێگەی ئەوان (9) دادوەری دانا بۆ بەڕێوەبردنی كاروبارەكان. هەر بەگوێرەی ئەو هەموارە، چیتر لە عێراق پرۆسەی هەڵبژاردن لەڕێگەی سندوقی ئەلیكترۆنییەوە بەڕێوەناچێت و سەرباری ئەوەش دەبێت تەواوی دەنگەكان لەسەرتاسەری عێراق بەشێوەی دەستی ئەژماربكرێنەوە. دیار نییە لە چەند رۆژی داهاتوودا لێكەوتەكانی ئەم بڕیارەی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق چی لێدەكەوێتەوە، بەڵام دڵنیاین بەبیستنی ئەو هەواڵە زمناكۆ جەلال رێكخەری ژوری هەڵبژاردنی بزوتنەوەی گۆڕان دڵخۆش بووە.
( درەو میدیا): ئێوارەی ئەمڕۆ پەرلەمانی عێراق بۆ پەسەندكردنی پرۆژە یاسای هەمواری سێیەمی یاسای ژمارە ٤٥ی ساڵی ٢٠١٣ی هەموارکراوی هەڵبژاردنەكانی عێراق بە ئامادەبوونی 172 پەرلەمانتار كۆبووەوە. لە كۆبوونەوەكەدا بڕگە و مادە هەمواركراوەكانی پرۆژە یاساكە پەسەندكران. بە گوێرەی یاسا پەسەندكراوەكە هەموو دەنگەكانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق كە رۆژی 12ی ئایار بەڕێوەچوو، بەدەست دەژمێردرێنەوە. هاوكات بە گوێرەی پرۆژە یاساكە كاری ئەندامانی ئەنجومەنی كۆمسیارانی كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكان هەڵپەسێدرا و لە بری ئەوان نۆ دادوەر كارەكانی كۆمسیۆن رادەپەڕێنن. پرۆژە یاساكە دوای پەسەندكردنی دەچێتە بواری جێبەجێكردنەوە و سەرۆك كۆماری عێراق دەسەڵاتی ڤیتۆكردنی یاساكانی پەرلەمانی عێراقی نییە. وێنەی دەقی هەمواری سێیەمی یاسای هەڵبژاردن ببینە: