Draw Media

(درەو میدیا): لە هەنگاوێكدا كە وەكو گورزێكە بۆ سەرۆك ئیمانوێل ماكرۆن، نیكۆلا هۆلۆ وەزیری ژینگەی فەرەنسا دەستی لەكاركێشایەوە. لە لێدوانێكدا بۆ ئێزگەی "فرانس ئینتەر"، نیكۆلا هۆلۆ لەبارەی دەستلەكاركێشانەوەی وتی:" بۆ روبەڕوبونەوەی ئاڵنگارییە ژینگەییەكان من بەتەنیا كاردەكەم، ئەمە سەختترین بڕیارە لە ژیانمدا، نامەوێت لەمەودوا درۆ بكەم، ناشمەوێ وای نیشان بدەم بوونم لە حكومەت بەواتای ئەوەدێت لە ئاستی ئاڵنگارییەكاندام". نیكۆلا هۆلۆ وەزیری ژینگەی فەرەنسا كە تەمەنی (62 ساڵ)ە، یەكیك لە وەزیرەكانی كابینەی حكومەتەكەی سەرۆك وەزیران ئیدوارد فیلیپە كە وەكو پڕجەماوەرترین كابینەی حكومەت لە فەرەنسا تەماشا دەكرێت، بۆیە دەستلەكاركێشانەوەی ئەم پیاوە گورزێكی بەهێزە بۆ پێگەی ئیمانوێل ماكرۆنی سەرۆكی وڵات. هۆلۆ ئاشكرایكرد، هێشتا ئیمانوێل ماكرۆنی سەرۆكی وڵات و ئیدوارد فیلیپی سەرۆك وەزیرانی لە دەستلەكاركێشانەوەكەی ئاگادارنەكردوەتەوە، چونكە دەترسێت جارێكی تر رێگری لە دەستلەكاركێشانەوەكەی بكەن. ئاماژەی بەوەشكرد" سەرۆك وەزیران و سەرۆك كۆمار لەماوەی 14 مانگی رابردوودا سۆز و پشتیوانی و وەفایەكی گەورەیان لەبەرامبەر ئەودا نیشان داوە، بەڵام سەرباری ئەوە حكومەت نازانێت چۆن ئەولەویەت بە ژینگە بدات و جگە لە چەند هەنگاوێكی بچوك نەبێت هیچ نەكراوە".  


( درەو میدیا): پەرلەمانی ئێران لەسەر خراپبوونی دۆخی ئابوریی و بێكاری و دابەزینی بەهای دراو،  لێپرسینەوەی لەگەڵ حەسەن رۆحانی سەرۆك كۆمار كرد و پەرلەمانتاران بە زۆرینەی دەنگ وەڵامەكانی رۆحیانیان رەتكردەوە پێی قایل نەبوون. ئەمڕۆ سێشەممە حەسەن رۆحانی سەرۆك كۆماری ئێران لەبەردەم ئەنجومەنی شورا " پەرلەمان"ی ئێران ئامادەبوو بۆئەوەی پێنج پرسیاری دەربارەی پێنج بابەتی سەرەكی لێبكرێت كە ئەمانە بوون: •    شكستهێنانی حكومەت لە كۆنترۆڵكردنی بەقاچاخبردنی كەلوپەل و دراوی قورس. •    بەردەوامبوونی سزا بانكییەكانی دژی ئێران. •    حكومەت رێوشوێنی گونجاوی بۆ كەمكردنەوەی بێكاری نەگرتوەتەبەر. •    داڕمانی ئابوریی كە چەند ساڵێكە بەردەوامە. •     بەرزبوونەوەی بەهای دراوی قورس و دابەزینی بەهای دراوی ئێرانیی. رۆحانی چی وت؟ دوای ئاراستەكردنی پرسیارەكان لەلایەن ئەندامانی پەرلەمانەوە، سەرۆك كۆماری ئێران لە وەڵامدانەوەیدا بەڵێنیدا حكومەتەكەی زاڵ بێت بەسەر ئەو سزایانەی كە ویلایەتە یەكگرتوەكانی ئەمریكا سەپاندونی و وتی كێشە ئابورییەكانی ئێران كاتێك دەستیپێكرد كە واشنتۆن سزاكانی بۆسەر وڵاتەكەی گەڕاندەوە. رۆحانی وتیشی:" لێپرسراوە دژەكانی ئێران لە كۆشكی سپی دەبینن كە سزاكان شكستدەهێنن و ئێمە لە ویلایەتە یەكگرتووەكان و كێشە ئابورییەكان ناترسین و ئەو كێشانە تێدەپەڕێنین". رۆحانی لێپرسینەوەكەی پەرلەمانی بە بەرزترین خاڵی بەهێزی رژێمی وڵاتەكەی وەسفكرد وتی:" كەس وا لێكی نەداتەوە كە لێپرسینەوە خاڵی لاوازە و وەڵامدانەوەی پرسیاری پەرلەمانتاران خاڵی بەهێزی لێپرسراوانی كۆماری ئیسلامی ئێرانە. لە كۆتایی وەڵامدانەوەی پرسیارەكاندا سەرۆك كۆماری ئێران وتی:" پێویستە بە زمانێكی دروست و راست قسەبكەین بەو شێوەیەی كە گەل متمانەبكات كە كێشەكانی ئێران لەماوەی چەند مانگێكدا چارەسەردەبن، ئەوە كلیلی پرسەكەیە و پێویستە بۆ خەڵكی روونبكەینەوە كە ئێمە لە رێنماییەكانی سەركردایەتی و هەماهەنگی هەرسێ‌ هێزەكە و هێزە چەكدارەكان كێشەكان تێدەپەڕێنین". پەرلەمان متمانەی بە وەڵامەكانی رۆحانی نەكرد دوای وەڵامدانەوەی پرسیارەكان لەلایەن رۆحانییەوە، عەلی لاریجانی سەرۆكی پەرلەمانی ئێران داوای لە پەرلەمانتاران كرد كە ئایا باوەڕ و قەناعەتیان بە وەڵامەكانی سەرۆك كۆماركرد، لە وەڵامدا پەرلەمانتاران رایانگەیاند كە قەناعەتیان بە وەڵامەكان نەبووە و داوایانكرد بە ئاشكرا دەنگ لەسەر ئەوە بدرێت. پاشان لاریجانی وەڵامی رۆحانی بۆ پێنج پرسیارەكە بەجیا خستە دەنگدانەوە و زۆرینەی پەرلەمانتاران وەڵامەكانی رۆحانیان رەتكردەوە بەمشێوەیە: لە دەنگدان بۆ پرسیاری بۆچی حكومەت  لە كۆنترۆڵكردنی پرۆسەی بە قاچاخبردندا سەركەوتوو نەبووە كەبە یەكێك لە هۆكارەكانی ئیفلیجبوونی بەرهەمی نیشتمانی دادەنرێت؟ 138 پەرلەمانتار وەڵامەكەی رۆحیانیان رەتكردەوە و 123 پەرلەمانتاریش پەسەندیان كرد و شەش پەرلەمانتاریش دەنگیان نەدا. پرسیاری دووەمیش كە تایبەت بوو بە هۆكاری بەردەوامی سزا بانكییەكانی سەر ئێران سەرەڕای تێپەڕینی زیاتر لە دوو ساڵ بەسەر جێبەجێكردنی بەڵێننامەكانی رێككەوتنە ئەتۆمییەكەدا؟ 137 پەرلەمانتار وەڵامەكانی رۆحانیان بە پەسەنددانا و 130 پەرلەمانتاریش رەتیانكردەو و سێ‌ پەرلەمانتاریش دەنگیان نەدا. پرسیاری سێیەم: بۆچی حكومەت رێوشوێنی گونجاوی بۆ كەمكردنەوەی بێ‌ كاری نەگرتوەتەبەر؟  لە دەنگداندا 190 پەرلەمانتار وەڵامەكانی رۆحانیان لەسەر ئەم پرسیارە رەتكردەوە و 74 پەرلەمانتار پەسەندیان كرد و هەش پەرلەمانتاریش دەنگیان نەدا. پرسیاری چوارەم: هۆكاری بەردەوامیی داڕمان و داتەپینی ئابوری بۆ چەند ساڵێك سەرەڕای بەڵێن و راگەیاندنی تێپەڕاندنی ئەو دۆخە؟ لە دەنگدان لەسەر وەڵامەكانی رۆحانی بۆ ئەم پرسیارە 150 پەرلەمانتار وەڵامەكەیان رەتكردەوە و 116 پەرلەمانتاریش پەسەندیان كرد و شەش پەرلەمانتاریش دەنگیان نەدا. پرسیاری پێنجەم : هۆكاری خێرا بەرزبوونەوەی بەهای دراوی بیانی و دابەزینی خێرای دراویی نیشتمانی؟ لە دەنگدان بۆ وەڵامەكانی حەسەن رۆحانی تایبەت بەم پرسیارە 196 پەرلەمانتار متمانەیان بە وەڵامەكانی نەكرد و رەتیانكردەوە و 68 پەرلەمانتاریش پەسەندیان كرد و هەشت پەرلەمانتاریش دەنگیان نەدا. چارەنوسی رۆحانی دوای لێپرسینەوەكە  بە گوێرەی مادەی 213ی پەیڕەوی ناوخۆی پەرلەمانی ئێران راپۆرتێكی تەواوەتی دەربارەی پرسیار و وەڵامەكان و دەنگدانی پەرلەمانتاران لەسەر وەڵامەكان بۆ دەسەڵاتی دادوەریی ئێران بەرزدەكرێتەوە بۆئەوەی بە گوێرەی دەستوری ئێران یەكلایبكاتەوە. لە دوای كشانەوەی دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا لە رێككەوتە ئەتۆمییەكە لەگەڵ ئێران و گەڕاندنەوەی سزا ئابورییەكان، دۆخی ئابوری ئێران بە جۆرێك خراپبووە كە لە ماوەی رابردوودا خۆپیشاندانی ناڕەزایەتی دژ بە حكومەت لە زۆربەی شار و شارۆچكەكانی ئەو وڵاتە بەڕێوەچوو، پەرلەمانی ئێرانیش لە چەند رۆژی رابردوودا متمانەی لە مەسعود كەرباسیان وەزیری ئابوری  سەندەوە.  


راپۆرتی: درەو میدیا ئەمڕۆ سەرۆك كۆماری عێراقی بە نوسراوی ڕەسمی ڕۆژی 3ی ئەیلولی داهاتوی بۆ كۆبوونەوەی یەكەم دانیشتنی خولی چوارەمی پەرلەمانی عێراق دیاریكرد، كە تەنها حەوت ڕۆژی ماوە، بەوەش مەعسوم  خۆی لەدەستی ئەو لایەنانە قوتاركرد  كە هەڕەشەی سكاڵاكردنیان لێدەكرد لەسەر دیارینەكردنی وادەی یەكەم كۆبوونەوەی پەرلەمان دوای پەسەندكردنی ئەنجامەكانی هەڵبژاردن لەلایەن دادگای فیدراڵیەوە لەڕۆژی 20 ئەم مانگە، كە تا ڕۆژی 3ی ئەیلولی داهاتوو ڕێك ئەو 15 ڕۆژە دەكات كە لە دەستوردا دیاریكراوە. مەعسوم بەم هەنگاوە تۆپەكەی فڕێدایە گۆڕەپانی لایەنە سیاسییەكان و پێویستە لە ماوەی ئەو حەوت ڕۆژەی لەبەردەستیان ماوە لانی كەم دەبێت لەسەر دیاریكردنی دەستەی سەرۆكایەتی پەرلەمان (سەرۆك و دوو جێگرەكەی) ڕێكبكەون. بەپێی دەستوری عێراق یەكەمین كۆبوونەوەی پەرلەمان بەسەرۆكایەتی بەتەمەنترین ئەندامی بەڕێوەدەچێت، كە پێشتر "درەو میدیا " ئاشكرایكرد (محەمەد علی ساڵح زەینی) كاندیدی دەرچوو لە لیستی هاوپەیمانی مەدەنی سەرۆكایەتی یەكەم دانیشتن دەكات، كە دوای سوێندخواردنی یاسایی دەستەی نوێی سەرۆكایەتی خولی چوارەمی پەرلەمانی عێراق هەڵدەبژێرێت. سوننەكان و پۆستی سەرۆکی پەرلەمان بەپێی ئەو تەوافوقەی لەدوای ساڵی 2003وە، وەك سیستمی سیاسی لە عێراق پیادە دەكرێت، سەرۆكی پەرلەمان لە پشكی پێكهاتەی سوننە دەبێ‌ و جێگری یەكەم بۆ شیعە و جێگری دووەم بۆ كورد. تائێستا هێزە سوننیەكان سێ‌ كاندیدیان هەیە بۆ وەرگرتنی ئەو پۆستە و بەڕسمی ڕێكەوتنیان لەسەر دیاریكردنی یەكێكیان ڕانەگەیاندوە: * كاندیدی یەكەم: ئوسامە عەبدولعەزیز نوجێفی كاندیدی هاوپەیمانی میحوەری نیشتمانییە ساڵی 1956 لە موسڵ لەدایكبووە بڕوانامەی بەكالۆریۆسی لە ئەندازیاریی كارەبادا هەیە 2005 وەزیری پیشەسازیی و كانزاكان بووە لە 2010 ەوە بۆ 2014 سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران بووە لە 2014 بۆ 2018 جێگری سەرۆك كۆماری عێراق بووە * كاندیدی دووەم: محەمەد رێكان حەلبوسی كاندیدی هاوپەیمانی عێراق ناسنامەمانە ساڵی 1982 لە قەزای گەرمەی پارێزگای ئەنبار لەدایكبووە كۆلێژی ئەندازیاری تەواوكردووە لە 2014دا بە ئەندامی پەرلەمانی عێراق هەڵبژێردرا ئابی 2017 بە پارێزگاری ئەنبار هەڵبژێدرا * كاندیدی سێیەم: محەمەد عەلی تمیم كاندیدی چەند لایەنێكی میحوەری نیشتمانیە  سالی 1974 لە كەركوك لەدایکبووە لە ساڵی 2010 وەزیری پەروەردەی عێراق بووە ساڵی 2014 ئەندامی خولی سێیەمی پەرلەمان بووە  بڕوانامەی دكتۆرای مێژووی نوێ وهاوچەرخ لە زانكۆی موسڵ بەدەستهێناوە كوردیش هیچی دیارنیە وێڕای یەكلانەبوونەوەی كاندیدی سەرۆكی پەرلەمان، تائێستا یەكلانەبوەتەوە جێگری یەكەم كێیە و لەناوشیعەدا بەركام هێز دەكەوێت، جێگری دووەمیش كە پشكی كوردە، دیارنیە كێ دەبێت و دەبێت بەپشكی كام هێزە. زۆرێك لە ئاگایانی دۆخی عێراق پێیانوایە، ئەم پرۆسەیە لە چوارچێوەی پاكێجێكدایە، واتە دەبێت لایەنەكان سەرەتا لەسەر پێكهێنانی گەورەترین كوتلەی پەرلەمانی ڕێكبكەون، دواتر بەپێیی  دوو ئیستحقاق، ئیستحقاقی هەڵبژاردن و  نەتەوە و پێكهاتە، پرۆسەی دابەشكاری پۆستەكان دەستپێبكات، ئەم پرۆسەیەش زۆرجار  لە شێوەی سەفقەی سیاسی و جۆرێ لە ڕێككەوتندا ئەنجامدەدرێت، كە زۆرجار دیوە شاراوەكانی بۆ ڕایگشتی ئاشكراناكرێن و لە تاریكدا دەمێنێتەوە. كۆمسیۆن لەشوێنی خۆیەتی و فەرمانیش دەكات لە پێشهاتێكی تازەی دیمەنی سیاسی عێراقدا كە زیاد لە خوێندنەوەیەكی بۆ دەكرێت، ئەمڕۆ ئەنجومەنی كۆمسیارانی كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكانی عێراق، ڕێوشوێنەكان و فۆرمەكانی تایبەت بە پێكهێنانی هاوپەیمانێتی سیاسی لەناو پەرلەمانی عێراق پەسەندكرد و وەك ڕایگەیاندوە، ئەوكارەیان پاڵپشتە بە مادەی 29 لە یاسای ژمارە 36ی ساڵی 2015ی، تایبەت بەڕێكخستنی ژیانی سیاسی و حزبیی لە عێراق. داواشی لە حزب و ئیئتیلاف و كاندیدە سەركەوتووەكان كردوە كە دەیانەوێت هاوپەیمانی پێكبهێنن، لە سبەینێ‌ 28ی ئابەوە سەردانی كۆمسیۆن بكەن بۆ تۆماركردنی بەپێی یاسا. بەڕای بەشێك لە ئاگایانی دۆخی سیاسی عێراق، ئەم هەنگاوە یاساییە زیاد لە پەیامێك لەخۆدەگرێت كە دیارترینیان ئاماژەیە بۆ نەبوونی متمانە لە نێوان هێز و لایەنە سیاسییەكانی عێراق كە بەشێوەیەكی بەردەوام لەدژی یەكتری بانگەشەی كۆكردنەوەی زۆرترین ژمارەی هێز و كاندیدی دەرچوو لەخۆیان دەكەن و دەڵێن بەمزوانە گەورەترین كوتلەی پەرلەمانیی ڕادەگەیەنن، ئەم هەنگاوە ڕەنگە ببێتە ڕێگرێكی جدی و عەمەلی  لەسەرهەڵدانێكی قەیرانێكی نوێ‌ بەهۆی ئەو پرسەوە. وێڕای ئەوەی ئەو پەیامەش دەدات بەگوێی هەمو لایەنەكاندا (ڕازی وناڕازی) كە كۆمسیاران و بەرپرسانی كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكانی عێراق لەشوێنی خۆیان دەمێننەوە و هەموو ئەو هەنگاوانەشی لە ڕابردوودا لەدژیان گیرانەبەر و بەتێوەگلان لە ساختەكاری تۆمەتباركران، لەگەڵ هەڵبژاردن و ئەنجامەكانیدا بوون بە بەشێك لە مێژوو.     


(درەو میدیا): ئێوارەی ئەمڕۆ لە گردی زەرگەتەی مەكۆی سەرەكی بزوتنەوەی گۆڕان، وەفدی یەكێتی دوای سەردانی مەزاری نەوشیروان مستەفا لەگەڵ سەركردایەتی  گۆڕان كۆبوونەوە. داوای لێبوردنەكەی یەكێتی لە گۆڕان، نیگەرانییەكانی گۆڕانی نەڕەواندەوە، بۆیە یەكێتی بە وەفدێكی باڵا سەردانی گۆڕی نەوشیروان مستەفا و سەركردایەتی گۆڕانی كرد كە پێكهاتبوون لە حاكم قادر، رەفعەت عەبدوڵڵا، مەحمود سەنگاوی، رزگار عەلی لەگەڵ بافڵ تاڵەبانی كە یەكەم كەسی ناو یەكێتی بوو لە رۆژی 12ی ئایاردا تەلەفۆنی بۆ سەركردەكانی گۆڕان كردو هەڕەشەی قبوڵكردنی ئەنجامەكانی لێكردن. لەلایەن گۆڕانیشەوە عومەر سەید عەلی، رێكخەری گشتیی بزوتنەوەی گۆڕان، محەممەد تۆفیق رەحیم، و د. رەئوف عوسمان ئەندامانی خانەی راپەڕاندن و ئاوات شێخ جەناب ئەندامی جڤاتی نیشتمانی بەشداری کۆبوونەوەکە بوون. بەپێی زانیاریەكانی " درەو میدیا"  لە كۆبوونەوەكەدا سەرەتا ئەندامانی وەفدی یەكێتی جەختیان لەسەر داوای لێبوردنەكەی كردووە و هیوایان خواستووە ئەو روداوە رونەداتەوە، هەروەها وەفدی یەكێتی ئاماژەی بەوەكردووە، رزگار عەلی، كە یەكێتی و گۆڕان لە بنەڕەتدا لە یەك خوێندنگە پەروەردە بوون، بۆیە جەختیانكردوەتەوە لەسەر پەیوەندی ئاسایی هەردوولا بۆ ئەوەی كاری هاوبەش بكەن.  كەشوهەوای كۆبوونەوەكە بەو شێوەیە بووە كە سەركردایەتی گۆڕان دوای لێبوردنەكەیان قبوڵكردووە و هەردوولا جەختیان لەسەر كاری هاوبەش كردوەتەوە. لە كۆبونەوەكەدا باسیش لە هەوڵەكانی دواخستنی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان كراوە و رێوشوێنی بۆ گیراوەتە بەر، ئەمە سەرەرای ئەوەی كە وەفدی یەكێتی داوایان كردووە كە پێكەوە و بەیەك دەنگ بچنە بەغدا و گفتوگۆكانی بەغداوە.   داوای لێبوردنەكەی یەكێتی چۆن بوو بە بڕیار؟ بەپێی زانیاریەكانی " درەومیدیا" یەكێتی نیشتمانی كوردستان دەیویست كۆتایی بەكێشەی تێكچونی پەیوەندیەكانی بهێنێت لەگەڵ گۆڕان، بەڵام یەكێتی لەسەر چارەسەری ئەو كێشەیە ببوو بە دووبەشەوە، بەرەی ناڕازی ناو یەكێتی كە زۆرینەن و لە ژمارەیەكی زۆری سەركردایەتی و ئەندامانی ئەنجومەنی ناوەندی و چەند ئەندام مەكتەب سیاسیەك  و كارەكتەری سیاسی پێكهاتوون بەڵام دەسەڵاتیان لا نیە، لەگەڵ ئەوەبوون هەرچۆنێك بێت كۆتایی بەو كێشەیە بهێنرێت و داوای لێبوردن لە گۆڕان بكرێت، بەڵام باڵی كەمینەی مەكتەبی سیاسی كە دەسەڵاتیان لایە لەگەڵ ئەوە نەبوون كە داوای لێبوردن بكرێت.  هەربۆیە باڵی ناڕازی ناو یەكێتی بڕیاریاندا بچنە سەر گۆڕەكەی نەوشیروان مستەفا و بەیاننامەیەك بخوێننەوەو داوای لێبوردن لە گۆڕان بكەن و كۆتایی بەو ناكۆكی و كێشەیە بهێنن، كاتێك باڵی مەكتەبی سیاسی و كەمینەی سەركردایەتی بەم هەنگاوە دەزانن هەوڵ ئەدەن رێگری بكەن، دوای ئەوەی بۆیان دەردەكەوێت كە ئەو باڵە بە جدیانە بۆیە ئەمان لەبەرامبەر ئەو هەنگاوەدا بەیاننامەیەكیان دەركرد و داوای لێبوردنیان كرد، لەو نێوەندەدا كە چەند رۆژێكی خایاند تا ئەو بڕیارە گەڵاڵە بوو، سەركردەكانی بزوتنەوەی گۆڕانیش گفتوگۆیان لە نێوان خۆیاندا كردووەو پێیان باش بووە.  لەلایەكی تریشەوە بەپێی زانیاریەكانی "درەو میدیا " وەفدی ئێرانیەكان لە كۆبونەوەیان لەگەڵ بزوتنەوەی گۆڕان و یەكێتی نیشتیمانی كوردستان و داواكارییەكان بە بونی هەڵوێست و هەنگاوی هاوبەش لەسەر پرسە سیاسیەكان بەتایبەت پێكهێنانی حكومەتی عێراق، سەركردەكانی بزوتنەوەی گۆڕان بە ئێرانیەكانیان راگەیاندووە كە تا یەكێتی داوای لێبوردن نەكات ئامادەنین لەگەڵیان كۆببنەوە، هەربۆیە ئێرانیەكان داوایان لە یەكێتی كردووە كە داوای لێبوردن لە گۆڕان بكات، دیارە ئەو هەنگاوەی ئێرانیەكان هاوكات بووە لەگەڵ فشاری جدی باڵی ناڕازی یەكێتی، بۆیە بە ناچاری مەكتەبی سیاسی یەكێتی لە بەیاننامەی رەسمیدا داوای لێبوردنی لە گۆڕان كرد.  http://drawmedia.net/page_detail?smart-id=1783  


(درەو میدیا): دوو شارەزایی بواری سەربازی ئیسرائیلی، لە ڕاپۆرتێكدا پێشبینی هەڵگیرسانی جەنگێكی گەورە دەكەن لە خۆرهەڵاتی ناوەڕاست، كە لایەنە سەرەكییەكانی ئیسرائیل و ئێران و حزبوڵای لوبنانین. (نەداف بین حور) كە فەرماندەیەكی سوپای ئیسرائیلە، لەگەڵ (مایكل ئایزنشتات) پسپۆڕی بواری سەربازیی، ڕاپۆرتەكەیان ئامادەكردووە، ئاماژە بەوەدەكەن، "پەرەسەندنی ئاڵۆزییەكان لە سنورەكانی باكوری ئیسرائیل" مەترسی ڕودانی ڕوبەڕوبونەوەی نێوان ئیسرائیل و حزبوڵا یاخود هەڵگیرسانی شەڕی لەنێوان ئیسرائیل و ئێران لە سوریا زیاتر كردووە.  ئەو دوو شارەزا سەربازییە، هۆكاری سەرهەڵدانی ئەو ئاڵۆزییانەیان گەڕاندوەتەوە بۆ هەوڵەكانی حزبوڵا و سوریا بۆ بەرهەمهێنانی موشەكی پێشكەوتوو لە لوبنان و سوریا، كە ڕەنگە ژێرخانی ئابوری ئیسرائیل پەكبخات و وابكات ژیان تێیدا سەخت بێت، هاوكات هەوڵەكانی ئێران بۆ كردنی سوریا بەخاڵی دەستپێكردنی پرۆسەی سەربازی دژی ئیسرائیل و سەكۆیەك بۆ نمایشكردنی هێز لە خۆرهەڵاتی ناوەڕاست. لە ڕاپۆرتەكەدا ئەوە ئاشكراكراوە، ئیسرائیل لە ساڵی 2013دا زیاتر لە 130 گورزی دژی ئەو بارە چەكانە ئاڕاستەكردووە كە ڕەوانەی حزبوڵا دەكران، لە كۆتایی ساڵی 2017دا هێرشەكان فراوانتر بوون بۆ بۆردومانكردنی پێگە سەربازییەكانی ئێران لە سوریا.    ئەو دوو پسپۆڕە هۆشداریان داوە لە ئەگەری هەڵگیرسانی شەڕ لە زیاتر لە بەرەیەك لەناوچە دورەكان، لە زەوی و ئاسمان و ئاودا و بەشداریكردنی جەنگاوەرانی حزبوڵاو ئێران و سوریا و عێراق و ئەفغانستان و پاكستان و تەنانەت یەمەنیش لەو شەڕەدا. باسیان لە كۆمەڵێك گریمانەش كردووە بۆ هەڵگیرساندنی  ئەو جەنگە، ئەوەش لە ئەنجامی ئاڵۆزبونی دۆخەكە بەشێوەكی بێمەبەست، ئەویش لەئاكامی ڕێوشوێنەكانی ئێران دژی ئیسرائیل لە سوریا یاخود بەهۆی وەشاندنی گورزێكی سەربازی ئیسرائیل لە لوبنان و سوریا (بۆنمونە، دژی دامەزراوەكانی بەرهەمهێنانی موشەك)، ڕەنگە لەئاكامی گورزێگی ئەمریكی یان ئیسرائیلی بۆ سەر بەرنامەی ئەتۆمییەكەی ئێران ئەو جەنگە دەستپێبكات.  ڕاپۆرتەكەی ئەو دوو پسپۆڕە باسی لە ئەگەرێكی تر كردووە، كە ئەویش هەڵگیرساندنی جەنگێكە لەخۆرهەڵاتی ناوەڕاست لەكامی ململانێكانی وڵاتانی كەنداوی و كە دەگاتە سنوری ئیسرائیل. چەند سیناریۆیەكیشیان بۆ جەنگە پێشبینكراوە دیاریكراوە كە ساڵی 2019 یان وەك كاتی دەستپێكردنی دەستنیشانكردوە: یەكەم: جەنگی نێوان ئیسرائیل و حزبوڵا لە لوبنان و جەنگاوەرە ئێرانی و بیانییەكانیش بەشداری دەكەن تێیدا. دووەم: هەڵگیرسانی جەنگ لەسەر خاكی سوریا لەنێوان سوپای ئێران و ئیسرائیل و چەكدارەكانی نزیك لە ئێران و ئەندامانی سوپای سوریا. سێییەم: جەنگێك لەسەر ئاستی دوو بەرە، لە لوبنان و سوریا لە نێوان سوپای ئێران و سوپای ئیسرائیلدا. چوارەم: هەڵگیرساندنی جەنگێكی ئیقلیمی كە بە ئەگەرێكی لاواز وەسفكراوە و گریمانەی بەشداری سعودیە و ئیماراتی عەرەبی تێدا كراوە.  ئەو دوو پسپۆرە ئیسرائیلییە لەم سیناریۆیەدا پێشبینیانكردووە، ئیسرائیل لەوەڵامی هێرش بۆ سەر ژێرخانی ئابورییەكەی، گورزی ئاسمانی یان هێرشی ئەلیكترۆنی بۆ سەر كەرتی نەوتی ئێران و تەنانەت دامەزراوە ئەتۆمییەكانی ئێران ئەنجامدات، لەگەڵ هاندانی وڵاتانی كەنداو و پشتیوانیكردنی لۆجستیان، ئێرانیش وەڵامی ئیسرائیل بداتەوە و هاوكات هێرشی موشەكی یان كاری تێكدەرانە یاخود هێرشی ئەلیكترۆنی بۆ سەر دامەزراوە نەوتییەكانی وڵاتانی كەنداو ئەنجامبدات، ئەوەش ببێتە هۆی ئاڵۆزبونی زیاتری دۆخەكە و تا ئاستی دەستوەردانی سەربازی ویلایەتە یەكگرتوەكانی ئەمریكا. ڕاپۆرتەكە لەم سیناریۆیەدا پێشبینی ئەوەشی كردووە، نەیارەكانی ئیسرائیل هێزی پیادە بەكاربهێنن لەناو هێڵەكانی ئیسرائیل و بتوانن هەندێك گوندی ئیسرائیل داگیربكەن یاخود پێگەی سەربازی بچوك و ئەگەری بەدەستهێنانی هەندێك دەستكەوتی سەربازی لەلایەن نەیارەكانی ئیسرائیلەوە لەمجۆرە جەنگانەدا، بەڵام وەك لە ڕاپۆرتەكەدا هاتووە "ئیسرائیل دەرفەتی زیاتری سەركەوتنی هەیە بەبەراورد بەنەیارەكانی".   سەرچاوە: https://www.washingtoninstitute.org/ar/policy-analysis/view/the-great-middle-eastern-war-of-2019  


(درەو میدیا): فوئاد مەعسوم سەرۆك كۆماری عێراق بە مەرسومێكی كۆماری 3ی ئەیلولی  2018ی بۆ یەكەمین كۆبوونەوەی پەرلەمانی نوێی عێراق بە سەرۆكایەتی بە تەمەنترین پەلەمانتار دیاریكرد. ئەمەش دەقی مەرسومەكەیە: مەرسومی كۆماری ژمارە ( 62) بە پشتبەستن بە مادەی ( 54 ) و (73/ چوارەم)ی دەستور و پەسەندكردنی ئەنجامی كۆتاییی هەڵبژاردنەكان لەلایەن دادگای باڵای فیدراڵییەوە بڕیارماندا بە: یەكەم: بانگهێشتنكردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی هەڵبژێردراو -خولی چوارەم بۆ كۆبوونەوە رۆژی دووشەممە رێكەوتی 3/9/2018 ، كە بە تەمەنترین ئەندام سەرۆكایەتی دانیشتنەكە دەكات. دووەم: ئەم مەرسومە لە رۆژی دەرچونییەوە جێبەجێدەكرێت و لە رۆژنامەی رەسمیدا بڵاودەكرێتەوە. فوئاد مەعسوم سەرۆك كۆماری عێراق  


( درەو میدیا) ئەوحزب و فراكسیۆنانەی دەیانەوێت لە پەرلەمانی عێراقدا هاوپەیمانێتی پەرلەمانیی پێكبهێنن، دەبێت لە كۆمسیۆن فۆرمی تایبەت وەربگرن و بە رەسمی تۆماریبكەن. كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عێراق لە بەیاننامەیەكدا داوا لەو حزب و فراكسیۆن و كاندیدە براوەكانی هەڵبژاردنی عێراق دەكات لە سبەی سێشەممەوە بۆ تۆماركردنی هاوپەیمانێتییەكانیان سەردانی كۆمسیۆن بكەن. ئەمەش دەقی بەیاننامەكەی كۆمسیۆنە: بەیاننامەیەكی ئەنجومەنی كۆمسایارنی كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكان  ( هاوپەیمانێتی پەرلەمانیی) دوای پەسەندكردنی ئەنجامی هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق/ خولی چوارەم لە 12ی ئایاری 2018، و بۆ جێبەجێكردنی یاسای حزبەكانی ژمارە ( 36) ی ساڵی 2015 مادەی ( 29) ی تایبەت بە رێكخستنی ژیانی سیاسی و حزبیی لە عێراقدا، ئەنجومەنی كۆمسیاران ئەمڕۆ رێوشوێنەكان و فۆرمەكانی تایبەت بە پرۆسەی پێگهێنانی هاوپەیەمانێتی سیاسی ( پەرلەمانیی) پەسەندكرد. لەبەرئەوە كۆمسیۆن داوا لە هەموو ئەو حزب و ئیئتیلاف و كاندیدە سەركەوتووانە دەكات كە دەیانەوێت هاوپەیمانێتی پەرلەمانیی پێبكهێنن، سەردانی  بارەگای فەرمانگەی حزبەكان و رێكخراوی سیاسییەكان بكات لە كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكان لە رۆژی سبەی سێشەممە 28ی ئابی 2018بە ئامانجی تۆماركردنی بە گوێرەی یاسا و بۆ زانیاریش رۆژی هەینی و شەممەی داهاتوو دەوامی رەسمی دەبێت لەو فەرمانگەیەی سەرەوە. ئەنجومەنی كۆمسیاران  27ی ئابی 2018


راپۆرت: ئارام مەحمود چەند ڕۆژێك لەمەوبەر دەوڵەتی یاسا گرەوی لەسەر لەبەریەكهەڵوەشاندنی لیستەكەی عەبادی و سەنگەر گواستنەوەی ژمارەیەكی بەرچاو لە كاندیدە دەرچوەكانی دەكرد، بەڵام ئێستا هاوكێشە پێچەوانە بوەتەوە، سەدرییەكان و عەبادی گرەو لەسەر پەیوەندیكردنی ژماریەك لە كاندیدە دەرچووەكانی دەوڵەتی یاسا و هاوپەیمانی فەتح و چەند كوتلەیەكی نزیك لەوان دەكەن، بەوەش هەم سەربازگەكەی خۆیان قەڕەباڵغتر بكەن بۆ گەیشتن بە ئامانجە گەورەكە، كە پێكهێنانی گەورەترین كوتلەی پەرلەمانییە، هەم دەرفەتی ئەوەش لە كیس نەیارەكانیان دەدەن ببنە خاوەنی گەورەترین كوتلەو كێكی حكومەتیان لەدەست بڕفێنن. مەعسوم داوای كۆبونەوەی پەرلەمان دەكات سەرچاوەیەكی سیاسی باڵا لە شاری بەغداد بە (درەو میدیا) راگەیاند، سبەینێ‌ یان دوو سبەی، فوئاد مەعسوم سەرۆك كۆماری عێراق داوای دانیشتنی پەرلەمان دەكات، چونكە بەپێی دەستور پێویستە دوای پەسەندكردنی ئەنجامی هەڵبژاردن لەلایەن دادگای باڵای فیدراڵییەوە، دەبێا لەماوەی 15 ڕۆژدا سەرۆك كۆمار پەرلەمانی نوێ بانگهێشت بكات بۆ سازدانی یەكەم كۆبونەوە. ئەو سەرچاوەیە كە خۆی داوایكرد ناوەكەی بڵاونەكرێتەوە ئاشكرایكرد" سەدرییەكان بەنیازن سكاڵا لەسەر سەرۆك كۆمار تۆماربكەن، بەوپێیەی دەبوو لەدوای پەسەندكردنی ئەنجامەكانی هەڵبژاردن لەلایەن دادگای فیدڕاڵی لە ڕۆژی 9ی ئەم مانگەو ڕەوانەكردنی بۆ سەرۆك كۆمار، مەعسوم داوای كۆبونەوەی پەرلەمانی بكردایە، بەڵام ئەو خستویەتیە دوای پشووەكانی جەژن كە دەبوو چەند ڕۆژێك پێش جەژن و ڕۆژانی جەژنیش لەچوارچێوەی مۆڵەتی ئەو 15 ڕۆژەدا بوایە. مالیكی و عامری كۆبونەوەكانیان دەستپێدەكەنەوە بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، لەچەند كاتژمێری داهاتوودا دەوڵەتی یاسای نوری مالیكی و هاوپەیمانی فەتحی هادی عامری و چەند كوتلەیەكی سیاسی نزیك لێیان، كۆبونەوەیەكی فراوان ڕیكدەخەن بۆ تاتوێكردنی پرسی پێكهێنانی گەورەترین كوتلەی پەرلەمانیی، بەڵام نە سەردییەكان، و نە گروپەكەی مالیكی و عامری، تا یەكەم كۆبونەوەی پەرلەمان پێكهێنانی كوتلەكانیان ئاشكراناكەن، ڕەنگە هۆكاری ئەوەش بۆ پاراستنی بەرەكەیان بێت لە دەستوەردان و فشارە ناوخۆیی و دەرەكییەكان بۆ پەشیمانكردنەوەیان. محەمەد عگێلی، كە ئەندامێكی دەوڵەتی یاسایە، ئاشكرایكردووە، ڕاگەیاندنی گەورەترین كوتلەی پەرلەمانیی لەڕێی نوسراوێكی فەرمییەوە دەبێت كە لە یەكەم دانیشتنی پەرلەماندا پێشكەش دەكرێت.  عگێلی باسیلەوەكردووە، كۆبونەوەكەی ئۆتێل (بابل) پرسی پێكهێنانی گەورەترین كوتلەی پەرلەمانیی ئاڵۆزتركرد و وایكرد سەقفی داواكارییەكانی میحوەری نیشتمانی سوننەكان و هێزە كوردستانییەكان بەرزترببێتەوە. بازاڕگەرمی و تەرویجی سیاسی   بڵاوكردنەوەی پڕوپاگەیاندە یەكێكە لەو چەكە كاریگەرانەی كە جەمسەرە دژبەیەكەكان بەكاریدەهێنن لەشەڕی یەكتریدا، كە زیاتر لە رەهەندێك لەخۆدەگرێت، بەشێكی شەڕێكی دەرونی توندە بۆ بێهواكردنی بەرامبەرو ورەبەردان و دەستەبەرداربونی لە هەوڵی گەڕان بەدوای هاوپەیمانی نوێ و  پێكهێنانی گەورەترین كوتلەی پەرلەمانیی، بەشێكی تری بۆ بازاڕگەرمی و تەرویجی سیاسی و بەدەستهێانی دەستكەوتی زیاترە كە سەرجەم كوتلە سیاسییەكانی عێراق لەم پرۆسەیەوە گلاون و بەشەڕێكی ڕەوای دەزانن بۆ بەرگریكردن لەپێگەی خۆیان و بچڕینی زۆرترین پشكی سیاسی، لەكاتێكدا بەشێكی زۆری ئەو پڕوپاگەندانە درۆی سیاسین و هیچ بونێكیان نیە لەسەر زەمینی واقیع.  نزیكبونەوەی پارتی لە سوننەكان دەنگۆی ئەوە بە گەرمی بڵاوە كە پارتی دیموكراتی كوردستان لەگەڵ ئەو بەرەیەی كە بە (میحوەری نیشتمانی) سوننەكان ناسراون، هاوپەیمانێتی ژێربەژێری كردبێت، بەتایبەت كە بەمدواییانە ژمارەیەك لە سەركردەی سوننە سەردانی هەولێریان كردو  لەگەڵ بەرپرسانی باڵای پارتی كۆبونەوەیان ئەنجامدا، بەڵام بەرپرسێكی پارتی بوونی هەر جۆرە هاوپەیمانێتییەكی  لەگەڵ  میحوەری نیشتمانی ڕەتكردوەتەوە. ئەو بەرپرسەی پارتی كە قسەی بۆ "سۆمەرییە نیوز" كردووە، ئاماژەی بەوەداوە، ڕێككەوتنی ستراتیژی و لێگەیشتنی قوڵیان لەگەڵ یەكێتی نیشتمانی كوردستان هەیە پێكەوە بچنە بەغداد و كۆمەڵێك داواكاری هاوبەشیان هەیە و هەر لایەنێك ڕەزامەندی لەسەر داواكانیان نیشانبدات لەگەڵی ڕێكدەكەون بۆ پێكهێنانی حكومەتی داهاتوو. بەرپرسەكەی پارتی دەڵێ" حزبەكەی بەیەك دوری لە سەرجەم هێزە سیاسەكانی بەغداد ڕادەوەستێت و گفتوگۆكانیشیان لەگەڵ میحوەری سوننی بۆ ئەوە بووە  دیدێكی هاوبەشیان هەبێت بۆ پێكهێنانی حكومەتی داهاتوو و لەسەر كارنامەیەك ڕێككەوتوون كە داواكارییەكانی كورد و سوننە لەخۆدەگرێ، بەڵام نەگەیشتونەتە ئەو ئاستەی هاوپەیمانێتی ڕابگەیەنن. 


(درەو میدیا): هەفتەی داهاتوو دوو وەفدی ئیئتیلافی دەوڵەتی یاسای نوری مالیكی و هاوپەیمانی " سائیرون"ی موقتەدا سەدر  و " نەسر"ی حەیدەر عەبادی بۆ پێكهێنانی گەورەترین كوتلەی پەرلەمانی عێراق سەردانی هەولێری پایتەختی هەرێمی كوردستان دەكەن. رۆژنامەی حەیاتی لەندەنی لەسەر زاری چەند بەرپرسێكی كوردەوە ئاشكرایكرد، وەفدەكەی هاوپەیمانی دەوڵەتی یاسا هەوڵدەدات حزبە كوردییەكان بە تایبەتی یەكێتی و پارتی پەیوەندی بەو كوتلە گەورەیەوە بكەن كە دەوڵەتی یاسا و فاتح لە هەوڵی پێكهێنانیدان و وەفدەكەی سائیرون و نەسریش هەوڵدەدات كورد لەگەڵ ئەوان هاوپەیمانێتی بكات و بەشداری كابینەی نوێی حكومەتی عێراق بێت. رۆژنامەی حەیات راشیگەیاندووە پارتی دیموكراتی كوردستان و یەكێتی نیشتمانی كوردستان، لاریان نیە لە چوونە ناو هەر هاوپەیمانێتییەكیانەوە بەو مەرجەی داواكارییەكانیان جێبەجێبكات.


راپۆرتی: (درەو میدیا) گفتوگۆی لایەنە سیاسییەكان بۆ پێكهێنانی گەورەترین كوتلەی پەرلەمانی تا بتوانن حكومەتی نوێ پێكبهێنن، بەچڕی دەستیپێكردووە، شیعەكان دابەشبوون بەسەر دوو بەرەدا، كوردیش بەسەر سێ بەرەدا. لەسەر ئاستی بەغداد، لایەنە شیعەكان كە لەدوای ساڵی 2003 و روخانی رژێمی سەدامەوە حكومەتیان لەدەستدایە و یەكهەڵوێست بوون، ئێستا بوونەتە دووبەرە: بەرەی یەكەم: ئەم بەرەیە نزیكە لە تێڕوانینی سیاسی ئێران و دیارترین سەركردەكانی بریتین لە (نوری مالیكی، هادی عامری و سەركردەكانی حەشدی شەعبی). بەرەی دووەم: نزیكە لە تێڕوانینی ئەمریكا و دیارترین سەركردەكانی بریتین لە موقتەدا سەدر، حەیدەر عەبادی و ئەیاد عەلاوی). كورد دابەشبووە بەسەر بەرەكانی شیعەدا لەسەر ئاستی هەرێمی كوردستان، لایەنە سیاسییەكانی كورد بە سێ بەرەی جیاوازەوە دەچێنە بەغداد: بەرەی یەكەم: پارتی دیموكراتی كوردستان و یەكێتی نیشتمانی كوردستان كە پێكەوە لە پەرلەمانی نوێی عێراقدا (43) هەیە، ئێستا شكاونەتەوە بەلای بەرە ئێرانییەكەی شیعەی عێراقدا كە نوری مالیكی سەرۆكایەتی دەكات، ئەمە لە كاتێكدایە پێشتر پارتی بەدیاریكراویش مەسعود بارزانی رەخنەی زۆری لە سیاسەتەكانی مالیكی هەبوو، مالیكییان تۆمەتبار دەكرد بە بڕینی بودجەی هەرێمی كوردستان. بەرەی دووەم: ئەم بەرەیە پێكدێت لە "لایەنە ناڕازییەكان"ی ئەنجامی هەڵبژاردنی 12ی ئایار و پێكدێن لە (بزوتنەوەی گۆڕان، كۆمەڵی ئیسلامی، هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری، یەكگرتووی ئیسلامی)، ئەم لایەنانە پێكەوە خاوەنی (11) كورسین لە پەرلەمانی نوێی عێراقدا، ئەمانە هێشتا خۆیان یەكلانەكردوەتەوە لەگەڵ چ بەرەیەكی عێراقیدان، پێشتر باسیان لە بایكۆتكردنی پرۆسەی سیاسی عێراق دەكرد، بەڵام ئەمڕۆ ئیئتیلافێكی هاوبەشیان لە پەرلەمانی عێراق راگەیاند، ئەمەش بەواتای ئەوەدێت دەچنە بەغداد و پرۆسەی سیاسی بایكۆت ناكەن. بەرەی سێیەم: ئەم بەرەیە تەنیا یەك لایەن لەخۆدەگرێت كە بریتییە لە جوڵانەوەی نەوەی نوێ، ئەم جوڵانەوەیە لە پەرلەمانی نوێی عێراقدا خاوەنی (4) كورسییە، جوڵانەوەكەی خۆی یەكلاكردوەتەوە لەسەر موقتەدا سەدری سەرۆكی كوتلەی براوەی یەكەمی هەڵبژاردن واتە بەرەكەی دژ بە سیاسەتی ئێران، بەڵام یەكێك لە سەركردەكانی جوڵانەوەكە دوێنێ رایگەیاند، هەر بەرەیەك پارتی و یەكێتی تێدابێت ئەوان لەبەرامبەر ئەو بەرەیە دەوەستنەوە، واتە لەگەڵ ئەو دوو حزبە ناچنە ناو هیچ رێككەوتنێكی سیاسییەوە لە عێراق.   كورد دەتوانێت بە یەكگرتوویی بچێتە بەغداد ؟ پارتی و یەكێتی سەرباری ئەوەی كاری خۆیان تەواوكردووە و بڕیاریانداوە پێكەوە بچنە بەغداد، بەڵام خواستی ئەوەش نیشان دەدەن هەموو لایەنە كوردییەكان پێكەوە بەشداربن و پرۆژەیەكی هاوبەشیان هەبێت بۆ حكومەتی داهاتووی عێراق كە گوزارشت لە خواستەكانی خەڵكی كوردستان بكات.  كاكەمین نەجاڕ ئەندامی مەكتەبی سیاسیی پارتی بە ماڵپەری فەرمی حزبەكەی راگەیاندووە" ئێمە لە ئەمڕۆ بەدواوە خەریكی خۆئامادەكردنین و پڕۆژەی هاوبەشی پارتی و یەكێتی ئامادەیە بۆ ئەوەی بیكەینە بنەمایەك بۆ دەستپێكردنی دانوستان لەگەڵ لایەنە عێراقییەكان". سەعدی ئەحمەد پیرە وتەبێژی مەكتەبی سیاسی یەكێتیش دەڵێ" ئێمە پێمان گرنگە دەنگێكی نەشاز لە دەرەوەی یەكڕیزی نیشتمانی نەمێنێت"، واتا لەگەڵ ئەوەن حزبە كوردستانییەكان پێكەوە بچنە بەغداد. كیفاح مەحمود راوێژكاری راگەیاندنی مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی بە ماڵپەڕی “ئەلمۆنیتۆر”ی راگەیاندووە" پارتی لە گفتوگۆكاندا بۆ پێكهێنانی گەورەترین كوتلە، خۆی بەنزیكتر لە هاوپەیمانییەكەی نوری مالیكی دەبینێت، بەڵام هاوپەیمانییەكەی حەیدەر عەبادیش لای پارتی هێڵی سور نییە".  یەكێتی و پارتی كە خواستی یەكڕیزی نیشان دەدەن، بەر لەوەی لایەنەكانی تر بانگهێشت بكەن بۆ ئەو یەكڕیزییە، خۆیان پێكەوە رێككەوتنیان كردووە و پرۆژەی هاوبەشی خۆیان ئامادەكردووە، ئەمەش وا دەردەكەوێت ئەوان وەكو "میوان" لایەنەكانی تر بانگهێشتی رێككەوتنەكەی خۆیان دەكەن، بۆیە پێناچێت بانگەشەكانیان بۆ یەكڕیزیی بگاتە ئاكام، بەتایبەتیش لەكاتێكدا دەستەواژەی "یەكڕیزیی لەگەڵ پارتی و یەكێتی" لەماوەی رابردوودا گومانی زۆری كەوتەسەر و ئێستا زیاتر وەكو "پاشكۆیەتیی" تەماشادەكرێت. خواستی كورد لە عێراقدا لەدوای روخانی رژێمی پێشووی عێراقەوە لە ساڵی 2003، لایەنە كوردییەكان بەشدارن لە پەرلەمان و حكومەتە یەك لەدوای یەكەكانی عێراق، لە 15 ساڵی رابردودا كە كورد بەشداری سەرەكی بووە لە عێراق، كێشە و گرفتەكانی كورد لە عێراق لەبری چارەسەركردنی زیاتر بوون، ئەمەش هەندێك بۆ خراپی سیاسەتی حكومەتە یەك لەدوای یەكەكانی عێراقی دەگێڕنەوە، هەندێكی تر دەیخەنە ئەستۆی خراپی ئاستی نوێنەرانی كورد. ئێستا هەرێمی كوردستان و خەڵكەكەی ژمارەیەك كێشە و پرسی هەڵپەسێردراویان لەگەڵ حكومەتی عێراقدا هەیە، كە هەندێكیان نوێن و لەدوای ریفراندۆمەی 25ی ئەیلول سەریانهەڵداوە. دۆسیەی یەكەم: ماددەی 140ی تایبەت بە یەكلاكردنەوەی چارەنوسی كەركوك و ناوچە "كێشەلەسەرەكان"، كە تائێستا بە چارەسەرنەكراوی ماوەتەوە و لە 16ی ئۆكتۆبەریشەوە دۆخەكە خراپتر بووە و كورد بەتەواوەتی كۆنترۆڵی ئەمنی و ئیداری ئەو ناوچانەی لەدەستداوە، گەڕانەوە بۆ دۆخی پێشوو، پێویستی بە گفتوگۆی چڕ و سەختی لایەنە كوردییەكان دەبێت لە بەغداد. دۆسیەی دووەم: نەوت و غاز، ئەمەش یەكێكە لە دۆسیە هەڵپەسێردراوەكان، بەهۆی نەبوونی یاسای نەوت و غازەوە لە عێراق، ئەم سامانەی هەرێمی كوردستان كێشەی لەنێوان هەولێر و بەغداد دروستكردووە، پەسەندنەكردنی یاسای تایبەت بە نەوت و غاز وایكردووە هەردوو لایەن لە روانگەی خۆیانەوە لێكدانەوە بۆ دەستور بكەن، ناشەفافبوونی پرۆسەی نەوتیش لە هەرێمی كوردستان هێندەی تر كێشەكەی قورس كردووە، بەوهۆیەوە بەغداد بودجەی هەرێمی لە بودجەی گشتی عێراق راگرتووە، ئەمەش یەكێكە لە پرسە قورسەكان و دیار نییە لە كابینەی حكومەت و پەرلەمانی داهاتووی عێراقدا نوێنەرانی كورد دەتوانن لە بەرژەوەندی خەڵكی كوردستان یەكلایی بكەنەوە یاخود نا. دۆسیەی سێیەم: كێشەی یارمەتی دارایی و سەربازی پێشمەرگە، بەپێی دەستوری عێراق هێزی پێشمەرگەی كوردستان بەشێكە لە سیستمی بەرگری عێراق، دەبێت لەچوارچێوەی بودجەی سیادی عێراقدا خەرجییەكانی پێشمەرگە دابین بكرێت لەنمونەی چەك و تەقەمەنی و راهێناو موچە، بەڵام تائێستا حكومەتە یەك لەدوای یەكەكانی عێراق ئەم پرسەیان بە هەڵپەسێردراوی هێشتوەتەوە، لەمەشدا هەندێكجار رەخنە لە لایەنە كوردییەكان بە تایبەتی (پارتی و یەكێتی) دەگیرێت  كە لە چەند ساڵی رابردوودا نەیانتوانیوە ئامارێكی ورد لەبارەی ژمارەی پێشمەرگەوە بە حكومەتی عێراق بدەن.  دۆسیەی چوارەم: پلە و پۆستەكان و بەشداری سیاسی كورد لە عێراق، بەپێی رێژەی نوێنەرانی كورد لە پەرلەمانی عێراق كە نزیكەی 20%ە، دەبوو بە هەمان رێژە كورد ئامادەگی لە هەموو دامەزراوەكانی دەوڵەتی عێراقدا هەبێت، بەڵام ئەم رێژەیە لە هەندێك دامەزراوەی وەكو سوپادا لە خواروو رێژەی 2%وەیە، سەرباری ئەمە چەندین پۆست هەن لە بەغداد كە لە دەستی كورددا بوون و دواتر لابردنی بەرپرسە كوردەكان بە هەر هۆكارێك، خەڵكانی تر لە پێكهاتەی كورد دانەنراون، ئەمەش بەشێكی بەرپرسیارێتییەكەی لە ئەستۆی دەسەڵاتدارانی عێراقدایە و بەشەكەی تری دەكەوێتە ئەستۆی هەموو لایەنە كوردییەكان بەتایبەتیش (پارتی و یەكێتی) وەكو دوو بەشداری سەرەكی.  


ئامادەكردنی: نامیق رەسول جۆن مەككەین، سیناتۆر و پاڵەوانەی جەنگی ڤێتنام و كاندیدیی پێشووی سەرۆكایەتی ئەمریكا لە تەمەنی 81 ساڵیدا بە نەخۆشی شێرپەنجەی مێشك كۆچی دواییكرد. بە گوێرەی كورتە بەیاننامەیەكی نوسینگەكەی مەككەین رۆژی شەممە بە ئامادەبوونی ئەندامانی خێزانەكەی دواهەناسەی داوە و كۆچی دواییكردووە. پزیشكەكانی ئەمریكا تەمموزی رابردوو ئاشكرایانكرد كە مەككەین دووچاری نەخۆشی شێرپەنجەی مێشك بووە و نەخۆشییەكەشی زۆر بە خێرایی تەشەنەدەكات و لەو كاتەشەوە تا رۆژی هەینی رابردوو چارەسەری وەردەگرت و بڕیاریدا چیتر چارەسەر وەرنەگرێت. مەككەین و ترەمپ جۆن مەككەین هەرچەندە یەكێك بوو لە سیناتۆرەی كۆمارییەكان بۆ چەند خولێك لە ئەنجومەنی پیرانی ئەمریكا و جارێكیش كاندیدی ئەو پارتە بوو بۆ هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی، بەڵام نەیارێكی ئاشكرای سیاسەتەكانی دۆناڵد ترەمپ سەرۆكە كۆمارییەكەی ئێستای ئەمریكا بوو. "خوازیارم كە مردم، ترەمپ بەشداری مەراسیمی ناشتنەكەم نەكات" ئەمە نامەیەكی جۆن مەككەین سیناتۆری كۆمارییەكان و سەرۆكی لیژنەی هێزە چەكدارەكانە لە ئەنجومەنی پیران بۆ كۆشكی سپی ئەمریكا. رۆژنامەی (نیویۆرك تایمز)ی ئەمریكی مانگی ئایاری رابردوو لەسەر زاری چەند سەرچاوەیەكی خێزانی مەككەینەوە بڵاویكردەوە، مەككەین خوازیارە مایك پێنس جێگری سەرۆك وەك نوێنەرایەتی كۆشكی سپی بەشداری مەراسیمی ناشتنی بكات ئەگەر كۆچی دواییكرد. مەككەین لە وتەیەكیدا كە میدیاكانی ئەمریكا بڵاویانكردەوە دەڵێت:" ترەمپ نوێنەرایەتی بەهاكانی ئەمریكا ناكات كاتێك ستەمكاران بە باشە وەسفدەكات و گومان لە دەزگاكانی راگەیاندن دەكات و پشت لە پرسی مافەكانی مرۆڤ دەكات و رقی لە پەنابەرانە". " شەپۆلی دڵەڕاوكێ" مەككەین لە بیرەوەرییەكانیدا كە بەناونیشانی " شەپۆلی دڵەڕاوكێ‌" ، ترەمپی بەمشێوەیە وەسفكردووە:" دۆستی ستایش و دوژمنی رەخنەیە". هەروەها مەككەین گاڵتەی بە دوو راوێژكاری پێشووی ترەمپ كردووە كە بریتین لە (ستڤن بانۆن) و (سیباستیان گۆركا) و دەڵێت: " زۆر لە ترەمپ نامۆترن" و خۆشحاڵی خۆشی بە دووركەوتنەوەیان لە كۆشكی سپی دەربڕیوە كە بەوتەی ئەو لەدوای " گیرخواردنی ویلیام تافت لە گەرماو" كۆشكی سپی رووداوی نامۆی وەهای بەخۆیەوە نەبینوە، ئەوەش ئاماژەیە بۆ چیرۆكی سەرۆكی ئەمریكا ویلیام تافت لە سەرەتای سەدەی بیستەمەدا كە لەكاتی خۆشۆردنیدا لە كۆشكی سپی لە ناو حەوزی گەرماوەكەیدا گیری خواردبوو. ترەمپ لەكاتی هەڵمەتی بانگەشەی هەڵبژاردنی سەرۆكایەتیدا ساڵی 2016 مەككەینی بەوە وەسفكردبوو كە " پاڵەوانێكی راستەقینە " نیە، مەككەین یەكێكە لەو كەسانەی بە توندی پشتیوانی لەو لێكۆڵینەوەیە دەكات، كە مۆلەر لەسەر پرسی دەستوەردانی روسیا لە هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی ئەمریكا لە بەرژەوەندی ترەمپ، ئەنجامیدەدات. پاڵەوانی جەنگ و رێوی سیاسەت مەككەین  كە بە پاڵەوانی جەنگ و رێوی سیاسەت و قسەلەڕوو وەسفدەكرێت، لە 29ی ئابی 1936 لەدایكبووە، لەسەرمتای لاوێتیدا پەیوەندی بە ریزەكانی سوپای ئەمریكا كردووە و بووەتە فڕۆكەوانی جەنگی لە هێزی دەریایی لە میانی جەنگی ڤێتنام[ه، پێنج ساڵ لە ڤێتنامی باكور دیل بووە. مەككەین لە سیاسەتی دەرەوەی ئەمریكا لە باڵی هەڵۆكانە و یەكی`ك بوو لە بەهێزترین ئەو كەسانەی پشتگیری لە شەڕی عێراق و زیادكردنی هێزەكانی ئەمریكای كرد لە عێراق بە فەرماندەیی ژەنەراڵ دەیڤد پێترایۆس، بەڵام لە شەڕی داگیركردنی عێراقدا دۆناڵد رامسفیڵدی وەزیری پێشووتری بەرگری ئەمریكای بە " یەكێك لە خراپترین وەزیرەكانی بەرگری لە مێژوودا" وەسفكرد، هەروەها رەخنەشی لە ئیدارەی بۆش گرت لە مامەڵەی لەگەڵ ململانێكانی عێراقدا. مەككەین بە توندی رەخنەی لە گواستنەوەی دەستگیركراون بە تۆمەتی تیرۆر گرت بۆ زیندانیی نهێنی لە وڵاتانێك كە شێوازی لێكۆڵینەوەی نایاسایی تێدا پەیڕەودەكرێت هەروەها دژی بەكارهێنانی ئەشكەنجەدانیش بوو، سەركەوتوو بوو لە داڕشتنی یاسایەك كە بەكارهێنانی شێوازی توند و نامرۆیی و ناپیشەیی بۆ مامەڵەكردن لەگەڵ گومانلێكراواندا قەدەغەدەكات. تێپەڕاندنی حزبایەتی مەككەین هەرگیز دوودڵ نەبووە لە هەماهەنگیكردن لەگەڵ سیناتۆرە دیموكراتەكاندا لە كۆنگرێس بۆ بەدیهێنانی ئامانجەكانی، لەگەڵ (جۆ لیبەرمان) سیناتۆری دیموكراتی لە ئەنجومەنی پیران یاساییەكیان بۆ سنوداركردنی بڵاوبوونەوەی گازی كاربۆن داڕشت، هەروەها ساڵی 2007 پرۆژە یاسایەكی بۆ كۆچ بۆ هەردوو حزبەكە داڕشت و ئەگەر پەسەندبكرایە رێگەی بە لێخۆشبوون لە كۆچبەرە نایاساییەكان دەدا، بەڵام كۆتوبەندی توندی بەسەر سنورەكاندا دەسەپاند. مەككەین بۆچوونی وابوو ئەوانەی لە ئەمریكا بەبێ‌ مۆڵەت كاردەكەن، پێویستە مافی بەدەستهێنانی هاوڵاتیبوونیان پێببەخشرێت، ئەو بۆچوونەشی لەگەڵ بۆچوونی بەشێكی زۆر لە سیناتۆرە كۆمارییەكاندا یەكناگرێتەوە. ئەوەی مەككەینی بە دەنگدەرانی ئەمریكا زیاتر ناساند ، ئەو كەسایەتیەی بوو كە لە چەند ساڵی خزمەتكردنیدا لە هێزی دەریایی ئەمریكا بونیادیناف،،، هەروەها ئەو كوڕی ئەدیمراڵێكی گەورەی هێزی دەریاییە و ساڵی 1958 ئەكادیمایی دەریایی ئەمریكی تەواوكردووە و دواتر 22 ساڵ وەك فڕۆكەوان لە هێزی دەریاییدا كاریكردووە. مەككەین لە شەڕی ڤێتنام بەشداری كردووە ساڵی 1967 بە شێوەیەكی سەرنجڕاكێش لە مردن رزگاریبوو كاتێك مووشەكێك تەنكی سوتەمەنی فڕۆكەكەی پێكا، لە كاتێكدا دەیویست بە فڕۆكەكەی لەسەر كەشتی فڕۆكەهەڵگری "فۆریستاڵ" بەرەو ئەركێك بفڕێت و بەهۆی گڕگرتنی ئەو سوتەمەنییەوە (135) سەربازی هێزەكانی ئەمریكا مردن و دوای سێ‌ مانگیش فڕۆكەكەی لەسەر ئاسمانی باكوری ڤێتنام خرایە خوارەوە و لەلایەن ڤێتنامییەكانەوە بەدیلگیرا و هەتا ساڵی 1973 لایان مایەوە، وەكو خۆی باسی دەكات لەو ماوەیەدا مەككەین رووبەرووی لێدان بوەتەوە، بەهۆیەوە جوڵەی یەكێك لە قۆڵەكانی كەمبوەتەوە" مەككەین تاوەكو ساڵی 1981 لە سوپادا ماوەتەوە و پاشان خانەنشینكرا. ژیانی سیاسیی دوای خانەنیشبوون مەككەین چووە ویلایەتی ئەریزۆنا و لەوێ‌ سیاسەتی دەستپێكرد و ساڵی 1982 كورسییەكی ئەنجومەنی نوێنەرانی بەدەستهێنا و دوای چوار ساڵ كورسییەكی ئەنجومەنی پیرانی بردەوە و لە نەوەدەكانیشەوە رۆڵێكی گرنگی گێڕاوە لە ئاساییكردنەوەی پەیوەندییەكانی ئەمریكا لەگەڵ ڤێتنامدا. لە هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی 2000 ركابەری جۆرج بۆشی كوڕی كرد و كەسایەتییەكەی پشتیوانییەكی زۆری لێكرد و لە هەڵبژاردنی بەراییدا لە ولایەتی نیوهامپشیێر سەركەوتنی بەدەستهێنا، بەڵام رووبەڕووی زنجیرەیەك لە هێرش بووەوە، كە ركابەرێتییەكەی بووە ناكۆكیی و ململانێیەكی توند، ئەوەش وایكرد ئەندامە راستڕەوەكانی پارتی كۆماریی ناكۆك بن لەسەری. لە سیاسەتی دەرەوەدا، مەككەین پشتگیری لە هەڵوێستەكانی بۆش كرد سەبارەت بە خۆرهەڵاتی ناوەڕاست و عێراق و چەندینجار جەختیكردووەتەوە لەسەر زیادكردنی هێزەكانی ئەمریكا لە عێراق بۆ نەهێشتنی توندوتیژی. ساڵی 2008 مەككەین بووە كاندیدی كۆمارییەكان بۆ هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی، بەڵام لەبەرامبەر باراك ئۆباما كاندیدی دیموكراتەكان شكستیهێنا بە رێژەی 365 بەرامبەر بە 173 نوێنەر لە كۆمەڵگەی هەڵبژاردن و 53% بەرامبەر بە 46% لە ژمارەی دەنگەكاندا. دوای ئەوە مەككەین هەڵوێستی زیاتر پارێزگارانەی وەرگرت و دژی زۆرینەی سیاسەتەكانی ئیدارەی ئۆباما وەستایەوە لەسەر ئاستی دەرەوە، لە ساڵی 2015 بووە سەرۆكی لیژنەی هێزە چەكدارەكان لە ئەنجومەنی پیران و هەروەها یەكێكیش بوو لەوانەی كە زۆر جەختیان لە گرتنبەری هەڵوێستی توند لەدژی ئێران دەكردەوە. كاتێك "بەهاری عەرەبی" ساڵی 2011 دەستیپێكرد، مەككەین حوسنی موبارەك سەرۆكی ئەو كاتەی میسری هاندا دەستبەرداری پۆستەكەی بێت و داواشی لە ئەمریكا كرد هەڵوێستی پشتیوانی لە دیموكراتیەت بگرێتەبەر لە ناوچەكە، سەرەڕای مەترسی ئەوەی كە ئیسلامییەكان لە وڵاتانی ئەو ناوچەیە دەسەڵات بگرنەدەست.


 گۆڕان و یەکگرتوو و کۆمەڵ و هاوپەیمانی لەدوای كۆبونەوەیان رایانگەیاند كە  ڕێککەوتن لەسەر دروستکردنی هاوپەیمانێتییەکی هاوبەش لە بەغدا. چوار لایەنەکە ئاماژەیان بەوەشکرد، کارنامەیەکی ھاوبەشیان بۆ ھاوپەیمانێتیەکەیان ھەیە کە بەرگری لە بەرژەوەندییەکانی خەڵکی کوردستان دەکەن و لە گفتۆکانیشیاندا پێداگری لەسەر چارەسەرکردنی ڕیشەیی کێشەکانی نێوان ھەولێر و بەغدا دەکەن بەتایبەت لە گێڕانەوەی بەشکۆی بەڕێوەبردنی ھاوبەشی ناوچە کێشە لەسەرەکان و شایستە داراییەکانی خەڵکی کوردستان. دەقی بەیاننامەكە  بەیاننامەی هاوبەش لەژێر رۆشنایی کۆبونەوەی لوتکەی هەر چوار لایەنی سیاسی، لە رۆژی (11/8/2018)، ئەمڕۆ (26/8/2018) هەر چوار لایەنی سیاسی (بزوتنەوەی گۆڕان، کۆمەڵی ئیسلامی، یەکگرتوی ئیسلامی، هاوپەیمانی بۆ دیموکراسی و دادپەروەریی) لە شاری سلێمانی کۆبونەوە و گفتوگۆمان لەسەر کاری پێکەوەیی کرد لە نێوان هەر چوار لایەنەکە و لەسەر ئەم خاڵانە رێککەوتین: 1-دروستکردنی ئیئتیلافێک بۆ هەر چوار فراکسیۆن. 2-داڕشتنی کارنامەیەکی هاوبەش بۆ ئیئتیلافەکە کە لە خزمەتی بەرژەوەندییە گشتییەکان و بەرگریی کردن لە مافە دەستورییەکانی خەڵکی کوردستان و بە دامەزراوەیی کردنی پەیوەندییەکانی نێوان هەرێم و حکومەتی فیدراڵ بێت، 3-ئەم ئیئتیلافە لە پێکهێنانی حکومەتی عێراقدا پێداگریی لەسەر چارەسەرکردنی ریشەیی کێشەکانی هەرێم و حکومەتی فیدراڵی و مافە دەستورییەکانی خەڵکی کوردستان دەکات، بەتایبەتی گێڕانەوەی شکۆ و ئیدارەی هاوبەش بۆ ناوچە جێناکۆکەکان و چارەسەرکردنی کێشەی بودجە و موچە و شایستە داراییەکانی خەڵکی هەرێمی کوردستان و دروست کردنی ئەو دەستە و دامەزراوانەی کە گرەنتی مافەکانی خەڵکی کوردستان دەکات. 4-لەسەر ئاستی عێراقیشدا داوای پێداچونەوە بە تەواوی پرۆسەی سیاسی و ئابوریی عێراق دەکات کە لە قۆناغی تازەدا لەسەر بنەمای شەراکەت، سازان، هاوسەنگی، دەوڵەتی هاوڵاتی بون، ماف و خزمەتگوزاریی، شەفافیەت، دامەزراوەیی و سەروەریی یاسا بونیات بنرێتەوە.          بزوتنەوەی گۆڕان                      کۆمەڵی ئیسلامی کوردستان یەکگرتوی ئیسلامی کوردستان       هاوپەیمانی بۆ دیموکراسی و دادپەروەریی                                   26/8/2018


(درەو میدیا): جارێكی تر بومەلەرزەیەكی بەهێز ناوچەكانی سنوری پارێزگای كرماشانی رۆژهەڵاتی كوردستانی هەژاند. بومەلەرزەكە كاتژمێر (2:45) خولەكی دوێنێ شەو بەكاتی خۆجێیی كرماشان رویدا، بەپێی زانیاری ئاژانسەكانی هەواڵی ئێران، بەهۆیەوە (2) كەس گیانیان لەدەستداوە و (240) كەسی تر برینداربوون. دەزگای فریاكەوتی ئێران رایگەیاند، تیمەكانی خەمڵاندنی زیانی بومەلەرزەكە و كۆمەڵەی فریاگوزاری مانگی سور گەیشتونەتە سنوری پارێزگای كرماشان. بەپێی قسەی هەندێك لە بەرپرسانی لۆكاڵی سنوری پارێزگای كرماشان، دوای بومەلەرزە گەورەكە، (20) بومەلەرزەی تر بە گوڕی جیاواز لە ناوچەكە رویانداوە، كە یەكێكیان گوڕەكەی گەیشتوەتە (4) پلە. فەرهادی فەروزی سەرۆكی تۆڕی بومەلەرزەزانی پارێزگای كرماشان لە لێدوانێكدا بۆ ئاژانسی (خبرگزاری دانشجویان ایران- ایسنا) زانیاری جیاواز لەبارەی كات و گوڕی بومەلەرزەكە دەخاتەڕوو و دەڵێ" بومەلەرزەكە كاتژمێر 4:43 خولەك رویداوە، بە گوڕی 5.9 پلە لە قوڵایی 8 كیلۆمەتر لە دەوروبەری ناوچەی تازەئاباد"، ئەمە لەكاتێكدایە، ئاژانسی بومەلەرزەناسی ئەمریكا رایگەیاند، گوڕی بومەلەرزەكە (6.1) پلە بووە و سەنتەری بومەلەرزەزانی ئێرانیش دەڵێ" گوڕی بومەلەرزەكە (5.9) پلە بووە". بومەلەرزەكە هێندە بەهێز بوو، لە رۆژهەڵاتی كوردستان شارەكانی (كرماشان، جوانڕۆ، سنە، بۆكان، سەقز، مهاباد) هەژاند و خەڵكی ناچاركرد لە ماڵەكانیان بێنەدەرەوە، لە عێراقیش لە پارێزگای هەڵەبجە و سلێمانی و كەركوك و دیالە و بەغداد هەست بەو بومەلەرزەیە كرا و خەڵك ترسیان لێ نیشت و زۆر كەس لە ماڵەكانیان هاتنەدەرەوە. ناوچەی تازەئاباد كە دەوترێت سەنتەری شوێنی رودانی بومەلەرزەكە بووە، مەڵبەندی شارۆچكەی سەلاسی باوەجانییە لە خۆرئاوای پارێزگای كرماشان. پایزی ساڵی رابردوو بومەلەرزەیەك لە سنوری پارێزگای كرماشانی رۆژهەڵاتی كوردستان رویدا، ناوەندی بومەلەرزەكە شاری سەرپێلی زەهاو بوو، بەهۆیەوە زیاتر لە (400) هاوڵاتی كورد گیانیان لەدەستدا و زیاتر لە (7 هەزار)ی تر برینداربوون، لە شەش ساڵی رابردودا ئەوە گەورەترین بومەلەرزە بوو لە ئێران روبدات.  


( درەو میدیا): سەنا تائی تەمەن 60 ساڵ دانیشتوی بەری خۆرهەڵاتی موسڵە و دەنگە ژێكانی دووچاری ئیفلیجی بوون و هاوسەرەكەشی گیرۆدەی نەخۆشی لەبیرچوونەوە " ئەلزهایمەر" بووە، ئەوەی ژیانی ئەم داپیرەیەی زەحمەت و كارەستبار كردووە و ئەركی سەرشانی زۆر قورس كردووە بەخێوكردنی 22 نەوەی ئەو پێنج كوڕەیەتی كە لەكاتی داگیركردنی موسڵدا لەلایەن داعشەوە كوژراون. ئێستا سەنا تائی  لەگەڵ هاوسەرەكەی و دوو كچی و هاوسەری دوو لە كوڕە كوژراوەكانی لە بەری خۆرهەڵاتی موسڵ لە شوقەیەكی كرێدا نیشتەجێیە و ئەركی بەخێوكردن و پەروەردەكردنی 22 منداڵی كوڕەكانی بەسەردا كەوتووە كە تەمەنیان لە نێوان دوو ساڵ بۆ 16 ساڵیدایە. داپیرە سەنا و خێزانەكەی بۆ دابینكردنی كرێی شوقەكەیان و كڕینی جلوبەرگ و پێداویستی خوێندنی ئەو 22 منداڵە بێ‌ باوكە پشت بە هاوكاری خێرخوازان دەبەستن و چاوەڕوانی ئەوەیە موچەی خانەنیشنی دوو لە كوڕەكانی وەربگرێت كە لە ریزەكانی سوپا و پۆلیسدا كاریان كردووە. لە لێدوانێكیدا داپیرە سەنا دەڵێت: " هیوادارم دەسەڵاتداران موچە و پەناگەیەك بۆ ئەو منداڵە بێ‌ باوكانە دابین بكەن، چونكە من 100 ساڵ ناژیم و زۆر نەخۆشم و دەمرم و ئەمساڵ لەگەڵیاندام، ساڵی داهاتوو لەگەڵیاندا نابم و دەمەوێت شتێكیان بۆ دەستەبەر بكەم". داپیرە سەنا لە داگیركردنی موسڵدا پێنج كوڕی كوژراون، بەڵام تائێستا وەفاتنامە بۆ سیانیان دەركراوە و دەڵێت دوو كوڕەكەی تری لە گۆڕی بەكۆمەڵدا نیشتەجێكراون و تا ئێستا تەرمەكانیان نەدۆزراونەتەوە و وەك بێسەروشوێن و ونبوو تۆماركراون و ناتوانێت داوای موچەكانیان بكات. رێكخراوی داعش لە ساڵی 2014دا شاری موسڵ و رووبەرێكی بەرفراوانی خاكی عێراق و سوریا كۆنترۆڵكرد و سەدان كەسی لەو شارە كوشت كە تائێستا تەرمەكانیان نەدۆزراونەتەوە. لە كانونی یەكەمی 2017دا هێزەكانی عێراق بە پشتیوانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی موسڵیان رزگاركرد، بەڵام شارەكە بووە بە وێرانە و بەوتەی حكومەتی عێراق بۆ ئاوەدانكردنەوەی ئەو ناوچانەی داعش كۆنترۆڵی كردبوون پێویستی بە 100 ملیار دۆلارە. داپیرە سەنا تائیی دەڵێت:" كاتێك چەكدارەكانی داعش ناوچەكانیان داگیركردین، وێرانیانكرد، سوكایەتییان پێكردین، رۆڵەكانیان كوشتین و هیچمان بۆ نەمایەوە. سەرچاوە: سایتی كەناڵی " ئەلحوڕە"  


(درەو میدیا): هاوكات لەگەڵ دانوستانی نێوان ئەنجومەنی سوریای دیموكرات و حكومەتی سوریا، بەرپرسێكی باڵای وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا سەردانی رۆژئاوای كوردستانی كرد بۆ تاوتوێكردنی داهاتووی ناوچەكە دوای كۆتاییهاتنی شەڕ. چەند رۆژێكە ویلیام روباك، نوێنەری وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا بە سەردانێك گەیشتوەتە رۆژئاوای كوردستان و لە یەكەم وێستگەیدا سەردانی كانتۆنی كۆبانێ‌ و مەنبەجی كرد و ئەمڕۆش شارۆچكەی شەدادیی بەسەركردەوە و بڕیاریشە رۆژانی داهاتوو سەردانی چەند ناوچەیەكی پارێزگای دێرزور بكات كە لەژێر كۆنترۆڵی هێزەكانی سوریای دیموكراتدایە. روباك لە لێدوانێكیدا بۆ رۆژنامەنوسان لە شەدادی وتی:" ئێمە ئامادەیت بۆ مانەوە هەروەك سەرۆك دۆناڵد ترەمپ بە روونی وتی، بۆ ئەوەی گەرەنتی كۆتاییهاتنی تەواوەتی داعش بكەین". وتیشی:" هەروەها هەوڵەكانمان چڕدەكەینەوە بۆ پاشەكشێی هێزە ئێرانییەكان و بریكارەكانیان".  



مافی به‌رهه‌مه‌كان پارێزراوه‌ بۆ دره‌و
Developed by Smarthand