ئامادەكردنی: نامیق رەسوڵ هەرچەندە رۆژووگرتن یەكێكە لە پێنج بنەما سەرەكییەكەی ئاینی ئیسلام، بەڵام مێژوویەكی زۆر كۆنی هەیە‌و دەگەڕێتەوە  بۆ هەزاران ساڵ پێش دەركەوتنی ئیسلام‌و رۆژووگرتن لە زۆربەی ئاینەكانی تریشدا هەیە. رۆژووگرتن بە ئامانجی نزیكبوونەوە لە خودا‌و بەدەستهێنانی رەزامەندی، لەلای فیرعەونەكان‌و گریكەكان‌و زەردەشتییەكان‌و ئاینی جولەكە‌و مەسیحیش پەیڕەوكراوە. فیرعەونەكان( میسرییە كۆنەكان) میسرییە كۆنەكان چەندین سروت‌و مەراسیمی ئاینییان ئەنجامداوە, بە ئامانجی نزیكبونەوە لە خوداوەند‌و بەدەستهێنانی رەزامەندیی، چەندین جەژنیشیان هەبووە وەك جەژنی بەهار، جەژنی دروێنە‌و جەژنی وەفاداری بۆ نیل و ئامانج لەم جەژنانەش پاكبوونەوەی دەرونیان بووە لە‌و تاوان‌و هەڵانەی كە رەنگە  توڕەیی خوداوەندی لێكەوتبێتەوە و بەوەش لەسەریان پێویست بووە داوای لێخۆشبوون لە خوداوەند بكەن بۆئەوەی بە نیعمەت‌و بەرەكاتەكانی شادببن. رۆژووگرتن لەلای فیرعەونەكان لە هەڵهاتنی خۆرەوە دەستیپێكردووە تا خۆرئاوابوون، ماوەی رۆژووگرتنیان لە سێ‌ رۆژەوە تا 70 رۆژ بووەو تێیدا خۆیان لە خواردن‌و خواردنەوە‌و جوتبوون گرتوەتەوە. ئەو كەسەشی ویستبێتی ببێتە خزمەتگوزاری پەرستگایەك لەسەری پێویست بووە حەوت رۆژ لەسەر یەك بەبێ‌ خواردنەوەی ئاو بەرۆژووبێت، جۆرێكی تریش لە رۆژووگرتن هەبووە كە ماوەكەی 70 رۆژ بووە‌و تێیدا رێگە بە خواردنی هیچ خۆراكێك نەدراوە جگە لە سەوزە‌و ئاو. یەكێك لە جەژنەكانی فیرعەونەكان، جەژنی ( وەفاداری بۆ نیل)ە، كە دەكەوتە ئەو كاتەی بارانێكی زۆر دەباری‌و ئاوی رووباری نیل  بەرزدەبوەوە كە ئەو ئاوە سەرچاوەی ژیانی خۆیان‌و گیاندارەكانیان و كشتوكاڵیان بووە‌و  لەگەڵ هاتنی وەرزی بەهاردا بەرهەم دەهاتن، هەروەها جەژنی رۆژوو هەبووە كە تایبەتكرابوو بە رازیكردنی رۆحی ئەو مردوانەیان كە بێبەشببوون لە خواردن. ئاینی زەدەشتی‌و ئێزدیی ئاینی زەردەشتی زیاتر لە سێ‌ هەزار ساڵ لە وڵاتی فارس‌و دەوروبەری بەربڵاوبووە، بەڵام ئێستا پەیڕەوكارانی ئەو ئاینە لە هەرێمی كوردستان، عێراق، سوریا، توركیا، ئێران، هیندستان، ئەفغانستان، ئازەربایجان‌و چەند ناوچەیەكی تر نیشتەجێن. رۆژووگرتن لە ئاینی زەردەشتیدا حەرامبووە، چونكە وزەی مرۆڤ بۆ كاركردن كەمدەكاتەوە، هەروەها لەبەر مەترسی توشبووون بە نەخۆشی‌و كاریگەری نەرێنی بۆسەر كۆمەڵگە. بە پێچەوانەی ئاینی زەردەشتییەوە، رۆژووگرتن لە ئاینی ئێزدییدا پیرۆزە‌و ماوەكەی سێ‌ رۆژە‌و رۆژی سێشەممە دەستپێدەكات‌و رۆژی پێنج شەممە كۆتایی دێت بە گوێرەی رۆژژمێری خۆیان، رۆژژمێری ئێزدیی 13 رۆژ لە دوای رۆژژمێری زاینی خۆرئاواییەوەیە. رۆژووگرتن لە ئاینی ئێزدییدا بە خۆگرتنەوە لە خواردن لە هەڵهاتنی خۆرەوە دەستپێدەكات‌و دوای خۆرئاوابوون رۆژوو دەشكێنن، بەڵام پیاوە ئاینییە كۆنەكانیان بۆ ماوەی سێ‌ رۆژی لەسەر یەك بەرۆژوو دەبوون و رۆژوەكەیان نەدەشكاند هەتا رۆژی جەژن كە بە " جەژنی ئیزی" ناودەبرێت. رۆژووگرتن لای ئێزدییەكان دوو جۆرە، رۆژووی خەڵكی گشتی‌و رۆژووی دەستەبژێر( پیاوانی ئاینی) و منداڵان‌و نەخۆش‌و ئەو كەسانەی كە عەقڵیان تەواونییە لە رۆژووگرتن بەخشراون. رۆژووی دەستەبژێر، كە پیاوانی ئاینی‌و هەندێك لە چینی فەقیر كە نەزریان كردووە پێوەی پابەند دەبن و بەزۆری شەش رۆژی ساڵ دەخایەنێت‌و هەردوو چلەی زستان‌و هاوین لەخۆدەگرێت‌و ئارەزوو مەندانەیە‌و خەڵكی گشتی پێوەی پابەند نابن تەنها ئەوانە نەبێت كە دەیانەوێت بە خودا پەرستی زیاتر خۆیان لە خوا نزیكبكەنەوە. هەروەها جۆرێكی تر لە رۆژووگرتن هەیە كە پێی دەوترێت " رۆژووی خودان" ئەوەش تایبەت بە ئەولیاكان و پیاوچاكان‌و هەركەسێك لە خەڵكی گشتی كە خۆی بیەوێت. رۆژووگرتن لە ئاینی جولەكەدا هەرچەندە كە ئاین‌و بیروباوەڕە ئاینییەكان بۆ هەزاران ساڵ پێش زایین دەگەڕێنەوە، بەڵام زۆرینەی گەلانی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست دان بە سێ‌ ئاینی سەرەكیدا دەنێن كە بە " ئاینە ئاسمانییەكان یان ئیبراهیمییەكان" ناسراون. ئاینی جولەكە بە یەكەمینی ئاینی ئاینە ئیبراهیمییەكان دادەنرێت، بە گوێرەی كتێبی ئاسمانی ئەو ئاینە كە " تەورات"ە پێویستە تەنها لە رۆژی كیپور ( تەوبەكردن) دا رۆژوو بگیرێت، ئەو رۆژەكەی كە پێغەمبەر موسا بەخۆی‌و پەڕاوەكانی شەریعەتەوە بۆ دووەمجار لە سینا دابەزی‌و رایگەیاند كە خودا لە هەڵەی جولەكەكان ( پەرستنی گوێرەكەی ئاڵتونی) خۆشبووە.  رۆژی كیپور 26 كاتژمێر دەخایەنێت‌و بە پیرۆزترین رۆژی جەژن‌و مەراسیمە ئاینییەكانی جولەكە دادەنرێت‌و لەم رۆژەدا لە ئیسرائیل رادیۆ تەلەفزیۆنەكان پەخشیان رادەگرن، هەروەها جوڵەی ئۆتۆمبیل رادەگیرێت‌و ژنان واز لە چێشتلێنان و هەموو كارێكی ناوماڵ دەهێنن. هەروەها لەم رۆژەدا جولەكەكان لە هەموو خۆشییەكانی ژیان‌و كارەكانی دنیا دووردەكەونەوە‌و خۆیان بۆ پەرستن‌و لێپرسینەوە لە خود تەرخاندەكەن‌و خەڵك لەگەڵ خۆرئاوابووندا بەڕۆژوودەبن هەتا هاتنی تاریكی رۆژی دواتر، بۆئەوەی لە خودا نزیك ببنەوە‌و لە هەڵەو تاوانەكانیان خۆشببێت. بەشێك لەو جولەكانەی كە زۆر ئیماندارن پێش دەستپێكردنی رۆژووگرتن, دەچن بۆ دیواری بوراق لە باشووری مزگەوتی ئەقسا بۆ نوێژكردن, هەروەها جولەكەكان چەند بنەمایەكی تریش پەیڕەودەكەن، لەوانە رۆژوونەگرتن لە رۆژانی شەممە یان لە رۆژانی فێستیڤاڵ‌و مەراسیمە ئاینییەكاندا، بەڵام رۆژی كیپۆر بەدەركراوە لەم بنەمایانە، هەروەها جولەكەكان لە مانگی نیسانیشدا رۆژوو ناگرن‌و نەخۆش‌و ئافرەتانی سكپڕیش لە رۆژووگرتن بەخشراون. بە گوێرەی لێكدانەوەی نوێ بۆ ئاینی جولەكە، حاخامەكان، مامۆستایان، كارمەندانی ئاسایش‌و لێپرسراوان‌و بڕیاربەدەستدان نابێت بەرۆژووبن بۆئەوەی كاریگەری بۆسەر ئەركەكانیان نەبێت. هەروەها جۆرێكی تر رۆژووگرتن هەیە لە ئاینی جولەكەدا كە ئەمەیان ئارەزوومەندانەیە‌و ئەو كەسانە بەرۆژوودەبن كە دەیانەوێت بە ئامانجێك بگەن، یان دەخوازن خودا لە تاوانەكانیان خۆشببێت, یان وەك سوپاسگوزارییەك لەبەرامبەر ئەو نیعمەتانەی خودا پێی بەخشیون. رۆژوو لە ئاینی مەسیحییدا رۆژووگرتن لە ئاینی مەسیحیدا هاوشێوەی ئاینەكانی پێشووی، ئامانج لێی نزیكبوونەوەیە لە خودا‌و داواكردنی لێخۆشبوون‌و بۆ بەدیهێنانی ئاوات‌و ئامانجەكان و باوەڕبوونە بە رۆژی لێپرسینەوە. بە گوێرەی كتێبی دانیال:" كەسی مەسیحیی  بەرۆژوودەبێت لەبەر خۆشەویستی خودا‌و ئارەزوو بۆ نزیكبوونەوە لێی‌و ملكەچی و گوێڕایەڵی بۆی". رۆژووگرتن لەلای مەسیحییەكان پێگەیەی گەورەی هەیە، چونكە پەیوەستە بە رۆحی خودا‌و پابەندبوون بە رێنماییەكانی مەسیح لە رۆژی دروستبووونیەوە تا دەركەوتنەوەی دووەمی وەك بەڵگەیەك بۆ باوەڕ پێی. ئینجیل كاتێك یان مانگێكی دیاریكراوی بۆ رۆژووگرتن دیارینەكردووە، بەڵكو هەموو تایەفەیەك یان كڵێسایەك وادەیەك بۆ پەیڕەوكارانی دیاریدەكات بۆئەوەی تێیدا بەڕۆژووبن، شێوازێك یان كاتێكی دیاریكراو نیە كە مەسیحییەكانی جیهان لە رۆژووگرتندا پابەندی بن، بەڵكو جیاوازی زۆر لە نێوان مەسیحییەكاندا هەیە لەو بوارەدا، كڵێساكان 40 رۆژ پێش جەژنی هەساتانەوە ( قیامە) وادەی رۆژووگرتن دیاریدەكەن بە گوێرەی نەریتەكانی هەر كڵێسایەك. مەسیحییەكان لەكاتی رۆژووگرتندا لە رۆژێكدا لانی كەم بۆماوەی 12 كاتژمێر خۆیان لە خواردن دەگرنەوە‌و هەمیشە لە سەرەتای رۆژدا دەستپێدەكات هەتا ئەو 12 كاتژمێرە تەواودەبێت، ئەمەش بنەمایەكی جێگیر نییە‌و مەسیحیی هەیە كاتێكی درێژتر بەڕۆژوودەبێت. رۆژووگرتن لە ئیسلامدا رۆژووگرتن لە ئیسلامدا فەرزە‌و یەكێكە لە پێنج بنەما سەرەكییەكەی ئاینی ئیسلام، دەكەوێتە مانگی رەمەزانی هەموو ساڵێكەوە. رۆژووگرتن لە ئیسلامدا بریتیە لە خۆگرتنەوە لە خواردن‌وخواردنەوە‌و هەموو كردوەیەكی خراپ بۆ خودی كەسەكەو كەسانی تر، ئەوەش بە ئامانجی نزیكبوونەوە لە خودا‌و بەدەستهێنانی چاكە‌و حەسەنات‌و پاككردنەوەی دروون لە تاوان. مانگی رەمەزان لای موسوڵمانان، مانگی خوداپەرستی‌و نوێژ‌و دوعاو خوێندنی قورئانە، موسڵمانان دوای بینینی مانگی رەمەزان دەستدەكەن بە رۆژووگرتن ‌و بەزۆری 30 رۆژ دەخایەنێت‌و پاشان جەژنی رەمەزان دێت كە سێ‌ رۆژە‌و رۆژووگرتن تێیدا حەرامە، ئەو موسوڵمانانەشی كە بەهۆكاری تەندروستی رێگەپێدراو نەیانتوانیوە هەموو مانگەكە  بەرۆژووبن, دەتوانن دوای جەژنی رەمەزان قەرەبووی بكەنەوە لە هەر رۆژێكدا كە بۆیان دەگونجێت, جگە لە مانگی رەمەزان موسوڵمانان لە چەندین بۆنەی تریشدا بەڕۆژوودەبن. لە جەژنی رەمەزانیشدا موسوڵمانان سەردانی یەكتر دەكەن‌و پیرۆزبایی لە یەكتردەكەن‌و ئەو كەسانەشی كە لە یەكتر نیگەران بووبن ئاشتدەبنەوە‌و لاپەڕەیەكی نوێ لە پەیوەندییەكانی نێوانیان هەڵدەدەنەوە. راپۆرتی: بی بی سی 

درەو میدیا: كۆمپانیای دانە غاز كە لەبواری نەوت و غازدا كاردەكات رایگەیاندووە" لە چارەكی یەكەمی ئەمساڵدا لە هەرێمی كوردستان قازانجمان لەسەدا 150 % زیادیكردووە و گەیشتووەتە 35 ملیۆن دۆلار. كۆمپانیاكە لە ڕاگەیەندراوێكدا باسی لەوەكردووە، لە چارەكی یەكەمی ئەمساڵدا، بەرهەمی نەوتی گروپی كۆمپانیاكە لەسەدا شەش زیادیكردووە و گەیشتووەتە 68 هەزار و 700 بەرمیل نەوت لە ڕۆژێكدا. هاوكات، ئەوەشی رونكردەوە كە توانیویانە لەو ماوەیەدا خەرجی كۆمپانیاكە بە بڕی 10 ملیۆن دۆلار كەمبكەنەوە.    

درەو میدیا:  دەرباز محەمەد وەزیری پێشوی كۆچ و كۆچبەرانی عێراق رایدەگەیەنێت كە" ئەوكات و ئێستاش داوا لە هیچ كەس و دامەزراوەیەكی گۆڕان ناكەم لەسەر من بێنە دەنگ و فەرموون بڕۆن یەك دێڕ لەسەر خراپیی ئەدای من بدۆزنەوە" لە گفتوگۆیەكدا لەگەڵ رووداو لەبارەی نوسینێكی عەبدولرەزاق شەریف كە وتبووی  گۆڕان چاوپۆشی لێكردووە كاتێك تۆمەتبار كراوە بە خراپ بەڕێوەبردنی وەزارەتی كۆچ و كۆچبەران؟ دەربازی محەمەد دەڵێت" ئەوە بابەتێكی سیاسی و هەم كەسییە و بابەتەكە پەیوەندی بەڕاست و هەڵە و دادپەروەریەوە نییە. هەركەس لەو برادەرانەی لەناو جڤاتن یان لە دەرەوەی جڤاتن، ئەگەر مەلەفێكیان لەبەردەستە، ئەوە ژووری یاسایی گۆڕانمان هەیە و سكاڵا وەردەگرێ، بۆ نەچوون سكاڵا بكەن. ئینجا لە ماوەی ئەو دوو ساڵە بۆ بێدەنگ بووە و ئێستا قسە دەكات؟ دیسان كام بەڵگەیەی هەیە؟ وەزیری پێشووی كۆچ و كۆچبەران لەپشكی گۆڕان ئەوەش دەخاتەرووكە" هەموو رۆژێك دەڕۆیشتم. لە عێراق سێ دەزگای چاودێری هەیە و هەرسێ لەوانە برای باوكم نین، بۆچی هیچكام لەو دەزگایانە شتێكیان نەگوت؟ فەرموون بڕۆن یەك دێڕ لەسەر خراپیی ئەدای من بدۆزنەوە. ئینجا هەتاوەكو من نەبوومە ئەندامی لێژنەی دیاریكردنی بەربژێرەكانی گۆڕان كەس باسی ئەمەی نەكرد. من وەزیر بووم و رەنگە باشتر بزانم كێ بۆ ئەوە دەشێ بكرێتە وەزیر و توانای باشتری هەیە. ئەوەش لەبەر خاتری خزمەتكردنی گۆڕان دەكەم" سەبارەت بەو داوایانەی عالیە نوسەیف، پەرلەمانتاری عێراق داوای كردبوو وەزیری كۆچ بانگهێشت بكرێ بۆ پەرلەمان؟ دەرباز محەممەد دەڵێت" بەڵێ. ئەوكات و ئێستاش، داوا لە هیچ كەس و دامەزراوەیەكی گۆڕان ناكەم لەسەر من بێنە دەنگ. من بۆ خۆم لە 16ی شوباتی 2016 كە ئەو گفتوگۆیە هەبوو، ئەو فایلەم كۆپی كردووە و داومەتە ژووری حكومەت و پەرلەمانی گۆڕان و گوتوومە كاكە رەنگە ئێوە دەستتان پێی نەگات، ئەوە فایلی منە و لێكۆڵینەوەی تێدا بكەن" سەبارەت بەوەی كە عەبدولڕەزاق شەریف دەڵێ ئارام محەممەد، جێگری پێشووی سەرۆكی پەرلەمان بە رێكخەری گشتی گوتووە حاڵەتێكی وا هەیە و با مشووری بخۆین؟ وەزیری پێشووی كۆچ و كۆچبەرانی عێراق دەڵێت" كاك ئارام خوێندنەوەی خۆی بووە بۆ دۆخەكە. تێگەیشتنی من نەبووە و داوای ئەوەم نەكردووە و پێمنەگوتوون وەرن چارەیەكی بكەن. دواتر گۆڕان وەڵامی دامەوە كە ئەو فایلانە شایانی ئەوە نین لەوە زۆرتر خۆمانی پێوە سەرقاڵ بكەین"  

راپۆرت: محەمەد رەئوف– نامیق رەسوڵ  هێشتا ناكۆكییەكان لەسەر پرسی جێگری سەرۆكی هەرێمی كوردستان كۆتاییان نەهاتووە، پارتی گۆڕان و یەكێتی كردووە بە ( كوڕی سێو لە باخەڵ) بەڵێنی جێگرە سەربازییەكەی بە هەردووكیان داوە، گۆڕان دەڵێت پۆستی جێگری سەرۆكی هەرێم بۆ كاروباری سەربازی بۆ ئێمەیەو یەكێتیش دەڵێت بەپێی رێككەوتنیان لەگەڵ پارتی, پۆستی جێگری سەرۆكی هەرێم بۆ كاروباری سەربازی بۆ یەكێتی دەبێت. چارەسەر لای نێچیرڤان بارزانیە رۆژی یەكشەممە وەفدی باڵای پارتی دیموكراتی كوردستان لە سلێمانی لەگەڵ بزوتنەوەی گۆڕان و یەكێتی نیشتمانی كوردستان، دوای ناكۆكییەكی زۆر وەفدی پارتی بە گیرفانی پڕەوە گەڕایەوەو یەكێتی و گۆڕانیشی رازی كرد، هەردوولایان دەڵێن نێچیرڤان بارزانی بەڵێنی جێگرە سەربازیەكەی سەرۆكی هەرێمی پێداون، بەو پێیەش ئەو پۆستە تا ئێستا بە ناڕونی ماوەتەوە‌و نازانرێت بەر یەكێتی دەكەوێت یان گۆڕان؟. چارەسەری ئەو ناكۆكییە دواجار دەچێتەوە بەردەستی نێچیرڤان بارزانی، بەو پێیەی بڕیارە رۆژی چوارشەممە پەرلەمانی كوردستان كۆببێتەوەو دەنگ لەسەر یاسای هەمواری سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستان بدات‌و ئەو بڕگەیەشی تایبەتە بە جێگری سەرۆكی هەرێم، لە خوێندنەوەی دووەمی هەموارەكەدا یەك پێشنیاز هەبووە،  ئەویش پێشنیازەكەی سەرۆكی فراكسیۆنی یەكێتی بووە كە داوادەكات:" سەرۆكی هەرێم دوو جێگری هەبێت‌و ناونیشان‌و دەسەڵاتیان لەلایەن سەرۆكی هەرێمەوە بە پەیڕەوێك كە لە ماوەی 15ی رۆژ لە بەرواری سوێندخواردنی دەردەچێت، دیاریبكرێت". هەر ئەم پێشنیازە هەیەو دەخرێتە دەنگدانەوە لە كۆبونەوەی رۆژی چوارشەممەدا كە وەك لە دەقەكەیدا هاتووە ناونیشان و دەسەڵاتیان لای سەرۆكی هەرێم ( نێچیرڤان بارزانی) دەبێت. هەموو ئەگەرەكان بەو ئاراستەیەن كە نێچیرڤان بارزانی ئەو ناونیشانە یەكلاناكاتەوە، بەڵام لەرووی پراكتیكیەوە جێگرەكەی یەكێتی ناونیشانی جێگری سەرۆكی هەرێمی دەبێت بۆ كاروباری سەربازی بەو پێیەی یەكێتی خاوەنی هێزی چەكدار‌و یەكەی 70 ی هێزی پێشمەرگەیە. رەنگە بەشێك لە ململانێكان لەسەر پۆستی جێگرە سەربازییەكەی سەرۆكی هەرێم پەیوەندی بەو بڕە پارەیەشەوە هەبێت كە مانگانە جێگری سەرۆكی هەرێم وەریدەگرێت.  فەرماندەیەكی باڵای یەكێتی بە ( درەو میدیا) ی راگەیاند:" جێگری سەرۆكی هەرێم بۆ كاروباری سەربازی سەرەڕای موچەكەی، مانگانە 412 ملیۆن دینار وەردەگرێت بۆ خەرجی و لە دەرەوەی چاودێری دارایی دەبێت، ئەو بڕە پارەیە بۆ جێگری سەرۆكی هەرێمە بۆ كاروباری سەربازی، چونكە ئەو جێگرە فەوجێكی سەربازیشی دەبێت، بەڵام نازانرێت جێگرەكەی دیكەشی ئەو بڕە پارەیەی دەبێت یاخود نا؟". سەرەرای ئەوەی جێگری سەرۆكی هەرێم بۆ كاروباری سەربازی، دەبێتە " جێگری فەرماندەیی گشتی هێزەكانی پێشمەرگەی هەرێمی كوردستان" كە رەنگە جێگرەكەی دیكەی ئەو ناونیشانەی لە بوارەكەی خۆیدا نەبێت. لەبارەی پۆستی جێگری سەرۆكەوە پۆستی جێگری سەرۆكی هەرێمی كوردستان بۆ كاروباری سەربازی، لە سەرەتای دانانی یاسای سەرۆكی هەرێمی كوردستانەوە, ساڵی 2005دا جێگیركراوە، لەماوەی 14 ساڵی رابردوودا، ئەم پۆستە لای یەكێتی بووەو (كۆسرەت رەسوڵ عەلی) لەو پۆستەدا بووە. بەپێی یاسای ژمارە (1) ساڵی 2005ی یاسای سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستان، سەرۆكی هەرێم جێگرێكی دەبێت بۆ كاروباری هێزی پێشمەگە، لە بڕگەی دووەمی مادەی 13ی یاساكەدا هاتووە" سەرۆكی هەرێم جێگرێك بۆ فەرمانداری گشتی هێزەكانی پێشمەرگەی هەرێمی كوردستان- عێراق دادەمەزرێنێ، تا لە ئەرك‌و فەرمانەكانیدا لەمڕوەوە یاریدەی بداو لە دیارنەبوونیدا جێگای بگرێتەوە".  ئەگەر بزوتنەوەی گۆڕان بەپێی رێككەوتنێك دەستبەرداری ئەو پۆستە ببێت، ئەم مادەیەی یاساكە وەك خۆی دەمێنێتەوەو سەرۆكی هەرێم یەك جێگری دەبێت، بەڵام ئەگەر قایل بێت بەوەی جێگرێكی تر بۆ سەرۆكی هەرێم زیادبكرێت، دەبێت گۆڕانكاری لە بڕگە یاساییەكەدا بكرێت، هاوشێوەی ئەو دەقە پێشنیازكراوەی كە فراكسیۆنی یەكێتی لە پەرلەمان پێشكەشیكردووە‌و دەڵێ:" سەرۆكی هەرێم دوو جێگری دەبێت، كە ناونیشان‌و دەسەڵاتیان لەلایەن سەرۆكی هەرێمەوە بە پەیڕەوێك كە لەماوەی 15ی رۆژ لەبەرواری سوێندخواردنی دەردەچێت، دیاری دەكرێت". ئیمتیازەكانی جێگری سەرۆك ئەو پۆستەی كە ئێستا پرسی پێكهێنانی حكومەتی هەرێمی ئیفلیجكردووە، لەڕووی داراییەوە هەندێك ئیمتیازی هەیە. یاسای ژمارە (13)ی ساڵی 2010ی پەرلەمانی كوردستان موچە‌و دەرماڵەی سەرۆكی هەرێم‌و جێگرەكەی‌‌و بڕی موچەی خانەنشینی بەمشێوەیە دیاریكردووە: •    موچەی مانگانەی جێگری سەرۆكی هەرێم (13 ملیۆن) دینارە. •    دەرماڵەی مانگانەی جێگری سەرۆكی هەرێم بەڕێژەی 50%ی موچەی مانگانەكەیەتی، كە دەكاتە (6 ملیۆن و 500 هەزار) دینار. •    كۆی موچە‌و دەرماڵەی مانگانەی جێگری سەرۆكی هەرێم (19 ملیۆن‌و 500 هەزار) دینارە. •    جێگری سەرۆكی هەرێم بەرێژەی 80%ی كۆی موچە‌و دەرماڵەكەی خانەنشین دەبێت، كە دەكاتە (15 ملیۆن‌و 600 هەزار) دینار. بە گوێرەی هەمان یاسا، پاش تەواوبوونی ئەركی سەرۆك، یان جێگرەكەی، حكومەت هەموو پێداویستییەكانی (نیشتەجێبوون، پارێزگاریكردن، گواستنەوەی گونجاو، ئیمتیازاتی تر)یان بۆ دابیندەكات. بۆ یەكەمجار ساڵی 2005 سەرۆكی هەرێم لەناو پەرلەمانەوە هەڵبژێردرا، لەو كاتەوە تائێستا تەنها مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێم بووە‌و كۆسرەت رەسوڵ عەلی جێگری بووە، ئێستا‌و دوای هەڵبژاردنی سەرۆكی هەرێم لەلایەن پەرلەمانەوە، مەسعود بارزانی بە (18 ملیۆن دینار)ی مانگانە خانەنشین دەبێت، كۆسرەت رەسوڵ عەلیش بە (15 ملیۆن‌و 600 دینار) خانەنشین دەبێت، هەرچەندە كۆسرەت رەسوڵ پێشتر ماوەیەك سەرۆكی حكومەتیش بووە. جێگر لە پرۆژە یاساكاندا  پۆستی جێگری سەرۆكی هەرێم لە پرۆژە یاساكانی 2015 و 2019ی لایەنە سیاسییەكاندا بەدیاریكراویش بزوتنەوەی گۆڕان‌و یەكێتی نیشتمانی، بە بەراورد بە پرۆژەی ئێستا هەردوو لایەنەكە زۆر جیاوازو ناكۆكە.  لە ساڵی 2015دا، لەگەڵ نزیكبوونەوەی وادەی كۆتایی تەمەنی سەرۆكی هەرێمی كوردستان (مەسعود بارزانی)، زۆربەی لایەنەكان پرۆژە یاسایان بۆ هەمواری یاسای سەرۆكایەتی هەرێم پێشكەشكرد (ئەو پرۆژە یاسایانە هێشتا لە سایتی فەرمی پەرلەماندا ماون). ئەوكات بزوتنەوەی گۆڕان، یەكێتی نیشتمانی، كۆمەڵی ئیسلامی، یەكگرتووی ئیسلامی، ژمارەیەك پەرلەمانتار، پرۆژەی تایبەتی خۆیان هەبوو، پرۆژەی یەكێتی‌و گۆڕان لەبارەی هەمواری یاسای سەرۆكایەتی بەدیاریكراویش لەسەر پۆستی جێگری سەرۆكی هەرێم كە ئێستا كێشەی دروستكردووە، زۆر جیاوازە لەگەڵ پرۆژەی ئێستای ئەو دوو لایەنە، لەوانە: • لە پرۆژە یاساكەی فراكسیۆنی گۆڕاندا لە 2015، داواكراوە سەرۆكی هەرێم دوو جێگری هەبێت، لە مادەی دووەمی بڕگەی دووەمی پرۆژەكەی گۆڕاندا هاتووە" سەرۆكی هەرێم دوو جێگری دەبێت، كە هاوكاریی دەكەن لە راپەڕاندنی ئەركەكانیداو لەكاتی ئامادەنەبوونیدا جێگەی دەگرنەوە، بەپێی ریزبەندییان. بەڵام لە پرۆژە یاساكەی فراكسیۆنی (یەكێتی‌و كۆمەڵ‌و یەكگرتووو ژمارەیەك پەرلەمانتار)دا، داواكراوە سەرۆكی هەرێم تەنها جێگرێكی هەبێت، ئێستا ئەمە بەتەواوەتی پێچەوانە بووەتەوە، گۆڕان داوا دەكات سەرۆكی هەرێم یەك جێگری هەبێت‌و یەكێتی داوا دەكات دوو جێگری هەبێت.  

درەو میدیا:  عەبدوڵا ئۆجەلان رێبەری پارتی كرێكارانی كوردستان (پەكەكە) لە رێگەی پارێزەرەكانیەوە  بۆ رای گشتی بڵاوكردەوە و دەڵێت، " ئێمە بڕوامان وایە كە دەبێت هێزەكانی سوریای دیموكرات لە چوارچێوەی خاك و دەستوری سوریادا هەوڵبدەن لە روانگەیەكی دیموكراتیەوە بگەن بە ئامانجەكانیان و خۆیان لە شەڕ و پێكدادان بەدور بگرن، هەر لەو چوارچێوەیەدا بە هەستیاریەوە لەگەڵ توركیا مامەڵە بكەن". لە پەیامەكەی ئۆجەلاندا هاتووە، "سوپاس و پێزانین و رێز بۆ هەموو ئەو هەڤاڵانە دەنێرم كە لە زیندانەكاندا هاوخەمیان كردوە، داواكارم هیچ هەنگاوێك نەنێن كە مەترسی بێت بۆ سەر تەندروستی و ژیانیان، چونكە بۆ ئێمە تەندروست بونی بیر و هۆش و رۆحیان لەسەروی هەمو شتێكەوەیە". دەقی پەیامەكەی عەبدوڵڵا ئۆجەلان: سەرەتا پێویستە بزاندرێت كە ئەم دەقە نە دەقێكی دانوستاندنە و نە دەقێكی سازانە. بە رایگشتی رادەگەیێنم كە ئەم دۆخەی ئێستا پێیدا تێپەڕدەبین پێویستی بە سازانە. بۆ چارەسەركردنی كێشەكان بە جەخت لەسەركردنەوە دەبێ دووربین لە هەر جۆرە جەمسەرگیرییەك و پێویستمان بە دانوستاندنێكی دیموكراسیانەیە.  دەتوانین كێشەكانی توركیا و ناوچەكە بە ئارامی چارەسەر بكەین، واتا بە عەقڵ و سیاسەت و هێزی كولتووری نەوەك بە شەڕ و بەكارهێنانی تووندووتیژیی فیزیكی. لەو باوەڕەداین لە چوارچێوەی هێزەكانی سووریای دیموكرات كێشەكانی سووریا بە شێوەیەك كە دووربێت لە فەرهەنگی پێكدادان، هەروەها لە چوارچێوەی یەكێتیی سووریا و بە گرێنتیكرانی دەستووری سووریا، بە لەبەرچاوگرتنی دۆخ و پێگەی هەنووكەیی و بە شێوەیەكی دیموكراسی گەیشتن بە چارەسەر بكرێتە ئامانج. لەم نێوەندەدا پێویستە هەستیاریی توركیا لەبەرچاو بگیردرێت.  لەگەڵ رێزگرتن لە خەباتی هەڤاڵان لە گرتووخانەكاندا، دەمانەوێ بە گرنگییەوە جەخت لەسەر ئەوە بكەینەوە كە نابێت زیان بە تەندروستییان بگەیەنن و خۆیان بگەیەننە خاڵێكی مەترسیداری وەها، كۆتاییەكەی مەرگ بێت. بۆ ئێمە سەلامەتیی هزری و جەستەیی و رۆحیی ئەوان لە سەرووی هەموو شتێكەوەیە. هەروەها لەو باوەڕەداین كە واتادارترین هەڵوێست پەیوەندیدارە بە پێشكەوتنی هزری و رۆحی.  هەڵوێستی ئیمراڵیی ئێمە پێداگریكردن و بەردەوامبوونە لەسەر ئەو شێوازە دەربڕینەی لە راگەیێندراوی نەورۆزی 2013دا هەیە و بگرە بە شێوەیەكی فراوانتریش لەوە. بۆ ئێمە ئاشتییەكی شەرەفمەندانە و چارەسەری دیموكراسیانەی سیاسی بنەمان. رێز و سوپاسێكی زۆر بە قەرز دەزانین بۆ ئەوانەی بە تەنگ هەڵوێستی ئیمراڵییەوەن و هەڵسوێستیان هەیە. عەبدوڵا ئەجەلان هامیلی یڵدرم عومەر هایریكۆنار وەیسی ئاكتاش  

( درەو میدیا): دوای هەشت ساڵ، حكومەتی توركیا رێگەیدا بە پارێزەرانی عەبدوڵا ئۆجەلان رێبەری پارتی كرێكارانی كوردستان كە لە زیندانی ئیمراڵی سەردانی بكەن. بە گوێرەی بەیاننامەیەك كە نوسینگەی پارێزەرانی ئۆجەلان بڵاویانكردوەتەوە رۆژی دووی ئەم مانگە پارێزەران ئۆجەلانیان بینوە‌و رێگەپان پێدراوە سەردانی گرتوخانەی ئیمراڵی بكەن. پارێزەرانی ئۆجەلان راشیانگەیاندووە لە كاتێكی ترداو لەبەیاننامەیەكی تر دەربارەی دیدارەكەیان لەگەڵ ئۆجەلان بڵاودەكەنەوە. لە ساڵی 2011ەوە دەسەڵاتدارانی توركیا رێگەیان بە پارێزەرەكانی ئۆجەلان نەداوە سەردانی بكەن‌و بۆ ناڕەزایەتی دەربڕینیش لە دژی ئەوە لە زیندانەكانی توركیاهەڵمەتێكی مانگرتن دەستیپێكردووەو تائێستاش بەردەوامە.  

راپۆرت: محەمەد رەئوف، نامیق رەسوڵ   ئەمڕۆ گەرمترین ‌و سەختترین گفتوگۆی نێوان ( یەكێتی  نیشتمانی كوردستان و پارتی دیموكراتی كوردستان و بزوتنەوەی گۆڕان) لەسەر دابەشكردنی پۆستەكانی كابینەی نوێی حكومەتی هەرێم بەڕێوەچوو، گۆڕان و یەكێتی داوای جێگری سەرۆكی هەرێم بۆ كاروباری سەربازیان دەكرد، نێچیرڤان بارزانیش بە جێگری بێ ناونیشان هەردووكیانی رازیكرد و سوپاسێكی گەرمی بزوتنەوەی گۆڕانیشی كرد. پارتی لە سلێمانی یەكلایكردەوە پێش هاتنی وەفدی پارتی بۆ سلێمانی، نێچیرڤان بارزانی جێگری سەرۆكی پارتی‌و كاندیدی ئەو حزبە بۆ سەرۆكی هەرێم سەركردایەتی یەكێتی و بزوتنەوەی گۆڕان ئاگاداردەكاتەوە رۆژی یەكشەممە سەردانیان دەكات لە سلێمانی و داوای دوایین رەشنوسی رێككەوتنی نێوان پارتی و یەكێتی دەكات.  بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) كە لە چەند سەرچاوەیەكی جیاوازەوە دەستی كەوتووە، شەوی شەممە عیماد ئەحمەد وەك سەرۆكی وەفدی دانوستانكاری یەكێتی رەشنوسی رێككەوتنەكەی داوەتە كەمال كەركوكی سەرۆكی وەفدی دانوستانكاری پارتی، بەڵام لە رەشنوسەكەدا هەندێك گۆڕانكاری تێدا دەبێت كە بە دڵی پارتی نابێت و پێشتر لە رێككەوتنی زارەكی نێوان یەكێتی و پارتی باس نەكراوە، بۆیە گفتوگۆی تەلەفۆنی نێوان وەفدی پارتی و یەكێتی دەستپێدەكاتەوەو ناگەنە ئەنجام، دوای گەیشتنی وەفدی پارتی بە سلێمانی و كۆبوونەوەیان لەگەلًَ بزوتنەوەی گۆڕان ناكۆكییەكانیان لەگەڵ یەكێتی بەردەوام دەبێت‌و دەگاتە ئاستی بە بنبەست گەیشتن و هەڕەشەی هەڵوەشاندنەوەی رێككەوتنی نێوانیان. جێگری بێ ناونیشان  بەپێی زانیاریەكانی (درەو میدیا)، بزوتنەوەی گۆڕان لە كۆبونەوەیاندا لەگەڵ وەفدی باڵای پارتی دیموكراتی كوردستان، رەزامەند دەبن بە زیادكردنی جێگرێك بۆ سەرۆكی هەرێم، بە مەرجێك جێگری سەرۆكی هەرێم بۆ كاروباری سەربازی بدرێتە كاندیدەكەی گۆڕان، بەڵام وەفدی پارتی رایدەگەیەنن یەكێتی بەو پێشنیازە رازی نیە، بۆیە لەوێدا وەفدی پارتی پێشنیازی جێگری یەكەم و دووەم دەخاتە بەردەم گۆڕان و بەتەلەفۆنیش لەگەڵ وەفدی یەكێتی، بەڵام یەكێتی ئەو پێشنیازەش رەتدەكاتەوە، یەكێتی سور دەبێت لەسەر وەرگرتنی جێگری سەرۆكی هەرێم بۆ كاروباری سەربازی، بەهەمان شێوەش بزوتنەوەی گۆڕان، تەنانەت گۆڕان بە وەفدی پارتییان راگەیاندووە، بۆ ئیحراج نەبوون لەبەردەم جەماوەرەكەیان‌و رازی بونیان بە زیادكردنی جێگرێكی دیكە بۆ سەرۆكی هەرێم بەبێ وەرگرتنی هیچ پۆستێكی دیكە لەبری، بۆیە پێویستە جێگری سەرۆكی هەرێم بۆ كاروباری سەربازی بدرێتە گۆڕان، بەڵام یەكێتی بەتەواوەی رەتیکردوەتەوە. لەبارەی هۆكاری رازی نەبوونی یەكێتی بەو پێشنیازە سەرچاوەیەكی باڵا لە یەكێتی بە (درەو میدیا)ی راگەیاند" ئەوان لەبەر دوو هۆكار ئەو پێشنیازی پێدانی جێگری سەرۆكی هەرێم بۆ كاروباری سەربازی بە بزوتنەوەی گۆڕان رەتدەكەنەوە کە بریتین لە: -    یەكێتی خاوەنی هێزی سەربازییەو گۆڕان هیچ هێزێكی سەربازیان نیە, بۆیە لە حاڵەتی وەرگرتنی ئەو پۆستە لەلایەن گۆڕانەوە، هێزەكانی یەكێتی بەهیچ شێوەیەك پەیوەست نابن بەو بڕیارەوە. -    پێشنیازی هەڵوەشاندنەوەی هێزەكانی ( 70) و ( 80)ی هێزی پێشمەرگەی كوردستان لەلایەن بزوتنەوەی گۆڕانەوە لەبەرامبەر رازی بوونیان بە زیادكردنی جێگرێكی دیكە بۆ سەرۆكی هەرێم، بەرپرسانی یەكێتی بەتەواوی توڕەكردووەو ئەوان وەك ( ئیستفزازكردن) لەلایەن بزوتنەوەی گۆڕان بۆ یەكێتی لێی دەڕەوانن‌و بەهیچ شێوەیەك لەم قۆناغەدا رازی نابن بە هەڵوەشاندنەوەی ئەو هێزانەو رێكخستنەوەی هێزەكانی پێشمەرگە، كە ئێستا بە هەوڵی هێزەكانی هاوپەیمانان دەستیپێكردووە، بۆیە سوربوونی یەكێتی لەسەر وەرگرتنی پۆستی جێگری سەرۆكی هەرێم بۆ كاروباری سەربازی بە پلەی یەكەم دەگەڕێتەوە بۆ ئەو پێشنیازەی جڤاتی نیشتمانی بزوتنەوەی گۆڕان كە لەدوایین كۆبونەوەیدا كردی بۆ هەڵوەشاندنەوەی هێزەكانی 70ی یەكێتی و 80 ی پارتی. هەر بەپێی زانیارییەكانی ( درەو میدیا) نێچیرڤان بارزانی بە وەفدی یەكێتی راگەیاندووە" با جێگرەكانی سەرۆكی هەرێم هیچ ناونیشانێكی دیاریكراویان نەبێت (نە جێگری یەكەم و دووەم، نە جێگری سەربازی و ئیداری)، تەنانەت بە بەرپرسانی یەكێتی راگەیاندووە، لەكاتی چۆڵ بوون یاخود چونە دەرەوەی سەرۆكی هەرێم، جێگری سەرۆكی هەرێم بۆ كاروباری سەربازی شوێنی ناگرێتەوە، بەڵكو جێگری سەرۆكی هەرێم بۆ كاروباری سیاسی‌و ئیداری جێگەی دەگرێتەوە، بۆیە لە كاتی چوڵبونی پۆستی سەرۆكی هەرێم بۆئەوەی جێگرەكەی یەكێتی شوێنی بگرێتەوە، پێویستە جێگرەكان ناونیشانیان نەبێت، تەنانەت پێشی وتوون بە پێی ئەمری واقیع جێگرەكەی یەكێتی دەسەڵاتی تەواوی سەربازی‌و ئیداری پیادە دەكات، ئیتر بۆچی جێگرەكەی خۆتان تەنها لە كاروباری سەربازیدا قەتیس دەكەن، بەم پێشنیازە یەكێتی رازی دەكات، كە جێگرەكانی سەرۆكی هەرێم هیچ ناونیشانێكیان نەبێت. ئەم پێشنیازە تا ئاستێك بەرپرسانی بزوتنەوەی گۆڕانیش رازی دەكات و لەبەرامبەر رازی بونیشیان وەفدی باڵای پارتی سوپاسی بزوتنەوەی گۆڕان دەكەن لەبەرامبەر نەرمی نواندنیان و رازی بوونیان هەروەك چۆن شۆڕش حاجی، وتەبێژی گۆڕان لە كۆنگرە رۆژنامەوانییەكەیدا رایگەیاند" برایانی پارتی هاتبون ستاییش و پێزانین بەرامبەر گۆڕان دەرببڕن"، وتەبێژی پارتیش دەڵێت " ئەمڕۆ بۆیە هاتوین بۆ لای بزوتنەوەی گۆڕان تا سوپاسیان بكەین لە ئاسانكاریكردن و رازیبونیان بۆ پێكهێنانی حكومەت" دۆخێكی هەستیار سەرچاوەیەكی باڵا لە یەكێتی نیشتمانی كوردستان بە ( درەو میدیا)ی راگەیاند"لە ساتی كۆبونەوەی وەفدی یەكێتی و بزوتنەوەی گۆڕان، بەبەردەوامی وەفدی پارتی لەگەڵ وەفدی یەكێتی لە گفتوگۆدا بوون لەسەر چارەسەری كێشەكانی نێوانیان، سەرەرای كێشەی جێگری سەرۆكی هەرێم، وەفدی دانوستانكاری یەكێتی لەگەڵ وەفدی دانوستانكاری پارتی كێشەیان دەبێت لەسەر چەند بڕگەیەكی دیكەی رێككەوتنەكەی نێوانیان بەتایبەتیش لەسەر جێگری وەزیرەكان. وەفدی یەكێتی داوایانكردووە ئەو جێگرانەی كە بەر یەكێتی دەكەون دەبێت لەسەرو ئەو جێگرانەوە بن كە ئێستا لای یەكێتین و بەردەوامن لە كاركردن، بەڵام وەفدی پارتی بەتەواوی ئەمەیان رەتكردوەتەوەو پێیان راگەیاندوون كە جێگرو ئەو پشكانەی بەر یەكێتی نیشتمانی كوردستان دەكەون بەوانەشەوەیە كە ئێستا لای یەكێتین، ئەم ناكۆكیە وا دەكات بارودۆخێكی ئاڵۆز دروست ببێت و گفتوگۆكان دەگەنە ئاستی بنبەست، بەتایبەتیش ئەم كێشانە تێكەڵ بە كێشەی جێگری سەرۆكی هەرێم دەبن و یەكێتی هەڕەشەی هەڵوەشاندنەوەی رێككەوتنەكەی نێوانیان دەكات، پاشان لەدوای چارەسەركردنی كێشەی جێگری سەرۆكی هەرێم كێشەی پۆستەكانی دیكەش چارەسەر ەبن بەڵام وەك سەرچاوەكەی (درەو میدیا) ئاماژەی بۆ دەكات " بە نابەدڵی".   بەركەوتەی یەكێتی  •    سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان •    جێگری سەرۆكی حكومەتی هەرێم   •    وەزارەتی پلاندانان •    وەزارەتی خوێندنی باڵا •    وەزارەتی كشتوكاڵ •    وەزارەتی رۆشنبیری •    وەزارەتی پێشمەرگە •    وەزارەتی هەرێم بۆ كاروباری پەیوەندییەكانی نێوان هەرێم‌و بەغداد •    دەستەی ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی هەرێم •    دەستەی گەشتوگوزار •    دەستەی مین •    ژمارەیەك جێگر وەزیرو راوێژكارو نوێنەرایەتی دەرەوە   

درەو میدیا: دەستەی سیاسی هاوپەیمانی چاكسازی‌و بونیاتنان بەسەرۆكایەتی عەمار حەكیم لە بەغداد كۆبوەوەو سروە عەبدولواحید نوێنەرایەتی جوڵانەوەی نەوەی نوێی كرد لەو كۆبونەوەیەدا‌، نەوەی نوێ‌ تاكە لایەنی كوردیە كە بەشدارە لەم هاوپەیمانێتییەدا كە لایەنێكی سەرەكی حكومەتی عێراقە، درەو میدیا بەمدواییە لە چەند سەرچاوەیەكەوە زانیاری دەستكەوت لەبارەی ئەوەی موقتەدا سەدر بەهۆی ناكۆكییە ناوخۆییەكانی جوڵانەوەی نەوەی نوێیەوە ئەندامێتی ئەو جوڵانەوەیەی لە ناو هاوپەیمانێتییەكەدا هەڵپەساردووە، بەڵام ئامادەبوونی سروە عەبدولواحید، خوشكی شاسوار عەبدولواحید، پێچەوانەی ئەو زانیارییانە نیشاندەدات.  

درەو میدیا: بەهۆی ناردنی بەشە بودجەی هەرێمی كوردستان، كوتلەی " نەسر" كە حەیدەر عەبادی سەرۆكایەتی دەكات سكاڵا لەسەر عادل عەبدولمەهدی سەرۆك وەزیران‌و فوئاد حسێن وەزیری دارایی تۆماردەكات. هودا سەجاد، پەرلەمانتاری نەسر لە لێدوانێكی رۆژنامەوانیدا وتی:" حكومەتی فیدراڵی هەموو بەشە بودجەی رەوانەی هەرێم كردووە بەبێ‌ ئەوەی یەك بەرمیل نەوتی لە هەرێم وەرگرتبێت". سەجاد جەختیشیكردەوە سەرقاڵی ئەوەن لە دادگا سكاڵا لەسەر عادل عەبدولمەهدی سەرۆك وەزیران‌و فوئاد حسێن وەزیری دارایی تۆماربكەن، چونكە بە وتەی وەزیری نەوت حكومەت بودجەی سێ مانگی یەكەمی ئەمساڵی بۆ هەرێم ناردووە بەبێ‌ ئەوەی یەك بەرمیل نەوتی وەرگرتبێت.

( درەو میدیا): پێنج فراكسیۆنی كوردستانی لە بەغدا پارتی دیموكراتی كوردستان  تۆمەتباردەكەن بە كاركردن بۆ بەرژەوەندییە حزبییەكانو پشتگوێخستنی بەرژەوەندییە باڵاكانی گەلی كوردستان. ئەو پێنج فراكسیۆنە كە بریتین لە فراكسیۆنەكانی ( گۆڕان، نەوەی نوێ، كۆمەڵی ئیسلامی، یەكگرتووی ئیسلامی، سەربەخۆ) لە پەرلەمانی عێراق لە راگەیەندراوێكدا دەڵێن:" دەمانەوێت بە راشكاوی رایگشتی ئاگادار بكەینەوە كە پارتی دیموكراتی كوردستان، لە بەغداد ھیچ بایەخێك بۆ پاراستن و تەئمینكردنی بەرژەوەندی باڵای گەلی كوردستان دانانێت و لە بری ئەوە ھەموو ھێزی خۆی بۆ دابینكردنی بەرژەوەندی تەسكی حیزبی تەرخانكردوە ئەگەر بە نرخی پەرتكردن و دروستكردنی ناكۆكیش بێت لە نێوان فراكسیۆنە كوردستانیەكان". ئەو پێنج فراكسیۆنە لە كۆتایی راگەیەندراوەكەیاندا هۆشداری دەدەن و دەڵێن:" دەمانەوێت بە راشكاوی ھەموان لەو سیاسەتەی پارتی دیموكرات ئاگادار بكەینەوە و ئەنجامە خراپەكانی پارتی لێی بەرپرسیارە". ناڕەزایەتی ئەو پێنج فراكسیۆنە دوای ئەوە دێت كە پۆستی سەرۆك‌و جێگرو بڕیاردەری لیژنە هەمیشەییەكانی پەرلەمانی عێراق یەكلاكرایەوە‌و زۆرینەی ئەو پۆستانەی بەر كورد دەكەوێت دراون بە پارتی دیموكراتی كوردستان، لەوانە، سەرۆكی لیژنەی یاسایی، بڕیاردەری لیژنەی دارایی، بڕیاردەری لیژنەی ئاسایش و بەرگری.  

به‌دواداچوون: نیاز عه‌بدوڵڵا "یه‌كێك له‌ دكتۆره‌كان وتی براكه‌ی خۆت ده‌ناسیته‌وه‌؟ وتم به‌ڵێ، له‌ناو‌‌ هۆڵی مردووه‌كانی نه‌خۆشخانه‌كه‌ نزیكه‌ی 150 پیاوی مردووی لێ بوو، كه‌ چوومه‌ ژووره‌وه‌ ئه‌و له‌ لای ده‌رگاكه‌ داندرابوو و هێنامانه‌ ده‌ره‌وه،‌ قاچ و ده‌سته‌كانی هه‌ر به‌سترابوونه‌وه‌‌ و خۆم كردیانمه‌وه‌". ‌سه‌ردار عوسمان برای چواره‌می سه‌رده‌شت كه‌ له‌ ته‌نیشت گڵكۆی براكه‌ی ئه‌م قسانه‌ی ده‌كرد ده‌نگی له‌ گه‌روویییه‌وه‌ نووسابوو و چاوه‌كانی پڕ له‌ فرمێسك بوون. ئه‌و یه‌كه‌م كه‌سی خانه‌واده‌كه‌یانه‌ ته‌رمی برای هه‌شته‌می بینیوه، سه‌ره‌ڕای ئاگاداركردنه‌وه‌ی زۆری له‌ مه‌ترسیداری رێگاكه‌ و ئه‌وبه‌ری شاری موسڵ كه‌ ئه‌وكات به‌ شوێنی چالاكی تیرۆریسته‌كان ناوبانگی هه‌بوو، به‌ڵام به‌ره‌به‌یانی 6ی ئایاری 2010 به‌ ئۆتۆمبێلێكی ئه‌مبۆلانس له‌گه‌ڵ دراوسێیه‌كیان و شوفێره‌كه‌ به‌ره‌و نه‌خۆشخانه‌ی پزیشكی داد رۆیشتن. وه‌ك سه‌ردار به‌ (دره‌و میدیا)ی وت "ئێواره‌ی 5ی ئایار له ژێرنووسێكی كوردستان تیڤی نووسرابوو، ئه‌وانه‌ی به‌شوێن كوڕه‌ رفێندراوه‌كه‌ی پێش كۆلیژی ئه‌ده‌بیات ده‌گه‌ڕێن په‌یوه‌ندی به‌م ژماره‌ ته‌له‌فۆنه‌وه‌ بكه‌ن كه‌ ژماره‌یه‌كی كۆڕه‌ك تیلیكۆم بوو، ئێمه‌ له‌ رێگای هاوڕێكانی سه‌رده‌شت له‌و نووسراوه‌ بڵاوكراوه‌ی كه‌ناڵه‌كه‌ ئاگاداركراینه‌وه‌ بۆیه‌ په‌یوه‌ندیم به‌و ژماره‌یه‌وه‌ كرد، كه‌سێكی كوردی زابت پۆلیس ده‌رچوو له‌ موسڵ تا هێنانه‌وه‌ی ته‌رمه‌كه‌ چه‌ند جارێك به‌یه‌كه‌وه‌ قسه‌مان كرد". ئه‌و ئه‌فسه‌ره‌ی پۆلیس‌ به‌ سه‌رداری وتبوو ته‌رمی سه‌رده‌شتی له‌ كاتژمێر 5:30ی ئێواره‌ له‌ گه‌ڕه‌كی وه‌حده‌‌‌ (حی الوحدە) به‌ ده‌ست و قاچ به‌ستراوی كه‌ كیسه‌یه‌كی ره‌شی خراوه‌ته‌‌ سه‌ر و گولله‌یه‌ك به‌ ده‌مییه‌وه‌ نراوه‌ و له‌سه‌رییه‌وه‌ ده‌رچووه‌، له‌سه‌ر پردی4ی موسڵ دۆزیوه‌ته‌وه‌ و داوای كردووه‌ بچن ته‌رمه‌كه‌ی له‌ نه‌خۆشخانه‌ی دادوه‌ری موسڵ وه‌ربگرنه‌وه. بۆ هێنانه‌وه‌ی ته‌رمه‌كه‌ له‌ هه‌ولێره‌وه‌ برای چواره‌م و باوكی سه‌رده‌شت له‌گه‌ڵ هه‌شت خزم و دراوسێیه‌كیان ده‌ڕۆن بۆ موسڵ، له‌وێ له‌ رێگای په‌یوه‌ندییه‌ خێزانییه‌كانیان مه‌ڵبه‌ندی یه‌كێتی نیشتمانی كوردستان له‌ موسڵ ئۆتۆمبێلی ئه‌مبۆلانسیان بۆ دابین ده‌كات تا بچن له‌ نه‌خۆشخانه‌كه‌ ته‌رمه‌كه‌ بهێننه‌وه‌، دواتر هه‌ر به‌و ئۆتۆمبێله‌ به‌ یاوه‌ره‌ی سه‌رداری برا و عوسمانی باوك تا به‌رده‌رگای ماڵه‌كه‌یان ته‌رمی سه‌رده‌شتی تیرۆركراو ده‌هێننه‌وه‌. سه‌رده‌شت عوسمان رۆژنامه‌نووس و خوێندكاری قۆناغی چواره‌می به‌شی زمانی كۆلیژی ئه‌ده‌بیات ته‌نیا دوای 8كاتژمێر و 20 خوله‌ك تێپه‌ڕبوون به‌سه‌ر یادی‌ رۆژی جیهانی ئازادی رۆژنامه‌گه‌ری، له‌پێش كۆلیژه‌كه‌ی له‌ 4ی ئایاری 2010 كاتژمێر 8:20ی به‌یانی له‌ كاتی چوونی بۆ خوێندن له‌ لایه‌ن چه‌ند كه‌سێكی نه‌ناسراوی جلوبه‌رگ مه‌ده‌نی به‌ ئۆتۆمبێلێكی جۆری هۆندا سپی 12 نه‌فه‌ری ژماره‌ كاتی به‌غداد رفێندرا و،‌ له‌ ئێواره‌ی دووه‌م رۆژی رفاندنه‌كه‌یدا هه‌واڵی بوونی ته‌رمه‌كه‌ی له‌ شاری موسڵ‌ به‌ خێزانه‌كه‌ی راگه‌یه‌ندرا. سه‌ردار وه‌ك ئه‌وه‌ی یه‌كه‌م ئه‌ندامی خێزانه‌كه‌یان بوو‌ ته‌رمه‌كه‌ی بینی، دوایین كه‌سیش بوو كه‌ ئه‌وی به‌ زیندوویی بینی، چونكه‌ ئه‌و رۆژی 4ی ئایار سه‌رده‌شت ده‌باته‌ زانكۆ و چه‌ند خوله‌كێك له‌ دوای جێهێشتنی ئه‌وێ رفاندنه‌كه‌ ئه‌نجام ده‌درێت. به‌پێی قسه‌ی خوێندكاره‌ شایه‌تحاڵه‌كانی پێش كۆلیژی ئه‌ده‌بیات كه‌ سه‌رده‌شت له‌ سه‌یاره‌ی براكه‌ی داده‌به‌زێت "دوو پیاوی جل مه‌ده‌نی‌ له‌گه‌ڵ سه‌رده‌شت ده‌كه‌ونه‌ قسه، دیاره‌ ئه‌وان مه‌به‌ستیان بووه‌ بیخافڵێنن و نه‌چێته‌ ناو كۆلیژه‌كه‌ی تا سه‌ردار ده‌ڕوات، بۆیه‌ له‌ دوای رۆیشتنی چه‌ند كه‌سێكی تر له‌ناو سه‌یاره‌یه‌كی جۆری كیا-هۆندای سپی داده‌به‌زن و له‌گه‌ڵ دوو كه‌سه‌كه‌ به‌ زۆر و لێدان ده‌یخه‌نه‌ ناو سه‌یاره‌كه‌‌‌ و ده‌یڕفێنن". به‌شدار برای حه‌و‌ته‌می خێزانه‌كه‌ی به‌ گێڕانه‌وه‌ی رووداوی رفاندنه‌ بۆ (دره‌و میدیا) ده‌یویست ئه‌وه‌ش بگه‌یه‌نێت كه‌ به‌پێی شێوه‌ی رفاندنه‌كه‌ی، پێشتر چاودێری و ئاماده‌كاری ورد كراوه‌ بۆ رفاندن و كوشتنی براكه‌ی‌. سه‌رده‌شت له‌‌ وتاری "یه‌كه‌مین زه‌نگی كوشتنم لێی دا" له‌باره‌ی ئه‌و رێكارانه‌ی گرتبوویه‌به‌ر بۆ ئاگاداركردنه‌وه‌ی لایه‌نه‌ به‌رپرسه‌كان له‌ هه‌ڕه‌شه‌ و مه‌ترسییه‌كانی سه‌ری، نووسیبووی "دوێنێ راگری كۆلیژه‌كه‌م ئاگادار كرده‌وه‌ كه‌ شه‌وی رابردوو ئیهانه‌ و ته‌هدیدی كوشتنیان كردووم، به‌ڵام ئه‌و وتی ئه‌مه‌ كێشه‌ی پۆلیسه‌، دوای ئه‌وه‌ش په‌یوه‌ندیم به‌ عه‌مید عه‌بدولخالقی به‌ڕێوبه‌ری پۆلیسی هه‌ولێركرد پێمی گووت له‌وانه‌یه‌ ئه‌م ژماره‌ی مۆبایله‌ هی ده‌ره‌وه‌ی وڵات بێت، یان كێشه‌یه‌كی شه‌خسی بێت، له‌وانه‌یه‌ چه‌ند جارێكی دیكه‌ش دووباره‌ بێته‌وه‌، به‌ڵام هه‌ولێر ئارامه‌ و شتی ئاوای لێ روونادات". هه‌مان رۆژ دوای ئه‌وه‌ی خێزانه‌كه‌ی به‌ رفاندنه‌كه‌ی ده‌زانن له‌ نزیكترین بنكه‌ی پۆلیسی نزیك كۆلیژه‌كه‌ی كه‌ بنكه‌ی پۆلیسی ئازادییه‌ سكاڵای یاسایی تۆمارده‌كه‌ن و پۆلیس به‌ فه‌رمی له‌ رفاندنی كوڕه‌كه‌یان ئاگادارده‌كه‌نه‌وه‌. به‌ڵام له‌ سێیه‌م رۆژی پاش‌ تۆماركردنی سكاڵاكه‌ له‌ 6ی ئایار و دوای هێنانه‌وه‌ی ته‌رمه‌كه‌ی له‌ موسڵ، له‌ هه‌ولێر له‌نێو هاوار و شیوه‌ن و گریانی هاوڕێ و خوێندكاره‌كان و خزمه‌كانی، ته‌رمی سه‌رده‌شت عوسمان له‌ دواوه‌ی ئۆتۆمبێلێكی جۆری گازی سپی دوو ته‌نی داندرا و بۆ ماڵئاواییكردن برایه‌وه‌ ناو كۆلیژه‌كه‌ی و ئه‌و شوێنه‌ی كه‌ چیرۆكی رفاندنه‌كه‌ی لێیه‌وه‌ ده‌ستیپێكرد، دواتر به‌ره‌و گوندی گردعازه‌بان به‌ڕێكرا تا له‌وێ به‌خاك بسپێردرێت.   برا گه‌وره‌ی خانه‌واده‌كه‌ی سه‌رده‌شت‌، به‌كرعوسمان ناسراو به‌ ئارام عه‌لی كه‌ ته‌نیا ئه‌ندامی خێزانه‌كه‌یه‌ به‌هۆی نیشته‌جێبوونی له‌ وڵاتی سوید نه‌یتوانی دوایین ماڵئاوایی به‌ر له‌ به‌ خاكسپاردنی له‌ براكه‌ی بكات و هێشتا له‌گه‌ڵ ئازاری ساتی هه‌واڵی پێڕاگه‌یاندنی مه‌رگی براكه‌ی ده‌ژی، له‌باره‌ی راپۆرتی پزیشكی داده‌وری موسڵ و جیاوازی ناوه‌ڕۆكی راپۆرته‌كه‌ به‌ (دره‌و میدیا)ی وت " لەگەڵ هێنانەوەی تەرمی سەردەشت، هیچ راپۆرتێکی پزیشکی دادوه‌ری نەدرا، ئێمە پەیوەندیمان بەو نه‌خۆشخانه‌یه‌‌ کردەوە بۆ وەرگرتنی راپۆرته‌كه‌، دکتۆرێک وەڵامی دایەوە، وتی وەرن راپۆرتەکە ئامادەیە و بیبه‌ن". به‌ڵام خانه‌واده‌ی سه‌رده‌شت كاتێك ده‌چنه‌وه‌ هه‌مان نه‌خۆشخانه‌ پێیان راده‌گه‌یه‌نن "کە کەسی تر هاتووە و راپۆرتەکەی بردووە". ئه‌وان پرسیاری ئەو دکتۆرە ده‌كه‌ن كه‌ پێشتر قسه‌یان له‌گه‌ڵ كردووه‌ به‌ڵام پێیان ده‌ڵێن "ئەو دکتۆرە لێرە نەماوە" دوای گه‌ڕان به‌دوای شوێن و كاری نوێی هیچ زانیارییه‌كیان ده‌ست ناكه‌وێت. سه‌ركه‌وت عوسمان برای سێیه‌می سه‌رده‌شت به‌ (دره‌و میدیا)ی وت "له‌ دوای هێنانه‌وه‌ی سه‌رده‌شت به‌ڕێوبه‌ری پۆلیسی هه‌ولێر داوایكرد ته‌رمه‌كه‌ی ببه‌ینه‌ پزیشكی دادوه‌ری هه‌ولێر، به‌ڵام ئێمه‌ ئه‌وه‌مان ره‌تكرده‌وه‌". دوای تێپه‌ڕبوونی 4 هەفتە بەسه‌ر رووداوه‌كه‌ به‌ناوی پزیشكی دادوه‌ری موسڵ و به‌ رێككه‌وتی 4/5/2010 راپۆرتێك لە لایەن (لیژنه‌ی لێكۆلینه‌وه‌ له‌ دۆسیه‌ی كوشتنی قوتابی سه‌رده‌شت عوسمان) بڵاوكرایه‌وه‌. ئارام عوسمان له‌ باره‌ی راستی ناوه‌ڕۆكی راپۆرته‌كه‌ وتی "ئاسایشی هەولێر لێدوانێکی تەمومژاویان دا و راپۆرتێکی پزیشیکیان بڵاوکردەوە، ئەو لێدوان و راپۆرتە راستی رووداوەکەی تیادا دەستکاری کرابوو بە سیناریۆیەکی ناڕاست رووداوه‌کەیان گێڕابووه‌وه‌، به‌شێكی پێچه‌وانه‌ی كاتی رووداوه‌كه‌یه‌ و راپۆرته‌كه‌ به‌ رێككه‌وتی 4ی ئایار رۆژی رفاندنه‌كه‌ی نووسراوه‌ له‌ كاتێكدا 5ی ئایار گه‌یه‌ندرابووه‌ نه‌خۆشخانه‌كه‌". ‌‌ ئه‌و سه‌رنجی زیاتری له‌سه‌ر ئاسه‌واره‌كانی ئه‌شكه‌نجه‌دان و پێوه‌نانی فیشه‌كه‌كه‌ هه‌بوو ‌‌كه‌ له‌ راپۆرته‌كه‌دا به‌جۆرێكی تر نووسراوه،‌ بۆ نموونه‌ "سه‌رده‌شت فیشه‌ك به‌ ده‌مییه‌وه‌ نرابوو كه‌چی له‌ راپۆرته‌كه‌ ده‌ڵێ به‌ر سه‌ری كه‌وتووه‌، له‌ كاتێكدا شوێنی پێوه‌نانی فیشه‌كه‌كه‌ بۆناو ده‌می ئاماژه‌یه‌ بۆ هه‌ڕه‌شه‌ و سه‌ركوتكاری نووسین و وتن و بۆئه‌و بابه‌تانه‌ی كه‌ نووسیونی". له‌ ژێر فشاری میدیا و چالاكوانانی مه‌ده‌نی و ناڕه‌زایی شه‌قام و خانه‌واده‌ی سه‌رده‌شت، مه‌سعود بارزانی سه‌رۆكی ئه‌وكاتی هه‌رێمی كوردستان بریاری دروستكردنی لیژنه‌یه‌كی دا به‌ ناوی (لیژنه‌ی لێكۆلینه‌وه‌ له‌ دۆسیه‌ی كوشتنی قوتابی سه‌رده‌شت عوسمان) به‌ سه‌رۆكایه‌تی وه‌زیری ناوخۆ كه‌ریم سنجاری، كه‌ ئه‌وكات ناوی لیژنه‌كه‌ به‌هۆی پێكهاته‌ی ئه‌ندامان و فه‌رامۆشكردنی رۆژنامه‌نووس، بوونی كه‌وته‌ به‌ر ره‌خنه‌‌ و لیژنه‌كه‌ش نه‌بووه‌ هۆی ده‌ستگیركردنی بكوژان. رۆژی 15ی ئه‌یلولی 2010 ئاسایشی هه‌ولێر راگه‌یه‌ندراوێكی به‌ ناونیشانی "ناسنامه‌ی بكوژانی قوتابی سه‌رده‌شت عوسمان ئاشكرا ده‌كات"  بڵاوكرده‌وه‌ به‌بێ هیچ ئاماژه‌كردنێك به‌ رفاندنه‌كه‌ی له‌نێو بازگه‌كانی ده‌زگای ئاسایش، تیایدا هاتبوو "پاش كۆكردنه‌وه‌ و تاوتوێكردن و شیكردنه‌وه‌ی چه‌ندین زانیاری له‌ سه‌رچاوه‌ی جیاجیا له‌ لایه‌ن لیژنه‌ی لێكۆڵینه‌وه‌ ده‌ركه‌وت كه‌سێكی سه‌ر به‌ گرووپی ئه‌نسار ئه‌لئیسلام -انصار الاسلام به‌ ناوی هیشام مه‌حمود ئیسماعیل ته‌مه‌ن 28 ساڵ به‌ ره‌گه‌ز كورد، دانیشتووی شاری موسڵ پیشه‌ی فیته‌ره‌ له‌ پیشه‌سازی شارۆچكه‌ی بێجی ده‌ستی هه‌بووه‌ له‌ شه‌هیدكردنی ناوبراو". له‌ یه‌كه‌م رۆژی دادگاییكردنی تاوانباركراو له‌ لایه‌ن ئاسایشی هه‌ولێر، په‌ڕاوی لێكۆڵینه‌وه‌ی هیشام مه‌حمود برایه‌ به‌رده‌م دادوه‌ر عه‌بدولباست فه‌رهادی له‌ دادگای تاوانەکانی هه‌ولێر. به‌ڵام به‌پێی زانیارییه‌ بڵاوكراوه‌كانی رۆژنامه‌ی رووداو به‌هۆی هه‌بوونی هه‌ڵه‌ له‌ دۆسییه‌كه‌ به‌وه‌ی نووسرابوو "له‌ رۆژی 30/8/2010 ئیفاده‌ له‌ تۆمه‌تبار وه‌رگیراوه‌ به‌ڵام له‌ رۆژی 7/9/2010 ده‌ستگیركراوه‌" دادوه‌ر دانیشتنی دادگاییكردنی دۆسییه‌كه‌ی دواخست. ماڵپه‌ڕی ئاوێنه‌ له‌ 14ی ئایاری 2013 بڵاویكرده‌وه‌ كه‌ "هیشام مه‌حمود ئه‌و كه‌سه‌ی تۆمه‌تباركرابوو به‌ كوشتنی رۆژنامه‌نووس سه‌رده‌شت عوسمان به‌هۆی نه‌بوونی شاهید و به‌ڵگه‌ له‌سه‌ری ئازادكراوه". به‌هۆی ره‌تكردنه‌وه‌ی بڕیاره‌كانی لیژنه‌ی لێكۆڵینه‌وه‌ی ئاسایشی هه‌ولێر له‌ لایه‌ن خانه‌واده‌ی سه‌رده‌شت و جه‌ختكردنه‌وه‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی كوڕه‌كه‌یان "به‌هۆی نووسینه‌كانی و ره‌خنه‌گرتن له‌ بنه‌ماڵه‌ی بارزانی و پارتی دیموكرات و سیستهمی سیاسی" تیرۆركراوه‌، ئاماده‌ی هیچ یه‌كێك له‌ دانیشتنه‌كانی دادگاییكردنی هیشام نه‌بوون. بۆیه‌ عوسمان حه‌سه‌ن باوكی سه‌رده‌شت به‌ ماڵپه‌ڕی سبه‌ی وتبوو "هه‌ر كاتێك بكوژی راسته‌قینه‌ی كوڕه‌كه‌مان برایه‌ به‌رده‌م دادگا ئه‌و كات ئێمه‌ش به‌ خۆشحاڵییه‌وه‌ ئاماده‌ ده‌بین". سه‌رده‌شت له‌ 25/12/1987له‌ گه‌ڕه‌كی كرێكارانی شاری هه‌ولێر له‌‌ دایكبووه، خێزانه‌كه‌ی پێكهاتوون له‌ سێ خوشك‌ و ده‌ برا كه‌ ئه‌و هه‌شته‌مین له‌ دایكبووی كوڕیان بووه‌. سه‌رده‌شت پێشتر له‌ وتاره‌ رۆژنامه‌وانییه‌كاندا ئاماژه‌ی به‌و هه‌ڕه‌شانه‌ كردووه‌ كه‌ به‌هۆی وتاره‌كانی "من عاشقی كچه‌كه‌ی بارزانیم" و "نه‌ سه‌رۆك خوایه‌ نه ‌كچه‌كه‌ی" لێی كراوه‌، وتاری یه‌كه‌می 348 وشه‌ بوو و وتاری دووه‌می 804 وشه بوو‌، به‌ڵام له‌ دوای تیرۆركردنی له‌ دوو به‌رگی كتێبدا به‌ناوی "سه‌رده‌شت عوسمان" له‌به‌رگی یه‌كه‌مدا 1049 لاپه‌ڕه‌ و له‌به‌رگی دووه‌مدا 866 لاپه‌ڕه له‌ دژی تیرۆركردن و له‌دژی بكوژانی و پاڵپشتیكردنی ئازادی نووسراوه‌ و بڵاوكراوه‌ته‌وه‌.‌ به‌ زمانی كوردی و زمانه‌ زیندووه‌كانی جیهان له‌ رێگای به‌دواداگه‌ڕانی گۆگڵه‌وه‌ چه‌ندین هه‌زار لاپه‌ڕه‌ی نووسراوی له‌سه‌ر ده‌دۆزرێته‌وه‌. به‌شدار‌ له‌گه‌ڵ برا تیرۆركراوه‌كه‌یدا ژوورێكی هاوبه‌شیان هه‌بووه‌ بۆ خوێندن و خه‌وتن له‌ ماڵه‌كه‌یاندا، ئه‌و تائێستاش ئه‌و كه‌لوپه‌لانه‌ی پاراستووه‌ كه‌ له‌ كاتی كوشتنی له‌ نێوگیرفانی دابوون و پێكهاتبوون له‌ وێنه‌یه‌كی خۆی و سێوه‌ی دایكی له‌گه‌ڵ ناسنامه‌ی زانكۆ و ته‌نیا 12هه‌زار دیناری عێراقی. سێوه‌ حه‌مه‌ده‌مین كه‌ له‌ دوای تیرۆركردنی كوڕه‌كه‌یه‌وه‌ به‌ ته‌واوی بووه‌ته‌ دایكێكی ره‌شپۆش، زوو زوو فرمێسكی چاوه‌كانی ده‌سڕێت، وه‌ك ئه‌وه‌ی ئومێدی به‌ دادگان نه‌مابێت ده‌ست بۆ ئاسمان به‌رزده‌كاته‌وه‌ ده‌ڵێ "حه‌قی سه‌رده‌شتم له‌و خودایه‌ ده‌وێ، ئیللا هاواری ئه‌و خودایه‌ ده‌كه‌م، نوخشه‌ی سه‌دامیان لێ بێت هه‌ر ئه‌وه‌نده‌ ده‌ڵێم". سێوه‌ی دایك له‌سه‌ر گڵكۆی كوڕه‌كه‌ی سه‌باره‌ت هاوده‌نگی و هاوخه‌می خه‌ڵك له‌گه‌ڵیان به‌ (دره‌و میدیا)ی وت "ئه‌و خه‌ڵكه‌ ده‌ستبارییان گرتووه‌ له‌گه‌ل خه‌مه‌كانمان، ئه‌و كوڕه‌ زۆربێ گوناه بوو، ده‌چووه‌ مه‌كته‌ب و ده‌هاته‌وه". ئه‌و گێڕایه‌وه‌ رۆژێك له‌سه‌ر زۆر خوێندن گله‌یی له‌ كوڕه‌كه‌ی كردووه‌  پێی وتووه‌ "رۆژێك چاوی خۆت له‌سه‌ر ئه‌و كاغه‌زانه‌ داده‌نێی، ئه‌و وتی دایه‌ خوێندن ئه‌وهای ده‌وێ، زۆر مه‌راقی خوێندن بوو، له‌و رۆژه‌ی چووه‌ مه‌كته‌ب ساقیت نه‌بوو تا ئه‌و رۆژه‌ی ئه‌وهایان لێكرد". دوای تێپه‌ڕبوونی 8 ساڵ به‌سه‌ر كوشتنی كوڕه‌كه‌یان، خانه‌واده‌ی سه‌رده‌شت سوورن له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی وتاره‌كانی "من عاشقی كچه‌كه‌ی بارزانیم" و "نه‌ سه‌رۆك خوایه‌ نه‌ كچه‌كه‌ی" له‌گه‌ڵ نووسینه‌كانی تری هۆكاری سه‌ره‌كین بۆ رفاندن و تیرۆركردنی. بۆیه‌ به‌شدار وتی‌" ئێمە هەمان خواست و ویستی یەکەمین رۆژەکانی لەدەستدانی رۆڵەکەمان دووپات دەکەینەوە دەبێت بکوژان و نەخشەداڕێژەرانی تیرۆری سەردەشت ئاشکرا و دادگایی بکرێن چونكه‌ تیرۆری سه‌رده‌شت ته‌نیا له‌ كوشتنی فیزیكی و گوله‌ بۆ ناوده‌می كۆتایینه‌هات به‌ڵكو هه‌موو ئیمكانییه‌تێكی حكومه‌ت و ده‌زگا ئه‌منییه‌كان و دادگاكان خرانه‌ خزمه‌ت ونكردنی بكوژانی راسته‌قینه‌ له‌به‌رچاوی ئێمه‌ و كۆمه‌ڵگا". له‌به‌رئه‌وه‌ "دوای 8 ساڵ ئه‌و دۆسیه‌یه‌ له‌ لای ئێمه‌ و خه‌ڵكی كوردستان به‌ كراوه‌یی ده‌مێنێته‌وه‌ و سه‌رده‌شت له‌وه‌ تێپه‌ڕیوه‌ به‌ته‌نیا كوڕی خانه‌واده‌یه‌ك بێت، ئه‌و ئێستا كوڕی هه‌موو كۆمه‌ڵگایه‌".    

راپۆرتی:  محەمەد رەئوف – نامیق رەسوڵ  مەسرور بارزانی كاندیدی پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ سەرۆكایەتی ئەنجومەنی وەزیران، دەیەوێت لەگەڵ خۆی ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێمی كوردستان بەرێت‌و نێچیرڤان بارزانیش دەیەوێت ئەو دامەزراوەیە وەك چۆن پێشتر سەربە سەرۆكی هەرێمی كوردستان بووە هەروا بمێنێتەوە، ئەمەش بەشێك لە ناكۆكییەكان بووە كە پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەتی دواخستووە. ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێمی كوردستان لەگەڵ پێكهێنانی كابینەی نوێدا گۆڕانكاری لە پۆستەكانیدا دەكرێت‌و بزوتنەوەی گۆڕانیش بە پێی رێككەوتنی چونە حكومەت پشكی دەبێت لەو دامەزراوەیەدا.  ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێمی كوردستان ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێمی كوردستان, بەپێی یاسای ژمارە ( 4)ی ساڵی 2011 ی یاسای ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێمی كوردستانی عێراق پێكهاتووەو راوێژكارەكەی تائێستا مەسرور بارزانییە. ئەم دامەزراوەیە لە دامەزراندنیەوە بەستراوەتەوە بە سەرۆكی هەرێمی كوردستانەوەو راوێژكارەكەی پلەی وەزیری هەیە, هەروەك لە بڕگەی یەكەم مادەی دووەمی ژمارە ( 4)ی سالی 2011 ی یاسای ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێمی كوردستانی عێراقدا هاتووە" ئەنجومەنێك بەناوی ( ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێمی كوردستان) دادەمەزرێت‌و بەسەرۆكی هەرێمەوە گرێدەدرێت". هۆكاری بەستنەوەی ئەو دامەزراوەیە بە سەرۆكی هەرێمەوە، پەیوەست بوو بە خودی مەسرور بارزانییەوە كە رازی نەبوو دامەزراوەكەی بچێتە ژێر دەسەڵاتی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستانەوە، هەربۆیە لە  بڕگەی یەكەمی مادەی چوارەمدا هاتووە" ئەنجومەنی ئاسایش راوێژكارێكی دەبێت و لەلایەن سەرۆكی هەرێمەوە بە پلەی وەزیر دادەمەزرێنرێت"   پێكهاتەی ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێم لە بڕگەی یەكەم مادەی دووەمی یاسای ژمارە ( 4)ی ساڵی 2011 ی یاسای ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێمی كوردستاندا ئەنجومەنەكە پێكدێت لە: -     دەزگای ئاسایشی هەرێم -    بەرێوەبەری هەواڵگری سەربازی  -    ئاژانسی پاراستن‌و زانیاری بەهۆی دابەشبوونی دەزگاو هێزە ئەمنییەكان بەسەر یەكێتی‌و پارتیدا, هەر یەك لەو دامەزراوانە دوو ئەندامیان هەبووە یەكێكیان یەكێتی و ئەویتریان پارتی، ئەندامانی ئەنجومەنی ئاسایش پێكهاتوون لە : -    راوێژكاری ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێمی كوردستان / مەسرور بارزانی  -    سەرۆكی دەزگای ئاسایشی هەرێمی كوردستان / د. خەسرەو گوڵ محەمەد -    سەرۆكی دەزگای پاراستن‌و زانیاری- زانیاری / لاهور شێخ جەنگی  -    سەرۆكی دەزگای پاراستن و زانیاری- پاراستن/ نەزهەت حالی  -    سەرۆكی دەزگای هەواڵگری هێزەكانی 70ی یەكێتی  -    سەرۆكی دەزگای هەواڵگری هێزەكانی 80ی پارتی  لە سەرەتای دامەزراندنیەوە تائێستا ئەم ئەنجومەنە بەهۆی ناكۆكیەكانیەوە كۆنەبوەتەوەو هەماهەنگی تەواوەتی لە نێوان ئەندامانی ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێمی كوردستاندا نیە.  ئەنجومەنی ئاسایش بە ژمارە بەپێی دوایین پرۆژە یاسای بودجەی هەرێمی كوردستان، ژمارەی كارمەندانی ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێمی كوردستان ( 6 هەزار و 476 ) كارمەندەو بودجەكەشی ( 344 ملیارو 630 ملیۆن ) دینارە. هەربە بەپێی دوایین پرۆژە یاسای بودجەی هەرێمی كوردستان دەزگای ئاسایشی هەرێمی كوردستان ژمارەی كارمەندانی ( 31 هەزارو 421 ) و بودجەكەشی ( 487 ملیارو 443 ملیۆن ) دینار بووە. بەڵام لەدوای ساڵی 2013 ەوە تا ئێستا بەهۆی نەبوونی یاسای بودجەوە نازانرێت بودجەی ئەو دەزگایانە چەندەو چۆن خەرجدەكرێت.  چارەنووسی ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێم ئێستاو لەسەروبەندی پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەتی هەرێم‌و هەڵبژاردنی سەرۆكی هەرێمی كوردستان، چارەنووسی ئەنجومەنی ئاسایش ناڕوونە‌و نازانرێت مەسرور بارزانی لەگەڵ خۆی دامەزراوەكەش دەباتە ناو حكومەتی هەرێمەوە یاخود وەك خۆی دەمێنێتەوەو دەكەوێتە ژێر دەستی نێچرڤان بارزانی؟. بە كشانەوەی مەسعود بارزانی لە پۆستی سەرۆكی هەرێم، جموجوڵی دەسەڵات لەناو بنەماڵەی بارزانیدا دەستیپێكرد، مەسرور بارزانی كە دەبێتە سەرۆكی كابینەی نوێی حكومەت، شوێنەكەی خۆی وەكو (راوێژكاری ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێمی كوردستان) چۆڵ دەكات، پڕكردنەوەی ئەم پۆستەش كێشەیەكی تر بۆ پارتی دروستدەكات. بەپێی زانیارییەكان بڕیارە (وەیسی مەسعود بارزانی) بكرێت بە راوێژكاری ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێم، بەپێی یاسا، ئەم پۆستە پلەكەی وەزیرە‌و سەربە سەرۆكایەتی هەرێمە، مەسرور بارزانی كە خۆی كەسایەتی ئەمنیی ژمارەیەكی پارتی بووە، نایەوێت لەداهاتوودا جڵەوی ئەو دۆسیەیە لەرێگەی یاساوە بكەوێتە دەستی نێچیرڤان بارزانی لە سەرۆكایەتی هەرێم، بۆیە تا ئێستا روون نیە كە ئایا مەسرور بارزانی رازی بووە لەبەرامبەر سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران ئەو دەزگا ئەمنییە هەستیارە رادەستی نێچیرڤان بارزانی بكات، یاخود فێڵێكی یاسایی بۆ دەدۆزێتەوە بۆئەوەی جڵەوی سەرۆكایەتیەكەی هەر لای خۆی بمێنێتەوە، چونكە ئەو دامەزراوەیە لە داهاتوودا گۆڕانكاری تیادا دەكرێت و پۆستەكانی ناو ئەو دامەزراوەیە دابەشدەكرێنەوەو بزوتنەوەی گۆڕانیش پشكی دەبێت لەناو ئەو دامەزراوەیەدا، كە دەوترێت بەشێك لە ناكۆكییەكانی دواكەوتنی حكومەت بۆ رێكنەكەوتنی نێچیرڤان بارزانی‌و مەسرور بارزانی دەگەڕێتەوە لەسەر چۆنیەتی مامەڵەكردن لەگەڵ ئەو دامەزراوەیە.  

(درەو میدیا): ئارام سەعید، ئەندامی ئەنجومەنی باڵای جوڵانەوەی دەستلەركێشانەوەی خۆی لەو حزبە راگەیاند. ئەو ئەندامەی ئەنجومەنی باڵای نەوەی نوێ‌ لە رونكردنەوەیەكدا لە ئەكاونتی تایبەتی خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك دەستلەكاركێشانەوەی لە ئەنجومەنی باڵاو جوڵانەوەی نەوەی نوێ‌ راگەیاندووە‌و دەڵێت:" هەر لە سەرەتاوە بەشداری هەموو جومگەو كارەكانی نەوەی نوێ بوم، لە پێناسە و ستراتیژ و كاركردنی سیاسی و مەیدانیی بەشداربووم حەزدەكەم پێتان بڵێم بەهۆی سەرنجەكانم لەسەر ئەو ئاراستەیەی ئێستا نەوەی نوێ گرتوێتیە بەر ناتوانم بەشێك بم لەو جوڵانەوەیە ،بۆیە بەم نامەی ماڵئاواییە وەك هاوڕێیەكی خۆتان". ئارام سەعید جەختیشدەكاتەوە وازهێنانی ئەو لەلایەك نیە دژی ئەوەی تر و وەك هاوڕێی هەموان دەمێنێتەوە. دەقی رونكردنەوەكەی ئارام سەعید: ‎هاوڕێیانم لە جوڵانەوەی نەوەی نوێ ‎هاوڕێیانم لە ئەنجومەنی باڵاو فراكسیۆنەكانی نەوەی نوێ لە پارلەمانی عێراق و كوردستان ‎من وەك یەكێك لە دامەزرێنەرانی نەوەی نوێ ‎ هەر لە سەرەتاوە بەشداری هەموو جومگەو كارەكانی نەوەی نوێ بوم، لە پێناسە و ستراتیژ و كاركردنی سیاسی و مەیدانیی بەشداربووم حەزدەكەم پێتان بڵێم بەهۆی سەرنجەكانم لەسەر ئەو ئاراستەیەی ئێستا نەوەی نوێ گرتوێتیە بەر ناتوانم بەشێك بم لەو جوڵانەوەیە ،بۆیە بەم نامەی ماڵئاواییە وەك هاوڕێیەكی خۆتان، سوپاس و پێزانینی خۆم بۆ ئەرك و ماندوبوون و شێلگیریتان لە پێشخستنی نەوەی نوێدا دەرببڕم . ‎ ‎سوپاس و ڕێزم بۆ هەموو لایەك و داواكارم لەمەودوا بۆكاری نەوەی نوێ پەیوەندی بەو ئازیزانەی ترەوە بكەن كە بەردەوامن.  ‎گەر جاروبار و لە بۆنەی جیاوازیشدا بەد لێكحاڵیبوون و جۆرێك لە بارگرژیی دروست بووبێت، ئەوا دڵنیاتان دەكەم كە بەشێكی زۆری لەپێناو پێشخستن و ڕێكوپێكتركردنی كارەكاندا بووە، بەڵام لەهەمانكاتیشدا وەك هاوكارێكی خۆتان بە هەمان هەستی دڵسۆزییەوە داوای لێبوردن لە هەریەكێكتان دەكەم كە بە جۆرێك لە جۆرەكان لە كاتی كاركردندا لێم دڵگران بوبێت و هاوكاتیش ئەو رۆژانەی پێكەوە كارمان كردوە بەرز و پڕبەها دەنرخێنم. بە دڵنیاییەوە گەر ئەو گیانی كاركردن و هاریكارییەی ئێوە نەبوایه و بەو گیانی خۆبەخشیی و خۆنەویستییەوە كارتان نەكردایە، ئەوا بێگومان جولانەوەكە ئەم قۆناغە سەختانەی تێنەئەپەڕاند. .  ‎من هاوڕێتان بوم و وەك هاوڕێشتان دەمێنمەوە ‎تێبینی: ‎١. وازهێنانی من لەلایەك نیە دژی ئەوی تر وەك هاوڕێی هەموان دەمێنمەوە ٢. بۆهاوڕێیانم لە میدیا ،جگە لەوەی بڵاومكردۆتەوە هیچ وردەكاریەكی ترم لە ئێستادا نیە لەسەر دەست لەكاركێشانەوەم. . ‎هاوڕێتان، ‎ئارام سەعید ٢/٥/٢٠١٩  

( درەو میدیا): نوسینگەی رزگاركردنی رفێندراوە ئێزدییەكان ئەمڕۆ پێنجشەممە ئامارێكی نوێی دەربارەی ئێزدییە رفێندراوەكانەوە ئاشكراكرد‌و رایگەیاند ئەم ئامارە لە سێ‌ ئابی 2014ەوە تا ئەمڕۆ دووی ئایار دەگرێتەوە. نوسینگەكە لە بەیاننامەیەكدا دەڵێت:" ئامارەكەمان ئەنجامەكانی دڕەندەترین تاوانە كە رێكخراوی " داعش" بەرامبەر بە ئێزدییەكان ئەنجامیداوە لە سێ‌ ئابی 2014ەوە تا ئەمڕۆ 2ی ئایار و لەلایەن نەتەوە یەكگرتووەكانیشەوە پشتی پێدەبەسترێت. بە گوێرەی ئامارەكە: * كۆی ئێزدییەكان  لە عێراق: 550 هەزار كەس  * ژمارەی ئاوارەكان بەهۆی داعشەوە: 360 هەزار كەس * ژمارەی شەهیدەكان لە رۆژەكانی سەرەتای هاتنی داعش: 1293 شەهید * ژمارەی ئەو منداڵانەی باوكیان لەدەستداوە: 1759 منداڵ * ژمارەی ئەو منداڵانەی دایكیان لەدەستداوە: 407 منداڵ * ژمارەی ئەو منداڵانەی باوك‌و دایكیان لەدەستداوە: 359 منداڵ * ژمارەی ئەو منداڵانەی دایك‌و باوكیان لای داعشن: 220 منداڵ * كۆی ئەو گۆڕە بەكۆمەڵانەی بە شەنگال دۆزراونەتەوە: 80 گۆڕ و دەیان گۆڕی تاكەكەسی * ژمارەی ئەو مەزارگە‌و شوێنە ئاینییانەی لەلایەن داعشەوە تەقێندراونەتەوە: 68 مەزارگە * ژمارەی ئەو ئێزدییەكانی كۆچیان كردووە بۆ دەرەوەی عێراق: زیاتر لە 100 هەزار كەس * ژمارەی ئێزدییە رفێندراوەكان: 6417 كەس، 3548 نێر، 2869 نێر * ژمارەی ئەو ئێزدییانەی لە دەستی داعش رزگاركراون: 3451 كەس، 1178 ژن، 337 پیاو، 1010 منداڵی كچ، 926 منداڵی كوڕ * ژمارەی ئەو رفێندراوانەی ئازادنەكراون: 2966، 1360مێ‌، 1606 نێر. رێكخراوی دەوڵەتی ئیسلامی "داعش" 3ی ئابی 2014 هێرشیكردە سەر قەزای شەنگال‌و شارۆچكە‌و گوندەكانی دەوروبەری‌و تاوانی كۆمەڵكوژی دژ بە ئێزدییەكان ئەنجامدا‌و ژنان و كچان‌و منداڵانانی ئەو كەمایەتییە ئاینییەیان كردە كۆیلە‌و سەبایا و لە بازاڕەكانی رەقەدا كڕین‌و فرۆشتنیان پێوەكردنن و كردنیانە كۆیلەی سێكسی.

وەرگێڕانی : نامیق رەسوڵ جارێكی تر سەرلەنوێ‌ بیرۆكەی پۆلێنكردنیرێكخراوی ئیخوان موسلمین وەك رێكخراوێكی تیرۆریستی لە لایەن ئەمریكاوە سەریهەڵدایەوە، ئەوەش دوای لێدوانەكانی سارە ساندەرز, وتەبێژی كۆشكی سپی كە رایگەیاند دۆناڵد ترەمپ، سەرۆكی ئەمریكا ئەو پرسە تاوتوێدەكات. ساندەرز ئاشكراشیكرد، ترەمپ ئەو پرسە لە نێو تیمەكەی بۆ ئاسایشی نەتەوەیی تاوتوێدەكات، هەروەك چۆن لەگەڵ سەركردەی ئەو وڵاتانەشدا گفتوگۆی لە بارەیەوە كردووە كە هەمان نیگەرانی ئەویان بەرامبەر ئیخوان موسلمین هەیە. رۆژنامەی " نیویۆرك تایمز" یەكەمین میدیابوو كە ئەو هەواڵەی گواستەوە, رۆژنامەكە لە راپۆرتێكیدا ئاماژەی بەوەداوە ئیدارەی ترەمپ, جۆن بۆڵتۆن راوێژكاری ئاسایشی نەتەوەیی‌و ژمارەیەك دیپلۆماتكارێكی تری راسپاردووە چەند رێگایەك پێشنیازبكەن بۆ سەپاندنی سزا بەسەر ئەو رێكخراوەدا. ئەم پەرەسەندنە لە دوای كۆبوونەوەی دۆناڵد ترەمپ‌و عەبدولفەتاح سیسی هات كە نۆی ئەم مانگە ئەنجامدرا، بەڵام گفتوگۆ دەربارەی پۆلێنكردنی ئیخوان وەك رێكخراوێكی تیرۆریستی، بابەتێكی نوێ نیە، ترەمپ ساڵی 2016 لەمیانی بانگەشەی هەڵبژاردنی سەرۆكایەتیدا خستیەڕوو، هەروەها جارێكی تر لە دوای هەڵبژاردنەكان‌و لە ساڵی 2017 گفتوگۆی لێكرایەوە, لەلایەن چەند ئەندامێكی حكومەتەكەی ترەمپەوە، ئەوەش بەوتەی وەلید فارس راوێژكاری پێشووی كەمپەینی بانگەشەی دۆناڵد ترەمپ كە قسەی بۆ كەناڵی " ئەلحوڕە " كردووە. ئیدارەی ترەمپ ئیخوان دەخاتە لیستی رێكخراوی تیرۆریستییەكانەوە؟ وەلید فارس, راوێژكاری پێشووی كەمپەینی بانگەشەی دۆناڵد ترەمپ دەڵێت ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوەیی ئەمریكا بە سەرۆكایەتی جۆن بۆڵتۆن، هەروەها مایك پۆمپیۆ وەزیری دەرەوە هاوڕان لەسەر ئەوەی ئیخوان بخرێتە لیستی رێكخراوە تیرۆریستییەكانەوە. بەڵام بە باوەڕی وەلید فارس، ناساندنی ئیخوان وەك رێكخراوێكی تیرۆریستی رووبەڕووی دژایەتی دەبێتەوە لەلایەن " بەشێك لە بیرۆكراتی" نێو ئیدارەكەی ترەمپەوە لەبەر چەند هۆكارێكی جیاواز، لەوانە زەحمەتی پۆلێنكردنی ئەو رێكخراوە وەك رێكخراوێكی تیرۆریستی, چونكە رێكخراوێكی بەرفراوان‌و نێودەوڵەتییە‌و" بەشێك لەو رێكخراوە تێوەگلاوە لە كارو رێكخراوی جیهادییە, دەكرێت بسەلمێندرێت، بەڵام بەشێكی تریش لە كەسایەتییەكانی ئەندامن لە حزبە سیاسییەكاندا". ئەو راوێژكارەی پێشووی كەمپەینی ترەمپ ئاماژە بۆئەوەشدەكات كە " پاشماوەی ئۆباما" ش لە ئیدارەی ئەمریكیدا دژایەتی دەكەن‌و ئەوان بیروبۆچونیان بەجۆرێكە كە دەتوانرێت ئیخوان لەدژی ئیسلامییە زیاتر توندڕەوەكاندا بەكاربهێنرێت، بەڵام ئەو دید‌و بۆچوونەوە لەگەڵ كاتدا نەماوەو وەلید فارس جەختدەكاتەوە بڕیارەكە ئەگەر بدرێت لەناو چوارچێوەی دەسەڵاتی جێبەجێكردندا دەدرێت. بە تیرۆریست ناساندنی ئیخوان چی دەگەیەنێت؟ لە كاتێكدا ئەگەر واشنتۆن ئیخوانی خستە لیستی رێكخراوە تیرۆریستییەكانەوە, ئەوا دەستبەجێ‌ دەبێتە ئامانجی سزا‌و كۆت‌و بەندەكانی ئەمریكا لە ناویشیاندا قەدەغەكردنی گەشت‌و كۆت‌و بەندەكانی سەر چالاكی ئابوریی. هەروەها ئەو بڕیارە هاوكاریكردنی مادی رێكخراوەكە لەلایەن ئەمریكییەكانەوە بە تاوان دادەنێت‌و هەموو مامەڵكردنێكی بانكی‌و دارایی لەگەڵ ئەو رێكخراوەدا قەدەغەدەكات، جگە لەوەی رێگە بەو كەسانە نادرێت بێنە ئەمریكاوە كە پەیوەندیان لەگەڵ ئیخواندا هەیە‌و ئاسانكاریش دەكات بۆ دیپۆرتكردنەوەی ئەو كۆچبەرانەی كە كار بۆ ئیخوان‌و بەرژەوەندی ئەو رێكخراوە دەكەن. رێكخراوی ئیخوان موسلمین كە ساڵی 1928 لەلایەن حەسەن بەنناوە لە میسر دامەزرێندراوە، دەوڵەتانی وەك روسیا‌و میسر و ئیمارات بە رێكخراوێكی تیرۆیستیان داناوەو مامەڵەكردنیان لەگەڵیدا بە تاوان داناوە. تۆم حەرب، ئەندامی گروپی خۆرهەڵاتی ناوەڕاستی پاڵپشتی دۆناڵد ترەمپ لە لێدوانێكیدا بۆ ماڵپەڕی كەناڵی " ئەلحوڕە" دەڵێت ئەگەر بڕیارەكە بدرێت، ئەوا گورزێكی كوشندە دەبێت نەك بۆ ئیخوان بە تەنها بەڵكو بۆ هەموو جوڵانەوە‌و دامەزراوەكانی سەر بەو رێكخراوە. حەرب باوەڕیشی وایە كە بڕیاری پۆلێنكردنی ئیخوان موسلمین وەك رێكخراوێكی تیرۆریستی چالاكی‌و رۆڵی ئابوریی ئەو رێكخراوە ناهێڵێت. بڕیارەكە چی لێدەكەوێتەوە؟ رۆژنامەی نیویۆرك تایمز ئاشكرایكردووەپێشنیازێك لە نێو ئیدارەی ئەمریكادا كراوە بۆئەوەی تەنها لقی میسری  ئیخوان موسلمین بخرێتە لیستی تیرۆرەوە، بۆئەوەی ئەمریكا خۆی بەدووربگرێت لە روودانی كێشەی دیپلۆماتی لەگەڵ وڵاتی تردا كە ئەو رێكخراوە بە تیرۆریست دانانێن. بەڵام كیلیان كونوای راوێژكاری دۆناڵد ترەمپ دەڵێت: ئیدارەی ئەمریكا هیچ مەترسییەكی دەربارەی  كێشەی دیپلۆماتی‌و سیاسی نیە كە لە ئەنجامی بە تیرۆریست ناساندنی ئیخوانەوە سەرهەڵبدات. هەروەها تۆنی بەدران، توێژەر لە دامەزراوەی بەرگری لە دیموكراتییەكان لە واشنتۆن دەڵێت:" ئەگەر بڕیارەكە بەشێوەیەكی گشتگیر بەسەر ئیخوان موسلمین یان لقێكی دیاریكراویدا پیادەبكرێت، ئەوا كێشە‌و ئاستەنگی لێدەكەوێتەوە". بەدران دەشڵێت:" جیاوازی هەیە لە نێوان لقەكانی رێكخراوی ئیخوان موسلمین لە جیهاندا، لە غەززە گروپگەلێكی تیرۆریستی هەن پەیوەندییان بە پارەداركردنی تیرۆرەوە هەیە وەك بزوتنەوەی حەماس، بەڵام لە شوێنی تر قورسە پێناسەی یاسایی تیرۆر بەسەر لقەكانی ئیخواندا بسەپێنرێت". عەبدولڕەحمان یوسف، رۆژنامەنوسی شارەزا لە بزوتنەوە‌و جوڵانەوە ئیسلامییەكانیش دەڵێت: دەرەنجامەكانی ئەو جۆرە بڕیارە لەوانەیە چەند ئەندامێكی رێكخراوەكەش بگرێتەوە كە لێی دووركەوتونەتەوە، چونكە هەندێك دەوڵەتی عەرەبی هێشتا ئەو كەسانە وەك ئەندامی سەر بە ئیخوان هەژماردەكەن". ئەو رۆژنامەنوسە ئاماژە بەوەشدەكات كە ژمارەیەكی زۆر كەس هەن لەسەر ئیخوان ئەژماردەكرێن‌و لە هەندێك وڵاتی عەرەبیدا لە پۆستی گشتیدان.