راپۆرتی: درەو میدیا  لەكۆتایدا بەرهەم ساڵح یارییەكەی بردەوە و هەموو ئەو بۆمبە چێندراوانەی پارتی و شەخسی بارزانی لەلایەك و، ژمارەیەك كەسایەتی خاوەن پێگە لەناو یەكێتی و لەماڵباتی تاڵەبانی بۆیان چاندبوو، تەقاندەوەو نەیانتوانی ڕێگەی گەیشتن بەكۆشكی سەلامی لێتێك بدەن و، ئەزمونی ساڵی 2014ی، لەگەڵ دووبارە بكەنەوە، ئەمجارە ئەو لەنەیارەكانی  لێزانانەتر یاری خۆی كرد و بەو ڕێگایەدا نەڕۆیشتەوە كە پێشتر تاقیكردبوەوە. ئەو، چوار ساڵ لەمەوپێش چانسی خۆی لەناو زۆرینەی كوردا بۆ گەیشتن بە كۆشكی سەلام تاقیكردەوە، بەڵام نەیانهێشت پێی تێبخات، بۆیە لەم گەڕەدا كە بەدوا هەلی دەزانیی، بڕیاریدا بە هەر نرخێك بێت خۆی نەداتە دەست كورد و، لەڕێی زۆرینەی شیعەو سوننەوە بەختی خۆی بخوێنێتەوە. بەرهەم ساڵح بۆ گەیشتن بە كۆشكی سەلام باجێكی قورسیدا، كە ڕەنگە وەك سێبەری خۆی تا لە ژیاندابێت لێینەبێتەوە، ئەو حزبێكی دامەزراندو كەوتە ڕكابەریكردنی زۆرێك لە هاوڕێ و هاوخەباتەكانی، خۆشی لەو مێژووە دورودرێژەش بێبەری كرد كە لەگەڵیان بەسەری بردبوو، بەڵام كە گەیشتە ئەو بڕوایەی ئەو ڕێگایە نایگەیەنێتە ئامانجە گەورەكەی، ئەمجارەیان بێ ئاوڕدانەوە هاوڕێ تازەكانی بەجێهێشت و بەچاوی نوقاو و گوێیەكی قورسەوە، ڕێگایەكی پڕ لەتانەو تەشەری گرتەبەر و جارێكی تر بەرەو ئامانجە لەمێژینەكەی كەوتەڕێ‌. ئەوەی بەرهەم ساڵح كردی بەهەموو پێوەریك بێ‌ پێشینەبووە، چونكە تائێستا نەبیستراوە  سەرۆكی حزبێك حزبەكەی بەجێبهێڵێت و بچێتە ناو حزبێكی ترەوە، لەكاتێكدا عورف و كلتوری سیاسی باو ئەوەیە ئەندامانی حزب بچنە ناو حزبێكی ترەوە، بەڵام ئەو ئەم عورفەی تێكشاندو مۆدلێكی نوێی لەسەنگەرگواستنەوەی سیاسی داهێنا. دواجار بەرهەم ساڵح بەئاواتەكەی گەیشت، بۆ چوارساڵی داهاتوو لەسەر ئەو كورسییە دادەنیشیت كە پێشتر تاڵەبانی لەسەر دانیشتووە، لەگەڵ ئەوەی یار و نەیار كۆكن كە بەرهەم ساڵح شایستەترین كەسە بۆ دانیشتن لەسەر ئەوكورسییە، بەوپێیەی پیاوێكی لێهاتوو و خاوەن ئەزمونێكی سیاسی باش و ناسراوە لەسەركۆی ئاستەكان و بۆ ناوبانگی كوردیش گرنگە  سیاسییەكی وەك ئەو نوێنەرایەتی كورد لەسەر ئاستی عێراق و هەم نوێنەرایەتی عێراقیش بكات لەسەر ئاستی جیهان، بەڵام هیچكام لەمانە شەفاعەتی ئەوەی بۆناكات چاپۆشی لەو ڕێگایە بكرێت كە بۆ گەیشتن بەكۆشكی سەلام گرتیەبەر. زۆرێك لەنەیارەكانی بەرهەم ساڵح دەڵێن، ئەو جگە لەوەی "هاوڕێی نیوە ڕێگا"و پیاوێكی بەرژوەندخواز و ساحێبی قسەو بەڵێنی خۆی نەبوو، ئاوێكی خراپیشی ڕشت و دەرگایەكی بێپێشینەی بۆ سەنگەرگواستنەوە كردەوە، پاشگەزبونەوەی لەپەیمان و بەڵێن كردە مەسەلەیەكی ئاسایی و، بەچۆڵكردنی بەرەی هێزە نەیارەكانی یەكێتی و پارتی جۆرێك لە نائومێدیشی لەناو خەڵك دروستكرد كە كاریگەریی لەسەر چەندئاست داناوە، هەر لاوازبونی متمانەی هاوڵاتیان بەسیاسییەكانەوە، تا دەگاتە نائومێدكردنیان لە سندوقەكانی دەنگدان و پرۆسەی دیموكراسی لە هەرێمی كوردستان. لەمڕوەوە زۆرێك بەرهەم ساڵح بەنمونەی سیاسییەك وەسفدەكەن كە بۆ پۆست و پلەو پایەو ناوبانگ دەژی بێگوێدانە ئەو ڕێگایەی دەیەگەیەنێتە ئەو ئامانجە وەك ئەو وتە سیاسییەی كە دەڵێت" گەیشتن بەئامانج پاساوە بۆ هەر ڕێگایەك كە بگیرێتەبەر" لەكاتێكدا وەك دەوترێت، سیاسی دەبێت بۆ سیاسەت بژی و سیاسەتیش بۆ چاكەی گشتی بكات، نەك بەرژوەندی شەخسی. لەبەرامبەر ئەم ڕایەدا كە ماوەیەكی زۆر ڕەواجێكی گەورەی پێدرا، لەزۆرێك لە میدیاكان و تۆڕەكانی كۆمەڵایەتیدا، ڕایەكی تر پێیوایە، ئەوەی لەسەر بەرهەم ساڵح دەوترێت قسەكردنە لەسەر دیوێكی وێنە ڕاستەقینەكە، دیوەكەی تری ئەوەیە بەرلەوەی خەڵك لە بەرهەم ساڵح بێئومێدبێت، ئەو لەو حزبە سیاسییانە بێومێد بوو كە سیاسەتی لەگەڵ دەكردن (هێزە ناڕازییەكان)، ئەوان نەئامادەبوون لەگەڵیدا بایكۆتی پرۆسەی سیاسی بكەن و، نە ئامادەشبوون بیكەنە كاندیدی خۆیان بۆ پۆستی سەرۆك كۆماری عێراق، نە متمانەشیان پێەدەكرد، لەكاتێكدا ئەو دەستبەرداری پۆستی جێگری سكرتێی گشتی یەكێتی و هەموو ئیمتیازاتەكانی حزبەكەی ببوو و ڕێگایەكی سەختی گرتبووە بەر.

( درەو میدیا): بەپێی ئەنجامی ( 95%)ی دەنگەكانی هەڵبژاردنی 30ی ئەیلولی 2018ی پەرلەمانی كوردستان: پارتی دیموكراتی كوردستان ( 660 هەزار ) دەنگی بەدەستهێناوە بەرێژەی 45% یەكێتی نیشتیمانی كوردستان ( 280 هەزار ) دەنگی بەدەستهێناوە بەرێژەی 19% بزوتنەوەی گۆڕان ( 180 هەزار) دەنگی بەدەستهێناوە بەرێژەی 12% نەوەی نوێ ( 125 هەزار ) دەنگی بەدەستهێناوە بەرێژەی 8.5% كۆمەڵی ئیسلامی كوردستان ( 105 ) هەزار دەنگی بەدەستهێناوە بەرێژەی 7% یەگرتووی ئیسلامی كوردستان ( 80 هەزار ) دەنگی بەدەستهێناوە بەرێژەی 5.5%  

( درەو میدیا): نوێنەرەكانی بزوتنەوەی گۆڕان لەپەرلەمانی عێراق كۆتایی بەبایكۆتی دانیشتنەكان دێنن و سوێندی یاسای دەخۆن. كاوە محەمەد كاندیدی دەرچوی بزوتنەوەی گۆڕان لەپەرلەمانی عێراق لەكۆنگرەیەكی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند: پێشتر بەبڕیاڕی بزوتنەوەكەیان بایكۆتی دانیشتنی پەرلەمانی عێراقیان كردووە وەك ڕێزێك بۆ دەنگدەرەكانیان لە پای  ئەو ساختەكارییە زۆرەی لەهەڵبژاردنی ١٢ی ئایاردا لێیانكرا و، ئێستاش بەبڕیاڕی بزوتنەوەكە گەڕاونەتەوە بەغداد و كۆتاییان بەبایكۆت هێناوە و سوێندی یاسای دەخۆن. كاوە محەمەد ئەو دەنگۆیانەشی ڕەتكردەوە كە خۆیان یەكلاكردبێتەوە بۆ دەنگدان بەیەكێك لەكاندیدەكان و وتی: بزوتنەوەكەیان سەرپشكی كردوون لەوەی دەنگ بەچی كاندیدێك دەدەن.  

(درەو میدیا): بڕیارە پاشنیوەڕۆی ئەمڕۆ پەرلەمانی عێراق دانیشتنێكی یەكلاكەرەوە بۆ هەڵبژاردنی سەرۆكێكی نوێ‌ بۆ عێراق ڕێكبخات، ئەوەش دوای شكستهێنانی دانیشتنی شەوی ڕابردووی پەرلەمان كە بەهۆی نەبونی نیسایی یاساییەوە دانیشتنەكە بۆ ئەمڕۆ دواخرا. بەپێی دەستوری عێراق ، سبەی 3ی تشرینی یەكەم دوا وادەی دەستورییە بۆ هەڵبژاردنی سەرۆك كۆماری عێراق، بەوپێیەی كە خولی نوێی پەرلەمان ڕۆژی 3 ئەیلول یەكەم دانیشتنی گرێداوە. زانا ڕۆستایی یاساناس و پەرلەمانتاری خولی پێشوی پەرلەمانی عێراق لەلێدوانێكی تایبەتدا بە(درەومیدیا)ی، ڕاگەیاند: ئەگەر پەرلەمان نەتوانێت لەوادەی دیاریكراوی خۆیدا پۆستی سەرۆك كۆماری عێراق یەكلابكاتەوەو كاندیدێك بۆ ئەو پۆستە هەڵبژێرێت، ئەوا جارێكی تر دەستوری عێراق ڕووبەڕووی پێشێلكاری ڕوون دەبێتەوە.  لە وەڵامی پرسیارێكی (درەو میدیا)دا، لەبارەی ئەگەری شكستهێنانی پەرلەمان لە هەڵبژاردنی سەرۆك كۆمار و كۆتاییهاتنی وادەی دەستوری بۆ هەڵبژاردنی سەرۆك، پەرلەمان ناچار نابێت خۆی هەڵبوەشێنێتەوە، ڕۆستایی وتی: پەرلەمان ناچار نابێت خۆی هەڵبوەشێنێتەوە چونكە دەستەی سەرۆكایەتی خۆی هەڵبژاردووە. سەبارەت بەدەرچەی یاسای ئەو دۆخەش، زانا ڕۆستایی ڕاگەیاند: تاكە چارەسەر ئەوەیە پەرلەمان دانیشتنەكەی بەكراوەیی بهێڵێتەوە و هەركات دانیشتنی پەرلەمانی عێراق ڕێكخرا لەسەر بنەمای هەمان دانیشتنی پێشوو وەك ئەوەی لە هەمان ڕێككەوتدا بێت و بەرنامەی كارەكانی بەڕێوەبەرێت.  ئامادەكارییەكان بۆ ئەو كۆبوونەوە یەكلاكەرەوەی پەرلەمانی عێراق لە كاتێكدایە، تائەم ساتە یەكێتی و پارتی كاندیدی جیایان هەیە بۆ پۆستی سەرۆك كۆمار .  لە تازەترین پێشهاتیشدا، ئەمڕۆ نوسینگەی بەرهەم ساڵح كاندیدی یەكێتی نیشتمانی كوردستان بۆ پۆستی سەرۆك كۆمار ڕەتیكردۆتەوە كە لە كێبڕكێی بەدەستهێنانی ئەو پۆستە كشابێتەوە.  لەگەڵ ئەوەی هەریەك لە پارتی و یەكێتی ئاماژە بەچانسی كاندیدەكەی خۆیان دەكەن بۆ بەدەستهێنانی پۆستی سەرۆك كۆمار، بەپێی ئەو زانیارییانەی (درەو میدیا) لەزیاد لە سەرچاوەیەكی عێراقییەوە دەستیكەتووە، بەرهەم ساڵح زۆرترین چانسی هەیە بۆ بەدەستهێنانی پۆستی سەرۆك كۆمار،  بەڕای ئەوان (یەكێتی وەك و هێز و بەرهەم ساڵح) یش، وەكو كەسایەتیەكی دیار كە لە ناوەندە سیاسەكانی عێراقدا ناسراوە و ئەزمونی هەیە، بەبەراورد بە(پارتی وەكو حزب و فوئاد حسێن وەك كاندیدی بارزانی) لەپێشتر و خوازراوترن، جگە لەڕۆڵی هاوكێشە ئیقلیمییەكان و بەتایبەت ئێران و ئەمریكا كە پێدەچێت هەردوولایان لەسەر بەرهەم ساڵح بۆ وەرگرتنی ئەو پۆستە كۆكبن.     

راپۆرت: فازل حەمەڕەفعەت جوڵانەوەی نەوەی نوێ وەكو یەكەم لایەنی بەشداربووی هەڵبژاردنی 30ی ئەیلولی پەرلەمانی كوردستان بڕیاریدا كاندیدە دەرچووەكانی نەنێرێتە پەرلەمان، ئەگەر ئەنجامەكانی هەڵبژاردن بەشێوەی ئێستا بمێننەوە. بەپێی ئەنجامە بەراییەكانی هەڵبژاردن، نەوەی نوێ كە یەكەمجارە بەشداری هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان دەكات، لەنێوان (8 بۆ 9) كورسی بردوەتەوە. لەدوای بڕیارەكەی جوڵانەوەی نەوەی نوێ بۆ بایكۆتكردنی پەرلەمان، پرسیار لەسەر ئەوە دروستبووە ئەگەر نەوەی نوێ كاندیدە دەرچووەكانی نەنێرێتە پەرلەمان، شوێنەكانیان بە بەتاڵی دەمێنێتەوە یاخود بە كاندیدی تر پڕ دەكرێنەوە؟ (درەو میدیا) بە پشتبەستن بە یاسای هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان ژمارە (1)ی ساڵی 1992 كە حەوت جار هەمواركراوە، وەڵامی ئەم پرسیارە بۆ خوێنەرەكانی رۆشن دەكاتەوە. ئەندامێتی پەرلەمان چۆن كۆتایی دێت ؟ بەر لەوەی وەڵامی ئەو پرسیارە بدرێتەوە كورسییە بەتاڵەكان چۆن پڕدەكرێتەوە، گرنگە خوێنەر بزانێت لە بنەڕەتەوە، كاندیدی دەرچوو یاخود پەرلەمانتار چۆن ئەندامێتی لەدەستدەدات؟ بەپێی ماددەی (43)ی یاسای هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان لە یەكێك لەم حاڵەتانەدا ئەندامێتی پەرلەمان كۆتایی دێت: 1-    كۆتاییهاتنی ماوەی یاسایی پەرلەمان یان هەڵوەشاندنەوەی. 2-    وازهێنانی ئەندام، لە رۆژی قبوڵكردنی لەلایەن پەرلەمانەوە بەزۆرینەی دەنگ كاری پێدەكرێت. 3-    ئەگەر یەكێك لە مەرجەكانی پاڵاوتنی بۆ ئەندامێتی پەرلەمان تێدا نەبوو، پەرلەمانیش بەزۆرینەی دوو لەسەر سێی دەنگی ئەندامە ئامادەبووەكانی بڕیاری لەسەر بدات. 4-    ئامادەنەبوونی ئەندام لە سێ دانیشتنی لەسەریەك بەبێ عوزری مەشروع. 5-    مردنی ئەندام پەرلەمان. ئەوەی لەم یاسایەدا كاندیدە دەرچووەكانی نەوەی نوێ دەگرێتەوە خاڵی (4)ە كە دەڵێ" ئامادەنەبوونی ئەندام لە سێ دانیشتنی لەسەریەك بەبێ عوزری مەشروع" واتە بەپێی ئەم بڕگەیە ئەگەر كاندیدە دەرچووەكانی نەوەی نوێ لە سێ دانیشتن ئامادە نەبن، ئەندامێتی لەدەستدەدەن. مەترسییەك لەسەر نەوەی نوێ ؟ لەبارەی پڕكردنەوەی كورسییە بەتاڵەكان، یاسای هەڵبژاردنی كوردستان ئاماژەی بە چەند حاڵەتێك كردووە. ماددەی (64)ی یاسای هەڵبژاردن دەڵێ" لەحاڵەتی بەتاڵمانی هەر كورسییەك، ئەوا لەلایەن پاڵێوراوانی ئەو قەوارەیەی خاوەن كورسییەكەیە پڕدەكرێتەوە، ئەویش بەبەخشینی بەو پاڵێوراوەی زۆرترین دەنگی بەدەستهێناوە، وە لە حاڵەتی یەكسانبوونی دەنگەكانی پاڵێوراواندا ئەوا پڕكردنەوەی كورسییە بەتاڵەكە بەگوێرەی ئەولەویەتی ریزبەندی ناوەكان لە لیستە بنەڕەتییەكەوە دەبێت". بەپێی ئەم یاسایە ئەگەر كاندیدە دەرچووەكانی نەوەی نوێ لەسەر بڕیاری جوڵانەوەكەیان هیچ یەكێكیان ئامادە نەبوون بچنە ناو پەرلەمان و كورسییەكەیان پڕبكەنەوە، بەئەندامێكی تری لیستەكەی خۆیان پڕدەكرێتەوە. رەنگە ئەمە كێشە بۆ نەوەی نوێ دروستبكات، چونكە ئەگەر كەسێك لەو كاندیدانەی كە دەرنەچوون، بەڵام دەنگی پێویستیان هەیە پەیوەست نەبن بە بڕیاری جوڵانەوەكەیانەوە دەتوانن كورسی هاوڕێ دەرچووەكانیان لە پەرلەمان پڕبكەنەوە. كورسییەكانی نەوەی نوێ بە كێ دەدرێن ؟ لە حاڵەتێكدا ئەگەر هیچ یەكێك لە كاندیدە دەرچووەكانی نەوەی نوێ و ئەو كاندیدانەش كە دەرنەچوون بەڵام دەنگی پێویستیان هێناوە، ئامادەنەبوون بچنە پەرلەمان، ئەوكات بەپێی ماددەی (62)ی یاسای هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان كورسییەكانی نەوەی نوێ دەدرێت بە كاندیدی لایەنە براوەكانی تر. دەقی ماددەی (62)ی یاسای هەڵبژاردن لە بڕگەی سێیەمدا دەڵێ" ئەگەر كورسییە بەتاڵەكە هی لیستێك بوو كە پاڵێوراوی نەمابێ، ئەوا كورسییەكە بۆ پاڵێوراوێكی دیكە لە قەوارەیەكی سیاسی دیكە تەرخاندەكرێت كە كەمترین رادەی ژمارەی ئەو دەنگانەی بەدەستهێناوە كە بۆ پڕكردنەوەی كورسییەك پێویستە، بەپێچەوانەش كورسییەكە بەبەتاڵی دەمێنێتەوە". 90 رۆژەكە پڕكردنەوەی یان نەكردنەوەی كورسییەكانی جوڵانەوەی نەوەی نوێ پرۆسەكەیە كە ماوەی (90) رۆژ واتە سێ مانگ دەخایەنێت، بڕگەی پێنجەمی ماددەی (62)ی یاسای هەڵبژادن دەڵێ" لەحاڵەتی سوێندنەخواردنی پاڵێوراوی هەڵبژێردراو بۆ پەرلەمان لەماوەی دیاریكراودا بەبێ هیچ هۆیەكی رەوا، ئەوا دوای (90) رۆژ، ناوبراو مافی ئەندامێتی نامێنێ و پاڵێوراوێكی دیكە بەپێی یاسا شوێنی دەگرێتەوە". واتە بەپێی یاسای هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان، ئەگەر كاندیدە دەرچووەكانی نەوەی نوێ بایكۆتی پەرلەمان بكەن، بەپێی یاسا دەبێت سەرەتا شوێنەكانیان بە كاندید لە هەمان لیستی خۆیان پڕبكرێتەوە، ئەگەر ئەم هەنگاوە سەركەوتوو نەبوو، كورسییەكانیان دەدرێت بە كاندیدی لایەنە براوەكانی تر.

(درەو میدیا): (درەو میدیا) لە چەند سەرچاوەیەكەوە ناوی بەشیك لە كاندیدە دەرچوەكانی پارتی دیموكراتی كوردستانی دەست كەوتووە كە بەپێی ئەنجامی بەرایی هەڵبژاردن دەنگی زۆریان هێناوەو چانسی سەركەوتنیان هەیە بۆ پەرلەمانی كوردستان. لە هەڵبژاردنی ساڵی 2013دا پارتی 38 كورسی پەرلەمانی كوردستان هەبووەو لە هەڵبژاردنی 30 یئەیلولیشدا پێشبینی بەدەسهێنانی ( 42 بۆ 44 ) كورسی هەیە   ناوی ئەو كاندیدانەی پارتی كە چانسی سەركەوتنیان هەیە: 1-    هێمن هەورامی  زیاتر لە 60 هەزار دەنگی بەدەستهێناوە و پلەی دووەمی ئاستی كوردستانی بەدەستهێناوە  2-    جەلال پەرێشان  3-    هێڤیدار ئەحمەد 4-    پێشەوا هەورامی  5-    ئومێد خۆشناو  6-    شەعبان عەلی شەعبان  7-    ڤالا فەرید  8-    لیزا فەلەكەدین  9-    سەروان هەركی 

( درەو میدیا): لە كۆنفرانسێكی رۆژنامەوانیدا شاسوار عەبدولواحید سەرۆكی جوڵانەوەی نەوەی نوێ رایگەیاند:  ئەگەر ئەنجامەكان بەم شێوەیە بێت جوڵانەوەی نەوەی نوێ بەشداری خولی پێنجەمی پەرلەمانی كوردستان ناكات. سەرۆكی جوڵانەوەی نەوەی نوێ ئاماژەی بەوەشدا :" لەمەودا قۆناغێكی نوێ دەستپێدەكەین، لە شەقام و هەر جێیەك بێت لەگەڵ خەڵكداین و خۆپیشاندان دەكەین و دوكان و بازاڕ دادەخەین". شاسوار عەبدولواحید ئاماژەی بەوەشكرد: ناكرێت یەكێتی و پارتی بە ئارەزووی خۆیان كورسی ببەخشتنەوە، هەر لایەنێكیش بەشداری بكات لە پەرلەمانێكی لە مشێوەیە، شەرعییەت دەدات بەو پرۆسەیە.  

(دەرومیدیا): بزوتنەوەی گۆڕان لە پرسی دەنگدان بە كاندیدی سەرۆك كۆمار، نوێنەرەكانی لە پەرلەمانی عێراق سەرپشك دەكات. بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، ئەمشەو كاندیدە دەرچووەكانی بزوتنەوەی گۆڕان لە پەرلەمانی عێراق دەگەنە بەغداد و بۆ یەكەمجار بەشداری لەدانیشتنی پەرلەمان دەكەن و سوێندی یاسایی دەخۆن.   لە لێدوانێكی تایبەتدا بۆ (درەومیدیا)، بەهار مەحمود كاندیدی دەرچووی بزوتنەوەی گۆڕان بۆ پەرلەمانی عێراق ئاشكرایكرد، بزوتنەوەكەیان لە پرسی دەنگدان بە كاندیدەكانی سەرۆك كۆمار سەرپشكی كردوون دەنگ بە كام كاندیدە دەدەن. بڕیارە كاتژمیری 8ی ئەمشەو پەرلەمانی عێراق بۆ هەڵبژاردنی سەرۆك كۆماری عێراق كۆببێتەوە، 24 كەس خۆیان كاندیدكردووە بۆ پۆستی سەرۆك كۆمار، یەكێتی بەرهەم ساڵح و پارتی فوئاد حسێنی بۆ ئەو پۆستە كاندیدكردووە. بەهار مەحمود لەوەڵامی پرسیارێكی (درەو میدیا) سەبارەت بەوەی نوێنەرەكانی گۆڕان دەنگ بە كاندیدەكەی یەكێتی یاخود ئەوەی پارتی دەدەن، وتی:" دەنگدان بەشێوەیەكی نهێنی بەڕێوەدەچێت، بۆیە ئێمەبەمافی خۆمانی دەزانین ئاشكرای نەكەین دەنگ بەكام كاندیدە دەدەین". ئەمە لەكاتێكدایە، سەرچاوەیەكی ئاگادار لە پەرلەمانی عێراق بە (درەومیدیا)ی، ڕاگەیاند، كاندیدە دەرچووەكانی بزوتنەوەی گۆڕان بەشداریدەكەن لە پرۆسەی دەنگدان بە سەرۆك كۆمارو دەنگ بە (فوئاد حسێن)ی كاندیدی پارتی دیموكراتی كوردستان دەدەن. بەوتەی سەرچاوەكە، بزوتنەوەی گۆڕان چاوەڕوانە لەبەرامبەر دەنگدانی بە كاندیدەكەی پارتی، وەزارەتێك لە كابینەی نوێی حكومەتی عێراق وەربگرێت.    

(درەو میدیا): (درەو میدیا) لە چەند سەرچاوەیەكەوە لەناو یەكێتی نیشتمانی كوردستان لیستی ناوی ئەو كاندیدانەی دەستكەوتووە، كە بەپێی ئەنجامی بەرایی هەڵبژاردن دەنگی زۆریان هێناوەو چانسی سەركەوتنیان هەیە بۆ پەرلەمانی كوردستان. لە هەڵبژاردنی ساڵی 2013دا یەكێتی بۆ جاری یەكەم دووچاری شكستێكی گەورە هات لەبەرامبەر بزوتنەوەی گۆڕان و لە هێزی دووەمی كوردستانەوە بوو بە هێزی سێیەم، بەڵام لە هەڵبژاردنی دوێنێدا یەكێتی جارێكی تر گەڕایەوە بۆ پلەی دووەم و بەپێی ئەنجامە بەراییەكان (21 بۆ 23) كورسی لە پەرلەمانی داهاتوودا دەبێت و بە زیاتر لە (10) كورسی لەپێش بزوتنەوەی گۆڕانەوەیە. ناوی ئەو كاندیدانەی یەكێتی كە چانسی سەركەوتنیان هەیە: 1-    قوباد تاڵەبانی، زیاتر لە 160 هەزار دەنگی بەدەستهێناوەو پلەی یەكەمی كاندیدەكانی گرتووە لەسەر ئاستی هەرێمی كوردستان 2-    بێگەرد تاڵەبانی  3-    رۆژانی حەمەرەش  4-    شادمانی مەلا حەسەن  5-    رێواز فایەق 6-    شیلان ئەشقی سورچی 7-    زیاد جەبار  

چاوپێكەوتنی: ئاراس فەتاح... ئاراس فەتاح نوسەر و ڕوناكبیری كورد لەوەڵامی پرسیارێكی "درەومیدیا"دا، هۆكارەكانی شكستی ئۆپۆزسیۆن و بایكۆتی سندوقەكانی هەڵبژاردن لەلایەن ڕێژەیەكی بەرچاوی هاوڵاتیان شیدەكاتەوە، لەبەر ڕۆشنایی دەركەوتنی ئەنجامە بەراییەكانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان.  دەتوانین بڵێین دوو تێڕوانین لەدوای دەرکەوتنی ئەنجامە بەراییەکانی ھەڵبژاردن ھەڵەن و لە داھاتوشدا پێویستە خوێندنەوەی عەقڵانیی نوێ بۆ قۆناغی دوای شکستی خەباتی پەرلەمانیی و مەدەنیی بکرێت. یەکەمیان ئەو بۆچوونەیە کە کۆمەڵگای ئێمە بە کۆمەڵگایەکی گەمژە و مەترسییدار دەزانێت، چونکە ڕای وایە سەرەڕای ھەموو بەدکاریی و ستەمگەریی ئەم دوو ھێزە سوڵتانییە، خەڵک ھەر دەنگ بە پارتیی ویەکێتی دەدەن. دووھەمیشیان بانگەشەکردن بوو بۆ بایکۆتکردن و وابزانیت کە بە بایکۆتی فەردیی دەتوانیت گۆڕانکاریی سیاسیی دروستبکەیت. بۆچوونی یەکەمیان لەبەر زیاد لە ھۆکارێک راست نییە، چونکە یەکێک لەو ھۆکارە سەرەکییانەی وادەکات پارتی و یەکێتی ھەمیشەبراوەی ھەڵبژاردنەکان بن، دروستکردنی ئەو مۆدێلەیە لە سیستەمی سوڵتانی کە ئەمڕۆ لە زانستە سیاسییەکاندا بە ڕژێمی دەسەڵاتگەریی ئینتیخابیی”Electoral Authoritarianism“ ناودێڕدەکرێت. واتە مۆدێلێک لە رژێمی دەسەڵاتگەرایی کە شانازیی بە بوونی ھەڵبژاردنەوە دەکات و خۆی وەک وڵاتێکی دیموکراسیی و فرەحیزبیی و دەرفەتیەکسان نماییشدەکات بۆئەوەی وێنەی راستەقینەی خۆی پێ ئارایشتبکات، بەڵام لە جەوھەردا خاوەنی ئۆپۆزیسیۆنێکی چەپێنراو و لاواز و بێھێزە. ئەم مۆدێلە تەنھا لە کوردستاندا بوونی نییە و لەداھێنانی پارتی و یەکێتییش نییە، بەڵکو ساڵانێکی درێژە بووە بە مۆدێلێکی مەترسییدار وەک لە ئەزموونی دەسەڵاتگەرایی ئینتیخابیی لە روسیای پوتین و زۆرینەی وڵاتانی پۆست کۆمۆنیست و پۆست کۆلۆنیالی ئەفریقا و ئاسیا و لە ئەمریکای لاتینیشدا دەیبینین.  ئاراس فەتاح: تۆ کە بەرپرسیارێتی ئۆپۆزیسۆنبوونت ھەڵبژارد، دەبێت خەونی سیاسیی و کۆمەڵایەتی وئابووریی گەورەت بۆ ئاییندەی کۆمەڵگاکەت ھەبێت، نەک دڵت بەوە خۆش بێت لە ھێزێکی گەورەی نیشتیمانییەوە ببیت بە ھێزێک کە تەنھا لە نێوەندی سلێمانیدا زۆرینەی دەنگەکان بھێنیت.   لەم سیستەمانەدا پارە و دەسەڵات و میدیا و لەشکر و ئاساییش و پۆلیس ھەمووی لەژێر دەستی حیزبی دەسەڵاتدار دان لەکاتی ھەڵبژاردنیشدا دەخرێنە خزمەتی حیزب و سەرۆکی قائیدەوە. بەشێوەیەکی سیستەماتییکیانەش پێش ھەڵبژاردن و لە سەعاتی کۆتایی پرۆسەی جیاکردنەوەی دەنگەکاندا ئامادەسازییکراوە کە لەرێگای فشار و ترساندن و ساختەکارییەکی رێکخراوانەوە ھەموو دەرئەنجامەکان قڵپبکرێنەوە بۆئەوەی حیزب و سەرۆکە دەسەڵاتدارەکان براوەی یەکەم بن.  لە ھەرێمی کوردستانیشدا سەرەڕای ئەوەی  لە پرۆسەی ھەڵبژاردندا دەرگیریی ھەمان مۆدێلی دەسەڵاتدارێتیی و پراکتیکی سیاسیی دەبینەوە، کێشەی ئۆپۆزیسیۆنێکیشمان ھەیە کە لەلایەک بەدەست دەیان گرفتی ناوخۆیی خۆی موبتەلابووە وەکو لەناو بزوتنەوەی گۆڕاندا دەیبینین و لەلایەکی ترەوە بەدەست شکستی دروستکردنی پڕۆژەیەکی سیاسیی نیشتیمانیی ھاوبەش و نەبوونی متمانە بەیەکتریی دەناڵێنێت. سەرەڕای ئەو ھەموو شکستە سیاسیی و ئابووریی و نیشتیمانییەی دەسەڵات لە ساڵانی رابردوو بەگشتیی و لە دوای ریفراندۆمیشەوە بەتایبەت، ئەم ئۆپۆزیسیۆنەی ھەرێم لەبەر گرفتی ناوخۆیی و بێمتمانەیی لەنێوانیاندا و نێرجسییەتێکی سیاسیی کوشندە، ھێندە لاواز و پەرتەوازە و بێئیرادە بوو، نەیتوانی مۆدێڵێکی نوێی خەباتی پەرلەمانیی بەرھەمبھێنێت کە بتوانێت ببێت بە ئەلتەرناتیڤ بۆ دەسەڵات و متمانەی دەنگدەر بگەڕێنێتەوە و ھیوایەکی نوێی بۆ بەرھەمبھێنێت، بۆئەوەی بایکۆتی ھەڵبژاردن نەکات. کێشەیەکی سەرەکیی تری ئەم ئۆپۆزیسیۆنە و بزوتنەوەی گۆڕانیش بەتایبەت ئەوەیە کە تاوەکو ئەمڕۆ ھەمیشە وەکو قەدەرکی سیاسیی مامەڵەی لەگەڵ بێڕێزییکردن لە دەنگدەرەکانی و ساختەکاریی و دۆڕانی خۆی لە ھەڵبژاردندا کردووە.  ئاراس فەتاح: ھەڵەی تێڕوانینی دووھەمی دوای ئەم ھەڵبژاردنە پرسی بایکۆتکردنە. کردەی بایکۆتکردن کاتێک مانا و ھێزێکی دەبێت کە ببێت بە پرۆژەیەکی سیاسیی و کۆمەڵایەتیی ھەموو ھێزە رەخنەییەکانی دەرەوەی دەسەڵات، نەک پرۆژەی فەردییانەی دەنگدەری ناڕازیی و دڵشکاو و متمانەنەبوو بە ھەموو ھێزەکان. بزوتنەوەی گۆڕان وەکو گەورەترین ھێزی ئۆپۆزیسیۆن، لەدوای مردنی نەوشیروان مستەفاوە گرفتی شوناسی ھەیە، لەنێوان رادیکاڵییەتی گوتارەکانی و ئیفلیجیی و پراکماتیزمی سەرکردایەتییەکەی گیری خواردووە. لەمڕۆدا ھێزێک لەناو ئەم بزوتنەوەیەدایە کە لەبری ئەوەی درێژە بە سیاسەتی رادیکاڵی بزوتنەوەکە بدات و گوتار و نەخشەرێگای نوێ بۆ خەباتی سیاسیی و مەدەنیی دابڕێژێت، کەچی دەستکاریی رادیکالی رێکخراوەیی ئەم بزوتنەوەیە کردووە و تەنھا لەسەر گوتارە کۆنەکانی خۆی کڕکەوتووە و لەسەر خۆشەویستیی بۆ سەرۆکە کاریزمییە کۆچکردووەکەی دەژیی. ئەم ھێزە ماوەیەکی درێژە سیستەماتیکییانە کار لەسەر تەوریسکردن و بەکۆمپانیاکردنی ئەم بزوتنەوەیە دەکات و رازییە بە بچوکبوونەوەی ئەم بزوتنەوە سیاسییە گەورەیەی کۆمەڵگای ئێمە بەرامبەر بە وەچنگخستنی چەند کورسییەکی پەرلەمان. بزوتنەوەی گۆڕان لەمڕۆدا کڕکەوتووە لەسەر گوتارە کۆنەکانی و ھیچ پڕۆژە و خەونێکی سیاسیی گەورەی نەماوە کە گرنگترینیان دامەزراندنی حکومەتی ھاوڵاتیی و دەستکارییکردنی پەیوەندییەکانی دەسەڵات و گۆڕینی نەخشی سیاسیی و باڵانسی ھێز و شکستھێنان بوو بە پڕۆژەی تەوریسی سیاسیی لەناو ئەو سیستەمە سوڵتانییەی کە لە ھەرێمدا دروستکراوە. ئەم کڕکەوتنەش رێک دووبارەکردنەوەی ھەمان ئەزموونی شەرعییەتی شۆڕشگێڕانەیە کە دەسەڵات ساڵانێکە کاری لەسەر دەکات و تەنھا بە گوتارە کۆنەکانی خۆی دەژیی و وایدەزانی تا ئەبەد جەماوەرەکەی بۆی دڵسۆز دەبێت. تۆ کە بەرپرسیارێتی ئۆپۆزیسۆنبوونت ھەڵبژارد، دەبێت خەونی سیاسیی و کۆمەڵایەتی وئابووریی گەورەت بۆ ئاییندەی کۆمەڵگاکەت ھەبێت، نەک دڵت بەوە خۆش بێت لە ھێزێکی گەورەی نیشتیمانییەوە ببیت بە ھێزێک کە تەنھا لە نێوەندی سلێمانیدا زۆرینەی دەنگەکان بھێنیت. فاکت ئەوەیە کە سەرکردەکانی پێپشەوەو پشتەوەی ئەم بزوتنەوەیە لە قۆناغی دوای نەوشیروان مستەفاوە نەیانتوانی لە گرنگیی ئەم بزوتنەوەیە بۆ کۆمەڵگای ئێمە تێبگەن و گەشە بەو بەرنامە سیاسییە گرنگەی بدەن و وەڵامی عەقلانیی و رادیکالیشیان بۆ پێشھاتە نوێکان پێبێت و دوبارە ببنەوە بە ھێزی رووداودروستکەر لەبری ئەوەی دوای رووداوەکان بکەون. بزوتنەوەی گۆڕان سەرەڕای ئەوەی کە لە ھەردوو ئەزموونی حکومەتی ھەولێر و خەباتی پەرلەمانیی شکستی ھێناو نەیتوانی لە پرۆسەی سیاسیی بکشێتەوە و بیکات بە سەرمایەیەکی سیاسیی بۆ خۆی، لە ئەزموونی حکومەتی خۆجییەکەشی لە پارێزگای سلێمانیدا سەرکەوتوو نەبوو و نەیتوانی ھیچ مۆدێلێکی نوێ لە عەقڵییەتی حوکمڕانیی و سیاسەتی رۆشنبیریی و ئیداریی و شارسازییدا بە دەنگدەرانی پێشکەش بکات کە جیاوازبێت لە سەردەمی یەکێتی. خاڵێکی تر کە ھێز و توانای لەم بزوتنەوەیە بڕی و دڵەڕاوکێی لای خۆبەخشان و لایەنگرانی دروستکرد بریتییە بوو لە خەمساردیی و ئامادەنەبوونی سەرانی نوێی ئەم بزوتنەوەیە لەوەی نە پێش ھەڵبژاردنەکانی پەرلەمانی بەغدا و نە دوای ھەڵبژاردنەکانیش کێشە ناوخۆییەکانیان جەریئانە و شەفافانە چارەسەربکەن و ئەو تەمومژییە لەسەر شوناسی بزوتنەوەکە و پرۆسەی تەوریسیی سیاسیی و لاببەن و کۆتایی بە ململانێی گروپییانەی ناوخۆیی خۆیان بھێنن و بە گوتاری نوێ و پلانی نوێوە بیر لە پرۆسەی سیاسیی دوای ریفراندۆم و قۆناغی دوای کۆچی دوایی نەوشیروان مستەفا بکەنەوە. ئیفلیجییەکی تری قۆناغی پێش ھەڵبژاردنیش بریتیی بووە لەوەی کە ئەم بزوتنەوەیە نەیتوانی پڕۆژەیەکی نیشتیمانیی ئەلتەرناتیڤ لەگەڵ ھێزەکانی تردا گەڵاڵەبکات بۆئەوەی ھەرێمی کوردستان لەم چەقبەستییە سیاسییە رزگاربکات و لەناو ھاوکێشە سیاسییە ناوخۆیی و ئیقلیمییەکاندا حیسابیان بۆبکرێت. ئەم دەرگیربوونە بە پرسی وونبونی شوناس و کێشە ناوخۆییەکان و خراپی ئەزموونی حوکمڕانیی خۆجێیی و نەخوێندنەوەی عەقلانیی و بێڕوئیاییەی بزوتنەوەی گۆڕان بۆ ئێستا و داھاتووی ھەرێم و چەندین ھۆکاری تریش وایانکرد ئەم بزوتنەوە خۆبەخشە سەرتاسەرییە بخزێتە ناو پرۆسەیەکی مەترسیداری لوکالیبوونەوە و ژمارەیەکی بەرچاوی کەسانی دڵسۆزی خۆی لێی دووربکەونەوە و لەلایەن ژمارەیەکی زۆری چالاکوان و رۆژنامەنووسان و نووسەرانیشەوە کە بە تەنگ پرۆسەی دیموکراسییەوەن، بەچاوێکی رەخنەییانەوە لێی بڕوانن و لەکۆتاییشدا دەنگدەرە ناڕازییەکانی لە ھەڵبژاردندا سزای توندی بدەن و بیھێننەوە سەر ئەرزی ئەو واقیعەی کە لێی ھەڵدەھاتن. ئاراس فەتاح:  ئەو بایکۆتە عەوفەوییە چاوەروانکراو بوو، چونکە ھیچ یەکێک لەم ھێزانە نەیاندەتوانی بەتەنھا ببن بە ئەلتەرناتیڤ بۆ دەسەڵات و بەشداربوونیشیان بەو گوتارە کۆنانە و بەو پەرتەوازەییە لە ھەڵبژاردن و خۆنماییشکردن و خۆپێناسەکردنی ھەریەکەیان بە تاقانەی ساسیی، جگە لە پارچەبوون و لاوازبوونی یەکتر ھیچ بەرھەمێکی سیاسیی تری بۆ نەچنینەوە. ھەڵەی تێڕوانینی دووھەمی دوای ئەم ھەڵبژاردنە پرسی بایکۆتکردنە. کردەی بایکۆتکردن کاتێک مانا و ھێزێکی دەبێت کە ببێت بە پرۆژەیەکی سیاسیی و کۆمەڵایەتیی ھەموو ھێزە رەخنەییەکانی دەرەوەی دەسەڵات، نەک پرۆژەی فەردییانەی دەنگدەری ناڕازیی و دڵشکاو و متمانەنەبوو بە ھەموو ھێزەکان. بێگومان ئەم بایکۆتکردنە بەرفراوانەی دەنگدەران ئیندێکسێکە نەک تەنھا بۆ بێمتمانەییان بە ھەڵبژاردن و بە ئەزموونی دەسەڵاتدارێتی سوڵتانی پارتی و یەکێتی، بەڵکو وەڵامێکی توندیشە بۆ خودی ھێزە ئۆپۆزیسیۆنەکانیش کە جگە لە کۆپییکردنی گوتارەکانی یەکتر و ڕاوکردن و خواردنی دەنگی یەکتر، شتێکی تریان پێشکەش بە دەنگدەرانی ناڕازیی لە ھەرێمدا نەکرد. ئاراس فەتاح: ئەم مۆدێلەی ئۆپۆزیسیۆن لە ھەرێمی کوردستاندا لەوە کەوتووە ببێت بە کەرەسەیەک بۆ گۆڕانکاریی، بەڵکو خەریکە ببێت بە رێگرێک لە گۆڕانکاریی.     بەکورتی، ناڵاندنی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسیی بەم ھەموو گرفتە ناوخۆییانە و مانەوەی بەو پەرتەوازەیی و لاوازییەی کە بینیمان و بەشداربوونی لە ھەڵبژاردنێکدا کە تەزویرکردنێکی گشتگیر یەکێک لە میکانیزمە ھەرە سەرەکییەکانی پێکدەھێنێت و نەبوونی ھیچ پلانێکی بەرگرییکردن لە دەنگی دەنگدەرانی لە رابروو و ئێستاشدا، یەک مانا و یەک وەزیفەی سیاسیی ھەیە، ئەویش نماییشکردنی ئەم ئۆپۆزیسیۆنەیە وەکو دۆڕاوێکی مسۆگەر لە ھەموو ھەڵبژاردنێکدا کە لە ھەرێمی کوردستاندا پیادەدەکرێت. نەبوونی ئایدیای نوێ و گوتاری نوێ و میکانیزمی نوێ و کارنەکردن لەسەر دروستکردنی سیستەمی بەرگریی لە دەنگی ھاوڵاتیان و پرۆسەی دیموکراسیی، چ لە ئەزموونی ھەڵبژاردنەکانی پێشوو و چ لە ئەزموونی ئەم ھەڵبژاردنەدا ئەو راستییەمان بۆ دەردەخەن کە ئەم مۆدێلەی ئۆپۆزیسیۆن لە ھەرێمی کوردستاندا لەوە کەوتووە ببێت بە کەرەسەیەک بۆ گۆڕانکاریی، بەڵکو خەریکە ببێت بە رێگرێک لە گۆڕانکاریی. بۆیە بە بۆچوونی من ئەو بایکۆتە عەوفەوییە چاوەروانکراو بوو، چونکە ھیچ یەکێک لەم ھێزانە نەیاندەتوانی بەتەنھا ببن بە ئەلتەرناتیڤ بۆ دەسەڵات و بەشداربوونیشیان بەو گوتارە کۆنانە و بەو پەرتەوازەییە لە ھەڵبژاردن و خۆنماییشکردن و خۆپێناسەکردنی ھەریەکەیان بە تاقانەی ساسیی، جگە لە پارچەبوون و لاوازبوونی یەکتر ھیچ بەرھەمێکی سیاسیی تری بۆ نەچنینەوە. ھەر ئەم دۆخە نوێیەش وادەکات لەداھاتوودا پێویستمان بە بیرکردنەوەی رەخنەیی و جیدیی و قووڵتر بێت لە قۆناغی شکستی خەباتی پەرلەمانیی و وونبوونی رۆڵ و شکستی کاوێژکردنی گوتاری ئۆپۆزیسیۆنی تەقلیدیی.  

( درەو میدیا):  بڕیارە كاتژمێر 8ی ئێوارەی ئەمڕۆ، ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق نۆیەم سەرۆك كۆماری عێراق لەدوای دروستبونی سیستمی كۆماریی لەساڵی 1958وە، لەعێراق هەڵبژێرێت. ژمارەی ئەو كەسانەی خۆیان پاڵاوتوە بۆ پۆستی سەرۆك كۆمار 31 كەسن، 24 كاندیدیان مەرجە یاساییەكان تیادابووە بۆ خۆپاڵاوتن، 6 كاندید لە كێبڕكێكە دوورخراوەنەتەوە و كاندیدێكیش كشاوەتەوە. فوئاد حسێن كاندیدی پارتی دیموكراتی كوردستان و بەرهەم ئەحمەد ساڵح كاندیدی یەكێتی نیشتمانی كوردستان زۆرترین چانسیان هەیە لەنێو كۆی كاندیدەكان بۆ وەرگرتنی پۆستی سەرۆك كۆماری عێراق، لەگەڵ ئەوەی دانوستەكانی یەكێتی و پارتی بۆ ڕێككەوتن لەسەر كاندید و كشانەوەی دووەمیان بەردەوامە، بەڵام تائێستا هیچ ئاماژەیەكی گەیشتن بەڕێككەوتن نیە و بەهێزترین ئەگەرەكان ئەوەیە هەردوولا بەكاندیدێك داخڵی هەڵبژاردنی ناو هۆڵی پەرلەمانی عێراق بن بۆ یەكلاكردنەوەی پۆستی سەرۆك كۆمار. بەوتەی سەرچاوە ئاگادارەكان دواخستنی دانیشتنی پەرلەمان لە بەیانی ئەمڕۆوە بۆ كاتژمێر 8ی ئەمشەو بە مەبەستی پێدانی دەرفەتی زیاتربوو بەلایەنە كوردییەكان و ئەنجامدانی دوایین كۆبونەوە لە نێوان هیزە كوردییەكان لەپێناو گەیشتن بەسازان و ڕێككەوتن لەسەر كاندیدێك لەسەر پۆستی سەرۆك كۆمار و هەموو ئاماژەكانیش دەڵێن ئەگەر ڕێككەوتنی دواساتەكان نەبێت، ئەمشەو پەرلەمانی عێراق ناتوانێت كاندیدێك یەكلابكاتەوە، بەهۆی ئەوەی هیچكام لەكاندیدەكان بە هەردوو كاندیدەكەی یەكێتی و پارتیشەوە ناتوانن دوو لەسەرسێی دەنگەكان بەدەستبهێنن و هەڵبژاردنی خولی دووەم  دەكەوێتە سبەینێ‌ كە دوا وادەی دەستورییە بۆ پۆستی سەرۆك كۆماری عێراق .   ئەوە لەكاتێكدایە، هەریەك لە فوئاد حسێن و بەرهەم ساڵح تەئكید لەسەر سەركەوتنیان و بەدەستهێنانی ڕەزامەندی لایەنە عێراقییەكان دەكەن، فوئاد حسێن كاندیدی مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان لەلێدوانێكیدا بۆ دەنگی ئەمریكا دەڵێت، بەدەنگدانی ناو فراكسیۆنە كوردییەكانبێت یان هەڵبژاردنی ناو پەرلەمانی عێراق سەركەوتنی مسۆگەرەو دەبێت بەسەرۆك كۆماری عێراق. لەبەرامبەردا بێستون عادل پەرلەمانتاری فراكسیۆنی یەكێتی نیشتمانی كوردستان ڕایگەیاندووە، كاندیدەكەیان (بەرهەم ساڵح) زۆرترین چانسی هەیە بۆئەوەی ئەو پۆستە بەدەستبهێنێت، بەقسەی ئەو پەرلەمانتارە، بەرهەم ساڵح هەموو ئەو خەسڵەتانەی تیادایە كە پێویستە بۆ گرتنەدەستی ئەو ئەركە، وێڕای ئەو پەیوەندییە فراوانەی كە لەگەڵ سەرجەم لایەنەكان هەیەتی. بەپێی ماددەی 70 لەدەستوری عێراق، سەرۆك كۆمار بەزۆرینەی دوو لەسەرسێی كۆی ئەندامەكانی پەرلەمان هەڵدەبژێرێت و پێویستە كاندیدی سەركەوتوو لەكۆی 329 دەنگ  220  بەدەستبهێنێت لە خولی یەكەمی دەنگداندا، ئەگەر هەڵبژاردن چووە خولی دووەم ئەوا هەر كاندیدێك زۆرینەی دەنگەكانی بەدەستهێنا دەبێتە سەرۆك كۆمار. یەكەم ئەركی سەرۆك كۆمار دوای سوێندخواردنی لەبەردەم سەرۆكی دادگای فیدراڵی و ئەنجومەنی نوێنەرانیش دیاریكردنی گەورەترین كوتلەی پەرلەمانیە بۆ دەستنیشانكردنی كاندیدەكەی و ڕاسپاردنی بۆ پێكهێنانی حكومەتی داهاتوو.    

(درەو میدیا): نەوەی نوێ دەنگەكانی لە چاوەڕەوانی پێشبینی خۆیان نەبووە بەڵام لە هەڵبژاردنی 30 ی ئەیلولداو بەپێی ئەنجامە بەراییەكان نەوەی نوێ ( 8 بۆ 9 ) كورسی دەهێنێت، (درەو میدیا) لە چەند سەرچاوەیەكەوە لەناو نەوەی نوێ دەستی كەوتووە لیستی ناوی ئەو كاندیدانەی دەستكەوتووە كە دەنگی زۆریان هێناوە و چانسی سەركەوتنیان بۆ پەرلەمان هەیە. ناوی ئەو كاندیدانەی نەوەی نوێ كە دەرچون یان چانسی سەركەوتنیان هەیە: 1-    شاسوار عەبدولواحید 2-    د. كازم فاروق 3-    دیاری ئەنوەر  4-    شادی نەوزاد 5-    مژدە مەحمود 6-    سیروان بابان   

(درەو میدیا): یەكگرتووی ئیسلامی زەرەرمەندترین لایەنی سیاسی بەشداربووی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستانە، ئەم هێزە كە لە هەڵبژاردنی ساڵی 2013دا توانی (10) كورسی پەرلەمان بباتەوە، بەڵام لە هەڵبژاردنی دوێنێدا ژمارەی كورسییەكانی بەڕادەیەكی بەرچاو كەمیكردووە و بەپێی ئامارە سەرەتاییەكان (5 بۆ 6) كورسی پەرلەمان دەباتەوە. (درەو میدیا) لە چەند سەرچاوەیەكەوە لەناو یەكگرتووی ئیسلامی لیستی ناوی ئەو كاندیدانەی دەستكەوتووە كە دەنگی زۆریان هێناوە و چانسی سەركەوتنیان بۆ پەرلەمان هەیە. ناوی ئەو كاندیدانەی یەكگرتوو كە چانسی سەركەوتنیان: 1-    ئەبوبەكر هەڵەدنی  2-    شێركۆ جەودەت 3-    ئیسماعیل سگێری 4-    ئیسلام كشانی 5-    هەڵس ئەحمەد 6-    سەرچنار ئەحمەد    

(درەو میدیا): (درەو میدیا) لە چەند سەرچاوەیەكەوە لەناو بزوتنەوەی گۆڕان، لیستی ناوی ژمارەیەك لەو كاندیدانەی گۆڕانی دەستكەوتووە كە بەپێی ئەنجامە بەراییەكان چانسی سەركەوتنیان هەیە بۆ پەرلەمانی كوردستان و دەنگی زۆریان هێناوە. ناوی ئەو كاندیدانەی چانسی سەركەوتنیان هەیە: 1-    عەلی حەمەساڵح 2-    گۆڕان عومەر (گۆڕانی ئینزیبات) 3-    شیرین ئەمین 4-    كاروان هاشم 5-    شایان عەسكەری 6-    یاسین خزر 7-    ئاشنا عەبدوڵا بەپێی ئەنجامی بەرایی هەڵبژاردن، بزوتنەوەی گۆڕان لەنێوان (11 بۆ 13) كورسی پەرلەمانی كوردستانی بردوتەوە.  

(درەو میدیا): بەپێی ئەو زانیارییانەی كە (درەو میدیا) لەسەرچاوەیەكی ئاگادارەوە لەناو كۆمەڵی ئیسلامی دەستیكەوتووە، هەشت كاندیدی كۆمەڵ بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان زۆرترین دەنگیان هێناوە و چانسی گەیشتنیان بە پەرلەمانی كوردستان هەیە، كە كۆمەڵی ئیسلامی 7 بۆ 8 كورسی مسۆگەر كردووە، هەندێكیشیان پێشبینی دەكەن ژمارەی كورسیەكانیان بۆ 9 بۆ 10 كورسی بەرز ببێتەوە. كاندیدەكانیش بریتین لە لەم ناوانە: 1- سۆران عومەر 2- عەبدولستار مەجید 3- روپاك ئەحمەد رەحمان 4- بەدریە ئیسماعیل مەحمود- یاخود كوردستان حەمەڕەشید رەحیم (ئەم دوو كاندیدە یەكێكیان سەردەكەون) 5- هەورامان گەچێنەیی 6-  كامەران بابان زادە 7- عومەر گوڵپی  8- عوسمان كانی كوردەیی