راپۆرتی: درەو میدیا بارزانی دەیەوێت بەهەمان ئەو تیرەی لە ساڵی 2014دا، پارتی و بەشێك لە یەكێتی و حزبەكانی تر (بەرهەم ساڵح)یان، لە ململانێی پۆستی سەرۆك كۆمار لەگەڵ (فوئاد مەعسوم)دا، گلان، بەهەمان ڕێگا و لەهەمان جێگا مێژوو دووبارەبكاتەوە و خەون و خولیاكانی بۆ گەیشتن بە كۆشكی سەلام بۆ هەمیشە بكات بەسەراب، چونكە بەفلتەری ئەودا تێنەپەڕیوە و بەموبارەكەی ئەو دانەنراوە. لە بەیاننامەكەی بارزانیدا، كە ئێوارەی دوێنێ بڵاویكردەوە، بەڕونی ئەم خواستە بەرجەستە بووە، بارزانی دەڵێت" پێمان باشە دیاریكردنی بەڕێزێك بۆ سەرۆكایەتیی كۆماری عێراق بۆ ڕای فڕاكسیۆنە كوردستانییەكان لە بەغدا بگەڕێتەوە. هەر بەڕێزێك دەنگی زۆرینەی نوێنەرانی لایەنە كوردستانییەكانی بەدەستهێنا وەك كاندیدی كوردستان بۆ سەرۆكایەتیی كۆمار دیاری بكرێت". وەك دەوترێت لەگەڵ ئەوەی بارزانی دڵنیانیە لە دەرچونی كاندیدەكەی، بەڵام دڵنیایە لەوەی بەرهەم ساڵح نەك هەر لەناو فراكسیۆنە كوردستانییەكان كۆدەنگی لەسەر نیە، بەڵكو لەناو فراكسیۆنی یەكێتیشدا كە ململانێی توندی ناو حزبەكە ڕەنگدانەوەی قوڵی هەیە تیایدا، كۆدەنگی لەسەر نیە و كۆی پەرلەمانتارەكانی یەكێتی دەنگی پێنادەن، بۆیە بارزانی هەڵبژاردنی ناو فراكسیۆنە كوردستانیەكانی بەلاوە پەسەندتر و زامنترە وەك لە ڕۆیشتن بۆ هەڵبژاردن لەناو پەرلەمانی عێراق، كە لە ڕوویەكیدا دەكەونە ڕكابەڕی كردن لەگەڵ شەخسێك كە لەسەر ئاستی عێراق ناسراوتر و كاریزماییترە بە بەراورد بەكاندیدەكانی ئەوان و هەم پارتیش وەك حزب لەسەر ئاستی عێراق زۆر خوازراو و خۆشەویست نیە. بەرهەم ساڵح متمانەی بەهێزە عێراقییەكان زیاترە بەپێی زانیارییەكانی "درەو میدیا" بەرهەم ساڵح دەچێتە هەر كۆڕ و كۆبوونەوەیەك لەگەڵ لایەنە عێراقییەكان تەئكید لەوە دەكات، بێجگە لە فراكسیۆنی پارتی تەواوی لایەنە كوردییەكان متمانەی دەدەنێ بۆ پۆستی سەرۆك كۆمار، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا جورئەتی ئەوەناكات بچێتەوە ململانێی هەڵبژاردنێكی تر كە فراكسیۆنە كوردییەكان ڕێكیبخەن، تەنانەت ئەگەر ڕكابەرەكەی پارتیش بێت، وەك دەوترێت بەرهەم ساڵح پێش ئەوەی ترسی هەبێت لەلایەنەكانی تر، متمانەی بە پەرلەمانتارانی فراكسیۆنەكەی خۆی نیە(یەكێتی) دەنگی پێدەن، بۆیە ئەوەی بەلاوە باشترە شەڕەكە بەرێتە ناو پەرلەمان چونكە زیاتر ئومێدی بەهێزە عێراقییەكانە دەنگی پێبدەن وەك لە هێزە كوردییەكان. ئەم خواستەی بەرهەم ساڵح لە و بەیاننامەیەدا ڕەنگیداوەتەوە كە وەڵامێكی ڕاستەوخۆیە بۆ ڕاگەیەندراوەكەی مەسعود بارزانی، بەرهەم ساڵح لە بەیاننامەكەیدا دەڵێت"یەكلاكردنەوەی ئەم پۆستە تەنها لە لایەن هێزە كوردستانییەكانەوە كاتێك ئەكرێت كە دۆخی سیاسی كوردستان ئاسایی بێت، كە بەداخەوە ئیستا بەشێكی گرنگی هێزە كوردستانییەكان تەنانەت ئامادەی دانیشتن نین لەگەڵ یەك، هەروەها لەم هەلبژادنەش كاندیدەكان تەنها نوینەرانی یەكێتی و پارتی نین، بەڵكو ژمارەیەك كەسایەتی تری ناحیزبی تیایە. و هەروەها ئەگەر سەرۆك كۆمار نوێنەرایەتی هەموو گەلی عێراق بە كوردستانیشەوە ئەكات ئەوە پێویستە پەرلەمانی عیراق بڕیاری كۆتایی لەسەر بدات بەپێی ئەمەش هەنگاوێكە بۆ شكاندنی پشك پشكێنەی حیزبی و لە ئێستادا داواكاریەكی گشتی دیموكراتیە". پارتی و یەكێتی لەیەكڕیزییەوە بۆ گرەوكردن ئەوەی ئێستا بەڕوونی لەسەر زەمین بەرجەستەبووە، درێژەكێشانی ململانێكانی نێوان یەكێتی و پارتیە لەسەر پۆستی سەرۆك كۆمار، بڵاوبوونەوەی هەردوو ڕاگەیەندراوەكەی مەسعود و بارزانی و بەرهەم ساڵح ئاماژەن بۆ سەختی گەیشتن بەڕێككەوتن لەسەر كاندیدێك بۆ پۆستی سەرۆك كۆمار ئەگەر مەحاڵ نەبێت، لێرەوە ئەگەری هەر بەهێز ئەوەیە پارتی و یەكێتی بەدوو كاندیدی جیا بچن بەرەو هەڵبژاردنی سەرۆك كۆماری عێراق، ئەوە لە كاتێكدایە شیعەكان بەهەردوو لایان وتووە بڕۆن لەسەر كاندیدێك ڕێكبكەون بۆئەوەی ئەوان پشتیوانی بكەن، لەم حاڵەتدا ڕەنگە شیعەكان پەرلەمانتارەكانیان سەرپشكبكەن لەوەی دەنگ بەكاندیدی چ لایەنێك دەدەن، ئەوەش بەو مانایەی پارتی و یەكێتی لەیەكڕیزی و پێكەوە بوونە هاتونەتە سەر گرەوكردنێك كە دوورنیە هەردووكیان تیایدا دۆڕابن. ململانێ لەسەر پۆست نەك بەرژەوەندی گەل بە رای چاودێران ململانێی توندی یەكێتی و پارتی لەسەر پۆستی سەرۆك كۆماری عێراق كە زیاتر پۆستێكی تەشریفاتییە و دەسەڵاتێكی كەم و ئیمتیازاتێكی زۆری هەیە، ئەوە دەردەخات كە ئەو دوو حزبە لە دوای 2003ەوە ئەوەندی هەوڵ و ململانێیان بۆ ئەوە بووە پۆست و ئیمتیازات بۆ حزبەكانیان بەدەستبهێنن، ئەوەندە هەوڵیان نەداوە مافە دەستورییەكانی هەرێم لە بەغدا بچەسپێنن و زۆرجاریش بۆئەوەی ئەو دەستكەوتانەیان لەدەستنەچێت لە كۆتاییدا دەگەنە رێككەوتن و پۆستەكان بەسەرخۆیاندا دابەشدەكەن.
بەپێی راگەیەنراوی كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكان لە كۆی ( 170469) كەس كە مافی دەنگدانیان هەبووە، (156314 ) دەنگی داوە بەرێژەی ( 91.69%) رێژەی بەشداری لە پارێزگاكان: پارێزگای هەولێر: 72 هەزارو 653 مافی دەنگدانی هەبووە 67413 كەس دەنگی داوە بەرێژەی 92.7% - پارێزگای سلێمانی: 62 هەزارو 220 مافی دەنگدانی هەبووە 55580 كەس دەنگی داوە بەرێژەی 89.3% - پارێزگای دهۆك: 33 هەزارو 421 مافی دەنگدانی هەبووە 31294 كەس دەنگی داوە بەرێژەی 93.6% - پارێزگای هەڵەبجە: 2 هەزارو 175 مافی دەنگدانی هەبووە 2027 كەس دەنگی داوە بەرێژەی 93.1%
(درەو میدیا): بەرهەم ساڵح كاندیدی یەكێتی بۆ پۆستی سەرۆك كۆمار پێشنیازی مەسعود بارزانی بۆ یەكلاكردنەوەی پۆستی سەرۆك كۆمار لەلایەن فراكسیۆنە كوردستانییەكانەوە رەتكردەوە. بەرهەم ساڵح لە راگەیەنراوێكدا كە نوسینگەكەی بڵاویكردوەتەوە دەڵێت پرسی سەرۆك كۆمار پێویستە پەرلەمانی عێراق بڕیاری كۆتایی لەسەربدات و ئەوەش هەنگاوێكە بۆ شكاندنی پشكپكشێنەی حزیبی و ئێستاش ئەوە داواكارییەكی گشتی دیموكراتییە. دەقی راگەیەندراوەكە: ڕاگەیەندراوێك لە نوسینگەی بەرهەم ساڵحەوە: لە پێناو یەكخستنی نێوماڵی كورد، ئەمڕۆ د. بەرهەم ساڵح سەردانی مەسعود بارزانی كرد بەمەبەستی گفتوگۆكردن لەسەر پۆستی سەرۆك كۆمار و پێشهاتەكانی پرۆسەی پێكهێنانی حكومەتی عیراق. لەم بارەیەوە دووپاتی دەكەینەوە ئەگەرچی پۆستی سەرۆك كۆمار ئیستیحقاقی گەلی كوردستانە، بەڵام یەكلاكردنەوەی ئەم پۆستە تەنها لە لایەن هێزە كوردستانیيەكانەوە كاتێك ئەكرێت كە دۆخی سیاسی كوردستان ئاسایی بێت، كە بەداخەوە ئیستا بەشێكی گرنگی هێزە كوردستانییەكان تەنانەت ئامادەی دانیشتن نین لەگەڵ یەك، هەروەها لەم هەلبژادنەش كاندیدەكان تەنها نوینەرانی یەكێتی و پارتی نین، بەڵكو ژمارەیەك كەسایەتی تری ناحیزبی تیایە. و هەروەها ئەگەر سەرۆك كۆمار نوێنەرایەتی هەموو گەلی عێراق بە كوردستانیشەوە ئەكات ئەوە پێویستە پەرلەمانی عیراق بڕیاری كۆتایی لەسەر بدات بەپێی ئەمەش هەنگاوێكە بۆ شكاندنی پشك پشكێنەی حیزبی و لە ئێستادا داواكاریەكی گشتی دیموكراتیە. راگەیاندنی نوسینگەی د بەرهەم ساڵح
(درەو میدیا): كوڕێكی كورد بە ناوی (هەردی- ن) لەگەڵ شەش كەسی تردا لەلایەن پۆلیسی هۆڵەنداوە دەستگیركراو گومان دەكرێت پلانیان بۆ ئەنجامدانی هێرشی "تیرۆریستی" داڕشتبێت. ئەو كەسانە رۆژی پێنج شەممە لە هەڵمەتێكدا بۆسەر چوار ناوچە لەسەرتاسەری وڵات دەستگیركران و ئەمڕۆ دەسەڵاتدارانی هۆڵەندا ماوەی دەستبەسەركردنیان بۆ درێژكردنەوە بەمەبەستی تەواوكردنی دۆسیەی لێكۆڵینەوەكانیان. بەپێی زانیاری میدیاكانی هۆڵەندا، ئەو (7) كەسە كە تەمەنیان لەنێوان (21 بۆ 34) ساڵدایە، پۆلیس لە ماڵەكانیاندا دەستی بەسەر بۆمب و چەك و پشتێنی بۆمبڕێژكراودا گرتووە. سێ كەس لەو (7) كەسەی كە ئێستا دەستبەسەرن پێشتر لەلایەن پۆلیسی هۆڵەنداوە دەستگیركراون بەهۆی هەوڵدانیان بۆ چونەدەرەوە لە هۆڵەنداو رۆشتن بۆ ناو گروپە توندڕەوەكان. یەكێك لە دەستگیركراوەكان كە كوڕێكی كوردە بە ناوی (هەردی)و تەمەنی (34) ساڵە، ساڵی رابردوو تۆمەتباركراوە بە هەوڵدان بۆ چونەناو رێكخراوی "داعش"ەوە. لێكۆڵەران رایانگەیاندووە، لە ماڵی یەكێك لە دەستگیركراوەكاندا بڕی 100 كیلۆ پەینی كیمیایی دۆزراوەتەوە كە گومان دەكرێت ئامادەكرابێت بۆ بەكارهێنانی لە ئۆتۆمبیلی بۆمبڕێژكراودا. مارك روتە سەرۆك وەزیرانی هۆڵەندا لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا بە رۆژنامەنوسانی راگەیاند" ئەو تۆڕەی كە ئێستا ئەندامەكانی دەستگیركراون، ویستویانە بە چەكی كڵاشینكۆڤ هێرش بكەنەسەر گردبونەوەیەكی جەماوەری و لە شوێنێكی تریش ئۆتۆمبیلێكی بۆمبڕێژكراو بتەقێننەوە". دەستگیركردنی ئەو (7) كەسە لەلایەن پۆلیسەوە لەسەر بنەمای زانیاری دەزگای هەواڵگری هۆڵەندا بووە و بەر لە دەستگیركردنیان پۆلیس چەند مانگێك چاودێریکردوون. ئەو وێنەیەی كە بڵاوكراوەتەوە، وێنەی پۆرترێتیی هەردییە كە میدیاكانی هۆڵەندا بڵاویانكردەوە، تائێستا وێنەی راستەقینەی ئاشكرانەكراوە.
( درەو میدیا): مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان لە پەیامێكدا ناوەرۆكی كۆبوونەوەی لەگەڵ بەرهەم ساڵح دەربارەی پرسی سەرۆكایەتی كۆماری عێراق ئاشكرادەكات و رایدەگەیەنێت پێویستە ئەو پرسە لەلایەن فراكسیۆنە كوردستانییەكانی پەرلەمانی عێراقەوە یەكلابكرێتەوە و ئەوان كاندیدێك بۆ پۆستی سەرۆك كۆماری عێراق دیاری بكەن. دەقی پەیامەكە: بەناوی خودای بەخشندە و میهرەبان ئەمڕۆ هەینی 28ـی 9ـی 2018 لەسەر داوای خۆی و بۆ پرس و ڕا لەسەر پۆستی سەرۆك كۆمار، بەڕێز د. بەرهەم ساڵح سەردانی كردین. لەگەڵ ڕێز بۆ كاك د. بەرهەم بەڵام پۆستی سەرۆك كۆماری پەیوەستە بە ئیستیحقاقاتی سیاسی بۆ گەلی كوردستان، نەك شەخس و لایەنێك و ئەم پۆستە پەیوەندی بە هەموو پێكهاتەكانی عێراقەوە هەیە بە گەلی كوردستانیشەوە. پێمان باش بوو كە هەموو لایەنە كوردستانییەكان لەسەر یەك كاندید ڕێك كەوتبان، بەڵام برادەرانی یەكێتیی نیشتمانی تاكلایەنە كاندیدی خۆیان دیاری كرد و دواتر لایەنە كوردستانییەكانی تر و پارتی دیموكراتی كوردستانیش كاندیدی خۆیان بۆ ئەو پۆستە دیاری كرد. ئێستاش بۆ یەكلاییكردنەوەی ئەم پرسە پێویستە میكانیزمی دیاریكردنی كاندید بۆ سەرۆككۆمار هەر لای لایەنە كوردستانییەكان بمێنێتەوە و، ڕێز بگیرێت لە ڕای زۆرینەی خەڵكی كوردستان. هەروەها پێمان باشە دیاریكردنی بەڕێزێك بۆ سەرۆكایەتیی كۆماری عێراق بۆ ڕای فڕاكسیۆنە كوردستانییەكان لە بەغدا بگەڕێتەوە. هەر بەڕێزێك دەنگی زۆرینەی نوێنەرانی لایەنە كوردستانییەكانی بەدەستهێنا وەك كاندیدی كوردستان بۆ سەرۆكایەتیی كۆمار دیاری بكرێت و داوا دەكەم هەموو لایەك ڕێز لە ڕای زۆرینەی فراكسیۆنە كوردستانییەكان لە بەغدا بگرن. مسعود بارزانی 28ـی 9ـی 2018
( درەو میدیا): لە دەنگدانی تایبەتدا كە ئەمڕۆ هەینی بەرێوە دەچێت ئاستی دەنگدان تا كاتژمێر 3 ی نیوەڕۆ بەم شێوەیە بووە: پارێزگای هەولێر : 92% دەنگی داوە لە كۆی 72 هەزارو 653 دەنگدەری تایبەت لە 41 بنكەو 201 وێستگە پارێزگای سلێمانی:. 89% دەنگی داوە لە كۆی 62 هەزارو 220 دەنگدەری تایبەت لە 37 بنكەو 172 وێستگە پارێزگای دهۆك : 93% دەنگی داوە لە كۆی پارێزگای دهۆك: 33 هەزارو 421 دەنگدەری تایبەت لە 20 بنكەو 92 وێستگە پارێزگای هەڵەبجە: 93% دەنگی داوە لە كۆی 2 هەزارو 175 دەنگدەری تایبەت لە 1 بنكەو 6 وێستگە كۆی گشتی دەنگدەری تایبەت: 170 هەزارو 469 ژمارەی دەنگدەری تایبەتە - 99 بنكە و 471 وێستگە
( درەو میدیا): لە دەنگدانی تایبەتدا كە ئەمڕۆ هەینی بەرێوە دەچێت ئاستی دەنگدان تا كاتژمێر 3 ی نیوەڕۆ بەم شێوەیە بووە: پارێزگای هەولێر : 77% دەنگی داوە لە كۆی 72 هەزارو 653 دەنگدەری تایبەت لە 41 بنكەو 201 وێستگە پارێزگای سلێمانی: 88.6% دەنگی داوە لە كۆی 62 هەزارو 220 دەنگدەری تایبەت لە 37 بنكەو 172 وێستگە پارێزگای دهۆك : 80% دەنگی داوە لە كۆی پارێزگای دهۆك: 33 هەزارو 421 دەنگدەری تایبەت لە 20 بنكەو 92 وێستگە پارێزگای هەڵەبجە: 88.3% دەنگی داوە لە كۆی 2 هەزارو 175 دەنگدەری تایبەت لە 1 بنكەو 6 وێستگە كۆی گشتی دەنگدەری تایبەت: - ( 170 هەزارو 469 ) ژمارەی دەنگدەری تایبەتە - 99 بنكە و 471 وێستگە
راپۆرتی شیكاری : محەمەد رەئوف لە دەنگدانی تایبەتی پەرلەمانی كوردستاندا 170 هەزار و 469 كەس مافی دەنگدانیان هەیە ئەوەش بەشی ( 9 كورسی ) پەرلەمانی كوردستان دەكات و ئەگەر 90% لە دەنگدانی تایبەتدا دەنگ بدات, ئەوا بەشی 8 كورسی دەكات كە لە هەڵبژاردنی پێشوو 2013 ئاستی دەنگدانی تایبەت 94% بووە. دەنگدەرانی دەنگدانی تایبەتی پەرلەمانی كوردستان لە ( 99 بنكە و 471 وێستگە ) دەنگ دەدەن، بەمشێوەیە: - پارێزگای هەولێر: 72 هەزارو 653 دەنگدەری تایبەت لە 41 بنكە و 201 وێستگە - پارێزگای سلێمانی: 62 هەزارو 220 دەنگدەری تایبەت لە 37 بنكەو 172 وێستگە - پارێزگای دهۆك: 33 هەزارو 421 دەنگدەری تایبەت لە 20 بنكەو 92 وێستگە - پارێزگای هەڵەبجە: 2 هەزارو 175 دەنگدەری تایبەت لە 1 بنكەو 6 وێستگە ئەگەرچی هێزە ئەمنی و سەربازییەكانی هەرێمی كوردستان بەسەر یەكێتی نیشمانی كوردستان و پارتی دیموكراتی كوردستاندا دابەشبوون و زۆرینەی هێزەكان سەربەو دوو حزبەن، بەڵام لە هەڵبژاردنەكانی رابردوودا لایەنەكانی دیكەش لە هێزە ئەمنییەكاندا دەنگیان هێناوە. هێزەكانی یەكێتی و پارتی بریتین لە: - یەكەی 80 ی پێشمەرگەی پارتی 58 هەزار پێشمەرگەیە - یەكەی 70ی پێشمەرگەی یەكێتی : 56 هەزار پێشمەرگە، - هێزەكانی زێرەڤانی پارتی كە سەر بە وەزارەتی ناوخۆیە: 44 هەزار چەكدارە - هێزی بەرگریی فریاكەوتنی یەكێتی: 22 هەزار چەكدارە - لەگەڵ چەندین جۆری دیكەی هێزی چەكدار لە ئاسایش و پاسەوان و دژە تیرۆر و پاراستن و زانیاری كە كاریگەری راستەوخۆیان لەسەر ئەنجامی هەڵبژاردنەكان دەبێت و دەنگی حازری ئەو حزبانەن و چاوی سەرەكیان لەسەریەتی لەبەرئەوەی بەشی چەند كورسیەك دەنگ لە هێزی ئەمنی هەیە. بەپێی پرۆژە یاسای بودجەی 2013 وەزارەتی پێشمەرگە ( 118 هەزارو 642 ) پێشمەرگە لەو وەزارەتە هەیە، بەڵام لەراستیدا بەهۆی كەمئەندامانی سەنگەرو پێشمەرگەی دێرین و خانەنشینانەوە زیاتر لە ( 400 هەزار ) كەس لە وەزارەتی پێشمەرگە موچە وەردەگرن، سەبارەت بە وەزارەتی ناوخۆش كە بەپێی پرۆژە یاسای بودجەی 2013 وەزارەتی ناوخۆ ( 121 هەزار و 841 ) كەسە و دەزگای ئاسایش ( 31 هەزارو 421 ) كەسە و ئەنجومەنی ئاسایش ( 6 هەزارو 476 ) كەسە. ئەگەر دەنگی لایەنەكان لە هەڵبژاردنی خولی چوارەمی پەرلەمانی كوردستان وەربگیرێت لەناو هێزە ئەمنییەكاندا دەردەكەوێت كە لایەنەكانی تریش دەنگیان هەبووە لەناو هێزە ئەمنییەكاندا. دەنگدانی تایبەت لە هەڵبژاردنی 21/9/ 2013دا ژمارەی دەنگدەرانی تایبەت كە زۆرینەی زۆری هێزی ئەمنی و سەربازییە لە هەڵبژاردنی 21/9/2013 دا لە كۆی(154 هەزارو 50 ) كەس لە دەنگدانی تایبەت ( 144 هەزار و 434 ) كەس دەنگیان دا بە رێژەی (93.8% ) بەپێی ئەنجامی كۆتایی دەنگدانی تایبەت لەسەر ئاستی سێ پارێزگاكەی هەرێم بەمشێوەیە بووە: لەگەڵ ئەوەی پێشتر ئەو دەنگدانە لە بەرژەوەندی پارتی و یەكێتی كۆتایی دەهات بەڵام لە دوای 25/7 ەوە لایەنەكانی تریش رێژەیان لەو دەنگدانە دەهێنا، بە وتەی بریكاری وەزیری ناوخۆی هەرێمی كوردستان لە هەڵبژاردنی 7/3/2010 لە ( 39% ) ی هێزەكانی ناوخۆ دەنگیان بە دوو هێزەكەی دەسەڵات نەداوە و بەلایەنەكانی تریان داوە. ژمارەی دەنگدەرانی تایبەت بۆ هەڵبژاردنی 21/9/2013 ( 154 هەزارو 50 كەسە) لە سێ پارێزگاكەی هەرێمی كوردستان و ناوچەكانی دیكەی دەرەوەی هەریم لە كەركوك و موسڵ و بەغداد، بەڵام تەنها لە سێ پارێزگاكەی هەرێم ( 148 هەزارو 553 ) كەس مافی دەنگدانیان هەبووە كە ئەو دەنگانە بەشی ( 8 ) كورسی پەرلەمانی كوردستانی دەكرد، ئەویش دابەشبوو بووبەسەر وەزارەتەكاندا ، لە هێزی ئاساییش ( 16 هەزارو 869 ) كەس مافی دەنگدانیان هەبوو كە لە هەولێر و دهۆك ( 8هەزارو 314 ) كەس و لە پارێزگای سلێمانیش 8 هەزارو 555 ) كەس مافی دەنگدانی هەبوو، لە وەزارەتی ناوخۆ ( 44 هەزارو 666 ) كەس مافی دەنگدانی هەبوو، لەو ژمارەیەش ( 18هەزارو 560 ) كەسیان لە هەولێر و دهۆك و ( 26 هەزارو 106 ) كەس لە پارێزگای سلێمانی مافی دەنگدانی هەبوو. سەبارەت بە وەزارەتی پێشمەرگەش ( 85 هەزارو 16 ) كەس مافی دەنگدانی هەبوو وەزارەتی بەرگری عێراق ( 934 ) كەس و پاسەوانی سنوور ( 6 هەزارو 328 ) كەس مافی دەنگدانی هەبوو، وەزارەتی كاریش ( 237 ) كەس مافی دەنگدانی هەبوو. لە هەڵبژاردنی 21/9/2013 دا لەكۆی(154 هەزارو 50 ) كەس ( 144 هەزار و 434 ) كەس دەنگیان دا بە رێژەی (93.8% ) بەپێی ئەنجامی كۆتایی دەنگدانی تایبەت لەسەر ئاستی سێ پارێزگاكەی هەرێم بەم شێوەیە بووە: یەكەم: پارێزگای سلێمانی لە 21/9/2013 لە دوای جیاكردنەوەی دەنگدانی تایبەت لە پارێزگای سلێمانی لە كۆی( 56هەزار و 656 )كەس كە مافی دەنگدانی هەبووە رێژەی بەشداری دەنگدان (95.6% ) زیاتر لە ( 54 هەزارو 164 ) دەنگی داوە بە جۆرێك : 1- یەكێتی نیشتیمانی كوردستان 27هەزار و 335 دەنگ 2- بزوتنەوەی گۆڕان 18هەزار و 614دەنگ 3- یەكگرتووی ئیسلامی 2011 4- كۆمەڵی ئیسلامی 1980 دەنگ 5- پارتی دیموكراتی كوردستان 1665 دەنگ. 6- لایەنەكانی تر 2 هەزار و 726 دووەم/ پارێزگای هەولێر لە 21/9/2013 ئەنجامی دەنگدانی تایبەت لە هەڵبژاردنی 21/9/2013 لە پارێزگای هەولێر كە (62 هەزار و 900 ) كەس مافی دەنگدانی هەبووە زیاتر ئاستی دەنگدان (93.7% ) لە ( 58 هەزارو 938 ) كەس دەنگیاندا، بەجۆرێك : 1- پارتی: 38 هەزار و 487 دەنگ 2- یەكێتی: حەوت هەزار و 148 دەنگ 3- گۆڕان: پێنج هەزار و 390 دەنگ 4- پارتی پیشكەوتنخوازی توركمانی: سێ هەزار و 978 دەنگ 5- كۆمەڵی ئیسلامی: هەزار و 460 دەنگ 6- یەكگرتووی ئیسلامی: هەزار و 211 دەنگ سێیەم / پارێزگای دهۆك لە 21/9/2013 لە هەڵبژاردنی 21/9/2013 دا لە سنوری پارێزگای دهۆك، لە كۆی (28 هەزار و 997 ) كەس كە مافی دەنگدانیان هەبووە، بەرێژەی (91.5% ) دەنگیانداوە (26 هەزار و 532) كەس دەنگیانداوە، ژمارەی دەنگی لایەنەكانیش بەم شێوەیەیە: 1- پارتی دیموكراتی كوردستان بە (19 هەزار و 642) دەنگ، 2- لیستی كلدان و ئاشوری بە (2 هەزار و 377) دەنگ. 3- یەكێتی نیشتیمانی كوردستانیش (1 هەزار و 866) دەنگی هێناوە . 4- یەكگرتوی ئیسلامی بە (1 هەزار و 452) دەنگ. 5- بزوتنەوەی گۆڕانیش بە (799) دەنگی هێناوە . 6- كۆمەڵی ئیسلامیش تەنها (126) دەنگی هێناوە . دەنگدانی تایبەت لە هەڵبژاردنی 30ی نیسانی 2014 دا لە هەڵبژاردنی 30/4/2014ی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق و ئەنجومەنی پارێزگاكانی هەرێمی كوردستان لەسەر ئاستی سێ پارێزگاكەی هەرێم، ( 2 ملیۆن و 775 هەزارو 671 ) كەس مافی دەنگدانیان هەیە، لەو ژمارەیەش ( 185 هەزارو 315 ) كەس لە دەنگدانی تایبەتن، بەجۆرێك لە سلێمانی (74 هەزارو 152) كەس مافی دەنگدانی تایبەتیان هەیەو لە هەوڵێر (81 هەزارو 793 ) كەس و لە دهۆكیش ( 29 هەزارو 370 ) كەس. ئەمە لە كاتێكدایە كە لە هەڵبژاردنی 21/9/2013 دا ( 144 هەزار و 434 ) دەنگدەری تایبەت دەنگیاندا، لەو ژمارەیە پارتی دیموكراتی كوردستان ( 59 هەزارو 794 ) دەنگ و بەرێژەی ( 41.4% ) و یەكێتی ( 36 هەزارو 349 ) دەنگ و بەرێژەی ( 25.2% ) و گۆڕان (24 هەزارو 130 ) دەنگ و بەرێژەی ( 16.7% ) و یەكگرتوو ( 4 هەزارو 923 ) دەنگ و بەرێژەی ( 3.4% ) كۆمەڵی ئیسلامی كوردستانیش ( 3 هەزارو 990 ) دەنگ بەرێژەی ( 2.8% ). بەڵام بەهۆی ئەو گۆڕانكاریانەی كە لە گۆرەپانی سیاسی كوردستان و دۆخی ناوخۆی حیزبەكاندا روویداوە، چاوەروان دەكرێت ئاستی دەنگدانی تایبەت بۆ حیزبەكان گۆڕانكاری دروست بكات.
( درەو میدیا): لە دەنگدانی تایبەتدا كە ئەمڕۆ هەینی بەرێوە دەچێت ئاستی دەنگدان تا كاتژمێر 12ی نیوەڕۆ بەم شێوەیە بووە: پارێزگای هەولێر : 50% دەنگی داوە لە كۆی 72 هەزارو 653 دەنگدەری تایبەت لە 41 بنكەو 201 وێستگە پارێزگای سلێمانی: 56% دەنگی داوە لە كۆی 62 هەزارو 220 دەنگدەری تایبەت لە 37 بنكەو 172 وێستگە پارێزگای دهۆك : 59% دەنگی داوە لە كۆی پارێزگای دهۆك: 33 هەزارو 421 دەنگدەری تایبەت لە 20 بنكەو 92 وێستگە پارێزگای هەڵەبجە: 60% دەنگی داوە لە كۆی 2 هەزارو 175 دەنگدەری تایبەت لە 1 بنكەو 6 وێستگە كۆی گشتی دەنگدەری تایبەت: - ( 170 هەزارو 469 ) ژمارەی دەنگدەری تایبەتە - 99 بنكە و 471 وێستگە
( درەو میدیا): لە وەڵامی پرسیاری چوارەمی دامەزراوەی "درەومیدیا" و لە زنجیرە چاوپێكەوتنەكەی كە لەگەڵ نوسەر و ڕوناكبیری كورد د.مەریوان وریا قانع ئەنجامداوە ، ئاماژە بەوە دەكات" لەئێستادا کەرەستە خاوەکانی ئەو پرۆژەی گۆڕانکارییە تەنھا بە دابڕاویی و بەبێ چوارچێوەیەکی گشتیی ھەن و ئامادەن، ئەمەش گۆڕان و دەسکاریکردنی دۆخەکەی زۆر زیاتر زەحمەتتر و قورستر کردوە." مەریوان وریا قانع دەڵێت كە ئێمە ئەمڕۆ لە دووڕیانێکی مێژووییداین:" یان ئەوەتە لە ژێر سایەی حوکمڕانانی ئەمڕۆ و منداڵەکانیان و دەسەڵاتە سوڵتانییەکەیاندا لەناودەچین و دەپوکێینەوە، یان ئەوەتە لەڕێگای گۆڕینی ئەو واقیعەوە بە واقیعێک بەلانیەکەمی دادپەروەریی کۆمەڵایەتییەوە، تێزە مارکسییەکە، و بەلانیکەمی ڕێز و ئازادیی و سەربەخۆیی تاکەکەسییەوە، تێزە لیبرالیەکە، خۆمان لە ناوچوون و پوکانەوە دەپارێزین" پرسیاری چوارەم: درەو میدیا: ئەكرێت لەم قۆناغەی ئێستادا ھێزێکی سیاسی لە كوردستان بدۆزینەوە بەفیعلی گوزراشت لەخەم و خەونەكانی خەڵک بكات یان ئەوانیش لەگەڵ دەسەڵاتدارەکان كەوتونەتە دۆڵێک و، خەڵکیان بەتەنیا بەجێھێشتوە؟ مەریوان وریا قانع: بۆ وەڵامدانەوەی ئەم پرسیارە با سەرەتا بپرسین ئایا ”خەم“ و ”خەونەکان“ی خەڵک و كۆمەڵگای ئێمە چین و کامانەن؟ ئایا ئەو ئەرک و پێداویستییانە چین کە کۆمەڵگایەکی وەک کۆمەڵگای ئێمە پێویستیی پێیەتی؟ من پازدە ساڵێک لەمەوبەر لە وەڵامی پرسیارێکی لەو بابەتەدا باسم لەوە کرد کە کۆمەڵگای ئێمە پێویستیی بەدوو جۆر خەبات ھەیە. یەکەمیان ”خەباتێکی مارکسیی“انەیە بۆ دابینکردنی لانیکەمی یەکسانیی و دادپەروەریی کۆمەڵایەتیی بۆ ھەمووان، بۆ نەھێشتنی ئەو جیاوازییە مادییە ترسناکانەی لە دونیای دوای ڕاپەڕیندا دروستبوون، بۆ ڕێگرتن لە وێرانبوونی چینی ناوەڕاست، بۆ کۆتاییھێنان بەم فۆرمە وێرانکەرەی نیولیبرالیزمی ئابوریی، بۆ ڕێگرتن لە ھەژارکەوتنی زیاتری ھەژاران و لە دەوڵەمەندبوونی زیاتری دەوڵەمەندان. مەریوان وریا قانع: ھەڵەی سیاسیی لایەنە ئۆپۆزیسیۆنەکان و سستییان و چاوەڕوانیی و ھیچنەکردنیان، تێکەڵ بە ھەستنەکردنیان بە بەرپرسیارێتی مێژوویی و گۆڕینەوەی لۆژیکی سیاسەتکردن بە پەیوەندییەکی سایکۆلۆژیی شێواو، ئەم پرۆژەی گۆڕانکارییەی تەواو لاوازکردوە. بە کورتییەکەی خەباتێکی ”مارکسیی“انە لە خەمی دروستکردنی کۆمەڵگایەکدا بێت کە نەھێڵێت بەشێوەیەکی شاقووڵییانە دابەشبێت بۆ نەدار و دارا و ھەژار و دەوڵەمەند و چەوساوە و چەوسێنەر. ئەمەش پێویستیی بە دەسکاریکردنێکی ھەمەلایەنەی سیستمە ئابورییەکە و سیستمی دابەشکردنی سەروەت و سامانی نیشتیمانیی ھەیە، پێویستی بە قرتاندنی ئەو پەیوەندییە ترسناکە ھەیە کە لەنێوان سیاسەت و ئابووریدا دروستبووە، ھەروەھا پێویستی بە بنەبڕکردنی ئەو ھەموو دزیی و تاڵانیی و گەندەڵییە کەموێنەیەیە کە لە دونیای دوای ڕاپەڕیندا دروستبووە، دەسکاریکردنێکی ڕیشەیی ئەو مۆدێلی دەوڵەمەندبوون و ھەژارکەوتنەیە کە لە دوای ڕاپەڕینەوە لە دونیای ئێمەدا سەروەرکراوە. خەباتی دووھەمیان ”خەباتێکی لیبرال“انەیە لە پێناوی دەستەبەرکردن و پاراستنی ئازادییەکان و دروستکردنی تاکەکەسێکی بەرپرسیار و ڕێگەگەرتن لە فۆرمە جیاوازەکانی سوکایەتپێکردن و شکاندنی کەرامەتی مرۆڤی ئێمەدا. ئەگەر لە خەباتی یەکەمدا نان بۆ ئەو مرۆڤە دابینبکرێت، ئەوا لە دووھەمیاندا ئازادیی بۆ مەیسەردەکرێت. ئازادیی بە مانا فراوانەکەی، لە ئازادیی بیروڕا و ویژدان و سەفەر و جێگۆڕینەوە بیگرە بۆ فۆرمە جیاوازەکانی دروستکردنی کەسایەتیی و ئازادیی شێوەژیان. پێموایە لە بینینی ئەم خەونانە و گوزارشتکردن لەم خەمانەدا کۆمەڵگای ئێمە زۆر لە کۆمەڵگاکانی دەوروبەرمان جیاواز نەبێت. بەشێوەیەکی گشتیی لە بەشێکی زۆری ئەو ناوچەیەی ئێمەدا مرۆڤ تا ئێستا بەدەست بێنانیی و بێئازادییەوە دەناڵێنێت. بێنانیی و بێئازادیەکەشی بەرھەمی شێوازێک لە حوکمڕانین کە تیایدا حوکمڕان ھەم بازاڕ و ئابووریی و ھەم دەوڵەت و دەزگاکانی حوکمڕانیان مۆنۆپۆڵکردوە و وەک موڵکی شەخسی خۆیان و منداڵەکانیان مامەڵەی دەکەن. لەناو ئەم وێنە گشتییەدا میلەتی ئێمە کۆمەڵێک کێشەی ھەیە کە لە کێشەی میلەتەکانی دراوسێمان ناچێت، یان ئەو میلەتانە بەو ڕادەیەی ئێمە ئەو کێشانەیان نەبێت. لە پێش ھەمووانیشەوە کێشەی غیابی تەواوەتی ھەموو ئەو ”چوارچێوە نیشتیمانیانە“ی کە بۆ دروستکردنی ”نەتەوە“ و ”نیشتیمان“ و ”ھاوڵاتیبوون“ پێویستن. نەتەوە و نیشتیمان و ھاوڵاتییبوون شتگەلێکی سروشتی نین بە مرۆڤ و کۆمەڵگاکان درابن، بەڵکو دروستکراوی کۆمەڵایەتیی و سیاسین و لەناو مێژوودا بەرھەمدەھێنرێن. دروستکردنی ئەو چوارچێوە گشتیی و ھاوبەشانە بۆ ئینتیما کە دانیشتوانی ھەرێمی کوردستان بە چوارچێوەی سیاسیی و کۆمەڵایەتیی و دەزگایی و بیرۆکراسیی و ئەخلاقیی خۆیانی بزانن، مەسەلەی ژمارە یەکی دونیای ئێمەیە. خەڵکی کوردستان خاوەنی ھیچ چوارچێوەیەکی گشتیی و ھاوبەش نییە کە موڵکی ھەموو کۆمەڵگاکە بێت: نە چوارچێوەیەکی دەزگایی، پەروەردەیی، سەربازیی، سیاسیی، میدیایی، ئابوریی و نە لانی ھەرە کەمی ”ڕێکەوتنێکی کۆمەڵایەتیی“ش کە کۆمەڵێک حەرام و حەڵاڵی نیشتیمانی تێدابێت ھیچ ھێز و کەس و لایەنێک نەتوانێت پێشێلیان بکات. بێگومان ئەم چوارچێوانە بە گوتاریی بەخائینکردن و بە بەلاغەی توندوتیژ و بە ئینشانووسیی و بەو میدیا ئیستیفزازییانە دروستنابێت کە ڕۆژانە دابەشبوونی تازە لە کۆمەڵگای ئێمەدا دروستدەکەن. ھەروەھا بەو بێمافیی و بەو ھەستکردنە گەورەیە بە زوڵم و نایەکسانیش دروستنابێت کە ئاکاری سەرەکیی حوکمڕانییە کوردیەکەیە. بەوەش نابێت چەند خێزانێک وڵاتەکە بە موڵکی شەخسی خۆیان بزانن و ئامادەبن کێیان ویست یان بیگرن یان ڕاویبنێن یان سەرنگونبکەن و بکوژن. ئەو ھێزانەی حوکمڕانی کۆمەڵگای ئێمەن شوناسێکی بەلاغیی و لەفزیی ساختە و تەزویرکراو بە ھەڵگرەکانیان ئەدەن، ھاوکات بۆشاییەکی گەورە لەناو ھەناوی کۆمەڵگاکەدا دروستدەکەن کە بە مەترسیی پێکدادان و بێمافکردنی بەردەوام و سوکایەتیکردنێکی ھەمەلایەن پڕیدەکەنەوە. مەریوان وریا قانع: بێنانیی و بێئازادی بەرھەمی شێوازێک لە حوکمڕانین کە تیایدا حوکمڕان ھەم بازاڕ و ئابووریی و ھەم دەوڵەت و دەزگاکانی حوکمڕانیان مۆنۆپۆڵکردوە و وەک موڵکی شەخسی خۆیان و منداڵەکانیان مامەڵەی دەکەن. لە ئاستی سیاسیشدا ئەوەی پێویستە سیستمێکە کە بەپێی کۆمەڵێک یاسای مەدەنیی و دەزگای شەرعیی و بەھای ئەخلاقیی و پرنسیپی دیموکراسییانە کاربکات کە دەسەڵات لەناویاندا بۆ ھیچ کەس و لایەن و خێزان و بنەماڵەیەک قۆرخنەکرێت و ئەگەرەکانی بەردەمی ململانێکردنی سیاسیی کراوە و ناتوندوتیژ بن. ھەموو ئەمانە لەپاڵ کۆمەڵێک میکانیزمی ڕاستەقینەدا کە بە ھۆیانەوە دەستگۆڕکێی دەسەڵات بەشێوەیەکی ھێمن و یاسایی بەڕێوەبچێت. ئێمە ئەمڕۆ لە دووڕیانێکی مێژووییداین: یان ئەوەتە لە ژێر سایەی حوکمڕانانی ئەمڕۆ و منداڵەکانیان و دەسەڵاتە سوڵتانییەکەیاندا لەناودەچین و دەپوکێینەوە، یان ئەوەتە لەڕێگای گۆڕینی ئەو واقیعەوە بە واقیعێک بەلانیەکەمی دادپەروەریی کۆمەڵایەتییەوە، تێزە مارکسییەکە، و بەلانیکەمی ڕێز و ئازادیی و سەربەخۆیی تاکەکەسییەوە، تێزە لیبرالیەکە، خۆمان لە ناوچوون و پوکانەوە دەپارێزین. ئەوەی دەبێت ئەمڕۆ دروستیبکەین نیشتیمانێکە کە ژێرخانە ئەخلاقیی و سیاسیی و فیکرییەکەی مافەکانی مرۆڤ و رەوایەتیی دەستوورییی و دەستگۆڕکێ و چاودێریی دەسەڵاتبێت. مەریوان وریا قانع: ئەوەی دەبێت ئەمڕۆ دروستیبکەین نیشتیمانێکە کە ژێرخانە ئەخلاقیی و سیاسیی و فیکرییەکەی مافەکانی مرۆڤ و رەوایەتیی دەستوورییی و دەستگۆڕکێ و چاودێریی دەسەڵاتبێت. پرسیار ئەوەیە ئایا ئەمڕۆکە ھێزێک یان چەند ھێزێک ھەن ھەڵگری ئەو پرۆژەی ڕزگارکردنە بن؟ بەبۆچوونی من بەرنامەی ئەو ڕزگارکردنە و جیھانبینییەکەی و زمان و ھێڵە سیاسییە گشتییەکانی ھەن و ئامادەن. لە دە ساڵی ڕابردوودا بەشێکی ڕۆشنبیران و بەشێکی کاری کۆمەڵگای مەدەنیی ئێمە و ئۆپۆزیسیۆنی سیاسیی بەو ئاراستەیە کاریانکردوە. بەڵام ھەڵەی سیاسیی لایەنە ئۆپۆزیسیۆنەکان و سستییان و چاوەڕوانیی و ھیچنەکردنیان، تێکەڵ بە ھەستنەکردنیان بە بەرپرسیارێتی مێژوویی و گۆڕینەوەی لۆژیکی سیاسەتکردن بە پەیوەندییەکی سایکۆلۆژیی شێواو، ئەم پرۆژەی گۆڕانکارییەی تەواو لاوازکردوە. لە ئاستی ڕۆشنبیریشدا کۆمەڵێک گوتاری ڕادیکاڵمان ھەیە کە بڕێکی گەورە لە ترسنۆکیی و گشتگییریی و ھیچنەکردنی لەژێر ناوی ”گۆڕانی سیستم“ و ”بیرکردنەوەی ڕادیکاڵ“دا ھەڵگرتوە، ئەوانیش وەک ڕێگرێک لەبەردەم پرۆژەی گۆڕانکاریدا کاریانکردوە و کاردەکەن. لەئێستادا کەرەستە خاوەکانی ئەو پرۆژەی گۆڕانکارییە تەنھا بە دابڕاویی و بەبێ چوارچێوەیەکی گشتیی ھەن و ئامادەن، ئەمەش گۆڕان و دەسکاریکردنی دۆخەکەی زۆر زیاتر زەحمەتتر و قورستر کردوە.
( درەو میدیا): دەنگدانی تایبەت لە هەڵبژاردنی خولی پێنجەمی پەرلەمانی كوردستان كە بڕیارە لە 30ی ئەیلولی داهاتوو بەڕێوە بچێت: - ( 170 هەزارو 469 ) ژمارەی دەنگدەری تایبەتە - 99 بنكە و 471 وێستگە پارێزگای هەولێر: 72 هەزارو 653 دەنگدەری تایبەت لە 41 بنكەو 201 وێستگە پارێزگای سلێمانی: 62 هەزارو 220 دەنگدەری تایبەت لە 37 بنكەو 172 وێستگە پارێزگای دهۆك: 33 هەزارو 421 دەنگدەری تایبەت لە 20 بنكەو 92 وێستگە پارێزگای هەڵەبجە: 2 هەزارو 175 دەنگدەری تایبەت لە 1 بنكەو 6 وێستگە
راپۆرتی شیكاری: محەمەد رەئوف بە درێژایی هەڵبژاردنەكانی هەرێمی كوردستان ساختەكاری كاریگەری راستەوخۆی لەسەر ئەنجامی هەڵبژاردنەكان هەبووە، لە هەموو هەڵبژاردنەكاندا حزبە باڵا دەستەكان بەهۆی كۆنترۆڵی دامودەزگاكانی حكومەت و دەزگا ئەمنییەكان و دارایی و تەواوی كایەكانی حكومەتداری لە هەرێم. بەشێك لە لایەنە سیاسی و عێراقییەكان سكاڵایان تۆماركردو تانەیان لە ئەنجامی هەڵبژاردنی 12ی ئایاری ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراقدا، بەوەی ساختەكاری كراوەو ئەنجامی هەڵبژاردنەكان گۆڕاوە، بەڵام هەموو ئاماژەكان بەو ئاراستەیەن كە لە هەڵبژاردنی 30ی ئەیلولی پەرلەمانی كوردستانیش ساختەكاری دەكرێت، بە فۆرم و شێوازی جیاوازتر. پێشتر جەمال حاجی محەمەد سكرتێری جڤاتی نیشتمانی بزوتنەوەی گۆڕان بە دەنگی ئەمریكای راگەیاندووە" لە هەڵبژاردنی ئەمجارەی پەرلەمانی كوردستانیش ساختەكاریمان لێدەكرێت" هاوكات سامان گەرمیانی ئەندامی سەركردایەتیی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان بە ئاژانسی راگەیاندووە״ زانیاریی ئەوەمان لەبەر دەستە كە پارتی خەریكی ساختەكارییەكی گەورەیە بۆ هەڵبژاردن.״ رێگاكانی ساختەكاری لە هەڵبژاردنی 30ی ئەیلولی 2018 وەك چۆن لە تەواوی هەڵبژاردنەكانی رابردوو ساختەكاری كراوە، هەموو لایەنەكان نایشارنەوە كە لە هەڵبژاردنی داهاتووش ساختەكاری دەكرێت، بەپێی زانیاریەكانی " درەو میدیا" یەكێتی و پارتی بڕیاریان داوە كە لە هەڵبژاردنی 30ی ئەیلولدا دەستكاری دەنگی لایەنەكانی ( گۆڕان و كۆمەڵ و نەوەی نوێ و یەكگرتوو) نەكەن و ئەوان دەنگی خۆیان بۆ خۆیان، بەڵام خۆیان لە رێگەی ساختەكارییەوە رێژەی دەنگدەران دەگۆڕن و ئەنجامی دەنگدان لە قازانجی خۆیان دەبێت. زانیاریەكانی " درەو میدیا" ئاماژە بەوە دەكەن كە پارتی بڕیاریداوە لە سنوری ناوچەی خۆی نزیكەی( 200 بۆ 250 هەزار )دەنگ ساختە بکات و یەكێتیش بە هەمان شێوە ئامادەكاری گەورەی كردووە بۆ ساختەكاری بە هەمان رێژەی پارتی. سەرچاوەیەكی باڵا بە " درەو میدیا" ی راگەیاند" ئێرانییەكان بە یەكێتی و پارتیان راگەیاندووە كە نابێت دەستكاری دەنگی لایەنەكان بكرێت و دەنگیان كەمبكرێتەوە، بەڵكو دەتوانن خۆیان دەنگ بۆخۆیان زیاد بكەن، چونكە نایانەوێت وەك پێشوو دۆخەكە بئاڵۆزێنن و پشێوی دروست بێت " بۆیە یەكێتی و پارتی هیچ دەنگێكی لایەنەكانی تر بۆخۆیان نابەن و كەمی ناكەنەوە بەڵكو دەنگ بۆخۆیان زیاد دەكەن و ئەوەش كاریگەری لەسەر ئەنجامی دەنگدان دەبێت. ئێرانییەكان بە یەكێتی و پارتیان راگەیاندووە كە نابێت دەستكاری دەنگی لایەنەكان بكرێت و دەنگیان كەمبكرێتەوە، بەڵكو دەتوانن خۆیان دەنگ بۆخۆیان زیاد بكەن، چونكە نایانەوێت وەك پێشوو دۆخەكە بئاڵۆزێنن و پشێوی دروست ببێت ئەگەر لێكدانەوەیەكی ورد بكەین، كۆی ژمارەی دەنگدەرانی هەرێمی كوردستان ( 3 ملیۆن و 85 هەزارو 461 ) كەسە، خۆئەگەر كۆی گشتی دەنگدەران لە تەواوی پارێزگاكان بە تێكڕا ( 60%) بێت بەوپێیەی ( هەولێر 60% و سلێمانی 50% و دهۆك 75% و هەڵەبجە 55%) دەنگبدات، ئەوا لەكۆی ژمارەی گشتی دەنگدەران ( 1 ملیۆن و 851 هەزار) كەس دەنگ دەدات، بەهای كورسیەكی پەرلەمانیش ( 18 هەزارو 510 ) دەنگ دەبێت، بە پێی زانیارییەكان یەكێتی و پارتی خۆیان ئامادەكردووە زیاتر لە ( 450 هەزار بۆ 500 هەزار دەنگ ) تەزویر بكەن، كە هەریەكەی زیاتر لە ( 200 هەزار دەنگ ) تەزویر دەكەن، كە ئەگەر دابەشی بەهای كورسیەكی بكەین ئەوا دەكاتە ( 25 كورسی) واتا لەسەروی دەنگی خۆیانەوە بەشی 25 كورسی ساختە دەكەن، بەو پێیەش كێبەركێكە لەسەر ( 75 كورسی) پەرلەمان دەبێت، نەك ( 100 كورسی) بۆ ساختەكاریەكانیش یەكێتی وپارتی ئامێری زۆر پێشكەوتوویان هێناوەو ماوەیەكی زۆرە ئامادەكاری بۆدەكەن و كاری بۆ دەكەن، شێوازەكانی ساختەكاری لە هەڵبژاردنی 30ی ئەیلول - ساختەكردن و دروستكردنی رەگەزنامەی عێراقی و كارتی نیشتمانیی - هەركەسێکیان 7 بۆ 8 كەس دەنگ بدات لە رۆژی دەنگدان - پڕكردنی سندوقی دەنگدان و ئاڵوگۆڕپێكردنی سندوقەكانی دەنگدان - دیاریكردنی بنكەی دەنگدان و بەبێ ئەوەی ناوی كەسی لێبێت و پڕكردنەوەی سندوقەكانی. - ساختەكاركردن لەناو هێزە ئەمنییەكان و پڕكردنەوەی سندوقەكان لە دەنگدانی تایبەتدا. - رەگەزنامەی عێراقی و كارتی نیشتمانیی ساختەكراو و دەدرێت بە هاوڵاتیانی ناوچە جێناكۆكەكان و دێنە شارەكانی هەرێم و دەنگ دەدەن بەتایبەتیش هێزە ئەمنییەكان. - سودوەرگرتن لە دەنگی ئاوارەكان و دەنگدانیان لە پرۆسەی هەڵبژاردنەكانی كوردستان - ئەمە سەرەرای فشارو سوێندان و تەڵاقدان لە مێژووی هەڵبژاردنەكانی هەرێمی كوردستاندا ساختەكاری كراوەو بەڵام لە هەڵبژاردنێكەوە بۆ هەڵبژاردنێكی تر فۆرمی ساختەكاریەكە جیاواز بووە. كێبەركێی لایەنەكان لەسەر 75 كورسی دەبێت و بەشی 25 كورسی تەزویر دەكرێت ساختەكاریی ئەنجامی هەڵبژاردنەكانی 1992 دەگۆڕێت بەپێی ئەو نامە و راگەیەنراو و بەڵگەنامانەی بڵاوكراونەتەوە، لە هەڵبژاردنی 19/5/1992دا بە جۆرەها شێوە ساختەكاریی و تەزویر لەلایەن هێز و لایەنەكانەوە كراوە، لە یەكەم هەنگاودا كە بڕیاربوو هەڵبژاردن لە 17/5 بكرێت دواخرا بۆ 19/5 ، لەو كاتەدا وترا مەرەكەبی هەڵبژاردنەكان لەلایەن هێزێكەوە ساختەكراوە و مەرەكەبی خراپ هێنراوە بۆیە هەڵبژاردن دواخرا، لەگەڵ ئەوەی بەپێی پێوەرە نێودەوڵەتییەكان لێكۆڵینەوە لەهەر بنكە و ناوەندێكی دەنگداندا دەكرێت، كە رێژەی دەنگدان تێیدا لە (85%) زیاتر بێت، بەڵام بەپێی ئەنجامی هەڵبژاردنەكان، كە لەلایەن لیژنەی باڵای هەڵبژاردنەكانەوە راگەیەنرا، لە پارێزگای دهۆك، كە (178000) كەس مافی دەنگدانیان هەبووە، بەڵام لەو پارێزگایە (198352) دەنگیانداوە، واتا رێژەی دەنگدان (111%)، ئەم شێوازە لە ریفراندۆمدا لە پارێزگای دهۆك دووبارە بۆوە بەو پێیەی لەو پارێزگایە ( 734726 ) كەس مافی دەنگدانی هەبوو، بەڵام ( 814588) كەس دەنگیدا بەرێژەی ( 111%) ، بەوپێیەش ئەو تەزویرەیكراوە، ئەنجامی هەڵبژاردنەكانی گۆڕی، چونكە لە هەڵبژاردنەكەدا پارتی دیموكراتی كوردستان (437879) دەنگی بەدەستهێنا بەڕێژەی (45.05%) و یەكێتی نیشتیمانی كوردستان (423833) دەنگی بەدەستهێنا بەڕێژەی (43.6%) ئەگەر ئەو رێژە دەنگە زیادەیەی دهۆكی لێدەركرێت (20352) دەنگی زیاد لە (100%) ی دەنگدانە ئەوا دەنگی پارتی دەبێتە (437879 - 20352 = 417527) دەنگ بەو پێیەش كۆی گشتیی دەنگدان دەبێتە (951601) واتا یەكێتی نیشتیمانی كوردستان دەبێتە هێزی یەكەم و رێژەی دەنگەكانی دەبێتە (44.5%) و پارتی دیموكراتی كوردستانیش رێژەی دەنگەكانی دەبێتە (43.9%) و هێزی دووەمی كوردستان. لە بنكەی (17)ی دهۆك (قوتابخانەی پێشكەفتن) كە ژمارەی دەنگەكانی ئەو بنكەیە (1994) دەنگ بووە، بەڵام (7994) كەس دەنگیداوە، واتا (6000) دەنگ لەو بنكەیە زیاد ئەژماركرابوو. لە بروسكەیەكدا كە لە رۆژی 18/5/1992 بۆ ئەمیر حەوێزی سەرۆكی دەستەی باڵای هەڵبژاردنەكانی ناردووە، جەلال تاڵەبانی، سكرتێری یەكێتی ئاماژەی بە چەندین ساختەكاریی و فێڵ كردووە، لە بروسكەكەدا ئاماژەی بەوەداوە، كە پارتی 1000 كەسی خۆی هێناوەتەوە لە ئێرانەوە كەچی دەنگدان بۆ ئەوان دواخراوە بە بڕیاری سەركردایەتی، لە بەیاننامەیەكیشدا، كە لە 19 /5/1992 بڵاوكراوەتەوە، د. مەحمود عوسمان ئاماژە بەوە دەكات، كە ساختەكاریی زۆر كراوە و بەهۆی ئەوەی مەرەكەبەكە بە ئاسانی لێكراوەتەوە بەچەندین جۆری ناسنامە دەنگدراوە و كەسی وا هەبووە (10) جار دەنگیداوە، پێشیوایە ساختەكاریی زۆر كراوە. ساختەكاریی لە هەڵبژاردنەكانی 2005دا نەوشیروان مستەفا لە 8/7/2013 كۆمەڵێك بەڵگەنامەی بەناوی (پرۆسەی پێكهێنانی سەرۆكایەتی هەرێم) بڵاویكردەوە، كە تیایدا هاتووە: بەهۆی تەزویرەوە لە هەڵبژاردنەكانی 2005 دا لە قەزای سۆران كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكان هەندێك لە سندووقەكانی ئەو قەزایەی پوچەڵكردەوە، ئاماژەی بەوەشكردووە، لەبەرئەوەی یەكێتی (20 هەزار) دەنگی زیاتر لە پارتی هێنا، مەسعود بارزانی ئەمەی بە تەزویر لەقەڵەمدا، هەربۆیە لە نامەیەكدا بۆ جەلال تاڵەبانی، سكرتێری یەكێتی نیشتیمانی كوردستان لە رۆژی 1/2/2005 دا تیایدا ئاماژە بە چەند خاڵێك دەكات، لە خاڵی شەشەمدا بەروونی باسی تەزویر و خروقات دەكات و دەنووسێت (هەندێك خروقات یەكجار زۆر زەقن و پینە ناكرێن وەك ژمارەی زیادی دەنگ، كە بە دەها هەزار زیاترە لەوەی كە تۆمار كراوە و مەعلوم بووە پێشتر ئەو شوێنە ژمارەی دەنگدەری چەندە). ساختەكاریی لە هەڵبژاردنی 2014 لە 30/4/2014دا، كە هەرێمی كوردستان و عێراق دوو هەڵبژاردنی بەخۆوە بینی، بەروونی ساختەكاری كراوە، بەتایبەتی لە شوێنی كۆكردنەوە و جیاكردنەوەی دەنگەكان لە ( ئەلبیسەكەی ) شاری سلێمانی، لەو كاتەدا ژوری هەڵبژاردنی بزوتنەوەی گۆڕان، كە بەپێی ئەو بەڵگانەی لەلایەن ئەو ژوورەوە خراونەتە روو، دوای بەدواداچوونیان بۆ ئەنجامی دەنگەكان و CDیەكانی كۆمیسیۆن و فۆرمی 902 كردووە، بۆی دەركەوتووە، لەو( 3 هەزار و 256 )وێستگەیەی پارێزگای سلێمانی لە 133 وێستگەدا "ساختەكاری گەورە" كراوە، بەشێوەیەك لەو وێستگانەدا زیاتر لە 14 هەزار دەنگیان كەمكراوەتەوە، هەر بەپێی بەڵگەكانی ژووری هەڵبژاردنی گۆڕان، ( 14 هەزار و 678 )دەنگی گۆڕان براون بۆ یەكێتی و بەو دەنگانەشەوە كە لە 4 لایەنەكەی دیكەوە براون بۆ یەكێتی دەگاتە( 19 هەزار و 968 )دەنگ.دواتریش بەهۆی گۆرشانكاری گەورە لە كورسیەكانی حزبەكاندا كراو ئەنجامی هەڵبژاردنی گۆڕی. ئێرانیەكان وتیان ( ئێمە لە هەڵبژاردنی 30ی نیسانی 2014ی ئەنجومەنی پارێزگاكان گۆڕان 17 كورسی هێنابوو یەكێتی 6 كورسی، 5 كورسیمان بۆ یەكێتی زیادكرد، كردمانە 11 بەرامبەر بە 12ی گۆڕان، یەكێتی پێی وتین دەبێت ئیمە بكەنە 12 و گۆڕان بكەنە 11 وتمان ناكرێت شەر و ناكۆكی گەورەی لێدەكەوێتەوە) ئەمە وتەی بەرپرسێكی باڵای ئێرانە، كە بەرپرسانی گۆڕانیان راگەیاندبوو، لە هەڵبژاردنی پارێزگاكانی عێراق لە 30ی نیسانی 2014 (نوری مالیكی و ئێرانیەكان كۆدی ئامێری دەنگدانەكەیان لە ئەڵمانیاوە كڕی و بە 2 ملیۆن دۆلار هێنایانەوەو تەزویرێكی زۆریان پێكرد بەتایبەتیش لە كەركوك و نەینەوا كە دەنگی یەكێتیشیان پێزادكرد ) ئەمەش وتەی پەرلەمانتارێكی كوردستانە. ئەوەی لە هەڵبژاردنی 12ی ئایاری 2018 كرا لەسەرو ساختەكاریەوە بوو چونكە گۆڕینی دەنگەكانی هەڵبژاردن بوو، بۆیە ساختەكاریەكە نە بە دەنگ و نە بە كورسی ناپێورێت.
( درەو میدیا): لە پەیامێكدا رابەری بزووتنەوەی حەقە دەستلەكاركێشانەوەی خۆی لە یەكێتی نیشتیمانی كوردستان رادەگەیەنێت و دەڵێت" لەم قۆناغەی ئێستادا و لەبەر ئاڵۆزی ململانێی نارەوای سیاسی لە كوردستان و بێوەفایی هەڤاڵانمان لە یەكێتی نیشتیمانی كوردستان و دەستوەردانە كاری بزوتنەوەكەمان بۆ تێكدانی و پارچەپارچەكردنی بزوتنەوەكەمان لە پێناو بەرژەوەندی تایبەتی چەند كەسێم كە شایانی باسكردن نین لە ناو بزوتنەوەی حەقەدا، دەستلەكار كێشانەوەمان لەناو یەكێتی نیشتیمانی راگەیاند" لە پەیامەكەیدا رابەری بزوتنەوەی حەقە ئاماژە بەوەش دەكات" بڕیاری بایكۆتی هەڵبژاردنی 30/9/2018 مان داو دەنگ بە هیچ پارت و لایەن و قەوارەو كاندیدێك نادەین . داواش لەهەموو لایەك دەكەین بایكۆتی هەڵبژاردن بكەن"
راپۆرتی: (درەو میدیا) سەنگەرگواستنەوە لەناو حزبەكاندا نوێی نییە و مێژوویەكی دووردرێژی هەیە، بەڵام ئەوەی ئێستا لە كۆتایی بانگەشەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستاندا روودەدات، هەندێك بە بەرژوەندی شەخسی ڕووت و هەوڵی بەدەستهێنانی پلە و پایەو هەندێكی تریش بۆ نائومێدبوون لە هێزە ئۆپۆزسیۆنەكانی جاران و بێدەنگەكانی ئەمڕۆی دەگەڕێننەوە. هەركاتێك هەڵبژاردن لە هەرێمی كوردستان بێتەئاراوە، سەنگەرگواستنەوە دەبێتە بەشێك لە هەڵمەتی بانگەشە و رۆژانە دیمەنی ئەو بەرپرس و كەسانە بڵاودەبنەوە كە بە شانازییەوە باس لە سەنگەرگواستنەوەیان دەكەن و وەك پاڵەوانێك لەلایەن حزبەكانەوە نیشاندەدرێن بۆ لێدان لە حزبی بەرامبەر و بەرزكردنەوەی ئاستی جەماوەرێتی خۆیان. لەگەڵ دەستپێكردنی بانگەشەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستاندا كە 30ی ئەیلول بەڕێوەدەچێت، زیاتر لە هەڵبژاردنەكانی تر حزبەكان، هەوڵەكانیان چڕكردوەتەوە بۆئەوەی بەرپرس و ئەندام و لایەنگری حزبە ركابەرەكانیان بێننە ریزەكانی خۆیانەوەو وەك كارتێكی بەهێزی بانگەشە لە میدیاكانیانەوە نمایشیان بكەن. پاڵنەرەكانی سەنگەرگواستنەوە بەشێوەیەكی گشتی لە دۆخی ئێستای هەرێمی كوردستاندا چەند پاڵنەرێكی گرنگ هەن كە رۆڵیان هەیە لەوەی ئەم دیاردەیە بە زەقی لە گۆڕەپانی سیاسیدا دەربكەوێتەوە ، كە گرنگترینیان ئەمانەن: 1- بەرژەوەندیی تایبەت و هەوڵی گەیشتن بە پۆست و پلە و پایە و دەستكەوتی مادی. 2- باڵكێشانی بێ ئومێدی بەسەر ژمارەیەكی زۆر لە خەڵكدا بەهۆی پاشەكشێتی گوتاری لایەنە ئۆپۆزسیۆنەكانی جاران لەبەرامبەر دوو هێزە تەقلیدییەكەدا. 3- گومان و دڕدۆنگی گەورەی خەڵك لە پرۆسەی هەڵبژاردن، بەتایبەتی دوای هەڵبژاردنی 12ی ئایار و گومانەكان لە ساختەكاریی گەورە لەو پرۆسەیەدا و تێپەڕاندنی ئەنجامەكان و بێ توانایی لایەنە ناڕازییەكان لە رێگریكردن لە تێپەڕاندنی ئەنجامەكان. 4- چۆڵبوونی گۆڕەپانی سیاسی هەرێم لە ژمارەیەك سیاسەتمەداری كاریزما و كاریگەری وەك نەوشیروان مستەفا و جەلال تاڵەبانی. 5- پاشەكشێی گوتاری سیاسی و هەندێك حزب و ناڕەزایەتی كادر و ئەندامەكانیان لە چۆنیەتی بەڕێوەبردنی حزبەكەكانيان. 6- كەمبوونەوەی جیاوازی لە بیركردنەوە و بەڕێوەبردنی حزبەكان و كورتبوونەوەی پرۆسەی سیاسی لە هەوڵدان بۆ دەستكەوتی كەسی و بنەماڵەیی. 7- بوونی هەڕەشە و ترس لە هەڵدانەوەی دۆسیەی ژیانی تایبەتی و شكاندنی كەسایەتی و پێگەی سیاسی و كۆمەڵایەتی. 8- تێكئاڵانی كاری سیاسی و بەرژەوەندیی ئابوریی و بازرگانی و هەوڵدان بۆ پاراستنی بەرژەوەندییە ئابوریی و بازرگانییەكان لەرێگەی سەنگەرگواستنەوەوە. 9- دەستوەردانی هەندێك هێزی ئیقلیمی و نێودەوڵەتی لە بەرژەوەندی لایەنێك و دژی لایەنێكی تر. 10- كێشە و ناكۆكی كەسیی لەنێوان بەرپرس و ئەندامانی حزبێك لەناوخۆیاندان یاخود لەگەڵ لایەنێكی دەرەوە. 11- بەكارهێنانی پارە و پۆست بۆ راكێشانی بەرپرسانی حزبەكانی تر كاریگەری راستەوخۆی هەیە لە دیاریدەی سەنگەرگواستنەوەدا. وەك دەوترێت پاڵنەرەكان ئەم شەپۆلی سەنگەرگواستنەوە نوێیە هەرچیەك بن، نە فیكر و ئایدیایە، نەبۆچونی جیاوازە لە كاری حزبایەتی، ئەوەی زیاتر ئەم بڕوایە تۆختر دەكات ئەم شەپۆلە زیاتر لەسەروبەندی هەڵبژاردنەكاندا ڕواجی هەیە و تەرویجی پێدەدرێت و كارتێكی بەهێزە بۆ دروستكردنی فشاری دەرونی لەسەر یەكتر و تەنانەت دانانی كاریگەریش لەسەر دەنگدەر. گەڕانەوە لە ئۆپۆزسیۆنەوە بۆ دەسەڵات گەڕانەوە بۆ ناو ڕیزی هێزە باڵادەستەكان (یەكێتی و پارتی) هەرچییەك و هەرچۆنێك بن، هیچ لەو ڕاستیيە كەمنكاتەوە كە هێزەكانی ڕكابەرییان نەیانتوانی نەك وەك بەدیل بەڵكو وەك كۆمەڵێك هێزی خاوەن ئەكت و دروستكردنی ڕوداو و سیناریۆی سیاسی خۆیان تەرح بكەن، بەتایبەت بزوتنەوەی گۆڕان كە ساڵانێكی زۆر جێگەی ئومێدی بەشێكی بەرچاو لە خەڵكی كوردستان بوو بۆ دروستكردنی گۆڕانكاری لە ژیانی خەڵك و دانانی سنورێك بۆ ئەو ناعەدالەتیيە كۆمەڵایەتی و ناشەفافی و گەندەڵییەی كۆی جومگەكانی هەرێمی كوردستانی گرتوەتەوە، لانی كەم ئەم وێنەیە لەدوای كۆچی دوایی نەوشیروان مستەفا لە زیهنی كۆمەڵێكی زۆر لەخەڵكی كوردستاندا چەسپی بەبەشێك لەلایەنگرانی ئەو هێزانەشەوە. حكومەت سیستمی "ڕوبعە موچە" و "نیو موچە"ی داهێنا، مانگی لە 30 ڕۆژەوە بۆ 60 ڕۆژ و بەرەو ژوور درێژكردووە، حزبە ئۆپۆزسیۆنەكان بێدەنگ بوون یان شەرمنانە لەژێر لێوەوە و لەباشترین حاڵەتدا بەیاننامەیان بڵاودەكردەوە، حزبێك و لەناوحزبێكیشدا شەخسێك تاكلایەنە بڕیاری ڕیفراندۆمی سەربەخۆیی كوردستانی دا و كارەساتێكی گەورەی نەتەوەیی گەورەی لێكەوتەوە، ئەم هێزانە هەر بێدەنگ و جوڵە بوون، ڕوداوی 16ی ئۆكتۆبەری لێكەتەوەو كورد زیاتر لەسەدا 50 خاكی كوردستانی لەدەستدا بەكەركوكیشەوە، ئەم هێزانە هەر بێدەنگ و بێهەڵوێست بوون، سوپای وڵاتانی ئیقلیمی لەناو خاكی باشووری كوردستان بە ئازادی دێن و دەچن، ئەم هێزانە هەر بێدەنگن و غەیری بەیاننامە هەڵوێستێكی جدییان نیە و ئەوەش بووەتە هۆی بێئومێدبوونی چەندین كەسی ئەو حزبانە و سەنگەرگواستنەوە بۆ حزبەكانی دەسەڵات. سەنگەرگواستنەوەیەكی بێ وێنە لە مێژووی هەرێمی كوردستاندا لە چەندین قۆناغی گرنگدا دیاردەی سەنگەرگواستنەوە هەبووە و ئەندام و سەركردە و بەرپرسانی حزبەكان بەهۆی ناكۆكیی سیاسیی یان بەرژەوەندیی تایبەتەوە، حزبەكانی خۆیان بەجێهێشتووە و چونەتە ناو حزبێكی ترەوە، بەڵام هیچ كاتێك نەگەیشتوەتە ئاستی ئەوەی سەرۆكی حزبێك سەنگەر بگوازێتەوە و دەستبەرداری حزبەكەی بێت، هەمیشە دیاردەی سەنگەرگواستنەوە زیاتر لە ئاستی سەركردایەتی و مەكتەب سیاسی و بەرپرسانی تری حزبدا قەتیس بووە، بەڵام ئەمساڵ هەرێمی كوردستان لەم بوارەدا روداوێكی دانسقەی تۆماركرد، بەرهەم ساڵح سەرۆكی هاوپەیمانی بۆ دیموكراسى و دادپەروەریی حزبەكەی بەجێهێشت و جارێكی تر گەڕایەوە بۆ ناو یەكێتی، ئەوە یەكەمجار بوو سەرۆكی حزبێك سەرنگەر بگوازێتەوە، ئەم رووداوە كاریگەری زۆری لەسەر لایەنگر و بەرپرسی حزبەكانی تر دروستكرد و شەرمی سەنگەرگواستنەوەی لە حزبێكەوە بۆ حزبێكى تر بەتەواوەتی شكاند و كردییە دیاردەیەكی ئاسایی. ئێستا لە كۆتایی بانگەشەی هەڵبژاردن نزیكدەبینەوە، بە گوێرەی زانیارییەكانی "درەو میدیا" بەر لە كۆتایی هاتنی بانگەشە، چەندین حاڵەتی تری سەنگەرگواستنەوە لە میدیای حزبەكانەوە پەخشدەكرێت بەمەبەستی كاریگەری خستنە سەر دەنگدەران، "درەو میدیا" چەندین زانیاری لەسەر ئەو سەنگەرگواستنەوانە كە بڕیارە روبدەن لەبەردەستدایە، بەڵام وەك میدیایەكی سەربەخۆ نایەوێت بكەوێتە ناو ئەو شەڕەوە كە حزبەكان بۆ بانگەشەی هەڵبژاردن لەدژی یەكتر بەرپای دەكەن. مامەڵەكانی سەنگەرگواستنەوە لەبارەی سەنگەرگواستنەوەوە قسەوباسی زۆر دەكرێت، مامەڵەكانی سەنگەرگواستنەوە لەپشتی پەردەوە بەڕێوەدەچن، بەشێوەیەكی گشتی باس لەوە دەكرێت لەبەرامبەر سەنگەرگواستنەوەدا چەندین دەستكەوت دەخرێتە بەردەم نێچیرەكان لەوانە: 1- پێدانی پۆستی باڵا لە حكومەت یان حزب 2- پێدانی پارە و ئۆتۆمبیل 3- پێدانی بەرژەوەندیی ئابوری وەك گرێبەست و تەندەری جێبەجێكردنی پرۆژە 4- دۆزینەوەی هەلی كار بۆ خزم و كەسە نزیكەكانی ئەو كەسەی سەنگەردەگوازێتەوە 5- جێبەجێكردنی پرۆژە خزمەتگوزاریی لە شوێنی نیشتەجێبوونی ئەوانەی سەنگەردەگوازنەوە بەتایبەت لەناوچە گوندنشینەكاندا. مەرجەكانی سەنگەرگواستنەوە دیارترین مەرجی سەنگەرگواستنەوە ئەوەیە كە ئەو كەسە دەبێت لە میدیاكانەوە بە رەسمی سەنگەگواستنەوەی بەر لە هەڵبژاردن رابگەیەنێت و وەك بەشێك لە بانگەشە هۆكارەكانی كە خۆی بۆخۆی داناوە یان حزبە نوێكەی پێی دەڵێت بۆ خەڵك رابگەیەنێت و ئەو كاتەشی لەبەردەستیدا ماوە بانگەشە بكات بۆ حزبە نوێكەی و هانی كەسانی تر بدات وەك ئەم سەنگەر بگوازنەوە.
( درەو میدیا): هەڵبژاردنی خولی پێنجەمی پەرلەمانی كوردستان : - ( 3 ملیۆن و 85 هەزارو 461 ) كەس مافی دەنگدانی هەیە - ( 170 هەزارو 469 ) كەس دەنگدەری تایبەتە - ( 1359 ) بنكەی دەنگدان هەیە لە چوار پارێزگاكەی هەرێم - ( 6412 ) وێستگەی دەنگدان - ( 773 ) پاڵێوراو كێبەركێ دەكەن - ( 532 یان پیاو و 241 یان ژنە) - ( 111 ) كورسی پەرلەمانی كوردستان - 11 كورسی بۆ كۆتاكان دیاریكراوە، 5 كورسی بۆ مەسیحیەكان و 5 كورسی بۆ توركمان و 1 كورسی بۆ ئەرمەن.