ئادەم ئاودەل لەدوای روخانی رژێمی بەعس و دروستبونی حکومەتیێکی نوێ لە عێراقدا ، ھەمیشە کورد کۆمەڵێ کێشەی لەگەل بەغدادا بە ھەڵپەسێردراوی ماونەتەوە و نەتواندراوە چارەسەر بکرێ ، ھەر لە کێشەی خاکەوە بیگرە تا بودجە و موچە و مەلەفی نەوت و غاز .  ئەگەرچی لە پێشودا کورد بە یەکگرتووی و بە ھێزێکی زۆرەوە لە بەغدابوو بەتایبەت لە سەروبەندی نوسینەوەی دەستور و بنیاتنانەوەی عێراق ، بەڵام بەشێک لە کێشەکانی نێوان کورد و بەغدا یا بلێین حکومەتی ھەرێم و بەغدا بێ چارەسەر مانەوە و بەھۆی چارەسەرنەکردنیشیان بەرەبەرە تەشەنەیان سەند و زیاتر ئالۆز بون .  یەکێکیش لەو کێشە ھەڵپەسێردراوانە بابەتی نەوت و غازە ، ئەگەرچی تا مام جەلال لە ساحەکەدابوو ، دۆخەکە بە وەستاوی مایەوە و نەیھێشت بگاتە تەقینەوە ، بەڵام دوای نەخۆش کەوتنی مام جەلال و دورکەوتنەوەی لە گۆرەپانەکە ، دۆخەکە بە برینی بودجەی ھەرێم لەلایەن سەرۆک وەزیرانی ئەوکاتی عێراقەوە تەقییەوە و تا ئێستاش دوای تێ پەربونی زیاتر لە پێنج ساڵ و گۆرینی دوو سەرۆک وەزیرانی تر ، نەتواندراوە بگەرێندرێتەوە سەردەمی مام جەلال .  زۆرجار لە لایەن ھاولاتیانی ھەرێمەوە مەلەفی نەوت بە سەرئێشە و بەڵا بۆ ئەم وڵاتە ناوزەنگ ئەکرێت و ھەر لەم روانگەیەشەوە لە لایەن حکومەتی عێراقەوە لە رێگەی ئەو مەلەفەوە ، ھاوڵاتیان دوچاری نارەحەتی و نەھامەتی لە شێوەی برینی بودجە و موچە بونەتەوە .  کە بە شێکی زۆری کەلەکە بونی ئەو گرفتانە بە ھۆی نەبونی دامەزراوەیەکی موئەسەساتی نیشتمانییەوە ھەیە ، کە ئەو جۆرە پەیوەندیانە لە گەل بەغدا رێکبخات و چارەسەریان بکات .  ھەمیشە لە ھەرێم دەنگێک ھەبووە کە بەغدای وەک دێوەزمەیەک وێناکردووە و بە سەرچاوەی نەھامەتیەکانی ئەم ھەرێمەی زانیوە  ، پاڵپشتی سەرەکی ئەو دەنگەش پارتی دیموکراتی کوردستان بووە ، کە ھەموو کات لە رێگەی ئەو جۆرە لە تسریحات و ھوتافانە ، ویستویەتی چاوی خەلک لەسەر نارێکیەکانی حکومەتەکەی ھەولێر لابدات و بە شەری بەغداوە سەرقاڵیان بکات و لە ھەمویشی مەترسیدارتر بە شەری نەتەوەیی بە ھاوڵاتیانی بفرۆشێتەوە .  ئێستا لە بەغدا لەلایەن چەند پەرلەمانتارێکەوە ھەولێک ھەیە بۆ شەفاکردن و رونکردنەوەی داھاتی ھەرێم و ئاشکراکردنی دۆسیەی نەوتی ھەرێم  ، بەڵام لە لایەن بەشێک لە سەرکردەکانی پارتی و لە رێگەی میدیاکانیانەوە ، ھێرشێکی گەورەی رێکخراو و بەرنامە بۆ دارێژراو دەکرێتە سەریان . وەک ئەوە وایە ئەوان بەرپرس بن لە بەھەدەردانی سامانی وڵات و دزینی موچەو بودجەی خەڵک ، ئەوان بن کە خاوەنی دەیان گرێبەستی نەوتی ناشەفاف و نادیارن ، ئەوان بن بە بۆری تایبەت و بە تانکەری درەنگی شەوانە نەوت ئاودیو بکەن و ھەر ئەوانیش بن خاوەن کێڵگەی نەوت بن .  پارتی و بەرپرسانی ھەولێر لە جیاتی وردبونەوە لە ھۆکارەکانی بلاو بونەوەی کێشەکان و فەراھەمکردنی دۆخێکی ئارام و باشتر  بۆ گەنجان و ھاولاتیانی ئەم ھەرێمە ، زیاتر سورترن لەسەر شاردنەوە و داڵدەدانی قوتی خەڵک و سەفتەکردنیان لە ژێر زەمینەکان . ئەگەر ئەو پەرلەمانتارانە خائینن و راستگۆ نین ، ئەی کوا موچەی فەرمانبەران و خانەنشینان ؟؟؟ لە کاتێکدا بەغدا پێنج موچەی بەتەواوی ناردووە و وا ھی شەشەمیش خەریکە بگات ؟؟؟  ئێستا جۆرێک لە سیاسەت کاری پێ دەکرێ کە قسە شتێکە و کردار شتێکی دی ، لە میدیاکانیانەوە بە غدا جارێک موفلیس و جارێک دوژمنە ، بە کرداریش شەر و ھەراو زەنایە بۆ وەرگرتنی پۆستێک لە بەغدا. لەھەموی ترسناک تر ئەوەیە، بەھۆی ئەو بودجە زەبەلاحەی میدیاکانیان لە بەردەستیانە ، ھەرکەسێک لە دژی سیاسەتەکانی ئەوان دەنگ ھەڵبرێ ھەر زوو بە شەیتان و بە کرێگیراو دەشوبھێندرێ ، بێ ئاگا لەوەی کە ئەوەی لەم وڵاتە دەگوزەرێ لە نەھامەتی و بێ کاری و نەداریدا ، لە دونیای ئەمرۆدا بێ وێنەیە..

فرمان عەبدولڕەحمان  ساڵی ۲۰۰٦ وەزارەتی سامانە سروشتیەکان دامەزرێنراو ئاشتی هەورامی بوو بە وەزیری ئەو وەزارەتە، هەتا ئێستا کە وەزارەتەکە و وەزیرەکەشی کە بەدرێزایی ئەو ماوەیە لە هەمان پۆستدایە ۱٤ ساڵی تێپەڕاندووە.. لە ماوەی ئەو ۱٤ ساڵەدا توانرا نەوت بفرۆشرێ و چەندین کۆمپانیای زەبەلاحی نەوتی هێنرانە هەرێم و هەرێمیش لەسەر نەخشەی وزەی جیهان جێگیرکرا.. ئەمانە هەمووی راستن، بەڵام ئەی دەرەنجام چی؟ دەرەنجام دوای ۱٤ ساڵ لە وەبەرهەمهێنان لە کەرتی نەوتداو خۆبەڕێوەبەری ئەم کەرتە، نزیکەی ۳۰ ملیار دۆلار قەرزارین، لە کاتێکدا عێراق دوای هەشت ساڵ جەنگی سەختی لەگەڵ ئێران ۷۰ ملیار دۆلار قەرزار بوو، ئاخر چ لۆژیکێک رێگەدەدا ئێمە نەوتمان فرۆشتبێ و دواجاریش نزیکەی نیوەی ئەو پارەیە قەرزار بین کە جەنگی سەختی ۸ ساڵەی ئێران هێنایە سەر عێراق. بە هەرحاڵ قەرز هەر قەرزەو قەرزاربونیش لە ئەدەبیاتی ئابوریدا یەک مانا دەدات ئەویش شکستە، یەعنی بە کوردیی دوای ۱٤ ساڵ مومارەسەی سیاسەتی نەوتی لەلایەن هەرێمەوە نەک خێرو خۆشی بۆ خەڵک نەهێنا بەڵکو ئێستا قەرزاریشین و باجەکەشی ئەوەتا خەڵک دەیدات کە هێشتا موچەی مانگی سێی وەرنەگرتووە.. جا ئەنیشتاین دەڵێ گەمژەیی ئەوەیە هەمان رێگە تاقیبکەیتەوەو چاوەڕوانیش بیت دەرەنجامی جیاوازت دەستگیربێ!! هاوڕێیان هەر بەجدی ئەمەوێ بەرگری لە سیاسەتی نەوتی هەرێم بکەم، بەڵام بەداخەوە هەرچی بەدواداچون ئەکەم جگە لە زیانی کوشندە بۆ گوزەرانی خەڵک هیچی دیکە نابینم، سەر لەو هەموو لوغزەش دەرناکەم بۆچی رابەرانی سیاسەتی نەوتی هەرێم ئامادەبوون ئەنجامی ریفراندۆم هەڵپەسێرن، کەچی ئامادە نین ۲۵۰ هەزار بەرمیل نەوتی رۆژانە بدەنەوە بە عێراق. ئایا هەر بەجدی ریفراندۆم گرنگتر بوو یان نەوت ؟ هەربۆیە داواکارم تکاکارم لە ناسیونالیستەکان له پارتیەکان لە هەر کەسێک، دەستی ماچەکەم تێمان بگەیەنێ چۆن بەرگری لە سیاسەتێک بکەین کە ۳۰ ملیار قەرزی خستبێتە سەر گەردنی ئەزمونەکەمان !! وێنەکە تابلۆیەکی هونەری هونەرمەند عەلی رەزا گەرمیانیە

سەلاح رەشید لە رۆژی دوشەمەی رێکەوتی ١٠ حوزەیرانی ئەمساڵ، کە نێچیرڤان بارزانی وەک دوهەم سەرۆکی هەرێمی کوردستان هەڵبژێرا، تارمایی دەسەڵاتی بنەماڵەی بارزانی بەسەر هەمو کوردستاندا، یان بەسەر زوربەی کوردستاندا بوە راستیەکی رون. لە دوای ١٩٩١ پارتی هەنگاو بە هانگاو دەسەڵاتی خۆی چەسپاندوە، هیچ پۆستێکی گرنگ نیە لە کوردستان کە راستەوخۆ یان نارستەوخۆ لەژێر دەسەڵاتی ئەو بنەماڵەیەدا نەبێت.. ئەم دەست بەسەراگرتنەی دەسەڵات، لە رێگای (شەرعی و هەڵبژاردنەوە) وە ئەنجام دراوە. هەمو پۆستە گرنگەکانی حکومەت و دەرەوەی حکومەت لەژێر دەسەڵاتی ئەواندان، ئەوە ( بارەگای بارزانی، سەرۆکایەتی هەرێم، سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران، دەزگای ئاسایش، فەرماندەی گشتی هێزە چەکدارەکان، پەیوەندیەکانی دەرەوە و وەزارەتی سامانە سروشتیەکان)، باشە ئەگەر حکومەتێک ئەم هەمو دەسەڵات و پۆستە گرنگانەی لابێت..ئیتر وەزارەتی تری بۆچیە، خۆ ئەگەر یەکێتی و گۆڕان شەڕ لەسەر پۆستی جێگری سەرۆکی هەرێم یان وەزیرێک یان بەرێوەبەرێکی گشتی بکەن..بێگومان پارتی زۆر بە خۆشیەوە ئامادەیە داخوازیەکەیان زۆر بە زیادەوە قبوڵ بکات (وەک چۆن ئەو پۆستانەی کە گۆڕان وەریدەگرێت زیادترە لە ژمارەی کورسیەکانی لە پەرلەماندا)، لەبەر ئەوەی وەزارەتەکە هی خۆیەتی، با وەزیر هی خۆی نەبێت.. زۆر کەس لەو بروایەدایە، پۆستی سەرۆکایەتی هەرێم کە دراوە بە پارتی یان راستتر، دراوە بە بنەماڵەی بارزانی، ئەوا نێچیرڤان بارزانی یەکێکە لەو کەسانەی کە شایستەی ئەو پۆستەیە لەناو ئەو بنەماڵەیەدا، سەرەرای ئەوەی هاوڵاتیانی کوردستان ئاوڕ لە ساڵانی دەسەڵاتی ئەو ئەدەنەوە، هەستیان نەکردوە کە لە سەردەمی ئەودا یەکسانی کۆمەڵایەتی هەبوبێت،  کەس نەیبینی کە کەسانی گەندەڵ و دزی سیاسی و ئیداری ئەم هەرێمە بدرێن بە دادگا و هاوڵاتیان بە چاوی خۆیانەوە ئەو دزانە بە کەلەپچەەوە ببینن، نەیانبینی دزێکی گەورە، لە هەرەمی هەرسێ دەسەڵاتە بەرزەکە، وەزیرێک یان بریکارێک، بەرێوەبەرە گشتیەک، دەست رۆیشتوانی بنەماڵە حیزبیەکان، ئەندامانی مەکتەبی سیاسی و سەرکردایەتی و کادیری سەربازی و سیاسی دیاری حیزبەکان و خزم و کەس و کاریان زیندانی بکرێن..ئایە گەندەڵی و دزی لە ماڵ و موڵکی حکومەت هەبوە، ئەگەر هەبوە کوا ئەنجامەکانی؟ هەر لەم سەردەمەدا دەسەڵاتی حیزب بەسەر هەمو بورەکانی کۆمەڵگادا زیادی کردوە، لە حکومەت و دەرەوەی حکومەت، سیستەمی دادوەری و خوێندن، پاشەکشەی کردوە و کەم بوار هەیە لە حوکمرانی مۆرکی حیزبی پێوە دیار نەبێت، هەروەها هیچ کارێک لە بواری ئیداری و ئابوری و داریی و سیاسیدا ئەنجام نادرێت، ئەگەر هاتو ئەندامی حیزبێکی دەست رۆشتو نەبیت و کەس و کارت کەسە دیارەکانی حیزبەکانی دەسەڵات نەبێت، یاخود راستەوخۆ یان ناراستەوخۆ نەبێت بە شەریکیان. هەروەها لەم سەردەمەدا ئازادی رادەربڕین ئازادی تاکە کەسی بەرتەسکیەکی دیاری بەخۆیەوە بینیوە.  بەڵام ئەوەی کە لە رۆژی ١٠/٦ دا روی دا، زۆر کەسی توشی نائومێدی کرد.. ئەو ئاهەنگە، کە تەنها لە هەندێ وڵاتی رۆژهەڵاتی دواکەوتو ئەبینرێت بۆ دەستبەکاربونی سەرۆک، کۆمەڵێک راستی چەسپاند لەوانە: 1.    وتاری یەکەم، کە مەسعود بارزانی بە کورتی پێشکەشی کرد، ئەو راستیەی چەسپاندنی کە ئەو وەک سەرۆکی پارتی دیموکراتی کوردستان ئەو وتارەی نەخوێندەوە و هەر بەو ناوەش پێشکەش نەکرا، بەڵکو وەک (سەرۆك) ی کوردستان وتاری خوێندەوە و وەک (مەرجەعێک) بۆ  هەمو گەلی کورد. 2.    پیاهەڵدانی زۆری بارزانی لە لایەن سەرۆک کۆماری عێراق و نێچیرڤان بارزانیەوە، بۆ ئەو بو کە نیشانی هەمولایەکی بدەن کە ئەو سەرۆکی هەمو گەلی کوردستانە، ئەبێت هەمولایەک سوپاسی ئەو بکەن کە ئەم دەسکەوتانەی بۆ گەلی کورد هێناوتە دی.! 3.    فەرامۆشکردنی بە ئەنقەستی رۆڵ و مێژوی خەباتی مام جەلال و نەوشیروان مستەفا، سەرەتای هەوڵێکە بۆ سرینەوە و لەبیرکردنی رۆڵی هەمە لایەنەی ئەو دو سەرکردەیە. 4.    فەرمۆشکردنی تەواوی رۆڵی پەرلەمانی کوردستان (ئەو ئاهەنگە، دانیشتنی رەسمی و یاسایی پەرلەمانی کوردستان) بو، ئەوەی نە باسکرا و نە دیار بو، باسی پەرلەمان و ئەندامانی پەرلەمان بو، ئەمە ئاماژەیەک بو  کە حیزب لەم وڵاتە دەسەڵاتداری یەکەمە و حیزبیش دامەزراوەیەکی مەدەنی نیە و پەرلەمان هاوکار و یاریدەدەری ئەو دەسەڵاتەیە و هەبونیان یان نەبونیان هیچ لە واقیعی سیاسی ئیمرۆی کوردستان ناگۆرێت..جگە لە بەهەدەردانی بوجەیەکی زەبەلاح نەبێت بۆ دەزگایەکی مردو. 5.    چاوەرێ دەکرا کە نێچیرڤان بارزانی، هەر هیچ نەبێت، هێڵی سەرەکی سیاسەتی ئایندەی حوکمرانی خۆی دەستنیشان بکات و هەرچەندە باسی لەوە کرد کە ئەو سەرۆکی هەمو هێز و هەمو دەنگ و رەنگەکان ئەبێت، بەڵام باسی ئەوەی نەکرد چۆن ئەم وشەیە تەرجومەی کاری رۆژانە دەکات وچۆن ئەتوانێت وەک سەرکردەیەکی حیزبی بیر نەکاتەوە و هەڵسوکەوت نەکات.  ئەم قۆناغەی کە تێکەوتوین، زۆر کەم خەتای پارتی یان بنەماڵەی بارزانی تێدایە، چونکە ئەوانیش وەک هەمو هێزێکی سیاسی تر ئەیانەوێت و دەخوازن و کار بۆ ئەوە دەکەن کە ببن بە حیزبی یەکەم و لە هەڵبژاردنەکاندا زوربەی زۆری کورسیەکان ببەنەوە، وە ئەمەش خواستێکی ڕەوایە، ئەگەر بە رێگای یاسایی و دور لە فرتوفێڵ بێتە دی. بەشێکی تری روداوەكە ئەوەیە، کە کێ  بارودۆخی سیاسی کوردستانی گەیاندە ئەوەی پارتی ببێت بە هێزی یەکەمی بێ رکابەر و بارزانی ببێت بە (سەرۆک) و مەرجەعی کورد.. بێگومان و بێ لێکدانەوە، ئەوەی تەرازوی هێزەکانی لە کوردستان بەم شێوەیە لێکرد، بە دەرەجەی یەکەم یەکێتی نیشتیمانی کوردستان بو..ئەو هێزەی کە لە کوردستان و دوای راپەرین و تا هەڵبژاردنی ١٩٩٢ هێزی سەرەکی یەکەم و سەرەکی بو، ئێستا ئەو هێزە گەورەییەی جاران بوە بەو هێزەی کە چەندەها گروپ و باڵ و مینبەر و جەماتی یاری پێوە دەکەن و ئەندامانی مەکتەبی سیاسیەکەی، ململانێیانە چاویان بە مەسعود بارزانی بکەوێت و وتاری پێدا هەڵدەن و  زوربەی مەکتەبی سیاسیەکەیان شەڕ لەسەر ئەوە دەکەن کە خۆیان یان نەوەکانیان پۆستی وەزیری وەرگرن و ببن بە ئەندامی کابینەکەی مەسرور بارزانی. ئەمە جگە لەوەی کە پارتی زۆر ژیرانە و بە وردی کاری لەسەر ئەوە کردوە کە زۆر لە سەرکردەکانی یەکێتی بە خواستی خۆیان لە کۆمەڵێک بەرژەوەندی بازرگانی و ئابوری جیاوازەوە لە هەولێری پایتەختەوە بگلێنێت و نەتوانن بە ئاسانی واز لە بەرژەوەندیەکانی خۆیان بهێنن لەبەر هەڵوێستی سیاسی. بێگومان بارودۆخی بزوتنەوەی گۆڕان لە یەکێتی باشتر نیە، ئەگەر خراپ تر نەبێت، گۆڕان تاقیکردنەوەیەکی تفت و تاڵی هەیە لەگەڵ پارتی کە پێویستی دەکرد زۆر با ئاگاوە مامەڵە لەگەڵ پارتی بکات و پێش شەڕە کورسی لە هەولێر، بارودۆخی ناو بزوتنەوکەی چاک بکردایە، لە جیاتی وەرگرتنی چەند پۆستێک، هەروەها هەوڵی بدایە رۆڵی سەرکردایەتی هێزێکی گەورەی جەماوەری ئۆپۆزیسیۆن دروست بکات. زۆر لە بەشداربوەکانی  گۆڕان لە کابنیەکەی نێچیرڤان بارزانیدا، نمونەیەکی باشیان پێشکەش نەکرد، ئەمە جگە لە هەڵوێستە و بەرنامە سیاسیەکەی گۆڕان، کە باسی لێوە ناکرێت و کاڵ بۆتەوە.. راستیەک هەیە کە زۆر جار باس کراوە، ئەویش ئەوەیە، پارتی هێزێکی موحافیزکاری خێزانیە، بەڵام بە مۆدێرینترین شێوە کار دەکات، حیزبەکانی تر، خۆیان بە هێزی پێشکەوتوخواز و مۆدێرن و سۆسیالیست ئەزانن، بەڵام بە عەقڵیەتی کۆن و زۆر موحافیزانە کار دەکەن.. لەبەر ئەوە بڕوا ناکڕێت لەم قۆناغەدا پارتی نەیباتەوە.   تەبایی ناو هێزەکان و ئاشتی و ئارامی لە کوردستاندا لەوەوە دروست نابێت، کە هێزێک هەمو جومگە سەرەکیەکانی دەسەڵات بگرێتە دەست و رۆڵی برا گەورە ببینێت، بەڵکو لەوەوە دروست دەبێت، کە حیزب و حکومەت بکرێن بە دەزگای مۆدێرنی سیستەماتیک و یەکێتی و گۆڕان ئەبدێتی خۆیان بکەن و بە عەقڵیەتێکی نوێ و فراوان و کراوە بەسەر خۆیاند بچنەوە و بڕیاری ئازایانە چاکسازی هەمەلایەنە بدەن کە لەگەڵ ئەم قۆناغەدا بگونجێ و هەوڵی جدی بدەن بۆ بەردەوامی بە هەرەسهێنانی و بچوک بونەوەی خۆیان، ئەبێت لایان رون بێت، ئەو سیاسەتەی ئێستا ئەیبەن بەرێوە، بەرەو هەڵدێریان ئەبات و بچوکتریان دەکاتەوە.   قۆناغی حیزبی پێشرەو بەسەرچو، بەڵام ئۆباڵی پچوکبونەوە و بێهەڵوێستی و دورکەوتنەوە لە جەماوەر، تەنها لە ئەستۆی خودی حیزبەکەدایە و تەنهاش خۆی ئەتوانێت چاکی بکاتەو،. کەم کەس لە کوردستاندا ئاواتی ئەوەی هەیە کە لە ژێر ساییەی دەسەڵاتێکی یەک هێزیدا بژی و هێزەکانی تریش وەک پاشکۆ بەدوای هێزە گەورەکەوە بن، ئەوەش ئەو هیوایە و خەوە نەبو کە ساڵانێکی زۆر گەلەکەمان خەباتی لە پێناودا کرداوە..      

عوسمان گوڵپی خودا بە مانای پەرستراو و بۆ گەڕاوە، لە ھەر دینێکدا تەماشا بکەی دەبینیت خودا بە کۆمەڵێ سیفەت وەسفدەکرێت کە لە ھەموویاندا خودا باڵادەست و بریاردەر و یەکلاکەرەوەیە و گفتوگۆی فەرمانەکانی ناکرێت و ئەو ھەرچی بەباش زانی بۆ بەندەکانی ئەوە باشەکەیە، بژێویی و ژیان و مردن لای ئەوە و ئەو دەزانێ چی بۆ ئێمە باشە. ئەوەی مەبەستی منە لێرەدا باسکردن نیە لە خودای باڵادەست و بەراوردکردن نیە، ئەوەندەی ڕاستکردنەوەی تێڕوانینێکە کە کۆمەڵگەکانی بەرەو وێرانە بردوە و شەخسەکان بونەتە بڕیاردەر لەسەر کۆمەڵگەیەکی گەورە، تەنھا بەھۆی ئەوەی تێڕوانینیان بۆ خۆیان لە مرۆڤێکی ئاساییەوە دەگۆڕێت بۆ ئەوەی کە ئەوان لە سەرو ھەموانەوەن و زۆر جار بەجۆرێک مامەڵە لەگەڵ مرۆڤەکاندا دەکەن کە دەبێتە کۆیلەبوون. مرۆڤەکان بۆئەوەی ببنە سەرۆک چەندین ڕێگا بەکاردەھێنن و بەشێکیان خەونەکانیان لەباردەچێت و بەشێکی تریان دەگەنە ئامانجەکانیان. تەماشایەکی وڵاتانی جیھانی سێھەم بکە بە ڕوونی دەبینی سەرۆکەکان زۆرترینیان ڕێگەی گەشتنیان بە سەرۆکایەتی ئاسایی و یاسایی و تەندروستە و بەشێکیشیان ھەڵگری ئاڵای شۆڕش و بەرەنگاربونەوەی ستەم بون و ھەندێکیش ھەڵگری دروشمی چاکسازی و دژایەتی گەندەڵین. بەڵام لەبەر ئەوەی بیرکردنەوەیان بۆ سەرۆک بوون ھەڵەیە و پێیان وایە سەرۆک بون واتا ھەمووشتبوون و بڕیاردەری ڕەھایە. مرۆڤ بۆ خۆی گەر ئاستی ڕۆشنبیری لە ئاست سەرۆک بوندا نەبێت یان یاسایەکی کار پێکراو نەبێ کە لێپێچینەوە لە سەرۆک بکات یان میللەت ھوشیار نەبێ ئیدی دەکەوێتە داوی حەزو خواستەکانیەوە و لە مرۆڤێکی ئاسایی پارێزەرەوە دەبێتە مرۆڤێکی پێشێلکاری خۆسەپێن و بەمەش ھەر ھەنگاوێکی کە دەینێت بەرلە ھەمووشت لە خزمەت خۆیدایە بە ئامانجی مانەوە و بەھێزکردنی پێگەی شەخسی. لە ڕاستیدا ھۆکارگەلێک ھەن کە وا دەکەن سەرۆکەکان بتوانن ھەرچیان بوێ ئەوەبکەن و بۆشیان بچێتە سەر ئەویش بونی کەسانێکی بەرژەوەندی خوازی ھەلپەرستە کە ھاوکارن لە تۆخکردنەوەی ئەوەی کە بەڵێ جەنابی سەرۆک عاقڵترین و بەھێزترین و بیرمەندترین مرۆڤی وڵاتە. ئەوەی لا دەکەنە یەقین کە خودا کۆمەڵێک تایبەتمەندی بەئەم بەخشیوە کە بە کەسیتری نەبەخشیوە، ئیدی ئەمە وادەکات سەرۆک لە مرۆڤێکی ئاساییەوە بگۆڕێت بۆ مرۆڤێکی باڵا، دەیەوێت ھەر بڕیارێک بدات بۆی جێبەجێبکرێ، ئەوەی ئەو دەیکات ئیدارەدانە و سەرۆکیە و سیاسەتە، کاری ئەوانیتر تەنھا جێبەجێکردنە و کێش جێبەجێکارێکی باش نابێ بفەرمێ بۆ سنورەکانی دەرەوەی وڵاتی ئەو چونکە پێی وایە ئەو حاکمی موتڵەقی وڵاتە و ھاوڵاتیان کرێچی و ئەو خاوەن تاپۆی وڵاتە. گەر زۆر دوور نەڕۆی سەدام حسینی سەرۆکی عێراق بەجۆرێ حکومڕانیکرد کە خودای یەکەمی عێراقە و تاکە بڕیاردەر ئەوە و خاوەنی ھەمووشتێکی ئەم وڵاتەیە و ئەو بژێویی خەڵک دەدات و دەیان ژیێنێت و ئەویش بڕیاری مردن دەدات. بۆ ئەمەش تەنھا نەبوو، بەڵکو ھەزاران فیدایی و مرۆڤی ماستاوچی کاریان دواکەوتن و وەسف و پیاھەڵدان و شاھیدیدانی درۆبوو، تەنانەت لە بەھیزکردنی پێگەکەیدا ھەزاران مامۆستای ئاینی و ڕیش سپی و گوێلێگیراو ڕۆڵیان ھەبوو، لە میمبەرەکانەوە دوعای تەمەندرێژیان بۆ دەکرد و میمبەریان بۆ شاردنەوەی تاوانەکان بەکاردەھێنا و ناشیرینی سەرۆکیان جوان دەکردەوە ھەزاران مرۆڤی جەللاد چاوەڕێی فەرمانێکی بوون و درۆکانیان پینەدەکرد، کەس نەبوو بڵێ بۆ؟ چۆن؟ نابێ! ناکرێ! ئەم ھەموو بڕیارە سەرشێتانە چیە؟ ھەربۆیە عێراقی کردە وڵاتێک کە زۆرترینی ھاوڵاتیان خۆشحاڵبن بە کۆتایھاتن و مردنی و کۆتاییەکەشی ڕوونە. گەر سەرنجێکی وڵاتانی ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاستیش بدەی نمونەی زۆر جیاواز دەبینی سەرۆکەکان پێش ئەوەی بگەنە دەسەڵات زۆر جیاوازترن لەوەی کە دەبنە سەرۆک. سەرۆکەکان یەکەمین ھەنگاویان دوورخستنەوەی ھەموو ئەوانەیە کە ھۆکاربوون بۆ ئەوەی بگاتە سەرۆکی و بەبێ ئەوان ئەم نەدەبوە سەرۆک، پێیان وایە ئەو کەسانە مەترسین لەسەر پێگەکەیان چونکە بە نیەتی مانەوەی ئەبەدی دێن و کاری بۆ دەکەن، میزاجیان بەھەموو ئەوانە ناخوا کە ڕەخنەیان لێ دەگرن و ھەنگاوەکانیان ڕاست دەکەنەوە یان دەیانەوێ لەو ڕێگایە لا نەدەن کە بۆی ھاتن. سەرۆکە دواکەوتوو و خۆسەپێنەکان حەزیان لە وەسف و پیاھەڵدانە، دەیانەوێ گۆرانی بە باڵایاندا بڵێی، حەزیان لە گەورەبونی زیاترە، حاشیەیەک دروست دەکەن کە کۆمەڵێ سیفاتی پێ ببەخشن کە مرۆڤەکانیتر نیانە، حاشیەیەک بەشێکی بە گەمژەیی و بەشێکیش بۆ بەدەستھێنانی بەرژەوەندی و بەشێکیش ترسنۆکی و دەستگرتن بەکڵاوەکەوە دەبێتە ھۆی ئەوەی سەرۆک وەک خودا ھەڵسوکەوت بکات و ھەرچی ویست ئەوە بکات و حاشیەکەشی سودمەند دەبن لەو داھاتەی ھی ھەموانە نەک ئەوان. بەڵام بەتەنیشت ئەمانەوە وڵات دوادەکەوێت و ژیانی ھەزاران کەس دەکەوێتە مەترسی و ڕەخنەگرەکان قڕدەکرێن و زیندانەکان پڕ ئەکرێن لە مرۆڤی مەرد و زاناکان بە ناچاری وڵات جێ دەھێڵن و نەزانەکان دەبنە جێگرەوە ئەمە چیرۆکی وڵاتانی دواکەوتووە لە کاتێکدا وڵاتانی پێشکەوتوو و خەڵکی ھۆشیار ھەمیشە بونەتە مەترسی لەسەر سەرۆکەکان و بەم ھۆیەشەوە تەواوی دەسەڵاتەکان بونەتە بەشێک لە خۆشگوزەرانی و ئەو ڕۆژەی سەرۆک دێت دەزانێت کەی دەڕوا، ناتوانێ میزاجی بکاتە یاسا و ھەرچی ویست ئەوە بکات و بە مرۆڤی دەمێنێتە و وەک مرۆڤ مامەڵە دەکات و وەک مرۆڤیش دەروات و وڵات دوای خۆی نابێتە وێرانە. دەبێت ھەموان بگەینە ئەو بڕوایەی کە سەرۆکەکان ئەوە نین کە خۆیان دەیزانن وبەرچاویان ڕوونبێ کە ئەوان خودا نین بەڵکو تەنھا کەسی یەکەمن و ئەوەندەش ڕێزیان دەگیرێ کە ڕاستگۆبن لەگەڵ خۆیان و خەڵک و دروشمەکانیان، دەبێت بزانن شایەنی ئەوەن ڕاستبکرێنەوە و بچنە بەردەم دادگا و زیندانیش ببینن، دەبێت بزانن سەرۆک بە واتای ئەوە نییە کە ھەرچی ویست ئەوەبێ و ئەوە ڕووبدات مێژووش بڕیەتی لە چیرۆکی سەرکردەو سەرۆکە پاوەنخوازەکان و کۆتاییە ناشیرینەکانیان.  

مەحمود رەزا بزوتنەوەی گۆڕان جیا لە هەمو حیزبەکانی کوردستان و ناوچەکە، لە شەقامەوە دروست بو، نەک لە ژوری داخراوا. ئەوێ رۆژێ ناڕەزایەتی خەڵک لە دەسەڵات گەیشت بوە لوتکە. کاکە نەوەی رەوانشاد، کە تاکە سیاسیی کورد بو، پشت ئەستور بە تەجرەبەی دورودرێژی سیاسیی خۆی و بە زانستی سیاسەت، کاتی دروست بۆ کردە و جوڵەی گەورە، دیاری بکا، دەنگە ئازا و بوێرەکانی شەقامی لە چوارچێوەی بزوتنەوەی گۆڕانا کەناڵیزە کرد و کردی بە هێرێ کە تەرازوی هێزی پێ گۆڕی. هەرکەس وتاری: "دوای ئەم هەمو رەخنەیە ئینجا چی؟" رەوانشادی خوێندبێتەوە، ئەبێ بزانێ کە ئەو، گۆڕانی بۆ گۆڕینی بنەڕەتیی سیستمی حوکمڕانی دروست کرد نەک بۆ پینەوپەڕۆکردنی ئەم رموزنەی ناونراوە "حوکمەت". رەوانشاد لە ساڵەکانی کۆتایی تەمەنیا، روبەرێکی فراوانی بۆ وەڵامی ئەم پرسیارە تەرخان کرد بو: "چۆن بتوانین چەک و پارە لە دەستی حیزبە حوکمڕانەکان دەر بهێنین؟" چونکە دوای چەن هەوڵێکی سیاسیی جیاواز لەگەڵ پدک و ینک، بە یەکجاری بۆی ساخ بوەوە کە ئەم دو حزبە ئامادە نین لە پێناوی بەرژەوەندیی گشتی و نیشتمانیا، رێگەی چاکسازیی نەک بنەڕەتی، بەڵکو رواڵەتی یش بگرنە بەر. ئەوەشی ئەزانی کە، هەتا چەک و پارەی خەڵکی هەرێم لە دەستی ئەم دو حیزبەیا قۆرخ کرابن، ناتوانرێ گۆڕین لە سیستمی حوکمڕانیا بکرێ. لەبەر ئەوە، ئەگەر مەگ بواری بدایە، قورسایی کاری سیاسیی خۆی ئەخستە بواری دەرهێنانی چەک و پارە لە دەسی پدک و ینک و ئەیکردن بە موڵکی خەڵک/ حوکمەتی خەڵک. پەروەردگار ئەوی لێ سەندینەوە و فریای هێنانەدی ئەو ئاواتەی خۆی و زۆرینەی هەرەزۆری خەڵکی کوردستان نە کەوت. بەڵام ئەوەی ئێستا فراکسیۆنی گۆڕان لە بەغا بە تەمایەتی و ئەوەی سێ پەرلەمانتاری: گۆڕان، کۆمەڵی ئیسلامی و نەوەی نوێ، بەڕێزان: وشیار عەبدوڵڵا، ئەحمەدی حاجی رەشید و سەرکەوت شەمسەدین دەستیان داوەتێ، ئەشێ بە هەنگاوی یەکەمی هەوڵدان بۆ دەرهێنانی پارە و چەک لە دەسی حزب لەقەڵەم بدرێ. هەموتان سەرکەوتو بن... دڵنیام زۆرینەی هەرەزۆری خەڵکی کوردستان، بە دۆست و لایەنگرانی پارتی و یەکێتی یشەوە، چاوەڕێی هەڵاتنی رۆژێکی وان.

ئاری هەرسین لە وڵاتێكدا ڕێكەوتنی سیاسی لە نێوان نوخبەی سیاسی سەركردایەتی حیزبەكاندا دەكرێت. هەرچی خەڵكانی دەرەوەی ئەو نوخبەیەیە، مافی ڕادەڕبڕین و ڕەخنەیان هەیە، بەڵام هیچ لە ڕێكەوتنەكان ناگۆڕن. ئینسانی سیاسی عاقڵ خۆی بە بالۆرەی لاوە كی خەڵكی بێ دەسەڵات و بێ بڕیارەوە مەشغوڵ ناكات. بەڵكو زیادتر خەریكی جێبەجێكردنی بەند و ماددەكانی ڕێكەوتنەكان دەبێت و كات بە وەڵامدانەوەو خۆ شڵەژاندنەوە بە فیڕۆ نادات. فڵان كەسایەتی بزوتنەوەی گۆڕان یان یەكێتی نیشتیمانی كوردستان كۆمێنتێكی لەسەر ئێمە هەبێت زۆر لە مەسەلەكان ناگۆڕێت و دونیاش خراپ نابێت. حەتمەن ئەو كەسایەتیانە بۆیە ئەو ئەتوارانە دەنوێنن چونكە مەرامی خۆیان بۆ نەچۆتە سەر و توڕەن، ئێ قەیدی چیە، توڕەیی خەسڵەتێكی سادەو ساكاریئینسانیە. لە هەمان كات دا پێویستە ئێمە لەو حەقیقەتە تێبگەین، وەك چۆن لە ناو ڕیزەكانی حیزبی ئێمەدا كەسایەتی هەن كە لەوانەیە حەزیان بە بەشداریكردنی بزوتنەوەی گۆڕان نەبێت لەم كەبینە نوێیەدا، بە هەمان شێوە كەسایەتیش لەناو بزوتنەوەی گۆڕان هەن كە حەزیان بەم ڕێكەوتنە نیە. بەڵام نە ئەو دەنگە ناڕەزاییانەی ناو ئێمە و نە ئەوانەشی ناو بزوتنەوەی گۆڕان دەسەڵاتی تێكدانی ڕێكەوتنەكەی نێوانمانیان نیە. گرنگە لەو بنەمایە تێبگەین كە هاوپەیمانی نێوان ئێمەو بزوتنەوەی گۆڕان بە مانای تەسلیم بوون بە یەكتر نیە... بە مانای دەمكوتكردنی بۆچوونی ئازاد و ڕای جیاواز نیە. دەنگی جیاواز (لە چوارچێوەی مەنتیقی سیاسی) لە قازانجی پڕۆسەی دیموكراسیە لە كوردستان. بەڵام ئەگەر هات و ئەو دەنگانە چونە بابی تەشهیر و تەخوینەوە، ئەوا ئەوكات ئێمە قسەیەكی دیكەمان لەگەڵ ئەو تەخوینچی و تەشهیرچیانەدا دەبێت. ئەوكات پێیان دەڵێین: ئێوە كێشەتان لەگەڵ ئێمە دا نیە، بەڵكو كێشەتان لەگەڵ سەركردایەتی خۆتان هەیە. چونكە ئەگەر ئێمە خراپیش بین، ئەوا سەركردایەتی ئێوەیە كە دانی خێری بە ئێمەدا ناوەو ئامادەی بەشداریكردنی حوكمڕانیە لەگەڵمان لە هەرێمی كوردستان. بچن خۆتان لەگەڵ خۆتان ساغ بكەنەوە و، قومبەلەی كێشە ناوخۆییەكانتان بەڕوی ئێمەدا مەتەقێننەوە. بۆیە پێویستە ئەندامانی پارتی لە حاڵەتی وادا بە گوێی مامۆستا شوكری فەزلی بكەن و هیچیتر: گێرەشێوێنێ كە كای كۆنی بەبادا لەكنت چاكە هەر لێی خوڕی سەیری دەم و كاوێژی نەكەی با لێگەڕێین كاك مەسرور بارزانی سەرقاڵی ئەركە سەرەكیەكەی خۆی بێت، كە ئەویش بریتیە لە پێكهێنانی حكومەتی كابینەی نۆهەم. ئەو كابینەیەی كە خەڵكی كوردستان ماوەیەكی دوور و درێژە چاوەڕوانی پێكهێنانی دەكەن.

د.محه‌مه‌د خدر مه‌ولوود   له‌ ئێستاوه‌ بۆ ئاینده‌، رۆژی ١٠-٦-٢٠١٩ كه‌رنه‌فاڵی سوێند خواردنی نێچیرڤان بارزانی وه‌ك سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان به‌رۆژێكی دیكه‌ی مێژوویی داده‌نرێ و له‌ دیرۆكی خه‌باتی سیاسیی و شۆرشگێری نیشتیمانیدا شوێنێكی تایبه‌تی له رۆژانی سه‌روه‌ری نیشتیمانیدا ده‌بێت. رێوره‌سمی ئه‌و رۆژه‌ مه‌زنه‌ شارستانییه‌ی په‌رله‌مانی كوردستان نه‌ك هه‌ر له‌دیدی ناوخۆ، به‌ڵكو له‌دید و بۆچوونی ئیقلیمی و نێوده‌وڵه‌تیش به‌جوانترین نمایش و چالاكی سیاسیی و دبلۆماسی تازه‌ی كوردستانی ده‌خوێندرێته‌وه‌ و كات و شوێنیشی له‌كات و ساتێكدایه‌، شوێن هه‌ولێری پایته‌ختی كوردستانه‌ و سات، ساتی دوای ریفراندۆمی سه‌ربه‌خۆیییە و پرۆسه‌ راسپاردنی گه‌لی كوردستانه‌ له‌رێگای په‌رله‌مانه‌وه‌ بۆ ئه‌مانه‌تی وه‌رگرتنی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمی كوردستانه‌، یا به‌واتایه‌كی دی په‌رله‌مانی كوردستان به‌رێز نێچرڤان بارزانی وه‌ك دووه‌م سه‌رۆكی هه‌رێم راسپارد. بۆیه‌ تا ئه‌م رۆژه‌، گه‌ر جه‌ماوه‌ری گه‌لی كوردستان و بزاڤه‌ نیشتیمانییه‌ رزگاریخوازییه‌كه‌ی به‌گشتی و پارتی دیموكراتی كوردستان به‌تایبه‌تی وه‌ك براوه‌ی یه‌كه‌می پرۆسه‌ی هه‌ڵبژاردنی ٣٠ ی ئه‌یلولی ساڵی ٢٠١٨ پێویستیان به‌وه‌ بووبێ به‌ پشتیوانی جه‌ماوه‌ر و به‌گڕووتینێكی دیكه‌ خۆیان رێكخه‌نه‌وه ‌و وه‌ك سه‌رۆك بارزانی له‌ وتاره‌كه‌یدا ئاماژه‌ی پێدا، وا خۆیان رێكخسته‌وه ‌و به‌هێز و گڕوتێنێكی تر و به‌ كاره‌كته‌ری كارا و شایه‌سته‌ هاتنه‌وه‌ نێوه‌نده‌ سیاسیی و دبلۆماسییه ‌نێوخۆیی و نێوده‌وڵه‌تییه‌كان. له‌وه‌ش پێویستتر و گرنگتر له‌م كه‌رنه‌ڤاڵه‌ دیموكراتییه‌دا ئه‌وه‌بوو، ئه‌مانه‌تی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم، وه‌ك دامه‌زراوه‌ی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمی كوردستانیش له‌ده‌ستێكی ئه‌مینی ڕابه‌ر و سه‌رۆكێكی مێژوو كرده‌ی وه‌ك سه‌رۆك بارزانی راده‌ستی سه‌رۆكێكی كارا و ئه‌كتیڤ و ناسراو به‌هێز بكرێت و پاڵپشت به‌شه‌رعیه‌تی جه‌ماوه‌ری و ده‌سه‌ڵاتی په‌رله‌مانی له‌دوای رابه‌ر و سه‌رۆك مه‌سعود بارزانیدا نێچیرڤان بارزانی ببێته‌ دووه‌مین سه‌رۆك و سه‌رۆكایه‌تی ئه‌م جومگه‌ هه‌ره‌ هه‌ستیار و گرنگه‌ی كوردستان بگرێته‌ ده‌ست.  كارا كردنه‌وه‌ و ئه‌كتیڤكردنی دامه‌زراوه‌ی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمی كوردستان، به‌بوونی سه‌رۆك نێجیرڤان بارزانی به‌سه‌رۆكی، هه‌ر له‌ رۆژی یه‌كه‌میی به‌ربژێربوونی‌ به ‌پیرۆبایی كردنی سه‌رۆك و به‌رپرسانی باڵای وڵاتانی ئیقلیمی و نێوده‌وڵه‌تی ج به‌ بروسكه‌ یا نامه ‌یا په‌یوه‌ندییه‌ ته‌لۆفۆنییه‌كان ئه‌و متمامه‌ نێو خۆیی و ئیقلیمی و نێو ده‌وڵه‌تییه‌ی ده‌سته به‌‌ر كرد و ئاماده‌بووان و به‌شدار بووانی رۆژی رێوره‌سمه‌كه‌ و نێو هۆڵی سه‌عد عه‌بدوڵڵاش وێرای باوه‌ر پێهێنان به‌پرسێك كه‌ ناوی پرسی كورده‌، متمانه‌بوون و پشتیوانی زیاتریان بۆ پرسه‌كه‌ و بۆ سه‌رۆكی تازه‌ی هه‌رێم ده‌سته‌به‌ر كرد . وتاره‌كانی ئه‌و رۆژه‌ جگه‌ له‌وه‌ی له‌ ئاست و بیرورای جیا دابوون، هیچیان له‌و راستییه‌ نه‌گۆڕی كه‌ گه‌لی كورد له‌كوردستان خاوه‌ن پرسێكی نیشتیمانی نه‌ته‌وه‌یی ئازادیخوازی دیموكرات دۆستی ئاشتی پارێزی ئاشق به‌ ئاوه‌دانی و پێكه‌وه‌ ژیانی هاوبه‌شی دیموكراتییانه‌ی فره‌ ئاین و نه‌ته‌وه‌یی بیروباوه‌ڕ جیاوازه‌ و ئه‌و كلتور و كه‌ڵچه‌ره‌شی له‌ قوتابخانه‌ و رێبازی شۆرشگێڕی مسته‌فا بارزانی باوك وه‌ك رێباز و په‌یڕه‌و بۆ ماوه‌ته‌وه‌ و وا رۆڵه‌كانی مسته‌فا بارزانی، به‌ په‌روه‌رده‌ و رێنمایی و پشتیوانی و پشگیری و حیكمه‌ت و ژیری سه‌رۆك بارزانی رابه‌ر درێژه‌ به‌و كاروانه‌ ده‌ده‌ن و سه‌ركردایه‌تی ئه‌و قۆناغه تازه‌یه‌ش ده‌كه‌ن. سه‌ركردایه‌تی كردنه‌كه‌ش له‌ قۆناغی تازه‌ به‌ چه‌مك و تێگه‌یشتنی نوێ و سه‌رده‌میانه‌ی میكانیزمیه‌تی به‌رێوه‌بردنی وڵات، له‌سه‌ر بنه‌ماكانی دۆستایه‌تی و هاوپه‌یمانی و دراوسێیه‌تی و پێكه‌وه‌ ژیانی سه‌رفرانه‌ و سه‌روه‌ری یاسا و به‌رژه‌وه‌ندی هاوبه‌ش و هاوڵاتیی بوون له‌نێو نیشتیمان و له‌سه‌ر خاك و له‌ نێو كایه‌ی جیۆسیاسیه‌كی كوردستانی ئازادو سه‌ربه‌خۆدا.  له‌م روانگه‌یه‌وه‌ ئه‌م كه‌نه‌فاڵ و رێوه‌رسمه‌ چه‌نده‌ نیمایش و چالاكیه‌كی سه‌ركه‌وتوانه‌ی سیاسی و دبلۆماسیی و ئیداری و په‌رله‌مانی بوو، بۆ به‌هه‌ند وه‌رگرتن و خوێندنه‌وه‌ی به‌رامبه‌ر و قه‌درزانی میوان و مرۆڤ دۆستی ئه‌وه‌شی به‌روونی گه‌یاند ویست و ئیراده‌ی تاكی كورد و كۆمه‌ڵگای كوردستانی خۆنه‌چه‌ماندنه‌وه‌یه‌ ‌به‌رامبه‌ر زوڵم وسته‌می نێوخۆ و ده‌ره‌كی و ئیقلیمی. هه‌روا ئه‌م كه‌رنه‌ڤاڵه‌ سیاسییه‌ دبلۆماسییه‌ مه‌زنه‌، خۆرێكخستنه‌وه ‌و نوێبوونه‌وه‌ بوو، به‌بوونی پیاوه ‌شیاو و كارا و ئه‌كتیف و لێوه‌شاوه‌كان هه‌ردوو سەرکردە( نێچیرڤان بارزانی، مه‌سرور بارزانی ) بۆ شوێنه‌ شیاو و جومگه‌ هه‌ره‌باڵاو هه‌ستیاره‌كان بۆ( سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمی كوردستان، سه‌رۆكایه‌تی حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان) . ئا. ئه‌مه‌یه‌، موژده‌ی ئاسۆی سیاسیی، نهێنی مانه‌وه‌ و به‌رده‌وام بوونی پرسه‌كه‌ به‌ پیرۆزی.  له‌م هاوكێشه‌ هاوته‌ریبه‌دا (بوونی پیاوی شیاو و كارا و ئه‌كتیف له‌نێو پرسێكی پیرۆزی نه‌گۆڕدا) گه‌یشتن به‌ ئامانج بۆ كوردستانێكی به‌هێز له‌ هیچ كات و قۆناغێكدا سازشی له‌سه‌ر ناكرێت.

مەلا فرمان   رەخنەو ئازادی رادەربڕین، بەدەنگەوەچونی کێشەکانی خەڵک‌و خۆ بەخاوەنزانین‌و بون بەمحامی خەڵک، رەخنەگرتن‌و لێپرسینەوە  لەدەسەڵاتی جیبەجێکردن لەئەرک‌و پرەنسیپە لەپیشینەکانی بزوتنەوەی گۆڕانی رەسەنن.  لە یەکێک لە بریار و راسپاردەکانی کۆنفرانسی نیشتمانی بزوتنەوەی گۆڕانی رەسەن هاتوە ( گۆڕان کە بەشداری حکومەت دەکات، میدیاکەی لەگەڵ خۆی نابات). بەتایبەتی لەم کابینەیە هێشتا نازاندرێت ئایا گۆڕان بەشدارە لە دەسەڵات یان موچەخۆرە لەو کابینەیە. لە هەموو حێ‌ڵەتێکدا دەبێت راسپاردە و بریاری کۆنفرانس وەک خۆی جێبەجێ بکرێت " نابێت گۆڕان لەگەڵ خۆیدا میدیاکەشی بەرێتە دەسەڵاتەوە".  پێویستە خانەی راپەڕاندن و جڤاتەکان بەبێ هیچ لێکدانەوەیەک وەک خۆی جێبەجێی بکەن. دو ٢ پەرلەمانتاری فراکسیۆنی گۆڕان لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق چەند کەیسێکی باشیان وروژاندوە، لەوانە: پەرلەمانتار کاوە محمد: بە فەرمی داوا لە بەڕێز عادل عبدالمهدی سەرۆک ئەنجومەنی وەزیران و سەرۆکی ئەنجومەنی باڵای نەهێشتنی گەندەڵی دەکات کە داوا لە حکومەتی هەرێم ( بە تایبەتی بە ڕێزان نێچیرڤان بارزانی و ئاشتی هەورامی )، و نجمالدین کریم پارێزگاری پێشوی کەرکوک کە ناوەڕۆکی هەریەک لەم رێکەوتنانە ئاشکرا بکەن: رێککەوتنی نێوان حکومەتی هەرێم و حکومەتی تورکیا سەبارەت بە نەوت و غازی هەرێم کە بە (رێککەوتنی پەنجا ساڵە) ناسراوە. ئەم نەک هەر پرسێکی دارایی و قوتی خەڵکە بەڵکە پرسێکی نیشتمانیە. لەگەڵ وڵاتێک ئیمزا کراوە کە سەرۆکەکەی سەرۆکی ئەملا بە سەرۆکی عەشیرەت دەزانێ. رێککەوتنی نێوان حکومەتی هەرێم و پارێزگاری پێشووی کەرکوک (نەجمەدین کەریم) سەبارەت بە شایستەی پترۆدۆلاری کەرکوک کە لەساڵی (٢٠١٥) دا ئیمزاکرا. پەرلەمانتاری ناوبراو لەفەرمانگەی راگەیاندنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق و لەکۆنگرەیەکی رۆژنامەنووسیدا ناوەرۆکی ئەم هەنگاو و داواکارییە و هۆکارەکانی بۆ کەناڵەکانی راگەیاندن خستەڕوو. پەرلەمانتار وشیار عبادللە بەڕێزی بە هاوکاری و هەماهەنگی چەند پەرلەمانتارێکی دی دەیەوێت پێداگری بکات لە : بە مەبەستی بەدواداچون بۆ پرسی نەوتی هەرێم سەردانی دادگای فیدرالی عێراق دەکەن و لیکۆڵینەوە لە سکاڵای وەزارەتی نەوتی عێراق دەکەن لەسەر وەزارەتی سامانە سروشتیەکانی هەرێم. بەڕێزی پیداگری دەکات و دەڵێت " دەبێت داهاتی نەوتی هەرێم بە یاسا چارەسەر بکرێت و لە ٤چێوەی سامانی عێراقدا لە خزمەتی دانیشتوانی کوردستان بێت، نەک لە دەستی نا ئەمیندا بێت و بخرێتە خزمەتی دەستە و گروپ و بە تاڵان ببرێت. ئەمەی ئەم دو بەڕێزە قسەیان لەسەر کردوە و بەدواداچونی بۆ دەکەن، ویستی ناخی هەمو هەڵسوڕا و گۆڕانخوازێکە چونکە دەقاودەق ئەرکی خۆیان نەک هەر وەک پەرلەمانتارێکی بزوتنەوەی گۆڕانی رەسەن جێبەجێ دەکەن بەڵکە ئەرکی وەفای خۆشیان وەک محامی خەڵکی کوردستان جێبەجێ دەکەن . ئەم هەنگاوانە نەک هەر جێی رێز و تەقدیرە بەڵکە دەبێت هەمومان پشتیوانیان بین. نمونەتان زۆر. لە بری خۆسەغڵەتکردن، دەبو کادرەکانی پارتی و پەرلەمانتارەکانیان پشتیوانبونایا. ئەمە کارێکی یاساییە و بەندە بە پرسی نیشتمان و قوتی خەڵکەوە، رون و ئاشکرایە. بۆیە ناکرێ و نابێت و ناگونجێ ئەم کارەش وەک فشە و بیری نەتەوەیی ساختە و درۆ بەخەڵک بفرۆشرێتەوە.

عەلی کەریمی   ئیتر ئەوە، هەر ئەوە بوو ساڵێک پێش هاوارمان کرد و بەگووتن و نووسین بە هەموو دنیامان راگەیاند و لە نیازی شومی دەسەڵاتی بنەماڵە ئاگادار کرانەوە. رێک هەروا دەرچوو، ئیتر پارتی و بارزانی هەموو جومگەکانی دەسەڵاتی کوردیان لە هەرێم خستە ژێر چۆکی خۆیان. گووتمان مەسعود لە واز هێنانی راست ناکا، نێچیر دەکاتە سەرۆکی هەرێم بۆ بیدەنگ کردن و بە رەواڵەت راگرتنی خاتری برازا و زاوا. کوڕە نازدار و خۆشەویستەکەی دەکاتە سەرۆک وەزیرانێکی خاوەن دەسەڵات و ئەوجار خۆشی لەهەموان باڵاتر دەبێتە مەرجەع و یان بە قەولی ئەو "نوخبانەی" حیزبی و میدیایی کە زۆریان حەز لە ماستاوی خەستە و چاویان بڕیوەتە خوانی دابەشکردنی پۆست و ئیمتیازەکان، شەهنشا!  ئەوان ئەوەی دەکەن کە بۆیان دەلوێ و پێموایە بە کردەوەش زۆربەی دەسەڵاتی ئەم جیهانە پێشیان بەر بدرێ هەتا دیکتاتۆرییەت ناوەستن. کەوابوو ئەوان شتێکی زۆر سەیر و عەجایبیان نەکردووە. حیزبەکانی کوردستان بە هەموویانەوە ئەو مەجالەیان رەخساند کە دەسەڵات لە سەرۆکایەتییەوە نەبووە پەرلمانی هیچ، ئەولاتریش بەرەو تەواو بنەماڵەیی و خستنە ژێر چۆکی هەر هەموو دەسەڵات و موئەسساتەکان چوو! لە هەموو جیهان وا باوە مرۆڤی سیاسی و دەوڵەتی، زۆر وەعد دەدن و زۆرجاران دڕۆ دەکەن، دواتریش کە وەڕاست نەگەڕا وەک بەرزەکی بانان بۆی دەردەچن و هیچ بە لایانەوە شەرم نییە کە چەند رۆژ پێش چییان گووت و وەعدی چییان دا. لە نیوچە دەوڵەتمەدارانی کاڵ و خۆش خەون و خەیاڵی ئەمڕۆ و شۆڕشگێر و یاخی و خۆشەویستی ناوخەڵک و هەڵسوراوانی تاقە ئۆپۆزیسۆنی جێی هیوا و ئومێدی خەڵکی دۆینێی گۆڕان، چەند رۆژیکە بە هیوای بوون بە پیاوی دەوڵەت قسە و ئامۆژگاری سەیر و عەجایب دەبیسم. شک و گومان لای کەس نییە منیش وەک ئێوە ئارەزووی چاکسازی و حکومەتێکی پاک و بێگەردم بۆ هەرێمەکەمان هەیە. ئەمڕۆژانە زۆر شت نووسراوە و زۆرتان رەخنە لێ گیراوە و لێرەدا دووپاتیان ناکەمەوە، بەس بەڕاستی حەزم کرد بزانم ئەو هەموو خۆشباوەڕی بە بنەماڵە و دەسەڵاتێک کە تا سەر ئێسقان دەستیان بە خۆێنی هاووڵاتی و دەنگی ئازاد سورە و دەیان و سەدان جار تاقی کراونەوە و دەرکەوت ئەوان جیا لە مەسلەحەتی بنەماڵە هیچی تریان مەبەست نییە و تی ناگەن، لە کوێرا هاتووە؟! کاکی هەڵسوڕاو! هاووڵاتی مافی خۆیەتی ئەویش وەک تۆ هیوادار و باوەڕی بەو چاکسازییە بێ رۆژانە لەسەر پەیج و سایتەکان وەعدی دەدەن. باشە بۆ ناکرێ ئەوەی تۆ دەیزانی و بە دڵنیایی دەفەرمووی بۆیە بەشداری حکومەت دەکەین بۆ حکومەتێکی ساڵم و دوور لە گەندەڵی، بە بێ فێل و سادەقانە بە خەڵکی بڵێن و ئەوانیش با وەک ئێوە بە مێشکێکی ئارامەوە چاوەڕی بن و بچن بەرەوپیری حکومەتێکی پڕ لە عەدالەت و پاک و خاوێن. ئەدی گەر تۆ دەیان فایلی گەندەڵی ئەوانەت ئامادە کردوە تکایە بەم خەڵکە بڵێن بەو هەموو فایلەوە چۆن متمانەتان کردووە؟ دەفەرموون دوا رۆژهەموو راستییەکان ئاشکرا دەبێ! دەفەرموون: داوای یاریدەدەری سەرۆكی حكومەت بۆ كاروباری چاكسازی و وەزیری دارایی و بەرپرسی سندوقی داهاتی نەوتمان كردوە." خەڵک چۆن باوەر بکا بەو هەمووە ئەزموونە خراپ و مافیاییە، ئەم داوایەتان بۆ جێبەجێ دەکەن؟! مادام داواکارییە ئەوە هیچ، ئەرێ توخوا تۆ گۆڕی ئەم رەوانشادە بۆ چاکسازییە یان بۆ پۆست و پاروو چەورەکانە؟! دیسان دەفەرموون: بەشداریكردنی گۆڕان لە حكومەت مانای بێدەنگی پەرلەمانتارەكانمان نییە لەگەندەڵی و كاری نایاسایی و بەفیڕۆدانی دارایی گشتی، خۆ جارێ هیچ نەبووە و حکومەتەکەش پێک نەهاتووە بێدەنگن هیچ، بە شەرمەوە دەست هەڵدەبڕن هیچ، بە بەرچاوتانەوە لە هۆلی سەعد عەبدوڵا ئەو نمایشە مەسخەرە و مناڵانە بۆ سوێند خواردنی سەرۆکی هەرێم لە پێش چاوتان روو دەدا کەچی کز و مات و ییدەنگن و تەنانەت مارشی نەتەوەیی بۆ راگرتنی دڵی تورکەکان لێنەدرا و دژی پرۆتۆکۆڵی پەرلمان بوو هیچتان نەگووت!؟ دەفەرموون: هەڵە تێگەیشتوون و ئایەندەش ئەمە رووندەکاتەوە! هاورێیان و دۆستانی جێی هیوا و ئومێدی دۆینێم، سادە و خۆشباوەڕەکانی خۆشەویستی ئەمڕۆ، زۆر بەداخەوە من و زۆری وەک منیش هیچ باوەڕمان بەم قسانە نەماوە و متمانە بە شتێک ناکەین کە چەندین جار ئەزموون کراوە و خەتایەکی گەورەیە دیسان ئەزموون بکرێتەوە. من دڵنیام هیچی لەوانەی تۆ راست دەرناچێ و خۆمی بۆ فریو نادەم بەس نازانم دوارۆژ چی بە تۆ بڵێم و چت لێبکەم کە تەمەنێکی تری ئەم خەڵکەت بە خۆشباوەری و یان تەماحی خۆت بە فیڕۆ دا، جا کە چەرمەکە ئاو بردی چیت پێ بڵێم!؟

پەری مامەسێنی  لەمانگی ئایاری ئەم ساڵدا شەپۆلێکی سوتاندنیی بەرهەمی جوتیاران زۆربەی ناوچەکانی ھەرێم و عیراقی گرتەوە، بەتایبەت جێناکۆکان کە تاوەکو ئیستا بەهەزاران دۆنم پوش و پاوەن و بەرهەمی جوتیاران سوتێنراون. کە ئەمەش وای کردووە جوتیاران بەردوام پارێزگاری لەبەرهەمەکانیان بکەن تا ڕوبەڕوی ئەم شەپۆل لەسوتاندن بوەستنەوە.  بەپێی ئامارە فەرمیەکان لەحەوت پارێزگا نزیکەی ( ٢٧٢ ) ڕووداوی ئاگرکەوتنەوە لەعێراق  تومارکراون، وەزیاتر لە ( ٤٠ )هەزار دۆنم دەغڵودان سوتاون، لەسەرەتادا ئەم حاڵەتە لەچەند ناوچەیەکی جێناکۆک ڕوویدا، وەکو (سەرگەڕان و پردێ و دووبز و مخمور هتد. بەڵام دواتر زوربەی پارێزگاکانی عێراقی گرتەوە، هەرچەند خەڵکی ناوچەکە بەگشتی پێیان وابوو کەدەستی داعشە، یان دەستی عەرەبە هاوردەکانی لەپشتە کە دەیەها ساڵە لەسەرئەم ناوچانە کێشە و ململانێ هەیە، وە هەروەها حکومەتی عێراق هۆکاری سووتانی داغڵودانەکانی جوتیارانی بەهۆکاری سروشتی لەقەڵەمدا، بەڵام دووربارەبوونەوی سوتاندنی دەغڵودانەکان هۆکاری سروشتیەکانی خستەژیر پرسیارەوە، چونکە لەحاڵەتێکەوە بووە بەدیاردە، بەپێی ئامارەکان لەمانگی ئایاردا، لەم ساڵدا لە ٢٠١٨. ٢٠١٩ دا زیاتر لە( ١٠ )هەزار دۆنم دانەوێڵە لەعێراق لە ( ٥ )شوێنی جیاواز لەناوچە کوردنیشنەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێم سوتێنراون.  ٭ لەکوتایدا دەپرسین، ئایا کێ بەپرسیارە لەسوتاندنی دەغڵودانی جوتیاران ؟ ٭ ئایا کێ پشتگیری ئەم  پیلانە سوتێنەرانەیە؟ ٭ جوتیاران پارەی گەنمی ساڵی ڕابردوویان پێ نەدراوە، ئایە بۆ ئەمساڵ کێ قەرەبویان دەکاتەوە ؟ وولامی ئەو پرسیارانە لای حکومەتی مەرکەزو حکومەتی ھەریمە.

 هیوا سەید سەلیم   لە كاتێكدا جیهان لە سایەی پێشكەوتنی تەكنەلۆژیا و سیستەمی گلۆباڵدا نەك هەر بیری عەشایری و داب و نەریتی خێڵ جێدەهێڵێت، بگرە سنووری دەوڵەتان تێدەپەڕێنێت و جیهان دەكاتە گوندێكی بچووك.   كەچی تازە بە تازە دەسەڵاتی سیاسی لە هەرێمی كوردستان عەقلیەتی خیل و بنەماڵە زیندوو دەكاتەوە، بۆ سەرۆك عەشیرەتەكان دیوەخانانە دەبەشێتەوە، بۆ عەشیرەتەكان فیستیڤالی ساڵانە سازدەكات، دیوەخان و سوڵحی عەشایری دەبێتە ئەلتەرناتیڤی دادگاكان،  كوڕی سەرۆك عەشیرەتەكان لە پێشەنگی هەموو ئەوانە دەبن كە حزب كاندیدیان دەكات تا بگەنە پەرلەمانی كوردستان، هەر بۆیەشە دەبینین كە لەم خولەی ئەمجارەدا پەرلەمان كراوەتە دیوەخانی عەشیرەتەكان. حزبە دەسەلاتەكان بۆ بەدەستهێنانی دەنگی عەشیرەتەكان پشت دەكەنە بیروباوەڕی خۆیان و بۆ عەقڵی خێڵەكی دەگەڕێنەوە، ئەمەش وادەكات لە هەرمی كوردستان دەستی خێڵ زیاتر ئاوەڵابێت، وە  لە نێو هەموو دیاردە سیاسی و كۆمەڵایەتی و ئابووریەكان تەنانەت لە دەزگا ئەمنی و سەربازیەكانیشدا خێڵ بڕیاری چارەنوسازدەدات. لە هەرێمی كوردستاندا دیاردەیەكی زۆر مەترسی بریتە لەوەی كە عەشیرەتەكان چەك بەدەستن، هەروەها خاوەنی جۆرەها چەكی سووك و قورسن ئەمەشیان بەڕوونی لە نمایشی فیستیڤاڵی عەشیرەتەكانیان دەبینرێت كە چۆن خۆیان بەو چەكانە بادەدەن، هەر بۆیەشە ئەو دیاردەیە لە كاتی سەرهەڵدانی كێشەكان وەك دیاردەیەكی یەكجار مەترسی دەردەكەوێت و لە بچووكترین كێشەدا چەك بڕیاردەدات.  ئەوەی لەو چەند رۆژەدا لە دەڤەری ئاكرێ لە نێوان دوو عەشیرەتدا ڕوویدا، فیستیڤالی خێڵ نەبوو وە  ڕەمبازی و كێبڕكێ سوارچاكانی خێل نەبوو،  بگرە سەرهەڵدانەوەی ناكۆكی نێوان دوو عەشیرەت بوو، كە جلەویان لە دەستی دەسەلاتی یاسا نەماوە،  بگرە خێڵ لەوێ بڕیار دەدات. ئەم جۆرە كێشانە كە زادەی دیاردەی عەشایرین، ناوناوە لەچەندین ناوچەی دیكەی هەرێمی كوردستان سەرهەڵدەدەن، زۆر جاریش قوربانی گیانی لێدەكەوێتەوە تا وای لێدێت كۆنتڕۆل كردنیشی ئاسان نەبێت، بۆیە بۆ رێگری لەو كێشانە دەبێت حزبەكان واز لە پشتیوانیكردنی بیر عەشایری بێن و لە پێناو بەرژەوەندیەكانیان چیتر دەستی عەشیرەتەكان ئاوەڵانەكەن، لە هەمووشی گرنگتر دانانی سونورێكە بۆ دیاردەی چەكداری و بە یاسایكردنی ئەو دیاردەیە. دواجار دەڵێین لە سایەی هەر دەسەڵاتێكدا ئەگەر یاسا سەروەر نەبوو،  جلەو بۆ عەشیرەت و دیوەخان شلكرا، ئەم جۆرە پاشاگەردانیەی لێ دەكەوێتەوە كە وەك ئەوەی ئێستا لە هەرێمی كوردستاندا بوونی هەیە.  

شەپۆل عەلی عەسكەری  هەموو جارێ لایەنە سیاسێکان و هەندێ لە لایەنگرانیان شکستی لایەنەکایان لە سەر شەماعەی لایەنی تر هەڵئەواسن، هەر بۆیە ڕۆژ لە دوای ڕۆژ شکست لە دوای شکست بە دەست دەهێنن لە هەموو بوارەکاندا، ئەمڕۆ پارتی نەک چوار سەرۆکایەتێکەی کۆنترۆڵکردوە بەڵکو هەموو دەسەڵاتەکان لای خۆی کۆکردۆتەوە کەواتە ئەوان: - سەرۆکی هەرێم، سەرۆک وەزیران، سەرۆکی پەرلەمان و جێگرەکەی،سەرۆکایەتی ئەنجومەنی دادوەری،ڕاوێژکاری ئەنجومەنی ئاسایش،ناوخۆ، جگە لە وەزارەتەکانی دیکە بە مانایەکی تر هەموو فایلەکان لای خۆیانە هەر لە بڕیاری سیاسی ،جێبەجێکار ،دادوەری ، ئاسایش و ئابووری و خزمەتگوزارێکان ئەی ئێوە چیتان لایە…؟ ئێوەی قەتیزماو لە سلێمانی وەک مارێکی سڕبوو هەر چوار وەرزی ساڵی زستانێکی سارد پڕ سەهۆڵ وبەستەڵەک، بەدەست کۆمەڵێ قیادەی برسی شکستو بێجارە لە لایەکی تربەدەست نەوەی بەرپرسە یەکەمەکان کە کۆمەڵێ هەرزەکاری بێ ئەزموونی مەغرورو خاوەن پارە ودەسەڵاتێکی ڕەها گەمارۆدراو بە کۆمەڵێ هەلپەرستو مووشەخۆری ماستاو چی وبەرهەمەکانتان تەنها کەسانێکی کۆیلە کاریان تەنها سووکایەتی وجنێودان بەوانەی کە ئامۆژگاری وڕەخنەتان لێ دەگرێ بۆ ئەوەی خۆتان چاک بکەن و بێنەوە هۆش خۆتان. ئەمە ئەوپەڕێ شکستە ئەوی کە ماوتانە تەنها دەمە لە ڕێگای دەزگای ڕاگەیەندنە شکستوخواردۆکەتانە    ئەویش کورد ووتەنی ''دەمە چیت لێ کەمە''. فەترەیک بوو بە پارتیتان دەگوت حیزبی بنەماڵە و دەربەگ ودواکەوتو کەچی ئەو حیزبە دەرەبەگە گۆڕانکاری لە خۆیدا دەکات وتوانی هەم ئێوە و بەشێکی باش لە بەناو نوخبەکان بکڕێ و کار بۆ سەرکەوتنی بکەن، ئەمە شتێکم وەبیر ئەهێنێتەوە جارێک لە لەندەن لە ماڵی لەتیف رشید ئاوەڵ زاوای خوالێخۆشبوسکرتێری گشتی یەکێتی بە مام جەلال  ووتم ئێوە کارتان بۆ دروستکردنی سەرکردەی نوێتان کردوە بۆ ئەوەی بتوانن بەردەوامی بدەن بە حیزبەکە کەچی بەداخەوە بەهەڵە لە پرسارەکەم تێگەیشت زۆر پێی ناخۆش بوو هەر چەندە مەبەستی خۆمم بۆم ڕوونکردەوە بەڵام وادیاربوو هەر قەناعەتی نەکرد،ئەوکات من خەمی ئەمڕۆم بوو چونکە دەمزانی لە دوای ئەو پاشماوەکەی ناڵێم هەمووی بەڵام ئەوانی بە مەکتەب سیاسی ناسراون دڵنیابووم کە ناتوانن بەردوامی بە یەکێتی بدەن. وە کە گۆڕان دروست بو هەمان پرسایرم لە خوالێخۆشبوو کاک نەوشیروان کرد ئەویش دەمزانی کە پرسایرەکەی پێ ناخۆش بوو بەڵام ئەمیان وەڵامێکی دیپلۆماسی دامەوە و ووتی کەس ئەم پرسیارەی لێنەکردووم  بیری لێدەکەینەوە. بەڵام نە ئەمیان بیری لێکردەوە ونە ئەویان بۆیە ئەوڕۆ دەبینین هەردوو حیزب چیان لێبەسەر هاتووە! حیزب لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و بێ گومان بە کوردستانەوە حیزبی خودی سەرکردەیە بە خۆیەوە دەستپێدەکات و لە خۆشیا دەکوژێتەوە،یا دەبێتە حیزبی بنەماڵە و ئیدی نەوەکانیان جێگرەوەیان دەبن.لەم خاڵەیاندا بنەماڵەی بارزانی لەوانیتر سەرکەوتوترن لە بەر ئەوەی ئەوان بنەماڵەکەیان دابەش کردوە بەشێوەیەک هەموو بوارەکان بگرنەوە هەمووش یەک قاعدە دەزانن ئەویش کەس لەمان گەورەتر نیە وهەموو کەسێک بۆئەوە دروست بوون تەنها بۆ خزمەتکاری و لە ژێر فەرمانیان دەبن وەک دەیبینین، بەڵام یەکێتی و گۆڕان و لایەنکانی تر کەم ئەزموون ترن لەم بوارەدا بە هۆی ئەوەی نەوی دووەم زووتر جۆشنەدراون یا ئامادەنەکراون بۆ ئەم مەبەستە! ئەگەر ئەحزابی سلێمانی بیانەوێ گۆڕانکاری لە مەترسی دەسەڵاتی ڕەهای پارتی بپارێزن ئەوا دەبێ بیر لە چوونە ناو حکومەت وەلانێن و هەموویان وەک یەک کوتلەی ئۆپۆسیزێۆن یەکبگرن و لە ئێستاوە خۆیان ئامادە بکەی بۆ هەڵبژاردنی ئایندە، من ناڵێم پارتی باشترە نە خێر بەڵام ئەوان پابەندن بە بڕیارەکانی سەرۆکەکەیانەوە بەڵام ئێوە لە بری سەکردەیەک پەنجا تان هەیە و کەس گوێ لە کەس ناگرێ هەر چەندە خۆتان بە شۆڕشگێڕتر ئەزانی و بە مۆدرێن و سۆسیال دیموکرات یا خۆت بە هەڵگری بەیداخی گۆڕانکاری یا …..هتد. ناکرێ بەم شێوەیە دژایەتی یەکتر بکەن وهەوڵی فەوتان ونەمانی یەکتر بدەن لە بری ئەوەی بە خۆتانا بچنەوە وە دەبێ لەوەش تێبگەن تا هەڵگری ئەم جۆرە رەفتار و کردارە بن گەرەنتی ئەوەتان دەکەم کە هەڵبژاردنەکانی ئایندە زیاتر کورسی پەرلەمان لە دەست ئەدەن.   بۆ ئێوەی بێ ئاگا لە دونیای سیاسەت دەبێ ئەوە تێبگەن کە گەیشتن بە لووتکە پێویستی بە کارزمە و هەڵوێست و هەوڵدان و تێگەیشتن و پێشبینی هەیە ولە هەمان کاتدا پێویستی بە کەسانێکە خاوەن جورئەتی  بڕایاری ڕاست و دروستی سیاسی هەیە ، پێویستی بە سەرکردەیەکە کە لێکدانەوەی هەبێ بۆ ئەگەرەکان وگوێ لە هەڤاڵەکانی وخەڵکانی پسپۆربگرێ و تەنها ڕای خۆی فەرز نەکاتو دەبێ هەمیشە پەیام و پلانی هەبێ ، بەداخوە ئێوە ئاستی بیرکردنەوەتان زۆر تەسک بۆتەوە و هەموو ئومێد و ئاواتان بۆتە کۆکردنەوەی زۆرترین سفری بەدەم ژمارەکانتان وبۆیە پارتی بۆ مانەوەی خۆی لە لوتکە  زۆر هاوکاری کردون بۆ ئەوەی بەبەردەوامی لە شکستابن کەچی ئێوە بێ ئاگا و کاڵ فام و بێ پلان. ئەحزابەکانی سلێمانی بۆ ئەوەی ڕزگارتان بێ لەم گێژەڵوکە سیاسیە کە خۆتان تیا نقوم کردوە دەبێ دەست بکەن بە چاکسازیەکی بنە ڕەتی لە ناوەوە ولە دەرەوەی حیزبەکانتان ، بە شێوەیەکی واقعی هەوڵی  بەرەنگاری کێشەکان  ببنەوە و لە بوع بوعی ترس لە پارتی ودەرچوون لە سلێمانی نەجاتان بێ و ڕووبکەنە (هەولێر)ی پایتەخت ئەمە ئەگەر بتانەوێ هەنگاو بنێنێن بەرو دەسەڵات وەرگرتن نەک وەک پاشکۆی بمێنەوە، بۆ ئەوەی لوتکە  نە گۆڕبەوە بە کورسی جارێکی تر.                                      بۆیە پارتی ئەمجارەش گۆڵی خۆی کرد ئەوان بە دەسەڵاتی ڕەها و ئێوەش هـــــــــــیچ بە دەستەوە…..!           

له‌تیف فاتیح فه‌ره‌ج  پێش ئه‌وه‌ی ده‌ستبكه‌م به‌ نوسینی ئه‌م وتاره‌ به‌ ڕێكه‌وت رۆژنامه‌ی كوردستانی سه‌رده‌می كۆماره‌ له‌ دار دراوه‌كه‌ی مهابادم له‌ به‌ر ده‌ست بوو ، له‌ 2ی مارسی 1946 و له‌ لاپه‌ڕه‌ 4 له‌ ژێر ناوی "ئه‌خباری نێو خۆمان " باسی گه‌یشتنی مه‌لامسته‌فاو بارزانیه‌كانی هاوڕێی به‌ مهاباد ده‌كات ، كه‌ سێ‌ رۆژ پێشتر گه‌یشتون ، ته‌نانه‌ت له‌ هه‌واڵه‌كه‌دا باسی سه‌عاتی گه‌یشتنه‌كه‌ش كراوه‌ " ساتی 5ی پاش نیوه‌ڕۆ واردی مهاباد بوون " باسی پێشوازی گه‌رمی حزبی دیموكرات و دواتر پێشه‌واله‌وان ده‌كات ، له‌ باره‌ی بارزانیه‌وه‌ ده‌نوسێ‌ " پیاوێكی سیاسی و زه‌عیمێكی كوردی بارزانه‌ " هه‌روه‌ها ده‌ڵێ‌ " زاناو تێگه‌یشتوه‌ موته‌مه‌دن و نیشتمانپه‌رسته‌ "له‌ ژماره‌كانی تریشدا باسی سه‌ردانی بارزانی بۆ شوێنه‌كانی مهابادو سه‌ربازگه‌كان ده‌كات ، له‌ ژماره‌ 31له‌ لاپه‌ڕه‌ی یه‌كه‌مدا هاشم خه‌لیل زاده‌ له‌ سه‌ر مه‌لامسته‌فا وه‌ڵامێكی توندی رۆژنامه‌وانێكی تورك ده‌داته‌وه‌ . ئه‌م بیر خستنه‌وه‌یه‌م بۆ ئه‌وه‌یه‌ بڵێم هه‌میشه‌ بارزانیه‌كان به‌ چاوی رێزه‌وه‌ له‌ هه‌ر چوار پارچه‌ ی كوردستانسه‌یریان كراوه‌ ، كێشه‌ له‌ خه‌ڵكا نیه‌ ئه‌گه‌ر لێره‌و له‌وێ‌ جیاوازیش هه‌بووبێت ، كێشه‌كه‌ له‌ بارزانیه‌كاندایه‌ به‌ تایبه‌ت قسه‌ی ئێستای منله‌ سه‌ر هه‌ردوو سه‌رۆكی هه‌رێم و سه‌رۆكی حكومه‌ته‌ ، دوو ئامۆزاكه‌ ، ئاخۆ چۆن وڵات به‌ڕێوه‌ ده‌به‌ن ، چۆن برینه‌كان ساڕێژده‌كه‌ن ، چۆن ئاشتی كۆمه‌ڵایه‌تی و سیاسی دابین ده‌كه‌ن ، قسه‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌یه‌ ئایه‌ ئه‌وان ده‌بنه‌ سه‌رۆكی هه‌رێم و حكومه‌تی هه‌موو كوردستانی باشور یان سه‌رۆكی هه‌رێم و حكومه‌تی پارته‌كه‌ی خۆیان و یه‌ك ناوچه‌ ، ئه‌وان ده‌توانن هه‌مان ئه‌و خۆشه‌ویستیه‌ی خه‌ڵكی مهاباد زندوو بكه‌نه‌وه‌ له‌ سلێمانی وگه‌رمیان و كه‌ركوك و راپه‌ڕین و هه‌ڵه‌بجه‌و شوێنه‌كانی تر ، یان هه‌ردریًژه‌ به‌و نادادیه‌ ده‌درێت و بیانوه‌كه‌ش ئه‌وه‌ ده‌بێت كه‌ سلێمانی و گه‌رمیان و هه‌ڵه‌بجه‌ لای ئه‌وان نیه‌ . دادگه‌ری و به‌ یه‌ك چاوڕوانینه‌ خه‌ڵك و ناوچه‌كان ئه‌ركی ئاكاری دوو ئامۆزاكه‌یه‌ ، ناكرێت بودجه‌ی قه‌زایه‌كی بادینان له‌ بودجه‌ی قه‌زایه‌كی سلێمانی زیاتر بێت ، ناكرێت سه‌رۆكی هه‌رێم و حكومه‌ت چاویان به‌س پارتیه‌كان و له‌ ناو پارتیه‌كانیشدا ئه‌وانه‌ی له‌ به‌ر دڵانن ببینن و ئاگاداری ئه‌ندامه‌كانی یه‌كێتی و گۆڕان و كۆمه‌ڵ و یه‌كگرتوو ئه‌وانی تر نه‌بن ، زه‌وی و پاره‌ بۆ پارتیه‌كان هه‌بێت ، بۆ عه‌ره‌ب و فڵان و فیسار هه‌بێت ، بۆ ئه‌وانی حزبه‌كانی دیكه‌ نا ، ناكرێت جیاوازی له‌ نێوان هاونیشتمانیه‌كاندا بكرێت كه‌ ئێستا به‌ به‌ربادی هه‌یه‌ ، ناكرێت دوو ئامۆزا هه‌ر له‌ خه‌می ئه‌وانه‌دا بن كه‌ ماستاویان بۆ ده‌كه‌ن و پیایاندا هه‌ڵده‌ڵێن و پشت بكه‌نه‌ ئه‌وانه‌ی ره‌خنه‌یان لێده‌گرن و ده‌یانگرێنن ، دۆست ئه‌وه‌یه‌ بیانگرێنێ‌ نه‌ك ئه‌وه‌ی ماستاویان بۆ ده‌كات . هه‌ردوو سه‌رۆكی هه‌رێم و حكومه‌ت زۆر برین و كه‌لێن و كێشه‌ هه‌یه‌ ده‌بێت چاره‌سه‌ری بكه‌ن ، ده‌بێت جۆنلۆكانه‌ بیر له‌ لێبورده‌یی بكه‌نه‌وه‌ ، ده‌بێت وه‌ك دهۆك سه‌یری سلێمانی بكه‌ن ، وه‌ك زاخۆ سه‌یری چه‌مچه‌ماڵ ، وه‌ك بارزان سه‌یری رزگاری ، ئه‌ركی ئه‌وانه‌ ئارامی وئاسایش بۆ هه‌موو لایه‌ك دابین بكه‌ن به‌وانه‌شه‌وه‌ كه‌ ره‌خنه‌یان لێده‌گرن ، به‌وانه‌شه‌وه‌ كه‌ له‌ گه‌ڵ ئه‌وان نین ، ئه‌ركی ئه‌وانه‌ژیانی هاونیشتمانیه‌كان بپارێزن ، داوای بوردن له‌ دایكی جگه‌ر سوتاوه‌كان بكه‌ن ، ئه‌ركی ئه‌وانه‌ ته‌مبێی جنێو فرۆشه‌كانی نێو حزبه‌كه‌یان بكه‌ن ، تاخه‌ڵكی تر ناچاری توند و تیژی وه‌ڵام دانه‌وه‌ نه‌بێت ، ئه‌ركی ئه‌وانه‌ خه‌باتی ناتوندو تیژی په‌ره‌ پێبده‌ن ، له‌ سه‌ر خه‌باتی ناتوندو تیژی قسه‌ی ترمان ده‌بێت . دوا قسه‌شم بۆ ئه‌وانئه‌وه‌یه‌ ئه‌وی بۆ پاره‌ به‌ شان وباڵی ئه‌وانا هه‌ڵئه‌دات به‌ پاره‌ی زیاتر بۆ دوژمنه‌كه‌ی ئه‌وان سه‌ما ئه‌كات . به‌ قسه‌ی عه‌لی عه‌ونی و ئاراسی حه‌سۆ میرخانیش مه‌كه‌ن جیاوازی دوو ڕووی نیه‌ ، نه‌بادا ئه‌مه‌ سه‌ره‌تای دیكتاتۆریه‌ت بێت .

د. رێبوار فەتاح ئەوەی ناویانناوە حکومەتی نوێی کوردستان، تەنیا حکومەت نیە؛ بگرە داڕشتنەوەی هەموو ڕژێمی حوکمڕانی کوردستانە، لە ئەقڵیەتی تەسکی عەشایەری و ناوچەپەرستیەوە. ئەقڵیەتێکی ئەندازیاریە دەیەوێ کۆمەڵی کوردستان بە گەندەڵی، برسیکردن، ترساندن، کڕین، درۆکردن و ئەقڵ شتنەوە لەسەر ئەوە ڕابهێنن کە عەشیرەتێك سەروەرە و دەبێ و هەمیشە حوکمڕانی ڕەها دەبێ. عەشیرەتێك کە جگە لە شکست، سازشکرن و ئارەقەی شەرمەزاری ڕشتن هیچی دی نە بە کورد، نە بە کوردستان، نەبەخشیووە، ناتوانێ هیچ پەیامێکی مرۆڤانەی پێ بێ. ئەم عەشیرەتە هەمیشە بەخشندە بووە لە سڕینەوەی ناوی گەل و هەلسانەوەی عەشیرەتدا، هەرچەندێك لەسەر گەلی کوردستان کەوتبێ.  . دەسەڵاتێکی لەمجۆرە، جێی لە دنیای بەرفراوانی ئەمڕۆدا نابیتەوە و شکستی خراپتر لەوانەی ئاشبەتاڵ، شەڕی خۆکوژی و ڕیفڕاندەمەکەیان دەبیننەوە. تەنیا ناوێك کە بتوانرێ لێی بنرێ، دەسەڵاتی بێهیواکردنە. گرفتی گەورە لەوەدایە کە ئەمانیش وەك ڕژێمی قەزافی، سەدام و ئەسەد تەنیا خۆیان شکست ناخۆن، بەڵکو ماڵکاولی مەزن بۆ گەلی کوردستانە و بۆ هەموو ئەوانەیە بە خوێنیان خواستیان بەختەوەی و سەرفرازی بە گەلی کوردستان ببەخشن. . دەسەڵاتێك کە تاقە بنەماڵەیەك بەڕێوەی بەرێ، دابەشکردنی دەسەڵاتی بۆچیە؟ خۆ هەر ئێواران لەسەر خوان حوکمڕانی دەکەن و بڕیار دەدەن کێ ترۆ بکرێ. نە پەڕلەمان، نەحکومەت، نە دەسەڵاتی دادوەری، نە حزبی درۆزنە، نە میدیا هیچیان پێویست نین. بگرە ئەمانە هەموویان دێوجامەن، ڕازاونەتەوە بۆ سەرشێواندنی خەڵك و کۆمەڵگەی دیمکراتی جیهان. . ئەو حزبانەش کە بەشدارن لەم دەسەڵاتەدا، بەشێکی گەورە دەبن لەو شکستە. نە یەکێتی، نە گۆڕان هیچ ڕۆڵێکی دیکەیان نیە جگە لە بەشداریکردن نەبێ لەم تاوانە گەورەیەدا. گومانم نیە، هەموویان باجەکەی دەدەن. خۆ گەر ئەم حزبە درۆزنانە تاقە پەیامێکی مرۆڤانەیان هەبووایە، نەدەکەوتنە زۆلکای هەڵسانەوەی شکست و ڕازاندنەوەی حوکمی بنەماڵەوە. . ئەمانە حزبی بێمۆڕاڵن. لە نەوەدەکاندا، 5000 کورد دەکوژن و یەکێتی پارتی تاوانبار دەکات بە خیانەت، کەچی دواتر دەکەونەوە سەر خوانی دەسەڵات. لە 2017دا، پارتی یەکێتی تاوانبار دەکات بە خائن، دواتر خائنەکان هەموو پێکەوە دەسەڵاتی ئەمڕۆ پێكدێنن. بە وەسفی خۆیان، ئەمەی ئەمڕۆ لە حوکمدایە، دەسەڵاتی خائنەکانە. . گۆڕان لە هەموویان قێزەوەنترە، چوون خۆی لە قەرەی پڕۆژەیەکی زۆر گەورە دەدا و خۆی کردە پێشەنگی دەنگی ناڕازی خەڵك؛ دەبووایە لە ئاستێکی بەرپرسیاری زۆر بەرزدا ڕەفتاری بکردایە. هەموومانی بێهیوا کرد. لەسەر پێداگرتن لە ڕیفۆرم، پارتی بە تەنیا سەعاتێك لە دەسەڵاتدا پاکی کردنەوە، کەچی ئێستا دەهۆڵ، نەك تەنیا بۆ هەمان دەسەڵات، بەڵکو بۆ ئەو چەندە کەسە لێ دەدەن، کە ژێرپێیان خستن. گۆڕان لە وەڵامی ئەم پرسیارە ڕزگاری نابێ؛ چ گۆڕانکاریەك بووە لە دەسەڵاتدا، وا ئێوە هیواتان پەیدا کردووەتەوە پێی. دیارە هیوا نیە؛ ئێوەی گۆڕان لە پڕۆژەیەکی سیاسی ڕیفۆڕمخوازەوە، گۆڕان بۆ هێزێکی بازرگانی و بەشدار لە گەندەڵیدا. . ئەم ڕژێمە چیدی نیە، سەرکەوتن نەبێ بۆ ئەقڵیەتی تەسکی عەشایەری بەسەر ئەقڵیەتی کراوەی شاردا؛ کتومت وەك سەرکەوتنی ئەقڵیەتی عوجە بەسەر ئەقڵیەتی بەغداددا.

ئارام ئەحمەد سەرەتا ئەمویست، بزوتنەوەی گۆڕان پابەندنەبونی یەکێتی بە ڕێکەوتنی دەباشان و تەقەکردن لە گردەکەو وێنەی نەوشیروان مستەفا نەکاتە بیانو بۆ چونە باوەشی پارتی، چونکە پێش یەکێتی، پارتی بارەگاکانی گۆڕانی سوتاند، سەرۆکی پەرلەمان و وەزیرەکانی لە حکومەت دەرکرد، بە تۆمەتی تیرۆریش فەرمانی دەستگیرکردنی بۆ نەوشیروان مستەفا دەرکرد. ئەوەم ئەوێ لە گۆڕان بزانم، کە ڕێکەوتن لەگەڵ پارتی ئاوا ئاسان بوو، ئەی نەوشیروان مستەفا بۆ نەیکرد؟ تۆ بڵێی ئەقڵی پێنەشکابێت وەک یوسف محەمەد وعەلی حەمە ساڵح بەچوار دێر بە خێزانیکردنی سیستەمی سیاسی لەکوردستان بچەسپێنێت و ئاوێک بکات بەو ئاگرەدا؟ ئەگەر ئەمە خواستی کاک نەوشیروانە وەک خۆتان ئەڵێن، کەواتە یەکێکتان ڕاست ئەکات، یان ئێوە درۆ بە دەم کاک نەوشیروانەوە ئەکەن، یان نەوشیروان مستەفا لەگەڵ خەڵکدا راستی نەکردوە، ئەی ئەمە تۆمەتبارکردنی ناراستەوخۆی نەوشیروان مستەفا نیە بەوەی ئەو هۆکاری کێشەکان بووە لەگەڵ پارتی و،بە مردنی ئەو، ئێوە هیچ کێشەیەکتان لەگەڵ پارتی نەما، وەک هوشیار زێباری و فازل میرانی لە دوو چاوپێکەوتنی جیادا ئاماژەیان پێکرد کە دوای نەوشیروان مستەفا گۆڕان ئاقڵ ئەبێت. ئەوەم لە گۆڕان ئەوێت بزانم، لەسەر کام پرنسیپ و مژدەو قسە خۆشەکانی جارانی ماوە، چۆن چۆنی سیستەمی حوکم ئەگۆڕێت؟ ئەی شەفافیەتەکەتان وەزعی چۆنە؟ لە کاتێکدا بەم دەستو بەودەست پارە لە پارتی و پێشتریش لە یەکێتیتان وەرئەگرت، دەمێکە گوێم لێنەبووە باسی گێڕانەوەی موڵک وماڵی گشتی بکەن؟ ئەوە لە دەستاو دەسکردنی دەسەڵات هەر ناپرسم، چونکە چوارساڵە هەڵبژاردنێکی شەقوشڕی ناوخۆیتان بۆ ناکرێ و دامەزراوە کارتۆنیەکانیشتان دوو ساڵە هیچ شەرعیەتێکی نەماوە، تەوریسی سیاسی و بەخێزانیکردنی حیزب لەولاوە بوەستێت، شتێکتان ماوە ناوی جیاوازی بێت لەگەڵ پارتی و یەکێتی؟. پێش ئەمانەیش ئەمویست بزانم، کوڕەکانی نەوشیروان مستەفا بەچی هەقێ، پاڵپشت بە کام بڕگەی دەستوری ناوخۆی بزوتنەوەی گۆڕان بوون بە خەلیفەی باوکیان؟ نەوشیروان مستەفا نەیتوانی پەیام و بەرنامەکانی گۆڕان لە بارەی تەوریسی سیاسی بە باشی بگەیەنێتە مناڵەکانی یان منالەکانی گوێیان لێنەگرت؟ بۆ موڵک و ماڵی گشتیش بە هەمان شێوە، گردو تەلەفزیۆن وکۆی ئەو پرۆژە بازرگانیانەیان بە چ هەقێ لەسەر خۆیان تاپۆ کرد؟ لە کاتێکدا نەوشیروان مستەفا لەژێر ناوی گۆڕینی ژیانی خەڵک و سیستەمی سیاسیدا خاوەندارێتی مەعنەوی ئەکردن، هەر بەجدی خەونی نەوشیروان مستەفا ئەوەندە بچوک بوو یان کورەکانی وەک خۆیان بچوکیان کرد؟. هەقێ خۆمە بزانم، ئەم کورانەی نەوشیروان مستەفا بۆچی وەک ئەو بانگەشەی باوکیان ئەیکرد، لەسەر بنەمای خولقاندنی دەرفەتی یەکسان لە نا وبزوتنەوەی گۆران نەهاتنە پێشەوە، یان ئەگەر هەر بە بەستەرەی خوێنیش هاتنە پێشەوە، بۆ لە بری ئەوەی بەیەک مەسافە لە تەواوی گۆڕانخوازان بوەستن و چەتری کۆکەرەوەی جیاوازیەکان بن، کەوتنە گردکردنەوەی کۆمەلێک قەرەچ وسواڵکەری هاوردەکراو وجوێنفرۆش و بەریانداونەتە گیانی خەلکە دڵسۆزو ماندوەکەی گۆران. ئەمویست بزانم، ئەم بێمنەتی ودەرپەڕاندن و دەستبەرداربونە لەو هەموو خەڵکە دڵسۆزو خوێنەوارەی گۆڕان لە چییەوە سەرچاوەی گرتووە، حاڵی شەق وشڕی گۆڕان دەرخەری ئەو ڕاستیەیە کە کۆمەلێک خەڵکی بێبەهرەو هیچ نەزان و خۆپەرست ئیدارەی بزوتنەوەکە ئەکەن کە لە خوار گیرفانی خۆیانەوە هیچی تر نابینن، حەزمەکرد بزانم ئەمانە نیازیان چییە وا بێمنەتانە بە گۆڕانە نارازیەکە ئەلێن بڕۆن حیزب دروست بکەن، بەڕاست لەمە خراپتر چی بەسەر گۆران ئەهێنن؟ ڕەنگە دڵیان بەوە خۆشبێت پارتی لە هەڵبژاردنی ئایندەدا تەزویریان بۆ ئەکات یان بە پارەی دزراوی خەڵک ئەوانیش ئەکەونە خەڵک کڕین، هەربەراست ئەمە هیچی بەسەر گۆرانەوە ماوە کە نەوشیروان مستەفا باسی ئەکرد؟. ئەوەشم ئەوێت لە گۆران بزانم، ئەو کە لەسەر بنەمای ڕوبەرو بونەوەی گەندەڵی و بێدەنگنەبوون لە ناعەدالەتیەکان دروستبووە، چۆن ئێستا چاو لە وەزیرو بەرپرسە دزەکان ئەنوقێنێ، بگرە ستایشیشیان ئەکات لەبەر ئەوەی پارە بۆ بزوتنەوەکە پەیدائەکەن، بەلام لەسەر ڕەخنە گرتن خەڵکە دڵسۆزەکە دەردەکات؟ ئەمە چ فڕێکی بە گۆڕان و بیری گۆرانکارییەوە ماوە، دزیان پێباشترە لە ڕەخنەگر!. ئەمەوێت بزانم، بۆچی بۆ گۆران ئاسایی بوو ڕەخنە لەئەرزو ئاسمان بگرێت، بەڵام ڕەخنە لە گۆران ڕەجم و خۆبەتاڵکردنەوە بێت! بۆچی ڕێکەوتن لەگەڵ پارتی بۆ یەکێتی حەرام ودارشەقبونە،بەلام بۆ گۆران حەڵاڵەو لەپێناو خەڵکەو بۆ جێبەجێکردنی بەرنامەکانیەتی، لە کاتێکدا گۆران ویەکێتی و خەلکیش ئەزانێت، کە پارتی یاری بە هەردوکیان ئەکات و دژ بە یەکتر بەکاریان ئەهێنێت. ئەوەم ئەوێت لە گۆران بزانم، بێئومێدکردنی خەڵک و کوشتنی متمانەو بازرگانیکردن بەد ەنگیەوە خیانەتکردن نیە؟ باشە گۆران بۆ ئەوە دروست بو کێبرکێی ناشیرینی لەگەڵ یەکێتی و پارتی بکات، یەعنی هیچ نەماوە خیانەتکردن نەبێت تا خۆیانی پێبەراورد بکەن لەگەڵ یەکێتی وپارتی؟ لەو هەموو قسە زل و شیعاراتەوە هاتونەتە سەر ئەوە؟ جارێ ناتوانین لەوەیش دلنیا بین کە راست ئەکەن چونکە وەک یەکێتی و پارتی هێزی چەکدارتان نیە، ئەگەر بیانبێت دور نیە ئەوانیش وڵاتێک نەدۆزنەوەو کێشی کوردستانی نەکەن. هەر بەجدی ئەمەوێ بزانم، بزوتنەوەی گۆران ئەوەندە خاڵی و بەتاڵ بووە لە خوێندەوار تا بە پاساونامەی کابرایەک لەژێر ناوی( چیتان لە گۆران ئەوێت) کە پڕەلە کوروزانەوەو شەرعیەتدان بە ڕاکشان و ملشۆڕی، ئاوا شاگەشکەیار بن و بەوخێراییە کۆستی گەنجێکی غەدرلێکراو لەبیر بەریتەوە، کە بەهیچ و خۆرایی خۆیکردە قوربانی بەرژەوەندی کۆمەلێک گیرفانخوازوساختەچی؟. ئەم مەنتیقە لە قسەکردن و پاساوهێنانەوە بۆ شکست و تلۆر بونەوەی گۆڕان، هەمان ئەو مەنتیقەیە کە عومەری سەیدعلی و پیرو پەککەوتەو گەنجە گیرفانخوازەکان بۆ شکستەکانی گۆرانی دێننەوە، ئەوان خۆیان بە هۆکاری شکستەکان نازانن و ئۆبالەکەی ئەخەنە ئەستۆی خەڵک و ئەمو ئەو، کاکی نوسەریش سوژن لە چاوی خۆیدا نابینێت و باسی دەرزی ناوچاوی خەلک ئەکات. ئەمجارە ئەمەوێت بزانم، هەربەجدی تا ئێستا نەگەیشتونەتە ئەو بروایەی شاری سلێمانی گۆرانی بەجێهێشتوە! بەراستی سەیرە لە 500 هەزار دەنگەوە ببیتە 180 هەزارو هێشتا پێتوابێت خەڵک بەجێینەهێشتویت، ئەی ئەو شەوەی بە قەولی خۆتان پەلاماردران هەر بۆتان ڕوننەبۆوە کە چەند دەورتان چۆڵە؟ بەوەشدا هەرنەتانزانی خەڵک خواحافیزی لێکردون؟. ئەمەوێت ئەوەش بزانن، ئەگەر پارتی ویەکێتی جارێک شەرمەزار بن، ئەوا ئێوە دوو جار، ئەوان بە ئاشکرا دزو گەندەڵو سەرکوتکارن، بەڵام گۆران شەریکە دزو دەستبڕو متمانە کوژە، لەژێر ناوی عەدالەتخوازی و دژایەتیکردنی گەندەڵیدا بوە بە هێزیکی مەترسیدارو بار بەسەر شانو قوتی خەڵکەوەو، زۆر بێچاوڕوانە لەکێبەرکێی توندایە لەگەڵ یەکێتی بۆ جانتاهەلگری و پاشکۆیەتی پارتی.