.gif)
هادی حەمەرەشید ساڵێك زیاتر لەمەوبەر کاك شۆڕش_حاجی پەیوەندیی پێوەکردم؛ حەزدەکەم سەرێکم لێبدەیت، پێکەوە هەندێ قسە بکەین، دڵنیام ئەم بزووتنەوەیە لە ئاست پێداویستیی ئەم قۆناغەدا نیە، بەڵام مەرج نیە «دوورکەوتنەوە» دەرمانی هیچ دەردێك بکات، تۆ وەرە لێرە درێژەی ئەم گفتوگۆیە ئەکەین. ڕۆژی ٢٢/١/٢٠١٩ بەدەم داواکارییەکەیەوە چووم، بەو پێیەی کە سەرەتای ڕێککەوتنی_پارتیی_و_گۆڕان بوو، لۆدێکی زۆری سیڤی ناردن لەسەر گردەکە هەبوو، کۆمەڵێك کارەکتەری هەلپەرست(تەنانەت لەوانەش کە لەسەر ناڕازییەکانی گۆڕان هەژمار ئەکران، بەگەرمی هاتوچۆی ئەوێیان ئەکرد و ئەم ژوور و ئەو ژووریان بوو!) بۆ من پڕ ئازار بوو لەو تەوقیتەدا سەردان بکەم، بەڵام پێم نا بەجەرگی خۆمدا و لە نیوەڕۆیەکی تاڕادەیەك چۆڵدا خۆم کرد بە ژوورەکەی کاك شۆڕشدا. زۆر ڕێزی گرتم و زۆرترین کاتی پێدام، بۆ ئەمە سوپاسی ئەکەم، ئەوە یەکەمجار نەبوو گفتوگۆی لەگەڵ بکەم، هەموو جار پێکەوە ڕاشکاو بووین. لەسەر دۆخی ڕێکخراوەیی گۆڕان و پڕۆسەی سیاسیی لەکوردستان و گرفتەکانی بەردەم گۆڕانکاریی قسەی کرد، زۆبەی قسەکانی پاڵپشت بەلۆژیك و مەعقول بوون، بەڵام بە گشتیی لۆبیی بوون بۆ «مانەوە» لەناو بزووتنەوەکەدا و ڕەواییدان بوون بە مانەوە نەك جێهێشتنی حیزبەکە. بۆ ئەم مەبەستە سەرنجێکی وت:(کاری سیاسیی پشوودرێژیی پێویستە، هەڵبژاردنی تەوقیت گرنگە، خۆ ئەگەر دەرفەت نەبوو بۆ گەیشتن بە ئامانجەکانت نابێت هیوا لەدەست بدەیت، مام جەلال کە کراوە بە ڕابەری قوتابخانەی «جەلالیی» و تاسەر ئێسقان دژی مەلا مستەفا و «مەلایی» ململانێی کرد، بەڵام خودی خۆی«مەلایی»ـیەکی موخلیس بوو، لەبەرامبەردا نەوشیروان مستەفا«جەلالیی»ـیەکی سەرسەخت بوو، ئەمە بۆیە ئەڵێم؛ مەرج نیە کە من لێرەم کەواتە ڕازییم بە هەموو شتێك، لێرەم و بەرەنگاریی ئەکەم) زیاتر دوا و گلەیی لەم بارودۆخە کرد کە گۆڕانخوازانی تێدایە:(ئەوانەی کە ئەیانەوێت کوردستان خراپ بکەن با زۆریش نەبن، بەڵام هاوڕان و یەکگرتوون، ئەمە بۆ گۆڕانیش ڕاستە، بە داخەوە دڵسۆزان و ئەوانەی دژی گەندەڵین پەرتەوازە و ناتەبان...تد) پاشان گوێی لە من گرت، سەرەتا پێمووت: ئەگەر ڕاشکاو و ڕاستگۆیانە لەگەڵت بدوێم، لەلام قورس بوو ئەم دیدارە و لەم گردەدا، چونکە هەست ئەکەم ئیتر ئێمەومانان نامۆین لەم شوێنەدا، فیعلەن بە دزەشارکێ خۆم گەیاندە لات، بۆ ساتێك حەزم ئەکرد وەك بوونەوەرێکی ئەفسووناوی لەچاوی هەموواندا ون بم و کەس نەزانێت کە هاتووم بۆ ئێرە! وتی: بۆچی تا ئەو ڕادەیە؟! وتم: (فڵان) کە ئەیناسیت(یەکێك لە بۆدی گاردەکانی گردەکەم مەبەست بوو)، دوێنێ شەو لە فەیسبووك پۆستێکی هەڕەشەئامێزی نووسیوە، بەکورتیی و بە زمانی ناڕەوانی خۆی ئەڵێ: (ماوەیەکە هەست ئەکەم کە کۆمەڵێك دەموچاوی ناڕازیی سەردانی گردەکە ئەکەنەوە، کاتی چنینەوەی ئیمتیازاتە و ڕوونە ئەوانە بۆچی دێن، نەیخۆن تاڵە! مەگەر ئێمە بمرین بهێڵین ئەوانە پۆست وەرگرن!) پاشان وتم: تۆ وتەبێژی ئەم بزووتنەوەیەیت، حەتمەن هەندێ جار بۆ گۆڕینەوەی بۆچوون و ڕا و دنیابینیتان، کەسانی نەیار بەم حیزبە دێنە ئێرە و پێکەوە گفتوگۆ ئەکەن، مەعقولە ئەمە ئاسایی بێت بەڵام هاتوچۆکردنی هەڵسوڕاو یان بەرپرس و لە هەندێ باردا سەرکردەیەکی گۆڕان خۆی(جا با زۆر ناڕازییش بێت) بەو لۆژیکەی ئەو برادەرە لێك بدرێتەوە؟! کۆسە کۆسەیەك دروست بکرێت کە گۆڕەپانەکە یەکلابێت بۆ خۆیان و گۆڕانخوازە ڕاستەقینەکان تەنێکی نامۆبن بەسەر جەستەیەکی نامۆوە؟! دیارە بەڕێزی زۆر ناڕازیی بوو بەو زمانە نالایەقەی ئەو فەیسبووکەوانە، بەتوندی وتی: جا ئەو چ کارەیە؟! وتم: کاك شۆڕش ئەو برادەرە یەکێکە لە بەردەستەکانی چیا و لەخۆیەوە ئەم «فەرمایشتە»ی نەنووسیوە، با ڕووڕاست بین؛ من و تۆ چ کارەین؟! ئەمە ئەو دەردە بێدەرمانەیە کە تۆ ناتەوێت هەستی پێبکەیت، ئێوە ناوتان لێنراوە «خانەی ڕاپەڕاندن » و لەڕووکاردا دەستەبژێری سەرکردایەتی بزووتنەوەکەن، بەڵام بڕیاردەر و خاوەنی حەقیقی کەسانیترن، ئاریشەی«تەوریسی سیاسیی» گرفتێکی بونیادییە و سەری هەموو کێشەکانە، کۆمەڵە مرۆڤێکی قەزەم بنەماڵەیەکیتریان بۆ کورد ڕاست کردەوە و بە مانەوەتان لەم جێگایەدا بەرپرسیارێتیی ئەم قۆناغەتان بەرئەکەوێت. ئەو کە دیاربوو کەیفی بەوە نەئەهات لەو پۆلێنەدا ناوی بهێنرت، دیسانیش وتی: من باوکم پیاوی مەلا مستەفا و مام جەلال بووە، خۆیشم پیاوی مام جەلال و کاك نەوشیروان، بەڕاستیی بە هیچ جۆرێك نامەوێت کوڕ و نەوەکانم پیاوی نێچیر و مەسرور و بافڵ و نما و چیا بن! گفتوگۆکەی ئێمە درێژەی هەبوو، ڕاشکاوانە زۆر قسەمان کرد کە ئەکرێت مەحرەمانە بەشێکیان بمێننەوە، بەڵام بۆ مێژوو پرسیارێك کە لەوم کرد، ئەشێت لە ئەو و زۆرێك لە برادەرەکانی ئەویشی بکەین؛ بەڕێزی وەك سیاسییەکی موخەزرەم لە سەرەتای هەشتاکاندا بڕوانامەی لە ئەندازیاریدا بەدەستهێناوە، خەباتی پێشمەرگایەتی هەیە، ڕەگەزنامەی عەریقترین وڵاتی هەیە، دەستپێشخەریی دروستکردنی مینبەری جیاواز(ڕەوتی گۆڕینی دیموکراتیی_ڕەگ)ـی لەناو یەکێتیی هەبووە، ئەندامی گەڕان و جیاکردنەوەی بەڵگەنامەکانی ڕژێمی پێشووی عێراق بووە لە ئەمریکا، ماستەر و دکتۆرای وەرگرتووە و هەلی بۆ ڕەخساوە کە مامۆستای زانکۆ بێت، ئەندامی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق بووە و خانەنشینییەکی زۆری هەیە، لەناو گۆڕاندا لە بازنەی لوتکەی دەسەڵاتدا بووە، وتاربێژێکی بە توانایە، نووسەرە و توانای توێژینەوەی هەیە...تد. پێم ناڵێن؛ بۆچی ئەبێت تا لە پۆست و پێگەی گرنگدان ئەم سەرمایە ڕەمزیی و پڕ بەهایانە ناخەنەگەڕ و سنوورێك بۆ ملهوڕیی مناڵ و شازادە جێنشینەکان دانانێن؟! شۆڕش حاجی وتارێکی درەنگ وەختی نووسیوە؛ گەر گۆڕانکارییتان پێناکرێت گۆڕەپانەکە چۆڵکەن. نووسینەکە دەرخستەیەکی باشە بۆ حاڵی ئێستای گۆڕان، بەجۆرێك لە جۆرەکان«إرحل»ـی لە سەرانی ئێستای گۆڕان کردووە، بە مەرجێك ئەگەر ناتوانن گۆڕانکاریی بکەن! هەڵبەت بۆ خۆی بەقووڵیی ئەو وەڵامەی لایە کە هیچ موقەوەماتێکی گۆڕانکاریی لەو هێزەدا نەماوە، بزووتنەوەیەك سەراپای ئەوانەی تیایدا ماونەتەوە هیچ پاساوێکی بابەتییان نەماوە جگە لەبەرگرییکردن لە دەستکەوتە کەسییەکانیان، یان چاوەڕێی پشکی خۆیانن لە غەنیمەتەکە، بۆچی ئەبێت تازە بێین و بۆ وەڵامی ئەو پرسیارە بگەڕێین؟! ئێستا بەم نووسینە تەنیا ئەیەوێت بڵێت «منیش قسەی خۆمم کرد» یان بە پێچەوانەوە ئامادەیە شان بداتە بەر بەرپرسیارێتیی ئەم قۆناغە؟! قۆناغێك کە سیاسیی خۆنەویست و ئەکتیڤیستی ئەوێت نەك تەنیا قسەکەر!
.gif)
کاروان عەلی شامار (١) خۆپیشاندانەکەی نەوەی نوێ! وابریارە رۆژی شەممە جوڵانەوەی نەوەی نوێ خۆپیشاندانێکی سەرتاسەری لە پارێزگاکانی ھەرێمی کوردستاندا ئەنجام بدا، بەھەموو پێودانگێک مەھامی سەرەکی خۆپیشاندانەکە دوو رەھەندی سەرەکی لەخۆ دەگرێ، یەکێکیان، ئەوەیە کە سەرۆکی جوڵانەوەکە نزیکەی (٧٠)ملیار دینار قەرزی حکومەتی لایە، دوای بریاری چاکسازی حکومەت لە خانەنشینی پلەتایبەتەکان، یەکێک لە برگەکانی چاکسازی تایبەتە بەوەرگرتنەوەی قەرزەکانی حکومەت لای وەبەرھێنەرەکان، کە پێویستە لە ماوەی کەمتر لە دوو مانگدا سەرجەم قەرزەکان وەرگرێتەوە، کاک شاسواریش بە خۆپیشاندانەکەی سبەی دەیەوێ فۆکەسی میدیا و شەقام بەلای خۆیدا بباو دیزەبەدەرخونەی بابەتی وەرگرتنەوەی قەرزەکانی بکا! رەھەندێکی تری سیاسیەو دور نییە ھەندێک سیاسی بزنس کە بەرژەوەندییەکانیان لەگەڵ سەرۆکی جوڵانەوەکەدایە بۆ مەرامی سیاسی و تایبەت لەگەڵ خۆپیشاندانەکەدابن، بەتایبەت دوای کۆنگرەی یەکێتی جۆرێک لە مەترسی دروست بووە لەسەر بەرژەوەندی و کۆمپانیاو بزنسەکانیان، بەتایبەت لەسنوری قەلەمرەوی یەکێتیدا! (٢) دیاردەی دەستدرێژی سێکسی لە پایتەختدا! دوای بڵاوبونەوەی ھەواڵی ئازادکردنی چەن تاوانبارێک کە دەستدرێژی سێکسیان کردبۆوە سەر منداڵێکی تەمەن (٧)ساڵان لە پایتەختی ھەرێمی کوردستاندا، ھەر زوو ھەواڵەکە لە میدیاو سۆسیال میدیاکاندا بلاوکرایەوەو سەرنجی زۆر کەسی بەلای خۆیدا برد، بەڵام دیوی پشتەوەی ئەو روداوە کەمترین قسەی لەسەر کراوە. دەسەڵاتدارانی ئەمنی پارتی ھەنوکە بۆ سەرکوتکردنی نەیارەکانیان میتۆدو شێوازێکی نوێیان گرتۆتە بەر کە ئەویش بریتییە لە ئختیصاب و ئەتکردن و ئابروبردنی کەسانی ئەنتی و دژ بە ئەجنداکانی پارتی، واتە ئەگەر لەرابردوو کەسێک تیرۆرکرابێ لەسەر بابەتێکی سیاسی یاخود بەھۆکاری دژایەتی ماڵباتی بارزانی و پارتی، لێ ھەنوکە کەرامەتی دەشکێنرێ و ئەتک و لاقە دەکرێ دواتریش تیرۆر دەکرێ! (٣) کوردو حکومەتەکەی عەلاوی دوای ئەوەی شاندی دانوسانکاری ھەرێم سەردانی بەغدایان کردو لەگەڵ دەسەڵاتدارانی بەغدا کۆبونەوە بۆ رێکەوتن لەسەر پشکی کوردو دانانی وەزیرەکان وەلێ نەگەشتنە ھیچ رێکەوتنێک، چونکە عەلاوی سورە لەسەر ئەوەی وەزیرەکانی کابینەکەی دەبێ کەسانی ناحیزبی و تەکنۆکرات بن، بەشێکی پێداگری و سوربونی لەسەر مەرجی کەسانی ناحیزبی پابەستە بە پلان و داواکاری بەرھەم صالحەوە چون لەلایەک بەھۆی دانەنانی بەسەرۆکی یەکێتی دەیەوێ تۆلەی خۆی لەو حیزبە بکاتەوەو لەلایەکی تریشەوە دەیەوێ ھاوسۆزی خەلکی عیراق بەلای خۆیدا راکێشێ، چون وابریارە لە سالی ئایندەدا ھەلبژاردنی پێشوەختە بکرێ و جارێکی تر چانسی بوون بەسەرۆک کۆماری ھەبێتەوە! (٤) کوردستان و ڤایرۆسی کۆرۆنا دەنگۆی بلاوبونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆناو گەشتنی بە سنورەکانی ھەرێمی کوردستان بوە بە مژاری رۆژ، بەلام تا ھەنوکە حکومەتی ھەرێم و وەزارەتی تەندروستی میکانیزمی چۆنیەتی خۆپاراستن و رێگری لەم جۆرە ڤایرۆسەی بەشێوەیەکی زانستی رانەگەیاندووەو ھیچ ئامادەکارییەکی پێشوەختەی بۆ نەکردووە، بڵاوبونەوەی ڤایرۆسێکی کوشندەی وەک کۆرۆنا نەک بۆ ھەرێمێکی پێنج ملوێنێ لێ بۆ وڵاتێکی گەورەی وەک چین جێی ھەڵوەستەیەو لەئەگەری تەشەنەکردنی بەتایبەت ئەو ولاتانەی کە سیستمێکی تەندروستی بەھێزیان نییە دور نییە کارەساتی مرۆیی بەدوای خۆیدا بێنێ، بەو ھۆیەشەوە ترسێکی گەورەی خستۆتە نێو خەلکی کوردستانەوە، ئەگەرچی ھیچ حالەتێکی نەخۆشی لەکوردستان تۆمارنەکراوە وەلێ بەئاشکرا درک بەمەترسیەکانی دەکرێ و بەشێک لەکەلوپەلی خۆپاراستن لە نەخۆشیەکە وەک ماسک و دەمامک و دەسکێش نرخەکانیان چەن ھێندە بەرزبۆتەوە!
.gif)
د.كامه‌ران مه‌نتك هه‌موو ئاماژه‌كان به‌ره‌و ئه‌وه ده‌چن، ئه‌وه‌ی له باشووری كوردستان ده‌گوزه‌رێت، كارێكی هاكه‌زایی نیه‌و به‌رنامه بۆ داڕێژراوه، ئه‌و به‌رنامه‌یه له‌سه‌رئاستی هه‌رێم گه‌وره‌تره‌و ئه‌وانه‌ی خۆیان به ده‌سه‌ڵاتی كوردی ناو ده‌به‌ن، جگه له جێبه‌جێكاری ئه‌جیندایه‌كی ده‌ره‌كی زیاتر نین، كه ده‌یه‌وێت ئه‌و كۆمه‌ڵگایه له‌ره‌گه‌وه هه‌ڵته‌كێنیت و هه‌موو بنه‌ماكانی مانه‌وه‌و به‌رده‌وام بوونی تیا چرووك بكات. بۆ ئه‌وه‌ی مه‌به‌سته‌ش هه‌ندێك دیارده‌ی رۆژانه وه‌ك دێوجامه به‌كاردێت و سیاسه‌تی وروژاندنی قه‌یرانه‌كان پیاده ده‌كرێت، له په‌نای ئه‌و قه‌یرانانه‌شدا سیاسه‌ته مه‌ترسیداره جێبه‌جیده‌كرێت!. ئه‌گه‌ر بمانه‌وێت ئه‌و چه‌مكه وردتر روونبكه‌ینه‌وه، ده‌بینین، هه‌موو خه‌ڵكی كوردستان و زۆرینه‌ی هه‌ره زۆری میدیاكان و په‌یگی تۆڕه كۆمه‌ڵایه‌تیه‌كان، به مه‌به‌ستی سیاسی و ناسیاسی كار له‌سه‌ر خستنه‌رو و گه‌وره‌كردنی قه‌یرانه‌كانی وه‌ك قه‌یرانی موچه‌و گازو كاره‌باو ئاو و ...هتد ده‌كه‌ن و مێشكی تاكی كوردی پێوه خه‌ریك ده‌كه‌ن، راسته ئه‌و قه‌یرانانه ژیارین و راسته‌وخۆ په‌یوه‌ندیان به‌ژیانی رۆژانه‌ی خه‌ڵكه‌وه هه‌یه‌و گرنگی تایبه‌تی خۆیان هه‌یه، به‌ڵام ئه‌م قه‌یرانانه هه‌مووی دروست كراون و وه‌ك دێوجامه‌یه‌ك به‌كارده‌هێنریت بۆ فریودانی رای گشتی له هه‌رێمی كوردستان و خه‌ریك كردنی ئاوه‌زی تاكی كورد به‌م قه‌یرانانه، بۆئه‌وه‌ی نیگاكانی له‌سه‌ر ئه‌و ئه‌جێندا ستراتیژی و مه‌ترسیدارانه دووربخاته‌وه، كه به‌شێوه‌یه‌كی سیسته‌ماتیك كاری له‌سه‌ر ده‌كرێت. ئه‌مه‌ش بۆ وه‌رچه‌رخاندنه‌وه‌ی تای ته‌رازووه‌كه‌یه، واته ئه‌وه‌ی دوژمنانی كورد له ماوه‌ی سه‌د ساڵی رابردوودا نه‌ك هه‌ر پێیان نه‌كرا، بگره گیانی به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌و مانه‌وه‌شیان لای تاكی كورد به‌هێزتر كرد، ئێستا به ناوی ده‌سه‌ڵاتی خۆماڵیه‌وه ده‌كرێت و سه‌ركه‌وتنی زۆر گه‌وره‌شیان به ده‌ستهێناوه!. بۆ نمونه ئه‌وه‌ی رژێمی به‌عس له‌ماوه‌ی 45 ساڵی ته‌مه‌نیدا بۆی نه‌چووه سه‌ر، سه‌رباری ئه‌نفال و به‌كارهێنانی چه‌كی كیمیاوی و هه‌موو جۆره چه‌كێكی تری كوشنده، پارتی و یه‌كێتی زۆر به‌سه‌ركه‌وتوویی ئه‌نجامیاندا، ئه‌گه‌ر به‌عس ئه‌نفالی به هه‌شت قۆناغ ئه‌نجامدا، ئه‌وا ئه‌و ده‌سه‌ڵاته ئه‌ركه‌كه‌ی بۆ ته‌واو كردو له‌رێگای شه‌ڕی ناوخۆوه ئه‌نفالی نۆیه‌می كرد، كه هه‌موو سیماكانی ئه‌نفای به زیاده‌وه‌ش له‌خۆوه گرت و وه‌ك به‌رپرسێكی سه‌ربازی ئه‌و دوو حیزبه گوتی" ئه‌گه‌ر چه‌كیمیاویشمان هه‌بوایه له یه‌كترمان ده‌دا". بۆیه به‌وردی سه‌یری قۆناغه‌كانی ته‌مه‌نی ئه‌و دوو حیزبه بكه‌ین، به‌روونی بۆمان ده‌رده‌كه‌وێت، كه زۆرینه‌ی هه‌ره زۆری كاره‌كانیان دژی كۆمه‌ڵگاو له پێناو تێكشكاندنی تاكی كورد بووه، وه‌ك ئه‌وه‌ی ئه‌وانه جێبه‌جێكارێكی وردی تیووری شۆك بن بۆ سڕینه‌وه‌ی یاده‌وه‌ریه‌كانی ئه‌و كۆمه‌ڵگه‌یه به‌كاربهێنرێن. ئه‌گه‌ر بپرسین له‌به‌رژه‌وه‌ندی كێ ئه‌و كاره ده‌كه‌ن، ئه‌وا به‌پله‌ی یه‌كه‌م له‌به‌رژه‌وه‌ندی هه‌ردوو هێزه هه‌رێمیه‌كه توركیاو ئێرانه، ئێران له رێگای ماده هۆشبه‌ره‌كان و سیخوڕی و كۆنتڕۆڵكردنی حزبیكی گه‌ورره‌ی كوردستان، كاره‌كانی ئه‌نجامده‌داو بازاره‌كانی كوردستانی غه‌رقی ماده‌ی هۆشبه‌ر كردووه، رۆژنیه له هه‌واله‌كان گوێبیستی گرتنی ده‌یان كیلۆ له‌و مادانه نه‌بین، له‌كاتێكدا به‌شێكی زۆریش ده‌كه‌وێته بازاڕه‌كان و به‌كارده‌هێنرێت!. توركیا راسته‌وخۆ به‌شێكی گه‌وره‌ی باشووری كوردستانی داگیركردوه‌و به شێوه‌یه‌كی كرده‌یی سوتماكی ده‌كات، ئه‌مه جگه له‌وه‌ی له‌ڕێگای ئه‌و خواردن و ده‌رمان و كه‌ل و په‌له بارگاویكراوانه‌ی به جۆره‌ها نه‌خۆشی، شه‌ڕێكی بایۆلۆژی ترسناك دژی هه‌موو كوردو به‌تایبه‌تیش دژی باشوور جێبه‌جێ ده‌كات، ئه‌وه‌ی قۆنته‌راتی جێبه‌جێكردنی ئه‌و تاوانه قێزه‌ونانه‌شی گرتۆته ئه‌ستۆ، زۆرینه‌ی ئه‌و به‌رپرس و ده‌سه‌ڵاتدارانه‌ن، كه به ناوی ده‌سه‌ڵاتی كوردیه‌وه كارده‌كه‌ن!. كه‌واته ئه‌وه‌ی له هه‌ردوو ده‌ڤه‌ره‌كه ئه‌و قۆنته‌راتانه‌ی گرتووه به‌رپرسسه بالاده‌سته‌كانن، چونكه دیاره كاری له‌وشێوه‌یه گه‌وره به خه‌ڵكی ئاسایی ناكرێت. بۆیه مانه‌وه‌ی ئه‌و به‌رپرسانه بۆ ته‌نیا یه‌ك رۆژ له ده‌سه‌ڵات یه‌ك سه‌ده كورد له مافه‌كانی خۆی دوورتر ده‌كاته‌وه. جێگای داخیشه هه‌موو كایه گرنگه‌كان له‌لایه‌ن ئه‌وانه‌وه قۆرخكراوه. په‌روه‌رده، زانكۆكان، قه‌زا، ئیداره، هه‌مووی له لایه‌ن ئه‌و به‌رپرسانه‌و ئه‌ندامانی ئه‌و دوو حیزبه، راستر وایه بڵێین تۆڕه كۆمه‌ڵایه‌تی و سیاسی و هه‌واڵگریه‌كانی ناو ئه‌و حیزبانه ته‌رخانكراوه، ته‌نانه‌ت خودی سه‌رۆكی حزبه‌كانیش بێ ره‌زامه‌ندی و ئۆكه‌ی ئێران و توركیا دانانرێن، بۆیه ئێستا ئه‌و دووده‌وڵه‌ته هیچ پێویستیان به‌وه نه‌ماوه باشووری كوردستان له‌رێگای هێزی چه‌كداریه‌وه داگیر بكه‌ن، چونكه‌ی ئه‌وه‌ی ئه‌و هێزانه كوردیانه دژی نه‌ته‌وه‌كه‌ی خۆیان بۆیان ده‌كه‌ن، هه‌رگیز ئه‌وان زاتی ئه‌وه ناكه‌ن و بۆشیان ناچێته سه‌ر!.ئه‌وانه توانیویانه ئاكار، زانست، زمانی كوردی، هه‌ستی كوردبوون به ده‌ردێك به‌رن، كه چاككردنه‌وه‌ی ده‌یان ساڵی تری بوێت، لام سه‌یره كۆمه‌ڵێك به‌ناو رۆشنبیرو حزبی سیاسی هه‌ڵپه‌رست و به‌رژه‌وه‌ندیخواز باس له چاكسازی ده‌كه‌ن، له‌كاتێكدا ئه‌ركی راسته‌قینه‌ی ئه‌و ده‌سه‌ڵاته ته‌نیا خراپ سازی بووه، چاكسازی و خزمه‌تكردن به‌وه پێكنایه‌ت، كه تۆ شه‌قامێك دروست بكه‌یت، یاخود به‌رپرسێكی پله ده بخه‌یته به‌رده‌م دادگا، راسته ئه‌وانه كاری گرنگ و باشن، به‌ڵام له‌راستیدا ئه‌م هه‌نگاوه له پێناو به داووه‌كردنی دڕنده بچووكه‌كانه به مه‌به‌ستی پاراستنی دڕنده گه‌وره‌كان!. ئه‌وه‌ی گرنگه خه‌ریكه هه‌موو به‌هایه‌كی ئه‌و كۆمه‌ڵگایه له‌ناو ده‌به‌ن، وڵاتیان هه‌ڕاج كردووه، ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ی كوردستان هه‌رگیز به كۆمپانیای توركی و ئێرانی ناكرێت، ئه‌گه‌ر بشیكه‌ن ئه‌وان بۆ خۆیانی ده‌كه‌ن نه‌ك بۆ تۆ!.
.gif)
مەریوان وریا قانع کەم تاوان ھەیە لە دونیای ئێمەدا وەک تاوانی فڕاندن و دەستدرێژکردنە سەر ئەم کچە ٧ ساڵانەیە لە ھەولێر چەندان ڕەھەندی جیاوازیی ژیانی کۆمەڵایەتیی و ئەخلاقیی و سیاسیی ئەو کۆمەڵگایە بخاتە ژێر پرسیاری گەورەوە. کەم تاوان ھەیە وەک ئەم تاوانە بمانباتە سەر ئەو کێشە گەورانەی لەو وڵاتەدا ئامادەیە، بەبێ ئەوەی ھەوڵێکی ڕاستەقینە لە ئارادابێت، نەک تەنھا بۆ چارەسەرکردن و کۆتاییپێھێنانیان، بەڵکو بۆ لێتێگەیشتنیشیان. لەم نووسینەدا ھەوڵئەدەم زۆر بە کورتیی لەسەر ھەندێک لەو ڕەھەندە سەرەکییانە بوەستم. دەستدرێژی سێکسیی و توندوتیژیی ھەموو کردەیەکی دەستدرێژی سێکسیی کردەیەکی توندوتیژە، جۆرێکی تایبەتە لە جۆرە زۆرەکانی توندوتیژیی. بە پێی یاسای نێودەوڵەتی دەستدرێژی سێکسیی تەنھا توندوتیژیی و تاوانێکی سادە نییە، بەڵکو ”تاوانە دژ بە مرۆڤایەتیی“، کە بۆ ئاستی مامەڵکەردنی وەک جینۆساید بەرزدەبێتەوە. ئەو خاڵەی کە دەبێت لای ھەر یەکەێک لە ئێمە تەواو ئاشکرا و بەرچاو بێت ئەوەیە دەستدرێژی سێکسیی وەک جۆرێک لە توندوتیژیی، لە پەیوەندییەکی ڕاستەوخۆدایە بە بڕ و ڕادەی توندوتیژیەوە کە لە کۆمەڵگادا ئامادەیە، بەشێکە لەو دۆخە گشتییەی توندوتیژیی کە فۆرمە جیاوازەکانی پەیوەندیی نایەکسان و پەیوەندیی چەوساندنەوە و پەراوزێخستن و فۆرمی حوکمڕانیی و دەوڵەتداریی و بەڕێوەبردنی ناکۆکیی و ململانێکان، سەروەریدەکەن. لە کۆمەڵگایەکدا توندوتیژیی ڕێسا و گرامەری پەیوەندییە سیاسیی و کۆمەڵایەتیی و ئابورییەکان بێت، پەڕینەوەی بۆ بواری پەیوەندییە سێکسییەکان پەڕینەوەیەکی ئاساییە. بۆیە یەکەمین دەرەنجامێک بکرێت لەم ڕووداوەوە بەدەستبھێنین بەرزکردنەوەی چەندان پرسیارە بە ڕووی ئەرک و وەزیفە جیاوازەکانی توندوتیژیی لە دونیای ئێمەدا. سێکس وەک ئامرازیی سوکایەتیپێکردن کە توندوتژیی گرامەری ڕێکخستنی پەیوەندییەکان بوو، ئەودەم سوکایەتیکردن بە یەکتری دەبێت بە بەشێک لەو ڕێسا سیاسیی و ئەخلاقیی و کۆمەڵایەتییەی سەروەردەکرێت. سێکس لەم دۆخەدا دەگۆڕێت بۆ ئامرازێکی بەھێزی ئیھانەکردن و قێزەوانکردنی بەرامبەر. تەعەدای سێکسی دەبێت بە کردەیەکی ڕەمزیی شکاندن و سڕینەوە و کوشتنێکی رەمزیی بەرامبەر، دەبێت بە سیمبولی تەعەداکردنێکی ڕەمزیی ڕاستەوخۆ بۆ سەر ئەو کەس و خێزن و لایەنەی کە تەعەداکەیان ڕووبەڕوو دەبێتەوە. بەمەش ڕەھەندێکی ھێجگار ترسناک بە سێکس و کردەی سێکسی لە کۆمەڵگادا دەبەخشرێت. پەیوەندیی نێوان نێر و مێ سێکس وەک ئامرازیی سوکایەتیپێکردن و وەک کردەی کوشتنێکی ڕەمزیی، لەپاڵ زۆر دەرەنجامی ترسناکدا، پەیوەندیی نێوان نێر و مێ لە کۆمەڵگای ئێمەدا ڕووبەڕووی داڕمانێکی ھەمەلایەن دەکات. ئەو فۆرمە تایبەتە لە پاتریارکیەت و پیاوسالاریی، کە لە دونیای ئێمەدا پڕن لە قەیران، دۆخی ژنبوونیان لە دونیای ئێمەدا تەواو ترسناک کردوە. ژنبوون وەک پرۆژەیەکی بەردەوام بۆ دەستدرێژکردنی فیزیایی و ڕەمزیی. لە سێ دەیەی ڕابردوودا دونیای ئێمە ڕووبەڕووی ”شڵەژانێکی پێوانەیی“ ھەمەلایەن بوەتەوە کە ھێڵە سادەکانی جیاکردنەوەی باش لە خراپ و تاوان لە بێتاوانیی و دەشێ لە ناشێی کۆمەڵایەتیی و فەرھەنگیی و دینیی بەتەواوی وێرانبوون. لە سەرێکەوە وڵاتەکە پڕکراوە لە سیستمە رەمزییەکانی سێکس و بە سێکسیکردنی جەستە و چێژ و پەیوەندییەکان، لەسەرێکی دیکەوە گوتارێکی بەھێزی دژە جەستە و دژە سێکس لەئارادایە کە سێس بە سوکایەتیکردن و سڕینەوەی ڕەمزیی یەکساندەکات. لەسەرێکەوە چێژ بۆتە بەشێک لە ئابوریی باڵادەستی وڵاتەکە و بووە بە پێوەری جیاکردنەوەی دەشێت لە ناشێی کۆمەڵیەتیی و سیاسیی و ئەخلاقیی، لەسەرێکی دیکەوە گوتارێکی دژ بە چێژ و دژ بە لەش سەرەوەرکراوە کە جەستە وەک تاوانبار و وەک گڵاوێکی فەرھەنگیی و دینیی و ڕەمزیی مامەڵە دەکات. ھەموو ئەمانە پەیوەندیی نێوان نێر و مێیان لە کۆمەڵگاکەدا بەشێوەیەکی ترسناک ئاڵۆز و بیمار خستوە. ماناکانی منداڵیی لە دونیای ئێمەدا ئەو ڕووداوەی لەگەڵ ئەو کچە ٧ ساڵەندا ڕوویداوە نیشانمان ئەدان چۆن منداڵ بەگشتیی و منداڵیی کچ بەتایبەتی گۆڕاون بۆ بابەت و یەکەی سێکس لە دونیایەکدا کە لە ھەموو پنتێکیدا قەیرانێکی گەورە ئامادەیە، منداڵیی لە دونیای ئێمەدا لە زۆر سەرەوە لە بەردەم ھەڕەشەی گەورە و ھەمەلایەندایە. ئەم ڕووداوە نیشانیئەدات چۆن بێباکانە لەگەڵ ئەو کچە مەنداڵەدا مامەڵەدەکرێت، چۆن بووە بە بابەتێکی میدیایی و سیاسیی و ئامرازێک بۆ گەیشتن بە ڕای گشتیی. بێدەربەست لەوەی ئەم بە میدیایکردنە چ دەرەنجامی سایکۆلۆژیی و جەستەیی ترسناکی بۆ ئەو کچە منداڵە ھەیە. ئەوەی یەک لاپەڕەی لە بواری دەرووناسیدا خوێندبێەتوە دەزانێت تراوما، بە عەرەبی الصدمە النفسیە، دەرەنجامی ڕاستەوخۆی ھەم کردەی دەستدرێژیکردنی سێکسییە کەیە و ھەم دەرەنجامی ئەو فۆرمە لە مامەڵەکردن لەگەڵ ئەو مندڵەدا. ئەم سەدمە سایکۆلژیەش زۆرجار ھەموو تەمەن لەگەڵ کەسەکەدا دەمێنێتەوە و ژیانی بۆ جەھەنەمێکی نەفسی دەگۆڕێت. ئەو منداڵە لە ئێستادا پێویستیی بە پاراستن و دوورخستنەوە ھەیە لەو فەزایەی تێیکەوتوە. سێکس و دەسەڵات ئەوەی کەیسی ئەم کچە بە ڕوونی نیشانیئەدات پەیوەندیی سێسک و دەسەڵاتە بەیەکەوە. ئەم کەیسە نیشانمانئەدات تەعەداکردن و دەستدرێژی سێکسیی کاتێک دەبێت بە تاوان و وەک تاوان مامەڵەدکرێت، کە لە پەیوەندییەکی تایبەتدا بێت بە سیستمە سوڵتانییەکەوە- لەم سیستمەدا دوور و نزیکیی لە سوڵتان و ناوکە داخراوەکەی سیستمە سوڵتانییەکەوە، واتە دوورونزیکی لە خێزان و بنەماڵە دەسڵاتدارەکانەوە، دەستنیشانی بڕ و ڕادەی تاوانباربوون و بێتاوانیی دەکات. سوڵتان و ناوکە سوڵتانیەیکە وەک سێنتەری سیستمە دەسەڵاتدارێتییەکە، دەچێتە شوێنی یاسا و داوەریی و دەزگاکانی پۆلیس و چاودێریی و لێپرسینەوەوە. شتێک بە ناوی چاودێریکردنێکی یاسایی و ئەخلاقیی تاوانەکانی دەسەڵاتەوە نامێنێتەوە گەر تاوانباران لە دۆخی پەیوەندییەکی ڕاستەوخۆ و بەھێزدابن بە سوڵتان و ناوکە سوڵتانیەکەوە. ئەم سیستمە ھەموو فۆرمەکانی سێکس بە کەسە نزیکەکانی دەبەخشێت، بە تاوانە سێکسیەکانیشەوە... وەزیفەی باوک دواھەمین خاڵێک لێرەدا بمەوێت باسی بکەم پێگە و وەزیفە و وێناکردنی باوکە وەک بکەر و ڕەمزێکی کولتوریی لەم ڕووداوەدا. لە زۆربەی کۆمەڵگاکانی دونیادا تا ئەمڕۆش باوکایەتیی وەک میکانیزمێکی سەرەکیی بۆ پاراستنی منداڵ و پاراستنی ئەندامانی خێزان وێنادەکرێت. تەعەداکردنە سەر کچێکی ٧ ساڵان و بتوانایی باوک لە پاراستنی ئەو منداڵەدا، تەعەداکردنێکی ڕاستەوخۆیە بۆسەر باوکایەتی وەک ھێزێک لەناو واقیعدا و وەک بەھایەکی کولتوریی و بەھایەکی سایکۆلۆژیی. ئەمەش مانای دروستبوونێکی فۆرمێک لە دەسەڵات لەو وڵاتەدا کە ھەموو دەسەڵاتەکانی دەرەوەی خۆی وێران کردوە و لەڕێگای ئەم وێرانکردنەوە خۆی بە ڕەھا کردوە. بۆ باوکی ئەو کچە ٧ ساڵانە سەرەڕای ئەو زمانە سیاسییەی باوکی ئەو کچە ٧ ساڵانە قسەی پێدەکات، شتێک لەو پیاوەدا ھەیە، کە مایەی ئافەرین و دەستخۆشیلێکردنە، ئەویش نەشاردانەوە و بێدەنگنەبوونە لەو تاوانە و باوەشکردنەوەی باوکانەیەتی بە کچە بریندار و پڕوکێنراوەکەیدا
.gif)
چیا عەباس بەشی چوارەم کاتێک سەرکردەیەکی کاریزما نامێنێت و دوای خۆی دەستەجەمعی شوێنی ناگرێتەوە، لە بری ئەوە بەرپرس و گروپەکان لە گێژاو و تەنگەشە سیاسیەکاندا بەمەبەست و خواستی پێشوەختی تایبەتی خۆیان گەمە بە واقع و راستیەکان دەکەن، دەیان شێوێنن و وەک کرۆکی کارنامەی سیاسیان عەرزی دەکەن و بۆ دەوروبەری رێکخراوەیی و سیاسی خۆیان و دەرەوەش شۆری دەکەنەوە، ئیتر راستگۆیی سیاسی و متمانە لە ئاستێکی زۆر نزمدا دەگیرسێنەوە. ئەم واقیعە دوای وەفاتی کاک نەوشیروان لە ناو گۆڕان بەرجەستە بو، زۆری نەبرد، هەر لە پاش وەفاتی و لە جێبەجێکردنی داواکەی بۆ دروستکردنی خانەی راپەراندن، پەنجەکان کەوتنە شکاندنی یەکتر، کەوتنە پەنجەمۆرکردنی ساختەی مامەڵەکردن بە ئیرسە مەعنەوی و سیاسیەکانی بزوتنەوەکە. هەڵسوراوە بە ئاگا و هوشیارەکان لێنەگەران ببنە سووتەمەنی ئەم جەنگە قێزەوەنە و لە نێوان پەنجەکاندا بخنکێن. کاک نەوشیروان لە ١٣ی نیسانی ٢٠٠٦ نامایەک ئاراستەی مەکتەبی سیاسی یەکێتی دەکات دەرباری چاکسازی، تێیدا دەڵێت: لێرەدا من باس له چاکسازی حكومەت ناکەمەم چونكه کاروباری حكومه ت و کاروباری حیزب پێكەوه بەستراون. ده زگا حیزبیەکان، وەزیر و وەکیلەکانیان، بەڕوەبەری گشتی و یاریدەرەکانیان، به زۆری له سەر بنچینەی دەستەگەری ومەحسوبیەت و هەندێ جار دابین کردنی قازانجی تایبەتی دانراون، بۆیه چاکسازی له حكومەتدا بەنده له سەر چاکسازی له یەکێتیدا. هەتا پاکسازی و چاکسازی له ناو مای حیزبدا نەکرێ ناتوانرێ ناو ماڵی حكومەت پاك بكرتەوه و رك بخرتەوە، بۆیه من لام وایه ئەبێ ریفۆرم له پێشەوه له یەکێتی دا بكرێ ئینجا له حكومەتدا. بێگومان بە هەمان بۆچون و نیەتیش لە ناو گۆڕاندا هەوڵی دەدا، وێرای ئەوەی کاک نەوشیروان لە دوا قۆناغی ژیانیدا گەیشتبوە ئەو قەناعەتەی کە چاکسازی و پاکسازی لە ناو هێزە سیاسیەکاندا بەهۆی ژینگەی سیاسی کوردستان و دەروبەری و بەهۆی پێکهاتەی رێکخراوەیی هێزەکان کاری زۆر ئەستەمن، بەڵام کارکردن لە سەر ئەو چەمکە باشترە لەوەی تەسلیمی ئەو واقیعە تاڵە بیت. هەرچۆنێک بێت هاوکارەکانی و بە رەزامەندی پشت پەردەی چیا و نما دوای وەفاتی بەپێچەوانەی ئەو چەمکە کاریان دەست پێکرد، چەندی هەڵسوراوی دڵسۆز و ماندویان دەرکرد و لە بزوتنەوەکە دورخستەوە، گوێیان لە هیچ پێشنیاز و پرۆژە و بۆچون بۆ چاکسازی ناو ماڵی گۆڕان نەگرت، بۆیە بیابانی گۆڕانی دوای کاک نەوشیروان نەک تەنها بۆ هزری رەسەنی گۆڕانکاری هیچی لێ شین نەبوە بەڵکو درک و داڵ و خرنۆک چرکە دوای چرکە رۆحە رەسەن و هەناوەکەی گۆڕان بریندار و هەراسان دەکەن، تەنانەت بەو داروپەردوە تارمایی کوخێکیش ساز نەکراوە، ئەوەی کراوە و بەردەوامە ئەو کاراکتەرانە بێهودە لمی بیابانەکەیان دەکوتنەوە و بە خەیاڵ قەڵایەکی گۆرانکاری بەرز دەکەنەوە. ئەم ئەقڵیەتە ئیرسێکی مێژوە کە پرۆ یەکێتییەکانی ناو گۆڕان و ئەو کەسانەی کە پێش گۆران زۆر بەرە و حزبیان تاقیکردۆتەوە و لە دەرگای زۆر باڵەخانەیان داوە مردنی رێکخەرە گشتیەکەیان بە هەلێکی گونجاو بینی بۆ پچراندن و سەپاندنی پێگەی خۆیان لە گۆرەپانێکدا کە لە واقیعدا بێ مەرجەع و خاوەن و رادعێک بو و ئاسان کەوتە دەستیان. ئەو دەسکەوتە چاوچنۆکی و تینویەتی حەز و تەماعەکانی ئەم ئەقڵیەتەی تێر نەکرد، بۆ ئەوەی نەکەونە گیانی یەکتر کەوتنە دابەشکردنی بیابەنەکەیان، لە مەشدا کاتێک سێ کەس لێیان بەیەکتر گەیشتن خێرا دوانیان بونە تەکەتولێک دژ بە سێیەم، کەڵتورێکی خۆخۆری سیاسی. ئەم ئەقڵیەت و رەفتارانە وەک هی ئەو راوچیانەن کە لە دارستاندا تەنیا پێست و کەوڵی کۆمەڵێک دڕندەیان دەس دەکەوێت کە لەساتی شەڕ و لەبرساندا لەیەک ئاڵاون و مردوون. کێن گوناهبارەکانی ناو گۆڕان؟ کاک نەوشیروان لە سەرەتای دروستبونی کۆمپانیای وشەوە، کۆتایی ساڵی ٢٠٠٦، جەختی دەکردوە لەوەی هاوکارە دێرینەکانی قەڵغان و کۆکەرەوەی دەنگ دەبن بۆ بزوتنەوەیەکی نوێ، لە پێناوی ئەو ستراتیژیەدا چاوپۆشی زۆری لێکردن و دڵیانی رادەگرت و فرسەتی گەورەشی خستە بەردەمیان، لە هەمان کاتیشدا لەو باوەرەدا بو ئایندەی رەوتە نوێکە بۆ نەوەی گەنج و نوێ دەبێت. کاک نەوشیروان لەم دو هەڵسەنگاندنەدا مەبەستەکانی نەپێکا، ماوەیەکی کورت پێش کۆچی دوایی لای چەند دۆستێکی پەشیمانی خۆی دەربریوە لە جۆری مامەڵەکردن و متمانەکردن بەچەند کاراکتەرێکی ئەو دو گروپە، هەر دو تەرەف کەم یاخود زۆر بون بە بارێکی قورس بەسەر بزوتنەوەی گۆڕانەوە و دوای وەفاتیشی هۆکاری بنەرەتی داکشانی بزوتنەوەکە بون لە زۆر بواردا. چۆن ؟ پێویست ناکات باسی رۆڵی هاوکارە دێرینەکانی بکەمەوە، لە نوسینەکانی پێشومدا بە وردی باسم کردون، کورتەکەی کاک نەوشیروان لە روانگای هاوخەباتی مێژوییەوە پێویستی بەوان بۆ هزری چاکسازی و گۆرانکاری هەبو، ئەوان ئەهلی ئەو ئەرکە نەبون. ئەم راستیە دوای وەفاتی بەزەقی بەرجەستە بو کاتێک رێکخەری گشتی نوێ راشکاوانە رایگەیاند: سەردەمی کاک نەوشیروان بەسەرچو، هاوکاتیش هەڵسوراوە باڵا مەنگ و ژێر بەژێرەکان کە زۆربەی ژیانی سیاسیان لە ناو گۆڕاندا بە فروفێڵ و پاشقولگرتن و موئامەرەکردن بەڕیکردوە و بەو شێوازە گەیشتونەتە لوتکەکانی دەسەڵات، ئێستاش هەر خەریکی خۆیان و گیرفانیانن. مەخابن ئەم کاراکتەرانە، وێرای رێز و بەرزنرخاندنی ماندوبون و قوربانیەکانیان لە رابوردودا، ئێستاش دەرک ناکەن بەوەی بێ کاک نەوشیروان هیچ مەوقعێکی ئەوتۆیان لە ئیعرابی سیاسی باڵی ریفۆرم و لە گۆرانیشدا نەدەبو. بە کورتی خانەی راپەراندن و دەورەبەریان و بەشێکی بەرچاوی جڤاتی نیشتمانی دوای وەفاتی کاک نەوشیروان شکستێکی کەمەر شکێنەریان هێنا تا ببنە ئاوێنە رەسەنەکەی هزری گۆران، دەرکەوت ئەوان ئاوێنە سواو و بێ رەونەقەکەی خەم و مەراق و حەزە وردیلە و گەورەکانی پایزی تەمەنیانن. گەنجەکان و نەوەی نوێی گۆڕان کێ بون ئەمانە، لە کوێیەوە هاتبون، چیان دەویست، چیان کرد، ئێستا چیان دەوێت؟ وەڵامدانەوەی ئەم پرسیارانە بەرچاومان دەرباری رۆڵی ئەم گروپە لە هەڵکشان و داشکانی گۆڕان رون دەکات. گەنج و نەوەی دوای راپەرین کۆڵەکە بەهێز و باوەرپێکراوەکەی گۆران بون، کەسایەتی و کاریزمای کاک نەوشیروان سەرچاوەیەکی گرنگی ئیلهام و پەرۆشیان بو بۆ گۆڕان. زۆربەی زۆریان خاوەنی ئەزمونی رێکخراوەیی و سیاسی نەبون، لە گەرەک و خێزان و ناوچە هەژار و پشتگوێخراوەکانی کوردستان چاویان کردبوەوە، دەرفەتەکانی ژیانێکی ئاسودە و ئایندەیەکی گەش بە رویاندا داخرابون، خۆیان و خانەوادەکانیان بەدەست ناعەدالەتی و ستەمەوە تورە و یاخیبو بون. بە کورتی نەوەی شۆرشێکی نوێ بون، پێچەوانەی ئەو خەباتکەرانەی دوای راپەرین خۆپەرست و خۆخۆر و گەندەڵچی دەرچون. ئاوات و خواستی بنەرەتیان ئازادی و یەکسانی و دادپەروەری کۆمەڵایەتی و سەروەری یاسا و دابینکردنی مافە رەواکانیان بو تا بە دڵنییاوەی بەرەو ئایندە هەنگاو بنێن، زۆربەی خواست و خەونەکانیان لە کارنامەی گۆڕاندا دەبینیەوە. بەتەنیشت ئەم زۆرینەیەی نەوەی نوێی گۆڕان، چەند گروپێکی گەنجی تری خاوەن ئەزمونی سیاسی و رێکخراوەیی بە دەنگ گۆڕانەوە هاتن. زۆرینەیان لە ناو یەکێتی و رەوتە ئیسلامیەکانەوە هاتبون، بۆیە خاوەنی زەمینە و ئەزمون و پاشخانی لایەنە ئەرێن و نەرێنەکانی کڵتوری سیاسی و حزبایەتی کورد بون. ئەم گروپانە کاری رێکخراوەیی و سیاسیان لە ناو گۆڕاندا زیاتر وەک پرکەرەوە و دەوڵەمەندکردنی ژیانی سیاسی پێشویان دەبینی وەک لەوەی ئەرکێکی قورسی درێژخایان لە سەر بنەمای ئارەزومەندی و خۆبەخشانە بێت. هەر لە سەرەتاوە گەنجەکان روبەروی دەسەڵاتە هەرەمیەکانی موخەزرەمەکانی ناو گۆڕان بونەوە، کاک نەوشیروان هەوڵی زۆری دا هاوسەنگی نێوانیان رابگرێت، بەکردار زۆربەی ئۆرگانەکانی گۆڕانی دایە دەستی گەنج، وەک بەشێکی بەرچاوی ژورەکانی گۆڕان، ئەندامانی فراکسیۆنەکانی گۆڕان و کارمەندانی راگەیاندن لە گەنجەکان بون، تایبەت ئەو گەنجانەی لە حزبەکانی ترەوە هاتبونە ناو گۆڕان. نە کاک نەوشیروان و نە جڤاتی نیشتمانی و نە بەرپرسەکانی تری گۆڕان کارنامەیەکی تۆکمە و سیستەماتیکیان بۆ خستنەگەری نەوەی دوای راپەرین لە ناو بزوتنەوەکە نەبو، ئەو نەوەیە زۆر تورە و رادیکاڵ بون و پەلەشیان بو، بۆیە زمانی قسەکردن لە گەڵیان و لێکتێگەیشتن لێیان و پەروەردەکردن و گەشەپێدانی ناسنامەی گۆڕانبونیان حزورێکی سنورداری لاوازی هەبو، بەکورتی وەک ژمارەیەک بۆ سەر سندوقەکانی دەنگدان دەبینران. بە رۆیشتنی کات، تایبەت دوای دوەم هەڵبژاردن بۆ پەرلەمانی کوردستان و عێراق کە گۆران تێیاندا بەشدار بو لە گەڵ بەشداری لە حکومەتی هەرێم، هاوکاتیش دورکەوتنەوەی کاک نەوشیروان لە وڵات بەهۆی نەخۆشیەوە، هێدی هێدی خڵتە و پیس و پۆخڵی و گەندەڵکاری و تەکەتولگەری و بێباکیش لە ناو بەشێک لە گەنجە دەسەڵاتدارەکان لە ناو بزوتنەوەکە و لە فەرمانرەوایی و لە فراکسیۆنەکانی گۆڕان سەرئاو دەکەوتن، کار گەیشتە ئاستێک ئەو دیاردانە بونە باسی راگەیاندنەکان و بەرەی نارازی ئەو سەردەمەی ناو گۆڕان. ئێستاش بەشێک لەو گەنجە خاوەن پێگە لە فەرمانرەوایی و پەڕلەماندا تەسلیم بە واقیع بون، بە پاساوی ئەوەی هەر ئەوەندەیان پێدەکرێت، گەر دورکەونەوە پارتی و یەکێتی ئەزیەتی گۆڕان دەدەن و .... تاد دەرک ناکەن بەوەی بەم لێدوان و رەفتارانەیان بێ ئومێدی خەڵک خەستتر دەکەنەوە، با لە خۆیان بپرسن لە سەرەتادا بۆچی بون بە گۆڕان؟ بۆ یاخیبون یاخود تەسلیمبون بو؟ لە نێو ئەم گێژاوە سیاسی و رێکخراوەییەدا نەوەی دوای راپەرین لە گۆڕان دورکەوتونەتەوە، بایکۆتی هەڵبژاردنەکان بەهێزترین ئاماژە بو بە بێ متمانەییان بە بەرپرسانی گۆڕان لە هەر دەزگا و شوێنێک بن. بەشێکی بەرچاوی خانەی راپەراندنی دوای وەفاتی کاک نەوشیروان بەم روداوانە بزەی سمێلێان دەهات، چونکە هەروا فێربون کە رکابەرەکەت لاواز بێت تۆ خۆت بەهێزتر دەبیت. چیا عەباس رۆتەردام ٢١ فێبرواری ٢٠٢٠
.gif)
د. شۆڕش حاجی پێشترو لە چەند وتارو بۆنەی تردا گوتومانە کە شکستهێنانی بزوتنەوەی گۆڕان دەبێتە مایەی نائومێدبونی هاوڵاتیانی باشوری کوردستان بە پرۆسەی گۆڕانکاری، چونکە گۆڕان وەک جوڵانەوەیەکی گۆڕانخواز خاوەنی تێڕوانین‌و بەرنامەی چاکسازی بو بۆ هەمو بوارەکانی حوکمڕانی. بۆیە ئەگەر گۆڕان شکست بێنێ ئاراستەی روداوەکان بەئاقارێکی تردا دەڕواو رەوتی چاکسازی بۆ ماوەیەک پاشەکشە دەکات. هەروەها پێشتر هۆشداریماندا لەوەی کە بزوتنەوەی گۆڕان لەبەردەم دوڕیانێکی چارەنوسسازدایەو ئەگەری شکست‌و سەرکەوتن لەبەردەمیدا کراوەیە. هەروەها هەوڵێکی زۆرماندا بۆ ئەوەی بتوانرێ قەرەبوی شکستی هەڵبژاردنەکانی پەرلەمانی کوردستان‌و ئەنجومەنی نوینەرانی عیراقی ساڵی ٢٠١٨ بکرێ، بەڵام بێسود بو. لە ئێستادا هێماکان بەرەو لاسەنگ بونی زیاتری تای تەرازوی شکستی بزوتنەوەی گۆڕان دەچێ‌و نیشانەکانی ئەو شکستە لە دو بواردا بەرونی دەرکەوتون. یەکەم، شکستی گۆڕان لە شێوازی رابەرایەتیکردن‌و ئیدارەدانی جوڵانەوەکەو میکانیزمی بڕیاردان‌و هەڵوێست وەرگرتنە لەسەر هەمو پرسەکان. دوەم، شکستی گۆڕانە لە چنینەوەی بەرهەمی بەشداریکردنی لە کابینەی نۆی حکومەتی هەرێمی کوردستان. دەرهاویشتەکانی شکستی گۆڕان لەو دو بوارە وایانکردوە رۆژ لەدوای رۆژ خەڵک لە بزوتنەوەی گۆڕان دور بکەوێتەوەو پەیتا پەیتا قورسایی ئەو جوڵانەوە گۆڕانخوازە لەناو خەڵک‌و کاریگەریی لەسەر کایەی سیاسی کەمبێتەوە. بۆیە ئەرکی هەمو خەمخۆرانی ئەم گەل‌و نیشتمانەیە بەوردی چاودێری ئەدای بزوتنەوەی گۆڕان بکەن‌و تاووتوێی مەترسی داکشانی گۆڕان بکەن لەسەر پرۆسەی سیاسی‌و بەرژەوەندی هاوڵاتیان‌و لە باشوری کوردستان. پرسیارە گەورەکە ئەوەیە، کە ئایا مانی بزوتنەوەی گۆڕان بەم گوتارو هەڵوێست‌و شێوازی کارکردنەی ئێستای‌و، لەژێر رابەرایەتی ئۆرگانە فەرمییەکانی ئەمڕۆی گۆڕان‌و بڕیاربەدەستەکانی دەرەوەی دامەزراوەکانی گۆڕان لە قازانجی چەمکی گۆڕانخوازی‌و رەوتی چاکسازییە لە باشوری کوردستان، یان لە زەرەریێتی؟ بۆ وەڵامی ئەو پرسیارە با دوا هەنگاوی گۆڕان لە کایەی سیاسیدا بەنمونە وەرگرین. بزوتنەوەی گۆڕان لەدوای هەڵبژاردنەکانی پەرلەمانی کوردستان لە ساڵی ٢٠١٨، کەوتە گفتوگۆ لەگەڵ پارتی دیموکراتی کوردستان بۆ بەشداریکردن لە حکومەتی هەرێمی کوردستان. دواتر رێکەوتنێکی لەگەڵ پارتی واژۆ کرد، کە لەئاست چاوەڕوانی گۆڕانخوازانی کوردستان نەبو. بەڵام ئەو خاڵانەی شاندی دانوستانکاری گۆڕان باسیانکرد کە لەگەڵ پارتی لەسەری رێکەوتون لەچاو کەمیی ژمارەی کورسییەکانی گۆڕان مایەی رەزامەندی رێژەیەکی بەرچاوی گۆڕانخوازان‌و هاوڵاتیانیش بو. سەرەڕای ئەوە، هەر لەسەرەتاوە رەخنەی ئەوە لەرێکەوتنەکە گیرا کە سەقفی زەمەنی بۆ جێبەجێکردنی خاڵەکانی ناو رێکەوتنەکە دیاری نەکرابو‌و هیچ مەرج‌و کۆتوبەندێکیش بۆ ئەگەری جێبەجێنەکردنی رێکەوتنەکە دانەنرابو. پارتی دیموکراتی کوردستان، جگە لە رێکەوتنە نوسراوەکە، لە کۆبونەوەی فەرمیدا کۆمەڵێک بەڵێنی زارەکی بە بزوتنەوەی گۆڕان دا. دیارترین خاڵەکانی رێکەوتنی نوسراوو لێکتێگەیشتنی زارەکی نێوان پارتی‌و گۆڕان بریتی بون لە: دەرکردنی یاسای چاکسازی گشتگیر (نەک ئەو یاسایەی کە بەمدواییە لە پەرلەمان پەسەندکرا بۆ رێکخستنی موچەو خانەنشینی پلە باڵاو تایبەتەکان)و دروستکردنی ئەنجومەنی چاکسازی‌و پێدانی پۆستی یاریدەدەری سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران بۆ چاکسازی بە بزوتنەوەی گۆڕان‌و دروستکردنی سندوقی داهاتەکانی نەوت‌و پێدانی پۆستی سەرۆکی ئەو سندوقەش بە گۆڕان‌و گێڕانەوەی پاشەکەوتی موچەو باشکردنی بژێوی هاوڵاتیان‌و حەلکردنی یەکەکانی ٧٠ و ٨٠و رێکخستنەوەی هێزی پێشمەرگەو هێزەکانی ناوخۆو کردنیان بەهێزی نیشتمانی. هەروەها بەربژێری گۆڕان بۆ پۆستی جێگری سەرۆکی هەرێم بەرپرس دەبێ لە رێکخستنەوە‌و ئیدارەدانی هێزی پێشمەرگەو هێزەکانی ناوخۆو پێدانی ١٢٪ی پۆستە حکومییەکانی هەرێمی کوردستان بە بزوتنەوی گۆڕان. ئێستا وا زیاتر لە ٢٠٠ رۆژ بەسەر پێکهێنانی کابینەی نۆ تێپەڕیوەو تا ئێستا هیچکام لەو خاڵانەی رێکەوتنی نێوان بزوتنەوەی گۆڕان‌و پارتی دیموکراتی کوردستان جێبەجێ نەکراون. تەنیا شتێک کە تا ئێستا کرابێ دامەزراندنی چوار وەزیرو جێگرێکی سەرۆکی هەرێمە لەسەر پشکی بزوتنەوەی گۆڕان. لەبەرامبەردا گۆڕان لە پەرلەمانی کوردستان رازی بو بە تێپەڕاندنی هەمواری یاسای سەرۆکایەتی هەرێم بەو شێوەیەی کە خواستی پارتی بو. نەک هەر ئەمە بەڵکو، بزوتنەوەی گۆڕان ئێستا لەرێی هەندێ لە بەرپرسەکانی ناو حکومەتەوە بۆتە داکۆکیکەر لە شێوازی خواروخێچی کارکردنی هەندێ لە دامەزراوەکانی حکومەتی هەرێم‌و بەرگریکار لە نارۆشنی‌و دیزەبەدەرخۆنە کردنی داهاتی نەوت‌و داهاتەکانی ناوخۆ. لەئێستادا هیچ ئاماژەیەک نیە کە ناوەرۆکی رێکەوتنی نێوان پارتی‌و گۆڕان بەمزوانە جێبەجێ بکرێ. سەرەڕای هەمو ئەوانە بزوتنەوەی گۆڕان، جگە لە هەندێ قسەی شەرمنانە نەبێ، هەڵوێستێکی جیدی نیەو تەسلیمی ئەمری واقیع بوە. بزوتنەوەی گۆڕان لەسەرەتای دروستبونیدا بڕیاری دابو لەڕێی هەڵبژاردن‌و سندوقەکانی دەنگدانەوە دەسەڵات بگرێتە دەست‌و چاکسازی‌و گۆڕانکاری ریشەیی لە سیستمی سیاسی‌و ئابوری‌و کارگێڕیدا بکات. ئەگەر ئەوە نەکرا، بەنیاز بو لەڕێی خەباتی مەدەنی‌و فشاری جەماوەرییەوە لەسەنگەری ئۆپۆزیسیۆنەوە دەسەڵات ناچار بکا بەشێک لەبەرنامە چاکسازییەکەی گۆڕان جێبەجێ بکات. بەڵام ئێستا بزوتنەوەی گۆڕان لەبری پەیڕەوکردنی ئەو ستراتیژە بۆتە ئارایشکەری چەوتوچێڵیی دەسەڵات‌و پەیتا پەیتا دور دەکەوێتەوە لەو بەڵێنانەی کە بەخەڵکی دابو. خەم‌و خولیای ئێستای گۆڕان بۆتە ئەوەی کێ لەکوێ دابمەزرێنێ. تۆ بڵێی گۆڕان بۆ ئەوە دروست بوبێ کە هەر چەند ساڵ جارێک چەند کەسێک بکاتە پەرلەمانتارو وەزیرو هیچی تر؟ کاتی ئەوە هاتوە گۆڕانخوازان‌و لایەنگرانی چاکسازی لە باشوری کوردستان بۆ دواجار داوا لە بزوتنەوەی گۆڕان بکەن بگەڕێتەوە بۆ پەیام‌و ستراتیژەکەی جارانی‌و بوێرانە هەوڵی گۆڕانکاری بدات. ئەگەر بزوتنەوەی گۆڕان ئەوە ناکات با گۆڕەپانەکە چۆڵ بکاو لێگەڕێ لە هەلومەرجێکی گونجاوی تردا جوڵانەوەیەکی تر سەرهەڵبداو ئەو پەیام‌و مەشخەڵەی گۆڕان بەرزیکردەوە، ئەو بیگەیەنێتە مەنزڵ. بێگومان ئەم بژاردەیە بەدڵی زۆر کەس نیەو ورە پروکێنەرە، بەڵام پێمان وایە ئەمە لەوە باشترە کە بزوتنەوەی گۆڕان رۆژ لەدوای رۆژ لاوازترو بچوکتر بێتەوەو هیچ کاریگەرییەکی لەسەر پرۆسەی سیاسی‌و ژیانی هاوڵاتیان نەمێنێ‌و، لەخەونی گرتنەدەستی دەسەڵات‌و ئەنجامدانی گۆڕانکاری ریشەییەوە ببێتە هێزێکی بچوکی پەراوێزکراو.
.gif)
زانا عەبدولڕەحمان دبلۆماسیەتی كوردی بەرادەیەك فاشلە كە جێگەی بەزییە هەموو دیدار و چاوپێكەوتنەكان جگەلە كۆمەڵێك وێنەی یادگاری و نان خواردنێكی شاهانە هیچی بەدوای خۆیدا ناهێنێت. ئەمەش دەردێكی كۆنە كە كورد پێوەی ئەناڵێنێت، زۆركات واوتراوە ئەوەی كورد بەشەڕ بەدەستی دەهێنێت لەسەر مێزی گفتوگۆ دەیدۆڕێنێت، سیاسیەكان لەدوایی رێفراندۆم لەوە تێگەیشتوون كە ئەو هەموو بەرخ و قەل و كەبابەی كە سفرەی وەفدەكانیان پێ تێر ئەكران، بۆ بەرژەوەندی كورد هیچیان پێنەكرا و هەموو بە هەدەر رۆیشت . ئەو كاتەی كە گەلەكۆمەكێمان لێكراو لە شەنگال تا خانەقین دەریان پەڕاندین، ئەو دۆستە ئەورپیانەی كە هانامان بۆ بردن و باسی كوردمان لەگەل ئەكرد یەك رستەیان بەردەوام ئەوت كە ( خواردنی كوردی زۆر خۆشە) و تامەكەی لە زاریان ماوە. ئێمەی كورد لەناوەراستیی كۆمەڵێك دەوڵەتی ئیسلامین، كەچی لەماوەی ئەم چەند مانگە سێ سەكردەی كورد سەردانی پاپایی ڤاتیاكانیان كرد. بەبێ ئەوەی خۆشیان بزانن بۆ ئەو سەردانە ؟بەرهەمی ئەو سەردانە بۆ كورد چین ؟ خۆ نامانكەن بە مەسیحی ؟ كورد نەیتوانی كوژرانی قاسمی سولێمانی بكاتە هەلێك بۆ ئەوەی رۆڵی ناوەندگیر لە نێوان ئێران و ئەمریكا بگێریت. هەر زوو بە قسەی هەندێك شیكەرەوەی سیاسی و رۆژنامەنوس كە گوایە ئێران لە عێراق كۆتایی هاتووە پاڵیاندایە ئەمریكا. ئێستاش ئیرانەكان توڕەن و داوی لێبوردنی هەرێمشیان قبوڵ نەكردوە. بەغدادیان كردۆتە خاڵی فشار و ئەڵێن: خۆمان وەزیرتان بۆ دائەنێن، ئەگەر كورد دڵێ ئێرانیەكان ئاشت نەكاتەوە هیچ لە رێككەوتنێك لەگەل بەغداد سەرناگرێت و موچە و قوتی خەڵكیش لە مەترسیدا ئەبێت وەك جاری جاران. هەتا سیاسیەكانی كورد واز لە كەباب و دەعوەت و وێنەگرتن پۆست پۆستێنەی فەیسبووك نەهێنن دۆخمان لەمەی ئێستا باشتر نابێت، سەرنجی دبلۆماسییەت بە كەباب و قاوەڵتی راناكێشرێت! بەڵكو بە هاوتایی و هاوبەرژەوەندی و رێزگرتنی هاوبەشی نێوان دوولا بونیاد ئەنرێت، ئیتر كاتییەتی بەو سلوكە دبلۆماسیەتە بچینەوە. ئێوە لەكەباب زیاترتان نیە پێشكەشی بكەن ؟ ئەگەر واز لە دبلۆماسیەتی كەباب نەهێنن ئەمجارە باجەكەی بەقورسی ئەدەن
.gif)
عه‌داله‌ت عه‌بدوڵا هه‌ندێ له كه‌ناڵه‌كانی میدیاو ئه‌وانه‌ی چاودێریی دۆخی یه‌كێتی ده‌كه‌ن، چاوه‌ڕوانن كه به‌هۆی رووداوی هه‌ڵبژاردنی هاوسه‌رۆكه‌كانی ئه‌م هێزه‌وه، كاردانه‌وه له‌ناو كۆمه‌ڵێك كاراكته‌ری یه‌كێتیدا بێته ئاراوه، به‌تایبه‌ت له‌لایه‌ن سه‌رۆكی ئه‌نجوونی باڵای سیاسیی حزبه‌كه‌و هه‌ندێ له ئه‌ندامانی ئه‌نجوومه‌نه‌كه‌و، هه‌روا سه‌رۆك كۆمار/جێگری پێشووی سكرتێری گشتیی ئه‌م هێزه‌وه. ئه‌م چاوه‌ڕوانییه، تا ڕاده‌یه‌ك، زیاد له قه‌باره‌ی خۆی، فووی تێكراوه!، هۆكه‌شی ئه‌وه‌یه كه، به سروشتی حاڵ، رووداوی پشت په‌رده‌و زانیاری نه‌بیستراو، زۆرجار، خۆبه‌خۆ، ده‌رگا ته‌نانه‌ت بۆ واته وات(إشاعات)یش ده‌كاته‌وه، چ جای ئه‌و شرۆڤه‌و پێشبینییانه‌ی كه دیققه‌تیان تیا ره‌چاو ناكرێ!. سه‌ره‌تا، پێویسته بوترێ، ئه‌و دوو گه‌نجه‌ی كراونه‌ته هاوسه‌رۆك (لاهور، 45 ساڵ) و (بافڵ، 47 ساڵ)، دوو كه‌سی دوور نین له هه‌ردوو جێگری پێشووی سكرتێری گشتییه‌وه. ئه‌وان، هه‌ردووكیان، له‌به‌رامبه‌ر ره‌خنه‌كانی، خۆیان وته‌نی، برا گه‌وره‌دا(كۆسره‌ت ره‌سول)، تا ئێستا، قسه‌یه‌كی به‌رزو نزمیان نه‌وتووه. له گه‌ڕانه‌وه‌ی به‌رهه‌م ساڵح –یشدا بۆ ناو یه‌كێتی و پاشان گه‌یاندنی به كۆشكی كۆماری، رۆڵی یه‌كلاكه‌ره‌وه‌یان هه‌بووه. له‌وه‌ش زیاتر، له كۆنگره‌ی (4)دا، هه‌ردوو جێگری پێشووی خوالێخۆشبوو مام جه‌لال، خرانه سه‌رو ده‌نگدانی نهێنییه‌وه‌و هه‌ریه‌كه‌و پێگه‌ی خۆیان بۆ سه‌لمێنرا، چونكه له‌كۆنگره‌ی(3)شدا(2010)، له‌سه‌ر داوای تاڵه‌بانی خۆی، هه‌مان رێز له‌خه‌بات و توانایان گیراو، بێ ده‌نگدانی نهێنی، به جێگرانی سكرتێری گشتی، ده‌ستنیشان كران. ئه‌مه‌ی دواین كۆنگره‌ش قورس بوو رووبدا به‌بێ رۆڵی كوڕو برازه‌كه‌ی تاڵه‌بانی، بگره كۆمه‌ڵێك به‌رپرسی تریش له كۆنگره‌دا نه‌ده‌گه‌شتنه ئه‌ندامێتیی سه‌ركردایه‌تیی حزبه‌كه به‌بێ جۆرێك له لێكگه‌یشتنی ناوخۆیی كه هاوسه‌رۆكه‌كانی ئێستا جه‌مسه‌ری سه‌ره‌كیی ناوی بوون. جگه له‌وه، لاهور و بافڵ، لانیكه‌م، تا ئێستا وا ده‌رئه‌كه‌ون كه نایانه‌وێ به كه‌متر له مه‌رجه‌ع سه‌یری پێگه‌ی كۆسره‌ت ره‌سول بكه‌ن له‌ناو یه‌كێتیدا. له‌سه‌ر داوای ئه‌و، كۆبوونه‌ی سه‌ركردایه‌تی راگیرا!، زوو زووش، وه‌ك رابردوو، خۆیان ده‌كه‌ن به ماڵه‌كه‌یداو كۆنتاكت و گفتوگۆیان هه‌یه، ره‌نگه تاقه داوایان ئه‌وه‌بێ، برا گه‌وره به چاوی یه‌كسان سه‌یری هه‌موو یه‌كێتییه‌كان بكات و هیچیتر. بۆ به‌رهه‌م ساڵحیش، ئه‌گه‌ر ره‌تكردنه‌وه‌ی بیرۆكه‌ی هاوسه‌رۆكی و هاوكات داوای ته‌نها راسپاردنی خۆی له سه‌رۆكایه‌تیی حزبه‌كه، به‌بێ جێگر، نه‌بووایه، ئه‌وا ره‌نگه ئێستا، لانیكه‌م، یه‌كێك بووایه له هاوسه‌رۆكه‌كان، یان هه‌ر خۆی سه‌رۆك بووبا به جێگرایه‌تیی دوو هاوسه‌رۆكه‌كه‌ی ئێستا. ره‌نگه هه‌ر ئه‌و مه‌رجانه‌و فشاری كات، ئه‌نجوومه‌نی سه‌ركردایه‌تیی ئه‌م هێزه‌یان مه‌حكوم كردبێ كه له‌ژێر ره‌خنه‌ی جه‌ماوه‌رو میدیادا، هه‌م سیسته‌می هاوسه‌رۆكیی له په‌یڕه‌ودا بچه‌سپێنن، هه‌م ده‌رگای خۆ پاڵاوتنیشی بۆ بكه‌نه‌وه‌و له‌وه زیاتر درێژه به كۆبوونه‌وه‌كان نه‌درێ كه ببوونه جێی ره‌خنه‌و بگره تانه‌و نوكته‌ش!.، له‌و پرۆسه‌یه‌دا، رێگریی یاسایی و په‌یڕه‌وییش له‌ئارا نه‌بوو كه له ده‌ره‌وه‌ی ئه‌و دوو كه‌سه، سه‌ركرده‌ی تریش خۆی بۆ هاوسه‌رۆكی كاندید بكات، بۆیه، ئاكام ئه‌وه‌بوو، ئه‌و دوو كاراكته‌ره، لاهور و بافڵ، به زۆرینه‌ی ده‌نگ(93 له 124)، واته به رێژه‌ی(75%)ی ده‌نگی سه‌ركردایه‌تییه‌كه‌یان، بوون به هاوسه‌رۆك. ئێستا ئه‌مه ئیتر بۆته رووداو و واش ئه‌خوێنرێته‌وه كه بوار بۆ ره‌تكردنه‌وه‌ی، یان سوودی ره‌تكردنه‌وه‌ی نه‌مابێت. كاتێك هێزێكی وه‌ك پارتی دیموكرات، كه ره‌نگه زۆریش ئاسووده نه‌بێ به رووداوه‌كه، رێز له ئیراده‌ی ئه‌ندامانی سه‌ركردایه‌تیی هێزه ركابه‌ره‌كه‌ی بگرێ كه هه‌ڵبژێردراوی كۆنگره‌ی(4)ن و له‌رێی سكرتێری(م.س)ی خۆیه‌وه پیرۆزبایی له هاوسه‌رۆكه‌كانی یه‌كێتی بكات، ئه‌وا پێناچێ كاردانه‌وه ناوخۆییه‌كانی ئه‌م حزبه خۆی، له پیرۆزبایی و داننان به‌وه‌ی روویداوه كه‌متر بێ، ته‌نها ئه‌مێنێته‌وه، ده‌ست و پێوه‌ندی ناو جه‌مسه‌ره‌كانی ئه‌م هێزه، بۆ خۆ بردنه پێشه‌وه!، یه‌كتر ئیستفزاز نه‌كه‌ن!. رووداوه‌كه بۆ ئه‌ندامانی ئه‌نجوومه‌نی باڵای سیاسییش هه‌روایه. مه‌لا به‌ختیار، وه‌ك كاراكته‌رێكی دیار،(40)ساڵه بانگخوازی دیموكراسییه، پێشبینی ناكرێ دژی هه‌ڵبژاردنی دیموكراتییانه‌ی هاوسه‌رۆكه‌كان بێت، به‌تایبه‌تی كه خودی خۆی، باپیری مناڵی یه‌كێك له هاوسه‌رۆكه‌كانه، تێكه‌ڵ به ماڵی تاڵه‌بانیش بووه‌‌و رێزی زۆریش له هیرۆ ئیبراهیم ئه‌حمه‌د ده‌گرێت و هۆكاری تریش!. عه‌دنان موفتیش، له هیچ سه‌رده‌مێكدا نه‌بیستراوه كه شه‌ڕی له‌سه‌ر پۆست و ده‌سه‌ڵات كردبێ، ئه‌گه‌ر ره‌خنه‌شی له هه‌ردوو كاره‌كته‌ره گه‌نجه‌كه‌ش هه‌بێ كه هه‌یه‌تی!، ره‌تیان ناكاته‌وه، ئه‌رسه‌لان باییزیش، له‌گه‌ڵ تێكچوونی یه‌كڕیزیی حزبه‌كه‌یدا نییه، بۆ دلێری سه‌ید مه‌جیدیش، ئه‌و، وه‌ك ئه‌وترێ، برای مه‌سڵه‌حه‌ت و سازانه، ئه‌و ته‌نانه‌ت له‌گه‌رمه‌ی ململانێی توندی نێوان یه‌كێتی و گۆڕاندا، پێی له ره‌وانشاد نه‌وشیروان مسته‌فا نه‌ده‌بڕی و وته تونده‌كانیشی قبوڵ بوو!. هه‌رچی هێرۆ ئیبراهیم ئه‌حمه‌ده، به‌هۆی باری ته‌ندروستیی خۆیه‌وه، له‌ناو رووداوه‌كاندا نییه، به‌ڵام – به‌پێی زانیاریی من – پێی گه‌یشتۆته‌وه‌و دڵی به رووداوه‌كه خۆشه. حاكم قادرو شێخ جه‌عفه‌ریش، دواجار سه‌یری هه‌ڵوێستی ئه‌ندامانی تری ئه‌نجوومه‌نی باڵای سیاسی ده‌كه‌ن و ره‌نگه زیاتر دژی لۆژیكی په‌راوێزخستن و به كه‌مگرتنی دێرینه‌كان و ئه‌نجوومه‌نه باڵاكه بن و هیچیتر. له‌پێش ئه‌وانیشه‌وه، به‌رهه‌م ساڵح، پێویستیی به به‌رده‌وامیی پاڵپشتیی هاوڕێكانێتی له‌حزبدا بۆ ئه‌وه‌ی له سه‌رۆكایه‌تیی كۆماردا پشتئه‌ستوور بێت، پاشان ئه‌و خۆی كاریگه‌ره به كولتورێكی لیبراڵ دیموكراتی ئه‌مریكی و پێناچێ دژی میكانیزمه دیموكراتییه‌كان بێ، به پێچه‌وانه‌وه، ئه‌وه‌ی من زانیاریم هه‌بێ، پیرۆزبایی بۆ هه‌ردوو هاوسه‌رۆكه‌كه ناردووه‌و ره‌نگه سه‌ردانی ئه‌نجوومه‌نی سه‌ركردایه‌تیی تازه‌ش بكات كه خۆی ئه‌ندامه تیایدا. له‌هه‌موو بارێكدا، بۆ ئه‌وه‌ی لاواز نه‌بن و مسداقییه‌تی زیاتر نه‌دۆڕێنن، یه‌كێتییه‌كان، ناچارن، پێكه‌وه هه‌ڵبكه‌ن. ئه‌وان ده‌توانن ئه‌زموونی هاوسه‌رۆكایه‌تی، وه‌ك ده‌زگاكانی تر، بخه‌نه ژێر چاودێرییه‌وه، هاوئاهه‌نگی له‌نێوان ئه‌نجوومه‌نی سه‌ركردایه‌تی و ئه‌نجوومه‌نی باڵای سیاسیی حزبه‌كه‌یاندا دروست بكه‌ن، دامه‌زراوه‌كان به‌هێز بكه‌ن له‌جیاتی ئه‌وه‌ی كاراكته‌ره‌كان پیرۆز بكه‌ن. ده‌شتوانن، وه‌ك ره‌مزێكی سیاسی، قه‌دری تایبه‌ت له سه‌رۆكی ئه‌نجوومه‌نی باڵای حزبه‌كه بنێن، به‌وه‌ش، پێكه‌وه، تا خولی داهاتوو، ئه‌م قۆناغه نوێیه‌ی حزبه‌كه له خزمه‌تی گشتی و چاره‌سه‌ركردنی قه‌یرانه‌كانی كۆمه‌ڵگه‌ی كوردی، ئاراسته بكه‌ن. ئه‌وان ئه‌گه‌ر وانه‌كه‌ن، سه‌رله‌به‌ر زیان ده‌كه‌ن و پێگه‌شیان له‌ناو خه‌ڵكی كوردستان و نه‌ته‌وه‌ی كوردیشدا مه‌ترسیی زیاتری بۆ دروست ده‌بێت.
.gif)
عەلی ئۆرەماری پشتی زێدەتر ژ دو هەیڤان ل دوماهیێ پەیڕەوێ نافخۆیێ ئێکەتیێ ژلایێ ئەنجۆمەنێ سەرکردایەتیێ ڤە هاتە پەسند کرن و دپێنگاڤەکا چاڤەرێکری دا ژی هەم سیستەمێ هەڤسەروکایەتیێ هاتە پەچڕاندن و هەم دوو پسمام ژدەرڤەی هەڤسەنگیەکا جێندەری وەک هەڤسەروکێن ئێکەتیێ هاتنە دەست نیشانکرن، وێرایی پیروزباهیێن مەل هەردوو هەڤسەروکێن گەنجێن ئێکەتیێ و ل وێ هیڤیێ نە قۆناغەکا رووگەش بۆ ئێکەتیێ دەست پێ بکەت و ل ئاستێ وێ سۆزێ بن یا هەدووکان تەکەسی لسەر کری کۆ ئاسایکرن وئاشتکرنەکا نافخۆیی بینە رۆژەڤێ و ئەو دوو سەربازێن وێنێن چێکرنا ئێکەتیێ بن و قۆناغەکا نۆی بیت بۆ ژیانا سیاسی ورێکخراوەیی. لێ هند راستی ژی هەنە گرنگە بێنە گۆتن و بسانەهی بسەر هەڤال و دووستێن ئێکەتیێ دەرباز نەبن. ئێک : هەڤسەروکایەتی ل هەرێما کوردستانێ کۆپیکرنا وی سیستەمی یە کۆ بۆجارا ئێکێ لسەر دەستێ رێبەرێ پەکەکێ ع ئۆجەلانڤە هاتیە دانان، کەنەتنێ دناڤا پارتیەکا کوردیدا بەلکی مرۆڤ دشێت بێژیت ل رۆژهەلاتا ناڤین وتا ڕادەیەکا مەزن ژی ل تمامیا جیهانێ پڕاکترین پارتی بوویە کۆ هەم بەشداری پێکرنا کارا یاژنان د هەمی ئاستێن بریاردانێ دا و نەهێلانا جۆداهی یا جیندەری یه ژی دناڤبەرا رەکەزێ نێر ومێ و بکریار جێ بەجێکری. پەکەکێ بڕەنگەکی ئەڤ سیستەمە پەچڕاند کۆ ب کریار ۸۰٪ هەمی ئۆرگانێن وێ یێن رێکخراوەیی وسەربازی ب دانانا ژنەکێ ل کێلەکا زەلامەکی وەک پڕاکتیزەکرنا هەڤسەروکایەتیێ جێ بەجێکر و وەک سیستەمەکێ تازە درێڤەبرنا وەلاتی دا ژی ب پڕاکتیک ل ڕۆژئاڤا یێ کوردستانێ سیستەمێ ب رێڤەبرنا رۆژئاڤا وەک ستاتۆیەکا سیاسی مرۆڤ دکاریت بێژیت ۱۰۰٪جێ بەجێکریە و تا ڕادەیەکێ ژی دهەمی وان سەرکەفتنێن هەدەپێ ژی بدەست ئێخستین ل باکورێ کوردستانێ ژی دیسان بزاڤێ دکەت وەک بەشداریەکا کارایا ژنێ ئۆرگان و شارەداریێن خۆ بسیستەمێ هەفسەروکاتی برێڤەببەت ، لێ ئەوا ئێکەتیێ دوهی پەسند کری ئەو هەست بۆمرووڤی دروست نابن کۆ بژارەکرنا هەڤسەروکایەتیێ ڤەرێژا پێشینەیەکا هزری و تەندروست ژبو هەبیت و دەرهاڤێژێ گەلەک دان وستاندنان بیت وبەرهەمێ چالاکیێن ژنان بیت دناڤ ئێکەتیێ دا کۆ ب فشارێن واناو ژبۆ بەشداری پێکرنا ژنێ د هەمی ناڤەند و کۆپیتکێن ئۆرگانێن ئێکەتیێ خۆ ببینیت و دبریاردانێن گرنگدا بەشدار ببیت و ئەو هەست دروست نابیت کۆ ئێکەتیێ دڤێت هەمان هەڤسەروکایەتیێ هەم بکەتە نەریت هەمی ئۆرگانێن خۆ لسەر ئاڤابکەت وهەم ژی ل گۆڕەی دەستهەلاتێن خۆ بڤێت هەڤسەروکایەتیێ بکەتە پڕۆژە یاسایەک بۆ پەرلەمانێ کوردستانێ و دپاشەرۆژێ دا سیستەمێ هەرێما کوردستانێ لسەر هەڤسەروکایەتیێ ئاڤابکەت و جۆدا ژ تێگەهێ هەڤسەروکایەتیێ ونەهێلانا جۆداهیێن جیندەری و دکارەکێ ناموو ودەکمەندا دوو زەلام بۆ هەڤسەروکایەتیێ هاتنە پەجراندن. دوو؛ ئەو هیڤیێن ژ کۆنگڕەیێ چارێ تاتنە چاڤەرێکرن ئینانا پێشا خۆینەکا نۆی وگەنج بۆ سەرکردایەتیێ و وەک خاندنەکا فیزیکی مرۆڤ وێ هەستێ دکەت ژمارەیەکا دیارا سەرۆچاڤێن نوی و هێزەکا گەنج هاتینەپێش و دهەمان دەمدا ب کریار ژمارەیەکا دیارا خۆدان سەربوور و کەڤنارێن ئێکەتیێ د ئۆرگانەکێ تەشریفاتیی دا بناڤێ ئەنجۆمەنێ بالایێ یێ بەرژەوەندیێن ئێکەتیێ جۆداکرینە و ئەڤێن هەنێ بەشداریێ دچڤینێن ئەنجۆمەنێ سەرکردایەتیێ دا نابن، تا ڤێرە پلان بجۆانی دەرباز بوویە،لێ ئەوا مرۆڤی هندەکێ شاش و بێهیڤی دکەت، وەسا تاتەچاڤەرێکرن ئەو خۆینا گەرم وگەنج گەلەک گفتۆگوویان بکەت و زوی ب زوی نەکەڤیتە ژێر بارێ پاراستنا بەرژەوەندیان و نەکەڤیتەژێر بارێ تەبەعیەتێ و خۆ ژ ئیرادێ ڤالابکەت و ل دویف حەزێن کەسێن دیار بیربکەت و بیرکرنێن وانا ب پەچرینیت، لێ جۆدا ژوان پێشبینی یا مخابن بابەتێ هەڤسەروکایەتیێ لسەر هەمیان هاتە سەپاندن و دەربازکرن و چ کەس نەبوون دوان چڤیناندا جۆدا ژ سەلیقا حەزێن دڤێن ببن سەروک دەنگێ خۆبڵند بکەن و هەڤسەروکایەتیێ وەک خاندنا وێ یا دروست و تەندروست ب ئازرینیت ،هەم هەڤسەروکایەتیێ قەدیس نەکەن تنێ دسەروکایەتیا پارتیێ دا ،بەلکۆ هەر چ ئۆرگانێ هەبیت دەبیت ب ڕەنگێ هەڤسەروکاتیێ بێتە برێڤەبرن(مەکتەب،مەڵبەند،کۆمیتە،و......هتد) و مەرجێ تمامکەر دەبت ئێک ژ هەڤسەروکا ژن بیت و پەیرەوێ نافخۆ لسەر ڤی بنیاتی دابرێژیت ،مخابن ئەف ئێکە نەهاتە دیتن وبوویەژی هەڤسەروکایەتیا ئەنجۆمەنێ سەرکردایەتیا ئێکەتیێ هند ئاریانێن دەروونی بۆ هەڤالێن ئێکەتیێ درووست دکەت کۆ پێنگاڤەک نۆرمال و سروشتی نەبوویە و تێپەربوونەکا بێ دان وستاندن لاوازیا تیمێ گەنجێ سەرکردایەتیێ خۆیا دکەت و ئەڤەبخۆژی ڕەشبینیەکا بۆ قۆناغا پشتی کۆنکرەی. سێ؛ هیڤیێن هەمی هەڤالێن ئێکەتیێ ژ کۆنگرەیێ چارێ ئەو بوویە دووماهیکێ ب قۆناغا بێ پلانیێ وگرفتێن رێڤەبرنێ بینیت و فرە لێدوانی وفرە بریارێ بدووماهیک بینیت و پێگەهێ ئێکەتیێ ڤەبگەرینیت بۆ سەردەمێ زێرینێ ڕۆژانێن ڕەوەنشاد سەروک مام جەلال وێڤەتر ئێکەتی ب ئێک دەست و ب ئێک بریار برێڤەبچیت و پێگەهێ وێ یێ جاران د بریارێن سیاسی دا بێتە دیتن، لێ هەلبژاردنا بخافلەتیا سیستەمێ هەڤسەروکایەتیێ دەرئەنجامێ فرە حەزکرنێ بوویە دوەرگرتنا پۆستێ ئێکێ یێ رێڤەبرنێ دا (سکرتێر،سەروک) و نەبوونا گیانێ ئێک دوو قەبیلکرنێ و تەنازولکرنێ بۆ ئێک ودوو یان هەر ئێکی بخۆ ڤیایە و ئامادەنەبوویە وی جهی بۆ هەڤالێ خۆ چۆل بکەت ، دەرئەنجام و ژبۆ رازیکرنا وان کەسێن ڤیاین خۆ د لوتکەیا سەروکاتی یا ئێکەتیێ دا ببینن هەڤسەروکایەتی هاتە زالکرن و دوویر ژ پەشداریکرنا ژنێ هەڤسەروکایەتی هاتە پەچراندن ، و هیڤیدارین ئەم دشاش بین لێ پەچڕاندنا هەڤسەروکایەتیا بێی پێشینەیەکا هزری و جۆدا ژ تێگەهێ هەڤسەنگیا جێندەری هەبوونا ناکۆکیانە و غاردانەکا بێ سەلیقەیە بۆ وەرگرتنا کلیلێن سەروکاتیێ و بڤی ڕەنگی هەڤرکی وێ پتر تووند ببیت و دهەبوونا ڤێ جۆرێ هەڤرکیێ دا دیسان هەم پەیرەو وێ توز بسەربکەڤیت ودیسان دێ زیان ب پێگەهێ ئێکەتیێ و شاندنا شیانێن ئۆرگانێن رێکخستنێ کەڤیتن.
.gif)
پەیكار عوسمان - ئیسلامی نوێژی سیاسی ئەکردو خەوی بە خیلافەت و مەیدانی تەحریری میسرەوە ئەبینی.کۆمۆنیست بە خەیاڵی ئەنجومەی شوراکانەوە نەفەسی لە جگەرەکەی ئەدا. موعارەزەی پۆپۆلست کەڵکەڵەی ڕاماڵین و چنینەوەی غەنیمەی سیاسی لە کەلەدا بوو. ئاپۆچی داڵغەی کانتۆنی لێئەداو ڕۆشنبیریش ئەیویست، لە دوو سەد مەتری سەرادا، دەوڵەتە شاری یۆنانی دامەزرێنێ. هاوڵاتییە پارتی و یەکێتییەکانیش بەشدارییان نەئەکرد، وەکئەوەی خەمەگشتییەکانی ئەم وڵاتە، خەمی ئەوانیش نەبێت! - خەڵکە ڕاپەڕیوەکە، بەهۆکاری گەندەڵی و لەژێر کاریگەری بەهاری عەرەبی و کەوتنی ئاسانی دیکتاتۆرەکانی تونس و میسردا، لەو وەهمەدابوون کە پارتی و یەکێتیش بە فیکەو هووها بڕوخێن. دەسەڵاتی مافیایی پارتی و یەکێتیش، "کە خۆیان لە ئەساسەوە ئەهلی کەڵبەو نینۆکن"، لەژێر کاریگەریی ئەو دۆخەدا، زۆر خێراو خراپ، چوونەوە سەر پلێت. - ئەمە هەمووی لەکاتێکا، کە خەمە ڕاستەقینەکەی ئەوساو ئێستاش، هەر تۆزێ عەدالەت و ژیانێکی باشترەو هیچی تر. پرسیارەکە ئەوەیە، ئەگەر ئەو هەموو وەهمە زیادەیەو ئەو هەموو خەیاڵە پووچە، لە خۆپیشاندانەکان بارنەکرایە، ١٧ی شوبات و لێکەوتەکانیشی، جوانترو باشتر نەئەبوون؟ - لەڕاستیدا ١٧ی شوبات، بە هەموو جوانییەکانییەوە، تەجروبەیەکە، بەس بۆ دووبارە نەکردنەوە باشە! چونکە لەلایەك خەڵك هێشتا نەگەیشتونەتە ئەو ئاستەی هۆشیاریی، کە بارنەکرێن. بۆ هەرشتێکی ڕەوا بێنە سەرجادە دنیایەك شتی تری پوچ و ناڕەوایان لێ بارئەکرێ. دۆخی میلیشیایی حیزبەکان و چەکداریی کۆمەڵگاو هاوکێشە ئیقلیمییەکەش لەولاوە بوەستێ.. - ئاخر لەناوخۆدا، ئەوساو ئێستاش، پارتی و یەکێتی بەرامبەر هەر کەسێکی ناڕازیی، دەیان شەقوەشێنیان هەیەو بەرامبەر هەر بەردێکی ناڕازیی، هەزاران فیشەکیان هەیە. یەعنی لەڕاستیدا ئەگەر ڕاماڵینێك ڕووبدا، بەعەکسەوە ڕووئەداو ئەوان ئێمە ڕائەماڵن. بەم شێوەیە ڕاپەڕێن و ڕاماڵینیش، یان سەرکوتئەکرێ، یان لە باشترین حاڵیدا حەربی ئەهلی لێئەکەوێتەوە، کە ئەوە خراپترین حاڵە. - ئەمەوێ بڵێم، کێشی حەڤدەی شوبات، خەیاڵی ڕاماڵینەکەی بوو، کە خەیاڵێکی تا خواحەزکا پووچبوو. لەبەر ئەوەنا کە پارتی و یەکێتی و دەسەڵاتە گەندەڵەکەیان، شایەنی ڕاماڵین و زبڵدانی مێژوو نەبن! لەبەرئەوەش نا کە بەدیلەکان و خودی کۆمەڵگاش هەر زبڵێکی ترن! بەڵکو لەبەرئەوەی خودی فکرەی ڕاماڵین زبڵەو شتێکی حەماسیی دوورە عەقڵەو هەمیشە بە کەڵکی خراپترکردنی دنیا یەت، بەڵام هەرگیز بەکەڵکی باشترکردنی دنیا نایەت. - ئەی چیبکەین تەسلیمبین؟ بێگومان نەخێر. بەڵام تێگەیشتنێکی تر لە بەرگری، چارەسەرەکەیەو بەرگرییەکەیە. چونکە ئەم فۆڕمە باوەی بەرگری پۆپۆلیستانەو ئایدۆلۆژیانە، خودی تەسلیمبوونەو کڵاوەو نابێ بیەڵین جارێکی تر بکرێتەوە سەرمان. "ئێمە وەکو تاك" ئەگەر سەری خۆمان نەخەینە ئیش، بەشی سەرمان هەر کڵاوی ئەوانیترە. - ئێمە ئەبێ چیتر نەیەڵین، بە هیچ فوویەکی دەرەوەی خۆمان پەمپ بدرێین، هەرشتێكی دەرەوە پڕت بکات، تۆ دیلیت و بەتاڵیت لە خۆت. ئیتر شتەکە فووی پارتی بێت یان دژەپارتی، هی ئیسلامی بێت یان ئیلحاد، هی کوردایەتی بێت یان دژەکوردایەتی، هی موعارەزەبێت یان دەسەڵات.. لەوەدا فەرقی نیە کە تۆ دیلی شتێكیت و ئەو شتە ئەتهێنێ و ئەتباو هەڵتئەسوڕێنێ. - تۆ تا ئازادنەبیت ناتوانی بەرگری بکەیت، تەنیا لەناو خۆشتا ئەتوانی ئازادبیت. شتەکانی دەرەوە ئەگەرچی ناویشیان ئازادی و بەرگری و تەسلیمنەبوون بێت، بەڵام بۆ تۆ هەر نائازادی و تەسلیمبوونن مادام دەرەکیین. تۆ تەنیا بە بیرکردنەوەو خۆ پاککردنەوە لە دەرەکییەكان ئازادئەبیت، نەك بە شەڕکردن لەگەڵ ئەم دەرەکیی لەبەرژەوەندی ئەو دەرەکیی، کە هەردوکیان بۆ تۆ هەر دەرەکیی و کۆت و نائازادیین! - سەیرکە، هەیە خۆی کۆیلەی حیزبە، کەچی ئەیەوێ شکۆی نەتەوەمان بۆ دروست بکات! هەیە لە ڕێگەی شەڕکردن لەگەڵ ئەم فکرەوە ئەیەوێ ئازادمان بکات، لەکاتێکا خۆی دیلی ئەو فکرە! هەیە خۆی کۆیلەی بنەماڵەی سینە، کەچی شەڕکردن لەگەڵ بنەماڵەی صادمان، بە ئازادیخوازیی پێئەفرۆشێتەوە! کۆمەڵگای ئێمە پڕە لەم نمونانەی وەهمی ئازادی، کە لەناوەڕۆکدا دیلی و نائازادی عەیارە بیستوچوارن. - تۆ کاتێ گیرۆدەی ئەمجۆرە لە وەهمی ئازادی و بەرگری ئەبیت، ئیتر نازانیت کە خۆت دیلیت و نائازادیت. چونکە ئەو شتەی کە دیلی کردویت، شەیتانێکت بۆ دروستئەکاو بە شەڕی ئەو شەیتانەوە مەشغوڵتئەکا! ئیتر تۆ وائەزانیت ئەمە بەرگرییەو واشئەزانیت خۆت پاڵەوانی ئازادیت. لەکاتێکا ئەوە شەڕە نەك بەرگریی! لەکاتێکا خۆت دیلێکیت و بەکەڵکی خۆشت نەهاتووی، چجای بەفریای ئەوانیتر! - مەسەلەن "کوردایەتی" لە دنیایەك شەڕو شەیتانی وەهمییەوە ئەتگلێنێ و تۆ ئەمەت لێئەبێ بە شەڕی ئازادی و خۆیشت لێئەبێ بە پاڵەوانی ئازادی، لەکاتێکا لەپشتی ئەو شەڕانەوە، تۆ خۆت دیلی کوردایەتیەکەیت. لەولاشەوە "دژەکوردایەتی" مەشغوڵت ئەکات بە شەیتانی کوردایەتی و شەڕی ئەم شەیتانەوەو وائەزانیت خەریکی بەرگری و شەڕی ئازادیت و نازانیت کە خۆت دیلی شتێکیت، ناوی دژەکوردایەتییە! ئەم یارییە بۆ هەموو جووتدژە تەقلیدییەکانی وەکو دین و دژەدین و پارتی و دژەپارتی و دەسەڵات و موعارەزە.. هەر هەمان شتە. - جا لە یادی حەڤدەی شوباتداو لە هەموو کات و یادێکا، کاری ئێمە هەر بیرکردنەوەیە. لەکویا لەناوەکییەکەی خۆت و لە عەقڵی خۆت غافڵبویت، لەویا لایەك لێتەئەخوڕێ و بەلای خۆیدا دیلت ئەکا. بەڵام پێناسەیەکی ئازادیشت بۆئەکات، ئیتر تۆ لەوپێناسەیەوە وائەزانیت ئازادیت! - لە یادی حەڤدەی شوبات و لە هەموو کات و شوێنێکا، کاری ئێمە هەر وەستانەوەیە بەرامبەر ستەم و فەساد. بەڵام ئەم کارە بە ئازادیی ئەکرێ و ئێمەش تەنیا لەناو عەقڵی خۆماندا ئەتوانین ئازادبین. ئەگەر عەقڵی خۆت ئامادەنەبێت، ئیتر وەهمی لایەك ئەتباو ئەو لایە وێنەیەکی ستەم و فەسادت ئەداتێ و ئیتر تۆ لەگەڵ ئەم وێنەیە شەڕئەکەیت، نەك لەگەڵ ستەم و فەساد خۆی! - لە یادی حەڤدەی شوبات و لە هەموو کاتێکدا، کاری ئێمە ئازادکردنی ئازادییە، لە قۆرخکاریی ئازادیخوازەکان و ئازادکردنی بەرگرییە، لە هاشوهوشی پاڵەوانە پۆپۆلستەکان و ئازادکردنی عەقڵە لە وەهمی ئایدۆلۆژستەکان.. تا ئەمانە نەکەین ئازاد نابین و تا ئازادیش نەبین، موویەك لە ستەمی سەوزو زەرد کەم ناکەینەوە، بەڵکو مووی ڕەنگەکانی تریشی بۆ ئیزافەئەکەین. - ئێمە تا لە تاجری شتەکان و نوسخە تیجارییەکەی شتەکان نەجاتمان نەبێ، ناگەین بە ڕاستەقینەی شتەکان. تا لە تاجری دین ڕزگارت نەبێ ناگەیت بە خودی دین. تا لە داوی مشەخورەکانی سەر ئازادییش نەجاتت نەبێ، ناگەیت بە ئازادی خۆی. تا لە نانخۆرە پۆپۆلستەکانی بەرگری و تا لە وەهمسازە ئایدۆلۆژستەکانی بەرگری ڕزگارمان نەبێ، ناگەین بە خودی مانای بەرگری. ئەم ڕزگاربوونانەش، پرۆسەیەکی ناوەکییەو لەناو خۆتداو لە بیرکردنەوەو عەقڵی خۆتدا ڕووئەدەن. ئەوەش ڕووداوە گەورەکەیەو جگە لەمە، تەواوی ڕووداوەکانی تری ژیان، بچوكن و تۆش بچوك ئەکەنەوە.
.gif)
کەمال رەئوف لە دنیادا زۆر تێزی فکری و تێروانینی فەلەسەفی هەبووە، کەتەنها هەر لەسەر کاغەز ماونەتەوەو لەئەسەر ئەرزی واقیع هچیان لێ شین نەبووە و بۆ ژیان تاقی نەکراونەتەوە، یان بەدەردی ئەوە نەهاتون، لەواقیعی ژیاندا کاریان پێبکرێت. لەئەنجامی گفتوگۆکانی ئۆجەلان و بیرمەندی ئەمریکی ماری بوچین، ئەوە تێزە بۆ ئیدارەو بەرێوە بردن هاتە ئاراوە کە بە سیستەمی هاوسەرۆکی دەناسرێتەوە. زۆرکەس لایان وایە کە ئەسڵی تێزەکە داهێنانێکی ئیکۆلۆجی ماری بوکچین بووەو ئۆجەلان گەشەی پێداوەو لەسەر ئەرزی واقیعیش تاقی کردۆتەوە، دیارە بیرکردنەوە و تێزەکەی ماری بوکچین هەرچۆن بووبێت، ئەوەی کە زیاتر ئەم تێزەی بەجیهان ناساند ئەو هەنگاوە عەمەلیانەی پەکەکە بوو کە لەبواری جێبەجێکردنی جڤاتی و حزبیدا، کاری پێکرد. ئامانج لەمەش هاوسەنگی جێندەری و بەشداریپێکردنی ژنان بوو، لەهەموو بوارەکانی ژیاندا، بەتایبەتی بواری ئیدارەو حوکمرانی. بەڵام بەحوکمی ئەوەی پەکەکە ناوچە نفوزی لەباکور نەکەوتە بن دەست هاوسەرۆکی لە بواری حوکمرانی لەرۆژئاوا پیادەکرد، بەڵام لەناو حزبدا ماوەیەکی زۆر بوو وەک سیستەکمێکی نوێ، تارادەیەکی زۆر کاری پێکرا بوو. ئێستا دەبیستین یەکێتیش سیستەمی هاوسەرۆکی بۆ ئیدارەدانی حزبەکەی خستۆتە بواری جێبەجێکردنەوە، بەڵام ئەوەی ئەم هاوسەرۆکییە جیا ئەکاتەوە لەو هاوسەرۆکییەی رۆژئاواو پەکەکە، ئەوەیە، لەناو پەکەکە هاوسەرۆکی بەمانای بوونی بەشداریپێکردنی ژن و پیاو، واتە یەک ژن و یەک پیاو بۆ پۆستێکی دیاریکراو، ئەمەش نەک هەر لە دەستەی سەرۆکایەتی بەڵکۆ بۆ هەموو پنتەکانی کاری رێکخستن و ئیدارەش شۆر دەبێتەوە، بەڵام ئەوەی یەکێتی نەک هەر خۆی لە بەشداریکردنی ژن نەداوە، تەنانەت لە ریزی دووەمی ئەم ئیدارەو سەرۆکایەتیە، کە ناوی جێگرو کارگێری بۆدیارکراوە، ناوی تاکە ژنێکیش نابیسترێت، ئەوە جگە لە ئۆرگانەکانی تری حزب و ئیدارەو حوکمرانی کە یەکێتی هاوبەشی حکومەتی هەرێمەو ناوچە نفوزی خۆی هەیە، ئەم هاوسەرۆکییە هەر باس ناکرێت، وەک ئەوەی حزبێک سەرکایەتیەکەی بەهاوسەرۆکایەتی بێت و باقی ئۆرگانەکانی تری بەشێوە کلاسیکییەکە بمێنێتەوە. لەناو پەکەکە تەنها شوێنێک کە ئەم هاوسەرۆکییە نایگرێتەوە و وەک پێویست جێبەجێنەکراوە ناو ریزەکانی هێزی گەریلایە، بەڵام بۆ ئەوەش رێژەی کۆتا بەئاستێکی بەرز دیاریکراوە، بەڵام لەرۆژئاوا تارادەیەکی زۆر لە هەموو بوارەکان جێبەجێ کراوەو تارادەیەکی زۆریش بوتە جێگەی سەرنجی هەموو ناوەندەکانی جیهان. بەڵام لەناو یەکێتی ئەم هاوسەرۆکییە تەنها شمولی دوو سەرکردەی پیاو ئەکات وەک عەسای سیحری بۆ چارەسەری ناکۆکی پیاو پیاو بەکار هاتوە نەک کێشەی جێندەری و بەشداریپێکردنی ژنان.
.gif)
ئاسۆ حاجی بزاڤەکانی پێکھێنانی کابینەی نوێی حکومەتی عێراق تەنھا یەک ناونیشانی ھەیە ئەویش"زیاتر چەسپاندنی حکومی زۆرینەی شیعە و بەھێزتربوونی ئێران لە دەرەوەی سنوورەکانی خۆی" ئەو ئامانجە زادەی چەند مانگێک نیە یان وەک پەرچە کردارێک بێت لە بەرامبەر کوشتنی جەنەرال قاسم سولەیمانی، بەڵکو دەرئەنجامی پلان و کارکردنێکی درێژخایەنە کە سەرەتای ئادگارەکانی لە ساڵی ٢٠١٢دا لە سەردەمی نوری مالیکی بە تەواوەتی وەدیارکەوتن، ئەوەش بۆ پشتڕاستکردنەوەی بۆچوونێکمان دەگەڕێنێتەوە کە ھەر کەسێک و بە ھەر ناو و پاشناوێک لە سەرۆکایەتی حکومەتی عێراق دابندرێت بۆ ئێران جیاوازی نیە، چونکە کەسیان ناتوانن لە بازنەی بەرژەوەندیەکانی ئێران(شیعە)بچنەدەرەوە. ئێران لە پێکھێنانی ئەو کابینەیە دەیەوێت دەرسێکی نوێ بە کورد و سوننە بدا، تۆڵەی بێ ھەلوێستیان لە بەرامبەر کوشتنی قاسم سولەیمانی لێبکاتەوە کە لە یەکریزی نیشتیمانی دەرچوون لەو رۆژەی لە دانیشتنی پەرلەمان بۆ بڕیاردان لەسەر دەرکردنی ھێزەکانی ئەمەریکا ئامادەنەبوون، ئەو دەرسە ئەوەیە کە لەمەودوا ھەڵوێستی شیعە درێژکراوەی ھەڵوێستی ئەو رۆژە دەبێت کە بۆ ھەر کار و بڕیارێک پێویست بکات ئەوە شیعە دەتوانێت بە زۆرینە یاسا و بڕیارەکان تێبپەڕێنێت و بۆ متمانەدانیش بە کابینەی عەلاوی ئەوە ئەگەرێکی کراوەیە. تۆڵەکردنەوە لە سوننە و کورد بەشێکە لە کارنامەی ئێران لە رێگای حکومەتەکەی عەلاوی کە لە شاری قومی ئێرانی و بە رێکەوتنی سەدر و عامری و مالیکی و بە ئامادەبوونی نوێنەرانی حەشدی شەعبی و حیزبوللای لوبنانی بڕیاری لەسەردراوە، تۆڵەکردنەوە لە کورد ئادگار (ملامح)ەکانی وەدیار کەوتوون و یەکەمین قوربانی بەرھەم ساڵحی سەرۆک کۆماری عێراقە کە دوای ھەڵوێست وەرگرتن بە رانەسپاردنی کەسێکی بژاری حەشدی شەعبی بۆ پۆستی سەرۆک وەزیران ئەوە ئێران بە ناردنی شاندێک بۆ سلێمانی لە وەرگرتنی پۆستی سەرۆک یان سکرتێری یەکێتی نیشتیمانی کوردستانی بێبەش کرد کە دەتوانین بڵێین بۆ ئەو یەکلایی ببووەوە، ئەگەرێکی بەھێزیش ھەیە کە لە سەرۆکایەتیی کۆماریش لا بدرێت و یەکێک لە کەسە نزیکەکانی ئێران لەلایەن سەرکردایەتی نوێی یەکێتی بۆ ئەو شوێنە دیاری بکرێت کە چانسی ئاراس شێخ جەنگی و ئاڵا تالەبانی زۆرە، ھەروەھا ئێران ھەوڵدەدات تۆڵە لە تێکڕای گەلی ھەرێمی کوردستان بکاتەوە: - بە سەرلەنوێ ھەوڵدان بۆ لێکترازاندنی ناوماڵی کوردستانی و گرفت دروستکردن لە نێوان ھەولێر و سلێمانی. -بەشداری کورد لە کابینەی نوێ لە رێگای ھێزە سیاسیە کاریگەرەکان نەبێت، بەڵکو کەسانێکی نزیک لە خۆیان لە بەشە پۆستی کورد دابندرێن، سەرەتاش بەوە دەستپێدەکەن کە یەکێتی و رەنگە گۆڕانیش رایبگەیەنن کە ئەوان لە بەشی خۆیان(وەک حیزب)خۆشدەبن و رێگا بۆ کەسانی سەربەخۆ و تەکنۆکرات خۆش دەکەن تا بەشداری حکومەت بکەن، بەو ھەڵوێستەیان دەیانەوێت دەستی پارتی ببەستن تا دەستی بە بەرکەوتە شایستەکانی خۆی نەگات، کە ئێران ئامانجیەتی پارتی لاواز بکات. - ئەگەر بڕینی شایستە داراییەکانی ھەرێمی کوردستان و مووچەی فەرمانبەران زۆر بەھێزە و دوور نیە مەگەر ھەڕەشەی ئەمریکا بە سەپاندنی ئابلوقەی دارایی و سزادانی حکومەتی عێڕاق بە لێدان لە توانا ئابووری و سەربازییەکەی ئێران وا لێبکات کە دەست بۆ ئەو کارتە نەبات، بە تایبەتیش کە ئێران بە شێوەیەکی سەرەکی پشت بە عێراق دەبەستێت بۆ دەسکەوتنی (دراوی قوڕس) لە دۆلار و یۆرۆ ھەروەھا عێراق گەورەترین بازاڕی ساغکردنەوەی کالای ئێرانییە و بەشێکیش لە نەوتەکەی ھەر لە رێگای عێراقەوە دەفرۆشێت. لە بەرامبەر سوننە زیاتر سیاسەتی زەوی سوتاو و زیاتر لەبەریەک ھەڵوەشانەوەی ھێزە سیاسییەکانیان بەشێک دەبێت لە کارنامەی شیعە بە تایبەتیش کە لە رابردوو ئەو سیاسەتەیان بەرھەمدار بووە و ژمارەیەکی زۆری کەسایەتی و ھێزی سیاسی سوننەیان لە بەرژەوەندی ئێران یەکلایی کردووەتەوە. ئەوەی لە بەرامبەر ئەو بزاڤانە چاوەڕواندەکرێت سیاسەتی ئەمریکایە کە بە چ شێوە و شێوازێک بزاڤ دەکات بۆ رێگریکردن لە زیاتر بەھێزبوونی ئێران و لاوازبوونی ئەمەریکا لە بەرامبەریدا. دوای سەرھەلدانی خۆنیشاندانەکانی بەغدا و شارە شیعەنشینەکان بەشێک لە چاودێران و تەنانەت سەرکردە سیاسیەکانیش وای بۆ دەچوون کە رۆژی ئێران لە عێراق لە ئاوابوونە، بە کوشتنی قاسم سولەیمانی ھێندەی دیکە ئەو بۆچوونەیان تەئکید دەکردەوە، بەڵام لە ھەڵگەڕانەوەی سەدر لە خۆپیشاندەران و بزاڤەکانی پێکھێنانی کابینەی نوێ ئەوە دەسەلمێنن کە ئێران لە جاران بەھێزتر ئامادەیی ھەیە، بزاڤەکانی ئەمریکاش ئەوەمان پێدەڵێن کە ئیدارەی تڕەمپ لە کوشتنی سولەیمانی و زیاتر توندکردنی گوشاری ئابوری لە سەر ئێران ئامانج مانەوەی تڕەمپە لە پۆستی سەرۆکایەتیی نەک گۆڕینی دەسەڵات لە ئێران، ئەو لێکدانەوەیەش ھاندەرێکی دیکە دەبێت بۆ ئێران کە مکوڕتر و توندتر کار لەسەر پاوانکردنی عێراق بکات، بە تایبەتیش کە دەبینێت لە سوریا ئەمریکا و ھاوپەیمانەکانی لە پاشەکشێدان و روسیا و رژێمی سوریا لە پێشڤەچووندان. ھەرێمی کوردستان کە دیسان بووەتەوە جێی سەرنج و بایەخی دونیا بە تایبەتی وڵاتانی زلھێز و کاریگەر تاکە چانس و کارتی بەھێزی یەک ھەڵوێستی و یەک گوتارییە لە بەغدا کە ئەگەری دروستبوونی لاوازە و زیاتر ھێزە کوردستانیەکان لە بەغدا خەریکە دەگەڕێنەوە دۆخی سەردەمی مالیکی و عەبادی کە بەشێک لە پەرلەمانتارانی کوردستان ببنە کەرستەی جێبەجێکردنی کارنامەی شیعە و زیاتر بەھێزبوونیان لە سەرحیسابی زیاتر بێھێزبوونی قەوارەی دەستووری ھەرێمی کوردستان.
.gif)
كەمال چۆمانی تێڕوانینی خەڵک بۆ گۆڕانکاریی، یان خەونی خەڵک بۆ گۆڕانکاریی نەگۆڕاوە، ئەوەی گۆڕاوە تێڕوانینی خەڵکە بۆ کردار بۆ گۆڕانکاریی و هەوڵدان بۆ بەدیهێنانی ئەو خەونانە. دوای ١٧ی شوباتی ٢٠١١، دەتوانین بڵێین زۆربەی هێز و گروپ و ئەکتەرەکان بزوتنەوەی ناڕەزایەتیی لە هەرێمی کوردستان، یان تەسلیمی ئیرادەی دو هێزی دڵڕەقی گەندەڵ بون و بونە بەشێک لە سیستەمی چەتەگەرایی نەوت و حوکمڕانیی گەندەڵ، یان نەیانتوانی جۆری ناڕەزایەتیی و خەباتی مەدەنیی بگوازنەوە قۆناغێکی تر. ئەمە خەڵکی بێهیوا کرد نەک دڵڕەقیی دەستەڵاتدارێتیی دو حیزب کە لەڕێی میلیشیا حیزبییەکانیانەوە سەرکوتی ناڕەزایەتییەکانیان کرد. خەڵک دەیزانی و دەشزانێت دەستەڵاتی میلیشیایی واز لە دەستەڵات ناهێنێت چونکە بێ دەستەڵات، کە زامنی کۆنترۆڵکردنی سەرچاوەکانی داهاتە لە هەرێمی کوردستان، نە یەکێتیی و نە پارتیی ناتوانن هیچ کاتێک ببنە جێی متمانەی خەڵک. بۆ ئەوەش دەیانزانی و ئێستاش دەزانن ئەو دو هێزە چی دڵڕەقیی و توندوتیژیی هەیە بەکاریدێنن بۆ مانەوە، چونکە ئەوەی ئەوان دەهێڵێتەوە نە حوکمڕانییەکەیانە، نە ئایدیۆلۆژیاکەیان، نە مێژو و نە جەماوەرەکەیان. مانەوەی ئەوان پەیوەستە بەو سیستەمە چەتەگەرایییە دارایییە و میلیشیایییە حیزبیی و بنەماڵەیییە. بۆیە، نە ناڕەزایەتییەکان کۆتایییان هاتوە، و نە کۆتاییشیان دێت. ئەوەی کۆتایی هاتوە، تەنها تێڕوانینی خەڵکە بۆ متمانەوە بەخشین بەو ئەکتەر و هێز و گروپانەی کە بڕیار بو نەبنە بەشێک لە سیستەمی حوکمڕانیی یەکێتیی و پارتیی و بڕیار بو لە بەرەی خەڵک بمێننەوە. بۆ بێدەنگیی خەڵک زۆر هۆکاری ناوخۆیی، عێڕاقیی، هەرێمیی و ناودەوڵەتییش هەن، بەڵام هیچیان -لای کەم بۆ من- هێندەی بێهیوابونی خەڵک لەوانەی کە بڕیار بو لەگەڵ خەڵک بن کاریگەر نەبوە. بۆ جاری داهاتو کە خەڵک دەڕژێتە سەر شەقامەکان و بزوتنەوەی ناڕەزایەتیی گەشەدەکاتەوە، پێویستە لە خۆپیشاندەرانی عێڕاق فێرببین کە تەنانەت موقتەدا سەدڕیش نەیتوانی کۆنترۆڵیان بکات. ئەگەر بەربەستی بەردەمی ئێستای دروستبونەوەی ناڕەزایەتییەکان نەبونی سەرکردایەتیی بێت، ئەوا لە ١٧ی شوباتی ٢٠١١ و تا ٢٠١٨ش هەبونی سەرکردایەتییەکی بێشومار و فرە-بەرژەوەندیی جیاواز بو. دەستەڵاتدارێتیی یەکێتیی و پارتیی و بەشدارپێکراوەکان ناتوانێت چاکسازیی بکات، بۆیە؛ ناڕەزایەتییەکان دروستدەبنەوە، بەڵام ئەمجارە کە دروستببنەوە چارەنوسساز دەبن. ناڕەزایەتیی ئەمجارەی خەڵکی کوردستان کەمتر رێ بەوانە دەدات کە بەرژەوەندییەکانی خەڵک بکاتە پلیکانەیەک بۆ بەدەستهێنانی پارچەیەک لە کێکەکە. زۆر هەڵەن ئەوانەی پێیان وایە دەتوانن حوکمڕانیی سێ دەیە لە گەندەڵیی و خراپبەکارهێنانی دەستەڵات بۆ ئەبەد لەڕێی بێدەنگکردن لەڕێی توندوتیژیی و کڕینەوە بەردەوامیی پێبدەن.
.gif)
نەبەز جەلال بە بێدەنگی نانی بەیانیم خواردو بە خاوە خاوییەک خۆمگۆڕی و بە ھێواشی بەقەراغی شۆستەکەدا چوومە سەر شەقامە سەرەکییەکی بەردەم ماڵمان، دەستم لە تەکسییەک ڕاگرت و رۆژباشم لە شۆفێرەکەی کرد، ووتم ئەرک نابێ تا سەھۆڵەکە « شەقامی سالم »م بەری، ووتی : فەرموو. ڕادیۆکەی بەکزی لەسەر بەرنامەیەکی دینی ئیشیدەکرد، بە کپییەکی سەیرەوە شۆفێری دەکردو سەری بەسەر سوکانەکەوە متکردبوو.! تا گەیشتمە جێ ھیچی نەوت ئەوە یەکەم جاربوو شۆفێرێکی ئەوھا بێدەنگ ببینم ھەر گوێی لەسەر بڵندگۆی ڕادیۆکە بوو وا ھەستم دەکرد کە تەنھابێ.! دابەزیم و لەبەری شەقامەکەوە پەڕیمەوە ئەوبەر دوکانەکان، مێز و عەرەبانەکان خەریکی خواردن ئامادەکردن بوون ھەمویان سەریان شۆڕکردبۆوەو شتیان ئامادەدەکرد ئاگایان لە ھیچ نەبوو ھەریکەو بەشتێکەوە سەرقاڵبوو ھیچیان نەدەبیست.! چاوم دەگێڕا بۆ ھاوڕێیەکم تاک و کۆ بە پیاسە خەڵک بە سەرکزی و مات و کپی ھەنگاوی بێ ئومێدیان دەنا.! چایخانەو قاوەخانەکان پڕبوون لە گەنج سەریان نەویکردبوو چا و قاوەیان بە جگەرە و نێرگەلەو گوڵەبەڕۆژە دەخواردەوە.! سەیرە کەس سەر ھەڵنابڕێ سڵاوێکی لێبکەی؛بێ پارەیی قورتمی گرتوون.. کافتریاکان پڕن لەوانەی سەریان خستۆتە ناودەستیانەوە بە مۆبایل و ئایپادەوە سەرقاڵی دوا ھەواڵی ڕزگاربوون و شەڕی پۆپجین سەریش ھەڵنابڕن.! ئەم سەر ھەڵنەبڕین و نەبینییە بێ ئاگاییەکی تەواوی دروستکردووە، بۆتە مۆتەکە سەرشان و ھەموانی خستۆتە دۆخی نامۆبونێکی سەیرەوە ئەمەش گشت شوێنە گشتی و ماڵەکانیشی گرتۆتەوەو خێزانیش بەرەو لێکترازان و دابڕاندەبا.. ئەمە بەرنامەیەکی ترسناکە بۆ کۆمەڵگا و پرۆژەیەکی یەکانگیرە لە ھەنگاوی خۆ ژیرکردنەوە دەگوازرێتەوە بۆ خۆ گیرکردن و بە دەستەمۆکردنی کۆتایی خەڵک کۆتایی پێدێت و ھەموو میللەتیش بە پرۆسەی سەر شۆڕکردن و خۆ بەدەستەوەداندا دەبەنە بەر رۆح کێشان و جەستەی شەکەتی داگیردەکەن، دەسپێکی سڕینەوەی خۆیی بوونی ئێمەش دەستپێدەکا و ناشبینەوە بە خۆمان.!..
.gif)
هادی حەمە رەشید سەرەتای نەوەدەکانی سەدەی رابردوو یەكێك لە بەرپرسی پارتە کوردییەکان پێشنیارێکی کردبوو، دەوروبەرەکەی وتبوویان: قوربان ئەی چی بە جەماوەر بڵێین؟ وتبووی: جەماوەر چییە؟! جەماوەر و سەماوەر! جا ئەو بەرپرسە بە سروشتی خۆی کەیفی بە بەکارهێنانی «سەجع» دێت لە لێدوان و وتارەکانیدا، سەردەمانێك وامئەزانی هەر بۆ سەجع و وەزن و قافیەی شیعریی و ئیقاعی مۆسیقیی ئەو دوو وشەیەی داوەتە پاڵ یەکتر، دواتر هێواش هێواش تێگەیشتم «جەماوەر و سەماوەر» خزمایەتییەکی زۆر نزیکیان پێکەوە هەیە(لایەنی کەم لێرە لە کوردستان جمك و دووانەی هاوشێوەن!) دووانەن چونکە «سەماوەر» ئاوێکی زۆری تێدایە لە ڕێگای پڵیتە و ئاگرێکی کزەوە بە ئەسپایی کەی بتەوێت ئەیهێنیتە جۆش و چەپۆکان، کەی بتەوێت بە خامۆشکردنی ئاگرەکەی گەرمیی لە ئاوەکەیدا ناهێڵیت و سارد و ئارام! لە بەرامبەردا «جەماوەر» عەینی تاس و عەینی حەمام، ئەگەر بیانەوێت بە کۆمەڵێك وردە بۆڵەبۆڵ دێتە کوڵ و هەیەجان، هەندێ جاریش سەبری ئەیوبی هەیە و دنیا لە نادادیدا نقوم ببێت ئەو مێشێك میوانی نیە! وا دیارە ئەمجارە مەشخەڵ لە دەستی شاسواردایە و نیەتی لێهێناوە، (هەرچەندە لە ڕووی بونیادییەوە قسەی زۆرم لەسەر ئەو ئۆپشنە هەیە و لەسەر ئاستی جیهان خۆپیشاندان هەڵگری کۆمەڵێك ئیشکالیی قوڵە) بەڵام وەك پێشمەرجێکی گریمانەکراو ئەگەر شاسوار توانی ئەم هەنگاوانە هەڵگرێت، ئەوا لایەنی کەم بەشداربووانی خۆپیشاندانەکە ئەرخەیان ئەبن کە هیچ نەبێت ئەوەی خۆی ناوناوە ئۆپۆزسیۆن لەگەڵیاندا هەنگاو بە هەنگاو لە تەنیشتیانەوەیە. یەکەم: بەشێوەی مەیدانیی لەگەڵ خەڵکییدابێت و شان بداتە بەر هەموو دەرئەنجامێك، لە میسر بەم دواییانە کە مەیدانی«ڕابیعەی عەدەویی» جمەی ئەهات لە خەڵکیی، پاڵنەری سەرەکیی ئەوە بوو کە زیندانەکان پڕ بوون لە سەرکردەکانی ئەو حیزبەی کە داوای خۆپیشاندانیان ئەکرد. دووەم: واز لە خۆ نواندن بهێنێت، بە پۆشاك و ئۆتۆمبێلی گرانبەها و لە کۆشك و تەلاری شاهانەوە شۆڕش(بە هەموو ڕەنگەکانیەوە، ڕەش و سپی و پرتەقاڵیی و ئەرخەوانی) ئاراستە ناکرێت، هیچ نەبێت با هێندەی د.فاروق ڕەفیق بە قژی ئاڵۆسکاو و پۆشاکی شێواوەوە بیبینین! سێیەم: لە هەولێرەوە دەست پێبکات، تکایە دووبارەکردنەوەی ئەزموونی ٩ساڵ لەمەوبەر لەم زۆنەدا تاوانێکی گەورەیە نەك تەنیا هەڵەیەکی سیاسیی، دەرئەنجامەکەشی وەك مانگی چواردەشەو ڕوونە! چوارەم: بەڕێزیان لە «هانداننامە»کەیاندا بە جوانیی بەراوردی 17ی شوباتی 2011ی لەگەڵ ئێستادا کردووە، فیعلەن نکولی نەکراوە کە دۆخی ئابووری و کۆمەڵایەتیی لە ئێستا لەبارتر بوو، کەچی هێشتا خەڵك هاتنە سەر شەقامەکان. بەڵام بیری چووە پێمان بڵێت کە دۆخی ڕێکخستنی بەرەی ناڕازایی هەزاران جار لەئێستا لەبارتر و متمانەی خەڵك بە ئۆپۆزسیۆن لە پلەیەکی زۆر باڵادا بوو، بەهاری عەرەبیی فیعلەن هێشتا بەهار بوو نەبووبوو بە پایز، تەنیا سەیرێکی خۆی بکات و بیرێکیش لە سەرکردە و کاریزمایی خەڵکیتر بکاتەوە، بەجدیی ئەم داروپەردووە بەرگەی چی ئەگرێت کە قەڵای پتەو و لەشکان نەهاتووی کەسانیتر بەرگەی نالەباریی دۆخەکەی نەگرت؟! ... شتی تریش!!
.gif)
.jpg)
.jpg)
.png)
.jpg)
