(درەو میدیا): ژمارەیەك دەزگای راگەیاندن راگەیەندراوێك دژ بە بەرتەسکكردنەوەی ئازادییەكان بڵاودەكەنەوەو رایدەگەیەنن" هێزەكانی ئاسایش ئەمڕۆ ٩ی كانوونی دووەمی ٢٠١٩ ناوەندی رۆشنبیری غەزەل نووسییان بۆ ماوەیەكی كاتی داخست، دوێنێش لەسەر بڵاوكردنەوەی فلمێكی تایبەت بەژیانی ژنە تێكۆشەرانی باكوری كوردستان ساكینە جانسزو هاورێكانی، سینەما سالمیان بۆ ماوەی رۆژێك داخست". لە راگەیەندراوەكەدا ئاماژە بەوەشكراوە" ئێمە ئەم دەزگایانەی كە لە خوارەوە ناومان هاتوە دژی ئەم پێشێلكاریانەین‌و  بەزەنگێكی مەترسی دادەنێن كە سیمای تەواوی ئەم شارە لە شارێكی پڕ بزووتنەوەی كۆمەڵایەتی‌و رۆشنبیری بگۆڕدرێت بە شارێكی پۆلیسی‌و ئەو پەراوێزە ئازادەی تیادا نەمێنێت كە پێشەنگە بۆ شارەكانی تری هەرێم‌و هەمیشە بە پارێزگایەك ناسراوە كە دەربڕینی ناڕەزایی‌و داكۆكیكردن لە ئازادیدا لە شارەكانی تری هەرێم‌‌و بگرە عێراقیش جیاوازترە"   دەقی راگەیەندراوەكە: سلێمانی لە شاری رۆشنبیریەوە مەكەن بەشاری سەركوتكردن راگەیاندراوێك لەسەر ئەو پێشێلكاریانەی دژی ئازادی لەسلێمانی ئەنجامدەرێن.. رۆشنبیران، چالاكوانانی كۆمەڵگای مەدەنی، لایەنە سیاسیەكان، هەموو ئەو خەڵكانەی خەمی بنیاتنانی كۆمەڵگایەكی دیموكراسی‌و ئازادیان هەیە، ماوەیەكە دەزگا ئەمنییەكانی پارێزگای سلێمانی دەستیانكردووە بەپێشێلكاریی سیاسی بەرامبەر دەزگا رۆشنبیری‌و هونەری‌و چالاكوانانی كۆمەڵگای مەدەنی، بەردەوامبوونی ئەم سەركوتكردنە خەریكە دۆخی ئەم شارە كە بەپایتەختی رۆشنبیری ناوزەد دەكرێت، دەگۆڕدرێت بەشاری سەركوتكردن. هێزەكانی ئاسایش ئەمڕۆ ٩ی كانوونی دووەمی ٢٠١٩ ناوەندی رۆشنبیری غەزەل نووسییان بۆ ماوەیەكی كاتی داخست، دوێنێش لەسەر بڵاوكردنەوەی فلمێكی تایبەت بەژیانی ژنە تێكۆشەرانی باكوری كوردستان ساكینە جانسزو هاورێكانی، سینەما سالمیان بۆ ماوەی رۆژێك داخست، ئەم زنجیرە پێشێلكارییە لەمانگی رابردووەوە دەستیپێكرد كاتێك ٢٠ كانوونی یەكەمی ٢٠١٨ نزیكەی ١٠٠ چالاكوان بە پیاوو ژنەوە كە نزیكبوون لەتەڤگەری ئازادی دەستگیركران و چەند رۆژێك لەزیندان هێشتنیانەوەو پێشتریش بارەگاكانی ئەو حیزبەیان داخست. ئەم دەستدرێژیانە پاشخانە سیاسیەكەی هەرچی بێت‌و بچێتە بواری چ سازشكردنێك لەگەڵ وڵاتانی هەرێم، دەستدرێژییە بۆ سەر ئازادی‌و ئازدی بیروڕا لەپارێزگای سلێمانی‌و سەرتاسەری هەرێمی كوردستان‌و دژی هەموو ئەو یاسا بەركرانەیە كە لەبواری كاری میدیایی‌و رۆشنبیریدا لەپەرلەمانی كوردستان  دەركراون. ئێمە ئەم دەزگایانەی كە لەخوارەوە ناومان هاتوە دژی ئەم پێشێلكاریانەین‌و  بەزەنگێكی مەترسی دادەنێن كە سیمای تەواوی ئەم شارە لەشارێكی پڕ بزووتنەوەی كۆمەڵایەتی‌و رۆشنبیری بگۆڕدرێت بەشارێكی پۆلیسی‌و ئەو پەراوێزە ئازادەی تیادا نەمێنێت كە پێشەنگە بۆ شارەكانی تری هەرێم‌و هەمیشە بەپارێزگایەك ناسراوە كە دەربڕینی ناڕەزایی‌و داكۆكیكردن لەئازادیدا لەشارەكانی تری هەرێم‌‌و بگرە عێراقیش جیاوازترە، ئەگەر ئەم روبەرە لەئازادی نەهێڵرێت، ئیتر چی دەمێنێ ئەم شارە شانازی پێوە بكات؟! ئەم دەزگایانە ئەم هەڵسوكەوتە لەسەر بنەمای هەر یاساو رێسایەك بێت، پێشێلكاریە بەرامبەر ئازادی و ئازادی رادەربڕین و داهێنان و، داوادەكەین ئەم جۆرە رەفتارانە رابگیرێت. هەروەها داوادەكەین لەدەزگا پەیوەندیدارەكانی حكومەتی هەرێم‌و پەرلەمانی كوردستان كۆتایی بەم دۆخە بهێنن‌و لەچۆنیەتی مامەڵەكردن لەگەڵ هەر دەزگایەكی رۆشنبیریدا جارێكیتر پەنا نەبەنە بەر هێزو زۆرەملێ، بەڵكو پێویستە بەشیوەیەكی شارستانی‌‌و لەچوارچێوەی یاسایەكی دیموكراسیدا مامەڵە بكەن‌.       - رۆژنامەو ماڵپەڕی ئاوێنە.. - ماڵپەڕی سپی میدیا.. - ماڵپەڕی درەو میدیا - دمەزراوەی میدیای نالیا - تەلەفزیۆنی KNN - تەلەفزیۆنی پەیام

(درەو میدیا): چەكدارانی بزوتنەوەی تالیبان لە ویلایەتی (فراە) لە خۆرئاوای ئەفغانستان رۆژنامەنوسێكیان گولەباران كرد. (جاوید نوری) كە پێشكەشكاری بەرنامەیەك بووە لە یەكێك لە رادیۆ لۆكالییەكانی ویلایەتی (فراە)، رۆژی شەممە لە پاسێكدا گەشتیكردووە، چەكدارانی تالیبان پاسەكەیان راگرتووە‌و ئەو رۆژنامەنوسەیان داگرتووە‌و پاشان كوشتویانە. بەپێی راپۆرتی رێكخراوی پەیامنێرانی بێسنور، (جاوید نوری) كە تەمەنی 27 ساڵە، یەكەمین رۆژنامەنوسە لەسەر ئاستی جیهان كە لە ساڵی 2019دا كوژراوە. رێكخراوی تالیبان لە بەیاننامەیەكدا هەواڵی كوشتنی رۆژنامەنوسەكەی لەلایەن چەكدارەكانییەوە پشتڕاستكردەوە‌و رۆژنامەنوسەكەی بە "بەكرێگیراوی دوژمن" ناوبرد. ساڵی رابردوو لەڕووی خراپی دۆخی رۆژنامەنوسانەوە، لە كۆی 180 وڵات لەسەر ئاستی جیهان، ئەفغانستان لە پلەی 118دا بوو.

 (درەو میدیا): بەرەی توركمانی‌و پارێزگاری بەوەكالەتی كەركوك  كە سەربە پێكهاتەی عەرەبە، هەڵكردنی ئاڵای كوردستان لە كەركوك بە "نایاسایی" ناودەبەن. راكان جبوری پارێزگاری كەركوك بە وەكالەت لە راگەیەندراوێكدا رایگەیاند، هەڵكردنی ئاڵای كوردستان لە كەركوك ناسایاییە‌و ئەوانەی ئەو ئاڵایەیان هەڵكردووە دەبێت بەرپرسیارێتی هەڵگرن لەئاست هەر روداوێكدا كە روبدات. جبوری هەڵكردنی ئاڵای كوردستان لە كەركوك بە "موزایەدەی سیاسی"ی وەسفدەكات‌و دەڵێ" داوا  لە خەڵكی كەركوك دەكەم شوێن ئەو كەسانە نەكەون كە هەوڵی نانەوەی ئاژاوە دەدەن". هاوكات بەرەی توركمانی لە بەیاننامەیەكدا هەڵكردنی ئاڵای كوردستانی لە كەركوك بە كارێكی "نایاسایی"‌و هەوڵدان بۆ تێكدانی بارودۆخەكە ناوبرد. دەقی بەیاننامەكەی بەرەی توركمانی سەپاندنی سیاسەتی ئەمری واقیع لە كەركوك بە هەڵكردنی ئاڵای هەرێم، پێچەوانەی یاسا‌و بڕیارە یاساییەكانە‌و هەوڵدانە بۆ تێكدانی بارودۆخەكە‌و دروستكردنی كێشەیەكی ترە لەنێوان پێكهاتەكانی پارێزگاكەدا كە بەشێوەیەكی ئاشتیانە پێكەوە دەژین، تێوەگلاندنی دەزگا ئەمنییەكان بەو كێشانەوە لەم كاتەدا، هەوڵەكان بۆ روبەڕوبونەوەی تیرۆر دەشێوێنێت. بۆیە داوا لە هەمووان دەكەین خۆبەدوربگرن لە سیاسەتی دروستكردنی قەیران، پێویستیشە لەسەر بەڕێز فەرماندەی گشتی هێزە چەكدارەكان دەرفەتی بەوانە نەدات كە دەیانەوێت كێشە دروست بكەن، كە ئێمە لە كەركوك تێرمان خواردووە لێی، داوا لە بەڕێز سەرۆك وەزیران‌و كوتلە سیاسییەكانیش دەكەین یاری بە كەركوك نەكەن وەكو بۆندی سیاسی لە پرۆسەی پێكهێنانی حكومەت‌و تەواوكردنی وەزارەتەكان لەسەر حسابی كەركوكییەكان، ئاسایشی كەركوك ئاسایشی عێراق دیاری دەكات.  بەرەی توركمانی- لقی كەركوك

( درەو میدیا): درەنگانی ئەمشەو مەڵبەندی كەركوكی یەكێتی نیشتمانی كوردستان، بڕیاریدا لەسەر سەرجەم بارەگاكانی ئاڵای كوردستان هەڵبكات.  لە روونكردنەوەیەكدا ڕاگەیاندنی مەڵبەندی 2ی ڕێكخستنی كەركوك هەڵكردنی ئاڵای كوردستان بە ئاسایی و یاسایی ناو دەبات و رایگەیاندووە " كەركوك كە ناوچەی جێ ناكۆكەو بەپێ دەستوری عێراق هیچ ڕێگرییەكی یاسایی بۆ هەڵنەكردنی ئاڵای كوردستان نییە. بەڵام دوای وەفاتی سەرۆك مام جلال ئێمە لە تەواوی بارەگاكانمان ئاڵاكانی ( كوردستان و عێراق و یەكێتی )مان داگرت. بەڵام لە ئۆفیس و هۆڵ و شوێنی كۆبوونەوە و بۆنە نیشتمانییەكان  ئاڵای كوردستان و یەكێتی شەكاوە بووە، ئەمڕۆ  جارێكی تر بە فەرمی ئاڵای كوردستان و عێراق و یەكێتی لە سەڕ بارەگاكان دانرانەوە وەك كارێكی ئاسایی و یاسایی" بەپێی زانیاریەكانی " درەو میدی"  یەكێتی رەزامەندی وەزارەتی ناوخۆی عێراقی بەدەستهێناوە بۆ هەڵكردنی ئاڵای كوردستان تەنها لەسەر بارەگاكانی خۆی، ئەوەش دوای ئەوەی هەفتەی رابردوو لە كۆبونەوەیەكدا لەگەڵ حزبە كوردستانییەكانی كەركوك لە بارەگای ئەنجومەنی سەركردایەتی پارتی لە هەولێر كەمال كەركوكی رایگەیاند، پارتی بەبێ هەڵكردنی ئاڵای كوردستان ناگەڕێتەوە ئەو شارە، پێشبینیشدەكرێت پارتی ئامادەكاری بكات بۆ گەڕانەوە بۆ ئەو شارە، هەڵكردنی ئاڵای كوردستان لەلایەن یەكێتیەوە بۆ سوتانی ئەو كارتەی دەستی پارتیە كە دەیویست سۆزی كەركوكییەكان بەلای خۆیدا رابكێشێت بە هەڵكردنی ئاڵای كوردستان.تەنانەت پارتی ئێستا لە چاوەڕەوانی چۆڵكردنی بارەگاكانیەتی لە كەركوك بۆئەوەی بگەڕێتەوە ئەو شارە، ئەمشەو جموجوڵێكی هێزە عێراقییەكان هەبوو وا چاوەڕەوان دەكرا بارەگاكانی پارتی لەو شارە لەلایەن هێزە عێراقیەكانەوە چۆڵكرابێت، بۆیە یەكێتی پەلەیكرد لە هەڵكردنی ئاڵای كوردستان. رەنگە هەڵكردنی ئاڵای كوردستان كاردانەوەی شكستی كۆبونەوەكەی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك بێت بۆ لابردنی رێبوار تاڵەبانی سەرۆكی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك بەوەكالەت هەڵكردنی ئاڵای كوردستان لە كەكوك لەسەر بڕیاری ئاسۆ مامەند ئەندامی مەكتەبی سیاسی و بەرپرسی مەڵبەندی كەركوكی یەكێتی بووە، كە تازە لە دەرەوەی وڵات گەڕاوەتەوە، رەنگە بەشێكیشی كاردانەوەی ئەو بڕیارەی مەسعود بارزانی بوو بێت كە رایگەیاندبوو رازی نیە بەوەی لە وەفدەكەی یەكێتیدا ئەو كەسانەی تێدابێت كە تێوە گلاون لە رووداوەكانی 16ی ئۆكتۆبەر.

راپۆرتی: درەو میدیا لەدوای دیل بەدیلی دوو دەستگیركراوی یەكتری و هەڵوەشانەوەی كۆبونەوەی وەفدی باڵای یەكێتی نیشتمانی كوردستان و پارتی دیموكراتی كوردستان، ئێستا یەكێتی ئەنجامدانی هەر كۆبونەوەیەكی بەستوەتەوە بە ئازادكردنی شەش ئەندامی دەستگیركراوی لای پارتی و  پارتیش دەڵێت ئەگەر ئەو دەستگیركراوانە ئازادبكرێن دەبێت تەواوی زیندانیانی هەرێمی كوردستان ئازادبكرێن، ئەم بارودۆخە لە كاتێكدایە كە ناڕەزایی لەناو مەكتەبی سیاسی و سەركردایەتی یەكێتی درووست بووە لەسەر بێدەنگی قوباد تاڵەبانی لە ئاستی ئەو رووداوانەی روودەدەن. "پارتی پەیوەست نەبوو بە رێكەوتنی دیل بەدیلەوە" رۆژی 6ی ئەم مانگە لەدوای هەوڵێكی زۆر پارتی دیموكراتی كوردستان (پێشڕەو وەیسی) كادیری یەكێتی نیشتمانیی كوردستانی لە هەولێر ئازادكردو لەبەرامبەریشدا یەكێتی (سەرخێڵ ئەكبەر رۆستەم) كادیری پارتی دیموكراتی كوردستانی لە سلێمانی ئازادكرد، بەڵام رێکكەوتنەكە بەشێوەیەك بوو كە تەواوی دەستگیركراوانی یەكتری ئازادبكەن، بەڵام پارتی ئێستا رازی نیە بە ئازادكردنی ئەو دەستگیركراوانەی دیكەی یەكێتی. "درەو میدیا" بە پشت بەستن بە چەند سەرچاوەیەكی باڵا زانیویەتی ئەمڕۆ مەكتەبی سیاسی یەكێتی نیشتمانی كوردستان پەیامێكی نیگەران بووە لەوەی پارتی پەیوەست نەبووە بە رێكەوتنی " دیل بەدیل"وەو پەیامێکی توندی ئاراستەی مەكتەبی سیاسی پارتی  كردووەو تیایدا داوای ئازادكردنی شەش كادری دیكەی یەكێتی كردووە كە ماوەی زیاتر لە شەش مانگە لای پارتی دەستگیركراون. "درەو میدیا" زانیویەتی لەدوای بەدواداچوونی بەرپرسانی پارتی بۆ ئەو دەستگیركراوانە، بەرپرسانی ئەمنی رایانگەیاندووە كە ناتوانن ئەو كەسانە ئازاد بكەن چونكە هەندێكیان فایلی هەستیاریان هەیە، بەتایبەتیش لە بازرگانی لەگەڵ داعش، بۆیە مەكتەبی سیاسی پارتی وەڵامی مەكتەبی سیاسی یەكێتیان داوەتەوە كە ئەگەر ئەو شەش كادرەیان ئازاد بكەن دەبێت تەواوی زیندانیانی كوردستان ئازادبكەن، چونكە هەندێكیان فایلی مەترسیداریان هەیە.  بەپێی زانیاریەكانی "درەو میدیا" مەكتەبی سیاسی یەكێتی هۆشداری داوەتە پارتی ئەگەر ئەو ئەندامانەیان ئازاد نەكرێن ئەوا ئامادەی هیچ كۆبونەوەیەك نین لەگەڵ پارتی چی وەفدی دانوستان و چی وەفدی باڵای پارتی.   هەر ئەمرۆش ئەنجومەنی ناوەندی یەكێتی نوسراوێكیان ئاراستەی مەكتەبی سیاسی حزبەكەیان كردووەو داوایان كردووە كە تا كادرەكانیان ئازاد نەكرێن، هیچ جۆرە كۆبونەوەك لەگەڵ پارتی نەكەن.  نیگەرانیەكان روو لە قوباد تاڵەبانیە بەپێی زانیاریەكانی "درەو میدیا"، ئەمڕۆ لە كۆبونەوەیەكی نافەرمیدا گلەیی و گازەندە ئاراستەی  دەرباز كۆسرەت رەسوڵ كراوە كە بە چی سیفەتێك لەگەڵ مەسعود بارزانی كۆدەبێتەوە و مامەڵە  لەگەڵ بەپرسانی پارتی دەكات، لەبەرامبەردا بەشێك لە ئەندامانی مەكتەبی سیاسی و سەركردایەتی یەكێتی وتویانە ئەی قوباد تاڵەبانی بۆ دەنگی نیە لەكاتێكدا لە هەولێر دانیشتووەو بەبەرچاویەوە كادرانی یەكێتی دەستگیردەكرێن و نە دەنگی هەیەو نە هەڵوێست، لە كاتێكدا تا ئێستاش قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆكی حكومەتەو وەزیفەی خۆیەتی كە بەدواداچوون بكات، هەندێكیشیان ئەوەیان بیر هێناوەتەوە كە دروشمی سەرەكی قوباد تاڵەبانی لە هەڵبژاردنەكاندا ( ئارامی و هەلی كار)بووە ئەی بۆچی ئێستا لە ئاست ئەو نائارامیەی هەیە هەڵوێستی نیە.  بەشێك لە ئامادەبوانی كۆبونەوەكە ئاماژەیان بەوەكردوە، كە بێدەنگی قوباد تاڵەبانی لەوێوە سەرچاوەی گرتووە كە نایەوێت پەیوەندیەكانی لەگەڵ بەرپرسانی پارتی تێك بدات و بەو پێیەی دەیەوێت لە كابینەی نوێی حكومەتی هەرێمدا پۆستی جێگری سەرۆكی حكومەت وەربگرێتەوە.    

( درەو میدیا) بەپێی راپۆرتێكی گۆشەی ئابوریی ژوری توێژینەوەی سیاسی بزوتنەوەی گۆڕان، هەرێمی كوردستان لە مانگی كانونی یەكەمی ساڵی رابردودا، (14.030.000) چواردە ملیۆن و سی هەزار بەرمیل نەوتی لە رێگەی بەندەری جەیهانەوە هەناردەی دەرەوە كردوە،  وەك لە راپۆرتەكەدا هاتوە؛ تێكڕای رۆژانەی هەناردەی نەوتی هەرێم (452.580) هەزار بەرمیل نەوت بوە، نرخی نەوتی برێنت لەو مانگەدا (52) دۆلار بوە، بەڵام هەرێم نەوتەكەی بە (10) دۆلار كەمتر لە نرخی نەوتی برێنت دەفرۆشێت، واتە هەر بەرمیلێك نەوتی بە (42) دۆلار فرۆشتوە، بەوەش كۆی داهاتی نەوتی هەرێم لەو مانگەدا (589.260.000) پێنج سەدو هەشتاو نۆ ملیۆن و دو سەدو شەست هەزار دۆلار بوە. دەقی راپۆرتەكە  داهاتی فرۆشی نەوتی کوردستان بۆمانگی دیسەمبەری ساڵی 2018 هەرێمی کوردستان لە مانگی دیسەمبەردا (14.030.000) ملیۆن و سی هەزار بەرمیل  نەوتی هەناردە کردوە لە ڕێگای بەندەری جیهانەوە، ئەمەش بەرزترین  تۆمارە  کە لە مانگی دیسەمبەری ساڵی 2018دا هەناردە کراوە بەراورد بە مانگەکانی ڕابردوو.  -    کەواتە رۆژانە هەرێم = 14.030.000 ÷31= 452.580  هەزار  بەرمیل / ڕۆژ نەوتی هەناردە کردوە  -    تێکرای نرخی نەوتی برێنت  بۆ مانگی دیسەمبەر (52) دۆلار بووە. -    هەرێمی کوردستان نەوتەکەی بە (10) دۆلار کەمتر دەفرۆشیت لە نرخی نەوتی برێنت واتە (42) دۆلار.  -    کەواتە  داهاتی نەوتی هەرێمی کوردستان = 14.030.000×42=589.260.000 پێنج سەدو هەشتاو نۆ ملیۆن و دوو سەدو شەست هەزار دۆلار.

( درەو میدیا): رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆك كۆماری توركیا رایگەیاند قسەكانی جۆن بۆڵتۆن، راوێژكاری ئاسایشی نەتەوەیی ئەمریكا بۆ پاراستی كوردەكانی سوریا رەتدەكاتەوە و بۆڵتۆنیش بێ‌ بینینی ئەردۆغان توركیا بەجێهێشت. ئەردۆغان لە بەرپەرچدانەوەی قسەكانی بۆڵتۆندا وتی:" ئامادەكارییە سەربازییەكانمان تەواوكردووە، ئێمە سورین لەسەر ئەوەی هەنگاو لەدژی یەكینەكانی پاراستنی گەلەوە بنێینن بەمزوانە بۆ لەناوبردنی گروپە تیرۆریستییەكان لە سوریا دەست بە جوڵە دەكەین". ئەردۆغان لە وتەیەكیدا بۆ پەرلەمانتارانی حزبەكەی راشیگەیاند بۆڵتۆن " هەڵەیەكە گەورە"ی كرد كاتتێك مەرجێكی نوێی بۆ كشاندنەوەی هێزەكانی ئەمریكا لە سوریا راگەیاند و توركیا بەهیچ شێوازێك سەبارەت بە "یەپەگە" سازش ناكات. بڕیاربوو ئەمڕۆ رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆككۆماری توركیا لەگەڵ جۆن بۆڵتۆن، راوێژكاری ئاسایشی ئەمریكا كۆببێتەوە، بەڵام بەهۆی مەرجی ئەمریكا بۆ پارێزراوی كورد لە سوریا و قسەكانی بۆڵتۆنەوە ئەردۆغان كۆبوونەوەكەی هەڵوەشاندەوە. بۆڵتۆن لە سەردانەكەیدا لەگەڵ  ئیبراهیم كاڵن، وتەبێژی سەرۆكایەتیی كۆماری توركیا كۆبووەوە  بڕیاربوو لە دوای كۆبوونەوەكە كۆنفرانسی رۆژنامەوانی هاوبەشیان هەبێت، بەڵام بۆڵتۆن ئامادەی كۆنفرانسەكە نەبوو و توركیای بەجێهێشت. ئەم لێدوانەی ئەردۆغان لە كاتێكدایە مایك پۆمپیۆ وەزیری دەرەوەی ئەمریكا پێش دەستپێكردنی گەشتەكەی بۆ ئوردن و چەند وڵاتێكی عەرەبی رایگەیاند وڵاتەكەی سەبارەت بە پاراستنی شەڕڤانانی كورد لە سوریا گەرەنتی تەواوی لە ئەنكەرە وەرگرتووە.  

( درەو میدیا): هێزەكانی سوریای دیموكرات " هەسەدە" دوو هاوڵاتیی ئەمریكیان دەستگیركرد كە لە ریزەكانی رێكخراوی دەوڵەتی ئیسلامی " داعش"دا بوون. هەسەدە لە بەیاننامەیەكدا ئاشكرایكرد،  هێزەكانیان لە ئۆپەراسیۆنێكدا لە باكوری سوریا دوو چەكداری داعشیان بەناوەكانی " وارن  كریستۆفەر كلارك" كە خەڵكی شاری هیوستنی ویلایەتی تەكساسە لەگەڵ" زەید عەبدولحەمید" دەستگیركردووە لەكاتی شەڕدا.  هەسەدە ئاشكراشیكرد كە ئەو دوو كەسە لەگەڵ چەند چەكدارێكی تری داعشدا دەستگیركراون كە پێدەچێت خەڵكی ئێرلەندا و پاكستان بن. لایخۆشیەوە شۆن رۆبێرتسۆن، وتەبێژی وەزارەتی بەرگری ئەمریكا " پێنتاگۆن" رایگەیاند لە چەند سەرچاوەیەكەوە زانیارییان پێگەیشتووە كە دوو هاوڵاتی ئەمریكی كە چەكداری "داعشن" دەستگیركراون، بەڵام ناتوانن ئێستا زانیارییەكان پشتڕاستبكەنەوە.

(درەو میدیا): بەهۆی تەواونەبوونی رێژەیی یاساییەوە، كۆبونەوەی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك بۆ لابردنی رێبوار تاڵەبانی‌و دانانی سەرۆكێكی نوێ بۆ ئەنجومەن شكستیهێنا. بڕیاربوو بەیانی ئەمڕۆ ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك كۆببێتەوە، بەڵام نیسابی یاسایی بۆ سازدانی كۆبونەوەكە تەواونەكرا. هەفتەی رابردوو (21) ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك لە لیستەكانی (یەكێتی)‌و (توركمان)‌و (عەرەب)ەكان ئیمزایان كۆكردەوە بۆ سازدانی كۆبونەوەكە، ئامانجی ئەو سێ لایەنە بەتایبەتیش یەكێتی نیشتمانی ئەوەبوو لە كۆبونەوەی ئەمڕۆدا رێبوار تاڵەبانی لە پۆستی جێگری سەرۆكی ئەنجومەن‌و سەرۆكی ئەنجومەن بەوەكالەت لابدات‌و لەشوێنی ئەو (جەمال مەولود) دابنێت كە بەتەمەنترین ئەندامی ئەنجومەنە‌و پێشتر سەربە حزبی شیوعی بووە‌و ئێستا چووەتە ناو كوتلەی یەكێتییەوە. سۆسیالست كورسییەك دەباتەوە! لەلایەكی ترەوە حزبی سۆسیالست دیموكراتی كوردستان دەبێت بە خاوەنی كورسییەك لە ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك. سەرچاوەیەكی لەناو ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك بە (درەو میدیا)ی راگەیاند، (حەسیب ئەحمەد) كە كاندیدی حزبی سۆسیالست بووە لە ناو لیستی برایەتی كورد لە هەڵبژاردنەكەی ساڵی 2005، بەپێی ریزبەندی دەنگی كاندیدەكانی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگا دەچێتە شوێنی (ئەڵماس فازل) كە ئەندامی یەكێتییە لە ئەنجومەن‌و لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراقدا سەركەوت بۆ پەرلەمان. ئەو سەرچاوەیە كە خۆی داوایكرد ناوەكەی بڵاونەكرێتەوە وتی:" بەپێی ریزبەندی لیستی برایەتی كەركوك، لەدوای (ئەڵماس فازڵ) كاندیدی ژمارە (28) دێت كە كەسێكە ناوی (كەنز)ەو ئێستا لە دەرەوەی وڵاتە‌و داوای بەخشینی كردووە (اعفا)ی نوسیوە لە ئەنجومەن، دوای (كەنز) كاندیدێكی حزبی سۆسیالیست دیموكراتی كوردستانە بەناوی (حەسیب ئەحمەد ئیسماعیل)و كاندیدی ژمارە 29ی لیستی برایەتییەو دەچێتە شوێنی (ئەڵماس فازڵ). یەكێتی دەتوانێت گۆڕانكاری بكات؟ ئەوەی بڕیار لەسەر گۆڕانكاری دەدات لەناو ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك، ژمارەیە، واتە كێ زۆرینەی دەنگی ئەندامانی لایە. ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك كە ساڵی 2005 هەڵبژێردراوە‌و سێجار وادەی یاسایی بەسەرچووە، لە (41) ئەندام پێكهاتووە، بەپێی بەزۆرینەی دەنگی (50+1)ی ئەنجومەن دەتوانرێت رێبوار تاڵەبانی لابدرێت، واتە لە كۆی (41) ئەندام دەبێت (21) ئەندام دەنگ بۆ لابردنی رێبوار تاڵەبانی بدەن. دەنگەكانی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك بەمشێوەیە دابەشبوون: •    پێكهاتەی عەرەب: 6 •    پێكهاتەی توركمان: 9 •    لیستی برایەتی كورد:  26 ئەندام لیستی برایەتی كورد دەنگەكان لەنێوان یەكێتی‌و پارتیدا دابەشبووە، لە كۆی (26) ئەندامی لیستی برایەتی، (12) ئەندام لەگەڵ پارتیدان، (6) ئەندام یەكێتین، (2)ی شیوعی هەن، بەڵام یەكلابونەتەوە بۆ یەكێتی، (3) ئەندام سەربە یەكگرتووی ئیسلامین، لەگەڵ ئەندامێكی عەرەب‌و توركمانێك‌و مەسیحییەك.  

( درەو میدیا): هەرچەندە بڕیاربوو سبەی وەفدی باڵای یەكێتی نیشتیمانی كوردستان و پارتی دیموكراتی كوردستان لەسەر ئاستی باڵاو بەسەر پەرشتی مەسعود بارزانی و كۆسرەت رەسوڵ لە هەولێر كۆببنەوە، بەڵام كۆبونەوەكە ئەنجامنادرێت و بەتەواویش هەڵوەشایەوە. سەرچاوەیەكی باڵا بە درەو میدیای راگەیاند: كۆبونەوەكەی سبەی سێشەمەی شاری هەولێر كە بڕیاربوو لە نێوان وەفدی باڵای یەكێتی و پارتی بەرێوە بچێت بەتەواوی هەڵوەشایەوە ئەویش بەهۆی ئەوەی مەسعود بارزانی مەرجی هەبووە كە لەگەڵ ژمارەیەك ئەندامی وەفدەكەی یەكێتی كۆنابێتەوەو یەكێتیش مەرجەكەی مەسعود بارزانی رەتكردۆتەوەو بەوەش كۆبونەوە چاوەڕەوانكراوەكەی نێوان یەكێتی و پارتی نەك هەر دواخرا، بەڵكو بەتەواوی هەڵوەشاوەوەتەوە.   چاوەڕەوان دەكرێت هەڵوەشاندنەوەی ئەم كۆبونەوەیە كاریگەری راستەوخۆ لەسەر كۆبونەوەی وەفدی دانوستانی نێوان هەردولا بكات و پێكهێنانی حكومەت و پرسی كەركوك و وەزارەتەكەی بەغداد و سەرۆكی هەرێمیش بەتەواوی دوابكەوێت.

نوسینی: جامی ڤیمار/ بی بی سی  وەرگێڕانی: نامیق رەسوڵ یەك خولیا و ئارەزووی هاوبەش هەموو كەسە زۆر بەتەمەنەكانی جیهان كۆدەكاتەوە، ئەویش باخداری، یان دروستكردنی باخچە و بایەخ پێدانیەتی، ئایا ئەو خولیا و ئارەزووە تەمەنت درێژدەكاتەوە؟, بە ئەنجامدانی خەمەكانت سوكدەكات؟ جان پۆیتنەر، توێژەری پسپۆر لە توێژینەوەكردن لەسەر ئەو ناوچانەی كە كەسانی زۆر بە تەمەنی تێدان، توێژینەوەیەكی كردووە لەسەر پێنج شوێن كە بەوە بەناوبانگن دانیشتوانەكانیان تەمەنیان زۆر درێژە، ئەوانیش بریتین لە دوورگەی ئۆكیناوا لە ژاپۆن، نیكۆیا لە كۆستاریكا، ئیكاریا لە یۆنان، لۆمالیندا لە كالیفۆرنیا و سەردینیا لە ئیتالیا. ئەو خەڵكانەی  لەو ناوچانە دەژین كە بە" ناوچە شینەكان" ناودەبرێن، چەند فاكتەرێك كۆیاندەكاتەوە، لەوانە تۆڕی پشتیوانی كۆمەڵایەتی، نەریتی ئەنجامدانی وەرزشی رۆژانە، خۆراكی رووەكی، بەڵام شتێكی چاوەڕواننەكراویش كۆیاندەكاتەوە،  لە هەریەكێك لەو شوێنانە خەڵكی سەرقاڵی كاری باخداریین، هەتا تەمەنێكی زۆر كە دەگاتە 80 بۆ 90 ساڵی و زیاتریش، ئایا كشتوكاڵكردن و باخداری سەرقاڵبوون پێیەوە دەتوانێت وابكات هەتا 100 ساڵ و زیاتریش بژیت؟   دەروون ئاسودە دەكات ئەوەی زۆر ئاشكرایە كە ژیان لە دەرەوەی دیواری ماڵ و ئەنجامدانی وەرزشی جەستەیی بە شێوەیەكی نەرمونیان پەیوەندیان هەیە بە ژیان بۆ ماوەیەكی درێژتر و سەرقاڵبوون بە باخچەی ناوماڵ رێگایەكی زۆر ئاسانە بۆ بەدیهێنانی دوو ئامانج وەك پۆینتەر دەڵێت " ئەگەر سەرقاڵی كشتوكاڵ و باخداریت ئەوا زۆربەی رۆژ راهێنانی جەستەیی دەكەیت كە ماندوت ناكەن، هەروەها دەتوانیت رابێیت لەسەر كاركردنی بەردەوام". پۆینتەر دەشڵێت بەڵگە هەیە كە ئەوانەی كاری باخداری دەكەن ژیانێكی درێژتر دەژین و زۆر كەمیش نائارام دەبن و چەندین توێژژینەوەی جۆراوجۆر هەن كە پشتڕاستیدەكەنەوە كە باخداری و سەرقاڵی بە باخچەی بچوكی ناوماڵەوە زۆر بەسودە بۆ تەندروستی جەستەیی و دەروونی. لە توێژینەوەیەكی هۆڵەندی نوێدا، توێژەرەكان داوایان لە بەشداربووانی توێژینەوەكە كرد ئەو كارانە بكەن كە دەبێتە هۆی دوودڵی و نائارامسس و پاشان بەسەر دوو گروپدا دابەشیانكردن، یەكێك لە گروپەكان سەرقاڵی خوێندنەوە بوون لەناو ماڵەوەدا و گروپی دووەمیش سەرقاڵی باخداری  بوون بۆماوەی 30 خولەك لە دەرەوە. ئەو گروپەی كە سەرقاڵی خوێندەوە بوون رایانگەیاند گۆڕانكاری زۆر بەسەر دەرونیاندا هاتووە و دەرنیان زیاتر نائارام بووە، بەڵام هۆرمۆنی " كۆرتیزۆل" یان هۆرمۆنی دڵەڕاوكێ‌ لەلای ئەو گروپەی سەرقاڵی باخدای بوون دابەزینی بەخۆیەوە بینی، هەروەها ئەو گروپە راشیانگەیاند كە بە تەواوەتی دەرونیان ئارام بووتەوە و گەڕاوەتەوە بۆ دۆخی ئاسایی. توێژینەوەیەكی ئوستورالیش كە چاودێری چەند ژن و پیاوێكی تەمەن 60 ساڵان دەكات كە سەرقاڵی كاری باخدارین بە رێك و پێكی گەیشتوەتە ئەو ئەنجامەی كە ئەو كەسانە بە رێژەی 30%ی مەترسی تووشبونیان بە نەخۆشییەكانی قۆناغی پیریی كەمبوەتەوە، بەبەراورد بەو كەسانەی كە ئەو كارە ناكەن. چەند توێژینەوەیەكی سەرەتاییش دەربارەی ئەو كەسە بەتەمەنانەی كە دووچارییە نەخۆشییەكانی مێشك وەك خڵەفان و  نەخۆشی ئەلزهایمەر بوون ئاماژەیان بۆ سودەكانی باخداری لەگەڵ چارەسەركردنی ئەو نەخۆشیانە لە رێگەی كشتوكاڵ و باخدارییەوە. بۆ نمونە تیشكی خۆر و هەوای پاك  یارمەتی ئەو كەسە بەتەمەنانەی كە هەست بە نائارامی و توڕەیی دەدەن و وادەكەن زیاتر هێورببنەوە، هەروەك چۆن رەنگەكان و گەڵای سەوزی رووك و درەختە جیاوازەكان هاوكاریان دەكەن لە باشتربوونی توانای بینین و هەستكردندا. هیچ چارەسەرێك بۆ پیربوون نییە، بەڵام زانست پێی وایە كە باخداری كوالێتی ژیانمان باش دەكات كاتێك دەچینە تەمەنەوە.   با سروشت بتپارێزێت باخداری و سەرقاڵبوون بە كاری كشتوكاڵەوە تەنها كاریگەری بۆسەر تەندروستی نییە، بەڵكو سودیی كۆمەڵایەتیشی هەیە كە رەنگە ببێتە هۆی درێژكردنەوەی تەمەن. دكتۆر برادلی ویلكۆكس لە زانكۆی هاوای سەرقاڵی توێژینەوەیەكە لەسەر كەسە زۆر بەتەمەنەكانی دوورگەی ئۆكیناوا، كە زۆرترین رێژەی كەسانەی بەتەمەنی تێدایە لە جیهاندا ولە هەر 100 هەزار كەسێك 50 كەسی تێدایە و زۆرێك لە هاوڵاتیانی ئەو دوورگەیە باخچەی تایبەتی بچوكیان هەیە كە لە قۆناغی پیریدا خۆیانی پێوە سەرقاڵدەكەن و بایەخی پێدەدەن. ویڵكۆكس دەڵێت، باخداری لەگەڵ چەند كارێكی بنچینەیی تر، یارمەتیدەر دەبن بۆ درێژكردنەوەی تەمەن و دەشڵێت:" لە ئۆكیناوا دەڵێن هەر كەسێك دەچێتە تەمەنەوە و تەندروستییەكی باشی هەیە پێویستی بەوە هەیە لە چەمكی" ئیكیجای" ژاپۆنی تێبگات كە بە واتای بوونە ئامانجێك دێت كە لە پێناویدا بژی، و باخداری هۆكارێكە كە وادەكات هەموو رۆژێك لە پێناویدا هەستیت". لەسەروو ئەوەشەوە وەك ویلكۆكس روونیدەكاتەوە، دانیشتوانی ئۆكیناوا بەهای چەمكێكی تر بەناوی " ویمارو"  یان ئاستی بەرزی پەیوەندیی كۆمەڵایەتی بەرزدەنرخێنن و دەڵێت:"  بینینی كەسانی تر لە بازاڕی ناوچەكەدا و هێنانی بەرهەمەكانت و بەشداریكردنی داهێنانەكانت لە باخچە، یان كێڵگەدا، ئەمانە چەند بەكارێكن كە بە چالاكی كۆمەڵایەتی دادەنرێن و یارمەتی خەڵك دەدات هەستبەوە بكەن بەردەوام لە پەیوەندیدن لەگەڵ كەسانی تر و لە كۆمەڵگە دانەبڕاون. هەستكردن بە بوونی پەیوەندیی  لەگەڵ كەسانی تر زۆر گرنگە و پەیوەندی مرۆڤیش بە سروشتەوە هاوتایەتی لەو بایەخ و گرنگیدا، یەكێك لە توێژینەوەكانی زانكۆی هارڤارد دەریخستووە كە ئەو كەسانەی لەو ناوچانەدا دەژین كە چواردەوریان سەوزایی و درەختە، بۆماوەیەكی زیاتر دەژین و ئەگەری توشبونیان بە نەخۆشی شێرپەنجە و نەخۆشییەكانی هەناسەدان كەمتردەبێتەوە. چەند توێژینەوەیەكیش كە لە فەرەنسا ئەنجامدراون، دەریانخستووە كە جوتیارەكان لە رووی تەندروستییەوە باشترن لەوانەی كە جوتیار نین, لە سكۆتلەنداش ئێستا پزیشكەكان دەتوانن لە رەچەتەی پزیشكیدا رۆیشتن بە پێ‌ لەناو سروشتدا وەك چارەسەر بۆ چەند نەخۆشییەكی جۆراوجۆر بنوسن، لەوانەش نەخۆشی بەرزی گوشاری خوێن،  كەمكردنەوەی دڵەڕاوكێ و باشكردنی هەستكردن بە ئاسودەیی بە تەواوەتی. باخداری ئەگەر لە رووبەڕێكی زۆر بچوكی ناو ناوچەیەكی شارستانیشدا بێت، رێگایەكی ئاسانە بۆئەوەی هەستكردن بە سروشت بخەیتە ناو ژیانی رۆژانەتەوە. لە كۆتاییدا پێكهاتەیەكی خۆراكی هەیە بۆ درێژكردنەوەی تەمەن كە رەنگە باخداری كۆمەكی بكات، توێژەران ، خۆراكی " ناوچەی ناوەڕاست" واتە ناوچەی حەوزی دەریای ناوەڕاستیان پەیوەست كردووە بە هێواشی پیربوونەوە بەهۆی ئەوەی دەوڵەمەندە بە سەوزەو میوەو دانەوێڵە و ماسی و زەیتی زەیتون  ویلكۆكس دەڵێت بنەما بنەڕەتییەكا بۆ خواردنی بڕێكی زۆر لە سەوزەی تازە كە لە بازاڕەكان و كێڵگەكانی ناوخۆوە دەهێنرێت، زۆر گرنگە بۆ درێژكردنەوەی تەمەن، جا ئەو خۆراكانە لە ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بن، یاخود نا، بۆ نمونە لە دوورگەی ئۆكیناوا زۆرینەی خەڵك سەوزەی وەك لیمۆی ترش و پەتاتەی شیرین لە باخچەكانی ماڵەكانیاندا دەڕوێنن. دەشڵێت:" كاتێك ئەو سەوزە و میوانە دەخۆیت كە بەدەستی خۆت بەرهەمتهێناون، ئەوا تامەكەی جیاواز و خۆشە و وادەكات هەست بكەیت بە جیاوازییە بەسودەكان بۆ تەندروستی وەك " ڤیتامینەكان و كانزاكان و پێكهاتە زیندەییەكان) لە هەمان خۆراكدا. پۆیتنەر كە شارەزایە لە " ناوچە شینەكان"  ئەو ناوچانەی زۆرینەی كەسە بەتەمەنەكانی تێدا نیشتەجێیە، رێنمایی ئەوەدەكات كە ئەو خۆراكانەی دەیخۆیت رێژەی لەسەدا 90ی سەوزە و دانەوێڵە و رووەك بن و ئاماژەش بە راستییەكی زۆر سادە دەدات ئەوەیە كە جوتیارەكان مەیلیان لە چاندنی ئەو خۆراكانەیە كە خۆیان حەز بە خواردنی دەكەن.   كشتوكاڵكردن لە پێناوی ژیانێكی درێژتردا؟ ئەگەر باخداری كارێكی باش بێت، ئایا كشتوكاڵكردن و كاركردن لە كێڵگەدا بەكارێكی باش دادەنرێت؟ ژمارەیەكی زۆر لە هۆكارەكانی پەیوەست بە شێوازی ژیان  و چۆنیەتی ژیان و پەیوەندی بە درێژبوونی تەمەنەوە- وەك ژیان لە گوند و ئەنجامدانی وەرزش- بەسەر جوتیاراندا جێبەجێ دەبێت. چەند بەڵگەیەك ئاماژە بەوەدەدەن كە كشتوكاڵ كردن یەكێكە لەو پیشانەی كە زۆر سودی بۆ تەندروستی هەیە، توێژینەوەیەكی ئوسترالی دەریخستووە كە كەمتر لە سێیەكی جوتیاران بەدەست نەخۆشییە درێژخایەنەكانەوە دەناڵێنن و ژمارەی ئەو جوتیارانەی كە سەردانی كلینیكە پزیشییەكان دەكەن كەمترە لە رێژەی لەسەدا 40ی ئەوانەی  كە لە كێڵگەكاندا كارناكەن. توێژەرانی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا بەراوردكارییان كردووە لە نێوان رێژەی مردن لە جوتیاران و كۆی گشتی خەڵك، بینیویانە كە زۆر دوورە جوتیاران بە نەخۆشییەكانی وەك شێرپەنجە و شەكرە و نەخۆشییەكانی دڵ بمرن. توێژەران ئاشكرایانكردووە كە پەیوەندیی هەیە لە نێوان سیستمێكی خۆراكی دەوڵەمەند بە میوە و سەوزە و ماسی و زەیتی زەیتون لەگڵ هێواش پیربوندا، هەروەها چەند توێژینەوەیەك كە لە سوید و فەرەنسا كراون، دەریانخستووە جوتیارەكان زۆر تەندروسترن لە كەسانی تر. دكتۆر مساهیكۆ جیما، لە زانكۆی واسیدا لە تۆكیۆ، توێژینەوەیەكی دەربارەی ئەو جوتیارانە كرد كە لە هەرێمی سایتامای ناوەڕاستی وڵات نیشتەجێن  و بۆی دەركەوت كە هەلی ئەوەیان هەیە ژیانێكی درێژتر بژین و بەردەوام بن لە كاركردنیاندا تا تەمەنێكی زۆر، بە بەراورد بەوانەی كە جوتیار نین. ژمارەیەكی زۆر لەو كەسانەی كە جیما وەك سامپڵ توێژینەوەكەی لەسەر كردوون خەڵكانی خانەنشین بوون یان ئەوانەی جوتیاریی كاری سەرەكییان نییە و كارەكانیان وەك سەرپەرشتیكردنی باخچەكان وایە. جیما دەڵێت:" باخچەی خێزانیی بچوك لە ژاپۆن زۆر بەربڵاوە،" و بۆشی دەركەوتووە كە ئەو جوتیارانەی بە تایبەتی بۆ خۆیان كاردەكات باری دەرونی و جەستەییان زۆر باشە لەكاتی سەرقاڵیان بە چالاكییە كشتوكاڵیی سوكەكان و دواتریشدا. جیما دەربارەی ئەوە دەڵێت:" پێشبینیدەكەین كە كاری كشتوكاڵ رۆڵی هەبێت لە پارێزگاریكردن لە باری تەندروستی لەرووی جەستەیی و دەرونییەوە". تاقیكردنەوەی واقیع سەرەڕای ئەو ئەنجامانەی كە جیما پێی گەیشتووە و دڵخۆشكەر و هاندەرن، بەڵام نمونەیی ژاپۆن لە كشتوكاڵكردندا جێبەجێ نابێت بەسەر هەموو ئەو كارە كشتوكاڵییانەی كە پیشەی سەرەكین بۆ هەندێك، كشتوكاڵكردن پیشەیەكە لە زۆربەی وڵاتانی خۆرئاوادا هەیە، و لەوانەیە جوتیاران رووبەڕووی كاری قورس و مەترسیدار و قەرزی زۆر ببنەوە. كەواتە قورسە تەنها بڕوانرێتە كشتوكاڵ وەك چارەسەرێكی سیحراوی بۆ چاكبوونەوە لە پیری، باخداری و كشتوكاڵكردن لە كۆتاییدا گەرەنتی تەمەنێكی درێژ بۆ ژیان ناكەن، بەڵام هەندێكم فاكتەری تری پەیوەست بە شێوازی ژیان وەك دەرچوون لە ماڵەوە و سەرقاڵبوون بە كاری جەستەی سوك و خواردنی خۆراكی تەندروستی  رووەكی، لەوانەیە هۆكارێك بن بۆ درێژیی تەمەن و لە كۆتاییدا هەموو شتێك پشت بە هاوسەنگی دەبەستێت. ویلكۆكس دەڵێت:" ئەو كورسییە لێرەدا وەك نمونەیەكی پراكتیكی بەكاردەهێنم، كورسییەكە لەسەر چوار قاچ وەستاوە، كە بریتیە لە سیستمی خۆراك، چالاكی جەستەیی، چالاكی بیر و مێشك و پەیوەندییە كۆمەڵایەتییەكان، ئەگەر یەكێكیانت لەدەستدا ئەوا هاوسەنگیت تێكدەچێت، و دەكرێت ئەوە  لەو تەمەنەت كەمبكاتەوە كە پێشبینی دەكەیت بژیت".

راپۆرت: درەو میدیا لە 24ی كاتژمێری رابردووەوە بارودۆخی ناوخۆیی یەكێتی نیشتمانی كوردستان جۆرێك لە شڵەژانی تێكەوتووە، بەهۆی ئەو شڵەژانەوە، كۆبونەوەی نێوان وەفدی باڵای یەكێتی‌و پارتی بۆ كاتێكی نادیار دواخرا. بڕیار بوو كاتژمێر 10:00 بەیانی ئەمڕۆ لە ماڵی نێچیرڤان بارزانی جێگری سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان لە هەولێر، كۆبونەوە لەنێوان وەفدی باڵای یەكێتی‌و پارتی بەسەرپەرەشتی مەسعود بارزانی‌و كۆسرەت رەسوڵ بەڕێوەبچێت، بەڵام كۆبونەوەكە نەكرا. بۆچی كۆبونەوەكە نەكرا؟ بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، لەبەر دوو هۆكار ئەو كۆبونەوەیە دواخراوە بۆ كاتێكی نادیار: هۆكاری یەكەم: رۆژی شەممەی رابردوو كۆسرەت رەسوڵ عەلی جێگری یەكەمی سكرتێری گشتی یەكێتی وادەی كۆبونەوەیەكی لەگەڵ مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی دانا، بەڵام بەهۆی ناجێگیری باری تەندروستییەوە، كۆسرەت رەسوڵ نەچووە شوێنی دیدارەكە‌و لەبری خۆی (دەرباز)ی كوڕی نارد بۆ كۆبونەوە لەگەڵ بارزانی. (درەو میدیا) زانیویەتی، دیداری دەرباز كۆسرەت لەگەڵ مەسعود بارزانی بەبێ ئاگاداركردنەوەی پێشوەختی باڵەكانی تری یەكێتی بەڕێوەچووە، ئەوەش نیگەرانی دروستكردووە، بەتایبەتی لەلای بافڵ تاڵەبانی‌و لاهور شێخ جەنگی. ئێستا ژمارەیەك لە سەركردەكانی یەكێتی گومانیان هەیە لەوەی كۆسرەت رەسوڵ بەنهێنی رێككەوتنی لەگەڵ بارزانی كردبێت سەبارەت بە پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت، بەجۆرێك كۆسرەت رەسوڵ پشكەكانی یەكێتی لە كابینەی نوێ بۆ كەسانی نزیك لە خۆی یەكلاكردبێتەوە، لەوانە: •     زامنكردنی پۆستی وەزارەتی ناوخۆ بۆ (دەرباز)ی كوڕی •    زامنكردنی پۆستی جێگری سەرۆك وەزیران بۆ كەسایەتییەكی نزیك لە خۆی هۆكاری دووەم: لە چەند رۆژی رابردوودا كێشەی قوڵ لەناوخۆی یەكێتی دروستبووە لەسەر پرسی دارایی، بەتایبەتیش دارایی ئیدارەی گشتی حزب‌و ئەوەش وایكردووە كارەكتەرەكانی حزب بەسەر دوو بەرەی ناكۆكدا دابەش ببن. كێشەی سەردانەكەی دەرباز كۆسرەت رەسوڵ بۆ لای بارزانی‌و كێشەی دارایی یەكێتی وایكرد مەكتەبی سیاسی ئەو حزبە كە دوێنێ كۆبونەوەی كرد، لەبارەی كۆبونەوە لەگەڵ پارتی‌و پرسی پێكهێنانی حكومەت هیچ بڕیارێك نەدا. پارتی مەرجی تەوەرێكی سەرەكی كۆبونەوەكەی دوێنێ مەكتەبی سیاسی یەكێتی دیاریكردنی ئەندامانی وەفدی دانوستانكار بووە بۆ گفتوگۆ لەگەڵ پارتی سەبارەت بە حكومەت. (درەو میدیا) زانیویەتی، بەهۆی ئەوەی پارتی مەرجی هەیە‌و نایەوێت ژمارەیەك كارەكتەر لەناو وەفدی دانوستانكاری یەكێتیدا بن، مەكتەبی سیاسی نەیتوانیوە ناوی ئەندامانی وەفدەكە یەكلابكاتەوە. پارتی تێبینی هەیە لەسەر ئەو كارەكتەرە سیاسییانەی یەكێتی كە بەوتەی خۆی لە رووداوەكانی 16ی ئۆكتۆبەر تێوەگلاون، نایەوێت ئەو كەسانە لەناو وەفدی دانوستانكاردا بن.  

راپۆرت: نامیق رەسوڵ حكومەتی ئیسرائیل ئاشكرایكرد كە سێ‌ وەفدی عێراقی كە 15 كەس بووون، لەمیانی ساڵی رابردوو 2018 سەردانی ئەو وڵاتەیان كردووە و  پرسی ئاساییكردنەوەی پەیوەندی و ئێرانیان لەگەڵ بەرپرسانی تەلئەبیبدا باسكردووە، لیژنەی پەیوەندییە دەرەكییەكانی پەرلەمانی عێراقیش سەردانەكان رەتناكاتەوە، بەڵام باوەڕی وایە بڵاوكردنەوەی ئەو هەواڵە بۆ نانەوەی فیتنە و ئاژاوە بێت لە ناخۆی عێراقدا. بە گوێرەی هەواڵێكی ماڵپەڕی " روسیا تودەی" وەزارەتی دەرەوەی ئیسرائیل لە بەیاننامەیەكیدا كە لە تۆڕی كۆمەڵایەتی تویتەر بڵاویكردەوەتەوە ئاشكرایكردووە كە دواهەمین سەردانی وەفدی عێراق بۆ ئیسرائیل چەند هەفتەیەك لەمەوبەر ئەنجامدراوە. وەفدەكان كێ‌ بوون؟ باسی چیان كردووە؟ وەزارەتی دەرەوەی ئیسرائیل ئاشكراشیكردووە كە وەفدەكانی عێراق  لە كەسایەتی سوننە وشیعە و چەند سەركردەیەكی نێوخۆیی كاریگەری لە خۆگرتووە و لە گەڵ چەند كەسایەتییەكی ئەكادیمی و بەرپرسی ئیسرائیلدا كۆبوونەتەوە و سەردانی مۆزەخانەی " یاد فاشیم" یان كردووە كە تایبەتە بە مێژووی جینۆسایدی جولەكە " هۆڵۆكۆست". ئیدی كوهین كە چاودێرێكی سیاسی ئیسرائیلیە لە ئەكاونتی خۆی لە  تۆڕی كۆمەڵایەتی تویتەر نوسیوێتی:" حكومەتی عێراق ئەو وەفدانەی رەوانەی ئیسرائیل كردووە بۆئەوەی دانوستان بكەن لەسەر كشانەوەی ئێران لە باشووری سوریا، لەبەرامبەر راگرتنی بۆردومانكردنی خاكی سوریا لەلایەن ئیسرائیلەوە". بەوتەی كوهین وەفدە عێراقییەكان باسیشان لە هەڵوەشاندنەوەی حزبە شیعەكانی عێراق و سوریا و لوبنان و وڵاتانی كەنداو كردووە لەگەڵ تاوتوێكردنی رێگاكانی ئاساییكردنەوەی پەیوەندییەكان لەگەڵ ئیسرائیل". " پێویستە وەزارەتی دەرەوە لێكۆڵینەوە بكات" لە كاردانەوەیدا بەرامبەر بە گەشتی چەند وەفدێكی عێراقی بۆ ئیسرائیل، حەسەن كەعبی جێگری سەرۆكی پەرلەمانی عێراق داوای لە وەزارەتی دەرەوە كرد لێكۆڵینەوە بكات دەربارەی گەشتی ئەو وەفدە عێراقیان بۆ ئیسرائیل كە لەچەند میدیایەكی خۆرئاوا و ئیسرائیلەوە بڵاوكراوەتەوە. كەعبی كە سەر بە رەوتی سەدرە لە بەیاننامەیەكدا وتی:" پرسی سەردانكردنی خاكی داگیركراو و  ئیسرائیل، هێڵی سورە و پرسێكی هەستیارە بەلای موسوڵمانانەوە". هاوكات لیژنەی پەیوەندییە دەرەكییەكانی پەرلەمانی عێراق رایدەگەیەنێت ئەو بابەتە تایبەت بە هەردوو دەزگای هەواڵگری و ئاسایشی عێراقەوە و پێویستە ئەوان  لێكۆڵینەوە بكەن و راستی و دروستی ئەو سەردانانە ئاشكرابكەن. فورات تەمیمی ئەندامی لیژنەكە لە لێدوانێكیدا بۆ سایتی "سۆمەریە نیوز" رایگەیاند چوارشەممەی داهاتوو میوانداری وەزیری دەرەوە دەكەن و ئەو پرسەی لەگەڵدا تاوتوێدەكەن. بە بڕوای ئەو پەرلەمانتارەی لیژەی پەیوەندییە دەرەكییەكان پرسی ئەو سەردانە دەكەوێتە سەرشانی لایەنە دەرەكییەكانن بە تایبەتیش هەردوو دەزگای هەواڵگری و ئاسایشی نیشتمانی و لەسەریان پێویستە راستی و دروستی ئەو هەواڵە ئاشكرابكەن. تەمیمی باوەڕیشی وایە كە ئیسرائیل بە بڵاوكردنەوەی ئەو هەواڵانە دەیەوێت فیتنەوە دووبەرەكی و ئاژاوە لەناو عێراقدا بنێتەوە.

  ( درەو میدیا):    نازم دەباغ نوێنەری حكومەتی هەرێم لە ئێران راگەیاندووە " ناردن و فرۆشتنی نەوت لەهەموو هەرێمی كوردستانەوە لەڕێگای ئێرانەوە ڕۆژانە بەردەوامە، بۆیە دوور نیە بەشێكی قسەكانی سەرۆكی ئەمریكا لەسەر فرۆشتنی نەوت بە ئێران لەلایەن كوردەكانەوە مەبەستی پەیوەندی هەیە بەكوردی عیراقەوە چونكە هەر ( پەیەده) خۆی ڕەتیكردەوە"  نازم دەباغ لە لێدوانێكدا بۆ دەنگی ئەمریكا دەڵێت" من لەگەڵ ئەوەنیم چالاكی و بازرگانی و فرۆشتنی نەوت ڕابگرین جارێكی تر خۆمان توشی قەیرانی گەورەی تر بكەینەوە، دەبێت كورد خۆی بپارێزێت لەو شەڕە لاوەكیەی لەساحەی ئەو لەسەر حسابی ئەو دەكرێت كە ئەمریكا دژایەتی ئێران بكات، بۆیە باشترین ڕێگا خۆ بەستنەوەی كوردە بە سیاسەتی عیراق، دەبێت فرۆشتنی نەوت بە ئێران بەردەوامە تا ئەوكاتەی عیراق دەڵێت نا."    نوێنەری حكومەتی هەرێم دەڵێت" نەك هەر لەڕێگای پێنجوێن، بەڵكو لەخاڵی سنوری حاجی هۆمەران و پەروێزخان و هەموو هەرێمی كوردستانەوە فرۆشتنی نەوت ڕۆژانە لەڕێگای ئێرانەوە بەردەوامە، من نەشم بیستووە ڕاگیرابێت." ڕۆژی چوارشەممەی رابردوو  دۆناڵد ترەمپ  لە كۆبونەوەی حكومەتەكەیدا لەبارەی بڕیاری كشانەوەی ئەمریكا لەسوریا وتی" كوردەكان كەمێك نەوتیان هەیە دەیفرۆشن بە ئێران." ئەم لێدوانەی ترەمپ كاردانەوەی زۆری بەدوای خۆیدا هێناو هەرزوو لەلایەم بەرپرسانی رۆژئاوای كوردستانەوە رەتكرایەوە، ڕێدور خەلیل بەرپرسی پەیوەندییە گشتییەكانی هێزەكانی سوریای دیموكرات رایگەیاند: فرۆشتنی نەوت لەلایەن هێزە كوردییەكانەوە بە ئێران ناڕاستن،ئەویش لەلایەك بەهۆی نەبوونی پاڵاوگەی پێویست و لەلایەكیش هیچ سنوورێكمان لەگەڵ ئێران نییە تا بازرگــانی لەگەڵ بكەین

(درەو میدیا): بڕیارە سبەی وەفدی باڵای یەكێتی نیشتیمانی كوردستان و پارتی دیموكراتی كوردستان لە شاری هەولێر كۆببنەوە. بەپێی زانیاریەكانی درەو میدیا، كۆبونەوەكە بەسەرپەرشتی مەسعود بارزانی و كۆسرەت رەسوڵ دەبێت لە ماڵی نیچیرڤان بارزانی لە شاری هەولێر. زانیاریەكان باس لەوە دەكەن كە لە كۆبونەوەكەدا گفتوگۆی پێكهێنانی حكومەتی نوێ و پارێزگاری كەركوك و وەزیرەكانی بەغداد دەكەن.