.gif)
رێبوار کەریم وەلی (1) حیساباتی سەرۆک بەرهەم ساڵح، لە دوای ناردنی نامەکەی رۆژی پێنجشەممە بۆ پەرلەمانی بەغدا کە تێیدا ئامادەیی خۆی دەربڕیبوو دەست لەکار بکێشێتەوە، زۆربەیان گرتی، خۆی لای شەقام خۆشەویست کرد، ملکەچی گوشارەکان نەبوو، خۆی وەک سەرۆککۆمارێکی بەهێز نیشان دا و.. زۆر شتی دیکەش. ئەڵبەتە لە سەردەمی سەرۆکایەتیی کابینەی شەشەمیش لەژێر گوشارەکانی حزبەکەی خۆی، جارێکیان نامەیەکی درێژی بڵاوکردەوە و هەڕەشەی دەستلەکارکێشانەوەی کرد. زۆری نەبرد، بە فەرمانی تاڵەبانی کۆتایی بە تەمەنی کابینەکەی هێنرا. ئەوەی ئەوجارە لە حیسابدا نەبوو ئەوە بوو کە بەشێکی بەهێزی پارتی لەگەڵ شیعە و سوننە، ئەو ئامادەییەی سەرۆک بەرهەم و دانپێدانانی خۆی بە رەفتارکردن پێچەوانەی دەستوور بقۆزنەوە و بیخەنە رۆژەڤی پەرلەمان و گەلەکۆمەی سیاسی. هەر لەو رۆژەوەی کە ئەو قەیرانە دەستیپێکردووە، ناوبەناو دەستلەکارکێشانەوەی هەرسێ سەرۆکایەتییەکە تەرح کراوە، بەڵام هەموو (بە خۆپێشاندەران و ئەوانەی لە پشتیانەوەن) دەزانن کە لە حاڵەتی وادا، ئیتر دەوڵەت کۆتایی دێت و، یان شەڕی ناوخۆ روودەدات، یانیش کودەتایەکی سەربازی بۆ پڕکردنەوەی بۆشایی دەسەڵات دێتە ئاراوە. بە دیوێکی دیکەشدا، سەرۆک بەرهەم دەیزانی کە بەپێی ماددەی 61ی دەستوور لەسەرکارلادانی هێندە ئاسان نییە، بەڵام ئەو بلۆفەی ناو نامەکەی خۆی بۆ پەرلەمان، دەکرا وەکو مەبنایەکی لێ بکرێت و داوای لێبکرێت دەست لەکار بکێشێتەوە. هەر بۆیە دوای هەوڵەکانی دەرەوە و ناوەوەی پەرلەمان، بەرهەم ساڵح پێش هەموو شتێک کەوتە راستکردنەوەی ئەوەی کە نامەکەی بۆ دەستلەکارکێشانەوە نەبووە (کە پێشتر هەوڵ درا وەک سەروەرییەکی گەورە وێنا بکرێت)، بگرە تەنها ئامادەییە بۆ وازهێنان! بەیاننامەکەی سەرۆکی هەرێمی کوردستان دڵنیاییەکی بۆ سەرۆک بەرهەم تێدابوو کە لە کوردستانەوە هەوڵی لەکارخستنی نادرێت، بەڵام راستییەکەی ئەوەیە ئەو بابەتە پێناچێ بەوەندە کۆتایی بێت. چونکە بەشێکی بلۆفەکەی سەرۆککۆمار رووی لە حزبەکەی خۆیشی بوو کە قەڵاکەی بەغدایان لەمەترسیدایە. ئەوەی روونە ئەوەیە سەرۆک بەرهەم ئەم چوار ساڵە تەواو ناکات. هەڵبژاردنی پێشوەختە لە پێشە و دواتر هەرسێ سەرۆکایەتییەکە دەگۆڕدرێن. ئەوەی ماوە بیکات ئەوەیە لە رۆژانی داهاتوو، ئاگرەکە هەڵداتە ناو کۆشی پەرلەمانەوە و ناوێک بنێرێ بۆ سەرقاڵکردنی کوتلەکان و ورووژاندنی شەقام لە پەرلەمان. بەوەش ئامانجی خۆی دەپێکێت و رەنگبێ سەرۆکایەتیی کابینەیەکی بچوککراوەی حکومەتی بەغدا بکات تا هەڵبژاردن. ئەنجوومەنێکی باڵای سیاسیش بۆ یەکگرتوو (2) بێ موبالەغە، یەکگرتووی ئیسلامی جوانترین حیزبی سیاسییە لە کوردستان کە پەرێزێکی خاوێنی لە کاری سیاسیی مەدەنیدا هەیە و، حیزبێکی قورس و سەنگینە. لە سەرەتای درووستبوونەوە تا ئێستا وەکو مەدرەسەیەک بە سەدان کادیری پێگەیاندووە کە ئەمڕۆ بەشی هەرە زۆریان لە دەرەوەی حزبەکەیان مەکینەی ئیعلامی و تەنانەت سیاسیی حزبەکانی دیکە هەڵدەسوڕێنن. رەنگبێ بەشی زۆریان لەبەر نەبوونی دەرفەتی کار یان بژێویی پێویست لەناو حزبەکەی خۆیاندا، روویان لە حزبی دیکە نابێت، بەڵام لە درێژماوەدا، هەم بۆشاییەکی گەورەیان لەناو یەکگرتوودا درووست کردووە و هەمیش بوونەتە سەرمەشقی کەسانی دیکە. ئەو نوێبوونەوەیەی کە لە سەرەتادا پارتی و ئێستاش یەکێتی دەیکەن لە هێنانەپێشەوەی نەوەیەکی گەنج و پڕ لە وزە، دەبووایە پێش هەمووان لە یەکگرتوودا بکرابایە، سەرکردایەتیی ناوچەیی کە پێشتر مۆدێلێکی جوانی حزبی بوو، هی یەکگرتوو بوو، بەڵام ئێستا حزبەکانی دیکە خۆیانی پێ نوێ دەکەنەوە! کۆنگرەی هەشتەمی یەکگرتووی ئیسلامی ئەگەر ململانێی نێوان ئەبوبەکر کاروانی و سەلاحەدین بەهائەدینی لێ دەربکەی (کە بڕوابەخۆبوونی کاروانی جێگەی تەقدیرە) کۆنگرەیەکی ساردوسڕ بوو. زۆر شت پێشتر بڕابووەوە، بەڵام ئەنجامی هەڵبژاردنی ئەمیندار و دەنگەکانی کاروانی دەبێ جێگەی هەڵوێستە بن بۆ سەرکردایەتی و قاعیدەی یەکگرتوو کە مەیلی نوێبوونەوە و گۆڕینی خیتابی سیاسی ئیتر باسێکی حاشاهەڵنەگرە. پێناچێ کۆنگرە توانیبێتی وەڵامدەرەوەی خواست و چاوەڕوانیی کادیر و ئەندامانی یەکگرتوو بووبێت، چونکە پۆتانسیەلی کاری سیاسی و حزووری ئەو حزبە زۆر زیاترە لەوەی کە ئێستا یەکگرتووی پێ تەمسیل دەکرێت. دەکرا یەکگرتووش لەم کۆنگرەیەدا، وەک یەکێتی ئەنجوومەنێکی باڵای سیاسی درووست کردبایە، رێگەی بە گەنجان دابایە بێنە سەری سەرەوەی بڕیاردان، کاری دەعوە و سیاسەتی لێک جودا کردبایەوە (بە کردار نەک بە قسە) و پاشگری ئیسلامیشی دوای ئەو گۆڕانکارییە گەورانەی لە ناوچەکە روویانداوە، لابردبایە. ئەوکاتە رەنگبێ دەرفەتێک بۆ قەرەبووی شکستەکان هاتبایە ئاراوە. کۆنگرە بەشەرتی دەرچوون (3) پێش دەستپێکردنی کۆنگرە، بەتایبەتیش کۆنگرەی یەکێتی، بەشێکی زۆر لە سەرکردایەتیی پێشوو وا بە شان و باڵی کۆنگرەیاندا هەڵدەدا، وەکو ئەوەی کۆنگرە دارعەسای سیحریی پێبێت. کە چوونە ناو ململانێ و دەنگیان نەهێنا، هەریەکە هەوڵ دەدات عوزرێک بۆ دەرنەچوون بدۆزێتەوە؛ یەک ناوی نەنووسراوە، یەک تا نیوەڕۆ یەکەم بووە و دوای نیوەڕۆ دەرنەچووە و یەکێک تەکەتولی نەبووە و چاوەڕێی هەڵوێستە دەنا دەیتەقێنێتەوە و...هتد. راستییەکەی ئەو قسانە پارە ناکەن، چونکە خۆیان لە هەموو کەس باشتر دەزانن، ساختاری حیزبی کوردی نە دیموکراسیی تێدایە نە دادپەروەری. حزبەکانی دەسەڵات کە بتوانن لە هەڵبژاردنی گشتیدا ئەو هەموو تەزویر و ساختەکارییە بە بەرنامەیە بکەن، پارە ببەشنەوە و خەڵک بکڕن، قابیلە لە کۆنگرەی خۆیاندا ئەوەیان پێ نەکرێت؟! ئەوەی دەرنەچووە با خۆی نەکاتە پاڵەوانی سۆشیالمیدیا، ئەوانەی رۆژانێک بەرامبەر بە تەزویر بێدەنگ بوونە، ئەمڕۆ باجەکەی دەدەنەوە، کە تەزویرت کرد، دەبێ چاوەڕێی ئەوە بکەی تەزویریشت لێ بکرێت.
.gif)
شێرزاد شێخانی به‌ده‌ر له‌گله‌یی و گازنده‌و ته‌نانه‌ت تووڕه‌بونی به‌شێك له‌كاندیدانی سه‌ركردایه‌تی له‌كۆنگره‌ی چواره‌می یه‌كێتی ، به‌ڵام گه‌ر به‌ویژدانه‌وه به‌ڕێوه‌چونی ئه‌م كۆنگره‌یه هه‌ڵسه‌نگێنین، ده‌توانین بڵێین كه‌وا باشترین كۆنگره‌ی یه‌كێتی بوه به‌درێژایی ته‌مه‌نیه‌وه .. ره‌نگه زۆر كه‌س نه‌زانێ له‌چ بارودۆخێكی دژواردا ئه‌م كۆنگره‌یه به‌ستراوه ، چونكه تا دواساته‌كانیش زۆر كه‌س هه‌بوون باوه‌ڕیان به‌وه نه‌بوو یه‌كێتی بتوانێ كۆنگره‌ی خۆی ببه‌ستێ ، ته‌نانه‌ت هه‌ندێ لایه‌نی سیاسیش هه‌وڵێكی زۆریاندا بۆ شكستهێنان به بڕیاره‌كه‌ی سه‌ركردایه‌تی به‌دیاریكردنی رۆژی به‌ستنی كۆنگره .. خۆم یه‌كێك بووم له‌و كادیره ناڕازییانه‌ی ساڵی 2018 له‌ته‌لاری هونه‌ری شاری سلێمانی كۆبوونه‌وه‌یه‌كی فراوانی كادیرانمان سازدا بۆ فشار خستنه سه‌ر سه‌ركردایه‌تی بۆ دیاریكردنی رۆژی كۆنگره‌ی چواره‌م ، ئه‌وسا كادیروئه‌ندامانی یه‌كێتی به‌گشتی له‌حاڵه‌تیكی ده‌روونی زۆر خراپدا بوون و بێئومید ببون له‌به‌ستنی كۆنگره به‌هۆی كات كوشتنی به‌شێك له‌سه‌ركرده‌كان كه ترسێكی زۆریان هه‌بوو له‌به‌ستنی كۆنگره . هه‌ر ئه‌و ده‌میش مه‌سجێكی هه‌ڕه‌شه‌ئامێز گه‌یشته كۆبوونه‌وه‌كه‌و داوایان لیكرا هه‌وڵه‌كانیان راگرن بۆ دیاریكردنی رۆژی كۆنگره .. دوابه‌دوای ئه‌م هه‌وڵه له‌گفتوگۆكانم له‌گه‌ڵ به‌شێك له هه‌ڤاڵانی سه‌ركردایه‌تی ، گوێم له‌وه بوو كه‌وا هه‌ندێ له‌سه‌ركرده‌كانی یه‌كێتی ترسی ئه‌وه‌یان هه‌بوه ئه‌گه‌ر كۆنگره ببه‌سترێ له‌وانه‌یه له ناو هۆڵی كۆنگره‌دا خوێن بڕژێ .. ته‌نانه‌ت باس له‌وه‌شده‌كرا گوایه به ده‌بابه‌و چه‌ك و بیكه‌یسی ده‌وروبه‌ری كۆنگره ئه‌گیرێ و ناهێڵن ببه‌سترێ . نازانم تا چه‌ند ئه‌و مه‌ترسییانه مه‌نتیقی بوون ، چونكه به‌ش به‌حاڵی خۆم قه‌ت ته‌سه‌ورم نه‌ئه‌كرد كار بگاته ئه‌وه‌ی سه‌ركرده‌یه‌كی یه‌كێتی زاتی ئه‌وه بكات خوێنی هه‌ڤاڵێكیتری برێژێت له‌ناو هۆڵی كۆنگره‌دا ، به‌ڵام به‌هه‌رحال ئه‌و مه‌نتیقه سه‌ریگرت و كۆنگره بۆ زیاتر له‌ساڵ و نیوێك دواكه‌وت . بۆیه به‌ستنی كۆنگره‌ی چواره‌م به‌و ئارامییه‌ی بینیمان و ده‌رئه‌نجامه‌كانیشی ، گه‌وره‌ترین سه‌ركه‌وتنی یه‌كێتی و هه‌ڤاڵانی سه‌ركردایه‌تین كه مێژوو بۆیان ئه‌نوسێته‌وه. ئه‌مه‌و جگه له‌وه‌ی یه‌كێك له‌ده‌سكه‌وته هه‌ره مه‌زنه‌كانی ئه‌مجاره‌ی كۆنگره‌ی یه‌كێتی، هێنانه پێشه‌وه‌ی نه‌وه تازه‌كه‌‌یه. ئه‌گه‌رچی هه‌ندێ كه‌سو لایه‌ن ره‌خنه‌ی ئه‌وه ده‌گرن گوایه ده‌سته‌ی سه‌ركردایه‌تی ئه‌مجاره‌ی یه‌كێتی مۆركی بنه‌ماڵه‌یی پێوه دیاره ، به‌ڵام خۆ ئه‌وانه‌ی كه هاتونه‌ته پێشه‌وه هه‌موویان ئه‌ندامو كادیری یه‌كێتی بوونه ، به‌پێ په‌یڕه‌وی یه‌كێتیش مافی خۆكاندید كردنیان هه‌یه ، ده‌نگیشیان له‌ناو كۆنگره هێناوه ، ئیدی هیچ گرنگ نیه سه‌ر به‌چ بنه‌ماڵه‌یه‌كن . خۆ حزبی سیاسی هه‌یه حه‌فتا ساڵه له‌لایه‌ن یه‌ك بنه‌ماڵه‌وه به‌ڕێوه ئه‌چێ ، حزبی واش هه‌یه سكرتێره‌كه‌ی وه‌كو بته‌كانی بووزا و ئه‌هرامه‌كانی میسر هه‌ر له‌شوێنی خۆیانن ناجوڵێنه‌وه . له‌به‌ر رۆشنایی ئه‌و خاڵانه‌ی سه‌ره‌وه‌و، به‌له‌به‌رچاوگرتنی هه‌وڵی نه‌یارانی یه‌كێتی بۆ شكستهێنانی كۆنگره‌كه‌ی ، پرسیاره گه‌وره‌كه ئه‌وه‌یه ، ئایا ئایینده‌ی دۆخی سیاسی كوردستان و به‌تایبه‌تیش په‌یوه‌ندی یه‌كێتی به حزبه‌كانی كوردستان و له‌سه‌رووی هه‌مووشیانه‌وه پارتی دیموكراتی كوردستان چییان به‌سه‌را دێت ؟؟. هه‌ڵبه‌ت حه‌قیقه‌تێك هه‌یه كه ئه‌بێ لێره‌دا باسی بكه‌ین ، ئهویش ئه‌وه‌یه كه‌وا ده‌رئه‌نجامه‌كانی ئه‌م كۆنگره‌یه به تایبه‌تیش هاتنه پێشه‌وه‌ی به‌شێكی گه‌وره له كادیرو سه‌ركرده گه‌نجه‌كانی یه‌كێتی ، به‌دڵی سه‌رانی پارتی نه‌بوه‌و نییه . چونكه پارتی ساڵانێكه له‌رێگه‌ی به‌شێك له‌سه‌ركرده ته‌قلیدیه‌كانی یه‌كێتی توانیویه‌تی به‌هه‌ر شێوه‌یه‌ك بێت ، ده‌نگی یه‌كێتی كپ بكات و خۆی وه‌كو حیزبی قائید له‌سه‌ر ئاستی كوردستان بناسێنێ . دابه‌زینی ژماره‌ی كورسییه‌كانی یه‌كێتی و ملكه‌چبونی به‌شێك له‌و سه‌ركردانه‌ش ، یارمه‌تیده‌ر بوون بۆ ئه‌وه‌ی پارتی خۆی وه‌كو مه‌رجه‌عی سیاسی له‌كوردستان پیشانبدات .. به‌ڵام ئێستا هاوكێشه‌كان گۆڕانیان به‌سه‌را هات و ئه‌وه‌ی پێشتر بۆ پارتی ئه‌چوه سه‌ر ئێستا بۆی ناچێته سه‌ر . نه‌وه‌یه‌كی تازه له‌نێو یه‌كێتی سه‌ری هه‌ڵداوه‌و شه‌رعییه‌تی كۆنگره‌ی له‌گه‌ڵه ..ئه‌م نه‌وه‌یه‌ش سه‌روه‌ری وجه‌ماوه‌رییه‌ته‌كه‌شی له‌وه‌وه به‌ده‌ستهێناوه كه دژی سیاسه‌تو پاوانخوازییه‌كانی پارتی بوونه . ئه‌گه‌ر پێشتر شه‌رمنانه ده‌یانتوانی هه‌ڵویستی خۆیان له‌سه‌ر ئاستی سه‌ركردایه‌تی بنوێنن ، به‌حوكمی ئه‌وه‌ی میوان بوون له كۆبوونه‌وه‌كانی سه‌ركردایه‌تی و مه‌كته‌بی سیاسی ، به‌ڵام ئێستا نه‌ك هه‌ر شه‌رعییه‌تی حزبییان هه‌یه ، به‌ڵكو بوونه به‌بڕیاربه‌ده‌ستی یه‌كێتیش .ئه‌گه‌ر قسه‌ش بێته سه‌ر مه‌سه‌له‌ی باڵباڵینی ناو یه‌كێتی ، بێگومان ئێستا باڵی زۆرینه ئه‌و باڵه‌یه كه دژی پارتییه و كار بۆ هه‌ستانه‌وه‌ی یه‌كێتی ئه‌كات ، ئه‌مه‌ش ره‌نگه زۆربه‌ی هاوكێشه‌كان قڵپكاته‌وه‌و چیتر پارتی نه‌توانێ كۆنتڕۆلی بریاره‌كانی یه‌كێتی بكات . ته‌نانه‌ت ئه‌و ئه‌نجونه باڵایه‌ی سیاسیه‌ش كه سه‌ركرده پییره‌كانی یه‌كێتی له‌خۆ گرتوه ، ره‌نگه ئهویش نه‌توانێ به‌ر به‌و ته‌ووژمه‌ی دژه‌پارتی له‌ناو یه‌كێتیدا بگرێ ، چونكه بڕیاری زۆرێنه له‌مه‌سه‌له سیاسییه‌كاندا زه‌حمه‌‌ته ئه‌م ئه‌نجومه‌نه بتوانێ ره‌تی بكاته‌وه . پێموایه سه‌ركه‌وتنی كۆنگره‌ی چواره‌م سه‌ره‌تایه‌كی به‌هێزه بۆ هه‌ستانه‌وه‌ی یه‌كێتی ، گومانم له‌وه‌شدا نیه كه‌وا له‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی داهاتوی كوردستانیشدا هاوكێشه‌كان له‌به‌رژه‌وه‌ندی یه‌كێتی بشكێته‌وه ، چونكه به‌ڕاستی خه‌ڵك بێزار بوه له‌سیاسه‌تی به‌ڕێوه‌بردنی سه‌رانی پارتی و هه‌موو خه‌ڵكی كوردستانیش چاوه‌رێی به‌دیلێكی به‌هێز بوون ، ره‌نگه یه‌كێتی ئه‌و به‌دیله چاوه‌ڕوانكراوه بێت ، به‌مه‌رجێك گۆڕانكارییه‌كانی ناو یه‌كێتی ببنه هه‌وێنی گۆڕانكارییه‌كی گه‌وره‌تر له‌سه‌ر ئاستی جومگه‌كانی ئه‌و به‌شه‌ی ده‌سه‌ڵات كه به‌ده‌ست یه‌كێتییه‌وه‌یه بۆ ئه‌وه‌ی قه‌ناعه‌ت به كۆمه‌ڵانی خه‌ڵكی كوردستان بێنێ كه‌وا یه‌كێتی به‌فیعلی گه‌ڕاوه‌ته‌وه سه‌ر رێبازه پیرۆزه‌كه‌ی مام جه‌لالی نه‌مر ..
عەتا قەرەداخی ئایا حیزبی کوردی نوێ دەبنەوە یان بەتەواوەتی شکست دەهێنن؟ رەنگە لە دیدی کۆی حیزب و گروپە سیاسیەکانی کوردستانەوە ئەم پرسیارە تفت و تاڵ بێت، بەتایبەتی کە پرسیاریکی لەم جۆرە دەیانخاتە بەردەم جۆرێک لە خودهەڵسەنگاندنەوەو دیارە ئەگەر کەمێک لە راستگۆیی و بوێری دان بەڕاستیدانان هەبێت، ئەو خودهەڵسەنگاندنە ئازاربەخش دەبێت چونکە زۆرینەی هەرە زۆری حیزب و گروپە سیاسیەکانی کورد ئەگەر روو لە شکستی تەواوەتیش نەبن، ئەوە بە هیچ شێوەیەک روو لە گەشەکردن و نوێبوونەوە نین. با لەوە بگەڕێین کە ئاستی جەماوەریی ئەم حیزبانە چەند پاشەکشەی کردووەو تا چ ئاستێکیش متمانەی نەک جەماوەری گشتیی خەڵک بەڵکو متمانەی جەماوەرو لایەنگرانی پێشتری خۆیشیانیان دۆڕاندووە. تەنیا با سەیری رێژەی بەشداریکردنی خەڵکی کوردستان بکەین لە هەڵبژاردنەکانی ئەم ساڵانەی دوایدا، تەنانەت بەو هەموو ساختەو گزیەشەوە کە کراوە هێشتا رێژەکە دەیسەلمێنیت کە حیزبی کوردی لەرووی جەماوەرییبوونەوە لە قۆناغی پیربوون و داڕماندایە. کەواتە با بپرسین ئایا هۆکاری چیە کە پاش نزیکەی ٢٩ ساڵ لە دەسەڵاتداری کورد لە باشوورو لەم ماوەیەشدا لە دوو بەشی دیاری تری کوردستان، رۆژهەڵات و باکور، ئایا بۆچی جەماوەردارێتی و پێگەی حیزبەکان بەرەو دواوە هاتووە، هەرچەندە رێژەی ئەو پاشەکشەیە جیاوازیش بیت؟ بەڵام بۆ ئەوەی بەدوای وەڵامی ئەم پرسیارەدا بگەڕێین، پێویستە ئەو پرسیارە بەرزبکەینەوە کە ئەرکی حیزی کۆمەڵگەو نەتەوەیەکی وڵات داگیرکراو و دابەشکراو چیە؟ بێگومان بەڵگە نەویستە کە هیچ نەتەوەتەک نیە لە دنیادا بە بێ بوونی دەوڵەتی خۆی و بەبێ سەربەخۆیی، بوون و کەرامەتی پارێزراو بێت، بۆیە ئاشکرایە ئەرکی حیزب لە کۆمەڵگەی داگیرکراو و دابەشکراودا کارکردنە لە پێناوی سەربەخۆیی و دروستکردنی دەوڵەتدا. هەر حیزبێکیش بەرنامەی سەربەخۆیی و دەوڵەتی نەبێت رەنگە بۆ ماوەیەکی کاتی لە رێگای کارکردن لە پانتایی هەستی رۆمانسیانەی جەماوەردا لە رووی ژمارەوە گەورە بێت، بەڵام ئەو گەوەربوونە کاتیەو ناتوانێت بۆ ماوەی درێژخایەن بژی. بەمانایەکی تر بۆ بارودۆخی کوردستان هەر لە ناوەڕاستی سەدەی بیستەوە کە حیزب درووستبووە، بەناوی کوردایەتیەوەو بەهۆی سیاسەتی دڕندانەی داگیرکەرانەوە بە ئەندازەی جیا جەماوەر دەوری ئەو حیزبانەی داوەو ئومێدی ئەوەی پێیان هەبووە ئازادی و سەربەخۆیی بۆ بەدەستبهێنن و دەوڵەتی بۆ درووست بکەن. بەڵام لەگەڵ رۆیشتنی کاتدا جەماوەر لەوە تێگەیشتووە کە ئەم جۆرە حیزبانە ئەهلیەتی ئەوەیان نیە کە بەدوای ئامانجێکی لەوجۆرەوە بن. بۆیە لێیان بێئومیدبوون. مەبەستمان لەم قسەیەش ئەوەیە کە حیزب ئەرکی مێژوویی هەیە و ئەو ئەرکەش قۆناغی هەوڵبۆدان و کاربۆکردنی خۆیی هەیە، واتە کاتی دیاریکراو هەیە بۆ جێبەجێکردن و ئەنجامدانی ئەرکی ئەو قۆناغە، واتە هەر بوویەک قۆناغێکی دیاریکراویی هەیە بۆ ئەوەی بکەرێتی خۆیی تێدا نمایش بکات. دیارە بۆ هەر بکەرێکێش ئەرکی دیاریکراو هەیە. لەم روانگەیەوە حیزبی کۆمەڵگەی یان نەتەوەی داگیرکراو ئەرکی رزگاری نیشتیمانی و بنیادنانی سەربەخۆیی لە ئەستۆیە. خۆ ئەگەر نەیتوانی لە قۆناغی گونجاو بۆ رزگارکردنی نیشتیمان و بۆ بنیادنانی سەربەخۆیی ئەو ئەرکە لە ئەستۆ بگرێت مانای وایە ئەرکی قۆناغەکەی جێبەجی ناکات و لەبارێکی وەهاشدا ئەو حیزب یان رێکخراوە مادەم لە ئاستی جێبەجێکردنی ئەرکە مێژووییەکەیدا نیە لە گەشە دەوەستێت و بەرەو لاوازبوون و سەرئەنجامیش بەرەو لەناوچوون دەچێت. لەم روانگەیەوە لاوازبوون و پاشەکشەو روو لە هەرەسهێنانی حیزبی کوردی لەبەر ئەوەیە کە نەبوونەتە هەڵگری ئەرکی مێژوویی خۆیان لە قۆناغێکدا کە کۆمەڵگەی کوردی وەکو کۆمەڵگەیەکی داگیرکراو و دابەشکراو پێویستی بە جۆرە حیزبێکە رابەرایەتی بکات بەرەو رزگاریی و سەربەخۆیی و پێکهێنانی دەوڵەت. لە کۆمەڵی کوردیدا، لە حەفتا ساڵی رابردوودا، سەرباری خەباتی کورد دژی داگیرکەران، کە لە سەرەتای چلەکانی سەدەی رابردووەوە حیزب رابەرایەتی بزووتنەوەکانی کوردی دژی داگیرکەران کردووە، ویست و مافەکانی کورد وەکو نەتەوەیەکی بن دەست کە لە سەربەخۆیی و دەوڵەتدا بەرجەستە دەبێت، نەبووەتە بەرنامەو پرۆژەو گوتاری بزووتنەوەکان و بەوپێیەش بەرنامەو پرۆژەو گوتاری حیزبەکان. ئەم خواست و مافە وەکو خۆی ماوەتەوەو بەدەستنەهێنراوە. ئاستی پێداگری و کاربۆکردنی زۆربەی هەرە زۆری حیزبەکانی کوردستانیش لە ماوەی زیاتر لە حەفتا ساڵدا لەسەر سووربوون لەسەر ویستەکانی کورد، کە ئەرکی ئەم قۆناغە بووە، لە بری بەهێزبوون بەرەو لاوازی و پاشەکشە چووە. ئەمەش بەڵگەی ئاشکرای ئەوەیە کە ئەم حیزبانە لە ئاستی جێبەجێکردنی ئەرکی ئەم قۆناغەدا نەبوون و ئاشکرایە لەم رووەشەوە زۆر هەلی مێژووییان لەدەستداوەو تەنانەت رۆڵیشیان هەبووە لە دواخستن و زیاتر دابەشکردنی کۆمەڵگەدا و بەردەوام کەوتوونەتە هەڵەی گەورەی نەتوانینی دیاریکردنی دووژمنی سەرەکی لە نیوان کێبڕکێکەرە ناوخۆییەکانیان و داگیرکەردا. دیارە تاکو کوردستانیش بەتەواوەتی رزگارو سەربەخۆنەبیت دوژمنی سەرەکی کورد هەر داگیرکەرەو پێکهاتەکانی ناوخۆ با لە ململانێ و کێبرکێشدا بن، ئەگەر هوشیاری و دڵسۆزیی نەتەوەییان هەبێت ئەوا هەر تەواوکەری یەکترن. لەئەنجامی ناکۆکی و ململاێی نێو حیزبە کوردییەکاندا، نەیاری ناوخۆ وەکو ئامانجی سەرەکی بۆ لێدان و دژایەتیکردن دیاریکراوەو داگیرکەریش لە ئاستی دووەمدا هاتووە. دیارە ئەمەش بەرهەمی لاوازیی هوشیاری نەتەوەییە لە لای نوخبەی سیاسی کوردی کە بەشیکی زۆری ئەوانەیان چوونەتە ترۆپکی حیزب و بزووتنەوەکانەوە، لەژێر کاریگەری روانین و گوتاری دەوڵەتە داگیرکەرەکانی کوردستاندا بوون و کاریگەری ئەو نوخبە پان عەرەب، تورک، ئێرانیزمە تاکو ئیستاش بەردەوامەو بەربەستە لەبەردەم خواست و ویستەکانی کورددا. بەڵام هاوکات مەیداری بۆ داگیرکەرە جۆراوجۆرەکانی کوردستان هۆکاری سەرەکی لاوازبوون و پاشەکشەو بەرەو داڕمانی زۆرێک لە پێگەی جەماوەریی حیزبەکانی کوردستانی گەورەیە چونکە لە پانتایی کۆنەستی جەماوەردا ملکەچی و دڵسۆزی بۆ داگیرکەرانی کوردستان رووزەردی و ریسواییە. لێرەوە دەتوانین بڵیین گەشەو نوێبوونەوەو بەهێزبوونی پێگەی جەماوەریی حیزبەکانی کوردستان لەگەڵ بڕوابوون و هەوڵدان بۆ هێشتنەوەی کورد لەچوارچێوەی دەوڵەتە داگیرکەرەکانی کوردستاندا پێچەوانە دەگۆڕێت. هەموو نزیکبوونەوەیەک لە داگیرکەران و هەموو هەوڵیک بۆ دواخستنی کورد لە گەیشتن بە ئامانجەکانی لە پێناوی بەرژەوەندی تەسکی حیزبی و بنەماڵەیی و تاکاکەسیدا، سەرئەنجام لاوزبوونی زیاتری ئەو حیزب و گروپانەی لێدەکەوێتەوەو دیارە هوشیاری جەماوەریش بەردەوام لەگەشەدایەو رۆژ لە دوای رۆژ جەماوەر باشتر تێدەگات کە ئەم جۆرە حیزبانە ئەو لە ئامانجەکانی نزیک ناکەنەوە. بەم گوتارو بەرنامەو شێوەی کارکردنەی ئێستایانەوە، هیچ حیزبێکی کوردی نەک نوێ نابێتەوە، بەڵکو باری شکستخواردوی ئێستای خۆیشی بۆ ناپارێزرێت، ئەگەر نەگەڕێتەوە بۆ ناو کۆمەڵگەی کوردی و بەجیدی پرۆژەی سەربەخۆیی کوردستان و جیاکردنەوەی کوردستان نەکاتە پرۆژەی خۆیی و بەجدیش کاری بۆ نەکات. حیزبە ئیسلامیەکان گەشە ناکەن ئەگەر نەبن بە حیزبی کوردی مسوڵمان، واتە ئەگەر وەکو شیعەی ئێران چۆن تەشەیوعیان خستە خزمەتی فارسبووننەوە، ئەمانیش ئیسلام نەخەنە خزمەتی کوردبوونەوە، ئەوا زیاتر بەرەو دواوە دێن. ئەگەر چەپەکان خەباتی چینایەتی نەخەنە خزمەتی رزگاربوونی نەتەوەییەوەو پێکەوە گرێیان نەدەن، ئەوا نابنە خاوەنی پێگەی بەهێزی جەماوەریی. ئەگەر ئەو حیزبانەی بنەمای خێلایەتی پتەویان هەیە، پەیوەندییەکانی خوێن و دەمارو رێکخستن و ئۆردەری هەرەمی خێڵایەتی نەکەنە پایەی گوتاری نەتەوەیی، ئەوا لە پەراوێزدا دەمێننەوە. ئەگەر ئەوانەی خۆیان بە دیموکرات و سۆشیال دیموکرات و عەلمانی و نەتەوەیی دەزانن... پرۆژەی سەربەخۆیی و پێکهێنانی دەوڵەت نەکەنە پرۆژەی خۆیان و لەبری راکردن بۆ پایتەختەکانی داگیرکەران و راکردن بە دوای بەرژەوەندیە حیزبیەکانیان و دۆزینەوەی پاڵپشتی دەرەکی بۆ پشت شکاندنی نەیارە ناوخۆییەکانیان، نەبنە هاوکارو هاریکاری یەکتری و پێکەوە پرۆژەی سەربەخۆیی و دەوڵەت نەکەنە پرۆژەی خۆیان، نەک هەر نوێ نابنەوە، بەڵکو مێژوو لە پەراوێزدا بەجێیان دەهێڵێت. ٢٨-١٢-٢٠١٩
.gif)
هیوا سەید سەلیم بەرەو کۆتایی ساڵ دەچین، لە ٢٠١٩ چەند حزبێکی کوردستان( گۆڕان ، نەوەی نوێ، زەحمەتکێشان، یەکێتی ، یەکگرتوو) فریای بەستنی کۆنگرەکانیان کەوتن، ئەوانەی کە ماون دەبێت بۆ سالی داهاتوو کۆنگرە ببەستن. ئەوەی جێگای هەڵوەستەیە سەرجەم کۆنگرەکان لە ژێر فشار و کاریگەری یاسایی پارتە سیاسیەکانی عێراق دەبەسترێن، فشارەکان سەرجەم پارتەکان پابەندی بەستنی کۆنگرەیی دامەزراندن دەکەن، کاریگەریەکانیش بریتین لە پابەندکردنی حزبەکان بە ناوەڕۆکی ئەو یاساییەی کە بەشی زۆری پارت و لایەنەکان دوای دەرچوونی یاساکە خۆیان لە فەرمانگەی حزب ورێکخراوە سیاسیەکانی سەر بە کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆیی هەڵبژاردنەکان تۆمارکرد. ساڵی ٢٠١٥، یاسایی ژمارە٣٦ی پارتە سیاسیەکان لە عێراق دەرچوو ،جیگای ئاماژەیە کە یاسایی پارتە سیاسیەکان وەک هەر یاسایەک لایەنی باش و خراب لە خۆەگرێت . بەندی یەکەمی یاساکە کە بریتیە لە ئامانجی دەرچوونی ئەو یاسایە، بریتیە لە سێ خاڵ ، یەکەمیان رێوشوینی دامەزراندنی هەر پارتێکی سیاسی دیاریکردووە، لەو خاڵەدا کە دواتر مەرجی بۆ دەستەی دامەزراندنی حزب داناوە، بەوەی دەبێت دەستەی دامەزراندن کە نابیت ژمارەیان لە ٧ ئەندام کەمتر نەبێت، مەرجی بۆ دەستەی دامەزراندن داناوە کە دەبێت هەڵگری بڕوانامەی بەکالۆریۆس بن (ماددەی ٩ خاڵ ٦). ئەو مەرجە کە لە یاساکە هاتووە هیچ پێویستی نەدەکرد ، چونکە لەوانەیە رۆژگارێک پێویست بکات لە عێراق حزبێکی جوتیاری یان کرێکاری دابمەزرێت، ئەو چین و توێژانە چ پێویستیان بەویە کە هەڵگری بڕوانامەی بەکالاریۆس بن؟ لەگەڵ ئەوەشدا ئامانجێکی ئەرێنی یاساکە بریتیە لە زامنکردنی فرەیی سیاسی و حزبی، کە ئەمەیان وەک پڕەنسیب بۆ ولاتێکی وەک عێراق گرنگە، کە زامنی ئازدیەکان دەکات بۆ هاولاتیان، لە دامەزراندنی پارتی سیاسی تایبەت بە خۆیان. دیوێکی دیکەی نەرێنی ئەو یاسایە بریتیە لە ماددەی (٥)ی بەندی دووەم کە دەڵێت (نابێت حزب لەسەر بنەمانی رەگەزپەرستی، تیرۆر، تەکفیر، تائیفی، یان نەتەوەیی دابمەزرێت) ماددەی ٥ خاڵی ٢، دامەزراندنی حزب لەسەر بنەمایی نەتەوەیی بۆ دەبێت وەک ئەوانی دیکە بە تایبەت تیرۆر هەژمار بکرێت؟ ئەو خاڵەی یاساکە دەکرێن وەک لوغمێک بۆ حزبە کوردستانیەکان داندرابێت، چونکە ئەگەر زۆربەشیان لەسەر بنەمای نەتەوەیی دانەمەزرابن ئەوا ئامانجی نەتەوەیان هەیە بۆی تێدەکۆشن، بۆیە نەدەبوو لە یاساکە ئامانجی نەتەوەیی وەک پرسی تیرۆر و رەگەزپەرەستی سەیربکرێت. بە هەمان شێوەی ئەو ماددەیە لە بەندی سێی یاساکە لە ماددەی(٨) خاڵی یەکەم هاتووە (نابێت پرەنسیپ و ئامانج و بەرنامەکانی حزب ناکۆک بن لەگەل بنەماکانی دەستووری عێراقی) کە ئەو خاڵەش بۆ هەندێک لەو حزبە کوردستانیانەی باوەڕی تەواویان بە سەربەخۆیی کوردستان و سیستەمی علمانیەت هەیە ناکۆکی لەگەڵ دەستووری عێراق درووست دەکات. دیوی دیکەی ئەرێنی یاساکە بریتیە: - نابێت لە دامەزراندن و ئەندامیەتی هیچ حزبێک کارمەندانی هیزە ناوخۆیەکان و بەرگری و دەستەکانی مافی مرۆڤ و دادگاکان ئەندام بن، دەبیت ئەو کەسانە لە نێوان کاری پیشەیی و حزبی یەکێکیان هەلبژێرن (ماددەی ٢٥، خاڵی ٤) - حزبی سیاسی نابیت پەیوەندی ئۆرگانی و دارایی بە لایەنی دەرەکی هەبێت، یان بۆ کاری حزبی لەدەرەوە ئاراستە بکرێت( ماددەی ٢٥، خاڵی ١) ئەگەر ئەمەی باس کرا کاریگەری یاسای ژمارە(٣٦)ی حزبە سیاسیەکان بێت بەسەر کۆنگرەکانیان، لە پاڵ ئەمەشدا هەست بە کاریگەریەکی دیکەش بەسەر ئە کۆنگرانە دەکرێت، ئەویش مۆدێلی ( HDP) یە لە بەستنی کۆنگرە ، وە شیوازی سەرکردایەتی کردنی حزب. شایانی باسە هەدەپەیەکان لە کۆنفراسی ناوچەی سەرجەم کارەکانی کۆنگرە بە کۆتا دێنن، پاشان لە کۆنگرەیی گشتی شەرعیەت دەدەن بە کارەکانی ئەو کۆنفراسانە و هەر لەوێش سەرکردایەتی تازە هەلدەبژێرن. دوای ئەوەی باسمان لە کاریگەری یاسا و مۆدێلی تازەی بەستنی کۆنگرەکان کرد هەمووشمان وا دەبینین کە کۆنگرەکان بە یاسا و مۆدێلی تازە بەستران و دەبەسترێن، بەڵام لەوانە گرنگتر ئەوەیە کە حزبەکانی کوردستان بە پڕاکتیکی خۆیان تازە بکەنەوە، کار بەو یاسایانە بکەن کە خزمەت دەکەن بە فرەیی سیاسی و هەنگاونان بۆ دیموکراسیەتی راستەقینە لە کوردستان.
.gif)
ساڵح ژاژڵه‌یی به‌شی حه‌وته‌م قوڵبونه‌وه‌ی ناکۆکییه‌کان دوای وه‌فاتی کاک نه‌وشیروان له به‌شه‌کانی پێشوی ئه‌م نوسینه‌دا ئاماژه‌م به‌وه‌کرد که دوای ماوه‌یه‌کی کورت له دروستبونی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان جۆرێک له ناکۆکی له‌نێوان کاک نه‌وشیروان و هه‌ندێک له تێکۆشه‌ره دێرینه‌کان سه‌ریهه‌ڵدا. به‌ڵام هه‌تا کاک نه‌وشیروان خۆی له ژیاندا مابوو کار و باره‌کان به باشی به‌ڕێوه ئه‌چوو چونکه کاک نه‌وشیروان یه‌کلایی که‌ره‌وه‌ی هه‌موو بڕیاره‌کان بوو. پێشئه‌وه‌ی کاک نه‌وشیروانیش کۆچی دوایی بکات. هه‌ندێک له براده‌ران خه‌ریکی هێنان و بردنی قسه‌بون له‌نێوان کاک نه‌وشیروان و ناڕازییه‌کان. هه‌ندێکیان به ئاشکراو بێ په‌رده قسه‌یان ئه‌کردو هه‌ندێکی تریشیان دیبلۆماسیانە واته له ژێر په‌رده‌وه و به جۆرێک وا خۆیان نیشان ئه‌دا کێشه‌یان له‌گه‌ڵ که‌سدا نییه‌و له‌گه‌ڵ هه‌موان ته‌بان. له راستیشدا به‌رژه‌وه‌ندی شه‌خسی له‌و رێگایه‌وه به‌ده‌ست دێت. کاک حه‌مه تۆفیق یه‌کێک بوو له‌وانه‌ی زۆر به‌ئاشکرا دژایه‌تی کاک قادر و کاک عوسمانی ئه‌کرد و ئه‌یوت ئه‌وانه گۆڕان بن یان نه‌بن گرنگییان نییه. له گردی زه‌رگه‌ته که ئه‌کاته باره‌گای سه‌رکردایه‌تی بزوتنه‌وه‌که، جگه له‌وه‌ی هه‌موو ژووره‌کان جمه‌یان ئه‌هات له گۆڕانخوازان و سه‌ردانی میوانیش له لایه‌کی تر، هه‌موان ئاگاداری ئه‌و ناکۆکیانه بون. دیارده‌ی زه‌م و زه‌مکاری گه‌شه‌ی ئه‌کرد و له یه‌کتریان ئه‌خوێند. کاک عومه‌ری سه‌ید عه‌لی و کاک مسته‌فا و مامۆستا جه‌لال و جه‌مالیش به‌ده‌ر نه‌بون له هۆکاری ئه‌و ناکۆکیانه‌ی پێشتر که هه‌بون. به‌ڵام هه‌ر یه‌که‌یان به‌شێوه‌یه‌ک و بۆ مه‌به‌ستێک کاریان ئه‌کرد. ئەوان بە بەرنامە کاریان بۆ ئایندەی خۆیان ئەکرد. هه‌ر له‌سه‌ره‌تاوه که پشتیوانییان له کاک عوسمان و کاک قادر نه‌کرد بۆ ئه‌وه‌ی بزوتنه‌وه‌که به دامه‌زراوه‌یی بکرێت و بڕیاڕ بە ده‌سته‌جه‌معی بدریت ، نه‌ک هه‌موو بڕیاره‌کان له ده‌ست یه‌ک که‌سدابێت. مانای وایه جیاوازی هه‌بوه له بۆچونی ئه‌و دوو به‌ره‌یه‌دا. ئه‌مه سه‌ره‌تای قوڵبونه‌وه‌ی ناکۆکیه‌کان بوو. خانه‌ی راپه‌ڕاندن وه‌کو مناڵێکی تازه به که‌مئه‌ندامی له دایک بوو. به‌هۆی داواکارییه‌که‌ی کاکه حه‌مه‌وه کە بە زۆر داوای شوێنەکەی کاک عوسمانی دەکرد بە بێ رٍکبەر . ئه‌وانه‌ی فۆڕمیان پڕکردبۆوه بۆ پۆسته‌کانی تر. جێگۆڕکی به شوێنه‌کانیان کرا. هه‌ندێک هه‌ر ده‌ستیان کێشایه‌وه. هیچ ژنێکیش نه‌بوو به ئه‌ندامی خانه‌ی راپه‌ڕاندن. کاک قادری حاجی عه‌لیش خۆی کاندید نه‌کرد، چونکه ئه‌و ئه‌یویست بۆ پۆستی رێکخه‌ری گشتی خۆی بپاڵێوێت و دیاره کاک عومه‌ریش ویستویه‌تی رکه‌به‌ری نه‌بێت و کاک قادریش نه‌یویستوه کێشه دروست ببێت. کاتێک پڕۆسه‌ی ده‌نگدان کۆتایی هات. کاک عوسمان زۆرترین ده‌نگی هێنا. بۆ ئاگاداری هەموتان ئەوە کاک نەوزادی نوری بەگ ماوەو بچن پرساری لێ بکەن تکام لە کاک نەوزاد کرد بەکاک قادر بلێت خۆی بۆ پۆستی رێکخەری گشتی کاندید نەکات ، بۆ ئەوەی کێشە بۆ بزوتنەوەکە دروست نەبێت . ئه‌گه‌ر پڕۆسه‌که به‌شێوازێکی دیموکراتیانه به‌ڕێوه بچویایه و کاک عوسمان خۆی بپاڵاوتایه بۆ پۆستی رێکخه‌ری گشتی. به‌دڵنیاییه‌وه ئه‌و ئه‌بوو به رێکخه‌ر. لێره‌دا پرسیار ئه‌وه‌یه بۆچی کاک عوسمان یان کاک قادر خۆیان بۆ رێکخه‌ری گشتی کاندید نه‌کرد؟ له‌به‌ر دوو هۆکار: یه‌که‌م: کوڕه‌کانی کاک نه‌وشیروان له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دا نه‌بون ئه‌وانه ببنه رێکخه‌ر و تەنانەت ئەندامانی خانەش، چونکه ئه‌ترسان به‌رژه‌وه‌ندییه مادیه‌کانیان بکه‌وێته مه‌ترسییه‌وه‌و بۆچونی ئه‌وان به‌رامبه‌ر ئه‌و براده‌رانه وه‌کو بۆچونی باوکیان وابو. دووه‌م: کاک قادر و کاک عوسمان پێیان باش نه‌بوو له‌سه‌ر پۆست کێشه دروست ببێت و ئۆباڵی شکستی بزوتنه‌وه‌که‌ش بخه‌نه ئه‌ستۆی خویان. باشترین نمونه‌و به‌ڵگه بۆ ئه‌مه: ئه‌وکاته‌ی کاکه حه‌مه داوای شوێنه‌که‌ی کاک عوسمانی کرد. کاک عوسمان بۆی به‌جێهێشت. له‌سه‌ر ئه‌وه له‌لایه‌ن براده‌ره‌کانیه‌وه زۆر ره‌خنه له کاک عوسمان گیرابوو. پێیان وتبو نه‌ده‌بوو ئه‌وه بکه‌یت ئه‌گه‌ر شه‌ڕی گه‌وره‌شی له‌سه‌ر دروست ببویایه. له وه‌ڵامدا کاک عوسمان وتبوی خه‌ڵکێکی زۆر هاتونه لام و داوایان لێکردوم با کێشه دروست نه‌بێت و منیش رێزی بۆچونه‌که‌ی ئه‌وانم گرتوه‌و حه‌زیشم نه‌کردوه بڵێن له سه‌ر به‌رژه‌وه‌ندی شه‌خسی بزوتنه‌وه‌که‌ی توشی شکست کردوه. دژایه‌تییه‌که‌ی کاکه حه‌مه به‌رامبه‌ر به‌و براده‌رانه هه‌ر ئه‌مه نه‌بوه. کاتێک نێچیرڤان بارزانی ئه‌یه‌وێت بۆ پرسه‌ی کاک نه‌وشیروان بێته سلێمانی. کاکه حه‌مه به کاک عومه‌ری سه‌ید عه‌لی وتوه جگه له خۆت نابێ که‌سی تر به‌شداری پێشوازیکردن بێت. ئێمه وه‌کو بنه‌ماڵه پێشوازی لێ ئه‌که‌ین. دواجار کاک عومه‌ری سه‌ید عه‌لی تکاو رجای له کاک عوسمان و ئه‌وانی تر کردوه که به‌شداری مه‌ڕاسیمی پێشوازیکردنه‌که بکه‌ن. کاتێ کاک عوسمان ده‌ستی له ئه‌ندامێتی خانه‌ی راپه‌ڕاندن کێشایه‌وه له‌سه‌ر ئه‌وه ره‌خنه‌ی زۆری لێگیرا. به‌ڵام وه‌ڵامی ئه‌و ئه‌وه‌بوو کە بزوتنەوەی گۆڕان لە سەر ئەو بنەماو ئامانجانە نەماوە کە لە پێناویدا دروستکراو لە ئێستادا ناسنامەو ئامانجی بزوتنەوەکە بۆتە شتیکی تر. کاک عه‌مید هۆشیار بۆی گێڕامه‌وه وتی رۆژێک کاک نه‌وشیروان ناردویه‌تی به دوامداو منیش چومه سه‌ردانی. کاک نه‌وشیروان پێی ئه‌ڵێت: خه‌تای ئێوه‌یه کاک عوسمان قسه‌مان پێ ئه‌ڵێت. کاک هۆشیاریش ئه‌ڵێت: کاک نه‌وشیروان تۆ گه‌وره‌ی هه‌مومانی بەو برادەرانەشەوە و ئەوانیش هەر بە گەورەی خۆیانت ئەزانن. ئه‌گه‌ر له سیاسه‌تیشدا به‌یه‌که‌وه نه‌گونجێن. حه‌ق نییه دوای ئه‌و هه‌موو ساڵانه‌ی کە به یه‌که‌وه‌بون په‌یوه‌ندییه کۆمه‌ڵایه‌ته‌کا‌نیشتان نه‌مێنێـت و نه‌توانن به‌یه‌که‌وه بگونجێن و بە راستی کارێکی خراپیش ئەکەن ئەم بزوتنەوەیە لەسەر دەستی ئێوەدا توشی شکست ببێت. وتی مام رۆسته‌میش لەوێ بوو زۆر خەمبار بوو و دۆشداما. دوای ئه‌وه کاک نه‌وشیروان ئه‌ڵێـت بچۆ سەردانی کاک عوسمان و کاک قادر بکە بابەیەکەوە قسە بکەین . کاک هۆشیار سەردانی ئەو دوو برادەرە دەکات و دواجار ئێوارە خوانێک رێک دەخەن بە ئامادەبونی کاک عومەری سەید علی، کاک حەمە تۆفیق، کاک سالار عەزیز ، کاک قادر و کاک عوسمان لە مالی کاک نەوشیروان. پێش ئێوارە خوانەکە لە کاتیکدا کاک هۆشیار خەریکی سەردانی ئەم و ئەو دەبێت کاک حەمە توفیق بە کاک هۆشیار دەلێت : ئەوە خەریکی چیت مەشغول دیاری ؟؟. ئەویش دەلێت بە نیازم دانیشتنی ئەو برادەرانە رێک بخەم . کاکە حەمە دەلێت : ئەگەر ئەوان بگەرێنەوە من واز لە بزوتنەوەی گوران دێنم . بە هەر حال ئێوارە خوانەکە ریک دەخرێت و قسەو ناز و گلەیی دەکرێت و بارو دۆخەکە هێور دەبێتەوە. بۆ بەیانی کاکە حەمە لە ڕۆژنامەی چاودێر لێدوان دەدات و دەلێت ئەو دوو برادەرە گەرانەوە چونکە هیچ ئەجێندایەکی سیاسیان نەبوە. کاک نەوشیروان لە کاکە حەمە تورە دەبێت و کاکە حەمەش دەلێت ئەوە قسەی من نییە . بەلام چاودێر بەدەنگ لێدوانەکە لێ دەدەنەوەو جارێکی تر ریسەکە بووە بە خوری و کێشەکە بە هەلواسراوی مایەوە . کاک قادر جگه له کۆکردنه‌وه‌ی کۆمه‌کی زۆر له دۆسته‌کانیه‌وه بۆ گۆڕان. موچه‌ی خانه‌نشینی 33 مانگی خۆی داوه‌ته نانبڕوه‌کان. کاک عوسمانی حاجی مەحمود ماوەیەکی زۆر هاوکاری بۆ ژمارەیەک لە نانبڕاوەکان دابین کردوەو سەرەڕای پەیداکردنی کۆمەک بۆ بزوتنەوەکە . لە کاتیکدا نانبراوەکان هیچ کارێکیان دەست نەدەکەوت، له به‌رامبه‌ردا کاکه حه‌مه هه‌ر سه‌فه‌رێکی بۆ له‌نده‌ن بۆ لای ماڵ و مناڵی کردبێت. له سه‌رحسابی خه‌ڵک بوه. له کاتێکدا بڕی 7 ملیۆن دینار موچه‌ی خانه‌نشینی هه‌بوه. له گرده‌که ته‌نها ئه‌و سه‌یاره‌ی گۆڕانی هه‌بوو مه‌سره‌فی سه‌یاره‌که‌ش له‌سه‌ر خه‌ڵک بوو. کاتێک بڕیاردرا هه‌ر که‌س مه‌سره‌فی به‌نزین له‌سه‌ر خۆی بێت، سه‌یاره‌که‌ی ته‌سلیم کرده‌وه‌و دوای ئه‌وه به پێ هاتوچۆی ئه‌کرد. پرسیاری من ئه‌وه‌یه له هه‌مو گۆڕانخوازان و به‌ویژدانه‌وه وه‌ڵام بده‌نه‌وه: کاکه حه‌مه زه‌رورتربو بۆ گۆڕان یان براده‌ره‌کانی تر؟؟. کاکە حەمە زیاتر بە گورانەوە ماندوو بوە ، یان ئەو دوو برادەرەی تر ؟؟. کەواتە کاکە حەمە بە چ مەبەستێک و بە پشتیوانی کێ هەوڵی دوور خستنەوەی ئەو دوو برادەرەی دەدا؟ ئاخر چۆن ئه‌بێت خه‌ڵکێک به‌م حاڵه‌یه‌وه بێت و ته‌حه‌دای که‌سانی تر بکات؟. ئێستاش بپرسن کاکە حەمە لە کوێی بزوتنەوەی گوراندایەو چ خزمەتێک بە گۆڕان دەکات ؟؟. کاک مستەفا بە خشکەی و ژێر بە ژێر هەمیشە لە هەوڵی ئەوە دابوە بەرژەوەندییەکانی خوی بەدەست بهینیت . سەرەتا بەرپرسی دارایی بوو . دوایی بوو بەوەزیری پێشمەرگە. ئێستاش جێگری سەرۆکی هەرێمە بۆ وەرگرتنی موچەو نەسریە چونکە لەوە زیاتر هیچ شتێکی پێناکرێت بۆ گۆڕان. بەراستی ئەمە جێگەی پرسیارە بۆچی کەسێک ئەم هەموو پۆستانە یەک لە دوای یەک وەرگرێت ، لە کاتێکدا زۆر کەسی تریش هەن حەقیانە پۆستیان پی بدرێت . لێرەدا پرسیار ئەوەیە : ئایا ئەم پیاوە شایستەی ئەوەیە یان هوکاری تری لە پشتەوەیە؟. مامۆستا جه‌مال بە حوکمی ئەوەی ئەندامی خانە بوەو کەسێکی ناسراوەو خەلک زۆر هاتوچۆی کردوە، هەرچۆنێک بێت بە پێی مەکانەتی خۆی توانیویەتی هاوکاری ئەم و ئەو بکات و دڵیان رازیبکات ئەوش زۆر ئاساییە. بەلام ئەوەمان لەبیر نەچێت مامۆستا جەمال پشتیوانی لە کاک قادر و کاک عوسمان نەکرد بۆ بەدامەزراوەکردنی بزوتنەوەکە . بەڵام بە ویژدانەوە دەڵێم مامۆستا جەمال نمونەی کادر و پێشمەرگەو سەرکردەی سەربازی ئازا بوە لە شاخ. مامۆستا جەلال جەوهەر ژێر بە ژێر هەمیشە خەریکی ئیشکردن بوە بو ئەم و ئەو وەکو دامەزراندن و هاوکاری مادی . جگە لەمانەش بە جۆرێک مامەڵەی لە گەل ئەندامانی ژوورەکە کرد، کە هەمویانی دڵگران کرد. نەیدەهێشت کەس ئیشی بەدەست بێت . دواجار دکتۆر بایەزید ژورەکەی جێهیشت . کورت و کرمانجی مامۆستا جەلال رۆلێکی زور خراپی دەبینی . پێشموایە کاریگەری خراپیشی لەسەر کاک عومەر هەبوە. لە کاتی هەلبژاردنەکانی 25 / 7 من لە کەرکوک بوم مامۆستا جەلال نەک هیچ رۆلێکی نەبوە، هەر نەهاتە ناو جەماوەرەو خۆی شاردبووەوە . جێی خۆیەتی پرساری لیبکریت بوچی خوی شاردبوەو نەدەهاتە ناو جەماوەر ، لە روی نەدەهات ، یان مەترسی لەسەر بوو ، ئەگەر مەترسی لەسەر بوو، سەرچاوەی مەترسییەکە کام لایەنە بوو ، هۆکارەکەی چیبوو ، ئەی بۆچی ئەوانی تر نەدەترسان . چ کارێکی کردبوو، کە ببیتە هۆکاری ئەو ترسە گەورەیە ئەمانەو زۆر پرسیاری تر پێویستیان بە وەڵام هەیە ؟؟؟. داوامان لێکرد خانویەکمان لە دبز بۆ بگرێت کە خەڵکی ئەوێیە ، ئەوەشی بو نەکرا ، ئێستا کە بەرپرسی ژووری حکومەت و پەرلەمانە بە دواداچونی کردوە بۆ چونیەتی کار کردنی ئەو کەسانەی لەسەر حسابی گوران پۆستیان وەرگرتوە ؟؟ ئایا چاکن خراپن گوران پییانەوە روسورە یان یان بونە هۆکاری رەخنە گرتن لە بزوتنەوەکە. کاری ئەو ئەوەیە و دوور و نزیک ئاگای لەوە نییە هەندێک لەوانە گۆمەکەیان قوڕاو کردوە و گۆڕانیان لەکەدار کردوە. سەیرەکەش لەوەدایە داوای جێگری سەرۆکی حکومەت دەکات بو چاکسازی . کاک عومەری سەید عەلیش کەلتوری تەکەتولاتی ناو یەکێتیشی گواستۆتەوە بۆ ناو گۆڕان و بە هەموو توانایەکیەوە دەیەوێت لێرەش پەیرەوی ئەوە بکات و برەوی پێ بدات. هەموو گۆڕانخوازان وازبێنن، ئەو ئامادە نییە دەست بەرداری پۆستەکەی ببێت . ئەوەی تا ئێستا بە دیاریکراوی کردویەتی، پەرت کردنی ریزەکانی گۆڕانە و بریاریشی داوە ئەو کاتە گردەکە جێدەهێڵێت کە کەسی تیدا نەمابێت. دەستەگەری و باڵباڵێن لەئێستادا بەجۆرێک قوڵبوەتەوە، متمانە و یەکڕیزی بزوتنەوەکەوەی خستۆتە ژێرپرسیارەوە. بەڕای من دەبوو کاک نەوشیروان هەر لە سەرەتاوە زۆر بە حەکیمانە چارەسەری ئەم کێشانەی بکردایە لە رێگای بە دامەزراوەکردنی بزوتنەوەکەوە کارو بارەکانی دابەش بکردرایە بۆ ئەوەی هەر کەسەو کاری خۆی بزانیت و کەس نەتوانیت دەست بخاتە کارو باری ئەوی ترەوە. بەڵام هەر وەکو لە سەرەتاوە ئاماژەم بۆ کرد، کاک نەوشیروان نەک نەیتوانیوە بەڵکو نەیویستوە بزوتنەوەکە بەدامەزراوەی بکات و هۆکاری هەموو کێشەکانیش هەر بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە چونکە کرۆکی کێشەکان بنەمای فکری و فەلسەفی نەبوە، زیاتر کاردانەوەو تۆڵەو ڕقی شەخسی بوو.
.gif)
ئاسۆ حاجی بۆ من ھەلبژاردنی ناوی ئەنجوومەنی باڵای سیاسی و پاراستنی بەرژەوەندیەکانی یەکێتی وەک یەخەی کراسەکەی گوتەبێژی کۆنگرە سەرنج راکێش بوو، جا نازانم ناوی ئەنجوومەنەکەش کە کاک کۆسرەت سەرۆکایەتی دەکات وەک کراسەکە ساخت ایران بوو یان بە سودفەیە! خاڵێکی دیکەی سەرنج راکێش کە دەرھاویشتەی ئەو کۆنگرەیە بوو داھێنانی مۆدێلێکی نوێ کاری حیزبایەتی و سەرکردایەتی کردنییەتی، کە دەتوانین ناوی بنێین"ھاو بنەماڵەیی" لەسەر وەزنی ھاوسەرۆکایەتی پەکەکە، کە پێش کۆنگرە زۆری دەربارە دەگوترا و نیەتێک ھەبوو کە یەکێتیش ھەمانان مۆدێل پەیڕەو بکات، بەڵام نەیکرد، جا نازانم لە ژێر فشاری ئەنقەڕە بوو وەک دکتۆر فایەق گوڵپی رایگەیاند یان ناچاری. یەکێتی وەک حیزبێکی ھاوبنەماڵەیی کە ئێستا لەلایەن چوار بنەماڵە (تاڵەبانی، کۆسرەت، ئیبراھیم ئەحمەد و شێخ جەنگی) سەرکردایەتی دەکرێ، بەو کارەی بەگژ مێژووی ھەبوونی خۆی دادەچێتەوە کە چل و چوار ساڵە وەک حیزب ھەیە و پەنجا و شەش ساڵیشە وەک بزاڤێکی سیاسی، کە لە بزووتنەوەی کوردایەتی ئینشیقاقی کردووە (جەلالیەت)، ھەموو ئەو مێژووە و ئەو دروشمانەی لە رێگەیانەوە خۆیان بە خەڵک ناساندووە بە درۆدەخاتەوە و خۆیان دەخەنە بەردەم لێپرسینەوەیەکی ویژدانیانەی کەسوکاری ئەو شەھیدانەی کە لەو پێناوەدا بوونەتە قوربانی. ھەروەھا بەردەم لێپرسینەوەی پێشمەرگە و ئەندام و لایەنگرانی خۆیان، ئەگەر بە دەنگی بەرزیش نەبێت ئەوە بە دڵنیایەوە لە ناخەوە و بە ویژدانەوە رۆژێک دێت ئەوانە بە حوکمی مێژوو سزادەدەن. پەڕینەوە شەڕ و ملشکاندن لە نێوان باڵەکان بۆ ماڵباتەکان کارێکی چاوەڕوان کراو بوو، بەتایبەتی لە نێوان کوڕانی شێخ جەنگی و کوڕانی جەلال تاڵەبانی، دەرئەنجامەکەشی ڕوونبوو کە لاھور شێخ جەنگی براوەی ئەو شەڕە دەبێ و زۆرترین دەنگی کۆنگرە دەباتەوە، کوڕانی شێخ جەنگی جگە لە بەشینەوەی سەدان چەکی جۆری ئێم٤ و دەیان ئۆتۆمبێل بۆ سەرخستنی کەسانی سەربەخۆی بۆ کۆنگرە، ئەوە دەمێکە کار لە سەر ھەردوو کوڕەکەی مام جەلال دەکا، لە رێگای میدیاکەی و میدیا وابەستەکانی کاری لە سەر وێنە کردنی قوباد تاڵەبانی وەک کەسایەتیەکی لاواز و بێ دەسەڵات کردووە. لە ھەمان کاتدا برا گەورەکەی قوبادی وەک بارمەتە گرتووە و وەک کەرستەی بێھێزکردنی قوباد و منداڵەکانی ئیبراھیم ئەحمەد و مەلا بەختیاریش کە خەزووری بافێل تاڵەبانیە کەلکی لێوەرگرتووە، ھەروەھا لە پەنای بافێل رۆژ بە رۆژ خۆی بەھێز و ئەویشی لاواز کردووە، بۆیە ھێنانی نزیکەی دووسەت دەنگ زیاتر لە کوڕە گەورەی مام جەلال تەنھا یەک مانای ھەیە، کە لەمەودوا لاھور خاوەنی راستەقینە و سەرۆکی فعلی ئەو حیزبەیە، پافێل لە پێناو ئەو پۆستە بۆخۆی برا گچکەکەی کە یەکێتیەکان راھاتبوون بە مامی گچکە بانگی بکەن و لە جێگای مامی گەورەش قبوڵی بکەن پەراوێزخست و مەیدانەکەی بۆ لاھور خۆشتر کرد. ئێستا کە زۆرینەی ئەندامانی ئەنجوومەنی گشتی سەر بە بنەماڵەی شێخ جەنگین کەواتە ئەوان بڕیار لەسەر گەورە و گچکەی ناو یەکێتی دەدەن، واتا دەتوانن ھەر شتێکیان بە دڵ نەبێت ڤیتۆی بکەن و ئەوەی بە دڵی ئەوانیشە ئۆکەی بکەن، ئەوەش دەرفەتی زیاتریان پێدەدات لە زیاتر لاوازکردنی بنەماڵەکانی دیکە. سەرەتاش لە کوڕەکانی کۆسرەت رەسوڵ دەستپێدەکەن و پاشانیش کچەکانی ئیبراھیم ئەحمەد، کە ھێرۆیان نەخۆشی پەکی خستووە و شانازیش لەناو ئەو ھەموو دژانە ناتوانێ وەک پێشتر قسە بکا و دەست کراوەبێت، بە تایبەتیش کە دەزگا میدیایەکانی ھێرۆخانیشیان لەبەر دەست دەرھێناون. دوای ئەو کارانە ئەوجا کوڕەکانی مام جەلال باشتر لەوە تێدەگەن کە چەندە پەڕ و باڵ کراون و لە باشترین حاڵەت دەبێ مەمنون بن دەسەڵاتێکی سیمبولێکیان ھەبێت و بەرژەوەندیان پارێزراو بێت. کۆنگرەی چوارەمی یەکێتی نیشتیمانی کوردستان کە زۆر کەس گرەوی ھەڵوەشاندنەوە و لێکترازانی زیاتر لەسەر دەکرد بە رواڵەت وا دەرنەچوو بەڵام لە ناوەڕۆکدا دۆخەکە ھەستیارتر و ترسناکترە، چوونکە ئێستا یەکێتی زیاتر وەک کۆمپانیایەکی فرە پشکە و مێژووی ئەو جۆرە کۆمپانیا و دامەزراوانەش ئەوەمان پێ دەڵێن کە وەک خانە کەرت دەبن و خانەی نوێیان لێ دروستدەبێت. ئەوە جگە لە دەیان کادیر و پێشمەرگەی دێرینی ئەو حیزبە کە خۆیان بە خاوەنی راستەقینەی دادەنێن لەو کۆنگرەیەدا نەک مافی خۆیان پێ نەدرا بەڵکو ژمارەیەکی یەکجار زۆریان خۆیان بە ماف خوراو دادەنێنن و ھۆکارەکەشی بۆ ململانێی ئەو بنەماڵانە و شەڕکردنیان بۆ دەستبەسەرداگرتنی یەکێتی دەگێڕنەوە لە رێگای دەستبەسەرداگرتنی پارە و داھاتی یەکێتی و پەنابردن بۆ دزی و گەندەڵی و کڕینی کادیران و فەرماندە سەربازیەکان بەو پارەیە یەکێتیان بەو رۆژگارە گەیاندووە لە حیزبێکی سۆشیال دیموکراتەوە بکرێتە حیزبێکی سۆشیال بنەماڵە
.gif)
عەلی ئۆرەماری پشتی چاڤەرێبوونەکا زێدەتر ژ ٦سالان بسەر نەگرێدانا کۆنگرەیێ چارێ و ۹ ساڵان ژ کۆنگرەیێ سێیێ ، دسەقایەکێ نەجهگیردا و ددەمەکێ ئالوزێ عێراق وهەرێم تێدا دەربازدبیت و دگەرمە گەرما لێدوانێن دژبەرێن چەمسەرێن نافخۆدا ونەحەزێن دەرڤە دا ، ئێکەتی نشتیمانی کوردستان ل ۲۱ ێ بەرفربارا ئێکێ کۆنگرەیێ خۆ گرێدا و جۆدا ژ سەلیقەیا کۆنگرەیێن ئاسایی دپێنگاڤەکا دەگمەندا، نەکۆمسیوون هاتنە دروستکرن ونەژی ڕاپۆرتێن ڕێکخستنێ و دارایی هاتنە خاندن وهەمی ئەو کارێن گرنگ کۆرتکرن ب دەنگدانەکا ئەندامێن کۆنگرەی ژبۆ ڕەوانەکرنا بەرنامە وپەیرەوێ نافخۆ بۆ وان ۱۲۱ کەسێن دێ بنە ئەندامێن ئەنجۆمەنێ گشتی ،و بڤێ پێنگاڤێ پشکەکا مەزنا فشار و مەترسیان ژ هۆڵا کۆنگرەی هاتنە دویرئێخستن و،بۆ ڤێ قۆناغا ئێکەتی تێدا دەربازدبیت ئەف پێنگاڤە ب هەوڵەکا سەرکەفتی تێتە ل قەلەم دان ، زێدەباری ڤێ ئێکێ ژی دەربازکرنا سێ خۆدان پۆستێن سیادی (سەرۆک کۆمار،سەرۆکێ پەرلەمانێ کوردستانێ و جێگرێ سەرۆکێ حکۆمەتێ )بتەزکی یا بدەنگ دانا دەست بڵندکرنێ دیسان ئاستەنگەکا دنا مەترسیا تەقینێ ژێ تاتە چاڤەرێکرن هاتە پەسندکرن و بوونە پەندامێن ئەنجۆمەنێ گشتی، وەک تمامکرنەک ژی ئەنجۆمەنێ بالایێ دانایان وبەرژەوەندیێن ئێکەتیێ کۆ بسەرۆکاتیا کاک کوسرەت رەسول وهەشت ئەندامێن بەرێ یێن مەکتەباسیاسی ژلایێ کۆنگرەیڤەهاتە پەسندکرن و ئەو ئاستەنگ لبەردەم ئارمانجێن نۆیکرنا ئێکەتیێ هاتنە ڕاکرن. هەلبەت درۆژا سێی یا کۆنگرەیدا ئەنجۆمەنێ سەرکردایەتیا گشتی ژێ کۆ ۱۲۱ هاتنە هەلبژاردن وسەرەرای وان ڕەخنەیێن ل شێوازێ هەلبژاردنێ و ئەو دەستێوەردانێن د ئازادیا ئەندامێن کۆنگرەی دا هاتینەکرن و گهۆرینا وژدانا هند ئەندامێن کۆنگرەی کۆ دبەرژەوەندیا هند لیستێن ئامادەکری دەنگ بدەن و دئەنجامدا کەسێن دیار سەرکەفتن بدەست خستن ،لێ دیسان نائێتە ئینکارکرن چ ئەوێن نەدەرکەفتین وچ ئەوێن سەرکەفتین ژی کەسێن دلسۆزێن ڤێ حزبێ نە وجهێ دلخۆشیێ و پیروزلێکرنێ نە. لێ بدیتنا مە ئەگەر گرێدانا کۆنگرەی سەرکەفتنەک بیت ،تمامکرنا رێکارو هنگافتنا ئارمانجێن کۆنگرەی کۆ خۆ دنۆیکرنێ و بهێزکرنێ دا دبینن خالێن مەبەستن و ئەڤەیە یا تێکرایی ئەندامێن ئێکەتیێ و بسەدان هزار دوستێن ئێکەتیێ چاڤەرێ دکەن، ئەرێ پشتی تمامبوونا کۆنگڕەی دێ تا چ ڕادە ئێکەتی شێت وی بەرنامەی وپەیرەوێ هاتیە ڕەوانەکرن بۆ ئەنجۆمەنێ گشتی بکریار ئێتە جهگیڕکرن وجێ بەجێکرن ، خالەک باڵکێش و تا ڕەدەیەکێ ژی مەترسیدار مایە ، ئەوژی کی دێ بیت سەرۆک وکینە دێ بنەجێگر وئەرێ لێکتێگەهشتن ورێکەفتنەک هاتیە پێک ئینان کۆ دیارکرنا سەرۆکی نەبیتە گرێکەکا ئاسێ و نەگەهیتە تەقاندنێ یان وەک کا چەوانێ بگێمەکێ سەرکەفتی قۆناغا ئێکێ یا کۆنگرەی بدوماهیک هات بهەمان نەفەس وێ سەرۆک وجێگر یان جێگرێن سەرۆکی ژی ئێنە دەست نیشانکرن، بیناکرنا هەیکەلێ رێکراوەیێ ئێکەتیێ ژی دیسان پرسەکا ئاڵوزە ،کۆ ب پێی پەیرەوێ پێشنیازکری ئەنجۆمەنێ سەرکردایەتیا دەڤەران کۆ دبنە حەفت دەڤەر تێنە دروستکرن و ئەو ئەنجۆمەن جهێ شازدە مەڵبەندا دگریت ، ئەرێ جێ بەجێکرنا ڤی بابەتی دێ چەند مەزێخیت و تا چ ڕادە ئەو ستافێن بازنەیان هاتینە هەلبژاردن کۆ دێ بنە هێڤێنێ وی ئەنجۆمەنێ سەرکردایەتیا دەڤەران دێ دئاستێ شیانادابن و دێ شێن ژیانەکا نۆی و گیانەکێ نۆی دەنە کارێن رێکخستنێ ، ئەڤە بابەتە ئەگەر بۆ دەڤەرێن سەۆز جهێ راوەستیانێ بیت ژخۆ ئەڤە بۆ وان بازنەیێن دکەڤنە هێلا زەرو بەهدینان پتر جهێ سەرنچ وسەر راوەستانێ یە، بوویەژی قۆناغا پشتی کۆنگرەی قۆناغەک هەستیار وئاسێ یە و دڤێت گەلەک ب هویڕکاتی ولسەر خۆ و بهشیاری و ب مجدی کار ژبۆ بێتەکرن .
.gif)
ڕامان مجید فقێ لە ماوەی سێ ڕۆژ ١٢١کەس هەڵبژێردرا بۆ یەکێتی نیشتمانی کوردستان تاکو بازنەی ململانێکان تەسک بکرێتەوە و هێزەکان خۆیان تاقی بکەنەوە و بەو هێزە بەرکەوتەی بەریان دەکەوێت بۆ ماوەی چەند ساڵێک ململانێکان درێژە پێ بدەن لەم ئەنجومەنی سەرکردایەتیە کە دەبێتە کۆنگرەیەکی بچوک کراوە بۆ یەکێتی تا لەوێوە ململانێکان بەردەوامی پێ بدرێت چونکە ئەم ئەنجومەنە دەسەڵاتی کۆنگرەی پێ دراوە کە دەتوانێت دەست کاری تەواوی پەیڕەوکەی حیزب بکات.بۆیە هەم ژمارەکان کاریگەریان هەیە هەم کارەکتەرە سیاسیەکان و کارتەکانی بەردەستیان کە دوای کۆنگرەکە گۆرانکاری گەورە لە هاوکێشە ناوخۆیەکانی ناو یەکێتی و هەم دەرەکیەکان روودەدات.ئەوە وادەکات بڵێین ئەرکەکان و بڕیار دان ئاسان نابێت و روداو هاوکێشەی چاوەڕوان نەکراو چاوەڕوانی حیزب دەکات کە باوەڕ پێ نەکراو بێت و لە باشترین حاڵ دا تەکەتولاتەکان هەمیشە لەدان و ستان و بەریە کەوتن دەبن وەک ڕابردوو چونکە دۆخەکە بە ناجێگری بۆ ئەم ئەنجومەنە و ئەنجومەنی باڵای سیاسی جێ هێشتراوە کە ٩ کەسن و نابێت ئەوانەش لە ئایندە دوریان نادیدە بگیرێت لە ململانێکان هەم وەک ئەوەی لە پەیرەوەکە داهاتوە و هەم وەک شارەزایان لە ململانێ دەور و درێژەکانی چەندین ساڵەی ڕابردووی حیزب .کە بەشێکیان بە خواستی خۆیان نەچونەتە ئەم ئەنجومەنە قبولی زۆر شت ناکەن یان لە ئەنجمەنی سەرکردایەتی بەرکەوتەکەیان بە دڵ نیە ..بویە نابێت هێزە دەرچوەکان بە غروری کۆنگرە و دوای کۆنگرە و هێزی ژمارەکان سیاسەت بکەن وەک رابردوو یان ئەوانەی هەست بە شکست و لاوازی دەکەن بە دوای تۆڵەی ڕقاوی دوای شکست هەنگاو بنێن ئەگەر نا حیزب و هەموو ئەو خەونانەی کە دەیانەوێت لە ئایندە دەستەبەری بکەن سەرنجام بێ ئەنجام دەبێت.هیواخوازیمان و ئومێدەواریمان بۆ ئایندە ئەوەیە کە چیتر بە زمانی هێز و تەحدا و منتقی دروشمی نا سیاسی و دور لە بنەمای واقعی سیاسەت کردن سیاسەت نەکرێت و ئەم ئامادە نەبون و غیابی عەقڵی و سیاسیەی کە لە وجوودی چەندین ساڵەی دوای یەکێتی بونی هەبوە کۆتایی پێ بێت و بە زمان و بیر و هۆشی سیاسی و خوێندنەوەی دۆخ یەکێتی ئاراستە بکرێت..بە بەڵگەی ئەوەی لە داتاکانی وتاری جێگری سکرتێری گشتی لە کۆنگرە روونی کردوە کە حیزب لە هەر هەڵبژاردنێک دا چەندها هەزار دەنگ پاشەکشەی کردوە
ساڵح ژاژڵه‌یی به‌شی شه‌شه‌م ئاستی په‌یوه‌ندی و به یه‌که‌وه گونجان و چۆنیه‌تی کارکردن له گرده‌که کاتێک بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان دروستبوو بە لەسەرخۆیی هه‌ندێ به‌رنامه‌ی سه‌ره‌تایی دانرا بۆ به‌ڕێوه‌بردنی کارنامه‌ی بزوتنه‌وه‌که و پێشوازی له گۆڕانخواز و وه‌ڵام دانه‌وه‌یان. سه‌ره‌تا سایته ئه‌لکترۆنیه‌که و رۆژنامه‌که و رادیۆکه روڵی به‌رچاویان بینی له کۆکردنه‌وه‌ی هاوڵاتیان له ده‌وری گۆڕان. به دامه‌زراندنی که‌ناڵه ته‌له‌فزیۆنه‌که‌ش ئه‌وه‌نده‌ی تر گۆڕان گه‌شه‌ی کرد. جه‌ماوه‌ری گۆڕان رۆژ له‌دوای رۆژ زیاتر ئه‌بوو. پێش ئه‌وه‌ی گۆڕان به‌شداری هه‌ڵبژاردن بکات و تا دوای ئه‌وه‌ی بۆ یه‌که‌م جاریش به‌شداری په‌رله‌مانیشمان کرد، هه‌موان به دڵ و به گیان و بێ ره‌چاوکردنی هیچ به‌رژه‌وه‌ندییه‌کی شه‌خسی شه‌و و رۆژ کاریان بۆ گۆڕان ئه‌کرد. له هه‌موی گرنگتر خۆشه‌ویستیه‌کی له راده‌به‌ده‌ر له‌نێوان گۆڕانخوازاندا هه‌بو که شایانی باسکردنه. هه‌ر ئه‌و خۆشه‌ویستیی و به ته‌نگاوه‌هاتنی یه‌کتریه بو، بزوتنه‌وه‌ی گۆڕانی برده ئاستێکی زۆر باڵا. به‌ڵام دوای ئه‌وه‌ی گۆڕان گه‌یشته ئاستێکی به‌رزو به‌رده‌وام گردی زه‌رگه‌ته جمه‌ی ئه‌هات له گۆڕانخوازان، دیارده‌ی بێمنه‌تی به‌ده‌رکه‌وت و ئه‌و گه‌رموگوڕیه‌ی له‌سه‌ره‌تادا هه‌بوو بۆ پێشوازیکردن و به‌پیره‌وه‌چونی هاوڵاتیان روی له کزی کرد. دوای ئه‌وه‌ی گۆڕان به‌شداری حکومه‌ت و په‌رله‌مانیشی کرد. به‌رژه‌وه‌ندی شه‌خسی سه‌ریهه‌ڵداو جۆرێک له بوغزاندن و کێبڕکێ له‌ناو خودی براده‌رانی گرده‌که سه‌ریهه‌ڵدا و دواجار ئه‌نجامێکی باشی لێنه‌که‌وته‌وه. کاتێک ئاستی جه‌ماوه‌ری گۆڕان رۆژ له‌دوای رۆژ به‌ره‌و باڵاتر هه‌نگاوی ئه‌نا. کاک نه‌وشیروان هه‌ناسه‌یه‌کی ئاسوده‌یی هه‌ڵکێشا دوای شکستی هه‌ڵبژاردنی مه‌ڵبه‌نده‌کانی ناو یه‌کێتی. بەلام ئەگەر بە وردی سەرنج بدەی بە تێپەربونی رۆژگار هه‌ستت ئه‌کرد به‌بێمنه‌تی ئه‌ڕوانێته هاوڕێ کۆنه‌کانی شاخی وه‌کو جاران گه‌رموگوڕ نییه له‌گه‌ڵیان و په‌ڕاوێزیان ئه‌خات و حسابیان بۆ ناکات. زۆر جار که‌سانێک له روانگه‌ی دڵسۆزیانه‌وه ده‌چونه لای کاک نه‌وشیروان و پێیان ئه‌وت بۆچی دڵی ئه‌و براده‌رانه ناده‌یته‌وه‌و ئاشتیان ناکه‌یته‌وه. توڕه ده‌بوو دەیوت با جیاببنه‌وه‌و حیزب دروست بکه‌ن، رێک ئه‌و قسه‌یه‌ی مام جه‌لال به خۆی وتبو ، ئه‌میش به ئه‌وانی ئه‌وته‌وه. زۆرجار که ره‌خنه له ته‌له‌فزیۆنه‌که ئه‌گیراو داوای گۆڕانکاری ئه‌کرا، دووباره دەیوت ئه‌وه ته‌له‌فزیۆنی خۆمه‌و فه‌رموو بچن خۆتان ته‌له‌فزیۆن دانێن. ئه‌مانه هه‌موو نیشانه‌ی له خۆبایی بون و بوغرایی و بێمنه‌تی بوو چونکه قاچی گه‌یشتبو به بوار و مه‌ترسی له‌سه‌ر نه‌مابو منه‌تیشی به‌که‌س نه‌مابوو. دیاره ئه‌وه‌ش ئه‌وپه‌ڕی بێ وه‌فاییه به‌رامبه‌ر هاوڕێ و دۆسته‌کانی. ئه‌وانه‌ی له پێناوی بیرو باوەرو بەرژەوەندی گەلەکەیاندا ئەویان بە سەرکردەی خۆیان قبول کرد، ده‌ستبه‌رداری هه‌موو به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانی خۆیان بون و له‌سه‌ر ئه‌و توشی نانبڕین و سوکایه‌تی پێکردن بون و دوایی پشتی تێکردن . هه‌رچه‌نده وه‌کو له به‌شه‌کانی پێشه‌وه باسی ئه‌وه‌م کرد که کاک نه‌وشیروان خۆی شێخ محمدی سه‌رگه‌ڵویی راسپاردوه که په‌یوه‌ندی به کاک عوسمانی حاجی مەحموده‌وه بکه‌ن تا پێکەوە گۆڕان دروست بکەین، که‌واته ئه‌وه‌ی له‌چی و ئه‌م په‌ڕاویز کردنه‌ی ئێستایان له چی؟؟. له کاتێکدا کاک نه‌وشیروان جۆرێک له ساردی نیشان ئه‌دا به‌رامبه‌ر به تێکۆشه‌ره دێرینه‌کان. گرنگییه‌کی زیاد له پێویستی به‌و که‌سانه ئه‌دا که پێشتر به‌شداری خه‌باتی سیاسی نه‌بون به‌ناوی ئه‌وه‌ی ئه‌مانه گه‌نجن و چالاکترن و به‌دوای به‌رژه‌وه‌ندی خۆیانه‌وه نین و فێری فرت و فێڵ نه‌بون. به‌ڵام له کۆتاییدا ئه‌م بۆچونه‌ی ته‌واو پێچه‌وانه بۆوه. که‌واته هه‌ر لێره‌وه جۆرێک له دڕدۆنگی له‌نێوان تێکۆشه‌ره دێرینه‌کان و به‌ناو گه‌نجه‌کان دروستبوو به ئاشکراش هه‌ستی پێ ئه‌کرا. کاک نه‌وشیروان ئه‌م گه‌نجانه‌ی کرده واجیهه‌ی بزوتنه‌وه‌که و شاشه‌ی ته‌له‌فزیۆنه‌که‌ی خسته خزمه‌تیان . لە راستیدا ئەم گرینگی دانەی کاک نەوشیروان بە گەنجەکان کاریکی زۆر باش بوو ، زۆریش پیویست بوو . چونکە ئەوانە خاوەنی وزەی زۆربون ، ئەگەر بە مەبەست نەبوایە . هیچ گومانی تێدا نییه ئه‌م گرنگیدانه‌ی کاک نه‌وشیروان به به‌رنامه بوه‌و هه‌ر له‌خۆیه‌وه ئه‌مه‌ی نه‌کردوه و دوو هۆکار له‌پشتییه‌وه هه‌بوه: 1- پێی وابوه هێنانه پێشه‌وه‌ی ئه‌م گه‌نجانه ده‌بنه پاڵپشتێکی زۆر گه‌وره بۆخۆیی و له رێگای ئه‌وانه‌وه ده‌توانێت هه‌موو به‌رنامه‌کانی خۆی جێبه‌جێ بکات. به هۆکاری ئه‌وه‌ی ئه‌مانه پێشینه‌ی سیاسیان نییه‌و هه‌رچی خۆی بیڵێت ئه‌مان ئه‌ڵێن به‌سه‌رچاو. 2- به‌ڵام تێکۆشه‌ره دێرینه‌کان هه‌موو بۆچونه‌کانی ئه‌و قبوڵ ناکه‌ن و ره‌خنه له بڕیاره‌کانی ئه‌گرن و ئه‌وکاته نابێته خاوه‌ن بڕیاری ره‌هاو ئه‌وه‌ش به‌لای ئه‌وه‌وه قبوڵکراو نییه. بۆیه هێواش هێواش جۆرێک له له ناته‌بایی و گله‌یی له نێوان خۆیی و هه‌ندێک له تێکۆشه‌ره دێرینه‌کان دروست بوو. له‌م نێوانه‌دا تێکۆشه‌ره دێرینه‌کانیش بون به دوو به‌شه‌وه. کاک عوسمانی حاجی محمود و کاک قادری حاجی عه‌لی و کۆمه‌ڵێکی تر به‌ره‌ی ناڕازیبون و داوای به سیستماتکردنی بزوتنه‌وه‌که‌یان ئه‌کرد له هه‌مو بواره‌کاندا. به‌ڵام به‌شێکی تر له تێکۆشه‌ره دێرینه‌کانی تر بەرژەوەندییان وای دەخواست کە کاره‌کان به هه‌ڕه‌مه‌کی و بێ به‌رنامه به‌ڕێوه ببه‌ن و پشتیوانیان له کاک نه‌وشیروان ئه‌کردو ئه‌و چ بڕیارێکی بدایه ئه‌وان پێی رازی ئه‌بون چونکە بەرژەوەندییە شەخسیەکانیان لەم رێگایەوە بەدەست دەهینا . ئه‌وانه‌ش کاک عومه‌ری سه‌ید عه‌لی، کاک مسته‌فای سه‌ید قادر، مامۆستا جه‌لال و مامۆستا جه‌مال و حه‌مه توفیق و خه‌ڵکانیتر. من جارێکیان به کاک مسته‌فای سه‌ید قادرم وت: کاتی خۆی کاک نه‌وشیروان داوای چاکسازی و که‌مکردنه‌وه‌ی ده‌سه‌ڵاته‌کانی مام جه‌لالی ئه‌کرد نه‌ک ده‌رکردنی. ئێستاش کاک عوسمانی حاجی محمود و کاک قادرو خه‌ڵکانی تریش داوا ئه‌که‌ن کاک نه‌وشیروان ده‌سه‌ڵاتی ره‌های نه‌بێت و داوا ناکه‌ن کە بزوتنه‌وه‌که‌یان بۆ جێبهێڵێت. وای به باشئه‌زانم پشتیوانی یه‌کتری بکه‌ن و یه‌ک ده‌نگ بن بۆئه‌وه‌ی بڕیاردانی ده‌سته‌جه‌معی جێگه‌ی بڕیاردانی تاکه که‌س بگرێته‌وه. وه‌ڵامی ئه‌و به‌ڕێزه بۆ من ئه‌وه‌بوو وتی: با ئه‌م فرسه‌ته به‌کاک نه‌وشیروان بده‌ین. واته با تاکه سه‌رچاوه‌ی بڕیاردانبێت له‌ناو گۆڕاندا. له‌و کاته‌وه هه‌ستم کرد کاک مسته‌فا بۆخۆی کار ئه‌کات و ئه‌نجامه‌که‌شی ئێستا رون و ئاشکرایه بۆ هه‌موان. ئه‌گه‌ر سه‌رنج بده‌ین په‌رتبونه‌که فراوانتربوو. تێکۆشه‌ره دێرینه‌کان بونە دوو به‌شه‌وه و جیلی نوێش جۆرێک لە دابەشبونیان پێوە دیار بوو له‌نێوان ئه‌م دوو به‌ره‌یه‌دا. کاک نه‌وشیروانیش بوو به‌سه‌یرکه‌ر. لێره‌وه زه‌مینه‌ی بۆڵه بۆڵ و گله‌یی و ته‌که‌تولات له‌ناو گۆڕاندا چه‌که‌ره‌ی کرد و سه‌ری ده‌رهێنا. کاتێکیش قسه له‌سه‌ر دابه‌شکردنی پۆست و کاندیدکردن بۆ په‌رله‌مان ئه‌کرا. هه‌ریه‌که‌و ده‌بوو به پشتیوانی لایه‌نێک له لایه‌نه ناکۆکەکان. نێوانی کاک نه‌وشیروان و کاک قادر و کاک عوسمان رو له خراپتر بوو. زۆرجاریش هه‌ندێک لێره‌وله‌وێ له روانگه‌ی دڵسۆزییانه‌وه ئه‌که‌وتنه به‌ینیانه‌وه بۆ پێکهاتنەوەو پێکەوە بەردەوامبون. زۆرجار کاک نه‌وشیروان نه‌رمی نیشان ئه‌داو ئه‌یوت بچن بابزانن ئه‌وان چییان ئه‌وێت. کاتێک ئه‌و براده‌رانه پێشنیاره‌کانیان ئه‌نارد بۆ کاک نه‌وشیروان. له وه‌ڵامدا ئه‌یوت. خۆمنیش هه‌ر ئه‌مه‌وێت ئه‌وه بکه‌م که ئه‌وان داوای ئه‌که‌ن. که‌واته بپرسن بۆچی به‌قسه‌ی ئه‌وانی نه‌ئه‌کرد که خۆشی هه‌ر ئه‌وه‌ی ئه‌ویست؟ پێم وایه کاک نه‌وشیروان هه‌میشه ترسی له‌وه هه‌بوو ئه‌مانه ببنه له‌مپه‌ر له‌به‌رده‌م به‌رژه‌وه‌ندی کوڕه‌کانیداو دواجار نه‌هێڵن میراتی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان بۆ کوڕه‌کانی بێت. بە بۆچونی خوم کاک نەوشیروان لە ئیدارەدانی بزوتنەوەی گوران بە گشتی و مەکۆی سەرەکی بزوتنەوەی گۆراندا سەرکەوتو نەبوو . وردبین نەبوو ، بەرنامەی نەبوو ،کاک نەوشیروان لە هەمو شتیکدا زۆر دوور بین بوە و پیش روداوەکان کەوتوە ، بەلام بەداخەوە لە دروستبونی بزوتنەوەی گۆراندا دوای روداوەکان دەکەوت . کاک نەوشیروان هەلسوکەوتی لەگەل هەموو گۆرانخوازان وەکو یەک نەبوو . نەیتوانی بیلایەنی خوی بسەلمینیت. نەیتوانی رۆلی باوکێکی میهرەبان ببینیت . لە راستیدا ئیدارەدانی حیزبێک یان هەر دام و دەزگایەک پێویستی بە دامەزراندنی موئەسەسات هەیە . پێویستی بە عەقلی کەسانی زور هەیە . بەرێوەبردنی حیزبێکی تازەی وەکو گوران هەرگیز بە هەرەمەکی بەرێوە ناچیت و ناکرێت ئایندەی ئەم حیزبە بدرێتە دەستی قەزاو قەدەر . بەرێوەبردنی حیزبێکی سیاسی تازەی وەکو گوران پێویستی بە بە بریار و عەقلی دەستە جەمعی هەیە . یەکێک لە سیفەتە نەرێنیەکانی کاک نەوشیروان ئەوەبوو بە میزاج هەلسوکەوتی ئەکرد. ئەوەش خرابترین سیفەتی سەرکردەیە . کەسێك کە بە میزاج کار بکات زوو تورە دەبێت . کە تورەش بوو هەلەی کوشندە دەکات . .لەناو سەرکردەکانی کوردا بە گشتی کەلتوریکی زور سەقەت هەیەو هەموان وەکویەک پەیرەوی دەکەن . سەرکردەکان ئەوەندە خویان لە بەرزیدا دەبینن خوار خویانەوە وەکو مێرولە و مێگەلە ئاژەلێک دەبینن و هەرگیز خویان لەو ئاستەدا نابینن کە پرس و رایان پێ بکەن . دواجار دەبنە خاوەنی هەموو بریارێک و کەسیش ناتوانیت قسە لە قسەی ئەواندا بکات ، هەرچی بیکەی سودی نییەو دواجار قسە هەر قسەی خۆیان دەبیت و کارەسات بەسەر میللەتدا دێنن و کەسیش ناتوانێت پرسینەوەیان لەکگەل بکات . لە راستیدا بەرهەمهێنانی کەلتوری خو بەزلزانین . بەلام لە بیرتان نەچێت بەشێک لە تاوانی بەرهەم هێنانی ئەم کەلتورە ، هوکارەکەی ئێمە خومانین . کەس بە دیکتاتور لە دایک نابێت ، ئەوە من و توین یان لە روانگەی نەشارەزایی و نەزانیینەوە ، یان لە روانگەی دلسوزیمانەوە بەدەستی خومان دیکتاتور دروست دەکەین . ئەوە ئێمەین بەبێ بیرکردنەوە دەبینە دەروێش . ئەوە ئێمەین خومان بچوک دەکەینەوەو کەسانی تر دەکەین بە پالەوان . ئەوە ئێمەین دەبینە بت پەرست و ئەوان لە بری ئێمە بیر بکەنەوەو لە بری ئێمە بریار بدەن دواجار دەمانگەوجێنن . دەمانکەن بە پەیژەو پێماندا سەردەکەون و مەرامەکانی خویان دەهێننە دی . باشترین نمونە ریفراندومەکەی بەریز مەسعود بارزانی بوو ، نیوەی خاکی کوردستانی لە دەستداو کەسیش نەیتوانی لە گول کالتری پێ بلێت و قسە هەر قسەی خوی بوو . ئێستاش هەر خاوەن بریارە . وەکو کاک نەوشیروان خوی هیچ بەرنامەیەکی نەبوو بو بە دامەزراوەکردنی بزوتنەوەکە، رێگاشی نەدا کەسانی تر بەو کارە هەستن . وەکو هەموان دەزانن کیشەی کاک عوسمان و کاک قادر لە گەل کاک نەوشیروان لەم خالەوە دەستی پیکرد. هەرچەندە من بوچونی خوم دەر بریوە لەسەر هۆکاری ئەوە ، بەلام دەکری ئێوەش بپرسن بۆچی کاک نەوشیروان دژی بە دامەزراوەکردنی بزوتنەوەی گوران بوو؟؟. کاک نەوشیروانیش هەر زوو کەوتە دژایەتی کاک عوسمان و کاک قادر ، لە کاتیکدا خوی داوای لەم بەرێزانە کردبوو هاوکاری بکەن ، بەلام دوایی کار گەیشتە ئەوەی لای ئەم ئەو دەیگوت ئەی پیم نەگوتن عوسمان بیتە ناو بزوتنەوەی گۆران لیمان تیک دەدات ؟؟. بابە ویژدانەوە پرسیار بکەین کاک عوسمان چی تیک داوە ؟؟؟. بەراستی کاک عوسمانن هیچی لە شەخسی کاک نەوشیروان و بزوتنەوەی گوران تێک نەداوە . ،بەلام ئەو مالی خوی تێکداوە بو توو بزوتنەوەی گوران، ئەو دەستبەرداری بەرژەوەندییەکانی خوی بوە ، بەسەدان کەس بە هوی ئەوەوە بەرژەوەندیان لە دەست داوەو سوکایەتیان پێکراوەو ئیستا کاک عوسمان خوی بە قەرزداری ئەوان دەزانیت و ناتوانیت هیچیان بو بکات . کاک قادر خوی بەدوور گرت لەوەی خوی کاندید بکات بو رێکخەری گشتی چونکە دلنیابو ریگەیان پی نە ئەدا ببیتە ریخەری گشتی و کیشەی گەورەش دروست دەبوو. کاکە حەمەش رێگای نەدا کاک عوسمان خوی بو سکرتیری ژوورەکان هەلبژیریت و دواجار هەر دەستیشی لە خانەی راپەراندن کێشایەوه . هەر لەو کاتی کێشمە کێشمەدا کە چاوەروانی دروستبونی کێشەی گەورە دەکرا ، من داوام لە کاک نەوزادی نوری بەگ کرد کە لەگەل کاک قادری حاجی علی قسە بکات بو ئەوەی خۆی بۆ پوستی ریخکەری گشتی کاندید نەکات ، بۆ ئەوەی کیشەو گرفت دروست نەبێت . دیارە خەلکانی تریش قسەیان لەگەل کاک قادر کردبوو . خوشبەختانە بە قسەی کردین . کاتێک ئەندامانی خانە بۆ جاری دوەم هەلبژێرانەوە کاکە حەمەو کاک شورش حاجی و دکتۆر رەئوف عوسمان وەکو ئەندامانی خانە نەمانەوە . وەکو دەریش دەکەوێت نێوانی کورەکانی کاک نەوشیروان و کاک عومەری سەید عەلی باش نییەو پێشم وایە کاک عومەرو مامۆستا جەلال و جەمالیش زۆریان نەماوە کە ئاوت کرێن و بەرنامەکە لە سەرەتاوە بەو شێوەیە نەخشەی بو دانراوەو دواجاریش وەکو خوی دەبێت . چۆن دەلێن هەندی قوماش کە خرایە ئاوەوە تێدەچی واتە کورت دەبێتەوە بزوتنەوەی گورانیش تێچوە . بچوک بونەوەی بزوتنەوەی گوران تەنها خەمی هەندێک گورانخوازە کە ئومێدی زۆریان لەسەر دوا روژی بزوتنەوەکە هەلچنیبو. بەلام کورەکانی کاک نەوشیروان کە لە ئێستادا خاوەنی بزوتنەوەی گۆرانن، بەلایانەوە گرنگ نییە بزوتنەوەکە چی لێدێت ، ئەوان تەنها پێویستیان بە ناوی بزوتنەوەکەیە وەکو چەترێک بۆ شاردنەوەی کۆمپانیا بازرگانیەکەیان . ئازیزان : من هاتوم باسی 10 سالی خەباتی بزوتنەوەی گوران دەکەم. ، چۆن دروستبوو ، بۆچی دروست بووو ، چی بەدەست هێنا ، بۆچی وەکو بەفر توایەوە ، هۆکاری دروستبون و نەمانی ئەم بزوتنەوەیە چیبو ، کارەکتەرە ئەساسیەکانی ئەم بزوتنەوەیەو رۆلێان چۆن بوو دواجار باسی ئایندەی ئەم بزوتنەوەیە دەکەم . ئەمە بەشێکە لە مێژوی میللەتەکەم و سەرکردەکانی و، زۆر بە ئەمانەتەوە باسی هەموو روداوەکان دەکەم چونکە ئەمە دەبێتە بەشێک لە مێژوی میللەتەکەمان. ماوەتەوە ئەوەی تۆ ئەمەت بە دلە یان بەدلت نییە ، پێت خۆشە یان ناخۆش، ئازادی چۆن بیردەکەیتەوە و بە هەمان شێوەش منیش ئازادم چۆن بیر بکەمەوە. حەز دەکم بزانن من ئەم نوسینەی خۆم زور بە گرنگترو پێویستر دەزانم وەکو لە خەباتی پیشمەرگایەتیتم ، بەو هیوایەی لەم رێگایەوە ئەوانە هۆشیار بکەمەوە کە سۆزو سیاسەت بۆ چاکەی گشتی لێکجیاناکەنەوە.
.gif)
له‌تیف فاتیح فه‌ره‌ج كه‌ركوك به‌ره‌و چاره‌نوسێكی نادیار ده‌ڕوات ، به‌رپرسه‌كانیش له‌و دۆخه دوو لایه‌نن : یه‌كه‌م : ئه‌وانه‌ی ریفراندۆمیان كردو حسابیان بۆ كه‌س نه‌كردو دواتریش هه‌ڵاتن دوه‌م : ئه‌وانه‌ی له 16ی ئۆكتۆبه‌ر بوونه هۆی پرش و بڵاوبوونه‌وه‌ی پێشمه‌رگه‌و تێكشكانی گیانی ئه‌و هێزه. له كه‌ركوك چوار هه‌ڵبژاردن به‌ڕێوه چووه تا ساڵی 2018 هه‌ڵبژاردنی یه‌كه‌م هه‌ڵبژاردنی پارله‌مان و ئه‌نجومه‌نی پارێزگا بوو له‌و هه‌ڵبژاردنه‌دا كورد " لیستی برایه‌تی كه‌ركوك " له كۆی 41كورسی 26 كورسی به ده‌ست هێناو توركمان 9و عه‌ره‌ب 6 ،ئه‌وه‌ی خواره‌وه ژماره‌ی ده‌نگده‌رانه له‌و هه‌ڵبژاردنانه‌ی پێشوودا . له چوار هه‌ڵبژاردنی رابردوودا له كه‌ركوك ده‌نگه‌كان به‌م جۆره بوونه : 2005 بۆ ئه‌نجومه‌نی پارێزگا كورد 237303 ده‌نگی هێنا له هه‌ڵبژاردنی 2010 كورد: 269015 ده‌نگی هێنا عه‌ره‌ب و توركمان : 243543ده‌نگیان هێنا له هه‌ڵبژاردنی 2014 كورد به گشتی : 310701 ده‌نگی هێنا عه‌ره‌ب و توركمان : 25488 ده‌نگیان هێنا له هه‌ڵبژاردنی 2018 كورد به گشتی : 216340 ده‌نگ عه‌ره‌ب: 154991ده‌نگ توركمان : 82033 ده‌نگ هه‌ڵبه‌ت ئه‌م ژمارانه كه‌م و كورتی كه‌می تیایه‌و ره‌نگه زۆر ورد و ته‌واو نه‌بن ، به‌ڵام زۆر نزیكن ئه‌گه‌ر به وردی سه‌یر بكه‌ن له دوا هه‌ڵبژاردنا كورد نزیكه‌ی 90 هه‌زار ده‌نگ كه‌می كردووه له چاو هه‌ڵبژاردنی 2014وه ، ئه‌مه‌ش ئه‌و مه‌ترسیه‌یه‌كه پێویسته لایه‌نه كوردیه‌كان حسابی وردی بۆ بكه‌ن ، له دوا هه‌ڵبژاردنا خه‌ڵك به تكاو داوا لێكردنیش ناڕۆی بۆ ده‌نگدان ، ئه‌وه جگه له‌وه‌ی لایه‌نێك له ناو كوردا و له گه‌ڕه‌كه كوردیه‌كان فێڵی له لایه‌نه‌كانی تر ده‌كرد ، من ئه‌مه‌م به چاوی خۆم بینی ، هه‌ڵبه‌ت له 2014ه‌ش له قوتابخانه‌ی پیره مێرد ئه‌و قوتابخانه‌یه‌ی ده‌نگم لێ ئه‌دا گه‌نج هه‌بوو بلوسێكی له‌به‌ر كردبوو كه وێنه‌ی سه‌ری دكتۆر نه‌جمه‌دین كه‌ریم بوو شانازی به‌وه‌وه ده‌كرد كه ده‌یان ده‌نگی داوه ، ده‌نگدان له بری ئه‌وانه‌ی به هه‌ر شێوه‌یه‌كه نایه‌ن بۆ ده‌نگدان .
.gif)
حلمی رەسول رەزا بە گوێرەی ئەو زانیارانەی باس لەپرۆژەیاسای نوێی هەڵبژاردن دەکەن، کوردستان ڕووبەڕووی هیچ مەترسیەک نابێتەوە وەک ئەوەی ئەم ئێوارەیە ئەندام پەرلەمانانی کورد ئاماژەیان پێکرد کە گوایە ئیرادەی کورد پێشێل کراوە، لەبەر ئەم هۆکارانەی خوارەوە، ۱- بە گوێرەی پرۆژە یاساکە هەرقەزایەک نوێنەری تایبەت بە خۆی دەبێت و تەنها کاندیدانی شارەگەورەکان دەرناچن، وەک دەبینین تاکو ئێستا هەربەنمونەیەکی بچوک چەمچەماڵ و کەلار و چەندین قەزای تریش نوێنەری خۆیان لە پەرلەماندا نەبینیوە. ئەمەش بەلای کەمەوە دادگەریەکی زۆری تیاداهەیە بۆ ئەوەی قەزاکان نوێنەری خۆیان هەبێت، ۲- فرسەتێکی زۆرباشە بۆ خەڵکی بێلایەن و ڕۆشنبیر و کەسایەتیەکاریگەرەکانی دەرەوەی حیزبەکان، خەڵکی خەمخۆری نەتەوەخواز کورد نێو کۆمەڵگای کوردی بۆ ئەوەی خۆیان هەڵبژێرن و بچنەپەرلەمان، خەڵکی کوردستانیش دەمێکە بەدوای خەونی گەورەی وایە، تاوەکو هەست بەدەنگی خۆیان بکەن، ئەمەش وادەکات ئەم نوێنەرە بەدەم داوای خەڵکەوەبێت و لەخەمی خەڵکدابێت. ۳- دەربارەی ترسی پڕۆژە یاساکە بۆ ناوچە جێ ناکۆکەکانی دەرەوەی هەرێم، بەگوێرەی زانیاریەکان هیچ مەتریسەک درووست ناکات، لەبەرئەوەی سنوری هەریەک لەقەزاکانی خانەقین و جەلەولا و سەعدیەو قەرەتەپەو جەبارەو قۆرەتو سەرەڕای دەنگدەرانی ماددەی ٪٤۰ سنوری خانەقین نزیکەی ۱۸۰ هەزار دەنگدەرن، بەلایەنی کەمەوە کورسیەکانی خۆیان بەدەست بهێنن، ٤- هەرچی شاری خورماتوە کە (۱۷بۆ۲۲) هەزار دەنگدەریان هەیە، لە دوای ساڵی ۲۰۰۳هیچ نوێنەرێکیان نەبوە، بەڵام ئەم جارە بەپێی پڕۆژە یاساکە، دەنگەکانیان لەناو پارێزگای تکریتدا ون نابێت. ٥- شارۆچکەی مەخمور کەخاوەنی زیاتر لە ۱۰۰ هەزار دەنگدەرن، بەهەمانشێوە دەبنە خاوەنی نوێنەری خۆیان لە پەرلەمان. ٦- لەبارەی شەنگالەوە نزیکەی ۳۰۰هەزار دەنگدەری هەیە، ئەوە وادەکات ئێزیدیەکان ببنەخاوەنی نوێنەری ڕاستەقینەی خۆیان، هەروەها دەبنە خاوەنی زیاتر لە سێ کورسی پەرلەمان، ئەوە وادەکات چیتر حیزبەکان خێریان پێنەکەن بەناوی پێدانی پەرلەمانتار و بەڵکو ئەوە وادەکات لەمەودوا حیزبەکان بکەونە دوای ئێزیدیەکان بۆ ئەوەی نوێنەریان بۆ بنێرنە پەرلەمان. ۷- هەرچی ترسی کوردیشە لەپارێزگای کەرکوک ئەوەیە گوایە لەداقوق ڕێژەی عەرەب لە کورد زیاترە، بەڵام بەگوێرەی زانیاریەک لەناو شارەکەدا ڕێژەی کورد و عەرەب وەک یەکن بەڕێژەی٪٤۱ و ڕەنگە کورد بتوانێ ئەم شارە بباتەوە ئەگەر عەرەبی دوای ۱٦ی ئۆکتۆبەر کە گەڕاونەتەوە بۆ ئەم شارە دەنگ نەدەن، بۆیە دەتوانرێت ململانێیەکی باش و قورسی مەدەنی لەبارەی کورسیەکەیەوە بەڕێوەبچێت، ئەمەش پروسەی دیموکراسی باشتر دەکات و زیاتر ناوچەکە خزمەت گوزاری بەخۆیەوە دەبینێتەوە، هەر بەپێی زانیاریەکان ئەگەر بێت و لە قەزای دووبز کورد یەک کاندیدی هەبێت دەتوانێ سەرکەوتن بەدەست بهێنێ. ئەوانەی باس مەترسیەکانی دوو کورسیەکەی قەزای حەویجە دەکەن، ڕوون و ئاشکرایە لەپاش پرۆسەی ئازادی عێراقەوە ئەوان دووکورسیەکەی خۆیان مسۆگەر کردوە. بەڵکو ئەوە مەرترسی نیە لەسەر قەزیەی نەتەوەی کورد، بەڵکو ئەوە مەترسیە لەسەر بەرژەوەندی باڵای حیزبیەکان، بۆیە هاتونەتەدەر، بەڵام ئەوەی سەیرە دوای هاتنە دەرەوەیان لەهۆڵی پەرلەمان هیچ ڕونکردنەوەیەکیان بۆ ڕای گشتی بەپێی داتە نەخستەڕوو، تاوەکو خەڵکی کورد بەرچاوی ڕونبێت، خەڵکی کوردستان پاڵپشتیان بکەن، بۆیە وەک هەمیشە ئەم کەیسەشیان وەکو کەیسەکانیتر بەلێڵی هێشتەوە.
خه‌ڵات عومه‌ر هه‌رزوو له دوایی ساڵی 2004 وه وكاتیێك ئه‌ستێره‌ی به‌ختی ((موقته‌دا سه‌در)) له‌دوای ڕوداوه‌كانی نه‌جه‌فه‌وه گه‌شایه‌وه ،سه‌رردار حاجی((قاسم سوله‌یمانی)) په‌یوه‌ندیه‌كی گه رمی له‌گه‌ڵدا به‌ست . له سه‌ردانی دوووهه‌می دا بۆ ئێران و به‌قسه‌ی ئه‌وانه‌ی له نزیكه‌وه ئاگاداری دانیشتنه كه‌بوون ، ((عه‌لی خامه‌نه‌ئی)) ڕابه‌ری كۆماری ئیسلامی ئێران ،موقته‌دا سه‌دری به ((حوسێن نه‌سڕوڵا)) ی ئێراق وه‌سفكردووه . بۆ ئێران داگیركردنی ئێراق له لایه‌ن ئه‌مریكاییه‌كانه‌وه بایه‌خه‌كه‌ی له‌وه دابوو كۆتایی به‌ڕژێمی به‌عس وده‌سه‌ڵاتی (( سه‌دام حوسێن)) ده‌هێنێت .ده‌ناوه‌كی تر ئێران چاوی له سه‌رئه‌وه‌بوو ، ئه‌مریكا له ئێراق دا دوچاری شكستێكی گه‌وره بێت .به‌ڵام نه‌ك به شێوه‌یه‌ك ئه‌و شكسته ئه‌مریكاییه ده‌ره‌نجام زیان به به‌رژه‌وه‌ندیه‌كانی ئێران بگه‌ێنێت . بارودۆخی ئێراقی دوای سه‌دام حوسێن هه‌ریه‌كه له ئێران وئه‌مریكای ناچاركرد كه له سه‌ر زه‌مین جۆرێك له هه‌مئاهه‌نگی له نێوانیاندا هه‌بێت .هه‌رله سه‌ره‌تا شه‌وه تائێستا پرۆسه‌ی سیاسی ئێراق مه حكومه به‌و هه‌مئاهه‌نگیه‌وه . شاردراوه نیه له سه‌ره‌تادا ئێران پشتیوانی وكۆمه‌كی بزوتنه‌وه‌كه‌ی ((موقته‌دا ئه‌لسه‌در))ی ده‌كرد . ( به‌پێی ڕاگه‌یاندنی سه‌دریه‌كان بێت ئه‌وان له ماوه‌ی ئه‌وچه‌ند ساڵه دا كه ڕوبه‌ڕی وئه‌مریكاییه‌كان بوونه‌ته‌وه ،هه‌تا ساڵی 2008 نزیكه‌ی 6000 كرده‌وه‌ی سه‌ربازیان دژی سوپای ئه‌مریكا ئه‌نجامداوه .بێگومان ئه‌مه‌ش به‌بێ پشتیوانیكردنی ئێران كارێكی مه‌حاڵه) له‌وسه‌رو به‌نده‌دا ((خامه‌نه‌ئی)) به ده‌نگێكی دلێر ده‌یووت ؛ وڵاته‌كه‌ی بۆ دژایه‌تیكردنی ئه‌مریكا وهاوپه‌یمانان، پشت وپه‌نای ((سه‌در)) ده‌بێت . ((پۆل بریمه‌ر)) ی حاكمی ئه‌مریكایی له ئێراق له‌به‌ر گورزی سه‌دریه‌كان باڕه‌ی لێهه‌ستابوو. هه‌ڕه‌شه‌كانی ئه‌مریكا گه‌یشته ((حه‌سه‌ن ڕوحانی)) كه ئه‌وده‌مه سكرتێری ئه‌نجومه‌نی ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی ئێران بوو. دۆسێی ((سه‌در)) به دۆسێ ئه‌تۆمیه‌كه‌ی ئێران هه‌مبه‌ركرا. ((ئیبراهیم ئه‌لجه‌عفه‌ری)) كه وده‌مه ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی حوكمڕانی ئێراق بوو ، له به‌غداوه فڕی بۆ تاران وپه‌یامێكی ئه‌مریكایی گه‌یانده سه‌رۆكی كۆماری ئیسلامی ئێران . هێنده‌ی نه‌برد سه‌رۆك كۆماری ئێران له كۆبوونه‌وه‌ی ئه‌نجومه‌نی باڵای ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی ئێراندا وتی ؛ له‌م چه‌ند ساڵه‌دا ئه‌مریكا دوو دڕنده‌ترین دوژمنی ئێرانی له ئه‌فغانستان وئێراق ڕیشه‌كێشكردووه .له‌جیاتی ئه‌وه‌ی سود له‌و ده‌رفه‌ته وه‌ربگرین و هاوكاربین بۆ ڕاگرتنی كاروباری ناوچه‌كه ، خه‌ریكه ده‌مانخه‌نه سه‌نگه‌ری سه‌دام حوسێن وتاڵیبانه‌وه ! سیاسه‌ت دایك وباوكی نیه ،له ماوه‌یه‌كی كه‌مدا ئێران پشتی كرده سه‌درو ،كارگه‌یشته ئه‌وه‌ی سایته‌كانی سوپای پاسداران ، سه‌دریه‌كان به ((موجاهیدینی خه‌لق)) به‌راورد بكه‌ن و سه‌دری باوك له گۆڕدا ڕابچڵه‌كێنن و،به شان وباڵی ((مه‌جلیسی ئه‌علا)) و((حیزبی ده‌عوه)) دا هه‌ڵبده‌ن ! له ساڵی 2004 وه هه‌تا ئێستاش په‌یوه‌ندیه‌كانی ((موقته‌دا ئه‌لسه‌در)) وئێران ،به هه‌ورازو نشێودا ڕۆیشتووه ،ڕه‌نگه ئه‌گه‌ر هێڵێكی بیانی بۆئه‌و په‌یوه‌ندیانه بكێشین ،هه‌رگیز نه‌گه‌ینه ئه‌و ده‌ره‌نجامه‌ی كه پێ وایه ، موقته‌دا ژماره‌یه‌كی ئێرانیه وگه‌مه‌ی سه‌دریه‌كان له ئێراق سه‌ربوبه‌ری ئێرانیه. له ساڵی 2008 دا كاتێك ((نوری ئه‌لمالیكی)) هه‌ڵمه‌تی ((صوله الفرسان)) ی دژی موقته‌دا و((جیش المهدی )) ده‌ستپێكرد ، ده‌وترا حكومه‌ت ئه‌وكاره‌ی بۆته‌مبێكرنی سه‌دریه‌كان ده‌كات كه گوایه ئێران پشت وپه‌نایانه ،كه چی ئه‌و كاره ته‌واو پێچه‌وانه، بوو مالیكی به پشتیوانی ئێران وئه‌مریكا ئه‌وكاره‌ی دژی موقته‌دا كرد ،هه‌ربۆیه‌ش سه‌ركه‌وتنی به ده‌ست هێنا . ساڵی 2010 ودوای هه‌ڵبژاردنه‌كانی ئێراق ، ((قاسم سولێمانی)) له به‌ره‌به‌یانی چه‌ژنی قورباندا ، له شاری ((قوم)) سه‌ركرده شیعه‌كانی كۆكرده‌وه ( به موقته‌دا ئه‌لسه‌دریشه‌وه كه ئه‌وماوه‌یه له ئێران بوو) داوای لێكردن پشتیوانی ویلایه‌تی دووه‌می مالكی بكه‌ن . له دوای ئه‌وه موقته‌دا نه‌یشارده‌وه كه به‌ناچاری وله ژێر فشاری ئێراندا ئه‌وه‌ی قبوڵكردوه . ئێران ئه‌مه‌ی پێخۆش نه‌بوو .هه‌رچۆن ئه‌وه‌شی پێخۆش نه‌بوو دووساڵ له دوای ئه‌وه ،موقته‌دا بێته كوردستان وله گه‌ڵ ((بارزانی )) و((عه‌لاوی)) دا هه‌وڵی ئه‌و بدات متمانه له مالكی بسه‌ندرێته‌وه . له گێڕانه‌وه‌ی به شێك له بیره‌وه‌ریه‌كانیدا سه‌باره‌ت سه‌ردانه‌كه‌ی بۆكوردستان ، ((موقته‌دا ئه‌لسه‌در)) باس له‌وه ده‌كات كه ((قاسم سولیمانی)) تیایدا كولوكافربووه ، بۆئه‌وه‌ی سه فه‌ری كوردستان نه كات به‌ڵام ئه‌و گوێی پێنه‌داوه. زۆرجار موقته‌دا به‌پێچه‌وانه‌ی خواست و ویستی ئێرانه وه هه ڵسوكه‌وتی كردووه، له‌و جارانه‌ش ساڵی 2013 بوو كاتیك كۆتایی به گۆشه گیریه‌كه‌ی ئێرانی هیناو له گه‌رمه‌ی خۆپپَشاندانی سونه‌كانی ئێراق دا گه‌ڕایه‌وه گۆڕِه‌پانی سیاسی و به ئاشكرا ده‌نگی خسته پاڵ ده‌نگیان ودا كۆكی له داواكاریه‌كانیان كرد و، له گه‌ڵ نه‌یارێكی سه‌رسه‌ختی ئێراندا كه ((ده‌سته‌ی زانایانی سونه‌ی ئێراق) بوو پێكهاته‌وه و ، له‌مزگه‌وتی گه‌وره‌ی فه‌لوجه‌و، له ((غه‌وزی گیلانی)) یش له به‌غدا نوێژی له‌گه‌ڵ دابه‌ستن . زۆرجار موقته‌دا ئێرانی توڕه‌كردووه ،خۆكه لایه‌نگرانی په‌لاماری ناوچه‌ی سه‌وزیاندا وپه‌رله‌مانیان داگیركرد ،ئێرانیه‌كان وتیان موقته‌دا هیچی تیانه هێشتۆته‌وه. سایته ئێرانیه‌كان كه‌وتنه وێزه‌ی ، هه‌تا ئه‌و ڕاده‌یه‌ی پێگه‌ی ((تابناك))ی نزیك له سوپای پاسداران نووسی بوو ی ((پێویسته موقته‌دا به یه‌كجاری وازله سیاسه‌ت بهێنێت وبچێت به‌لای ته‌واوكردنی خوێندنی ئاینیه‌وه)) سه‌باره‌ت به موقته‌دا سه‌درده‌وترێت كه پراگماتی نیه ،بێگومان جاران واشیان به ((خومه‌ینی)) ده‌وت ،كه‌چی به‌ڵگه نامه نوێكان ده‌یسه‌لمێن كه خومه‌ینی هه‌رگیز ده‌رگای حه‌وشه‌ی پشته‌وه‌ی له ئه‌مریكا دانه خستووه . دیاره موقته‌دا ش ده‌رگای حه‌وشه‌ی پشته‌وه‌ی له‌ئێران دا نه‌خستووه و، ڕه‌نگه نه‌شتوانێت وازوو دایبخات ، به‌ڵام شتی گرنگ كه ((موقته‌دا)) كردی له‌ناو خه‌ڵك وله‌سه‌ر شه‌قام ئه‌وه‌بوو كه هه‌یبه‌تی بۆ ((موقه‌ده‌س)) وپرۆژه‌ی ((ویلایه‌تی فه‌قی)) و،ته‌نانه‌ت به شێوه باوه‌كه‌ی بۆ مه‌رجه‌عیه‌تی ((نه‌جه‌ف)) یش نه هێشته‌وه . له‌نێو هێزه سیاسیه‌كانی ئێراق دا وبه هه‌موو ئه و هێزه شیعانه‌ش كه ئێران پشتیوانیان ده‌كات ناتوانن ،له‌ناو جه‌ماوه‌ری شیعه‌شدا كه‌مترین جۆش وخرۆش دروستبكه‌ن ،به‌ڵام موقته‌دا له‌وه‌زیاتریشی كرد. سه ره‌ڕای ئه‌وه‌ی حكومه‌ته‌كه‌ی ((عادل عبد المهدی)) كوتله كه‌ی سه‌درو، كوتله‌ی(( فه‌تح)) ی ((هادی ئه‌لعامری)) پێكیان هێنا ،به‌ڵام سه‌دریه‌كان هه‌رخۆشیان بوون به هه‌وێنی ئه‌وخۆپێشاندانه‌ی كه كۆتاییان پێهێنا .به ئێستاشه‌وه ئه‌گه‌رچی ((سه‌در)) نكۆڵی ده‌كات له‌وه‌ی لایه‌نگرانی خۆپێشاندانه‌كان به ڕێوه ببه‌ن ، به‌ڵام زۆرینه‌ی زۆری خۆپێشه‌نده ران له‌سه‌دریه‌كانن ،چله به‌غداو له شاره‌كانی باشوریش. بێگومان ئێستا خۆپێشانده‌ران هه‌موویان لایه‌نگری سه‌در نین و ،ڕوداوه‌كان به شێوه‌یه‌ك په‌ره‌ی سه‌ندووه كه ڕه‌نگه له ئاینده‌دا شوناسی خۆپێشه‌نده‌ران تایبه‌تمه‌ندی پێكهاته‌ی شیعه‌ش تێبپه‌ڕێنێت . ئه‌م باسه م سه‌باره‌ت دیارده‌ی ((موقته‌دا ئه‌لسه‌در)) نیه، ئه‌وه‌نده‌ی بۆ چوونه ناودیمه‌نی گشتی ڕوداوه‌كانی ئێراقه كه تێیدا وێنه‌ی ((موقه‌ده‌س)) له‌ق بووه . ((ئیمام خومه‌ینی)) به‌ماوه‌یه‌كی كه م دوای سه‌ركه‌وتنی شۆڕشه‌كه‌ی وله‌به‌رئه‌وه‌ی متمانه‌ی به سوپا نه‌بوو ،هه‌رزوو په‌نای برده به ردروستكردنی ((میلیشیا)) و((سوپای پاسداران))ی دروست كرد . داعش زوربه‌ی ناوچه سونه نشینه‌كانی گرت ، به‌ڵام ((سید عه‌لی ئه‌لسیستانی)) هه‌تا مه‌ترسی نه‌كه‌وته سه‌ر ناوچه شیعه‌كانی،فتوایی ((جیهاد)) ی نه‌دا . له‌دوای فتواكه‌ی سیستانی ((میلیشیا))ی ((حه‌شدی شه‌عبی)) دروست بوو.به‌ڵام داخۆ فتواكه‌ی سه‌ید كه حه‌شدی دروستكرد ،به‌ته‌نها بۆڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌ی داعش بوو ،یاخود بۆ پاراستنی حوكمی شیعه‌بوو له ئێراق؟ ! پرسیاره‌كه ئه‌وه‌یه ،باشه بۆچی پاش ئه‌وه‌ی حكومه‌تی ئێراق سه‌ركه‌وتنی یه‌كجاره‌كی به سه‌ر داعش دا ڕاگه‌یاند، سه‌ید به‌فتوایه‌ك میلیشیای حه‌شدی هه‌ڵنه‌وه‌شانده‌وه؟ ! پێده‌چێت پرۆژه‌ی ((موقه‌ده‌س)) ی شیعی ئێرانیبێت ،یان ئێراقی به بێ((میلیشیا)) توانای به‌رده‌وامبوونی نه بێت ،ئه‌گینا بۆچی له ئێران وله ئێراق وله‌سوریاویه‌مه‌ن ،ئه‌م هه‌موو میلیشیایه هه‌یه؟! به پێی هێندێك زانیاری هه‌واڵگری له‌سه‌روبه‌ندی ئه‌وه‌دا كه میسریه‌كان ده‌یانوویست ((موحه‌مه‌د مورسی)) بگۆڕن ،ئێرانیه‌كان پێشنیازیان بۆكردبوو ملیشیایه‌ك له ((ئیخوانه‌كان )) دروستبكات! پێده‌چێت مورسی فریانه‌كه‌وتبێت ! هه‌مووئه‌مه‌م بۆئه‌وه‌یه بڵێم خۆپێشاندانه‌كانی ئێراق ڕه‌نگه دراماتیكیانه كۆتایی نه یه‌ت و زۆری بوێت تاده‌ره‌نجامه‌كان ببینین . به‌ڵام بۆئه‌وه‌ی بزانین ده‌ره‌نجامه‌كان چۆن ده بێت پێویسته له سه‌رئه‌وه ڕابوه‌ستین كه ورده ورده ئاینده دروست ده‌كات . ئێستا عه‌رشی ((موقه‌ده‌س)) له‌ق بووه ،به‌ڵام ((میلیشیا)) ماوه وبه‌هێزه وئه‌مه‌ش به‌ره‌و ئه‌وه‌مان ده‌بات كه بڵێن ،شتی خراپ به ڕێوه‌یه! بابه‌ته‌كه زۆر هه‌ڵده‌گرێت ،بۆیه ناچارین له سه‌ری بڕۆین.
.gif)
ئاری محەمەد هەرسین هەندێک جار دەستەواژەی پراگماتیک بە هەڵە بە کار دەهێنرێت، چونکە بە پێوەری سەردەمی ئیدیۆلۆژی تەفسیری بۆ دەکرێت. پراگماتیک کاتێک تانە لێدانە کە ئایدیۆلۆژی لە ئارادابێت. لە سەردەمی ئێمەدا سیاسەتمەداری پراگماتیک زۆرترین شانسی سەرکەوتنی هەیە لە گەیشتن بە ئامانجەکانی. مام جەلال تاڵەبانی سیاسەتمەدارێکی پراگماتیک بوو، بە مانای سەردەمی ئێمە. زۆر قسە لەسەر نەبەستنی کۆنگرەی یەکێتی نیشتیمانی کوردستان کرا، بەڵام دواجار یەکێتی کۆنگرەی بەست و، کۆنگرەکەش بە هەموو پێوەرێک سەرکەوتوو بوو. یەکەم سەرکەوتنی ئەم کۆنگرەیە شکاندنی ڕێچکەی گوتاری دوور و درێژی میوانەکان بوو. یەکێتی بە شکاندنی ئەو ڕێچکەیە، کۆنگرەی لە نمایشەوە کردە ئەرک و کردار. پێدەچێت، توێژێکی گەنج، لە پەراوێزی سەرکردایەتی کەسانی شۆڕشگێڕ و بە ئەزمون سەرتاپای سەرکردایەتی نوێی یەکێتی داگیر بکات. ئەمە شتێکی باشە بەمەرجێک ئەو گەنجانە بە تەبیعەتی (سەرسپی) سیاسەت بکەن. گرنگە لەو ڕاستیە تێبگەن کە سیاسەتکردن بە عەنتەری لە سەرتاسەری مێژوودا کردەوەیەکی فاشیل بووە و، بۆ کەس نەچۆتە سەر و بۆ کە سیش ناچێتە سەر. سەرکردایەتی نوێی یەکێتی نیشتیمانی هەرچەندە وەک تاکەکان بە هێزیش بێت، بەڵام ئەگەر یەکڕیزی خۆی نەپارێزێت و پەیڕەوی لە مەرکەزیەتێکی مەعقول نەکات، زەرەر بە یەکێتی و بە پڕۆسە ی سیاسی کوردستانیش دەگەیەنێت. دواجار، ئێمەی پارتیش هەر ئەوە ندە مان بۆ دەمێنێتەوە پیرۆزبایی لە خوشک و برا ئازیزەکانمان لە سەرکردایەتی نوێی یەکێتی نیشتیمانی کوردستان بکەین، هیوای سەرکەوتنیان بۆ بخوازین و، پێکەوە لەگەڵ لایەنە سیاسیەکانی دیکەی ئەم هەرێمە، لە خزمەتی نەتەوەکەماندا و خاکی پیرۆزی کوردستان بین. ئەگەر کەسانێکیش هێشتا ئەوەندە نەفس نزمن لە ژێر وێنە و ناوی سەرۆک مەسعود بارزانی تانە و توانجی نابەجێ لەم کۆنگرەیەیە و ئەنجامەکانی دەدەن، یان ئەوانەی هێشتا بە ڕۆحیەتی سەردەمی جەلالی و مەلایی لە قوڕی قوڕبەسەریی براکوژیدا چە قیون و ئیهانەی مەلا مستەفا دەکەن و خەریکی شەڕە پەڕۆن (لە کاتێکا پیرۆزترین پارچە پەڕۆ لەسەر ڕوی زە مین ئاڵا چوار ڕەنگەکەی خاکی پیرۆزی کوردستانە و هیچیتر)، هیچ وەڵامێک لە م بەیتەی مامۆستا شوکری فەزلی باشتر نیە: گێرە شێوێنێ کە کای کۆنی بادا لە کنت چاکە هەر لێیخوڕی سەیری دەم و کاوێژی نەکەی ئەم قسانەی بەندە لێرەدا نوسیمەوە، وەک ئەندامێکی پارتی کردومن، بۆیە لەوانەیە خەڵکانیتر هەبن بۆچونیان لە بەندە جیاواز بێت، کە ئەوەش ئاساییترین شتی ڕوی سەرزە مینە.
.gif)
ئارام سەعید پێش دەستپێک پرسیارێکی گرنگ هەیە کە ئەویش لەبەرژەوەندی کێ یە مێژوی نەوشیروان مستەفا لەکەدار بکرێت؟ کێن ئەوانەی سود لەوە دەبینن؟ نەوشیروان مستەفا سەرەرای تەمەنیکی دریژ لە سیاسەتکردن و خەباتی شاخ، دەساڵی کۆتایی ژیانی لەخۆبردوییەکی گەورە ی هەبوو کە شانی دایە بەر خەباتێکی سەخت ئەویش روبەروبونەوەی گەندەڵیی و سیاسەتی هەردوو حزبی سەرەکی پارتی و یەکێتی . کاک نەوشیروان لەو قۆناغەدا خۆی ژمارە "یەک" بوە و هەڵوێستەکانی مایەی شانازین، بەڵام لەهیچ کاتێکدا تەنها نەبوو، لەهەر بوارێکدا کە کاری کردوە کەسانی ترهاوڕێ و هاوخەباتی بون و لەگەڵی بوون، ئەو راستیە مێژویە نکوڵی ناکریت بەبێ بوونیی ئەو نەدەکرا بزوتنەوەیەکی ئۆپۆزیسیۆنی وا بەهێز دروست بکرێت، بەڵام ئەویش خۆی ئەو راستیەی دەزانی کە هاوڕێکانی و هەموو ئەو گەنجانەی لەدەوری بون رۆڵی گرنگیان هەیە و تەنانەت بۆ ئۆپۆزیسیۆن بونیش بەلایەوە گرنگ بوو حزبەکانی تری لەگەڵ بێت. لەناو خودی بزوتنەوەی گۆڕانیشدا لەلای گەنجەکان بەرگری لە سەرکردە کۆنەکان دەکرد و لەلای هاوڕێ کۆنەکانی بەرگری لە گەنجەکان ئەکرد بۆ ئەوەی هاوسەنگی بپاریزێت. راستیەک هەیە کە هاورێیانی بزوتنەوەی گۆڕان دەبیت ئاگاداری بن، ئەویش ناکریت بڵێین نابێت رەخنە لە کاک نەوشیروان بگیرێت،چونکە خۆی لەو کەسانە بوو چۆن ماڵەکەی هەمیشە کراوە بوو دڵیشی کراوە بوو بۆ سەرنج و رەخنەی خەڵک و زۆر بەباشی گوێی لە نەیارەکانی دەگرت.ئەوانەی لەنزیکەوە ناسیویانە دەزانن جەند گوێگرێکی بەتوانا بوو بۆ هەموان. هەربۆیە کە رەخنەی لێ دەگیرێت بە ئارگیومێنت و لێکۆڵینەوەی زانستی سەبارەت بە سیاسەتکردنی لەو قۆناغەدا هەڵە یان کورتبینی هەبوە،یان دەکرا هەلوێستەکە بەشێوەیەکی تر بوایە،نابیت نیگەران بن، بۆ نمونە کاتێک باسی بەکارهێنانی وەرەقە سیاسیەکانی گۆران دەکەین لەبەرامبەر یەکێتی و پارتیدا دەبێت پێداچونەوە بکرێت بەوەی ئایا راست بوو گۆڕان لەگەل یەکێتی هاوپەیمان بێت دژی پارتی؟ یان هاوپەیمانی پارتی بیت دژی یەکێتی؟ ئایا ئەو سیاسەتە باش بوو کە گۆران بڕیاریدا بچێتە حکومەتەوە؟ یان حاڵی ئێستای بزوتنەوەکە چەند پەیوەندی بە سیاسەتەکانی رابردوەوە هەیە؟ یان بزوتنەوەکە لە رابردو ئێستادا راوبۆچونیی لەسەر تەوریس چیە؟ کە ئەمانە دەکرێت شیکاری بابەتیانەی بۆ بکرێت و رەخنەی لێ بگیرێت،وەک وانەی مێژویی سودیان لێ وەربگیرێت. یان ئایا بزوتنەوەی گۆڕانی ئێستا سیاسەتکردنی بەو ئاراستەیە کە بیەوێت نەوشیروان مستەفا بەتەنها بۆخۆی قۆرخ کات و نەهیڵێت وەک کەسایەتیەکی سیاسی نیشتمانی سەیری بکرێت؟ ئایا نەوشیروان مستەفا پێویستی بەوەیە کە یەکێک رەخنەی لێگرت ئیتر رەخنەگر جنێوباران بکرێت؟ لە سەردەمی شەری ناوخۆدا (پێش ٣١ ی ئابی ١٩٩٦) لە یەکێک لە کۆبونەوەکاندا ، مەسعود بارزانی گلەیی لە نەوشیروان موستەفا کردوە بەوەی کە ناکرێت مەلا موستەفای بارزانی بکرێتە ئامانج و هێرشی راگەیاندنی بکرێتە سەر. کاك نەوشیروان وەڵامیداوەتەوە و وتویەتی: کە ئێوە دەچن لە پشتی مەلا موستەفاوە قسە بە ئێمە دەڵێن و مەلا موستەفای بارزانی دەکەن بە سەنگەر، هەڵبەت کە ئێمەیش گولەتان پێوە دەنێین (لێرەدا کاك نەوشیروان مەبەستی وەڵامی میدیایی بوە) ئەوا گولەکانمان رەنگە بەر سەنگەرەکە بکەوێت. کەئەگەر خویندنەوەیەکی بۆ بکەین مەبەست لێی ئەوەیە سەرکردایەتی پارتی پاش کۆچی دوایی مەلا موستەفای بارزانی ، رۆژ لە دوای رۆژ رۆڵێکی خراپیان گێڕا لەوەی مەلا موستەفا لە سەرکردەیەکی میللی نەتەوەیەكەوە بگۆڕن بۆ سەرکردەی تەنها حیزبێك. رێك بە پێچەوانەی دید و بیری سیاسی کاك نەوشیروان، دوای کۆچی دوایی ئەو سەرکردەیە، لێرە و لەوێ دەبیستین کە گوایە کاك نەوشیروان تەنها موڵکی بزوتنەوەی گۆڕانە و کەس بۆی نیە ناوی بهێنێت و باسی بکات. ئەمەش دیاردەیەکی سەیرە کە گروپێك یان بزوتنەوەیەکی سیاسی بە ستایشکردن یان رەخنەگرتن لە سەرکردەکەی لەلایەن کەسانیترەوە ناخۆشحاڵ و نیگەران ببێت. ئەمە وەك ئەوەیە کە حیزبی کۆماری ئەمەریکا ئەبراهام لینکۆڵن بە موڵکی خۆیان بزانن و نیگەران بن خەڵکانی تر ستایش یان رەخنەی بکەن، یان پارتی پارێزگارانی بەریتانیا رێگە نەدەن جگە لە ئەندامانی پارتەکەیان کەس باسی وینستن چەرچل بکات و کەڵك لە دید و فیکری سیاسی ئەو سەرکردە بەریتانیە وەربگرن. لەکۆتایدا نەوشیروان مستەفا کۆچیکرد و رێکخەری بزوتنەوەیەکی رەسەن و گرنگ بوو لەو قۆناغە مێژوییەدا، مەرگی ئەوهەمومانی خەمبار کرد، بەڵام ئێستا دەبێت بۆپرسیارەکان ئەوانە وەڵام بدەنەوە کە ماون، ئەوسەرکردانەی دەبێت بزانن دوای مەرگیی ئەو، پرسیار زۆرەو قۆناغیکی مێژویی گرنگ تێپەڕیوە و دەبێت دیراسە بکریت. نابێت بەبێدەنگی سیاسەت بکەن و روداوەکان تیپەرن بەبێ ئەوەی لە میدیا هیچ بدرکێنن، دەبێت وەڵامی بدەنەوە. ئەگەر رەخنە بە ئارگیومێنت بێت و لەسەر بنەمای زانستی و ئەقڵانی بکرێت دەبێت خۆشحاڵ بن نەک ئەو رەخنانەی دوورن لەهەمو بیرکردنەوەیەکی لۆژیکیی کە بەداخەوە بەشێکی ئەو پۆپۆلیستانەن کە بزوتنەوەی گۆڕانیش لێیان بێبەری نیە و لە رابردودا گرنگیی پێداون.
.gif)
ھێمن کەریم ناوچەكە لە گۆڕانكاریدایە، زلهێزەكان هەریەكە و هەوڵی دۆستەكەیەتی سەلامەت بێت تێیدا، شەڕی سارد و گەرم لەنێوان داردەست و وەكیلەكانیان بەردەوامی هەیە، عیراق چواردەوری گەرم و خۆی ناكرێت سارد بێت، هەرچی نەیاری ئێرانە دەیەوێت عیراق بكاتە گۆمی خوێن، هەرچی دۆستی ئێرانیشە دەیەوێت عیراق ئارام بێت، نە ئەوەی ئێران لەخەمی عیراقدان نە ئەو بەرەیەشی دژی ئێرانن. روونە ئەوانەی دژی ئێرانن شەڕی بەوەكالەتیان لەعیراق هەڵگیرساندەوە، تا بەو هیوایەی ئەم ململانێ خوێناوییە بگاتە تاران و قوم، هەرچی بەرەی ئێرانیشە دەیانەوێت ئێران نەكەوێتە ئەو گۆمی خوێنەوە، بۆیە دەستیان بەعیراقەوەیە، بە هەر بارێكدا بێت واپێناچێت ئەم بارودۆخە و ئەو ململانێیەی عیراق وا بەئاسانی و بەخێر تەواو بێت. ئەوەتا بەناوی هەرچی مەزهەبی (شیعە – سوننی)یە دەستیانكردووە بەبێ نرخكردنی دونیا و عەقڵ، شتێك نەماوەتەوە بەناوی عەقڵی رابەرایەتیكردن لەعیراقدا. عیراق شەڕی وەكالەتی ناڕاستەوخۆ بەڕێوەی دەبات و زۆرجار وا پیشانیش دەدرێت هێشتا ئەم ماڵوێرانییە لەسەرەتایدایە، هێشتا ئەم پوچگەرایی و رسواییكردنی تاكی عیراقییە دەستی پێنەكردووە، هێشتا شكاندنی كەرامەتی عیراقی بەخێرهاتنی نەكراوە و بەڕێوەیە، ئەم شەڕانەش كە كەرامەتی عیراقی وێرانكردووە لەنێوان بەرەكانی (ئەمریكا و فەرەنسا و روسیا و سعودیە و ئێران و توركیا)یە، هەرچی ئیقلیم و نێودەوڵەتییە لەنێوان خۆشیاندا ناكۆكن، بۆ نموونە روسیا دۆستە لەگەڵ توركیا لەدۆخی سوریادا، بەڵام لەبەرەی ئەوروپا دژی توركیایە، روسیا دۆست و هاوپەیمانی ئێرانە لەعیراق، كەچی لەكێشەی نێوان ئەمریكا و ئێراندا تا ئەندازەیەك لەبەرەی ئەمریكایە، بەڵام بۆ بەردەوامی ململانێكانی رۆژئاوا لەدژی ئێرانە، كەوایە ئەم سەردەمی نێودەوڵەتییە سەردەمی خیانەتە بۆ مانەوە، بەهای مرۆیی تەنها قسەیە و هیچی تر. بەگشتی دۆخی چواردەوری عیراق ناجێگیرە و دەستوەردان لەناو عیراقیشدا بەهەر چەشنێك بێت هەر باش ناگەڕێت، هەرچی توركیایە دەیەوێت كەسی خۆی و دۆستی خۆی سەرخات و بیكاتە سەرۆك وەزیرانی عیراق، هەرچی ئێرانیشە عیراق بە شادەماری خۆی دەزانێت و رێگەنادات دەستوەردانی توركیا و ئەمریكا پلانی ئێران لەعیراق پەرت بكات، هەر بۆیە زۆر بەڕوونی و بەئاشكرا نوێنەری ئێرانی لەعیراقدا لەنێوان هێزە عیراقییەكاندایە و دەیەوێت رێكیان بخات، لەڕاستیدا ئەوەی ئێران بۆ عیراقی دەكات لەم كاتەدا، دەتوانین وەك دەستی خێر لەقەڵەمی بدەین، چونكە سەركردەكانی عیراق، سەركردەی راستەقینەی خۆیان نین، بۆیە ئێستا هێندە ناكۆكن گەر ئێرانییەكان نەبن ئەوا شەقامی عیراقی دەكەنە گۆمی خوێن. من پێچەوانەی ئەو كەسانەم كە بڕوایان وایە ئێران دۆخی عیراقی تێكدابێت، لەڕاستیدا عیراق خۆی وڵاتی ناكۆكییەكانە، شەقامی ململانێی هەموو دەوڵەتەكانە، هەر بۆیە هیچ سەركردەیەكی عیراقی نییە، روئیای دەرەكی بۆ نەهاتبێت، گەر لەم نێوەندەشدا ئێرانییەكان لێگەڕێن، وڵاتی تر بەڕێوەیان دەبات. بۆ نموونە توركییەكان، سعودییەكان و زۆریتر. كێشە و ململانێكانی سەد ساڵی عیراق بەئێستاشەوە لەبنەڕەتدا كێشەی تەواوی عیراقییەكان نییە، بەڵكو روونە كە كێشەی كۆی عەرەب و ئێرانییەكانە، كێشەی عوسمانی و مێژووی ئیسلامە، مێژووی عیراق لەبنەڕەتدا دەگەڕێتەوە بۆ مێژووی عەرەب و مێژووی عەرەبیش دەگەڕێتەوە بۆ ململانێكانی نێوان سەفەویەكان و ململانێی نێوان شیعە و سوننەكان و خێڵە دەشتەكییەكان و هاتنی پەیامی ئیسلام و تەنانەت كێشەی رۆمەكان. روونە كە عیراق وڵاتێكە تووشی ئیفلیجی بووە و ئەم ئیفلیجییەش هی ئێستای نییە، هەستانەوەشی بە دەوا و دەرمان نییە، بەگۆڕینی ئەو دكتۆرەیە كە چەندین ساڵە دەرمانی ئەم دەردەی عیراقی پێناكرێت. واتە گۆڕینی كۆی سیستەمی حكومڕانی عیراق، سیستەمێك كە بتوانێت دەسەڵاتدارانی ناچار بكات خۆیان بن، شەقامی عیراقی تا ئێستا بەخواستی ئێرانی و توركی و ئەمریكییەكان دەجوڵێنرێت. بەدیوێكی تردا، كێشەی عیراق چارە نابێت هەتا كێشەی توركیا بەلایەكدا نەكەوێت، واتە هەتا توركیا ئەم توركیایەی ئێستا بێت دۆخی عیراق هەر ئەم دۆخە دەبێت، هەتا ئێران هەمان تێڕوانینی ئیستای بۆ عیراق هەبێت، كێ ببێتە سەرۆك وەزیران جا زۆرینەی كوتلەی پەرلەمانی عیراقیشی لەگەڵ بێت، ئەوا عیراق خۆی نییە و خۆی بەڕێوەی نابات. لەم نێوەندەشدا خۆسازان بۆ دەرچوون لەترازان لە هەرێمی كوردستان گرنگە، گرنگتر ئەوەیە بارودۆخی حزبی و ناوخۆی كورد بە چەشنێك رێكبخرێت كە لەگەڵ گۆڕانكارییەكانی چوار دەوردا بگونجێت و بەو كەشە نوێیە سیاسییەی كە دێتە ئاراوە، تازە بێت و بتوانێت بەگەنجیی وێنەی تازە بكێشێت، هەرێمی كوردستان با هیچ نەبێت لە عیراق سیاسەتی جودا و جیاواز بێت و تازە ببینرێت و وەك ئەو وێنەی بۆ نەكێشرێت.
.gif)
.jpg)
.jpg)
.png)
.jpg)
