راپۆرتی: فازل حەمەرەفعەت – محەمەد رەئوف ئەم رۆژانە هەر وەفدێكی بیانی سەردانی هەولێر بكات، دەبێت لە سێ شوێنی جیاواز دیدار لەگەڵ سێ كەسی بنەماڵەی بارزانی بكات، ئەمڕۆ ناوەندی بڕیار لەناو پارتیدا لەبەردەم مەترسیدایە، یەكێتی لەدوای نەخۆشكەوتنی تاڵەبانی باوكەوە دووچاری دەردی بڕیاردان بوو، بەڵام پارتی هێشتا بارزانی باوك لە ژیاندایە سەرەتای نەخۆشییەكەی تێیدا دەركەوتووە. پارتی دیموكراتی كوردستان ماوەیەكە دوچاری هەمان ئەو پەتا كوشندە بوەتەوە كە یەكێتی نیشتمانی لەدوای نەخۆشكەوتنی جەلال تاڵەبانییەوە بەدەستییەوە دەناڵێنێت. بنەماڵەیەكو سێ سەر لەدوای هاتنەپێشەوەی مەسرور بارزانیو كاندیدكردنی بۆ پۆستی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان، ناوەندی بڕیاری پارتی دابەشبووە بەسەر سێ جەمسەردا (مەسعود بارزانی- مەسرور بارزانی- نێچیرڤان بارزانی)، ئێستا هەر وەفدێكی بیانی سەردانی هەولێر بكات، دەبێت هەرسێ جەمسەرەكە ببینێت تاوەكو لە بۆچونی پارتی تێبگات . بەپێی بەدواداچونێكی (درەو میدیا) لەدوای كاندیدكردنی مەسرور بارزانییەوە بۆ پۆستی سەرۆكایەتی حكومەت، زۆرینەی ئەو وەفدانەی سەردانی هەولێریان كردووە، هەرسێ جەمسەرەكەی پارتییان بینیوە. رۆژی پێنجشەممەی رابردوو، دوو وەفدی باڵا سەردانی هەولێریان كرد: وەفدی یەكەم: كاردینال (پیترۆ پارۆلین) سەرۆك وەزیرانی ڤاتیكان، ئەم پیاوە لە یەك رۆژدا لە سێ شوێنی جیاواز لەگەڵ (مەسعود بارزانی- مەسرور بارزانی- نێچیرڤان بارزانی). وەفدی دووەم: (جینین هینیس بلاسخارت) نوێنەری نوێی سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان لە عێراق سەردانی هەولێری كرد، كە بەمدواییە لە شوێنی یان كۆبیچ دەستبەكاربووە، ئەم خاتونەش بەهەمان شێوە لەیەك رۆژدا سەردانی هەرسێ جەمسەرەكەی پارتی كرد، سێ جەمسەر كە پێكهاتوون لە (باوك- كوڕ- برازا). پارتی كە لەدوای نەخۆشكەوتنی تاڵەبانییەوە زۆرجار تانەی لە یەكێتی دەدا بەوەی كە ناوەندێكی دیاریكراوی بڕیاری نیەو وەفدە ناوخۆییو دەرەكییەكان نازانن لەگەڵ كێو كام باڵدا قسە بكەن كە گوزارشت لە بۆچونی راستەقینەی یەكێتی بكات، ئێستا خۆی لەدوای كاندیدیكردنی مەسرور بارزانی بۆ پۆستی سەرۆكی حكومەتی هەرێم دوچاری هەمان دەرد بوەتەوە، دەردێك كە رەنگە ئەگەر زوو چارەسەر نەكرێت، برینی كوشتندە لەسەر جەستەی پارتیو بڕیاری پارتی لە داهاتوودا دروستبكات. سێ جەمسەرەكەو دەسەڵات ! ئێستا پارتی بەشێوەیەكی كردەیی دابەشبووە بەسەر سێ جەمسەری بڕیاردا، هەر یەكێك لەو جەمسەرانە كۆمەڵێك كێشەو گرفتی خۆی هەیە. جەمسەری یەكەم: مەسعود بارزانی مەسعود بارزانی كە سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستانەو كۆڵەكەی راگری بنەماڵەی بارزانییە، بڕیاریداوە لە دەسەڵات بكشێتەوەو تەنها وەك مەرجەعێكی پارتیو بنەماڵەكەی بمێنێتەوە، بەڵام هێشتا بەتەواوەتی گۆڕەپانەكەی بۆ كوڕو برازاكەی چۆڵ نەكردووەو هاوشێوەی ئەوكاتەی كە سەرۆكی هەرێم بوو رۆڵ دەگێرێتو پێشوازی لە وەفدەكان دەكات، رەنگە هۆكارەكەی جموجوڵەكانی ئەمدواییەی بارزانی باوكو دیدارەكانی لەگەڵ وەفدە بیانییەكان پەیوەندی بە رووداوەكانی دوای ریفراندۆمەكەی 25ی ئەیلولی 2017وە هەبێت، كاتێك دوای ریفراندۆم شاندە بیانییەكان بەتەواوەتی مەسعود بارزانیان بایكۆت كرد، پێدەچێت بارزانی بەر لە دانیشتنی یەكجارەكیو خانەنشینبوونی بیەوێت هەندێك لەو رۆڵە سیاسییە لەدەستچووە بۆخۆی بگێرێتەوە كە لە پێش ریفراندۆم لەسەر ئاستی ناوخۆو دەرەوە هەیبوو، هەرچەند بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) زۆرێك لە دیدارەكانی ئەمدواییەی مەسعود بارزانی، لەلایەن نێچیرڤان بارزانی رێكخراوەو برازا لەو رێگەیەوە هەوڵیداوە كەمێك خۆی لە توڕەیی مامی بەدوربگرێت. جەمسەری دووەم: مەسرور بارزانی مەسرور بارزانی كە ئێستا سەرۆكی ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێمە، هاوكات كاندید كراوە بۆ سەرۆكایەتی حكومەتی هەرێم، حكومەتێك كە دیارنیە كە كەیو بەچی شێوازو دەسەڵاتێكەوە پێكدێت. جەمسەری سێیەم: نێچیرڤان بارزانی نێچیرڤان بارزانی هێشتا سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستانە، هاوكات كاندیدیش كراوە بۆ وەرگرتنی پۆستی سەرۆكی داهاتووی هەرێم، دامەزراوەیەك كە دیارنیە كەیو بەچی دەسەڵاتێكەوە كارادەكرێتەوە. ئەركی وەفدە بیانییەكانیان سەختكردووە ئێستا سێ كەسایەتی سەرەكی پارتی كە بریتین لە (مەسعود بارزانی- مەسرور بارزانی- نێچیرڤان بارزانی) هەموو شتێكن، هاوكات هیچ شتێكیش نین، بارزانی باوك چیتر سەرۆكی هەرێم نییەو هیچ دەسەڵاتێكی یاسایی نییە، مەسرور بارزانی كاندیدی سەرۆكی حكومەتەو هێشتا حكومەتەكەی پێكنەهاتووە، نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی حكومەتە، بەڵام كاتی كابینەكەی تەواو بووەو رۆژ بەرێدەكات تا ئەو كاتەی كابینەی نوێ پێكدێت. ئەم دابەشبوونە نوێیەی بڕیارو دەسەڵات لەناو پارتی، ئەركی وەفدە بیانییەكانی سەخت كردووە، ئەوانەی لەم رۆژانەدا سەردانی هەولێر دەكەن، بەڕوونی ئەو دابەشبووە دەبینن.
راپۆرت: نامیق رەسوڵ وەزارەتی بەرگری ئەمریكا "پێنتاگۆن" سەرقاڵی دانانو تاوتوێكردنی پلانی كشاندنەوەی هێزەكانیەتی لە رۆژئاوای كوردستانو باكوری سوریا. بەوتەی چوار بەرپرس كە قسەیان بۆ ئاژانسی "رۆیتەرز" كردووە، داواكراوە ئەمریكا ئەو چەكو تەقەمەنییو كەلوپەلە سەربازییانە لە یەكینەكانی پاراستی گەل"یەپەگە" وەرنەگرێتەوە، كە لەمیانی شەڕ لەدژی رێكخراوی دەوڵەتی ئیسلامی "داعش" پێشكەشیكردوون. ترەمپ بڕیاری كۆتایی دەدات سێ لەو بەرپرسانە كە بەرمەجی ئەوە قسەیان كردووە ناوەكانیان ئاشكرانەكرێت، دەڵێن:" لە گفتوگۆكانی ئامادەكردنی رەشنوسێك دەربارەی پلانی سوپای ئەمریكا، داوایانكردووە چەكو كەلوپەلە سەربازییەكان لە هێزەكانی یەپەگە وەرنەگیرێنەوە"، ئاشكراشیانكردووە" پێنتاگۆن ئەو راسپاردەیە بۆ كۆشكی سپی بەرزدەكاتەوەو بڕیاری كۆتایی لەلای دۆناڵد ترەمپی سەرۆكی ئەمریكایە". شین رۆبرستۆن، وتەبێژ بەناوی وەزارەتی بەرگری ئەمریكا وتی:" پلان هەیە بۆ پاشەكشێیەكی تۆكمەو رێكخراوی هێزەكان، لە هەمانكاتدا هەموو رێوشوێنێك دەگیرێتەبەر بۆ گەرەنتیكردنی سەلامەتی سەربازەكانمان". فەرماندەكان لە بڕیارەكەی ترەمپ نیگەرانن هەفتەی رابردوو، سەرۆكی ئەمریكا بەشێوەیەكی كتوپڕ بڕیاریدا هێزەكانی وڵاتەكەی لە سوریا (رۆژئاوای كوردستان) بكشێنێتەوە، ئەمە كاردانەوەی زۆری لە ناوخۆی وڵاتو دەرەوە لێكەوتەوە، بەهۆیەوە جیم ماتیس وەزیری بەرگریو برێت مەكگۆرك نوێنەری سەرۆكی ئەمریكا لە هاوپەیمانێتی نێودەوڵەتی دەستیلەكاركێشایەوە. ئەو بەرپرسە ئەمریكییانەی كە قسەیان بۆ "رۆیتەرز" كردووە، ئاماژەیان بەوەداوە، راگەیاندنەكەی ترەمپ، نیگەرانیو دوودڵی فەرماندە ئەمریكییەكانی لێكەوتوەتەوەو باوەڕیان وایە ئەو بڕیارە پشتكردنە لە یەكینەكانی پاراستی گەلی كورد، كە سەركردایەتی شەڕیان لە باكوری خۆرهەڵاتی سوریا كرد بۆ لەناوبردنی "داعش". "ناتوانین چەكەكان بگەڕێنینەوە" یەكێك لە بەرپرسەكان ئاشكرایكردووە" ویلایەتە یەكگرتووەكان پێشتر بەڵێنی بە یەكینەكانی پاراستی گەل داوە كە تاوەكو كۆتایهاتنی شەڕی دژ بە رێكخراوی دەوڵەتی ئیسلامی، چەكیان پێشكەشدەكات". ئەو بەرپرسی وتی:" شەڕ كۆتایی نەهاتووە، ناتوانین زۆر بە سادەیی دەستبكەین بە داواكاری گەڕاندنەوەی چەكەكان". پێشنیازی هێشتنەوەی چەكو موشەكو ئامێرو ئۆتۆمبیلە سەربازییەكانی ئەمریكا لەلای هێزەكانی یەپەگە، پەیامێكی دڵنیایی دەبێت بۆ هاوپەیمانە كوردەكان، بەوەی واشنتۆن دەستبەرداریان نابێت، ئەم پێشنیارە پێچەوانەی خواستو داواكاری توركیایە، كە بەردەوام داوا لە واشنتۆن دەكات چەكو كەلوپەلە سەربازییەكانی لە یەپەگە وەربگرێتەوە، رەنگە ئەم پرسەش پلانەكەی ترەمپ بۆ سپاردنی شەڕی "داعش" بە توركیا ئاڵۆزبكات. پێنتاگۆن تۆماری هەموو ئەو چەكانەی لایە كە پێشكەشی"یەپەگە"ی كردووە، بەڵام ئەو بەرپرسە ئەمریكیانە دەڵێن" دیاریكردنی شوێنی ئەو هەموو چەكانە، پرۆسەیەكی نیمچە مەحاڵە"، یەكێك لەو بەرپرسانە دەپرسێت:" چۆن وەریبگرێنەوەو كێ وەریاندەگرێتەوە؟". گفتوگۆكردنی هێشتنەوە چەكو كەلوپەلە سەربازییەكانی ئەمریكا لای (یەپەگە) یان وەرگرتنەوەیان لەكاتێكدایە بڕیارە ئەم هەفتەیە جۆن بۆڵتۆن راوێژكاری ئاسایشی نەتەوەیی ئەمریكا بۆ تاوتوێكردنی دۆخی سوریا سەردانی توركیاو ئیسرائیل بكات. ئەمریكا لە ئایاری 2017ەوە بۆ هێرشیكردنەسەر شاری رەققەی پایتەختی رێكخراوی دەوڵەتی ئیسلامی"داعش" دەستیكرد بە دابەشكردنی چەكو تەقەمەنیو كەلوپەلی سەربازی بەسەر هێزەكانی (یەپەگە)دا، ئەوكاتە واشنتۆن توركیای ئاگاداركردەوە كە دوای كۆتاییهێنان بە "داعش" ئەو چەكانە وەردەگرێتەوە. یەكێك لەو برپرسانەی كە قسەی بۆ "رۆیتەرز" كردووەی دەڵێت:" بیرۆكەی ئەوەی كە ئێمە دەتوانین ئەو چەكانە وەربگرێنەوە، گەمژانەیە، چونكە لە شوێنی خۆیان بەجێیاندەهێڵین". كۆشكی سپیو ئەردۆغان هاوهەڵوێستن لە لێدوانێكیدا بۆ هەمان ئاژانس، كەسێك كە ئاگاداری گفتوگۆكانی پلانی پاشەكشێی ئەمریكایە لە سوریا باسی لەوەكردووە" كۆشكی سپیو رەجەب تەیب ئەردۆغان دژی پێشنیاری هێشتنەوەی چەكەكانی ئەمریكان لەلای یەپەگە". ئەو كەسە كە داوایكردووە ناو و ناسنامەی ئاشكرانەكرێت، دەربارەی راسپاردەی هێشتنەوەی چەكەكان لەلای یەپەگە وتویەتی:" ئەو پێشنیارە رەتكردنەوەی سیاسەتی ترەمپە بۆ كشانەوە لە سوریا".
راپۆرت: فازل حەمەڕەفعەت- محەمەد روئوف لەسەردانەكەی دۆناڵد ترەمپدا بۆ عێراق، ئەمریكییەكان هەوڵیاندا سیناریۆكەی ساڵی 2006ی جۆرج بۆشی سەرۆكی پێشووی وڵاتەكەیان دووبارە بكەنەوە، واتە ویستیان لەناو خاكی عێراقدا سەرۆكو سەرۆك وەزیرانی عێراق بە فڕۆكەی ئەمریكی ببەن بۆ دیداری ترەمپ، (درەو میدیا) لەم راپۆرتەدا زانیاری نوێ لەبارەی پشتی پەردەی سەردانەكەی ترەمپ بۆ عێراق ئاشكرا دەكات. درەنگانێكی شەوی چوارشەممە میدیاكانی جیهان بەشێوەیەكی بەپەلە هەواڵی سەردانی دۆناڵد ترەمپی سەرۆكی ئەمریكایان بۆ عێراق بڵاوكردەوە، سەردانێك كە پێشتر هیچ زانیارییەكی لەبارەوە رانەگەیەندرابوو. فڕۆكەكەی ترەمپ لە بەغدادی پایتەختو لە ناوچەی سەوز نەنیشتەوە وەكو ئەوەی هەر هاوڵاتییەكی ئاسایی پێشبینی دەكات، بەڵكو لە بنكەی ئاسمانی (عەین ئەسەد) لە خۆرئاوای شاری رومادی كەوتەسەر زەوی، ئەو بنكەیەی كە ساڵی 2006 جۆرج بوشی سەرۆكی پێشووی ئەمریكا سەردانی كرد. میدیاكانی عێراقو هەندێك لە سەرچاوە سیاسییە ئاگادارەكان وا بڵاویانكردەوە ترەمپ بەبێ هیچ ئاگاداركردنەوەیەكی پێشوەخت هاتوەتە عێراقو سەروەری عێراقی پێشێلكردووە، ئەمە كاردانەوەی لە شەقامی عێراقی دروستكرد، ئەوەی وایكرد خەڵك زیاتر باوەڕ بەم چیرۆكە بكەن ئەوە بوو ترەمپ لەسەردانەكەیدا بۆ عێراق دیداری لەگەڵ هیچ بەرپرسێكی عێراقی نەكردو دوای پیرۆزبایكردن لە سەربازانی وڵاتەكەی لە بنكەی (عەین ئەسەد) بەبۆنەی كرسمسو جەژنی سەری ساڵی نوێوە، بەبێدەنگی گەڕایەوەو عێراقی بەجێهێشت. دوای دوو رۆژ لەو سەردانە پڕكێشمەكێشەی ترەمپ بۆ عێراق، (درەو میدیا) بەدواداچونێكی نوێی كردو لە چەند سەرچاوەیەكی باڵای عێراقییەوە هەندێك زانیاری نوێی لەبارەی پشتی پەردەی ئەو سەردانە دەستكەوتووە. بەرپرسانی عێراقی ئاگاداركران ؟ بەگوێرەی ئەو زانیارییە نوێیانەی كە دەست (درەو میدیا) كەوتووە، بەر لە هاتنی، دۆناڵد ترەمپ هەریەكە لە عادل عەبدولمەهدی سەرۆك وەزیرانی عێراقو بەرهەم ساڵح سەرۆك كۆماری عێراق لە سەردانەكەی ئاگاداركردوەتەوە، ئەمە بەتەواوەتی پێچەوانەی ئەو زانیارییە سەرەتاییانەیە كە باسیان لەوەدەكرد هیچ یەكێك لە بەرپرسانی عێراقی ئاگاداری سەردانەكە نەبوون. بەڵام تیمەكەی ترەمپ هەر لە سەرەتاوە سەرۆكو سەرۆك وەزیرانی عێراقیان ئاگاداركردووە لەوەی ئامانج لە گەشتەكەی ترەمپ بۆ عێراق سەردانكردنی سەربازانی ئەمریكییە نەك سەردانی فەرمیو دیداری سیاسی لەگەڵ بەرپرسانی عێراقی. دیدار لەگەڵ عەبدولمەهدیو ساڵح ! بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) كە لە چەند سەرچاوەیەكی جیاوازەوە لە بەغداد دەستیكەتووە، سەرباری ئەوەی پێشتر تیمی سەرۆكی ئەمریكا سەرۆكو سەرۆك وەزیرانی عێراقی ئاگاداركردووە لەوەی سەردانەكەی ترەمپ بەمەبەستی بەسەركردنەوەی سەربازانی ئەمریكییە، بەڵام هاوكات باڵیۆزی ئەمریكا لە بەغداد هەوڵیداوە لە پەراوێزی ئەو سەردانەی سەرۆكی وڵاتەكەیدا بۆ عێراق، دیدارێك بۆ هەریەكە لە عادل عەبدولمەهدیو بەرهەم ساڵح لەگەڵ ترەمپدا رێكبخات. باڵیۆزی عێراق پێشنیازی بۆ عادل عەبدولمەهدیو بەرهەم ساڵح كردووە، هاوشێوەی سەردانەكەی ساڵی 2006ی جۆرج بوش كە سەردانی هەمان بنكەی (عەین ئەسەد) كردو بە فڕۆكە ئەمریكی سەرۆك وەزیرانو سەرۆك كۆمارو سەرۆكی هەرێمی كوردستانی ئەوكاتیان برد بۆلای، ئەمانیش بە فڕۆكەیەكی سەربازی ئەمریكا بچن بۆ بنكەی عەین ئەسەد بۆ دیدار لەگەڵ ترەمپ. (درەو میدیا) زانیویەتی، بۆ بڕیاردان لەسەر ئەوەی بەپێی پێشنیازەكەی ئەمریكا لەگەڵ ترەمپ كۆببنەوە یاخود نا، عادل عەبدولمەهدیو بەرهەم ساڵح كۆبونەتەوە، لە كۆبونەوەكەدا بڕیاریانداوە بەوشێوەیە لەگەڵ ترەمپ دیدار نەكەن، چونكە كاردانەوەی خراپی لە شەقامی عێراقیدا دەبێت. مەرجەكان بۆ كۆبونەوە لەگەڵ ترەمپ ئەو زانیارییانەی كە دەست (درەو میدیا) كەوتوون، ئاماژە بەەوەدەكەن، دوای ئەوەی عادل عەبدولمەهدیو بەرهەم ساڵح رەتیانكردوەتەوە بە فڕۆكەی سەربازی ئەمریكا بچن بۆ بنكەی (عەین ئەسەد)، چەند پێشنیازێكی نوێیان خستوەتە بەردەم ئەمریكییەكان، پێشنیازی یەكەم ئەوە بووە دوایانكردووە ترەمپ خۆی سەردانی بەغداد بكاتو لەگەڵ ئەواندا كۆببێتەوە، ئەمریكییەكان ئەم پێشنیازەیان رەتكردوەتەوە، پاشان سەرۆكو سەرۆك وەزیرانی عێراق رازی بوون بەوەی لە بنكە ئاسمانییەكە لەگەڵ ترەمپ كۆببنەوە، بەڵام بەمەرجێك بە فڕۆكەی تایبەتی عێراقی بچنە ناو بنكەكەوەو كۆبونەوەی فەرمی لەگەڵ ترەمپدا بكەنو پرۆتۆكۆڵی سەربازی دیدارەكەش لەلایەن سەربازانی عێراقیو بە ئاڵای عێراقەوە نمایش بكرێت، ئەمریكییەكان رازی دەبن بەوەی عادل عەبدولمەهدیو بەرهەم ساڵح بە فڕۆكەی عێراقی بچنە ناو بنكە سەربازییەكەوە، بەڵام رازی نابن بەوەی سەربازانی عێراقی پرۆتۆكۆڵی دیدارەكە بكەن. ئەمریكییەكان هەوڵەكانیان چڕدەكەنەوە بۆ قایلكردنی عادل عەبدولمەهدیو بەرهەم ساڵح، لەوچوارچێوەیەشدا شوێنی تایبەت بەدیدارەكە ئامادە دەكرێتو ئاڵای عێراقو ئەمریكای تێدا دادەنرێت، جارێكی تر عادل عەبدولمەهدیو بەرهەم ساڵح پێكەوە گفتوگۆ دەكەنەوەو دیسان رازی نابن بەبێ ئەنجامدانی پرۆتۆكۆڵی سەربازی لەلایەن سەربازانی عێراقییەوە دیدار لەگەڵ ترەمپدا بكەن، بەوهۆیەوە هەوڵەكان شكستدەهێنن. تەنیا پەیوەندییەكی تەلەفۆنی! دوای كۆتایهاتنی هەوڵەكان بۆ سازدانی دیدار لەنێوان بەرپرسانی عێراقیو دۆناڵد ترەمپ لە سەربازگەیەكدا، ترەمپ لەڕێگەی تەلەفۆنەوە قسە لەگەڵ عادل عەبدولمەهدی دەكاتو ئاگاداری دەكات لەوەی كە بەهۆی كەمی كاتو نەبوونی پرۆتۆكۆڵەوە ناتوانێت سەردانی بەغداد بكاتو داوا لە عەبدولمەهدی دەكات سەردانی واشنتۆن بكاتو لەوێ دیدار بكەن. ترەمپو سەروەری عێراق زۆرێك لە بەرپرسانی عێراقی نیگەرانییان لە سەردانەكەی ترەمپ بەوشێوەیە بۆ عێراق دەربڕی، هەندێك تۆمەتباریان كرد بە پێشێلكردنی سەروەری عێراق، ترەمپ خۆشی لە تویتێكدا لە تۆڕی كۆمەڵایەتی تویتەر نیگەرانی خۆی دەربڕی لەوەی بەوجۆرە سەردانی عێراقی كردووە، هۆكارەكەی گەڕاندەوە بۆ خراپی بارودۆخی ئەمنی ناوچەی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست. ئەمە لەكاتێكدایە ترەمپ پێشتر بەهەمان شێوە سەردانی سەربازانی وڵاتەكەی كرد لە ئوردنو لەوێ هیچ بەرپرسێكی ئوردنی نەبینی، لە گەڕانەوەشیدا لە عێراق، سەردانی ئەڵمانیای كردو لەوێ جگە لە بەسەركردنەوەی سەربازانی وڵاتەكەی هیچ دیدارێكی سیاسی نەكردو ئەڵمانییەكانیش تۆمەتباریان نەكرد بەوەی سەروەری وڵاتەكەیان پێشێلكردووە. ئەو دیدارەی كە نەكرا ! رۆژنامەنوسێكی عێراقی بەناوی (رافید جبوری) كە لە كەناڵی (BBC)ی بەریتانی كاردەكات، لە هەژماری تایبەتی خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك وێنەی ئەو شوێنەی بڵاوكردەوە كە ئەمریكییەكان لەناو سەربازگەی (عەین ئەسەد)دا ئامادەیان كردووە بۆ دیداری عادل عەبدولممەهدیو بەرهەم ساڵح لەگەڵ ترەمپدا، ئەو دیدارەی كە هەرگیز روینەدا. رۆژنامەنوسەكە دەڵێ" لە چوارچێوەی گەڕانمدا بەدوای راستییەكان، وێنەی ئەو شوێنەم لە چەند سەرچاوەیەكەوە كە باوەڕم پێیانە دەستكەوتووە، كە لایەنی ئەمریكی ئامادەی كردووە بۆ دیداری عاددل عەبدولمەهدی لەگەڵ ترەمپدا". رافید جبوری ئاماژە بەوەدەكات، ئەو شوێنەی كە بۆ دیداری عادل عەبدولمەهدی لەگەڵ ترەمپدا ئامادەكراوە، خێوەتێكە كە سەربازانی ئەمریكی تێدایە، ئەمەش پێچەوانەی رێككەوتنەكەی نێوان هەردوولایە. بەپێی قسەی جبوری، لایەنی عێراقی رێوشوێنی گرتوەتەبەر بۆ ئەوەی مەراسیمی پێشوازیكردن لە سەرۆكی ئەمریكاو كۆبونەوە لەگەڵیدا لە بارەگای فەرماندەیی بنكە سەربازییەكە بەگوێرەی پرۆتۆكۆڵی عێراقی بەڕێوەبچێت، بەڵام ناكۆكی لەبارەی شوێنو مەراسیمەكەوە وایكردووە عەبدولمەهدی لەگەڵ ترەمپدا كۆنەبێتەوەو تەنیا لەڕێگەی تەلەفۆنەوە پێكەوە قسە بكەن.
( درەو میدیا): لەسەر داوای یەكینەكانی پاراستی گەل " یەپەگە" هێزەكانی حكومەتی سوریا چوونە ناوچەی مەنبەج و ئاڵای سوریایان تێدا هەڵكرد. فەرماندەیی گشتی سوپای سوریا لە بەیاننامەیەكدا كە ئاژانسی هەواڵەكانی سوریا " سانا" بڵاویكردوەتەوە رایگەیاند چەند یەكەیەكی سەربازی سوریا چوونە ناوچەی مەنبەج لە ریفی حەڵەب. فەرماندەیی گشتی سوپای سوریا لە بەیاننامەكەیدا دەڵێت:" لە سۆنگەی پابەندی تەواوەتی سوپا و هێزە چەكدارەكانی سوریا بە بەرپرسیارێتییە نیشتمانییەكانی بۆ سەپاندنی سەروەری دەوڵەت بەسەر هەموو بستە خاكێكی كۆمار سوریای عەرەبی و وەك وەڵامدانەوەیەك بۆ بانگەواززی خەڵكی ناوچەی مەنبەج، فەرماندەیی گشتی سوپا و هێزە چەكدارەكان رایدەگەیەنمێت كە چەند یەكەیەكی سوپا چونەتە مەنبەج و ئاڵای كۆماری سوریای عەرەبییان هەڵكردووە تێیدا". روانگەی سوری بۆ مافەكانی مرۆڤیش رایگەیاند سوپای سوریا لە چواردەوری مەنبەج جێگیربووە لەو ناوچانەی كە دەكەونە نێوان مەنبەج و چەكدارە ئۆپۆزسیۆنەكانی سوریا كە توركیا پشتیوانیان لێدەكات. یەپەگە هێزەكانی لە مەنبەج كشاندوەتەوە شاری مەنبەج ساڵی 2016 لەلایەن هێزەكانی سوریای دیموكرات" هەسەدە" ەوە لە چەكدارانی " داعش" پاككرایەوە و لەوكاتەوە شارەكە لەلایەن ئەنجومەنی سەربازی مەنبەجەوە كۆنترۆڵكراوەو دوای بڕیارە كتوپڕەكەی دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا بۆ كشاندنەوەی هێزەكانی ئەمریكا لە سوریا، یەكینەكانی پاراستنی گەل "یەپەگە" لە بەیاننامەیەكدا داوای لە حكومەتی سوریا كرد بە ئەركی سەرشانی هەستێت و هێز رەوانەی مەنبەج بكات بۆئەوەی لە هەڕەشەكانی توركیا بیپارێزێت. یەپەگە لە بەیاننامەكەیدا دەڵێت:" بەهۆی هەڕەشەكانی دەوڵەتی توركی داگیركەر بۆ داگیركردنی هەرێمی باكوری سووریا و كۆچبەركردنی گەلەكەی كە بەهەمان شێوە لە جەرابلوس، عەزاز، باب و عەفرین كردی، ئێمە وەك یەكینەكانی پاراستنی گەل ڕایدەگەیەنین كە دوای ئەوەی هێزەكانمان لە مەنبەج كشاندەوە، هەموو هێزەكانی خۆمان لە چێوەی شەڕی دژ بە داعشدا لە ناوچەی ڕۆژهەڵاتی فورات جێگیر كرد. بۆیە داوا لە حكومەتی سوریا دەكەین كە؛ ئێمەش بەشێكین لە خاك، نەتەوە و سنورەكانی، با هێزەكانی خۆی بۆ كۆنترۆڵكردنی ئەو شوێن و ناوچانەی مەنبەج بنێرێت و هەرێمەكە لە دژی هەڕەشەكانی دەوڵەتی توركی داگیركەر بپارێزێت". ئەردۆغان بە گومانە رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆكی توركیا لە راگەیەندنەكەی سوپای سوریا بە گومانە و رایدەگەیەنێت كە هێزەكانی ئەسەد جەنگێكی دەروونیان لە مەنبەج دەستپێكردووە و بە گوێرەی هەواڵگری توركیا و بەرپرسانی روسیا تا ئێستا پشتڕاستنەكراوەتەوە.
نوسینی: ئیلن فرەنسیس/ رۆیتەرز وەرگێڕانی : نامیق رەسوڵ دوای ئەوەی ئەمریكا نائومێدی كردن، ئێستا سەركردەكانی رۆژئاوای كوردستان داوا لە روسیا و ئەسەد دەكەن بیانپارێزێت. سەركردە كوردەكان كە زۆرینەی باكوری سوریایان لەژێردەستدایە و لە بڕیارەكەی ئەمریكا بۆ كشانەوە لە ناوچەكە ناوئومێد و نیگەران بوون، روسیا و سوریای هاوپەیمانی هاندەدەن، هێز رەوانەی سنورەكانی رۆژئاوای كوردستان بكەن بۆ پارێزگاریكردنی لە مەترسی هێرشی توركیا. ئەم بانگەوازەی كوردەكان، بۆ گەڕانەوەی هێزەكانی حكومەتی سوریا بۆ سنورەكان كە چەند ساڵێكە لەژێر دەستی خۆیاندایە، قوڵی ئەو قەیرانە نیشاندەدات كە دوای بڕیارە كتوپڕەكەی دۆناڵد ترەمپی سەرۆكی ئەمریكاوە بۆ كشاندنەوەی هێزەكانی تێیكەوتوون. هەرچەندە تائێستا هیچ گۆڕانكارییەك لە ناوچەكە رووینەداوە و هێشتا هێزەكانی ئەمریكا لە ناوچەكەن و ترەمپ دەڵێت " پاشەكشێكە بە هێواشی بەڕێوەدەچێت"، بەرپرسە كوردەكان بە خێرایی بەدوای ستراتیژێكی نوێدا دەگەڕێن بۆ پاراستنی ناوچەكەیان لە توركیا پێش كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا. سەركردایەتی كورد هەوڵەكانی خۆی زیاتر لە دانوستان و گفتوگۆ لەگەڵ دیمەشق و مۆسكۆدا چڕكردوەتەوە و خراپترین ئەگەریش كە لێی دەترسێت دووبارەبوونەوەی سیناریۆی هێرشی سەر عەفرینە، كە ئەمساڵ توركیا ئەنجامیدا و بەهۆیەوە دانیشتوانی ناوچەكە و شەڕڤانانی یەپەگە ناچاربوون ناوچەكە چۆڵبكەن. هاوكات سەركردە كوردەكان هەوڵدەدەن وڵاتانی تری خۆرئاوا قایل بكەن كە بۆشایی ئەو 2000 سەربازەی ئەمریكا پڕبكەنەوە كە جێگیربوونیان لە باكور و خۆرهەڵاتی سوریا تائێستا بەربەستێك بووە لەبەردەم هێرشی توركیادا. ئەو ناوچەیەی كە رووبەڕووی مەترسی دەبێتەوە چارەكێكی روبەری سوریا پێكدەهێنێت و زۆرینەی دەكەوێتە خۆرهەڵاتی رووباری فورات و هێزەكانی سوریای دیموكرات كە هاوپەیمانێتییەكە و یەكینەكانی پاراستنی گەل ( یەپەگە) هەژمونی تێدا هەیە، كۆنترۆڵی ئەو ناوچەیەی كردووە، ناوچەكە دەكەوێتە سنوری خۆرهەڵاتی عێراق و سێ شاری سەرەكی لەخۆدەگرێت كە ئەوانیش قامیشلۆ، حەسەكە و رەققەن. هێزەكانی سوریای دیموكرات، تاكە لایەنی سوریا بوون كە لە شەڕ دژ بە " داعش" هاوپەیمانی واشنتۆن بوون" بەڵام توركیا یەپەگە كە بڕبڕەی پشتی ئەو هێزەیە وەك هەڕەشەیەك تەماشادەكات و بەڵێنیداوە لەناویان بەرێت. ئاڵدار خەلیل، سیاسەتمەداری دیاری كورد بە " رۆیتەرز"ی راگەیاند كە بەرپرسانی باكوری سوریا هەفتەی رابردوو سەردانی مۆسكۆیان كردووە و بەمزوانەش سەردانی تر دەكەن، بەهیوای ئەوەی روسیا فشاربخاتە سەر دیمەشق بۆئەوەی بە " ئەركی سیادیی" خۆی هەستێت. خەلیل كە پلانی حكومی خۆبەڕێوەبەریی لە باكوری سوریا داناوە وتی:" پەیوەندییەكانمان لەگەڵ روسیا و رژێم بۆ دۆزینەوەی رێوشوێنی روون و ئاشكرایە بۆ پاراستنی سنورەكانی باكور و بۆئەوەی سوریا ئەركی سیادی خۆی جێبەجێبكات، دەمانەوێت روسیا رۆڵێكی گرنگ بگێڕێت لە گۆڕانكارییەكان بۆئەوەی ئاسایش و سەقامگیری بەدەستبێت". هەڕەشەی "دەوڵەتی ئیسلامی" بەشار ئەسەدی سەرۆكی سوریا كە بە هاوكاری هاوپەیمانە ئێرانی و روسەكانی زۆربەی سوریای لەژێر دەستدایە، هەوڵدەدات ناوچەكانی ژێر دەسەڵاتی هێزەكانی سوریای دیموكرات كۆنترۆڵ بكاتەوە، ئەو ناوچەی كە دەوڵەمەندە بە نەوت و ئاو و زەوی كشتوكاڵی بەپیت بە گرنگ دادەنێت بۆ دووبارە ئاوەدانكردنەوەی سوریا. سەرەڕای ئەوەی كە ئەو دەسەڵاتی خۆبەڕێوەبەرییەی كە كوردەكان دەیانەوێت بە ئاشكرا دژی خواستی دیمەشقە، بەڵام هێزە كوردییەكان تا ئاستێكی باش خۆیان لە رووبەڕووبوونەوەی راستەوخۆ لەگەڵ حكومەتدا بەدوورگرتووە لە میانی جەنگی سوریادا، و هەتا لە هەندێك كاتدا شەڕیان دژی یەك دوژمنی هاوبەش كردووە و هەردوولا ئەم هاوینە دانوستانی سیاسییان ئەنجامداو هیچ ئەنجامێكی لێنەكەوتەوە، بەڵام ئێستا كە بەهۆی جوڵەكانی ترەمپەوە پێگەی دانوستانیان لاواز بووە، دەسەڵاتدارانی كورد لەگەڵ كاتدا لە پێشبڕێكدان بۆئەوەی رێككەوتنێك بكەن لەم كاتەدا كە هەڕەشەكانی توركیا بۆ هێرشكردنە سەر خۆرهەڵاتی فورات لە ئارادایە. توركیا "یەپەگە" بە درێژكراوەی پارتی كرێكارانی كوردستان دادەنێت كە 34 ساڵە لە باشووری خۆرهەڵاتی توركیا " كوردستانی باكور - وەرگێڕ" شەڕی بەرپاكردووە، هەروەها ئەنكەرە پشتیوانی لە گروپە چەكدارە ئۆپۆزسیۆنەكانی سوریا دەكات بۆئەوەی لە شەڕی دژ بە "یەپەگە" هاوكاری بكەن. لەترسی ئەوەی كە راگەیاندنەكەی ئەمریكا رێگا بۆ هێرشی توركیا دەكاتەوە، هێزەكانی سوریای دیموكرات هۆشداری ئەوەیدا كە هێشتا مەترسی دەوڵەتی ئیسلامیی " داعش" بەردەوامە و هەروەها وڵاتانی ئەوروپاش هۆشداریاندا لەوەی كە توندڕەوەكانی " داعش" كە ئێستا لە زیندانەكانی هەسەدەدان لەوانەیە بتوانن هەڵبێن و لە وڵاتەكانیان هێرش بكەن. بەدران چیاكورد، یەكێك لەو بەرپرسە كوردانەی هەفتەی رابردوو سەردانی مۆسكۆی كرد بۆ گفتوگۆ لەگەڵ روسیا وتی:" چەند بژاردەیەك تاوتوێدەكەین بۆ دوورخستنەوەی هێرشی توركیا بۆسەر ناوچەكانی باكور و خۆرهەڵاتی سوریا... پەیوەندییەكان لەگەڵ روسیا و فەرەنسا و وڵاتانی یەكێتی ئەوروپا هەیە بۆئەوەی هاوكاری ئیداری خۆسەری دیموكراتی بكەن". چیاكورد بە "رۆیتەرز"ی وت:" ناوچەكانی باكور و خۆرهەڵاتی سوریا بەشێكە لە سوریا و پاراستنی سنورەكانی ئەو ناوچانە ئەركی دەوڵەتی سوریایە و هەروەها تاوتوێی ئەو بژاردەیەش دەكەین". چارەسەری سیاسیی لە دواهێرشی ئەمساڵی توركیا بۆسەر عەفرین، هێزەكانی سوریای دیموكرات هەستیان بەوەكرد كە روسیا پشتی تێكردون، دوای ئەوەی كە باوەڕیان وابوو کە گەرەنتیان بەدەستهێناوە بۆئەوەی توركیا هێرش نەكاتە سەر ناوچەكە . چەكدارەكانی ئۆپۆزسیۆنی توركیا كە لەلایەن توركیاوە پشتگیری دەكرێت دەڵێن خۆیان بۆ هێرشی داهاتوو ئامادەدەكەن و ئامانجی یەكەمیان شاری مەنبەجە كە دەكەوێتە سنوری ناوچەكانی ژێر دەسەڵاتیان. شەڕڤان دەروێش وتەبێژی ئەنجومەنی سەربازی مەنبەج كە هاوپەیمانی هێزەكانی سوریا دیموكراتە و مەنبەج لەژێر دەسەڵاتیاندایە دەڵێت هێزەكانی ئەمریكا هێشتا جموجوڵەكانیان لە نزیك مەنبەج بەردەوامە و هیچ شتێك نەگۆڕاوە، بەڵام بە هەماهەنگی لەگەڵ ئەنجومەنەكە حكومەتی سوریا و روسیا رۆژی سێشەممە هێزیان بۆ نزیك شارەكە رەوانەكردووە. هاوكات ئیلهام ئەحمەد هاوسەرۆكی ئەنجومەنی سوریای دیموكرات كە ئەمساڵ دانوستانی لەگەڵ دیمەشقدا كردوە رایدەگەیەنێت كە پەیوەندییەكان لەگەڵ دەوڵەتدا هەرگیز رانەگیراون. ئیلهام ئەحمەد لە كۆبوونەوەیەكدا لەگەڵ هۆزەكانی رەققە رۆژی چوارشەممە وتی:" ئێستا ئێمە لە قۆناغی دەستپێكردنی دەستپێشخەرییەكی نوێداین، بەردەوام دەبین لەسەری و بە هەموو رێگایەك هەوڵدەدەین فشار بخەینە سەر رژێم بۆئەوەی پرۆسەی چارەسەری سیاسی دەستپێبكات بە جۆرێك پارێزگاری لە كەرامەتی هاوڵاتی سوریا بكەین و پرۆسەی سیاسی راستەقینە لە چوارچێوەی پرۆژەی دیموكراتنی بۆ سوریایەكی لامەركەزی بەدیبێنێت".
( درەو میدیا): بەپێی ئاماری بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی هاتووچۆی هەولێر لەماوەی ساڵی 2018 داو بەهۆی روداوەكانی هاتوچۆوە ( 262 ) كەس گیانیان لەدەستداوەو ( 1401) كەسیش برینداربوون. لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا وتەبێژی بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی هاتووچۆی هەولێر ئاماری ساڵی 2018ی رووداوەكانی هاتووچۆی راگەیان: - 262 كەس گیانیان لەدەستداوە بەهۆی روداوەكانی هاتوچۆوە - 1401 كەس برینداربوون بەهۆی روداوەكانی هاتوچۆوە - 1348 رووداوی پێكدادان، وەرگەڕان و شێلان هەبووە - 233 رووداویان بەهۆی ماتۆڕ سكیلەوە بووە - 287906 سەرپێچی هەمەجۆر تۆماركراون - 150430 سەرپێچی لەڕێگەی كامێرای چاودێرییەوە بوون - 2160 ئۆتۆمبێل بەهۆی سەرپێچیەوە دەستیان بەسەرداگیراوە - 909 ماتۆڕسكیل بەهۆی سەرپێچیەوە دەستیان بەسەردا گیراوە
(درەو میدیا): ئەمڕۆ ئەنجومەنی شورای بزوتنەوەی ئیسلامی كۆبوەوە، عیرفان عەلی عەبدولعەزیز رابەری گشتی بزوتنەوەكە سەرپەرەشتی كۆبونەوەكەی كرد. دوای دەستلەكاركێشانەوەی (6) كەس لە ئەندامانی مەكتەبی سیاسیو سەركردایەتی، ئەمە یەكەمین كۆبونەوەی ئەنجومەنی شورای بزوتنەوەیە. لەبارەی دەستلەكاركێشانەوەی ئەو (6) كەسە، لە راگەیەندراوی كۆبونەوەی ئەنجومەنی شورادا ئاماژە بەوەكراوە" لە كۆبونەوەكەدا گفتوگۆیەكی بابەتیانە كرا لەسەر بارودۆخی حیزبیو ریكخراوەییو ئیداریو نێوخۆیی بزوتنەوە، بەتایبەت لەسەر ئەو چەند برایەی كە لەم دواییانەدا دەستیان لە پۆستەكانیان هەڵگرت، بزوتنەوەی بە هیچ شێوەیەك دەستبەرداری هیچ ئەندامو كادیرو دۆستو لایەنگریكی نابێت". هەر لە كۆبونەوەی ئەنجومەنی شورای بزوتنەوەی ئیسلامیدا بڕیاردرا" لەماوەیەكی نزیكدا دوای تەواوكردنی كارە هونەریو ئیدارییەكانی لیژنەی ئامادەكاری، كۆنفرانس ببەستریت بەمەبەستی گۆڕانكاری ریشەیو سەرلەنوێ ریكخستنەوەی ئۆرگانەكان". رۆژی 25ی ئەم مانگە، شەش ئەندامی مەكتەبی سیاسیو سەركردایەتی بزوتنەوەی ئیسلامی دەستیان لە پۆستەكانیان كێشایەوە، ئەو كەسانە بریتی بوون لە هەریەكە لە (كامیل مەحمود- محمد ئەمین ئاشوری- محسن محمد ئەمین- عبدالغفور چەمچەماڵ- ئارام كەمال- سەرباز خۆشناو). ئەو بەرپرسانەی كە دەستیان لەكاركێشاوەتەوە هۆكاری دەستلەكاركێشانەوەكەیان بۆ چەند خاڵێك دەگەڕێننەوە كە ئەمانەن: 1- كۆتاییهێنان بە تاكڕەویو قۆرخكاری لە بڕیارو بەڕێوەبردنی حزبدا. 2- ئاشكراكردنی سەرچاوەكانی داهاتو داراییو چۆنیەتی سەرفو خەرجیو سپاردنەوەی بە مەكتەبی دارایی. 3- كۆتاییهێنان بەناڕوونی لە سیاسەتی بزووتنەوەدا لەسەر ئاستی ناوخۆو دەرەوە. 4- كۆتاییهێنان بە كاری بێ سەروبەریو گێڕانەوەی رۆڵ بۆ سەرجەم ئۆرگانەكانی باسكو ئەندامانی مەكتەبی سیاسی و سەركردیەتی لەچوارچێوەی پەیڕەو و پرۆگرامی ناوخۆی بزووتنەوەی ئیسلامی.
(درەو میدیا): دادگای سلێمانی فەرمانێكی ئاگاداركردنەوەی بۆ هەریەك (سەعدی ئەحمەد پیرە، عومەری سەید عەلی، مستەفای سەید قادر، خەسرەو گوڵ محەمەد، سەركەوت حەسەن) ناردووەو داوایان لێدەكات لەبەردەم دادگا ئامادەبن. (درەو میدیا) زانیویەتی بانگهێشتكردنی ئەو بەرپرسانە لەسەر بنەمای سكاڵایەكی حزبی كۆمۆنیستی كرێكاری كوردستانە، كە تێیدا ئەو بەرپرسانە تۆمەتبار كراون بە "دەستگرتن بەسەر بارەگاو موڵكو ماڵی حزبی كۆمۆنیست". لە لێدوانێكی تایبەتدا بۆ (درەو میدیا)، عوسمانی حاجی مارف سكرتێری حزبی كۆمۆنیستی كریكاری كوردستان رایگەیاند، ئێمە دوو سكاڵامان تۆمار كردووە، یەكێكیان لەسەر كوشتنی پێنج ئەندامی حزبی كۆمۆنیستەو سكاڵاكە لەلایەن كەسوكاری كوژراوەكانەوە تۆماركراوەو ئێمە شاهیدین تێیدا، سكاڵای دووەمیش لەلایەن حزبی كۆمۆنیستەوە تۆماركراوە لەسەر بردنی كەلوپەلی بارەگاكانی حزبی كۆمۆنیست. وتیشی: "ئێمە سەركردایەتی ئەوكاتی یەكێتی نیشتمانی كوردستان بە بەرپرسی سەرەكی ئەو رووداوە دەزانین". مانگی تەموزی ساڵی 2000 شارەوانی سلێمانی بەشێوەی زارەكی حزبی كۆمۆنیستی كریكاری كوردستانی ئاگاداركردەوە دەبێت بارەگاكانی بگوازێتەوە بۆ دەرەوەی شار، ئەمە وەك هەوڵێك بۆ نەهێشتنی دیاردەی چەكداری لەناو شاردا، حزبی كۆمۆنیست بە بڕیارەكە رازی بوو بەڵام پێی راگەیاندن دەبێت پێشتر بارەگاكانی یەكێتی ببنە دەرەوە ئەوكات ئامادەنە ئەمانیش بارەگاكانیان بەرنە دەرەوە رۆژی 13 ی تەموز حزبی كۆمۆنیست خۆپیشاندانی كرد دژی بڕیارەكەی شارەوانی سلێمانی، ئاساییش خۆپیشاندانەكەی بڵاوەپێكردو هێڵی كارەباو تەلەفۆنی بارەگاكانی حزبی كۆمۆنیستی بڕی. بەیانی رۆژی 14ی تەموزی 2000 هێزەكانی ئاسایشی سلێمانی گەمارۆی بارەگاكانی حزبی كۆمۆنیستیاندا، دوای چەند كاتژمێرێك پێنج ئەندامی حزبی كۆمۆنیست كوژرانو چەند كەسێك برینداربوون، لە هێزەكانی ئاسایشیش كەسێك كوژراو دوانی تر برینداربوون، ئاساییش لەو هەڵمەتەدا 50 كەسی لە ئەندامانی حزبی كۆمۆنیست دەستگیركردو بارەگاكانیانی حزبەكەی داخستو كاری سیاسیشی لێ قەدەغەكرد. ساڵی 2000 كە ئەو روداوە رویدا، ئەو كەسانەی كە ئێستا دادگا داوایان دەكات ئەم پۆستانەیان هەبووە. • خەسرەو گوڵ محەمەد- بەرپرسی ئاسایشی گشتی • سەركەوت حەسەن- بەرپرسی ئاسایشی سلێمانی • مستەفای سەید قادر- وەزیری ناوخۆ • عومەری سەید عەلی- بەرپرسی مەڵبەندی سلێمانی یەكێتی نیشتمانی كوردستان • سەعدی ئەحمەد پیرە- بەرپرسی پەیوەندییە نیشتمانییەكانی یەكێتی نیشتمانی
راپۆرت: فازل حەمەڕەفعەت- محەمەد رەئوف 72 ساڵ پێش ئێستا تەنیا یەك حزبی سیاسی لە باشوری كوردستان (هەرێمی كوردستانی ئێستا) هەبوو، ئەو حزبەش پارتی دیموكراتی كوردستان بوو، بەڵام لە دواین هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستاندا كە 30ی ئەیلولی ئەمساڵ بەڕێوەچوو، (31) لیستو قەوارە ناوی خۆیان بۆ بەشداریكردن تۆماركرد. رەنگە ژمارەی حزبە سیاسییەكان بەمزوانە بەرزبونەوەی زیاتر بەخۆوە ببینێت، چەند رۆژێكە گەردەلولێك لەناو حزبە ئیسلامییەكاندا هەڵیكردووەو دیار نییە چی لەگەڵ خۆی رادەماڵێ. لەماوەی دوو رۆژی رابردوودا (6) ئەندامی سەركردایەتیو مەكتەبی سیاسی بزوتنەوەی ئیسلامیو (2) ئەندامی سەركردایەتی كۆمەڵی ئیسلامی وازهێنانی خۆیان لە كاری حزبی راگەیاندووە. زۆربوونی ژمارەی پارتە سیاسییەكان لە هەرێم تەنیا زادەی بەرەوپێشچوونی پرۆسەی دیموكراسیو فرەیی نییە، چونكە زۆرێك لەو پارتە سیاسییانەی ئێستا لە گۆڕەپانەكەدا كاردەكەن زادەی یەك منداڵدانی سیاسینو بەهۆكاری جیاواز جیابونەتەوە (انشقاق) یان كردووە. ساڵێكو سێ حزب لەماوەی كەمتر لە ساڵێكدا (3) پارتی سیاسی لە هەرێمی كوردستان لەدایكبوون كە ئەمانەن: • جوڵانەوەی نەوەی نوێ • هاوپەیمانی بۆ دیموكراسیو دادپەروەری • هاوپەیمانی نیشتمانی ئەم سێ پارتە نوێیە یەكێكیان لەسەر داروپەردووی حزبێكی تر دروستبووەو دوانی تریان زادەی جیابونەوە (انشقاق)ن. جوڵانەوەی نەوەی نوێ سەرباری ئەوەی سەرۆكی ئەم جوڵانەوەیە بەردەوام شانازی بەوەوە دەكات جوڵانەوەكەی یەكەمین پارتی سیاسییە كە زادەی (انشقاق) نییە، بەڵام لە دیمەنە گەورەكەیدا ئەم هێزە لەسەر داروپەردوی بزوتنەوەی گۆڕان بنیادنراوە، ئەوە لەكاتێكدایە باڵەخانەكەی گۆڕان بەتەواوەتی نەڕوخاوەو هێشتا بەپێوەیە. ئەم جوڵانەوەیە لە گوتارەكانیدا وا دەردەكەوێت هێندە گرەو لەسەر مردنی بزوتنەوەی گۆڕان دەكات، هێندە گرەو لەسەر گەورەبوونی خۆی بەشێوەیەكی ئاسایی قۆناغ بە قۆناغ ناكات، واتە بەپلەی یەكەم سەركەوتنی خۆی لەسەر مەرگی گۆڕان هەڵچنیوە. هاوپەیمانی بۆ دیموكراسیو دادپەوەری سوڕی ژیانی ئەم هێزە سیاسییە تەنیا (10) مانگ بوو، بەرهەم ساڵح كە ئێستا سەرۆك كۆماری عێراقو جێگری دووەمی سكرتێری گشتی یەكێتی نیشتمانی كوردستانە سەرۆكایەتی دەكرد. هاوپەیمانی بۆ دیموكراسیو دادپەروەری هێندەی وەكو هێزێكی جیابوەوە (منشق) لە یەكێتی دەركەوت، هێندە وەكو هێزێكی نوێو پێویست بۆ ئەم قۆناغەی دۆخی سیاسی هەرێم دەرنەكەوت، ئەمە لەكاتێكدابوو، جگە لە بەرهەم ساڵح كە ناكۆكی لەگەڵ حزبەكەی (یەكێتی) هەبوو، چەندین كارەكتەری سیاسی تری دەرەوەی یەكێتیش لەو هێزە نوێیەدا بەشداربوون. بەشێوەیەكی گشتی پێكهاتەو كارەكتەرەكانی هاوپەیمانی بۆ دیموكراسیو دادپەروەری زادەی جیابونەوە (انشقاق)ی سێ حزب بوون (یەكێتی نیشتمانی- كۆمەڵی ئیسلامی- یەكگرتووی ئیسلامی). لەم ناو ئەم هێزە نوێیەدا دەگمەنترین روداوی سیاسی لە مێژووی ژیانی حزبایەتی لە كوردستان تۆماركرا، ئەویش كاتێك كە بەرهەم ساڵح سەرۆكی هاوپەیمانێتییەكە حزبەكەی بەجێهێشتو گەڕایەوە بۆ ناو یەكێتی، تا ئەو ساتە لە مێژوودا روینەدابوو سەرۆكێك حزبەكەی بەجێبهێڵێت، چونكە دیمەنی باو ئەوە بوو هەمیشە ئەندامانی مەكتەبی سیاسیو بەرپرسانی تری حزب لە حزبو سەرۆكەیان جیادەبنەوە، بەڵام ئەمجارە سەرۆك لە حزبەكەی جیابوەوە. هاوپەیمانی نیشتمانی ئەمە نوێترین پارتی سیاسییە لە هەرێمی كوردستان، ئارام قادر ئەندامی مەكتەبی سیاسی پێشووی كۆمەڵی ئیسلامی سەرۆكایەتی ئەم پارتە دەكات. هاوپەیمانی نیشتمانی هەم لەسەر داروپەردوی (هاوپەیمانی بۆ دیموكراسیو دادپەروەری) دروستبووەو هەم زادەی جیابونەوەیەكی پێشوەختەیە لە ناو (كۆمەڵی ئیسلامیو یەكگرتووی ئیسلامی). ئینشیقاق لە شەش دەیەدا جیابونەوە (انشقاق) لەناو حزبی كوردیدا نوێ نییە، بەڵام لە مێژووی نوێدا یەكەمین جیابونەوە (انشقاق)، جیابونەوەی باڵی مەكتەبی سیاسی پارتی دیموكراتی كوردستان بوو لە مەلا مستەفای بارزانی لە ساڵی 1964دا. هەشتاكانی سەدەی رابردوو جیابونەوەیەكی تر لەناو پارتی دیموكراتی كوردستان رویدا، ئەدهەم بارزانی ئامۆزای مەسعود بارزانی لە پارتی جیابوەوەو حزبێكی بەناوی "حزبوڵای شۆڕشگێڕی كوردستان"ەوە راگەیاند، بەڵام دواتر ئەدهەم بارزانی گەڕایەوە بۆ ناو پارتی. یەكێتی نیشتمانی كوردستان كە ساڵی 1975 راگەیەندرا، لەسەر داروپەردوی پارتی دروستكرا، چونكە سەركردە دیارەكانی حزبە نوێیەكە لەوانە بوو لە مەكتەبی سیاسیو ئۆرگانەكانی تری پارتی جیابونەوە. حزبە نوێیەكە كە خۆی بە جۆرێك لە جۆرەكان زادەی (انشقاق) بوو، لەشێوەی نیمچە بەرەیەك دروستكراو پێكهاتبوو لە (كۆمەڵەی رەنجدەران- بزوتنەوەی سۆسیالیست- شۆڕشگێڕان)، زۆری نەخایاند ئەم هاوكێشەیە هەڵوەشایەوەو بزوتنەوەی سۆسیالیست جیابوەوە، ئاڵای شۆڕش (ئاش) راگەیەندرا، كۆمەڵەی رەنجدەران هەڵوەشێندرایەوە. لەدوای ساڵانی 2000وە لە ناو حزبەكاندا ژمارەیەك جیابونەوەی تر رویاندا، لەوانە باڵێك لە حزبی زەحمەتكێشانی كوردستان جیابووەوە. هاوكات یەكێتی چەند گۆڕانكارییەكی تری بەسەردا هات، ساڵی 2008 ژمارەیەك كادری ئەو حزبە لە دەرەوەی وڵات رەوتێكیان بەناوی "رەوتی گۆڕانكاری- رەگ" راگەیاند، ئەمە جیابونەوەی تەواوەتی نەبوو، بەڵام ساڵێك دواترو بە دیاریكراو لە ساڵی 2009دا نەوشیروان مستەفا جێگری سكرتێری گشتی یەكێتی جیابوەوەو هێزێكی نوێی بە ناوی "بزوتنەوەی گۆڕان" رایگەیاند. بزوتنەوەی گۆڕان سەرباری ئەوەی بنكەیەكی جەماوەری فراوانو تێكەڵی هەبوو، بەڵام نەیتوانی خۆی لەوە رزگاربكات كە وەكو هێزێكی "منشق"ی یەكێتی دەربكەوێت، نەوشیروان مستەفا كە خۆی رۆژگارێك بە زەبری هێز روبەڕووی ئەوانە دەبووەوە كە لە شاخ هەوڵی جیابونەوە یان پەرتكردنی یەكێتییان دەدا، ئەمجارە خۆی سەركردایەتی جیابونەوەی كرد، رەنگە ئەمە هۆكارەكە بوبێت كە ئەو هەمیشە دژی ئەوانە دەوەستایەوە كە دەیانوت "بزوتنەوەی گۆڕان هێزێكە لە یەكێتی ئینشیقاقی كردووە"، ئەو هەمیشە دەیوت "بزوتنەوەی گۆڕان هێزێكی نوێیەو مونشەقی هیچ حزبێكی تر نییە". هەردوای بزوتنەوەی گۆڕان، لەناو حزبی سۆسیالیستی دیموكراتی كوردستان جیابونەوەیەك رویدا، بەڵام دواتر جیابوەوەكان گەڕانەوە بۆ ناو حزبەكەیان. سەرەتای ساڵانی 2000 هەندێك جیابونەوەی تر لە ناو حزبە كوردییەكاندا رویدا، رەنگە دیارترینیان بزوتنەوەی ئیسلامی بێت كە لەماوەیەكی كەمدا بەتەواوەتی لێكهەڵوەشاو بووەهۆی لەدایكبوونی ژمارەیەك هێزی نوێ، لەوانە كۆمەڵی ئیسلامی- ئەنسار ئیسلام. شەپۆلێكی نوێ ! چەند رۆژێكە شەپۆلێكی ناڕەزایەتی لەناو سەركردایەتی بزوتنەوەی ئیسلامیو كۆمەڵی ئیسلامی دەستیپێكردووە، پێشبینی دەكرێت چیرۆكەكە بە جیابونەوە كۆتایی بێت. یەكێتی نیشتمانی دوای دوو جیابونەوەی فەرمیو چەندین هەوڵی جیابونەوەی تر، هێشتا لە دەردی پەرتبوونو (انشقاق) رزگاری نەبووەو هەركاتێك كێشەی باڵەكانی ناو ئەو حزبە توند دەبێتەوە، دەنگۆی جیابونەوە دێتە ئاراوە، رەنگە ئەوەی تائێستا یەكێتی بە یەكگرتووی راگرتووە ئەوە بێت، ئەم حزبە دەسەڵاتداری زۆنێكی گەورەیە لە هەرێمی كوردستانو سامانی ئەم ناوچەیەی لەژێردەستدایەو ئەو سامانەش دۆخی ناوخۆیی یەكێتی تاڕدەیەك راگرتووە. بزوتنەوەی گۆڕان كە لە ناو هەناوی یەكێتییەوە هاتە دەرەوە، ئێستا خۆی روبەڕووی هەمان دۆخ دەبێتەوە، بەمدواییانە ژمارەیەك لە هەڵسوڕاوە دیارەكانی ئەو بزوتنەوەیە لە ئەوروپاوە هاوشێوەی "رەگ"ەكەی یەكێتی، رەوتێكیان بەناوی "پرۆ گۆڕان" راگەیاند، هەرچەندە ئەمانە بەتەواوەتی جیابونەوەی خۆیان لە گۆڕان رانەگەیاندووە، بەڵام ئاماژەی جیابونەوە دەدەن. جیابونەوە بۆچی ؟ بەخوێندنەوەی هەموو ئەو حاڵەتانەی جیابونەوە (انشقاق) لەناو حزبی كوردیدا لە باشوری كوردستان لە شەش دەیەی رابردوودا رویانداوە، دەردەكەوێت بەهانەی جیابونەوە لەناو حزبی كوردیدا لە چەند خاڵێكدا كورتبووەتەوە كە ئەمانەن: • بێ متمانەیی نێوان سەرۆكی حزبو ئەندامانی مەكتەبی سیاسیو سەركردایەتی • تاكڕەوی سەرۆكی حزب لە بڕیارداندا • بەبنەماڵەیكردنی حزبو هێنانەپێشەوەی كوڕەكان • دەستگرتن بەسەر دارایی حزبدا لەلایەن سەرۆكو ئەندامانی بنەماڵەی سەرۆكەوە • ناڕوونی داهاتو خەرجی حزب • دەستگرتن بەسەر میدیای حزبدا (ئەمە دوای گەشەكردنی ئامرازەكانی رایگەیاندنو پەیوەندیكردن دەركەوت) ئەوەی جێگای سەرەنجە زۆربەی هەرە زۆری ئەوانەی لەسەر ئەم بەهانانە لە حزب جیابونەتەوەو حزبی نوێیان دروستكردووە، دواتر خۆیان روبەڕووی هەمان كێشەو رەخنە بونەتەوە، بەجۆرێك وایلێهاتووە "ئینشیقاق" بوەتە دەردێكی ئەزەلی حزبیو كوردی.
( درەو میدیا): ئەمڕۆ دادگای رەسافەی بەغداد بە قازانجی جوتیارانی هەرێمی كوردستان بڕیاریدا، كە ئەویش خەرجكردنی پارەی سێ ساڵی رابردووی جوتیارانی هەرێمی كوردستان. مام فارس، نوێنەری جوتیارانی هەرێمی كوردستان و سەرۆكی رێكخراوی سەردەم بە ( درەو میدیای ) راگەیاند: دادگای رەسافە, حكومەتی عێراقی پابەندكرد بە خەرجكردنی پارەی گەنمی جوتیارانی هەرێمی كوردستان بۆ ساڵەكانی 2014 و 2015 و 2016، كە بڕەكەی 555 ملیار دینارە". زیاتر لە نۆ مانگە هەریەك لە پارێزەرانی خۆبەخش ( رێبین شەمامكی و بەشدار حەسەن ) لەگەڵ مام فارس سەرۆكی رێكخراوی جوتیارانی سەردەم لە دادگای فیدراڵی و دادگای رەسافە سكاڵایان لە دژی وەزیری بازرگانی عێراقی تۆماركردبوو، دواجار دادگا بڕیاریدا دۆستەیەكە لە بەرژەوەندی جووتیارانی هەرێمی كوردستان كۆتایی پێبێنێت.
( درەو میدیا): لە راگەیەنراوێكدا شەش ئەندامی مەكتەبی سیاسی و سەركردایەتی بزوتنەوەی ئیسلامی دەستیانلەكار كێشایەوە كە پێكهاتوون لە (كامیل مەحمود ئەندامی مەكتەبی سیاسی، محەمەد ئەمین ئاشوری ئەندامی مەكتەبی سیاسی، موحسن محەمەد ئەمین ئەندامی مەكتەبی سیاسی، م. عەبدولغەفور چەمچەماڵ ئەندامی سەركردایەتی، ئارام كەمال ئەندامی سەركردایەتی، سەرباز خۆشناو ئەندامی سەركردایەتی). سەبارەت بە هۆكاری دەستلەكاركێشانەوەكەیان ئاماژەیان بە چەند خاڵێك كردووە لەوانە :. 1- كۆتاییهێنان بە تاكڕەوی و قۆرخكاری لەبڕیارو بەڕێوەبردنی حزبدا. 2- ئاشكراكردنی سەرچاوەكانی داهات و دارایی و چۆنیەتی سەرف و خەرجی و سپاردنەوەی بەمەكتەبی دارایی. 3- كۆتاییهێنان بەناڕوونی لەسیاسەتی بزووتنەوەدا لەسەر ئاستی ناوخۆو دەرەوە. 4- كۆتاییهێنان بە كاری بێ سەروبەری و گێڕانەوەی رۆڵ بۆ سەرجەم ئۆرگانەكانی باسك و ئەندامانی مەكتەبی سیاسی و سەركردیەتی لەچوارچێوەی پەیڕەو و پرۆگرامی ناوخۆی بزووتنەوەی ئیسلامی. دەقی راگەیەندراوەكە… بەناوی خوای گەورەو میهرەبان راگەیەنراوێك بۆ ئەندامان و كادیران و بنەماڵەی شەهیدانی بزووتنەوەی ئیسلامی و ڕای گشتی خەڵكی كوردستان. ئێمە كە پێكهاتووین لەژمارەیەك لەئەندامانی مەكتەبی سیاسی و سەركردایەتی بزووتنەوەی ئیسلامی، دوای دانبەخۆداگرتنێكی درێژخایەن و گرتنەبەری هەموو ڕێگایەكی گونجاو بۆ ڕێگری لە بەلاڕێدابردنی بزووتنەوەو كۆتاییهێنان بەقۆرخكاری و دەسەڵاتی تاكڕەوی و بەهەدەردانی وزەو توانای كادیران و ئەندامانمان و لەپێناوی لەدەستنەكانی زیاتری پێگەی سیاسی و جەماوەری بزووتنەوەی ئیسلامی، دوای ئەوەی چەندین جار ڕێگاچارەی دروست و حەكیمانەمان خستەبەردەستی كەسی یەكەم و شورای ناوەندی، بەڵام دەسەڵاتی تاكڕەوانەو قۆرخكاری لەناو حزبدا لەلایەن كەسی یەكەمەوە هەمیشە دەبووە هۆكاری سەرەكی لەباربردنی هەوڵەكانی چاكسازی و ڕێكخستنەوەی بزووتنەوەی ئیسلامی، سەرەنجام بزووتنەوە بەم بارودۆخە لاوازە گەیشت كەهەموومان دەیبینین، لەكۆتا هەوڵیشماندا لە ۱/۱۱/۲۰۱٨ پرۆژەیەكی چاكسازیمان دایە ڕابەری گشتی و مەكتەبی سیاسی كە گرنگترین خاڵەكانی بریتی بوون لە: 1- كۆتاییهێنان بە تاكڕەوی و قۆرخكاری لەبڕیارو بەڕێوەبردنی حزبدا. 2- ئاشكراكردنی سەرچاوەكانی داهات و دارایی و چۆنیەتی سەرف و خەرجی و سپاردنەوەی بەمەكتەبی دارایی. 3- كۆتاییهێنان بەناڕوونی لەسیاسەتی بزووتنەوەدا لەسەر ئاستی ناوخۆو دەرەوە. 4- كۆتاییهێنان بە كاری بێ سەروبەری و گێڕانەوەی رۆڵ بۆ سەرجەم ئۆرگانەكانی باسك و ئەندامانی مەكتەبی سیاسی و سەركردیەتی لەچوارچێوەی پەیڕەو و پرۆگرامی ناوخۆی بزووتنەوەی ئیسلامی. لەبەر ئەم بارودۆخە نەخوازراوەو بێ ئاكامكردنی هەوڵەكانمان ئێمە ئەم ئەندامانەی ئەندامانی مەكتەبی سیاسی و سەركردایەتی بزووتنەوەی ئیسلامی بڕیاری دەست لەكاركێشانەوەی خۆمان دا لەئەندامیەتی مەكتەبی سیاسی و سەركردایەتی بزووتنەوەی ئیسلامی.. كامیل مەحمود ئەندامی مەكتەبی سیاسی محمد ئەمین ئاشوری ئەندامی مەكتەبی سیاسی محسن محمد ئەمین ئەندامی مەكتەبی سیاسی م. عبدالغفور چەمچەماڵ ئەندامی سەركردایەتی ئارام كەمال ئەندامی سەركردایەتی سەرباز خۆشناو ئەندامی سەركردایەتی ۲٥/ ۱۲ / ٢٠١٨
راپۆرت: فازل حەمەڕەفعەت- محەمەد رەئوف پارتی دیموكراتی كوردستان براوەی گەورەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان بوو، بەڵام پلانەكانیان بۆ پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت وەكو ئەوەی خۆی دەیەوێت، بەڕێوەناچێت. هێنانەپێشەوەی پرسی كاراكردنەوەی دامەزراوەی سەرۆكایەتی هەرێم بەر لە پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت، رەوتی دانوستانەكانی پارتی لەگەڵ یەكێتی نیشتمانیو بزوتنەوەی گۆڕان دوچاری گرێوگۆڵ كردووە. نێچیرڤان بارزانی كە دوای 17 ساڵ كورسی سەرۆك وەزیرانی بۆ ئامۆزەكەی (مەسرور بارزانی) چۆڵكرد، بە وردی چاودێری دانوستانەكانی وەفدی پارتی دەكات لەگەڵ گۆڕانو یەكێتی، بۆ ئەوەی دڵنیابێت لەوەی بەر لە پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت، دامەزراوەی سەرۆكایەتی هەرێم كارادەكرێتەوە كە بۆ چوار ساڵی داهاتوو ئەو سەرۆكایەتی ئەو دامەزراوەیە دەكات. نێچیرڤان بارزانی بۆ دڵنیابوون لە بارودۆخەكە، كەسانی نزیكی خۆی لە ناو وەفدی دانوستانكاری پارتی داناوە. كێشە گەورەكەی پارتی ! بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، گەورەترین ئاستەنگ كە ئێستا روبەڕووی وەفدی دانوستانكاری پارتی بووەتەوە ئەوەیە، دانوستانەكان لەبارەی پرسی پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەتو پرسی كاراكردنەوەی دامەزراوەی سەرۆكایەتی هەرێم هاوتەریبی یەكتر ناڕۆن. یەكێتی نیشتمانی وەكو شەریكێكی سەرەكی ئامادەی بەشداریكردنە لە كابینەی نوێی حكومەت لەگەڵ پارتی، بەڵام لەسەر پرسی كاراكردنەوەی دامەزراوەی سەرۆكایەتی هەرێم تێبینی هەیە، بەتایبەتیش لەكاتێكدا پارتی پێشوەختە بەبێ وەرگرتنی بۆچوونی یەكێتی پرسی كاراكردنەوەی دامەزراوەی سەرۆكایەتی هەرێمی هێناوەتە پێشەوە. (درەو میدیا) پێشتر لە راپۆرتێكدا ئاشكرایكرد كە یەكێتی خاڵی لاوازی پارتی گرتووەو ئێستا كار لەسەر دوو خاڵی سەرەكی دەكات: یەكەم: پارتی دەیەوێت كابینەی نوێی حكومەت بەشێوەیەكی خێرا پێكبهێنێتو مەسرور بارزانی شەرمەزار نەكات، یەكێتی لەم بابەتە تێگەیشتووە، بۆیە هەوڵدەدات پرۆسەی دانوستانەكان درێژبكاتەوە تاوەكو پارتی ناچار بكات مل بە خواستەكانی بدات. دووەم: پارتی بۆ راگرتنی پارسەنگی ناو بنەماڵەی بارزانی پرسی كاراكردنەوەی دامەزراوەی سەرۆكایەتی هەرێمی هێناوەتە پێشو لەبەرامبەر وەرگرتنی پۆستی سەرۆكی حكومەت لەلایەن مەسرور بارزانییەوە، دەبێت نێچیرڤان بارزانیش پۆستی سەرۆكی هەرێم وەربگرێت، یەكێتی لەم ناكۆكییە بنەماڵەییە تێگەیشتووە، بۆیە بەئاسانی مل نادات بۆ كاراكردنەوەی دامەزراوەی سەرۆكایەتی هەرێم. نێچیرڤان بارزانی چی دەوێت؟ خواستنی نێچیرڤان بارزانی لە وەفدی دانوستانكاری پارتی تەنیا لەوەدا كورت نەبووەتەوە كە زامنی كاراكردنەوەی دامەزراوەی سەرۆكایەتی هەرێم بكەن، بەڵكو دەیەوێت زامنی ئەوەش بكەن سەرۆكی داهاتووی هەرێم (نێچیرڤان بارزانی ) كە بۆ (یەك خول) لەناو پەرلەمانەوە هەڵدەبژێردرێت، دەنگی زۆرینەی پەرلەمانتاران بەدەستبهێنێتو لەو پرۆسەیەدا كەسایەتی نەشكێندرێت. پارتی داوای كۆبونەوە دەكات بڕیاربوو ئەمڕۆ مەكتەبی سیاسی یەكێتی كۆببێتەوە بۆ تاوتوێكردنی پرسی پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت، بەڵام بەهۆی ئەوەی زۆربەی ئەندامانی مەكتەبی سیاسی یەكێتی بۆ جەژنی سەری ساڵەوە گەیشتی دەرەوەی وڵاتیان كرد، كۆبونەوەكە نەكرا. ئەمە لەكاتێكدایە بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) پارتی دیموكراتی كوردستان داوای كردووە پێش جەژنی سەری ساڵ، كۆبونەوەیەكی خێراو بەپەلە لەگەڵ هەریەكە لە یەكێتیو گۆڕان بكات، یەكێتی تائێستا وەڵامی پارتی نەداوەتەوەو پێناچێت بیەوێت پێش سەری ساڵ هیچ كۆبونەوەیەك لەگەڵ پارتی بكات، بەڵام بزوتنەوەی گۆڕان ئامادەیی خۆی بۆ سازدانی كۆبونەوەكە دەربڕیوە. رەنگە پارتی بۆ راگرتنی پێگەی داهاتووی دوو ئامۆزاكە (نێچیرڤان بارزانیو مەسرور بارزانی) شتی زۆر ببەخشێت، ئەمەش رێك پێچەوانەی پێشبینی پارتییەكان بوو دوای هەڵبژاردن، كە پێیانوابوو بەو سەركەوتنە گەورەیەی بەدەستیهێناوە، پارتی بۆ چوار ساڵی ئایندە چیتر پێویستی بە ركابەرە سیاسییەكانی نابێتو دەتوانێت بەو زۆرینەیەی كە لە پەرلەمان هەیەتی جڵەوی كوردستان لەدەستی خۆیدا توند بكات.
ئامادەكردنی: فازل حەمەڕەفعەت رێكخراوی هیومان رایتس وۆچ دەڵێ" مێردمنداڵان كە تۆمەتباركراون بە ئەندامێتی داعشو لە زیندانەكانی هەرێمی كوردستان سزای خۆیان وەرگرتووە، دوای ئازادكردنیان جارێكی تر لەسەر هەمان تاوان لە دادگاكانی عێراق سزا دەدرێنەوە، ئەوەش بەهۆی ئەوەی هەرێمی كوردستان هیچ نوسراوێكی یاساییان پێنادات كە بیسەلمێنێت سزای تاوانەكانیان وەرگرتووە"، حكومەتی هەرێمیش راستی ئەم قسانە رەتدەكاتەوە. رێكخراوی هیومان رایتس وۆچ كە رێكخراوێكی بواری بەرگریكردنە لە مافەكانی مرۆڤ ئەمڕۆ راپۆرتێكی نوێی لەبارەی دۆخی زیندانیان لە هەرێمی كوردستان بڵاوكردەوە. "مەترسییەكی دووسەرە بەهۆی پەیوەندی لەگەڵ داعشدا" ئەمە ناونیشانی راپۆرتەكەی هیومان رایتس وۆچ-ە، تێدا باسلەوەكراوە" مێردمنداڵانی سەربە پێكهاتەی عەرەبی سوننە كە بەهۆی پەیوەندییان بە رێكخراوە داعشەوە دەستگیركراون، كاتێك ماوەی حوكمەكانیان لە زیندانەكانی هەرێمی كوردستان تەواو دەكەنو ئازاد دەكرێن، جارێكی تر روبەڕووی مەترسی دەستگیركردن دەبنەوە". راپۆرتەكە ئاماژە بەوەدەكات" ئەو مێردمنداڵانە دوای ئەوەی لە زیندانەكانی هەرێمی كوردستان ئازاد دەكرێنو دەگەڕێنەوە بۆ ناو خێزانەكانیان لە ناوچەكانی خۆیان كە ئێستا ئەو ناوچانە لەژێر كۆنترۆڵی حكومەتی بەغداددان، جارێكی تر لەلایەن دەزگای دادوەری عێراقەوە روبەڕووی مەترسی دەستگیركردن دەبنەوە بەهۆی ئەوەی هیچ جۆرە هەماهەنگییەك لەنێوان سیستمی دادوەری عێراقو هەرێمی كوردستاندا نییە". رێكخراوەكە لە راپۆرتەكەیدا وێنەی گەنجێكی بڵاوكردوەتەوە بە ناوی كەریم كە تەمەنی (18) ساڵەو لەلایەن دەسەڵاتدارانی هەرێمی كوردستانەوە دەستگیركراوەو بەپێی راپۆرتەكە ئەشكەنجەدراوەو جگەرە لەسەر دەستو قۆڵەكانی كوژێندراوەتەوە، بەڵام دوای ئەوەی ئازادكراوەو گەڕاوەتەوە بۆ ماڵ، جارێكی تر لەلایەن دەسەڵاتدارانی سەربە حكومەتی بەغدادەوە دەستگیركراوەتەوەو ئەشكەنجەدراوەو بۆ ماوەی چەند مانگێك دەستبەسەركراوە. ئازادبونێكی مەترسیدار بەگوێرەی راپۆرتەكە، نزیكەی (20) منداڵ هەن كە دوای زیندانكردنیان بەتۆمەتی تیرۆر، ئێستا ئازادكراونو بەمنزیكانە دەیانو سەدان گەنجی تازەپێگەیشتووی تر لە زیندانەكانی هەرێمی كوردستان ئازاد دەكرێن، ئەمەش بەواتای مەترسی دوبارە دەستگیركردنەوەیان دێت، بۆیە ئەوان ناتوانن بگەڕێنەوە بۆ ناوچەكانی خۆیان بۆ ئەوەی جارێكی تر ئاوێتە ببنەوە بە كۆمەڵگە، چونكە رەنگە گەڕانەوەیان ببێتەهۆی ئەوەی جارێكی تر بخرێنە ناو زیندانەكانی عێراقەوە. تاوانێكو دوو سزا لەمما فەقێ جێگری بەڕێوەبەری بەشی خۆرهەڵاتی ناوەڕاستی رێكخراوی هیومان رایتس وۆچ دەڵێ:" نەبوونی هەماهەنگی لەنێوان دوو سیستمی دادوەری جیاواز لە عێراق، بوەتە هۆی مەترسی دووبارەكردنەوەی لێپێچینەوەی یاسایی لەسەر هەمان تاوان، ئێستا ئەم مەترسییە روبەڕووی ئەوانە دەبێتەوە كە ماوەیەكی كورتی سزاكانیان بەسەربردووە، بەڵام لەگەڵ ئازادكردنی ئەوانەی كە ماوەی حوكمەكانیان تەواوكردەوە لەلایەن دەسەڵاتدارانی هەولێرەوە، روبەڕووی هەمان كێشە دەبنەوە". راپۆرتەكە نوسیویەتی: هەردوو سیستمی دادوەری عێراقو هەرێمی كوردستان یاسای تایبەتی خۆیان هەیە بۆ روبەڕووبونەوەی تیرۆر كە لە دادگاكانیاندا پەیڕەوی دەكەن، حوكمەكانی بۆ تۆمەتی تیرۆر لە دادگاكانی كوردستان زۆر كەمترە. لەڕووی مێژووییەوە (عێراقو كوردستان) سیستمێكیان هەیە بۆ ئاڵوگۆڕكردنی زانیاریی، بەڵام دادوەرانی هەردوولا بە هیومان رایتس وۆچ-یان رایگەیاندووە، ئەو سیستمە لەم ساڵانەی دوایدا كەمتر كارایە، بەتایبەتیش لەدوای ریفراندۆمەكەی ساڵی 2017ی هەرێمی كوردستان، بەیاننامەی "ئەنجومەنی باڵای دادوەری" عێراق كە لە رۆژی 17ی كانونی یەكەمدا بڵاوكراوەتەوە جەخت لەسەر پێویستی هەماهەنگییەكی باشتر دەكاتو باسلەوەدەكات، مانكی تشرینی دووەم فەرماندراوە بە پێكهێنانی لیژنەیەك بۆ چاككردنی هەماهەنگی نێوان هەردوو دەسەڵاتە دادوەرییەكە، بەڵام بەپێی راپۆرتەكە تائێستا ئەو لیژنەیە دەستی بەكاركردن نەكردووە. خەڵك چۆن دەستگیر دەكرێن؟ وەكو بەشێك لە هەڵمەتی لەناوبردنی "داعش" هێزە ئەمنییەكانی عێراقو هەرێمی كوردستان وردبینی ئەمنی بۆ هەموو ئەو كەسانە دەكەن كە ناوچەكانی ژێر دەسەڵاتی داعش بەجێدەهێڵن، بۆ ئەمەش هێزە ئەمنییەكان پشت بە لیستێك دەبەستن كە نوێنەرانی هەردوولا لە ساڵی 2014وە ئامادەیان كردووە، سەرباری ئەمە لە چەند سەرچاوەیەكی جۆراوجۆرەوە لیستی ناوی ئەو كەسانە كۆدەكەنەوە كە پەیوەندییان لەگەڵ "داعش" هەبووە، لەوانە وەرگرتنی زانیاری گشتی لەبارەی ئەندامانی "داعش" یاخود ئەو ناوانەی كە "داعش" خۆی بڵاویكردونەتەوە، یاخود ناوی كەسانی گومانلێكراو كە لەو كەسانە وەریانگرتووە كە لەناوچەكانی ژێر دەسەڵاتی "داعش" هەڵاتوون. راپۆرتەكە لەزاری ژمارەیەك خێزانەوە كە بەتۆمەتی ئەندامێتی "داعش" دەستبەسەركراون دەڵێ: " دراوسێ یاخود كەسانی تر زانیارییان داوە لەبارەی یەكێك لە ئەندامانی ئەو خێزانانەو تۆمەتباریان كردوون بە ئەندامێتی داعش، ئەمەش تەنیا بەهۆی ناكۆكی خێڵەكی یاخود تایبەتی یاخود ناكۆكی لەسەر زەویو زار". دەستوری عێراقو سزاكان لەبارەی مەترسی دووبارە دادگایكردنەوەی ئەو كەسانەی كە لە زیندانەكانی هەرێمی كوردستان ئازاد دەكرێن راپۆرتەكە دەڵێ بەپێی دەستوری عێراق " تۆمەتبار دوای ئازادكردنی لەسەر هەمان تۆمەت دادگایی ناكرێتەوە، مەگەر بەڵگەی نوێ دەركەوێت". دوو پسپۆڕی یاسایی لە هەرێمی كوردستانو عێراق بە رێكخراوەكەیان وتووە" ئەگەر كەسێك لە یەكێك لە سیستمە دادوەرییەكاندا تۆمەتباركرا بە تاوانێكو ماوەی سزاكەی تەواو كرد، ناكرێت جارێكی تر لەسەر هەمان سەرپێچی دادگایی بكرێتەوە، تەنانەت ئەگەر بەڵگەی نوێش دەركەوت، بەڵام بەهۆی نەبوونی هەماهەنگییەوە، سەختە داواكار لە یەكێك لەو دوو سیستمە دادوەرییەدا بزانێت ئاخۆ ئەو بەڵگەیەی دۆزراوەتەوە بەڵگەی نوێیە یاخود نا، تەنانەت نازانرێت ئایا ئەو كەسە لە سیستمە دادوەرییەكەی تردا سزاكەی وەرگرتووە یاخود نا. ژمارەیەك پسپۆڕ كە چاودێری دۆخی ئەو مێردمنداڵانە دەكەن بە رێكخراوەكەیان وتووە: ئەوان 5 نەوجەوان دەناسن كە گەڕاونەتەوە بۆ ناوچەكانی خۆیانو دەستگیركراونەتەوە، بەڵام وردەكاری ئەوە نازانن كە چییان بەسەر هاتووە، بەپێی قسەی ئەوان ئاسایش نوسراوی دادگایان بەو نەوجەوانانە نەداوە كە لە زیندانی چاكسازی هەولێر ئازادیان كردوون، ئازادكراوەكان بۆ ئەوەی ئەو نوسراوەیان دەستكەوێت دەبێت بۆ ماوەیەكی درێژ پشت بە پارێزەرەكان ببەستن. هیومان رایتس وۆچ باس لە نامەیەكی ئەلیكترۆنی (ئیمێڵ)ێكی دیندار زێباری سەرۆكی لیژنەی بەدواداچوونو وەڵامدانەوەی راپۆرتە نێودەوڵەتییەكان دەكات لە هەرێمی كوردستان كە لە رۆژی 18ی كانونی یەكەم بۆ رێكخراوەكەی ناردووەو لە وەڵامی مەترسی نەبووی هەماهەنگی لەنێوان هەردوو سیستمە دادوەرییەكە دەڵێ:" هەماهەنگی هەبووەو بەهۆی ئەو هەماهەنگییەوە 6 كەس لە زیندانەكانی هەرێمی كوردستانەوە حەواڵەی زیندانەكانی عێراق كراون، بەڵام وەڵامی ئەو پرسیاری رێكخراوەكەی نەداوەتەوە لەبارەی نوسراوی ئەستۆپاكی كە دەبێت بە ئازادكراوەكان بدرێت. وەڵامی هەرێمی كوردستان! هەر دوای بڵاوبونەوەی راپۆرتەكە، دیندار زێباری رێكخەری راسپاردە نێودەوڵەتییەكان لە حكومەتی هەرێمی كوردستان وەڵامی رێكخراوی هیومان رایتس وۆچ- ی دایەوە. دیندار زێباری دەڵێ: هەر كەسێك لێكۆڵینەوەی لەگەڵدا بكرێت بە تۆمەتی تیرۆر، دوای ئەوەی بە بەڵگەوە تۆمەتەكەی بەسەردا ساغ دەبێتەوەو ددان دەنێت بە پەیوەندیكردنی بە داعشەوە، ئینجا دەستگیر دەكرێت، واتە لە دەستگیركردن تەنیا پشت بە ددانپێدانانی گومانلێكراوان نابەسترێت، هەروەها دوای دەستگیركردنیان كەسوكاریان ئاگاداردەكرێنەوە لە شوێنی دەستگیركردنیانو مافی هەبوونی پارێزەرو سكاڵا تۆماركردنیشیان هەیە لە دادگا دژی هێزە ئەمنییەكان". لەبارەی پرۆسەی ئاڵوگۆڕی زانیاری زێباری ئاماژە بەوەدەكات" حكومەتی هەرێم لەگەڵ لایەنە پەیوەندیدارەكانی حكومەتی فیدراڵ پڕۆسەیەكیان دەستپێكردووە بۆ رادەستكردنەوەی ئەو دەستگیركراوانەو حكومەتی هەرێم ئاسانكاریی زۆری كردووە بۆ رادەستكردنەوەی ئەم دەستگیركراوانەو تائێستا بەپێی بەرنامەیەك بە هەماهەنگی لەگەڵ لایەنە پەیوەندیدارەكانی حكومەتی فیدراڵی، بە تایبەتی وەزارەتی ناوخۆ، زیاتر لە (هەزارو 400) دەستگیركراوی داعش رادەستی لایەنە پەیوەندیدارەكانی حكومەتی فیدراڵی كراون، كە زوربەیان خەڵكی ناوچەكانی ئەنبار، سەڵاحەددین، دیالەو حەویجە بوونو لەژێر لێكۆڵینەوەدا بوون، واتە سزایان بۆ دەرنەچوو بوو لەلایەن دادگاكانی هەرێمی كوردستانەوە". لەبارەی ئەو دەستگیركراوانەی كە لە هەرێم سزایان بۆ دەردەچێت یان بە بڕیاری دادگا ئازاد دەكرێن، زێباری رایگەیاند " هەر كەسێك بەتۆمەتی تیرۆر دەستگیركرابێتو حوكم درابێ، تۆمەتو سزاكەی دەخرێتە نێو پەڕاوەكەیو لە كاتی پێویستدا دەتوانرێت لەڕێگای پارێزەرەوە ئەو زانیاریانە دەستبكەوێت".
( درەو میدا): بە پێی زانیاریەكانی (درەو میدیا) لە كۆبونەوەی ئەمرۆی جڤاتی نیشتیمانی بزوتنەوەی گۆڕاندا، جەمال محەمەد سكرتێری جڤاتی نیشتیمانی نامەیەكی فراكسیۆنی عێراقی بزوتنەوەی گۆڕانی خوێندۆتەوە، سەبارەت بە روانینیان بۆ بەشداری یان ئۆپۆزسیۆن بوونی بزوتنەوەی گۆڕان لە هەرێمی كوردستان، بەپێی نامەكە ( كە درەو میدیا لە پەرلەمانتارێكی گۆڕانەوە پشتڕاستی كردەوە ) ئەوانەی لەگەڵ ئۆپۆزسیۆن بونی گۆڕان بوون بریتی بوون لە( هۆشیار عەبدوڵا ، كاوە محەمەد، غالب محەمە )، ئەوانەشی لەگەڵ چونە حكومەت بوون بریتی بوون لە( یوسف محەمە، بەهار مەحمود) سەبارەت بە بۆچونی فراكسیۆنی بزوتنەوەی گۆڕان لە هەرێمی كوردستانیش لە كۆبونەوەی ئەمڕۆی جڤاتی نیشتیمانیدا، رێكخەری گشتی بزوتنەوەی گۆڕان رایگەیاندووە كە زۆرینەیان لەگەڵ ئەوەن كە گۆڕان بچێتە كابینەی نوێی حكومەتی هەرێمی كوردستانەوە. بەڵام پەرلەمانتارێكی گۆڕان كە نەیویست ناوی ئاشكرا بكرێت بە (درەو میدیا)ی راگەیاند: پەرلەمانتارانی كوردستان دابەشبوون بەسەر سێ بۆچوندا، بەشێكیان لەگەڵ ئەوەن گۆڕان بچێتە حكومەتەوە، بەشێكیان لەگەڵ ئەوەن گۆڕان ببێتە ئۆپۆزسیۆن و بەشێكیشان لەگەڵ ئەوەن چاوەڕەوانى دانوستانەكان بكرێت ئەوكات بڕیار بدرێت.
راپۆرت: فازل حەمەڕەفعەت- محەمەد رەئوف بەرزترین دەسەڵاتی بڕیاردان لە ناو بزوتنەوەی گۆڕان كۆبوەوە، بەڵام بڕیاری نەدا لەسەر ئەوەی ئایا بزوتنەوەكە بەشداری كابینەی نوێی حكومەت دەكات یاخود نا، جڤاتی نیشتمانی كە ژمارەی ئەندامەكانی زیاتر لە (50) كەسە، بڕیاری خۆی دایە دەست لیژنەیەكی (5) كەسی كە دیاریكراون بۆ دانوستان لەگەڵ پارتی، (درەو میدیا) هۆكاری بڕیارنەدانی جڤاتی نیشتمانی ئاشكرا دەكات. ئەمڕۆ جڤاتی نیشتمانی بزوتنەوەی گۆڕان كە بەرزترین دەسەڵاتی بڕیاردانە لەناو بزوتنەوەكەیدا، كۆبوەوە. كۆبونەوەكە بۆ تاوتوێكردنی دوو پرسی سەرەكی بوو: یەكەم: بەشداربوون یان نەبوونی بزوتنەوەی گۆڕان لە كابینەی نوێی حكومەتی هەرێم دووەم: كۆنفرانسو هەڵبژاردنە ناوخۆییەكانی بزوتنەوەكە لەبارەی بەشداری لە حكومەت بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، لە كۆبونەوەكەدا بڕیار نەدراوە لەبارەی بەشداریكردن یان نەكردنی بزوتنەوەی گۆڕان لە حكومەت، بەڵام زۆرینەی بەشداربووانی بەشێوەی ناڕاستەوخۆ لە قسەكانیاندا پاڵپشتییان لە بەشداری بزوتنەوەكەیان لە حكومەت كردووە، جگە لە چەند دەنگێكی كەم كە باسی ئەگەری ئۆپۆزسیۆنبوونیان كردووە. جڤاتی نیشتمانی كە بڕیاربوو ئەمڕۆ بڕیار لەسەر یەكلاكردنەوەی پرسی بەشداریكردنی بزوتنەوەی گۆڕان بدات لە حكومەت، لە كۆبونەوەكەدا هیچ بڕیارێكی نەداو لیژنەی دانوستانكاری راسپارد بەردەوام بێت لەسەر دانوستانەكانی لەگەڵ پارتی دیموكراتی كوردستان لەبارەی پرۆسەی پێكهێنانی حكومەت. بۆچی جڤات بڕیاری نەدا؟ سەرباری ئەوەی زۆرینەی ئەندامانی جڤاتی نیشتمانی پشتیوانی بەشداریكردنی بزوتنەوەكەیان بوون لە حكومەت، بەڵام جڤات هیچ بڕیارێكی نەداو پرسەكە نەخرایە دەنگدانەوە، پرسیارە گرنگەكە ئەوەیە ئایا بۆچی جڤات بڕیاری نەدا؟ بەگوێرەی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، جڤاتی نیشتمانی بزوتنەوەی گۆڕان لەبەر دوو هۆكاری سەرەكی بڕیاری نەداوە لەبارەی بەشداریكردنی بزوتنەوەكە لە حكومەت یاخود نا: هۆكاری یەكەم: ئەگەر جڤاتی نیشتمانی بڕیاری بدایە لەسەر بەشداربوونی بزوتنەوەی گۆڕان لە حكومەت، پارتی پێشوەختە لە نیازی بەشداربوونی گۆڕان دڵنیا دەبێتو ئەمە كاریگەری دەبێت لەسەر رەوتی دانوستانەكانی گۆڕان لەگەڵ پارتی سەبارەت بە پشكەكانی گۆڕان لە كابینەی نوێدا، واتە سەركردەكانی گۆڕان دەیانەوێت ئەگەرى بەشدارنەبوون لە كابینەی نوێ وەك ئەگەرێكی كراوە بهێڵنەوەو وەكو كارتی فشار لەسەر مێزی گفتوگۆكان بەكاری بهێنن، لەلایەكی تریش ئەگەر لەگەڵ پارتی نەگەیشتنە رێككەوتن ئەگەری پەیوەندیكردن بە بەرەی ئۆپۆزسیۆنەوە كارێكی سەخت نەبێت. هۆكاری دووەم: ئەگەر جڤاتی نیشتمانی بڕیاری بدایە لەسەر بەشدارنەبوونی بزوتنەوەی گۆڕان لە حكومەت، پرسی بەشداریكردنی گۆڕان لە حكومەت كۆتایی دەهات، چونكە جڤاتی نیشتمانی بەرزترین ئاستی بڕیاردانە لەناو گۆڕان، واتا چیتر بابەتێك بۆ گفتوگۆو كارتی فشار نامێنێتەوە. گۆڕانو پەیوەندییەكانی ! لە كۆبونەوەی ئەمڕۆ جڤاتی نیشتمانیدا لەبارەی پەیوەندییەكانی بزوتنەوەی گۆڕان لەگەڵ لایەنە سیاسییەكان گفتوگۆ كرا. (درەو میدیا) زانیویەتی، لە كۆبونەوەكەدا باس لەو هەوڵانە كراوە كە بەمدواییە یەكێتی نیشتمانی خستویەتیەگەڕ بۆ كۆبونەوەی لەگەڵ بزوتنەوەی گۆڕان، لە كۆبونەوەكەدا جەخت كراوە لەسەر ئەوەی كە كۆبونەوەی "كۆمەڵایەتی" لەگەڵ بەرپرسانی یەكێتی كراوە، بەڵام هیچ كۆبونەوەیەكی فەرمی نەكراوە. عومەر سەید عەلی رێكخەری گشتی بزوتنەوەی گۆڕان بە ئەندامانی جڤاتی نیشتمانی وتووە:" هیچ كۆبونەوەیەك لەگەڵ یەكێتی ناكەین، چونكە یەكێتی نە رێككەوتنە سیاسییەكەی لەگەڵ گۆڕان، نە رێككەوتنی پێكهێنانی حكومەتی خۆجێی، جێبەجێ نەكردووە". رێكخەری گشتی گۆڕان وتویەتی:" بە بەرپرسانی یەكێتییان وتووە، تا ئەو رێككەوتنانە جێبەجێ نەكەن، كۆبونەوەتان لەگەڵدا ناكەین". لەبارەی پەیوەندییەكان لەگەڵ كۆمەڵی ئیسلامی، گفتوگۆ كراوە، باسلەوە كراوە كە بزوتنەوەی گۆڕان لە بەشداریكردندا لە كابینەی نوێی حكومەت كۆمەڵی ئیسلامی بەجێنەهێڵێت، بەڵام لەبەرامبەردا بۆچونێكی تریش هەبووە كە باسی لەوە كردووە كۆمەڵ لە ماوەی رابردوودا لە چەند وێستگەیەكدا بزوتنەوەی گۆڕان بە جێهێشتووە، لەوانە پرسی هەڵبژاردنی پارێزگاری سلێمانی كە كۆمەڵی ئیسلامی لیستی "خزمەت"ی لەناو ئەنجومەنی پارێزگا دروستكردو پشتیوانی گۆڕانی نەكرد، لە وێستگەیەكی تریشدا كە بزوتنەوەی لە حكومەت دەركرا، كۆمەڵ لە حكومەت نەكشاوەتەوە تاوەكو دواین ساتەكان ماوەتەوە، دواینجاریش كە بزوتنەوەی گۆڕان داوای دواخستنی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستانی كرد، كۆمەڵی ئیسلامی بۆچونی پێچەوانەی هەبووە. لەبارەی هەڵبژاردنە ناوخۆییەكانەوە تەوەرێكی تری كۆبونەوەی جڤاتی نیشتمانی تایبەت بوو بە هەڵبژاردنە ناوخۆییەكانی بزوتنەوەی گۆڕانەوە، بەگوێرەی زانیاری (درەو میدیا)، جڤات لیژنەكانی راسپاردووە دەست بە كاركردنی خۆیان بكەن.