(درەو میدیا):  موچەی پەرلەمانتارو وەزیر و راوێژكارو پلە تایبەتەكان زیادكراو رێژەی پاشكەوتەكەیان لە (75%)ەوە كەمكرایەوە بۆ (40%)، بەوەش موچەی وەزیر و پەرلەمانتارێك لە (2 ملیۆن دینار)ەوە بۆ نزیكەی (5 ملیۆن) دینار زیادكرا.  بڕیارەكەی حكومەتی هەرێمی كوردستان بە دەستكاریكردنی پاشەكەوتی موچە، كە تەواوی فەرمانبەرانی هەرێمی گرتەوە جگە لە (وەزیر و پەرلەمانتار و پلە تایبەتەكان)، ناڕەزایی لەناو پەرلەمانتاران و راوێژكاران و پلە تایبەتیەكان دروستكرد، بۆیە حكومەتی هەرێم بە رەزامەندی پەرلەمانی كوردستان و دور لە چاوی راگەیاندنەكان بڕیاریدا دەستكاری پاشەكەوتی موچەكانیان بكرێت، بەشێوەیەك رێژەی پاشەكەوتی موچەكانیان لە (75%)ەوە بۆ (40%) كەمكراوەتەوە. وەزیرو پەرلەمانتار كە كۆی موچەیان نزیكەی (8 ملیۆن و 300 هەزار دینار)ە، لەدوای پاشەكەوتی موچەوە رێژەی (75%)ی موچەكانیان لێبڕدرا و كۆی گشتی موچەكانیان بوو بە (2 ملیۆن و 75 هەزار دینار)، بەڵام ئێستا كە رێژەی پاشەكەوتیان بۆ (40%) كەمكراوەتەوە، كۆی موچەكەیان دەبێتە (4 ملیۆنو 980 هەزار دینار)، ئەم زیادكردنە (وەزیر و پەرلەمانتار و راوێژكار و دادوەرەكان و پلە تایبەتییەكان) دەگرێتەوە.  بڕیارە ئەم مانگە وەزیر و پەرلەمانتار و پلە تایبەتەكان بەم سیستمە نوێیە موچەمانیان وەرگرن. (درەو میدیا) پەیوەندی بە چەند پەرلەمانتارێكەوە كرد لەسەر ئەو پرسە، هەموویان راستی زانیارییەكانیان پشتڕاستكردەوە، بەڵام بەبەهانەی ئەوەی هاوڕێ پەرلەمانتارەكانیان نیگەران دەبن، ئامادە نەبوون بەناوی خۆیانەوە هیچ لێدوانێك بدەن.

(درەو میدیا): لە زیادكردنێكی ئاشكرادا لەشاری سابورۆی دوورگەی هۆكایدۆی باكوری ژاپۆن دوو كاڵەكی جۆری "یوباری" بە نرخێكی پێوانەیی فرۆشران كە 3.2 ملیۆن یەنی ژاپۆنییە ( نزیكەی 29300 هەزار دۆلار). ساڵانە لە ژاپۆن لەگەڵ پێگەیشتنی میوە وەرزییەكاندا ئەو جۆرە لە زیادكردنی ئاشكرا بۆ ئەو جۆرە میوانە دەكرێت كە بەهایەكی زۆریان هەیە. ژاپۆنییەكان بایەخێكی زۆر دەدەن بە میوە گرانبەهاكان و كاڵەكی یوباریش جۆرێكە لەو میوانە و كە لە دوورگەی هۆكایدۆ دەڕوێنرێت. سەرچاوە: مۆنتیكارلۆ  

بە گوێرەی داتاكانی ئەنجومەنی زێڕی جیهانیی وڵاتە عەرەبییەكان خاوەنی 1006 تۆن زێڕی یەدەگن. بە گوێرەی داتاكانی ئەو ئەنجومەنە سعودیە پلەی یەكەمی ریزبەندی گرتووە و خاوەنی 323 تۆن زێڕە و دوای ئەویش جەزائیر دێت كە 174 تۆن زێڕی هەیە و لیبیاش لە پلەی سێیەمدایە و خاوەنی 117 تۆن زێڕە و وڵاتەكانی تریش بەمشێوەیە یە: عێراق: 90 تۆن زێڕی یەدەگی هەیە كوەیت:  79 تۆن میسر: 77 تۆن ئوردن: 44 تۆن قەتەر: 27 تۆن سوریا: 26 تۆن مەغریب: 22 تۆن ئیمارات: 8 تۆن تونس و بەحرەین و عومان: 14 تۆن لەسەر ئاستی جیهانیش ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا پلەی یەكەمی گرتووە و  خاوەنی 8133 تۆن زێڕی یەدەگە. ئەنجومەنی زێڕی جیهانی رێكخراوێكە كاردەكات بۆ پەرەپێدانی بازاڕی پیشەسازی زێڕ لە جیهاندا و داتا و زانیاری و گۆڕانكارییەكانی بازاڕی زێڕ دەخاتەڕوو بارەگاكەی لە بەریتانیایە. وەرگێڕانی: نامیق رەسول سەرچاوە: سایتی " ئەلحوڕە"  

(درەو میدیا): شەوی رابردوو لە كیێڤی پایتەختی ئۆكرانیا لە دوایاری ئەمساڵی جامی یانە پاڵەوانەكانی ئەوروپا" چامپیۆنز لیگ" یانەی ریاڵ مەدریدی ئیسپانیی بە ئەنجامی سێ‌ گۆڵ بەرامبەر بە گۆلێك لە یانەی لیڤەرپوڵی ئینگلیزی بردە و بۆ سێیەم ساڵ لەسەر یەك و 13 یەمین جار لە مێژوویدا جامەكەی بەدەستهێنا. یەكێتی تۆی پێی ئەوروپا كە سەرپەرشتی ئەم پاڵەوانێتییە دەكات، بڕی یەك ملیار و 200 هەزار یۆرۆی بۆ كۆی خەڵاتە داراییەكانی پاڵەوانێتی ئەمساڵی " چامپیۆنز لیگ" تەرخانكردووە و هەر یانەیەكی بەشداربووی خولی ئەمساڵ بڕی 12 ملیۆن و 700 هەزار یۆرۆی پێدەبەخشرێت و كۆی داهاتەكانی پاڵەوانی خولەكەش دەگاتە 57 ملیۆن و 200 هەزار یۆرۆ بەم شێوەیە خەڵاتەكان دابەشدەكرێت: •    خەڵاتی بەشداریكردنی هەر یانەیەك 12 ملیۆن و 700 هەزار یۆرۆیە. •    خەڵاتی هەر بردنەوەیەك لە قۆناغی گروپەكاندا یەك ملیۆن و 500 هەزار یۆرۆیە. •    خەڵاتی هەر یەكسانبونێك لە قۆناغی  گروپەكاندا نیو ملیۆن یۆرۆیە. •    خەڵاتی سەركەوتن بۆ قۆناغی 16 ، شەش ملیۆن یۆرۆیە. •    خەڵاتی سەركەوتن بۆ قۆناغی 8، شەش ملیۆن و 500 هەزار یۆرۆیە. •    خەڵاتی گەیشتن بە  قۆناغی نیوەی كۆتایی، حەوت ملیۆن و 500 هەزار یۆرۆیە. •    خەڵاتی گەیشتن بە یاری كۆتایی 11 ملیۆن یۆرۆیە. •    خەڵاتی ئەو یانەیەی دەبێتە پاڵەوانی خولەكە 15 ملیۆن و 500 هەزار یۆرۆیە. سەرچاوە: ئاژانسەكان  

وەرگێڕانی: نامیق رەسوڵ لە كۆڵانەكانی بازاڕی كۆنی ناسراو بە " گراندا بازاڕ" لە ناو جەرگەی ئیستانبوڵی كۆندا، دەنگی بازرگانانی دراو نابیسترێت، ئەوان ئێستا بەردەوام لەجیاتی ئاڵوگۆڕی دراو ، سەرقاڵی گێڕانەوەی هەواڵەكانن و دەڵاڵەكانی دراو لە دوا نرخ و بەهای دراوی ناوخۆی دەكەن، كە چەند هەفتەیەكە بە شێوەیەكی بەرچاو لە بەرامبەر دۆلاری ئەمریكیدا  بەردەوامە لە دابەزین.. كەشێكی گوماناوی باڵی كێشاوە بەسەر بازاڕەكانی درا و دوكانەكانی كانزا گرانبەهاكان لە وڵاتدا، دوای ئەوەی لیرەی توركی بەرامبەر دۆلار لەم پێنج مانگەی دوایید زیاتر لە 20%ی بەهاكەی لەدەستدا. ئیفلیجبوونی جموجوڵی بازرگانی بەیانی چوارشەممە بەهای لیرەی توركی دابەزینێكی تری بەخۆیەوە بینی و گەیشتە 4.88 لیرە بەرامبەر یەك دۆلاری ئەمریكی، وادەردەكەوێت كە بارودۆخی وڵات كە بەرەو هەڵبژاردنی پێشوەختی پەرلەمان و سەرۆكایەتی دەچێت لە مانگی رابردوودا، قورسایی و كاریگەری كردبێتە سەر دۆخی ئابوری، كە حكومەتی توركیا بە سەرۆكایەتی پارتی داد و گەشەپێدان ماوەی 16 ساڵە لەسەری دەژی. سۆكسێل ئوموت ( 55 ساڵ ) بازرگانی زێڕە لە بازاڕی كۆن دەڵیچت دۆخی بازاڕەكە دووچاری ئیفلیجی كردوین، هەموان دەمانەوێت بزانین كاروبارەكان بە كوێ‌ دەگەن و هەروەها نرخی لیرە كەی جێگیر دەبێت؟ جەختیشدەكاتەوە كە خواست لەسەر كڕینی زێڕ و ئاڵتون نیمچە وەستاوەو تەنها پرۆسەی فرۆشتن هەیە، هەموان بە بۆچونی خۆیان چاوەڕوانن نرخی دراو بەرەو سەقامگیری و جێگیری بڕوات. حكومەتی توركیا لە هەوڵدایە كەمێك لە فشارانەی لەسەرین سوك بكات، بە تایبەتی فشاری پارتە ئۆپۆزسیۆنەكان، كە ئەم دۆخە بە هەلێكی باش دادەنێن بۆ تۆڵەكردنەوە لە پارتی دەسەڵاتدار پێش وادەی هەڵبژاردنەكان، ئەمەش بەوتەی چاودێری سیاسی توركی گۆكتای بەیرم. بەیرم دەشڵێت:" ئەمجارە قەیرانەكە وادەردەكەوێت زۆر قورس بێت، حكومەت توانای نەبێت كە چاكی بكات." دكتۆر عەبدولڕەحمان ئەلجاموس، پسپۆری سیاسەت و ئابوری لە توركیا دابەزینی بەرچاوی بەهای لیرە بۆ هۆكاری ئابوری و سیاسی دەگەڕێنێتەوە و هۆكارە ئابورییەكان بریتین لە " ئاماژەپێدەرەكانی هەڵاوسانی بەرز، ململانێی نێوان رەجەب تەیب ئەردۆغان و بانكی ناوەندیی و ناكۆكی لەسەر نرخی سوود." ئەردۆغان مانگی رابردوو لە چاوپێكەوتنێكدا لەگەڵ ئاژانسی " بلومبێرگ" رایگەیاندبوو كە پلاندادەنێت بۆ كۆنترۆڵكردنی زیاتری ئابوریی ئەگەر لە هەڵبژاردنەكەی مانگی داهاتوودا سەركەوتن بەدەستبهێنێت". ئەردۆغان داواشی لە بانكی ناوەندی توركیا كرد " كە سەربەخۆیە" ئاگاداری ئەوەبێت سەرۆك چی دەڵێت و لەسەر ئەو بنەمایە كاربكات. ئەردۆغان و كۆنترۆڵی ئابوری سەرۆكی توركیا رەجەب تەیب ئەردۆغان داوا دەكات تێكڕای سوود كە لە توركیا دەگاتە 13.5% داببەزێنرێت و باوەڕی وایە كە بەرزبوونەوەی نرخی سوود دەبێتە هۆی هەڵاوسان، شارەزایانیش هۆكارەكەی بۆ ئەوە دەگەڕێننەوە كە وەبەرهێنەران باوەڕیان بەو رێوشوێنە نییە كە سەرۆكی توركیا پلانی بۆ دادەنێت بۆ كەمكردنەوەی هەڵاوسان. بەكر بۆزداغ وتەبێژی حكومەتی توركیا رۆژی چوارشەممە وتی :" ئەوەی باوەڕی وایە كە یاریكردن بە نرخی لیرە، ئەنجامەكانی هەڵبژاردنی داهاتوو دەگۆڕێت، هەڵەیە، گەلی توركیا یارییەكە و ئەوانەشی ئاشكراكرد كە لە پشتیەوەن و رێگە بەكەس نادرێت زیان بە توركیا بگەیەنرێت." بۆزداغ لە لێدوانێكیدا بۆ رۆژنامەنوسان لە ولایەتی یۆزگاتی ناوەڕاستی توركیا وتیشی:" زۆر باش دەزانین كە ویستێك هەیە هەوڵدەدات كاریگەری بخاتە سەر دەنگدەرانی توركیا لە رێگەی بەرزكردنەوەی نرخی دۆلار لەبەرامبەر لیرەدا، پێش هەڵبژاردنەكانی 24ی حوەزیرانی داهاتوو، بنەماكانی ئابوری دەزانین و جەختدەكەینەوە كە ئابورییەكەمان بەهێزە." وتەبێژی حكومەتی توركیا هۆشداریشدایە ئەوانەی لە شتی بەرزكردنەوەی نرخی دۆلارن بەرامبەر بە لیرە وتی :" پیلانگێڕی زۆر دەگێڕدرێت پێش هەڵبژاردنەكان." جەختیشیكردەوە لەسەرئەوەی كە هەموو ئاستەنگەكان وەك پێشوو تێدەپەڕێنن، و هەموو ئەو پیلانگێڕیانە دژی توركیا دەگێڕدرێن بە ئامانجی تەگەرەخستنە بەردەم سەركەوتنی رەجەب تەیب ئەردۆغان لە هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی داهاتوودا، یان لانیكەم بۆ سنورداركردن و كۆت و پێوەندكردنی لە رێگەی پەرلەمانەوە." پەرلەمانی توركیا رۆژی 28ی نیسانی رابردوو ، پێشنیارێكی هەردوو پارتی داد و گەشەپێدان و پارتی بزوتنەوەی نەتەوەپەرستی توركیای پەسەندكرد بۆئەوەی هەڵبژاردنی پێشوەختی سەرۆكایەتی و پەرلەمان رۆی 24ی حوەزیران لەجیاتی تشرینی دووەمی 2019 بەڕێوەبچێت و لەگەڵ ئامادەكارییەكانیش بۆ هەڵبژارد قەیرانی دابەزینی بەهای دراوی توركیی ئەو وڵاتەی گرتوەتەوە و زیانێكی ئابوری زۆری پێگەیاندووە. سەرچاوە: بی بی سی  

نرخی نەوت لە بازاڕەكانی جیهان بەردەوامە لە بەرزبوونەوە ئەمڕۆی نرخی بەرمیلێك نەوت لە جۆری برێنت بە 79 دۆلار و 47 سەنتە،  هاوكات، ئێستا نرخی هەر بەرمیلێك نەوتی خاوی ئەمەریكی لە بازاڕەكانی جیهان بە 71 دۆلار و 77 سەنت مامەڵەی پێوەدەكرێت. بەرزبونەوەی نرخی نەوت لە كاتێكدایە كە پێشتر نرخی بەرمیلێك نەوت لە 2016 گەیشتبووە نزیكەی 27 دۆلار.     

ئامادەكردنی: فازل حەمەڕەفعەت بەپێی زانیارییەك كە لە چەند سەرچاوەیەكی ئاگادارەوە لە ناو پەرلەمانی كوردستان دەست (درەو میدیا) كەوتووە، رێژەی پاشەكەوتی موچەی پەرلەمانتارانی كوردستان كەمدەكرێتەوە. سەرچاوەیەكی لە پەرلەمانی كوردستانەوە كە خۆی داوایكرد ناوەكەی بڵاونەكرێتەوە ئاشكرایكرد، پەرلەمان سەرقاڵی ئامادەكردنی لیستێكی نوێی موچەیە بۆ پەرلەمانتاران. سەرچاوەكە وتی: بڕیار بووە سبەینێ پێنج شەممە سەرۆكایەتی پەرلەمان موچەی مانگی (2)ی ساڵی 2018 وەربگرێت، بەڵام بەهۆی ئامادەكردنی لیستی نوێی موچەی پەرلەمانتارانەوە دابەشكردنی موچەی سەرۆكایەتی پەرلەمان بۆ هەفتەی داهاتوو دواخراوە. (درەو میدیا) لە چەند سەرچاوەیەكەوە زانیاری دەستكەوتووە كە پەرلەمانتارانی كوردستان لە هەموو فراكسیۆنەكان داوایانكردووە موچەكانیان زیادبكرێت و بڕی پاشەكەوتی موچەكانیان كە بەرێژەی 75% ە، كەمبكرێتەوە، لەسەر بنەمای ئەو داواكارییانە بڕیاردراوە بە كەمكردنەوەی پاشەكەوت و زیادكردنی موچەكانیان. (درەو میدیا) بۆ وەرگرتنی زانیاری لەوبارەیەوە پەیوەندی بە چەند پەرلەمانتارێكەوە كرد، بەڵام بەبەهانەی ئەوەی ئاگاداری ئەو بڕیارە نین، هیچ لێدوانێكیان نەدا. لە پێش پاشەكەوتی موچە پەرلەمانتارێكی كوردستان بە تەواوی دەرماڵەكانیەوە ( 8 ملیۆن و 300 هەزار) دیناری وەردەگرت، بەڵام دوای سیستمی پاشەكەوت رێژەی لە 75%ی موچەكەیان بڕدراو بڕی موچەكەیان بە پێی رێژەكە دەكاتە ( 2 ملیۆن و 75 هەزار دینار) .   

بەرهەمهێنەرانی ئایس كرێم لەسەر ئاستی جیهان نیگەرانن لە گرانبونی نرخی ماددەی (ڤانێلا)، كە هاوكات لەگەڵ نزیكبونەوەی وەرزی گەرمادا، كاریگەری لەسەر پیشەسازییەكە دروستكردووە. ئێستا نرخی یەك گرام ماددەی (ڤانێلا) لە بازاڕدا گرانترە لە یەك گرام زیو، هۆكاری ئەم گرانبونەش دەگەڕێتەوە بۆ گەردەلولی وێرانكەری"ئیناوو" كە مانگی مارسی رابردوو مەدەغەشقەری گرتەوە و بەهۆیەوە لانی كەم (78) كەس لە ناوچە كەناراوییەكانی باكوری خۆرهەڵاتی ئەو وڵاتە كە بەناوبانگە بە بەرهەمهێنانی "ڤانێلا"، گیانیان لەدەستدا. مەدەغەشقەر رێژەی 85%ی كۆی گشتی بەرهەمی "ڤانێلا" لەسەر ئاستی جیهان بەرهەمدەهێنێت، ئێستا نرخی یەك كیلۆ قۆچی ڤانێلا (600) دۆلاری ئەمریكییە. بەپێی زانیارییەكان گەردەلولی "ئیناوو" رێژەی 30%ی بەرهەمی "ڤانێلا"ی لە مەدەغەشقەر وێران كردووە، بەوهۆیەشەوە نرخی ماددەكە لە بازاڕی جیهانیدا بەرزبوەتەوە. رۆژنامەی "دەیلی میل"ی بەریتانیا ئاشكرایكرد، بەهۆی ئەو گەردەلول و وشكەساڵییەوە لە مەدەغەشقەر، كۆگایەكی بەناوبانگ فرۆشتنی ئاسی كرێم لە لەندەن كاركردنی راگرتووە.  

بەرێوەبەرایەتی بانكی رەشید رایگەیاند، پێشینەی هاوسەرگیری بۆ یەكەم هاوسەرگیری یان دووەم هاوسەرگیری لە 5 ملیۆن دینارەوە بۆ 10 ملیۆن دینار زیادكرا، بۆ ئەو فەرمانبەرانەی كە موچەكانیان لە بانگی رەشیدە، بەرمەجی ئەوەی ساڵێك بەسەر گرێبەستی هاوسەرگیریاندا تێپەڕنەبوبێت. 

وەزارەتی نەوتی عێراق بڕی داهاتی نەوتی هەناردەكراوی مانگی نیسانی راگەیاند وەزارەتی نەوتی عێراق لە سایتەكەی خۆی بڕی نەوتی هەناردەكراوی مانگی نیسانی رابردوو، داهاتەكەی ئاشكراكرد. بە گوێرەی ئەو بەیاننامەیە كە عاسم جیهاد وتەبێژی وەزارەتی نەوت بڵاویكردوەتەوە، لە مانگی نیساندا كۆمپانیای سۆمۆ زیاتر لە 100 ملیۆن و 197 هەزار و 197 بەرمیل نەوتی كێڵگەكانی باشوور و ناوەڕاستی هەناردەكردووە و داهاتەكەشی شەش ملیار و 474 ملیۆن و 260 هەزار دۆلار بووە و هیچ بڕە نەوتێكی كەركوكیش لە راپۆرتەكەدا تۆمارنەكراوە. بە گوێرەی بەیاننامەكە لە مانگی نیساندا تێكڕا كۆمپانیای سۆمۆ رۆژانە سێ‌ ملیۆن و 340 هەزار بەرمیل نەوتی هەناردەكردووە و هەر بەرمیلێكیش بە " 64.615 " دۆلار فرۆشراوە. .

وەزارەتی كشتوكاڵی عێراق بۆ بایەخدان بە بەرهەمی ناوخۆ، هاوەردەكردنی پێنج بەرهەمی كشتوكاڵیی لە دەرەوە رادەگرێت. مەهدی قەیسی بریكاری وەزارەتی كشتوكاڵی عێراق لە بەیاننامەیەكدا وتی:" وەزارەتەكە هاوردەكردنی پەتاتە، شووتی، كاڵەك، بیبەر و كولەكە لە یەكی ئایارەوە بۆ كاتێكی نادیار رادەگرێت، جگە لەوەش راگرتنی بەرهەمی تەماتە و خەیار و باینجان و سیر و ماسی بەستوو بەردەوام دەبێت، ئەوەش لەبەرئەوەی بەرهەمی ناوخۆ زۆرە و بۆ تەندروستی مرۆڤیش لە بەرهەمی هاوردە باشترە." قەیسی وتیشی " وەزارتی كشتوكاڵ بە گوێرەی رۆژژمێری كشتوكاڵی كاردەكات كە هاوردەكردن و  راگرتنی هاوردەكردنی بە شێوەیەكی باش رێكخستووە بە گوێرەی بوونی بەرهەمی ناوخۆ، ئەوەش بۆ پاڵپیشتیكردن و پارێزگارییكردنە لە بەرهەمی نیشتمانیی".  

عەبدوڵا حەوێز كە رۆژنامەنوسی كەناڵی بی بی سی بەریتانییە لە بەدواداچونێكدا پشكی پارتی و یەكێتی لە نەوتی هەرێم بڵاودەكاتەوە لەگەڵ رێژەی ئەو نەوتەی دەینێرنە دەرەوە.  - لەژێر دەسەڵاتی پارتی (ئێستا) : ٣٠١٦٠٠ هەزار بەرمیل نەوت رۆژانە بەرهەمدەهێنرێت. - لەژێر دەسەڵاتی یەکێتی (ئێستا): ٢٣٤٠٠ بەرمیل نەوت رۆژانە بەرهەمدەهێنرێت.  بەهۆی رووداوەکانی ١٦ی ئۆکتۆبەرەوە ٢٨٣ هەزار بەرمیل نەوتی رۆژانەی لەدەست دراوە لە رۆژئاوای کەرکووک و لە نەوینەوا کە هەموو لەژێر دەستی پارتی بووە. واتە لەپێش رووداوەکانی ١٦ی ئۆکتۆبەر بەم شێوەیە بوو: - پارتی: ٥٨٤ هەزار بەرمیلی نەوتی رۆژانە بەرهەم دەهات لەژێر کۆنترۆڵی پارتی - یەکێتی: ٢٣٤٠٠ بەرمیل نەوتی رۆژانە بەرهەم دەهات ئەو کێڵگە نەوتیانەی لەژێر دەستی پارتیدان (لەدوای ١٦ی ئۆکتۆبەرەوە) ئەمان: - ئەتروش کە لەلایەن کۆمپانیای تاقەی ئیماراتیەوە بەرێوەدەبرێت رۆژانە ٣٠ هەزار بەرمیل لەرێی بۆری نەوتی هەرێمەوە دەفرۆشرێت. - دەمیر داغ لەلاکەن کۆمپانیای ئۆریکس پیترۆلۆم بەرێوەدەبرێت رۆژانە ٣٦٠٠ بەرمیلی رەوانەی دەرەوە دەکرێت. - خورمەڵە کە لەلایەن کۆمپانیای کار کە سەر کە هی بنەماڵەی بارزانیە بەرێوەدەبرێت و رۆژانەی ١٠٥ هەزار بەرمیلی لێ بەرهەم دەهێنرێت - کە ٤٠ هەزاری دەبرێتە پاڵاوگەکان و ٦٥ هەزاری لەرێی بۆری نەوتەوە دەفرۆشرێت. - شێخان کە لەلایەن کۆمپانیای کیسۆن پیترۆلۆمی کەنداوەوە بەرێوە دەبرێت و رۆژانەی ٣٥ هەزار بەرمیلی لێ دەفرۆشرێت - تاوکێ کە لەلایەن کۆمپانیای دی ئێن ئۆ بەرێوە دەبرێت و رۆژانە ١١٠ هەزار بەرمیلی لێ دەفرۆشرێت - سەمرەت کە لەلایەن کۆمپانیای ئۆیل هینت بەرێوە دەبرێت و رۆژانە شەش هەزار بەرمیلی لێ دەفرۆشرێت - سوارە تیکا کە لەلایەن کۆمپانیای ئێچ کەی ئێن ئینیرجی بەرێوە دەبرێت و رۆژانە ١٢ هەزار بەرمیل نەوتی لێ دەفرۆشرێت . - کۆی گشتی ئەم نەوتەی ئێستا لەژێر دەسەڵاتی پارتی دەردەهێنرێت و دەفرۆشرێت: ٣٠١٦٠٠ بەرمیل لە رۆژێکدا دەردەهێنرێت کە ٢٦١٦٠٠ بەرمیلی دەفرۆشرێت، ٢٢٦ هەزاری لەرێی بۆری نەوتی هەرێم تورکیاوە دەفرۆشرێت و ٣٥ هەزار بەرمیلەکەی شێخان لەرێی تەنکەرەوە دەفرۆشرێت، ئەوەی تر کە ٤٠ هەزار بەرمیلی خورمەلەیە دەچێتە پاڵاوگەکان، بەڵام وردەکاریی نازانرێت. ئەو کێڵگە نەوتییانەی لەژێر دەستی یەکێتیدان ئەمان: - سەرقەڵا کە لەلایەن کۆمپانیای گاز پرۆم نەفت بەرێوەدەبرێت و رۆژانە ٩٥٠٠ بەرمیل نەوتی لێ بەرهەم دەهێنرێت - کە ٥ هەزار بەرمیلی بۆ پاڵاوگەکان دەچێت و ٤٥٠٠ بەرمیلی دەفرۆشرێت - تەقتەق کە لەلایەن کۆمپانیای تۆپکۆوە بەرێوە دەبرێت و رۆژانە ١٤ هەزار بەرمیل نەوتی لێ بەرهەمدەهرێت و هەر ١٤ هەزاری دەبرێتە پاڵاوگەکان. - - کۆی گشتی ئەم نەوتەی ئێستا لەژێر دەسەڵاتی یەکێتی دەردەهێنرێت و دەفرۆشرێت: ٢٣٥٠٠ بەرمیل لە رۆژێکدا دەردەهێنرێت کە ٤٥٠٠ بەرمیلی دەفرۆشرێت و ئەوەی تر دەچێتەوە پاڵاوگەکان، بەڵام وردەکاری نازانرێت. ئەو کێڵگانەی کە هەرێم لەدوای ١٦ی ئۆکتۆبەرەوە لە دەستی داون، کە هەموو لەژێر دەستی پارتی بوون: - بای حەسەن کە لەلایەن کۆمپانیای کاری بنەماڵەی بارزانیەوە بەرێوە دەبرا و رۆژانە ١٩٥ هەزار بەرمیل نەوتی بەرهەمدەهێنا. - ئاڤانا کە لەلایەن کۆمپانیای کاری بنەماڵەی بارزانیەوە بەرێوە دەبرا و رۆژانە ٨٠ هەزار بەرمیل نەوتی بەرهەمدەهێنا. - عەین زالە کە رۆژانە ٤ هەزار بەرمیل نەوتی بەرهەمدەهێنا. - بەتما و سوفیە کە رۆژانە ٤ هەزار بەرمیل نەوتی بەرهەمدەهێنا. - لەم ناوچەیە لەدوای ١٦ی ئۆکتۆبەرەوە پارتی ٢٨٣ هەزار بەرمیلی رۆژانە نەوتی لەدەست داوە. https://twitter.com/HelenCRobertson/status/953932299854327808 http://www.petroleum-economist.com/articles/politics-economics/middle-east/2018/iraqi-kurdistan-sinking-fast

ئامادەكردن و وەرگێڕانی/ ئاسۆ جەبار - واشنتۆن  مانگی ئۆکتۆبەری ساڵی پێشوو لەسەروەختی قەیرانە سیاسییە هەر گەورەکانی هەرێمی کوردستاندا نامەیەک لەلایەن بەڕێوبەری باڵای کاروباری نەوت رۆزنەفت ئایگۆر سێشین لە کرملینەوە دەگاتە دەستی  وەزارەتی نەوتی عێراق لە بەغدا   بەر لە پێشکەشکردنی وتاری ساڵانەی خۆی سەبارەت بە رەوشی وڵات لەبەردەم کۆمەڵەی فیدڕاڵی لە مۆسکۆ لە یەکی مانگی سێی 2018 دا سەرۆکی روسیادا ڤیلادیمیر پوتین، سەرپەرشتیاری جێبەجێکاری رۆزنەفت ئیگۆر سێشنی بینیوە.  سێشن لە نامەیەکدا کە کۆپییەکی لەلای رۆیتەرز پارێزراوە دەنوسێت "حکومەتی ناوەندی بەغدا سەبارەت بە پێشنیازەکەی رۆزنەفت هەڵوێستێکی بونیادنەرانەو بایەخدەرانەی نەبوو بۆ پەرەپێدانی کێڵگە نەوتییەکانی باکوری عێراق".  کوردستان هەرێمێکە کە دانیشتوانەکەی نزیکەی 6 ملیۆن کەسە کەوتۆتە باکوری عێراقەوە، کە لەو دواییانەدا هەوڵیاندا و شکستیان هێنا لە جیابوونەوە لە تەواوی وڵاتەکە. بەغداد بە ریفراندۆمەکەی 25 ی سێپتەمبەری کوردەکان کە بۆ سەربەخۆیی بوو رازینەبوو؛ هاوکات هێزەکانی نارد بۆ کۆنترۆڵکردنی کێڵگە نەوتییەکانی کوردستان کە سەرچاوەگەلێکی دارایی سەرەکی بوو بۆیان.  ئێستاکە سێشن نزیکترین هاوپەیمانەکانی ڤلادیمێر پوتینی سەرۆکە، وتبووی بە رەچاوکردنی راڕایی بەغدا سەبارەت بە کارکردن لەگەڵ کۆمپانیای رۆزنەفتدا، لەبری ئەوە کۆمپانیاکە هەڵدەستێت بە سازکردنی کاروباری بازرگانی لەگەڵ حکومەتی هەرێمی کوردستاندا، کە وادیارە بایەخدانێکی زۆر هەیە بۆ بەرفراوانکردنی هەماهەنگییە ستراتیژییەکان.    زلهێزەکانی جیهان کە ولایەتە یەکگرتووەکان و یەکێتی ئەوروپاش پێشتر هاوسۆزی خۆیان لەبارەی هەڵمەتی سەربەخۆیی کوردستانەوە دەربڕیبوو، بەڵام لەکۆتاییدا عێراق دڵنیادەکەنەوە کە دان بە قەڵەمڕەویەکەیدا بنێن بەسەر تەواوی عێراقدا؛ کە کوردستانیش دەگرێتەوە. بەڵام لەنامەکەی سێشین دا هیچ ئاماژە نەدراوە بەو رێككەوتنە. لەکاتێکدا رۆزنەفت بەڵێنیداوە لەبەرامبەر توڕەیی بەغدادا ملیارەها دۆلار لە کوردستان وەبەربهێنێت؛  ئێستاش لەبری پەشیمان بونەوە، وەبەرهەمهێنانەکە بووە بە دەبڵ. بەپێی حەوت سەرچاوە کە ئاشنای ئەو کێشەیەن، سێشن دەستێکی باڵاو بەهێزی هەبووە بەبەراورد بە درککردنی زۆرێک لە کاربەدەستانی عێراق. بەرلە چەند رۆژێک؛ کۆمپانیای رۆزنەفت بەرامبەر 1.8 ملیار دۆلار دەسەڵاتی خاوەندارێتی بۆرییە نەوتەکانی هەناردەکردنی نەوتی کوردستانی گرتەدەست، کە لە هەرێمەوە بەرەو تورکیا دەڕوات.  بەپێی سەرچاوەکانی وەک رۆزنەفت و پیشەسازی نەوت و کوردەکان و حکومەتی عێراقیش؛ مەبەستی رێکكەوتنەکە بۆ رۆزنەفت تەنها کارێکی بازرگانی نەبوو، بەڵکو بۆ پەرەپێدانی کاریگەری دەستڕۆیشتوویی سیاسەتی روسیا بوو لە عێراق و رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا. کۆنتڕۆڵکردنی شابۆرییە نەوتەکان وا لە رۆزنەفت دەکات کە رۆڵێکی سەنتەری هەبێت لەو وتوێژانەی نێوان هەرێمی کوردستان و بەغدادا بە مەبەستی هەناردەکردنی تەواوەتی نەوت؛ ئەوەی کە بە هۆی ریفرندۆمەکەوە کۆنترۆڵکردنی کێڵگە نەوتییەکانەوە لەلایەن عێراقەوە لەکارکەوتبوو یان هەڵوەشابوەوە. کوردستان خاوەنی نەوتێکی یەدەکی زۆرە، کە دەکاتە سێ بەشی تەواوی نەوتی یەدەکی عێراق؛ لەبەرئەوە هەناردەکانی تێکڕا ئابوری هەرێمی و نیشتیمانی پێکەوە دەبوژێنێتەوە. هاوکات وەزارەتی نەوتی عێراق هیچ سەرنجێکی لەبارەی لایەنە سیاسییەکانی رێکكەوتنەکەی رۆزنەفتەوە نەخستوەتەڕوو. لەکارەکاسەوە بۆ نیودلهی سەرچاوەکان دەڵێن رەفتارەکانی رۆزنەفت لە کوردستان؛ ئەو هەرێمەی کە دەمێکە هاوپەیمانی ولایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکایە، وەستاوە لەسەر ئەوەی کە کرملین چۆن بە چاوێکی تیژەوە رۆزنەفت و بەڕێوبەرە جێبەجێکارەکەی بەکاردەهێنێت وەک ئامرازێك بۆ سیاسەتی دەرەوەی روسیا لەتەواوی جیهاندا؛ واتە لەهەولێرەوە تا کاراکاس و نیودلهی. کۆبوونەوەکەی مۆسکۆ کوردەکان دەمێکە ئەوە دەڵێن کە هەرێمە ئۆتۆنۆمییەکەی کە لە عێراقدا هەیانە دەسەڵاتی ئەوەشیان هەیە کە رێکكەوتن لەگەڵ کۆمپانیا بیانییەکاندا بکەن لەبارەی دەرهێنانی نەوت لەناوچەکانی ژێر دەسەڵاتیاندا. لەساڵی 2014 دا دەستیانکرد بە هەناردەکردنی سەربەخۆییانەی نەوت بۆ تورکیا.  بەڵام حکومەتی ناوەندی عێراق دەڵێت هەرچۆنێک بێت هەر رێکكەوتنێکی کوردەکان و هەر هەناردەکردنێکی نەوتی کوردستان بەبێ رەزامەندی بەغدا نایاساییە.   روسیا تاکە وڵاتی زلهێز بوو کە دژی ریفراندۆم نەبوو و وتیان کە ئەوان لە خواستی سەربەخۆیی کوردەکان تێدەگەن. بەڵام ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا و یەکێتی ئەوروپا و تورکیا و ئێران تێکڕا چەند هەفتەیەک بەر لە ریفراندۆمەکە داوایان لە هەولێر کرد کە راپرسییەکە نەکەن یان دوای بخەن.     لەکاتێکدا وەزیری دەرەوەی ئەمریکا رێکس تێلیرسن ناسەرکەوتوانە لەهەوڵی ئەوەی دابوو کە راپرسیی کوردەکان بۆ سەربەخۆی دوابخات، بەڵام سێشین سەرقاڵی رێکكەوتنامەی بۆرییە نەوتەکان بوو. بەپێی سەرچاوەکان هەر دوابەدوای ریفراندۆمەکە، کاربەدەستانی کورد بە ئاشتی هەورامی وەزیری سامانە سروشتییەکانیشەوە فڕین بەرەو مۆسکۆ بۆ بینینی بەڕێوبەری جێبەجێکاری رۆزنەفت و کاربەدەستانی وەزارەتی دەرەوەی روسیا. لە ٢٠ ئۆکتۆبەردا هەر دوابەدوای ئەو فەوزایەی پاش ریفراندۆم؛ دەمودەست میلیشیا شیعە عێراقییەکان کە لەلایەن هێزەکانی ئێرانەوە پشتیوانی دەکرێن هەستان بە داخستن و بێبەشکردنی هێزەکانی پێشمەرگە لە کێڵگە نەوتییەکانی کەرکوک و سیشینیش هەستا بە داخستنی گرێبەستەکە. رۆزنەفت دوایەمین بڕە پارەی رێکكەوتنەکەی داوە بە هەولێر کە دەکاتە 1.8 ملیار دۆلار، رۆزنەفت و سێشن هەردوکیان ئەوەیان ئاشکرا نەکردووە لەکاتێکدا هەردووکیان دەچنە خانەی ملکەچبوونەوە بۆ سزاکانی رۆژئاوا بەرامبەر روسیا پەیوەست بە کریماوە، بەڵام کۆمپانیاکە بە هیچ شێوەیەک ئەوەی ئاشکرانەکردووە کە پارەی بۆرییە نەوتییەکانی داوە.

حوتەكانی گەندەڵی لە عێراقدا راپۆرتی محەمەد رەئوف گەندەڵی لە عێراقدا بە رادەیەك بەربڵاوە كە یەكێك لەو بەرپرسانەی كە خۆی لە گەندەڵی  تێوەگلاوە بەنەخۆشی ئیبۆلا وەسفی دەكات و دەڵێت نوخبەی سیاسی عێراق بەتەواوی تێوگلاوە و رژاوەتە ناو جەستەی كۆمەڵگەی عێراقی و  لە عێراقدا بوە تە كلتور و ستایلی ژیانی سیاسییەكان. مشعان جبوری دەڵێت" هەموومان دزین و هەموومان بەرپرسین لە قەیرانی و دزی و گەندەڵی، نوخبەی سیاسی عێراق بەتەواوی رۆچوەتە ناو گەندەڵییەوە، لە عێراقدا كێبەركێ نیە بۆ چاكسازی بەڵكو كێبەركێیە بۆ زۆرترین دزی، و ئێستا عێراق پلەی 169 هەمینی گرتووە لە 180 دەوڵەتی جیهان لە گەندەڵیدا، بەو پێیەی یاسا لە عێراقدا تۆڕێكە و تەنها ماسییە بچوكەكان دەگرێت و حوتەكان دەرباز دەبن لێی." گەندەڵی لە عێراقدا تەنها دەسەڵاتی جێبەجێكردنی نەگرتوەتەوە لە وەزیر و سەرۆك وەزیران و بەڕێوەبەرە گشتییەكان، بەڵكو بەشێك لە دەسەڵاتی یاسادانانیشی گرتوتەوە، پەرلەمانتار هەیە لە لیژنەی دارایی بانكی هەیە، زۆرێك لە پەرلەمانتاران سەرقاڵی سەوداو بازرگانین بە چەندین شێوە، پەرلەمانتار هەیە پارە لە بانكی ناوەندی وەردەگرێت بە نرخی بانكی ناوەندی كە 100 دۆلار بە 118 هەزارە و دەیفرۆشێتەوە بە 125 هەزار دینار، لیژنەی دەستپاكی پەرلەمانی عێراق پێویستی بە لیژنە هەیە، لیژنەی دەستپاكی پەرلەمانی عێراق دەیان كەیسی گەندەڵی داخستووە لەبەرامبەر پارە و لە چەندین دۆسیەدا بەرتیلیان وەرگرتووە، ئێستا پەرلەمانتارەكان سەودا بە پۆستەكانەوە دەكەن و لەبەرامبەر دانان و وەرگرتنی پۆستی پلە تایبەتەكاندا تا 10 دەفتەر دۆلار وەرگیراوە. سەرەرای پەرلەمانتاران ، حزبەكانیش بەشدارن لە گەندەڵیدا بەتایبەتی كۆنترۆڵكردنی بیرە نەوتەكان بەتایبەتی لە بەسرە و پارێزگاكانی باشووردا سەودا بە نەوتی عێراقەوە دەكەن و تێوەگلاون لە دزینی نەوتدا، شەداد فارس سەرۆكی لیژنەی نەوتی غازی ئەنجومەنی پارێزگای بەسرە  رایگەیاندووە، رۆژانە لە بەسرەوە 100 بۆ 300 هەزار بەرمیل نەوت دەدزرێت كە بایی 20 ملیۆن دۆلارە و  ساڵانە دەكاتە 7 ملیار و 200 ملیۆن دۆلار ، زۆرێك لە زانیارییەكان ئاماژە بەوە دەكەن لەدوای روخانی رژێمی بەعسەوە لە 2003، حزبەكانی عێراق نەوتی باشوری عێراقیان كۆنترۆڵكردووە و بەشێكیان بە بۆری لە رێگەی ئێرانەوە نەوت رەوانە دەكەن و پارەكەشی بۆ خۆیانە.  بەرپرسە سیاسییەكانی عێراق زۆرترین پشكیان هەیە لە گەندەڵیدا بە جۆرێك لەدوای 2003 ەوە زۆرینەی داهاتی عێراق دەبرێتە دەرەوەی وڵات، زۆرترین پشكی گەندەڵی لە كابینەكانی نوری مالیكیدا بووە و پارەیەكی زۆر براوەتەوە دەرەوە و بەشێك لە ئەندامانی لیژنەی دارایی و ئابوریی دەڵێن زیاتر لە 312 ملیار براوەتە دەرەوەی وڵات. بەپێی راپۆرتێكی كەناڵی سكای نیوز  نوری مالیكی چەندین تۆمەتی گەندەڵی لەسەرە. -    پرسی چەككڕین كە دیارترین ئەو تۆمەتانەیە روبەرووی نوری مالیكی دەكرێتەوە كە بە دەیان ملیار دۆلار بۆ كڕینی چەك و پێداویستی خەرجكراوە بەڵام چەك و پێداویستییە سەربازییەكان دیارنین، سەرەرای ئەوەی نرخی ئەو چەك و پێداویستییە سەربازییانە زۆر خەیاڵی دیاریكراوە.  -    تۆمەتی گەندەڵی لە نەخۆشخانەی سەربازی كە 1 ملیار دۆلاری بۆ تەرخانكراوە و بەڵام وەهمی بووە. -    5 وەزیر و 53 بەرپرسی حكومی سەردەمی كابینەكەی نوری مالیكی بەتۆمەتی گەندەڵی وڵاتیان جێهێشتووە. -    ئەحمەد نوری مالیكی 1 ملیار و 500 ملیۆن دۆلاری پارەی عێراقی رەوانەی لوبنان كردووە لە كاتی دەسەڵاتی باوكیدا. -    بەشێك لە ئەندامانی لیژنەی دەستپاكی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق دەڵێن 312 ملیار دۆلار لە سەردەمی نوری مالیكیدا بەهەدەردراوە. -    ئەحمەدی حاجی رەشید بڕیاردەی لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق رایدەگەیەنێت لەماوەی 12 ساڵی دەسەڵاتی مالیكیدا 120 ملیار دۆلار بەهەدەردراوە و دەشڵێت لەسەردەمی 8 ساڵی حوكمی نوری مالیكیدا 33 ملیار دۆلار بەهەدەردراوە و 35 ملیار دۆلار زیادەی جەنگ بووە . -    هاوكات لەسەردەمی حەیدەر عەبادیدا یەدەگی نەختینە 81 ملیار دۆلار بووە و 35 ملیار دۆلاری لێكەمكراوەتەوە و ئێستا بووە بە 46 ملیار دۆلار. لە دوای نوری مالكی زۆرترین تۆمەتی گەندەڵی ئاراستەی ئوسامە نوجێفی جێگری سەرۆك كۆماری عێراق و سەرۆكی پێشوی پەرلەمانی عێراق دەكرێت، رۆژنامە فریدریكۆی ئیتاڵی كۆمەڵێك گەندەڵی ئوسامە نوجێفی بڵاوكردوتەوە لەوانە: -زیاتر لە 2 ملیار و 70 ملیۆن دۆلاری لە چەند ژمارە بانكییەكی سویسرا و ئەڵمانیا و ئیتالیا و توركیا هەیە. - لە توركیا 4 هۆتێل و ه لە ئوردنیش دوو باڵەخانەی هەیە. - زیاتر لە 6 ڤێلای لە توركیا و ئوردن و ئیمارات و قەتەر و كوردستان و نەمسا هەیە. - هەروەها 13%ی پشكی كۆمپانیای هۆندای بۆ ئۆتۆمبیل و 4%ی كۆمپانیای نەوتی ئەڵمانی – ئینگلیزی و 9% كۆمپانیای دەرمانی هەیە. -  100%ی كۆمپانیای نۆرترۆم بۆ كەرەستە كیمیاییەكانی ئیالیا و ئاراراس كۆلۆ بۆ ئاسن لە بەرازیل و كۆمپانیای حەدبا بۆ بازرگانی لە كوردستان كۆمپانیای بارونادیا لە روسیا بۆ نەوت  هەیە ە بەو پێیەش 23 ملیار و 900 ملیۆن دۆلار سەرمایەكەیەتی .  ساڵح موتڵەگ جێگری سەرۆك وەزیرانی پێشووی عێراقیش تۆمەتی گەندەڵی ئاراستە دەكرێت بە تایبەتی ئەو كاتەی سەرۆكی لیژنەی ئاوارە و كۆچبەران بووە لە ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق، سەرچاوەكان ئاماژە بەدزینی 500 ملیۆن دۆلار دەكەن لەلایەن موتڵەگەوە، هەر لە دۆسیەی ئاوارەكاندا 23 ملیار دینار بەهەدەردراوە و دیار نەماوە.  ئەگەرچی حەیدەر عەبادی كە هەڵمەتی روبەروبونەوەی گەندەڵی دەستپێكردووە، بەڵام ئەویش تۆمەتبارە بە بردنی دەیان ملیۆن دۆلار، كازم سەیادی پەرلەمانتاری دەوڵەتی یاسا ئاشكرایدەكات، كە حەیدەر عەبادی 9 ملیۆن دۆلاری بردووە لەسەردەمی كابینەكەی ئەیاد عەلاویدا كە وەزیری پەیوەندییەكان بووە. زۆرێك لە سەركردە و بەرپرسە حكومییەكانی عێراق تۆمەتبارن بە دزینی سامان و پارەی وڵات، ئەو دەردە بەرپرسانی هەرێمی كوردستانیشی گرتوەتەوە و بەرپرسانی هەرێمیش تۆمەتبارن بە بردنە دەرەوەی پارە و شاردنەوەی داهاتی نەوت.   

نرخی نەوت لە بازاڕەكانی جیهاندا بە شێوەیەكی بەرچاو بەرزبوەوە و نرخی یەك بەەرمیل نەوتی خاوی برێنت گەیشتە 74.35 سەنت ، ئەوەش بەرزترین ئاستی نرخی نەوتە لەم چەند ساڵەدا. هاوكات نرخی یەك بەرمیل نەوتی خاوی تەكسای گەیشتە 69.18 دۆلارە ئەمە لە كاتێكدایە كە هەرێمی كوردستان بەردەوامە لەسەر پاشەكەوتی موچە كە ئەو كاتەی سیستمی پاشەكەوتی موچەی پەیڕەوكرد نرخی بەرمیلێك نەوت 25 دۆلار بوو واتا ئێستا بەرێژەی 300% بەرزبوەتەوە. ئێستا هەرێم رۆژانە نزیكەی 330 هەزار بەرمیل نەوت هەناردە دەكات، ئەگەر لێكدانەوەیەكی ئاسایی بۆ بكرێت، كە 10 دۆلار نرخی نەوت هەرێم كەمترە لە نەوتی برێنت كە 74.35 دۆلارە واتا نەوتی هەریم 64.35 دۆلار دەكات، ئەوا كۆی داهاتی مانگێكی نەوتی هەرێم دەكاتە ( 633 ملیۆن دۆلار ) كە مانگانە ( 185 ملیۆن دۆلار) قەرز دەداتەوە، بەو پێیە مانگانە 125 ملیۆن دۆلاری قەرزی كۆمپانیا نەوتیەكان دەداتەوە، 25 ملیۆن دۆلار خەرجی گواستنەوەی نەوتە، 35 ملیۆن دۆلار قەرزی توركیا دەداتەوە، واتا هەرێم لەو 633 ملیۆن دۆلارە، بڕی 448 ملیۆن دۆلاری بۆ دەمێنێتەوە كە دەكاتە ( 546 ملیار دینار) لەگەڵ ( 317 ملیار دیناری) بەغداد و 25 ملیار دیناری ئەمریكیەكان و 120 ملیار دیناری داهاتی ناوخۆ كە بۆ خەرجی وەزارەتەكانە دەكاتە ( 1 ترلیۆن و 8 ملیار دینار).