راپۆرت: فازل حەمەڕەفعەت تێریزا مەی سەرۆك وەزیرانی بەریتانیا لەسەر دەستی پەرلەمانی وڵاتەكەی روبەڕووی شكستێكی مێژوویی بووەوە. پەرلەمان بەزۆرینەی رەهای دەنگ ئەو رێككەوتنەی رەتكردەوە كە مەی لەگەڵ یەكێتی ئەوروپا كردویەتی بۆ چونەدەرەوەی بەریتانیا لە یەكێتییەكە "برێگزت"، لە مێژووی بەریتانیادا ئەمە گەورەترین شكستی پەرلەمانییە كە دووچاری حكومەت بوبێتەوە. (432) ئەندام لەدژی رێككەوتنەكە دەنگیاندا، لەبەرامبەردا (202) ئەندام پشتیوانی رێككەوتنەكەیان كرد، ئەمەش بەواتای ئەوەدێت ئەو رێككەوتنە جێبەجێ ناكرێت كە ئامادەكراوە بۆ چونەدەرەوەی بەریتانیا لە یەكێتی ئەوروپا لە رۆژی 29ی ئازاری داهاتوودا. ئەم ئەنجامە وایكرد، جێریمی كۆربین رێبەری پارتی كرێكارانی ئۆپۆزسیۆن داوا بكات دەنگدان بكرێت بۆ سەندنەوەی متمانە لەو حكومەتەی كە پارێزگاران سەرۆكایەتی دەكەن، پاشان ئەنجامدانی هەڵبژاردنی گشتی لە وڵاتدا. ئەمە گورزێكی بەهێز بوو كە بەر خاتوو تێریزا مەی سەرۆك وەزیران كەوت كە ماوەی زیاتر لە دوو ساڵە سەرقاڵی دانوستانە بۆ گەیشتن بەو رێككەوتنە لەگەڵ یەكێتی ئەوروپا. ئامانج لە رێككەوتنەكە ئەوەبوو بەریتانیا بەشێوەیەكی سیستماتیك لە یەكێتی ئەوروپا بكشێتەوە‌و ماوەیەكی راگوزەر دیاری بكرێت كە (21 مانگ) بخایەنێت بەمەبەستی دانوستانكردن لەبارەی گرێبەستی بازرگانی ئازاد. سەرباری ئەوەی پەرلەمان رێككەوتنەكەی رەتكردەوە، وادەی چونەدەرەوەی بەریتانیا لە یەكێتی ئەوروپا كە رۆژی 29ی ئازارە، هیچ گۆڕانكارییەكی بەسەردا نەهاتووە، بەڵام گومانێك دروستبووە لەبارەی میكانیزم‌و وادەی چونەدەرەوەكە. تێریزا مەی سەرۆك وەزیرانی بەریتانیا سیناریۆكانی دوای شكست ! دوای ئەو شكستەی لە پەرلەمان دوچاری بوو، ئێستا چەند سیناریۆیەك لەبەردەم خاتوو تیریزا مەی دایە، لە گرنگترین ئەو سیناریۆیانە: •    سیناریۆی یەكەم: هەمواركردنەوەی رێككەوتنی چونەدەرەوەی بەریتانیا لە یەكێتی ئەوروپا •    سیناریۆی دووەم: پێشنیازكردنی وادەیەكی نوێ بۆ چونەدەرەوە •    سیناریۆی سێیەم: سازدانی ریفراندۆمێكی تر لەبارەی چونەدەرەوەی بەریتانیا لە یەكێتی ئەوروپا •    سیناریۆی چوارەم: هەڵوەشاندنەوەی رێككەوتنەكە بەشێوەیەكی یەكجارەكی ئەوەی تائێستا هەیە ئەوەیە وڵاتانی یەكێتی ئەوروپا دووبارەكردنەوەی دانوستان لەگەڵ بەریتانیا رەتدەكەنەوە، ئەمەش بەواتای ئەوەدێت سیناریۆی یەكەم سودی نابێت‌و خاتوو مەی ناتوانێت رێككەوتنەكە هەموار بكات بەوجۆرەی پەرلەمانی وڵاتەكەی دەیەوێت. سیناریۆی دووەمیش كە دیاریكردنی وادەیەكی نوێیە بۆ چونەدەرەوە، ئەگەری جێبەجێبوونی زۆر سەختە، چونكە مانگی ئایاری داهاتوو هەڵبژاردنی یەكێتی ئەوروپا بەڕێوەدەچێت‌و یەكێتییەكە بەبێ بەریتانیا پلانی بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنەكەی ئامادەكردووە. ئەی چارەسەر چییە ؟ گریمانەیەكی تر هەیە كە ئێستا خۆی نمایش دەكات، ئۆپۆزسیۆن بە سەرۆكایەتی جێریمی كۆربین باس لەم گریمانەیە دەكات، گریمانەكە لەسەر ئەوە بنیادنراوە كە ئەگەر هیچ یەكێك لەو سیناریۆیانە جێبەجێ نەبوو، بەریتانیا بەشێوەی "تاكلایەنە" لە یەكێتی ئەوروپا بكشێتەوە، ئۆپۆزسیۆن دان بەوەدا دەنێت كشانەوە بەشێوەی تاكلایەنە كارێكی ئەستەمە، بەڵام بەبڕوای ئەوان لەمە ئاستەمتر ئەوەیە بەریتانیا بۆ ماوەیەكی زیاتر بەمشێوەیە لە یەكێتی ئەوروپادا بمێنێتەوە. جێریمی كۆربین رێبەری پارتی كرێكارانی ئۆپۆزسیۆن چارەنوسی خاتوو مەی ! ئەگەر پارتی پارێزگاران‌و پارتی كرێكاران بگەنە رێككەوتن، خاتوو تیریزا مەی سەرۆك وەزیران دەبێت بە ناچاری دەستلەكاربكێشێتەوە، كە پێشتر هۆشداریدا لە هەڵوەشانەوەی بەریتانیا ئەگەر پەرلەمان لەدژی رێككەوتنەكە دەنگ بدات. نزیكەی (118) كەس لە ئەندامانی پارتی پارێزگاران لە پەرلەمان دژی رێككەوتنەكەی تیریزا مەی كە سەربە پارتەكەی خۆیانە دەنگیاندا، ئەوانە بەرەی پارتەكەی خۆیان جێهێشت‌و چونەپاڵ ئۆپۆزسیۆن، بەپێچەوانەوە سێ كەس لە ئەندامانی پارتی كرێكارانی ئۆپۆزسیۆن پاڵپشتی رێككەوتنەكەی حكومەتیان كرد. پێشبینی دەكرا هەر دوای دەنگدانەكە، خاتوو مەی دەستلە پۆستی سەرۆك وەزیران بكێشێتەوە، بەڵام وای نەكرد‌و لە بەیاننامەیەكی بەپەلەدا ئاماژەی ئەوەیدا كە لە پۆستەكەی بەردەوام دەبێت. هەڵبژاردنی پێشوەخت بەپێی یاسای 2011 ی تایبەت بەو پەرلەمانانەی كە ماوەیان دیاریكراوە، هەڵبژاردنی پەرلەمانی لە بەریتانیا پێنج ساڵ جارێك بەڕێوەدەچێت‌و هەڵبژاردنی داهاتوو دەكەوێتە ساڵی 2022. بەڵام ئەگەر وەكو ئەوەی ئۆپۆزسیۆن داوای دەكات، پەرلەمان دەنگ بدات لەسەر سەندنەوەی متمانە لە خاتوو تیریزا مەی، ئەوا پەرلەمانتاران دەسەڵاتی ئەوەیان دەبێت بڕیار بدەن لەسەر ئەوەی ئاخۆ دەیانەوێت حكومەتی ئێستا بەردەوام بێت لەسەر كارەكەی، ئەگەر متمانەیان لە حكومەت وەرگرتەوە، دەبێت لەماوەی 14 رۆژدا بڕیار لەسەر كاتی بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنی پێشوەختە لە وڵات بدەن. ئەگەر لەماوەی ئەو 14 رۆژەدا حكومەتی ئێستا یاخود هەر حكومەتێكی بەدیل نەیانتوانی متمانەی پەرلەمان وەربگرێ، ئەوا بڕیار لەسەر بەڕێوەچونی هەڵبژاردنی پێشوەختە دەدرێت.

(درەو میدیا): ژمارەیەك لە بەرپرسی لایەنە سیاسییەكانی هەرێمی كوردستان ئێوارەی دوێنێ لە كونسوڵخانەی ئێران لە سلێمانی دەعوەت بوون. دەعوەتەكە لەسەر بانگهێشتی كونسوڵخانە بوو بەمەبەستی سازدانی دیدار لەگەڵ محەمەد جەواد زەریف وەزیری دەرەوەی ئێران كە چەند رۆژێكە لە هەرێمی كوردستانە، یەكێك لەو كەسانەی بەشداری دەعوەتەكەی كرد، محەمەد حاجی مەحمود سكرتێری حزبی سۆسیالیست دیموكراتی كوردستان بوو. محەمەدی حاجی مەحمود كتێبێك‌و ژمارەیەك بەڵگەنامەی بە وەزیری دەرەوەی ئێران بەخشی، بەڵام كەناڵی جەماوەری زمانحاڵی حزبی سۆسیالیست هیچ زانیارییەكی لەبارەی ناوەڕۆكی كتێبەكە‌و بەڵگەنامەكان ئاشكرانەكرد. بەپێی زانیارییەكانی، لە دیدارەكەیدا لەگەڵ بەرپرسی لایەنە سیاسییەكان، محەمەد جەوادد زەریف داوای كردووە كابینەی نوێی حكومەتی هەرێم بە زوویی پێكبهێنرێت‌و كێشەكانی نێوان هەرێم‌و بەغداد چارەسەربكرێن. جەواد زەریف چەند رۆژێكە بەسەردانێك هاتووەتە عێراق، دوای دیداری لەگەڵ بەرپرسانی عێراقی لە بەغداد، هاتە هەرێمی كوردستان، تەوەری سەرەكی سەردانەكەی چۆنیەتی بازدانە بەسەر سزا ئابورییەكانی ئەمریكا لەڕێگەی فراوانكردنی قەبارەی بازرگانی نێوان ئێران‌و عێراق. سەلاحەدین محەمەد بەهادین ئەمینداری گشتی یەكگرتووی ئیسلامی‌و قوباد تاڵەبانی‌و فەلاح مستەفا بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندییەكانی دەرەوەی حكومەتی هەرێم‌و یوسف محەمەد سەرۆكی پێشووی پەرلەمانی كوردستان لەو كەسانە بوون كە لە كونسوڵخانە ئامادەبوون بۆ دیدار لەگەڵ جەواد زەریف.  

راپۆرتی: درەو میدیا  دوای كۆبونەوەی دوێنێی نێوان یەكێتی و پارتی لە ماڵی نێچیرڤان بارزانی لە هەولێر، ئەمرۆ لەماڵی نەوشیروان مستەفا لە گردی زەرگەتەی  شاری سلێمانی وەفدی باڵای پارتی و گۆڕان كۆبونەوە، بەبێ ئامادەبوونی عومەری سەید عەلی رێكخەری گشتی بزووتنەوەی گۆڕان كە لە ئێستادا لەدەرەوەی وڵاتە، لە كۆبونەوەی ئەمڕۆدا پارتی و گۆڕان لە زۆربەی پرسەكاندا لێكنزیك بوونەوەو دەشیانەوێیت "روانگەی خۆیان یەكبخەن" وەك لە راگەیەنراوەكەی نێوانیاندا هاتووە. لە راگەیەنراوی كۆتایی كۆبونەوەكەی نێوانیاندا پارتی و گۆڕان ئاماژەیان بەوەكردووە" هەردوولا، كۆكبوون لەسەر بوونی بەرنامەی هاوبەشی لایەنە بەشداربووەكان ‌و بۆ ئەو مەبەستەش بریاردراوە هەردوولا دوو لیژنە دروست بكەن، بۆ یەكخستنی روانگەی بزوتنەوەی گۆڕان ‌و پارتی دیموكراتی كوردستان، لەسەر كارنامەی حكومەت ‌و لیژنەیەك بۆ دانانی پێوەرەكانی چۆنیەتی بەشداریكردن لە حكومەت" بەپێی زانیاریەكانی درەو میدیا، پارتی و گۆڕان لەسەر زۆربەی پرسەكان كۆكبوون، بەتایبەتیش پەلەكردن لە پێكهێنانی حكومەت، شەراكەتی راستەقینە لە حكومەت و هەڵگرتنی بەرپرسیارێتی، پێكەوە بەرنامەی حكومەت دابڕێژن ، كە بنەماكەی لەسەر چاكسازی روبەرووبونەوەی گەندەڵی و شەفافیەت داڕێژرابێت، كە وەفدی پارتی بە وەفدی گۆڕانیان راگەیاندووە ئەو بەرنامەو پرۆگرامانەی ئێوە داوای دەكەن دەتوانن لە بەرنامەی حكومەتدا بیچەسپێنن و خۆتان بەشێك بن لە داڕشتنی ئەو بەرنامەیە. ئەگەرچی لە كۆبونەوەكانی رابردوودا وەفدی بزووتنەوەی گۆڕان هەستیان بە موجامەلەی زۆر كردووە لەلایەن پارتیەوە، هەروەك بەرپرسێكی باڵای بزوتنەوەی گۆڕان بە درەو میدیای راگەیاند: كە وەفدی پارتی لە كۆبونەوەكانیاندا لەگەڵ گۆڕان هێندەی موجامەلەی گۆڕانیانكردووە، هێندە قسەی جدییان نەبووە لەسەر شێوازی پێكهێنانی حكومەت و دابەشكردنی پۆستەكان، كە وەفدی بزوتنەوەی گۆڕان بەروونی بە پارتیان وتووە دەمانەوێت بەرنامەی حكومەت و شێوازی دابەشكردنی پۆستەكان بزانین. لە كۆبونەوەی ئەمرۆدا هەردوو وەفدی پارتی و گۆڕان جەختیان لەسەر  ئەوە كردۆتەوە كە دەبێت قۆناغی موجامەلەو قسەكردن تەواو بێت و بچنە بواری جێبەجێكردن و هەنگاوی پراكتیكی بنرێت بۆ پێكهێنانی حكومەت، كە ئەمەش بەلای وەفدی پارتیەوە گرنگ بووەو بۆیە بڕیاریان داوە دوو لیژنە پێكبهێنن، بۆ یەكلاكردنەوەی بەرنامەی كاری كابینەی نوێی حكومەت و دابەشكردنی پۆستەكان، كە بڕیارە لە زوترین كاتدا ئەو دوولیژنەیە پێكبهێنرێت و دەستبەكارەكانیان بكەن.    دەقی راگەیەندراوە هاوبەشەكە:   بەلاغی كۆبوونەوەی شاندی باڵای پارتی دیموكراتی كوردستان ‌و وەفدی دانوستانكاری بزوتنەوەی گۆڕان لە درێژەی بەڕێوەچوونی هەوڵی پێكهێنانی كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان ‌و خێراتركردنی گفتوگۆكان لەسەر بەرنامەی كابینەی نۆیەم ‌و پێكهاتەكەی، رۆژی 15ی1ی 2019، شاندێكی باڵای پارتی دیموكراتی كوردستان بەسەرۆكایەتی نێچیرڤان بارزانی، جێگری سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان لە سلێمانی، لەگەڵ وەفدی دانوستانكاری بزوتنەوەی گۆڕان كۆبوونەوە. كۆبونەوەكە لە كەشێكی بەرپرسیارانە‌و بە گیانی كاری هاوبەش ‌و پێكەوەیی لە پەلەكردن لە پێكهێنانی حكومەت لەسەر بنەمای تێگەیشتنی تەواو ‌و وەك، هەردوولا لەسەر بنەمای خزمەتگوزاری چاكسازی بنەڕەتی ‌و هەڵگرتنی بەرپرسیارییەتی، بەڕێوەچوو. هەردوولا، كۆكبوون لەسەر بوونی بەرنامەی هاوبەشی لایەنە بەشداربووەكان ‌و بۆ ئەو مەبەستەش بریاردراوە هەردوولا دوو لیژنە دروست بكەن، بۆ یەكخستنی روانگەی بزوتنەوەی گۆڕان ‌و پارتی دیموكراتی كوردستان، لەسەر كارنامەی حكومەت ‌و لیژنەیەك بۆ دانانی پێوەرەكانی چۆنیەتی بەشداریكردن لە حكومەت. هەردوولا جەختیان كردەوە لەوەی، دەبێت پەلە بكرێت ‌و چیدی پرۆسەی پێكهێنانی حكومەت ‌و رێزگرتن لە ئیرادەی دەنگدەران دوا نەخرێت. بزوتنەوەی گۆڕان              پارتی دیموكراتی كوردستان  

راپۆرتی: سەرتیپ وەیسی كەریم ئەمڕۆ وەفدی باڵای یەكێتی نیشتمانی كوردستان و پارتی دیموكراتی كوردستان لە ماڵی نێچیرڤان بارزانی لە هەولێر بەڕێوەچوو، كۆبونەكە لەلایەن  نێچیرڤان بارزانی ئامادەكاری بۆكرابوو، هەردوولا بە كۆبوونەوەیەكی ئیجابی و باش دەیدەنە قەڵەم و چەند ئەنجامێكی لێكەوتوەتەوە، بەتایبەتیش دروستكردنی لیژنەیەكی شەش كەسی بە مەبەستی نوسینەوەی رەشنوسی رێكکەوتنێكی هەمەلایەن لەنێوان هەردوولادا. ئەنجامەكانی كۆبونەوەكە بەپێی زانیاریەكان جیا لە كۆبوونەوەكانی چەند مانگی ڕابردووی پارتی و یەكێتی، كۆبوونەوەكەی ئەمڕۆ لەگەڵ ئەوەی هیچ بڕیارێكی تیادا نەدراوە، بەڵام چەند دەرەنجامێكی لێكەوتوەتەوە كە پێشبینیدەكرێت لە ڕۆژانی داهاتوودا ئەنجامەكەی بەشێوەی پراكتیکی ببینرێت. ئەنجامی كۆبونەوەكەی ئەمڕۆ لە چەند خاڵێكدا: •     كەشوهەواری كۆبونەوەكە بەجۆرێك لە جۆرەكان گەڕانەوەی متمانەو نەهێشتنی ئەو بەربەستە دەروونییانەبوو، كە لە نێوانی هەردوولا لە دوای ڕووداوەكانی 16ی ئۆكتۆبەرەوە دروستببوو. •     ئەم كۆبونەوەی ئەو مەرجە پێشوەختانەی هەڵگرت كە پێشتر لە لایەن هەردوولاوە ئاماژەی پێدەكرا.  *  لە كۆبونەوەكەدا بەڵێن بەیەكدی درا كە چیدیكە لە پشتی یەكدیەوە لە دژی یەكدی كارنەكەن.  * لە كۆبونەوەكەدا بڕیاردرا بە دروستکردنی لیژنەیەكی شەش كەسی لە نێوان هەردوولا، بە مەبەستی نووسینی رێككەوتنێكی دوو قۆڵی نێوانیان ،كە دەبێت  لەماوەی 48 كاتژمێردا لیژنەكە دەستبەكارەكانی بكات و ( دوای گەڵاڵەكردنی ڕەشنووسی ڕێككەوتنەكە دووبارە شاندی باڵای هەردوولا كۆدەبنەوە). * كردنەوەی دەرگا بە ڕووی ئەنجامدانی كۆبوونەوەی زیاتر، لەسەر ئاستی لیژنەكان و خێراكردنی هەنگاوەكانی پێكهێنانی حكومەت. * چارەسەركردنی كێشەی  دیلەكانی نێوانیان و كۆتاییهێنان بەو گرژیەی لە نێوان مەسرور بارزانی و لاهور تاڵەبانی هەبوو، بەتایبەتیش لەم كۆبونەوەیەدا بەشێكی زۆری ئەو سەركردانەی یەكێتی بەشداربوون كە پێشتر دەوترا پارتی هێڵی سوری لەسەریان هەیە بۆ كۆبونەوە.  پێكهێنانی حكومەت لەو كۆبوونەوەكەی نێوان یەكێتی و پارتی دا هەرچەند بە دیاریكراوی هیچ كاتێك دانەنراوە بۆ پێكهێنانی كابینەی نویەمی حكومەتی هەرێم، بەڵام جەختیان لەوەكردوەتەوە ناكرێ  بەم شێوەیە بەردەوامبن و كات بكوژن، بۆیە پێشبینیدەكرێت تاوەكو سەرەتای مانگی داهاتوو دەستەی سەرۆكایەتی پەرلەمان هەڵبژێردرێت، دواتر یاسای سەرۆكایەتی هەرێم هەموار بكرێتەوەو سەرۆكی هەرێم لەناو پەرلەماندا هەڵببژێردریت و سەرۆكی حكومەت رابسپێردریت لەماوەی 30 رۆژدا كابینەی حكومەتەكەی ئامادە بكات. كەركوك و بەغداد لەبارەی پرسی كەركوك پارتی لەو كۆبوونەوەیەدا گەرەنتی داوەتە یەكێتیی كە ئەوانیش لەگەڵ ئەوەدان پارێزگاری كەركوك لە لایەن یەكێتیەوە دیاریبكرێت، بەڵام ئەمەیان پەیوەستە بەكات و گفتوگۆی زیاتر، بۆیە دەبێت یەكێتیی لەوەدا هاوكاربێت لەگەڵ پارتی بۆ گفتوگۆكردن لەگەڵ بەغدا . لەسەر پرسی بەغداو سەرۆك كۆمار، شاندی پارتی بە ناڕاستەوخۆ ئاماژەیان بەوەكردوە: هەموو ئەو كێشانەی لەسەر ئەو مەسەلەیە هەیەو لەگەڵ مەسەلەی مامەڵەكردن لەگەڵ بەرهەم ساڵح سەرۆك كۆماری عێراق، دەكرێت لە داهاتوودا لە چوارچێوەی كێشەكانی دیكە چارەسەربكرێت بە ئاسانی. لەو كۆبوونەوەیەدا پارتی یەكێتیی لەوە دڵنیاكردوەتەوە، نە بەشداریكردنی ئەوان لەسەر حسابی گۆڕان دەبێت، نە بەژداریكردنی گۆڕان لە حكومەت لەسەر حسابی یەكێتی دەبێت.  دوای ئەوەی نێچیرڤان بارزانی لەماوەی چەند ڕۆژی ڕابردوو ڕەزامەندی بارزانی و مەكتەبی سیاسی  وەرگرت، لەسەر ئەوەی كە پێویستە مەرجەكان هەڵبگیرێن بۆ دانیشتن لەگەڵ یەكێتیی، ئێستا ناوبراو سەرپشککراوە، تاوەكو لەماوەیەكی كورتدا هەنگاوەكانی پێكهێنانی حكومەت بباتە پێشەوە.

درەو میدیا:  -    ژمارەی قوتابخانە: 23450  -    قوتابی سەرەتایی: 6197870 -    قوتابی ناوەندی و ئامادەیی: 198498 -    بینای قوڕ: 149  -    لە 30% قوتابخانەكان دوو دەوامین  -    رزگاربوون لە دوو دەوامی پێویستی بە 5800 قوتابخانە هەیە  

درەو میدیا:  سەرۆكی ئەمریكا هەڕەشە لە توركیا دەكات و دەڵێت" ئابووری توركیا تێكدەشكێنین، ئەگەر هێرش بكاتە سەر كوردانی سووریا لە تویتێكدا دۆناڵد ترەمپ، سەرۆكی ئەمریكا رایدەگەیێنێت: "ئەگەر توركیا هێرش بكاتەسەر كورد لە سووریا، ئابوورییەكەی تێكدەشكێنین". لە هەمانكاتدا داوا لە كورد لە رۆژئاوای كوردستان دەكات، ئەنقەرە ئیستفزاز نەكەن. تەرمپ ئاماژە بەوەش دەكات:  ئەگەر  توركیا زۆر نیگەرانە لە كوردانی سووریا ناوچەیەكی ئارام بە دووری 20 میل لەوان دروستبكات، لەبارەی كشانەوە لە سووریا سەرۆكی ئەمریكا نووسیویەتی، هێزەكانی ئەمریكا لە سووریا دەستیان كردووە بە كشانەوە، بەڵام لێدانی پاشماوەكانی داعش لەچەند شوێنێكەوە بەردەوام دەبێت و دەڵێت، ئەمریكا لەبنكەكانی دراوسێوە بەردەوام دەبێت لە لێدانی داعش ئەگەر بگەڕێتەوە.  .دەقی تویتەكەی ترەمپ" کشانەوە لە مێژینەکەی چاوەڕواندەکرا دەستیپـێکرد هاوکاتی ئەوەی ئەو ناوچە بچوکەی بە دەستی خەلافەتەکەی داعشەوە ماوەتەوە بە توندی لێدەدرێت. ئەگەر سەرهەڵبداتەوە ئەوا جارێکی دیکە هێرشی دەکرێتەوە سەر لەو بنکە نزیکەی هەیە. تورکیا بە ئابوری وێراندەکرێت ئەگەر لە کوردەکان بدات. دروستکردنی 20 میل ناوچەیەکی پارێزراو. بە هەمان شێوە نامانەوێت کوردەکان تورکیا ئیسفزازبکەن. ڕووسیا و ئێران و سوریا گەورەترین سوودمەندبوون لە سیاسەتە درێژخایەنەکەی ئەمەریکا بۆ لەناوبردنی داعش لە سوریا- دوژمنی ئاسایـین. ئێمەش سوودمەنددەبین، بەڵام ئیتر کاتی ئەوە هاتووە هێزەکانمان بگەڕێنەوە. ئەو شەڕە بێ کۆتایـیە ڕابگرن."

( درەو میدیا): محەمەد بن راشد ئال مەكتوم جێگری سەرۆكی ئیمارات و  سەرۆك وەزیران و حاكمی ویلایەتی دوبەی، چەند نهێنییەكی كۆبوونەوەكانی لەگەڵ سەددام حسێن و بەشار ئەسەد و موعەمەر قەزافی ئاشكرادەكات. محەمەد بن راشد لە كتێبە نوێكەیدا " چیرۆكەكەم... 50 چیرۆك لە 50 ساڵدا" ئاشكرایدەكات كە ساڵی 2003 پێش دەستپێكردنی جەنگی ئەمریكا دژی عێراق، بە نهێنی گفتوگۆی لەگەڵ سەددام حسێندا كردووە و داوای لێكردووە دەستبەرداری دەسەڵات بێت و لە دوبەی بژی، بەڵام سەددام پێشنیازەكەی رەتكردوەتەوە و وتویەتی " دەمەوێت عێراق رزگاربكەم، نەك خۆم). لە بەشێكی تری كتێبەكەیدا بن راشد باس لە دیدارێكی خۆی و بەشار ئەسەد سەرۆكی ئێستای سوریا دەكات كە ساڵی 1999 و پێش ئەوەی ببێتە سەرۆك سەردانی دوبەی كردووە و دوور لە هەموو رێوشوێنێكی فەرمی بە ئۆتۆمبیلەكەی خۆی بن راشد گەشتێكی بە بەشار ئەسەد كردووە بەناو شارەكەدا، بەبێ‌ ئەوەی پێش وەخت لە وردەكارییەكەی ئاگاداری بكاتەوە. محەمەد بن راشد لە كتێبی " چیرۆكەكەم" دا دەڵێت:" هەتائێستاش هیوا و باوەڕم بە گەلی سوریایە كە توانیویەتی لەسەر 40 شارستانییەت لەسەر خاكی خۆە بونیاد بنێت، لە توانایدایە شارستانییەتێكی نوێ بونیادبنێت". لە یەكێك لە چیرۆكەكانی كتێبەكەیدا بن راشد باس لەو سەردانە مێژووییەی دەكات كە بە بانگهێشتی موعەمەر قەزافی سەرۆكی لیبیا سەردانی ئەو وڵاتەی كردووە و قەزافی ویستویەتی شارێكی هاوشێوەی دوبەی لە لیبیا بونیادبنێت. لەو بارەیەوە بن راشد دەڵێت:" قەزافی گۆڕانكاری نەدەویست، بەڵام هیواخوازی گۆڕانكاری بوو، گۆڕانكاری پێویستی بە وتاردان نیە، بەڵكو پێویستی بە دەستكەوت هەیە، گۆڕانكاری پێویستی بە ژینگەیەكی راستەقینە هەیە، گەل بە تەنها خۆی دەتوانێت گۆڕانكاری بەرەو باشتر بكات, گەلی لیبیا زانا و كەسانی بەهرەمەند و سەرمایەدار و خاوەنكار و توێژەر و ئەندازیاری و پزیشكی زۆر لەخۆدەگرێت، تەنها پێویستیان بە ژینگەیەكی گونجاوە بۆئەوەی تواناكانی خۆیان بخەنەگەڕ و گۆڕانكاریی ئیجابی ئەنجامبدەن".

درەو میدیا:  مەلا بەختیار بەرپرسی دەستەی كارگێڕی مەكتەبی سیاسی یەكێتی كە ماوەی زویر بووە لە حزبەكەی و لەماڵەوە ئاماژە بەوە دەكەن" بە كاروانی تەنكەری بەرپرسان نەوتی كەركوك تاڵان دەكرێت"  مەلا بەختیار لە نوسێنێكدا بەناوی (مەترسیەكانی پاشەكشەی دیموكراسی‌و پەرەسەندنی گەندەڵی،بە ئامار و ژمارە)  كە لە لاپەڕەی تایبەتی خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیس بووك نوسیویەتی " بەپێی زانیارییە پەخشكراوەكان (كە هەتا ئێستا بەدرۆنەخراوەتەوە) لە چاڵگە نەوتەكانی (جمبور) لەناحیەی تازە خورماتوی كەركوكدا، رۆژانە رۆژانە ئێستاش (30) هەزار بەرمیل نەوت، بە كاروانی تەنكەری بەرپرسان تاڵان دەكرێ‌، كاروانی ئەو نەوتە دزراوانە، شەوانە بەرەو سلێمانی رێچكە دەبەستن‌و بەپێی سات‌و سەودای تایبەتی ساغدەكرێنەوە"   مەلا بەختیار ئەوەش دەخاتە روو" ئەو ژمارەو ئامارانەی رۆژنامەی متمانەپێكراوی وەكو (ئیكۆنۆمیست) كە سەرچاوەی زانیاریەكانی هەمیشە راستن، (دزی‌و گەندەڵی‌و تەزویر) بونەتە سێگۆشەی ترسناك لەعێراقدا. كە ناتوانین هەرگیز كوردستان‌و ناوچە كێشەلەسەرەكانیان لێدەرهاوین. ئەم سێگۆشە ترسناكە، تەنهاوتەنها، بە دەسەڵات دەكرێ‌‌و لەسایەی دەسەڵاتیشدا، بەو كاربەدەست‌و بەرپرسانە ئەنجامدەدرێ‌، كە پلەی باڵای دەسەڵاتی حكومی‌و سیاسی‌و هێزی چەكداری تایبەتیان هەیە. لەئاستی عێراق‌و كوردستاندا، بۆگەنی گەندەڵی‌و پاشەكشەی دیموكراسی‌و دەستكاریكردنی پرۆسەی هەڵبژاردن‌و راووڕوت، لەهەموو ئاستەكاندا ترەكیووە. هەربۆیە عێراق لە (114)مین ریزبەندی سیستەمە دیموكراسیەكان‌و چوارەمین وڵاتە لەناو (10) وڵاتدا، لە تەزویری هەڵبژاردن‌و گەندەڵیدا"

درەو میدیا: -    كۆی گشتی بودجە ( 133.100.000.0000.000 ) 133 ترلیۆن و 100 ملیار دینار -    داهاتەكانی بودجە ( 105.500.000.000.000 ) 105 تلیۆن و 500 ملیار دینار -    داهاتی نەوت ( 93.700.000.000.000 ) 93 ترلیۆن و 700 ملیار دینار  -    داهاتەكانی تر ( 11.800.000.000.000 ) 11 ترلیۆن و 800 ملیار دینار  -    كۆی موچەی فەرمانبەران ( 43.400.000.000.000 ) 43 ترلیۆن و 400 ملیار دینار   

( درەو میدیا): لەماوەی یەك ساڵدا توركیا بەبەهای 130 ملیۆن یۆرۆ، زەیتونی كانتۆنی عەفرینی رۆژئاوای كوردستانی بەتاڵان بردووە. گۆڤاری " لۆبوان"ی فەرەنسی دۆسیەیەكی تایبەتی لە ساڵیادی داگیركردنی عەفریندا لەلایەن توركیاوە سەبارەت بە " دەستبەرداربوونی خۆرئاوا لە كورد" بە ناونیشانی " تراژیدیای كوردەكان " ئامادەكردووە. لەو چوارچێوەیەدا گۆڤارەكە چاوپێكەوتنێكی كردووە لەگەڵ مێژوونووسی فەرەنسی " بۆریس جەیمس" ، خاوەنی كتێبی Les Kurdes, un peuple sans état " كوردەكان, گەلێكی بێ‌ دەوڵەت". هەروەها گۆڤارەكە لێكۆڵینەوەیەكیشی بڵاوكردوەتەوە و تێیدا ئاشكراكراوە " توركیا ساڵی رابردوو بەبەهای 130 ملیۆن یۆرۆ بەرهەمی زەیتی زەیتونی عەفرینی بەتاڵان بردووەو دوای ئەوەی لە 18ی ئازاری رابردوودا ناوچەكەی داگیركرد و 200 هەزار هاوڵاتی كوردی ئاوارەكرد لە چوارچێوەی ئۆپەراسیۆنی بەناو " چڵە زەیتون" دا. گۆڤاری لۆبوان، ئاماژەیبەوەشداوە، چەند خێزانێكی كوردی عەفرین كە پەنایان بۆ فەرەنسا بردووە, لە ئامادەكاریدان بۆئەوەی سكاڵایەك لەسەر توركیا تۆماربكەن, بە تۆمەتی جینۆسایدی كورد لە عەفرین لە رێگەی رفاندن و ئەشكەنجەدان و تاڵانكردنی بەرنامە بۆداڕێژراو، كە بەوتەی "لۆبوان" ئەوانە تاوانێكن دەچنە چوارچێوەی تاوانەكانی دژ بە مرۆڤایەتییەوە.

درەو میدیا: نیعمەت عەبدوڵا سەرۆكی یەكێتی پەرلەمانتارانی هەرێمی كوردستان دەڵێت" ئەو پەرلەمانتارانەی لە خولی چوارەمی پەرلەمانی هەرێم پەرلەمانتاربوون و ئێستا بونەتەوە بە پەرلەمانتار لە پەرلەمانی كوردستان یا پەرلەمانی عێراق كە موچەی شەش مانگ خانەنشینیەكەیان وەرگرتووە جگە لە پێشێلكردنی یاسا و هەڵەیەكی گەورە، كارێكی " نائەخلاقی وەزیفیە" چونكە ئەوان هێشتا لە ئەركدان ئیتر موچەی خانەنشینی چی؟! وە دوای چوار ساڵی تر دووبارە خانەنشینی وەردەگرنەوە"، سەرۆكی یەكێتی پەرلەمانتارانی هەرێمی كوردستان لە لێدوانێكدا لەگەڵ دەنگی ئەمریكا ئاماژە بەوەش دەكات" ئەو پەرلەمانتارانە هەر قسەیەك دەكەن گوایە داویانە بە فڵانە دەزگا یا یا نەخۆشخانە و منداڵانی بێ سەرپەرشتیار، ئەوە پاساوێكی " نامەنتقی و نایاسایی و چەواشەكارییە و هەڵخەڵەتاندنی خەڵكە" چونكە خودی وەرگرتنی پارەكە نایاساییە با ئەگەر دەیانەوێت بچن لە گیرفانی خۆیان خێر بكەن نەك بە پارەی نایاسایی، هەروەها ئەوەش دەڵێت" نوە نوسراو دەكەین بۆ سەرۆكایەتی پەرلەمان كەچۆن ئەو پەرلەمانتارانە بەوجۆرە یاسایان پێشلكردووە؟! چونكە ئەوە شتێكی زۆر سەرەتاییە لەیاسا، هەموو كەس دەزانێت نایاسایییە، بۆیە پێویستە بەزوترین كات پارەكانیان بگێڕنەوە ئەگەر هەر لەپەرلەمانتارێك ئامادەنەبوو پارەكە بیگێڕێتەوە ئەوا دەبێت دادگایی بكرێت، ڕەتیشیدەكاتەوە پەرلەمانتار بێ ئاگاداری خۆی خانەنشین كرابێت و دەڵێت" ئەو ڕۆژەی فەرمانگەی خانەنشینی چووە پەرلەمان هەموو پەرلەمانتاران خۆیان ئامادەبون وە خۆیان مامەڵەكانیان تەواو كردووە ئەگەر وانیە با بەنوسراو فەرمانگە ئاگاداربكەنووە و پارەكە بگێڕنەوە بڵێن ئێمە ئێستا لە "وەزیفە"داین." نیعمەت عەبدوڵا ئەوەش دەڵێت " بەپێی یاسای خانەنسینی شارستانی لە عیراق هەر فەرمانبەرێك دوای تەواو بونی كارەكەی كە خانەنشین كرا موچەی شەش مانگی خانەنشینی وەك (موكافەئە) بەسەر یەكەوە پێدەدرێت، بەڵام ئەو فەرمانبەرانەی لە كارەكانیان بەردەوام دەبن وەك پەرلەمانتار لەخولی چوارەم دوبارە بۆتەوە پەرلەمانتاری خولی پێنجەم بەهیچ شێوەیەك بۆی نیە ئەو خاننشینە وەربگرێت لەژێر هەر ناو و پاساوێكدا چونكە ئەوان تا ئێستا لە ئەركەكنیان بەردەوامن و خانەنشین نەبوون، وە دوای چوار ساڵی تر جارێكی تر خانەنشینی وەردەگرنەوە."

راپۆرت: محەمەد رەئوف – فازل حەمە رەفعەت گرنتی بەردەوامی ناردنی موچەی فەرمانبەرانی هەرێم لە بەغدادەوە، پەسەندكردنی بڕگەی (ج)ە لە مادەی (10)ی پرۆژە یاسای بودجەی گشتی عێراق 2019. بڕگەی (ج) لە ماددەی ( 10 )ی پرۆژە یاسای بودجەی عێراق بەروونی دەڵێ: " ئەگەر هەرێمی كوردستان داهاتە  فیدراڵییەكانی و رۆژانە 250 هەزار بەرمیل نەوتی رادەستی بەغداد نەكرد،  وەزارەتی دارایی عێراق پابەند نییە بە پێدانی خەرجییەكانی هەرێم كە لەناو بودجەی عێراقدا دانراون، جگە لە موچەی فەرمانبەران‌و موچەی پێشمەرگە". لەم بڕگەیەدا، بەبێ پەیوەستكردنی حكومەتی هەرێم بە رادەستكردنی نەوت، حكومەتی ناوەند پابەندكراوە بەوەی موچەی مانگانەی فەرمانبەران‌و هێزەكانی پێشمەرگەی هەرێم بنێرێت بەمشێوەیە: •    موچەی فەرمانبەرانی هەرێم كە لە بەغدادەوە دابین دەكرێت، بەپێی پرۆژەی یاسای بودجەی عێراق مانگانە دەگاتە (454 ملیار) دینار. •    موچەی پێشمەرگەش، كە هەر بەپێی ئەو بڕگەیە دەبێت حكومەتی بەغداد بینرێت، مانگانە دەگاتە (67 ملیار) دینار. ئەگەر ئەم بڕگەیە لە پرۆژە یاسای بودجە وەكو خۆی پەسەندبكرێت لە پەرلەمانی عێراق، حكومەتی هەرێم دەتوانێت نەوت رادەستی بەغداد نەكات‌و موچەی فەرمانبەران‌و پێشمەرگەشی هەرێمشی لێوەربگرێت. بە نادرنی ئەو پارەیە لە بەغدادەوە لەگەڵ داهاتەكانی نەوت‌و ناوخۆ، حكومەتی داهاتووی هەرێم بەئاسانی دەتوانێت مانگانە زیاتر لە (یەك ترلیۆن) داهات دەستبخات، بەوەش بودجەی پێویستی دەستدەكەوێت، واتە كابینەی نوێی حكومەت دەتوانێت قەیرانی دارایی‌و موچەی فەرمانبەران تێپەرێنێت. یەكێك لە لایەنە گرنگەكانی پەسەندكردنی بڕگەی (ج) ئەوەیە، موچەی موچەخۆران‌و پێشمەرگەی هەرێم پارێزراو دەبێت تەنانەت لە حاڵێكیشدا ئەگەر حكومەتی هەرێم‌و بەغداد لەسەر پرسی نەوت‌و داهاتە فیدراڵییەكان نەگەیشتنە رێككەوتن، واتە لەم بڕگەیەدا خەڵكی هەرێم (موچەخۆران) جیاكراوەتەوە لە سیستمی سیاسی‌و دەسەڵاتدارانی هەرێم‌و نەكراوە بەبەشێك لەو شەڕو ململانێیەی كە لەنێوان هەردوولادا هەیە. موچەخۆرانی هەرێم لە بودجەی فیدراڵیدا لە پرۆژە بودجەی 2019ی عێراقدا، بڕی (5 ترلیۆن‌و 448 ملیار) دینار دانراوە بۆ هەر سااڵێكی موچەی موچەخۆرانی هەرێم، ئەگەر ئەو بڕە پارەیە دابەش بكرێت بەسەر 12 مانگەكەی ساڵدا، ئەوا دەبێت بەغداد مانگانە بڕی (454 ملیار) دینار بۆ موچەخۆرانی هەرێم بنیرێت. ساڵی رابردوو لە بودجەی عێراقدا بڕی (3 ترلیۆن‌و 700 ملیار) دینار بۆ موچەی موچەخۆرانی هەرێم دانرابوو، بەپێی ئەو بڕە پارەیە، بەغداد مانگانە (317 ملیار) دیناری بۆ موچەخۆرانی هەرێم دەنارد. ئەگەر بڕگەی (ج) پەسەندبكرێت، حكومەتی هەرێم ئەگەر نەوتەكەشی رادەست نەكات، بەموچەی موچەخۆران‌و موچەی پێشمەرگەوە، حكومەتی هەرێم مانگانە بڕی (521 ملیار) دینار لە بەغداد وەردەگرێت. هەرێم لەبەردەم چەند بژاردەیەكدا ! ئەگەر پرۆژە یاسای بودجەی ساڵی 2019ی عێراق بەوشێوەیە كە ئێستا لەبەردەستدایە پەسەندبكرێت، حكومەتی هەرێمی كوردستان دەكەوێتە بەردەم چەند بژاردەیەك.  بژاردەی یەكەم: ئەگەر حكومەتی هەرێم پەیوەست نەبوو بە یاسای بودجەی عێراق‌و ئامادەنەبوو نەوتەكەی رادەستی بەغداد بكات، ئەوا مانگانە لە حكومەتی عێراقەوە بڕێك پارەی دیاریكراوی بۆ دێت (بەپێی بڕگەی ج)، ئەوكات كۆی داهاتی حكومەتی هەرێم لە مانگێكدا بەمشێوەیە دەبێت:  •    بڕی (521 ملیار)دیناری لە بەغدادەوە بۆ دێت، ئەم پارەیە بڕی (454 ملیار) دیناری بۆ موچەخۆران دەبێت‌و بڕی (67 ملیار) دیناریش بۆ موچەی پێشمەرگە دەبێت، بەڵام بەغداد هەموو خەرجییە داراییەكانی تری هەرێم رادەگرێت. •    سەرچاوەیەكی تری داهاتی حكومەتی هەرێم، داهاتی ئەو نەوتەیە كە خۆی دەیفرشێت، ئێستا داهاتی یەك مانگی نەوت كە دەست حكومەتی هەرێم دەكەوێت نزیكەی (650 ملیار) دینارە، لەم بڕە پارەیە (200 ملیار) بۆ قەرز‌و خەرجی كۆمپانیاكانی بەرهەمهێنانی نەوت دەڕوات، واتە بە كۆی گشتی حكومەتی هەرێم مانگانە نزیكەی (450 ملیار) دیناری لە داهاتی نەوت بۆ دەمێنێتەوە، لەم بڕە پارەیەش كە دەمێنێتەوە، وەزارەتی سامانە سروشتییەكان بڕی (378 ملیار) دیناری بۆ موچەی موچەخۆران بە وەزارەتی دارایی دەدات. •    داهاتی ناوخۆ، سەرچاوەیەكی تری داهاتی حكومەتی هەرێمە، حكومەت مانگانە (120 ملیار)دیناری لەم سەرچاوەیەوە دەستدەكەوێت. •    ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكاش لەچوارچێوەی بودجەی كۆنگرێسی وڵاتەكەی بۆ یارمەتیدانی هێزی پێشمەرگە، مانگانە بڕی (30 ملیار) دینار بە حكومەتی هەرێم دەدات‌و ئەمەش تائێستا سەرچاوەیەكی داهاتی گرنگە بۆ حكومەت. بە كۆكردنەوەی كۆی ئەو داهاتانەی سەرەوە كە لە مانگێكدا دەست حكومەتی هەرێم دەكەوێت، دەردەكەوێت كابینەی نوێی حكومەت مانگانە بڕی (ترلیۆنێك‌و 49 ملیار) دیناری دەستدەكەوێت، موچەی موچەخۆرانی هەرێم لە یەك مانگدا (897 ملیار) دینارە، بەمە دەردەكەوێت حكومەت لەتوانایدایە موچەی موچەخۆران دابین بكات‌و سەرباری ئەوەش (152 ملیار) دیناری بۆ دەمێنێتەوە. بژاردەی دووەم ئەگەر حكومەتی هەرێم پابەندبێت بە یاسای بودجەی 2019ی عێراقەوە، دەبێت رۆژانە (250 هەزار) بەرمیل نەوت رادەستی كۆمپانیای بەبازاڕكردنی نەوتی عێراق (سۆمۆ) بكات، پشكی هەرێم لە پرۆژە بودجەی 2019 ی عێراقدا بەرێژەی (12.67%) دیاریكراوە، كە بە پارە دەكاتە (8 ترلیۆن ‌و 741 ملیار  ) دینار.  ئەگەر حكومەتی هەرێم نەوت رادەستی بەغدداد بكات، داهاتی مانگانەی بەمشێوەیە دەبێت: •    پشكی بودجەی هەرێم لە بودجەی گشتی عێراق دەست حكومەتی هەرێم دەكەوێت، بە پوختی مانگانە نزیكەی (600 ملیار) دینارە. •    حكومەتی هەرێم جگە لە رادەستكردنی نەوت بە بەغداد كە رۆژانە ( 250 هەزار ) بەرمیلە، دەتوانێت خۆشی رۆژانە نزیكەی (180 هەزار) بەرمیل نەوت بفرۆشێت، ئەمەش دەبێت بە سەرچاوەیەكی تری داهات بۆی‌و لەم سەرچاوەیەشەوە دەتوانێت مانگانە بڕی (250 ملیار) دینار پەیدا بكات. •    جگە لە داهاتی نەوت، حكومەتی هەرێم مانگانە نزیكەی (120 ملیار) دینار داهاتی ناوخۆی دەستدەكەوێت. •    تاوەكو كۆتایی ئەمساڵ حكومەتی هەرێم مانگانە بڕی (30 ملیار) دینار یارمەتی‌و كۆمەكی ئەمریكا وەردەگرێت.  بەگوێرەی ئەم بژاردەیەش، حكومەتی هەرێم بەكۆی گشتی مانگانە (یەك ترلیۆن) دینار داهاتی دەستدەكەوێت‌و بەو داهاتەش دەتوانێت موچەی موچەخۆران بدات‌و سەرباری ئەوەش بڕێك پارەی بۆ بمێنێتەوە. ماددەی 10 چی دەڵێ ؟ لە پرۆژە بودجەی 2019ی عێراقدا ماددەیەك تەرخانكراوە بۆ كێشە داراییەكانی نێوان هەولێرو بەغداد‌و چارەسەركردنی دۆسیەی نەوت، ماددەكە دابەشكراوە بەسەر دوو بڕگەدا، بڕگەی دووەمیش لە چوار خاڵ پێكدێت، دیار نییە ئاخۆ دەقی ئەم ماددە یاساییە وەكو خۆی لە پەرلەمانی عێراق پەسەند دەكرێت، یاخود هەموار دەكرێت‌و گۆڕانكاری بەسەردا دێت. دەقی مادەی 10ی پرۆژە بودجەی گشتی عێراق بۆ ساڵی 2019  ماددەی 10 یەكەم: شایستە داراییەكانی نێوان هەرێمی كوردستان‌و حكومەتی فیدراڵی لە ساڵی 2014وە بۆ 2018 پاكتاو دەكرێت، ئەمەش دوای وردبینیكردن تێیدا لەلایەن دیوانی چاودێری دارایی فیدراڵ، ئەوەش بە ئەژماركردنی پشكی هەرێمی كوردستان لەبەر رۆشنایی خەرجییە فیعلییەكان بۆ ساڵانی پێشوو، كە ژمێرەی كۆتایی پەسەندكراوی چاودێری دارایی فیدراڵی نیشانی دەدات. دووەم:  (ا) حكومەتی هەرێمی كوردستان پابەندە بە هەناردەكردنی بڕی لانی كەمی (250000) بەرمیل (دوو سەد‌و پەنجا هەزار بەرمیل) نەوتی خاو لە رۆژێكدا لەو نەوتە خاوەی كە لە كێڵگەكانیدا بەرهەم دەهێنرێت، بۆ فرۆشتنی لەڕێگەی كۆمپانیای (سۆمۆ)، بۆ ئەوەی داهاتی نەوت بەتەنیا رادەستی خەزێنەی گشتی دەوڵەت بكرێت. (ب) تەرخانكردنی رێژەیەك لە بودجەی هێزە فیدراڵییەكانی سوپای عێراق بۆ موچەی هێزەكانی پێشمەرگە، بۆ ئەو هێزانەی كە وەكو بەشێك لە سیستمی ئەمنی عێراق دیاریكراون. (ج) ئەگەر هەرێمی كوردستان داهاتە فیدراڵییەكانی رادەستی خەزێنەی گشتی فیدراڵی نەكرد یاخود حوكمەكانی هەردوو بڕگەی (ا، ب)ی ئەم مادەیەی جێبەجێ نەكرد، وەزارەتی دارایی عێراق پابەند نییە بە پێدانی خەرجییەكانی هەرێم كە لەناو بودجەی عێراقدا دانراون، جگە لە موچەی فەرمانبەران‌و موچەی پێشمەرگە. (د) حكومەتی فیدراڵی‌و پارێزگاكانی هەرێمی كوردستان پابەندن بەوەی ئەگەر زیادە هەبوو لە بڕی هەناردەكراو كە لە ماددەی (1- یەكەم- ب)ی یاسای بودجەدا ئاماژەی بۆ كراوە، داهاتە بەدەستهاتووەكان رادەستی خەزێنەی گشتی دەوڵەت بكەن.  

( درەو میدیا): وەزارەتی بەرگری ئەمریكا" پێنتاگۆن" رایدەگەیەنێت دەستیان كردووە بە گواستنەوەی ئامێر و كەلوپەلە سەربازییەكان لە سوریا و تائێستا هیچ سەربازێكیان ئەو وڵاتەی بەجێنەهێشتووە. كۆلۆنێڵ شۆن رایان، وتەبێژی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی دژی داعش رایگەیاند پرۆسەی پاشەكشێپێكردنی هێزەكانی ئەمریكا لە سوریا دەستیپێكردووە و ئاشكراشیكرد، وەك پەرۆشیان بۆ پرۆسەكە هیچ خشتەیەكی زەمەنی یان شوێنی جموجوڵی هێزەكان ئاشكراناكەن". بە پێچەوانەی وتەبێژەكەی هاوپەیمانی نێودەوڵەتییەوە، شین رۆبێرتسۆن، وتەبێژی وەزارەتی بەرگری ئەمریكا" پێنتاگۆن" وتی:" جەختدەكەینەوە كە هیچ سەربازێكی ئەمریكا تائێستا سوریای بەجێنەهێشتوووە". رۆبەرتسۆن لە بەیاننامەیەكدا وتیشی:" هاوپەیمانی دژ بە داعش چەند رێوشوێنێکی لۆجیستی گرتوەتەبەر بۆ پاڵپشتیكردنی پرۆسەی كشانەوە، پاشەكشێكردنەكە پشت بە دۆخی ئۆپەراسیۆنەكان لەسەر خاك و دانوستان لەگەڵ هاوپەیمان و هاوبەشەكانمان دەبەستێت و پشت بە خشتەی زەمەنی هەڕەمەكی نابەستێت". چەند بەرپرسێكیش كە قسەیان بۆ ئاژانسی "رۆیتەرز" كردووە، ئاشكرایانكرد ئێستا ئامێر و كەلوپەلە سەربازییەكان بۆ دەرەوەی سوریا دەگوازرێنەوە و ئەوەش نیشانیدەدات كە سوپای ئەمریكا ئامادەكاری دەكات بۆئەوەی بە خێرایی لە سوربا پاشەكشێبكات. هاوكات چەند هاوڵاتییەكی دانیشتوی نزیك خاڵی سنوریی نێوان رۆژئاوای كوردستان و عێراق رایانگەیاند، دوێنێ‌ هیچ جموجوڵێكی ئاشكرا یان گەورەی هێزی زەمینی ئەمریكایان هەستپێنەكردووە و ئەوەش ئاماژەیەكە بۆئەوەی كە پرۆسەی پاشەكشێپێكردنی سەربازانی ئەمریكا لە رۆژئاوای كوردستان و باكوری سوریا هێشتا دەستیپێنەكردووە.

( درەو میدیا): رۆژنامەی " فاینانشاڵ تایمز"ی بەریتانی ئاشكرایكرد، ئیڤانكا ترەمپ، كچە گەورەی دۆناڵد ترەمپ، سەرۆكی ئەمریكا، یەكێكە لەو كەسانەی كە بۆ سەرۆكایەتی بانكی نێودەوڵەتی كاندیدكراوە. رۆژنامەكە ئاشكرایكرد، وەزارەتی گەنجینەی ئەمریكا چەند ناوێكی بەدەستگەیشتووە، كە كاندیدن بۆئەوەی شوێنی جیم یۆنگ كیم سەرۆكی بانكی نێودەوڵەتی بگرنەوە،کە لەماوەی رابردوودا دەستی لەكاركێشایەوە و كۆتایی ئەم مانگە كارەكانی تەواودەبێت، یەكێك لەو ناوانەش ئیڤانكا ترەمپە. بە گوێرەی نەریتە پەیڕەوكراوەكان، ئەمریكا كاندید بۆ سەرۆكی بانكی نێودەوڵەتی دیاریدەكات و وڵاتانی ئەوروپاش كاندیدی بەڕێوەبەری سندوقی دراوی نێودەوڵەتی كاندیددەكەن. ماری ئیڤانكا ترەمپ، ساڵی 1981 لە نیویۆرك لە دایكبووە و كچی دۆناڵد ترەمپی سەرۆكی ئەمریكایە لە هاوسەری پێشووی " ئیڤانا" و ساڵی 2004 بەكالۆریۆسی لە ئابوریدا بەدەستهێناوە. ئیڤانكا ساڵی 2009 لەگەڵ جارید كۆشنەر خاوەنی رۆژنامەی " نیویۆرك تایمز وۆچ" هاوسەرگیری كردووە. بە گوێرەی رۆژنامە بەریتانییەكە، جگە لە ئیڤانكا ترەمپ و نیكی هایلی باڵیۆزی پێشووی ئەمریكا لە نەتەوە یەكگرتووەكان كە مانگی رابردوو دەستیلەكاركێشایەوە، هەریەك لە دەیڤید ماڵباس، یاریدەدەری وەزیری گەنجینەی ئەمریكا بۆ كاروباری نێودەوڵەتی و مارك گرین سەرۆكی ئاژانسی ئەمریكی بۆ پەرەپێدانی نێودەوڵەتی بۆ سەرۆكایەتی بانكی نێودەوڵەتی كاندیدكراون.  

( درەو میدیا): ئەمازیغییەكان پێشوازیان لە ساڵی نوێ 2969 كرد، كە بە گوێرەی رۆژژمێری ئەمازیغی دەكەوێتە 12ی كانونی دووەمی هەموو ساڵێك  و ناوی " نایر"ی لێنراوە، ساڵانە ئەمازیغییەكان بە ئاهەنگ و مەراسیمی كلتوریی تایبەت بەخۆیان كە شێوازێكی سەرنجراكێش و جیاوازی هەیە پێشوازی لە ساڵی نوێیان دەكەن. ئەمازیغییەكان كێن؟ بەربەرەكان، یان ئەمازیغییەكان نەتەوەی ناسامیین و لەڕووی رەگەز و رۆشنبیرییەوە لە عەرەب جیاوازن و لە باكوری كیشوەری ئەفریقا دەژین، و دەكرێت بوترێت كە ئەوان دانیشتوانی رەسەنی ئەو ناوچەیەن، مێژوویان لانیكەم دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی ئیمپراتۆریەتی رۆمانی و تائێستاش لەوێ‌ ماون و پارێزگاریان كردووە لە زمانی سەربەخۆی خۆیان و  ناسنامەی رۆشنبیرییان و هەندێكیشان باس لەوەدەكەن كە رووبەڕووی جیاكاری و ستەم بونەتەوە. ئەمازیغییەكان لە باكوری كیشوەری ئەفریقا لە خۆرئاواوە لە مەغریبەوە بۆ میسر لە رۆژهەڵات و لە دەریای ناوەڕاست لە باكورەوە بۆ رووباری نەیجەر لە باشوور بڵاوبونەتەوە بەمشێوەیە: * مەغریب: لە باكوری وڵات و ناوچەی ریف و زنجیرە چیای ئەتڵەس نیشتەجێن . * جەزائیر: لە ناوچەی قەبائیل و خۆرهەڵاتی وڵات و باكوری بیابانی گەورە نیشتەجێن. تونس: لە ناوچەی جەربە و تەتاوین و خۆرهەڵاتی قەفسە بڵاوبونەتەوە. میسر: لە دۆڵی سیوە و لە وڵاتانی مالی و نەیجەر و بۆركینافاسۆ و مۆریتانیا لە رێگەی هۆزەكانی تەوارقەوە بڵاوبونەتەوە. ژمارەی ئەمازیغییەكان لەو وڵاتانە تائێستا بە روونی لەبەردەستدا نیە و نازانرێت چەندە؟ كەسانێكی زۆر هەن خۆیان بە عەرەب دادەنێن، سەرەڕای ئەوەی رەگ و ریشەیان ئەمازیغییە و زۆرینەی ئەمانە لە مەغریب و جەزائیرن و جگە لە باكوری ئەفریقا چەندین ملیۆن ئەمازیغی لە ئەوروپا دەژین. ئەمازیغییەكان بە " بەربەر"یش ناودەبرێن و چەند گریمانەیەك دەربارەی ئەو وشەیە هەیە و یەكێكیان دەڵێت " بەربەر" لە وشەی " باربادۆس" ەوە داتاشراوەكە بە یۆنانی بەواتای " كەسانی نامۆ" دێت، هەروەها ئەمازیغییەكان بە وڵاتی مەغریب دەڵێن " تامازغە" واتە خاكی ئەمازیغ. زمانی ئەمازیغی كە پێی دەوترێت " تەمازیغت" سەر بە خێزانی زمانە ئەفرۆئاسیاییەكانە و پەیوەندی هەیە بە هەردوو زمانی میسری و ئەسیوپی كۆنەوە، هەروەها زمانی ئەمازیغیی لە چەندین شێوەزاری جیاواز لە رووی فۆنەتیكەوە پێكدێت، بەڵام لە رووی وشە و رێزمانەوە هاوشێوەی یەكترن. ئەمازیغییەكان لە كوێوە هاتون؟ بنچینەی ئەمازیغییەكان لە رووی مێژووییەوە نادیارە، هەندێك لە شارەزایان دەڵێن لە یەمەنی كۆنەوە هاتون و لە رێگەی دەریاوە كۆچیان كردووە بۆ ئەفریقا و هەندێكی تریش دەڵێن رەنگە لە ئەوروپا یان ناوچە كۆنەكانی دەریای سپی ناوەڕاستەوە هاتوون، بەڵام ئەوەی كە سەلمێنراوە ئەوەیە كە ئەمازیغییەكان پێش هەر گەلێك لە باكوری كیشوەری ئەفریقا بوون و كتێبە مێژووییەكان ئەوەیان سەلماندوووە، و بۆ ماوەی سەدان ساڵیشە ئەمازیغییەكان بەرگری دەكەن لە پرۆسەی تەعریبكردنی زمان و رۆشنبیرییان. بەناوبانگترین كەسایەتییە ئەمازیغییەكان لە مێژوودا: گۆگۆرتا: پادشای نومیدیا كە رۆمانەكان ساڵی 111ی پێش زایین شكستیانپێهێنا. كاهینە: لە سەدەی حەوتی زاینیدا شەڕی لە دژی عەرەبەكان بەرپاكردووە. قەشە ئۆگستین: یەكێك لە گرنگترین كەسایەتییە كاریگەرەكانی مەسیحییەتی خۆرئاوا. ئیبن بەتوتە: گەڕیدە و نوسەر و مێژوونوس كە لە سەدەی 14 دا ژیاوە. محەمەد عەبدولكەریم خەتابی: فەرماندەی ئەمازیغییەكان لە مەغریب لە سەرەتای سەدەی رابردوو كە لە دژی ئیسپانەكان جەنگی بەرپاكرد. مەعتوب وەناس: مۆزیسیان و چالاكی ئەمازیغیی كە ساڵی 1998 كوژرا. سەرچاوە: بی بی سی