دەرەو میدیا: دەستەی هەڵبژاردنەكانی توركیا بڕیاریدا ستۆدیۆیەك بۆ سەڵاحەدین دەمیرتاش كاندیدی هەدەپە بۆ هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی لە زیندانی ئەدیرنە دروستبكرێت بەمەبەستی تۆماركردنی دوو پەیامی ڤیدیۆیی بۆ بانگەشەی هەڵبژاردن لە كەناڵی TRTی توركی. بە گوێرەی هەواڵێكی " ANF News " پاش ئەوەی پارێزەرانی دەمیرتاش داوایان كرد كە مۆڵەت بدرێت سەڵاحەدین دەمیرتاش لە ڕێی كەناڵی فەرمیی TRT بە ڤیدیۆ بانگەشەی هەڵبژاردن بكات، ئەمڕۆ دەستەی باڵای هەڵبژاردنەكانی توركیا بڕیاریدا. لە بڕیارەكەدا كە ئیمزای سادی گیوڤەن سەرۆكی دەستەكەی لەسەرە، ئاماژەبۆ ئەوە كراوە كە دوو پەیامی دەمیرتاش لە زیندانی ئەدیرنەوە بە ڤیدیۆ تۆماردەكرێن. دەستەی باڵای هەڵبژاردن جەنگیز تۆپئاكتاشی ئەندامی دەستەی باڵای هەڵبژاردنەكانی ڕاسپاردووە بۆ ڕێكخستنی ستۆدیۆیەك لە زیندان بەمەبەستی تۆماركردنی ٢ پەیامی بانگەشەی هەڵبژاردن كە ماوەكەی ١٠ خولەك بێت. بڕیارە ڕۆژی ١٢ی حوزەیران پەیامەكان تۆماربكرێن و ڕۆژانی ١٧ی حوزەیران، كاتژمێر ٢٠:٥٣ و ٢٣ی حوزەیران كاتژمێر ١٧:٥٠ لەسەر كەناڵی TRT بڵاوبكرێنەوە.
.gif)
راپۆرتی شیكاری: محەمەد رەئوف- فازل حەمەڕەفعەت بزوتنەوەی گۆڕان و هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری.. دوو هێز كە لەناو هەناوی یەكێتی نیشتمانی كوردستان هاتونەتە دەرەوە و ئێستا هەوڵی كۆبونەوە دەدەن لەناو هەناوێكی نوێدا. ئەنجامی هەڵبژاردنی 12ی ئایاری پەرلەمانی عێراق سەرباری گومانەكانی ساختەكاری، سەنگ و قورسایی جەماوەری لایەنەكانی تاڕادەیەك دیاریكرد، بزوتنەوەی گۆڕان كە یەكەم بەشداریكردنی بوو لەدوای كۆچی دوایی رێكخەرەكەی (نەوشیروان مستەفا)، ئاستی دەنگەكانی كەمیكرد، هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەریش كە بەرهەم ساڵح سەرۆكایەتی دەكات لە یەكەم ئەزمونی بەشداری هەڵبژاردندا توشی نائومێدی بوو. گۆڕان و هاوپەیمانی كە بەهاتنەدەرەوەیان لە یەكێتی نەیانتوانی هاوسەنگی هێز لە كوردستان بگۆڕن، ئێستا هەوڵێك هەیە بۆ ئەوەی پێكەوە كار بۆ بەدیهێنانی ئەو ئامانجە بكەن. لەدوای هەڵبژاردنی 12ی ئایارەوە لە هەردوولاوە بانگەواز دەستیپێكردووە بەمەبەستی كۆبونەوە لە پرۆژەیەكی سیاسیدا یان لانی كەم دروستكردنی لیستێكی هاوبەش بۆ هەڵبژاردنی داهاتووی پەرلەمانی كوردستان. عەبدولڕەزاق شەریف ئەندامی جڤاتی نیشتیمانی بزوتنەوەی گۆڕان هەفتەی رابردوو لە وتارێكدا كە لە (درەو میدیا) بڵاویكردەوە، بە ئاشكرا داوایكرد بزوتنەوەی گۆڕان ئەو رێككەوتنەكەی كە لەگەڵ یەكێتی هەیەتی و تائێستا هەڵینەوەشاندوەتەوە، لەگەڵ هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری جێبەجێ بكات وەكو بەشێكی جیابوەوە لە یەكێتی. لە لێدوانێكدا بۆ (درەو میدیا) عەبدولڕەزاق شەریف ئاشكرایكرد"پێشتر ئەم بابەتە لەنێوان سەركردەكانی هەردوولا باسكراوە، ئەنجامەكەشی دروستبونی لیستی نیشتمان بوو لە ناوچە دابڕاوەكان، دواجاریش لە كۆبونەوەی جڤاتی نیشتمانی بزوتنەوەی گۆڕاندا باسكراوە و بیروڕا لەوبارەیەوە ئاڵوگۆڕ كراوە". ئەوانەی بانگەواز بۆ نزیكبونەوەی نێوان گۆڕان و هاوپەیمانی دەكەن باوەڕیان وایە ئەو هەنگاوە "هاوسەنگی هێز" بۆ هەرێمی كوردستان دەگەڕێنێتەوە كە خۆی لە بنەڕەتەوە تێكچووە و پارتی دیموكراتی كوردستان توانیویەتی دەست بەسەر هەموو جومگە سەرەكییەكانی حوكمڕانیدا لە هەرێم بگرێت. رەنگە ئەوەی نزیكبونەوەی ئەم دوو هێزەی كردبێتە پێویستی ئەم قۆناغە نزیكی گوتاری سیاسی هەردوو لایەن بێت سەبارەت بە دۆخی سیاسی ئێستای هەرێمی كوردستان. عەبدولڕەزاق: پێشتر ئەم بابەتە لەنێوان سەركردەكانی هەردولا باسكراوە، ئەنجامەكەشی دروستبونی لیستی نیشتیمان بوو ئارامی حەمەی مینا مینا لێپرسراوی دامەزراوەی بەڕێوەبردنی دەڤەرەكانی هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری لە لێدوانێكدا بۆ (درەو میدیا) وتی: لەدوای 12ی ئایارەوە ئیتر هیچ پاساوێك بۆ دواخستنی ئەو بەرەیە نەماوەتەوە، هەر لایەنیك بەهەر پاساوێك بیەوێت خۆی لە راپەراندنی ئەو ئەركە بدزێتەوە، زەرەری گەورەی جەماوەری دەكات، چونكە دریژەدان بەو پەرتەوازەییە وازیكردنە بەكامی دڵی دەسەڵاتداران و لەڕووی ستراتیژییەوە ئاوكردنە بە ئاشی هێزە دەسەڵاتدارەكاندا. فشاری ماڵی مام جەلال لەسەر گۆڕان یاخود بەشێك لە بەرپرسانی گۆڕان، بێ كاریگەری نامێنێتەوە و دواجار ئاستەنگ لەبەردەم نزیكبونەوەی گۆڕان و بەرهەم ساڵح دروستدەكات. چۆن رێككەوتنێك بكرێت ؟ ئەوەی تائێستا هەیە لەبارەی نزیكبونەوەی گۆڕان و هاوپەیمانی تەنیا قسە و تاوتوێكردنە و لە ئاستی باڵادا لەنێوان هەردوولا تاوتوێ نەكراوە. عەبدولڕەزاق شەریف ئەندامی جڤاتی نیشتیمانی بزوتنەوەی گۆڕان پێیوایە دەبێت بنەمای رێككەوتنی نێوان بزوتنەوەی گۆڕان و هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری ئەو رێككەوتنە سیاسییە بێت كە گۆڕان بەر لە دوو ساڵ و لە رۆژی 17-5-2016 لەگەڵ یەكێتی ئیمزای كردو جێبەجێنەكرا. ئەوكات كە رێككەوتنی سیاسی لەنێوان یەكێتی و گۆڕان ئیمزا كرا، هێشتا بەرهەم ساڵح لە یەكێتی جیانەبووەوە و ئەندامی سەركردایەتی هاوبەشی یەكێتی و گۆڕان بوو. نزیكەی ساڵێك و حەوت مانگ دوای ئیمزاكردنی، ئەو رێككەوتنە لەلایەن بزوتنەوەی گۆڕانەوە سڕكرا، بەڵام هێشتا بە فەرمی هیچ یەكێك لە گۆڕان و یەكێتی هەڵوەشانەوەی ئەو رێككەوتنەیان رانەگەیاندووە، رەنگە ئەمە دەرفەتێك بێت بۆ ئەوەی رێككەوتنەكە لەگەڵ بەرهەم ساڵح زیندوبكرێتەوە. عەبدولڕەزاق شەریف دەڵێ: ئێستا دەرفەتێك هەیە لەگەڵ ئەو بەشەی یەكێتی كە بەناوی هاوپەیمانی جیابوونەتەوە ئەو رێككەوتنەكە جێبەجێ بكەین، ئەكرێ بەپێی ئەم سەردەمە پێكەوە ئیزافەی بۆ بكەین یان هەمواریشی بكەینەوە. لەبەرامبەردا ئارامی حەمەی مینا لێپرسراوی دامەزراوەی بەڕێوەبردنی دەڤەرەكانی هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری پێیوایە دەبێت رێككەوتنی سیاسی لەنێوان گۆڕان و هاوپەیمانی لەسەر ئەم بنەمایانە بكرێت: یەكەم: هەماهەنگی وكاری هاوبەشی میدیایی دووەم: دروستكردنی سەركردایەتییەكی هاوبەش سێیەم: هاوكاری جەماوەری و تەنزیمی چوارەم: خەباتی هابەشی دیپلۆماسی و مەدەنی پێنجەم: یەكخستنی گوتار و ستراتیژ و بەرنامەی سیاسی شەشەم: دروستكردنی یەك لیست بۆ هەڵبژاردنەكانی كوردستان حەوتەم: دروستكردنی چەند لیژنەیەكی فەرعی هاوبەش بۆ پرسەكانی هەڵبژاردن و پەیوەندییەكان و كاروباری یاسایی و هتد بۆچونێكی تر هەندێك زیاتر دەڕۆن و لەبری پێكهێنانی هاوپەیمانی لەنێوان گۆڕان و هاوپەیمانێتییەكەی بەرهەم ساڵح داوا دەكەن بەرەیەكی فراوانتر پێكبهێنرێت لەنێوان (گۆڕان و كۆمەڵ و یەكگرتوو و هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری). هەفتەی رابردوو گروپی "سەكۆی جەماوەر" ئیمزای (139) كەسایەتی كۆكردەوە كە داوای دروستكردنی ئەو بەرە چوارقۆڵییە دەكەن. هەموو ئەم هەوڵانەش بەرەنجامی نائومێدییەكانی دوای هەڵبژاردنی 12ی ئایارە. رەنگە ئەوەی نزیكبونەوەی ئەم دوو هێزەی كردبێتە پێویستی ئەم قۆناغە نزیكی گوتاری سیاسی هەردوو لایەن بێت سەبارەت بە دۆخی سیاسی ئێستای هەرێمی كوردستان ئاستەنگەكان بەردەم رێككەوتنی گۆڕان و هاوپەیمانی ئیمزاكردنی رێككەوتنێكی سیاسی لەگەڵ هاوپەیمانێتییەكەی بەرهەم ساڵح رەنگە بۆچونی هەموو سەركردەكانی بزوتنەوەی گۆڕان نەبێت، لە هەڵمەتی بانگەشەی هەڵبژاردنی 12ی ئایاردا بەڕوونی هەست بە بۆچونی جیاوازی بزوتنەوەی گۆڕان كرا لەبارەی بەرهەم ساڵحەوە. لەو رۆژانەی بانگەشەدا كە گۆڕان و هاوپەیمانی لە ناوچە جێناكۆكەكان لیستی هاوبەشیان هەبوو (لیستی نیشتیمان)، بەپێچەوانەوە لە سلێمانی هەندێك لە بەرپرسانی گۆڕان لەسەر شاشەی كەناڵەكەیانەوە هێرشیان دەكردە سەر كەسایەتی بەرهەم ساڵح. رەنگە ئەم جیاوازی بۆچون و دابەشبوونەی ناوخۆیی بزوتنەوەی گۆڕان كاریگەری قورس لەسەر ئەو هەوڵانەی جێبهێلێت كە بۆ لێكنزیكبونەوەی ئەو دوو حزبە خراونەتەگەڕ. لەلایەكی تریشەوە فشاری ماڵی مام جەلال لەسەر گۆڕان یاخود بەشێك لە بەرپرسانی گۆڕان، بێ كاریگەری نامێنێتەوە و دواجار ئاستەنگ لەبەردەم نزیكبونەوەی گۆڕان و بەرهەم ساڵح دروستدەكات. یەكێكی تر لەو شتانەی كە رەنگە ئاستەنگ بۆ نزیكبونەوەی گۆڕان و هاوپەیمانی دروستبكات، بەهێزی كەسایەتی سیاسی بەرهەم ساڵحە، كە هەندێك لە سەركردەكانی گۆڕان مەترسییان هەیە لە حاڵی هاوپەیمانێتیكردندا هەژمونی ئەو سەركەوێت، سەرباری ئەوەی هەندێكی تریان پێیان وایە بە جیابونەوەی لە یەكێتی بەرهەم ساڵح زیانی لە پێگەی جەماوەری بزوتنەوەی گۆڕان داوە. لەبارەی ئەم دوو هێزەوە دەتوانرێت بوترێت هاوپەیمانی سەرێكی بەهێز و بنكەیەكی جەماوەری لاوازی هەیە، بزوتنەوەی گۆڕانیش بنكەیەكی جەماوەری بەهێز و سەرێكی لاوازی هەیە. هەرچۆنێك بێت تاكە چانسی سەركەوتنی دروستبونی هاوپەیمانێتییەكی لەم شێوەیە تەنیا نزیكی گوتاری سیاسی هەردوو حزبەكە و ئەو نائومێدیە سیاسییەیە كە لە دوای هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق دروستبووە.
.gif)
(درەو میدیا): زیاتر لە 10 هەزار فەرمانبەر پرۆسەی جیاكردنەوە و ئەژماركردنی دەنگەكان ئەنجام دەدەن و پرۆسەكە نزیكەی 10 رۆژ دەخایەنێت. بەپێی هەواڵێك كە رۆژنامەی (عەرەبی الجدید) بڵاویكردوەتەوە، ئەنجومەنی باڵای دادوەری عێراق ژمارەیەك لە سەرۆكی دادگاكانی لە باكور و خۆرئاوا و باشوری وڵات بانگهێشتكردووە وەكو ئامادەكارییەك بۆ دانانیان وەكو سەرۆكی ئۆفێسەكانی كۆمسیۆنی هەڵبژاردن لە پارێزگاكان. رۆژی پێنج شەممەی رابردوو دادگا گەشتكردنی لە ئەندامانی كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكان قەدەغەكرد، ئەوەش بەهۆی تۆمەتەكانی یاریكردن بە ئەنجامی هەڵبژاردن. رۆژنامەكە لە زاری سەرچاوەیەكەوە كە ناوەكەی بڵاونەكردوەتەوە ئاشكرایكردووە" زیاتر لە 10 هەزار فەرمانبەر لە ئەمبارەكانی كۆمسیۆن دادەنرێن بەمەبەستی ئەژماركردنەوەی زیاتر لە 10 ملیۆن كارتی دەنگدان لەژێر چاودێری توندی ئەمنیدا لە بارەگای سەرەكی كۆمسیۆن لە بەغداد". سەرچاوەكە باسی لەوەكردووە، ئەو كارمەندانەی كە دەنگەكان بەشێوەی دەستی ئەژماردەكەنەوە، پێكدێن لە كارمەندی دادگاكانی عێراق و دیوانی چاودێری دارایی و دەستەی نەزاهە و زانكۆی بەغداد و وەزارەتی پەروەردە. پێشبینی دەكرێت رۆژی چوارشەممە یاخود پێنج شەممەی داهاتوو پرۆسەی ئەژماركردنەوەی دەستی دەنگەكان دەستپێبكات، رێگری لە بریكاری قەوارە سیاسییەكان و رێكخراوەكان دەكرێت دەست لە پرۆسەكە وەربدەن، بەڵام مافی ئەوە بە نەتەوە یەكگرتووەكان دراوە چاودێری پرۆسەكە بكات. دادوەرێكی دادگای رەسافەی بەغداد بە رۆژنامەكەی وتووە: پرۆسەی ئەژماركردنەوەی دەستی دەنگەكان هەفتەیەك بۆ 10 رۆژ دەخایەنێت. ئەم رێوشوێنانە دوای ئەوە دێت رۆژی چوارشەممەی رابردوو پەرلەمانی عێراق یاسای هەمواری سێیەمی یاسای هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی هەمواركردووە بەپێی ئەو هەموارە پابەندی كرد كە دەبێت دەنگەكانی هەڵبژاردنی 12ی ئایار بەدەست ئەژماربكرێنەوە. ژمارەیەك لە لایەنە سیاسییەكانی عێراق و هەرێمی كوردستان گومانیان لە ئەنجامی هەڵبژاردنی 12ی ئایار هەیە و دەڵێن ساختەكارییەكی بەرفراوان لە پرۆسەكەدا كراوە، ئەوەش لەرێگەی پرۆگرامكردنی سندوقە ئەلیكترۆنییەكان، ژماردنەوەی دەستی دەنگەكان بۆ یەكلاكردنەوەی ئەو گومانانەیە. كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردن دەڵێ هەمواركردنی یاسای هەڵبژاردن لەلایەن پەرلەمانەوە لە هەندێك بڕگەیدا نادەستورییە، بۆیە لە دادگای فیدراڵی تانە لە هەموارەكە دەدات، بۆیە بۆ ژماردنەوەی دەستی دەنگەكان دەبێت دواین مۆری پەسەندكردن لە دادگای فیدراڵی وەرگرێت.
.gif)
لە سێ تەقینەوەی یەك لەدوای یەكدا لە شاری كەركوك، كەسێك كوژراوە و ١٥ كەسی دیكەش بریندار بوون. بە گوێرەی ڕاگەیەندراوێكی سەنتەری ڕاگەیاندنی ئەمنی لە شاری كەركوك كە ئەمشەو بڵاویكردەوە،ئاماژە بەوە دەكات تەقینەوەی یەكەم كە بەهۆی بۆمبێكی چێنراوەوە لە نزیك مزگەوتی ئەبرار لە شەقامی قودسی كەركوك ڕویداوە، بەهۆیەوە ئافرەتێك گیانی لە دەستداوە و ١٤ كەس دیكەش بریندار بوون، كە لە ناو بریندارەكاندا ئافرەت و منداڵیان تێدایە. وەك لە ڕاگەیەندراوەكەدا ئاماژەی پێكراوە، تەقینەوەی دووەم كە بەهۆی بۆمبێكی چێنراوەوە بووە، لە نزیك ڕێگای بەلدەی كەركوك ڕوویداوە و بەهۆیەوە هاووڵاتیەك بریندار بووە. تەقینەوەی سێهەمەیش بۆمبێكی "كەی فۆڕ" بووە كە ئاراستەی قوتابخانەی گەرەكی موسەڵای كەركوك كراوە، بەڵام هیچ زیانێكی گیانی بە دواوە نەبووە.
به‌دواداچوونی رۆژنامه‌وانی: نیاز عه‌بدوڵڵا "زۆر بنكه و خاڵی سه‌ربازی كه پێشمه‌رگه‌ی پارتی دیموكراتی كوردستانی تێدابووه به‌ریانداوه و ته‌سلیمی سه‌ربازانی توركیا كراوه و به‌م جۆره‌ش توركیا هاتۆته ناوچه‌ی برادۆست" نه‌جیبه عومه‌ر هاوسه‌رۆكی پێشووی پارتی چاره‌سه‌ری دیموكراتی كوردستان و ئه‌ندامی به‌ڕێوه‌به‌ری رێكخراوی ئازادی ژنانی كوردستان-رژاك بۆ (دره‌و میدیا) جه‌ختی له قسه‌كانی ده‌كرده‌وه به‌وه‌ی ئاماده‌ن به به‌ڵگه‌وه ته‌واوی ئه‌و خاڵانه بخه‌نه روو كه له لایه‌ن پارتییه‌وه دراونه‌ته سوپای توركیا له ناوچه‌كانی باڵه‌یان و خواكورك و برادۆست. له مانگی تشرینی دووه‌می ساڵی رابردووه‌وه توركیا بنكه سه‌ربازییه‌كانی له ناوچه‌ی برادۆست به فراوانی دامه‌زراندووه، له مانگی ئازاری ئه‌م ساڵیش له‌گه‌ڵ بۆردوومانی گوندنشینان هاتووچۆی ئاشكرایان له‌ناو چیاكان و گونده‌كانی ناوچه‌كه به ئاشكرا ده‌بیندرێت، تائه‌وه‌ی له یه‌كی حوزه‌یران له‌گه‌ڵ دانیشتوانی گوندی به‌رمیزه له ئێواره خوانێدا به‌یه‌كه‌وه ده‌ركه‌وتن له ناوچه‌یه‌ك كه له ژێر باڵاده‌ستی ئیداری پارتی دیموكراتی كوردستان دایه. به‌رمیزه و گه‌لی ره‌ش و گه‌لاوێژ و حه‌سه‌ن به‌گ له‌و ناوچانه بوون نه‌جیبه عومه‌ر وه‌ك نموونه هێنایه‌وه كه "سوپای توركیا پێیان بگات و بچێته ئه‌وێ ده‌بێت به بازگه‌كانی پارتی دیموكرات تێبپه‌ڕن، چونكه ته‌واوی ئه‌و ناوچانه له‌ژێر فه‌رمانڕه‌وایی پارتیدایه و توركیا به ره‌زامه‌ندی و هاوكاری ئه‌و حیزبه ئێستا له‌و شوێنانه دایه". وه‌زیری ناوخۆی توركیا سلێمان سۆیلۆ له2ی حوزه‌یران وتی "سەربازانی سوپای تورکیا 27 کیلۆمەتر چوونەتە ناو خاکی هەرێمی کوردستان، ئێستاش نزیکن لەچیای قەندیل و پێشڕەوی دەکەن، پێشتر وتمان بە هەر رێگەیەک بێت دەچینە قەندیل ئەوەتا ئەمڕۆ ئێمە نزیکی قەندیلین". به‌ڵام هاوسه‌رۆكی پێشووی پارتی چاره‌سه‌ری دیموكراتی كوردستان پێی وابوو هه‌وڵه‌كانی نزیكبوونه‌وه‌ی سوپای توركیا له قه‌ندیل ته‌نیا له ناوچه‌ی باڵه‌یانه‌وه ده‌كرێت كه له ژێر ركێفی ده‌سه‌ڵاتی پارتی دیموكراتی كوردستان دایه و وتی "پارتی بۆته هۆی ئه‌وه‌ی دوو بنكه‌ی سه‌ربازی پاسه‌وانانی سنووری عێراق كه له‌و ناوچه سنووریانه هه‌ن بكشێنه‌وه و بۆ سه‌ربازانی توركیا چۆڵ بكرێن، چونكه له‌و بنكه سه‌ربازیانه ئه‌ندامانی خۆیان به پاسه‌وانی سنوور دامه‌زراندووه و له كاتی پێویست به‌كاریانده‌هێنن". (دره‌و میدیا) توانی یه‌كێك له‌و شایه‌تحاڵانه بدوێنێت به ناوی كارۆخ عه‌بدوڵڵا كه خه‌ڵكی ناوچه‌كه‌یه و به چاوه‌كانی خۆی دوو ئۆتۆمبێلی سه‌ربازی و ژماره‌یه‌ك سه‌ربازی توركی و چه‌ند كه‌سێكی به جل و به‌رگی پێشمه‌رگه‌وه له چیای كۆلیتار به‌یه‌كه‌وه بینیوه. كارۆخ وتی "ئه‌وان ژماره‌یه‌ك سه‌ربازی توركی بوون له‌گه‌ڵ چه‌ند كه‌سێك كه جلی پێشمه‌رگه‌یان پۆشیبوو به دوو ئوتومبێلی سه‌ربازییه‌وه، مانگ و نیوێك به‌ر له ئێستا له‌گه‌ڵ هاوڕێیه‌كه‌م له خه‌ڵكی ناوچه‌كه‌مانه ئه‌وانمان بینی و ئێمه ئۆتۆمبێلمان پێنه‌بوو، كه هه‌ستیان كرد ئه‌وانمان بینی كه‌وتنه دوامان و ئێمه به راكردن به‌لا رێدا خۆمان رزگاركرد". له لو‌تكه‌ی چیای كۆلیتار تاوه‌ری تۆڕه‌كانی كۆمپانیاكانی زێن و كۆڕه‌ك تیلیكۆم و نه‌ورۆزی تێدا داندراوه. چیاكه له رووی ئیدارییه‌وه سه‌ر به ناحییه‌ی قه‌سرێیه له قه‌زای چۆمانی پارێزگای هه‌ولێر، دۆڵی باڵه‌یان و شێخ ناسڕ و چیای كۆخه ده‌كه‌وێته رۆژهه‌ڵاتی و، له باشوورییه‌وه دۆڵی ناوده‌شت هه‌یه كه ده‌كه‌ونه سنووری هه‌رێمی پاراستنی میدیا و شاره‌وانی بناری قه‌ندیل كه له لایه‌ن پارتی كرێكارانی كوردستانه‌وه راگه‌یندراوه. له رۆژئاوای چیای كارۆخ و دۆڵی خانه‌قا هه‌یه و، له باكوورییه‌وه چیای مامه‌ڕووته هه‌یه كه ده‌ڕوانێت به‌سه‌ر چیاكه. له ناوچه‌ی برادۆستی سه‌ر به قه‌زای سۆرانی پارێزگای هه‌ولێر (دره‌و میدیا) زانیاری له به‌رپرسێكی یه‌كێتی نیشتیمانی كوردستان ده‌ست خست سه‌باره‌ت به دانانی بنكه سه‌ربازییه‌كانی توركیا به هاوكاری هێزی باڵا ده‌ستی فه‌رمانڕه‌وای ناوچه‌كه، ئه‌و به‌رپرسه كه نه‌یویست ناوی ئاشكرا بكرێت وتی "له هه‌نگاوی دانانی بنكه‌ی سه‌ربازی توركیا له سه‌ر چیای كۆلیتار، پێشتر به‌هاوكاری حیزبی باڵاده‌ستی ناوچه‌كه رێگای چیاكه بۆ سوپای توركیا پاككرانه‌وه تا سوپاكه بتوانن بنكه‌كه‌یان له‌وێ جێگیربكه‌ن، له‌كاتی پێویستیش ئه‌و هێزه هاوكاری و رێنوێنی سوپای توركیا ده‌كات". میدیا فه‌رمییه‌كانی حكومه‌تی توركیا له مانگی ئازاری ئه‌م ساڵ بڵاویانكرده‌وه له رێگای بنكه‌یه‌‌كی سه‌ربازییه‌وه له چیای كۆلیتار "چاودێری سنووره‌كان و جموجۆڵه‌كانی په‌كه‌كه ده‌كه‌ن به‌مه‌ودای 23 كیلۆمه‌تر". (دره‌و میدیا) له ماوه‌ی به‌دوا داچوونه‌كانیدا زانیاری ئه‌وه‌ی ده‌ست خست كه سوپای توركیا به هاوكاری هێزی فه‌رمانڕه‌وای ئه‌و ناوچانه‌ی سه‌ربازانی سوپای توركیای تیادا بڵاوبۆته‌وه له هه‌رێمی كوردستان، هه‌وڵی دامه‌زراندنی خه‌ڵكی ناوچه‌كه ده‌ده‌ن له ریزی سوپای توركیا به پاره تا بتوانن وه‌ك رێبه‌ری ناوچه‌كه كاریان له‌گه‌ڵدا بكه‌ن، ده‌ركه‌وتووه هه‌ندێك به‌رپرسی ئیداری ناوچه‌كه‌ش خۆیان ئه‌و كاره به‌هه‌ماهه‌نگی له‌گه‌ڵ سوپای توركیا ده‌كه‌ن. نه‌جیبه عومه‌ر پشتڕاستی ئه‌و زانیاریانه‌ی كرده‌وه به‌وه‌ی له لایه‌ن خه‌ڵكی ناوچه‌ی برادۆست به وردی زانیاری ئه‌وه‌یان به ده‌ست گه‌یشتووه كه"به‌پێی دانپێدانانه‌كانی ئه‌و خه‌ڵكه به زۆر خه‌ڵكی عه‌شیره‌تی برادۆست ده‌كه‌ن به تورك و ناسنامه‌ی توركییان بۆ ده‌رده‌هێنن، له به‌ده‌لی ئه‌وه‌ش پاره‌ی زۆریان ده‌ده‌نێ، به‌شێكی كه‌من ئهوانهی قبوڵیان كردووه و زۆرینه قبوڵیاننه‌كردووه چونكه خه‌ڵكی عه‌شیره‌تن و نیشتیمانپه‌روه‌رن و ئه‌مه‌یان پێناخۆشه، به‌ڵام هه‌ندێكیان له‌ناودا كڕیون به پاره و داوایان لێ كردوون له‌وێ له‌گه‌ڵ سوپای توركیادا جموجۆڵ بكه‌ن بۆ ماوه‌یه‌ك گرێبه‌ستیان له‌گه‌ڵ ده‌كه‌ن و جل و به‌رگی سوپای توركیشیان پێده‌پۆشن". وتیشی "ئهوانهی داده‌مه‌زرێندرێن له‌گه‌ڵ سوپای توركیا كه‌سانی حیزبین و نوێنه‌ری پارتی دیموكراتی كوردستانن". له به‌رامبه‌ر هاتنی سوپای توركیا و چڕبوونه‌وه‌یان له ناوچه‌ی برادۆستی هه‌رێمی كوردستان، وته‌بێژی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان سه‌فین دزه‌یی بوونی په‌كه‌كه‌ی له ناو عێراق گه‌ڕانده‌وه بۆ ساڵانی ناوه‌ڕاستی هه‌شتاكانی سه‌ده‌ی رابردوو و رایگه‌یاند "تائیستا به به‌رده‌وامی توركیا هاتۆته ناو خاكی عێراق، هه‌ر هه‌بوونی هێزه‌كانی په‌كه‌كه‌شه بۆته مایه‌ی هاتنی له‌شكری توركیا بۆناو خاكی هه‌رێمی كوردستانی عێراق". وته‌بێژی حكومه‌تی هه‌رێم په‌كه‌كه‌ی تۆمه‌تبار كرد به نائارامی بۆ ناوچه سنوورییه‌كانی هه‌رێم چونكه "زیاتر له سێ سه‌د گوند له‌و ناوچانه نه‌یانتوانیوه گونده‌كانی خۆیان ئاوه‌دان بكه‌نه‌وه" و وتیشی "هیوادارین په‌كه‌كه له‌و ناوچانه نه‌مینێت و هیچ بیانوویه‌ك نه‌داته توركیا".
گفتوگۆی رۆژنامەوانی: نامیق رەسوڵ " بەڵێ ئێمە داوامانكردووە دەنگدانی تایبەت هەڵبوەشێتەوە و هەڵیشوەشاوەتەوە ئەمە هۆكاری ئەوەیە كە یەكێتی و پارتی بە ساختە و بەدەنگی تەزویر لە دەنگدانی تایبەتدا هەریەكەیان، دوو بۆ سێ كورسیان بۆخۆیان مسۆگەركردووە ئێستا ترسی لەدەستدانی ئەم كورسیانەیان هەیە" ئەمە وتەی هۆشیار عەبدوڵا پەرلەمانتاری فراكسیۆنی گۆڕانە لە پەرلەمانی عێراق، ئەو كە بە حەماسێكی زۆرەوە بەرگری لە دەنگی بزوتنەوەكەی و لایەنە ناڕازییەكان دەكات و بە شانازیەوە باس لە هەوڵەكانیان دەكات لە پەرلەمانی عێراق بۆ رێگریكردن لەو ساختەكارییانەی كە پێی وایە لە بزوتنەوەی گۆڕان و لایەنەكانی دیكە كراوە، جەخت دەكاتەوە كە " ئەوەی پێویست بوو لەسەر ئەم خولەی پەرلەمان كردی، ئێستا تۆپەكە لە گۆڕەپانی دەسەڵاتی دادوەرییدایە و دەسەڵاتی دادوەریی لە عێراق هەلێكی مێژوویی بۆ هەڵكەوتووە بۆ ئەوەی رێگەكە راست بكاتەوە، ئەتوانێت ئەنجامی هەڵبژاردنەكە راست بكاتەوە، كە ماف بۆ خاوەن ماف بگەرێتەوە" دەقی چاوپێكەوتنەكە درەو میدیا: ئێستا شەپۆلێكی تەخوینكردنی ئێوە دەستیپێكردووە، بەتایبەت كە ئێوە لە هەمواری یاساكەدا دەنگدانی تایبەتتان لە پارێزگاكانی هەرێم هەڵوەشاندوەتەوە بەبێ ئەوەی دەنگدانی تایبەت لە پارێزگاكانی دیكەی عێراق هەڵبوەشێتەوە؟ هۆشیار عەبدوڵا: لە راستیدا لە دەنگدانی تایبەتدا ساختەكارییەكی گەورەی پێش هەڵبژاردن و دوای هەڵبژاردن و لە كاتی هەڵبژاردنەەدا كراوە، ئێمەبووین لە حەوت هەشت ساڵی رابردوودا داكۆكیمان لە دەنگی ئەو پێكهاتانە كردووە لە دەنگدانی تایبەتیان دا، جا چی پێشمەرگە بێت یان چی هێزەكانی ناوخۆ بێت چی فەرمانگە فیدراڵیەكان، ئەمانە بەشێكیان پێش هەڵبژاردن ترسێنراون بەوەی كە نانبڕاو دەكرێن هەندێكیان سوێندی تەڵاق دراون هەندێكیان بەسەریاندا سەپێنراوە كە دەبێت دەنگەكانیان بەرنەوە بۆ ئاساییش، بۆیە پێمان وایە ئەو ساختەكاریەی لە دەنگدانی تایبەت كراوە رێژەیەكی گەورەیە پێویستە هەڵبوەشێتەوە . بەڵێ ئێمە داوامانكردووە هەڵبوەشێتەوە و هەڵیشوەشاوەتەوە ئەمە هۆكاری ئەوەیە كە یەكێتی و پارتی بەساختە و بەدەنگی تەزویر لە دەنگدانی تایبەتدا هەریەكەیان، دوو بۆ سێ كورسی بۆخۆی مسۆگەركردووە ئێستا ترسی لەدەستدانی ئەم كورسیانەیان هەیە. هۆشیار عەبدوڵا: لە راستیدا لە دەنگدانی تایبەتدا ساختەكاریەكی گەورە كراوە درەو میدیا: ئەم هەوڵەی ئێوە لە پەرلەمان چۆن و لە كوێوە سەرچاوەی گرتبوو؟ هۆشیار عەبدوڵا: ئەو هەوڵەی ئێمە بەهۆی سوربونی كۆمەڵێك لایەنی سیاسیەوە بوو بەتایبەتی (بزوتنەوەی گۆڕان و كۆمەڵی ئیسلامی و یەكگرتووی ئیسلامییە)ەوە زیاتر وەكو ئەو بەشەی پەیوەندی بە كوردەوە هەیە، ئەو بەشەشی پەیوەندی بە سوننەوە هەیە پارێزگا سوننیەكان تەزویری زۆر زۆریان لێكراوە، كۆمەڵێك شاهید عەیان هەیە كە شاهیدی ئەوە ئەدا كە بۆ نمونە، لە سوریا لە ئوردن وێستگەكان فرۆشراون جگە لەوە لە دەنگدانی ئاوارەو مەرجدار و جوڵەی دانیشتواندا ساختەكارییەكی زۆر كراوە، بۆیە بەشێك لەو لایەنە سوننیانەش هاتنە پاڵ ئەم پرسە، جیاواز لەوە هەندێك لەو پەرلەمانتارانەی شیعەش لە دەرەوەی فراكسیۆنەكانیان كە هەست دەكەن دەنگەكانیان دزراوە، ئەمە وایكرد كە بتوانین لەناو پەرلەماندا هەمواری سێیەمی یاسای هەڵبژاردن بكەین و هەوڵبدەین نەخشە رێگەیەك بۆ دەسەڵاتی جێبەجێكردن و دادوەرییش دابنین بۆ چۆنیەتی رێگری كردن لە ساختەكارییەكان. درەو میدیا: بەرای ئێوە ئەم هەوڵە ئەنجامەكەی بە كوێ ئەگات ؟ هۆشیار عەبدوڵا: ئەوەی پێویست بوو لەسەر ئەم خولەی پەرلەمان كە تا 30/6 هەموو دەسەڵاتێكی یاسادانان و چاودێریكردنی هەیە ئەنجامیداوە، لە ئێستادا لە پێی دەسەڵاتی دادوەریدایەو دەسەڵاتی دادوەری لە عێراق هەلێكی مێژوویی بۆ هەڵكەوتووە بۆ ئەوەی رێگەكە راست بكاتەوە، پێمان وایە ئەگەر پرۆسەكە بەدەست ئەژماربكرێتەوە بە توانایەكی گەورەی دەوڵەتیەوە وە بەبێ ترس و دەسەڵاتی دادوەری هەستێت بەو ئەركەی لە چوارچێوەی هەمواری یاسای هەڵبژاردن دیاریكردووە ئەتوانێت ئەنجامی هەڵبژاردنەكە راست بكاتەوە، كە ماف بۆ خاوەن ماف بگەرێتەوە چونكە داواكراوە بەدەست دەنگەكان جیابكرێتەوەو ئەژمار بكرێت، ئەو كێشانەش كە لە یاریكردنی بە ئەنجامەكانەوە ئەنجامدراوە دیسانەوە دادگا ئەتوانێت خۆی ئەو دەنگدانە بە بەتاڵ ئەژمار بكات، ئەو دەنگە پاكانەی كە لە ناو سندوقەكاندا دەمێننەوە لە هەموو حاڵەتێكدا ئەوە بكرێت بە ئەنجامی كۆتایی، وایە پێمان وایە دەبێت ئەنجامی دەنگی ناو سندوقەكان رابگەیەنرێت نەك ئەو ئەنجامەی بە ئامێری دەنگدانەكە راگەیەنراوە. درەو میدیا: چاوەڕوان دەكەیت دادگای فیدراڵی عێراق پێش كۆتایی هاتنی كێشەی نێوان كۆمسیۆن و پەرلەمان ئەنجامەكە پەسەند بكات ؟ هۆشیار عەبدوڵا: لە راستیدا دادگای فیدراڵی بۆ كۆتا جار ناوەكان پەسەند دەكات، كاتێك كە ناوەكان پەسەند دەكات، كۆتایی بە پرۆسەی ناوەكان دێت، ئەو كاتەی دادگای فیدراڵی ناوەكان پەسەند دەكات واتا پرۆسەكە كۆتایی پێدێت، بەپێی زانیاریەكانی ئێمە دادگای فیدراڵی هەنگاوێكی لەو شێوەیە هەڵناگرێت، واتا تا ئەو كاتەی ئەو تانانەی پێشكەشكراون، ئەو یاسایە لە بارودۆخێكی تایبەتدا جێبەجێنەكرێت، بۆیە پێمان وایە تا ئەو كاتەی دەسەڵاتی دادوەری تەواوی ئەركەكانی خۆی رادەپەڕێنێت، پاشان لەدوای ئەوەوە دادگای فیدراڵی ناوەكان پەسەند دەكات ...
■ درەو میدیا: یاسا هەمواركراوەكەی پەرلەمانی عێراق لە شەقامی سیاسی عێراق و هەرێمی كوردستان كاردانەوەی بەدوای خۆیدا هێنا، لە هەرێمی كوردستان پارتی دیموكراتی كوردستان و یەكێتی نیشتیمانی كوردستان، بڕیارەكەیان بە نادەستوری لەگەڵداو تانەیان لە یاساكەدا. ئەوەی زیاتر یەكێتی و پارتی نیگەرانكردووە، هەڵوەشاندنەوەی دەنگدانی تایبەتە كە بەشی 3 بۆ 4 كورسی پەرلەمانی عێراقەو زۆرینەی هەرەزۆریشی دەنگی پارتی و یەكێتیە، تەنها دوێنێ مەكتەبی سیاسی یەكێتی بە سێ شێواز دژایەتی یاساكەی پەرلەمانی كرد: یەكەم/ لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا لە 7/6/2018سەعدی ئەحمەد پیرە وتەبێژی یەكێتی زۆر بەتوندی و توڕەییەوە یاساكەی رەتكردەوەو بەتایبەتیش دەنگدانی تایبەت " بۆ دەبێت تەنها دەنگی هێزی پێشئەرگە هەڵبوەشێنرێتەوە" هەربۆیە " هەڵوەشاندنەوەی ئەنجامەكانی هەڵبژاردن و دامەزراوە دەستورییەكان لەلایەن یەكێتییەوە رەتدەكرێتەوە" دووەم/ لە بەیاننامەیەكدا مەكتەبی سیاسی یەكێتی لە 7/6/2018 رایگەیاندووە" ئەوەی مایەی نیگەرانی قولی گەلەكەمانە، دەنگە تایبەتیەكانە، كە دەنگی هێزەكانی پێشمەرگە‌و ئاسایش و دژەتیرۆرو پۆلیس و هێزەكانی تری ناوخۆیە‌و قوربانییەكی زۆریان لەشەڕی تێكشكاندنی تیرۆریستانی داعش داوە، جیادەكرێنەوە لەهێزە چەكدارەكانی عێراق و دەنگەكانیان، كە دەنگی سەنگەری ڕاستەقینەی بەرگرییە لە عێراق و كوردستان، هەوڵدەدرێ بەڕقی سیاسی و مەرامی نەخوازراو بەفیرۆبدرێت" سێیەم/ لە بەیاننامەیەكدا مەكتەبی سیاسی پارتی و یەكێتی لە 7/6/2018 رایان گەیاندووە" لە كۆبونەوەی هاوبەشی مەكتەبی سیاسی یەكێتی و پارتی هەڵوەشاندنەی دەنگدانی تایبەتیان لە هەرێمی كوردستان رەتكردەوە و جەختیان لەوەكردەوە كە بەپێی دەستوور هەر هاووڵاتییەك مافی دەنگدانی هەیە و ناتوانرێ ئەو مافەی لێ زەوت بكرێت و دەبێ رێز لەو مافە دەستوورییە بگیرێت" ئەم هەنگاوو نیگەرانیەی یەكێتی و پارتی لەوێوە سەرچاوە دەگرێت كە هەڵوەشاندنەوەی دەنگی تایبەت واتا كەمكردنی لانی كەم سێ بۆ چوار كورسی و دواتر بە شێوازی سانت لیگۆ لە دەنگدانی گشتیدا دابەشدەكرێتەوە بەسەر هێزەكاندا و چاوەڕوان دەكرێت بەشێك لەو كورسیانە بۆ لایەنەكانی دیكە بڕوات.
( درەو میدیا): بە گوێرەی راپرسییەك رەجەب تەیب ئەردۆغان كاندیدی ئاكەپە بۆ هەڵبژاردنی 24ی حوەزیران لە خولی یەكەمی هەڵبژاردنەكاندا سەركەوتن بەدەستناهێنێت و حزبەكەشی زۆرینەی پەرلەمانیی لەدەستدەدات. بە پێی ئەنجامی ئەو راپرسییە كە دامەزراوەی جیزیجی رۆژانی 25 و 26ی ئایار ئەنجامیداوە و 6811 كەس بەشداریان تێداكردووە، رەجەب تەیب ئەردۆغان كاندیدی ئاكەپە لە خولی یەكەمی هەڵبژاردنی سەرۆكایەتیدا سەركەوتن بەدەستناهێنێت و 48.7%ی دەنگەكان بەدەستدەهێنێت، بەرامبەر بە 25.8% بۆ كاندیدی جەهەپە موحەڕەم ئینجە. هەروەها راپرسییەكە پێشبینیكردووە كە میراڵ ئاكشنەر سەرۆكی پارتی چاكە 14.4%ی دەنگەكان و سەلاحەدین دەمیرتاش كاندیدی هەدەپە 10.1%ی دەنگەكانی خولی یەكەمی هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی بەدەستبهێنن. ئەردۆغان و پارتی داد و گەشەپێدان " ئاكەپە" ماوەی زیاتر لە 15 ساڵە دەسەڵاتداری توركیان و زۆرینەی پەرلەمانی هەیە، بەڵام بە گوێرەی راپرسییەكەی جیزجی هاوپەیمانی ئاكەپە و مەهەپە لە هەڵبژاردنی 24ی حوەزیراندا زۆرینەی پەرلەمانی بەدەستناهێنن و پێشبیندەكات 48.7%ی دەنگەكان بەدەستبهێنن. راپرسییەكە پێشبینشیكردووە كە هاوپەیمانی ركابەری پێكهاتوو لە جەهەپە و پارتی چاكە و حزبی سەعادەت 38.9%ی دەنگەكان و پارتی دیموكراتی گەلان هەدەپە 11.5%ی دەنگەكان بەدەستبهێنن. سەرچاوە : رۆیتەرز
(درەو میدیا): هاوپەیمانێتی سائرونی موقتەدا سەدر و هاوپەیمانی نیشتمانی ئەیاد عەلاویی و رەوتی حیكمەی نیشتمانی عەممار حەكیم رێككەوتنێكیان بۆ پێكهێنانی هاوپەیمانێتی زۆرینەی نیشتمانی بۆ دوای قۆناغەكانی هەڵبژاردنی 2018 ئیمزاكرد. لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراقدا هاوپەیمانی سائرون 54 كورسی و هاوپەیمانی نیشتمانی 21 كورسی و رەوتی حیكمە 20 كورسییان بەدەستهێناوە و كۆی كورسییەكانیان 95 كورسییەن ئەگەر دادگای باڵای فیدراڵی ئەنجامی هەڵبژاردنەكان پەسەندبكات. نوێنەرانی ئەو سێ لایەنە لەسەر ئەم خاڵانە رێككەوتوون: 1- پێكهێنانی زۆرینەی نیشتمانی. 2- یەكگرتوویی عێراق و پابەندبوون بە دەستور و پتەوتركردنی دیمەكراتیەت و ئازادییە گشتییەكان. 3- هاوپەیمانێتی زۆرینەی نیشتمانی تەنها خۆی لە پێكهێنانی حكومەتدا نابینێتەوە، بەڵكو بەردەوام دەبێت لە بونیادنانی ئەو ستراتیژانەی كە قۆناغی داهاتوو پێویستی پێیانە بە تەوافقی هێزە پێكهێنەرەكانی هاوپەیمانێتییەكە و بەو رێوشوێنانەی دواتر دیاریدەكرێن. 4- كوتلەی زۆرینەی نیشتمانی بەرنامەی حكومەت ئامادەدەكات بە شێوازێك مایەی بەوە بێت لە چەند ماوەیەكی زەمەنی دیاریكراوە جێبەجێ بكرێت و ئەم بنەمایانە لەخۆبگرێت: • چاكسازی ئابوری و چارەسەری دەوڵەتی رەیعی و چالاككردنی كەرتی تایبەت و بوژاندنەوەی وەبەرهێنان. • لامەركەزیەت. • بە سیاسیی نەكردنی جومگە حكومیی و ئیدارییەكان، هەروەها دامەزراوەی سەربازیش. • چەك تەنها لەدەستی دەوڵەتدا بێت و بە سەربازگەكردنی كۆمەڵگە قەدەغەبكرێت. • چاوخشاندنەوە بە سیستمی ئیداری و یاساكان و بڕیارەكانی كە لە رژێمی پێشوەوە بە میرات ماوەنەتەوە لە ماوەیەكی زەمەنی دیاریكراودا. • گەڕاندنەوەی ئاوارەكان و رەخساندنی دۆخێكی گونجاو بۆیان. • پێكهێنانی ئەنجومەنی خزمەتی فیدراڵی لە ماوەی شەش مانگدا لە دوای پێكهێنانی حكومەت. 5- بەرنامەی حكومەت رێوشوێنەكانی بنبڕكردنی گەندەڵی و دادگاییكردنی گەندەڵكاران لەخۆبگرێت. 6- سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران بەرنامەی حكومەت لە ماوەی زەمەنی دیاریكراودا جێبەجێ دەكات. 7- تایبەتمەندیی ئەم پۆستانە دیاریدەكرێت ( سەرۆك كۆمار، سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران، سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران، كابینەی وزاری، و ئەو پۆستانەی كە لە دەستودا هاتوون و نەهێشتەوەیان بە وەكالەت بەڕێوەببرێن). 8- دەستە سەربەخۆكان لەگەڵ كابینەی حكومەتدا بڕیاریان لێدەدرێت. 9- گەرەنتیكردنی سەربەخۆیی دەسەڵاتی دادوەریی و چاكسازیكردن لە سیستمی دادوەریدا. 10- بونیادنانی پەیوەندی ئیقلیمی و نێودەوڵەتی لەسەر بنەمای بەرژەوەندییە هاوبەشەكان و دەستوەرنەدان لە كاروباری ناوخۆی یەكتر. 11- پەسەندكردنی یاسای ئەنجومەنی فیدراڵ و كاریكردن پێی لە ماوەی دوو ساڵدا. 12- بونیادنانی دەوڵەت لەسەر بنەمای هاوڵاتیبوون و یەكسانی بە دەركردنی ئەو یاسایانەی پشتیوانی لەوە دەكەن.
.gif)
درەو میدیا: لە بەیاننامەیەكدا فەرماندەیی هێزەكانی 70 كە شێخ جەعفەر شێخ مستەفا فەرمادەییان دەكات هۆشداری توند دەدات سەبارەت بە هەڵوەشاندنەوەی دەنگەكانیان، رایگەیاندووە" هەر بڕیار و پیلانێك رەتدەكەینەوە كە دەنگی دیان هەزار رۆڵەی تیكۆشەر و نیشتیمانپەروەری ئەم كوردستانە بێ مروەتە پۆچەڵبكاتەوە و بكرێتە ئەجێندای قین لە دڵان و ناحەزانی هێزی پێشمەرگە و پۆلیسی كوردستانەوە، بێریزیكردن بەرامبەر بە خەبات و گیانبازی سەدان هەزار شەهید و هاوسەنگەرەكانیان" بەیاننامەكەی فەرماندەیی هێزەكانی 70ی یەكێتی نیشتیمانی كوردستان هۆشداری دەدات لە سوتانی دەنگەكانیان ودەڵێن ئەم هەنگاوە یاریكردنە بە ئاگرێك كە لەئەنجامدا پیلان و بەختی ئاژاوەگێڕان و زۆڵە كوردانی تیا دەسووتێت، نە جەماوەری كوردستان لە خۆفرۆشان خۆشدەبێت و نە دوژمنانی گەلەكەمان پاداشتیان دەداتەوە". بەپێی مادەی سێیەمی هەمواری یاسای هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق كە لە دانیشتنی رۆژی 6/6/2018 پەسەندكرا، ئەنجامی هەڵبژاردنی دەنگدانی تایبەت لە هەرێمی كوردستان هەڵوەشێنرایەوە دەقی بەیاننامەكەی فەرماندەیی هێزەكانی 70
(درەو میدیا): مەسعود بارزانی رایدەگەیەنێت بە فیتی خیانەتكاراتی 16ی ئۆكتۆبەر فەرمانی دەستگیركردن بۆ نەجمەدین كەریم دەركراوە. ئەمڕۆ پێنجشەممە مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان لە ساڵیادی دیاریكردنی رۆژی ریفراندۆمەكەی 25ی ئەیلولی رابردوو پێشوازی لە نەجمەدین كەریم پارێزگاری پێشووی كەركوك كرد. بە گوێرەی هەواڵێك كە لە سایتی رەسمی مەسعود بارزانیدا بڵاوكراوەتەوە، بارزانی لە سەلاحەدین پێشوازی لە نەجمەدین كەریم " پارێزگاری شەرعی" كەركوك كردووە و لە كۆبوونەوەكەدا بیروڕا دەربارەی رەوشتی ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی هەرێم و هاوكێشە سیاسییەكانی دوای هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق ئاڵوگۆڕكراوە و دواین پێشهاتەكان و هەڵوێستی لایەنە سیاسییەكان لە بارەی ئاییندەی عێراقەوە هەڵسەنگێندرا. سایتی رەسمی مەسعود بارزانی ئاشكراشیكردووە لە كۆبوونەوەكەدا " باس لە بڕیاری دەستگیركردنی دكتۆر نەجمەدین كەریم كرا و دەركەوت ئەو دادوەرەی بڕیاری دەستگیركردنی بەڕێز ڕێبوار تاڵەبانی سەرۆكی ئەنجومەنی پارێزگای كەركووكی دەركردبوو، ھەر ئەویش بڕیاری دەستگیركردنی پارێزگاری شەرعیی كەركووكی دەركردووە و ئەوەش بە فیتی خیانەتكارانی ١٦ ی ئۆكتۆبەرە و درێژەی ھەمان خیانەتە".
راپۆرتی رۆژنامەوانی/ نیاز عه‌بدوڵڵا سه‌رۆكی ده‌زگایه‌كی توێژینه‌وه ئاشكرایده‌كات مه‌سعود بارزانی سه‌رۆكی پێشووی هه‌رێم له‌گه‌ڵ سه‌ركرده‌ی حیزبه‌كانی سۆسیالیست و یه‌كگرتووی ئیسلامی و چه‌ند سه‌ركرده‌یه‌كی ناو پارتی دیموكرات و یه‌كێتی نیشتمانی، له‌نێو لیستی ئه‌و سه‌ركرده سیاسیانه‌دان كه له‌دوای ریفراندۆم ناویان چووه‌ته ناو "دۆسیه‌ی داخراو مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ نه‌كراو له ئاستی نێوده‌وڵه‌تی". رۆژی 29ی ئۆكتۆبه‌ری 2017 له نێو پشێوی خۆپیشانده‌رانی پارتی دیموكرات، په‌رله‌مانی كوردستان له كۆبوونه‌وه‌یه‌كدا ده‌سه‌ڵاته‌كانی مه‌سعود بارزانی له سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم به‌سه‌ر ده‌سه‌ڵاته‌كانی یاسادانان و دادوه‌ری و جێبه‌جێكردن دابه‌شكرد. ده‌ست له‌كاركێشانه‌وه‌كه‌ی مه‌سعود بارزانی له‌و كاته‌دا پێشوازی نێوده‌وڵه‌تی لێكرا له لایه‌ن ویلایه‌ته یه‌كگرتووه‌كانی ئه‌مریكا و وڵاته‌كانی فه‌ره‌نسا و ئه‌ڵمانیا و به‌ریتانیا، له‌و كاته به‌دواوه مه‌سعود بارزانی كه دوو جار خولی سه‌رۆكایه‌تی هه‌ڕیمی له گه‌ڕی سێیه‌م بۆ درێژكرایه‌وه، پاش ئه‌و واده‌یه وه‌ك سه‌رۆكی پارتی دیموكراتیش كه‌مترین ده‌ركه‌وتنی هه‌بوو تا دوای راگه‌یاندنی ئه‌نجامه‌كانی حیزبه‌كه‌ی له 12ی ئایار. مه‌سعود عه‌بدولخالق تویژه‌ر و سه‌رۆكی ده‌زگای ستانده‌ر بۆ توێژینه‌وه، هۆكاری بێ ده‌نگی مه‌سعود بارزانی له هه‌شت مانگی رابردوودا گه‌ڕانده‌وه بۆئه‌وه‌ی "له دوای ریفراندۆم پێنج سه‌ركرده‌ی كورد ناویان چووه ناو دۆسیه‌ی داخراو و مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ نه‌كراو" و به (دره‌و میدیا)ی وت "دیاره له‌نێو دۆسییه‌ی پێنج سه‌ركرده دوورخراوه‌كه‌‌ی هه‌رێم له ئاستی نێوده‌وڵه‌تی سه‌رۆكی هه‌رێمی پێشوو كاك مه‌سعود بارزانی هه‌یه، كاتی ئyستیقاله‌كه‌شی باشترین به‌ڵگه‌یه كه هه‌ر یه‌ك له فه‌ره‌نسا و ئه‌مریكا و به‌ریتانیا به به‌یاننامه‌ی فه‌رمی خۆشحاڵی خۆیان ده‌ربڕی به دووركه‌وتنه‌وه‌ی". مه‌سعود عه‌بدولخالق پشتبه‌ستوو به سه‌رچاوه‌ی زانیارییه‌كانی وتی "ئهوانهی له ریفراندۆم به‌شداربوون جارێكی تر مامه‌ڵه‌ی نێوده‌وڵه‌تییان له‌گه‌ڵ ناكرێت". ئه‌و قسانه‌شی خسته‌روو كه له رێگای ئه‌و شایه‌تحاڵانه‌وه زانیویه‌تی له كاتی چوونی برێت مەكگۆرك نوێنه‌ری سه‌رۆكی ئه‌مریكا له هاوپه‌یمانی نێوده‌وڵه‌تی بۆ لای مه‌سعود بارزانی له كاتی ئاماده‌كارییه‌كان بۆ ئه‌نجامدانی ریفراندۆم و، وتی "به‌پێی قسه‌ی شایه‌تحاڵه‌كانیش، ئه‌و كات كه مەكگۆرك چووبووه لای كاك مه‌سعود بارزانی دوو شایه‌دی كوردی بردبوو و له‌وێ به راشكاوی به بارزانی وتبوو ئه‌گه‌ر ئه‌و ریفراندۆمه بكرێت و به‌گوێی ئه‌مریكا و ئه‌و وڵاتانه نه‌كه‌ی، ئێمه جارێكی تر مامه‌ڵه‌ت له‌گه‌ڵ ناكه‌ین". له‌باره‌ی چوار كه‌سه‌كه‌ی تر كه له نێو لیستی سه‌ركرده دوور خراوه‌كان دان، سه‌رۆكی ده‌زگای ستانده‌ر وتی "له‌ناو یه‌كێتی و له‌ناو پارتی كه‌سی تریش هه‌ن، حزبی سۆسیالیست دیموكراتی كوردستان و یه‌كگرتووی ئیسلامیش وه‌كو ئه‌وه‌ی ئێمه زانیاریمان هه‌بێت له‌و لیسته‌دان، به‌ڵام زیاتر ته‌ركیز خراوه‌ته سه‌ر سه‌رۆكی هه‌رێمی پێشوو". سه‌باره‌ت به ده‌ركه‌وتنه‌وه‌ی مه‌سعود بارزانی سه‌رۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان دوای راگه‌یاندنی ئه‌نجامه‌كانی هه‌ڵبژاردن و هه‌وڵه‌كانی حیزبه‌كه‌ی بۆ به‌شداریكردن له حكومه‌تی نوێی عێراق، ئه‌و توێژه‌ره وتی "وڵاتانی داگیركا‌ری ده‌وروبه‌رمان زۆر پێیان خۆشه ئه‌و ده‌سه‌ڵاته شكستخواردوو و خاوه‌ن دۆسییه داخراوانه له رووی نێوده‌وڵه‌تی بمیننه‌وه تاوه‌كو مه‌رجه‌كانیان به‌سه‌ر هه‌رێمی كوردستان بسه‌پێنن، وه ده‌یسه‌پێنن و له داهاتوو زۆر زیاتریشی ده‌كه‌ن".
.gif)
■ وەرگێرانی : نامیق رەسوڵ بە ئەندازیاری دامەزرێنەری یەكینەكانی پاراستی گەل " پەیەگە" دادەنرێت لە رۆژئاوای كوردستان، بەڵام خۆی ئەوە رەتدەكاتەوە جەختدەكاتەوە كە پارتی كرێكارانی كوردستان " پەكەكە" بە شارەزا و چەك و تەقەمەنی هاوكاری یەپەگەی كردووە. باهۆز ئەرداڵ لە دایكبووی شاری دێركی رۆژئاوای كوردستان، یەكێكە لە دیارترین سەركردەكانی ریزی یەكەمی پارتی كرێكارانی كوردستان، لەلایەن دەسەڵاتدارانی توركیاوە خراوەتە لیستی ئەو كەسایەتییانەی بە تۆمەتی تیرۆر داواكران و خەڵاتی یەك ملیۆن دۆلاریشیان تەرخانكردووە بۆ هەر كەسێك بیكوژێت. ئەرداڵ نزیكەی 30 لە ناو پارتی كرێكارانی كوردستاندایە و هەموو قۆناغەكانی گۆڕانی سەربازیی و ئایدیۆلۆژیی ئەو حزبەی بینیوە، هەروەها یەكێكە لە كەسایەتیە نزیكەكانی عەبدولا ئۆجەڵان رێبەری پارتی كرێكارانی كوردستان كە ئێستا لە زیندانی ئیمراڵییە. رۆژنامەی عوكازی سعودیە لە قەندیل چاوپێكەوتنێكی دوورودرێژی لەگەڵ ئەرداڵدا ئەنجامداوە كە لە ریزەكانی گەریلادا نازناوی "دكتۆر"ی لێنراوە. لە چاوپێكەوتنەكەیدا كە " درەو میدیا" لەبەر گرنگی وەریگێڕاوەتەسەر زمانی كوردی ئەرداڵ بە دوورودرێژی باس لە پەیوەندی پەكەكە و رۆژئاوای كوردستان و یەپەگە و پەیەدەوە دەكات و رەتیشیدەكاتەوە كە بۆ سەركردایەتی شەڕ سەردانی رۆژئاوای كوردستانی كردبێت و رایدەگەیەنێت كە تەنها هاوینی 2014 بۆ بەسەركردنەوەی خێزان و كەسوكارەكەی چووەتە رۆژئاوای كوردستان. دەقی چاوپێكەوتنەكە: عوكاز: ناوچەكە لە دۆخێكی زۆر بەرزی ئاڵۆزیدایە و ئێوەش لەناوی دڵی ئەو ئاڵۆزییەدان... ستراتیژی حزبەكەتان چییە؟ باهۆز ئەرداڵ: خوێندنەوەی حزب بۆ دۆخی ناوچەكە پشت بەوە دەبەستێك كە هەموو هەوڵەكان بۆ چارەسەركردنی كێشەكانی ناوچەی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست بە جەنگ و خوێنڕشتن و پرۆژەكانی تر كە لە ناوچەكەدا تاقیكرایەوە سەلمێنرا كە شكستیهێناوە، لەبەرئەوە ئێمە وایدەبینین كە چارەسەری ریشەیی هەموو كێشەكانی ناوچەكە خۆی لە سیستمێكدت دەبینێتەوە كە گەرەنتی بەیەكەوەژیانی هەموو گەل و كۆمەڵگەكان بكات و ئەم چارەسەرەش پشت لە بنچینەدا پشت بە ئیرادەی گەلان و پێكەوەژیان دەبەستێت. عوكاز: دەڵێیت كە چارەسەر لە رێگەی خوێن و جەنگ و ململانێكانەوە نایاتەدی، بەڵام پارتی كرێكارانی كوردستان تائێستاش چەكی دژی توركیا هەڵگرتووە، بۆچی ناچنە نێو ژیانی سیاسییەوە؟ باهۆز ئەرداڵ: جا لەوێ لە توركیا بوار بۆ كاری سیاسی حزبەكەمان هەیە؟! لە چەند ساڵی رابردوودا پارتی كرێكاران هەوڵیدا بەرەو چارەسەری سیاسی و دانوستان بچێت و دوا هەوڵیش ساڵی 2013 بوو كاتێك ئۆجەلان ئاگربەستی راگەیاند و هێزەكانمان لە پێناوی قۆناغێكی نوێ بۆ چارەسەركردنی پرسی كورد لە سنورەكانی توركیا كشانەوە، بەڵام حكومەتی توركیا داننانێت بە مافەكانی كورددا، ئێستا دەیان پەرلەمانتاری كورد كە لەژێر سایەی یاسای توركیادا كاریان دەكرد لە زیندانەكاندا لە نێویاندا سەلاحەدین دەمیرتاش.. ئێمە وایدەبینین كە پرسی كورد پرسێكی سیاسییەوە ناكرێت جگە لە چارەسەری سیاسی هیچ چارەسەرێكی تری هەبێت. عوكاز: هەندێك ئێوە بە هۆكاری تراژیدیای كورد دەبینن؟ باهۆز ئەرداڵ: بە تەواوەتی بە پێچەوانەوە، وێنای بكە ئەگەر پارتی كرێكارانی كوردستان لەوێ نەبوایە، ئەگەر لەوێ خەباتێكی چەكداری نەبوایە، دۆخی كورد چۆن دەبوو؟ ئەگەر پارتی كرێكاران نەبوایە لەوێ باس لە پرسی كورد نەدەكرا، پەكەكە پرسی كوردی كرد بە كاری لەپێشینەی دەوڵەتی توركیا.. پەكەكە گەلی كوردی یەكخست. عوكاز: تەنها پارتی كرێكارانی كوردستان بەرپرسی گەلی كوردە.. كوردێكی زۆر هەن لەگەڵ پەكەكەدا نین؟ باهۆز ئەرداڵ: راستە هەموو كورد لەگەڵ پارتی كرێكاراندا نین، بەڵام پەكەكە دەربڕی هیوا و خواستی زۆرینەی گەلی كوردە، چەندین كەس لە نێو گەلاندا هەن كە بەكرێگیراوی وڵاتانی دەرەوەن، گەورەترین بەڵگەش لە جەزائیر ژمارەیەكی زۆر بەكرێگیراو هەبوون لەگەڵ فەرەنسای داگیركەردا بوون. عوكاز: دەوترێت باهۆز ئەرداڵ ئەندازیاری یەكینەكانی پاراستنی گەل " یەپەگە" یە لە سوریا؟ تا چ ئاستێك رۆڵت هەبوو لە دۆخی سوریادا؟ باهۆز ئەرداڵ: خستنەڕوووی پرسیارەكە بەمشێوەیەیە تەعبیر لە واقیع ناكات، یەپەگە لە ئەنجامی دۆخی سوریا دەركەوت، و گەنجانی كورد هاوشێوەی هەموو ناوچەكانی تر خۆیان رێكخست و یەكینەكانی پاراستنی گەلیان دامەزراندن بەڵام ئێمە وەك پەكەكە یەپەگەمان دانەمەزراند، بەڵام پێش پێكهێنانی و دواتریش بە چەك و شتی تر هاوكاریمان كردن... بەڵام دوای پێكهێنانی و دەستپێكردنی هێرشەكانی داعش بۆسەر ناوچەكە و كۆبانێ پاڵپشتیمان كردن، ئەوەش كارێكە نكوڵی لێ ناكەین. عوكاز: چۆن ئەو هاوكارییە كرا؟ باهۆز ئەرداڵ: یارمەتی یەكینەكانی پاراستی گەلمان داوە لە سوریا بە شێوەیەكی روون و ئاشكرا و چڕ لەكاتی هێرشەكانی داعشدا، و چەك و تەقەمەنی و هەروەها راوێژی سەربازیمان پێشكەشكردن بۆ پەرەپێدانی شێوازەكانی پارێزگاریكردن لە ناوچەكانیان. عوكاز: بەڵام رۆڵی تۆ وەك كەسێك دەوترێت زۆر كایگەر و كارا بووە لە سوریا؟ باهۆز ئەرداڵ: من نكوڵی لە رۆڵی پەكەكە لە رۆژئاوا ناكەم، بەتایبەت كە ئۆجەلان 20 ساڵی لە سوریا بەسەربردووە و هێشتا كاریگەری لەسەر ئەوی هەیە، و چەندین گەنج و لاو لە ریزەكانی گەریلادا بوون و گەڕانەوە بۆ سوریا و ویستیان بەشداری بكەن لەو یەپەگەدا و بە فیعلی چوونە ئەوێ و بەشداریان كرد لە پێكهێنانی یەكینەكاندا.. هەروەها ئەو شارەزاییەی كە لەگەڵ پەكەكەدا بەدەستیانهێنابوو رۆڵی هەبوو لە پەرەپێدانی تواناكانی شەڕی گەنجان لە سوریا.. ئەمە چیرۆكی پەكەكەیە لەگەڵ یەكینەكانی پاراستنی گەل، بەڵام یەكینەكان لقێك نین لە پارتی كرێكاران. عوكاز: پرسیارەكەت بۆ دووبارەدەكەمەوە.. رۆڵت چی بوو لە دامەزراندنی یەكینەكانی پاراستی گەلدا؟ باهۆز ئەرداڵ: من گەریلایەكم لە گەریلاكانی پارتی كرێكارانی كوردستان، بەڵام ناكرێت رۆڵم وەك كەسێك هەڵبسەنگێنرێت، بەوەش رۆڵی من لە چوارچێوەی حزبدایە كە پێشتر بۆ باسكردیتن لەو چوارچێوەیەدا راوێژ و ئامۆژگاریمان پێشكەشی شەڕڤانان لە سوریا كردووە. عوكاز: لە سوریا ئەكادیمیایەكی سەربازی هەیە بەناوی باهۆز ئەرداڵەوە؟ باهۆز ئەرداڵ: هیچ ئاگاداری نیم. عوكاز: ئێستا زیاتر بە چ كارێكەوە سەرقاڵیت؟ باهۆز ئەرداڵ: شەڕكردن لە چیاكانی كوردستان دژی سوپای توركیا، ئێستا شەڕی قورس هەیە لە نێوانماندا، ئەو شەڕانە لەلای ئێمەوە بنەڕەتییە و بەوەش ناكرێت ئەم گۆڕەپانی شەڕە بەجێبهێڵین و سەرقاڵ بین بە گۆڕەپانی سوریاوە، شەڕی بنەڕەتیمان دژی سوپای توركیایە ئەوەش كارێكی ئاشكرایە و راگەیەنراوە. عوكاز: دوای رووداوەكانی 2011 چەندجار سەردانی سوریات كردووە؟ باهۆز ئەرداڵ: هاوینی 2014 سەردانم كردن تەنها سەردانێكی كۆمەڵایەتی بوو، سێ مانگ لەوێ مامەوە، هیچ سروشتێكی سیاسی یان سەربازی نەبوو، بەڵاك رێككەوت بوو لەگەڵ هێرشەكانی ئەو كاتەی داعش، چاومان بە شەڕڤانان كەوت و راوێژ و ئامۆژگاریمان پێشكەشكردن. عوكاز: بەڵام لەوێ فەرماندەكانی پارتی كرێكارانی كوردستان هەن لە سوریا شەڕ دەكەن و سوریی نین؟ باهۆز ئەرداڵ: ئەوە كارێكی سروشتییە، كەسانێكی زۆر لە ناو یەكینەكانی پاراستی گەلدا بووون، عەرەب هەبوو، هەبوون لە كەنەدا و ئورسترالیاوە هاتبوون، چونگە یەپەگە بوو كە بەرپەرچی داعشی دایەوە و بووە ناوەندێكی جێی بایەخ، بەوەش نامۆ نییە كە كەسانێك لە عێراق و توركیاو ئێرانەوە بۆ شەڕكردن بچنە ئەوێ، دەكرێت ئەوە بە كاردانەوە وەسفبكرێت نەك وەك چەتری پارتی كرێكاران. عوكاز: عەفرین زۆر بەخێرایی و چاوەڕواننەكراو كەوت.. كەسانێكی زۆر وتیان دەبێتە كۆبانێی دووەم.. چی روویدا لەوێ ئەو داڕمانە خێرایە بۆ؟ باهۆز ئەرداڵ: بەپێی بەدواداچوونمان بۆ دۆخەكە، لەوێ بەرگرییەكی زۆر كرا دژی نوێترین چەك و دووەم گەورەهێز لە ناتۆن راستە سوپای توركیا و گروپە چەكدارەكان چوونە ناو عەفرینەوە، بەڵام شەڕی عەفرین كۆتایی نەهاتووە، و جۆری دووەم لە بەرگریكردن لە عەفرین دەبێت. عوكاز: تۆ پێشبینی كەوتنی عەفرینت دەكرد؟ باهۆز ئەرداڵ: توركیا سوپایەكی گەورە و چەكی نوێی هەیە، لەبەرئەوە چوونە ناوەوەی سوپای توركیا بۆ عەفرین لە ژێر سایەی گەمارۆدا لە هەموو ئاراستەكانەوە كارێكی سروشتییە. عوكاز: لە شەڕی داعشدا راوێژت پێكرا؟ باهۆز ئەرداڵ: نەخێر، ئەوە نەكرا. عوكاز: هەڵگەڕانەوەی روسیات دژی كورد لە عەفرین چۆن خوێندەوە؟ باهۆز ئەرداڵ: دۆستایەتی و دوژمنایەتی لە سوریا رۆژانە گۆڕانكاریی بەسەردا دێت، بەرەچاوكردنی ئەوەی كورد لە سوریا هێزێكی بنەڕەتییە، سروشتییە كە پەیوەندییان لەگەڵ هەموو ئەو وڵاتانەدا هەبێت كە بایەخ بە دۆخی سوریا دەدەن، بەڵام لە كۆتاییدا پەیوەندییەكە نابێت راستەوخۆ پشت بەو هێزانە ببەستێت. عوكاز: سروشتی چارەسەری گونجاو بۆ سوریا چۆن دەبینیت؟ باهۆز ئەرداڵ: پێویستە چارەسەرێكی سیاسی هەبێت سیستمی شمولی و پەراوێزخستن تێپەڕێنێت، نامانەوێت كە سوربا ببێتە گۆڕەپانی پاكتاوكردنی حساباتی نێودەوڵەتی و ئیقلیمی، سیاستە شمولییەكانی بەعس سوریای بەو ئاستە گەیاند، بەوەش پێویستە بیری سیستمی بەعس تێبپەڕێنرێت. عوكاز: بوارم بدە راستەوخۆ پرسیارێكت ئاراستە بكەم.. دەوترێت خۆرهەڵاتی فورات راستەوخۆ لەلایەن پارتی كرێكارانەوە بەڕێوەدەبرێت و بە دیاریكراوی بە قەندیلەوە... چی دەڵێیت؟ باهۆز ئەرداڵ: بەو دەنگۆیە بەربڵاوەی هەیە ئەوەیە كە یەكینەكانی پاراستی گەل و قەسەدە لە خۆرهەڵاتی فورات رێنمایی لە پەكەكە وەردەگرتن و لقێكی ئەو حزبەن، ئەمە تۆمەتی توركیا بۆ ئەوەی پاساو بە دەستوەردان لە سوریا بهێنێتەوە، بەڵام پەیوەندییەكانی كورد لە لە توركیا و عێراق و سوریا و ئێران بەردەوامە و ئەم پەیوەندییەش نزیكبوونەوەیەكی سۆزدارانەی كورد دروستدەكات، ئەمە جفرەیە بەلای كوردەوە، پەیوەندییەكی سروشتی و عاتیفی لە نێوانیاندا هەیە، لەبەرئەوە ژمارەیەكی زۆر شەڕڤان لە كۆبانێ ئامادەبوون، بەڵام پارتی كرێكاران هیچ ئەجێندایەكی لە سوریا نییە، ئەگەر بمانویستایە ناوچە كوردییەكانی سوریا بەڕێوەببەین دەچوینە ئەوێ و لێرە نەدەماینەوە، بۆچونمان وایە كە گەلانی ناوچەكە كاروباری خۆیان بەڕێوەبەن نەك ئێمە یان كەسانی تر بەڕێوەیبەرن. عوكاز: كۆچی گەریلاكانی پەكەكە بۆ سوریا كەی دەستیپێكرد؟ باهۆز ئەرداڵ: ئەوە سەرەتای رووداوەكانی 2011 روویدان ئەوان خۆیان شەڕڤانی سوریین و گەڕانەوە بۆ وڵاتەكەیان بۆ ئەوەی پاڵپشتی خەڵكی خۆیان بن كە رووبەڕووی هێرشی داعش و نوسرە دەبونەوە و ژمارەیان دەیان كەس بوون. عوكاز: شاری مەنبەج لە ژێر چاودێریی نێودەوڵەتی و هەرێمایەتیدایە.. بایەخی مەنبەج بۆ هێزەكانی سوریای دیموكرات چییە؟ باهۆز ئەرداڵ: ناكرێت دۆخی مەنبەج لە ناوچەكانی تر جیابكرێتەوە، هۆكارەكەی ئەوەیە كە هەموو هێزە نێودەوڵەتییەكان لە سەر خاكی سوریا هەن و هەموو بەرژەوەندییەكان تێك ئاڵاون، لەبەرئەوە هاتنە ناوەی توركیا بۆ مەنبەج پەیوەندی بە دۆخی گشتی سوریاوە هەیە.. گرنگ لە مەنبەج ئەوەیە كە پێكهاتەكانی خۆی رێبكخرێن، ئەوە چارەسەرە بۆ مەنبەج و شوێنەكانی تریش. عوكاز: هەسەدە لەگەڵ یەپەگە گەیشتونەتە دێرزوور.. ئایا ئەوە بە سود دەبینیت بۆ كورد؟ باهۆز ئەرداڵ: قەسەدە تەنها بریتی نییە لە شەڕڤانانی كورد، بەڵكو تێكەڵەیەكە لە پێكهاتەكانی ناوچەكە، و سەبارەت بە شەڕیش لە دێرزور، هیچ كێشەیەك لە شەڕی داعشدا نییە لە هەر شوێنێك بێت.. كورد هاوڵاتی سوریایەوە مافی هەیە لە هەموو شوێنێك شەڕ دژی داعش بكات. عوكاز: بەڵام شەڕڤانانی كورد تەنها لە ناوچەكانی هاوپەیمانان شەڕدەكەن؟ باهۆز ئەرداڵ: ئەمە پەیوەندی لە هاوسەنگییە نێودەوڵەتییەكانەوە هەیە لە سوریا و ناوچەكانی هەژموون، سروشتییە كە كورد بە هەماهەنگی و هاوكاری لەگەڵ هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بە سەركردایەتی ئەمریكا شەڕبكەن. عوكاز: باوەڕت وانیە كە زێدەڕۆیی لە پەیوەندی نێوان پەیەدە و ئەمریكا هەیە و گەیشتوەتە حاڵەتی پاشكۆیەتی؟ باهۆز ئەرداڵ: راستە هەن كە پارتی یەكێتی دیموكراتی " پەیەدە" بەوە تۆمەتباردەكان، بەڵام پەیەكە كە هێزێكی سەرەكییە لە ناوچەكەدان پێویستە كە ئەمریكا و وڵاتانی تری پەیوەندیدار پەیوەندییان لەگەڵ هێزی كارای سەر زەوی هەبێت، سەبارەت بە كورد بە دیاریكراوی و گەلانی ناوچەكە پێویستە كە بەرژەوەندی خۆیان لەسەر ئەرزی واقیع بزانن بەبێ پاشكۆیەتی بۆ هیچ لایەنێك، پەیوەندییەكان لەسەر بنەمای دۆستایەتی كارێكی سروشتییە، هەموو وڵاتان پەیوەندییان لەسەر وڵاتانی خۆرئاوا هەیە، كاتێك دێتە سەر كورد تۆمەتباردەكرێت بە بەكرێگیراوی و پاشكۆیەتی. عوكاز: كەواتە دەكرێت پەیوەندیتان لەگەڵ ئەمریكا هەبێت؟ باهۆز ئەرداڵ: پەكەكە لەرووی هەموو پەیوەندییەكدا لەگەڵ هەموو وڵاتاندا كراوەیەن بە مەرجێك رێز لە مافەكانی گەلی كورد بگرن. عوكاز: پەیوەندیتان لەگەڵ ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا هەیە؟ باهۆز ئەرداڵ: بە پێی زانیارییەكانمان ئەمریكا لە نزیكەوە چاودێری پارتی كرێكارانی كوردستان دەكات، كێشی ئەم حزبە لەسەر ئاستی ئیقلیمی دەزانێت، بەڵام بەرەچاوكردنی ئەوەی توركیا هاوبەشی ئەمریكا لە ناتۆ، لەبەر ئەم هۆكارە وادەردەكەوێت كە ئەمریكا ناخوازێت لە رێگەی پەیوەندییەوە لەگەڵ ئێمەدا بەرەیەكی رووبەڕووبونەوە لەگەڵ توركیا بكاتەوە. عوكاز: ئەمریكا هەوڵیداوە نێوەندگیری ئێوە و توركیا بكات؟ باهۆز ئەرداڵ: نەخێر، بەو شێوەیە نەبووە، بەڵام ئێمە داوامان لە ئەمریكا كرد رۆڵ بگێرێت لە پرسی كوردا، بەرەچاوكردنی ئەوەی رۆڵێكی گەورەی هەبوو لە دەستگیركردنی عەبدوڵا ئۆجەلان، بەڵام ئەوە لەسەر ئەرزی واقیع رووی نەدا. عوكاز: چەكدارەكانتان بە خێرایی لە شەنگال كشانەوە.. بۆچی؟ باهۆز ئەرداڵ: ئێمە بۆ پاراستنی ئێزدییەكان لەدەستی داعش چوینە شەنگال، لە كاتێكدا هەموو هێزەكان بێ پارێزگارییكردن ناوچەكەیان بەجێهێشت، و كاتێك هەڕەشە لەسەر ئەو ناوچەیە نەما و خەڵكی ناوچەكە هێزی خۆیان بۆ پارێزگاریكردن لە ناوچەكانیان پێكهێنا پێویست بوو ئێمە بكشێینەوە، جگە لەوەش نامانەوێت توركیا بە بەهانەی پەكەكەوە دەستوەربداتە ناوچەكە. عوكاز: باس لە پێكهێنانی هێزێكی هاوپەیمانی عەرەبی دەكرێت بۆ سوریا، چۆن دەڕواننە بوونی ئەم هێزە لەسەر خاكی سوریا؟ باهۆز ئەرداڵ: هەر هێزێك بەشداربێت لە سەقامگیربوونی ناوچەكە و لە چوارچێوەی لێكتێگەیشتنی نێوخۆیدا بێت، هێزێكی پێشوازی لێكراوە، بەڵام هەتا ئێستا هیچ زانیارییەكمان لەسەر بوونی هیچ هێزێك نییە. عوكاز: تێڕوانینتان بۆ رۆڵی ئێران چییە و بۆچی زیاتر هەستیارن بەرامبەر توركیا؟ باهۆز ئەرداڵ: رۆڵی ئێرانیش لە سوریا هەروەها رۆڵێكی نەرێنییە و هێزی داگیركەرە، بەڵام مەترسییەكە بە شێوەیەكی گەورەتر لە رۆڵی توركیادایە، بەو پێیەی كە زۆرترین ژمارەی كورد دەكەوێتە چوارچێوەی خاكی توركیاوە، بەڵام ئێران لەسەر پڕكردنەوەی بۆشاییەكە یاری دەكات، بەڵام بەبێ رووبەڕووبونەوەی لەگەڵ هیچ لایەنێكدا ئەوەش سیاسەتی تایبەتی ئێرانە. عوكاز: چاودێری لێكەوتەكانی ئەم هەڵبژاردنەی توركیا دەكەن؟ باهۆز ئەرداڵ: ئەم هەڵبژاردانانە پێشوەختن، ئێمە چاودێری پەرەسەندنەكانی توركیا دەكەین لەسەر ئاستی سیاسی بەو پێیەی پارتی كرێكارانی كوردستان لایەنێكی كاریگەرە لە دۆخی سیاسی توركیا .. بڕیاری پارتی دیموكراتی گەلان لە هەڵبژاردنەكاندا بڕیارێكە رێزی لێدەگرین و پشتیوانی لێ دەكەین. عوكاز: شەڕ توندكردنەوە دژی توركیا لە ئارادایە؟ باهۆز ئەرداڵ: ئاساییەن ئێمە لە حاڵەتی شەڕداین دژی سوپای توركیا و لە چەند رۆژی داهاتووشدا توندتردەبێت، دەتوانم بڵێم بەرەو پیری هاوینێكی گەرم دەچین لەگەڵ توركیا.
درەومیدیا: لە تویتێكدا مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان رایگەیندووە" ئه مڕۆ ڕۆژێكی مێژوییە، ڕۆژی دەستنیشانكردنی ڕۆژی ڕیفراندۆمه ، سوپاس و پێزانینم بۆ ئهوانهی پاشگەزنەبونەوەو خۆیان نەچەماندەوە ... لە رۆژی 7ی حوزەیرانی 2017 مەسعود بارزانی لەگەڵ سەركردەی ژمارەیەك هێزی سیاسی رۆژی ئەنجامدانی ریفراندۆمیان دیاریكرد و لە رۆژی 25ی ئەیلولی 2017 ریفراندۆم ئەنجامدرا.
(درەو میدیا): یاساكەی پەرلەمانی عێراق كاردانەوەی لایەنە كوردیغەكانی بەدوای خۆیدا هێنا، لایەنە ناڕازغیەكان پشتگیری دەكەن و لایەنەكانی دیكەش بە نایاسایی لەقەڵەم دەدەن. لەیەكەم كاردانەوەدا شەش لایەنی ناڕازی هەرێمی كوردستان(هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری، بزوتنەوەی گۆڕان، یەكگرتوی ئیسلامی كوردستان، كۆمەڵی ئیسلامی كوردستان، حزبی شیوعی كوردستان، بزوتنەوەی ئیسلامی كوردستان) پشتیوانی خۆیان بۆ هەمواری یاسای هەڵبژاردن دەبڕی لەلایەن پەرلەمانی عێراقەوە لە بەیاننامەكەیاندا هاتووە"پشتگیری خۆمان رادەگەیەنین بۆ ئەو هەنگاوە گرنگ و مێژوییەی ئەنجومەنی نووینەرانی عێراق گرتیەبەر بۆ بەدەنگەوە هاتنی دەنگدەران و لایەنە سیاسیەكان لەسەر تەزویر و ساختە و چەتەیی ئەلكترۆنی بۆسەر دەنگی هاوڵاتیان و دەستكاری ئەنجامی هەڵبژاردنەكانی 12ی 5ی 2018لە عێراق و هەرێمی كوردستان. بەڵام پارتی دیمەكراتی كوردستان بڕیارەكەی پەرلەمان بە سیاسی لەقلەَەم دەدەن و سكاڵا تۆمار دەكەن، لە لێدوانێكدا بۆ سایتی فەرمی حزبەكەی خەسرەو گۆڕان، بەرپرسی دەزگای هەڵبژاردنی پارتی دیموكراتی كوردستان دەڵێ: چونكە بڕیارەكانی پەرلەمانی عێراق لەبارەی ئەنجامی هەڵبژاردنەكانەوە سیاسیین، ئەوا له دادگای فیدراڵ سكاڵا تۆمار دەكەن. بەرپرسی دەزگای هەڵبژاردنی پارتی دەشڵێت "پەرلەمانی عێراق بۆی نییە داوای هەڵوەشاندنەوەی دەنگدان بكات، ئینجا دەنگدانی تایبەتی كوردستانیش بە تەنها ئەمه ڕوونە كە بڕیارێكی سیاسییە، ئەگەرنا بۆ تەنها له كوردستان دەنگدانی تایبەت هەڵدەوەشێندرێتەوه؟." یەكێتی نیشتیمانی كوردستان هەنگاوەكەی پەرلەمانی عێراق رەت دەكاتەوەو سەعدی ئەحمەد پیرە وتەبێژی یەكێتی نیشتیمانی كوردستان لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا هەمواری یاسای هەڵبژاردنی لەلایەن پەرلەمانی عێراقەوە بە بێهودە لەقەڵەمداو رایگەیاند ئەم بڕیارە هەر لە سەرەتاوە نایاسایی بووە لە پەرلەمانی عێراق، دەشڵێت یەكێتی تانە لەو بڕیارە دەدات و سكاڵا تۆمار دەكات.
.gif)
.png)
.png)
