(درەو میدیا): وەرگێرانی: فازل حەمەڕەفعەت گۆڤاری (فۆرین پۆلیسی) راپۆرتێكی لەبارەی ناوی (10) كاندید بۆ پۆستی سەرۆك وەزیرانی نوێی عێراق بڵاوكردەوە. گۆڤارە ئەمریكییەكە بەمشێوەیە كاندیدەكانی پۆستی سەرۆك وەزیرانی عێراق پۆلێن دەكات: یەكەم: حەیدەر عەبادی هێشتا حەیدەر عەبادی سەرۆك وەزیران لە ریزی پێشەوەی ئەو كەسانەیە كە دەیەوێت پۆستی سەرۆك وەزیران وەربگرێتەوە سەرباری ئەوەی ئەو هاوپەیمانێتییەی كە ئەو سەرۆكایەتی دەكات لە پلەی سێیەمدایە لە هەڵبژاردنەكەی 12ی ئایاردا، ئەو لە بەڕێوەبردنی دەوڵەتدا متمانەی ناوخۆ و دەرەوەشی بۆ خۆی كێش كرد لەوانە سعودیە و توركیا، لەمەش گرنگتر ئەوە بوو توانی ئاڵۆزییە تائیفییەكان ئارام بكاتەوە، لیستی (سائرون) كە سەربە  موقتەدا سەدرە ئاماژەی بەوەكرد كە ئامادەیە پشتیوانی عەبادی بكات بۆ خولی دووەم، بەتایبەتی ئەگەر ئەو بەو هەنگاوە بتوانێت "رێگری لە هەر كەسێك بكات لە لیستەكەی هادی عامری لە گەیشتن بە دەسەڵات".  سەرباری ئەوەی ئەو كەسێكی گەندەڵ نییە‌و نیازەكانی باشن، بەڵام هێشتا عەبادی كەسێكی لاوازە و گەندەڵی ئەوانی تر جڵەو بكات. كەسێكی شارەزای عێراقی لەبارەی عەبادییەوە وتی" ئەو تەنیا بەڵێن دەدات، هەروەها وەكو ئەندامێكی حزبی دەعوەش بەردەوامە لەسەر زۆرێك لە هەڵسوكەوتەكانی مالیكی، عەبادی دەرفەتی خۆی وەرگرت و شكستیهێنا لە روبەڕوبونەوەی گەندەڵی، هەروەك ئەنجامی هەڵبژاردنی لیستەكەشی یارمەتی نادات بۆ ئەوەی بۆ خولی دووەم ببێتەوە بە سەرۆك وەزیران". دووەم: عەلی دەوای لازم تەمەنی (53) ساڵە، لە 2009 وە پارێزگاری میسانە، دەوترێت ئەم پیاوە بژاردەی لیستەكەی سەدرە بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران كە (54) كورسی بەدەستێهناوە و گەورەترین كوتلەی هەڵبژاردنەكەی 12ی ئایارە. پسپۆڕێكی عێراقی دەڵێ" كاتێك پشتیوانی لیستی براوە و موقتەدا سەدریشی هەبێت، ئەوە تایبەتمەندییەكی ترە بۆ ئەو". ساڵی 2014 عەلی دەوای كاندیدی رەوتی سەدر بوو بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران، وەكو كەسێكی راستەخۆ لە كارەكەی تەماشا دەكرێت و كەسێكە كە خاوەنی پێگەی جەماوەرییە، ئەو بەدلەی كاركردن لەبەردەكات و دەچێتە سەر شەقامەكان و لە پارێزگای میسان یارمەتی كرێكاران دەكات لەكاتی كاركردنیاندا، دەستكەوتەكانی وەكو پارێزگاری میسان وایلێكردووە ببێت بە كەسایەتییەكی نیشتیمانی و میللی، بەڵام سەرباری ئەمە هەندێك كەس دەڵێن ئەو تایبەتمەندی پێویستی بۆ وەرگرتنی ئەو پۆستە تێدا نییە، یەكێك لە شیكەرەوە عێراقییەكان دەپرسێت" چۆن باوەڕ بەوە بكرێت پارێزگارێك كە كاتی خۆی بە پاككردنەوەی شەقامەكانەوە بەسەر بەرێت، ئەگەر ئەو كەسێكی بەتوانا بوایە كاتی خۆی بە نەخشەكێشانی سیاسەتی گشتییەوە وەكو پارێزگار بەسەر دەبرد و كاری پاككردنەوەی شەقامەكانی بۆ كەسانی تر بەجێدەهێشت". سێیەم: هادی عامری تەمەنی (63) ساڵە و خەڵكی دیالەیە، كوتلەكەی پلەی دووەمی بەدەستهێنا، شارەزایان دەڵێن دەرفەتی هەیە ببێت بە سەرۆك وەزیران، بەڵام وای بەباش دەزانێت ئێستاجارێ‌ لە پشت پەردە بمێنێتەوە و دەرفەت بە یەكێك لە شوێنكەوتووەكانی بدات. شارەزایەكی عێراقی وتی" عامری كەسێكە كە بنكەیەكی جەماوەری بەرفراوانی هەیە و چانسی گەورەی هەیە"، بەڵام سەرباری ئەمە سەدرییەكان گومانیان هەیە لە خۆی و هەر كەسێك لە شوێنكەوتووەكان كە ببن بە سەرۆك وەزیران، هەروەها سەرباری هێواشكردنەوەی هەڕەشەكانی لەبەرامبەر ئەمریكا، بەڵام دنیابینییەكانی وا لە واشنتۆن دەكات دوودڵ بێت لێی. چوارەم: عەلی عەلاوی تەمەنی (70) ساڵە و خەڵكی بەغدادە، ماوەی چەندین ساڵ وەكو وەزیری بەرگری و دارایی و بازرگانی خزمەتی كردووە، بەردەوام ناوی دەهێنرێت بۆ وەرگرتنی پۆستی سەرۆك وەزیران، ئەو بەو بڕوانامەیەی كە لە زانكۆی هارڤارد و پەیمانگەی ماساچۆستس بۆ تەكنەلۆژیا لە ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا وەریگرتووە لە هەموو كاندیدەكانی تر بە باشتر دەزانرێت. یەكێك لە شیكەرەوەكان دەڵێ" عەلاوی پیاوێكی زۆر باشە، ئەكرێت لەحاڵەتی پێویستبوندا بە كاندیدی تەوافوقی پەنای بۆ ببرێت" سەرباری ئەوەی ئەو تاڕادەیە دورە لە سیاسەتەوە، بەڵام بەمدواییە بینرا كە لە لایەنگرانی حزبی دەعوە نزیك دەبێتەوە. لەگەڵ ئەوەشدا ئەو بنكەی جەماوەری و شارەزایی سیاسی نییە و ئەوەش وادەكات دەرفەتی هەڵبژاردنی لاواز بێت". پێنجەم: نوری مالیكی تەمەنی (67) ساڵە ، سەرەڕمی حزبی دەعوەیە و لە 2006 وە بۆ 2014 سەرۆك وەزیران بووە، لە ماوەی دەسەڵاتیدا ژێرخانی وڵات و ئاستی بژێوە جۆرێك لە باشبونی بەخۆوە بینی، بەڵام ئاڵۆزییە تائیفییەكان و توندوتیژی و گەندەڵی لەسەردەمی حوكمی ئەودا گەیشتە لوتكە. لە هەڵبژاردنی 2018دا زۆرترین رێژەی دەنگی بەدەستهێنا وەك كاندید، زۆر بەدوور نازانرێت جارێكی تر بگەڕێتەوە بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران، بەڵام پێویستە لەسەری بەسەر ناڕەزایەتی گەورەی سوننەكان و كورد و هەروەها ئەمریكا و سعودییەكان سەركەوێت. لەگەڵ ئەمەشدا سەدرییەكان رقیان لێیەتی بەهۆی دامركاندنەوەی ئەو راپەڕینەی كە ساڵی 2008 كردیان. شەشەم: ساڵح حەسناوی تەمەنی (58) ساڵە و خەڵكی كەربەلایە، پێشتر وەزیری تەندروستی بووە و كاندیدی سەربەخۆ و تەكنۆكراتی سەدرییەكانە بۆ ئەوەی ببێت بە سەرۆك وەزیران. مامۆستای پزیشكی دەرونییە و بە ئینگلیزی قسەدەكات، ئەو ساڵی رابردوو كاندیدی عێراق بوو بۆ سەرۆكایەتیكردنی رێكخراوی یونسكۆ، توانای تەكنۆكراتی ئەو وای لێدەكات ببێت بە كاندیدێكی ركابەر بۆ بردنەوەی پۆستەكە ئەگەر عەلی دوای نەیتوانی پۆستەكە بباتەوە، بەڵام یەكێك لە شیكەرەوەكان سورە لەسەر ئەوە ساڵح حەسناوی گونجاو نییە بۆ ئەو پۆستە و ئاماژە بەوەدەكات" كەرتی تەندروستی لەسەردەمی ئەودا بە دەست پشتگوێخستنەوە ناڵاندویەتی و نەخۆشخانەكان بێسەروبەرە بوون و گەندەڵی و خەڵكی بێ توانا هەبووە". حەوتەم: عادل عەبدولمەهدی تەمەنی (76) ساڵە، شارەزای ئابورییە و بە زمانی فەرەنسی قسەدەكات، بەپێی قسەی ژمارەیەك چاوێر،  بەردەوام ناوی دەهێنرێت وەكو كاندیدی پۆستی سەرۆك وەزیران. وەكو وەزیری دارایی و نەوت و جێگری سەرۆك كۆماریش خزمەتی كردووە. كەسێكی خواستراویشە لەلایەن ئەمریكا و ئێرانییەكانەوە، سەرباری پەیوەندییە توندوتۆڵەكانی لەگەڵ باڵی عەممار حەكیم، دۆستایەتیشی لەگەڵ حزبی دەعوە هەیە، وەكو كاندیدێك تەماشا دەكرێت كە وەكو خوێنێكی نۆێ بۆ ئەو پۆستە جێگەی رەزامەندی هەموانە. هەشتەم: ئەیاد عەلاوی تەمەنی (73) ساڵە و خەڵكی بەغدادە، پزیشكی نەشتەرگەریی خانەنشینە، پێدەچێت كاندید بێت بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران سەرباری لاوازی ئەگەری كاندیدبونی، لیستتەكەی (22) كورسی بەدەستهێنا، دۆستایەتی لەگەڵ ئەمریكییەكان بوەتە هۆی ناپەسەندبوونی لەلای ئێران، بۆیە بەدور دەزانرێت بۆ ئەو پۆستە دیاری بكرێت. نۆیەم: تارق نەجم تەمەنی (72) ساڵە و خەڵكی پارێزگای زیقارە، لایەنگری حزبی دەعوەیە و بڕوانامەی لە زانستە ئیسلامییەكاندا هەیە، پێدەچێت ئەمیش كاندید بێت بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران. لەسەردەمی مالیكیدا لە لە پۆستی سەرۆكی ئەركاندا خزمەتی كردووە، ساڵی 2014 وەكو كاندیدێكی گریمانەكراو بۆ شوێنگرتنەوەی مالیكی دادەنرا، تەمەنی لە تاراوگە بەسەربردووە و لە نیمەدورگەی عەرەبی و میسر خوێندویەتی، پەیوەندییەكی بنیادنەرانەی لەگەڵ واشنتۆن و تاران و ئەنكەرە و هەروەها مەرجەعیەتی نەجەفیشدا هەیە. لە توانایدایە هەردوو باڵی عەبادی و مالیكی لەناو حزبی دەعوە یەكبخات. یەكێك لە چاودێرە سیاسییەكان وتی" پێدەچێت كاندیدێكی قبوڵكراو بێت لەلای حزبی دەعوە ئەگەر بیانەوێت پارێزگاری لە یەكێتی حزبەكە بكەن". دەیەم: زیا ئەسەدی تەمەنی (49) ساڵە و ئەندامی پەرلەمانە لەسەر پارێزگای بەسرە و لایەنگری موقتەدا سەدرە، بە زمانێكی ئینگلیزی باش قسە دەكات، وەكو پردێك بۆ بەستنەوەی سەدرییەكان بە خەڵكانی ئاسایی و میدیا جیهانییەكان و دیپلۆماتكاران كاریكردووە.  

لیستەكەی عەبادی لە سێ پارێزگاكەی هەرێمی كوردستان ( 2757 ) دەنگی بەدەستهێناوە.  بەپێی ئەنجامی كۆتایی هەڵبژاردنی 12ی ئایار  ئیئتلافی نەسری حەیدەر عەبادی لە پارێزگای سلێمانی تەنها ( 818 ) دەنگی بەدەستهێناوە، سەرۆكی لیستەكەی ( 85) دەنگ و دوایین كاندیدیشی ( 8 ) دەنگی بەدەستهێناوە  لە پارێزگای هەولێر ( 919 ) دەنگی بەدەستهێناوە  لە پارێزگای دهۆك ( 1020 ) دەنگی بەدەستهێناوە   

درەو میدیا:  لەكۆی پارێزگاكانی  عێراق ( 10653 ) فلاش میمۆری دەنگەكان نەگەڕاوەتەوە بۆ ناوەندی نیشتیمانی دەنگەكان لە بەغداد كە زۆرینەی لە پارێزگاكانی هەرێم و ناوچە جێناكۆكەكانە بەم شێوەیە:. پارێزگای هەولێر  دەنگی ( 1071 ) فلاشی وێسگەی دەنگدان نەگەڕاوەتەوە  بەغداد  پارێزگای سلێمانی دەنگی ( 779 ) فلاشی وێسگەی دەنگدان نەگەڕاوەتەوە  بەغداد  پارێزگای دهۆك   دەنگی ( 609 ) فلاشی وێسگەی دەنگدان نەگەڕاوەتەوە  بەغداد  پارێزگای كەركوك   دەنگی ( 1887 ) فلاشی وێسگەی دەنگدان نەگەڕاوەتەوە  بەغداد  پارێزگای نەینەوا دەنگی ( 2847 ) فلاشی وێسگەی دەنگدان نەگەڕاوەتەوە  بەغداد  بەو پێیەش ساختەكاری گەورە جگە لە موسڵ و ئەنبارر لە هەر چوار پارێزگایەكەی (هەولێر، سلێمانی، كەركووك و. دهۆك ) كراوە  ئەمە سەرەرای ئەوەی بە پێی خشتەیەكی بڵاوكراوەی سەعید كاكەیی ئەندامی ئەنجومەنی كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكانی عێراق، كە لە پارێزگاكانی هەرێمی كوردستان و ناوچە جێناكۆكەكان جیاوازیەكی زۆر لە نێوان دەنگی راگەیەنراوی  راگەیەنراوو راستەقینەدا هەیەو هێڵی سوری تێپەراندووە. هێڵی سور سەرو 10% و  جگە لە پارێزگای ئەنبار هەموو ئەو پارێزگایانەی لیستی كوردی و كاندیدی لیستە كوردیەكانی تێدایە لە سەرو هێڵی سورەوەن.       

( درەو میدیا) : جوڵانەوەی نەوەی نوێ‌ كە شاسوار عەبدولواحید سەرۆكایەتی دەكات و لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراقدا چوار كورسی بەدەستهێناوە ساختەكارییەكانی هەڵبژاردنەكەی خستەڕوو. بەرپرسانی نەوەتی نوێ‌ لە كۆنفرانسێكی رۆژنامەوانیدا لە سلێمانی رایانگەیاند، ساختەكاری پارتی لە هەموو پارێزگاكانی عێراقدا دەگاتە ٣٠٥ هەزار دەنگ و یەكێتییش دەگاتە ٣٣٥ هەزار دەنگ. ئاشكراشیانكرد لە كۆی ٥٢ هەزار و ٥٢٢ فلاش میمۆری، ١٠ هەزار و ٦٥٣ فلاش میمۆری نەگەڕێنردراوەتەوە بۆ بەغدا. لە بەشێكی تری كۆنفرانسە رۆژنامەوانییەكەدا، بەرپرسانی نەوەی نوێ‌ رایانگەیاند ژمارەی دەنگەكانیان  لە هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراقدا  كە ١٢ی ئەم مانگە بەڕێوەچوو، دەگاتە ٥٠٩ هەزار دەنگ،  لە كۆی ٦٤٠ هەزار دەنگی ساختە كە یەكێتی و پارتی كردوویانە، نەوەی نوێ ٣٤٤ هەزار دەنگی لێ ساختە كراوە كە ٥٤%ی ساختەكاری كوردستان دەكات.  

راپۆرتی شیكاریی: نامیق رەسوڵ لە هەڵبژاردنی 12ی ئایاردا، حەیدەر عەبادی سەرۆك وەزیرانی عێراق و سەلیم جبوری سەرۆكی پەرلەمان و  هەرسێ‌ جێگرەكەی سەرۆك كۆمار و 11 وەزیری كابینەكەی عەبادی خۆیان بۆ ئەندامێتی پەرلەمانی عێراق كاندیدكرد. سەرۆك وەزیران و هەرسێ‌ جێگرانی سەرۆك كۆمار دەنگی هاوڵاتیانیان بەدەستهێنا و كورسی پەرلەمانیان مسۆگەركرد، جگە لە سەرۆكی پەرلەمان كە كورسییەكەی پەرلەمانی لەدەستدا. هەروەها (11) وەزیری ئێستای كابینەكەی عەبادی لە چەند لیستێكی جیاوازدا چارەنوسی خۆیان دایەدەست سندوقەكانی دەنگدان، لەو ژمارەیەش (8) كەسیان متمانەی دەنگدەرانیان بەدەستهێنا و (3) وەزیریان شكستیانهێنا، هاوكات وەزیرێكی كابینەكەی عەبادی كە لە لایەن پەرلەمانەوە لەسەر گەندەڵی متمانەی لێسەندرایەوە، لە هەڵبژاردنی پەرلەماندا دەنگی پێویستی بەدەستهێنا و كورسییەكی پەرلەمانی بردەوە. ئەنجامی بەرپرسە باڵاكانی سێ‌ دەسەڵاتەكەی عێراق لە هەڵبژاردنی پەرلەماندا بەمشێوەیە بوو: •    سەرۆكایەتی كۆمار: 1-  فوئاد مەعسوم:  سەرۆك كۆمار كە سەر بە یەكێتی نیشتمانی كوردستانە، خۆی لە هیچ لیستێكدا بۆ هەڵبژاردن كاندید نەكردەوە.        2- ئەیاد عەلاوی: جێگری سەرۆك كۆمار، سەرۆكی هاوپەیمانی نیشتمانیی بوو، لە هەڵبژاردندا لە بەغدادی پایتەخت (28069) دەنگی بەدەستهێنا و كورسییەكی پەرلەمانی بردەوە.        3- نوری مالیكی: جێگری سەرۆك كۆمار، سەرۆكی هاوپەیمانی دەوڵەتی یاسا،  لە بەغداد خۆی كاندیدكرد و (102128) دەنگی بەدەستهێنا و زۆترین دەنگی لەسەر ئاستی عێراق بەدەستهێناوە.       4- ئوسامە نوجێفی: جێگری سەرۆك كۆمار، سەرۆكی هاوپەیمانی قەراری عێراقی، لە پارێزگای نەینەوا خۆی كاندیدكرد و (11650) دەنگی بەدەستهێنا. •    سەرۆكایەتی ئەنجومەنی نوێنەران ( پەرلەمان) 1- سەلیم جبوری: سەرۆكی خولی ئێستای پەرلەمان، لە هاوپەیمانێتییەكەی ئەیاد عەلاویدا بەشداری هەڵبژاردنی كرد و دەنگی پێویستی بەدەستنەهێنا و كورسییەكەی لەدەستدا. 2- هومام حەمودی: جێگری یەكەمی سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران، سەر بە ئەنجومەنی باڵای ئیسلامییە، لە هاوپەیمانێتی فەتحی هادی عامریدا خۆی كاندید كرد، دەنگی پێویستی بەدەستنەهێنا و كورسییەكەی لەدەستدا. 3- ئارام شێخ محەمەد: جێگری دووەمی سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران، سەر بزوتنەوەی گۆڕانە و بۆ هەڵبژاردنی 12ی ئایار خۆی كاندیدنەكردەوە. •    سەرۆكایەتی ئەنجومەنی وەزیران: حەیدەر عەبادی: سەرۆك وەزیران، سەرۆكایەتی هاوپەیمانی " النصر"ی كرد لە بەغدادی پایتەخت خۆی كاندیدكرد و (59710) هەزار دەنگی بەدەستهێنا. •    وەزیرەكان: (11) وەزیری كابینەكەی حەیدەر عەبادی لە چەند لیستێكی جیادا لە هەڵبژاردنی 12ی ئایاردا خۆیان كاندید كرد و ئەم وەزیرانە دەنگی پێویستی دەنگدەرانیان بەدەستهێنا و كورسیی پەرلەمانیان مسۆگەركرد: 1- قاسم ئەعرەجی: وەزیری ناوخۆ، كاندیدی هاوپەیمانی " الفتح" بوو لە پارێزگای واست، (11372) دەنگی بەدەستهێنا. 2- محەمەد شیاع سودانی: وەزیری كار، لەسەر لیستی دەوڵەتی یاسا لە بەغدادی پایتەخت خۆی كاندیدكرد و (14326) دەنگی بەدەستهێنا. 3-قاسم فەهداوی: وەزیری كارەبان لە لیستی " عابرون" لە پارێزگای ئەنبار بەشداری هەڵبژاردنی كرد و (7993) دەنگی بەدەستهێنا. 4- فەلاح حەسەن زێدان: وەزیری كشتوكاڵ، لە لیستی هاوپەیمانی نیشتمانی ئەیاد عەلاوی لە پارێزگای نەینەوا خۆی كاندیدكرد و (12558) دەنگی     بەدەستهێنا. 5- محەمەد ئیقباڵ سەیدەلی: وەزیری پەروەردە ، كاندیدی لیستی " نەینەوا ناسنامەمانە"  بوو لە پارێزگای نەینەوا (7668) دەنگی بەدەستهێنا. 6-  جەبار لعێبی: وەزیری نەوت، لە پارێزگای بەسرە كاندیدی لیستەكەی حەیدەر عەبادی بوو، (28645) دەنگی بەدەستهێنا. 7- عەبدولحسێن عەبتان: وەزیری وەرزش و لاوان، لە بەغداد كاندیدی ژمارە یەكی لیستی " رەوتی حیكمە"ی  عەممار حەكیم بوو، (34461) دەنگی بەدەستهێنا. 8- كازم فنجان حەمامی: وەزیری گواستنەوە، لە پارێزگای بەسرە كاندیدی لیستی دەوڵەتی یاسای نوری مالیكی بوو ، بەبەدەستهێنانی (8493) دەنگ كورسییەكی پەرلەمانی مسۆگەركرد. •    ئەو وەزیرانەی كە خۆیان كاندیدكرد و دەنگی پێویستیان بەدەستنەهێنا و دەرنەچوون: 1-    ئان نافع ئەوسی: وەزیری شارەوانی و نیشتەجێكردن 2-    عەدیلە حەمود: وەزیری تەندروستی 3-    سەلمان جومەیلی : وەزیری پلاندان و بازرگانی " وەزیرە گەندەڵەكە و هەڵبژاردن" خالید عوبەیدی، وەزیری بەرگری كابینەكەی حەیدەر عەبادی بوو، مانگی ئابی ساڵی رابردوو بە تۆمەتی گەندەڵی لەلایەن پەرلەمانەوە متمانەی لێ سەندرایەوە، بۆ هەڵبژاردنی 12ی ئایار لیستێكی بەناوی " بیارق الخیر" پێكهێنا، بەڵام خۆی لەسەر لیستەكەی حەیدەر عەبادی لە پارێزگای نەینەوا كاندیدكرد و (72690) دەنگی بەدەستهێنا و لە دەرگای پەرلەمانەوە دەچێتەوە ناو گۆڕەپانی سیاسەت.          

( درەو میدیا) : تۆفیق كەعبی پەرلەمانتاری هاوپەیمانی نیشتمانی، رایگەیاند كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردەنەكانی عێراق لە شاری دیترۆیتی ئەمریكا  شوێنێكی " مردوو شۆردن"ی كردوەتە بنكەی دەنگدان و رۆژێك پێش هەڵبژاردنیش دەنگدەران لە بوونی ئەو بنكەیە ئاگاداركراوەنەتەوە، بەهۆیەوە ژمارەیەكی زۆر نەچوون بۆ دەنگدان. كەعبی لە لێدوانێكیدا بۆ میدیاكانی عێراق وتیشی:" چەندین بەڵگە هەن كە دەیسەلمێنن پێشێلكاری زۆر لە هەڵبژاردنەكاندا كراون، لە رووی خراپ بەكارهێنانی ئامێرەكان و ناراستی زانیارییەكان و دزینی دەنگی دەنگدەران." ئاماژەیبەوەشدا كە :" كوتلە سیاسییەكان ئەگەر بڕواننە بەرژەوەندی دەتوانن هاوپەیمانێتی بكەن، چونكە ئەنجامەكانیان نزیكن لەیەكەوە، بەڵام ئەگەر بڕواننە بەرژەوەندی وڵات ئەوا پێویستە هەڵبژاردنەكە هەڵبوەشێنرێتەوە، بە تایبەتی دەنگدانی دەرەوەی وڵات." ئەو پەرلەمانتاری هاوپەیمانی نیشتمانی وتیشی:" بەڵگەی زۆرمان لەبەردەستدایە كە سندوقەكانی دەنگدان لە دەرەوە پێش دەنگدان پڕكراون لە دەنگ."  

(درەو میدیا): ئەندامێكی سەركردایەتی كۆمەڵی ئیسلامی ئاشكرایكرد، كۆمەڵی ئیسلامی دان بە ئەنجامی هەڵبژاردنەكەی 12ی ئایاردا نانێت. شوان رابەر ئەندامی سەركردایەتی كۆمەڵی ئیسلامی رایگەیاند، كۆمەڵ دان بەو ئەنجامە فەرمیانەدا نانێت كە كۆمسیۆنی هەڵبژاردن بڵاویكردنەوە. لە لێدوانێكدا بۆ سایتی سۆمەریەنیوز، شوان رابەر ئاماژە بەوەدەكات، ئەو دەنگانەی كۆمەڵی ئیسلامی كە كۆمسیۆن بڵاویكردەوە، دەنگی راستەقینەی كۆمەڵ نییە و ئەنجامێكی شێوێندرا و ساختەكراوی پێشوەختە، كۆمەڵ سورە لەسەر گەڕاندنەوەی دەنگە دزراوەكانی. ئاماژەی بەوەشكردووە، هەموو بژاردەكان لەبەردەم كۆمەڵی ئیسلامیدا كراوەن لەوانە بژاردەی بەشدارینەكردن لە پەرلەمانی عێراق و كشانەوە لە پرۆسەی سیاسی، كۆمەڵ لەبارەی ئەو بژاردانەوە لەگەڵ لایەنە سیاسییەكانی تردا گفتوگۆ دەكات. دوێنێ ئەنجومەنی سیاسی كۆمەڵی ئیسلامی كۆبونەوەی نائاسایی كرد، بەڵام بەیاننامەی كۆتایی ئەو كۆبونەوەیە هیچ ئاماژەیەكی بۆ بایكۆتكردنی پرۆسەی سیاسی نەكردووە، ئەنجومەنی سەركردایەتی حزبەكەش تائێستا كۆنەبوەتەوە.  

(درەو میدیا) پەیمانگەی كوردی بۆ هەڵبژاردن كە رێكخراوێكی ناحكومییە و بارەگاكەی لە شاری سلێمانییە، راپۆرتی خۆی لەبارەی پرۆسەی هەڵبژاردنی تایبەت و گشتی لە پارێزگای سلێمانی بڵاوكردەوە. وەكو خۆی دەڵێت، ئەو رێكخراوە لە رۆژی دەنگداندا چاودێری (418) وێستگەی لەناو بنكەكانی دەنگدان كردووە، ئەوەش لە رێگەی ئامادەكردنی چوار فۆرم بۆ چاودێریەكانی رێكخراوەكە كە فۆرمەكان (48) پرسیاریان لە خۆگرتووە. لە رۆژی دەنگدانی تایبەتدا كە 10-5-2018 بەڕێوەچوو، تیمی چاودێرانی پەیمانگەی كوردی بۆ هەڵبژاردن لە سنوری پارێزگای سلێمانی چاودێری (31) بنكەی دەنگدان كردووە. بەگوێرەی ئەو دەرەنجامەی كە پەیمانگەی كوردی بۆ هەڵبژاردن پێیگەیشتووە"دەنگدانی تایبەت لە سنوری پارێزگای سلێمانی هیچ مەرجێكی هەڵبژاردنی تێدا دەستەبەر نەكراوە و گەڕەلاوژێ بووە و بەبێ سەروبەرترین هەڵبژاردن ئەژمار دەكرێت، لەمەشدا كۆمسیۆن زۆر كەمتەرخەم بووە". هەر بەگوێرەی راپۆرتی پەیمانگەكە، رێژەی 12%ی ئامێرە ئەلیكترۆنییەكانی دەنگدان لە سنوری پارێزگای سلێمانی تا كۆتایی هەڵبژاردن كاریان نەكردووە و لەكاركەوتوون. راپۆرتەكە دەڵێ" پێویست بوو هەر بنكەیەكی دەنگدان سەرپەرشتیاری تەكنیكی هەبێت، بەڵام لە كۆی ئەو 418 وێستگەیەی كە رێكخراوەكە چاودێری كردووە، رێژەی 25%ی بنكەكان سەرپەرشتی تەكنیكیان نەبووە، ئەوانەشی سەرپەرشتیاری تەكنیكیان هەبووە، سەرپەرەشتیارەكانیان شارەزاییەكی ئەوتۆیان نەبووە كە بتوانن ئامێرە ئەلیكترۆنییە لەكاركەوتووەكانی دەنگدان چاك بكەنەوە. راپۆرتەكە ئاماژە بەوەدەكات، رێژەی 96%ی ئەو وێستگانەی كە چاودێرەكانی پەیمانگەی كوردی بۆ هەڵبژاردن چاودێرییان كردووە، تێیاندا بریكاری قەوارە سیاسییەكان سكاڵایان بەرزكردوەتەوە. لە رۆژی دەنگدانی گشتیدا چاودێرەكانی پەیمانگەی كوردی بۆ هەڵبژاردن ئەم پێشێلكارییانەیان تۆماركردووە. •    بردنە ژورەوەی موبایل بۆ ناو وێستگەكانی دەنگدان بە رێژەی 100% بووە. •    رێژەی 85%ی ئەو بنكانەی دەنگدان كە چاودێری كراون، لە كاتژمێر حەوتی بەیانیدا بەڕوی دەنگدەراندا نەكراونەتەوە. •    رێژەی 30%ی ئەو بنكانەی چاودێری كراون، ژمارەی دیاریكراو لە پسوڵەی دەنگدانی باركۆدكراو لەناو وێستگەكاندا نەبووە، كە پێویست بوو لە هەر وێستگەیەكدا 550 دانە هەبێت. •    رێژەی 80%ی ئەو وێستگانەی چاودێری كراون، بەڕێوەبەری وێستگەكان بە بەرچاوی چاودێران و بریكاری قەوارە سیاسییەكانەوە فلاش و فلاشمیمۆری پشتەوەی ئامێرەكانیان نەبەستووە. •    رێژەی 25%ی وێستگەكان، دەنگدەران بەبێ ئامێری دڵنیایی ئەلیكترۆنی دەنگیانداوە. •    رێژەی 85%ی بەڕێوەبەر و كارمەندی وێستگەكان لە ئەرك و كاری خۆیان تێنەگەیشتبوون. •    رێژەی 40%ی بەڕێوەبەری وێستگەكان بەر لەوەی هەر كارێكی تەكنیكی ئەنجام بدەن، چاودێر و بریكارەكانیان ئاگادارنەكردوەتەوە. •    رێژەی 45%ی ئەنجامی ژماردنی دەنگەكان، راستەوخۆ پاش داخستنی هەردوو ئامێرە ئەلیكترۆنییەكە ئەنجامنەدرا •    ناردنی ئەنجامی ئەلیكترۆنی دەنگەكان لەرێگەی ئامێری (VASAT) و لە 60%ی وێستگە چاودێریكراوەكاندا لەكاتی خۆیدا نەبووە و دواكەوتووە •    بەرێژەی 100% كۆپی ئەنجامی دەنگدان لە وێستگەكان لەشێوەی وێنەگرتنەوەی پسوڵەكانی دەنگدانی ناو سندوقەكان بۆ بریكارو چاودێران پرینت نەكراون. •    رێژەی 96%ی ئەو وێستگانەی چاودێری كراون، سكاڵا لەلایەن بریكاری قەوارە سیاسییەكانەوە بەرامبەر بە ئەنجامە ئەلیكترۆنییەكان بەرزكراوەتەوە. •    رێژەی 96%ی بریكاری قەوارە سیاسییەكان ئیمزایان لەسەر ئەنجامە ئەلیكترۆنییەكان وێستگەكان نەكردووە. •    لە هیچ یەكێك لەو وێستگانەی چاودێری كراون، كۆپییەك لە ئەنجامە بەراییەكان لەسەر دیواری دەرەوەی وێستگەكە هەڵنەواسراوە، كە رێژەی كەموكورتییەكە دەگاتە 100%. •    لە ئەنجامی بەراییە ئەلیكترۆنییەكانی وێستگەكاندا، رێژەی 15ی ئەو كاندیدانەی دەنگیان هێناوە، ژمارەكانیان لەناو لیستەكەدا بونی نەبووە

(درەو میدیا): دوێنێ شەو موقتەدا سەدر رێبەری رەوتی سەدر و سەرۆكی لیستی براوەی یەكەمی هەڵبژاردن سەردانی حەیدەر عەبادی سەرۆك وەزیرانی عێراق و سەرۆكی هاوپەیمانی (النصر) كرد. بەپێی هەواڵێك كە تەلەفزیۆنی (سكای نیوز)ی عەرەبی لەزاری سەرچاوەیەكەوە لە رەوتی سەدر بڵاویكردوەتەوە، لەو كۆبونەوەیەدا موقتەدا سەدر مەرجێكی خستوەتە بەردەم حەیدەر عەبادی بۆ پشتیوانیكردن لە خۆكاندیدكردنەوەی بۆ ویلایەتی دووەم. بەپێی قسەی ئەو سەرچاوەیە، لە كۆبونەوەكەدا موقتەدا سەدر بە عەبادی وتووە بە مەرجێك پشتیوانی لە خۆكاندیدكردنەوەی دەكات، وازهێنانی لە حزبی دەعوە رابگەیەنێت. وەك باسدەكرێت، ئامانج لەم مەرجەی موقتەدا سەدر بۆ حەیدەر عەبادی رێگرتنە لەو هەوڵانەی كە ئەنجومەنی شورای حزبی دەعوە دەستیپێكردووە بۆ زیندوكردنەوەی لێكتنێگەیشتنەكانی پێشتری نێوان هەردوو باڵی نوری مالیكی و حەیدەر عەبادی بەمەبەستی گەرەنتیكردنەوەی پۆستی سەرۆك وەزیران بۆ حزبی دەعوە. لەبارەی كۆبونەوەكەی لەگەڵ سەدر، حەیدەر عەبادی رایگەیاند، ئامانج لە كۆبونەوەكە ئەوەبوو پێكەوە كار بكەن لەپێنان پەلەكردن لە پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت. لە زاری موقتەدا سەدریشەوە لەبارەی كۆبونەوەكەوە راگەیەندرا، دیدارەكە نامەیەكی دڵنیاكەرەوە بوو بۆ عێراقییەكان لەبارەی بایەخی پەلەكردن لە پێكهێنانی حكومەتێك كە لە ئاست خواستی رۆڵەكانی گەلدا بێت.  

درەو میدیا:   ئەگەرچی كاندیدی ژمارەی ( 2 ) ی پارتی دیموكراتی كوردستان لە سلێمانی لە پلەی یەكەمدا بووەو دەنگی زۆرینەی هێنا، بەڵام كاندیدی ژمارە ( 3) ی لیستەكە دەرچوو،  بەپێی ئەنجامی ئەو خشتەیەی لەبەردەستی درەو میدیایە و لە كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكان دەستی كەوتووە، لە ئەنجامی 92%ی دەنگە بەراییەكان  پارتی دیموكراتی كوردستان ( 43866 ) دەنگی بەدەستهێناوە، دانا محەمەد جەزا كاندیدی ژمارە ( 2 ) ی لیستەكە ( 4588 ) دەنگی بەدەستهێناوە و لە پلەی یەكەمدایەو عومەر خدر خدر ( 3880 ) دەنگی بەدەستهێناوەو لە پلەی دووەمدایە، بەڵام دوای ئەوەی كۆمسیۆن ئەنجامی كۆتایی راگەیاند، كاندیدی ژمارە ( 3) ی لیستەكە عومەر خدر خدر دەرچوو كۆی دەنگەكانی ( 4378 ) دەنگە، واتا هێشتا ناگاتە كۆی دەنگەكانی كاندیدی ژمارە ( 2 ) دانا محەمەد جەزا كە ( 4588 ) دەنگی بەدەستهێناوە لە ئەنجامی بەرایی  دەنگدان، كە پارتی ( 43866 ) دەنگی بەدەستهێنابوو بەڵام كۆی دەنگەكانی پارتی لە ئەنجامی كۆتایی  دەبێتە ( 48820 ) دەنگ، واتا (4954 ) دەنگی پارتی زیادی كرد و دەنگەكانی عومەر خدر لە ( 3880 ) وە بووە بە ( 4378) دەنگ و (498 ) دەنگ زیادی كردووە، بەڵام هێشتا ناگاتە دەنگەكانی ئەنجامی بەرایی دانا محەمەد جەزا كە ( 4588 ) دەنگ، واتا ئەگەر دەنگەكانی دانا محەمەد جەزا هیچ زیادیشی نەكردبێت ( 210 ) دەنگ  زیاترە لە دەنگەكانی عومەر خدر ، بۆیە بەهەموو پێوەرێك دانا محەمەد جەزا كاندیدی ژمارە ( 2 )ی لیستی پارتی لە پێشەوەیەو ئەو دەرچووە، بەڵام كۆمسیۆن كاندیدی ژمارە (3)ی دەرچواندووە، كە ئەمەش بۆ دوو خاڵ دەگەرێتەوە یان كۆمسیۆن هەڵەی كردووە، یاخود دەستكاری دەنگەكەی كراوە بەرەزامەندی حزبەكەی. لە پەیامنێكیشیدا دانا محەمەد جەزا لە پەیجی رەسمی خۆی رایگەیاندووە، كە (هەڤاڵانی ئازیزم، دەنگدەرە بەڕێزەكانم، هاوڕێ و خزم و دۆستەكانم، ئەوانەی كە زۆر ماندوبون لەگەڵمدا...ئەزانم چاوەڕێی هەڵوێست یان قسەی منن لەسەر ئەو ئەنجامە چاوەڕوان نەكراوە نادادپەروەرانەیەن كە دوێنێ شەو بڵاو كرایەوە..... قبوڵ بفەرمون پاش كەمێكیتر لێرەدا پەیامی خۆم بلاو ئەكەمەوە.......) بەڵام تا ئێستا هەڵوێستەكەی رانەگەیاندووە. لەلایەن خۆشیەوە  كارزان سەباح كاندیدی ژمارە 16ی پارتی دیموكراتی كوردستان لە سلێمانی لە رونكردنەوەیەكدا لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیس بووك دەڵێت: "بەھۆی ئەو تەزویرات و دزیی و فزییەوە كراوە دەرئەنجامی ئەو دەنگانەی بلاو كراوەتەوە دەنگی من نییە و بۆ ئەوەش ئاگاداری سەروی خۆم و ھەموولایەكم كردوەتەوە، ئێمەش وەك ھەموو كاندیدەكانی دیكە دوای دەنگە دزراوەكانمان دەكەین، بەتەحەداوە بفەرموون دەنگەكان بەدەست بژمێرنەوە ئەوكاتە راستییەكان بۆ ھەموو لایەك روون دەبێتەو" . بەپێی راگەیاندنی ئەنجامی بەرایی دەنگدان كارزان سەباح ( 865 ) دەنگی بەدەستهێناوە.  هاوكات سامان سیوەیلی كاندیدی ژمارە ( 10 ) ی لیستی پارتی لە سلێمانی لە رونكردنەوەیەكدا دەڵێت " ئەگەرچی كاندیدانی لیستی (١٨٤) لەسنووری پارێزگای سلێمانی و هەڵەبجە و جەماوەر و دەنگدەرانی پارتی دیموكراتی كوردستان نیگەرانیەكی قوڵمان هەیە سەبارەت بەو ئەنجامانەی كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكان لەعێراق ڕایانگەیاند، بەڵام ئەو پێگە گەورەیەی پارتی دیموكراتی كوردستان بەدەستی هێنایەوە لەم هەڵبژاردنەدا لەو نیگەرانیەی كەمكردینەوە" سامان سیویەیلی بەپێی راگەیاندنی ئەنجامی بەرایی دەنگدان كارزان سەباح ( 1944 ) دەنگی بەدەستهێناوە.  ئەمە لە كاتێكدا كە سەرۆكی لیستی پارتی لە سلێمانی ( رزگار ئەژی گۆران) دەرنەچووەو دەنگەكانی  لە پلەی سێیەمدابووەو ( 3771 ) دەنگی بەدەستهێناوە، لە رونكردنەوەیەكدا لە ئاكاونتی تایبەتی خۆی نوسیویەتی" سه باره ت به ساخته كارییه كان زانیاریی زۆرم له لایه كه به پیویستی نازانم لیره دا باسی بكه م ...كئ له هه فالانیش كورسییه تاقانه كه ی پارتی له سلیمانی برد پیروزی بیت" نیگەرانی كاندیدەكانی پارتی دیموكراتی كوردستان لە دەنگەكانیان بەهۆی ساختەكاری و یاخود گومان لە دەستكاری كردنی دەنگەكانیان لە ناو لیستەكەدا، لە كاتێكدایە كاندیدی زۆرێك لە لیستەكانی دیكەش هەمان گومانیان بۆ درووست بووە كە سەرەرای تەزویر، لەناو لیستەكەشیاندا دەستكاری دەنگەكانیان كراوە .

(رەو میدیا) بەشیك لەو كاندیدانەی كە لە لیستە عێراقیە عەرەبیەكاندا خۆیان كاندید كرد دەرچوون، كە چاوەڕوان دەكرێتە ئەمە ببێتە نەریت بۆ هەڵبژاردنەكانی داهاتوو بەرێژەیەكی زیاتر بەشداری بكەن و خۆیان كاندید بكەن لەسەر لیستە عێراقیەكان، پێشتر ئەو هەنگاوە هەڵای گەورەی بەدوای خۆیدا هێناو هەندێكیان تۆمەتی خیانەتیان خرایە پاڵ لە نمونەی ئاڵا تاڵەبانی و سروە عەبدولواحید، بەڵام ئێستا عەلی حسێن،  لێپرسراوی پەیوەندییە نیشتیمانییەكانی پارتی دیموكراتی كوردستان دەڵێت : "سەبارەت بە بوونی كاندیدی حیزبە كوردییەكان لەناو لیستەكانی تر بە تایبەت عەرەبیەكان، شتێكی ئاساییە و زۆریش باشە ئەوە نیشانەی بەهێزی كورد دەردەخات و مانای سیاسەتە و پارتیش ئەو هەنگاوەی گرتۆتە بەر، ئەم لیدوانەی عەلی حسێن كە بۆ سایتی (راچڵەكین) داویەتی، پێچەوانەی هەڵوێستەكانی پێشویانە، بەڵام لەدوای سەركەوتنی ئەو كاندیدانە ئیتر هەڵوێستەكان پێچەوانە بونەتەوە، دیارترین  ئەو كاندیدە كوردانەی دەرچوون:.  1.ئاڵا تاڵەبانی كاندیدی ژمارە  5ی  هاوپەیمانی بەغدادەو ( 2904) دەنگی بەدەستهێناوە، ئەندامی سەركردایەتی یەكێتی نیشتمانی كوردستانە.  2.ئاراس حبیب محمد، كوری سكرتێری پێشووی پارتی دیموكراتی كوردستانە و  كاندیدی ژمارە 4ی ئیئتلافی نەسری عەبادیە و ( 6677) دەنگی بەدەستهێناوەو دەرچووە. 3. ئازاد حەمید شەفی  كاندیدی ژمارە 53 ی  لیستی سائرون، كە لە پارتی دیموكراتی كوردستانە و ( 6629 ) دەنگی بەدەستهێناوە و دەرچووە. 4.د.غاندی كەسنەزانی  كاندیدی ژمارە 10 ی لیستی ئیئتیلافی وەتەنیەی ئەیاد عەلاوی كە ( 6648 ) دەنگی بەدەستهێناوە و دەرچووە.

( درەو میدیا) د. محەمەد عەلی ساڵح كاندیدی ژمارە 22ی لیستی  هاوپەیمانی مەدەنتی دیموكراتی لە بەغدا بەبێ‌ هەڵواسینی هیچ پۆستەرێك توانی 7351 دەنگ بەدەستبهێنێت و ببێتە ئەندامی خولی چوارەمی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق. دكتۆر محەمەد ساڵح لەكاتی بانگەشەی هەڵبژاردندا  هیچ پۆستەرێكی لە شەقامەكاندا بڵاونەكردەوەو تەنها كارتێك كە بەشێك لە سیڤی خۆی و بەرنامەی هەڵبژاردنی لەسەربوو لە شەقامەكانی بەغدا بڵاوكردەوە و وێنەكەی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك بڵاوبووەوە و بەوەش توانی كورسییەكی پارێزگای بەغداد لە پەرلەمان بەدەستبهێنێت. د. محەمەد ساڵح، كەسایەتییەكی تەكنۆكراتە و ساڵی 1962 بڕوانامەی بەكالۆریۆسی لە ئەندازیاریدا لە زانكۆی بێرمینگهام بەدەستهێناوە و ساڵی 1973ش لە زانكۆی موستەنسرییەی بەغدا بەكالۆریۆسی لە یاسادا بەدەستهێناوە و ساڵی 1977 ماستەری لە ئابوری نەوتدا لە زانكۆی كۆلۆرادۆی ئەمریكا بەدەسهێناوە و ساڵی 1980 دكتۆرای لە هەمان پسپۆریدا لە زانكۆی كۆلۆرادۆ بەدەستهێناوە. د. محەمەد ساڵح بەهۆی ئەوەی بە تەمەنترین پەرلەمانتاری ئەم خولەیە، سەرۆكایەتی یەكەم دانیشتنی ئەنجومەنی نوێنەران دەكات.  

(درەو میدیا):  حزبەكانی كوردستان پێشبینیان بۆ كورسیيەكانی خۆیان كردبوو، بەپێی لێكدانەوەو بارودۆخی هەرێمی كوردستان، بەڵام جیاوازیەكی زۆر هەیە لە نێوان پێشبینی ئەوان و دەنگەكانیان كە لەلایەن كۆمسیۆنە راگەیەنراوە، جیاوازیەكی ئیجگار زۆر هەیە لە نێوان پێشبنی ئەوان و ئەو دەنگەی بۆیان هاتۆتەوە. یەكەم/ یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان چاوی لە ( 6 كورسی ) بووە بۆ پەرلەمانی عێراق، بەڵام (2 كورسی) بۆ هاتوەتەوە، بە پێی زانیاریيەكانی ( درەو میدیا) یەكگرتوو پێشبینیان كردبوو لە هەڵبژاردنی 12ی ئایاردا زیاتر لە ( 6 كورسی) بهێنن، ( 2 كورسی سلێمانی و 1 كورسی هەولێر و 3 كورسی دهۆك) چاویان لە كورسیيەكی كەركوكیش بووە، بەڵام وەك خۆیان دەڵێن بەهۆی ساختەكاری و بردنی دەنگەكانیانەوە كورسییەكان كەمكراوەتەوە بۆ (2 كورسی). یەكگرتوو لە هەڵبژاردنی 2014ی پەرلەمانی عێراق (4 كورسی) هەبوو ( 2 دهۆك و 2 سلێمانی ) لە هەڵبژاردنی 2018 دا تەنها (2 كورسی) بەدەستهێناوە ( 1 دهۆك و 1 سلێمانی). دووەم/ بزوتنەوەی گۆڕان  دەنگی پێشبینیكراوی بزوتنەوەی گۆڕان لە هەڵبژاردنی 12ی ئایاردا لانی كەمی ( 9 كورسی) بووە، بەڵام ( 5 كورسی)یان بۆ دانراوە وەك خۆیان دەڵێن بەهۆی ساختەكاری و دەستكاریكردنی دەنگەكانیاینەوە، بەو پێیەی گۆڕان لە كەمترین حاڵەتدا  ( 6 كورسی لە سلێمانی و 2 كورسی لە هەولێر و 1 كورسی  لە كەركوك)بەدەستهێناوە، بەڵام بۆیانكراوە بە (5 كورسی) ، گۆڕان  لە هەڵبژاردنی 2014ی پەرلەمانی عێراق (9 كورسی) هەبوو (7 سلێمانی 2 كورسی هەولێر) لە هەڵبژاردنی 2018 دا تەنها 5 كورسی بەدەستهێناوە ( 1 كورسی هەولێر و 4 كورسی سلێمانی).  سێیەم/ كۆمەڵی ئیسلامی كوردستان دەنگی پێشبینیكراوی كۆمەڵی ئیسلامی كوردستان ( 4 كورسی ) بووە، بەڵام وەكو خۆیان دەڵێن بەهۆی ساختەكارییەوە كەمكراوەتەوە بۆ ( 2 ) كورسی، بەو پێیەی ( 2 كورسی سلێمانی و 2 كورسی لە هەولێر) بەدەستهێناوە، لە هەڵبژاردنی 2014 دا ( 3 كورسی) بۆ دانراوە، ( 2 كورسی هەولێر و 1 كورسی سلێمانی). چوارەم/ هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری بە پێی پێشبینیەكانی خۆیان هاوپەیمانی ( 7 كورسی ) بەدەستهێناوە بەمشێوەیە: ( هەولێر 2 كورسی و سلێمانی 4 كورسی و دهۆك 1 كورسی)، بەڵام تەنها ( 2 كورسی) بۆ دانراوە. پێنجەم/ یەكێتی نیشتیمانی بەپێی پێشبینیەكان یەكێتی تەنها ( 3 كورسی لە سلێمانی و 2 كورسی لە هەولێر و 3 كورسی لە كەركوك و 1 كورسی لە دیالە و 1 كورسی لە نەینەوا) بەدەستهێناوە، كە دەكاتە ( 10 كورسی )، بەڵام ئێستا 18 كورسی بەدەستهێناوە. شەشەم/ پارتی دیموكراتی كوردستان پێشبینیەكان بۆ پارتی دیموكراتی كوردستان، ( 2 كورسی لە سلێمانی و 6 كورسی لە هەولێر و 6 كورسی لە دهۆك و 4 كورسی لە نەینەوا)ی بەدەستهێناوە كە دەكاتە ( 18 كورسی ) بەڵام ئێستا 25 كورسی بەدەستهێناوە. كورسییەكانی پەرلەمانی عێراق وەك ئەوە وایە بۆیان دیاری كرابێت، بەو پێیەی ( هاوپەیمانی لە دەڤەری زەرد یەك كورسی بۆ دانراوە لە دەڤەری سەوز یەك كورسی بۆ دانراوە،  یەكگرتوو لە دەڤەری زەرد یەك كورسی بۆ دانراوە لە دەڤەری سەوز یەك كورسی بۆ دانراوە، نەوەی نوێ لە دەڤەری زەرد 2 كورسی بۆ دانراوە لە دەڤەری سەوز 2 كورسی بۆ دانراوە، یەكێتی لە سلێمانی ۸ كورسی  و پارتیش لە هەولێر ۸ كورسی ، یەكێتی لە كەركوك ٦ كورسی و پارتیش لە موسڵ ٦ كورسی) بۆیە دەوترێت ئەم دابەشكارییە بە سوتفە نیە و لە خۆوە نەهاتووە. 

(درەو میدیا): ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بەمەبەستی قسەكردن و بڕیاردان لەسەر پرۆسەی هەڵبژاردن و رێوشوێنەكانی كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردن كۆبوەوە. بەهۆی ئەوەی نیسابی یاسایی كۆبونەوەكە تەواو نەبوو، سەرۆكی پەرلەمان بڕیاریدا كۆبونەوەكە راوێژكاری بێت، بەوهۆیەشەوە پەرلەمانی نەیتوانی بڕیار بدات لەسەر كۆمسیۆنی هەڵبژاردن و لەبری ئەوە شەش داواكاری ئاڕاستەی كۆمسیۆن كرد. بەهۆی ئەوەی داواكارییەكانی ئەنجومەنی نوێنەران هێزی بڕیاریان نییە، كۆمسیۆن دەتوانێت ملكەچ نەبێت. دەقی داواكارییەكانی ئەنجومەنی نوێنەران لە كۆمسیۆنی هەڵبژاردن: 1- كۆمسیۆن هەموو رێگایەك بگرێتەبەر كە گەرەنتی گەڕانەوەی متمانە بكات بۆ پرۆسەی هەڵبژاردن بەشێوەیەكی پاك و دادپەروەرانە، لەناویاندا جیاكردنەوە و ئەژماركردنی دەنگەكان بەشێوەی دەستی و هەرەمەكی بۆ ژمارەیەك لە سندوقەكانی دەنگدان، بەتایبەتی ئەو سندوقانەی كە لەلایەن قەوارە سیاسییەكانەوە سكاڵایان لەسەر تۆماركراوە بۆ دڵنیابوونەوە لە باش كاركردنی ئامێری جیاكردنەوە و ئەژماركردنی ئەلیكترۆنی. 2- هەر كەیسێكی تاوان رەوانەی دەسەڵاتە تایبەتمەندەكان بكرێت لەو حاڵەتانەی كە تێیدا شێوازی خراپ مامەڵەكردن بە خاوێنی پرۆسەی هەڵبژاردن فەراهەم بووە. 3-  پێویستە دەستبەجێ كۆپییەكی ئەلیكترۆنی و وێنەی تیشكی كارتەكانی دەنگدان بدرێتە قەوارە سیاسییەكان لەگەڵ ئەو ئەنجامانەی لەڕێگەی مانگی دەستكردی (V-SAT) بۆ سێرڤەری سەرەكی لە كۆمسیۆن كە لە تالی سەنتەرە. 4- جەخت بكرێتەوە لە پرۆسەی بەراوردكردنی ئەو داتانەی بە ئەلیكترۆنی نێردراون لەگەڵ داتای سندوقەكاندا، ئەوەش لەرێگەی چەند سندوقێكەوە (فلاش و SD كارت)، لەبەردەم بریكاری قەوارە سیاسییەكاندا بەشێوەیەكی شەفاف. 5- داوا لە دەستەی دادوەری هەڵبژاردنەكان دەكرێت بە شێوەیەكی زۆر لەسەرخۆ و بێلایەنانە مامەڵە لەگەڵ تانەكاندا بكات و بایەخی زۆریان پێبدات بەئامانجی گەیشتن بە دادپەروەری. 6- لیژنەی یاسایی بەدواداچون بۆ پرۆسەی هەڵبژاردن دەكات و راپۆرتێكی بەپەلە دەرباری ئەو پرۆسەیە و ئەو گیروگرفتانەی كە چەند لایەنێكی سیاسی بانگەشەی دەكەن، پێشكەش بكات.  

" هاوپەیمانی یەكلابوەتەوە و گۆڕان و كۆمەڵ و یەكگرتوو هێشتا بڕیاریان نەداوە"   لەدوای راگەیاندنی ئەنجامی بەرایی هەڵبژاردنەكانەوە، پرسی بایكۆتی پرۆسەی سیاسی لە بەغداد بوەتە باسی شەش لایەنی سیاسی هەرێمی كوردستان كە گومانیان لە راست و دروستی پرۆسەی هەڵبژاردن هەیە. بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری بە سەرۆكایەتی د. بەرهەم ساڵح بڕیاری كۆتایی داوە بۆ بایكۆتكردن و پەرلەمانتارە دەرچووەكانی نانێرێت بۆ بەغداد، بەڵام فشاری زۆری ئەمریكی و ئێرانییەكان لەسەر هاوپەیمانیە بۆئەوەی رازیان بكەن بچنە بەغدا . سەرچاوەیەكی ئاگادار لەناو یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان، تائێستا یەكگرتوو یەكلانەبوەتەوە لەسەرئەوەی بایكۆت دەكات یان نوێنەرەكانی دەنێرێتە بەغداد، بەڵام بڕیارە سەركردایەتی ئەو حزبە سبەینێ یەکشەممە كۆببێتەوە. (درەو میدیا) زانیویەتی، تا ئێستا بڕیاری یەكگرتوو ئەوەیە ئەگەر یەك هێزی ناڕازی بایكۆتی بەغداد بكات، یەكگرتوو هێزی دووەم دەبێت بۆ بایكۆت. كۆمەڵی ئیسلامی كوردستان ئێستا بەسەر دوو ئاڕاستەدا دابەشبووە، بەشێكیان پێیان وایە پێویستە بچنە بەغداد و بەشێكیشی پێیان وایە لەگەڵ بەرەی ناڕازی بن و بایكۆتی بەغداد بكەن. هەرچی بزوتنەوەی گۆڕانە لەگەڵ ئەوەی رای زۆرینە لەگەڵ ئەوەیە بایكۆتی بەغداد بكەن، بەڵام بەشێكی كەمی سەركردەكانی گۆڕان مەیلیان بەلای ئەوەدایە ناكرێت بەغداد بۆ یەكێتی و پارتی جێبهێڵن و بە ئارەزووی خۆیان بڕیار بدەن، ئەوانە لایەنگری ئەوەن بەغداد بایكۆت نەكرێت ئەزمونی سوننەكان دێننەوە بەرچاو كە ساڵی 2005 بایكۆتیان كرد و زیانیان كرد، هەندێكیشیان پێیانوایە بەم دۆخەوە بچنە بەغداد پێگەیەكی لاوازیان دەبێت و دەبنە باشكۆی یەكێتی و پارتی لە بڕیارەكانی بەغداد، بەڵام زۆرینەی بنكە جەماوەرییەكەی گۆڕان لەگەڵ بایكۆتە و چاوەڕوانی كۆبونەوەی جڤاتی نیشتیمانین بۆ بڕیاری كۆتایی لەسەری.    هەرچی جوڵانەوەی نەوەی نوێیە لەسەر زاری شاسوار عەبدولواحدی سەرۆكی جوڵانەكەوە  هەر زوو راگەیەنرا كە دەچنە بەغداد و بایكۆتی ناكەن.  بەڵام تا ئێستا متمانەی تەواوەتی لەنێوان حزبەكاندا دروست نەبووە و هەر كەسە و سەیری بەرژەوەندی خۆی دەكات لەو پرسەدا، بەو واتایەكی تر رووداوەكانی پێشوو كاریگەری لەسەر دروستكردنی كۆدەنگی هەیە و پێویستی بە متمانەی تەواوەتی لایەنەكان هەیە.