(درەو میدیا): بەشار ئەسەد سەرۆكی سوریا هۆشداریدەداتە هێزەكانی سوریای دیموكرات لە رۆژئاوای كوردستان و رایدەگەیەنێت دوودڵ نابن لە بەكارهێنانی هێز  بۆ كۆنترۆڵكردنەوەی ئەو ناوچانەی لەژێر دەسەڵاتیاندایە. ئەسەد لە چاوپێكەوتنێكیدا لەگەڵ كەناڵی " روسیا الیوم" وتی:" تاكە كێشە كە لەسوریا ماوەتەوە ئێستا هێزەكانی سوریای دیموكراتە." ئەسەد وتیشی:" بە دوو بژاردە مامەڵە لەگەڵ هەسەدەدا دەكەین، یەكەم كردنەوەی دەرگای دانوستانە لەگەڵیاندا، چونكە زۆرینەیان هاوڵاتی سوریان و وا پێویست دەكات كە وڵاتەكەیان خۆش بوێت و ناخوازن بوكەڵەیەك بن بەدەستی هیچ بیانییەكەوە." ئەسەد بە زمانی هەڕەشەوە وتیشی :" ئەگەر لەگەڵ یەكدا وەك هاوڵاتیی سوریی نەژین، ئەوا پەنادەبەین بۆ رزگاركردنی ئەو ناوچانە بە هێز، ئەوە خاكی خۆمانە و مافی خۆمانە و ئەركی خۆمانە ئازادی بكەین و پێویستە لەسەر ئەمریكییەكان ناوچەكە بەجێبهێڵن و بە رێگایەك لە رێگاكان بەجێی دەهێڵن." لە بەشێكی تری چاوپێكەوتنەكەدا ئەسەد رایگەیاند ئەمریكییەكان بەبێ‌ هیچ بنەمایەكی یاسایی هاتن بۆ عێراق، بڕوانن چیان بەسەرهات و پێویستە وانەیان وەرگرتبێت." ئەسەدد ئاشكراشیكرد خەریكبوو پێكدادانی روسیا  و ئەمریكا لە سوریا رووبدات، بەڵام بۆ خۆشبەختی بەهۆی دانانی سەركردایەتی روسیا، نەك سەركردایەتی ئەمریكا، رووینەدا.  

(درەو میدیا): نزیكەی 20 رۆژی تێپەڕێووە بەسەر بەڕێوەچونی پرۆسەی هەڵبژاردن لە عێراق، هێشتا ئەنجامی كۆتایی هەڵبژاردنەكە جێگیر نەبووە، كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكان ئەنجامی دەنگدان لە (1021) وێستگە هەڵوەشاندوەتەوە بەهۆی سەرپێچیكردنی مەرجەكانی هەڵبژاردن. سەرباری ئەو وێستگانەی كۆمسیۆن خۆی ئەنجامەكانی هەڵوەشاندوەتەوە، ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراقیش بڕیارێكی دەركرد بۆ ئەژماركردنەوەی دەنگی رێژەی 10%ی سندوقەكان و هەڵوەشاندنەوەی ئەنجامی دەنگدانی دەرەوە و ئاوارەكان. ئەگەر ئەو رێوشوێنانەی گیراوەتەبەر بگەنە ئەنجامی كۆتایی، ئەنجامی هەڵبژاردنەكەی 12ی ئایار گۆڕانكاری بەسەردا دێت و رەنگە هەندێك كاندیدی دەرچوو سەرنەكەون بۆ پەرلەمان و دەنگی هەندێك لیست و قەوارەش زیاد بكات. ئەو وێستگانەی دەنگدان كە لە ناوخۆی وڵات هەڵوەشێندراونەتەوە:   ئەو وێستگانەی دەنگدان كە لە دەرەوەی وڵات هەڵوەشێندراونەتەوە: ژمارەی دەنگدەران لە دەرەوەی وڵات دەگاتە (179329) دەنگدەر، نزیكەی (20) كاندید بەهۆی دەنگدانی دەرەوە سەركەوتوون بۆ پەرلەمان، ئەگەر ئەنجامی دەنگدانی دەرەوە هەڵوەشێندرێتەوە، ئەو (20) كەسە زەرەرمەند دەبن. سەرچاوەی زانیاریەكان/ سۆمەریە نیوز   

(درەو میدیا): بڕیارەكانی پەرلەمانی عێراق بۆ هەڵوەشانەوەی دەنگەكانی دەرەوەی وڵات و ژماردنەوەی دەنگەكان، گفتوگۆی زۆری دروستكردووە،  تارق حەرب شارەزای دیاری یاسای دەستوری و یاساكان لە عیراق ، لە لێدوانێكیدا بۆ دەنگی ئەمریكا دەڵێت " بڕیاردان بۆ هەڵوەشاندنەوەی دەنگدانی دەرەوەی عیراق پێویستە بەیاسا بێت نەك بە بڕیار، لەبەرئەوەی دەستوری عێراقی ئەو حاڵەتانەی دیاریكردووە كە تێیدا بڕیار دەردەكرێت، وە هەموو حاڵەتەكانی تر پێویستی بەدەرچونی یاسا هەیە، هەروەك هەڵوەشاندنەوەی هەڵبژاردنەكان پێویستی بە یاسایە، چونكە هەڵبژاردن لە دەرەوه(دەرەوەی عیراق) بەیاسا كراوە بۆ هەڵوەشاندنەوەی پێویستی بەیاسایە، واتە دەبێت لەهەمان پلەی یاسا بێت، یاسا بە یاسا هەڵدەوەشێتەوە نەك بەبڕیار، بۆیە ئەو بڕیارەی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق تەواو نیە(كافی نیە)، بەتایبەت سەبارەت بەهەڵوەشاندنەوەی هەڵبژاردنی دەرەوەی عیراق، چونكە مافی دەنگدان یەكێكە لەو مافانەی كە دەستوری عیراقی زامنی كردووە بۆ هاوڵاتیانی عێراقی.    جیاكردنەوە و ئەژماركردنی دەنگەكان بە دەست، پێویستی بە یاسا نیە، بڕیار بەسە  بەڵام تارق حەرب پێی وایە جیاكردنەوەی دەنگەكان بەدەست تەنها پێویستی بە بڕیارەو یاسای پێویست نیە، دەڵێت " جیاكردنەوەی ئەژماركردنی دەنگەكان ، پێویستی بەیاسا نیە، بڕیار بەسە، پێویستە لەسەر كۆمسیۆن جێ بەجێی بكات ،چونكە ئەوە هەروەك دەوترێت لە مافەكان نیە ،بەڵكو دادپەروەری لەنێوان كاندیدەكان بەدیدەهێنێت، پەیوەندی بە زیادكردنی دەنگی كەسێك وە كەمكردنی دەنگی كەسێكی تر نیە، بۆیە پێویستە لەسەر كۆمسیۆن جێ بەجێی بكات هەرچەندە كۆمسیۆن ڕایگەیاند كە هەڵدەستێت بەجێ بەجێ كردنی ئەو بڕیارە. " هەڵوەشاندنەوەی دەنگدانی دەرەوەی عێراق پێویستی بە یاسایە نەك بڕیار     تارق حەرب دەڵێت پەرلەمان دەتوانێت یاسایەك دەربكات بۆ هەڵوەشاندنەوەی ئەم هەڵبژاردنەو دەڵێت: " پەرلەمانی ئێستا بە دەنگی(٢٠١) پەرلەمانتاری دەتوانێت یاسایەكی نوێ دەربكات، بۆ هەڵوشاندنەوەی ئەم هەڵبژاردنەی ئێستا و دوبارەكردنەوەی هەڵبژاردنەكان لەعیراق بەڵام بۆ دۆخی ئێستا لە عێراق قورسە"

بەڵێن ئیسماعیل ئەندامی ژووری هەڵبژاردنی بزوتنەوەی گۆڕان بە " درەومدیا"ی راگەیاند، ئەمرۆ لە بەغداد تانەكانمان لە ئەنجامی هەڵبژاردنی 12ی ئایار رادەستی ئەنجومەنی كۆمسیاران كرد لە بارەگای كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكان لە  بەغداد. وتیشی لە دەستەی دادوەری كۆمسیۆن بۆ تانەكانی هەڵبژاردن پێیان راگەیاندین دەبێت تانەكان رادەستی كۆمسیۆن بكرێت و كۆمسیۆنیش دەیداتە دەست دەستی دادوەری تایبەت بە خۆی. 

راپۆرت: فازل حەمەڕەفعەت تەنها مانگێك ماوە بۆ تەواوبونی ویلایەتەكەی، دوای چوارساڵ بێدەنگی دواجار فوئاد مەعسوم سەرۆك كۆماری عێراق بێدەنگی شكاند. سەرۆك كۆماری عێراق ئەمشەو لە دوو نوسراودا بە ئاشكرا دژایەتی خۆی بۆ هەر جۆرە لێكۆڵینەوەیەك لە گومانەكانی ساختەكاری لە پرۆسەی هەڵبژاردنە پەرلەمانییەكەی 12ی ئایار راگەیاند. لە نوسراوی یەكەمدا فوئاد مەعسوم دژایەتی خۆی بۆ بڕیارەكەی ئەنجومەنی نوێنەران راگەیاند كە داوای ئەژماركردنەوەی رێژەی 10%ی دەنگەكان و هەڵوەشانەوەی ئەنجامی هەڵبژاردنی دەرەوەی وڵات و دەنگی ئاوارەكان دەكات. فوئاد مەعسوم دەڵێ بڕیارەكەی ئەنجومەنی نوێنەران نادەستورییە و لە دەستوردا دەسەڵاتی هەڵوەشاندنەوەی ئەنجامی هەڵبژاردن بە پەرلەمان نەدراوە. لە نوسراوی دووەمیشدا كە ئاڕاستەی دادگای فیدراڵی كردووە، بە ناڕاستەوخۆ دژایەتی خۆی بۆ كاری ئەو لیژنەیە نیشان دەدات كە ئەنجومەنی وەزیران پێكیهێناوە بۆ لێكۆڵینەوە لە ساختەكارییەكانی پرۆسەی هەڵبژاردن و بە هەمان شێوە پێكهێنانی ئەو لیژنەیەش بە "نادەستوری" دەزانێت. بەپێی دەستوری عێراق سەرۆك كۆمار دەبێت "شەونخونی بكات بۆ پارێزەگاریكردن لە دەستور"، رەنگە نوسراوەكانی سەرۆك كۆمار لەژێر ئەم ناونیشانەدا نوسرابێت، بەڵام لەماوەی چوار ساڵی سەرۆكایەتییەكەیدا چەندینجاری تر دەستور پێشێلكراوە و ئەو بێدەنگ بووە. هەر بەپێی دەستوری عێراق دەبێت سەرۆك كۆمار بێلایەنی خۆی لەنێوان لایەنە سیاسییەكان بپارێزێت، فوئاد مەعسوم بە دەركردنی ئەو دوو نوسراوە هێندەی وەك پارێزەری ئەو لایەنانە دەركەوت كە دژایەتی دووبارە ئەژماركردنەوەی دەنگەكان دەكەن هێندە وەكو پارێزەری دەستور خۆی نمایش نەكرد. نوسراوەكانی فوئاد مەعسوم دوای چەند كاتژمێرێك هات لە كۆبونەوەی لەگەڵ سێ جێگرەكەی (نوری مالیكی – ئەیاد عەلاوی- ئوسامە نوجێفی)، سێ جێگر كە تاڕادەیەك هەرسێكیان نیگەرانن لە ئەنجامەكانی هەڵبژاردن. ئەوەی جێگەی سەرەنجە راگەیەندراوی سەرۆكایەتی كۆمار لەبارەی كۆبونەوەی سەرۆك كۆمار و سێ جێگرەكەی باسی لەوەدەكرد، لە كۆبونەوەكەدا جەختكراوە لەسەر " پێویستی رێزگرتن لە ئیرادەی راستەقینەی دەنگدەران و گرتنەبەری هەموو رێوشوێنێكی پێویست بۆ پارێزگاریكردن لە سەلامەتی پرۆسەی دیموكراتی و پاراستنی بەرژەوەندییە نیشتمانییە باڵاكانی وڵات". لە چوار ساڵی رابردوودا فوئاد مەعسوم بە بەهانەی ئەوەی بەپێی دەستور دەبێت ئەو بێلایەن بێت لە زۆربەی پرسە هەستیارەكاندا خۆی پاراستووە و هیچ قسەیەكی ئەوتۆی نەكردووە، بەڵام ئێستا كە زۆرێك لە لایەنە بەشدارەكانی هەڵبژاردنی 12ی ئایار نیگەرانن لە ئەنجامی هەڵبژاردنەكە و دەڵێن ساختەكاری كراوە، ئەو بێلایەنی خۆی لەدەستدەدات و لەبری دۆزینەوەی رێگەی دەستوری و یاسایی بۆ لێكۆڵینەوە لە گومانەكانی ساختەكاری، رێگە نادەستورییەكان دیاری دەكات. حزبەكەی فوئاد مەعسوم (یەكێتی نیشتمانی كوردستان) یەكێكە لەو حزبە بەشدارانەی هەڵبژاردنەكەی 12ی ئایار كە زۆرترین پەنجەی تۆمەتی ساختەكاری بۆ درێژ دەكرێت، ئەم تۆمەتانەش تەنیا لەلایەن لایەنە كوردییەكانی هەرێمی كوردستانەوە نییە، لایەنە توركمان و عەرەبەكانی كەركوكیش بەهەمان شێوە تۆمەتی ساختەكردنی ئەنجامی هەڵبژاردن دەدەنە پاڵ یەكێتی، رەنگە ئەمە هۆكارێكی تر بێت فوئاد مەعسومی ناچاركردبێت بێلایەنی لەدەستبدات و بكەوێتە سەنگەری بەرگری لە حزبەكەی. فوئاد مەعسوم كە وەكو نوێنەری كورد لەسەر كورسی یەكێك لە بەرزترین پۆستەكانی بەغداد دانیشتووە، چاوەڕوان دەكرا لە پرسی ریفراندۆمدا رۆڵی گەورە و یەكلاكەرەوە ببینێت، بەڵام ئەو خۆی پاراست بە لێدوانێك هەردوولا بەغداد و هەولێری رازیكرد، ئەو لەبارەی ریفراندۆمەوە وتی: ریفراندۆم دەستورییە، بەڵام جیابونەوە لە عێراق نادەستورییە. دوای ریفراندۆم و گەڕانەوەی سوپای عێراق بۆ ناوچە جێناكۆكەكان یان ئەوەی ناوی لێنراوە رووداوەكانی 16ی ئۆكتۆبەر، بەهەمان شێوە فوئاد مەعسوم خۆی پاراست و هیچ قسەیەكی ئەوتۆ و كاریگەری لەسەر بارودۆخەكە نەكرد. نوسراوەكانی فوئاد مەعسوم دوای چەند كاتژمێرێك هات لە بانگەوازی فراكسیۆنی حزبەكەی لە پەرلەمانی عێراق كە بە ئاشكرا داوایان لێكرد بێدەنگی بشكێنێت و رێوشوێن بگرێتەبەر دژی بڕیارەكەی ئەنجومەنی نوێنەران بۆ هەڵوەشاندنەوەی ئەنجامی هەڵبژاردن. نوسراوەكانی فوئاد مەعسوم لەبارەی پرسی ساختەكاری و هەوڵدان بۆ رێگریكردن لە رێوشوێنەكانی پەرلەمان و حكومەت رەنگە هیچ شتێك نەبێت جگە لە رازیكردنی حزبەكەی بەتایبەتی بەكاتێكدا قسەوباس هەیە بیەوێت بۆ ویلایەتی دووەمی سەرۆكایەتی خۆی كاندید بكاتەوە. 

(درەو میدیا): فوئاد مەعسوم داوا لە دادگای باڵای فیدراڵی عێراق دەكات هەڵوێستی خۆی لەسەر ئەو لیژنەیە رابگەیەنێت كە ئەنجومەنی وەزیران بۆ لێكۆڵینەوە لە ساختەكاری پرۆسەی هەڵبژاردن دروستیكردووە. لە نوسراوێكدا بۆ دادگای فیدراڵی كە بەڕێوەبەری نوسینگەی فوئاد مەعسوم ئیمزای لەسەر كردووە هاتووە: داوا لە دادگای باڵای فیدراڵی دەكەین هەڵوێستی خۆی رابگەیەنێت لەبارەی ئاستی دەستوریبونی ئەو بڕیارەی كە رۆژی 24-5-2018 ئەنجومەنی وەزیران دەریكردووە. رۆژی 24ی ئەم مانگەی ئەنجومەنی وەزیران كۆبونەوەیەكی بەپەلەی كرد، لە كۆبونەوەكەدا سەرۆكی ئەنجومەنی دادگای باڵا و سەرۆكی دەستەی نەزاهە و سەرۆكی دیوانی چاودێری دارایی و سەرۆكی فەرمانگەكانی هەواڵگری و ئاسایشی نیشتمانی و لیژنەی ئەمنی و تیمە ئەلیكترۆنییەكان بەشداربوون. لە كۆبونەوەكەی ئەنجومەنی وەزیراندا بڕیاردرا لەسەر پێكهێنانی لیژنەیەكی باڵا لە سەرۆكی ژمارەیەك لەو دامودەزگایانە بەمەبەستی لێكۆڵینەوە لە دەنگۆی رودانی ساختەكاری گەورە لە پرۆسەی هەڵبژاردنە پەرلەمانییەكەی 12ی ئایار. لە نوسراوەكەیدا سەرۆك كۆماری عێراق پرسیار لە دادگای فیدراڵی دەكات لەبارەی ئەوەی "ئاخۆ بڕیاری لەو جۆرە (دروستكردنی لیژنە) كاری ئەنجومەنی وەزیرانە كە لە ماددەی 80ی دەستوردا هاتووە ؟. وەك ئەوەی بۆ دادگای روون بكاتەوە كە دروستكردنی لیژنەی لەوجۆرە كاری ئەنجومەنی وەزیران نییە، لەنوسراوەكەیدا سەرۆك كۆماری عێراق دەڵێ" كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكان بەپێی حوكمەكانی ماددەی (102) دەستور پێكهێنراوە و ئاماژە بەوەكراوە ملكەچە بۆ چاودێری ئەنجومەنی نوێنەران و .. یاسای ژمارە (11) ی ساڵی 2007 كۆمسیۆنی هەڵبژاردن رێگای تانەدانی لە بڕیارەكانی كۆمسیۆن دیاریكردووە. دەقی نوسراوەكە:

(درەو میدیا): فوئاد مەعسوم سەرۆك كۆماریی عێراق بڕیارەكەی پەرلەمانی عێراق بۆ هەڵوەشاندنەوەی ئەنجامی هەڵبژاردن لە هەندێك پارێزگا بە (نادەستوری) ناودەبات. لەو نوسراوەدا كە بەڕێوەبەری نوسینگەی فوئاد مەعسوم سەرۆك كۆماری عێراق ئیمزای لەسەر كردووەو ئاڕاستەی كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكان كراوە هاتووە: بڕیاری ئەنجومەنی نوێنەران كە رۆژی 28-5-2018 دەرچووە و هەڵوەشاندنەوەی ئەنجامی هەڵبژاردنی هەندێك لە پارێزگاكان و ئەژماركردنەوەی دەنگەكان لە بنكەكانی تر لە خۆدەگرێت، سەرۆكایەتی كۆمار وای دەبینێت ئەو بڕیارە سەرپێچی حوكمەكانی دەستور و یاسای كۆمسیۆنە. لە بەشێكی تری نوسراوەكەدا، نوسینگەی سەرۆك كۆماری عێراق ئاماژە بەوەدەكات، پەیوەندی بە دادگای باڵای فیدراڵییەوە كراوە بۆ ئەوەی بۆچونی خۆی لەوبارەیەوە رابگەیەنێت. ئەم هەڵوێستەی فوئاد مەعسوم سەرۆك كۆماری عێراق دوای كۆبونەوەیەكی دێت لەگەڵ هەرسێ جێگرەكەی (نوری مالیكی- ئەیاد عەلاوی- ئوسامە نوجێفی) و پێچەوانەی راگەیەندراوی دوای كۆبونەوەكەیە كە تێیدا باسلەوەكراوە دەبێت بەدواداچون بۆ گومانەكانی ساختەكاری بكرێت لە پرۆسەی هەڵبژاردندا. هاوكات بڕیارەكەی فوئاد مەعسوم دوای ئەوەدێت كە فراكسیۆنی حزبەكەی (یەكێتی نیشتیمانی كوردستان) لە ئەنجومەنی نوێنەران داوایان لێكرد وەكو سەرۆك كۆمار هەڵوێستی خۆی رابگەیەنێت و بڕیارەكانی پەرلەمانی عێراق بۆ هەڵوەشاندنەوەی ئەنجامی هەڵبژاردن رابگرێت. دەقی نوسراوەكە:

(درەو میديا):  بەهۆی سەردانێكی بۆ شاری عەفرین رۆژئاوای كوردستان مەلا سامان سەنگاوی لەكارەكەی دورخرایەوە. لە لێدوانێكی تایبەتدا بۆ (درەو میدیا)، مەلا سامان سەنگاوی رایگەیاند" تەواو بێزاریان كردووم دەیان جار تەلەفۆنم بۆ دەكەن لەسەر هەڵوێستەكانم، دواجار بەرێوەبەری ئەوقافی كەركوك كە ئێستا لە هەولێر دادەنیشێت، پێی وتم بۆچی چویت بۆ عەفرین و ئاگاداركردنەوەی سورت بۆ هاتۆتەوە". مەلا سامان وتی: ئێستا پێی راگەیاندم كە دوو رۆژی داهاتوو بەتەواوی موچەكەت دەبڕێت و فەسڵ دەكرێت، ئەم بڕیار و گێچەڵانە پەیوەندی بە هەڵوێستەكانمەوە هەیە، بەتایبەتیش لەدوای چوونم بۆ عەفرین بەتەواوی بیانوم پێدەگرن.  مەلا سامان سەنگاوی لە نوسینێكیشیدا لە ئاكاونتی تایبەتی خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك نوسیویەتی" بەداخەوە بۆ مدیری وقفی سونی كەركوك كە سەر بە یەكێتییە بەفیتی پارتی فەسڵی‌ كردم، موچەكەی بڕیم بەم مانگی ڕەمەزانە، لەسەر چونم بۆعەفرین و بەرگریكردن لە كوردی ڕۆژئاوا بەڕاستی تا ئێستا نەمزانیووە كوردایەتی لە كوردستان، ئاوها قەدەغەیە، ئاخ ئاخ خوایە گیان ئەم ناحەقیە قەبوڵ نەكەیت خوای ئەو منداڵە نەخۆشەم بتان گرێ".

(درەومیدیا): وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا رۆژی سێشەممە راپۆرتی ساڵانەی دەربارەی دۆخی ئازادی ئاین لە جیهاندا بڵاوكردەوە، راپۆرتەكە هاوكات بوو لەگەڵ 70 یەمین ساڵیادی جاڕنامەی مافەكانی مرۆڤی نەتەوە یەكگرتووەكانەوە. مایك پۆمپیۆ وەزیری دەرەوەی ئەمریكا لە كۆنفرانسێكی رۆژنامەوانیدا وتی: " ئازادی ئایتی مافێكی مرۆیی جیهانییە و ویلایەتە یەكگرتووەكان وەك تەماشاكەر نابێت و پاڵپشتی هەموو تاكێك دەكات هەوڵی ئازادی دەدات.  راپۆرتەكەی وەزارەتی دەرەوە پشتی بەو زانیارییە سەرەتاییانە بەستووە كە باڵیۆزخانەكانی ئەمریكا لەسەرتاسەری جیهاندا كۆیانكردووەتەوە لە حكومەتە خۆجێیەتییەكان و گروپە ئاینی و رێكخراوی ناوحكومییەكان و رۆژنامەنوسان و چاودێرانی مافەكانی مرۆڤ و كەسانی ئەكادیمی و كەسی تر. ئەمەش بەشێكە لەو راپۆرتە دەربارەی چەند وڵاتێكی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست و باكوری ئەفریقا: سعودیە حكوتی سعودیە بەردەوامە لە رێگەگرن لە و كەسانەی موسوڵمان نین، تا پەیڕوی ئاینەكەی خۆیان بكەن، راپۆرتەكە لەسەر زاری چەند سەرچاوەیەكی كۆمەڵی مەدەنیی و میدیاكانی ئەمریكاوە گواستویەتییەوە كە ژمارەیەكە زۆر لە كەسانی ناموسوڵمان و بیانی و موسوڵمانی سعودیە كە سروتە و رەفتارە ئاینییەكانیان لەگەڵ بنەمی رەسمی سعودیەدا یەكناگرێتەوە، ناچارن دوور لەچاوی دەسەڵاتداران پەیڕوی ئاینی خۆیان بكەن و بەردەوام رووبەڕووی جیاكاری و دەستگیركردن وتەنگ پێ هەڵچنین دەبنەوە و هەتا دەگاتە ئاستی دەركردنیان لەو وڵاتە بۆئەوانەی هاوڵاتی سعودیە نین. و هێشتا سعودیە جگە لە مزگەوت رێگە بە كردنەوە و بونیادنانی هیچ پەرستگایەكی تر نادات. بەحرەین حكومەت بەردەوامە لە لێپرسینەوە و دەستگیركردن و دەستبەسەركردنی شێخەكانی شیعە و پەیڕەوكاران و سیاسەتمەدارانی ئۆپۆزسیۆن، راپۆرتەكە ئاماژەی بە كەیسی شێخ عیسا ئەلقاسم دیارترین سەركردەی شیعەكانی بەحرەین داوە، هەروەها لەسەر زاری چەند هاوڵاتییەكی شیعەمەزهەبی بەحرەینەوە گواستویەتیەوە كە جیاكارییەكی بەردەوان لەدژیان پەیڕەودەكرێت لە دامەزراندن لە فەرمانگەكانی حكومەت و پەروەردە و سیستمی دادوەریدا. هەروەها راپۆرتەكە باسی لە بەردەوامی تۆمەتباركردنی ئۆپۆزسیۆنە شیعەكان لە تیرۆر كردووە، و بە وتەی گروپێكی ئاینی ناموسوڵمانیش، حكومەتی مەنامە دەستی وەرنەداوەتە مەراسیمی ئاینییەكانیان و كاریكردووە بۆ لێبوردەیی بەرامبەر دابونەریت و بیروباوەڕی كەمایەتیە ئاینییەكان. عێراق دەستور ئازادی ئاین و بیروباوەڕی بۆ موسوڵمانان و مەسحییەكان و ئێزدییەكان و سابیئە مەنداشییەكان گەرەنتی كردووە، بەڵام ئەم مافە دەستورییە پەیڕەوكارانی ئاینەكانی تر یان مولحیدەكان ناگرێتەوە و یاسە پەیڕەوكردنی ئاینی بەهایی یاساغكردووە. راپۆرتەكە ئاماژەی بەو زانیاریانەش كردووە كە باس لە وەدەكەن كە هێزەكانی عێراق یان میلیشیا شیعەكان و هاوكارەكانیان كەسانی دەستگیركراویان كوشتووە بەهۆی ئەوەی كە سوننەن، رێكخراوە ناحكومییەكانیش باس لەوەدەكەن كە دەسەڵاتداران یاسای بنبڕكردنی تیرۆر بەكاردەهێنن بۆ دەستگیركردنی خەڵك لە دەرەوەی یاسا. بە گوێرەی راپۆرتەكە، مەسیحییەكان و ئێزدییەكان باسیان لەوە كردووە كە ژنانی مەسیحیی لە خاڵەكانی پشكنینی حەشدی شەعبی لە نەینەوا رووبەڕووی تەنگ پێهەڵچنین بوونەتەوە، هەروەها وتوشیانە كە حكومەتی ناوەندیی هانی گۆڕینی دیمۆگرافیا دەدات لە رێگەی ئەوەی زەویی و یەكەی نیشتەجێبوون لە ناوچە مەسیحیەكان دەدات بە شیعەكان. ئێران چەندین سەرچاوە باسیان لەوەكرد ئەو موسوڵمانانەی كە شیعەمەزهەب نین هەروەها شوێنكەوتوانی ئاینەكانی تر جگە لە ئیسلام بەتایبەتی بەهائییەكان روبەڕووی هەڵاواردن و فشار دەبنەوە، خاوەن كارەكانیش بەردەوام ڕوبەڕووی فشاری كۆمەڵایەتی دەبنەوە بۆ ئەوەی خەڵكانی بەهائی لای خۆیان وەرنەگرن، بەهائیییەكان باس لەوەدەكەن روداوەكانی تێكدان و سوكایەتیكردن بە گۆڕستانەكانیان لە زیادبوندان. وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا لە راپۆرتەكەیدا دەڵێ" زانیاری هەیە سەركوتكارییەكی نەخشەبۆداڕێژاو هەیە بۆ سەركوتكردنی خەڵك". میسر قیبتییەكان باسیان لە جیاكاری دەسەڵاتداران كرد لەبەرامبەریان بەتایبەتی لە ناوچە گوندنشینەكاندا. راپۆرتەكە باس لەوەدەكات حكومەت بنیادنانەوەی 78 كلێسای تەواو كردووە كە بەهۆی كردەوە توندوتیژییەكانەوە لە 2013دا زیانیان پێگەیشتووە یاخود روخاون. بۆیەكەمجار دەسەڵاتداران مۆڵەتی هاوسەرگیری بەهائیییەكانیان دەركردووە بەبێ ئەوەی لەسەر پێناسەكانیان ئاماژە بە لایەنی ئاینییان بكرێت. حكومەت بەردەوامە لە هەوڵەكان بۆ پارێزگاریكردن لە كەلەپوری جولەكەكانی میسر. جەزائیر راپۆرتەكە باسی لەوەكردووە دەسەڵاتدارانی جەزائیر لێكۆڵینەوەیان لەگەڵ سەدان كەس لە خەڵكی سەربە تائیفەی ئەحمەدیە كردووە و لە ژمارەیەك لە شارەكان دەیان كەسیان لێ دەستگیركردوون، ئەمەش بەهۆی ئەوەی سروتە ئاینییەكانی خۆیان جێبەجێكردووە. ئاماژە بەوە دەكات، نوێنەرانی وەزارەتی كاروباری ئاینی لەناویاندا وەزیر بەردەوامن لەسەر لێدوان و هۆشداریدان لە "كاریگەری بڵاوبونەوەی ئاینە بیانییەكان"ی وەكو سەلەفیەت و وەهابیەت و شیعەگەری و ئەحمەدیە. مانگی نیسان سەرۆكی دەستەی ئەركان داوای لە هاوڵاتیان كرد" وڵات لە شیعە و ئەحمەدی بپارێزن"، هاوكات ئەنجومەنی ئیسلامی بیروباوەڕی ئەحمەدی بە باوەڕێكی دور لە ئیسلام راگەیاند. لەبارەی مەسیحییەكانیشەوە، راپۆرتەكە ئاماژە بەوە دەكات دەسەڵاتداران كڵێسایەكیان لە شاری وەهران داخستووە و هەوڵ بۆ داخستنی كڵێساكانی تر دەدەن، كۆمەڵە مەسیحییەكان باسلەوەدەكەن روبەڕوی ئاستەنگی ئیداری زۆر دەبنەوە بەهۆی ئەوەی دەسەڵاتداران دانیان پێدا نانێن. راپۆرتەكە ئاماژە بەوەدەكات، تەنانەت دوای ئەوەش كە سەرۆك بڕیارێكی دەركرد بۆ سوككردنی حوكمەكەی، دەسەڵاتداران بەردەوامن لەسەر دەستگیركردنی هاوڵاتییەك كە بووە بە مەسیحی و بەوە تۆمەتبار دەكرێت سوكایەتی بە پێغەمبەری ئیسلام كردووە، حوكمی پێنج ساڵ زیندانیش بەسەر كەسێكی تردا سەپێندرا بەهۆی بڵاوكردنەوەی نوسین لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك كە دەوترێت سوكایەتی بە ئیسلام كردووە، بەڵام دواتر لەچوارچێوەی لێبوردنێكی گشتیدا ئازادكرا.   

(درەو میدیا): "خۆپیشاندەرانی كەركوك رێگری دەكەن لە گواستنەوەی سندوقەكانی دەنگدان بۆ بەغداد" ئەمە قسەی كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عێراقە. لە بەیاننامەیەكدا ریاز بەدران سەرۆكی فەرمانگەی هەڵبژاردنەكان لە كۆمسیۆنی هەڵبژاردن رایگەیاند، ئەمڕۆ ئۆفێسی هەڵبژاردنەكانیان لە كەركوك ئاگاداركردووە سندوقەكانی دەنگدان لە ناوچە جیاوازەكانی كەركوك رەوانەی بەغداد بكرێت. سەرۆكی فەرمانگەی هەڵبژاردنەكان ئاماژەی بەوەكرد، ئیدارەی ئۆفێسی كەركوكی كۆمسیۆن داوای لێبوردنی كردووە لە ناردنی سندوقەكان بۆ بەغداد، چونكە ژمارەیەك گروپ كە سەربە چەند لایەنێكی سیاسین دەستیان بەسەر سندوقەكاندا گرتووە. باسی لەوەشكرد، بەپێی نوسراوی دەزگای دژە تیرۆری سەربە فەرماندەیی ئۆپەراسیۆنی تایبەت، سەختە بتوانرێت سندوقەكانی دەنگدانی كەركوك بگوزرێتەوە. كەركوك یەكێكە لەو پارێزگایانەی كە لە هەڵبژاردنی 12ی ئایاری پەرلەمانی عێراقدا نیگەرانی لەسەر ئەنجامی هەڵبژاردن تێیدا دروستبووە، توركمان و عەرەبەكان یەكێتی نیشتیمانی كوردستان تۆمەتبار دەكەن بە ساختەكاری.  

(درەو میدیا): پەرلەمانی عێراق ئەمڕۆ خوێندنەوەی یەكەمی بۆ پرۆژە یاسای هەمواری سێیەمی یاسای ژمارە 45ی ساڵی 2013ی  هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەران كرد و بڕیارە دوای خوێندنەوەی دووەمی پرۆژە یاساكە دەنگی لەسەر بدرێت و بۆ ئەم هەڵبژاردنەش كە رۆژی 12ی ئایار بەڕێوەچوو كاری پێبكرێت. ئەمەش دەقی خاڵەكانی پرۆژە یاساكەیە: مادەی 1 :  مادەی (38) ی یاسای ژمارە 45ی ساڵی 2013ی هەڵبژاردنی  ئەنجومەنی نوێنەران هەمواردەكرێتەوە بەمشێوەیە دەخوێنرێتەوە:  كۆمسیۆنی بالای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكان پابەند دەكرێت بە سەرپەرشتی ئەنجومەنی باڵای دادوەری و ئامادەبوونی بریكاری قەوارە سیاسییەكان و نوێنەرانی نەتەوە یەكگرتووەكان، دەنگی هەموو بنكەكانی دەنگدان لە عێراق بەدەست جیابكاتەوە و ئەژماریان بكات. مادەی 2: ئەنجامی هەڵبژاردنەكانی دەرەوە و دەنگدانی مەرجدار  لە كەمپەكانی ئاوارەكان و جوڵەی دانیشتوانی پارێزگاكانی ( ئەنبار، سەلاحەدین، نەینەوا، دیالە) هەڵدەوەشێنرێتەوە، جگە لە دەنگی كەمینەكان كە سیستمی كۆتا دەیانگرێتەوە. مادەی 3: حوكمەكانی ئەم یاسایە لەسەر هەڵبژاردنەكانی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراقی ساڵی 2018 جێبەجێ دەبێت. مادەی 4 : ئەم یاسایە لە مێژووی دەنگدان لەسەریەوە جێبەجێ دەكرێت.          

( درەو میدیا): هەفتەی رابردوو گروپی كاری توركیا – ئەمریكا بۆ تاوتوێكردنی شارۆچەكەی مەنبەج لە رۆژئاوای كوردستان كۆبوونەوە، بە گوێرەی میدیاكانی توركیا، ئەمریكا و توركیا لەسەر دۆخی شاری مەنبەج گەیشتونەتە رێككەوتن و نەخشەرێگەیەكیان داناوە بۆ بەڕێوەبردنی مەنبەج و دوورخستنەوە هێزەكانی رۆژئاوای كوردستان و بڕیاریشە چواری حوەزیرانی داهاتوو، وەزیرانی دەرەوەی ئەمریكا و توركیا لە واشنتۆن بە رەسمی رێككەوتنەكە رابگەیەنن. وتەبێژی ئەنجومەنی سەربازی مەنبەجیش رەتیدەكاتەوە ئەمریكا و توركیا لەسەر چارەنوسی مەنبەج رێككەوتبن و دەڵێت وەفدێكی وەزارەتی بەرگری ئەمریكا پشتیوانی خۆیان بۆ ئەنجومەنی سەربازی مەنبەج دووپاتكردوەتەوە. قۆناغەكانی رێككەوتنەكە بە گوێرەی هەواڵێكی ئاژانسی ئەنادۆڵی توركیی ئەمریكا و توركیا لەسەر نەخشە رێگایەك دەربارەی شاری مەنبەج رێككەوتون،  قۆناغی یەكەمی نەخشتەرێگاكە خۆی لە دوورخستنەوەی هێزەكانی  سوپای دیموكرات و  پەیەگە و پەژەدا خۆی دەبینێتەوە لە خۆرئاوای فورات لە ماوەی یەك مانگدا. ئەنادۆڵی ئاشكراشیكردووە  رێككەوتنی كۆتایی ئەو نەخشەرێگایە رۆژی چواری حوەزیرانی داهاتوو لە میانی كۆبوونەوەی مەولود چاوەشئۆغڵۆ وەزیری دەرەوەی توركیا و مایك پۆمپیۆ وەزیری دەرەوەی ئەمریكا لە واشنتۆن رادەگەیەنرێت و جێبەجێكردنیشی دوای هەمان كۆبوونەوە دەستپێدەكات. ئاژانسی ئەنادۆڵ دەڵێت دوای دەرچوونی هێزەكانی رۆژئاوای كوردستان لە مەنبەج و عەین عیسا، لە قۆناغی دووەمدا سوپای توركیا و هەواڵگری توركیا و ئەمریكا دوای 45 رۆژ لە كۆبوونەوەی 4ی حوەزیران ئەركی چاودێریكردنی مەنبەج دەگرنە ئەستۆ. لە قۆناغی سێیەمیشدا لە ماوەی 60 رۆژ دوای 4ی حوەزیران ئیدارەیەكی خۆجێی بۆ بەڕێوەبردنی شاركە پێدەهێنرێت و هەردوو ئەنجومەن خۆجێی و سەربازی شارەكە بەڕێوەبردنی شارەكە و ئاسایشی بەڕێوەدەبەن. یەپەگە: نەكشاوینەتەوە شەڕڤان دەروێش وتەبێژی ئەنجومەنی سەربازی مەنبەج رایگەیاند بەجێهێشتنی مەنبەج دوورە لە راستییەوە و هەندێم لایەن هەوڵدەدەن بە رێگەی بڵاوكردنەوەی هەواڵی درۆ و ناڕاستەوە ئاسایش و سەقامگیری مەنبەج بە ئامانج بگرن. شەڕڤان دەروێش لە لێدوانێكیدا بۆ " هاوار نیوز" رەتیكردەوە هێزەكانی ئەنجومەنی سەربازی مەنبەج شارەكیان چۆڵكردبێت بۆئەوەی سوپای توركیا جێگەیان بگرێتەوە، وتیشی:" هەماهەنگی نێوان ئەنجومەنی سەربازی مەنبەج و هێزەكانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بەردەوامە." وتەبێژی ئەنجومەنی سەربازی مەنبەج راشیگەیاند ئاگاداری كۆبوونەوەكەی هاوپەیمانان و توركیا و جەختیشیكردەوە كە هەردوولا لەسەر چارەنوسی مەنبەج نەگەیشتونەتە رێككەوتن و رۆژی 29ی ئایار وەفدێكی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا سەردانی ئەنجومەنی سەربازی مەنبەجیان كردووە و پشتیوانی خۆیان بۆ ئەنجومەنەكە دووپاتكردوەتەوە. ئەمریكا  روونكردنەوە دەدات بە پێچەوانەی توركیاوە، وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا، هێزەت ناوێرت رەتیكردەوە واشنتۆن و ئەنكەرە لەسەر چارەنوسی مەنبەج گەیشتبنە رێككەوتن. هێزەر ناوێرت، وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا لە كۆنفرانسێكی رۆژنامەوانیدا وتی: "رێكەوتنێكمان لەگەڵ توركیا نییە، پێشووتر رامانگەیاندووە كە كۆبوونەوە ھەبووە لەسەر نەخشە رێگەیەك لەنێوان ھەردوولا، بۆئەوەی بگەنە چارەسەر بەردەوام دەبین، بۆ گفتوگۆكردن لەسەر ئەو كێشەیە و كێشەكانی دیكەی سووریا و كێشە ھاوبەشەكانیش تا نەخشە رێگەك دروست بێت لەسەر مەنبج و ناچەكانی دیكە. لەسەر ئەو كێشەیەش وەزیری دەرەوەی لە مانگی  حوەزەیران پێشوازی لە ھاوتا توركیەكەی دەكات".    

( درەو میدیا) وتەبێژی فەرمی پارتی دیموكراتی كوردستاند رایدەگەیەنێت بڕیاری ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق كە بە تەنیا ئەنجامەكانی هەرێمی كوردستان و كەركوك هەڵدەوەشێنێتەوە رەتدەكەنەوە و بە بڕیارێكی سیاسی دەزانن. لە راگەیەنراوێكدا كە كۆپییەكی بەدەست " درەو میدیا" گەیشتووە، مەحمود محەمەد وتەبێژی فەرمی پارتی دیموكراتی كوردستان دەڵێت:" دوابەدوای راگەیاندنی ئەنجامەكانی پرۆسەی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، نیگەرانی و گومان لەو ئەنجامانە بڵاوبۆوە، ئێمەش وەكو پارتی دیموكراتی كوردستان بە شێوەیەكی فەرمی لە بەیاننامەی مەكتەبی سیاسییماندا رامانگەیاند كە لە ئەنجامەكان گومانمان هەیە و غەدرێكی زۆریش لە پارتی كراوە، بۆیە بۆ رەواندنەوەی كۆی گومان و نارەزاییەتییەكانی لایەنەكان بە باشی دەزانین كۆمیسیونی باڵای سەربەخۆیی هەڵبژاردنەكان لە چوارچێوەی یاسادا كاری پێویست ئەنجام بدات." هەروەها دەشڵێت:" ئێستاش بابەتی دەرئەنجامەكان بووەتە ئاڵۆزییەكی زۆری راگەیاندنەكان و هەر كەس و لایەنێك بە شێوازێك شرۆڤەی دەكات و بەئاقارێكدا قسەی لەسەر دەكا، بۆیە و لە روانگەی هەست بە بەرپرسیارییەتی و بە خەمەوە بوونی پاراستنی سەقامگیری و رەواندنەوەی گومانەكان، هەر بڕیارێك بدرێت بە رێگای یاسایی بۆ ژماردنەوەی دەنگەكان بەدەست و بۆ مەبەستی گێڕانەوەی متمانەی لایەنە سیاسییەكان و دەنگدەران، ئێمە بە باشی دەزانین و تەئیدی دەكەین." لە بەشێكی تری راگەیەنراوەكەدا مەحمود محەمەد دەڵێت:" بڕیاری ئەنوومەنی نوێنەرانی عێراق كە بە تەنیا دەرئەنجامەكانی هەرێمی كوردستان و كەركوك ئیلغا دەكاتەوە، رەتدەكەینەوە و بە بڕیارێكی سیاسی دەزانین."    

وەرگێڕانی: نامیق رەسوڵ فرێدی بلوم جوتیارێكی ئەفریقای باشوورە و هەموو تەمەنی لەسەردەمی رژێمی پاكتاوی رەگەزیدا لە كێڵگە و وەرشەیەكدا بەسەربردووە و بەمزوانە ناوی بەوەك بەتەمەنترین پیاو لە جیهاندا تۆماردەكرێت، سەرەڕای ئەوەی چەندین ساڵە دەستبەرداری خواردنەوەی مەی و خواردنەوە كحولییەكان بووە، بەڵام هێشتا بەردەوامە لە جگەرەكێشان. فرێدی دەڵێت:" هەموو رۆژێك دوو یان سێ‌ جگەرە دەكێشم، بەدەستی خۆم جگەرەكان دەپێچمەوە، ئارەزووم بۆ جگەرەكێشان بەهێزە، هەندێكجار دەڵێم وازی لێدەهێنم، بەڵام دواتر بۆم دەردەكەوێت كە درۆ لەگەڵ خۆمدا دەكەم، شتێك لە دڵمایە پاڵمپێوەدەنێت كە جگەرەبكێشم، جگەرەیەك دەپێچمەوە، لۆمەی شەیتان دەكەم، ئەو زۆر بەهێزە". ناوبانگ و سەردانی وەزیرەكان یەكەم شت كە سەرنجت ڕادەكێشێت كاتێك ئەم پیاوە دەبینیت كە تەمەنی 100 ساڵی تێپەڕاندووە، باشی باری تەندروستی جەستەیەتی، ئەو باڵایەكی بەرز و جەستەیەكی پتەوی هەیە و بەبێ‌ گۆچان دەڕوات، هەرچەندە هێواشە لە رۆیشتندا، بەڵام هیچ كەموڕییەكی جەستەیی نییە جگە لەوەی تۆزێك گوێی گرانە. فرێدی هەشتی ئایاری رابردوو تەمەنی بوو 114 ساڵ و بە بەتەمەنترین مرۆڤی جیهان دادەنرێت، هەرچەندە بە رەسمی ئەوە لە كتێبیی گینس بۆ ژمارە پێوانییەكان تۆمارنەكراوە و  پێشتر بە تەمەنترین كەس نازناوی ژنێك بوو بەناوی ڤیۆلیت مۆ براون، بەڵام 15ی ئەیلولی 2017 لە تەمەنی 117 ساڵیدا كۆچی دواییكرد و ئێستا دامەزراوەی گینیس رێوشوێنی دەستپێكردووە بۆ دیاریكردنی بەتەمەترین كەس لە جیهاندا. فرێدی نهێنی درێژیی تەمەنی ناشرێتەوە و دەڵێت :" هیچ نهێنییەك نییە، تەنها خوای گەورە نەبێت، هەموو هێزێك لە دەستی ئەودایەن من هیچ شتێكم نییە، دەكرێت لەهەر ساتێكدا بكەم و هەڵنەستمەوە، بەڵام ئەو پشتیوانمە." فرێدی بەدەنگێكە بەرز و بە زمانی ئەفریكانز دەڵێت:" هەست بە تەندروستییەكی باش دەكەم، دڵم بەهێزە، تەنها لاقەكانم بێهێزبوون، ئێستا وەك رابردوو ناتوانم بڕۆم." ئێستا فرێدی بووە بە یەكێك لە پیاوە بەناوبانگەكان، خەڵێكی زۆر سەردانی ماڵە سادەكەی دەكەن  لە شاری كیپ تاون، لەنێوشیاندا وەزیرەكانی حكومەت، ئەو زۆر بەم بایەخپێدانە دڵخۆشە و لە ساڵیادی لە دایكبوونیدا كۆمپانیایەكی بازرگانی كێكی لەدایبكوونی پێشكەشكردووە. كاركردن تا 80 ساڵی جانیتای هاوسەری كە 29 ساڵ لە فرێدی تەمەنی كەمترە، و ماوەی 48 ساڵە لەگەڵیدا دەژی دەڵێت :" فرێدی تەندروستییەكی زۆر باشی هەیە و  چەندین ساڵە تەنها یەكجار چووەتە نەخۆشخانە ئەویش بۆ چارەسەری كێشەیەك لە ئەژنۆكانیدا ". جانیتا دەشڵێت چەندین كەس گومانیان بە تەمەنی فرێدی هاوسەری بردووە، كاتێك داوای ناسنامەیان لێكردووە، بەڵام برازایەكی چووە خۆرهەڵاتی لەندەن و بڕوانامەی لەدایكبوونی بۆ دەرهێنا و پێشكەشی فەرمانگەكانی كرد." وتەبێژی دامەزراوەی كاروباری كۆمەڵایەتی كیپ تاون سیهلی گۆبیز دەڵێت:" حكومەت ناسنامەی بۆ فرێدی دەركرد كە رۆژی هەشتی ئایاری ساڵی 1904 لەدایكبووە." بەبێ‌ گۆچان دەڕوات فرێدی لە تەمەنێكی زوودا گوندەكەی ئەدیلاییدی بەجێهێشتووە و چووە بۆ شاری كیپ تاون، خوێندنەوەی نوسینی نەزانیوە، چونكە لە هەموو تەمەنیدا نەچووەتە قوتابخانە، بەڵام كاتێك بیری منداڵی دەكاتەوە دەڵێت:" حەزم دەكرد زوو لەماڵ بچەمە دەرەوە بۆئەوەی چۆلەكە راوبكەم، هەستم بە شانازی دەكرد، كاتێك لە راو دەگەڕامەوە وچەندین نێچیرم بە پشتوێنەكەمەوە هەڵدەواسی." فرێدی سەرەتا یەكەمین كاری لە كێڵگەیەكدا دەستدەكەوێت و پاشان دەچێتە كۆمپانیایەكی ناوخۆی بۆ بواری بیناسازی بەناوی " فیبراكیت" بۆ دروستكردنی دیوار" لە هەموو شاردا دیوارمان دروستدەكرد، ماوەیەكی زۆر لەو كۆمپانیایە كارم كرد هەتا لە تەمەنی 80 ساڵێدا خانەنیشین بووم." فرێدی لە كیپ تاون لە ناوچەی دیلفت دەژی كە تاوان و گروپی مافیا زۆر تێیدا بڵاوە، بە بڕوای ئەو ژیان لەو چەندین ساڵەی ئەو تێیدا ژیاوە زۆر گۆڕاوە :" ژیان زۆر ئارامتر بوو لە رابردوودا، كاتێكی جوان بوو، تاوانی دزی و كوشتن نەبوو، هیچ كەسێك رووبەڕووی ئازاردان نەدەبوەوە، ئەو شتانەی هەرگیز نەبوون، دەتنوانی بە درێژایی رۆژ لەسەر جێگەكەت بخەویت و كاتێكیش بە ئاگادەهاتیتەوە كەلوپەلەكانت وەك خۆیان بوون و كەس لێیان نزیك نەدەبوەوە." فرێدی هیچ شتێك دەربارەی گۆڕانكاری سیاسی كە لە ئەفریقای باشوور روویدا و رژێمی هەڵاواردنی رەگەزی لە یاد نییە و دەڵێت:" من لە كێڵگەدا كارمدەكرد، كاتم نەبوو بۆئەوەی بایەخ بە شتێكی تر بدەم، شتێكی كەممان لە بارەی سیاسەتەوە دەبیست." ئەمە وەك حاڵەتێكی نامۆ دەردەمەوێت، بەڵام ئەم حدۆخی هەموو ئەو كەسانەبووە كە وەك فرێدی كاریان كردووە، ئەوان زۆربەیان نەخوێندەوار بوون، ژیانیان هەر بریتی بووە لە كاركردن و لە جیهانی دەرەوە دابڕاون، و كرێكارە رەشپێستەكان لە دۆخێكی زۆر قورسدا لە كێڵگەی سپی پێستەكان كاریان دەكرد، و رێگەیان نەدەدرا سەرقاڵ بن بە سیاسەتەوە و بچنە نێو سەندیكاكانەوە. " تەلەفزیۆنی بێ‌ كەڵك" هاوسەرەكەی فرێدی دەڵێت، خواردنێكی دیاریكراو ناخوات، هەموو ژەمێك حەزی لە گۆشتە، بەڵام رێژیەكی زۆر سەوزەش دەخوات. بەوتەی هاوسەرەكەی هێشتا فرێدی دەتوانێت خۆی پۆشاكەكان  بگۆڕێت، بەڵام لەپێكی پێڵاو كەمێك زەحمەتە بۆی و هەندێكجاریش لە ریش تاشیندا پێویستی بەهاوكاری نەوەكەی هەیە. فرێدی لەماوەی كاركردنیدا كاتژمێر چوار و نیوی بەیانی لە خەو هەڵساوە، بەڵام ئێستا درەنگ هەڵدەستێت و كارێكی ئەوتۆ ناكات لە ماڵەوە و دەڵێت:" ناتوانم هیچ شتێك بكەم، ناتوانم بەسەر پەیژە و قادرمەدا سەربكەوم، بۆخۆم دادەنیشم، و هیچ كاتم بۆ تەلەفزۆنی بێ‌ كەڵك نییە." فرێدی لەجیاتی سەیركردنی تەلەفزیۆن، لەدەرەوەی ماڵەكەی دادەنیشێت و جگەرەیەكی تر دەپێچێتەوە و جارێكی تر شەیتان فریوی دەداتەوە. سەرچاوە: بی بی سی  

(درەو میدیا): رۆژی دوو شەممە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق دەنگیدا لەسەر بڕیارێك كە دەڵێ" دەبێت لانی كەم رێژەی 10%ی دەنگەكانی هەڵبژاردنی 12ی ئایار جارێكی تر ئەژماربكرێنەوە و ئەنجامی هەڵبژاردنی دەرەوەی وڵاتیش هەڵوەشێندرێتەوە. ئەم هەنگاوەی ئەنجومەنی نوێنەران لەناوەندی سیاسی عێراقدا مشتومڕی دروستكرد، بەتایبەتی ئەوەی پەیوەندی هەیە بە ئاستی گونجاوی ئەو بڕیارە لەگەڵ دەستوردا هەروەها پرسیار دەكرێت لەبارەی ئەوەی ئاخۆ پەرلەمان مافی هەیە بڕیارێكی چارەنوسسسازی لەوشێوەیە دەربكات لەكاتێكدا ویلایەتەكەی لە تەواوبوندایە. شارەزایان تێڕوانینی جیاوازیان هەیە لەسەر ئەم بابەتە: بوشرا عوبێدی كە پسپۆڕێكی یاساییە لە لێدوانێكدا بۆ سایتی (الحرە) دەڵێ" دەستوری عێراق مافی هەڵوەشاندنەوەی ئەنجامی هەڵبژاردنەكانی بە پەرلەمان نەداوە.. یاسای عێراقی میكانیزمی رونی داناوە بۆ تانەدان لە ئەنجامەكان، كە خۆی دەبینێتەوە لەوەی كۆمەڵێك دادوەر لە ناو كۆمسیۆنی هەڵبژاردن هەڵدەستن بە تەماشاكردنی تانەكان، ئەگەر هاتوو گومانەكان لەسەر ئەنجامی هەڵبژاردن بەردەوام بوو پەنا بۆ دادگای باڵا فیدراڵی دەبرێت". بەپێی ئەو ئەنجامانەی كە كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكانی عێراق بڵاویكردەوە، رێژەی 70%ی پەرلەمانتارانی خولی ئێستای پەرلەمان كە خۆیان كاندیدكردوەتەوە، دەرنەچوون بۆ ویلایەتی دووەم. لەوبارەیەوە بوشرا عوبێدی ئاماژە بەوەدەكات"زۆرینەی هەرەزۆری ئەو پەرلەمانتارانەی كە ئامادەی دانیشتنەكەی رۆژی دوو شەممە بوون پەرلەمانتارە دۆڕاوەكان بوون، ئەمەش ئەو بڕیارە جێناكۆكە دەردەخات كە داویانە". رۆژی پێنج شەممەی رابردوو حكومەتی عێراق پێكهێنانی لیژنەیەكی باڵای راگەیاند بۆ لێكۆڵینەوە لە دەنگۆكانی رودانی ساختەكاری لە ئەنجامی هەڵبژاردندا. رۆژی دوو شەممە لیژنەكە بەشێوەیەكی كردەیی دەستی بەكاركرد و لێپرسراوانی باڵای كۆمسیۆنی هەڵبژاردنی بانگهێشتكرد و داوای لێكردن زانیاری بدەن لەبارەی دەنگدەران لە دەرەوەی وڵات و تایبەتمەندی هونەری ئەو ئامێرانەی كە لە پرۆسەی دەنگداندا كۆمسیۆن پشتی پێبەستوون. تاریق حەرب كە پسپۆڕێكی ناسراوی عێراقییە دەڵێ" بەپێی ئەو زانیارییانەی كە لای من هەن لیژنەی لێكۆڵینەوە لەماوەی لانی كەم چوار رۆژی داهاتوودا ئەنجامی لێكۆڵینەوەكانی رادەگەیەنێت بەمەبەستی یەكلاكردنەوەی ئەو مشتومڕەی لەبارەی دەنگۆی ساختەكاری و یاریكردن بە ئەنجامی هەڵبژاردن دروستبووە". تاریق حەرب وتی: بڕیاری پەرلەمان بۆ دووبارە جیاكردنەوە و ئەژماركردنەوەی رێژەی 10%ی دەنگەكان، شتێكە دەكرێت روبدات، چونكە وەكو وردبینیكردن و پشكنین و دڵنیابوونە لە دروستی ئەنجامەكان و پێچەوانەی یاسا نییە. بەڵام تاریق حەرب لەڕووی دەستورییەوە هاوڕایە لەگەڵ بوشرا عوبێدی سەبارەت بە پرسی هەڵوەشاندنەوەی ئەنجامی هەڵبژاردن و دەڵێ" دەستور دەسەڵاتی هەڵوەشاندنەوەی ئەنجامی هەڵبژاردنی بە پەرلەمان نەداوە". رۆژی 12ی ئایار هەڵبژاردنی پەرلەمانی بۆ خولی چوارەمی ئەنجومەنی نوێنەران بەڕێوەچوو، ژمارەیەك لە لایەنە سیاسییەكانی هەرێمی كوردستان و عێراق نیگەرانن لە ئەنجامی هەڵبژاردنەكە و دەڵێن ساختەكاری بەرفراوان لە پرۆسەكەدا كراوە، بەتایبەتی لە شارەكانی سلێمانی و كەركوك و بابل و دەنگدانی دەرەوە و ئاوارەكان.