درەو میدیا:  كۆمسیۆنی مافی مرۆڤی عێراق رایگەیاند: لە خۆپیشاندانەكانی ئەمڕۆی عێراقدا 21 كەس كوژران و 1779 كەسیش بریندار بوون، 27 بارەگای حکومی و حزبی لە پارێزگاکانی دیوانیە، میسان، واست، زیقار، بەسرە، بابل زیانیان پێگەیشتووە ئاماری نوێ کۆمسیۆنی مافەکانی مرۆڤ لە عێراق: 🔴 ژمارەی کوژراوەکان بەرزبوەتەوە بۆ 21 کەس 🔹 بەغداد/ 8 کوژراو 🔹 میسان/ 6 کوژراو 🔹 زیقار/ 6 کوژراو 🔹 موسەننا/ 1کوژراو 🔴 ژمارەی بریندارەکان بۆ (هەزارو 799) کەس بەرزبووەتەوە بە خۆپیشاندەرو هێزە ئەمنییەکانیشەوە، زۆرینەی ئەوانەی بەرکەوتوون بە گولەو گازی فرمێسکڕێژ برینداربوون. 🔹 بەغداد/ 1493 بریندار 🔹 زیقار/ 80 بریندار 🔹واست/ 10 بریندار 🔹موسەننا/ 76 بریندار 🔹 بەسرە/ 15 🔹دیوانیە/ 36 بریندار 🔹میسان/ 57 بریندار 🔴 27 بارەگای حکومی و حزبی لە پارێزگاکانی دیوانیە، میسان، واست، زیقار، بەسرە، بابل زیانیان پێگەیشتووە. 🔴 لە پارێزگاکانی بابل، کەربەلا، نەجەف خێوەتی مانگرتن هەڵدراوە. 🔴 تەقە لە یاریدەدەری بەڕێوەبەری ئۆفێسی کۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکان کراوە لە پارێزگای میسان و رەوانەی نەخۆشخانە کراوە. 🔴 وەزارەتی تەندروستی ئاماری کوژراو و بریندارەکانمان پێنادات، ئەمە چەواشەکردنی رایگشتییەو ناکۆکە لەگەڵ بنەمای شەفەفیەت و مافی دەستڕاگەیشتن بە زانیارییەکان، لەو ڕووەوە سکاڵا لەسەر وەزارەتی تەندروستی تۆماردەکەین. 🔴 کۆمسیۆنی مافەکانی مرۆڤ دڵگرانە بە کوژران و برینداربوونی خۆپیشاندەران و سوتاندنی موڵک و ماڵی گشتی و تایبەتی

راپۆرت: درەو میدیا ئەمڕۆ عێراق هەینییەكی سەختی بەڕێكرد، حكومەتەكەی عادل عەبدولمەهدی لەلایەن لەژێر فشاری شەقامدایە دەستلەكاربكێشێتەوە، لەلایەكی تر لایەنە سیاسییەكان فشاری لێدەكەن بمێنێتەوە، لایەنە كوردییەكان هەڵوێستیان لەسەر پێشهاتەكان عێراق روون نییە، دامەزراوە فەرمییەكانی هەرێمیش بێدەنگن، مەسعود بارزانی لەبری پەرلەمان‌و حكومەت‌و سەرۆكایەتی هەرێم قسەی كرد‌و وتی:" ئێمە پشتیوانی مانەوەی عەبدولمەهدی دەكەین". دەستلەكاركێشانەوە لە گیرفانیدایە ئەو لایانەنانەی ماوەیەكە لە بۆسەدان بۆی، ڕەخنەی ئەوەی لێدەگرن جورئەتی نەبووە بكوژی خۆپیشاندەران (قەناس بەدەستەكان) ئاشكرابكات، بەشێكی تریان دەڵێن، ناكرێت شكستی ئێستا بخاتە ئەستۆی حكومەتەكانی رابردوو، بەوپێیەی بەدرێژایی 16 ساڵی ڕابردوو خۆی بەشێكی گرنگ بووە لە پرۆسەی سیاسی و چەندین پۆستی هەستیاری تێیدا هەبووە، هەر لەئەنجومەنی حوكم و ئیدارەدانی وەزارەتەكانی دارایی و نەوتەوە تا دەگاتە پۆستی جێگری سەرۆك كۆمار. سالێك لەمەوبەر و بە دیاریكراوی لەم مانگەدا، عادل عەبدولمەهدی وەك كاندیدی تەوافوقیی هەردوو جەمسەرە ململانێكەرەكەی شیعە، هاوپەیمانی (بونیاتنان) بەسەرۆكایەتی هادی عامری و هاوپەیمانی چاكسازی بە سەرۆكایەتی موقتەدا سەدر بەسەرۆك وەزیرانی عێراق دیاریكرا، عەلمانی و دیندار، كورد و عەرەب و زۆرینەی شیعەو سوننە پشتیانوانییان لەم هەنگاوەكرد، شەقامی عێراقی چاوەڕوانی داهاتویەكی باشتریكرد، وێڕایی ئەوەی عەبدولمەهدییان بە پیاوێكی گونجاو دەزانی بۆ دەربازكردنی عێراق و پەڕینەوەی لە دۆخی "نادەوڵەتەوە" بۆ "دامەزراوەیبون" و "دورخستنەوەی دەستی حزب لەكایە جیاوازەكان"، عەبدولمەهدی سەر بەهیچ كوتلەیەكی سیاسی نەبوو وەك كاری حزبیش ماوەیەك بوو لە ئەنجومەنی باڵای ئیسلامی لە عێراق دوركەتبووەو زیاتر سەرقاڵی نوسینی وتار و دەستنیشانكردنی خاڵە لاوازەكانی حوكمڕانی بو لەڕوی سیاسی و بە دیاریكراویش لەبواری ئابوریدا. عەبدولمەهدی ئەو پیاوەی بەوە ناسراوە، نوسراوی دەستلەكاركێشانەوەكەی بەردەوام لەگیرفانیدایەو دوای بونیشی بەسەرۆك وەزیران زیاد لەجارێك بێمنەتی خۆی پیشانداوە و وتویەتی "من داوای پۆستم نەكردوە، لایەنە سیاسیەكان داوایان لێكردوم"، پێناچێت قەیرانەكانی عێراق و توڕەیی شەقام بواری ئەوەیان بۆ هێشتبێتەوە دەستبكات بەگیرفانیدا، ئەوانەی تائێستاش عەبدولمەهدی بە پیاوی قۆناغەكە دەزانن پێیانوایە، سەرۆك وەزیران كەوتووە بەسەر داروپەردو و پاشماوەی حوكمڕانییەكدا، كە گەندەڵی و نادادی تەواوی جەستەی داڕزاندووەو تەنها ساڵێك نەك بەشی چارەسەر، بەشی دەستنیشانكردنی نەخۆشییەكانیشی ناكات. لەلابردنی دیوارەكانەوە بۆ تەقەكردن لە خۆپیشاندەران ئەوانەشی ڕەخنە لە عەبدولمەهدی دەگرن پێیانوایە، تاكە شتێك سەرۆك وەزیرانی عێراق لەماوەی ئەمساڵەدا كردویەتی "لابردنی دیواری كۆنكرێتیە لە هەندێ‌ ناوچەی بەغداد"، پێیانوایە، خۆپیشاندانەكانی سەرەتای ئەم مانگە دەریخست حكومەتەكەی عادل عەبدولمەهدی نازانێت مامەڵە لەگەڵ هاوڵاتییەكانی بكات، ئەو توندوتیژییەی بەكارهێنا بێوێنەبوو (بەلای كەمەوە لەدوای ڕوخانی سەدام حسێن)ەوە، كوژران و برینداربونی سەدان كەس ئاماژە بە بونی دەوڵەتێكی دیموكراسی ناكات بەڵكو گوزارشت لەدەوڵەتێكی سەركوتكار دەكات كە بایەخ بۆ ژیانی ئینسان دانانێت.   بەشێكی تر لەو ڕەخنە توندانەی لە عەبدولمەهدی دەگیرێن و شەقامی عەرەبی پێقاندراوە، مەسەلەی ناردنی بودجەی هەرێمی كوردستانە، حەیدەر عەبادی سەرۆك وەزیرانی پێشووی عێراق و سەرۆكی هاوپەیمانی نەسرو هەندێك لە هێزە شیعییەكانی تر كە بەتۆخی كار لەسەر ئەم دۆسییە دەكەن، ئەو وێنەیەیان گەیاندوەتە شەقامی عەرەبی و بەتایبەت شەقامی شیعی، كە عەبدولمەهدی لەسەر نان و قوتی ئەوان، لەسەر حسابی بەدبەختكردنی ئەوان موجامەلەی بەرپرسانی هەرێم دەكات و مانگانە سەدان ملیار دینار ڕەوانەی هەرێمی كوردستان دەكات بەبێ‌ ئەوەی تەنەكەیەك نەوت لەهەرێمی كوردستانەوە بچێتە ناو بۆری نەوتی سۆمۆ(كۆمپانیای بە بازاڕكردنی نەوتی عێراق).   لەنێوان دوو ئاگردا وێڕای دژایەتیكردنی لەلایەن حەیدەر عەبادی و نوری مالیكی و عەمار حەكیم_وە،  ئێستا عەبدولمەهدی لەنێوان دوو ئاگردایە، ئاگرێكی شەقام كە بەئاشكرا داوای ڕۆیشتنی لێدەكات لەگەڵ ئاگری بەشێك لە هێزە سیاسییەكان و ناوماڵی شیعە، كە داوای مانەوەو تێپەڕاندنی دۆخەكەی لێدەكەن، چونكە ترسی جدییان هەیە لەوەی ئەگەر ئەو دۆخە لەدەست دەربچێت، ڕەنگە زەرمەندی یەكەم شیعەكان خۆیانبن و جارێكی نەتوانن حوكمێكی سەقامگیر لە عێراق  پیادەبكەن. زۆرینەی تێڕوانینەكان وایە، عێراقی پێش مانگی ئۆكتۆبەر و عێراقی دوای مانگی ئۆكتۆبەر جیاوازییەكی گەورەی دەبێت، ئەم دۆخە ئەگەر گۆڕانكاری گەورەش بەدوای خۆیدا نەهێنێت، ئەوا قوربانی خۆی دەبێت، دوریش نیە یەكێك لە قوربانییە گەورەكان، گەڕانەوەی پەیوەندییەكانی هەرێم و بەغداد نەبێت بۆ خاڵی سفر و دەستپێكردنەوەی گەڕێكی نوێ‌ لەململانێ‌، جا عەبدولمەهدی بمێنێتەوە یان بڕوات. بارزانی لەبری دامەزراوە فەرمییەكان  لایەنە كوردییەكان غائیبێكی گەورەی ئەم دیمەنە سیاسییە نوێیەن لەعێراق، حكومەت و پەرلەمان و سەرۆكایەتی هەرێم بەتەواوی بێدەنگییان لێكردووە، تاكە كەسێك قسەی كردووە مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستانە كە لەبری  دامەزراوە ڕەسمیەكانی هەرێمی كوردستان پشتیوانی بۆ حكومەتەكەی عادل عەبدولمەهدی دەربڕیوە و لەدیدارێكیدا لەگەڵ ئەیاد عەلاوی لە ڕۆژی 7ی ئەم مانگە ڕایگەیاندوە: "جگە لە ڕێگەی دەستوری نابێت هیچ ڕێگەیەكی تر بۆ گۆڕانكاری هەبێت". بەڕای بەشێك لەچاودێرانیش، دەڕبڕینی پشتیوانی زارەكی  بۆ عەبدولمەهدی لەلایەن كوردەوە  لەم كاتەدا هەستیارەدا بەس نیە، بەڵكو دۆخەكە پێویستی بەهەنگاوی كرداری و پێشنیازی جدی هەیە، لانی كەم بۆ بەهێزكردنی مەوقیفی دۆستێك كە وێڕای هەموو فشارە سیاسییەكان تائێستا ئامادەنییە دەست بۆ قوت و موچەی فەرمانبەرانی هەرێم ببات.     

سەرچاوە: RT

(درەو میدیا): عەبدولمەهدی كەربەلایی، نوێنەری ئایەتوڵلا عەلی سیستانی مەرجەعی باڵای شیعەكانی عێراق لە وتاری هەینی ئەمڕۆدا ئاماژەی بە بارودۆخی عێراق و خۆپیشانی کرد و رایگەیاند: "پێویستە خۆپیشاندانەكان بەشێوەیەكی ئاشتیانە بەڕێوەبچێت و نابێت رێگە بدرێت كەسانی بیانیش خۆیان بخزێننە ناو خۆپیشاندانەكان". 🔴 خۆپیشاندانی ئاشتیانە مافێکە کە دەستور بۆ هاوڵاتیان زامنکردووە. 🔴 هێزە ئەمنییەکان دەبێت ئاسایشی خۆپیشاندەران بپارێزن. 🔴 خۆپیشاندەران نابێت هێرشبکەنەسەر موڵک و ماڵی گشتی و دەبێت ئاشتیانەبوونی خۆپیشاندانەکەیان بپارێزن. 🔴 زۆرێک لە چاکسازییەکان کۆدەنگی عێراقییەکانی لەسەرە لە نمونەی روبەڕووبونەوەی گەندەڵی و بەدیهێنانی دادی کۆمەڵایەتی و کەمکردنەوەی موچەی پلەباڵاکان. 🔴 رێگە بەو کەسانە مەدەن کە مەبەستی خراپیان هەیە بێنە ناو ریزەکانتان و خۆپیشاندانەکانتان بقۆزنەوە بۆ هێرشکردنەسەر هێزە ئەمنییەکان و دامەزراوە حکومییەکان. 🔴 هێزە ئەمنییەکان باوک و براو رۆڵەی ئێوەن و دژی داعش شەڕیان کردووە، ئێستاش سیستمی گشتی دەپارێزن و دەبێت رێزیان لێبگرن.

درەو میدیا:  خۆپیشاندەرانی عێراق لە داواكاركردنی خزمەتگوزاری و باشكردنی بژێی ژیانی هاوڵاتیانەوە گۆڕاوە بۆ كۆمەڵك داواكاری سیاسی و گۆڕانكاری لە سیستمی سیاسی وڵات،  لە راگەیەنراوێكدا كە ئەمڕۆ خۆپیشاندەران خوێندیانەوە داوای هەڵوەشانەوەی پەرلەمان و گۆڕینی سیستمی سیاسی دەكەن لە پەرلەمانیەوە بۆ سەرۆكایەتی، داواش دەكەن تا دیاریكردنی وادەی هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی كۆمار لەناو خەڵكەوە بەرهەم ساڵح لە پۆستەكەی بمێنێتەوە.  دیارترین خاڵی داواكاری خۆپیشاندەران :. -    هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان و گۆڕینی سیستمی سیاسی لە پەرلەمانیەوە بۆ سەرۆكایەتی -    هەڵوەشانەوەی ئەنجومەنی پارێزگاكان، ئەو پارەیەی بۆی تەرخانكراوە بخرێتە چوارچێوەی بونیادنانەوەی وڵاتەوە -    تادیاریكردنی وادەی هەڵبژاردنی سەرۆككۆمار بەرهەم ساڵح لە شوێنی خۆی بمێنێتەوە -    سەرۆك كۆمار لەلایەن گەلەوە بە شێوەیەكی راستەوخۆ هەڵبژێردرێت بە چاودێری نێودەوڵەتی هەر خولێك بۆ چوار ساڵێك بێت و لەدوو خولیش تێپەرنەكات. -    دامەزراندنی دادگایەكی تایبەت بۆ سیاسیەكانی عێراق ئەوانەی كە لە 2003 ەوە تا ئەمڕۆ حوكمیانكردووە، بۆ دادگاییكردنیان -    گێرانەوەی ئەو پارانەی كە لەلایەن بەرپرسانی عێراقەوە دزراون -    هەڵوەشانەوەی پۆستی راوێژكاران یان كەمكردنەوەیان كە لە ئێستا ( 15 هەزار) راوێژكار هەیە.    لە خۆپیشاندانەكەی ئەمڕۆدا بەپێی ئاماری كۆمسیۆنی مافەكانی مرۆڤی عێراق، دوو خۆپیشاندەر شەهید بوون و  227 كەس برینداربوون 

درەو میدیا: خۆپیشاندەران لە بەغدادو شارەكانی تری عێراق ئاستی داواكارییەكانیان بەرزدەكەنەوە، لە خۆپیشاندانەكانی ڕابردودا داوای هەلی كارو ڕوبەڕوبونەوەی گەندەڵی و هەژاری و دابینكردنی خزمەتگوزارییان دەكرد، بەڵام لە خۆپیشاندانەكانی ئەمڕۆدا خۆپیشاندەران داوای هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان و حكومەت و ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پێشوەخت دەكەن لەژێر سەرپەرشتی نەتەوە یەكگرتوەكاندا. بە پێی ئامارە ناڕەسمیەكان لە خۆپیشاندانەكەی ئەمڕۆدا یەك خۆپیشاندەر كوژراوە ئەویش بەهۆی سەختی برینەكەیەوەو نزیكەی 50ی دیكەش برینداربوون. ئەمە لە كاتێكدا كە وەزیری ناوخۆی عێراق بە خۆپیشاندەرانی راگەیاند" هێزە ئەمنییەكانیان راسپاردووە بە هیچ شێوەیەك گوللـەی زیندوو بەرامبەر بە خۆپیشاندەران بەكار نەهێنن"   درەنگانی شەوی رابردوو عادل عەبدولمەهدی سەرۆكوەزیرانی عێراق وتارێكی پێشكەشكردوو رایگەیاند" مووچەی پلەباڵاكان بۆ نیوە كەمدەكەینەوە، ئاستی مووچەكان لێك نزیكدەكەینەوە، لەرێگەی چەند پڕۆژەیەك هەلی كار دەڕەخسێنین و مووچەی 130 هەزار دیناریی بۆ هەر بێكارێك دەبڕینەوە" لە وتارەكەیدا عادل عەبدولمەهدی جەختی لەسەر چەند خاڵێك كردەوە لەوانە:.   - موچەی پلە باڵاكان بۆ نیوە كەمدەكەینەوە  - هەفتەی داهاتوو گۆڕانكاری وزاری دەكەین  - بەشێوەی ئاشكرا گەندەڵكاران دادگایی دەكەین  - هیچ عێراقییەك نابێت لەژێر هێڵی هەژاریدا بێت. - پشتگیری لە بڕیارەكەی ئەنجوومەنی نوێنەران دەكەین بۆ سڕكردنی كارەكانی ئەنجوومەنی پارێزگاكان    

درەو میدیا:  لە كۆی ( 3 هەزار و 322 )كۆمپانیای بیانی ( 1423 )كۆمپانیای توركین كە دەكاتە(43%)ی كۆی كۆمپانیا بیانییەكانی هەرێمی كوردستان. بەپێی ئاماری بەڕێوەبەرایەتی گشتیی تۆماری كۆمپانیاكان، تاوەكو كۆتایی مانگی ئەیلولی ئەمساڵ تێكڕای ژمارەی كۆمپانیا تۆماركراوەكان لە هەرێمی كوردستان گەیشتووەتە( 30 هەزار و 99) كۆمپانیا، لەم ژمارەیەش( 26 هەزار و 777 )كۆمپانیا خۆماڵین و( 3 هەزار و 322 )كۆمپانیاش بیانین. ئاراس شێخ رەئوف، بەڕێوەبەری گشتیی تۆماری كۆمپانیاكان بە وەكالەت بە روداوی راگەیاندووە:  لە هەرێمی كوردستان لق و ئۆفیسی( 3322 )كۆمپانیای (85 )وڵاتی بیانی هەن. توركیا بە كردنەوەی لق و ئۆفیسی( 1423 )كۆمپانیا كە دەكاتە(43%)ی كۆی كۆمپانیا بیانییەكان، بە پلەی یەكەم دێت. ئێران بە كردنەوەی لقی (361 )كۆمپانیا بە رێژەی( 11% )بە پلەی دووەم دێت، پلەی سێیەم بەر  ئیمارات كەوتووە بە كردنەوەی لقی(185 )كۆمپانیا. بەریتانیا(147 )لقی كۆمپانیای لە كوردستان هەیە، ئەمریكا( 140) و ئوردن(109 )لقی كۆمپانیای لە كوردستانە.

درەو میدیا: لە كەمپەینی كۆكردنەوەی هاوكاری بۆ رۆژئاوای كوردستان بەرێوەبەری پەروەردەكانی سنوری پارێزگای سلێمانی ( 250 ملیۆن ) دیناریان بۆ رۆژئاوای كوردستان كۆكردۆتەوە. دڵشاد عەبدولڕەحمان بەرێوەبەری گشتی پەروەردەی سلێمانی لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا بڕی ئەو پارەیە خستە روو كە لە بەرێوەبەرێتی پەروەردەكانەوە كۆكراونەتەوە بەم شێوەیە: •    بەرێوەبەرێتی پەروەردەی رۆژهەڵاتی سلێمانی 43 ملیۆن دینار  •    بەرێوەبەرێتی پەروەردەی رۆژئاوای سلێمانی 33 ملیۆن دینار  •    پەروەردەی رانیە 33 ملیۆن دینار  •    پەروەردەی دوكان  20 ملیۆن دینار  •    پەروەردەی چەمچەماڵ 33 ملیۆن دینار  •    پەروەردەی پێنجوێن 8 ملیۆن دینار  •    پەروەردەی شارەزوور 9 ملیۆن دینار  •    پەورەردەی شارباژیر 5 ملیۆن دینار  •    بەرێوەبەرێتی خوێندنی ناحكومی 5 ملیۆن دینار   •    پەروەردەی سەید سادق 17 ملیۆن دینار  •    پەروەردەی دەربەندیخان 21 ملیۆن دینار  •    پەروەردەی قەرەداغ 863 هەزار دینار  •    پەروەردەی پشتدەر 12 ملیۆن دینار   https://www.facebook.com/drawmedia/videos/554039728676575/

(درەو میدیا): حزبی شیوعی عێراقی کە هاوپەیمانی رەوتی سەدرەو هاوپەیمانێتییەکەیان براوەی یەکەمی دواین هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراقە، داوای دەستلەکارکێشانەوەی حکومەتەکەی عادل عەبدولمەهدی دەکات. بەیاننامەکە کە هاوکاتە لەگەڵ نزیکبونەوەی وادەی بەڕێوەچوونی خۆپیشاندانە بەرفراوانەکەی رۆژی هەینی داهاتوو، جەخت لەسەر ئەم خاڵانە دەکات: 🔴 دەستلەکارکێشانەوەی حکومەتی ئێستاو دروسکردنی حکومەتێکی نوێ لەخەڵکانی نیشتیمانپەروەرو بەتواناو خاوێن و کارا، دور لە تایفەگەری سیاسی و پشکپشکێنە. 🔴 ئەرکی حکومەتە نوێیەکە ئەمانە بێت: 🔷 هەڵگرتنی هەنگاو خێرا بۆ زامنکردنی قوتی گەل و دابینکردنی پێداویستییەکانیان، چاکسازیکردن لە دۆخی ئابوری و کۆمەڵایەتی و خزمەتکوزاری وڵاتدا. 🔷 سزادانی دادپەروەرانەی ئەوانەی تاوانی کوشتنی خۆپیشاندەرانیان ئەنجامداوەو ئەوانەشی کە فەرمانیان پێکردوون، ئازادکردنی دەستگیرکراوان و راگرتنی هەڵمەتی راوەدونان و دەستگیرکردن. 🔷 جوڵاندنی دۆسیەکانی گەندەڵی و رادەستکردنی گەندەڵکاران بە دادگا و گەڕاندنەوە سامانی دزراو. 🔷 هێشتنەوەی چەک بە تەنیا لە دەستی دەوڵەت و کۆتایهێنان بە رۆڵی میلیشیا و چەکدارانی دەرەوەی یاسا. 🔷 پاراستنی سەروەری عێراق و زامنکردنی سەربەخۆیی بڕیاری نیشتمانی. 🔷 ئامادەکاری بۆ هەڵبژاردنی پێشوەختەو بەدوایدا: 🔸 دانانی یاسایەکی نوێی دیموکراتی و دادپەروەرانەی هەڵبژاردن بۆ ئەنجومەنی نوێنەران و ئەنجومەنی پارێزگاکان، تێیدا بنەمای هاوڵاتیبوون پێشبخرێت. 🔸هەموارکردنی یاسای پارتە سیاسییەکان بەجۆرێک زامنی دروستبوونی ژیانێکی سیاسی دیموکراتی ئاشتیخوازانە بکات. 🔸هەڵبژاردنی ئەنجومەنێکی نوێی کۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکان، کە بەراستی سەربەخۆ بێت و خەڵکانی بەتوانا لەدەرەوەی پارت و کوتلە سیاسییەکان لەخۆبگرێت لەژێر چاودێری دادگادا. 🔸زامنکردنی چاودێرییەکی نێودەوڵەتی کارا.  

درەو میدیا: بەپێی نەخشەی  رێككەوتنەكەی نێوان روسیا و توركیا، رۆژئاوای كوردستان بەسەر چەندین زۆنی سەربازی دابەشدەكرێت و مەزڵوم كۆبانیش رێككەوتنەكەی روسیا و توركیا بە سەركەوتنی سیاسەتی كوردی ناودەبات بەپێی رێككەوتنە 10 خاڵیەكەی نێوان توركیا – روسیا "لە كاتژمێر 12:00ی نیوەڕۆی 23ی ئۆكتۆبەری 2019ەوە پۆلیسی سەربازی رووسیا و پاسەوانی سنووری سووریا لە دیوی سووریا لە ناوچەی سنووری نێوان توركیا و سووریا و لە دەرەوەی ناوچەی ئۆپەراسیۆنی "كانی ئاشتی" دەبێت بۆ كارئاسانی گواستنەوەی یەكینەكانی پاراستنی گەل و چەكەكانیان بۆ قوڵایی 30 كیلۆمەتر لە دووری سنووری توركیا، پێویستە ئەو پرۆسەیە لە ماوەی 150 كاتژمێردا كۆتایی بێت. لەو چركە ساتەوە، دەورییەی هاوبەشی رووسیا و توركیا لە خۆرئاوا و خۆرهەڵاتی ناوچەی ئۆپەراسیۆنی "كانی ئاشتی" بە قوڵی 10 كیلۆمەتر جگە لە شاری قامیشلۆ لە ئەركدا دەبن". بە پێی نەخشەی رێككەوتنەكەی روسیا – توركیا كە میدیاكانی توركیا بڵاویانكردەوە،  رۆژئاوای كوردستان بۆ پێنج زۆنی سەربازی دابەشكراوە: •    ناوچەی ئۆپەراسیۆنی كانی ئاشتی. •    ناوچەی ژێر كۆنترۆڵی سوپای توركیا - ڕوسیا. •    ناوچەی ئارام و داماڵراو لە هەسەدە. •    ناوچەی ژێر كۆنترۆڵی یەپەگە •    قەڵغانی فوڕات و ناوچەی ئۆپەراسیۆنی چڵە زەیتون. •    ناوچەی ڕژێمی (ئەسەد) سوریا.  دوای رێككەوتنەكە مەزڵوم كۆبانی فەرماندەی هێزەكانی سوریای دیموكرات رایگەیاند" بەبەراورد بە شەری دڕندانە رێككەوتنەكەی نێوان روسیا – توركیا سەركەوتنێكی گەورەیە بۆ سیاسەتی كوردی، هێزە كوردییەكان لەتەواوی ناوچەكانیان دەمێننەوە كە ئێستای بونیان هەیە تیایدا" دەقی رێككەوتنە 10 خاڵییەكەی نێوان رووسیا – توركیا یەكەم: هەردوولا بەڵێندەدەن پارێزگاری لە یەكێتی سیاسی و یەكپارچەیی خاكی سووریا و ئاسایشی نیشتمانی توركیا بكەن. دووە: هەردوولا جەختیان لەسەر بەرەنگاربوونەوەی هەموو چەشنەكانی تیرۆر و تەواوی هەوڵە جوداخوازییەكان لە خاكی سووریا كردەوە. سێیەم: بە قووڵایی 32 كیلۆمەتری ئۆپەراسیۆنی كانی ئاشتی كە گرێ سپی و سەرێ كانی لەخۆدەگرێ، پارێزگاری لێدەكرێت. چوارەم:  هەردوولا گرنگی رێككەوتننامەی ئەدەنە پشتڕاستدەكەنەوە. رووسیا لە هەلومەرجی پێویستدا ئاسانكاری بۆ رێككەوتننامەی ئەدەنە دەكات. پێنجەم:  لە 23ی تشرینی یەكەمی 2019 دوای كاتژمێر 12:00ـی نیوەڕۆوە پۆلیسی سەربازی رووسیا لەگەڵ پاسەوانانی سنووریی سووریا ئەو سنوورەی سووریا - توركیا كە دەكەوێتە دەرەوەی سنووری ئۆپەراسیۆنی كانیاوی ئاشتی بەرەو سنووری سووریا دەچنەژوورەوە، بۆ كارئاسانكردنی كشاندنەوەی یەپەگە و چەكەكانی بە مەودای 30 كیلۆمەتر لە سنووری توركیا - سووریاوە. ئەم كارە لە ماوەی 150 كاژێردا تەواوبكرێت. لەوكاتەدا لە رۆژهەڵات و رۆژئاوای سنووری هەنووكەیی ئۆپەراسیۆنی كانی ئاشتییەوە بە فراوانیی 10 كیلۆمەتر 'جگە لە قامشلۆ' گەڕانی هاوبەشی توركیا - رووسیا دەستیپێدەكرێت. شەشەم:  تەواوی ئەندامانی یەپەگە بە چەكەكانیانەوە لە منبج و تەلڕەفعەت دەكرێنە دەرەوە. حەوتەم:  هەردوولا هەنگاوی پێویست دەگرنەبەر بۆ رێگریكردن لە دزەكردنی یەكە تیرۆریستییەكان. هەشتەم:   هەوڵی هاوبەش دەستپێدەكات بۆ گەڕاندنەوەی ئاوارەكان بە شێوەیەكی ئارەزوومەندانە و پارێزراو. نۆیەم: میكانیزمێكی هاوبەشی چاودێریكردن و پشتڕاستكرنەوە دادەمەزرێندرێت بۆ چاودێریكردن و جێبەجێكردنی ئەم لێكتێگەیشتنە. دەیەم:  هەردوولا بەردەوامدەبن بۆ كاركردن سەبارەت بە دۆزینەوەی چارەسەرێكی هەمیشەیی سیاسی بۆ قەیرانی سووریا لە چوارچێوەی میكانیزمی ئاستانا و پشتیوانی كۆمیتەی دەستووری دەكەن.  

راپۆرت: فازڵ حەمە رەفعەت – محەمەد رەئوف سبەینێ لە شاری سلێمانی تەرمی دوو سەركردەی پارتی كرێكارانی كوردستان (پەكەكە) لە مەراسیمێكدا بەرێ دەكرێت، ئەوان هەفتەیەك لەمەوبەر لە هێرشێكی فڕۆكەی بێ فڕۆكەوانی توركیادا لە چیای ئەزمەڕ تیرۆركران. زیاتر لە دوو ساڵە، شەڕی توركیا لەدژی پارتی كرێكارانی كوردستان پێی ناوەتە قۆناغێكی نوێوە، ئێستا سوپا‌و هەواڵگری توركیا تەنیا لە ناوچە سنورییەكان شەڕ ناكەن، تیرۆری سەركردە سیاسی‌و سەربازییەكانی (پەكەكە)یان گواستوەتەوە بۆ ناو شارەكانی هەرێمی كوردستان‌و لەماوەی ساڵێكدا (5) ئەندامی كۆنسەی سەرۆكایەتی (كەجەكە) تیرۆركراون، (درەو میدیا) لەم راپۆرتەدا وردەكاری شەڕەكە لەسەر خاكی هەرێمی كوردستان‌و شكستهێنانی هەوڵێك بۆ دەستپێكردنەوەی پرۆسەی ئاشتی ئاشكرادەكات. ئێوارەیەك لە ئەزمەڕ ! هەفتەیەك لەمەوپێش‌و بەدیاریكراوی لە ئێوارەی رۆژی 15ی مانگدا، هەواڵی روودانی تەقینەوەیەك لە چیای ئەزمەڕ لە شاری سلێمانی، بڵاوبووەوە، ئەوكات چەند سەرچاوەیەك بە (درەو میدیا)یان راگەیاند، روداوەكە هێرشی فڕۆكەی بێفڕۆكەوانی توركیا بووە‌و دوو سەركردەی (پەكەكە) لە هێرشەكەدا تیرۆركراون. رۆژی دوای تەقینەوەكە، (درەو میدیا) پەیوەندی بە سەركەوت ئەحمەد وتەبێژی پۆلیسی سلێمانییەوە كرد، ئەو پێی راگەیاندین، هیچ شتێك لەسەر رووداوی تەقینەوەكەی چیای ئەزمەڕ نازانێت‌و ئەو كەیسە لای ئاسایشە‌و ئەوان لێكۆڵینەوەی لەسەر دەكەن. بەلەبەرچاوگرتنی هەستیاریی رووداوەكە لەسەر بارودۆخی هەرێمی كوردستان‌و نەبووی سەرچاوەی پێویست بۆ پشتڕاستكردنەوەی زانیارییەكان، (درەو میدیا) خۆی لە بڵاوكردنەوەی زانیارییەكان بەدورگرت، دواتر زانیارییە پشتڕاستنەكراوەكان دزەیانكردە ناو تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان. ئاسایشی هەرێم چی دەڵێت ؟ دواجار‌و دوای هەفتەیەك لە رووداوەكە، بەیانی ئەمڕۆ (دەزگای ئاسایشی هەرێمی كوردستان) بەفەرمی هەواڵی تیرۆركردنی دوو بەرپرسەكەی (پەكەكە)ی پشتڕاستكردەوە‌و رایگەیاند:" ئێوارەی رۆژی 15/10/2019 لەنێوان سەعات 17:10 دەقیقە بۆ 17:15 دەقیق، دوو كادری باڵای پارتی كرێكارانی كوردستان بەناوەكانی (جەمیل)‌و (دەمهات) لەسەر شاخی ئەزمەڕ لەناوچەیەكی گەشتیاری‌و لەناو خەڵكی مەدەنیدا بەشێوەیەكی دڕندانە كراونەتەئامانج". دەزگای ئاسایشی هەرێمی كوردستان لە رونكردنەوەكەیدا بۆ رایگشتی جەختی لەسەر چەندخاڵێك كردووە كە ئەمانەن: •    ئەو دوو كەسەی كە كراونەتەئامانج، ئەندامی باڵای كۆما جڤاكێن كوردستان (كەجەكە)ن. •    بێ ئاگاداری لایەنە پەیوەندیدارەكانی هەرێمی كوردستان هاتونەتە ناوچەكە. •    لەلایەن فڕۆكە بێ فڕۆكەوانەكانی توركیاوە لەناو خەڵكی مەدەنیدا كراونەتەئامانج. •    ئەوەی رویداوە دەستپێشخەری‌و پێشهاتێكی مەترسیدارە‌و خزمەت بە ئاسایشی هاوبەش‌و پێكەوەژیان ناكات (واتە لەنێوان توركیا‌و هەرێمی كوردستان)دا. •    ئیدانەی هەموو پێشێلكارییەك دەكەین لە خاك‌و سیادەی عێراق‌و هەرێمی كوردستان. •    داوا لە هەموو لایەك دەكەین خاكی عێراق‌و كوردستان بەكارنەهێنن بۆ هێرشكردنەسەر وڵاتانی دراوسێ. •    ئاسمانی هەرێمی كوردستان لەژێر كۆنترۆڵی دەسەڵاتی فڕۆكەوانی مەدەنی عێراقدایە، ئەو رادارەی كە كەشفی ئاسمانی هەرێمی كوردستان دەكات لەژێر كۆنترۆڵی هەرێمدا نییە. كەجەكە چی دەڵێت ؟ لەدوای راگەیەندراوەكەی دەزگای ئاسایشی هەرێمی كوردستانەوە، كۆما جڤاكێن كوردستان (كەجەكە) كە چەتری كۆكەرەوەی دامەزراوەكانی پارتی كرێكارانی كوردستان (پەكەكە)یە، راگەیەندراوێكی بۆ رایگشتی بڵاوكردەوە‌و ئاشكرایكرد، تەرمی ئەو دوو كەسەی كە لە چیای ئەزمەڕ كرانەئامانج، سبەینێ لە شاری سلێمانی بەخاكدەسپێردرێن، بەپێی ئەوەی لە راگەیەندراوەكەدا هاتووە: •    ئەو دوو كەسەی كە كراونەتە ئامانج لە چیای ئەزمەڕ یەكێكیان ناوی (سەیدخان ئایاس)ە بە "دەمهات عەگید" ناسراوە، ئەوی تر ناوی (ئەسەر ئرماك)ە‌و بە "جەمیل ئامەد" ناسراوە. •    ئەو دوو كەسەی كە كراونەتە ئامانج، یەكەمیان بۆ كاری "سیاسی‌و دیپلۆماتی" لە سلێمانی بووە، دووەمیشیان برینداری سەنگەر بووە‌و بەهۆكاری "تەندروستی" لە سلێمانی بووە. •    ئەو دوو كەسە لە ئۆپراسیۆنێكی سەربازی "ئاسمانی"دا بەئامانجگیراون. •    هەندێك "هێزی هەرێمی"‌و "سیخوڕ" لەم هێرشەدا هاوكاری توركیایان كردووە. •    پێویستە یەكێتی نیشتمانی كوردستان‌و پەرلەمان‌و حكومەتی هەرێم رونكردنەوە لەسەر هێرشەكە بدەن. •    نابێت مافی ژیان بەو كەسانە بدرێت كە خۆفرۆش‌و سیخوڕن، گەل دەبێت وەڵامی ئەو هێرشە بداتەوە. كورتەیەكی پێویست رۆژی 3ی ئابی ساڵی 2017 هێزێكی تایبەتی (پەكەكە) لە سنوری قەزای دوكانی سەربە پارێزگای سلێمانی دوو ئەفسەری سەربە دەزگای هەواڵگری توركیا (میت)یان رفاند، بەپێی قسەی (پەكەكە)، ئەو كەسانە پلانیان داڕشتبوو بۆ تیرۆركردنی (جەمیل بایك) هاوسەرۆكی (كەجەكە). رفاندنی ئەو دوو ئەفسەرە لەلایەن (پەكەكە)وە لە سنوری دەسەڵاتی یەكێتی، لە ناوخۆی توركیا كاردانەوەی زۆری لێكەوتەوە، لە یەكەم كاردانەوەدا توركیا رۆژی 24/8/2018 (بەهرۆز گەڵاڵی) نوێنەری یەكێتی نیشتمانی لە ئەنكەرە دەركرد‌، گەڵاڵی گەڕایەوە بۆ هەرێمی كوردستان‌و دواتر نوێنەرایەتی یەكێتی لە ئەنكەرە كرایەوە. رووداوی رفاندنی ئەفسەرەكانی (میت) لەلایەن (پەكەكە)وە سەرەتای دەستپێكردنی قۆناغێكی نوێی روبەڕووبونەوەی نێوان توركیا‌و (پەكەكە) بوو لەسەر گۆڕەپانی هەرێمی كوردستان بەدیاریكراویش لە زۆنی "سەوز"ی ناوچەی قەڵەمڕەویی یەكێتی. لەدوای ریفراندۆمەكەی هەرێمی كوردستانیش، توركیا گەشتە ئاسمانییەكانی هەردوو فڕۆكەخانەی هەولێرو سلێمانی داخست، پاش گەڕانەوەی كورد بۆ بەغداد‌و كۆتایهاتنی ریفراندۆم‌، توركیا لە رۆژی 24ی ئازاری 2018دا دوای (پێنج) مانگ ئاسمانی خۆی بەڕووی گەشتەكانی فڕۆكەخانەی هەولێر كردەوە، بەڵام دوای ساڵێك‌و چوارمانگ ئاسمانی خۆی بەڕووی گەشتەكانی فڕۆكەخانەی سلێمانیدا كردەوە. بەرپرسانی ئەنكەرە یەكێتی نیشتمانی تۆمەتبار دەكەن بەوەی ناوچەی ژێر دەسەڵاتی خۆی كردوەتەوە بۆ پەكەكە. ساڵی رابردوو كەناڵێكی تەلەفزیۆنی توركیا بەناوی (ئەی خەبەر) راپۆرتێكی لەبارەی جموجوڵەكانی (پەكەكە) لە شاری سلێمانی بڵاوكردەوە‌و تێیدا وێنەی پەرلەمانتارێكی خولی پێشووی پەرلەمانی كوردستان لە فراكسیۆنی یەكێتی نیشان دەدات كە لەگەڵ جەمیل بایك هاوسەرۆكی (كەجەكە) دایە. راپۆرتەكەی ئەو كەناڵەی توركیا دیمەنی رێستۆرانتێكی شاری سلێمانی نیشان دەدا كە وێنەی سێ سەركردەی (پەكەكە)ی هەڵواسیوە، ئەو سێ سەركردەیە بریتین لە هەریەك لە (جەمیل بایك- دۆران كاڵكان- مورد قەرەیلان) كە نەك توركیا، بەڵكو ئەمریكاش خەڵاتی دارایی داناوە بۆ هەر كەسێك كە زانیاری لەبارەی شوێنیانەوە بدات.  رۆژی شەشی تەمموزی ساڵی رابردوو، مەولود چاوەشئۆغڵۆ وەزیری دەرەوەی توركیا لە دیدارێكدا لەگەڵ سەرنوسەرانی ئاژانسی (ئەنادۆڵ)ی وڵاتەكەی ئاشكرایكرد:" لەگەڵ وەزیرێكی سەربە یەكێتی نیشتمانی لە حكومەتی هەرێم كۆبوەتەوە‌و ئەو وەزیرە پێی راگەیاندووە پەكەكە لەناو یەكێتیدا خاوەنی هەژمون‌و بڕیارە". پەیوەندییەكی ناجێگیر ! رۆژی 4ی تشرینی دووەمی ساڵی رابردوو، هاكان كاراچای كونسوڵی گشتی توركیا لە هەولێر سەردانی سلێمانی كرد‌، لە دەباشان لەگەڵ بافڵ تاڵەبانی كۆبوەوە، هەر ئەوكات لە بەغداد فاتیح یەڵدز باڵیۆز توركیا لەگەڵ بەرهەم ساڵح سەرۆك كۆمار‌و جێگری دووەمی سكرتێری گشتی یەكێتی نیشتمانی كۆبوەوە. لەوكاتەدا سەركردەكانی یەكێتی هەوڵێكیان دەستپێكردبوو بۆ ئاساییكردنەوەی پەیوەندییەكانیان لەگەڵ توركیا‌، ئامانجی هەوڵەكە كردنەوەی ئاسمانی توركیا بوو بەڕووی گەشتەكانی فڕۆكەخانەی سلێمانیدا. ئەوكات (درەو میدیا) ئاشكرایكرد، توركیا چەند مەرجێكی هەبووە بۆ ئاساییكردنەوەی پەیوەندییەكانی لەگەڵ یەكێتی نیشتمانی، یەكێك لە مەرجەكان كۆتاییهێنان بوو بە جموجوڵەكانی (پەكەكە) لە زۆنی سەوز‌.  27ی تشرینی یەكەمی 2018، هێزێكی ئاسایشی سلێمانی بارەگای (تەڤگەری ئازادی كۆمەڵگەی كوردستان)ی لە گەڕەكی (چوارباخ)ی شاری سلێمانی، گەمارۆدا، ئاسایش ماوەی (24) كاتژمێر مۆڵەتی بە تەڤگەری ئازادی دا بارەگاكەی دابخات، ئەمەش بە بەهانەی ئەوەی ئەو حزبە مۆڵەتی یاسایی نییە. تەڤگەری ئازادی ساڵی 2014 دامەزراوە، باڵی سیاسی (پەكەكە)یە لە هەرێمی كوردستان‌و درێژكراوەی پارتی چارەسەری دیموكراتی كوردستان (پەچەدەكە)یە كە پێشتر خۆی هەڵوەشاندەوە. دوای نزیكەی سێ مانگ لە داخستنی بارەگای ئەو پارتە لە سلێمانی، توركیا ئاسمانی خۆی بەڕووی گەشتەكانی فڕۆكەخانەی سلێمانی كردەوە. پەیوەندی نێوان یەكێتی نیشتمانی كوردستان‌و توركیا بەدرێژایی سێ دەیەی رابردوو بەردەوام پەیوەندییەكی پڕ لە هەڵبەرزو دابەرزو ناجێگیر بووە. نەوەدەكانی سەدەی رابردوودا لە سەردەمی سەرۆكایەتی تۆرگۆت ئۆزال (1989-1993)، جەلال تاڵەبانی سكرتێری كۆچكردووی یەكێتی هەوڵیدا پەیوەندییەكانی حزبەكەی لەگەڵ توركیا توندوتۆڵ بكات‌، ساڵی 1992 تاڵەبانی لەگەڵ ئۆزال كۆبوەوە. هەر لەو ساڵەدا یەكێتی‌و پارتی شەڕیان لەدژی (پەكەكە) راگەیاند، بە بەهانەی ئەوەی بەهۆی ئەوانەوە هەرێمی كوردستان كەوتوەتەبەر هەڕەشەی هێرش‌و گەمارۆی توركیا. لەدوای نەخۆشكەوتنی جەلال تاڵەبانی‌و دووركەوتنەوەی لە شانۆی سیاسی، سەركردەكانی یەكێتی سەرباری ئەوەی حزبەكەیان لە ئەنكەرە نوێنەرایەتی هەبوو، بەشێوەیەكی ئاشكرا پەیوەندییان لەگەڵ (پەكەكە) توندوتۆڵ كرد، بەتایبەتیش لەسەروەختی شەڕەكانی رۆژئاوای كوردستان‌و ئازادكردنی شاری (كۆبانێ) دا. لەوكاتەوە بەرپرسانی یەكێتی جۆرێك لە كرانەوەیان بۆ جموجوڵی لایەنگرانی (پەكەكە) لە سنوری دەسەڵاتی خۆیان دروستكردووە، ئەم هەنگاوە لەكاتی خۆیدا وەكو موزایەدەی سیاسی یەكێتی‌و بۆ پەردەپۆشكردنی كێشە ناوخۆییەكانی یەكێتی لێكدرایەوە، بەم هەنگاوە یەكێتی جارێك پشتیوانی (پەكەكە)ی بەدەستهێنا‌و سەركردەكانی (پەكەكە) لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراقدا لە ساڵی 2014 داوایان لە لایەنگرەكانیان كرد لە هەرێمی كورستان دەنگ بە یەكێتی نیشتمانی بدەن. تیرۆری كۆنسە لە باشور ! لەدوای روداوی رفاندنی ئەفسەرەكانی (میت) لە قەزای دوكان، شەڕی نێوان (سوپای توركیا)‌و (پەكەكە) لەسەر خاكی باشوری كوردستان پێی نایە قۆناغێكی ترەوە، لەوكاتەوە تائێستا ئەم رووداوانە لەناوچەكە رویانداوە: •    15ی ئابی 2018 زەكی شەنگالی یەكێكە لە فەرماندە باڵاكانی (پەكەكە)و ئەندامێكی كۆنسەی بەڕێوەبردنی (كەجەكە) لە هێرشێكی فڕۆكە بێ فڕۆكەوانەكانی توركیا لە شەنگال تیرۆركرا. •    21ی ئازاری 2019 سەرحەد ڤارتۆ (ئەمروڵڵا دورسون) ئەندامی كۆمیتەی پەیوەندییەكانی دەرەوەی كەجەكە لە هێرشێكی فڕۆكە بێ فڕۆكەوانەكانی توركیادا تیرۆركرا.  •    5ی تەموزی 2019 دیار غەریب، ئەندامی كۆنسەی سەرۆكایەتیی (كەجەكە) لە هێرشێكی فڕۆكە بێ فڕۆكەوانەكانی توركیادا لە قەندیل تیرۆركرا.  •    15ی ئۆكتۆبەری 2019 دەمهات عەگید بەرپرسی پەیوەندییەكانی دەرەوەی (كەجەكە) لە چیای ئەزمەڕی شاری سلێمانی لە هێرشێكی فڕۆكە بێ فڕۆكەوانەكانی توركیا تیرۆركرا.  •    15ی ئۆكتۆبەری 2019 جەمیل ئامەد (كەجەكە) لە چیای ئەزمەڕی شاری سلێمانی لە هێرشێكی فڕٍۆكە بێ فرۆِكەوانەكانی توركیاوە تیرۆركرا. •    هەر بەمدواییە چەند روداوێكی تر لە هەرێمی كوردستان رویانداوە كە وابەستە كراون بە شەڕی نێوان پەكەكە‌و توركیا، لەوانە تیرۆركردنی دیپلۆماتكارێكی توركیا (هەندێك لە سەرچاوەكان دەڵێن ئەفسەری هەواڵگری میت) لە ریستۆرانتی "هۆقەباز" لە شاری هەولێر لە رۆژی 17ی تەموزی ئەمساڵدا، ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێمی كوردستان ژمارەیەك لە ئەنجامدەرانی هێرشەكەی دەستگیركرد‌و رایگەیاند (پەكەكە) لە پشت هێرشەكەوە بووە، بەڵام تا ساتی نوسینی ئەم راپۆرتە (پەكەكە) نكولی لەوە دەكات رۆڵی لەو هێرشەدا هەبووبێت‌و جەمیل بایك هاوسەرۆكی (كەجەكە) دەڵێ:" روداوەكە پەیوەندی بە ململانێی نێوان توركیاوە هەبووە". •    سەرباری ئەم رووداوانە بەردەوام سوپای توركیا لە لەشكركێشیدا بووە بۆ ناو سنوری هەرێمی كوردستان بەبیانووی بوونی (پەكەكە)وە لە ناوچەكە. هەوڵێكی شكستخواردوو لەدوو ساڵی رابردوودا بەردەوام سوپای توركیا لە شەڕدا بووە بۆ لێدان لە (پەكەكە)‌و هیچ هەوڵێك بۆ ئاگربەست‌و دەستپێكردنەوەی دانوستانی ئاشتی لە ئارادا نەبووە. بەڵام بەرپرسێكی پارتی دیموكراتی كوردستان كە داوایكرد ناوەكەی بڵاونەكرێتەوە، بە (درەەو میدیا)ی راگەیاند، لەگەڵ دەستبەكاربونیدا وەكو سەرۆكی هەرێمی كوردستان، نێچیرڤان بارزانی لەسەردانێكیدا بۆ توركیا لەگەڵ رەجەب تەیب ئەردۆغانی سەرۆكی ئەو وڵاتە كۆبوەتەوە‌و پرسی دەستپێكردنی قۆناغێكی نوێی دانوستانی لەگەڵ كورد پێشنیازكردووە. سەرچاوەكە وتی:" ئەردۆغان تاڕادەیەك پێشنیازەكەی نێچیرڤان بارزانی پەسەندكردووە"، بەوتەی ئەو رووداوی تەقەكردنەكەی ریستۆرانی "هۆقەباز" لە شاری هەولێر، هەوڵێك بووە بۆ تێكدانی كارەكەی نێچیرڤان بارزانی، تاوەكو (پەكەكە)‌و توركیا دەست بە دانوستان نەكەوە. پەكەكە لە هەرێمی كوردستان  (پەكەكە) لە ساڵی 1978 دامەزراوە، یەكەم كۆنفرانسی خۆی لە ساڵی 1981 ئەنجامداوە، لە ساڵی 1984ەوە شۆڕشی چەكداری دەستپێكردووە، لەوكاتەوە بنكەو بارەگای لە باشوری كوردستان كردوەتەوە. لەدوای پێكهێنانی حكومەتی هەرێمی كوردستان‌و یەكخستنی هێزی پێشمەرگەی كوردستانەوە، لە یەكەم هەنگاودا بە فشاری توركیا هێزی پێشمەرگە لە ساڵی 1993 چووە شەڕی براكوژییەوە لەگەڵ هێزەكانی (پەكەكە)، هێزی پێشمەرگە نەیتوانی شەڕەكە یەكلابكاتەوە‌‌و (پەكەكە) لەناوچەكە دەربكات، بەڵام نیازپاكی بەرپرسانی هەرێمی نیشانی توركیادا. ئێستا بنكەو بارەگاكانی (پەكەكە) تەواوی ناوچە شاخاوی‌و سنورییەكانی رۆژهەڵات‌و باشور تا رۆژئاوای كوردستانی گرتوەتەوە، ناوچەیەكی فراوانیان بۆخۆیان كۆنترۆڵكردووە، لەگەڵ فراوانبوونی ناوچەی چەكداریان، جموجوڵی سیاسی‌و مەدەنیشیان لە باشوری كوردستان زیادیكردووە. لە باشوری رۆژهەڵاتی هەرێمی كوردستان، واتە سنوری نێوان هەرێمی كوردستان‌و ئێران، ناوچەیەكی فراوان‌و ناوەندی دەسەڵاتی (پەكەكە)ی تێدایە، ئەوەش زنجیرە چیای "قەندیل"ە، كە لە سنوری قەزاكانی (قەڵادزێ، رانیە، چۆمان، رەواندوز، سۆران) پێكدێت، واتا دەسەڵاتیان لە سنوری قەزای قەڵادزێوە درێژ دەبێتەوە بۆ باڵەكایەتی‌و سیدەكان‌و حاجی ئۆمەران، لەم ناوچەیەدا (62) گوند لەژێر دەسەڵاتی شارەوانییەكانی (پەكەكە)دایە.  بەپێی بەدواداچونێكی رۆژنامەی (رووداو)ی نزیك لە نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان، لەسەر ئاستی هەرێمی كوردستان زیاتر لە (658) گوند لەژێر كۆنترۆڵی (پەكەكە)دان، زیاتر لە 34%ی كۆی خاكی پارێزگای دهۆك لەژێر كۆنترۆڵی (پەكەكە)دایە.  زۆرترین سنوری دەسەڵاتی (پەكەكە) لە ناوچەی قەزای ئامێدیە، كە نزیكەی (250) گوندی ئەو ناوچەیە لەژێر كۆنترۆڵی (پەكەكە)دایەو زۆرینەی بنكەو بارەگا سەربازییەكانی توركیاش لەو قەزایەدایە كە بنكەكانی (بامەڕنێ، دێرەلوك، كانی ماسی) دەگرێتەوە، بەواتایەكی تر جێگیركردنی ئەو بنكە سەربازیانەی توركیا تەواو لەبەرمەترسی هەژموونی (پەكەكە)دایە، لە كۆی (2700) كیلۆمەتر دوجای خاكی ئەو قەزایە، زیاتر لە 70%ی لەژێر كۆنترۆڵی (پەكەكە)دایە. لەدوای ئامێدی، زۆرترین سنوری جوگرافی ژێر دەسەڵاتی (پەكەكە) لە قەزای زاخۆیە، بەوپێیەی زیاتر لە (120) گوندی ئەو قەزایە لەژێر دەستی (پەكەكە)دایە، واتە 35% خاكی قەزاكە، لە قەزای ئاكرێش زیاتر لە (20) گوندی لەژێر دەستی (پەكەكە)دایە. بەگشتی لە سنوری پارێزگای دهۆك، بەوپێیەی هەرێمەكانی بادینانی پەكەكە لەوێیە، (پەكەكە) پێگەیەكی گەورەی هەیە، كە بە نزیكەی 30% بۆ 36%ی خاكی پارێزگای دهۆك ئەژماردەكرێت، واتا تەواوی ناوچە شاخاوی‌و سنورییەكانی پارێزگای دهۆك لەژێر كۆنترۆڵی پەكەكەدایە. لە سنوری قەزای مێرگەسور كە ناوچەكانی (بارزان‌و پیران‌و شیروان) دەگرێتەوە، زیاتر لە (150) گوند لەژێر كۆنترۆڵی (پەكەكە)دایە، واتا بەگشتی لە سنوری قەزاكانی پارێزگای هەولێر زیاتر لە (200) گوند لەژێر كۆنترۆڵی پەكەكەدان، جگە لە مەخمور كە كەمپێكی گەورەی (پەكەكە)ی تێدایە.  لە رۆژئاواشەوە لە سنوری قەزای شەنگال ناوچەیەكی بەرفراوان‌و دەیان گوندو بەرزایی بەدەست (پەكەكە)وەیە، بەگشتی زۆرینەی بنكەو بارەگاو پێگەی پەكەكە لە سنوری ناوچەی جێنفوزی پارتیدایە، تا ئەو رادەیەی دەتوانرێت بوترێت "پەكەكە بەتەواوی  پارتی گەمارۆداوە". توركیا لە هەرێمی كوردستان توركیا دەیان بنكەو بارەگای لە ناو خاكی هەرێمی كوردستاندا هەیە، لەدوای هاتنی داعش، بە بیانوی رزگاركردنی موسڵ، لە مانگی كانوونی یەكەمی 2015دا توركیا هێزێكی گەورەی هێنایە باشیكی نزیك موسڵ كە نزیكەی 900 سەرباز و 16 تانك‌و 20 زرێ پۆشبوون، بیانوی توركیا بۆ هێنانی ئەو هێزە شەڕی روبەڕووبونەوەی "داعش" بوو، بەڵام لە ماوەی ساڵی 2015 دا لە كۆی (300) هێرش‌و ئۆپەراسیونی ئاسمانی سوپای توركیا، تەنها (3) هێرشیان بۆسەر "داعش" بوو، لەبەرامبەردا (297) هێرشی بۆسەر بنكەو ناوچەكانی ژێر دەسەڵاتی (پەكەكە) بوو، واتا بەڕێژەی 1% هێرشەكانی توركیا بۆسەر "داعش"‌و 99%ی هێرشەكان بۆسەر (پەكەكە) بووە. ئەمە لەكاتێكدایە توركیا لە هەرێمی كوردستان چەندین بنكەی سەربازی دیكەی هەیە، بەتایبەتیش لەدوای شەڕی ناوخۆوە بەرەزامەندی پارتی دیموكراتی كوردستان‌و لەچوارچێوەی هێزی "ئاشتیپارێز" هێزێكی گەورەی توركیا لە 1997 لە بامەڕنێی سەربە قەزای ئامێدی جێگیر بووە، كە لە فڕۆكەخانەیەكی سەربازی‌و 38 دەبابەو 738 سەربازی تورك پێكهاتووە. هەر لە ساڵی 1997دا توركیا سێ بنكەی دیكەی سەربازی لە ناحیەی دێرەلوكی سەربە قەزای ئامێدی كە 40 كم دەكەوێتە باكوری ئەو قەزایەوە كردەوە، هەمان ساڵ بنكەیەكی دیكەی سەربازی لە ناحیەی كانی ماسی سەربە قەزای ئامێدی‌و لە گوندی سێرسی كە 30كم باكوری شاری زاخۆیە، بنكەیەكی دیكەی سەربازی جێگیركرد. تەواوی بنكە سەربازییەكانی سوپای توركیا لە خاكی هەرێمی كوردستان، لە نزیكی سنوری نێوان ناوچەی جێنفوزی (پەكەكە)و (پارتی)دان. لەشكركێشی سوپای توركیا بۆ ناو خاكی هەرێم بە پێشیلكردنی سەروەری خاكی عێراق دادەنرێت، بەڵام تا ئێستا عێراق بێدەنگە، چونكە عێراق‌و توركیا لە ساڵی 1982دا رێككەوتنێكیان واژووكردووە، بەپێی ئەو رێككەوتنە تائێستاش هەریەكەیان دەتوانن (20 كیلۆمەتر) سنوری خاكی یەكدی ببەزێنن بەبیانوی پاراستنی سنورەكانەوە، كە ئەوكاتیش ئامانجی سەرەكی رێككەوتنەكە لێدانی (پەكەكە) بوو. ساڵی 1995 رێككەوتنێكی تر لەنێوان عێراق‌و توركیا واژووكرا، ساڵی 2007 رێككەوتنەكەی ساڵی 1982 نوێكرایەوە، بەڵام بەزاندنی سنور لە (20 كیلۆمەترەوە) زیادكرد بۆ (25 كیلۆمەتر)، ئەم رێكەوتنانە هەموویان لەسەر داوای توركیا بووەو فشار بووە لەسەر عێراق بۆ وەردەرنانی گەریلاكانی (پەكەكە) لەسەر خاكی عێراق. بەپێی راپۆرتێكی تۆڕی ناڕەزایەتییەكانی باشوور كە لەمانگی كانونی یەكەمی 2015دا بڵاوكراوەتەوە، ژمارەی هێزەكانی توركیا  لەناو خاكی هەرێمی كوردستاندا بەمشێوەیەیە: •    توركیا (3 هەزارو 235) ئەفسەرو سەربازو ژەندرمەی لەناو خاكی هەرێمدا هەیە. •     (58) تانك، (27) زرێپۆش، (31) تۆپ، (26) هاوەن، (17) ئاڕ بی جی، (10) دۆشكە، (40) ئۆتۆمبیلی سەربازی، جیهازێكی پێشكەوتووی دەنگهەڵگری سیخوڕی، سەدان پارچە چەكی مامناوەند، هەزارانی بچوكی لە هەرێمی كوردستان هەیە.   

درەو میدیا: كۆمیتەی پەیوەندییەكانی دەرەوەی كەجەكە لە ڕاگەیەنراوێكدا پشتڕاستی كردەوە كە لە شاری سلێمانی دوو هەڤاڵیان بە ناوەكانی سەییدخان ئایاز (دەمهات عەگید) و ئەسەر ئیرماك (جەمیل ئامەد) لە لایەن دەوڵەتی توركی داگیركەر بە هاوكاری سیخورەكان شەهید كراون. كۆما جڤاكی كوردستان داوای ئاشكراكردنی پلانەكە دەكات" پێویستە لە سەرەتادا یەكێتی نیشتمانی كوردستان (یەنەكە) و پەرلەمان و حكومەتی باشوور پلانەكە ئاشكرا بكەن. پێویستە لە هەرێمێك كە لە ژیر دەسەڵاتی حكومەتی باشووری كوردستاندایە، ئەم پلانە كە هەڤاڵەكانمان شەهید بوون كەجە راشی دەگەیەنێت:هەر دوو هەڤاڵمان كە خەباتی نەتەوی، سیاسی و دیپلۆماسیان بەڕێوەدەبرد و بە هۆی كێشەی تەندروستیەوە سەردانی سلێمانیان كردبوو لە ئەنجامی ئۆپەراسیۆنێكی سەربازی ئاسمانیدا شەهید كران دەقی ڕاگەیەندراوی كەجەكە: لە ڕۆژی ١٥ی تشرینی یەكەمی ٢٠١٩ دوو هەڤاڵمان بە ناوەكانی دەمهات عەگید (سەییدخان ئایاز) كە لە باشووری كوردستان خەباتی یەكێتی نەتەوەیی و لەدژی داگیركەری دەوڵەتی تورك لەسەر ڕۆژئاوا خەباتیان بەرێوەدەبرد و جەمیل ئەحمەد (ئەسەر ئرماك) كە پێشتر لە شەڕدا بریندار ببوو و بۆ نەخۆشی سەردانی سلێمانی كردبوو، لە لایەن هێزە نێودەوڵەتی و دەولەتی تورك و هاوبەشە قێزەونەكانیان شەهید كران. هەر دوو هەڤاڵمان كە خەباتی نەتەوی، سیاسی و دیپلۆماسیان بەڕێوەدەبرد و بە هۆی كێشەی تەندروستیەوە سەردانی سلێمانیان كردبوو لە ئەنجامی ئۆپەراسیۆنێكی سەربازی ئاسمانیدا شەهید كران. ئەم هێرشە جارێكیتر نیشانەی ئەوەیە پیڵانگێڕی نێودەوڵەتی لە چوار پارچەی كوردستان بەردەوامە. بەم هێرشە هێزە نێودەوڵەتیەكان ئیرادەی ئازاد و ڕێكخستنی گەلی كوردیان كردووەتە ئامانج. ئەم پیلانگێڕیەی كە لە لایەن دەوڵەتی توركی فاشیستی داگیركەر ئەنجامدراوە، بێگۆمان دەستی هێزە نێودەوڵەتی و هەرێمیەكانیشی تێدایە. ئەو هێزانە لە ڕێگەی ئامانجگرتنی خەباتی سیاسی، كۆمەڵایەتی و دیپلۆماسی دەیانەوێت ئیرادەی گەلەكەمان لاواز بكەن. پێویستە لە سەرەتادا یەكێتی نیشتمانی كوردستان (یەنەكە) و پەرلەمان و حكومەتی باشوور پلانەكە ئاشكرا بكەن. پێویستە لە هەرێمێك كە لە ژیر دەسەڵاتی حكومەتی باشووری كوردستاندایە، ئەم پلانە كە هەڤاڵەكانمان شەهید بوون، نەبێتە قوربانی بەرژەوەندیەكانی هەرێمی و پێویستە ئۆپەراسیۆنەكانی دڕندەی دەولەتی تورك ڕەتبكرێنەوە و شەرمەزار بكرێن. پێویستە چۆنیەتی پێشێلكردنی ئاسمانی شارەكە لە لایەن دەوڵەتی توركەوە بە باشی ئاشكرا و ڕوون بكرێتەوە. هەم ئێمە و هەم گەلەكەمان چاوەڕێی ئاشكراكردنی چۆنیەتی ئەنجامدانی پلانەكەین. دەزانرێت كە دەوڵەتی فاشیستی تورك پێشتریش هەڤاڵەكانمانی كە خەباتی نەتەوی و دیپلۆماسیان دەكرد بە هەمان شێوەیە و بە هاوكاری سیخورەكانیان شەهید كردووە. هەم ئەم هەڤاڵانەمان و هەڤاڵانیی ترمان لە ئەنجامی پلانێكدا بوونەتە ئامانج. ئەم كۆمەڵكوژیە كە هاوتەریب لەگەڵ هێرشەكانی سەر ڕۆژئاوای كوردستان ئەنجامدراوە ، نیشانەی ئەوەیە داگیركەری تورك لە هەموو شوێنێك هێرش دەكاتە سەر گەلی كورد. ڕژێمی توركی فاشیست كە گەلی كورد بە ڕێكوپێكی كۆمەڵكوژ دەكات، بە تایبەتی هێرش دەكاتە سەر كەسایەتی كورد و ڕێكخستنەكانی خاوەن ئیرادە و عەقلیەتی كوردی. دەوڵەتی تورك بەم كۆمەڵكوژیە هێرشی كردە سەر ئیرادە و ڕۆحی یەكێتی نەتەوەیی لە چار پارچەی كوردستان. هەردوو هەڤاڵمان بە كارە نەتەوەیی و سیاسیەكانیان هەموو كاتێك هەوڵیان دەدا یەكیتی نێوان هێزە كوردیەكان بەهێز بكەن. دەوڵەتی تورك هێزێكی قڕكەرە كە لە هەموو شوێنێك هێرش دەكاتە سەر گەلی كورد. عەقلیەتی ٢٠١٣ كە هێرشكرایە سەر ژنانی كورد لە پاریس و شەهیدیان كردن، لە سڵێمانیش هەمان عەقلیەتە كە دوو هەڤاڵی ئێمەیان شەهید كرد. كورد و هێزە دیموكراتەكان وڵامی ئەو كۆمەڵكوژیە دەدەنەوە. گەلەكەمان لە باشووری كوردستان كە ئازاری زۆریان چەژتووە. ئەنفال و كیمیاباران كراون. بە هەڵوێستی بەشەرەفیان هیچ كاتێك سەریان دانەنەواندووە. لە دژی بەكۆكانی سەدەی ٢١ كە دەولەتی توركی داگیركەر دەیانكات سیخور و لەدژی گەل بەكاریان دەهێنێت، پێویستە بە ڕۆحێكی نەتەوەیی هەڵوێست نیشان بدەن و ماژی ژیان بە خایین و سیخورەكان نەدەن. لە سەرەتادا هێزەكانی سیاسی باشووری كوردستان بانگەوازیمان بۆ هەموو لایەنەكان ئەوەیە یەكێتی نەتەوەییان بەهێز بكەن و خاوەنداری لە شەهیدان بكەن. بانگەوازیمان بۆ گەلەكەمان و هیزە سیاسیەكان ئەوەیە، لە ٢٣ی تشرینی یەكەمی ٢٠١٩ دا لە سلێمانی بەشداری لە مەراسیمەكە ببن و هەڵوێست نیشان بدەن. ئێمە وابەستەی شەهیدەكانمانین. لە سەرەتادا سەرەخۆشی لە بنەماڵەی هەردوو هەڤاڵمان دەمهات عەگید و دەمیل ئامەد و ڕێبەر ئاپۆ و هەموو گەلی كورد دەكەین. جارێكیتر بەلێن دەدەین، تێكۆشانمان لەپیناو خەباتی گەورەی شەهیدەكانمان بەردەوام دەبێت.      

درەو میدیا:  دەزگای ئاساییشی هەرێمی كوردستان رایدەگەیەنێت لەلایەن فرۆكەی بێفرۆكەوانی توركیاوە دوو ئەندامی باڵای كۆماجڤاكێن كوردستان لە سلێمانی كراونەتە ئامانج. لە راگەیەنراوەكەی دەزگای ئاسایشی هەرێمی كوردستاندا هاتووە  "كاژێر 17:10 خولەك بۆ 17:15 خولەك) دوو كادیری باڵای پارتی كرێكارانی كوردستان بەناوەكانی (جەمیل) و (دەمهات)، لەسەر شاخی ئەزمەر لە ناوچەیەكی گەشتیاری و لەناو خەڵكی مەدەنیدا بەشێوەیەكی دڕندانە كراونەتە ئامانج".   دەزگای ئاسایی بێ ئاگایی خۆی نیشان دەدات لە هاتنی ئەو دوو ئەندامەی كۆما جڤاكێن كوردستان "دوای لێكۆڵینەوەی چڕ و پڕ و بەدەستهێنانی بەڵگەی پێویست لە شوێنی روودانی تاوانەكە بۆمان دەركەوتووە كە ئەو دوو ئەندامە باڵایەی كۆما جڤاكێن كوردستان (كەجەكە). لە كاتێكدا بەبێ ئاگاداری لایەنە پەیوەندیدارەكانی حكومەتی هەرێمی كوردستان هاتوونەتە ئەو ناوچەیە، لەلایەن فڕۆكەی بێ فڕۆكەوانی توركیا و لەناو خەڵكی مەدەنی و لە شاری سلێمانی لە شوێنی گەشتیاریدا كراونەتە ئامانج و ئەمەش پێشێلكاری و دەستپێشخەری و پێشهاتێكی مەترسیدار "    

راپۆرت: محەمەد رەئوف - فازل حەمە رەفعەت  لیستی هاوبەشی لایەنە كوردییەكان بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگا لە ناوچە جێناكۆكەكان لە كۆتایی كارەكانی نزیكبووەتەوە، كێشەی رەنگی قاوەیی كە یەكگرتووی ئیسلامی داوای دەكرد چارەسەركرا، یەكێتیش داوای ژمارەی تاكی دەكرد، ئەو بابەتە لەبەرژەوەندی خۆی یەكلاكردەوە، بەڵام لایەنەكانی دوچاری گومان‌و دوودڵی كردووە، (درەو میدیا) لەم راپۆرتەدا دواین زانیارییەكان لەبارەی لیستە هاوبەشەكەوە بڵاودەكاتەوە. كۆبونەوەیەكی تر ئەمڕۆ لە بارەگای مەكتەبی سیاسی یەكێتی لە سلێمانی، لیستی هاوپەیمانی كوردستان كە لیستی هاوبەشی لایەنە كوردییەكان بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك، كۆبووەوە. بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، لەو كۆبونەوەیەدا لایەنەكانی ناو هاوپەیمانێتییەكە لەسەر دیاریكردنی ژمارەی كاندیدەكانی ناو لیستی هاوپەیمانی كوردستانی رێككەوتوون. یەكگرتوو داوای رەنگی قاوەیی دەكات (درەو میدیا) زانیوەیەتی، لە كۆبونەوەی پێشتردا نوێنەری یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان نیگەرانی دەربڕیوە لەسەر رەنگەكانی ناو لۆگۆی هاوپەیمانی كوردستانی. نوێنەری یەكگرتوو داوایكردووە رەنگی قاوەیی بۆ رەنگەكانی ناو لۆگۆكە زیادبكرێت كە رەنگی ئاڵای یەكگرتووی ئیسلامییە.  (درەو میدیا) زانیویەتی، ئیبراهیم خەلیل نوێنەری یەكگرتووی ئیسلامی لە كۆبونەوەكەدا گومانی هەبووە لەوەی دەستكاری رەنگەكان كراوەو  رەنگی خوارەوەی لۆگۆكە قاوەیی بووە، بەڵام دواتر لە دەستكاریكردندا رەنگەكە بۆ پرتەقاڵی گۆڕدراوە. لەسەر داوای نوێنەری یەكگرتوو، جارێكی تر لۆگۆی هاوپەیمانی كوردستانی دروستكراوەتەوە‌و لە لۆگۆ تازەكەدا، دوو رەنگی تر زیادكراوە، یەكێكیان رەنگی قاوەییە كە تایبەتە بە یەكگرتوو، ئەوی تر رەنگی شینی ئاسمانییە كە تایبەتە بە حیزبی سۆسیالیستی دیموكراتی كوردستان. یەكێتی داوای ژمارە تاكەكان دەكات چەند سەرچاوەیەكی نزیك لە هاوپەیمانێتییەكە بە (درەو میدیا)یان راگەیاند، رزگار عەلی نوێنەری یەكێتی نیشتمانی كوردستان‌و بەرپرسی دەزگای هەڵبژاردنی ئەو حزبە لە كۆبونەوەكانی هاوپەیمانێتییەكەدا پێداگیری لەسەر ئەوە دەكات "دەبێت ژمارە تاكەكان ناو لیستەكە بدرێت كاندیدەكانی سەربە یەكێتی"، ئەم داواكارییە گومانی لای نوێنەری لایەنە بەشدارەكانی تری ناو هاوپەیمانی كوردستانی دروستكردووە، بۆیە لایەنەكان پێشنیازەكەی یەكێتی رەتدەكەنەوە لەبارەی ژمارەكانەوە، هەرچەندە ئێستا ئەو ژمارانە بۆ یەكێتی یەكلابووەتەوە. دابەشبوونی كاندیدەكان بەپێی ژمارە (درەو میدیا) زانیویەتی، بەپێی ئەو رێككەوتنەی كە لەنێوان لایەنە بەشدارەكانی لیستی هاوپەیمانی كوردستانی بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك كراوە، كاندیدەكانی لیستەكە بەپێی ژمارەكان بەمشێوەیە دابەشبووە بەسەر لایەنەكاندا. 1-     یەكێتی نیشتمانی كوردستان 2-     پارتی دیموكراتی كوردستان 3-     یەكێتی نیشتمانی كوردستان 4-     پارتی دیموكراتی كوردستان 5-     بزوتنەوەی گۆڕان  6-     یەكگرتوو ئیسلامی كوردستان 7-     یەكێتی نیشتمانی كوردستان 8-     كۆمەڵ ئیسلامی كوردستان 9-     یەكێتی نیشتمانی كوردستان 10-    توركمان 11-    یەكێتی نیشتمانی كوردستان 12-    حزبی سۆسیالیست دیموكراتی كوردستان 13-    یەكێتی نیشتمانی كوردستان 14-    بزوتنەوەی ئیسلامی 15-    حزبی زەحمەتكێشان  16-    پارتی دیموكراتی كوردستان 17-    هاوپەیمانی نیشتمانی 18-    حزبی شیوعی كوردستان  19-    حزبی پێشكەوتنخوازی كوردستان 20-    ئاشتیخوازان  21-    پارتی دیموكراتی كوردستان 22-    پارتی دیموكراتی كوردستان 23-    یەكێتی نیشتمانی كوردستان 24-    پارتی سەوزی كوردستان 25-    یەكێتی نیشتمانی كوردستان 26-    رەوتی كەركوك   لە لیستەكەدا یەكێتی كاندیدی ژمارە (1)ی هەیە‌و بەگشتی (8) كاندید سەربە یەكێتی دەبن، پارتی كاندیدی ژمارە (2) دادەنێت‌و بەگشتی (5) كاندیدی دەبێت، بزوتنەوەی گۆڕان‌و كۆمەڵی ئیسلامی‌و یەكگرتووی ئیسلامی‌و بزوتنەوەی ئیسلامی‌و حزبی سۆسیالیست دیموكراتی كوردستان هەریەكەیان (1) كاندیدیان هەیە. لیستی هاوپەیمانی لە نەینەوا لیستی هاوپەیمانی كوردستانی بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگای نەینەوا، ریزبەندی لیستی كاندیدەكان بەشێوەیەك دانراوە، كاندیدی ژمارە (1) لای پارتی بێت‌و كاندیدی ژمارە (2) لای یەكێتی بێت. هاوپەیمانی لە دیالە بەپێی رێككەوتنەكە، لیستی هاوپەیمانی كوردستان لە پارێزگای دیالە ریزبەندی كاندیدەكانی بەجۆرێك دەبێت كاندیدی ژمارە (1) لای یەكێتی دەبێت‌و كاندیدی ژمارە (2) لای پارتی دەبێت. هاوپەیمانی لە سەلاحەدین بەپێی زانیارییەكان پارتی‌و یەكێتی‌و لایەنەكان رێككەوتوون لەسەر ئەوەی كورد لەو پارێزگایە یەك كاندیدی هەبێت‌و لەناو یەكێك لە لیستە عەرەبییەكان بپاڵێورێت‌و پشتیوانی سەركەوتی بكرێت. بڕیارە هەمویان پێكەوە ژنێك وەكو كاندیدی كورد بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگای سەلاحەدین دیاری بكەن. لەبارەی لیستی هاوبەشەوە سەرەتای ئەم مانگە، دوای سێ كۆبونەوە، 16 لایەنی كوردی  هاوپەیمانێتییەكیان بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكان لە ناوچە جێناكۆكەكان رایگەیاند بەناوی "هاوپەیمانی كوردستانی". (عەبدولڕەحمان مستەفا) پارێزگاری پێشووی كەركوك وەك سەرۆكی هاوپەیمانێتیەكە دیاریكرا، بەپێی رێككەوتنەكە: •    سەرۆكی لیستی هاوپەیمانی كوردستانی  لە پارێزگای كەركوك، واتە كاندیدی ژمارە (1 ) بۆ یەكێتی دەبێت. •    سەرۆكی لیستی هاوپەیمانی كوردستانی لە نەینەوا، واتە كاندیدی ژمارە (1 ) بۆ پارتی دیموكراتی كوردستان دەبێت. •    سەرۆكی لیستی هاوپەیمانی لە دیالە، واتە كاندیدی ژمارە (1) بۆ یەكێتی دەبێت. •    لە پارێزگای سەلاحەدین یەك كاندیدی هاوبەش دەدەنرێت. رۆژی 22ی تەموزی ئەمساڵ، ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق هەمواری یاسای هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكانی پەسەندكردو رۆژی 1ی نیسانی 2020 ی دیاریكرد بۆ بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكان بە پارێزگای كەركوكیشەوە، جگە لە پارێزگاكانی هەرێمی كوردستان. بەپێی یاسا هەمواركراوەكە (14) كورسی بۆ ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك دیاریكراوە، كە (13 كورسی گشتی‌و  1 كورسی كۆتای)ە، كورسییە گشتییەكان بەپێی ژمارەی دانیشتوان دیاریكراوە، ژمارەی دانیشتوانی كەركوك بە (یەك ملیۆن‌و 639 هەزارو 953) كەس دیاریكراوە، ئەمە لەكاتێكدایە ئێستا ژمارەی ئەندامانی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك (41) ئەندامە، ئەمە بەپێی  یاسای ژمارە 71ی پۆڵ بریمەری حاكمی مەدەنی عێراق بووە، كە بۆ هەر پارێزگایەك 41 كورسی دیاریكرابوو، كەركوك تەنها بەشداری لە یەك هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكانی كردووە، بۆیە ژمارەی كورسییەكانی بەوشێوەیە ماوەتەوە، بەڵام ئەمجارە ئیتر ژمارەی كورسییەكانی ئەنجومەنی پارێزگا بۆ (14) كورسی كەمدەبێتەوە. ئاستەنگەكانی بەردەم كورد  ئێستا كورد لە ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك لەكۆی (41) كورسی (26) كورسی هەیە، بەڵام بۆ هەڵبژاردنی داهاتوو كێشەو بەربەستەكانی بەردەم كورد زۆرن‌و ئەستەمە بتوانێت پارێزگاری لە پێگەكەی خۆی بكات. ئەمە لەكاتێكدایە بۆ هەڵبژاردنی داهاتووی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك ژمارەی كورسییەكانی لە (41) كورسییەوە بۆ (14) كورسی كەمدەبێتەوە، بۆیە بەپێی رێژەی كورسییەكانی كورد ئێستا (63%)ی كۆی ئەنجومەنی پارێزگا پێكدەهێنێت، ئەگەر كورد لە هەڵبژاردنی داهاتوودا ئەم رێژەیە بهێنێتەوە، ئەوا لەكۆی (14) كورسییەكە دەبێت (9) كورسی بەدەستبهێنێت. كێشەو بەربەستەكانی بەردەم كورد لە پارێزگای كەركوك و ناوچە جێناكۆكەكان: •     لەدوای رووداوەكانی 16ی ئۆكتۆبەری 2017ەوە كۆتایی بە دەسەڵاتی 14 ساڵەی كورد هات لە كەركوك، كورد پارێزگارو زۆرینەی پۆستە هەستیارەكانی لەدەستدابوو، بەڵام هەمووی لەدەستداو ئێستا بە 26 كورسی ئەنجومەنی پارێزگاوە توانای دانانی پارێزگاری كەركوكی نیە،  •     كورد لیستی هاوبەشی پێكهێناوە، بەڵام هێشتا متمانە نیە لەنێوانیاندا، بەو پێیە تائێستاش سەرەڕای چەندین رێككەوتن لەنێوان یەكێتی و پارتی نەیانتوانیوە پارێزگار دابنێن. •    بەپێی یاسای هەڵبژاردن، رێگە نادرێت هیچ سندوقێك لەدەرەوەی كەركوك دابنرێت، لە كاتێكدا ژمارەیەكی زۆر كە بە زیاتر لە 50 هەزار كەس ئەژمار دەكرێن لەدەرەوەی كەركوكن‌و لە هەولێرو چەمچەماڵ‌و سلێمانی نیشتەجێن‌و رێگە نادرێت سندوقی دەنگدان لەو ناوچانە دابنرێت، بەوەش دەنگێكی زۆری كورد لەدەستدەچێت، ئاوارەیەكی زۆری پارێزگای نەینەوا كە بە نزیكەی 250 هەزار كەس ئەژمار دەكرێت لە دهۆك‌و هەولێرن، كە زۆرینەی زۆری دەنگی كوردە، ئەگەر سندوقی دەنگدانیان بۆ دادەنرێت، چیتر دەتوانن دەنگ بدەن. •     بڕیاردراوە لە رۆژانی هەڵبژاردندا قەدەغەی هاتوچۆ لە نێوان پارێزگاكاندا بكرێت، واتا ئەو ژمارە زۆرەی ئاوارە لە ناوچەكانی دەرەوەی كەركوك و موسڵن ناتوانن بگەڕێنەوە بۆ دەنگدان. •     هێنانی ژمارەیەكی زۆری عەرەب بۆ كەركوك‌و ناوچەكانی دەوروبەری كە بە واژۆی بەرپرسی ئۆفیسی كەركوكی مادەی 140 بووە، بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) لەماوەی سێ مانگدا زیاتر لە (600)  خێزانی پێكهاتەی عەرەب لە پارێزگاكانی سەڵاحەدین، دیالە، ئەنبار‌و بەغداد، دەگەڕێنرێنەوە بۆ پارێزگای كەركوك، كە ئەمەش كاریگەری لەسەر كەمبونەوەی دەنگی كورد لەو پارێزگایە دەگەڕێتەوە.  •     ئەو ناوچانەی كە بایۆمەتریان نەكردووە ئەتوانن بە یەكێك لە ناسنامەكانیان دەنگبدەن، كە ئەمەش زیاتر بۆ هاوڵاتیانی ناوچەی حەویجەیە كە زۆرینەیان بایۆمەتریان نیە. كەركوك لە هەڵبژاردنی 2005دا  لە هەڵبژاردنی 30/1/2005ی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوكدا، لیستی (برایەتی كەركوك) كە لایەنە كوردییەكانی لەخۆدەگرت، لەكۆی (385 هەزارو 861) دەنگدەر ( 261 هەزارو 577) دەنگی بەدەستهێناوە، واتە رێژەی ( 67.8%) دەنگەكان، بەجۆرێكی تر لە كۆی(41) كورسی پارێزگە (26)كورسی بەدەستهێنا، بەرێژەی ( 63.4%) كۆی كورسییەكانی ئەو پارێزگایە. لەبەرامبەردا بەرەی توركمانی (8) كورسی بەدەستهێنا، بەرێژەی (19.5%)ی كورسییەكان،  گردبوونەوەی عەرەبی (5) كورسی بەرێژەی (12.2%)و هاوپەیمانی ئیسلامی توركمانی (1) كورسی بەرێژەی (2.4%)و گردبوونەوەی نیشتیمانی عێراقی (1) كورسی‌و بەرێژەی (2.4%) كورسی. •    لیستی برایەتی ( 261577 )دەنگ بەڕێژەی ( 67.8%) •    بەرەی توركمانی ( 54213 ) دەنگ بەڕێژەی ( 14%) •    بەرەی عەرەبی بۆ دیالۆگی نیشتیمانی (17275) دەنگ بەرێژەی (4.5% ) •     بەرەی تەوافوقی عێراقی (14458) دەنگ بەڕێژەی (3.7% ) •     هاوپەیمانی عێراقی یەكگرتوو (12051) بەڕێژەی (3%) •     لیستی عێراقیەی نیشتیمانی (9262) بەڕێژەی (2.4%) •     یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان (5739) بەڕێژەی (1.5% ) كەركوك لە هەڵبژاردنی 2010 دا  لە هەڵبژاردنی 7/3/2010 ی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراقدا كە كورد بە چەند لیستێك بەشداری كرد، لەكۆی (557 هەزارو 37) دەنگدەری پارێزگای كەركوك، لە لیستە سەركەوتووەكاندا لیستی هاوپەیمانی كوردستانی كە لە یەكێتی نیشتیمانی كوردستان‌و پارتی دیموكراتی كوردستان‌و چەند پارتێكی دیكە پێكهاتبوو، (37%)ی دەنگەكانی بەدەستهێنا. •     لیستی هاوپەیمانی كوردستانی (206 هەزارو 542) دەنگ، بەڕێژەی (37%)ی دەنگەكانی ئەو پارێزگایە، 6 كورسی لە كۆی 12 كورسی پشكی ئەو پارێزگایە. واتە كورد رێژەی (50%)ی كورسییەكانی پارێزگای كەركوكی بردەوە.  •     لیستی عێراقیە (211 هەزارو 336 ) دەنگ، بەڕێژەی (37.9%)ی دەنگی لیستە سەركەوتوەكانی ئەو پارێزگایە، 6 كورسی بەدەستهێنا واتە (50%)ی كۆی كورسییەكانی پارێزگاكە.  •      لیستی رافیدەین (28 هەزارو 78) دەنگ، بەڕێژەی (5%)، كورسییەكی كۆتای پارێزگای كەركوكی بردوەتەوە.  جگە لیستی هاوپەیمانی كوردستانی كە (206 هەزارو 542) دەنگی بەدەستهێنابوو، دەنگی سەرجەم لیستە كوردییەكان لەو پارێزگایە (278هەزارو 170) دەنگ بوو، بەرێژەی (49.9%)ی دەنگی ئەو پارێزگایە، بەوپێیەی لیستی گۆران (36هەزارو 554) دەنگ‌و یەكگرتووی ئیسلامی (24هەزارو 274) دەنگ، كۆمەڵی ئیسلامی (7 هەزارو 175) دەنگی بەدەستهێنابوو، حیزبی شیوعی (3 هەزارو 397) دەنگی بەدەستهێنا بوو، كە نزیكەی (70 هەزار) دەنگە، ئەو لایەنانە بەهۆی ئەوەی دەنگی پێویستیان نەهێنا بۆ كورسییەك كە بەهای كورسییەك (46 هەزارو 419) دەنگ بووە، هیچ كورسییەكیان بەدەستنەهێناو دەنگەكانیان سوتا. بەو پێیەش دەنگی كورد لە نێوان 2005 بۆ 2010 لە (63.4%) دەنگی ئەو پارێزگایەوە بۆ (49.9%) دابەزی، واتا بەڕێژەی (13.5%)ی دەنگەكانی دابەزی، رێژەی كورسیەكانیشی بەهەمان شێوە (13.4%) دابەزی. كەركوك لە هەڵبژاردنی 2014دا  بەڵام لە هەڵبژاردنی 30/4/2014ی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراقددا، لە پارێزگای كەركوك، لە كۆی (570795) دەنگدەری كە 12 كورسی بۆ پارێزگاكە تەرخانكرابوو، یەكێتی (209964) دەنگ‌و 6 كورسی بەدەستهێنا، پارتی (63076) دەنگ‌و 2 كورسی بەدەستهێنا، بەهای كورسییەك لەو پارێزگایە (47566) دەنگ بوو . * یەكێتی 209964 دەنگ، 6 كورسی  * پارتی 63076 دەنگ، 2 كورسی * بەرەی توركمانی 71492 دەنگ، 2 كورسی  * هاوپەیمانی عەرەبی 53796 دەنگ، 1 كورسی  * هاوپەیمانی عەرەبی كەركوك 38328 دەنگ، 1 كورسی   كەركوك لە هەڵبژاردنی 2018دا  لە دواین هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراقدا لە 12ی ئایاری 2018 بەڕێوەچوو، لە پارێزگای كەركوك پارتی دیموكراتی كوردستان بەشداری هەڵبژاردنی نەكرد، لە كۆی (12) كورسی‌و (487 هەزارو 142) دەنگدەر: * یەكێتی نیشتیمانی 6 كورسی‌و (177 هەزارو 920) دەنگی بەدەستهێنا. * هاوپەیمانی عەرەبی لە كەركوك، 3 كورسی‌و (86 هەزارو 452) دەنگی بەدەستهێنا. * بەرەی توركمانی 3 كورسی‌و (82 هەزارو 33) دەنگی بەدەستهێنا. * لیستی نیشتیمانی (گۆڕان، هاوپەیمانی، كۆمەڵ) لە كەركوك (14 هەزارو 914) دەنگی بەدەستهێنا بەبێ كورسی. * نەوەی نوێ (13 هەزارو 665) دەنگی بەدەستهێنا. * حزبی سۆسیالیست دیموكراتی كوردستان (7 هەزارو 509) دەنگی بەدەستهێنا. * یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان (4 هەزارو 784) دەنگ.   دەنگ‌و كورسییەكانی كورد كەمدەكات؟ لەیەكەم هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكاندا لە كەركوك، كورد زۆرینەی رەها (50+1)ی دەنگ‌و كورسی ئەنجومەنی پارێزگای بەدەستهێنا، بەڵام چاوەڕەوان ناكرێت كورد بتوانێت ئەو دەنگ‌و كورسیانە بەدەستبهێنێتەوە.  لە هەڵبژاردنی 30/1/2005ی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوكدا لیستی برایەتی كەركوك كە لایەنە كوردییەكانی لەخۆدەگرت، لە كۆی 41 كورسی پارێزگە 26 كورسی بەدەستهێنا، بەرێژەی (63.4%) كورسی ئەو پارێزگایە، واتە (68%)ی دەنگی پارێزگای كەركوكی بەدەستهێناوە. بەڵام لەدوای هەڵبژاردنی 2005ەوە لە زۆربەی هەڵبژاردنەكاندا كورد نیوە یان كەمتر لە نیوەی كورسییەكانی ئەو پارێزگایەی بەدەستهێناوە، بۆ هەڵبژاردنی داهاتووش، رێوشوێنەكان زۆر توندكراون، بەتایبەت بەرامبەر بەو ناوچانەو شوێنانەی كە زۆرترین دەنگی كوردی تێدایە، بەدیاریكراویش رێگرتن لە دانانی سندوق لەناوچە ئاوارەنشینەكان، قەدەغەی هاتوچۆ، بایۆمەتری‌و نەمانی دەسەڵاتی كورد لەو پارێزگایە كە هەمویان پێكەوە كاریگەرییان لەسەر ئاستی دەنگەكان دەبێت. 

(درەو میدیا): دوای پێنج رۆژ خۆپیشاندانی بەرفراوانی خەڵك لە شارە جیاجیاكان، دواجار سەعد حەریری سەرۆك وەزیرانی لوبنان ژمارەیەك بڕیاری بۆ چاكسازی راگەیاند. دوای كۆبونەوەیەكی بەپەلەی حكومەت لە كۆشكی "بەعەبدا" لە بەیروتی پایتەخت، لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا حەریری ئاشكرایكرد، حكومەت بڕیاریداوە موچەی وەزیرو پەرلەمانتاران بۆ نیوە كەمبكاتەوە، سەرباری ئەمە بودجەی نوێی لوبنان هیچ باجێكی نوێی تێدا نییە. حكومەتەكەی سەعد حەریری بۆ دابینكردنی بودجەی ساڵی داهاتووی وڵات روبەڕووی كێشە بووەوە، دەیویست بۆ پڕكردنەوەی كورتهێنانی بودجە، باج لەسەر بەنزین و جگەرەو چەندین پێداویستی تر زیاد بكات، وا دانرابوو زیادكردنی باجەكان تەنانەت تۆڕی كۆمەڵایەتی "واتس ئاپ" یشی بگرێتەوە، بەڵام خۆپیشاندان‌و ناڕەزایەتییەكان رێگرییان لە جێبەجێبوونی پلانەكە گرت. حەریری دانی بەوەدا نا خۆپیشاندانی خەڵكی لوبنان بەرەنجامی "هەستكردنی گەنجان بووە بە توڕەیی‌و بێئومێدی"، جەختی كرد لەسەر ئەوەی هەرگیز داوا لە خۆپیشاندەران ناكات كۆتایی بە ناڕەزایەتییەكانیان بهێنن. حەریری پشتیوانی خۆی بۆ خۆپیشاندەران راگەیاند لەبارەی سازدانی هەڵبژاردنی پەرلەمانیی پێشوەختە‌و وتی:" خۆپیشاندانەكان بەربەستە سیاسییە زۆرو زەوەندەكانی تێكشكاند‌و ناسنامەیی یەكێتی نیشتمانی لوبنانی گەڕاندەوە". لە رۆژی پێنج شەممەی رابردووەوە شەپۆلێك خۆپیشاندانی بەرفراوان لە لوبنان دەستیپێكرد، سەرەتای خۆپیشاندەران داوای چاككردنی دۆخی ئابوری وڵات‌و روبەڕووبونەوەی گەندەڵییان دەكرد، دواتر داواكارییەكان سەریكێشا بۆ دەستلەكاركێشانەوەی حكومەت.