Draw Media
هه‌واڵ / كوردستان

راپۆرتی: محەمەد رەئوف ناكۆكیەكانی نێوان یەكێتی نیشتیمانی كوردستان و پارتی دیموكراتی كوردستان، وەك دوو هێزی دەسەڵاتدارو خاوەنی زۆنی تایبەتی خۆیان، گەیشتۆتە ئاستێكی مەترسیدار، كە لە ناكۆكی سیاسیەوە سەری كێشاوە بۆ ناكۆكی ئەمنی و دەستگیركردنی كادرانی یەكتر، هاوشێوەی شەڕی ناوخۆ و سەرەتاكانی دوو ئیدارەیی لە هەرێمی كوردستان.  پرسیاری جدی ئەوەیە كە ئایا بەرژەوەندییە ئابوری و سیاسیەكانی نێوان ئەو دوو حزبە رێگە دەدات ناكۆكیەكانی نێوانیان بگاتە ئاستی تەقینەوەو سەربكێشێت بۆ دوو ئیدارەیی؟ قوڵبونەوەی ناكۆكیيەكان رۆژی 2ی ئابی 2018 پەیوەندیەكانی نێوان پارتی دیموكراتی كوردستان و یەكێتی نیشتیمانی كوردستان گەیشتە لوتكە، ئەویش دوای دۆڕاندنی كاندیدەكەی پارتی ( د. فوئاد حسێن) بە كاندیدەكەی یەكێتی ( د. بەرهەم ساڵح) لە پرۆسەی هەڵبژاردنی سەرۆك كۆماری عێراقدا، كە دەرەنجامی توڕەیی پەنگخواردووی سەركردەكانی پارتی بوو بەرامبەر بەشێك لەسەركردەكانی یەكێتی لەسەر روداوەكانی 16ی ئۆكتۆبەر، كە پارتی پێی وایە " بەشێك لەسەركردەكانی یەكێتی خیانەتیان لە بارزانی و ئەنجامی ریفراندۆمكردووە". ناكۆكیەكان بەبێ چارەسەرماونەتەوەو لە پشتی پەردەشەوە ئێسكی یەك دەشكێنن، بەتایبەتیش لە پرسی وەزارەتەكانی كورد  لە حكومەتەكەی عەبدولمەهدی و دانانی پارێزگاری كەركوك، ئێستاش ئەو پەیوەندییانە لە پێكهێنانی كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمدا رەنگیداوەتەوەو لەو پەڕی خراپیدایە، بەو پێیەی پارتی دەیەوێت بە زوویی كابینەی نۆیەمی حكومەت پێك بهێنرێت و یەكێتیش دەیەوێت ناكۆكیەكانی نێوانیان كۆتایی پێبهێنرێت و رێكەوتنێكی نوێ لە نێوانیاندا بكرێت ئەوكات گفتوگۆی پێكهێنانی حكومەت بكەن. ناكۆكیەكانی نێوان ئەو دووهێزە گەیشتۆتە ئاستێك كە بەشێك لە كادرانی هەردولا ئاماژە بە ئەگەرەكانی دوو ئیدارەیی دەكەن و سەرەتاكەشی بە گرتن و دەستگیركردنی كادرو لایەنگرانی هەردوولا دەستی پێكردووە. لە ناكۆكی سیاسیيەوە بۆ ناكۆكی ئەمنی شەوی 2/3ی 1ی 2018  ئاسایشی پارتی دیموكراتی كوردستان لە شاری هەولێر لە دوو هەڵمەتی جیادا هەڵیانكوتایە سەر ماڵی (پێشڕەو وەیسی) كارگێڕی مەڵبەندی 3ی هەولێری یەكێتی‌و رفاندیان، هەمان شەو هێزێكی دیكەی ئاسایشی پارتی لە گەڕەكی (رۆشنبیری)ی شاری هەولێر چونەتە سەر ماڵی (لێزان بەكر) كادری یەكێتی‌و هەوڵی رفاندنیانداوە. ئەم دوو هەڵمەتە پەیوەندییەكانی نێوان یەكێتی و پارتی بردە قۆناغێكی ترەوە كە ئەویش چونەوە ناو روداوەكانی شەڕی ناوخۆیە، چونكە هەرزوو تارق نوری، بەرێوەبەری ئاساییشی هەولێر ئەو راستییەی دركاند، كە دەستگیركردنی ئەو كادرەی یەكێتی پەیوەندی بە دەستگیركردنی  كادرێكی پارتیەوە هەیە لە گەرمیان كە كوڕی ( ئەكبەری حاجی رۆستەم)ە فەرماندەی سەربازی پارتی. ئێستا بۆ هەردوولا رونبۆتەوە كە دەستگیركردنی كادری لایەكیان دەستگیركردنی كادری لایەكەی دیكەی بەدوادادێت، كە ئەمەش ئاماژەیەكی رونە بەوەی كە هەرێمی كوردستان لەرووی "دیفاكتۆ"وە دوو ئیدارەی حزبییەو یەكێتی لە زۆنی سەوزو  پارتی لە زۆنی زەرد حوكم دەكات . بەڵام پرسیاری سەرەكی ئەوەیە ئایا ئەم ناكۆكیانەی نێوان ئەم دوو هێزە كە رۆژ لەدوای رۆژ زیاتر دەبێت لە كوێدا دەوەستێت؟ بەرژەوەندیيەكان ناكۆكیيەكان خامۆش دەكات؟ هەرچەندە  ئاماژەی ناكۆكیەكانی نێوان یەكێتی و پارتی بە ئاراستەیەكی رۆشندا نارۆن، بەڵام چاوەڕەوانی ئەوە ناكرێت بگاتە بنبەست"مریشكە رەشە" بەو پێیەی ئەم دوو هێزە چەندین بەرژەوەندی سیاسی و ئابوری و بارزگانی لە نێوانیاندا هەیەو ئەستەمە رێگە بدەن ئەو بەرژەوەندیانەیان بكەوێتە مەترسیەوە، چونكە  بە دووركەوتنەوەیان لەیەك بەشێكی زۆری بەرژەوەندیە سیاسی و ئابوری و كەسییەكانیان دەكەوێتە مەترسیەوە. یەكەم: بەرژەوەندیە سیاسیەكان ئەم دوو هێزە لە پرۆسەی حكومەتداریدا خاوەنی دەیان پۆستی باڵای سیاسین كە بەشێكیان پارێزگاری لە بەرژەوەندیە سیاسی و ئابوریەكانیان دەكەن ، لە داهاتوشدا  ژمارەیەكی زۆری پۆستی باڵا چاوەڕەوانی هەردوولا یان دەكات، لەوانەی  بۆ پارتی دیموكراتی كوردستان، پۆستەكانی ( سەرۆكی هەرێم، سەرۆكی حكومەت، جێگری سەرۆكی پەرلەمان، وەزیری نەوت و دارایی و ناوخۆ و پەیوەندیەكانی دەرەوە)  بۆ یەكێتی نیشتیمانی كوردستان پۆستەكانی( سەرۆكی پەرلەمان، جێگری سەرۆكی حكومەت و ژمارەیەكی زۆری وەزیر و پۆستی باڵا). بە دووركەوتنەوەیان لەیەكدی پێگەی هەرێمی كوردستان بەرەو لاوازی دەڕەوات و خۆشیان ئە راستییە دەزانن كە ئەوكات بەغداد هاوشێوەی پارێزگاكانی دیكە مامەڵەیان لەگەڵ دەكات.    دووەم: بەرژەوەندی ئابوری لەروی ئابورییەوە سەرەرای فرۆشتنی بڕیكی زۆری نەوت و غاز، كە مانگانە داهاتێكی زۆریان دەستدەكەوێت و بەشێكی بۆ حزبەكانیانە، هەرلایەكیان خاوەنی 2 خاڵی گومرگی نێودەوڵەتی و دەیان دەروازەی دیكەن، ئەمە سەرەرای داهاتی ناوخۆ كە لەناوچەی زۆنی زەرد مانگانە بە نزیكەی 70 ملیار دینار و لە زۆنی سەوزیش بە 60 ملیار دینار مەزەندە دەكرێت، ئەمە سەرەرای پشكی هەرێم لە بەغداوە كە رەنگە بەناكۆكی دوو ئیدارەیی ئەو سەرچاوانەی داهات كەمببنەوە و زیانی ئابوری بكەن. سێیەم: بەرژەوەندییە كەسییەكان ژمارەیەكی زۆری كارەكتەری ناو ئەم دوو هێزە سەرقاڵی بازرگانی گەورەن و كۆنترۆڵی بازاڕەكانی هەرێمیانكردووە، كە سودیان لە پەیوەندی نێوانیان وەرگرتووەو هەردولا چاوپۆشیان لەیەكدیكردوون، بەشێك لە كارەكتەرەكانیانی نێوانیان سەرقاڵی فرۆشتنی نەوت و پشكی نەوت و پاڵیوگەی نەوتن، كە كۆنتاكت و پەیوەندی زۆر لە نێوان كارەكتەرەكانی نێوان ئەم دوو هێزە هەیە. بۆیە ئەستەمە بەرژەوەندیە كەسێكانی نێوان ئەم دوو هێزە رێگە بدەن، پەیوەندی نێوانیان بە بنبەست بگات و بگاتە ئاستی جیابوونەوەو دابڕانی یەكدی( مریشكە رەشە).  چوارەم: فاكتەری هەرێمایەتی ئەگەرچی وڵاتە دراوسێ و هەرێمایەتیەكان نایانەوێت هەرێمی كوردستان بەهێز بێت، بەڵام ناشیانەوێت هەرێمێكی پارچەپارچە لەناوچەكەدا هەبێت، بەو پێیەی ئەوان بەرژەوەندی خۆیان هەیە لەم ناوچانە، كە هەرێمی كوردستان دەچێتە چوارچێوەی سنوری ململانێی دەوڵەتە هەرێمایەتییەكانەوە، بەوەی ئێستا ئێران كە هەیمەنەی لەناوچەی سەوز هەیە، بەڵام بەهەمان شێوە پەیوەندیەكانی لەگەڵ ناوچەی زەرد باشەو دەیەوێت هەرێمێكی یەكگرتوو هەبێت و نایەوێت سەرئێشەیەكی دیكە لە سنورەكانی هەبێت، چونكە ئەم دوو هێزە ئەو وەزیفەیەی بۆ دەبینن كە دەیەوێت. هەرچی دەوڵەتی توركیاشە سەرەرای هەژمونی خۆی كە لە ناوچەی زەرد هەیەتی، بەڵام دەشیەوێت هەیمەنەی لەناوچەی سەوز هەبێت و لەوێوە پیلانە ستراتیژیەكانی خۆی جێبەجێ بكات، كە ئەویش پرسی ئابوری و بازرگانی و ئەمنیە، بۆیە بۆ توركیاش هەرێمێكی یەكگرتوو باشتر و رونتر مامەڵەی لەگەڵ دەكرێت وەك لە هەرێمێكی پارچەپارچە بوو، كە رەنگە بەلای توركیاوە لاوازی هەرێم رێگە خۆش بكات بۆ فراوانبوونی هەژمونی پەكەكە تیایدا. وڵاتە زلهێزەكانیش لەگەڵ ئەوەن كە هەرێمی كوردستان ئیستقراری ئەمنی و سیاسی هەبێت، ئەویش لە پێناو پاراستنی بەرژەوەندیە ئابوری و بازرگانی و پاراستنی كۆمپانیا زەبەلاحەكانیان لە ناوچەكەدا.     


راپۆرت: فازل حەمەڕەفعەت- محەمەد رەئوف پێنج پۆست لە كابینەی نوێی حكومەتی هەرێمی كوردستان دەبن بە چەقی ململانێی لە دانوستانی نێوان لایەنەكاندا، چونكە ئەو پۆستانە لە یەككاتدا زیاد لە لایەنێك داوای دەكەن، لە نوێترین پەرەسەندنیشدا لەبارەی پرۆسەی پێكهێنانی حكومەت، یەكێتی نیشتمانی سەرقاڵی ئامادەكردنی پرۆژەیەكی نوێیە‌و پرۆژەكە دەخاتەبەردەم پارتی. پارتی دیموكراتی كوردستان‌و یەكێتی نیشتمانی كوردستان‌و بزوتنەوەی گۆڕان، كە دەیانەوێت پێكەوە كابینەیەكی "ترۆیكا- سێقۆڵی"ی حكومەت پێكبهێنن، هەریەكەیان لیستێكی تایبەت بەخۆی هەیە سەبارەت بە پۆستەكان، لە هەندێك شوێندا بەریەككەوتن لەنێوان خواستەكانیان هەیە لەسەر پۆستەكان. یەكێتی پرۆژە ئامادە دەكات بەگوێرەی نوێترین زانیاری كە دەست (درەو میدیا) كەوتووە، ئێستا یەكێتی نیشتمانی سەرقاڵی ئامادەكردنی پرۆژەیەكە بۆ پێكهێنانی كابینەی (نۆ)ی حكومەتی هەرێم. (درەو میدیا) زانیویەتی، پرۆژەكەی یەكێتی كۆكراوەی سێ پرۆژەیە: •    پرۆژەی یەكەم: فەرید ئەسەسەرد ئەندامی سەركردایەتی نوسیویەتی •    پرۆژەی دووەم: ئیدارەی گشتی یەكێتی ئەم پرۆژەیەی نوسیوە‌و زیاتر روئیایەكی ئابوری بەسەریدا زاڵە، یەكەمجارە ئیدارەی گشتی یەكێتی بەمشێوەیە بەشداری لە پرۆسەیەكی لەمشێوەیە بكات‌و پرۆژەی خۆی هەبێت •    پرۆژەی سێیەم: لەلایەن كۆمەڵێك لە گەنج‌و كادیرانی باڵای یەكێتییەوە نوسراوەتەوە بەپێی زانیاری (درەو میدیا)، یەكێتی لە پرۆژە كۆكراوەكەیدا دەیەوێت دۆسیەی كەركوك‌و ناوچە جێناكۆكەكان هەروەها دۆسیەی بەغداد ببەستێتەوە بە پرۆسەی پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەتی هەرێمەوە. ئەو پۆستانەی یەكێتی چاوی لێیەتی! (درەو میدیا) زانیویەتی، ئێستا یەكێتی نیشتمانی چاوی لەوەیە لە كابینەی نوێی حكومەتدا ئەم پۆستانە وەربگرێت: •    سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان •     جێگری سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران •    وەزارەتی خوێندنی باڵا •    وەزارەتی كشتوكاڵ •    وەزارەتی پلاندانان •    وەزارەتی ناوخۆ •    وەزارەتی دارایی •    وەزارەتی تەندروستی •    سكرتێری ئەنجومەنی وەزیران •    بریكاری وەزارەتی سامانە سروشتییەكان •    سەرۆكی سندوقی داهاتەكانی نەوت‌و غاز تائێستا دیارنییە لە كۆتایی یارییەكەدا چەند پۆست بۆ یەكێتی یەكلادەبێتەوە، بەڵام باڵەكانی یەكێتی هەر لەئێستاوە كێبركێیان لەسەر پڕكردنەوەی پۆستەكان بە كەسانی سەربە خۆیان دەستپێكرد‌و‌وە‌و چەندین كەس ناوی خۆی وەكو "كاندیدی گریمانەكراو" بۆ پۆستەكان خستوەتەبەر باس‌و خواست. پارتی چی دەكات؟ ئێستا پارتی دیموكراتی كوردستان ئامادەكاری دەكات بۆ دەستپێكردنی گەڕێكی نوێی دانوستان لەگەڵ لایەنەكان بەدیاریكراویش (یەكێتی‌و گۆڕان). بەپێچەوانەی خواستی یەكێتییەوە كە دەیەوێت دۆسیەی كەركوك لە پرسی پێكهێنانی كابینەی نوێ بئاڵێنێت، پارتی دەیەوێت كەركوك‌و كەیسی بەغداد لە كابینەكەی مەسرور بارزانی دوربخاتەوە، ئەمەش لەپێناو ئەوەی كابینەكە بە زوویی پێكبهێنێت‌و دوچاری بەربەست‌و مشتومڕ نەبێ. ئەو پۆستانەی پارتی چاوی لێیەتی ! پارتی كە وەك لایەنی براوەی یەكەمی هەڵبژاردن ئێستا سەرۆكایەتی هەوڵی پێكهێنانی كابینەی نوێ دەكات، سەرباری ئەمە چاوی لە وەرگرتنی ژمارەیەك پۆستە لە كابینەی نوێدا، (درەو میدیا) زانیویەتی پارتی دەیەوێت ئەم پۆستانەش ببات: •    سەرۆكی هەرێمی كوردستان •    سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران •    جێگری یەكەمی سەرۆكی پەرلەمان •    وەزارەتی سامانە سروشتییەكان •    وەزارەتی ناوخۆ •    وەزارەتی خوێندنی باڵا •    وەزارەتی تەندروستی  •    وەزارەتی ئەوقاف گۆڕان لە كوێدایە؟ بزوتنەوەی گۆڕان بەشێوەیەكی بێ پێشینە‌و زۆر گەرموگوڕ لەلایەن پارتییەوە بانگهێشتكراوە بۆ بەشداریكردن لە كابینەی (نۆ)، گۆڕان براوەی سێیەمی هەڵبژاردنەكانە، سەركردەكانی بزوتنەوەكە تاڕادەیەك سەرسامبوون بە گەرموگوڕی پارتی لەگەڵیان لە كۆبونەوەكاندا، بەڵام ئەمە بەتەواوەتی فریوی نەداون، ئەوان هێشتا بە گومانەوە مامەڵە لەگەڵ پارتی دەكەن‌و ئەزموونی چوار ساڵی رابردوویان لەگەڵ پارتی لەبیر نەكردووە. سەرباری گومانەكان لە پێشوازییە گەرموگوڕەكەی پارتی، زۆرینەی سەركردەكانی بزوتنەوەی گۆڕان یەكلابونەتەوە بۆ ئەوەی بەشداری لە كابینەی نوێی حكومەتدا بكەن، بەڵام ئەیانەوێت ئەم نیازە پێشوەختەیە بۆ بەشداریكردن بە شاراوەیی بهێڵنەوە بۆ ئەوەی كاریگەری خراپ نەكاتەسەر رەوتی دانوستانەكانیان لەسەر چۆنیەتی دابەشكردنی پۆستەكان. ئەو پۆستانەی گۆڕان چاوی لێیەتی! لەدواین گەڕی دانوستانەكاندا، وەفدی پارتی بە پاكێجێكەوە سەردانی گۆڕانیان كرد كە تەنیا پۆستی سێ سەرۆكایەتییەكەی (سەرۆكایەتی هەرێم- سەرۆكایەتی حكومەت- سەرۆكایەتی پەرلەمان)ی لەخۆدەگرت، (درەو میدیا) زانیویەتی، گۆڕان داوای لە وەفدی پارتی كردووە هەموو پۆستەكان بكەن بە یەك پاكێج، نەك تەنیا سێ سەرۆكایەتییەكە، بڕیارە وەفدی پارتی لە گەڕانەوەیدا بۆ سلێمانی پاكێجێكی نوێ بخاتەبەردەم گۆڕان. بزوتنەوەی گۆڕان بەشێوەیەكی گشتی لە كابینەی نوێدا چاوی لە وەرگرتنی ئەم پۆستانەیە: •    جێگری سەرۆكی هەرێمی كوردستان •    وەزارەتی دارایی •    وەزارەتی ئاوەدانكردنەوە •    وەزارەتی پەروەردە •    دەستەی وەبەرهێنان •    جێگری وەزیری سامانە سروشتییەكان وەزارەتە جێناكۆكەكان بەلەبەرچاوگرتنی خواستی لایەنەكان لەسەر پۆستەكان، پێدەچێت لە گەڕی داهاتووی دانوستانەكاندا بە تایبەتیش لە قۆناغی دابەشكردنی پۆستەكاندا، مشتومڕی سەرەكی دانوستانەكان لەسەر چەند وەزارەتێك چڕببێتەوە، واتە چەند پۆست ‌و وەزارەتێك هەن كە زیاتر لە لایەنێك داوای دەكات، لەوانە: •    پۆستی وەزارەتی ناوخۆ: پۆستێكی جێناكۆكە‌و پارتی‌و یەكێتی هەردوكیان خواستیان لەسەر وەرگرتنی ئەم پۆستە هەیە •    وەزارەتی تەندروستی: بەهەمان شێوە جێناكۆكە‌و پارتی‌و یەكێتی هەردوكیان داوای دەكەن •    وەزارەتی خوێندنی باڵا: پارتی‌و یەكێتی هەردوكیان داوای دەكەن •    وەزارەتی دارایی: پۆستێكی جێناكۆكە لەنێوان یەكێتی‌و گۆڕان‌و هەردوكیان چاویان لەسەریەتی •    جێگری وەزارەتی سامانە سروشتییەكان: پۆستێكی جێناكۆكە لەنێوان بزوتنەوەی گۆڕان‌و یەكێتی نیشتمانی‌و هەردوكیان داوای دەكەن


راپۆرتی: درەو میدیا دەستگیركردنی كادرانی یەكێتی لە هەولێر لەچوارچێوەی پلانێكی پێشوەختی پارتیيەو لە تۆڵەی دەستگیركردنی كادرانی پارتیيە لەلایەن بەرپرسە ئەمنیيەكانی یەكێتیيەوە لە زۆنی سەوز، بەتایبەتیش دەستگیركردنی كوڕێكی (ئەكبەری حاجی رۆستەم) لە كفری لەلایەن پۆلیس و دواتر بردنی لەلایەن هێزێكی دیكەی ئەمنیيەوە. بەپێی ئەو زانیارییانەی لە چەند سەرچاوەیەكی جیاوازەوە دەست (درەو میدیا) كەوتووە، پارتى زۆر توڕە بووە لە رووداوی ددەستگیركردنی ئەو كوڕە، لەسەر ئاستی مەكتەبی سیاسی پارتی هۆشداری بە یەكێتی دراوە كە ئەوانیش دەستدەكەن بە دەستگیركردنی كادرانی یەكێتی لە زۆنی زەرد. دەستگیركردنی كادران لە چەند رۆژی رابردوودا كوڕیكی (ئەكبەری حاجی رۆستەم) لە شاری كفری بەناوی "سەرخێڵ" دەچێتە بەردەم پۆلیس و لەسەر كەیسێكی ئاسایی (ناسیاسی) دەستبەسەردەكرێت، بەڵام لەلایەن هێزێكی دیكەی ئەمنیيەوە گواستراوەتەوە بۆ شوێنێكی تر، بە بیانووی ئەوەی "كەیسی ئەمنی لەسەرەو تێوەگلاوە هاوشێوەی مێرد منداڵەكەی كفری (هەڵۆ محەمەد) لە بەكارهێنانی تۆڕە كۆمەڵایەتیيەكان، كەیسەكەی پەیوەستكراوە بە كەیسەكەی ئەو مێردمنداڵەوە". دەستگیركردنی ئەو كوڕەی (ئەكبەری حاجی رۆستەم) بەرپرسانی پارتی توڕە دەكات، عزەدین بەرواری ئەندامی مەكتەبی سیاسی پارتی پەیوەندی بە بەرپرسانی یەكێتیيەوە دەكات‌و پێیان رادەگەیەنێت" دەبێت ئەو كوڕە ئازادبكەن، ئەگەرنا ئەوانیش كادرانی یەكێتی لە هەولێر دەستگیردەكەن، بۆیە كاتێك دەزگا ئەمنیيەكانی یەكێتی ئەو كەسە ئازاد ناكەن، پارتیش لەلایە خۆیەوە دەست دەكات بە گرتنی كادرانی یەكێتی".  هەڵمەتی دەستگیركردنی كادرانی یەكێتی شەوی رابردوو ئاسایشی پارتی دیموكراتی كوردستان لە شاری هەولێر لە دوو هەڵمەتی جیادا كادرێكی باڵای یەكێتییان دەستگیركرد‌وهێرشیانكردە سەر ماڵی  كادرێكی دیكەی ئەو حزبە. (درەو میدیا) زانیویەتی، كاتژمێر 10:30 شەو لە گەڕەكی (برایەتی)ى هەولێر هێزێكی سەربە ئاسایشی پارتی هەڵیانكوتاوەتە سەر ماڵی (پێشڕەو وەیسی) كارگێڕی مەڵبەندی 3ی هەولێری یەكێتی‌و رفاندویانە. كە كەسێكی نزیكە لە (لاهور شێخ جەنگی) بەرپرسی دەزگای پارستن‌و زانیاری- زانیاری، هەمان شەو هێزێكی دیكە ئاسایشی پارتی لە گەڕەكی (رۆشنبیری)ى شاری هەولێر چونەتە سەر ماڵی (لێزان بەكر) كادری یەكێتی‌و هەوڵی رفاندنیانداوە، ئەو كادرەی یەكێتی بەرپرسی نوسینگەی (بورهان سەعید سۆفی)ى بەرپرسی مەڵبەندی كۆیەی یەكێتییە، ماڵی لە هەولیرە‌و رۆژانە سەردانی كۆیەی كردووە.. لە راگەیەنراوێكدا لیوا بكر گردەسۆری باوكی لێزان بەكر ئاماژەی بەوەكردووە"  كاتژمێر 9:30 ھێزەكانی ئاسایشی ھەولێر ھەڵیانكوتایە سەر ماڵەكەم لە شاری ھەولێر، گەڕەكی ڕۆشنبیری، بەبێ ھیچ بیانوێك‌و نوسراوێكی فەرمی یاسایی، ماڵەكەیان پشكنین بەشوێن (لێزان)ی كوڕم". بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، لەدوێنێوە هەرەیەك لە (كۆسرەت رەسوڵ)و (حاكم قادر) لەسەر هێڵن لەگەڵ پارتی بۆ چارەسەری ئەو كێشەیە، تەنانەت كۆسرەت رەسوڵ ئێستا لە هەولێرەو دەیەوێت ئەو كێشەیە لەگەڵ بەرپرسانی پارتی چارەسە بكات.    دەستگیركردن لە سەردەمی ناكۆكيیەكاندا پێناچێت گرتن‌و رفاندنی كادرانی یەكێتی تەنها پەیوەندی بە ناكۆكیيەكانی نێوان هەردوولاوە هەبێت، بەڵكو بەشێكی پەیوەندی بە دەستگیركردنی كادرانی پارتیيەوە هەیە لەلایەن هێزە ئەمنیيەكانی یەكێیتەوە. رۆژنامەنوس (سەرتیپ وەیسی كەریم) لە نوسینێكدا بەناوی "حەقیقەتی دەستگیركردنی كادیرانی یەكێتیی لە هەولێر" دەڵێ: هەڵوێستەكانی ئەمدوایيەی یەكێتیی‌و پێكهێنانی كابینەی نوێ، هیچ پەیوەندییەكی بە دەستگیركردنی كادیرانەوە نییە، ئەو هەنگاوەی هەردوولا گرتوویانەتە بەر دژ بەیەك، نایاسایيەو بەڵگەی میلیشیایبوونی ئەو هێزانە دەردەخات. ئاماژەی بەوەشكردووە، بەپێی زانیارییەكان، گرتن‌و هەڵكوتانە سەر ماڵی ژمارەیەك لە كادیری یەكێتیی نیشتمانی كوردستان لە سنوری پارێزگای هەولێر، لەماوەی ئەم چەند ڕۆژەدا، لەلایەن هێزە ئەمنییەكانەوە، پەیوەندی بە گرتنی چەند كادێرێكی پارتی دیموكراتی كوردستانەوە هەیە لە سنوری پارێزگای سلێمانی ‌و ئیدارەی گەرمیان، بەرپرسانی هەردوولا لەسەر هێلن بۆ چارەسەركردنی ئەو كێشەیە، پارتی داوای ئازادكردنی كادیرەكانی دەكات، داواش لە هەریەك  لە (كەریم سنجاری- نەزهەت حالی- لاهور شێخ جەنگی‌و چەند بەرپرسێكی دەزگا ئەمنییەكانی هەردوولا) كراوە، كۆتایی بەو هەڵمەتانەی دەستگیركردن بهێنن.


( درەو میدیا): لە نوێترین هەڵوێستیدا، بەرامبەر بە كورد دۆناڵد ترەمپ، سەرۆكی ئەمریكا نیگەرانی خۆی بە فرۆشتنی نەوت لەلایەن كوردەوە بە ئێران دەربڕی. ترەمپ لە كۆبوونەوەیدا لەگەڵ ئەنجومەنی وەزیرانی ئەمریكا لە كۆشكی سپی وتی:" هەرگیز نەمتووە مە بەخێرایی یان بە هێواشی لە سوریا دەكشێینەوە و نەموتووە لە ماوەی چوار مانگدا دەكشێینەوە". هەروەها وتیشی:" ئێمە لە سوریا دەچینە دەرەوە، سوریامان ناوێت". پاشان لە كۆبوونەوەكەدا ترەمپ قسەی لەسەر باراك ئۆباما سەرۆكی پێشووی ئەمریكا كرد و وتی:" چەند ساڵێك لەمەوبەر دەستبەرداری سوریا بوو، كاتێك هێڵی سوری پێشێلنەكرد". ترەمپ دەربارەی سوریا وتی: " سوریا جگە لە لم و مەرگ هیچی تر نییە و كوردەكان زۆر سەرنجڕاكێشن و توركیا خۆشی ناوێن". ترەمپ بەردەوام بوو لە قسەكانی بەرامبەر بە كورد و وتی:" لە راستیدا خۆشحاڵ نیم بەوەی ئەوان تۆزێك نەوتیان هەیە و بە ئێرانی دەفرۆشن، ئێمە بەرامبەر بەئەوە هەست بە خۆشی ناكەین و لە هەماكاتدا ئەوان باش دەجەنگن كاتێك لەگەڵیاندا دەجەنگین". ترەمپ جەختیشیكردەوە دەیانەوێت سەرەڕای ئەوە كورد بپارێزن، بەڵام نایەوێت بۆ هەتا هەتایە لە سوریا بن".


راپۆرتی: درەو میدیا چاوەكان رویان لە كابینەی نوێی حكومەتی هەرێمی كوردستانە تا قەیرانی دارایی لە كۆڵی هاوڵاتیان و بەتایبەت موچەخۆران بكاتەوە، ئەویش بە هەڵگرتنی پاشەكەوتی موچەو خستنەگەری پرۆژە خزمەتگوزاریەكان،رەنگە هەنگاوەكان بەو ئاراستەیە تەنها پەیوەست نەبێت بە ئیرادەی حكومەتی هەرێمەوە بەڵكو بەغدا و چۆنیەتی مامەڵەكردن لەگەڵ مەلەفی نەوت رۆڵی دەبێت لە چارەسەركردنی ئەو قەیرانەدا.    چاوەڕەوانی موچەخۆران  ماوەی سێ ساڵە موچەخۆرانی هەرێمی كوردستان بەشێك لە موچەكانیان بۆ پاشكەوت دەكرێت و لە ئێستاشدا حكومەتی هەرێمی كوردستان زیاتر لە 15 ترلیۆن دینار قەرزاری موچەخۆرانی هەرێمە كە ( 3 مانگی تەواوەتی  2015 ، 12 نیوموچەی 2016 ، 12 نیو موچەی 2017 ، 9 نیوموچەو 3 موچەی تەواوەتی 2018 ) قەرزاری موچەخۆرانی هەرێمە، پێناچێت موچەخۆران متمانەیان بە وەرگرتنی ئەو موچە پاشەكەوتكراوەیان هەبێت، بەڵام بەتەواوی چاویان لە هەڵگرتنی پاشكەوتی موچەكانیانە. كۆی ژمارەی موچەخۆرانی هەرێم ( 1.249.481 ) یەك ملیۆن و 249 هەزارو 481 موچەخۆرە، كە لە ئێستادا بە پاشكەوتەوە مانگانە پێویستی بە ( 725 ملیار دینار) هەیە، بەڵام كۆی موچەی موچەخۆران پێویستی بە ( 897 ملیار دینار) هەیە وەك پێشتر وەزیری دارایی هەرێم ئاماژەی پێكردووە، داهاتی ئەو موچەیەی ئێستا دابین دەكرێت بۆ موچەخۆران بریتیە لە : -    داهاتی نەوت بۆ موچە: 378 ملیار دینار -    پارەی بەغداد : 317 ملیار دینار  -    داهاتی ناوخۆ : 120 ملیار دینار -    پارەی ئەمریكا: 30 ملیار دینار -    كۆی گشتی : 845 ملیار دینار  -    كۆی خەرجی وەزارەتەكان : 125 ملیار دینار -    پارەی ماوە بۆ موچە: 725 ملیار دینار بەو پێیەش حكومەتی هەرێمی كوردستان تەنها بۆ موچەی موچەخۆران پێویستی بە ( 170 ملیار دینار)ی تر دەبێت بۆ ئەوەی موچەی تەواوەتی موچەخۆران بدات بەبێ پاشەكەوتی موچە،پرسیارەكە ئەوەیە حكومەت چۆن داهاتەكەی زیاد دەكات تا بتوانێت موچەی تەواوەتی موچەخۆران بدات و پارەش بۆ خەرجی و وەبەرهێنان تەرخان بكات؟    روو لە بەغداد پێشبینیەكان بەو ئاراستەیەن كە لە كابینەی نوێدا دۆخی دارایی حكومەت كەمێك سەقامگیری بۆ بگەڕێتەوە، بەڵام ئەمە تەنیا هیواو ئومێدە، ئەوەی بەكردەوە ئەم بەرپرسیارێتییەی دەكەوێتە ئەستۆ حكومەتی داهاتووی هەرێمە،  كە ئایا تەنها پشت دەبەستێت بە داهاتی ناوخۆیی خۆی یاخود رێكەوتن دەكات لەگەڵ بەغداد: یەكەم: رێكەوتن لەگەڵ بەغداد ئەگەر حكومەتی هەرێم پابەند بێت بە یاسای بودجەی 2019ی عێراقەوە، دەبێت رۆژانە (250 هەزار) بەرمیل نەوت رادەستی كۆمپانیای بەبازاڕكردنی نەوتی عێراق (سۆمۆ) بكات، ئەگەر حكومەتی هەرێم ئەم هەنگاوە بنێت لەبەرامبەردا مانگانە بڕی نزیكەی (500 ملیار) دینار لە بەغداد وەردەگرێت. سەرباری پارەكەی بەغداد، حكومەتی هەرێم مانگانە هەندێك داهاتی تری دەستدەكەوێت كە ئەمانەن: •    حكومەتی هەرێم جگە لە رادەستكردنی نەوت بە بەغداد دەتوانێت خۆی رۆژانە نزیكەی (200 هەزار) بەرمیل نەوت بفرۆشێت، داهاتی ئەم نەوتەش دەگاتە نزیكەی (300 ملیار) دینار. •    جگە لە داهاتی نەوت، حكومەتی هەرێم مانگانە نزیكەی (120 ملیار) دینار داهاتی ناوخۆی دەستدەكەوێت. •    تاوەكو كۆتایی ئەمساڵ حكومەتی هەرێم مانگانە بڕی (30 ملیار) دینار یارمەتی‌و كۆمەكی ئەمریكا وەردەگرێت. بە پارەكەی بەغداد‌و كۆی داهاتەكانی ترەوە حكومەتی هەرێم لە ساڵی نوێدا دەتوانێت مانگانە نزیكەی (یەك ترلیۆن) دینار داهات كۆبكاتەوە، ئەگەر بەشێك لە موچەخۆران (زیندانیانی سیاسی- كەمئەندامانی سەنگەر) موچەكانیان بخرێنەسەر بەغداد، ئەوكات حكومەتی هەرێم بۆ دابینكردنی موچەی هەموو موچەخۆران مانگانە پێویستی بە (800 ملیار) دینار دەبێت، لەم حاڵەدا حكومەتی داهاتوو دەتوانێت پاشەكەوتی موچە هەڵگرێت‌و سەرباری ئەوەش مانگانە بڕی (200 ملیار) دیناری بۆ بمێنێتەوە بۆ خەرجییەكانی تری بواری وەبەرهێنان. ئەگەر حكومەتی هەرێم ئەم هەنگاوە بنێت دەتوانێت كێشەی موچەی فەرمانبەران‌و بوژاندنەوەی بازاڕو دۆخی خزمەتگوزارییەكان تاڕادەیەك چاك بكات.  دووەم: پشتكردنە بەغداد ئەگەر حكومەتی هەرێم پەیوەست نەبوو بە بودجەی عێراق‌و ئامادەنەبوو نەوتەكەی رادەستی بەغداد بكات، ئەوا كابینەی نوێ دەكەوێتە بەردەم دوو ئەگەر: •    ئەگەر بەغداد بەردەوام بوو لەسەر ناردنی (317 ملیار) دیناری مانگانە بۆ هەرێم، كابینەی نوێ لەگەڵ داهاتی نەوتدا مانگانە بڕی زیاتر لە (500 ملیار) دیناری دەستدەكەوێت‌و ئەوكات لەگەڵ (120 ملیار) دیناری داهاتی ناوخۆو (30 ملیار) دیناری ئەمریكیەكان، مانگانە كابینەی نوێ بەهەمان شێوە مانگانە بڕی (یەك ترلیۆن) دیناری دەستدەكەوێت. •    ئەگەر بەغداد (317 ملیار) دینارەكە نەنێرێت، داهاتی هەرێم نزیكدەبێتەوە لە (700 ملیار) دینارو تەنها بەشی پێدانی موچە دەكات بەشێوازی ئێستا، واتا ئەوكات حكومەت ناتوانێت پاشەكەوتی موچە هەڵگرێت پارە بۆ وەبەرهێنان تەرخان بكات. داهاتی نەوتی هەرێم بەدەر لە رێكەوتن یان رێكنەكەوتن لەگەڵ بەغداد، حكومەتی هەرێمی كوردستان ئەگەر بەتەواوی فایلی نەوت رێكبخاتەوەو سەرجەم داهاتەكانی كۆبكاتەوەو لەدەستێكی ئەمیندا، ئەوا بە ئاسانی دەتوانێت پاشەكەوتی موچە هەڵبوەشێنێتەوەو پارەش بۆ وەبەرهێنان تەرخان بكات. هەرێمی كوردستان لە مانگی تشرینی دووەمی 11/ 2018  بڕی 13 ملیۆن و 110 هەزار بەرمیل نەوتی هەناردە كردووە و داهاتەكەشی  760 ملیۆن و 380 هەزار دۆلار بووە كە دەكاتە نزیكەی ( 930 ملیار دینار)، ئەگەر 200 ملیار دیناریشی بۆ قەرزو كرێی بۆری و كۆمپانیاكان بڕوات ئەوا ( 730 ملیار دینار) ی دەمێنێتەوە، لەگەڵ داهاتی ناوخۆ 120 ملیارو پارەی ئەمریكیەكان 30 ملیار دینار كۆی گشتی دەكاتە نزیكەی ( 900 ملیار دینار).كە دەتوانرێت موچەی بەبێ پاشەكەوت پێ دابینبكرێت.  بەڵام لە هەمو حاڵەتەكاندا ئەستەمە بەرپرسانی هەرێم دەستبەرداری پرۆسەی نەوت ببن و بیخەنە دەستەی بەغداوە، بەو پێیەی ئەو كەیسە كاریگەری هەیە لەسەر كۆی پرۆسەی سیاسی هەرێمی كوردستان و پێگەی هێزەكان و شێوازی حوكمڕانی لە هەرێمی كوردستان. بەڵام ئەگەرێكی تر كە جێگەی گفتوگۆكردنەو زۆرێك ئاماژەی بۆ دەكەن هەوڵی جدی پارتی و سەرۆكی پارتیە، كە دەبێت كابینەكەی مەسرور بارزانی جیاواز بێت لە رابردوو بۆیە ئەگەری هەڵگرتنی بەشێك لە قورسایی قەیرانی دارایی دەكرێت جا لە رێگەی رێكەوتن بێت لەگەڵ بەغداد یاخود كۆكردنەوەی داهاتەكانی ناوخۆ بێت.     


راپۆرت: فازل حەمەڕەفعەت- محەمەد رەئوف پاشەكەوتی موچە هەڵدەگیرێت ؟ پێكهێنانی كابینەی حكومەت چەند دەخایەنێت؟ پارێزگاری كەركوك دیاری دەكرێت؟ دەستوری هەرێم چۆن چارەسەر دەكرێت ؟ ئەمانە كۆمەڵێك پرسیارن كە لە ساڵی نوێدا بۆ ساڵی نوێ لە هرزی هەر تاكێكی هەرێمدایە‌و (درەو میدیا) لەم راپۆرتەكان پێشبینییەكانی بۆ وەڵامی ئەو پرسیارانە دەخاتەڕوو. ئاڵنگارییە پێشبینیكراوەكانی 2019 ساڵی نوێی 2019 بۆ خەڵكی هەرێمی كوردستان، ساڵێكی جیاوازو پڕ لە ئاڵنگاری سیاسی‌و ئابوری دەبێت، لە ساڵی نوێدا یەكەمین كابینەی حكومەت لەدوای شكستهێنانی ریفراندۆم‌و گەڕانەوەی كورد بۆ بەغداد، پێكدێت. ئەم كابینەیە لەهەناوی خۆیدا ژمارەیەكی زۆری ئاڵنگاری شاراوەی هەڵگرتووە، كە چۆنیەتی مامەڵەكردن لەگەڵیاندا راستەوخۆ كاریگەری لەسەر ژیانی هاوڵاتیان دەبێت. ئاڵنگاری یەكەم/ پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت زیاتر لە سێ مانگ تێپەڕیوە بەسەر هەڵبژاردنی خولی پێنجەمی پەرلەمانی كوردستاندا، بەهۆی رێكنەكەوتنی لایەنە سیاسییەكانەوە لەسەر بەرنامەی حكومەت‌و چۆنیەتی دابەشكردنی پۆستەكان، پێكهێنانی كابینەی حكومەت لە ساڵی 2018 ەوە دواخرا بۆ ساڵی 2019. سەرەتای ئەمساڵ هەرێم روبەڕووی یەكەمین ئاڵنگاری سیاسی دەبێتەوە، كە پرۆسەی پێكهێنانی كابینەی (نۆیەم)ی حكومەتە، كابینەیەك كە دیارنییە پێكهاتەكەی چۆن دەبێت‌و چەندێك دەستكراوە دەبێت. بڕیارە سەرەتای هەفتەی داهاتوو پارتی جارێكی وەفدی دانوستانكاری خۆی رەوانەی سلێمانی بكات، بۆ دانوستان لەگەڵ یەكێتی‌و گۆڕان، رەنگە كۆمەڵی ئیسلامیش. وەفدی پارتی لە سەردانی ئەمجارەیدا بۆ سلێمانی وەڵامی فەرمی پێیە بۆ داواكارییەكانی یەكێتی‌و گۆڕان. بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) لە خولی پێشووی دانوستانەكاندا، پارتی سێ سەرۆك سەرۆكایەتییەكەی (سەرۆكایەتی هەرێم- سەرۆكایەتی حكومەت- سەرۆكایەتی پەرلەمان) كردبوو بە یەك پاكێج، بزوتنەوەی گۆڕان داوایكردووە هەموو پۆستەكان بكرێن بە پاكێجێك، یەكێتیش بۆ هەر دابەشكارییەكی پۆستەكان، داوای رێككەوتنی پێشوەختەی سیاسی لەگەڵ پارتی ئەكات. (درەو میدیا) زانیویەتی بەمدواییە پێشنیازێكی نوێ هاتوەتەئاراوە بۆ ئەوەی لەبری رێككەوتنی دوو قۆڵی، رێكەوتنێكی سێ قۆڵی لەنێوان (پارتی، یەكێتی، گۆڕان) بكرێت وەك سێ لایەنی پێكهێنەری حكومەتی داهاتوو، رێككەوتنێك كە تا ئاستی پێكهێنانی فراكسیۆنێكی هاوبەش لە پەرلەمان سەربكێشێت. هەموو ئەو ئاڵۆزییەی كە لە هاوكێشەی پێكهێنانی كابینەی نوێدا دروستبووە، وایكردووە پێشبینی بكرێت پێكهێنانی ئەم كابینەیە كاتێكی زیاتر بخایەنێت، هەرچەندە پارتی، بە دیاریكراوی مەسرور بارزانی سورە لەسەر ئەوەی لەماوەیەكی زەمەنی دیاریكراودا حكومەتی نوێ دەستبەكاربێت. پارتی لەم چوارچێوەیەدا پلانی (B) ئامادەكردووە‌و لەحاڵی نەهاتنەپێشەوەی یەكێتی، رەنگە پارتی هاوشێوەی كابینەی پێشوو حكومەت پێكبهێنێت‌و پۆستەكانی یەكێتی بە بەتاڵی بهێڵێتەوە، تا ئەوكاتەی یەكێتی خۆی بەناچاری پەیوەندی بە حكومەتە نوێیەكەوە دەكات.  ئاڵنگاری دووەم/ دۆخی ئابوری بەهەمان شێوەی دۆخە سیاسییەكە، ساڵی 2019 هەرێمی كوردستان لەڕووی ئابورییەوە جیاواز دەبێت، دوای شكستهێنانی ریفراندۆم‌و گەڕانەوەی كورد بۆ بەغداد، خەڵكی پێشبینی دەكەن دۆخی دارایی حكومەت كەمێك سەقامگیری بۆ بگەڕێتەوە، بەڵام ئەمە تەنیا هیواو ئومێدە، ئەوەی بەكردەوە ئەم بەرپرسیارێتییەی دەكەوێتەئەستۆ حكومەتی داهاتووە، كابینەی نوێ چەند پرسیارێكی چارەنوسسازی روبەڕوو دەبێتەوە: •    ئایا كابینەكەی مەسرور بارزانی دەتوانێت لە ماوەیەكی زەمەنی دیاریكراودا، كێشە هەڵپەسێردراوەكان (نەوت‌و بودجە) لەگەڵ حكومەتی ناوەند چارەسەر بكات؟ بەتایبەت لە كاتێكدا كە پارتی (فوئاد حسێن) یەكێك لە كەسە نزیكەكانی مەسعود بارزانی‌و مەسرور بارزانی لە پۆستی وەزارەتی دارایی بەغداد جێگیركردووە؟ •    ئایا حكومەتەكەی مەسرور بارزانی ئامادەیە دەست لە بیرۆكەی ئابوری سەربەخۆ بەیەكجاری هەڵگرێت‌و نەوتی هەرێم رادەستی بەغداد بكات، بەوشێوەیەی كە پێشتر رێككەوتنی لەسەر كراوە، یاخود لە چوارچێوەی هەر رێككەوتنێكی تردا كە لە داهاتوودا بكرێت. •    ئایا كابینەی نوێ ئامادەیە پاشەكەوتی موچەی فەرمانبەران بەتەواوی هەڵوەشێنێتـەوە ؟  •    ئایا كابینەی نوێ ئامادەیە بازاڕەكانی هەرێم ببوژێنێتەوەو ئاستی خزمەتگوزارییەكانیش كە چەند ساڵێكە پاشەكشەی كردووە بەرەوپێش ببات؟ بۆ وەڵامدانەوەی ئەم پرسیارانەی سەرەوە چەند پێشبینییەك هەیە:  پێشبینی یەكەم: ئەگەر حكومەتی هەرێم پابەند بێت بە یاسای بودجەی 2019ی عێراقەوە، دەبێت رۆژانە (250 هەزار) بەرمیل نەوت رادەستی كۆمپانیای بەبازاڕكردنی نەوتی عێراق (سۆمۆ) بكات، ئەگەر حكومەتی هەرێم ئەم هەنگاوە بنێت لەبەرامبەردا مانگانە بڕی نزیكەی (500 ملیار) دینار لە بەغداد وەردەگرێت. سەرباری پارەكەی بەغداد، حكومەتی هەرێم مانگانە هەندێك داهاتی تری دەستدەكەوێت كە ئەمانەن: •    حكومەتی هەرێم جگە لە رادەستكردنی نەوت بە بەغداد دەتوانێت خۆی رۆژانە نزیكەی (200 هەزار) بەرمیل نەوت بفرۆشێت، داهاتی ئەم نەوتەش دەگاتە نزیكەی (300 ملیار) دینار. •    جگە لە داهاتی نەوت، حكومەتی هەرێم مانگانە نزیكەی (120 ملیار) دینار داهاتی ناوخۆی دەستدەكەوێت. •    تاوەكو كۆتایی ئەمساڵ حكومەتی هەرێم مانگانە بڕی (30 ملیار) دینار یارمەتی‌و كۆمەكی ئەمریكا وەردەگرێت. بە پارەكەی بەغداد‌و كۆی داهاتەكانی ترەوە حكومەتی هەرێم لە ساڵی نوێدا دەتوانێت مانگانە نزیكەی (یەك ترلیۆن) دینار داهات كۆبكاتەوە، ئەگەر بەشێك لە موچەخۆران (زیندانیانی سیاسی- كەمئەندامانی سەنگەر) موچەكانیان بخرێنەسەر بەغداد، ئەوكات حكومەتی هەرێم بۆ دابینكردنی موچەی هەموو موچەخۆران مانگانە پێویستی بە (800 ملیار) دینار دەبێت، لەم حاڵەدا حكومەتی داهاتوو دەتوانێت پاشەكەوتی موچە هەڵگرێت‌و سەرباری ئەوەش مانگانە بڕی (200 ملیار) دیناری بۆ بمێنێتەوە بۆ خەرجییەكانی تری بواری وەبەرهێنان. ئەگەر ئەم پێشبینییە سەركەوتوو بێت، حكومەتی هەرێم دەتوانێت كێشەی موچەی فەرمانبەران‌و بوژاندنەوەی بازاڕو دۆخی خزمەتگوزارییەكان تاڕادەیەك چاك بكات.  پێشبینی دووەم: ئەگەر حكومەتی هەرێم پەیوەست نەبوو بە بودجەی عێراق‌و ئامادەنەبوو نەوتەكەی رادەستی بەغداد بكات، ئەوا كابینەی نوێ دەكەوێتە بەردەم دوو ئەگەر: •    ئەگەر بەغداد بەردەوام بوو لەسەر ناردنی (317 ملیار) دیناری مانگانە بۆ هەرێم، كابینەی نوێ لەگەڵ داهاتی نەوتدا مانگانە بڕی زیاتر لە (500 ملیار) دیناری دەستدەكەوێت‌و ئەوكات لەگەڵ (120 ملیار) دیناری داهاتی ناوخۆو (30 ملیار) دیناری ئەمریكیەكان، مانگانە كابینەی نوێ بەهەمان شێوەی پێشبینی یەكەم مانگانە بڕی (یەك ترلیۆن) دیناری دەستدەكەوێت. •    ئەگەر بەغداد (317 ملیار) دینارەكە نەنێرێت، داهاتی هەرێم نزیكدەبێتەوە لە (700 ملیار) دینارو تەنها بەشی پێدانی موچە دەكات بەشێوازی ئێستا، واتا ئەوكات حكومەت ناتوانێت پاشەكەوتی موچە هەڵگرێت. ئاڵنگاری سێیەم/ كەركوك‌و ناوچە جێناكۆكەكان نزیكترین روداوی سیاسی لەبارەی ناوچە جێناكۆكەكانەوە لە ساڵی نوێدا رەنگە دانانی پارێزگارێكی نوێ بێت بۆ كەركوك، پارتی دیموكراتی كوردستان چۆن پرسی زیندووكردنەوەی دامەزراوەی سەرۆكایەتی هەرێمی بەستوەتەوە بە پرۆسەی پێكهێنانی كابینەی نوێوە، یەكێتی نیشتمانیش دەیەوێت پرسی دانانی پارێزگارێكی نوێ بۆ كەركوك ببەستێتەوە بە كابینەی نوێی حكومەتەوە. ئەوەی تائێستا دیارە ئەوەیە، یەكێتی سورە لەسەر ئەوەی پارێزگاری داهاتوو كەسێك بێت لەخۆی، پارتیش دەیەوێت كەسێكی بێلایەن دابنێت، بەڵام بێلایەنێكی نزیك لە خۆی. ئەگەر پرسی دانانی پارێزگاری نوێی كەركوك لە دانوستانەكانی پرۆسەی پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەتی هەرێمدا یەكلاكرایەوە، رەنگە كێشەكە بەزوویی بەرەو چارەسەر بڕوات، بەڵام ئەگەر بەشێوەی دابڕاو مامەڵەی لەگەڵدا كرا، رەنگە دۆخی ئەو پارێزگایە لە ساڵی نوێدا تا رادەیەك وەك خۆی بمێنێتەوە.  جگە لە كەركوك، كۆی ناوچە جێناكۆكەكانی تر لەدوای ریفراندۆمەوە تاڕادەیەك لە ژێر كۆنترۆڵی كورددا نەماون، یەكێك لەو ئەركانەی كە دەكەوێتە ئەستۆی كابینەی نوێی حكومەتی هەرێم، یەكلایكردنەوەی چارەنووسی ئەو ناوچانەیە، بەتایبەت لەڕووی ئیدارییەوە. ئاڵنگاری چوارەم/ دەستوری هەرێم پارتی دەیەوێت لەم خولەی نوێی دەسەڵاتدا، دەستوری هەرێم تێپەڕێنێت، دەستورێك كە لەماوەی 27 ساڵی رابروودا پرسێكی جیگەی مشتومڕ بووە لەنێوان لایەنە سیاسییەكاندا. پارتی ئەمجارە بەسودوەرگرتن لەو زۆرینەیەی كە پێكیهێناوە دەیەوێت دەستور تێپەڕێنێت، رەنگە لەدوای پێكهێنانی كابینەی حكومەتەوە، پارتی بەنەرمی دەستبكات بە كاركردن لەسەر دەستورە نوێیەكە. پارتی كە هێشتا كابینەی نوێیەكەی پێكنەهێناوە، هەندێك لە بەرپرسەكانی بە ئاشكرا باس لەوە دەكەن دەستوری نوێ وا دادەڕێژن سیستمی حوكمڕانی "سەرۆكایەتی" بێت، ئەگەر پارتی رێككەوتنی پێشوەختە لەسەر ئەم بابەتە لەگەڵ یەكێتی‌و گۆڕان نەكردبێت، رەنگە ساڵی نوێ خەڵكی هەرێم شایەتحاڵی گەڕێكی نوێی ململانێی نێوان پارتی‌و لایەنەكان بن لەبارەی پرسی سیستمی حوكمڕانییەوە، بەتایبەتیش لەكاتێكدا یەكێتی‌و گۆڕان داوای ئەوە دەكەن سیستمەكە "پەرلەمانی"ی بێت. پارتی دەیەوێت تەنها بۆ ئەم خولەی پەرلەمانی كوردستان سەرۆكی هەرێم لەناو پەرلەماندا هەڵبژێردرێت، (درەو میدیا) زانیویەتی، لە دانوستانەكانی ئەمدواییەدا زانیویەتی گۆڕان‌و یەكێتی بە پارتیان راگەیاندووە "دەبێت پرسی هەڵبژاردنی سەرۆك لەناو پەرلەمانەوە لەناو دەستوردا بچەسپێنرێت".  ئاڵنگاری چوارەم/ لێكەوتە دەرەكییەكان  جگە لە ئاڵنگارییە ناوخۆییەكان، هەندێك روداوی دەرەكی‌و هەرێمایەتی هەن رەنگە ساڵی نوێدا پەرەسەندنی زیاتر بەخۆوە ببینن‌و كاریگەریی لەسەر دۆخی هەرێم بەجێبهێڵن، لەوانە: •    سزا ئابورییەكانی سەر ئێران •    شەڕو ناكۆكی نێوان توركیاو پەكەكە •    دۆخی رۆژئاوای كوردستان (ئەگەری رودانی شەپۆلێكی نوێی ئاوارەبوون) •    بەرزو نزمی نرخی نەوت •    پەیوەندییەكانی نێوان هەرێم‌و بەغداد  ئاڵنگاری پێنجەم/ پێشبینی نەكراوەكان   جگە لەو ئاڵنگارییە ناوخۆی‌و دەرەكییانە، رەنگە هەرێمی كوردستان لە ساڵی نوێدا روبەڕووی هەندێك ئاڵنگاری پێشبینی نەكراو ببێتەوە، لە نمونەی كارەساتە سروشتییەكان یاخود هەر روداوێكی تر كە كابینەی نوێی خۆی بۆ رودانی ئامادە نەكردبێت.


 ( درەو میدیا ) ئەمڕۆ لە شاری هەولێر ئەنجومەنی سەركردایەتی  پارتی دیموكراتی كوردستان لەگەڵ ژمارەیەك لایەنی كەركوك كۆبونەوەو تیایدا باسیان لە بارودۆخی كەركوك و چۆنیەتی ئاساییكردنەوەی ئەو پارێزگایەكرد، لەناو كۆبونەوەكەدا كەمال كەركوكی پێشنیازی ئەوەی كردووە كە "پێویستە كەسێكی بێلایەن بكرێتە پارێزگاری كەركوك" بەتایبەت پێشنیازی "عەبدولڕەحمان سدیق وەزیری پێشوتری ژینگەی عێراق و ئەندامی پێشوی مەكتەبی سیاسی یەكگرتوو"ی كردووە بۆ پارێزگاری كەركوك.  كۆبونەوەكە بەبێ ئامادەبوونی نوێنەری یەكێتی نیشتیمانی كوردستان و بزوتنەوەی گۆڕان و كۆمەڵی ئیسلامی  بووە، لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیشدا كەمال كەركوكی رایگەیاند: كەركوك داگیركراوەو بەبێ ئاڵای كوردستان ناچینەوە كەركوك . لەلایەكی ترە یەكێتی نیشتیمانی كوردستان لەگەڵ كوتلە سیاسەكانی كەركوك كۆبونەوە  بەتایبەت عەرەب و توركمانەكان، راگەیەنراوێكیان بڵاوكردەوەو تیایدا رێكەوتن لەسەر بەخشینی رێبوارتاڵەبانی  لە جێگری سەرۆكی ئەنجومەن و سەرۆكی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك بە وەكالەت و دانانی جەمال مەولود وەك جێگری سەرۆكی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك كە دەبێتە سەرۆكی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك بەوەكالەت ( وەك بەتەمنترین ئەندام).  بڕیارە رۆژی 8/1/2019 ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك كۆبونەوەی ئاسایی بكات و تیایدا ئەو خاڵانە جێبەجێ بكات.  ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك كە لە 41 ئەندام پێكهاتووەو هەڵبژێردراوی ساڵی 2005 ە 6 ئەندامی عەرەب و 9 ئەندامی توركمان و 26 ئەندامی لیستی برایەتیە، كە لە ئێستادا 12 ئەندامی پارتیەو 3 ئەندامی یەكگرتوو 6 ئەندامی یەكێتی و دوو ئەندامی شیوعی و عەرەبێك و توركمانێك و مەسیحیەكە.  


راپۆرتی: فازل حەمەرەفعەت – محەمەد رەئوف ئەم رۆژانە هەر وەفدێكی بیانی سەردانی هەولێر بكات، دەبێت لە سێ شوێنی جیاواز دیدار لەگەڵ سێ كەسی بنەماڵەی بارزانی بكات، ئەمڕۆ ناوەندی بڕیار لەناو پارتیدا لەبەردەم مەترسیدایە، یەكێتی لەدوای نەخۆشكەوتنی تاڵەبانی باوكەوە دووچاری دەردی بڕیاردان بوو، بەڵام پارتی هێشتا بارزانی باوك لە ژیاندایە سەرەتای نەخۆشییەكەی تێیدا دەركەوتووە. پارتی دیموكراتی كوردستان ماوەیەكە دوچاری هەمان ئەو پەتا كوشندە بوەتەوە كە یەكێتی نیشتمانی لەدوای نەخۆشكەوتنی جەلال تاڵەبانییەوە بەدەستییەوە دەناڵێنێت. بنەماڵەیەك‌و سێ سەر لەدوای هاتنەپێشەوەی مەسرور بارزانی‌و كاندیدكردنی بۆ پۆستی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان، ناوەندی بڕیاری پارتی دابەشبووە بەسەر سێ جەمسەردا (مەسعود بارزانی- مەسرور بارزانی- نێچیرڤان بارزانی)، ئێستا هەر وەفدێكی بیانی سەردانی هەولێر بكات، دەبێت هەرسێ جەمسەرەكە ببینێت تاوەكو لە بۆچونی پارتی تێبگات . بەپێی بەدواداچونێكی (درەو میدیا) لەدوای كاندیدكردنی مەسرور بارزانییەوە بۆ پۆستی سەرۆكایەتی حكومەت، زۆرینەی ئەو وەفدانەی سەردانی هەولێریان كردووە، هەرسێ جەمسەرەكەی پارتییان بینیوە. رۆژی پێنجشەممەی رابردوو، دوو  وەفدی باڵا سەردانی هەولێریان كرد: وەفدی یەكەم: كاردینال (پیترۆ پارۆلین) سەرۆك وەزیرانی ڤاتیكان، ئەم پیاوە لە یەك رۆژدا لە سێ شوێنی جیاواز لەگەڵ (مەسعود بارزانی- مەسرور بارزانی- نێچیرڤان بارزانی). وەفدی دووەم: (جینین هینیس بلاسخارت) نوێنەری نوێی سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان لە عێراق سەردانی هەولێری كرد، كە بەمدواییە لە شوێنی یان كۆبیچ دەستبەكاربووە، ئەم خاتونەش بەهەمان شێوە لەیەك رۆژدا سەردانی هەرسێ جەمسەرەكەی پارتی كرد، سێ جەمسەر كە پێكهاتوون لە (باوك- كوڕ- برازا). پارتی كە لەدوای نەخۆشكەوتنی تاڵەبانییەوە زۆرجار تانەی لە یەكێتی دەدا بەوەی كە ناوەندێكی دیاریكراوی بڕیاری نیەو وەفدە ناوخۆیی‌و دەرەكییەكان نازانن لەگەڵ كێ‌و كام باڵدا قسە بكەن كە گوزارشت لە بۆچونی راستەقینەی یەكێتی بكات، ئێستا خۆی لەدوای كاندیدیكردنی مەسرور بارزانی بۆ پۆستی سەرۆكی حكومەتی هەرێم دوچاری هەمان دەرد بوەتەوە، دەردێك كە رەنگە ئەگەر زوو چارەسەر نەكرێت، برینی كوشتندە لەسەر جەستەی پارتی‌و بڕیاری پارتی لە داهاتوودا دروستبكات. سێ جەمسەرەكە‌و دەسەڵات ! ئێستا پارتی بەشێوەیەكی كردەیی دابەشبووە بەسەر سێ جەمسەری بڕیاردا، هەر یەكێك لەو جەمسەرانە كۆمەڵێك كێشە‌و گرفتی خۆی هەیە. جەمسەری یەكەم: مەسعود بارزانی مەسعود بارزانی كە سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستانەو كۆڵەكەی راگری بنەماڵەی بارزانییە، بڕیاریداوە لە دەسەڵات بكشێتەوەو تەنها وەك مەرجەعێكی پارتی‌و بنەماڵەكەی بمێنێتەوە، بەڵام هێشتا بەتەواوەتی گۆڕەپانەكەی بۆ كوڕو برازاكەی چۆڵ نەكردووەو هاوشێوەی ئەوكاتەی كە سەرۆكی هەرێم بوو رۆڵ دەگێرێت‌و پێشوازی لە وەفدەكان دەكات، رەنگە هۆكارەكەی جموجوڵەكانی ئەمدواییەی بارزانی باوك‌و دیدارەكانی لەگەڵ وەفدە بیانییەكان پەیوەندی بە رووداوەكانی دوای ریفراندۆمەكەی 25ی ئەیلولی 2017وە هەبێت، كاتێك دوای ریفراندۆم شاندە بیانییەكان بەتەواوەتی مەسعود بارزانیان بایكۆت كرد، پێدەچێت بارزانی بەر لە دانیشتنی یەكجارەكی‌و خانەنشینبوونی بیەوێت هەندێك لەو رۆڵە سیاسییە لەدەستچووە بۆخۆی بگێرێتەوە كە لە پێش ریفراندۆم لەسەر ئاستی ناوخۆ‌و دەرەوە هەیبوو، هەرچەند بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) زۆرێك لە دیدارەكانی ئەمدواییەی مەسعود بارزانی، لەلایەن نێچیرڤان بارزانی رێكخراوە‌و برازا لەو رێگەیەوە هەوڵیداوە كەمێك خۆی لە توڕەیی مامی بەدوربگرێت. جەمسەری دووەم: مەسرور بارزانی مەسرور بارزانی كە ئێستا سەرۆكی ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێمە، هاوكات كاندید كراوە  بۆ سەرۆكایەتی حكومەتی هەرێم، حكومەتێك كە دیارنیە كە كەی‌و بەچی شێوازو دەسەڵاتێكەوە پێكدێت. جەمسەری سێیەم: نێچیرڤان بارزانی نێچیرڤان بارزانی هێشتا سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستانە، هاوكات كاندیدیش كراوە بۆ وەرگرتنی پۆستی سەرۆكی داهاتووی هەرێم، دامەزراوەیەك كە دیارنیە كەی‌و بەچی دەسەڵاتێكەوە كارادەكرێتەوە. ئەركی وەفدە بیانییەكانیان سەختكردووە ئێستا سێ كەسایەتی سەرەكی پارتی كە بریتین لە  (مەسعود بارزانی- مەسرور بارزانی- نێچیرڤان بارزانی) هەموو شتێكن، هاوكات هیچ شتێكیش نین، بارزانی باوك چیتر سەرۆكی هەرێم نییە‌و هیچ دەسەڵاتێكی یاسایی نییە، مەسرور بارزانی كاندیدی سەرۆكی حكومەتە‌و هێشتا حكومەتەكەی پێكنەهاتووە، نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی حكومەتە، بەڵام كاتی كابینەكەی تەواو بووە‌و رۆژ بەرێدەكات تا ئەو كاتەی كابینەی نوێ پێكدێت. ئەم دابەشبوونە نوێیەی بڕیارو دەسەڵات لەناو پارتی، ئەركی وەفدە بیانییەكانی سەخت كردووە، ئەوانەی لەم رۆژانەدا سەردانی هەولێر دەكەن، بەڕوونی ئەو دابەشبووە دەبینن.


راپۆرت: نامیق رەسوڵ وەزارەتی بەرگری ئەمریكا "پێنتاگۆن" سەرقاڵی  دانان‌و تاوتوێكردنی پلانی كشاندنەوەی هێزەكانیەتی لە رۆژئاوای كوردستان‌و باكوری سوریا. بەوتەی چوار بەرپرس كە قسەیان بۆ ئاژانسی "رۆیتەرز" كردووە، داواكراوە ئەمریكا ئەو چەك‌و تەقەمەنیی‌و كەلوپەلە سەربازییانە لە یەكینەكانی پاراستی گەل"یەپەگە" وەرنەگرێتەوە، كە لەمیانی شەڕ لەدژی رێكخراوی دەوڵەتی ئیسلامی "داعش" پێشكەشیكردوون. ترەمپ بڕیاری كۆتایی دەدات سێ‌ لەو بەرپرسانە كە بەرمەجی ئەوە قسەیان كردووە ناوەكانیان ئاشكرانەكرێت، دەڵێن:" لە گفتوگۆكانی ئامادەكردنی رەشنوسێك دەربارەی پلانی سوپای ئەمریكا، داوایانكردووە چەك‌و كەلوپەلە سەربازییەكان لە هێزەكانی یەپەگە وەرنەگیرێنەوە"، ئاشكراشیانكردووە" پێنتاگۆن ئەو راسپاردەیە بۆ كۆشكی سپی بەرزدەكاتەوەو بڕیاری كۆتایی لەلای دۆناڵد ترەمپی سەرۆكی ئەمریكایە". شین رۆبرستۆن، وتەبێژ بەناوی وەزارەتی بەرگری ئەمریكا وتی:" پلان هەیە بۆ پاشەكشێیەكی تۆكمەو رێكخراوی هێزەكان، لە هەمانكاتدا هەموو رێوشوێنێك دەگیرێتەبەر بۆ گەرەنتیكردنی سەلامەتی سەربازەكانمان". فەرماندەكان لە بڕیارەكەی ترەمپ نیگەرانن هەفتەی رابردوو، سەرۆكی ئەمریكا بەشێوەیەكی كتوپڕ بڕیاریدا هێزەكانی وڵاتەكەی لە سوریا (رۆژئاوای كوردستان) بكشێنێتەوە، ئەمە كاردانەوەی زۆری لە ناوخۆی وڵات‌و دەرەوە لێكەوتەوە، بەهۆیەوە جیم ماتیس وەزیری بەرگری‌و برێت مەكگۆرك نوێنەری سەرۆكی ئەمریكا لە هاوپەیمانێتی نێودەوڵەتی دەستیلەكاركێشایەوە. ئەو بەرپرسە ئەمریكییانەی كە قسەیان بۆ "رۆیتەرز" كردووە، ئاماژەیان بەوەداوە، راگەیاندنەكەی ترەمپ، نیگەرانی‌و دوودڵی فەرماندە ئەمریكییەكانی لێكەوتوەتەوەو باوەڕیان وایە ئەو بڕیارە پشتكردنە لە یەكینەكانی پاراستی گەلی كورد، كە سەركردایەتی شەڕیان لە باكوری خۆرهەڵاتی سوریا كرد بۆ لەناوبردنی "داعش". "ناتوانین چەكەكان بگەڕێنینەوە" یەكێك لە بەرپرسەكان ئاشكرایكردووە" ویلایەتە یەكگرتووەكان پێشتر بەڵێنی بە یەكینەكانی پاراستی گەل داوە كە تاوەكو كۆتایهاتنی شەڕی دژ بە رێكخراوی دەوڵەتی ئیسلامی، چەكیان پێشكەشدەكات". ئەو بەرپرسی وتی:" شەڕ كۆتایی نەهاتووە، ناتوانین زۆر بە سادەیی دەستبكەین بە داواكاری گەڕاندنەوەی چەكەكان". پێشنیازی هێشتنەوەی چەك‌و موشەك‌و ئامێرو ئۆتۆمبیلە سەربازییەكانی ئەمریكا لەلای هێزەكانی یەپەگە، پەیامێكی دڵنیایی دەبێت بۆ هاوپەیمانە كوردەكان، بەوەی واشنتۆن دەستبەرداریان نابێت، ئەم پێشنیارە پێچەوانەی خواست‌و داواكاری توركیایە، كە بەردەوام داوا لە واشنتۆن دەكات چەك‌و كەلوپەلە سەربازییەكانی لە یەپەگە وەربگرێتەوە، رەنگە ئەم پرسەش پلانەكەی ترەمپ بۆ سپاردنی شەڕی "داعش" بە توركیا ئاڵۆزبكات. پێنتاگۆن تۆماری هەموو ئەو چەكانەی لایە كە پێشكەشی"یەپەگە"ی كردووە، بەڵام ئەو بەرپرسە ئەمریكیانە دەڵێن" دیاریكردنی شوێنی ئەو هەموو چەكانە، پرۆسەیەكی نیمچە مەحاڵە"، یەكێك لەو بەرپرسانە دەپرسێت:" چۆن وەریبگرێنەوەو كێ‌ وەریاندەگرێتەوە؟". گفتوگۆكردنی هێشتنەوە چەك‌و كەلوپەلە سەربازییەكانی ئەمریكا لای (یەپەگە) یان وەرگرتنەوەیان لەكاتێكدایە بڕیارە ئەم هەفتەیە جۆن بۆڵتۆن راوێژكاری ئاسایشی نەتەوەیی ئەمریكا بۆ تاوتوێكردنی دۆخی سوریا سەردانی توركیاو ئیسرائیل بكات. ئەمریكا لە ئایاری 2017ەوە بۆ هێرشیكردنەسەر شاری رەققەی پایتەختی رێكخراوی دەوڵەتی ئیسلامی"داعش" دەستیكرد بە دابەشكردنی چەك‌و تەقەمەنی‌و كەلوپەلی سەربازی بەسەر هێزەكانی (یەپەگە)دا، ئەوكاتە واشنتۆن توركیای ئاگاداركردەوە كە دوای كۆتاییهێنان بە "داعش" ئەو چەكانە وەردەگرێتەوە. یەكێك لەو برپرسانەی كە قسەی بۆ "رۆیتەرز" كردووەی دەڵێت:" بیرۆكەی ئەوەی كە ئێمە دەتوانین ئەو چەكانە وەربگرێنەوە، گەمژانەیە، چونكە لە شوێنی خۆیان بەجێیاندەهێڵین". كۆشكی سپی‌و ئەردۆغان هاوهەڵوێستن لە لێدوانێكیدا بۆ هەمان ئاژانس، كەسێك كە ئاگاداری گفتوگۆكانی پلانی پاشەكشێی ئەمریكایە لە سوریا باسی لەوەكردووە" كۆشكی سپی‌و رەجەب تەیب ئەردۆغان دژی پێشنیاری هێشتنەوەی چەكەكانی ئەمریكان لەلای یەپەگە". ئەو كەسە كە داوایكردووە ناو و ناسنامەی ئاشكرانەكرێت، دەربارەی راسپاردەی هێشتنەوەی چەكەكان لەلای یەپەگە وتویەتی:" ئەو پێشنیارە رەتكردنەوەی سیاسەتی ترەمپە بۆ كشانەوە لە سوریا".


راپۆرت: فازل حەمەڕەفعەت- محەمەد روئوف لەسەردانەكەی دۆناڵد ترەمپدا بۆ عێراق، ئەمریكییەكان هەوڵیاندا سیناریۆكەی ساڵی 2006ی جۆرج بۆشی سەرۆكی پێشووی وڵاتەكەیان دووبارە بكەنەوە، واتە ویستیان لەناو خاكی عێراقدا سەرۆك‌و سەرۆك وەزیرانی عێراق بە فڕۆكەی ئەمریكی ببەن بۆ دیداری ترەمپ، (درەو میدیا) لەم راپۆرتەدا زانیاری نوێ لەبارەی پشتی پەردەی سەردانەكەی ترەمپ بۆ عێراق ئاشكرا دەكات. درەنگانێكی شەوی چوارشەممە میدیاكانی جیهان بەشێوەیەكی بەپەلە هەواڵی سەردانی دۆناڵد ترەمپی سەرۆكی ئەمریكایان بۆ عێراق بڵاوكردەوە، سەردانێك كە پێشتر هیچ زانیارییەكی لەبارەوە رانەگەیەندرابوو. فڕۆكەكەی ترەمپ لە بەغدادی پایتەخت‌و لە ناوچەی سەوز نەنیشتەوە وەكو ئەوەی هەر هاوڵاتییەكی ئاسایی پێشبینی دەكات، بەڵكو لە بنكەی ئاسمانی (عەین ئەسەد) لە خۆرئاوای شاری رومادی كەوتەسەر زەوی، ئەو بنكەیەی كە ساڵی 2006 جۆرج بوشی سەرۆكی پێشووی ئەمریكا سەردانی كرد. میدیاكانی عێراق‌و هەندێك لە سەرچاوە سیاسییە ئاگادارەكان وا بڵاویانكردەوە ترەمپ بەبێ هیچ ئاگاداركردنەوەیەكی پێشوەخت هاتوەتە عێراق‌و سەروەری عێراقی پێشێلكردووە، ئەمە كاردانەوەی لە شەقامی عێراقی دروستكرد، ئەوەی وایكرد خەڵك زیاتر باوەڕ بەم چیرۆكە بكەن ئەوە بوو ترەمپ لەسەردانەكەیدا بۆ عێراق دیداری لەگەڵ هیچ بەرپرسێكی عێراقی نەكرد‌و دوای پیرۆزبایكردن لە سەربازانی وڵاتەكەی لە بنكەی (عەین ئەسەد) بەبۆنەی كرسمس‌و جەژنی سەری ساڵی نوێوە، بەبێدەنگی گەڕایەوە‌و عێراقی بەجێهێشت. دوای دوو رۆژ لەو سەردانە پڕكێشمەكێشەی ترەمپ بۆ عێراق، (درەو میدیا) بەدواداچونێكی نوێی كرد‌و لە چەند سەرچاوەیەكی باڵای عێراقییەوە هەندێك زانیاری نوێی لەبارەی پشتی پەردەی ئەو سەردانە دەستكەوتووە. بەرپرسانی عێراقی ئاگاداركران ؟ بەگوێرەی ئەو زانیارییە نوێیانەی كە دەست (درەو میدیا) كەوتووە، بەر لە هاتنی، دۆناڵد ترەمپ هەریەكە لە عادل عەبدولمەهدی سەرۆك وەزیرانی عێراق‌و بەرهەم ساڵح سەرۆك كۆماری عێراق لە سەردانەكەی ئاگاداركردوەتەوە، ئەمە بەتەواوەتی پێچەوانەی ئەو زانیارییە سەرەتاییانەیە كە باسیان لەوەدەكرد هیچ یەكێك لە بەرپرسانی عێراقی ئاگاداری سەردانەكە نەبوون. بەڵام تیمەكەی ترەمپ هەر لە سەرەتاوە سەرۆك‌و سەرۆك وەزیرانی عێراقیان ئاگاداركردووە لەوەی ئامانج لە گەشتەكەی ترەمپ بۆ عێراق سەردانكردنی سەربازانی ئەمریكییە نەك سەردانی فەرمی‌و دیداری سیاسی لەگەڵ بەرپرسانی عێراقی. دیدار لەگەڵ عەبدولمەهدی‌و ساڵح ! بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) كە لە چەند سەرچاوەیەكی جیاوازەوە لە بەغداد دەستیكەتووە، سەرباری ئەوەی پێشتر تیمی سەرۆكی ئەمریكا سەرۆك‌و سەرۆك وەزیرانی عێراقی ئاگاداركردووە لەوەی سەردانەكەی ترەمپ بەمەبەستی بەسەركردنەوەی سەربازانی ئەمریكییە، بەڵام هاوكات باڵیۆزی ئەمریكا لە بەغداد هەوڵیداوە لە پەراوێزی ئەو سەردانەی سەرۆكی وڵاتەكەیدا بۆ عێراق، دیدارێك بۆ هەریەكە لە عادل عەبدولمەهدی‌و بەرهەم ساڵح لەگەڵ ترەمپدا رێكبخات. باڵیۆزی عێراق پێشنیازی بۆ عادل عەبدولمەهدی‌و بەرهەم ساڵح كردووە، هاوشێوەی سەردانەكەی ساڵی 2006ی جۆرج بوش كە سەردانی هەمان بنكەی (عەین ئەسەد) كرد‌و بە فڕۆكە ئەمریكی سەرۆك وەزیران‌و سەرۆك كۆمار‌و سەرۆكی هەرێمی كوردستانی ئەوكاتیان برد بۆلای، ئەمانیش بە فڕۆكەیەكی سەربازی ئەمریكا بچن بۆ بنكەی عەین ئەسەد بۆ دیدار لەگەڵ ترەمپ. (درەو میدیا) زانیویەتی، بۆ بڕیاردان لەسەر ئەوەی بەپێی پێشنیازەكەی ئەمریكا لەگەڵ ترەمپ كۆببنەوە یاخود نا، عادل عەبدولمەهدی‌و بەرهەم ساڵح كۆبونەتەوە، لە كۆبونەوەكەدا بڕیاریانداوە بەوشێوەیە لەگەڵ ترەمپ دیدار نەكەن، چونكە كاردانەوەی خراپی لە شەقامی عێراقیدا دەبێت. مەرجەكان بۆ كۆبونەوە لەگەڵ ترەمپ ئەو زانیارییانەی كە دەست (درەو میدیا) كەوتوون، ئاماژە بەەوەدەكەن، دوای ئەوەی عادل عەبدولمەهدی‌و بەرهەم ساڵح رەتیانكردوەتەوە بە فڕۆكەی سەربازی ئەمریكا بچن بۆ بنكەی (عەین ئەسەد)، چەند پێشنیازێكی نوێیان خستوەتە بەردەم ئەمریكییەكان، پێشنیازی یەكەم ئەوە بووە دوایانكردووە ترەمپ خۆی سەردانی بەغداد بكات‌و لەگەڵ ئەواندا كۆببێتەوە، ئەمریكییەكان ئەم پێشنیازەیان رەتكردوەتەوە، پاشان سەرۆك‌و سەرۆك وەزیرانی عێراق رازی بوون بەوەی لە بنكە ئاسمانییەكە لەگەڵ ترەمپ كۆببنەوە، بەڵام بەمەرجێك بە فڕۆكەی تایبەتی عێراقی بچنە ناو بنكەكەوە‌و كۆبونەوەی فەرمی لەگەڵ ترەمپدا بكەن‌و پرۆتۆكۆڵی سەربازی دیدارەكەش لەلایەن سەربازانی عێراقی‌و بە ئاڵای عێراقەوە نمایش بكرێت، ئەمریكییەكان رازی دەبن بەوەی عادل عەبدولمەهدی‌و بەرهەم ساڵح بە فڕۆكەی عێراقی بچنە ناو بنكە سەربازییەكەوە، بەڵام رازی نابن بەوەی سەربازانی عێراقی پرۆتۆكۆڵی دیدارەكە بكەن. ئەمریكییەكان هەوڵەكانیان چڕدەكەنەوە بۆ قایلكردنی عادل عەبدولمەهدی‌و بەرهەم ساڵح، لەوچوارچێوەیەشدا شوێنی تایبەت بەدیدارەكە ئامادە دەكرێت‌و ئاڵای عێراق‌و ئەمریكای تێدا دادەنرێت، جارێكی تر عادل عەبدولمەهدی‌و بەرهەم ساڵح پێكەوە گفتوگۆ دەكەنەوە‌و دیسان رازی نابن بەبێ ئەنجامدانی پرۆتۆكۆڵی سەربازی لەلایەن سەربازانی عێراقییەوە دیدار لەگەڵ ترەمپدا بكەن، بەوهۆیەوە هەوڵەكان شكستدەهێنن. تەنیا پەیوەندییەكی تەلەفۆنی! دوای كۆتایهاتنی هەوڵەكان بۆ سازدانی دیدار لەنێوان بەرپرسانی عێراقی‌و دۆناڵد ترەمپ لە سەربازگەیەكدا، ترەمپ لەڕێگەی تەلەفۆنەوە قسە لەگەڵ عادل عەبدولمەهدی دەكات‌و ئاگاداری دەكات لەوەی كە بەهۆی كەمی كات‌و نەبوونی پرۆتۆكۆڵەوە ناتوانێت سەردانی بەغداد بكات‌و داوا لە عەبدولمەهدی دەكات سەردانی واشنتۆن بكات‌و لەوێ دیدار بكەن. ترەمپ‌و سەروەری عێراق زۆرێك لە بەرپرسانی عێراقی نیگەرانییان لە سەردانەكەی ترەمپ بەوشێوەیە بۆ عێراق دەربڕی، هەندێك تۆمەتباریان كرد بە پێشێلكردنی سەروەری عێراق، ترەمپ خۆشی لە تویتێكدا لە تۆڕی كۆمەڵایەتی تویتەر نیگەرانی خۆی دەربڕی لەوەی بەوجۆرە سەردانی عێراقی كردووە، هۆكارەكەی گەڕاندەوە بۆ خراپی بارودۆخی ئەمنی ناوچەی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست. ئەمە لەكاتێكدایە ترەمپ پێشتر بەهەمان شێوە سەردانی سەربازانی وڵاتەكەی كرد لە ئوردن‌و لەوێ هیچ بەرپرسێكی ئوردنی نەبینی، لە گەڕانەوەشیدا لە عێراق، سەردانی ئەڵمانیای كرد‌و لەوێ جگە لە بەسەركردنەوەی سەربازانی وڵاتەكەی هیچ دیدارێكی سیاسی نەكرد‌و ئەڵمانییەكانیش تۆمەتباریان نەكرد بەوەی سەروەری وڵاتەكەیان پێشێلكردووە. ئەو دیدارەی كە نەكرا ! رۆژنامەنوسێكی عێراقی بەناوی (رافید جبوری) كە لە كەناڵی (BBC)ی بەریتانی كاردەكات، لە هەژماری تایبەتی خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك وێنەی ئەو شوێنەی بڵاوكردەوە كە ئەمریكییەكان لەناو سەربازگەی (عەین ئەسەد)دا ئامادەیان كردووە بۆ دیداری عادل عەبدولممەهدی‌و بەرهەم ساڵح لەگەڵ ترەمپدا، ئەو دیدارەی كە هەرگیز روینەدا. رۆژنامەنوسەكە دەڵێ" لە چوارچێوەی گەڕانمدا بەدوای راستییەكان، وێنەی ئەو شوێنەم لە چەند سەرچاوەیەكەوە كە باوەڕم پێیانە دەستكەوتووە، كە لایەنی ئەمریكی ئامادەی كردووە بۆ دیداری عاددل عەبدولمەهدی لەگەڵ ترەمپدا". رافید جبوری ئاماژە بەوەدەكات، ئەو شوێنەی كە بۆ دیداری عادل عەبدولمەهدی لەگەڵ ترەمپدا ئامادەكراوە، خێوەتێكە كە سەربازانی ئەمریكی تێدایە، ئەمەش پێچەوانەی رێككەوتنەكەی نێوان هەردوولایە. بەپێی قسەی جبوری، لایەنی عێراقی رێوشوێنی گرتوەتەبەر بۆ ئەوەی مەراسیمی پێشوازیكردن لە سەرۆكی ئەمریكا‌و كۆبونەوە لەگەڵیدا لە بارەگای فەرماندەیی بنكە سەربازییەكە بەگوێرەی پرۆتۆكۆڵی عێراقی بەڕێوەبچێت، بەڵام ناكۆكی لەبارەی شوێن‌و مەراسیمەكەوە وایكردووە عەبدولمەهدی لەگەڵ ترەمپدا كۆنەبێتەوە‌و تەنیا لەڕێگەی تەلەفۆنەوە پێكەوە قسە بكەن.


( درەو میدیا): لەسەر داوای یەكینەكانی پاراستی گەل  " یەپەگە" هێزەكانی حكومەتی سوریا چوونە ناوچەی مەنبەج و ئاڵای سوریایان تێدا هەڵكرد. فەرماندەیی گشتی سوپای سوریا لە بەیاننامەیەكدا كە ئاژانسی هەواڵەكانی سوریا " سانا" بڵاویكردوەتەوە رایگەیاند چەند یەكەیەكی سەربازی سوریا چوونە ناوچەی مەنبەج لە ریفی حەڵەب. فەرماندەیی گشتی سوپای سوریا لە بەیاننامەكەیدا دەڵێت:" لە سۆنگەی پابەندی تەواوەتی سوپا و هێزە چەكدارەكانی  سوریا بە بەرپرسیارێتییە نیشتمانییەكانی بۆ سەپاندنی سەروەری دەوڵەت  بەسەر هەموو بستە خاكێكی كۆمار سوریای عەرەبی و وەك وەڵامدانەوەیەك بۆ بانگەواززی خەڵكی ناوچەی مەنبەج، فەرماندەیی گشتی سوپا و هێزە چەكدارەكان رایدەگەیەنمێت كە چەند یەكەیەكی سوپا چونەتە مەنبەج و ئاڵای كۆماری سوریای عەرەبییان هەڵكردووە تێیدا". روانگەی سوری بۆ مافەكانی مرۆڤیش رایگەیاند سوپای سوریا لە چواردەوری مەنبەج جێگیربووە  لەو ناوچانەی كە دەكەونە نێوان مەنبەج و چەكدارە ئۆپۆزسیۆنەكانی سوریا كە توركیا پشتیوانیان لێدەكات. یەپەگە هێزەكانی لە مەنبەج كشاندوەتەوە شاری مەنبەج ساڵی 2016 لەلایەن هێزەكانی سوریای دیموكرات" هەسەدە" ەوە لە چەكدارانی " داعش" پاككرایەوە و لەوكاتەوە شارەكە لەلایەن ئەنجومەنی سەربازی مەنبەجەوە كۆنترۆڵكراوەو دوای بڕیارە كتوپڕەكەی دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا بۆ كشاندنەوەی هێزەكانی ئەمریكا لە سوریا، یەكینەكانی پاراستنی گەل "یەپەگە" لە بەیاننامەیەكدا داوای لە حكومەتی سوریا كرد بە ئەركی سەرشانی هەستێت و هێز رەوانەی مەنبەج بكات بۆئەوەی لە هەڕەشەكانی توركیا بیپارێزێت. یەپەگە لە بەیاننامەكەیدا دەڵێت:" بەهۆی هەڕەشەكانی دەوڵەتی توركی داگیركەر بۆ داگیركردنی هەرێمی باكوری سووریا و كۆچبەركردنی گەلەكەی كە بەهەمان شێوە لە جەرابلوس، عەزاز، باب و عەفرین كردی، ئێمە وەك یەكینەكانی پاراستنی گەل ڕایدەگەیەنین كە دوای ئەوەی هێزەكانمان لە مەنبەج كشاندەوە، هەموو هێزەكانی خۆمان لە چێوەی شەڕی دژ بە داعشدا لە ناوچەی ڕۆژهەڵاتی فورات جێگیر كرد. بۆیە داوا لە حكومەتی سوریا دەكەین كە؛ ئێمەش بەشێكین لە خاك، نەتەوە و سنورەكانی، با هێزەكانی خۆی بۆ كۆنترۆڵكردنی ئەو شوێن و ناوچانەی مەنبەج بنێرێت و هەرێمەكە لە دژی هەڕەشەكانی دەوڵەتی توركی داگیركەر بپارێزێت". ئەردۆغان بە گومانە رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆكی توركیا لە راگەیەندنەكەی سوپای سوریا بە گومانە و رایدەگەیەنێت كە هێزەكانی ئەسەد جەنگێكی دەروونیان  لە مەنبەج دەستپێكردووە و بە گوێرەی هەواڵگری توركیا و بەرپرسانی روسیا تا ئێستا پشتڕاستنەكراوەتەوە.  


نوسینی: ئیلن فرەنسیس/ رۆیتەرز وەرگێڕانی : نامیق رەسوڵ دوای ئەوەی ئەمریكا نائومێدی كردن، ئێستا سەركردەكانی رۆژئاوای كوردستان داوا لە روسیا و ئەسەد دەكەن بیانپارێزێت. سەركردە كوردەكان كە زۆرینەی باكوری سوریایان لەژێردەستدایە و لە بڕیارەكەی ئەمریكا بۆ كشانەوە لە ناوچەكە ناوئومێد و نیگەران بوون، روسیا و سوریای هاوپەیمانی هاندەدەن، هێز رەوانەی سنورەكانی رۆژئاوای كوردستان بكەن بۆ پارێزگاریكردنی لە مەترسی هێرشی توركیا. ئەم بانگەوازەی كوردەكان، بۆ گەڕانەوەی هێزەكانی حكومەتی سوریا بۆ سنورەكان كە چەند ساڵێكە لەژێر دەستی خۆیاندایە، قوڵی ئەو قەیرانە نیشاندەدات كە دوای بڕیارە كتوپڕەكەی دۆناڵد ترەمپی سەرۆكی ئەمریكاوە بۆ كشاندنەوەی هێزەكانی تێیكەوتوون. هەرچەندە تائێستا هیچ گۆڕانكارییەك لە ناوچەكە رووینەداوە و هێشتا هێزەكانی ئەمریكا لە ناوچەكەن و ترەمپ دەڵێت " پاشەكشێكە بە هێواشی بەڕێوەدەچێت"، بەرپرسە كوردەكان بە خێرایی بەدوای ستراتیژێكی نوێدا دەگەڕێن بۆ پاراستنی ناوچەكەیان لە توركیا پێش كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا. سەركردایەتی كورد هەوڵەكانی خۆی زیاتر لە دانوستان و گفتوگۆ لەگەڵ دیمەشق و مۆسكۆدا چڕكردوەتەوە و خراپترین ئەگەریش كە لێی دەترسێت دووبارەبوونەوەی سیناریۆی هێرشی سەر عەفرینە، كە ئەمساڵ توركیا ئەنجامیدا و بەهۆیەوە دانیشتوانی ناوچەكە و شەڕڤانانی یەپەگە ناچاربوون ناوچەكە چۆڵبكەن. هاوكات سەركردە كوردەكان هەوڵدەدەن وڵاتانی تری خۆرئاوا قایل بكەن كە بۆشایی ئەو 2000 سەربازەی ئەمریكا پڕبكەنەوە كە جێگیربوونیان لە باكور و خۆرهەڵاتی سوریا تائێستا بەربەستێك بووە لەبەردەم هێرشی توركیادا. ئەو ناوچەیەی كە رووبەڕووی مەترسی دەبێتەوە چارەكێكی روبەری سوریا پێكدەهێنێت و زۆرینەی دەكەوێتە خۆرهەڵاتی رووباری فورات و هێزەكانی سوریای دیموكرات كە هاوپەیمانێتییەكە و یەكینەكانی پاراستنی گەل ( یەپەگە) هەژمونی تێدا هەیە، كۆنترۆڵی ئەو ناوچەیەی كردووە، ناوچەكە دەكەوێتە سنوری خۆرهەڵاتی عێراق و سێ‌ شاری سەرەكی لەخۆدەگرێت كە ئەوانیش قامیشلۆ، حەسەكە و رەققەن. هێزەكانی سوریای دیموكرات، تاكە لایەنی سوریا بوون كە لە شەڕ دژ بە " داعش" هاوپەیمانی واشنتۆن بوون" بەڵام توركیا یەپەگە كە بڕبڕەی پشتی ئەو هێزەیە وەك هەڕەشەیەك تەماشادەكات و بەڵێنیداوە لەناویان بەرێت. ئاڵدار خەلیل، سیاسەتمەداری دیاری كورد بە " رۆیتەرز"ی راگەیاند كە بەرپرسانی باكوری سوریا هەفتەی رابردوو سەردانی مۆسكۆیان كردووە و بەمزوانەش سەردانی تر دەكەن، بەهیوای ئەوەی روسیا فشاربخاتە سەر دیمەشق بۆئەوەی بە " ئەركی سیادیی" خۆی هەستێت. خەلیل كە پلانی حكومی خۆبەڕێوەبەریی لە باكوری سوریا داناوە وتی:" پەیوەندییەكانمان لەگەڵ روسیا و رژێم بۆ دۆزینەوەی رێوشوێنی روون و ئاشكرایە بۆ پاراستنی سنورەكانی باكور و بۆئەوەی سوریا ئەركی سیادی خۆی جێبەجێبكات، دەمانەوێت روسیا رۆڵێكی گرنگ بگێڕێت لە گۆڕانكارییەكان بۆئەوەی ئاسایش و سەقامگیری بەدەستبێت". هەڕەشەی "دەوڵەتی ئیسلامی" بەشار ئەسەدی سەرۆكی سوریا كە بە هاوكاری هاوپەیمانە ئێرانی و روسەكانی زۆربەی سوریای لەژێر دەستدایە، هەوڵدەدات ناوچەكانی ژێر دەسەڵاتی هێزەكانی سوریای دیموكرات كۆنترۆڵ بكاتەوە، ئەو ناوچەی كە دەوڵەمەندە بە نەوت و ئاو و زەوی كشتوكاڵی بەپیت بە گرنگ دادەنێت بۆ دووبارە ئاوەدانكردنەوەی سوریا. سەرەڕای ئەوەی كە ئەو دەسەڵاتی خۆبەڕێوەبەرییەی كە كوردەكان دەیانەوێت بە ئاشكرا دژی خواستی دیمەشقە، بەڵام هێزە كوردییەكان تا ئاستێكی باش خۆیان لە رووبەڕووبوونەوەی راستەوخۆ لەگەڵ حكومەتدا بەدوورگرتووە لە میانی جەنگی سوریادا، و هەتا لە هەندێك كاتدا شەڕیان دژی یەك دوژمنی هاوبەش كردووە و هەردوولا ئەم هاوینە دانوستانی سیاسییان ئەنجامداو هیچ ئەنجامێكی لێنەكەوتەوە، بەڵام ئێستا كە بەهۆی جوڵەكانی ترەمپەوە پێگەی دانوستانیان لاواز بووە، دەسەڵاتدارانی كورد لەگەڵ كاتدا لە پێشبڕێكدان بۆئەوەی رێككەوتنێك بكەن لەم كاتەدا كە هەڕەشەكانی  توركیا بۆ هێرشكردنە سەر خۆرهەڵاتی فورات لە ئارادایە. توركیا "یەپەگە" بە درێژكراوەی پارتی كرێكارانی كوردستان دادەنێت كە 34 ساڵە لە باشووری خۆرهەڵاتی توركیا " كوردستانی باكور - وەرگێڕ" شەڕی بەرپاكردووە، هەروەها ئەنكەرە پشتیوانی لە گروپە چەكدارە ئۆپۆزسیۆنەكانی سوریا دەكات بۆئەوەی لە شەڕی دژ بە "یەپەگە" هاوكاری بكەن. لەترسی ئەوەی كە راگەیاندنەكەی ئەمریكا رێگا بۆ هێرشی توركیا دەكاتەوە، هێزەكانی سوریای دیموكرات هۆشداری ئەوەیدا كە هێشتا مەترسی دەوڵەتی ئیسلامیی " داعش" بەردەوامە و هەروەها وڵاتانی ئەوروپاش هۆشداریاندا لەوەی كە توندڕەوەكانی " داعش" كە ئێستا لە زیندانەكانی هەسەدەدان لەوانەیە بتوانن هەڵبێن و لە وڵاتەكانیان هێرش بكەن. بەدران چیاكورد، یەكێك لەو بەرپرسە كوردانەی هەفتەی رابردوو سەردانی مۆسكۆی كرد بۆ گفتوگۆ لەگەڵ روسیا وتی:" چەند بژاردەیەك تاوتوێدەكەین بۆ دوورخستنەوەی هێرشی توركیا بۆسەر ناوچەكانی باكور و خۆرهەڵاتی سوریا... پەیوەندییەكان لەگەڵ روسیا و فەرەنسا و وڵاتانی یەكێتی ئەوروپا هەیە بۆئەوەی هاوكاری ئیداری خۆسەری دیموكراتی بكەن". چیاكورد بە "رۆیتەرز"ی وت:" ناوچەكانی باكور و خۆرهەڵاتی سوریا بەشێكە لە سوریا و پاراستنی سنورەكانی ئەو ناوچانە ئەركی دەوڵەتی سوریایە و هەروەها تاوتوێی ئەو بژاردەیەش دەكەین". چارەسەری سیاسیی لە دواهێرشی ئەمساڵی توركیا بۆسەر عەفرین، هێزەكانی سوریای دیموكرات هەستیان بەوەكرد كە روسیا پشتی تێكردون، دوای ئەوەی كە باوەڕیان وابوو کە گەرەنتیان بەدەستهێناوە بۆئەوەی توركیا هێرش نەكاتە سەر ناوچەكە . چەكدارەكانی ئۆپۆزسیۆنی توركیا كە لەلایەن توركیاوە پشتگیری دەكرێت دەڵێن خۆیان بۆ هێرشی داهاتوو ئامادەدەكەن و ئامانجی یەكەمیان شاری مەنبەجە كە دەكەوێتە سنوری ناوچەكانی ژێر دەسەڵاتیان. شەڕڤان دەروێش وتەبێژی ئەنجومەنی سەربازی مەنبەج كە هاوپەیمانی هێزەكانی سوریا دیموكراتە و مەنبەج لەژێر دەسەڵاتیاندایە دەڵێت هێزەكانی ئەمریكا هێشتا جموجوڵەكانیان لە نزیك مەنبەج بەردەوامە و هیچ شتێك نەگۆڕاوە، بەڵام بە هەماهەنگی لەگەڵ ئەنجومەنەكە حكومەتی سوریا و روسیا رۆژی سێشەممە هێزیان بۆ نزیك شارەكە رەوانەكردووە. هاوكات ئیلهام ئەحمەد هاوسەرۆكی ئەنجومەنی سوریای دیموكرات كە ئەمساڵ دانوستانی لەگەڵ دیمەشقدا كردوە رایدەگەیەنێت كە پەیوەندییەكان لەگەڵ دەوڵەتدا هەرگیز رانەگیراون. ئیلهام ئەحمەد لە كۆبوونەوەیەكدا لەگەڵ هۆزەكانی رەققە رۆژی چوارشەممە وتی:" ئێستا ئێمە لە قۆناغی دەستپێكردنی دەستپێشخەرییەكی نوێداین، بەردەوام دەبین لەسەری و بە هەموو رێگایەك هەوڵدەدەین فشار بخەینە سەر رژێم بۆئەوەی پرۆسەی چارەسەری سیاسی دەستپێبكات بە جۆرێك پارێزگاری لە كەرامەتی هاوڵاتی سوریا بكەین و پرۆسەی سیاسی راستەقینە لە چوارچێوەی پرۆژەی دیموكراتنی بۆ سوریایەكی لامەركەزی بەدیبێنێت".  


 ( درەو میدیا): بەپێی ئاماری بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی هاتووچۆی هەولێر لەماوەی ساڵی 2018 داو بەهۆی روداوەكانی هاتوچۆوە ( 262 ) كەس گیانیان لەدەستداوەو ( 1401) كەسیش برینداربوون.  لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا وتەبێژی بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی هاتووچۆی هەولێر ئاماری ساڵی 2018ی رووداوەكانی هاتووچۆی راگەیان: -    262 كەس گیانیان لەدەستداوە بەهۆی روداوەكانی هاتوچۆوە -    1401 كەس برینداربوون بەهۆی روداوەكانی هاتوچۆوە -    1348 رووداوی پێكدادان، وەرگەڕان و شێلان هەبووە -    233 رووداویان بەهۆی ماتۆڕ سكیلەوە بووە  -    287906 سەرپێچی هەمەجۆر تۆماركراون -    150430 سەرپێچی لەڕێگەی كامێرای چاودێرییەوە بوون -    2160 ئۆتۆمبێل بەهۆی سەرپێچیەوە دەستیان بەسەرداگیراوە -    909 ماتۆڕسكیل بەهۆی سەرپێچیەوە دەستیان بەسەردا گیراوە     


 (درەو میدیا): ئەمڕۆ ئەنجومەنی شورای بزوتنەوەی ئیسلامی كۆبوەوە، عیرفان عەلی عەبدولعەزیز رابەری گشتی بزوتنەوەكە سەرپەرەشتی كۆبونەوەكەی كرد. دوای دەستلەكاركێشانەوەی (6) كەس لە ئەندامانی مەكتەبی سیاسی‌و سەركردایەتی، ئەمە یەكەمین كۆبونەوەی ئەنجومەنی شورای بزوتنەوەیە. لەبارەی دەستلەكاركێشانەوەی ئەو (6) كەسە، لە راگەیەندراوی كۆبونەوەی ئەنجومەنی شورادا ئاماژە بەوەكراوە" لە كۆبونەوەكەدا گفتوگۆیەكی بابەتیانە كرا لەسەر بارودۆخی حیزبی‌و ریكخراوەیی‌و ئیداری‌و نێوخۆیی بزوتنەوە، بەتایبەت لەسەر ئەو چەند برایەی كە لەم دواییانەدا دەستیان لە پۆستەكانیان هەڵگرت، بزوتنەوەی بە هیچ شێوەیەك دەستبەرداری هیچ ئەندام‌و كادیرو دۆست‌و لایەنگریكی نابێت". هەر لە كۆبونەوەی ئەنجومەنی شورای بزوتنەوەی ئیسلامیدا بڕیاردرا" لەماوەیەكی نزیكدا دوای تەواوكردنی كارە هونەری‌و ئیدارییەكانی لیژنەی ئامادەكاری، كۆنفرانس ببەستریت بەمەبەستی گۆڕانكاری ریشەی‌و سەرلەنوێ ریكخستنەوەی ئۆرگانەكان". رۆژی 25ی ئەم مانگە، شەش ئەندامی مەكتەبی سیاسی‌و سەركردایەتی بزوتنەوەی ئیسلامی دەستیان لە پۆستەكانیان كێشایەوە، ئەو كەسانە بریتی بوون لە هەریەكە لە (كامیل مەحمود- محمد ئەمین ئاشوری- محسن محمد ئەمین- عبدالغفور چەمچەماڵ- ئارام كەمال- سەرباز خۆشناو). ئەو بەرپرسانەی كە دەستیان لەكاركێشاوەتەوە هۆكاری دەستلەكاركێشانەوەكەیان بۆ چەند خاڵێك دەگەڕێننەوە كە ئەمانەن: 1- كۆتاییهێنان بە تاكڕەوی‌و قۆرخكاری لە بڕیارو بەڕێوەبردنی حزبدا. 2- ئاشكراكردنی سەرچاوەكانی داهات‌و دارایی‌و چۆنیەتی سەرف‌و خەرجی‌و سپاردنەوەی بە مەكتەبی دارایی. 3- كۆتاییهێنان بەناڕوونی لە سیاسەتی بزووتنەوەدا لەسەر ئاستی ناوخۆو دەرەوە. 4- كۆتاییهێنان بە كاری بێ سەروبەری‌و گێڕانەوەی رۆڵ بۆ سەرجەم ئۆرگانەكانی باسك‌و ئەندامانی مەكتەبی سیاسی و سەركردیەتی لەچوارچێوەی پەیڕەو و پرۆگرامی ناوخۆی بزووتنەوەی ئیسلامی.  


(درەو میدیا): دادگای سلێمانی فەرمانێكی ئاگاداركردنەوەی بۆ هەریەك (سەعدی ئەحمەد پیرە، عومەری سەید عەلی، مستەفای سەید قادر، خەسرەو گوڵ محەمەد، سەركەوت حەسەن) ناردووە‌و داوایان لێدەكات لەبەردەم دادگا ئامادەبن.  (درەو میدیا) زانیویەتی بانگهێشتكردنی ئەو بەرپرسانە لەسەر بنەمای سكاڵایەكی حزبی كۆمۆنیستی كرێكاری كوردستانە، كە تێیدا ئەو بەرپرسانە تۆمەتبار كراون بە "دەستگرتن بەسەر بارەگاو موڵك‌و ماڵی حزبی كۆمۆنیست". لە لێدوانێكی تایبەتدا بۆ (درەو میدیا)، عوسمانی حاجی مارف سكرتێری حزبی كۆمۆنیستی كریكاری كوردستان رایگەیاند، ئێمە دوو سكاڵامان تۆمار كردووە، یەكێكیان لەسەر كوشتنی پێنج ئەندامی حزبی كۆمۆنیستە‌و سكاڵاكە لەلایەن كەسوكاری كوژراوەكانەوە تۆماركراوەو ئێمە شاهیدین تێیدا، سكاڵای دووەمیش لەلایەن حزبی كۆمۆنیستەوە تۆماركراوە لەسەر بردنی كەلوپەلی بارەگاكانی حزبی كۆمۆنیست. وتیشی: "ئێمە سەركردایەتی ئەوكاتی یەكێتی نیشتمانی كوردستان بە بەرپرسی سەرەكی ئەو رووداوە دەزانین". مانگی تەموزی ساڵی 2000 شارەوانی سلێمانی بەشێوەی زارەكی  حزبی كۆمۆنیستی كریكاری كوردستانی ئاگاداركردەوە دەبێت بارەگاكانی بگوازێتەوە بۆ دەرەوەی شار، ئەمە وەك هەوڵێك بۆ نەهێشتنی دیاردەی چەكداری لەناو شاردا، حزبی كۆمۆنیست بە بڕیارەكە رازی بوو بەڵام پێی راگەیاندن دەبێت پێشتر بارەگاكانی یەكێتی ببنە دەرەوە ئەوكات ئامادەنە ئەمانیش بارەگاكانیان بەرنە دەرەوە  رۆژی 13 ی تەموز حزبی كۆمۆنیست خۆپیشاندانی كرد دژی بڕیارەكەی شارەوانی سلێمانی، ئاساییش خۆپیشاندانەكەی بڵاوەپێكرد‌و هێڵی كارەباو تەلەفۆنی بارەگاكانی حزبی كۆمۆنیستی بڕی. بەیانی رۆژی 14ی تەموزی 2000 هێزەكانی ئاسایشی سلێمانی گەمارۆی بارەگاكانی حزبی كۆمۆنیستیاندا، دوای چەند كاتژمێرێك  پێنج ئەندامی حزبی كۆمۆنیست كوژران‌و چەند كەسێك برینداربوون، لە هێزەكانی ئاسایشیش كەسێك كوژراو دوانی تر برینداربوون، ئاساییش لەو هەڵمەتەدا 50 كەسی لە ئەندامانی حزبی كۆمۆنیست دەستگیركردو بارەگاكانیانی حزبەكەی داخست‌و كاری سیاسیشی لێ قەدەغەكرد. ساڵی 2000 كە ئەو روداوە رویدا، ئەو كەسانەی كە ئێستا دادگا داوایان دەكات ئەم پۆستانەیان هەبووە. •    خەسرەو گوڵ محەمەد- بەرپرسی ئاسایشی گشتی  •    سەركەوت حەسەن- بەرپرسی ئاسایشی سلێمانی  •    مستەفای سەید قادر- وەزیری ناوخۆ  •    عومەری سەید عەلی- بەرپرسی مەڵبەندی سلێمانی یەكێتی نیشتمانی كوردستان •    سەعدی ئەحمەد پیرە- بەرپرسی پەیوەندییە نیشتمانییەكانی یەكێتی نیشتمانی 



مافی به‌رهه‌مه‌كان پارێزراوه‌ بۆ دره‌و
Developed by Smarthand