درەو میدیا: پەرلەمانی عێراق مادەی 10 ی لە یاسای بودجەی گشتی عێراق پەسەندكرد كە لە بڕگەی ( ج )ی ئەو مادەیەدا حكومەتی بەغداد ناچاركراوە كە مانگانە ( 647ملیار دینار رەوانەی هەرێم بكات.  بڕگەی (ج) لە ماددەی ( 10 )ی پرۆژە یاسای بودجەی عێراق بەروونی دەڵێ: " ئەگەر هەرێمی كوردستان داهاتە  فیدراڵییەكانی و رۆژانە 250 هەزار بەرمیل نەوتی رادەستی بەغداد نەكرد،  وەزارەتی دارایی عێراق پابەند نییە بە پێدانی خەرجییەكانی هەرێم كە لەناو بودجەی عێراقدا دانراون، جگە لە موچەی فەرمانبەران‌و موچەی پێشمەرگە". سەرەرای ئەوەی پێشنیازی لیژنەی دارایی پەسەندكرا كە وەزارەتی دارایی حكومەتی عێراق پابەند دەكات بەوەی كە موچەی موچەخۆرانی هەرێم رەوانە بكات ئەگەر حكومەتی هەرێم پەیوەستیش نەبوو بە ناردنی 250 هەزار بەرمیل نەوتی رۆژانەی  بۆ بەغداد لەم بڕگەیەدا، بەبێ پەیوەستكردنی حكومەتی هەرێم بە رادەستكردنی نەوت، حكومەتی ناوەند پابەندكراوە بەوەی موچەی مانگانەی فەرمانبەران‌و هێزەكانی پێشمەرگەی هەرێم بنێرێت بەمشێوەیە: •    موچەی فەرمانبەرانی هەرێم كە لە بەغدادەوە دابین دەكرێت، بەپێی پرۆژەی یاسای بودجەی عێراق مانگانە دەگاتە (454 ملیار) دینار. •    موچەی پێشمەرگەش، كە هەر بەپێی ئەو بڕگەیە دەبێت حكومەتی بەغداد بینرێت، مانگانە دەگاتە (68ملیار) دینار. •   125 ملیار دینار بۆ چاودێرى کۆمه‌ڵایه‌تى . بەپێی ئەم بڕگەیە لە پرۆژە یاسای بودجەدا حكومەتی هەرێم دەتوانێت نەوت رادەستی بەغداد نەكات‌و موچەی فەرمانبەران‌و پێشمەرگەی هەرێمشی لێوەربگرێت. بە نادرنی ئەو پارەیە لە بەغدادەوە لەگەڵ داهاتەكانی نەوت‌و ناوخۆ، حكومەتی داهاتووی هەرێم بەئاسانی دەتوانێت مانگانە زیاتر لە (یەك ترلیۆن) داهات دەستبخات، بەوەش بودجەی پێویستی دەستدەكەوێت، واتە كابینەی نوێی حكومەت دەتوانێت قەیرانی دارایی‌و موچەی فەرمانبەران تێپەرێنێت. موچەخۆرانی هەرێم لە بودجەی فیدراڵیدا لە پرۆژە بودجەی 2019ی عێراقدا، بڕی (5 ترلیۆن‌و 448 ملیار) دینار دانراوە بۆ هەر ساڵێكی موچەی موچەخۆرانی هەرێم، ئەگەر ئەو بڕە پارەیە دابەش بكرێت بەسەر 12 مانگەكەی ساڵدا، ئەوا دەبێت بەغداد مانگانە بڕی (454 ملیار) دینار بۆ موچەخۆرانی هەرێم بنیرێت. ساڵی رابردوو لە بودجەی عێراقدا بڕی (3 ترلیۆن‌و 700 ملیار) دینار بۆ موچەی موچەخۆرانی هەرێم دانرابوو، بەپێی ئەو بڕە پارەیە، بەغداد مانگانە (317 ملیار) دیناری بۆ موچەخۆرانی هەرێم دەنارد. هاوكات مانگانە بڕی 68 ملیار دینار بۆ موچەی هێزەكانی پێشمەرگە دەنێرێت كە بۆ نزیكەی ( 45 هەزار) پێشمەرگەیەو موچەی هەر یەكێكیان بە ( یەك ملیۆن و 500 هەزار) دینار دانراوە، 125 ملیار دینار بۆ چاودێرى کۆمه‌ڵایه‌تى  واتا حكومەتی عێراق پابەندە كە مانگانە  بڕی (647ملیار) دینار بۆ هەرێمی كوردستان رەوانە بكات. داهاتەكانی هەرێم دەبێتە چەند بە رەوانەكردنی ئەو بڕە پارەیەی كە لە هەرێمی كوردستانەوە دەنێرێت ئەوا كۆی داهاتەكانی هەرێم دەبێتە:  •    بڕی (647ملیار)دیناری لە بەغدادەوە بۆ دێت، ئەم پارەیە بڕی (454 ملیار) دیناری بۆ موچەخۆران دەبێت‌و بڕی (68 ملیار) دیناریش بۆ موچەی پێشمەرگە دەبێت 125 ملیار دینار بۆ چاودێرى کۆمه‌ڵایه‌تى ، بەڵام بەغداد هەموو خەرجییە داراییەكانی تری هەرێم رادەگرێت. •    سەرچاوەیەكی تری داهاتی حكومەتی هەرێم، داهاتی ئەو نەوتەیە كە خۆی دەیفرشێت، ئێستا داهاتی یەك مانگی نەوت كە دەست حكومەتی هەرێم دەكەوێت نزیكەی (650 ملیار) دینارە، لەم بڕە پارەیە (200 ملیار) بۆ قەرز‌و خەرجی كۆمپانیاكانی بەرهەمهێنانی نەوت دەڕوات، واتە بە كۆی گشتی حكومەتی هەرێم مانگانە نزیكەی (450 ملیار) دیناری لە داهاتی نەوت بۆ دەمێنێتەوە، لەم بڕە پارەیەش كە دەمێنێتەوە، وەزارەتی سامانە سروشتییەكان بڕی (378 ملیار) دیناری بۆ موچەی موچەخۆران بە وەزارەتی دارایی دەدات. •    داهاتی ناوخۆ، سەرچاوەیەكی تری داهاتی حكومەتی هەرێمە، حكومەت مانگانە (120 ملیار)دیناری لەم سەرچاوەیەوە دەستدەكەوێت. •    ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكاش لەچوارچێوەی بودجەی كۆنگرێسی وڵاتەكەی بۆ یارمەتیدانی هێزی پێشمەرگە، مانگانە بڕی (30 ملیار) دینار بە حكومەتی هەرێم دەدات‌و ئەمەش تائێستا سەرچاوەیەكی داهاتی گرنگە بۆ حكومەت. بە كۆكردنەوەی كۆی ئەو داهاتانەی سەرەوە كە لە مانگێكدا دەست حكومەتی هەرێم دەكەوێت، دەردەكەوێت كابینەی نوێی حكومەت مانگانە بڕی (ترلیۆنێك‌و 175ملیار) دیناری دەستدەكەوێت، موچەی موچەخۆرانی هەرێم لە یەك مانگدا (897 ملیار) دینارە، بەمە دەردەكەوێت حكومەت لەتوانایدایە موچەی موچەخۆران دابین بكات‌و سەرباری ئەوەش (277ملیار) دیناری بۆ دەمێنێتەوە.   ماددەی 10 چی دەڵێ ؟ لە پرۆژە بودجەی 2019ی عێراقدا ماددەیەك تەرخانكراوە بۆ كێشە داراییەكانی نێوان هەولێرو بەغداد‌و چارەسەركردنی دۆسیەی نەوت، ماددەكە دابەشكراوە بەسەر دوو بڕگەدا، بڕگەی دووەمیش لە چوار خاڵ پێكدێت، دیار نییە ئاخۆ دەقی ئەم ماددە یاساییە وەكو خۆی لە پەرلەمانی عێراق پەسەند دەكرێت، یاخود هەموار دەكرێت‌و گۆڕانكاری بەسەردا دێت. دەقی مادەی 10ی پرۆژە بودجەی گشتی عێراق بۆ ساڵی 2019  ماددەی 10 یەكەم: شایستە داراییەكانی نێوان هەرێمی كوردستان‌و حكومەتی فیدراڵی لە ساڵی 2014وە بۆ 2018 پاكتاو دەكرێت، ئەمەش دوای وردبینیكردن تێیدا لەلایەن دیوانی چاودێری دارایی فیدراڵ، ئەوەش بە ئەژماركردنی پشكی هەرێمی كوردستان لەبەر رۆشنایی خەرجییە فیعلییەكان بۆ ساڵانی پێشوو، كە ژمێرەی كۆتایی پەسەندكراوی چاودێری دارایی فیدراڵی نیشانی دەدات. دووەم:  (ا) حكومەتی هەرێمی كوردستان پابەندە بە هەناردەكردنی بڕی لانی كەمی (250000) بەرمیل (دوو سەد‌و پەنجا هەزار بەرمیل) نەوتی خاو لە رۆژێكدا لەو نەوتە خاوەی كە لە كێڵگەكانیدا بەرهەم دەهێنرێت، بۆ فرۆشتنی لەڕێگەی كۆمپانیای (سۆمۆ)، بۆ ئەوەی داهاتی نەوت بەتەنیا رادەستی خەزێنەی گشتی دەوڵەت بكرێت. (ب) تەرخانكردنی رێژەیەك لە بودجەی هێزە فیدراڵییەكانی سوپای عێراق بۆ موچەی هێزەكانی پێشمەرگە، بۆ ئەو هێزانەی كە وەكو بەشێك لە سیستمی ئەمنی عێراق دیاریكراون. (ج) ئەگەر هەرێمی كوردستان داهاتە فیدراڵییەكانی رادەستی خەزێنەی گشتی فیدراڵی نەكرد یاخود حوكمەكانی هەردوو بڕگەی (ا، ب)ی ئەم مادەیەی جێبەجێ نەكرد، وەزارەتی دارایی عێراق پابەند نییە بە پێدانی خەرجییەكانی هەرێم كە لەناو بودجەی عێراقدا دانراون، جگە لە موچەی فەرمانبەران‌و موچەی پێشمەرگە. (د) حكومەتی فیدراڵی‌و پارێزگاكانی هەرێمی كوردستان پابەندن بەوەی ئەگەر زیادە هەبوو لە بڕی هەناردەكراو كە لە ماددەی (1- یەكەم- ب)ی یاسای بودجەدا ئاماژەی بۆ كراوە، داهاتە بەدەستهاتووەكان رادەستی خەزێنەی گشتی دەوڵەت بكەن.

ئامادەكردنی: نامیق رەسوڵ سەرەڕای ئەو مشتومڕەی دەربارەی مێژووی دیاریکراوی لەدایكبونی " زارۆ ئاغا" هەیە، بەڵام بە یەكێك لە بەتەمەنترین مرۆڤەكان دادەنرێت لە جیهاندا و لە مێژووی نوێدا كە 160 ساڵ ژیاوە. رۆژنامەی " نیویۆرك تایمز" ی ئەمریكی رۆژی 3ی تەمموزی 1930 باسی لە گەشتێكی زارۆ ئاغا كردووە بۆ ئەمریكاو تیشکی خستوەتەسەر ئەو هەڵایە كە لە سەردانیدا بۆ شاری نیویۆرك لێیكەوتوەتەوە، بەهۆی ئەوەی بەوتەی رۆژنامەكە بەتەمەنترین پیاو بووە. رۆژنامەكە باسی لەوە كردووە كە زارۆ ئاغا بەوتەی خۆی تەمەنی 156 ساڵە و بە بەتەمەنترین پیاو دادەنرێت لە جیهاندا و راشیگەیاندووە ئەوەی زۆر خۆشی و چێژی بە زارۆ ئاغا بەخشیوە لەو گەشتەیدا گەرماوی هۆتێل " كۆمۆدۆر" بووە  كە لە شاری نیویۆرك تێیدا ماوەتەوە و بەرادەیەك هۆگری بووە كە هاوڕێكانی بە فێڵ توانیویانە لە حەوزی گەرماوەكە بیهێننە دەرەوە. ساڵی 2009 لە ئیستانبوڵ كتێبێك بە زمانی توركی چاپكرا بە ناونیشانی" بەتەمەنترین پیاو لە جیهاندا، زارۆ ئاغا"، ئەو كتێبە باس لەوەدەكات زارۆ ئاغا لە شاری بەتلیسی باشووری خۆرهەڵاتی توركیا " باكوری كوردستان" لەدایكبووە و لەو كاتەدا بەتەمەنترین پیاوی جیهان بووە و لە دە ساڵی كۆتایی تەمەنیدا  بوەتە جێگەی بایەخ‌و سەرنجی نێوندە جیهانییەكان. ژیانی زارۆ ئاغا و سیستمی خۆراكی و ژنە زۆرەكانی، ببوونە مایەی سەرنج و بایەخی میدیا جیهانییەكان كە هیچ كونجێكی ژیانی ئەو پیاوە سادەیە نەماوە بە هەواڵی مردنیشییەوە كە تیشكیان نەخستبێتەسەر. بە گوێرەی سایتی " هەواڵەكانی بەتلیس" زارۆ ئاغا لە نێوان ساڵی 1774 بۆ 1777 لەدایكبووە و سەربە عەشیرەتی گەورەی زازایە و كاتێك تەمەنی گەیشتوەتە 18 ساڵی كۆچی كردووە بۆ ئیستانبوڵ و لە گەڕەكی تۆپخانە نیشتەجێبووە و لەوێ‌ ژیاوە. 11 ژن زارۆ ئاغا 11 ژنی هێناوە و لە تەمەنی 96 ساڵیدا بووە بە خاوەنی دوا منداڵی و كۆی منداڵەكانی 36 منداڵ بووە و جگە لە یەكێكیان سەرجەمیان پێش مردنی زارۆ ئاغا مردون و كاتێك كۆچی دواییكردووە بچوكترین منداڵی كچێك بووە كە تەمەنی 60 ساڵ بووە. زارۆ ئاغا ساڵی 1798 بە سەركردایەتی ئەحمەد پاشای جەزار، لە شەڕی عەككا دژی سوپای ناپلیۆن بەشداریكردووە، هەروەها بەشداری شەڕی توركیا- روسیای كردووە لە ساڵی 1828 و قاچێكی برینداربووە و بەهۆیەوە بۆ ماوەیەك لە زێدی لە دایكبوونی " بەتلیس" ماوەتەوە، هەروەها بەشداریكردووە لە بونیاتنانی مزگەوتی " ئۆرتاكۆی" لە ئیستانبوڵ لە ساڵی 1853دا. زارۆ ئاغا لە ساڵانی دوایی تەمەنیدا ناوبانگی بە جیهاندا بڵاوبووەوە و وەك بەتەمەنترین كەسی زیندوو لەلایەن چەندین وڵاتەوە بانگهێشتكراوە، لەوانەش بەریتانیا و ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا و چەندین وێنە و ڤیدیۆی بێ‌ دەنگی كاتی مانەوەی لە ئەمریكا هەیە. لەكاتی مانەوەیدا لە ئەمریكا زارۆ ئاغا بۆ یەكەمجار سواری فڕۆكە بووە و ئەو ئەزمونەشی بە خۆشترین ئەزمونی ژیانی وەسفكردووە, لەدوای بەشداریكردنی لە شەڕی عەككا دژی ناپیلۆن و ئەو كاتەی كە سواری فڕۆكە بووە تەمەنی 156 ساڵ بووە. هەروەها زارۆ ئاغا بۆ بەشداریكردن لە چەند  فیلم و نمایشێک سەردانی ئەمریكای كردووە و پزیشكەكانی ئەوێ‌ پكشنینیان بۆكردووە و جەختیانكردوەتەوە كە تەندروستی زۆر باشە و چەند دەزگایەكی راگەیاندنیش وتەیەكی زارۆ ئاغایان بڵاوكردوەتەوە کە دەڵێت:" بۆ هەتاهەتایە دەژیم". زۆر قورس بووە بۆ زارۆ ئاغا لە چاوپێكەوتنە رۆژنامەوانییەكانی كە لە ئەمریكا لەگەڵیدا كراون بە زمانی توركی قسەبكات و هەر بە زمانی دایك " زمانی كوردی" قسەیكردووە. " خەیار و ماست" كاتێك دەربارەی نهێنی تەمەن درێژی و تەندروستی باشی پرسیار لە زارۆ ئاغا كردووە وتویەتی كە ئەو رۆژانە خەیار و ماست دەخوات و نیمچە رووەكییە و وێنەیەكی زارۆ ئاغا هەیە كە یەكێك لە ئەكتەرەكانی هەڵگرتووە لە میانی سەردانەكەیدا بۆ نیویۆرك. زارۆ ئاغا لە نیویۆرك دووچاری رووداوی هاتوچۆ دەبێت بەهۆی رانەهاتنی لەگەڵ زۆری ئۆتۆمبیل  لە شارەكەی خۆی ئیستانبوڵ، ئۆتۆمبیلێك خۆی پێدادەكێشێت و دەكەوێت و سەرزی بە توندی بەر زەوی دەكەوێت و پزیشكەكان ئاماژیانبەوەداوە كە نیمچە مەحاڵە زارۆ ئاغا زۆر بژی و دوای كۆتاییهاتنی سەردانەكەی لە ئەمریكا، ساڵی 1931 گەڕایەوە بۆ بەریتانیا، بەبێ‌ ئەوەی تەنانەت یەك قرشی دەستبكەوێت لەو گەشتەیدا بۆ ئەمریكا. زارۆ ئاغا دوای ئەوە زۆر نەژیاوە و باری تەندروستی جەستەیی و مێشكی تێكدەچێت و تەمموزی ساڵی 1934 لە نەخۆشخانەی شیشلی لە ئیستانبوڵ  كۆچی دوایی دەكات و لە گۆڕستانی ئەیوب پاشا لەو شارە دەنێژرێت و دوای توێكاری بۆ جەستەی دەركەوتووە بەهۆی وەستانی گورچیلەكانییەوە كۆچی دواییكردووە. سەرچاوە: بی بی سی 

راپۆرت: محەمەد رەئوف- فازل حەمەڕەفعەت چەند رۆژێكە جموجوڵێكی سیاسی رووی لە یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان كردووە، جموجوڵەكانی ئەمجارە پەیوەندی بە بەشداریكردن یان نەكردنی یەكگرتوو نییە لە كابینەی نوێی حكومەت، بەڵكو پەیوەندی بە دۆسیەی كەركوكەوە هەیە. بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) لەماوەی دوو رۆژی رابردوودا دووجار وەفدی یەكێتی نیشتمانی كوردستان دور لە چاوی كامێراكان سەردانی مەكتەبی سیاسی یەكگرتوویان كردووە لە سلێمانی. وەفدەكەی یەكێتی پێكهاتووە لە ئەندامە كەركوكییەكانی مەكتەبی سیاسی (رزگار عەلی- ئاسۆ مامەند- رەفعەت عەبدوڵا).   یەكێتی چی لە یەكگرتوو دەوێت؟ بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، تەوەری سەرەكی قسەوباسی وەفدەكەی یەكێتی لەگەڵ یەكگرتووە ئەوە بوو "رێبوار تاڵەبانی سەرۆكی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك بەوەكالەت كە سەربە یەكگرتووە، بگەڕێتەوە بۆ ناو كۆبونەوەكانی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك". لەدوای رووداوەكانی 16ی ئۆكتۆبەرەوە، ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك كۆنەبوەتەوە، پارێزگارو سەرۆكی ئەنجومەن بەوەكالەت لە هەولێر دادەنیشن، یەكێتی دەیەوێت لە شوێنی نەجمەدین كەریم لەناو ئەنجومەنی پارێزگاوە پارێزگارێكی نوێ بۆ كەركوك هەڵبژێرێت، بۆ ئەوەش پێویستی بە سازدانی كۆبونەوەیەكی ئەنجومەنی پارێزگا هەیە. یەكێتی سەرەتای ئەم مانگە هەوڵێدا رێبوار تاڵەبانی لە پۆستی سەرۆكی ئەنجومەنی پارێزگا بەوەكالەت لابدات‌و لەشوێنی ئەو جەمال مەولود دابنێت كە سەربە حزبی شیوعییە‌و بەتەمەنترین ئەندامی ئەنجومەنەكەیە، بەڵام نیسابی یاسایی ئەنجومەن بۆ سازدانی دانیشتنەكە تەواو نەبوو، بەوهۆیەشەوە هەوڵەكەی یەكێتی شكستیهێنا. یەكێتی كە نەیتوانی بەشێوەی یاسایی رێبوار تاڵەبانی لابدات‌و دەرگا لەسەر هەڵبژاردنی پارێزگارێكی نوێ بۆ كەركوك بكاتەوە، ئێستا دەیەوێت لەڕێگەی مامەڵەكردن لەگەڵ رێبوار تاڵەبانی بە ئامانجەكەی بگات. وەڵامی یەكگرتوو ! (درەو میدیا) زانیویەتی، مەكتەبی سیاسی یەكگرتوو داوایان لە یەكێتی كردووە، لە كەركوك دەستپێشخەرییەك بكات بۆ كۆبونەوەیەكی ئەنجومەنی پارێزگا، بەجۆرێك لیستی برایەتی كە لیستی هاوبەشی لایەنە كوردییەكان بەهەموو ئەندامەكانییەوە بەشداری كۆبونەوەكە بكات. مەكتەبی سیاسی یەكگرتوو لەبارەی داواكەی یەكێتی بۆ گەڕانەوەی رێبوار تاڵەبانی بۆ كەركوك، ئاماژەی بەوە كردووە رێبوار تاڵەبانی بەهۆی دۆخی ئەمنی كەركوك‌و ئەو سكاڵایانەی كە لەسەریەتی ناتوانێت بگەڕێتەوە بۆ كەركوك، بۆیە باشترە یەكێتی هەوڵی ئەوەبدات كۆبونەوەی ئەنجومەنی پارێزگا لە (قەرەهەنجیر) یان ناوچەیەكی تری دەرەوەی كەركوك بەڕێوەبچێت، ئەوكات رێبوار تاڵەبانی بەشداری كۆبونەوەی ئەنجومەنی پارێزگا دەكات. لەبارەی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوكەوە ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك ساڵی 2005 هەڵبژێردراوە‌، سێجار وادەی یاسایی بەسەرچووە. ئەم ئەنجومەنە لە (41) ئەندام پێكهاتووە، پێكهاتەی ئەنجومەنەكە بەمشێوەیە دابەشبووە: • پێكهاتەی عەرەب: 6 ئەندام • پێكهاتەی توركمان: 9 ئەندام • لیستی برایەتی كورد:  26 ئەندام لیستی برایەتی كورد دەنگەكان لەنێوان یەكێتی‌و پارتیدا دابەشبووە، لە كۆی (26) ئەندامی لیستی برایەتی، (12) ئەندام لەگەڵ پارتیدان، (6) ئەندام یەكێتین، (2)ی شیوعی هەن، بەڵام یەكلابونەتەوە بۆ یەكێتی، (3) ئەندام سەربە یەكگرتووی ئیسلامین، لەگەڵ ئەندامێكی عەرەب‌و توركمانێك‌و مەسیحییەك. كۆبونەوەكەی پیرمام رۆژی 20ی ئەم مانگە سەلاحەدین بەهادین ئەمینداری گشتی یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان سەردانی هاوینەهەواری پیرمامی كرد بۆ دیدەنی مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان. سەردانەكەی سەلاحەدین بەهادین بۆ لای بارزانی بۆ چاودێران جێگای سەرەنج بوو، بەتایبەتی لەكاتێكدا كە یەكگرتووی ئیسلامی یەكلابوەتەوە‌و بڕیاری داوە بەشداری كابینەی نوێی حكومەتی هەرێم نەكات كە پارتی سەرۆكایەتی دەكات. بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) سەردانەكەی سەلاحەدین بەهادین بۆ پیرمام لەسەر داوای بارزانی بووە‌و دانیشتنەكە پەیوەندی بە پرسی پێكهێنانی حكومەتەوە نەبووە، بەڵكو تایبەت بووە بە بارودۆخی كەركوك‌و بارزانی داوایكردووە هەڵوێستەكانیان یەكبخەن بۆ ئاسایكردنەوەی بارودۆخی كەركوك. رێككەوتنی بارزانی-  عەبدولمەهدی - ئەمریكا ! مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی ئێستا هەوڵێكی نوێی دەستپێكردووە بۆ "ئاسایكردنەوەی" دۆخی كەركوك‌و گەڕانەوەی پارتییەكان پارتییەكان بۆ ئەو شارە. بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، بارزانی لەگەڵ ئەمریكییەكان‌و عادل عەبدولمەهدی لەبارەی دۆخی كەركوكەوە گفتوگۆی كردووە‌و دەیەوێت هێزەكانی حەشدی شەعبی لەناوچەكە دوركەونەوە‌و رێگە بە كورد بدرێت بە ئاڵای كوردستانەوە بگەڕێنەوە بۆ شارەكە، بارزانی دەیەوێت ئەمریكییەكان هێزێكی سەربازی خۆیان لەو ناوچەیە جێگیر بكەن.  رۆژنامەی (ئەلعەرەبی ئەلجەجید)ی قەتەریش ئەمڕۆ لە زاری بەرپرسێكی پارتییەوە ئاشكرایكرد، مەسعود بارزانی لەگەڵ مایك پۆمپیۆ وەزیری دەرەوەی ئەمریكا كە بەمدواییەی سەردانی هەولێری كرد، گفتوگۆی لەبارەی دۆخی كەركوكەوە كردووە. ئەو سەركردەیەی پارتی كە رۆژنامەكە ناوەكەی ئاشكرا نەكردووە، ئاماژەی بەوەكردووە، پۆمپیۆ بەڵێنی بە بارزانی داوە ئەمریكا نێوەندگیرییەك دەكات بۆ ئارامكردنەوەی بارودۆخی كەركوك‌و ئەنجامی نێوەندگیرییەكەش بەمنزیكانە دەردەكەوێت. بەپێی قسەی بەرپرسەكەی پارتی" پۆمپیۆ داوای لە بارزانی كردووە ئەم ماوەیە دان بەخۆدابگرێت‌و لەبارەی كەركوكیشەوە پۆمپیۆ پەیوەندی بە عادل عەبدولمەهدی سەرۆك وەزیرانی عێراقەوە كردووە‌و ئێستا چاوەڕوانی ئەنجامی گفتوگۆكانن لەگەڵ عەبدولمەهدی".

درەو میدیا:   لە لێدوانێكی تایبەتدا بۆ درەو میدیا سروە عەبدولواحید پەرلەمانتاری پێشووی بزوتنەوەی گۆڕان رایگەیاند، من ئێستا ئەندامی دەستەی سیاسی هاوپەیمانی ئیسڵاحم و لە كۆبونەوەی دوێنێی دەستەی سیاسی هاوپەیمانێتییەكەدا بەشداربووین. دەستەی سیاسی هاوپەیمانی ئیسڵاح پێكهاتووە لە ( ئەیاد عەلاوی ، عەمار حەكیم ، حەیدەر عەبادی، ئوسامە نوجێفی، موقتەدا سەدر) سروە عەبدولواحید نوێنەری نەوەی نوێیە لە دەستەی سیاسی ئەوهاوپەیمانێتیە، كە هەفتەی رابردوو لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا لەگەڵ نوێنەری ئەو هاوپەیمانێتیە لە سلێمانی، شاسوار عەبدولواحید چونی نەوەی نوێی بۆ ناو ئەو هاوپەیمانێتیە راگەیاند. سەبارەت بە ئامانجی هاوپەیمانێتیەكەش سروە عەبدولواحید ئاماژەی بەوەشكردووە كە ئەو هاوپەیمانێتیە دەیەوێت هاوسەنگی بگەڕێنێتەوە بۆناو داماودەستگاكانی دەوڵەت لە هەموو ئاستەكانداو بوونی كوردیشی لەو هاوپەیمانێتیە بە گرنگزانی، بەوەی ئاگاداری هەڵوێست و بیركردنەوەی ئەوان دەبێت بۆ تەواوی پرسە سیاسیەكان لە عێراقدا. سەبارەت بە نەبوونی یەكێتی و پارتی و هێزەكانی دیكەی كورد لەو هاوپەیمانێتیە، سروە عەبدولواحید ئاماژەی بەوەكردووە كە ئەوان بەشداری هیچ هاوپەیمانێتیەك ناكەن كە یەكێتی و پارتی تێدا بێت، دەشڵێت یەكێتی و پارتی لە هاوپەیمانێتی بینان كە لە هادی عامری و نوری مالكی و قەیس خەز عەلی پێكهاتووە.  جەختیش دەكاتەوە كە لە كۆبونەوەی دوێنی دەستەكەدا پێیانی راگەیاندووە كە پەیوەست نابن بە هیچ هاوپەیمانێتی و رێكەوتنێكەوە لەگەڵ یەكێتی و پارتی، ئەوانیش پێیان وتووە كە رێز لە هەڵوێستەكەتان دەگرین.  

 درەو میدیا:  بەرپرسانی پارتی دیموكراتی كوردستان بە گەشبینیەوە لە هەوڵەكانیان دەڕەوانن بۆ پێكهێنانی كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێم، بەڵام یەكێتی وەك پارتی تەنها چاوی لە كردنەوەی گرێكوێرەی حكومەت نیە، بەڵكو تەواوی فایلەكانی دیكەی هەڵواسیوە بە پرسی كابینەكەی ( مەسرور بارزانیە)ەوە كە رەنگە بیەوێت سود لەو كەلێنەی پارتی وەربگرێت كە ئەویش پەلەكردنە لە پێكهێنانی كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمداو بەرهەمی زیاتر بچنێتەوەو پارتی ناچار بە تەنازولی زیاتر بكات بەتایبەتیش لەپرسی كەركوك و بەغداد.  كابینەی نوێ حكومەتی هەرێم چارەنوسی بە كەركوكەوەیە یەكێتی نیشتیمانی كوردستان هەر لەسەرەتای كۆبونەوەكانیدا لەگەڵ پارتی دیموكراتی كوردستان پاكێجێكی داوەتە پارتی كە تەواوی پرس و كێشەكانی هەرێم و كەركوك و بەغدادی كردۆتە یەك پاكێج و دەیەوێت بەیەكەوە چارەنوسیان یەكلا بكرێتەوە.  فرسەت سۆفی، ئەندامی لیژنەی دانوستاندنكاری پارتی دەڵێت" دابەشكردنی پۆستەكانی دەستەی سەرۆكایەتیی پەرلەمانی كوردستان یەكلابووەتەوە" ئەوەش وەك ئاماژەیەك بۆ رێكەوتنی كۆتایی نێوان یەكێتی و پارتی چونكە یەكلاكردنەوەی پۆستی سەرۆكی پەرلەمان پەیوەستە بە پۆستەكانی حكومەت و سەرۆكایەتی هەرێمیش، سۆفی لە لێدوانێكدا بۆ روداو زۆتریش دەڕوات و دەڵێت"  سەرۆكی پەرلەمان بۆ یەكێتی دەبێت، بەڵام لەنێوان رێواز فایەق و بێگەرد تاڵەبانی هێشتا بڕیاری كۆتایی نەدراوە. جێگری یەكەمی سەرۆكی پەرلەمان بۆ پارتی دەبێت و هێمن هەورامی پۆستەكە وەردەگرێت. جێگری دووەمی سەرۆكی پەرلەمانیش بۆ یەكێك لە پێكهاتەكانە و هێشتا لەنێوان توركمان و مەسیحییەكاندا یەكلانەبووەتەوە" بەپێی لێدوانەكەی فرسەت سۆفی بێت رێكەوتنی نێوانیان بەرەو كۆتایی دەچێت، بەڵام لێدوانێكی نوێی قادر عەزیز ئەندامی مەكتەبی سیاسی یەكێتی ریسەكە دەكاتەوە بە خوری كە دەڵێت" یەكێتی ئامادەنیە بەشداری لە حكومەتی هەرێمدا بكات تاوەكو پارێزگاری كەركوك وەرنەگرێت" قادر عەزیز لە لێدوانێكدا بۆ دەنگی ئەمریكا جەختی كردۆتەوە" كێشەی سەرەكی ئێستای نێوان پارتی و یەكێتی پارێزگاری كەركوكە، ئەگەر یەكێتی و پارتی لەسەر كەركوك ڕێكەوتن ئەوا بەزوترین كات كابینەی نوێی حكومەتی هەرێم پێكدێت، ئەگەریش ڕێك نەكەون ئەوا دوادەكەوێت"  قادر عەزیز ئەوەش دەڵێت" بابەتی پۆستی پارێزگاری كەركوك بەلای یەكێتیەوە هێڵی سورە بەهیچ جۆرێك سازشی لەسەر ناكات چونكە پەیوەندی هەیە بە چارەنوسی خەڵكی كەركوكەوە، ئەگەر پارتی دەیەوێت لەگەڵ یەكێتی دۆست بێت بەیەكەوە حكومڕانی كوردستان بكەن نابێت دژی ئەم " ئیستحقاقە"ی یەكێتی بێت، ناكرێت لە هەرێم دۆست بین و لەكەركوك و بەغداد ناحەز و ناكۆك بین." بزوتنەوەی گۆڕان یەكلابۆتەوە  هەرچی بزووتنەوەی گۆڕانیشە ئەگەرچی لە لێدوانی بەرپرسەكانیاندا ئاماژە بەوە دەكەن كە هێشتا بڕیاریان نەداوە كە بەشداری حكومەت دەكەن یان نا، بەڵام لەلایەكی ترەوە سەرقاڵی وەرگرتنی سیڤین بۆ پركردنەوەی پۆستەكان و دوو لیژنەشیان لەگەڵ پارتی پێكهێناوە كە یەكێكیان تایبەتە بە كارنامەی حكومەت و دووەمیشیان میكانیزمی دابەشكردنی پۆستەكان. نەسرەدین مەحموود، ئەندامی جڤاتی نیشتمانی بزوتنەوەی گۆڕان بە روداوی وتووە "ژمارەیەكی زۆر سیڤی رەوانە كراون و بۆ هەر پۆستێك بەپێی پسپۆڕی و شارەزایی، سیڤی زۆر بە گۆڕان گەیشتووە، چونكە بزووتنەوەی گۆڕان بڕیاریداوە بەپێی سیڤی كەسەكان بپاڵێوێ و بڕیاری كۆتاییش لای جڤاتی نیشتمانی دەبێت". هاوكات هێمن شێخانی، ئەندامی جڤاتی نیشتمانی بزوتنەوەی گۆڕان دەڵێت:  " بزوتنەوەی گۆڕان داوای 3 وەزارەتی خزمەتگوزاری دەكات، چونكە لەڕێی وەزارەتە خزمەتگوزارییەكانەوە باشتر دەتوانێ لە كێشەی خەڵك تێبگات و خزمەت بكات، بەڵام بە دڵنیاییەوە، شاندی دانوستاندنكاری گۆڕان بەبێ بەدەستهێنانی بەڵێنی جێگری سەرۆكی حكومەت، ئەستەمە بتوانن بڕیاری بەشداری بدەن" بەو پێیەش گۆڕان خۆی یەكلاكردۆتەوە بۆ چونە ناو حكومەتی هەرێمی كوردستان، بڕیاریشە رۆژی سێشەمە وەفدی دانوستانی نێوان پارتی و گۆڕان كۆببنەوەو تیایدا هەردوو لیژنەكە( لیژنەی كارنامەی حكومەت و دیاریكردنی پۆستەكان) كۆببنەوەو چاوەڕەوان دەكرێت بەرچاو روونی تەواو بدرێتە گۆڕان سەبارەت بە كارنامەی حكومەت و ئەو پشك و پۆستانەی كە بەریان دەكەوێت.    

راپۆرت: محەمەد رەئوف – فازڵ حەمەرەفعەت  مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان رێككەوتنێكی ژێربەژێری لەگەڵ عادل عەبدولمەهدی سەرۆك وەزیرانی عێراق كردووە، بەپێی ئەو رێككەوتنە بارزانی زامنی بڕە پارەیەكی مانگانەی بۆ ئەو حكومەتە كردووە كە بۆ چوار ساڵی داهاتوو مەسرور بارزانی كوڕی سەرۆكایەتی دەكات. كۆتاییەكانی مانگی 11ی ساڵی رابردوو مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان سەردانی بەغدادی پایتەختی عێراقی كرد، لە دوای ریفراندۆمەكەی 2017وە ئەوە یەكەمجار بوو بارزانی سەردانی بەغداد بكات. بارزانی لەو سەردانەدا بناغەی قۆناغێكی نوێی پەیوەندی لەگەڵ بەرپرسانی عێراقی دانا، بەتایبەتی چارەسەركردنی پرسی نەوت‌و بودجە لە نێوان هەولێرو بەغداد. بەپێی نوێترین زانیارییەكان كە لە چەند سەرچاوەیەكی جیاوازەوە دەست (درەو میدیا) كەوتووە، ئێستا رێككەوتنێكی ژێربەژێر لەنێوان مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی‌و عادل عەبدولمەهدی سەرۆك وەزیرانی عێراق هەیە لەبارەی پرسی نەوت‌و بودجەی هەرێمی كوردستانەوە. رێككەوتنێكی یەكساڵە ! (درەو میدیا) زانیویەتی، دوای گەڕانەوەی بارزانی لە بەغداد، پەیوەندی تەلەفۆنی گەرموگوڕ لەنێوان بەرپرسانی هەرێم (پارتی)‌و دەسەڵاتدارانی بەغداد دەستیپێكردووە بەمەبەستی یەكلاكردنەوەی دۆسیەی بودجە‌و نەوتی هەرێم. لەدواین قۆناغدا بەرپرسانی هەولێرو بەغداد رێككەوتوون لەسەر ئەوەی " بۆ ماوەی یەك ساڵ 2019 " بەغداد مانگانە بڕێك پارە بۆ هەرێمی كوردستان بنێرێت، تاوەكو لەماوەی ئەو ساڵەدا هەرێمی كوردستان بە فرۆشی نەوتی خۆی كێشەی قەرزەكانی لەگەڵ كۆمپانیاكان چارەسەر بكات، واتە لەو ساڵەدا هەرێمی كوردستان نەوت رادەستی بەغداد نەكات‌و بڕێك پارەش لە بەغداد وەرگرێت. بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، عادل عەبدولمەهدی سەرۆك وەزیرانی عێراق ئەم رێككەوتنەی لەگەڵ بارزانی لەپای نیشاندانی نیازپاكیی بارزانی بۆ بەغداد كردووە، هاوكات عەبدولمەهدی‌و بەشێك لە سەركردە سیاسییەكانی بەغداد دەیانەوێت كێشە‌و ناكۆكییەكان لەگەڵ هەرێمی كوردستان كۆتایی پێبهێنن، بەتایبەتی دوای شكستهێنانی ریفراندۆم‌و گەڕانەوەی كورد بۆ ناو چوارچێوە عێراقییەكە.   وەفدەكەی پارتی لە بەغداد ! ئێستا كە پەرلەمانی عێراق لەسەروبەندی پەسەندكردنی پرۆژەی بودجەی ساڵی 2019دایە، وەفدێكی پارتی دیموكراتی كوردستان كە پێكهاتووە لە هەریەكە لە (ئومێد سەباح)‌و (مەسعود حەیدەر) لەگەڵ بەرپرسانی عێراق چەند كۆبونەوەیەكیان كردووە بۆئەوەی رێگەخۆشكەری بكەن بۆ جێبەجێكردنی رێككەوتنەكەی نێوان بارزانی‌و عەبدولمەهدی. چاوەڕوان دەكرێت رێككەوتنەكە سەربكەوێت، بەوپێیەی مەسعود بارزانی بەجدی كاری لەسەر دەكات‌و دەیەوێت چوار ساڵی داهاتوو مەسرور بارزانی كوڕی كە سەرۆكایەتی حكومەتی هەرێم دەكات، روبەڕووی قەیرانی دارایی نەبێتەوە. پارەكەی بەغداد چەندە؟ ریبَوار كەریم مەحمود ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق لە لێدوانێكی تایبەتدا بۆ (درەو میدیا) رایگەیاند، بڕی ئەو پارەیەی كە بڕیارە بۆ ماوەی یەك ساڵ بەشێوەی مانگانە بەغداد بە هەرێمی كوردستانی بدات (522 ملیار) دینارە، (454 ملیار) دینار بۆ موچەی فەرمانبەرانە‌و (68 ملیار) دیناریشی بۆ موچەی پێشمەرگەیە. رێبوار كەریم ئاماژەی بەوەكرد، ئەو بڕە پارەیەی كە چاوەڕوان دەكرێت دوای پەسەندكردنی بودجەی 2019, بەغداد مانگانە بۆ هەرێمی بنێرێت (200 ملیار) دیناری لەو بڕە پارەیە زیاترە كە ئێستا بۆ هەرێمی دەنێرێت، ئەم پارەیەش بەشی موچەی تەواوی موچەخۆرانی هەرێم دەكات‌و ئەگەر حكومەت پاشەكەوتی موچە هەڵنەگرێت، جارێكی موچەی موچەخۆران تاڵان دەكات. ئەو پەرلەمانتارە كوردەی پەرلەمانی عێراق پێشبینیكرد (بڕگەی ج- ماددەی 10) لە پرۆژە یاسای بودجەدا پەسەندبكرێت كە بەپێی ئەو بڕگەیە هەرێمی كوردستان ئەگەر نەوتەكەشی رادەستی بەغداد نەكات، بەغداد مانگانە ئەو بڕە پارەیە بۆ هەرێم دەنێرێت. ئەوەی وادەكات پێشبینی بكرێت (بڕگەی ج) لە پرۆژە یاسای بودجە پەسەندبرێت ئەوەیە، ئێستا ئەو بڕگەیە لە لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق تێپەڕیوە، كە ئەو لیژنەیە كۆكراوەی تەواوی فراكسیۆنی ناو پەرلەمانی عێراقە. داهاتی مانگانەی حكومەتی هەرێم لە خاڵی جێبەجێبوونی رێككەوتنە ژێربەژێرەكەی نێوان مەسعود بارزانی‌و عادل عەدبولمەهدیدا، حكومەتی هەرێمی كوردستان بۆ ماوەی یەكساڵ داهاتی مانگانەی بەمجۆرە دەبێت: •    522 ملیار دینار كە لە بەغدادەوە دێت. •    378 ملیار دیناری مانگانە كە وەزارەتی سامانە سروشتییەكانی هەرێم رادەستی وەزارەتی دارایی دەكات بۆ پێدانی موچە. •    120 ملیار دینار كە داهاتی ناوخۆیە. •    30 ملیار دینار كە یارمەتی ئەمریكایە بۆ هێزەكانی پێشمەرگە. كۆی گشتی داهاتی هەرێمی كورستان لەحاڵەتی ناردنی پارەكەی بەغداددا، دەگاتە (ترلیۆنێك‌و 50 ملیار) دینار بۆ هەر مانگێك، كۆی موچەی موچەخۆرانی هەرێم پێویستی بە (897 ملیار) دینارە، واتە حكومەتی هەرێم بەو داهاتەی كە مانگانە دەستیدەكەوێت دەتوانێت پاشەكەوتی موچەی فەرمانبەران هەڵبگرێت‌و سەرباری ئەوەش مانگانە بڕی زیاتر لە (150 ملیار) دیناری بۆ بمێنێتەوە.

ئامادەكردنی: نامیق رەسوڵ  دەشت و دۆڵ و گرد و چیا بەپیتەكانی عەفرین، لە سوریا باشترین جۆری زەیتی زەیتون بەرهەمدەهێنن، و ئەوەش داهاتی 70%ی هاوڵاتیانی ئەو ناوچەیە كە زۆرینەی دانیشتوانەكەی كوردن. بە گوێرەی چەند راپۆرتێكی نێودەوڵەتی، دارە زەیتونەكانی عەفرین كە ژمارەیان 18 ملیۆن دارە، بوونەتە سەرچاوەی داهات بۆ گروپە چەكدارەكانی ئۆپۆزسیۆنی سوریا و توركیا لەدوای داگیركردنییەوە ساڵێك لەمەوبەر . توركیا 20ی كانونی دووەمی 2018  بە هاوكاری گروپە چەكدارەكانی ئۆپۆزسیۆنی سوریا ئۆپەراسیۆنێكی سەربازی بەناوی " چەڵە زەیتون" بۆ داگیركردنی عەفرین دەستپێكرد و  جگە لە دانیشتوانەكەی، دارە زەیتونەكانی ناوچەكە بوونە گەورەترین قوربانی داگیركاری توركیا و گروپە چەكدارەكانی لە ناوچەكەدا.                                                           گروپە چەکدارەکانی سەربە تورکیا لە عەفرین چەكدارەكانی ئەو گروپانە بە زەبری هێز دەستیانگرت بەسەر بەشێكی زۆری بەرهەمی زەیتوندا و بە بازرگانەكانی توركیایان فرۆشتەوە و هێزەكانی توركیا و گروپە چەكدارەكانیش رێگەیان نەدا زەیتی زەیتونی ناوچەكە هەناردەی دەرەوە بكرێت و بەوەش نرخەكەی زۆر دابەزی و نرخی یەك دەبە " 16لیتر" زەیتی زەیتون گەیشتە 14 هەزار لیرەی سوری " نزیكەی 30 دۆلار" لە كاتێكدا نرخی ئەوە لەو ناوچانەی كە لەژێر كۆنترۆڵی حكومەتی سوریادایە دەگاتە دوو هێندە. " دزی" رۆژنامەی دەیلی تەلیگرافی بەریتانیی لەسەر زاری  بێرنادر هۆگڵ پەرلەمانتاری سویسراوە بڵاویكردەوە كە توركیا زەیتی زەیتونی عەفرینی دزیوە و لە بازاڕەكانی ئەوروپا وەك بەرهەمی توركیا فرۆشتویەتییەوە. بێرنادر هۆگڵ دەڵێت: " لە عەفرین لەژێر داگیركاری توركیادایە باخەكانی زەیتون وێراندەكرێت لەلایەن سوپای توركیا و میلیشیاكانییەوە و ئەو زەیتەشی كە دزیویانە بە ئیسپانیا فرۆشراوەو پرۆسەی فرۆشتن بەردەوامە". بە گوێرەی سایتی رۆژنامەی پاپلیكۆی ئیسپانیی لەسەر تۆڕی ئینتەرنێت، حكومەتی توكیا چەند كۆمپانیایەك بەكاردەهێنێت بۆ هەناردەكردنی ئەو زەیتەی كە لە جوتیارە كوردەكانی دەسەنن بۆ ئیسپانیا. چەند سەرچاوەیەكی ناوچەكە كە قسەیان بۆ سایتەكە كردووە دەڵێن: زەیتە تاڵانكراوەكە تێكەڵاوی زەیتی توركی دەكرێت و پاشان بەناوی وەهمییەوە هەناردەدەكرێت. سایتەكە بەهای ئەو زەیتەی لە عەفرین دەدزرێت بە نزیكەی 70 ملیۆن یۆرۆ خەمڵاندووە و چارەكی ئەو بڕە پارەیەش بۆ ئەو گروپە چەكدارانەیە كە لە عەفریندا جێگیركراون.                                                                      جوتیارێکی کورد لە عەفرین مانگی تشرینی دووەمی 2018 وەزیری كشتوكاڵی توركیا دانینا بە دەستگرتن بەسەر زەیتی زەیتونی توركیا و فرۆشتتنی و ئەو دانپێدانانەش وەڵامێك بوو بۆ تۆمەتباركردنی توركیا بۆ بەتاڵانبردنی زەیتی زەیتونی عەفرین لەلایەن هاوسەرۆكی پارتی دیموكراتی گەلان " هەدەپە" وە. وەزیری كشتوكاڵی توركیا لە دانیشتنێكی پەرلەماندا دەربارەی بودجەی 2019 وتی:" دەمانەوێت دەست بەسەر سەرچاوەكانی داهاتی عەفریندا بگرین بە جۆرێك لە جۆرەكان، بۆئەوەی ئەو سەرچاوانە نەكەونە دەست پارتی كرێكارانی كوردستان". فەهیم تاشتكینی رۆژنامەنوسیش لەسەر زاری پەرلەمانتارێكی پارتی گەلی كۆماری ئۆپۆزسیۆنەوە رایگەیاند كە 50 هەزار تۆن زەیتی زەیتونی عەفرین رەوانەی توركیا كراوە. هاوكات نورەدین ماچین، پەرلەمانتاری هەدەپە رایگەیاند" گروپە چەكدارەكان تەنها بە بردنی 50 هەزار تۆن زەیتی زەیتونی عەفرینەوە نەوەستاون، بەڵك كێڵگە و باخە زەیتونەكانیانیشان وێرانكردووە". چەلەنگ عومەر، پسپۆری بواری ئابوریی كە خەڵكی عەفرینە، رونیكردەوە ناوچەكە ئەمساڵ 270 هەزار تۆن زەیتونی بەرهەمهێناوە و ئەوەش 30%ی كۆی بەرهەمی سوریایە و بەهای ئەو بڕەش لە بەرهەمی زەیتون نزیكەی 150 ملیۆن دۆلارە و جوتیارەكان تەنها یەك لەسەر سێی ئەو بڕە پارەیەیان دەستكەوتووە. چەلەنگ عومەر ئاشكراشیكرد, ئەو بازرگانانەی زەیتی زەیتون لە جوتیارە كوردەكان دەكڕن لەژێر چاودێری ئەو گروپە چەكدارەكاندا كاردەكەن كە لە عەفرین جێگیركراون، و زەیتی زەیتون بە نیوەی ئەو نرخە دەكڕن كە لە ناوچەكانی دەرەوەی عەفرین دەفرۆشرێت و پاشان راستەوخۆ زەیتەكە رەوانەی توركیا دەكەن و بەشێك لەو زەیتە لە رێگەی دەروازە سنورییەكانی توركیاوە، دەبرێتە ئەو ناوچانەی تری سوریا كە لەژێر كۆنترۆڵی ئۆپۆزسیۆندان. پرۆسەی تاڵانكردنی زەیتی زەیتونی عەفرین  بۆ توركیا، نرخی ئەو بەرهەمەی لە بازاڕەكانی توركیا دابەزاندووە و رۆژنامەی " نۆرجاڵ بایساڵ"ی توركی رایگەیاند توشی شۆك بووە بە دابەزینی نرخی زەیتون لە شاری ئامەد و دوای پرسیاركردن لە یەكێك لە فرۆشیارەكان دەربارەی دابەزینی نرخی زەیتون لە 15 لیرەی توركییەوە بۆ 5 لیرە، فرۆشیارەكە رایگەیاندووە سەرچاوەی ئەو زەیتونە عەفرینە و لەوێ‌ بازرگانەكانی توركیا بە نرخی هەرزان بە دوكاندارەكانی دەفرۆشن.                                                          ئاوارەکانی عەفرین " تاڵانكردنێكی رێكخراو" ئەو ئیدارەیەی توركیا لە عەفرین و گوند و شارۆچكەكانی دەوروبەری دایناوە، رێژەی 10% بۆ 20%ی ئەو زەیتە لە جوتیارەكانی عەفرین وەردەگرن لەبەرامبەر ئەوەی رێگەیان پێداون بەرهەمی باخەكانیان كۆبكەنەوە، بەڵام گروپە چەكدارەكانی كە لە ناوچەكەدا بڵاوبونەتەوە بە خواست و ئارەزووی خۆیان چیان بوێت ئەوە دەسەپێنن و هەندێك كاتیش بە زەبری چەك بەرهەمی زەیتی زەیتون لە جوتیارەكان دەدزن، دوای وەرگرتنی ئەوەشی كە سەپاندویانە. مستەفا ئەبو شەمس لە راپۆرتێكیدا لە سایتی جمهوریەتی ئۆپۆزسیۆن كە كۆتایی ساڵی رابردوو بڵاویكردەوە دەربارەی وەرزی زەیتون لە عەفرین رایگەیاندووە" هەر گروپێك دەستی بەسەر ئەو ناوچەیەدا گرتووە كە لەژێر كۆنترۆڵیدایە و پاشان لە رێگەی نوسینگەی ئابوریی گروپەكان و موختاری گوندەكانەوە ئەو باخ و درەختانەیان سەرژمێركردووە كە خاوەنەكانیان سەر بە پارتی یەكێتی دیموكراتی " پەیەدە"ن و لەگەڵ پێگەیشتنی زەیتوندا  گروپە چەكدارەكان كرێكاریان بۆ كۆكردنەوەی بەرهەمی زەیتون بەكرێ گرتووە و پاشان زەیتیان لێ بەرهەمهێناوە و لە بازاڕدا بۆ خۆیانیان فرۆشتوە. ژمارەی ئەوانەی كە لەدوای داگیركردنی عەفرین لەلایەن توركیاوە ناوچەكەیان بەجێهێشتووە و ئاوارەبوون، كەمتر نیە لە نیوەی دانیشتوانی ناوچەكە و هەرچی هەیان بووە لەسەر هەموشیانەوە باخ و كێڵگەكانی زەیتون بوونەتە موڵكی گروپە چەكدارەكان. گروپە چەكدارەكان تەنها بەوەوە نەوەستاون كە بەرهەمی باخەكانیان لەگەڵ دانیشتوانی ناوچەكەدا دابەشكردووە، بەڵكو جوتیارەكانیشیان ناچاركردووە كە بەشە بەرهەمی خۆشیان لە زەیتی زەیتون پێ بفرۆشن بەو نرخەی كە چەكدارەكان سەپاندویانە.                                                                  کۆکردنەوەی بەر‌هەمی زەیتون لە عەفرین بۆ نمونە گروپی " جەیشولئیسلام" كە لە غۆتەی خۆرهەڵاتەوە هاتون، 100 هەزار دەبە زەیتی زەیتونی 16 لیتری " 1600 تۆن" یان لە شارۆچكەی مەعبەتلی لە عەفرین كڕیوە بە نیوەی ئەو نرخەی لە بازەڕادا هەیە، ئەوەش بە گوێرەی روانگەی سوری بۆ مافەكانی مرۆڤ. گروپە چەكدارەكان تەنها بەشێكی زۆری بەرهەمی زەیتونی ئەمساڵیان دەستبەسەردا نەگرتوون، بەڵكو بە گوێرەی چەند راپۆرتێكی نزیك لە چەند سەرچاوەیەكی ئۆپۆزسیۆن چەكدارەكان هەزاران درەختی زەیتونیان بڕیوە و بۆ بەدەستهێنانی بڕێك پارە دارەكانیان بە توركیا فرۆشتووە. سایتی " زمان الوصل" ی ئۆپۆزسیۆن دووی تشرینی دووەمی 2018 رایگەیاند ژمارەیەكی زۆر درەختی زەیتون لە عەفرین بڕدراونەتەوە و كراون بەداری وشك و لە ناو توركیا فرۆشراوە، ئەوەش تاوانێكە هاوشێوەی كوشتنی مرۆڤە، چونكە ئەو زەیتونە بۆ خۆراكی مرۆڤە و بڕینەوەی سەرچاوەی بژێوی خاوەنەكانی ناهێڵێت هەڕەشە لە ژیانیان دەكات. سەرچاوە: بی بی سی 

 ( درەو میدیا): پارتی و یەكێتی لەسەر پرسی پارێزگای كەركوك، لەسەر سێ‌ خاڵ رێككەوتوون و بۆ تاوتوێكردنی دۆخی پارێزگاكە و چارەسەركردنی كێشەكانی بە وەفدێكی هاوبەش سەردانی بەغدا دەكەن و لەگەڵ عادل عەبدولمەهدی سەرۆك وەزیرانی عێراق كۆدەبنەوە. بە گوێرەی چەند زانیارییەك، ئەمڕۆ شەممە لیژنەی پارتی و یەكێتی تایبەت بە كەركوك یەكەمین كۆبوونەوەی خۆی ئەنجامداوە و دەربارەی ئاساییكردنەوەی كەركوك گەیشتونەتە لێتێگەیشتن و لەسەر سێ‌ خاڵ رێككەوتون. بە گوێرەی ئەو زانیارییانەی چەند میدیایەكی عێراقی بڵاویانكردوەتەوە، لیژنەكەی پارتی و یەكێتی تایبەت بە كەركوك بە سەرۆكایەتی فاڵ میرانی سكرتێری مەكتەبی سیاسی پارتی و ئەندامێتی ئەرسەلان بایز، ئەندامی مەكتەبی سیاسی یەكێتی ئەمڕۆ شەممە لە هەولێر كۆبوەتەوەو لیژنەكە بڕیاریداوە بە رەوانەكردنی وەفدێك بۆ بەغدای پایتەخت بۆ كۆبوونەوە لەگەاَ عادل عەبدولمەهدی سەرۆك وەزیران و لایەنە پەیوەندیدارەكانی تر بۆ ئاساییكردنەوەی دۆخی كەركوك و كاراكردنەوەی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك و ئەنجامدانی دانوستان لەگەڵ لایەنە عەرەبی و توركمانەكان بۆ هەڵبژاردنی پارێزگارێكی نوێ بۆ كەركوك. هەروەها وەفدەكە لە بەغدا داواشدەكات هەموو هێزە سەربازییەكان لە كەركوك بكرێنە دەرەوەو تەنها هێزە خۆجێیەكان بمێننەوە و لیژنەیەكی ئەمنیی لە حكومەتی ناوەند و هەرێم بۆ چاودێریكردنی دۆسیەی ئەمنیی كەركوك پێكبهێنرێت و پێشمەرگ و ئاسایش بەشداری بەڕێوەبردنی دۆسیەی ئەمنی كەركوك بكەن.

درەو میدیا: ماوەی چەند رۆژێكە نرخی غاز لە شاری هەولێر بەرزبوتەوە، بەجۆرێك نرخی یەك بتڵی غاز گەیشتوەتە( 15 بۆ 16) هەزار دینار، هەر وەها لە شاری سلێمانیش گران بووە بە ئاسانی دەست ناكەوێت. غالب محەمەد عەلی ئەندامی لیژنەی نەوتی غازی پەرلەمانی عێراق لە نوسینێكدا هۆكارەكانی  گرانبوونی بتڵی غاز روون دەكاتەوەو ئاماژە بەوە دەكات كە " بەشێكی زۆر ئەو غازەی كە دابین كراوە بۆ كارگە وشتی تر بەكار دێت نەك بۆ ماڵان ، لەگەڵ ڕێگری كردن لە چەند كارگەیەك كە دەیانەویت نرخی بتڵی غاز بۆ( 6.500) هەزار كەمبكەنەوە لە بری ئەوەی زیاتر خزمەت بكرین بڵكو ڕێگریان لێدەكرێت و رێژەی كەمتر غازیان پێدەدەن ئەمەش وای كردوە بە هیچ شێوەیەك كێبركێ دروست نا بێت لە نێوانی كارگەكان. غالب محەمەد ئەوەش رون دەكاتەوە " سەرچاوەی غازی شلی ماڵان لە هەرێمی كوردستان بلوكی كۆرمۆر كە رۆژانە (١٠٠٠) تەن بەرهەم دەهێنێت و رێژەیەكی كەم لە پاڵاوگەی بازیان و كەڵەك، ساڵانە گواستنەوەكەی دە دەرێت بە كۆمپانیا بۆ گواستنەوەی و دابەش كردنی، ئەم ساڵ دراوە بە كۆمپانیای ( گۆڵدینگ جاگوار) دوای ئەوە رێژەی پارێزگاكان دیاری دەكرێت بۆ نمونە پارێزگای سلێمانی رۆژانە (١٣) تەنكەر لە كۆرمۆر و دوو تەنكەریش لە پاڵاوگەی بازیان كە هەر تەنكەرێك (٢٠)تەن دەكات وە هەر تەنێك بە (٤٣٠) هەزار دینار دەدرێت بە خاون كارگەكان و هەر تەنێك( ٨٦ ) بتڵە، رۆژانە زیاتر لە (٢٦) هەزار بتڵ دابین دەكرێت بۆ پارێزگای سلێمانی كە ئەم رێژەیشە بەشی شاری سلێمانی دەكات و زیاتریشە بەڵام لە بەر ئەوەی كۆمپانیاكە بە شێوەیەكی دادپەروەرانە دابەشی ناكات و بەشێكی زۆریشی بە بازرگانی دەفرۆشرێت كە تەنی زیاترە لە (٥٥٠) هەزارە بۆتەهۆكاری كەم بونەوەی غاز لە بازار " دەقی نوسینەكەی غالب محەمەد لەنەبونی نەوت و گرانی بەنزینە وە بۆ گرانبون دەستنەكەوتنی غازی ماڵان. ماوەی چەند رۆژێكە نرخی غاز لە شاری هەولێر بەرزبوتەوە، بەجۆرێك نرخی یەك بتڵی غاز گەیشتوەتە( 15 بۆ 16) هەزار دینار، هەر وەها لە شاری سلێمانیش گران بووە بە ئاسانی دەست ناكەوێت. هۆكاری گرانبوونی غازی ماڵان بۆ ئەم هۆكارانەی خوارەوە دەگەرێتەوە: ١.سەرچاوەی غازی شلی ماڵان لە هەرێمی كوردستان بلوكی كۆرمۆر كە رۆژانە (١٠٠٠) تەن بەرهەم دەهێنێت و رێژەیەكی كەم لە پاڵاوگەی بازیان و كەڵەك، ساڵانە گواستنەوەكەی دە دەرێت بە كۆمپانیا بۆ گواستنەوەی و دابەش كردنی، ئەم ساڵ دراوە بە كۆمپانیای ( گۆڵدینگ جاگوار) دوای ئەوە رێژەی پارێزگاكان دیاری دەكرێت بۆ نمونە پارێزگای سلێمانی رۆژانە (١٣) تەنكەر لە كۆرمۆر و دوو تەنكەریش لە پاڵاوگەی بازیان كە هەر تەنكەرێك (٢٠)تەن دەكات وە هەر تەنێك بە (٤٣٠) هەزار دینار دەدرێت بە خاون كارگەكان و هەر تەنێك( ٨٦ ) بتڵە، رۆژانە زیاتر لە (٢٦) هەزار بتڵ دابین دەكرێت بۆ پارێزگای سلێمانی كە ئەم رێژەیشە بەشی شاری سلێمانی دەكات و زیاتریشە بەڵام لە بەر ئەوەی كۆمپانیاكە بە شێوەیەكی دادپەروەرانە دابەشی ناكات و بەشێكی زۆریشی بە بازرگانی دەفرۆشرێت كە تەنی زیاترە لە (٥٥٠) هەزارە بۆتەهۆكاری كەم بونەوەی غاز لە بازار . ٢.بەشێكی زۆر ئەو غازەی كە دابین كراوە بۆ كارگە وشتی تر بەكار دێت نەك بۆ ماڵان . ٣.ڕێگری كردن لە چەند كارگەیەك كە دەیانەویت نرخی بتڵی غاز بۆ(٦،٥٠٠) هەزار كەمبكەنەوە لە بری ئەوەی زیاتر خزمەت بكرین بڵكو ڕێگریان لێدەكرێت و رێژەی كەمتر غازیان پێدەدەن ئەمەش وای كردوە بە هیچ شێوەیەك كێبركێ دروست نا بێت لە نێوانی كارگەكان. بەرزبونەوەی نرخی غاز لە پارێزگاكانی هەرێم لە كاتێكدایە شەپۆلێكی بەفر و باران و نزم بونەوەی پلەكانی گەرمی روی لە هەرێمی كوردستان كردوە و پێویستی هاوڵاتیان بۆ بەكارهێنانی غاز بۆ گەرم كردنەوەی ماڵەكانیان لە زیادبوندایە. بۆیە داواكارم لە لایەنی پیوەندیدار بە تایبەتی پارێزگارەكان و پەرلەمانی كوردستان كە رێگری بكەن لەم كۆمپانیانەی كە گواستنەوەی غازیان بۆدەر دەچێت رێژەی تەواو بدەن بە پارێزگاكان بۆ ئەوەی نرخی بوتڵی غاز گۆڕانكاری بە سەر نەیەت بە تایبەتی لە كاتی زستان . غالب محمد عەلی  

 درەو میدیا:   برێت مەكگۆرك، نێردەی تایبەتی پێشوی سەرۆكی ئەمەریكا بۆ شەڕی دژی داعش بڕیاری كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا لە سوریا بە " هەڵەیەكی كوشندە" لەقەڵەم دەدات و دەڵێت: "ترەمپ ئەو پێشنیازەی ئەردۆغانی وەرگرت كە توركیا شەڕی دژی دەوڵەتی داعش لەناو سوریادا دەكات"   برێت مەكگۆرك لەمیانی وتارێكدا رۆژنامەی واشنتن پۆستی ئەمریكی دەنوسێت" رۆژی 17ی  مانگی رابردو مایك پۆمپیۆ، وەزیری دەرەوە داوای پەیوەندییەكی تەلەفۆنیی گرنگی لەگەڵ من و ژمارەیەكی دیكە لە بەرپرسانی باڵای وەزارەتی دەرەوە كرد،لە كاتی پەیوەندییە تەلەفۆنییەكەدا، پۆمپیۆ پێی راگەیاندین كە گۆڕانكارییەكی كتوپڕ لە پلانەكاندا كراوە، سەرۆك ترەمپ، دوای پەیوەندییەكی تەلەفۆنی لەگەڵ هاوتا توركییەكەی، پلانی دانا بۆ ئەوەی سەركەوتن بەسەر داعشدا رابگەیەنیێت و هێزەكانمان راسپێرێت بۆ ئەوەی لە سوریا بكشێنەوە".  مەكگۆرك ئەوەشی خستۆتە روو" دوای بڕیارەكە راستەوخۆ گەڕامەوە بۆ واشنتن بۆ ئەوەی یارمەتیدەربم لە كەمكردنەوەی كاریگەرییەكانی ئەم بڕیارە، بەتایبەتی لای هاوبەشە هاوپەیمانەكانمان، كە پێشتر لە سەر بنچینەی رێنمایی كۆشكی سپی دڵنیامان كردبوونەوە كە ویستی ئەوەمان نیە بەم زووانە لە سوریا بكشێینەوە".  هەروەها دەڵێت، "دوای بڕیارەكە هاوبەشەكانمان لە هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی شێوان، هاوبەشە شەڕكەرەكانمان لە هەسەدە كە زۆرجار سەردانم دەكردن، توشی شۆك بوون و ئومێدەواربون كە ترەمپ بیرۆكەی خۆی بگۆڕێت، هەرچەندە ئەوان سوربونی خۆیان لە سەر شەڕی دژی داعشیش دوپاتكردەوە و لە كاتی ئەو بڕیارەشدا لە رۆژهەڵاتی سوریا لە پێشڕەویدا بوون".  برێت مەكگۆرك رونیشیكردەوە، زوو گەیشتوەتە ئەو بڕوایەی كە ناتوانێت بەشێوەیەكی كاریگەر ئەم رێنماییە نوێیانە جێبەجێبكات و لە رۆژی 22ی كانونی یەكەمدا دەستلەكاركێشانەوەی خۆم پێشكەشكردوە. مەكگۆرك نایشارێتەوە "سەرۆك ترەمپ بڕیارەكەی بەبێ راوێژكردن لەگەڵ هاوپەیمانەكان یان كۆنگرێس و هەڵسەنگاندنی مەترسییەكان داوە". "دوو رۆژ دوای تەلەفۆنەكەی پۆمپیۆ، ترەمپ لە تویتەر نوسی، "ئێمە لە سووریا داعشمان تێكشكاندووە، بەڵام ئەو قسەیە راست نەبوو و ئێمە ئەو كاتەش لە سەر بۆردومانكردنی داعش بەردەوام بووین، سەرۆك ترەمپ هەروەها پێشنیازی كرد كە دەكرێت هێزە سەربازییەكانی ئەمریكا لە ماوەی 30 رۆژدا سوریا بەجێبهێڵن، كە ئەوەش لەگەڵ لۆژیك یەكناگرێتەوە".  هۆكاری بڕیارەكەی ترەمپی گەڕاندەوە بۆ  "ترەمپ ئەو پێشنیازەی ئەردۆغانی وەرگرت كە توركیا شەڕی دژی دەوڵەتی داعش لەناو سوریادا دەكات، لە راستیدا بەبێ پاڵپشتی سەربازیی ئەمریكا، توركیا ناتوانێت بەدوری سەدان میل لە سنورەكەی لە ناوچەیەكی دژواردا ئۆپەراسیۆن ئەنجامبدات". لەبارەی گروپەكانی نزیك لە توركیا كە لە سوریادان مەكگۆرك نوسیویەتی، "بەشی زۆری ئەو گروپە ئۆپۆزسیۆنە سورییانەی كە لە لایەن توركیاوە پاڵپشتیان دەكرێت تووندڕەون و بەئاشكرا ویستی خۆیان بۆ شەڕكردن دژی كورد، نەوەك داعش دەربڕیوە".  مەكگۆرك هەروەها هۆشداری دەداتە بەرپرسانی كۆشكی سپی و دەڵێت، "ئامانجە ستراتیژییەكانی ئەمریكا لە سوریا نەیانەدی تا رێگە لە گەڕانەوەی داعش نەگیرێت، ئەویش لە رێگای دەستەبەركردنی مانەوەی هێزەكانی سوریای دیموكراتی بە تەندروستی و دەستەبەركردنی گەیشتنی بەردەوامی فڕۆكەكانی ئەمەریكا بۆ ئاسمانی سوریا بێ ئەوەی بەر روسەكان بكەوێت، دەكرێت ئەو ئامانجانەش لە رێگای پاڵپشتیی ئیسرائیلەوە بێنە دی".  

درەو میدیا:   سەنتەری میترۆ لە كۆنفرانسێكی رۆژنامەنووسیدا لە شاری هەولێر ئاماری پێشێلكاریەكانی ساڵی 2018ی بەرامبەر بەر رۆژنامەنوسان راگەیاند:    -     ٢٦٤ رۆژنامەنووس و دامەزراوەی میدیایی لە سەنتەری میترۆ سكاڵایان تۆماركردووە  -     ٣٤٩ پێشێلكارییان بەرامبەر ئەنجامدراوە    پێشێلكارییەكان بەم جۆرەبوون: -    رێگریی و جیاكاریی ١٨٨ -    دەستبەسەركردن بەبێ بڕیاری دادگا ٢٤ -    فەرمانی دەستگیركردن بە بڕیاری داگا و لە دەرەوەی یاسای كاری رۆژنامەنووسی ١٧ -    لێدان ١٣ -    برینداربوون ١٢ -    شكاندنی كەلوپەلی رۆژنامەنووسی ٣ -    زەوتكردنی كەلوپەلی رۆژنامەنووسی ٢٦ -    هێرش، هەڕەشە و سوكایەتی ٥٧ -    تەقەكردن و هێرش بۆ سەر ماڵی رۆژنامەنووس ٣ -    سوتاندنی كەناڵ ١ -    راگرتنی پەخش ٥  

 (درەو میدیا): سەعید كاكەیی ئەندامی ئەنجومەنی كۆمسیارانی كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكان لە هەموو قسەكانی پاشگەز بووەوە سەبارەت بە تێوەگلانی بەرپرسانی كۆمسیۆن لە پرۆسەی ساختەكاریدا لە هەڵبژاردنە پەرلەمانییەكەی 12ی ئایاری رابردوو. سەعید كاكەیی كە لەسەر پشكی بزوتنەوەی گۆڕان لەو پۆستەدایە، لەدوای هەڵبژاردنی 12ی ئایار، لە میدیاكانەوە قسەی لەبارەی رودانی ساختەكاری گەورە لە پرۆسەی هەڵبژاردن كرد، قسەكانی دەنگدانەوەی گەورەی لێكەوتەوە، بەجۆرێك لەبەر رۆشنایی قسەكانی ئەودا پەرلەمانی عێراق ئەنجومەنی كۆمسیارانی لەكارخست‌و لە شوێنی ئەوان ژمارەیەك دادوەری دانا. ڤیدیۆیەكی نوێی سەعید كاكەیی بڵاوبوەتەوە كە لەبەردەم ئەندامانی ئەنجومەنی كۆمسیارانی كۆمسیۆنی هەڵبژاردندا داوای لێبوردن دەكات‌و دەڵێ" هیچ بەڵگەیەكم نییە كە بیسەلمێنێت ئێوە لە ساختەكاری تێوەگلاون". دەقی قسەكانی سەعید كاكەیی بە ڤیدیۆی ژێرنوسی كوردییەوە:      

راپۆرتی: نامیق رەسوڵ هەڕەشەكەی دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا لە توركیا بۆ سەپاندنی " ناوچەی ئارام" لە سوریا، ئەگەر ئەنكەرە هێرشبكاتە سەر كوردەكان لە رۆژئاوای كوردستان، جارێكی تر دامەزراندنی "ناوچەی ئارام" ی لە رۆژئاوای كوردستان و باكوری سوریا هێنایەوە بەرباس. تائێستا نازانرێت ئەمریكا و توركیا لە دامەزراندنی ناوچەی ئارام هاوڕان یاخود نا؟، چونكە ترەمپ بە مەبەستی پاراستنی كورد ئەو پرسەی هێنایە گۆڕێ‌ و ئەنكەرەش روونە مەبەستی شكستپێهێنانی حكومی خۆبەڕێوەبەری كوردە لەو پارچەیەی كوردستان. توركیا دەیەوێت چی بكات؟ توركیا زۆر بە گەرمی لەسەر دامەزراندنی ناوچەی ئارام لە سوریا هاتوەتە سەرخەت و بە گوێرەی روپێوییەكی ئاژانسی ئەنادۆڵ، ئەو ناوچەیەی توركیا دەیەوێت بیكاتە ناوچەی ئارام بە شێوەیەیە: * ناوچەی ئارام بە قوڵایی 20 میل و درێژایی 460 كیلۆمەتر لەسەر سنوری توركیا- سوریا دادەمەزرێنرێت. *  ناوچەی ئارام لە رووباری ساجور لە خۆرئاوای سوریاوە درێژدەبێتەوە بۆ شاری مالیكە لە خۆرهەڵاتی سوریا. * ناوچەی ئارام شاری كۆبانێ‌، گرێ‌ سپی و هەشت قەزای هەردوو پارێزگای حەسەكە و رەققە دەگرێتەوە. * مەنبەج دەكەوێتە دەرەوەی ناوچەی ئارامەوە و توركیا دەیەوێتی نەخشەرێگەی تایبەت بەو شارۆچكەیە جێبەجێ بكات كە لەگەڵ ئەمریكا لەسەری رێككەوتون. ناوچەی ئارام لە ژێر كۆنترۆڵی توركیادا قبوڵ ناكەین ئاڵدار خەلیل بەرپرسی كۆمیتەی دیپلۆماسیی بزوتنەوەی كۆمەڵگەی دیموكراتیك (تەڤدەم) لەبارەی بابەتەكانی پەیوەندیدار بە 'ناوچەی ئارام' لە چاوپێكەوتنێكیدا لەگەڵ ئاژانسی فورات نیوز وتی:" ئێمەش پرسیارەكەمان ئەوەیە كێ دەپارێزن؟ یەپەگە و یەپەژە یان داعش؟ ئەگەر ئەوە نزیكایەتیی ئەوان بێت لە دژی داعش خۆی لە خۆیدا داعش نەماوە. لە دژی رژێم بێت، خۆی لە خۆیدا رژێم لەم ناوچەیەدا كاریگەریی نییە، بەڵام ئەگەر لە دژی یەپەگە و یەپەژەیە، ئەوا دەبێت بابەتەكە روون بكرێتەوە. ناتوانن بڵێن 'ئێمە ئەم ناوچەیە لە توركیا دەپارێزین' چونكە توركیا گروپێكی چەكداری ئاسایی نییە. دەكرێت لە دژی گروپە چەكدارەكان رێوشوێنی كردەیی بگیرێنە بەر، بەڵام ئەگەر دەیانەوێت باكوری سوریا لە هێرشەكانی دەوڵەتی توركیا بپارێزرێت، ئەوە دەتوانن ئەوە بە بڕیاری ئەنجومەنی گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكان، یان بە بڕیاری ناتۆ ئەنجامی بدەن. ئاڵدار خەلیل راشیگەیاند "ئەگەر بیانوتایە 'ئێمە ناوچەی دژە فڕین دروست دەكەین' ئێمە لێی  تێدەگەیشتین، چونكە یەپەگە و یەپەژە فڕۆكەیان نییە. لەو كاتەدا دەیتوانی بڵێت، كە لە دژی هێرشی ئاسمانیی دەوڵەتەكان رێوشوێنی پێویست بگیریتە بەر. بەڵام شێوەی لێكدانەوەی بابەتەكە گومانی دروستكردووە و ترامپ و ئەردۆغان لەسەر رۆژئاوا، باكووری سوریا و رۆژهەڵاتی فورات رێككەوتون و دەیانەوێت پلانەكەی خۆیان لەلایەن توركیاوە جێبەجێ بكەن و توركیا لە هەرێمەكەدا بكەنە باڵادەست. بە هیچ شێوەیەك نابێت و ئەستەمە ئێمە لە باكوور و رۆژهەڵاتی سوریا 'ناوچەی ئارام'، یان 'پشتوێنەی ئەمنی' لە ژێر كۆنترۆڵی توركیادا قبوڵ بكەین". روسیا: پێشوازی لە دانوستانی کورد و دیمەشق دەکەین سێرگی لاڤرۆڤ، وەزیری دەرەوەی روسیا رایگەیاند بە بۆچوونی مۆسكۆ باشترین چارەسەر بۆ دۆخی خۆرهەڵاتی فورات " رۆژئاوای كوردستان" ئەوەیە بخرێتەوە ژێر دەسەڵاتی حكومەتی دیمەشق. لاڤرۆڤ لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا وتی:" ئەمریكا 20 بنكەی سەربازی لە خۆرهەڵاتی فورات دامەزراندووە و  و ئەوەش بە سروشتی حاڵ مایەی نیگەرانی توركیایە". لاڤرۆڤ راشیگەیاتد پێشوازی لە پەیوەندییەكانی نێوان نوێنەرانی كورد و دەسەڵاتدارانی سوریا دەكەن بە ئامانجی رێككەوتن لەسەر چۆنیەتی ژیان لەناو یەك دەوڵەتدا بەبێ‌ دەستێوەردانی دەرەكی". هەسەدە مەرجی هەیە هێزەكانی سوریای دیموكراتیش لە بەیاننامەیەكدا هەڵوێستی خۆی دەربارەی " ناوچەی ئارام" ئاشكراكرد و رایگەیاند لە دامەزراندنی ئەو ناوچەیەدا كە سەرۆكی ئەمریكا باسی لێوەكرد هاوكاری دەكەن، بەڵام بەو مەرجەی گرەنتی نێودەوڵەتی هەبێت و بەبێ‌ دەستوەردانی دەرەكی بێت.  

(درەو میدیا): داوای گەڕانەوەی مەلا بەختیار دەكرێت بۆ ناو كۆبونەوەكانی مەكتەبی سیاسی، هەفتەی داهاتوو مەلا بەختیار یاداشتێك بە مەكتەبی سیاسی دەدات. ئەمڕۆ چوار كەس لە ئەندامانی مەكتەبی سیاسی یەكێتی نیشتمانی كوردستان سەردانی مەلا بەختیار بەرپرسی دەستەی كارگێڕیی مەكتەبی سیاسی حزبەكەیان كرد لە گردی عەلی ناجیی شاری سلێمانی.  بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، ئەو چوار كەسە كە پێكهاتوون لە هەریەكە لە (جەعفەر شێخ مستەفا، ئەرسەلان بایز، حاكم قادر‌و عیماد ئەحمەد) بە فەرمی‌و بەناوی مەكتەبی سیاسی یەكێتییەوە داوایان لە مەلا بەختیار كردووە بگەڕێتەوە بۆ ناو كۆبونەوەكانی مەكتەبی سیاسی. (درەو میدیا) زانیویەتی، مەلا بەختیار بەنیازە لە هەفتەی داهاتوودا یاداشتێك پێشكەش بە مەكتەبی سیاسی بكات، وردەكاری ناوەڕۆكی یاداشتەكە تائێستا نازانرێت، بەڵام بڕیاری گەڕانەوەی مەلا بەختیار بۆ كۆبونەوەكانی مەكتەبی سیاسی پەیوەستە بەو یاداشتەوە. مەلا بەختیار كە پێشتر گەورە دانوستانكاری یەكێتی بوو، ئێستا‌و لەسەروبەندی پێكهێنانی كابینەی نۆیەمی حكومەتدا، لەماڵەوە دانیشتووە. مەلا بەختیار ماوەیەكە بەشداری كۆبونەوەكانی مەكتەبی سیاسی‌و ئەنجومەنی سەركردایەتی ناكات، داوا دەكات یەكێتی كۆنگرە سازبدات بۆ خۆڕێكخستنەوە، بۆ كۆنگرەش ئەو تێڕوانینی خۆی هەیە‌و دژی "كۆنگرەی تەوافوقی"یە.  

 راپۆرت: محەمەد رەئوف – فازل حەمە رەفعەت  پارتی بە وەفدێكی باڵاوە سەردانی بزوتنەوەی گۆڕانی كرد، بەڵام ئەنجامی دیدارەكە لەئاستی قەبارەی وەفدەكەدا نەبوو، مەسعود بارزانی پێشنیازێكی بۆ مەكتەبی سیاسی یەكێتی نارد، بەڵام پێشنیازەكەی رەتكرایەوە، ئەمریكا‌و ئێران لەسەر هەموو شتێك ناكۆكن، بەڵام لەسەر هەرێمی كوردستان كۆكن، ئەمانە نوێترین پەرەسەندنەكانی پرسی پێكهێنانی حكومەتی نوێی هەرێمی كوردستانن.  پارتی دیموكراتی كوردستان بە وەفدێكی باڵا سەردانی بزوتنەوەی گۆڕانی كرد لە شاری سلێمانی، ئەوەی رویدا هێندەی نمایشێكی سیاسی بوو بۆ راكێشانی یەكێتی بۆسەر مێزی گفتوگۆ، هێندە گفتوگۆی جدی نەبوو بۆ پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت. بەپێی بەدواداچوونی (درەو میدیا) لە كۆبونەوەكەی دوێنێدا، وەفدی پارتی هیچ قسەیەكی نوێیان بۆ بزوتنەوەی گۆڕان پێنەبووە، پارتی بەم سەردانە‌و بەو وەفدە باڵایەوە تەنیا نمایشێَكی سیاسی كرد‌و ویستی ئەو پەیامە بە یەكێتی نیشتمانی بدات كە "ئەگەر نەیەتە پێشەوە‌و گرفت بۆ پرۆسەی پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت دروست بكات، ئەوا بەدیل ئامادەیە"، واتە پارتی دەیەوێت بزوتنەوەی گۆڕان وەكو كارتی فشار لەسەر یەكێتی بەكاربهێنێت.  ئایا پارتی گۆڕانی مەبەستە ؟ بەگوێرەی بەدواداچوونەكانی (درەو میدیا)، لە هەموو ئەو كۆبونەوانەی كە لەدوای هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستانەوە لەنێوان پارتی‌و گۆڕاندا كراون، وەفدی پارتی زیاد لە پێویست موجامەلەی گۆڕانیان كردووە‌و جەختیان لەسەر بەشداریكردنی گۆڕان كردووە لە كابینەی نۆیەمی حكومەتدا. یەكێك لەو رەهەندانەی كە وایكردووە پارتی دەرگای حكومەت لەسەر گۆڕان بكاتەوە ئەوەیە، پارتی پێیوایە ئەگەر گۆڕان بەشداری كابینەی نوێ نەكات، ئەوا ناچار دەبێت بەشێوەی "فیفتی بە فیفتی" حكومەت لەگەڵ یەكێتیدا پێكبهێنێ، واتە پۆستەكان لەگەڵ یەكێتی بەشێوەی (50+50) دابەش بكات، ئەوەش وادەكات بگەڕێنەوە بۆ شێوازی حوكمڕانییەكەی پێشوو (تۆخكردنەوەی دوو ئیدارەیی)‌و ئەوە كابینەی داهاتووی حكومەت لاواز دەكات كە مەسرور بارزانی سەرۆكایەتی دەكات‌و پارتییەكان هەوڵی سەركەوتنی دەدەن. پارتی یەكلابوەتەوە لەسەر ئەوەی گۆڕان بەشداری حكومەت بكات، بەڵام هێشتا خەریكی یاریكردنە لەگەڵ گۆڕان‌و دەیەوێت كاری بەشداریكردنی گۆڕان لە چەند رەهەندێكی تریشەوە بەكاربهێنێت، بە تایبەتی بۆ راكێشانی یەكێتی بۆسەر مێزی دانوستانەكان‌و پەلەكردن لە پێكهێنانی كابینە نوێیەكە، سەرای ئەوەش دەیەوێت بەرەی ئۆپۆزسیۆن بەراكێشانی گۆڕان بۆناو حكومەت لاواز بكات. رەنگە ئەمە هۆكارەكە بێت كە وەفدی پارتی قایل بوو بە داواكاری بزوتنەوەی گۆڕان سەبارەت بە دروستكردنی لیژنە‌و یەكخستنی روانگەی هەردوو حزب لەسەر حكومەتە نوێیەكە. گۆڕان چی لە پارتی دەوێت؟ چۆن پارتی دەیەوێت بزوتنەوەی گۆڕان بەكاربهێنێت، سەركردەكانی بزوتنەوەی گۆڕانیش دەیانەوێت ئەوەندەی دەتوانن پارتی بەكاربهێنن، بەشداریكردنی گۆڕان لە كابینەیەكدا كە پارتی دروستی دەكات بەتایبەتی دوای ئەو هەموو ناكۆكییە سیاسییانەی كە لە خولی پێشوو لەنێوان هەردوو حزبدا رویدا، كارێكی لە خۆڕا نییە. زۆرێك لە سەركردەكانی بزوتنەوەی گۆڕان وەكو "كەشتیی نەجات" تەماشای حكومەت دەكەن، ئەوان پێیانوایە گۆڕان لەدواین هەڵبژاردندا نیوەی كورسییەكانی لەدەستداوە، ئەگەر بۆ چوار ساڵی داهاتوو لەبەرەی ئۆپۆزسیۆندا بێت، بەتەواوەتی ژمارەی دەنگەكانی پاشەكشێ دەكات، بەتایبەتیش لەكاتێكدا هێزی سیاسی نوێ لەسەر گۆڕەپانی هەرێم دەركەوتووە‌و ئومێدیش دەكرێت چوار ساڵی داهاتوو دۆخی حكومەت لەڕووی داراییەوە باشتر ببێت، بەشێوەیەكی رونتر چۆن پارتی گۆڕان وەكو كارتی فشار لەسەر یەكێتی بەكاردەهێنێت، بزوتنەوەی گۆڕانیش دەیەوێت باری لاری پاشەكشێی دەنگەكانی لەسەر شانی پارتی‌و لەڕێگەی بەشداریكردن لە حكومەتەوە راستبكاتەوە. هەندێك لە سەركردەكانی بزوتنەوەی گۆڕان لە موجامەلە زیاد لە پێویستەكانی وەفدی پارتی تێگەیشتوون، بەتایبەتی ئەوەی كە پەیوەندیدارە بە فشارخستنەسەر یەكێتی، بۆیە دەیانەوێت سود لەو دۆخەی پەیوەندی نێوان یەكێتی‌و پارتی وەربگرن‌و هەندێك لە مەرجەكانی خۆیان بەسەر وەفدی پارتیدا بسەپێنن، بەتایبەتیش لە پرسی "بەرنامەی حكومەت"‌و "بەركەوتەی گۆڕان لە كێكی حكومەت"دا. گۆڕان‌و پارتی هاوهەڵوێستن؟ تائێستا پارتی بە زۆرینەی مەرجەكانی گۆڕان رازییە، چونكە زۆرینەی ئەو داواكارییانەی كە گۆڕان خستویەتییەڕوو لە بەرنامە‌و تێڕوانینی پارتییەوە نزیكە، بۆ نمونە: •     خواستنی گۆڕان بۆ پەلەكردن لە پرۆسەی پێكهێنانی حكومەت، هەمان ئەو خواستەیە كە پارتی هەیەتی. •    گۆڕان داوای "شەراكەتی راستەقینە" دەكات لە حكومەتدا، پارتی هەمان مەبەستی هەیە‌و دەیەوێت گۆڕان شەریكی راستەقینە بێت نەك "پێیەكی لە حكومەت‌و پێیەكەی تری لە ئۆپۆزسیۆن" بێت. •    گۆڕان دەیەوێت حكومەت بەرنامەی چاكسازی‌و رووبەڕوبونەوەی گەندەڵی هەبێت، پارتی پێشتر جەختی لەسەر ئەو پرسە كردووە‌و باسی لەوە كردووە" كابینەی داهاتوو كابینەی چاكسازی‌و رووبەڕوبونەوەی گەندەڵی دەبێت". •    گۆڕان داوا دەكات سەرۆكی هەرێم لەناو پەرلەمان هەڵبژێردرێت‌و  سیستم پەرلەمانی بێت، پارتی لەبەرئەوەی زۆرینەیە لە پەرلەمان‌و لەم قۆناغەدا ناتوانێت سەرۆك لەناو خەڵكدا هەڵبژێرێت هەروەها لەبەر راگرتنی پارسەنگی دەسەڵات لەناو بنەماڵەی بارزانی دەیەوێت بەشێوەیەكی خێرا هەرچۆنێك بووە دامەزراوەی سەرۆكایەتی هەرێم كارابكاتەوە، بۆیە هیچ كێشەیەكی لەگەڵ خواستەكانی گۆڕاندا نییە، بەڵام تەنیا بۆ ئەم قۆناغە.  ئەم هۆكارانە وایكردووە سپەیسی نێوان گۆڕان‌و پارتی كەمتر ببێتەوە بەپێچەوانەی پەیوەندییەكانی پارتی‌و یەكێتی كە لەدوای ریفراند‌وم‌و رووداوەكانی 16ی ئۆكتۆبەرەوە تادێت خراپتر دەبێت. گۆڕان‌و چیرۆكی پاكێجەكان بزوتنەوەی گۆڕان كە لەدوای دروستبوونیەوە (2009) ژمارەیەكی زۆر پاكێجی پێشكەشكردووە لەبارەی چۆنیەتی بەڕێوەبردنی وەزارەت‌و كەرتەكان، سەرباری ئەو رەخنە زۆرانەی كە لێی دەگیرێت بەوەی نەیتوانیوە هیچ یەكێك لە پاكێجە زۆرو زەوەندەكانی جێبەجێ بكات، بەڵام هێشتا دەستی لەو نەریتە سیاسییەی خۆی هەڵنەگرتووە. بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، بزوتنەوەی گۆڕان دوو پاكێچی ئامادەكردووە بۆ بەشداریكردن لە كابینەی نوێی حكومەت: •    پاكێجی یەكەم: تایبەتە بە بەرنامەی حكومەت •    پاكێجی دووەم: تایبەتە بە چۆنیەتی دابەشكردنی پۆستەكان سەرچاوەیەكی ئاگادار لەناو بزوتنەوەی گۆڕان بە (درەو میدیا)ی راگەیاند، لە كۆبونەوەكەی دوێنێدا لەسەر داوای وەفدی دانوستانكاری بزوتنەوەی گۆڕان،  لێژنەیەك لە پارتی‌و گۆڕان پێكهاتووەو ئەو لیژنەیە لە زووترین كاتدا دەستبەكاردەبێت، ئەركی لیژنەكە دانانی (كارنامەی حكومەت‌و دانانی پێوەرو بنەماكانی وەرگرتنی پۆستەكانە). گۆڕان چەند پۆستی دەوێت؟ بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، بزوتنەوەی گۆڕان تەواوی پۆستە باڵاكانی هەرێمی كوردستانی لە پاكێجێكدا وردكردوەتەوەو دەیەوێت رێژەی 12%ی پۆستەكانی كابینەی نوێ وەربگرێت، واتە رێژەی 12%ی پۆستەكانی (وەزیر- دەستەكان- بەڕێوەبەرە گشتییەكان- بریكارەكانی وەزیر- راوێژكارەكان-نوێنەرایەتییەكانی حكومەتی هەرێم لە دەرەوە). بەپێی ئەو پێوەرانە، بزوتنەوەی گۆڕان بە نزیكەیی ئەم پۆستانەی بەردەكەوێت: •    4 وەزیر‌و سەرۆكایەتی دەستە •    3 راوێژكار •    4 بەڕێوەبەری گشتی لە وەزارەتەكان •    3 نوێنەرایەتی حكومەتی هەرێم لە دەرەوە •    2 بریكاری وەزیر   كۆبونەوەكەی سەعدی پیرە‌و بارزانی هەرچەندە كۆبونەوەكەی رۆژی دووشەممەی نێوان پارتی‌و یەكێتی لە ماڵی نێچیرڤان بارزانی لە هەولێر بە كۆبونەوەیەكی ئەرێنی لەقەڵەمدرا، بەڵام هێشتا یەكێتی پەڵپ لە پارتی دەگرێت‌و مەرجی خۆی هەیە بۆ بەشداریكردن لە‌و حكومەتەی كە پارتی دەیەوێت دروستی بكات، پارتی نایەوێت مەسرور بارزانی لە یەكەم ئەزمونیدا تێكبشكێت، بۆیە دەیەوێت كابینەی نوێی حكومەت بەزویی پێكبهێنرێت، بەڵام یەكێتی هیچ پەلەی نییە.  سەرچاوەیەكی باڵا لەناو یەكێتی بە (درەو میدیا)ی راگەیاند، لە چەند رۆژی رابردوودا سەعدی ئەحمەد پیرە ئەندامی مەكتەبی سیاسی یەكێتی لە پیرمام چاوی بە مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی كەوتووە. بەپێی قسەی سەرچاوەكە، لە دیدارەكەدا مەسعود بارزانی بە سەعدی پیرەی راگەیاندووە" ئەوان پەلەیانە لە پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت"، سەعدی پیرە پێی وتووە" یەكێتی هیچ پەلەی نیەو دەیەوێت بەرچاوی روون بێت". پیرە ئەوەشی بە بارزانی وتووە" پەلەی تۆ بۆ پێكهێنانی حكومەت لەبەر مەسروری كوڕتە". خاڵی ناكۆكی نێوان پارتی‌و یەكێتی لەئێستادا پەلەكردنی پارتی‌و لەسەرخۆیی یەكێتییە لە پرسی پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت، یەكێتی خاڵی لاوازی پارتی دۆزیوەتەوە، سەركردەكانی یەكێتی دەزانن پارتی لەبەر مەسرور بارزانی دەیەوێت حكومەت بەخێرایی پێكبێت، لەبەر نێچیرڤان بارزانی دەیەوێت بەخێرایی دامەزراوەی سەرۆكایەتی هەرێم كارابكرێتەوە. یەكێتی دەیەوێت پارتی ماندوو بكات‌و ناچاری بكات مل بە خواستەكانی بدات، بەتایبەتی دوای ئەو گۆڕانكارییانەی كە بەمدواییە لەناو بنەماڵەی بارزانی رویدا‌و مەسعود بارزانی بۆ مەسروری كوڕی كشایە دواوە‌و نێچیرڤان بارزانیش دوای 17 ساڵ دەستی لە پۆستی سەرۆكایەتی حكومەت هەڵگرت. مەلا بەختیار‌و پەیامەكەی بارزانی! لەلایەكی ترەوە هەر بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، لەسەردانەكەی ئەمدواییەی دەرباز كۆسرەت رەسوڵدا بۆ لای مەسعود بارزانی، بارزانی پێشنیازێكی لەڕێگەی دەرباز كۆسرەتەوە رەوانەی مەكتەبی سیاسی یەكێتی كردووە. بارزانی پێشنیازی كردووە مەلا بەختیار بەرپرسی دەستەی كارگێڕی یەكێتی كە ئێستا زویرە‌و بەشداری كۆبونەوەكانی مەكتەبی سیاسی حزبەكەی ناكات، ببێت بە ئەندامی وەفدی دانوستانكاری یەكێتی‌و بەشداری دانوستانەكانی پرسی پێكهێنانی حكومەت بكات لەگەڵ پارتی. دەرباز كۆسرەت رەسوڵ پێشنیازەكەی بارزانی گەیاندوەتە مەكتەبی سیاسی یەكێتی، زۆرینەی مەكتەبی سیاسی پێشنیازەكەی بارزانیان رەتكردوەتەوە، هەربۆیە بڕیاربوو لەسەردانیدا بۆ سلێمانی نێچیرڤان بارزانی سەردانی مەلا بەختیار بكات و پێشتر بە تەلەفۆن پێی راگەیاندبوو، بەڵام سەركردەكانی یەكێتی پێیان باش نەبووەو نێچیرڤان بارزانیش سەردانەكەی بۆلای مەلا بەختیار هەڵوەشاندۆتەوە.  ئەمریكاو ئێران چی دەڵێن؟  ئەمریكا‌و ئێران كە ئێستا لەسەر ئاستی جیهان وەكو دوو نەیاری سەرسەختی یەكتر دەردەكەون‌و لەسەر هەموو شتێك ناكۆكن، بەڵام لەسەر پرسی پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەتی هەرێم كۆك‌و تەبان. ئەمریكا‌و ئێران هەردووكیان پشتیوانی ئەوە دەكەن كابینەی نوێی حكومەت لە زوترین كاتدا پێكبهێنرێت. هەفتەی رابردوو مایك پۆمپیۆ وەزیری دەرەوەی ئەمریكا سەردانی مەسعود بارزانی‌و نێچیرڤان بارزانی‌و مەسرور بارزانی كرد، بەپێی زانیارییەكان پۆمپیۆ هانی داون پەلە بكەن لە پێكهێنانی كابینەی نوێ، چونكە "رەنگە گۆڕانكاری لەناوچەكەدا رووبدات". رۆژی دوو شەممەش محەمەد جەواد زەریف وەزیری دەرەوەی ئێران بەهەمان شێوەی پۆمپیۆ لەگەڵ مەسعود بارزانی‌و نێچیرڤان بارزانی‌و مەسرور بارزانی كۆبوەوە، زەریف هاوشێوەی پۆمپیۆ داوای لە هەرسێ بارزانییەكە كردووە " بچن یەكێتی رازی بكەن، بۆ ئەوەی لە زووترین كاتدا حكومەتی هەرێمی كوردستان پێكبهێنرێت".