درەو میدیا:  لەدوای روداوەكانی شیلادزێوە هێزە ئەمنیەكانی پارێزگای دهۆك دەیان چالاكوان و رۆژنامەنووسیان دەستگیركردووە. ئێوارەی ئەمڕۆ ژمارەیەك هەڵسوڕاوی گۆڕان چاكوان و رۆژنامەنووس دەستگیركراون لەناو دەستگیركراوەكاندا حاجی رێكانی ئەندامی جڤاتی نیشتیمانی بزووتنەوەی گۆڕان هەیە، لەگەڵ ئەیهان سەعید ئەندامی ژووری پەیوەندیە سیاسیەكانی بزوتنەوەی  گۆڕان و هەریەك لە كاوار حەسەن و زێرەڤان رێكانی و عوسمان چۆمانی. هەر ئەمرۆ ڕۆژنامەنووس شێروان شێروانی و چالاكوانان تاكور زەردەشتی و ڕێكار ڕەشید، لەڕێگای ئاكرێ- دهۆك و لە بازگەی چونەژورەوەی شاری دهۆك لەلایەن ئاسایشەوە دەستگیركراون، بە گشتی زیاتر لە 20 چالاكوان و رۆژنامەنووس و هەڵسوڕاوی بزوتنەوەی گۆڕان دەستگیركران.  دوێنیش تەواوی تیمەكانی كەناڵی ئێن ئاڕتی دەستگیركران و دواتر ئازادكران و ئۆفیسی كەناڵەش لە دهۆك داخرا.  هاوكات لەكاتی گردبونەوەیەكدا كە بۆ پشتیوانی خۆپیشاندانەكەی شیلادزێ رێكخرابو لە دهۆك پەیامنێرێكی كەناڵی ئاسمانی گەلی كوردستان و وێنەگرەكەی و پێشكەشكارێكی كەناڵی بادینان سات و تیمێكی كەناڵی پەیام كە بۆ روماڵكردنی گردبوونەوەكە چونەتە شوێنەكە، دەستگیركراون. ناوی تەواوی دەستگیركراوان  ۱ - حـاجی رێکانی / ئەندامێ جڤاتا نیشتیمانی یا گوران ۲ - ئەیهان سعید عمر / روژنامەڤان ۳- کاوار حسن علی / روژنامەڤان و چالاکڤان  ٤ - شێروان شێروانی / روژنامەڤان ٥ - دلوڤان زێباری / روژنامەڤان و چالاکڤان ٦ - شەعبان بەرواری / چالاکڤان ۷ - مەلا ئەمین / چالاکڤان ٨ - بلبل عبداللە / روژنامەڤان  ۹ - نێچیرڤان بەرواری / روژنامەڤان ۱۰ - کاروان صادق / روژنامەڤان  ۱۱ - تاکوور زەردەشتی / چالاکڤان  ۱۲ - رێکان رشید / چالاکڤان ۱۳- خالد جعفر / چالاکڤان  ۱٤- چیا بێلیزانی / روژنامەڤان ۱٥ - ئەیاز کەرەم / روژنامەڤان ۱٦ - دلشاد گوهــەرزی / چالاکڤان  ۱۷ - محمد مشیر / چالاکڤان ۱٨ - زێرەڤان الدین ادم / چالاکڤان ۱۹ - ولید عبدول / چالاکڤان ۲۰- عثمان حمد احمد / چالاکڤان  ۲۱- عبدالرحمن شکری عبدالرحمن / چالاکڤان ۲۲- گوهدار زێباری / چالاکـڤان ۲۳ - بدل برواری / ماموستا و چالاکڤان  ۲٤ - مێهڤان سعید عمر / ماموستاو چالاکڤان ۲٥-ئەیاز کەرەم/ چالاکڤان ۲٦-محمد مشیر/ ماموستا

 (درەو میدیا): ئامانج هەورامی ئەو گەنجەی كە لێدوانەكەی لەسەر دزینی قەل و قاز كاردانەوەی زۆری لێكەوتەوە لەلایەن ئەنجومەنی سەربازییەوە بۆ ماوەی 8 رۆژ ( تەوقیف) راگیراوە. ئامانج هەورامی خەڵكی تەوێڵەیەو لە سلێمانی دادەنیشێت و پاسەوانی یەكێك لە بەرپرسەكانی گۆڕانە و لەگەڵ هێزی پاسەوانی گردی زەرگەتەدا موچە وەردەگرێت. ئامانج هەورامی دوای لێدوانێكی لەسەر دزینی قەل و قاز، ناڕەزایی پێشمەرگە دێرینەكانی لێكەوتەوە، لەلایەن پۆلیسی بەرگری فریاكەوتنەوە بانگهێشتكراوە كە خۆی میلاكی ئەوانە، لەوێوە رادەستی ئەنجومەنی سەربازی كراوە. دیاری ئەنوەر پەرلەمانتاری فراكسیۆنی نەوەی نوێ كە ئەمڕۆ لە زیندان سەردانی ئامانج هەورامی كردووە بە "درەو میدیا"ی راگەیاند:" ئامانج هەورامی لە زیندانی گرتن و گواستنەوەیە لە هێزەكانی 70 لە سلێمانی و بە گوێرەی مادەی 12 یاسای سەربازیی، ئەنجومەنی سەربازی بڕیاریان داوە 8 رۆژ تەوقیف بكرێت". دیاری ئەنوەر ئاماژەی بەوەشدا، ئەو بڕیارە نایاساییە دەبێت دادوەری سەربازیی بڕیارەكە دەربكات نەك ئەنجومەنی سەربازی.  سەبارەت بە هەڵوێستی ئامانج هەورامی، ئەو پەرلەمانتارەی نەوەی نوێ‌، باسی لەوەشكرد كە ئامانج خاوەنی ورەو ئیرادەیەكی بەهێزەو ئەوان ئامادەیی خۆیان دەربڕیوە بۆ پشتیوان و هەر پێویستییەكی یاسایی و گرتنی پارێزەر بۆی.    

دیداری رۆژنامەوانی: فازل حەمەڕەفعەت- محەمەد رەئوف لەگەڕەكی (كوردستات)ی شاری سلێمانی لە ئۆفێسەكەی دەوام دەكات، ئەندامانی حزبەكەی بەو ئۆفێسە دەڵێن "مەكتەبی رابەر"، دوای وەرگرتنی رەزامەندی بۆ سازدانی دیدارێكی رۆژنامەوانی سەردانمان كرد، ئەوانەی لە دەوروبەری بوون زۆربەیان گەنج بوون، بەر لە دەستپێكردنی گفتوگۆ رۆژنامەوانییەكە، لەبارەی كتێبێك قسەی بۆ كردین لەسەر ژیانی"فارابی" فەیلەسوف كە ئێستا سەرقاڵی خوێندنەوەیەتی، ئەو خوێندنی لە ئێران تەواوكردووە، خوێنەرێكی باشی ئەدەبیاتی فارسییە، وەكو "ئیسڵاح تەڵەب"ەكانی ئێران قسە دەكات‌و سەرسامە بە نوسەرانی ئێرانی، ئەو تێڕوانینی خۆی هەیە لەبارەی پرسی كوردەوە‌و دەڵێ "كورد قەبیلە"یە بۆیە بە نەریتی "قەبیلە" سیاسەت ئەكات.. ئەو عیرفان عەلی عەبدولعەزیز رابەری گشتی بزوتنەوەی ئیسلامییە، لەم دیدارەدا لەگەڵ (درەو میدیا) باسی كێشە ناوخۆییەكانی بزوتنەوە‌و یەك لیستیی لایەنە ئیسلامییەكان‌و هۆكاری پاشەكشێی دەنگەكانی بزوتنەوە‌و پرسی پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەتی هەرێم دەكات.   درەو میدیا: بەمدواییە باستان لە سازدانی كۆنفرانسی بزوتنەوەی ئیسلامی كرد، كارەكانی ئەو كۆنفرانسە بە كوێ گەیشتوون، بەدیاریكراوی كەی كۆنفرانس دەكەن ؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: بسم اللە الرحمن الرحیم.. لیژنەی كۆنفرانس لەم هەفتانەی دوایدا كۆبونەوەیان هەبووە، كارەكانیان زۆربەی تەواو بووە، تەنیا ناوەكان ماوە، لە پێڕەوی ئێمەدا هاتووە كە تەنیا ئەندامی مەڵبەند‌و ئەندامی مەكتەب بەشداری دەكەن، بەڵام هەندێك ئەندامی مەڵبەند‌و ئەندامی مەكتەبیشمان هەیە كە بەپێی مروری زەمەن لەوانەیە لەكاردا نەمابن، ئەوە لەوانەیە قسەیان لەسەر بێت ئایا بەشداری بكەن یاخود نا، لەوانەیە وەكو پێشوو كێشەمان بۆ دروست بكات كە كۆمەڵێك نەهاتن بۆ كۆنگرە، خەریكی ئەو كارەن، ئیشاڵا بەزوترین كات ئەو كێشەیەش چارەسەر دەكرێت. درەو میدیا: ئەوەندە ئێمە بزانین كۆنفرانسی ئێوە هیچ گۆڕانكارییەك لە كەسەكاندا دروستناكات، چ لە خۆتەوە وەكو رابەری گشتی چ لەسەر ئاستی بەرپرسانی خوارەوە، پێتانوایە كۆنفرانس بتوانێت كێشەكانی بزوتنەوە چارەسەر بكات؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: مەلەسەی كۆنفرانس بۆ ئەوە نییە كە كێشەكان چارەسەر بكات یاخود نا، هەر خۆی لە پەیڕەودا هەیە لە بەینی دوو كۆنگرەدا ئەبێت كۆنفرانسێك ببەسرێت، كۆنفرانسەكەی ئێمە قەرار بوو لە مانگی حەوتدا ببەسرێت، بەهۆی هەڵبژاردنەوە دواخرا، ئیستا دەیانەوێت كۆنفرانس بكەین. درەو میدیا: بەمدواییە ژمارەیەك لە ئەندامانی مەكتەبی سیاسی بزوتنەوە دەستیان لەكاركێشایەوە، ئایا كۆنفرانس بەهۆی دوركەوتنەوەی ئەو كەسانەوەیە؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: نەخێر، ئەو برایانە خۆیان لە شورادا بوون كاتی خۆی كە كۆنفرانس دواخراوە، واتە بەكۆی دەنگی شورا كۆنفرانس دواخراوە بەدەنگی ئەو برایانەشەوە، ئەمجارەش خۆیان هەر لە شورادا بوون كە باسی كۆنفرانس كرا، دیارە رەنگە ئەو برایانە مەسەلەی كۆنفرانسیان پێ ناخۆش بووە كە وتیان چارەسەر نییە، بەڵام ئێمە مەجبورین بیكەین، چونكە ئێمە بەپێی پەیڕەوەكە هەر دەبێت لە بەینی دوو كۆنگرەدا یاخود دوو ساڵ كە بەسەر كۆنگرەدا تێدەپەڕێت دەبێت كۆنفرانس بكەین. درەو میدیا: ئەو ئەندامانەی مەكتەبی سیاسی كە دەستیان لەكاركێشایەوە هێشتا پەیوەندییان لەگەڵ بزوتنەوەی ئیسلامی ماوە یاخود نا، ئێستا هیچ گفتوگۆیەك لەنێوان ئێوە‌و ئەواندا هەیە ؟ عیرفان عەبدولعەزیز: ئەوانە كوڕی خۆمانن‌و لەهەموو كەسێكیش زیاتر لە منەوە نزیك بوون، تائێستا نە ئێمە ئیستیقالەكانمان لێوەرگرتوون‌و نەخۆشیان بە رەسمی وتویانە ئێمە بزوتنەوە نین، قسە لەنێوانماندا هەیە. یەك بڕیار لە شورادا عیرفان فەرزی نەكردووە، لەوانەیە ئەوان شتیان بەسەر مندا فەرز كردبێت، بەڵام من قەت شتم بەسەر كەسدا فەرز نەكردووە" درەو میدیا: ئەوانەی دەستیان لەكاركێشاوەتەوە دەڵێن سەرچاوەی دارایی بزوتنەوە ناڕوونە، ئێوە ئەتوانن بە خوێنەرانی ئێمە بڵێن سەرچاوەی دارایتان لە كوێوەیە ؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: سەرچاوەی دارایی ئێمە دوو شتە، یەكێكیان بودجەی ئەحزاب بووە كە حەوت ساڵە بڕاوە، ئەو برایانەش لەمن باشتر ئەزانن، ئەوی تریشیان مەلەسەی ئابونەی ئەندامانی بزوتنەوەی ئیسلامییە، ئەوان لە مەسەلەی ئابونەوەكەدا بەڵێ گلەییان هەیە‌و پێشتریش وتیانە، ئەڵێن مەڵبەندێك كە سلێمانییە یان هەڵەبجەیە یان شوێنێكی تر ئابونەی زۆرتر كۆدەكاتەوە‌و مەڵبەندێكی تر كەمتر، یاخود بەشی مەكتەبەكان یا شوراكان نادرێت، لەوەدا گلەییان هەبووە، چەندینجار هەوڵمانداوە بەڵام لەبەر ئەو نەبوونییە نەمانتوانیوە ئەو سیستمە بەتەواوەتی رێكبخەین. درەو میدیا: ئەوانەی دەستیان لەكاركێشاوەتەوە هاوكات گلەیی لە تاكڕەویی ئێوەش دەكەن ؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: وەڵاهی جا نازانم، ئەبێت ئینسافیان هەبێت، ئێمە لە شورا بەتایبەتی لەماوەی ئەم شەش ساڵ‌و نیوەدا كە من رابەر بووم، تائێستا یەك برا بڵێت عیرفان مەجالی پێنەداوم قسە بكەم. درەو میدیا: رەنگە ئەوان مەبەستیان لە تاكڕەویی لە بڕیارداندا بێت ؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: یەك بڕیار لەو شورادا عیرفان فەرزی نەكردووە، لەوانەیە ئەوان شتیان بەسەر مندا فەرز كردبێت، بەڵام من قەت شتم بەسەر كەسدا فەرز نەكردووە، من تەنانەت حەزم بە رابەرایەتیش نەكردووە، قسەیەكیش كە لەسەر تەلەفزیۆن كردم وتم ئەگەر كورسییەكان زیاد نەكات دەستلەكاردەكێشمەوە، لە كۆبونەوەی شورادا لە یەكەمین دانیشتنی دوای هەڵبژاردندا وتم من پابەندم بەو قسەیەوە‌و دەستلەكاردەكێشمەوە، ئەو شەش برا لەوانە بوون وتیان موتڵەقەن نابێت تۆ دەستلەكاربكێشیتەوە، هەموو شورا وتیان نابێت دەستلەكاربكێشیتەوە، ئەگەرنا من بۆ رابەری نە بەكەسم وتووە ئەبێت دەنگم پێبدەی نە حەزیشی لێئەكەم، لەبەرنامەشمدایە‌و من خۆم ئەو بەرنامەشم جێبەجێكردووە كە رەنگە هیچ حیزبێكی ئیسلامی ئەو بەرنامەیەی نەبێت كە وتومانە رابەرێك بۆی نییە بۆ زیاتر لە دووجار خۆی كاندید بكات. درەو میدیا: واتە ئێوە بۆ كۆنگرەی ئەمجارە خۆتان كاندید ناكەنەوە ؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: ئەبەدەن، من بۆم نییە خۆم كاندید بكەمەوە، من ئەوپەڕی ماوەی ساڵ‌و نیوێكم ماوە ئەگەر ئەوەش ببەمەسەر. وتم دەستلەكاردەكێشمەوە، ئەو شەش برا لەوانە بوون وتیان موتڵەقەن نابێت تۆ دەستلەكاربكێشیتەوە درەو میدیا: سەبارەت بە پەیوەندییەكانی دەرەوەی بزوتنەوەی ئیسلامی، ئێوە لە سەرەتای دروستبونتانەوە هەم بە حوكمی ئەو ناوچەیەی كە هەژمونتان هەبوو تێیدا (هەڵەبجە) هەم بە حوكمی سەردەمی خەبات دژی بەعس پەیوەندی بەهێزتان لەگەڵ كۆماری ئیسلامی ئێران هەبوو، ئێستا پەیوەندییەكانتان لەگەڵ كۆماری ئیسلامی چۆنە ؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: خۆی مەسەلەی ئێران‌و موعارەزە كە لە زەمانی بەعسدا هەموومان هیچ رێگەیەكمان نەبوو، تەنانەت قورساییە سوكانییەكەش هەر لەسەر ئەو سنورانە بوو، توركیا لەو سەردەمەدا هەموو سنورەكانی بەستبوو، رێگەی نەدەدا هیچ كەسێك بەناوی موعارەزەوە بچێتە سەر خاكی ئەو، تەنها ئێران مابوو، لەگەڵ ئێراندا ئێمە ئەوكات سێ حیزبە بەهێزەكە هەبوین (یەكێتی نیشتمانی- پارتی دیموكراتی كوردستان- بزوتنەوەی ئیسلامی) عیلاقاتمان لەگەڵ ئێران هەبووە، بەڵام لەوانەیە عیلاقاتی ئێمە زەعیفتر بووبێت لە لایەنەكانی تر، یەعنی چەندینجار كە ویستبێتیان قسەكە بەجۆرێكی تر بێت كە رەتكردنەوەی تێدا بێت وتویانە مامۆستا مەلا عەلی نوێنەری كوردە، ئەوە چەندینجار ئەو برادەرانەش شایەتییان داوە، ئێمە عیلاقاتمان هەروەكو ئەو حیزبانە بووە، بەڵام لەوانەیە لەم ئەخیرانەدا لەدوای 2003 ‌و مەلەسەی عێراق هاتەپێشەوە‌و سەددام نەما‌و تەقسیمكردنی پشكی عێراق‌و مەسەلەی سوننی‌و شیعی‌و سوریا هاتەئاراوە، ئینكاری ناكرێت عیلاقاتی ئێمە لەگەڵ ئێران سارد بوو. درەو میدیا: ئێستاش ئەو ساردییە بەردەوامە ؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: بەڵێ هەر ساردە. درەو میدیا: بەم ساڵانەی دوایی هەندێك بەڵگەنامەی سایتی ویكیلیكس بلاوبووەوە باسیان لەوە دەكرد ئێوە بەناوی كاری خێرخوازییەوە پارەتان لە سعودیە وەرگرتووە، پەیوەندیتان لەگەڵ سعودیە چۆنە وەكو جەمسەرێكی بەهێز لەبەرامبەر ئێراندا ؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: سعودیە وەكو دەوڵەتێك لە ژیانیدا ئیعترافی بە هیچ حزبێكی ئیسلامی نەكردووە‌و ناشیكات، تەنانەت بۆ ئینساف زۆرجار كە وتویانە یەكگرتوو سەربە سعودیەیە، ئەوە ئەسڵ‌و ئەساسی نیە، ئێمە لە كۆنەوە عیلاقاتمان لەگەڵ سعودیە هەبووە، لە ساڵی 1974دا مامۆستا مەلا عوسمان بەناوی كوردەوە سەردانی سعودیەی كردووە‌و لەگەڵ مەلیك فەیسەڵ دانیشتووە، لەوكاتەوە پەیوەندیمان لەگەڵ سعودیە هەبووە، بەڵام سعودیە وەكو بنەماڵە مامەڵەی لەگەڵ ئێمە كردووە نەك وەكو حیزب، سعودیە رقی لە حیزبە، حیزبی ئیسلامی قبوڵ ناكات، تەنانەت چەنێك عیلاقاتیشمان بەهێز بووە، سعودیە هەرگیز نەیهێشتووە هیچ حزبێك لە وڵاتەكەی بارەگا بكاتەوە، سەبارەت بە كۆمەكی سعودیە وەختی خۆی لە ساڵی 1991 كە مامۆستا مەلا عەلی كە لەگەڵ فەهد دانیشت داوای لێكرد ئەو مونەزەماتانە بهێنێتە كوردستانەوە، خەڵك زۆر فەیر بوو، بۆ ئەوە بوو هاوكاری خەڵكی كوردستان بكات، بەلای كەمەوە ئەم مزگەوتانە بكاتەوە، ئەوكاتە بودجە نەبوو، ئەم چەند هەزار مزگەوتانە كە كراوەتەوە هەر لەسەر ئەو حسابانە كراوەتەوە. لەم ئەخیرانەدا لەدوای 2003‌و مەلەسەی عێراق هاتەپێشەوە‌و سەددام نەما، عیلاقاتی ئێمە لەگەڵ ئێران سارد بوو درەو میدیا: واتە لەم ساڵانەی دوایدا كۆمەكتان لە سعودیە وەرنەگرتووە ؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: ئەبەدەن، ئەوە ئەسڵ ‌و ئەساسی نەبووە‌و دوایش دەركەوت كە دەستێكی خراپ كۆمەڵێك بەڵگەنامەیان دروستكردووە لەسەر كۆمەڵێك ئەحزاب بۆ ئەوەی ناشیرینیان بكەن، ئەسڵ‌و ئەساسی نەبوو، ئێمە تەنانەت لە سعودیەكانیشمان پرسی وتیان ئەسڵ‌و ئەساسی نییە. درەو میدیا: ئێوە لە خولی پێشووی پەرلەمانی كوردستاندا كورسییەكتان هەبوو، كورسییەكی ئەكتیڤ بوو، بەڵام لە هەڵبژاردنی ئەمجارەدا ئەو كورسییەتان لەدەستدا، ئێوە بەیاننامەیەكتان بڵاوكردەوە‌و بەرپرسیارێتی بەشێكی شكستەكەتان خستەئەستۆی خۆتان، سەرباری ئەمە هۆكاری پاشەكشێكە بۆچی دەگەڕێننەوە ؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: خۆی مەسەلەكە دوو جەمسەرییە، یەكێكیان پەیوەندی بە دەرەوەی بزوتنەوەی ئیسلامییەوە هەیە، یەكێكیان عیلاقەی بە ناوەوەی بزوتنەوەوە هەیە، ئەوەی عیلاقەی بە دەرەوە هەیە، ئەو شاخگیركردنەی ئەو هێزە زلانەیە كە لە عێراقدا هەیە ناهێڵێ كۆمەڵێك هێزی تر دەربكەون، ئەوە بەدەستی ئێمە نییە، ئەوە لە بەغدادو لە كوردستانیش دیارە، هێزگەلێكیشیان دەوێت كە لەگەڵ ئەواندا موتەعاون بێت، ئیتر دیارە ئێمە تائێستا ئەو تەعاونەمان نەبووە كە ئەوان دەیانەوێت، ئەوەشی كە عیلاقەی بەناوەوەی حیزبەوە هەیە دیارە چی بكەی، ئێمە لە سیستمێكداین كە پێی دەوترێت سیستمی قەبیلە، لە سیستمە قەبیلەییەدا ئەو حیزبانەی كە دروستبوون هیچیان لە ئەوروپادا نین كە تۆ بێیت لەسەر ئەساسێكی ئەكادیمی‌و جوان حیزب دروستبكەی، كە حیزب بێت حەزو  ئارەزووەكانی توێژێك لە توێژەكان جێبەجێ بكات، وەكو ئەوەی لە ئەمریكا‌و ئەوروپا دروستبووە كە بە ئاشكرا دەڵێت من مەسڵەحەتی ئەم گروپە ئەپارێزم، بۆ نمونە لە ئەمریكا جمهورییەكان ئەڵێن ئێمە مەسڵەحەتی تیجارەت ئەپارێزین. سعودیە وەكو دەوڵەتێك لە ژیانیدا ئیعترافی بە هیچ حزبێكی ئیسلامی نەكردووە‌و ناشیكات درەو میدیا: ئەی ئێوە بۆچی ناتوانن ببن بە تاكە دەنگی ئیسلامییەكان ؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: لەبەرئەوەی ئەو فەترە ئێمە دابڕاین، ساڵی 2002 تاوەكو ساڵی 2008 واتە فەترەی شەش ساڵ، ئەو شەش ساڵە كە لە ساحەكە دابڕاین خەڵكێكی زۆر رۆشتن یان دانیشتن یان لە زیندانەكانی ئەم دەسەڵاتە كوردیەدا تەعاهودیان لێوەرگرتن نابێت بزوتنەوە بن، یان چوەتە ناو حیزبێكی ترەوە‌و ئێستا خەریكی ئیشكردنە‌و سەختە بیهێنێتەوە، یان ئەوەتا ئیشی خۆی ئەكات‌و تازە نایەتەوە ناو حیزب، ئەمە وایكرد بزوتنەوە زۆر زەعیف ببێت، هەتا 2008 بزوتنەوە هەر وجودی نەما لە ساحەكەدا، لە 2008وە كە ویستمان دوبارە ئیعادە تەنزیمی بكەینەوە‌و دوبارە ئەو مەشاكیلانەمان بوو دروستبوو، دواتر ئەم شەڕەی نێوان بەغدا‌و هەولێر بەسەردا هات، دواتر دۆخی ئیقتیسادی بەسەردا هات، ئێ تۆش بە ئیقتیساد نەبێ، ئێمە هەموو بنكەكانمان لەدەستدا، بۆ نمونە هەر لەم سلێمانییەدا ئەو بارەگا گەورانەمان هەبوو لەدەستماندا، ئێستا لە خاتوی كرێداین، لە هەولێردا بارەگاكەمان 64 هەزار مەتر بووە، ئێستا لە 500 مەتری كرێداین، لەبەر ئەوە وەزعی ئێمە لەڕووی ئابورییەوە زۆر ناهەموارە، لەم ماوەیەدا هەموو ژێرخانی ئیقتیسادیمان لەدەستدا، ئێستاش ئەوە حەوت ساڵە بودجەمان بڕاوە، ئێ بەچی بێین رابەرایەتی دەنگی ئیسلام بكەین لەكاتێكدا تۆ نە سەتەلایتت هەیە نە وەسیلەیەك كە لەگەڵ كۆمەڵگادا جسرێك بێت، لەبەرئەوە ئەبێت ئینسان خۆشی بناسێت، ئێمە نەمانتوانیوە ئەو دەورە ببینین، بەڵام ئەوەی كە هەیە الحمدللە توانیومانە هەوێنێك بین بۆ ئەوەی بتوانین حاڵەتە ئیسلامییەكە بهێنینە سەر یەك سفرە دابنیشێنین. یەك لیستیی ئیسلامییەكان تەجروبەیەك بوو فەشەلی هێنا، جارێكی تر یەك لیستیی ناكەینەوە  درەو میدیا: لەبارەی ئەو حاڵەتە ئیسلامییەوە دەمەوێت بپرسم ئایا ئەو یەك لیستییەی لەگەڵ یەكگرتووی ئیسلامی كردتان بۆ هەڵبژاردن هۆكار نەبوو بۆ ئەوەی تاكە كورسییەكەشتان لە پەرلەمان لەدەستبدەن، ئایا ئێوە پێش یەك لیستیی هیچ رێككەوتنێكتان لەگەڵ یەكگرتوو نەكرد بۆ ئەوەی لانی كەم زامنی تاكە كورسییەكەی پەرلەمانتان بۆ بكات لە هەڵبژاردندا ؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: نەخێر ئەوە هیچ موبەریر نییە، تۆ نابێ شتێك داوا بكەی كە قانونی نییە، لەڕووی قانونییەوە ئەمە لیستی داخراو نییە تا ئێمە داوای كورسییەك بكەین، لیستی كراوەیە، لە لیستی كراوەشدا هەر كەسێك ئازا بێت ئەوە كورسی دەبات، تەنانەت برایانی یەكگرتوو 100% قەناعەتیان هەبوو كە ئێمە لە دوو كورسی كەمتر ناهێنین، وە ئەگەر دەنگەكانی خۆشمان بهێنینەوە سێ كورسیمان بەردەكەوت، ئەوە داتاكانیش هەیە، بەڵام ئیتر كە لیستێك لە 11 كورسییەوە دێتەسەر پێنج، حەقیقەت مەجالی تێدا نامێنێ. درەو میدیا: پێتانوایە لەڕووی سیاسییەوە یەك لیستیی لەگەڵ یەكگرتوو هەنگاوێكی دروست بوو ؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: زۆر زۆر دروست بوو، ئێستاش لێی پەشیمان نیم، لەبەرئەوەی ئێمە هەر لەم سلێمانییەدا تا 200 كادیری حاڵەتە ئیسلامییەكە نەك حیزبی، بە حیزبی‌و غەیرە حیزبییەوە هەمویمان لەوێدا كۆكردەوە، هەر 200 كەسەكە داوایان لێكردین یەك لیست بین، كە  وەختێك ئێمە‌و یەكگرتوو هاتینەسەر ئەو قەناعەتەی كە یەك لیست بین زۆر هەوڵماندا لەگەڵ كۆمەڵ، ئەوان نەیانكرد، كە نەیانكرد ئێمە نەدەبوایە پەشیمان ببینەوە، لەبەرئەوە ئەو 200 كادیرە داوایان لێكردین. درەو میدیا: بەبۆچونی ئێوە كۆمەڵی ئیسلامی بۆچی بەشداری لیستە ئیسلامییەكەی نەكرد، هەندێك قسەوباس هەن باس لەوەدەكەن ئێرانییەكان دژی یەك لیستیی ئیسلامییەكان بوون، ئەمە راستە ؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: حەتەمەن، ئەوە یەك و دووی تیا نییە كە خەڵكێك هەبووە كە یەك لیستیی زۆر  پێناخۆش بووە، بەڵام ئێمە وەكو خۆمان لەو دانیشتنانەی كە كردوومانە هەموو دانیشتنەكان سەركەوتوو بووە، ئەوە نەبووە كۆمەڵی ئیسلامی بڵێت یەك لیستی ناكەم یاخود هاوكاری ناكەم، شتەكان زۆر باش بوون، بەڵام ئێمە لەوێدا حەكەممان هەبوو، رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنیمان وەكو حەكەم هێنابوو، ئەوان ئەبوایە حوكمیان بدایە ئایا خەتای عیرفانە یان خەتای فڵانەكەسە، دوای ئەوەی یەك لیستییەكە شكستی هێنا ئەوان بەیاننامەیەكیان بڵاوكردەوە كەوا برایانی كۆمەڵی ئیسلامی ئامادە نەبوون بێنە ناو ئەو لیستەوە. درەو میدیا: بەبۆچی ئێوە بەشدارنەبوونی كۆمەڵی ئیسلامی لە لیستە ئیسلامییەكەدا پەیوەندی بە ناڕەزایەتی ئێرانییەكانەوە هەبوو ؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: نازانم، ئەوە ئەبێت تەئریخ یان ویكیلیكسێكی تر ئەو شتانە بڵاوبكاتەوە (بەپێكەنینەوە). درەو میدیا: ئێستا پەیوەندییەكانتان لەگەڵ كۆمەڵی ئیسلامی چۆنە ؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: ئێستا زۆر باشە لەگەڵ یەكگرتوو لەگەڵ كۆمەڵ لەگەڵ هەموو كەس. درەو میدیا: یەك لیستییەكەتان لەگەڵ یەكگرتوو بەردەوامە سەرباری ئەوەش كە كورسیتان لە پەرلەمان نییە؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: نا نا، ئەو پرۆسەیە ئیتر تەواو. درەو میدیا: واتە تەنیا بۆ هەڵبژاردن بوو ؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: نا، بڕوا ناكەم جارێكی تر ئێمە یەك لیستی بكەین، لەمەولا هەر كەس بۆ خۆی. ئەوەی بەشداری لە حكومەتدا دەكات ئەمجارە پێگەی لە جاران زۆر لاواز تر دەبێت درەو میدیا: واتە جارێكی تر ئامادەنین تەنانەت لەگەڵ یەكگرتووشدا یەك لیستی بكەن ؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: نا، لەبەر ئەوەی تۆ ئەو خەڵكە داوایان لێكردی، دوایی وەكو ئەهلی كوفەیان لێكردی، داوایان لێكردین، دوایی پشتیان لێكردین (بەپێكەنینەوە)، ئەوە تەجروبەیەك بوو فەشەلی هێنا، فەشەلیان پێ هێناین، كردینیان بە دەرسێك بۆ ئەوەی جارێكی تر موسوڵمان بیر لە یەك لیستیی نەكاتەوە، ئەوە دەرسێك بوو كە پێیانداین، برایانی یەكگرتوو چەندجارێك هاتوون دڵنەواییان كردوین، ئێمە تەنیا یەك داواكاریمان هەبوو، پێمانوتن زۆر چاكە ئێوە هەر بەناوی خۆتانەوە لە پەرلەمانی كوردستان كاربكەن كە فراكسیۆنی یەكگرتووە، بەڵام تەنیا لەڕووی قانونییەوە تا چوار ساڵەكە تەواو ئەبێت نە ئێمە ئەچین هاوپەیمانێتییەكە هەڵئەوەشێنینەوە، نە ئێوە، لەبەرئەوەی كۆمەڵێك مەسائیلی قانونی هەیە با بەردەوام بێت. درەو میدیا: باستان لەوەكرد جارێكی تر یەك لیستیی ناكەن، بەڵام ئەگەر كۆمەڵی ئیسلامی ببێت بە ئۆپۆزسیۆن، ئامادەن پێكەوە لەگەڵ كۆمەڵ‌و یەكگرتوو كاری هاوبەش بكەن ؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: ئەی بۆچی نایكەین، ئێمە ئەو وەزعە خراپەشمان بەسەردا هات لە مەسەلەی ئینشیقاق‌و ئەو شتانە، ئەمە رێگر نەبوو لەوەی كە لەگەڵ یەكتردا دابنیشین، ئێستا بۆ رێگر بێت، تەنانەت لەگەڵ ئەو حیزبانەی تریش، ئەو حزبانەی كە پێشتریش لە هەولێر دانیشتین (گۆڕان، كۆمەڵ، هاوپەیمانی، یەكگرتوو، بزوتنەوە) ئێمە پێشنیازمان كرد كە یەك بین، بەڵام بەداخەوە ئەوەش سەرینەگرت. درەو میدیا: ئێستا لایەنەكان سەرقاڵی گفتوگۆن بۆ پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت، پارتی كاندیدی سەرۆكی حكومەتی لە نێچیرڤان بارزانییەوە گۆڕیوە بۆ مەسرور بارزانی، پێتانوایە ئەم كابینەیە جیاواز دەبێت؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: مەسەلەی جۆری دەسەڵاتە لە هەرێمی كوردستاندا، تۆ بتەوێت ئەم دەسەڵاتەی دوێنێ جیاوازی هەبێت لەگەڵ ئەمڕۆدا لە سەدا سەد، هەر ناكرێت، بەڵام دەكرێت بڵێین لە 10% بۆ 20% ئێمە بەوە رازین، ئەوەندە چاكسازی ببێت لە دەسەڵاتی سیاسیدا، جاری پێشوو دەرفەتێكی باش بوو كە ئەو پێنج حزبە بەشداریان تێدا كرد، ئەكرا كۆمەڵێك گۆڕانكاری باش بكرێت، بەڵام نەكرا، ئەمجاریش ئەو قسانەی كە دەكرێت‌و پەلەی تێداناكرێت، لەنێوان پارتی‌و یەكێتی‌و گۆڕان شتێكی باشە، ئێمە حەز ئەكەین ئەو میللەتە بەرەوپێش بچێت، كێ پێی ناخۆشە سیستمەكەی سیسستمێكی باش بێت؟ ئەوەی ئێستا دوایدەخەن‌و وتوێژی لەسەر دەكەن، ئەگەر حكومەتی ئایندە جیاواز بێت لەوەی پێشوو، كارێكی زۆر باشە، دواشبكەوێت هەر باشە، بەڵام ئەگەر هەروەكو پێشوو بێت، خراپە. درەو میدیا: تێڕوانینی خۆت چۆنە پێتوایە كابینەیەكی جیاواز بێت؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: ئەسڵی گۆڕانكاریم پێباشە، واتا ئەمجارە كە كاك نێچیرڤان سەرۆكی حكومەت نیە شتێكی باشە بەلای منەوە. درەو میدیا: واتا گۆڕینی كارەكتەرەكان گۆڕانكاری دروستدەكات لەبواری حكومەتداریدا؟  عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: هەرچۆنێك بێت باشترە لەوەی هەمان كەس بێت، لەبەر ئەوەی یەكەم خەڵك بێزار دەبێت ئەگەر هەر هەمان كەس بێت، دووەم، ئەو كارەكتەرە كە دەڕەوات كۆمەڵێك خەڵكیش لەگەڵ خۆیدا دەبات، كۆمەڵێك خەڵكی تازەی تر دێنە سەركار، ئەم كۆمەڵە خەڵكە تازەیە ئۆمێد دەكەین كۆمەڵێك گۆڕانكاریان پێبێت، بەتایبەت لە ئێستادا كە ئەحزابی پێشتر ئۆپۆزسیۆن بوون بەشداری تێدادەكەن، ئومێد دەكەین ئەو بەرنامانە بگۆڕن. ئێمە ناكرێت هەر بە رەشبینی سەیری بارودۆخەكە بكەین، بەڵكو ئیشەڵڵا چاك ببێت، بەتایبەتیش ئێستا كە بەغداد، ئیشی ئێمە چاكسازی ئێمە لەمەودوا بەستراوەتەوە بە بەغداوە، ئەگەر لە بەغداد حكومەتێكی بەهێز بێتە سەر، حوكم چاكسازی بكات، دڵنیابە سەد دەر سەد كاریگەری لەسەر هەرێمی كوردستانیش دروستدەكات، لەبەر ئەوە بەغدادیش لە حكومەتی هەرێم قبوڵناكات ئەو بارودۆخە ئاوا بڕوات، نەگبەتی كورد ئەوەیە كە بەغداد جێگرنیەو سەقامگیری رووی تێناكات، ئێستا ئەوەتا خراپترین بارودۆخی هەیە.  درەو میدیا: كابینەی نۆیەمیش هەمان ئەو حزبانە پێكیدەهێنن كە كابینەكانی پێشووتریان پێكهێناوە، پێتانوایە گۆڕانكاری لە عەقڵیەتی ئەو حزبانەدا دروست بووبێت؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: ناتوانن نەكەن، رۆژە بەرۆژ خەڵكی وشیارترە، رۆژ بەرۆژ خەڵكی زیاتر داوای مافەكانی خۆی دەكات، ئێستا جاران نیە كە تۆ كەركوكت لەبەردەست بێت‌و سنورت تا ئاستێك دیاریكراوبێت‌و  كەس نەتوانێت تەداخول بكات، نەخێر ئێستا بەغداد هەیە، كەركوكت لەدەستدا نەماوە، ئێستا بەغداد كۆمەڵێك فشاری هەیە لەسەر هەرێمی كوردستان، ئەگەر حكومەتی هەرێم وەك پێشتر رەفتار بكات‌و چاكسازی نەكات، بەتایبەت لە بواری ئابوریدا، لە بواری موچەو بودجەدا، دڵنیابە خۆیان زیان دەكەن، لەبەر ئەوە ناتوانێت وەك رابردوو بێت.  درەو میدیا: بەڵام لەچاو رابردوودا ئەم دوو هێزە دەنگیان زیادیكردووەو كورسیشیان زیادیكردووە؟  عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: دەنگەكە هەموو كەس دەزانێت دەنگی راستەقینە نیە، هۆكاری زیادكردنی ئەو دەنگانەش ئەوەیە كە ئەو هێزەی هەژمونی هەیە بەسەر هەرێمی كوردستان‌و عێراقدا، هیچ بەدیلێكی پارتی‌و یەكێتی نەبووە، بەدیلی نیە واتا پارتی‌و یەكێتی بڕوا كێ حوكمی كوردستان دەكات، لاوازی بەدیلەكەیە، نەمانتوانیوە چەند حزبێك بەدیل دروستبكەین، ئەو بەدیلەی هەیە ئەوەیە كە ئەتوانێت بەرژەوەندییەكانی ئەو هێزانە بپارێزێت كە هەژمونیان هەیە بەسەر عێراق‌و هەرێمی كوردستاندا، وەكو ئەوەی چۆن پارتی‌و یەكێتی ئەیپارێزێن، ئەگەر ئەوە هەبێت بەڵێ ئەوە ئەو دەسەڵاتە دەكەوێتە ژێر مەترسییەكی گەورەوە.  درەو میدیا:  لاوازی بەدیلەكە بۆچی دەگەڕێننەوە؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: ئەو هێزانەی وا خۆیان داناوە لە روبەروبونەوەی ئەو دەسەڵاتەدان، لەناوخۆی خۆیاندا بەدگۆمانن لەیەكدی، هەریەكەیان حەز ئەكات خۆی هەبێت‌و ئەوەی دێكە نەبێت، خاوەنی پرۆژەی یەكگرتوو خۆیان نین‌و چەندجاریش هاوارمان كردووە، هەتا پرۆژەیەكمان دا بە ئۆپۆزسیۆنی كوردستان قبوڵیان نەكرد، یەكێك لەو بەدگومانیانەی كە لە كاك بەرهەم ساڵح هەیان بوو، ئەیان وت بۆیە قوبڵمان نیە ئەو پێنج حزبە ببینە ئۆپۆزسیۆن پێكەوە، كە بەهێزو بەقوەت بێت‌و بتوانێت مەترسی لەسەر دەسەڵات دروستبكات، ئەیانوت كاك بەرهەم ئەیەوێت سودی شەخسی خۆی هەبێت لەوبەرە ئۆپۆزسیۆنەدا، وتمان سودی شەخسیشی هەبێت ئەم باشترە. درەو میدیا: واتا ترسیان لە بەهێزی كارەكتەری بەرهەم ساڵح هەبوو؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: بەڵێ، بەڵێ، بۆیە ئەوە یەكێك بوو لەو كێشانەی كە بەدگومان بوون لەیەك، متمانەیان بەیەك نەبوو، ئێستەش بەهەمان شێوە دەیبینی كە متمانەیان بەیەك نیە، ئەوە یەكێكە لەو كێشە گەورانە كە ئۆپۆزسیۆن لەناوخۆیدا ستراتیژێكی یەكگرتووی نیە، تێڕوانینێكی یەكگرتووشی نیە كە چۆن ئەیەوێت دەسەڵاتی سیاسی بگۆڕێت، بۆ نمونە برایانی كۆمەڵ‌و گۆڕان یەك تێروانیان هەیە بۆ گۆڕینی دەسەڵات؟ بێگومان نیانە، دوو تێروانینی جیاوازیان هەیە. من هاوارم كرد وتم: با ئێمەی ئیسلامی یەك تێڕوانین تەبەنی بكەین بۆ گرتنەدەستی دەسەڵات، ئەو خەڵكە بەئێمە دەڵێت ئێوە شەریعەت جێبەجێ دەكەن یان نایكەن، روانینتان چیە بۆ ئازادییەكان، بۆ مافی ژن، مافی مرۆڤ، ئێ با جارێ ئەمانە یەكبخەین ئیتر بزانن ئەو خەڵكە دەنگت پێدەدات یان نایدات، ئێستا خەڵكەكەش نازانێت بۆچی دەنگ بەتۆ بدات، ئەگەر دەنگیشت پێ بدات لەبەر ئەوە دەنگ دەدات ئەڵێت ئەمانە دەستیان پاكەو فەقیرن‌و با بچنە سەر كورسی، واتا دەنگ نادا بە تۆ كە حوكمی بكەیت، دەنگ بەوە ئەدا ئەڵێت فەقیرە با كورسی بهێنێت. درەو میدیا: ئەم هێزانە كە لەدرەوە هێندە لاوازبن، بچنە حكومەتەوە چییان پێدەكرێت؟ عیرفان عەلی عەبدولعەزیز: كاتی خۆی دەرفەتێكی ئاڵتونی بوو كە كاك نەوشیروان مابوو، كاك مەسعودو مام جەلال هەموویان حورمەتیان ئەگرت، كارەكتەرێك بوو خۆی خوڵقێنەری بەشێك لە رووداوەكانی كوردستان بوو، مەحرەم بوو بە دەسەڵات، ئەو كەسەی مەحرەمە بەدەسەڵات زیاتر ئەتوانێت چاكسازی بكات وەك لە كەسێك لەدەرەوەی دەسەڵات، ئەمە 25 كورسی هێنا بوو، مەحرەم بوو بەدەسەڵات، هەمووشی حورمەتی ئەگرت، هەتا ئەوانەی یەكێتی نیشتیمانیش وەك مامۆستایەك سەیریان ئەكرد، دەرفەتێكی زێڕین بوو بەوەی ئەو حكومەتەی كە ناونرا حكومەتی پێنج ئەستێرە بتوانێت كۆمەڵێك گۆڕانكاری زۆر چاك بكات بۆ نەوەكانی ئایندە، بەڵام بەداخەوە لەبەرئەوەی نەبوونی یەك روانین بۆ چاكسازی لە هەرێمدا ئەوەبوو ئەوەشی پەكخست، دواتر نەبوونی ئەو ستراتیژییە كە بتوانێت تەفكیكی بازنەكان بكات، بازنەی دەسەڵات، بازنەی قانونگوزاری، بازنەی سوڕی ئابوری، ئەمانە لەیەك جیابكاتەوە،  ئەگەر من لە بازنەی ئابوری چاكسازی كرا، با بازنەكانی تر كاریگەری لەسەر نەكات، ئەگەر من لەمەدا چەقیم، بۆ پەرلەمان دابخرێت؟ ئەوە ئێمە ئەو پرۆژەیەمان دانا وتمان با تەفكیكی بكەین بە گوێیان نەكردین، كە ئێمە ئۆپۆزسیۆنیش بووین كە تەنها حزبێك بووین دەنگمان بەو حكومەتە پێنج ئەستێرەییە نەدا، بەڵام لە دڵسۆزیمان بۆ بارودۆخە هاتین ئەو پرۆژەیەمان پێدان، وتمان كاكە وەرن لەسەر ئەم بنەمایە با چاكسازی بكەین، نەیانكرد كە نەیانكرد ئەوەبوو ئەو دەرفەتە ئاڵتونییەیان لەدەستدا. تۆ بە 40 كورسییەوە بە مانی كاك نەوشیروانەوە وەك پاڵپشتییەكی مەعنەوی، نەتوانیوە چاكسازی بكەیت، ئێستا بە 20 كورسییەوە، بەنەمانی هیچ كەسایەتیەكی كاریزمیی، وە بە پێچەوانەشەوە، جاران پارتی‌و یەكێتی لاواز بوون، ئێستا پارتی بەتەنها ئەتوانێت حكومەتی پێكبهێنێت، ئێستا چی منەتێكی بەتۆ هەیە، حەتمەن ئەمجارە ئەوەی كەوا بەشداری دەكات لەو حكومەتەدا، پێگەی زۆر لاوازترە لە جاران، بێجگە لە یەكێتی‌و پارتی.

( درەو میدیا): پارتی دیموكراتی كوردستان ، بێ‌ گەڕانەوە بۆ هیچ پارت و لایەنێكی سیاسی تر كاندیدی خۆی بۆ دوو پۆستی سەرەكی هەرێمی كوردستان " سەرۆكی هەرێم و سەرۆكی حكومەت"ی  دیاریكردووە و هەوڵی ئەو حزبە بۆ زوو پێكهێنانی حكومەت گەیشتوەتە ئەو رادەیەی كاندیدی حزبەكانی تر بۆ جێگرەكانی ئەو دوو پۆستە دەستنیشاندەكات. فازڵ میرانی، سكرتێری مەكتەبی سیاسی پارتی دیموكراتی كوردستان رایدەگەیەنێت " پۆستی جێگری سەرۆكی حكومەت بۆ یەكێتی بێت بەڵام بەو مەرجەی بۆ كاك قوباد تاڵەبانی بێت". میرانی لە وتوێژێكدا لەگەڵ بەشی كوردی دەنگی ئەمریكا دەڵێت:" كێشەی یەكێتی ئێستا پۆست نیە بەڵكو یەكێتی كێشەی كاك قوبادی هەیە، ئێمە دەمانەوێت وەك هاوبەشێك یارمەتی یەكێتی بدەین لەچارەسەركردنی ئەو كێشەیەدا چونكە كاك قوباد نیوەی هی یەكێتیە،نیوەی هی پارتی-یە،باشە ئەگەر جێگری سەرۆك وەزیران نەبێت ئەی چی لەكاك قوباد بكەین؟". قوباد تاڵەبانی وەڵامدەداتەوە لە كاردانەوەی ئەو لێدوانەی سكرتێری مەكتەبی سیاسی یەكێتی، قوباد تاڵەبانی جەختدەكاتەوە كە " نیوەی هیچ حزبێكی تر نییە و موڵكی كەسی تر نیە و هەرگیز پارتی نەبووە و نابێت". قوباد تاڵەبانی لە رونكردنەوەیەكدا دەڵێت:" ئەو هاوئاهەنگی و پەیوەندییە باشەشی لەگەڵ هەڤاڵانی پارتیدا هەمبوە لە چوار ساڵی رابردووی حكومەتی هەرێمی كوردستان، لەسۆنگەی پەرۆشی و دڵسۆزی بووە بۆ فەراهەمكردنی ئارامی و برەودان بە كاری پێكەوەیی لەپێناو خزمەتكردنی خەڵكی كوردستان و تێپەڕاندنی گرژییەكانی رابردوو، بۆیە هیچ شیاو نییە خراپ كەڵكی لێوەربگیرێت و بەلاڕێدا ببرێت و هەوڵ بدرێت بۆ ئامانجی تر بەكاربهێنرێت". قوباد تاڵەبانی جەختیشدەكاتەوە كە هەر پلە و پایەیەكیش وەربگرێت لە قۆناغی داهاتوودا  لەسەر داواو پێشنیارو بڕیاری تەنها یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان دەبێت نەك هێچ كەس‌ و لایەنێكی تر و هیچ كات لەناو یەكێتی كێشە لەسەر پۆست و پێگەی داهاتوی "قوباد تاڵەبانی" نەبووەو نییە". یەكێتی زیاتر لە كاندیدێكی هەیە بە گوێرەی زانیارییەكانی " درەو میدیا" مەرجی سەرەكی یەكێتی بۆ وەرگرتنی پۆستی سەرۆك وەزیران ئەوەیە كە تەنها یەك جێگر هەبێت و بۆ پڕكردنەوەی ئەو پۆستەش چەند كاندیدێكی هەیە كە بریتین لە قوباد تاڵەبانی، قادر حەمەجان ، ئەندامی مەكتەبی سیاسی و بەرپرسی مەڵبەندی سلێمانی، دەرباز كۆسڕەت رەسوڵ عەلی، كە لە كابینەی پێشووی حكومەتدا وەزیری ئاوەدانكردنەوە بووە. یەكێتی وەك پارتی لە پرسی پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەتدا پەلەی نیە و تائێستا میكانیزمی یەكلایكردنەوەی كاندیدەكانی بۆ كابینەی نوێی حكومەت دیارینەكردووە و  ئەوەش كارتی بەهێزی ئەو حزبەیە لە دانوستانەكاندا كە تائێستا پارتی ناچاركردووە كە نەرمی بنوێنێت و زیاتر لە یەكێتی بێتە پێشەوە. هەروەها یەكێتی پەلەی پارتی لە پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت قۆستوەتەوە و دەیەوێت پرسی وەزیری دادی حكومەتی عێراق و پارێزگاری كەركوكی لەگەڵ كابینەی نوێی حكومەتدا یەك پاكێج بێت و رێككەوتنی لەسەر بكات، بەڵام پارتی تائێستا نەچوەتە ژێر باری ئەو داواكارییەی یەكێتییەوە، ئەگەرچی لیژنەیە هاوبەشیان بۆ تاوتوێكردنی ئەو پرستانەش پێكهێناوە. گۆڕان داوای چی كردووە؟ سەبارەت بە داواكاری بزوتنەوەی گۆڕان بۆ بەشداریكردن لە كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمدا فازڵ میرانی، سكرتێری مەكتەبی سیاسی پارتی ئاشكرایدەكات كە گۆڕان بە لیستێك ئەو پۆستانەی دیاریكردووە كە داوایكردون و دەڵێت:" لیستەكەی برادەرانی گۆڕانمان لاهەیە كە داوای چ پۆستێكیان كردووە بەڵام ناتوانم هەمووی بڵێم، بەڵام چاوییان لە جێگری سەرۆك وەزیرانە ئەگەر بكرێتە دووان، لەگەڵ جێگری سەرۆكی پەرلەمان، بەڵام ئێمە پێمان باشە جێگری سەرۆكی هەرێم بۆ گۆڕان بێت وە جێگری سەرۆك وەزیران و سەرۆكی پەرلەمان كە لیستی دووەمە بۆ یەكێتی بێت، بەڵام دواجار هەموو ئەمانە پێویستیان بەڕێككەوتنە و هیچی خاڵی كۆتایی نیە". پرسی كۆمەڵ بە سەردانێك چارەسەر دەبێت كۆمەڵی ئیسلامی، یەكێكە لەو حزبانەی كە ئارەزووی بەشداریكردن لە كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێم دەكات و ئەگەرچی تائێستا وەفدی دانوستانكاری پارتی لەدەرگای ئە حزبەی نەداوە، بەڵام تائێستا كۆمەڵ هەڵوێستی نەرێنی دەرنەبڕیوە و ئۆپۆزسیۆن بوونی رانگەیاندووە. ئەگەرچی فازڵ میرانی سكرتێری مەكتەبی سیاسی پارتی لە چاوپێكەوتنەكەی لەگەڵ بەشی كوردی دەنگی ئەمریكا دەربارەی كۆمەڵ جەختدەكاتەوە كە كۆمەڵ خاوەنی كورسی و دەنگی خۆیانن لە هەڵبژاردنەكان و پارتی بایەخ بە گرنگی پەیوەندی لەگەڵیدا دەدات، بەڵام دەڵێت:" " من ئومێدەوارم دیدارێك لەنێوان بەڕێز سەرۆك بارزانی و بەڕێز مامۆستا علی باپیر ڕێك بخرێت، ئیتر دوای ئەوە هەموو شتەكان ئاسان دەبێت".  

 (درەو میدیا):  هێزە ئەمنییەكان پێشێلكاری بەرامبەر بە چوار تیمی كەناڵی ئێن ئاڕتی دەكرێت و ئۆفیسی كەناڵەكەش لە دهۆك دادەخەن، كە ئەوەش پێشێلكارییە بەرامبەر بە ئازادی رۆژنامەگەری و پێچەوانەی یاسای كاری رۆژنامەگەرییە.  شوان عادل بەڕێوەبەری كەناڵی ئێن ئاڕتی بە "درەو میدیا"ی راگەیاند: لە كاتژمێر 5:45 ئێوارەی دوێنێوە ئۆفیسی دهۆكی ئێن ئاڕتی داخراوە لەلایەن ئاسایشی ئەو شارەوەو كارمەندەكانی كەناڵەكە بە زۆر ڕەوانەی ماڵەوە كرانەوە و دەست بەسەر سەرجەم كەلوپەلەكانیاندا گیرا، دواتر بێوار حیلمی بەرپرسی نوسینگەكە بۆ ماوەی چەند كاتژمێرك لەلایەن ئاسایشی دهۆكەوەو دەستبەسەركرا. بەرێوەبەری كەناڵی ئێن ئاڕتی ئاماژەی بەوەشكرد،هەموو تیمەكانی ئێن ئاڕتی كە ژمارەیان چوار تیمە لە بادینان دەستگیركراون و دواتر ئازادكراون و پێشێلكاری بەرامبەر بە 7 رۆژنامەنوس و تیمی ئێن ئارتی كراوە.  شوان عادل ئاشکراشیکرد هەرچەند بڕیار بوو كە ئەمڕۆ ئۆفیسی ئین ئاڕتی بكرێتەوە بەڵام ئاسایش رێگەنادات بكرێتەوە.   لەلایەن خۆشیەوە سەنتری میترۆ بۆ داكۆكی لە مافی رۆژنامەنوسان رایدەگەیەنێت " چالاكی مەدەنی ئاشتیخوازانە قەدەغە مەكەن تا سەرنەكێشی بۆ توندوتیژی"   سەنتەری میترۆ رونیكردوەتەوە " رۆژی یەكشەممە هێزە ئەمنییەكانی شاری دهۆك دەستیانگرت بەسەر نوسینگەی NRT لەو شارە و كارمەندەكانیان بەزۆر ڕەوانەی ماڵەوە كردەوە، دواتر بێوار حیلمی بەرپرسی نوسینگەی ئێن ئاڕ تی لە دهۆك لەلایەن ئاسایشەوە بانگكرا و بۆ ماوەی دوو كاتژمێر دەستبەسەركرا، هەروەها رۆژێك بەر لە بڕیاری داخستنی ئۆفیسی كەناڵەكە، هێزە ئەمنییەكانی دهۆك هێرشیانكردوەتەسەر تیمی كەناڵەكە كە لەبەردەم نەخۆشخانەی فریاكەوتنی دهۆك كە روماڵی گواستنەوەی هەواڵی بریندارەكانی خۆپیشاندانەكانی شێلادزێی دەكرد،هەر ئەو رۆژە چوار تیمی‌ ئین ئاڕ تی‌ لە شێلادزێ و دهۆك لە لایەن هێزە ئەمنییەكانەوە دەسبەسەركران‌و لەكاتی جیاجیادا ئازادكراون،رۆژی 27ی كانونی دوهەمیش لە ناو بازاڕی شاری سلێمانیش هێزێكی ئەمنی رێگری لە تیمێكی كەناڵی رۆژ تیڤی كرد كە ویتستیان سەبارەت خۆپیشاندانەكەی ناحیەی شیلادزێ، راپۆرتێك لەسەر بیروڕای هاوڵاتیان ئامادەبكەن"  میترۆ نیگەرانیشە كە شەوی رابردوو زۆربەی كەناڵە ئاسمانییەكان باسیان لە هەواڵی داخستنی ئۆفیسی كەناڵی ئین ئارتی نەكرد‌و بەمەش سەلماندیان لانی كەمی پشتیوانی پیشیەیی لە نێوانیدا نییە. داواش دەكات:  1- هێزە ئەمنییەكان سەلامەتیی گیانی خۆپیشااندەران و رۆژنامەنوسان بپارێزێت‌و مافی خەڵك لە مقاومەتی مەدەنی دژ بە داگیركاری‌و ومافی رۆژنامەنوس لە روماڵكردنیدا زەوتنەكات. 2- هەموو ئەو خۆپیشاندەرانەی بە تۆمەتی "گیرەوشێوێن"ی دەسبەسەرن دەستبەجێ ئازاد بكرێن. 3- لایەنە بەرپرسەكانی دهۆك بە بێ مەرج و دەسبەجێ بڕیاری داخستنی ئۆفیسی كەناڵی ئین ئارتی هەڵبوەشێنێتەوە. 4- داوا لە كەناڵەكانی میدیا دەكەین بێ لایەن بن لەكاتی گواستنەوەی زانیاری بۆ هاوڵاتیان‌و نەبن بە بەشێك لەو رووداوانەی كە روماڵی دەكەن.    

درەو میدیا لەدوای خۆپیشاندانەكەی دوێنێی شیلادزێوە هێزە ئەمنیەكانی دهۆك دەستیان بە جموجوڵكردووەو هێزێكی زۆر رەوانەی شیلادزیكراوە، لە ئێوارەی ئەمڕۆشەوە چەند چالاكوانێكی خۆپیشاندانەكان دەستگیركراون.   بڕیاربوو ئەمرۆ كۆمەڵێك چالاكوانی دەڤەری بادینان  سەنتەری شاری دهوك، خۆپێشاندانێك رێكبخەن دژ بە بوردومانەكانی سوپای توركیا بەڵام لە ئێواەری ئەمڕۆوە هەریەك لە (بەدەل بەرواری) رێكخەری گردبونەوەكەو  (كوڤان رێكانی) یەكێك لە رێكخەرانی گردبونەوەكە لەلایەن هێزە ئەمنیەكانەوە لە ماڵەكانیاندا دەرفێنرێن . ئەمە سەرەرای ئەوە هێزە ئەمنیەكان هەڕەشەیان لە چەندین چالاكوان كردووەو پەیوەندیشیان بە چەند كەسێك لە رێكخەرانی گردبونەوەكانكردووە.  دوێنێ لە گومەڵگای سێریی سەر بە شێلادزێ، خوپێشاندەران و خانەوادەی قوربانیانی بوردومانەكانی توركیا هێرشیان كردە سەر بنكەیەكی سوپای توركیا و سوتاندیان و جگە لە بریندار بوونی چەند خۆپیشاندەرێك ( حسێن رێكانی) تەمەن  13 ساڵ بە گوللەی جەندرمەكانی توركیا شەهید كرا.    

درەو میدیا:   لەسەر روداوەكەی شیلادزێ، حكومەتی عێراق باڵیۆزی توركیا بانگهێشت دەكات و هۆشداری دەداتە ئەو وڵاتەو حكومەتی هەرێمی كوردستانیش لێپرسینەوە لە خۆپیشاندەران دەكات و بە گێرەشێوێن وەسفیاندەکات. لەسەر خۆپیشاندانەكەی دوێنێی شیلادزێ كە هاوڵاتییەک شەهید بووەو 10 هاوڵاتی تریش برینداربوون لەبەرامبەر بۆردومانی فڕۆكەكانی توركیا كە 6 هاوڵاتی ناوچەكەی كردبووە قوربانی، هەریەك لە حكومەتی هەرێمی كوردستان و حكومەتی عێراق بەیاننامەیان بەو بۆنەیەوە دەركرد.  لە بەیاننامەكەی حكومەتی هەرێمدا هاتووە" دەستی گێرەشێوێن لە پشت ئەو ڕووداوانەوە هەیە، بۆیە دەزگا پەیوەندارەكان بە وردی لێكۆڵینەوەی لێدەكەن و هۆكارانی پشێوی و گێرەشێوێنان سزا دەدەرێن" بەو پێیەش حكومەتی هەرێمی كوردستان لەبری بانگهێشتكردنی كونسوڵی توركیا لە هەولێر، لێپرسینەوە لە هاوڵاتیان و خۆپیشاندەران دەكات و بە گێرە شێوێن دەیانداتە قەڵەم. بەڵام لە بەیاننامەكەی حكومەتی عێراقدا بە پێچەوانەوە باڵێۆزی توركیا بانگهێشت دەكات و رایدەگەیەنێت" نیگەرانی خۆمان بۆ قوربانییەكان و زیانەكان دەردەبڕین، و وەزارەتی دەرەوە باڵیۆزی توركیا لە بەغدا بانگهێشت دەكات و یاداشتێكی ناڕەزایەتی دەربارەی رووداوەكە رادەست دەكات و داواش دەكات جارێكی تر دووبارە نەبێتەوە" وێرای هۆشداریدانی حكومەتی عێراق بە توركیا بەوەی جارێكی تر ئەو روداوانە دووبارە نەبێتەوە، باڵیۆزی ئەو وڵاتە بانگهێشت دەكات و یاداشتی ناڕەزایی دەداتێ. حكومەتی توركیا لە رێگەی ئاسمانەوە بۆردومانی گوندەكانی هەرێمی كوردستان دەكات و لە ماوەی ساڵی رابردودا 18 هاوڵاتی مەدەنی شەهیدبون و لە رێگەی بنكە سەربازیەكانیشەوە كە زیاتر لە 20 بنكەو بارەگای سەربازی و هەواڵگری هەیە تەقە لەهاوڵاتیان دەكات و شەهید و برینداریان دەكات  بەڵام حكومەتی هەرێمی كوردستان هەمیشە لە بەیاننامەكانیدا لەبری ئیدانەی كردەوەكانی توركیا پاساو دەهێنێتەوەو بەردەوام ئۆباڵەكەی دەخاتە ئەستۆی بوونی گەریلاكانی پەكەكە لە هەرێمی كوردستاندا.  بەیاننامەی وەزارەتی دەرەوەی عێراق دەربارەی رووداوەكەی شیلادزێ‌: وەزارەتی دەرەوەی عێراق تەقەكردنی هێزەكانی توركیا لە هاوڵاتیانمان لە ناحیەی شیلادزێ‌ و كۆمەڵكەی سیرێ‌ لە قەزای ئامێدی سەر بە پارێزگای دهۆك ئیدانەدەكات، كە كەسێك تێیدا بووە قوربانی و ژمارەیەك برینداریشی لێكەوتەوە و دواتر فڕۆكەكانی توركیا بە ئاستێكی زۆر نزم بە ئاسمانی ناوچەكەدا سوڕانەوە و بووەنە مایەی ترساندنی هاوڵاتیان. نیگەرانی خۆمان بۆ قوربانییەكان و زیانەكان دەردەبڕین، و وەزارەتی دەرەوە باڵیۆزی توركیا لە بەغدا بانگهێشت دەكات و یاداشتێكی ناڕەزایەتی دەربارەی رووداوەكە رادەست دەكات و داواش دەكات جارێكی تر دووبارە نەبێتەوە. سەروەری عێراق و ئاسایشی هاوڵاتییەكانی بە پلەی یەكەم لە چوارچێوەی بەرپرسیارێتییەكانی حكومەتی عێراقدایە و جەختدەكەینەوە كە عێراق بەردەوام هەموو دەستدرێژییەك بۆسەر ئاسایش و سەروەریی عێراق و بەكارهێنانی خاكەكەی بۆ دەستدرێژیكردنە سەر ئاسایش و سەلامەتی هەر وڵاتێكەی دراوسێ‌ ئیدانەدەكات. نوسینگەی راگەیاندنی  وەزارەتی دەرەوەی عێراق 26-1-2019 ڕاگەیەندراوێك لە حكومەتی هەرێمی كوردستان لەسەر روداوەكەی شیلادزێ: نیگەرانی و دڵگرانیمان بۆ كەوتنەوەی زیانی گیانی و بریندار لە ڕووداوەكانی ئەمڕۆی ناوچەی شێلادزێ دەردەبڕین و وێڕای سەرەخۆشی، هاوسۆزی لەگەڵ كەسوكار و خانەوادەی قوربانیان دەردەبڕین. دەستی گێرەشێوێن لە پشت ئەو ڕووداوانەوە هەیە، بۆیە دەزگا پەیوەندارەكان بە وردی لێكۆڵینەوەی لێدەكەن و هۆكارانی پشێوی و گێرەشێوێنان سزا دەدەرێن. حكومەتی هەرێمی كوردستان 26/1/2019  

راپۆرتی: محەمەد رەئوف     بۆردومانە بەردەوامەكانی سوپای توركیا بۆسەر گوندنشینانی هەرێمی كوردستان و شەهیدكردن و برینداركردنی هاوڵاتیان، ناڕەزایی زۆری لێكەوتوەتەوە، ئەمە لە كاتێكدایە كە ژمارەیەكی زۆری بارەگاو بنكەی سوپای توركیا لەناو خاكی هەرێمی كوردستاندا هەن، خۆپیشاندانەكەی شیلادزێ رق و توڕەیی پەنگخواردووی هاوڵاتیانی ناوچەكەیە لەبەرامبەر بۆردومانە بەردەوامەكانی سوپای توركیا و شەهیدكردنی هاوڵاتیانی مەدەنی هەرێمی كوردستان.  خۆپیشاندانەكەی شیلادزێ  رۆژی 23ی ئەم مانگە فڕۆكە جەنگییەكانی توركیا لە دوو بۆردومانی جیاوازادا لە گەلی رەشاڤە ( كەمەری ئامێدی) لە ناحیەی دیرەلوكی سەربە قەزای ئامێدی شەش هاوڵاتی ناوچەكەیانكردە قوربانی. ئەو شەش هاولاتیە كە بەمەبەستی راوە ماسی چوبونە ئەو ناوچەیە ( كە ئەو ناوچەیە چۆڵە لە نێوان دەسەڵاتی حكومەتی هەرێم و پەكەكەدا) لەو بۆردومانەدا چواریان شەهید بوون و دوانیشیان برینداربوونەو گەریلاكانی پەكەكە لە ناوچەكەا بردویانەتە لای خۆیان ، رۆژی رابردوو تەرمی دوو هاوڵاتیان هێنایەوە بۆ ناحیەی دێرەلوك و بەخاك سپێردران، ئەمڕۆش تەرمی دوو هاوڵاتی تریان هێنایەوە بۆ ناحیەی شیلادزێ بەخاك سپێردران.  لەكاتی مەراسیمی ناشتنەكەیاندا ژمارەیەكی زۆری هاوڵاتیانی ناوچەكە بەشداریانكردوو كەس و كاری قوربانیان و هەردوولا ئەوانەی دێرەلوكیش بەشداربوون تیایداو نارەزایی زۆر درووست بوو لەدوای ناشتنی تەرمەكانیان، گەنجانی ناوچەكە بە خۆپیشاندان بەرەو بنكەی سەربازی ( سیرێ) كە لە كۆمەڵگەی سیرێیە بەڕێكەوتن ، دوای ئەوەی سەربازانی ناو بنكە سەربازیەكە تەقە بەسەر خۆپیشاندەراندا دەكەن، خۆپیشاندەران زیاتر بەرەو پێش دەچن و تا دەچنە ناو بنكەكەوەو تەواوی كەل و پەلی  سەربازی ناو بكە سەربازییەكەی توركیا دەسوتێنن و  سەربازەكانی توركیاش بنكەكە چۆڵ دەكەن و دەكشێنەوە، بەهۆی ئەو خۆپیشاندانەوە 7 هاوڵاتی برینداربوون و خۆپیشاندەرێكیش شەهیدبوو بەناوی ( حسێن رێکان بەنستانی )رێکانی . بەپێی راپۆرتێكی تۆڕی ناڕەزایەتییەكانی باشوور كە لە ساڵی 2015 بڵاویانكردوەتەوە، بنكەی ( سیرێ ) كە كۆنترین بنكەی سەربازی توركیایە لە دوای بنكەی سەربازی بامەڕنێ كە ، (٧٥) سەرباز، (٦) تانك، سێ دۆشكا، (٦) هاوەن، (٤) زرێپۆش لەو بنكەیەدا هەیە.   مێژووی بنكە سەربازیەكانی توركیا لە هەرێمی كوردستان رێككەوتنی نێوان توركیا و عێراق بۆ بەزاندنی سنوری یەكدی نوێ نیە و مێژووەكەی بۆ سەردەمی رژێمی بەعس دەگەڕێتەوە بەو پێیەی عێراق و توركیا لە ساڵی 1982 دا رێكەوتنێكیان ئیمزاكردووە كە بۆ پاراستنی ئەمنیەت و ئاساییشی وڵاتەكانیان ئەتوانن 20 كیلۆمەتر سنوری خاكی یەكدی ببڕن بەتایبەتیش دژ بە گروپە چەكداریەكانی نەیاریان بەتایبەتیش پەكەكە، ئەم رێكەوتنەی 1982  لە ساڵی  2007   لەسەردەمی هۆشیار زێباری وەزیری ئەوكاتی دەرەوەی عێراق نوێكرایەوە بەڵام بەزاندنی سنوری یەكتریان لە  20 كیلۆمەتر زیادكرد بۆ 25 كم، ئەمیش زیاتر لەسەر رەزامەندی توركیا بوو، بۆ ئەوەی بتوانێت دژ بە پارتی كرێكارانی كوردستان سنوری عێراق و باشوری كوردستان ببەزێنێت. بەڵام حكومەتی توركیا بە سودوەرگرتن لە دۆستایەتی لەگەڵ پارتی دیموكراتی كوردستان بەتایبەتیش لەسەردەمی شەڕی ناوخۆ توانی بەتەواوی هەژمونی خۆی لە هەرێمی كوردستان فراونبكات و سنوری عێراق ببەزێنێت بە فیعلی بنكە و  بارەگای سەربازی و هەواڵگری بكاتەوە، ئەوەبوو لەدوای 1995 ەوە لە چوارچێوەی ( PMF  ) هێزی ئاشتی پارێزدا بنكە و بارەگای خۆی لە هەرێمی كوردستان كردەوە، لە دوای روداوەكانی  31ی ئابی 1996 ەوەو لە چوارچێوەی بانگهێشتنامەی پارتی دیموكراتی كوردستان دژ بە هێزەكانی یەكێتی نیشتمانی كوردستان بنكە سەربازیەكانی زیاتر كرد، دواتریش بەهۆی شەڕی داعشەوە بنكەی تری لە هەرێمی كوردستان كردەوە، كە ئێستا نزیكەی 18 بنكەی سەربازی و هەواڵگری توركیا لە هەرێمی كوردستاندان. بنكە سەربازییەكانی توركیا لە باشووری كوردستان لە باشوری كوردستان نزیكەی 18 بنكەی سەربازی و هەواڵگری ئاشكراو نهێنی توركیا لە هەرێمی كوردستاندا بوونی هەیە، نوێترنیان  هاتنی هێزی سەربازی توركیا بۆ باشیك لە ساڵی 2016 بەبیانووی روبەرووبونەوەی چەكدارانی داعش و راهێنانی سەربازی لەوێ دوو بنكەی سەربازی كردۆتەوە، كە 1200 سەرباز، 50 تانك، 50 هەمەر، 15 تۆپی دوورهاوێژ و ، 50 هاوەنی بچووك و دەیان چەكی بچوكو  70 ئۆتۆمبێلی سەربازی لەو ناوچەیە جێگیركراون، لەگەڵ چەند بنكەیەكی هەواڵگری لە پارێزگای دهۆك. بەپێی راپۆرتێكی تۆڕی ناڕەزایەتییەكانی باشوور كە لە مانگی كانونی یەكەمی 2015، ژمارەی هێزەكانی ئەو وڵاتە لەناو خاكی هەرێمی كوردستاندا (٣٢٣٥) ئەفسەر و سەرباز و ژەندرمەی سوپای توركیایە لەگەڵ چەندین جۆر چەك و تەقەمەنی، بەپێی راپۆرتەكە توركیا  (٥٨) تانك، (٢٧)  زرێپۆش، (٣١) تۆپ‌و (٢٦) ھاوەن، (١٧) ئاڕبیجی‌و (١٠) دۆشكە، (٤٠) ئۆتۆمبیلی سەربازیی. بەپێی راپۆرتەكە سوپای توركیا لەناو خاكی هەرێمی كوردستان بەسەر (١٣) بنكەو بارەگای سەربازیدا لەناوچە سنورییەكانی پارێزگای دهۆك جێگیركراون، كە لەناو هەموو بنكە سەربازیەكاندا بەشی هەواڵگریان تێدایە. 1.گەورەترین بنكە و بارەگای سەربازی توركیا لەڕووی ژمارەی سەربازەوە، لە ناحیەی (كانی ماسی)یە. لەو بنكەیەدا (٥٨٠) سەرباز و (٩١) ئەفسەر و (٢٤٠) جەندرمە و  (٣٤٠) هێزی لێدان هەیە. 2.گەورەترین بنكەی سەربازی توركیا لەڕووی لۆجستییەوە، سەربازگەی (بامەڕنی)یە دەكەوێتە بەرامبەر ‌ناحیەی بامەڕنی‌. لەناو ئەو بنكە سەربازییەدا گەورەترین یەكەی هەواڵگری سەر بە سوپا هەیە. هەروەها (٣٠) تانك، (٨) زرێپۆش، (٦) هاوەن، (٦) ئۆتۆمبێلی سەربازی تێدایە، جگە لەبوونی ئامێرێكی پێشكەوتووی دەنگگرتن كە بۆ كاری سیخوڕی بەكاریدە هێنن. 3.سەربازگەی باتوفا سریەیەكی تایبەتی هەواڵگری لێیە كە لە (٢٠) كەس پێكهاتووە. بنكەی سەربازی ناحیەی باتوفە گەورەترین سەربازگەی هەواڵگریە و دەكەوێتە سنوری ئیداریی قەزای زاخۆوە، (٤٠٠) سەرباز و (٦) تانك و (٢١) زرێپۆش و (١٤) ئۆتۆمبێلی سەربازیی و سێ نازووری تێدایە. 4.بنكەی سەربازی (كریبی) لە سنووری قەزای زاخۆ (٤١٤) سەرباز، (٦) تانك، (١٥) ئاڕبیجی، (٢) دۆشكە، (٦) زرێپۆش، (١١) تۆپ، (١٤) ئۆتۆمبێلی سەربازی، و چەندان چەكی سوك و مامناوەندی لێیە. 5.سەربازگەی (سینكی) (٨٠) سەرباز و تۆپێكی (١٢٠) ملمی تێدایە. 6.سەربازگەی (سیریی) لە سنووری قەزای ئامێدێیە، (٧٥) سەرباز، (٦) تانك، سێ دۆشكا، (٦) هاوەن، (٤) زرێپۆش هەیە. 7.سەربازگەی (كوبكی) لە سنووری قەزای ئامێدی. (١٣٠) سەربازی جێگیركردووە لەگەڵ دوو تانك. 8.سەربازگەی (قومری) لە ناوچەی مەتینا 70 سەربازی تێدا جێگیر كراوە لەگەڵ ژمارەیەك كەرەستە و كەلوپەلی سەربازی . 9.سەربازگەی كوخی سپی 70 سەربازی تێدا جێگیر كراوە لەگەڵ ژمارەیەك كەرەستە و كەلوپەلی سەربازی. 10.سەربازگەی دەرەی داواتیا لە هەفتانین 70 سەربازی تێدا جێگیر كراوە لەگەڵ ژمارەیەك كەرەستە و كەلوپەلی سەربازی. 11.سەربازگەی (سەری زیری) (٦٠) سەربازی جێگیركردووە. 12.سەربازگەی گەلی زاخۆ (34) سەربازی جێگیركردووە. 13.سەربازگەی ئامێدی (٤٥) سەرباز بە تەواوی چەك و تفاقی سەربازییەوە جێگیركراون. 14. بارەگای دەزگای سیخوری میت لە ناوەندی قەزای ئامێدییە. 15. بارەگای دەزگای سیخوری میت لە ناوەندی ناحیەی باتوفە. 16.بارەگای دەزگای سیخوری میت لە قەزای زاخۆ لە گەڕەكی بێداری. 17.بارەگای دەزگای سیخوڕی میت لە ناوەندی قەزای دهۆك لە گەڕەكی گرێباسی. 18. بنكەی سەربازی توركیا لە باشیك.  بوونی ئەو بنكەو بارەگایانەی سوپای توركیا لە هەرێمی كوردستان تەنها لە پێناو پاراستنی ئاسایشی توركیا و كۆكردنەوەی زانیارییە لەسەر باشوری كوردستان و بەتایبەتیش لەسەر پارتی كرێكارانی كوردستان، بونی ئەو هێزە هیچ سودێكی بە هەرێم نەگەیاندووە بە جۆرێك لە كاتی هاتنی هێرشی داعش بۆسەر هەولێر توركیا ئامادە نەبوو هێز رەوانە بكات، تەنانەت ئامادە نەبوو هێزی ئەو بنكە سەربازیانەش بەكاربهێنێت لە كاتێكدا بنكەی سەربازی بامەڕنێ فڕۆكەخانەی سەربازیە و توركیا دەیتوانی لەوێوە پەلاماری داعش بدات..    

( درەو میدیا): لەدژی بۆردومان و تۆپبارانكردنی گوندەكانی هەرێمی كوردستان و شەهیدكردنی هاوڵاتیانی سڤیلی ناوچەكە لەلایەن سوپای توركیا،  ئەمڕۆ هاوڵاتیانی ناحیەی شیلادزێ‌ خۆپیشاندانیان لەدژی سوپای توركیا ئەنجامدا. خۆپیشاندەران لە كۆمەڵگەی سیرێ‌ چوونە سەر بارەگای میتی توركیا و بارەگاكەیان كۆنترۆڵكرد و سوتاندیان. رۆژی 23ی ئەم مانگە فڕۆكە جەنگییەكانی توركیا لە دوو بۆردومانی جیاوازادا لە دەڤەری ئامێدی شەش هاوڵاتی بوونە قوربانیی و تائێستاش تەرمی دوان لە قوربانییەكان نەدۆزراونەتەوە.  

راپۆرتی: درەو میدیا بەشێك لە شارەزایان و پەرلەمانتاران پێیان وایە یاسای بودجەی عێراق لە سودی هەرێم نیەو بەشێكی دیكەشیان دەڵێن موچەی پێشمەرگەو فەرمانبەران گرەنتی كراوەو لانی كەم مانگانە 522 ملیار دینار رەوانەی هرەێم دەكرێت، موچە خۆرانیش دوو دڵن لەوەی ئایا حكومەتی بەغداد ئەو بڕە پارەیە دەنێرێت تا پاشەكەوتی موچەی پێ هەڵوەشێتەوە یاخود نا؟ بەڵام وەزیری دارایی عێراق كە لە پشكی پارتیە، ئەڵێت بەغداد پابەندە بە یاسای بودجەوەو گرنتی موچەی فەرمانبەران و پێشمەرگە كراوەو سەرۆك كۆماریش ئاماژە بە هەڵوەشاندنەوەی پاشەكەوتی موچە دەدات.   پەرلەمان چی پەسەندكرد؟ شەوی 23/1/2019 ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق پرۆژە یاسای بودجەی 2019ی عێراقی پەسەند كرد، لە بڕگەی ج مادەی 10 ی یاسایكە ئاماژە بەوە كراوە كە " ئەگەر هەرێمی كوردستان پەیوەست نەبێت بە رادەستكردنی 25 هەزار بەرمیل نەوتی رۆژانەوە، ئەوا حكومەتی عێراق پابەندە بە ناردنی موچەی فەرمانبەران و پێشمەرگە". پشكی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە یاسای بودجەی عێراق ( 10 ترلیۆن و 800 ملیار )دینار دیاریكرا، كە تیایدا پشكی موچەی فەرمانبەران مانگانە بە ( 454 ملیار ) دینار دیاریكراوە لە كۆی ( 5 ترلیۆن و 448 ملیار) دینار كە بۆ ساڵەكە دیاریكراوە، لەگەڵ بڕی ( 68 میار ) دینار پشكی پێشمەرگە، بەشێك لە پەرلەمانتاران ئاماژە بەوەش دەكەن (125 ملیار ) دیناریش بۆچاودێری كۆمەڵایەتی دیاریكراوە كە كۆی ئەو پارەیە لە بەغداوە بۆ هەرێم دەنێردرێت كەكاتە( 647 ملیار) دینار، كە ئەوەش لەگەڵ داهاتەكانی دیكەی هەرێم بەتەواوی بەشی كۆی موچەی فەرمانبەران و خەرجیەكانی دیكەش دەكات. یاساكە لە قازانجی هەرێم نیە! بەشێك لە پەرلەمانتاران شارەزایانی دارایی پێیان وایە یاساكە لە بەرژەوەندی هەرێم و موچەخۆران نیە، سۆران عومەر ئەندامی پەرلەمانی كوردستان لە ئەكاونتی تایبەتی خۆی نوسیویەتی" ئەوەی لە یاسای بودجەی عێراق بۆ ساڵی 2019 بەهەوڵی پەرلەمانتارانی كورد زیادكراوە و كەمكراوەتەوە بەبەراورد بە بودجەی 2018ی عێراق تەنها 3 وشەیە! ئەوانیش لە (مادەی 10 بڕگەی دووەم خاڵی ب ، ج)ە. بەمەش كێشەی هەرێم و بەغدا چارەسەر نەبووەو نابێ و بوجەی هەرێم بەو شێوە ناگەڕێتەوە" بەڵام ئەوەی رونتر جەختی لەسەر زیانەكانی یاسای بودجەی عێراق كردەوە بۆ هەرێم، فازڵ نەبی بریكاری پێشووی وەزیری دارایی عێراق بوو، كە رایگەیاد: هەرێمی كوردستان 250 هەزار بەرمیلەكە رادەست بكات یان رادەستی نەكات ئەو یاسایە لە زیانی هەرێمی كوردستانەو لە قازانجی حكومەتی بەغدادیەو نە 522 ملیار دینارەكە راستە نە 648 ملیار دینارەكە راستە" فازڵ نەبی رونتری كردۆتەوە كە " ئەگەر هەرێم 250 هەزار بەرمیلەكە رادەست نەكات، بەغداد پارەی ئەو نەوتە لە كۆی پشكی هەرێم دەبڕێت، پاشان ئەوەی ماوە دەیداتە هەرێم كە ئەوەش لە باشترین حاڵەتدا لە نێوان 320 ملیار دینار یان ئەگەر حكومەتی عێراق زۆر هاوكاری هەرێم بكات ئینجا ناگاتە 400 ملیار دیناری مانگانە"  هەموو ساڵێك لە ساتی پەسەندكردنی بودجەدا هەڵایەكی ئیعلامی گەورە درووست دەكرێت و ئومێدی گەورە بە موچەخۆرانی هەرێم دەدرێت، بەڵام دواتر پرسەكە بە شێوەیەكی دیكە دەكەوێتەوە. یاساكە لە قازانجی هەرێمە! ئەوەی پەیوەستە بە جێبەجێكردنی یاسای بودجەی عێراقەوە وەزیری داراییە، لەو بارەیەشەوە فوئاد حسێن وەزیری دارایی عێراق لە داڤۆسەوە رایگەیاند" موچەی فەرمانبەران و پێشمەرگە لەدەرەوەی پرسی نەوتەو گرنتی كراوە،پرسی یاسای بودجە تەواو بووەو حكومەتی عێراق پابەندە بە جێبەجێكردنیەوەو جێبەجێشی دەكات"  لەبەرامبەردا هۆشیار عەبدوڵا ئەندامی لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق لە نوسینێكدا لە ئاكاونتی تایبەتی خۆی نوسیویەتی" ئەوەی بڵێ یاساكە باش نیە یەكسەر بزانن كە داكۆكی لە مەسەلەی نەناردنی نەوت دەكات و دەیەوێت موچە ئاسایی نەبێتەوە"   هاوكات بەرهەم ساڵح، سەرۆك كۆماری عێراق گەشبینە بە یاسای موچەو ئاماژەیەكیش بەوە دەكات كە پاشەكەوتی موچە نامێنێت و لە تویتێكدا رایگەیاندووە"پەسەندكردنی بودجە لەلایەن پەرلەمانەوە گرنگە بۆ بوژاندنەوەی ئابووری وئاوەدانی عیراق، جێگیركردنی بەشە بودجەی هەرێم، بەتایبەتیش مووچەی فەرمانبەران وپێشمەرگە، كۆتاییهێنانە بە نەهامەتی پاشەكەوتی مووچە" ئەو لێدوانەی سەرۆك كۆمار ئاماژەیەكە بەوەی ئەو بڕە پارەیەی لە بەغداوە دێت بەشی ئەوە دەكات كە پاشەكەوتی موچە كۆتایی پێبهێنرێت و زیاتر دەبێت لەو 317 ملیار دینارەی كە ئێستا رەوانە دەكرێت، هەروەك لە نوسینێكدا رێبوار كەریم مەحمود پەرلەمانتاری هاوپەیمانی ئاماژەی بەوەكردووە" ئێستا هەرێم نەوت نانێرێت و مانگانە (۳۱۷) ملیار دینار وەرئەگرن لەبەغداو دەڵێن خۆیان بڕێكی دەخەنەسەرو موچەی پاشەكەوتكراوی (۱۸_۳٠٪) پێدەدەن،  ئەگەر هەرێم بۆ (۲٠۱۹) نەوت نەنێرێت، ئەوا ئەو (۳۱۷) ملیار دینارە دەبێ بە (٤٥٤ ملیار دینار) بۆ موچەی فەرمانبەران لەهەمو وەزارەتەكان. و هەروەها (٦۸ ملیار دینار) بۆ پێشمەرگە، واتە كۆی گشتی (٥۲۲ ملیار دینار) دێت،  حكومەتی هەرێم هەرزوو وتی پێویستمان بە (۱٥٠) ملیار دیناری تری مانگانە هەیە لەسەرو (۳۱۷) ملیارەكە بۆ ئەوەی پاشەكەوتی موچە نەمێنێت، دە فەرمون ئەوە (۲٠٥) ملیار دیناری مانگانە زیادی كردوە. پاشەكەوتی پێهەڵبگرن و پاشەكەوتكراوەكەش بە قیست بدەنەوە"  ئەوەی جێگەی پرسارە نارونیە لەو بڕە پارەیەی كە بڕیارە لە بەغداوە رەوانەی هەرێم بكرێت كە ئایا كە ساڵانی پێشوو 317 ملیار دینار رەوانە دەكات یاخود بڕەكە زیاتر دەبێت، چونكە لە ئێستادا حكومەتی هەرێم بڕی ( 725 ملیار ) دینار دەداتە موچەی فەرمانبەران بە پاشەكەوتووەو بە بێ پاشەكەوت پێویستی بە ( 897 ملیار) دینار هەیە واتا پێویستی بە ( 172 ملیار دینار)ی دیكە هەیە، خۆ ئەگەر حكومەتی عێراق بڕی ( 522 ملیار) دینار رەوانە بكات بۆ هەرێم، ئەوا بڕی ( 205 ملیار) دیناری زیاترە لە 317 ملیار دینارەی كە پێشتر رەوانەی دەكرد و بەتەواوی زیاترە لەو بڕە پارەیەی كە حكومەتی هەرێم پێویستی پێیەتی بۆ هەڵوەشاندنەوەی پاشەكەوتی موچە. زانیاریەكان ئاماژە بەوە دەكەن كە بەغداد بڕە پارەیەك دەنێرێت كە بەشی موچەی تەواوەتی موچەخۆرانی هەرێم بكات و هەرێم نەوتیش رادەست نەكات، چونكە ئەوە پەیوەستە بە رێكەوتنێكی پێشتر لەگەڵ عادل عەبدولمەهدی كە لەم ساڵدا هەرێم خۆی نەوتەكەی بفرۆشێت تا قەرزەكانی پێبداتەوەو لە ساڵی داهاتوودا رێكەوتنی نەوتی بكەن، هەروەك فوئاد حسێن وەزیری درایی عێراق رایگەیاند" كە پرسی نەوت جیایە لە موچەی فەرمانبەران و پێویستی بە گفتوگۆ و رێكەوتنی جیا هەیە"          

درەو میدیا: بە پێچەوانەی ئەو هەڵا ئیعلامیەی درووستكرا بۆ یاسای بودجەی عێراق كە لە قازانجی كوردە، بریكاری پێشووی وەزارەتی دارایی عێراق دەڵێت" بڕگەی ( ج) بەو شێوەیەی پەسەندكراوە لە قازانجی كورد نیە بەڵكو لە زیانێتی" دەشڵێت هەرێمی كوردستان 250 هەزار بەرمیلەكە رادەست بكات یان رادەستی نەكات ئەو یاسایە لە زیانی هەرێمی كوردستانەو لە قازانجی حكومەتی بەغدادیە. فازڵ نەبی بریكاری پێشووی وەزارەتی دارایی عێراق لە چاوپێكەوتنێكی ئێن ئاڕتیدا ئاماژەی بەوەكردووە " ئەوەی دوێنی شەو پەسەندكرا ئەوە نەبوو كە كورد باسی دەكرد، فراكسیۆنە كوردیەكان بۆیان نەچووە سەر واتا موچەی فەرمانبەران و پێشمەرگە بەهیچ شێوەیەك دوور نەخراوەتەوە لە كەمكردنەوە" نەبی دەشڵێت نوێنەرانی كورد نەیان توانی ئەو بڕگەیە بچەسپێنن كە دەڵێت " ئەگەر هەرێمی كوردستان 250 هەزار بەرمیل نەوتی رادەست نەكات، وەزارەتی دارایی عێراق دەبێت موچەی فەرمابەرانی هەرێم بدات زیانی داهاتی ئەو نەوتە لە بڕی ماوەی بەشە بودجەی هەرێم دەبڕدرێت" واتا لە موچە نابڕدرێت لە بڕگەی تر دەبڕدرێت، ئەگەر هەرێمی كوردستان 250 هەزار بەرمیلی رۆژانەكە رادەست نەكات.  بەڵام ئەو بڕگەیەی كە پەسەندكراوە موچەی جیانەكردۆتەوە لە پشكی هەرێم دەڵێت" بڕی زیانی نەناردنی 250 هەزار بەرمیلەكە لە كۆی گشتی پشكی هەرێمی كوردستان دەبڕدرێت بە موچەشەوە"  فازل نەبی جەخت دەكاتەوە" كەواتا نە 522 ملیار دینارەكە راستە نە 640 ملیار دینارەكە راستە ئەگەر هاتوو ئەو مادەیە وەك خۆی جێبەجێبكرێت لەلایەن حكومەتی عێراقەوە" بریكاری پێشووی وەزارەتی دارایی عێراق بەراشكاوی دەڵێت" واتا بڕگەی ( ج) هەرگیز لە قازانجی هەرێمی كوردستان نیە ئەو بڕگەیە هەمان بڕگەی سەردەمی یاسای بودجەی حەیدەر عەبادیە، بەڵام بە شێوازێكی تر، بۆیە ئەو بڕگەیە لە بەرژەوەندی كورد نیەو لە بەرژەوەندی حكومەتی بەغدایە، چی ئەوەی هەرێمی كوردستان 250 هەزار بەرمیلەكە رادەست بكات، چی ئەوەی رادەستی نەكات ئەو یاسایە لە زیانی هەرێمی كوردستانەو لە قازانجی حكومەتی بەغدادیە" فازڵ نەبی رونی دەكاتەوە كە" ئەگەر هاتوو حكومەتی هەرێمی كوردستان 250 هەزار بەرمیلەكە رادەستی بەغداد بكات لە سنوری ( 10.8 ترلیۆن دینار) 10 ترلیۆن و 800 ملیار دینار لە بەغداوە رەوانەی هەرێم دەكرێت پشكی هەرێمە لەبەغداد، واتا ئەوەی لە بەغداوە دێت تەنها بەشی موچەی خەڵكی دەكات بەتەنها، ئەویش بە مەرجێك لە مادەی 9 ی بودجەكەدا دەڵێت" حكومەتی هەرێمی كورستان پشكەكەی دیاری دەكرێت، ( من اجمال النفقات الفعلیە) وشەی ( فعلی) زۆر مەترسیدارە بەكار هاتووە، واتا ئەو 10 ترلیۆن و 800 ملیار دینارە هەموو بۆ كوردستان نایەت ئەگەر نەوتەكەشی رادەست بكات، بە گوێرەی رێژەی خەرجی فیعلی دەنێردرێت، واتا ئەگەر عێراق 70% بودجەی خۆی خەرجبكات، عێراق 70%ی ئەو 10 ترلیۆن و 800 ملیار دینارە  بۆ هەرێم دەنێرێت، واتا زۆر لە 10 ترلیۆن و 800 ملیار دینارەكە كەمتر دەبێت و  بەشی موچە ناكات". بریكاری پێشووی وەزارەتی دارایی عێراق ئەوەش دەخاتە روو كە " عێراق تەنها داوای 250 هەزار بەرمیل ناكات، لە بڕگەی( ا )لەمادەی 10 باسی 250 هەزار بەرمیل دەكات كە هەرێم دەبێت رادەستی بەغدادی بكات، بەڵام لە بڕگەی ( د)ی مادەی 10 دەڵێت ئەگەر حكومەتی هەرێم لەو بڕەی بۆی دیاریكراوە زیاتر بەرهەمبهێنێت دەبێت داهاتی ئەو بڕە زیادەیەش بگەڕێنێتەوە بۆ بەغداد، واتا هەرێم لەسەرو 250 هەزار بەرمیلەكەش چەندێكی تر بفرۆشێت دەبێت داهاتەكەی بنێرێت بۆ بەغداد" فازل نەبێ دەشڵێت" ئەگەر هەرێم 250 هەزار بەرمیلەكە رادەست نەكات، بەغداد پارەی ئەو نەوتە لە كۆی پشكی هەرێم دەبڕێت، پاشان ئەوەی ماوە دەیداتە هەرێم كە ئەوەش لە باشترین حاڵەتدا لە نێوان 320 ملیار دینار یان ئەگەر حكومەتی عێراق زۆر هاوكاری هەرێم بكات ئینجا ناگاتە 400 ملیار دیناری مانگانە" پێشی وایە كە " لەهەردوو حاڵەتەكەدا كێشە هەیە بەڵام دەبێت حكومەتی هەرێم دیراسەیەكی ووردی یاساكە بكات بزانن كامەیان لە بەرژەوەندی هەرێمی كوردستانە ئەوەیان جێبەجێ بكەن"  ئەوەی لە قازانجی كوردە بە پێی وتەی فازڵ نەبی"  بڕگەی ( ب ) لە مادەی 10 وەك خۆی دانراوەو ئەوە راستە كە تایبەتە بە موچەی پێشمەرگە تەنها ئەو بڕگەیە وەك خۆیەتی و لە قازانجی كوردە، تەنها بڕگەی پێشمەرگە بەتەواوی چاككراوە، جیاوازیەكەی لەگەڵ ساڵی رابردوو ئەوەی كە پێشتر دانرابوو كە موچەی پێشمەرگە لە ( قوات البڕی) هێزی وشكانی رێژەكەی دەدرێت بەڵام لە ئێستادا ( بری) هێزی وشكانی لابراوەو كراوە بەوەی پشكی پێشمەرگە لە ( قوات الاتحادی ) لە هەموو هێزەكانە واتا ساڵانی پێشوو پشكی پێشمەرگە 36 ملیار دینار بوو بەڵام ئێستا لە نێوان 60 بۆ 67 ملیار دینار دەبێتەوە"   

راپۆرت: درەو میدیا رۆژی سێشەممەی رابردوو وەفدێكی بزوتنەوەی گۆڕان چووە هەولێرو لەگەڵ وەفدی پارتی دیموكراتی كوردستان لەبارەی پرۆسەی پێكهێنانی كابینەی نوێ حكومەت گفتوگۆی كرد. ئەمە درێژكراوەی چەند كۆبونەوەیەكی پێشتری نێوان هەردوولا بوو، كە زیاتر موجامەلەی سیاسی باڵی بەسەردا كێشابوو، وەك لەوەی بتوانن پێكەوە خاڵ لەسەر پیتەكان دابنێن. كۆبونەوەكەی سێشەممە، یەكەمین هەنگاوی پراكتیكی نێوان گۆڕان‌و پارتی بوو لەبارەی پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت، هەردوولا كە پێشتر دوو لیژنەیان دروستكردبوو (لیژنەیەك بۆ كارنامەی حكومەت- لیژنەیەك بۆ دابەشكردنی پۆستەكان)، لەم كۆبونەوەیەدا جیاوازییەكان لە خواست‌و تێروانینی هەردوولا دەركەوت. دابەشكردنی پۆستەكان بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، لە كۆبونەوەكەی سێشەممەدا لەبارەی پرسی دابەشكردنی پۆستەكانی حكومەتەوە، ناكۆكی لەنێوان تێڕوانینی وەفدی گۆڕان‌و پارتیدا هەبووە.  وەفدی گۆڕان لەبارەی چۆنیەتی دابەشكردنی پۆستەكانەوە داوایكردووە، لە هەموو جومگەكانی دەسەڵاتدا پۆستی پێبدرێت، بەشێوەیەك لە پۆستی بەڕێوەبەری گشتییەوە تا دەگاتە پۆستی وەزارەت پێكەوە‌و لەیەككاتدا بدرێت بە گۆڕان، بەڵام وەفدی پارتی ئەم خواستەی گۆڕانی پێ قبوڵ نەبووە، پارتی بەنیازە تەنیا پۆستە باڵاكانی وەكو پۆستی وەزیر بە گۆڕان بدات‌و دابەشكردنی پۆستەكان ورد نەكاتەوە بۆ پۆستە بچوكەكانی وەكو (بەڕێوەبەری گشتی‌و بریكار‌و راوێژكارەكان). داواكردنی هەموو پۆستە باڵا‌و بچوكەكان بەیەكەوە لەلایەن گۆڕانەوە بۆ دوو هۆكار دەگەڕێتەوە: •    هۆكاری یەكەم: بزوتنەوەی گۆڕان دەیەوێت "شەریكی راستەقینە" بێت لە دەسەڵات، بۆیە نایەوێت تەنیا چەند پۆستێكی باڵا وەرگرێت‌و چاوی لەوەیە لە پۆستە بچوكانیشدا پێگەی هەبێت. •    هۆكاری دووەم: لە كابینەی هەشتەمدا، بزوتنەوەی گۆڕان چەند پۆستێكی باڵای وزاری وەرگرت، بەڵام پارتی پۆستە بچوكەكانی تا كۆتایی رادەستی گۆڕان نەكرد وەكو ئەوەی لە دانوستانەكاندا بەڵێنی دابوو، گۆڕان نایەوێت ئەم ئەزمونە دوبارە بكاتەوە‌و دەیەوێت هەر لەسەرەتاوە پشكی خۆی لە كێكی دەسەڵات لەگەڵ پارتی ببڕێنێتەوە. دانا عەبدولكەریم ئەندامی وەفدە دانوستانكارەكەی رۆژی سێ شەممەی بزوتنەوەی گۆڕان دوای كۆبونەوەكە لەگەڵ پارتی، لە لێدوانێكدا بۆ میدیاكان وتی:" تێڕوانینیەكانی ئێمە لە خوارەوە بۆ سەرەوەیە، بەڵام تێڕوانینی پارتی لە سەرەوە بۆ خوارەوەیە"، ئەمە بەڕوونی ئەوەی دەرخست كە گۆڕان دەیەوێت سەرەتا زامنی پۆستە بچوكەكان بكات‌و دواتر پۆستە باڵاكان. گۆڕان چی دەوێت؟ بەپێچەوانەی كابینەی هەشتەمەوە كە زیاتر پۆستە وزارییە ناخزمەتگوزارییەكانی وەرگرت، لەم كابینەیەدا گۆڕان چەند وەزارەتێكی خزمەتگوزاری وەرگرێت، بەڵام ئەوەی بڕیار لەسەر ئەو پۆستانە دەدات كە بەر گۆڕان دەكەون، رێككەوتنی نێوان یەكێتی‌و پارتییە. بزوتنەوەی گۆڕان لەڕێگەی لێدوانی بەرپرسەكانییەوە جەخت  لەسەر وەرگرتنی پۆستی جێگری سەرۆكی حكومەت دەكات، بەڵام پێدەچێت ئەمە تەنیا وەكو تەكتیكێك بێت بۆ زامنكردنی پۆستی جێگری سەرۆكی هەرێم. (درەو میدیا) زانیاری جیاوازی لەبارەی خواستی گۆڕان بۆ پۆستە باڵان دەستكەوتوو، هەندێك سەرچاوە باس لەوە دەكەن گۆڕان لە بە وەفدی پارتی راگەیاندووە، پۆستی جێگری سەرۆكی حكومەتی دەوێت، نەك پۆستی جێگری سەرۆكی هەرێم، بەڵام هەندێك سەرچاوەی تر باسلەوەدەكەن، گۆڕان پۆستی جێگری سەرۆكی هەرێمی دەوێت. پۆستی جێگری سەرۆكی هەرێم بۆ چوار ساڵی داهاتوو پۆستێكی بێ دەسەڵات دەبێت، بەوپێیەی سەرۆكی هەرێم لەناو پەرلەمانەوە هەڵدەبژێردرێت، بەڵام رەنگە گۆڕان كێشەیەكی ئەوتۆی لەگەڵ دەسەڵاتەكانی پۆستی جێگری سەرۆكی هەرێمدا نەبێت، چونكە دەیەوێت بە هەر بەهایەك بێت لە یەكێك لە سەرۆكایەتییەكاندا پۆستێكی هەبێت، تا بتوانێت سەرۆكایەتی تیمەكەی بكات لەناو دەسەڵاتدا. بەرنامەی حكومەت وەفدی گۆڕان هاوكات لەگەڵ وەرەقەیەك لەبارەی چۆنیەتی دابەشكردنی پۆستەكان، وەرەقەیەكیشی لەبارەی بەرنامەی حكومەتی داهاتوو خستە سەر مێزی گفتوگۆكانی لەگەڵ پارتی. بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، لە كۆبونەوەكەی سێشەممەدا، وەفدی پارتیش لەبەرامبەر وەرەقەی گۆڕان بۆ بەرنامەی حكومەت، ئەویش وەرەقەی خۆی خستوەتەڕوو. (درەو میدیا) زانیویەتی، وەفدی گۆڕان ناكۆك نەبووە لەسەر ئەو وەرەقەی كە پارتی بۆ بەرنامەی حكومەت ئامادەیكردووە، چونكە پارتی پێشتر لەو وەرەقەیەدا بۆ بەرنامەی حكومەت ئامادەیكردووە، سودی لە داواكاری گۆڕان‌و لایەنەكانی تر لە رابردوودا بینیوە‌و لە پرۆژەكەی خۆیدا جێگای كردوەتەوە، بەڵام بە نوسراو هیچ شتێك لەنێوان گۆڕان‌و پارتیدا زامن نەكراوە لەبارەی چۆنیەتی جێبەجێكردنی ئەو بەرنامانەوە.  

درەو میدیا:  بە پەسەندكردنی پرۆژە یاسای بودجەی گشتی عێراق، داهاتەكانی هەرێمی كوردستان دەگاتە ( یەك ترلیۆن و 175 ملیار دینار) كە 278 ملیار دیناری لە كۆی موچەی موچەخۆران زیاتر دەبێت.   بە رەوانەكردنی ئەو بڕە پارەیەی كە لە بەغداوە دەنێردرێت ئەوا كۆی داهاتەكانی هەرێم دەبێتە:  •    بڕی (647ملیار)دیناری لە بەغدادەوە بۆ دێت، ئەم پارەیە بڕی (454 ملیار) دیناری بۆ موچەخۆران دەبێت‌و بڕی (68 ملیار) دیناریش بۆ موچەی پێشمەرگە دەبێت 125 ملیار دینار بۆ چاودێری كۆمەڵایەتی ، بەڵام بەغداد هەموو خەرجییە داراییەكانی تری هەرێم رادەگرێت، کۆى پشکى بودجه‌ى هه‌رێمیش به‌ موچه‌ى فه‌رمانبه‌ران و پاره‌ى پێشمه‌رگه‌ و شايسته‌ داراییه‌کانى دیکه‌وه‌ ده‌گاته‌ 10 ترلیۆن و 800 ملیار دینار" •    سەرچاوەیەكی تری داهاتی حكومەتی هەرێم، داهاتی ئەو نەوتەیە كە خۆی دەیفرشێت، ئێستا داهاتی یەك مانگی نەوت كە دەست حكومەتی هەرێم دەكەوێت نزیكەی (650 ملیار) دینارە، لەم بڕە پارەیە (200 ملیار) بۆ قەرز‌و خەرجی كۆمپانیاكانی بەرهەمهێنانی نەوت دەڕوات، واتە بە كۆی گشتی حكومەتی هەرێم مانگانە نزیكەی (450 ملیار) دیناری لە داهاتی نەوت بۆ دەمێنێتەوە، لەم بڕە پارەیەش كە دەمێنێتەوە، وەزارەتی سامانە سروشتییەكان بڕی (378 ملیار) دیناری بۆ موچەی موچەخۆران بە وەزارەتی دارایی دەدات. •    داهاتی ناوخۆ، سەرچاوەیەكی تری داهاتی حكومەتی هەرێمە، حكومەت مانگانە (120 ملیار)دیناری لەم سەرچاوەیەوە دەستدەكەوێت. •    ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكاش لەچوارچێوەی بودجەی كۆنگرێسی وڵاتەكەی بۆ یارمەتیدانی هێزی پێشمەرگە، مانگانە بڕی (30 ملیار) دینار بە حكومەتی هەرێم دەدات‌و ئەمەش تائێستا سەرچاوەیەكی داهاتی گرنگە بۆ حكومەت. بە كۆكردنەوەی كۆی ئەو داهاتانەی سەرەوە كە لە مانگێكدا دەست حكومەتی هەرێم دەكەوێت، دەردەكەوێت كابینەی نوێی حكومەت مانگانە بڕی (ترلیۆنێك‌و 175ملیار) دیناری دەستدەكەوێت، موچەی موچەخۆرانی هەرێم لە یەك مانگدا (897 ملیار) دینارە، بەمە دەردەكەوێت حكومەت لەتوانایدایە موچەی موچەخۆران دابین بكات‌و سەرباری ئەوەش (278ملیار) دیناری بۆ دەمێنێتەوە.

(درەو میدیا): "جارێكیان لە رادیۆ چاوپێكەوتنێكم لەگەڵدا كرد لە توژەڵە، وتی: هەتاكو ئێستا ئەوەی وەكو شەڕ ناوی بنێم لە (142) شەڕدا بەشداربووم" ئەمە چیرۆكی "مامە ریشە"یە لە یادەوەری فەرهاد سەنگاوی پێشمەرگە‌و بێژەری شاخدا. ئەمڕۆ (34 ساڵ) بەسەر شەهیدبوونی (نەجمەدین شكور)دا تێدەپەڕێت، ئەو پیاوەی كە خەڵكی زیاتر بە نازناوی "مامە ریشە" دەیناسن، فەرهاد سەنگاوی لەو یادەداو لە دیدارێكدا لەگەڵ (درەو میدیا) بەمشێوەیە چیرۆكی پڕ لە كێشمەكێشی ئەو پیاوەی گێڕایەوە كە رۆژگارێك لە سەرچڵیكردندا نازناوی "رجل الحدیدی- پیاوە ئاسنینەكە"ی لێنراوە. گومان هەبوو پیاوی دوژمن بێ ! ئەو پیاوەی كە دوای زیاتر لە 30 ساڵ لە كوژرانی هێشتا لە یادەوەری خەڵكدا ماوەتەوە، سەرەتا پیاوێكی گوماناوی بووە لەلای هێزی پێشمەرگە. "سەرەتا مامە ڕیشە وەكو هەر كەسێكی تر كە هاتبوو بۆ پێشمەرگایەتی، وەریان نەگرت، منیش هەروابووم، یەكەمجار ئێمەیان وەرنەگرت بە پێشمەرگە، من خۆم زۆر منداڵ بووم، باوەڕیان پێنەئەكردم كە ئەمەوێت ببم بە پێشمەرگە، ئەوكاتەی مامە ریشە ببوو بە پێشمەرگە، پڕوپاگەندەیەكی زۆر كرابوو كە چەند كەسێك دێن دەیانەوێت ببن بە پێشمەرگە‌و ئەوانە پیاوی دوژمنن، قسەكە وا بڵاوببووەوە، مامە ریشەش ئاگای لێنەبوو، مامە ریشەیان گرتبوو هەڕەشەیان لێكردبوو، ئازاریان دابوو، پاش ئازاردانێكی زۆر، مامە ریشەیان ئازادكردبوو، كە زانیبوویان ئاگای لە هیچ نیە"، فەرهاد سەنگاوی بەمشێوەیە سەرەتای پەیوەندی مامە ریشە‌و پێشمەرگایەتی دەگێڕێتەوە. كتێبی عەرەبی دەسوتاند دوای دەستگیركردن‌و ئازاردانی لەلایەن پێشمەرگەوە بەگومانی ئەوەی كار بۆ دوژمن دەكات، مامە ریشە ئازاد دەكرێت، بۆ رەواندنەوەی ئەو گومانەی لەسەری دروستكراوە، " رۆشتووە تفەنگێكی كڕیوە، لە جەباری‌و گەرمیان بەناوی پێشمەرگەوە كەوتووەتە چالاكیكردن‌و كتێبی عەرەبی قوتابخانەكانی سوتاندووە، هەڕەشەی لە مامۆستاكان كردووە نابێت بە زمانی عەرەبی وانە بڵێنەوە"، وەكو فەرهاد سەنگاوی باسی دەكات، ئەمە وایكردووە كە جاری دووەم مامە ریشە هاتووەتەوە بۆ ئەوەی ببێت بە پێشمەرگە، وەكو كوڕێكی دڵسۆز تەماشایان كردووە، بۆیە لە ساڵی (1979) بە پێشمەرگە وەرگیراوە.  "142 شەڕ" دوای ماوەیەك پێشمەرگایەتی، ئیتر وردە وردە مامە ریشە پێشكەوتووە‌و گەیشتووە بە پلەی سەر دەستە "ئامر مەفرەزە"، دواتر بووە بە فەرماندەی كەرت، بەپێی گێڕانەوەی فەرهاد سەنگاوی" هەر كەرتێكی هێزی پێشمەرگە 30 بۆ 40 كەس بووە، بەڵام كەرتەكەی مامە ریشە 80 بۆ 90 پێشمەرگە بووە". "ئەو ناوچەیەی كە مامەریشە پێشمەرگایەتی تێدا دەكرد (ناوچەی جەباری)، ناوچەیەكی چالاك بوو، ئەمدیوی ناوچەی سەنگاوە، ئەودیویشی جادەی كەركوكە، ناوچەكە خۆی پڕبوو لە دوژمن، لەبەرئەوە مامە ریشە هەموو جارێك بە منی ئەوت: فەرهاد برام من زۆر بەختم لەشەڕە، جارێكیان لە رادیۆ چاوپێكەوتنێكم لەگەڵدا كرد لە توژەڵە، وتی هەتاكو ئێستا ئەوەی وەكو شەڕ ناوی بنێم لە (142) شەڕدا بەشداربووم". "پیاوێكی خۆشباوەڕ بوو" "مامە ریشە لە كۆتایی هەموو نامەكاندا كە بۆی دەنوسین، ئەینوسی (عاشقی خاكی كوردستان)، لە پێشمەرگایەتیدا هەندێك فێری نوسین ببوو، پیاوێكی تا ئەندازەیەكی زۆر پاك‌و سادە، تا رادەیەكیش خۆشباوەڕ بوو وەكو زۆربەی كورد.. موچەكەی خۆی پێنج شەش دینار بوو، ئەچووە دێیەكان ئەیدا بە منداڵان، پارەو ئەو شتانە لای ئەو گرنگ نەبوو، ئەوەی لای مامە ریشە گرنگ بوو ئەوە بوو كوردستان رزگاری ببێت‌و ئەو شەڕ زۆر بكات". ئاهەنگەكەی سورداش ساڵی 1984 كە یەكێتی نیشتمانی لە گەرمەی دانوستاندا بوو لەگەڵ حكومەتی عێراق، ئاهەنگی نەورۆز لە ناوچەی (سورداش) كرا، بەپێی گێڕانەوەی فەرهاد سەنگاوی نزیكەی (750 هەزار) كەس بەشداری ئاهەنگەكەیان كردووە. "مام جەلال لەوێ بوو، وتاری هەبوو، ئێمە وەك رادیۆ لەوێ بووین، كە مامە ریشە هات بۆ ئەوێ، خەڵك زۆریان پێخۆش بوو، لەوكاتەدا حەمەجەزا (هونەرمەند) بەناوبانگ بوو، مامە ریشە بەناوبانگ بوو، مام جەلال‌و كاك نەوشیروان بەناوبانگ بوون.. مامە ریشە كە هات كوڵەباڵێكی لەبەردابوو، سێ چوار پێشمەرگەی لەگەڵدابوو، ئیتر خەڵكەكە لێی كۆبونەوە، دیارە هەندێك پڕوپاگەندە كراوە كە هیچ ئەسڵ‌و ئەساسێكی نییە، كە دەوترێت مام جەلال رقی لێی بووە، كە مامە ریشە لەوێ دیاربووە، یاخود دەوترێت مام جەلال دەستی هەیە لە كوشتنی مامە ریشەدا، ئەمانە تەنها پڕوپاگەندەن‌و ناڕاستن، چونكە مام جەلال عەقڵی هێندە بچوك نەبوو كە غیرە بكات لە من یان لە مامە ریشە، ئێمە وەكو منداڵی ئەو بووین، ئێمە كە دوو هەزار پێشمەرگەبووین لە شاخ مام جەلال هەمووی وەك كوڕی خۆی سەیری دەكردن، مام جەلال لای من باسی شەهیدی كردووە دەستی كردووە بە گریان، ئەو پڕوپاگەندانە هی كەسی نەخۆش‌و موخابەرات بوون". لە كاتی ئاگربەستدا كوژرا ! مامە ریشە كە تا ئەوكات بەشداری لە دەیان شەڕی سەختدا كردبوو، نەمرد، بەڵام لەكاتی ئاگربەست‌و دانوستانی نێوان یەكێتی‌و حكومەتی عێراقدا كە شەڕ راگیرابوو، شەهید كرا، چیرۆكی شەهیدكردنەكەی قسەوباسی زۆری لەسەرە، بەڵام فەرهاد سەنگاوی بەمشێوەیە دەیگێڕێتەوە: "ئەو پەیوەندییەی تەحسین شاوەیس لەگەڵ مامە ریشە دروستیكردبوو، ئەوە پلانی ئیستخباراتی بەعس بوو، بۆ حاڵەتێك  ئەگەر دانوستان سەری نەگرت، موخابەراتی عێراق پەیوەندییەكەی لەڕێگەی كابرایەكەوە بەناوی (كاكل) دروستكردبوو، مامە ریشە هەرزوو مام جەلالی لەو پەیوەندییە ئاگاداركردبوو، وتبووی: لەكاتی گفتوگۆو دانوستانەكاندا تەحسین شاوەیس پەیوەندی پێوەكردووم‌و قسەمان كردووە، مام جەلال وتبووی مەچۆرە ژێر دەستی، با ئەو بێت بۆلای تۆ، تۆ مەچۆرە شوێنێك كە ئەو بەسەریدا زاڵ بێت، پێشی وتبوو ئەو پەیوەندییە مەكە، كە هەر ئەشیكەیت، نابێت بچیتە شوێنێك كە ژێر دەستی ئەوان بێت، لەو پەیوەندییە زۆر بە گومانبە، بزانین ئەگاتە كوێ".  بەپێچەوانەی رێنماییەكانی مامجەلالەوە وەكو فەرهاد سەنگاوی دەڵێ" مامە ریشە بڕوای بەو پەیوەندییە هەبوو لەگەڵ تەحسین شاوەیسدا، هەرچەندە ئێمە مامە ریشەمان لەڕێگەی رادیۆوە بانگكردەوە، كە بانگەوازمانكرد مامە ریشەو هێزەكەی لە گەرمیانەوە بەرێكەوتبوون بۆ قەرەداغ، مامە ریشە هاتەوە بۆ سەركردایەتی، مام جەلال، مامە ریشەی بانگكردبوو بۆ پارێزگاری لە سورداش، هێشتا شەڕ دەستی پێنەكردبووەوە، مامە ریشە لە سورداش بوو، بەڵام بەعس تەحسین شاوەیسیان ئاگاداركردبوو مامە ریشە بانگ بكات‌و بیكۆژێت، چونكە ئەیانزانی شەڕ دەستپێئەكاتەوە، تا ئەوكات شەڕ دەستی پێنەكردبووەوە، ئەیانویست پێش شەر دەستی خۆیان بوەشێنن، (كاكل) بە ئۆتۆمبیلێكەوە هاتبوو بەدوای مامە ریشەدا لە سورداش، پێی وتبوو تەحسین شاوەیس كاری پێتە، ئەویش لەگەڵی رۆیشتبوو، لە كەمینێكدا شەهیدیانكردبوو"، ئەم روداوەی كە فەرهاد سەنگاوی باسی دەكات لە رۆژێكی وەكو ئەمڕۆدا لە ساڵی 1985دا رویدا. هەواڵەكە لە ئێزگە  رۆژی 25ی كانونی دووەم هەواڵی شەهیدكردنی مامە ریشە گەیشتە ئێزگەی دەنگی گەلی كوردستان، بەگوێرەی گێڕانەوەی فەرهاد سەنگاوی كە ئەوكات لە ئێزگە كاریكردووە، سەركردایەتی یەكێتی پێیان وتوون هەواڵی شەهیدبوونی مامە ریشە بڵاونەكەنەوە‌و چاوەڕێ بكەن. " ئێمە زۆرمان پێناخۆش بوو هەواڵێك نیە لە سەركردایەتییەوە، دیاربوو لە كۆبونەوەدا بوون، بەعس بڕیاریدابوو كۆمەڵێك سەركردەو پێشمەرگەی دیار شەهید بكات، سەید كەریم‌و مامە ریشەیان شەهید كرد، ئەوكاتە سەركردایەتی چەند سەعاتێك دواكەوت، ئێمە توڕەبووین لەوەی بۆچی هەواڵەكە بڵاونەكەینەوە". دەستپێكردنەوەی شەڕ ئێزگەی دەنگی گەلی كوردستان دواجار هەواڵی شەهیدكردنی مامە ریشەی بڵاوكردەوە، بەڵام ئەوە تەنیا هەواڵی كوژرانی پێشمەرگەیەك نەبوو، بەڵكو هەواڵی دەستپێكردنی قۆناغێكی نوێ بوو، هەواڵی كۆتایهاتنی دانوستانی نێوان یەكێتی‌و حكومەت‌و هەواڵی شكاندنی ئاگربەست بوو. فەرهاد سەنگاوی لەبارەی بەیاننامەكەی ئەوكاتی مەكتەبی سیاسی یەكێتی سەبارەت بە راگەیاندنی هەواڵی شەهیدكردنی مامەریشە دەڵێ" دیارە سەركردایەتی هۆشیارترو دووربینتر بوون، نەیانئەویست شەڕ دەستپێبكاتەوە، ئەیویست دانوستان‌و نەشەڕ نە ئاشتی درێژەی هەبێت، بەعسیش شەڕی ئەفرۆشت‌و كێشەیان بۆ خەڵكی دروستئەكرد بۆئەوەی یەكێتی بشكێت لەبەر چاوی خەڵك، ئیتر مەكتەبی سیاسی یەكێتی بەیاننامەیەكیان نارد بۆ ئێمە، ئەڵێن لێتان ئەدەین‌و (جەرگتان ئاو ئەدەین)، ئەو بەیاننامەیەیان بۆ من نارد، من خۆشم لەو كاتەدا شتێكم بۆ مامە ریشە نوسی، خەڵكی وایان زانی هی كاك شێركۆ بێكەسە، پەخشانێكم نوسی لەسەر شەهیدكردنی مامە ریشە، نوسیبووم (ئەو روبارە سەرهەڵگرتوو توڕەیە بوویت، نە لە بەهار و زستاندا، لە هاویندا لرفەو هاژەت بواری بەكەس نەدەدا)، هەر ئەو رۆژە لە رادیۆ خوێندمەوە، دەنگدانەوەی زۆری هەبوو، لەكاردانەوەی شەهیدكردنی مامە ریشەدا زنجیرەیەك چالاكی دەستیپێكرد، یەكەم وەڵامدانەوەی شەهیدكردنی مامە ریشە گرتنی زنجیرە شاخەكانی دابان هەلاج بوو، هەڵۆ چەمچەماڵی شەڕێكی سەختی كرد، هەموو دەبابەكانی بەعسی لە گوندی حاجی تان‌و سابوراوا راگرت، دواتر لە گەرمیانەوە زنجیرەیەك شەڕی زۆر گەورە بەناوی (لە تۆڵەی مامە ریشەدا) هەموو كوردستانی گرتەوە.  شەهیدبوونی مامە ریشە كاردانەوەی گەورەی لێكەوتەوە، بەپێی قسەی سەنگاوی ئەوكات رادیۆكانی لەندەن باسیان كردووە، تەنانەت لە بەسرەو ناوچەكانی تر بە "رجل الحدیدی- پیاوی ئاسنین" ناوی مامە ریشەیان بردووە.  كاتژمێرێكی دەستیی بۆ مۆزەخانە هەر لە دیدارەكەیدا لەگەڵ (درەو میدیا) فەرهاد سەنگاوی چەند یادەوەرییەكی خۆی لەگەڵ مامە ریشەدا گێڕایەوە، یەكێك لەو یادەوەرییانە چیرۆكی كاتژمێرێكی دەستییە. سەنگاوی وتی:" لە یادمە چەند رۆژێك پێش شەهیدبوونی، مامە ریشە هات بۆلام لە سەرگەڵو، وتی فەرهاد برام هاتووم ئەو سەعاتەی دەستم بدەیتێ، منیش وتم باشە سەعاتەكەم لەدەستم داكەندو دامە دەستی، ئەویش سەعاتەكەی خۆی لەدەستی داكەندو دایە دەستم‌و وتی بەس نەیفەوتێنی، ئێستا ئەو سەعاتە لەلام ماوەو لە دانیماركەو هەر هەڵمگرتووە، ئەگەر مۆزەخانەیەك هەبێت بۆ پێشمەرگەی راستەقینە، ئەوا ئەو سەعاتە دێنمەوەو دەیخەمە ئەو مۆزەخانەیەوە". 

   درەو میدیا: پەرلەمانی عێراق مادەی 10 ی لە یاسای بودجەی گشتی عێراق پەسەندكرد كە لە بڕگەی ( ج )ی ئەو مادەیەدا حكومەتی بەغداد ناچاركراوە كە مانگانە ( 647ملیار دینار رەوانەی هەرێم بكات.  بڕگەی (ج) لە ماددەی ( 10 )ی پرۆژە یاسای بودجەی عێراق بەروونی دەڵێ: " ئەگەر هەرێمی كوردستان داهاتە  فیدراڵییەكانی و رۆژانە 250 هەزار بەرمیل نەوتی رادەستی بەغداد نەكرد،  وەزارەتی دارایی عێراق پابەند نییە بە پێدانی خەرجییەكانی هەرێم كە لەناو بودجەی عێراقدا دانراون، جگە لە موچەی فەرمانبەران‌و موچەی پێشمەرگە". سەرەرای ئەوەی پێشنیازی لیژنەی دارایی پەسەندكرا كە وەزارەتی دارایی حكومەتی عێراق پابەند دەكات بەوەی كە موچەی موچەخۆرانی هەرێم رەوانە بكات ئەگەر حكومەتی هەرێم پەیوەستیش نەبوو بە ناردنی 250 هەزار بەرمیل نەوتی رۆژانەی  بۆ بەغداد لەم بڕگەیەدا، بەبێ پەیوەستكردنی حكومەتی هەرێم بە رادەستكردنی نەوت، حكومەتی ناوەند پابەندكراوە بەوەی موچەی مانگانەی فەرمانبەران‌و هێزەكانی پێشمەرگەی هەرێم بنێرێت بەمشێوەیە: •    موچەی فەرمانبەرانی هەرێم كە لە بەغدادەوە دابین دەكرێت، بەپێی پرۆژەی یاسای بودجەی عێراق مانگانە دەگاتە (454 ملیار) دینار. •    موچەی پێشمەرگەش، كە هەر بەپێی ئەو بڕگەیە دەبێت حكومەتی بەغداد بینرێت، مانگانە دەگاتە (68ملیار) دینار. •   125 ملیار دینار بۆ چاودێرى کۆمه‌ڵایه‌تى . بەپێی ئەم بڕگەیە لە پرۆژە یاسای بودجەدا حكومەتی هەرێم دەتوانێت نەوت رادەستی بەغداد نەكات‌و موچەی فەرمانبەران‌و پێشمەرگەی هەرێمشی لێوەربگرێت. بە نادرنی ئەو پارەیە لە بەغدادەوە لەگەڵ داهاتەكانی نەوت‌و ناوخۆ، حكومەتی داهاتووی هەرێم بەئاسانی دەتوانێت مانگانە زیاتر لە (یەك ترلیۆن) داهات دەستبخات، بەوەش بودجەی پێویستی دەستدەكەوێت، واتە كابینەی نوێی حكومەت دەتوانێت قەیرانی دارایی‌و موچەی فەرمانبەران تێپەرێنێت. موچەخۆرانی هەرێم لە بودجەی فیدراڵیدا لە پرۆژە بودجەی 2019ی عێراقدا، بڕی (5 ترلیۆن‌و 448 ملیار) دینار دانراوە بۆ هەر ساڵێكی موچەی موچەخۆرانی هەرێم، ئەگەر ئەو بڕە پارەیە دابەش بكرێت بەسەر 12 مانگەكەی ساڵدا، ئەوا دەبێت بەغداد مانگانە بڕی (454 ملیار) دینار بۆ موچەخۆرانی هەرێم بنیرێت. ساڵی رابردوو لە بودجەی عێراقدا بڕی (3 ترلیۆن‌و 700 ملیار) دینار بۆ موچەی موچەخۆرانی هەرێم دانرابوو، بەپێی ئەو بڕە پارەیە، بەغداد مانگانە (317 ملیار) دیناری بۆ موچەخۆرانی هەرێم دەنارد. هاوكات مانگانە بڕی 68 ملیار دینار بۆ موچەی هێزەكانی پێشمەرگە دەنێرێت كە بۆ نزیكەی ( 45 هەزار) پێشمەرگەیەو موچەی هەر یەكێكیان بە ( یەك ملیۆن و 500 هەزار) دینار دانراوە، 125 ملیار دینار بۆ چاودێرى کۆمه‌ڵایه‌تى  واتا حكومەتی عێراق پابەندە كە مانگانە  بڕی (647ملیار) دینار بۆ هەرێمی كوردستان رەوانە بكات. داهاتەكانی هەرێم دەبێتە چەند بە رەوانەكردنی ئەو بڕە پارەیەی كە لە هەرێمی كوردستانەوە دەنێرێت ئەوا كۆی داهاتەكانی هەرێم دەبێتە:  •    بڕی (647ملیار)دیناری لە بەغدادەوە بۆ دێت، ئەم پارەیە بڕی (454 ملیار) دیناری بۆ موچەخۆران دەبێت‌و بڕی (68 ملیار) دیناریش بۆ موچەی پێشمەرگە دەبێت 125 ملیار دینار بۆ چاودێرى کۆمه‌ڵایه‌تى ، بەڵام بەغداد هەموو خەرجییە داراییەكانی تری هەرێم رادەگرێت. •    سەرچاوەیەكی تری داهاتی حكومەتی هەرێم، داهاتی ئەو نەوتەیە كە خۆی دەیفرشێت، ئێستا داهاتی یەك مانگی نەوت كە دەست حكومەتی هەرێم دەكەوێت نزیكەی (650 ملیار) دینارە، لەم بڕە پارەیە (200 ملیار) بۆ قەرز‌و خەرجی كۆمپانیاكانی بەرهەمهێنانی نەوت دەڕوات، واتە بە كۆی گشتی حكومەتی هەرێم مانگانە نزیكەی (450 ملیار) دیناری لە داهاتی نەوت بۆ دەمێنێتەوە، لەم بڕە پارەیەش كە دەمێنێتەوە، وەزارەتی سامانە سروشتییەكان بڕی (378 ملیار) دیناری بۆ موچەی موچەخۆران بە وەزارەتی دارایی دەدات. •    داهاتی ناوخۆ، سەرچاوەیەكی تری داهاتی حكومەتی هەرێمە، حكومەت مانگانە (120 ملیار)دیناری لەم سەرچاوەیەوە دەستدەكەوێت. •    ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكاش لەچوارچێوەی بودجەی كۆنگرێسی وڵاتەكەی بۆ یارمەتیدانی هێزی پێشمەرگە، مانگانە بڕی (30 ملیار) دینار بە حكومەتی هەرێم دەدات‌و ئەمەش تائێستا سەرچاوەیەكی داهاتی گرنگە بۆ حكومەت. بە كۆكردنەوەی كۆی ئەو داهاتانەی سەرەوە كە لە مانگێكدا دەست حكومەتی هەرێم دەكەوێت، دەردەكەوێت كابینەی نوێی حكومەت مانگانە بڕی (ترلیۆنێك‌و 175ملیار) دیناری دەستدەكەوێت، موچەی موچەخۆرانی هەرێم لە یەك مانگدا (897 ملیار) دینارە، بەمە دەردەكەوێت حكومەت لەتوانایدایە موچەی موچەخۆران دابین بكات‌و سەرباری ئەوەش (277ملیار) دیناری بۆ دەمێنێتەوە.   ماددەی 10 چی دەڵێ ؟ لە پرۆژە بودجەی 2019ی عێراقدا ماددەیەك تەرخانكراوە بۆ كێشە داراییەكانی نێوان هەولێرو بەغداد‌و چارەسەركردنی دۆسیەی نەوت، ماددەكە دابەشكراوە بەسەر دوو بڕگەدا، بڕگەی دووەمیش لە چوار خاڵ پێكدێت، دیار نییە ئاخۆ دەقی ئەم ماددە یاساییە وەكو خۆی لە پەرلەمانی عێراق پەسەند دەكرێت، یاخود هەموار دەكرێت‌و گۆڕانكاری بەسەردا دێت. دەقی مادەی 10ی پرۆژە بودجەی گشتی عێراق بۆ ساڵی 2019  ماددەی 10 یەكەم: شایستە داراییەكانی نێوان هەرێمی كوردستان‌و حكومەتی فیدراڵی لە ساڵی 2014وە بۆ 2018 پاكتاو دەكرێت، ئەمەش دوای وردبینیكردن تێیدا لەلایەن دیوانی چاودێری دارایی فیدراڵ، ئەوەش بە ئەژماركردنی پشكی هەرێمی كوردستان لەبەر رۆشنایی خەرجییە فیعلییەكان بۆ ساڵانی پێشوو، كە ژمێرەی كۆتایی پەسەندكراوی چاودێری دارایی فیدراڵی نیشانی دەدات. دووەم:  (ا) حكومەتی هەرێمی كوردستان پابەندە بە هەناردەكردنی بڕی لانی كەمی (250000) بەرمیل (دوو سەد‌و پەنجا هەزار بەرمیل) نەوتی خاو لە رۆژێكدا لەو نەوتە خاوەی كە لە كێڵگەكانیدا بەرهەم دەهێنرێت، بۆ فرۆشتنی لەڕێگەی كۆمپانیای (سۆمۆ)، بۆ ئەوەی داهاتی نەوت بەتەنیا رادەستی خەزێنەی گشتی دەوڵەت بكرێت. (ب) تەرخانكردنی رێژەیەك لە بودجەی هێزە فیدراڵییەكانی سوپای عێراق بۆ موچەی هێزەكانی پێشمەرگە، بۆ ئەو هێزانەی كە وەكو بەشێك لە سیستمی ئەمنی عێراق دیاریكراون. (ج) ئەگەر هەرێمی كوردستان داهاتە فیدراڵییەكانی رادەستی خەزێنەی گشتی فیدراڵی نەكرد یاخود حوكمەكانی هەردوو بڕگەی (ا، ب)ی ئەم مادەیەی جێبەجێ نەكرد، وەزارەتی دارایی عێراق پابەند نییە بە پێدانی خەرجییەكانی هەرێم كە لەناو بودجەی عێراقدا دانراون، جگە لە موچەی فەرمانبەران‌و موچەی پێشمەرگە. (د) حكومەتی فیدراڵی‌و پارێزگاكانی هەرێمی كوردستان پابەندن بەوەی ئەگەر زیادە هەبوو لە بڕی هەناردەكراو كە لە ماددەی (1- یەكەم- ب)ی یاسای بودجەدا ئاماژەی بۆ كراوە، داهاتە بەدەستهاتووەكان رادەستی خەزێنەی گشتی دەوڵەت بكەن.