جوڵانەوەی نەوەی نوێ‌ رایدەگەیەنێت ئەنجامی بەرایی هەڵبژاردن و پسوڵەكان دوورن لە راستییەوە داواش لە لایەنەكانی تری دەرەوەی یەكێتی و پارتی دەكات بێنە پێش و پێكەوە كاربكەن لەسەر دەستكارینەكردنی دەنگە راستەقینەكانی ناو سندوقەكان و هەروەها ناو سێرڤەرەكە. دەقی راگەیەندراوەکەی جوڵانەوەی نەوەی نوێ: هەرجەندە نەوەی نوێ لەسەر ئاستی هەمو کوردستان دوەمە و لە هەندێک لە شوێنەکان یەکەمە و لە کەرکوک دوەمە و لە هەولیر دوەمە، بەڵام ئێمە هێشتا بەم دووەمە لەسەر ئاستی هەرێمی کوردستان رازی نین، کە دو حیزبی دەسەلات دەستکاری ئەنجام و پسولەکانیان کردوە ،بە تایبەت  یەکێتی لەسەر ئاستی سلێمانی و هەندێ ناوچەی تر دەسکارییەکی زۆری دەنگەکانی کردوە. بۆیە، هەمو لایەک ئاگادار دەکەینەوە کە ئەو پسوڵانەی دەدرێن بە چاودێرەکان و بڵاودەکرێنەوە، دورن لە راستیەوە و دو پارتی دەسەڵاتدار دەنگەکانیان زۆر زۆر کەمترە لەو ژمارەیەی بڵاویانکردووەتەوە و تەنها ئەمانە پسوڵەکەیان لە دەرەوەی سیستەمەکە و سێرڤەرەکە پرینت کردوە، بێ پشتبەستن بە داتا و زانیاری ناو سیستەمەکە و ناو سندوقەکان. چاوەڕێی هەڵوێستی لایەنەکانی تری دەرەوەی (یەکێتی و پارتین)، کە بێنە پێش و پێکەوە کار بکەین لەسەر دەستکاری نەکردنی دەنگە راستەقینەکانی ناو سندوقەکان و هەروەها ناو سێرڤەرەکە. وەک وتمان ، هەرچەندە ئەنجامەکەی  نەوەی نوێ رەنگە بە لای زۆرێکەوە سەپرایز بێت ، بەڵام هێشتا دڵنیاین سەد لە سەد کە ئەو ئەنجامانەی دو پارتی سەرەکی دورن لە راستیەوە و چاوەڕوانی ئەنجامی راستەقینەین لە کۆمسیۆنەوە بە فەرمی لە بەغدادەوە بڵاوبکرێتەوە بە پست بەستن بە ژمارەی راستەقینەی دەنگەکانی ناو سندوقەکە و هەروەها داتا و زانیاری ناو سێرڤەرەکە، ئەوکاتە هەڵوێستی کۆتایی خۆمان رادەگەیەنین. جوڵانەوەی نەوەی نوێ ١٢/٥/٢٠١٨  

ژووری هەڵبژاردنی یەكگرتووی ئیسلامی راگەیەنراوێكی بڵاوكردەوە رایدەگەیەنێت  ئەو دەرئەنجامە سەرەتاییانەی بڵاوكراونەتەوە گومانێكی زۆریان لەسەرە و داوادەكەن پشت بە جیاكردنەوەی ئەلیكترۆنیی نەبەسترێت و جارێكی تر جیاكردنەوەی دەنگەكان بەدەست ئەژماربكرێن.  

(درەو میدیا): بزوتنەوەی گۆڕان هەژماری ئەلەكترۆنی دەنگدان ڕەتدەكاتەوەو داوادەكات پرۆسەی جیاكردنەوە و ئەژماركردنی دەنگەكان بەشێوازی دەستی بەڕێوەبچێت. ژووری هەڵبژاردنی بزوتنەوەی گۆڕان لە ڕاگەیەندراوێكدا كە وێنەیەكی دەست (درەو میدیا) كەوتوە، ڕایدەگەیەنێت، گومانی زۆر هەیە سیستمی ئەلەكترۆنی دەنگدان هاككرابێت و هەژماری ئەلەكترۆنی دەنگدان ڕەتدەكەنەوە و داواشدەكات هەژماری دەنگدان بەدەست ئەنجامبدرێت.

(درەو میدیا): دیارترین زانیارییەكان لەبارەی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق: •    یەكەم هەڵبژاردنە دوای لەناوبردنی رێكخراوی داعش لە عێراق •    لەدوای روخانی رژێمی سەددامەوە لە 2003، چوارەمین هەڵبژاردنی پەرلەمانییە •    لە كۆی 38 ملیۆن كەسی ژمارەی دانیشتوانی عێراق، 24.5 ملیۆن كەس مافی دەنگدانیان هەیە •    لە قۆناغی یەكەمدا ملیۆنێك عێراقی لە 21 وڵاتی جیهان دەنگیاندا •    700 هەزار كەس كە بریتی بوون لە (پۆلس، سوپا، نەخۆش لە نەخۆشخانەكان) رۆژی پێنج شەممە بەشدارییان لە دەنگدانی تایبەتدا كرد •    8 هەزارو 959 بنكەی دەنگدان هەن و نزیكەی 11 ملیۆن كارتی دەنگدانیان بەسەردا دابەشكراوە •    كاتژمێر حەوتی بەیانی وادەی كردنەوەی دەرگای بنكەكانی دەنگدانە و كاتژمێر شەشی ئێوارە وادەی داخستنی بنكەكانە •    7 هەزارو 367 كەس لە ژن و پیاو خۆیان كاندیدكردووە •    320 حزب و ئیئتیلافی سیاسی بەشدارن لە هەڵبژاردنەكەدا •    87 لیست لە 18 پارێزگا هەن و دەنگی كاندیدەكانی بەپێی پلەبەندییان بەسەردا دابەشدەكرێت •    ژمارەی كورسییەكانی پەرلەمان 329 كورسییە، 83 كورسی وەكو كۆتا بۆ ژنان دانراوە، 9 كورسی وەكو كۆتا بۆ كەمینەكانی (ئێزدی، شەبەك، مەسیحی، سابیئە) دانراوە •    پەرلەمان بۆ ماوەی 4 ساڵ هەڵدەبژێردرێت •    دوای راگەیاندنی ئەنجامی فەرمی هەڵبژاردنی پەرلەمان، دەبێت لەماوەی 90 رۆژدا كابینەی نوێی حكومەت پێكبهێنرێت  

(درەو میدیا): بزوتنەوەی گۆڕان و هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری و كۆمەڵی ئیسلامی لە كەركوك كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانییان سازدا. ئەو سێ لایەنە كە لیستێكی هاوبەشیان بە ناوی (لیستی نیشتیمان) لە كەركوك هەیە بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەران، داویان لە خەڵكی كەركوك كرد بچنەسەر سندوقەكانی دەنگدان و بەشداری هەڵبژاردن بكەن. كەمی ئاستی بەشداری دەنگدەران لە هەڵبژاردن بووەتە جێگای سەرەنجی هەموو قەوارە سیاسییەكان و چاودێران، بەپێی داتاكانی كۆمسیۆن تاوەكو كاتژمێر 12ی نیوەڕۆ ئاستی بەشداری دەنگدەران لە كەركوك 24% بووە.   

( درەو میدیا ) كاتژمێر شەشی ئێوارە وادەی دەنگدانی گشتی بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق كۆتایی دێت و كۆمسیۆن وادەكە درێژناكاتەوە. كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكان لە بەیاننامەیەكدا رایگەیاند ئامێرە ئەلیكترۆنییەكانی دەنگدان بە شێوەیەك پرۆگرام كراون كە كاتژمێر شەشی ئێوارە لە كار رادەوەستن، بەوەش وادەی دەنگدانی گشتی بەهیچ شێوەیەك درێژناكرێتەوە. لە كاتژمێر حەوتی بەیانی ئەمڕۆ شەممە 12ی ئایارەوە دەنگدانی گشتی بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق دەستیپێكردووە و تا ئێستا رێژەی بەشداریكردن لەسەرتاسەری عێراقدا نەگەیشتوەتە 50%.  

چاوەڕوان دەكرێت ئاستی بەشداری هاوڵاتیانی لە هەرێمی كوردستان 60% تێنەپەڕێنێت،بەو پێیەش بەهای كورسیەك لە 49 هەزار دەنگدانەوە بۆ 43 هەزار دەنگ دادەبەزێنێت، بەجۆرێك ئەگەر لە هەڵبژاردنی 30ی نیسانی 2014 لە هەولێر 79% و لە سلێمانی 76% و لە دهۆك لە 81% بووە، ئەو كات بەهای كورسیەك سێ پارێزگاكەی هەرێم بەم شێوەیە بووە  -    بەهای  كورسیەك لە پارێزگای هەولێر ( 49.632 ) دەنگە لەبەر ئەوەی لە و پارێزگایە (  744489) كەس دەنگی داوە بۆ بەدەستهێنانی 15 كورسی لەو پارێزگایە.  -    لە پارێزگای سلێمانی كە بەهای كورسیەك ( 49.623 ) دەنگ لەبەر ئەوەی لە و پارێزگایە (  893226) كەس دەنگیداوە بۆ بەدەستهێنانی 18 كورسی لەو پارێزگایە.  -    لە پارێزگای دهۆك  كە بەهای كورسیەك ( 44.586 ) دەنگە لەبەر ئەوەی لە و پارێزگایە ( 490452 ) كەس دەنگیداوە بۆ بەدەستهێنانی 11 كورسی لەو پارێزگایە.  

(درەو میدیا) رێژەی بەشداریكردنی كورد لە دەنگدان لە پارێزگای كەركوك زۆر نزمە و قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆكی حكومەتی عێراق لە پەیامێكدا داوا لە دەنگدەرانی كورد لەو پارێزگایە دەكات بچن دەنگ بدەن و دەڵێت ئەگەر  وانەكەین كورسیییەكانی كەركوكمان لەدەست دەچێت. دەقی پەیامەکەی قوباد تاڵەبانی به‌م ساردوسڕییه‌ی ئێستای ده‌نگده‌ران كه‌ركوكی كوردان زیاترو زیاتر ده‌كه‌وێته‌ به‌ر مه‌ترسییه‌ جۆربه‌جۆره‌كان. تكایه‌ به‌ده‌نگدانی پڕ جۆش و خرۆشتان له‌م دوو كاتژمێره‌ی كه‌ ماوه‌ شوناسی كوردستانی بوونی کەرکووک بسەلمێنن، ڕۆحی مامی خۆتان و هه‌موو شه‌هیده‌کان ئاسوده‌بكه‌ن..هه‌رچی حساب و كتاب و گله‌ییه‌ بیخه‌نه‌ پاش ره‌واندنه‌وه‌ی به‌ره‌نجامه‌ كاره‌ساتاوییه‌كانی ئه‌م سستی به‌شدارییه‌ی ئێستا له‌ ده‌نگدا.. گه‌ر وانه‌که‌ین کورسییه‌ کوردییه‌کانی قودسه‌که‌مان له‌ده‌ست ده‌چێت له‌به‌رژه‌وه‌ندی تورکمان و عه‌ره‌به‌کان و ئەوانەی کە دەیانەوێت شکست بە کوردستان بهێنن  

(درەو میدیا): لە پارێزگای دیالە ژمارەیەك خەڵك بەمەبەستی سودوەرگرتن لە چوارچێوەی كانزاییەكانیان، دەستیانكرد بە لێكرنەوەی پۆستەی كاندیدەكان. لە تۆڕە كۆمەڵایەتییەكانی عێراق ئەم دیاردەیە ناوی لێنراوە "وەرزی كۆكردنەوەی بەروبومی پۆستەر".

(درەو میدیا): بەپیێ‌ دواین زانیارییەكانی كە لە لێپرسراوانی كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكان وەرگیراوە، ئاستی بەشداریكردن لە پارێزگای كەركوك تاوەكو نیوەڕۆ، گەیشتوەتە نزیكەی 24%. لە پارێزگای پارێزگای بابل، ئاستی بەشداری دەنگدەران تاوەكو نیوەڕۆ 27% بووە، لە پارێزگای میسان 23% بووە، لە پارێزگای واست ئاستی بەشداری 25% بووە، لە پارێزگای موسەنناش ئاستی بەشداری 25% بووە.  

رێكخراوی " تەمموز" یەكەمین راپۆرتی خۆی دەربارەی دەنگدانی گشتی هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق بڵاوكردەوە. ئەمەش  چەند خاڵێكی راپۆرتەكەیە: لە كاتژمێر شەشی بەیانی ئەمڕۆ شەممە 12ی ئایاری 2018ەوە چاودێرەكانی رێكخراوی تەمموز بۆ پەرەپێدانی كۆمەڵایەتی لە هەموو پارێزگاكانی عێراق و هەرێمی كوردستانیش دەستیانكرد بە چاودێریكردنی پرۆسەكە، چاودێرەكانمان لە كاتژمێر شەش بۆ هەشتی بەیانی چەند تێبینییەكان تۆماركردووە كە ئەمانەن: -    شوێنی بنەكانی دەنگدان زۆر باشن، تەنها لە گوند و ناحیەكان نەبێت كە هاوڵاتیان بۆ گەیشتن بە بنكەكانی دەنگدان دەبێت رێگای دوور ببڕن. -    هێزە ئەمنییەكان بە شێوەیەكی باش بۆ پاراستی بنكەكانی دەنگدان ئامادەن. -    ئامادەكاری كۆمسیۆن لە رووی لۆجیستییەوە باشە. -    بریكاری قەوارە سیاسییەكان لە ناوەندەكانی دەنگدان ئامادەن. -    تیمەكانی كۆمسیۆن لە زۆرینەی بنكەكاندا لەكاتی گونجاودا ئامادەبوون. -    رێگری لە چاودێرەكانمان كراوە لە كەركوك و قەزای حەی لە واست و لە تكریت. -    لە بنكەی دەنگدانی ئاوارەكان لە سلێمانی تا كاتژمێر 10 و نیو ئامێرەی دەنگدان ئامادەنەبوو. -    كێشەی نەخوێندنەوەی كارتی دەنگدانی كۆن هەیە . -    زۆرینەی بنكەكانی دەنگدان لەكاتی دیاریكراودا كرانەوە و چەند بنكەیەك تا كاتژمێر هەشت نەكرانەوە. -    بنكەی دەنگدانی وەمیز، سوهەیب رۆمی، لە ئەبی سەیدا لە دیالە رووبەڕووی هاوەن و هێرشی چەكداری بووەوە و شەش كەس برینداربوون. -    جۆرێك لە شڵەژان لە كاری فەرمانبەرانی ناو وێستگەكانی دەنگدان هەیە و زانیاریان بۆ بەكارهێنانی ئامێر و كەلوپەلەكانی دەنگدان نیە. -    لە ژمارەیەكی زۆر لە بنكەكانی دەنگدان لە سەرتاسەری عێراقدا ئامێری لێكۆڵینەوە و زانیاری كارناكات. -    لە چەند بنكەیەك پەنا بۆ دەنگدانی دەستی براوە. -    لە بنكەیەكی دەنگدان لە نەجەف تا كاتژمێر نۆ و نیو رێگە نەدراوە بە كارتە كۆنەكە دەنگ بدرێت. -    لە نزیك چەند بنكەیەكی دەنگدان بانگەشەی هەڵبژاردن كراوە. -    هەندێك بنكە ئامێرەكەی تەنها كارتە نوێیەكە دەخوێنێتەوە. -    لە كاتژمێری سەرەتای پرۆسەكەدا رێژەی بەشداریكردن زۆر كەم بوو.  

ئامادەكردنی: محەمەد رەئوف   12ی ئایاری 2018 هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بەڕێوەدەچێت، لەو هەڵبژاردنەدا ( 24.033.494 )  كەس مافی دەنگدانیان هەیە، لە كۆی ( 38.354.563 ) كەس لە ژمارەی دانیشتوانی عێراق، بۆ ئەم هەڵبژاردنە ( 3.266.092 ) دەنگدەر زیادی كردووە، كە لە دایكبوانی ( 1997 ، 1998 ، 1999، 2000 )ە. ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق لە ( 329 ) ئەندام پێكهاتووە ، ( 320 ) ئەندامی گشتی و ( 9 ) ئەندامی كۆتا كە ( 5 ئەندامی مەسیحی ) و ( 1 ئەندامی ئێزدیی ) و ( 1 ئەندامی شەبەك ) و ( 1 ئەندامی سابیئە) و ( 1 ئەندامی كوردی فەیلی) .  كورسیەكان بەم شێوەیە دابەش بوون  بەغداد  69 كورسی  و  2 كورسی مەسیحی + سائیبی  نەینەوا 31 كورسی و   3 كورسی مەسیحی + ئێزدی+ شەبەك بەسرە  25 كورسی  زیفار 19 كورسی  سلێمانی  18 كورسی  بابل 17 كورسی  ئەنبار 15 كورسی  هەولێر  15 كورسی  و  1 كورسی مەسیحی  دیالە 14 كورسی  سەڵاحەدین  12 كورسی  كەركوك 12 كورسی  و 1 كورسی مەسیحی  نەجەف  12 كورسی  واست  11 كورسی  و 1 كورسی فەیلی  كەربەلا 11 كورسی  دیوانیە 10كورسی  دهۆك 11 كورسی  و 1 كورسی مەسیحی  میسان 11 كورسی  موسەنا  7 كورسی 

(درەو میدیا): بەیانی ئەمڕۆ سەرۆك و سەركردەی لیست و قەوارە سیاسییەكانی هەرێمی كوردستان چونە سەر سندوقەكانی دەنگدان.  

تایبەت بە درەومیدیا لە هەڵبژاردنی 12ی ئایاری داهاتوی پەرلەمانی عێراقدا پارێزگای سلێمانی 18 كورسی هەیە، لەكۆی 329 كورسی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق كە دەكاتە رێژەی ( 5.5 )ی كورسیەكان، كە 12 لیست لە پارێزگای سلێمانی كێبەكێ دەكەن لەگەڵ 211 كاندید، كە ( 503 ) بنكەی دەنگدان هەیە لەگەڵ ( 2947 ) وێستگەی دەنگدان.  كۆی گشتی دەنگدەرانی پارێزگای سلێمانی( ژمارەی دەنگدەری گشتی   1305323     

ئەیاد عەلاوی جێگری سەرۆك كۆماری عێراق و سەرۆكی هاوپەیمانی " وەتەنیە" رایدەگەیەنێت ژمارەیەكی زۆر دەنگدەر رێگەیان پێنەدراوە دەنگ بدەن و 25 سكاڵاشیان لە بەغدا تۆماركردووە. عەلاوی دوای دەنگدانی لە لێدوانێكیدا بۆ سایتی " سۆمەریەنیوز" وتی:" ئەو دەنگدەرە عێراقییانەی لە دەرەوە هاتونەتەوە رێگەیان پێنەدراوە بەشداری دەنگدان بكەن." عەلاوی داواشی لە هاوڵاتیان كرد بچنە سەر سندوقەكانی دەنگدان  بۆئەوەی پەرلەمانێكی بەتوانا هەڵببژێردرێت كە بتوانێت ئەركەكانی جێبەجێ بكات." عەلاوی ئاشكراشیكرد لەسەر پێشێلكارییەكانی پرۆسەی هەڵبژاردن لە ئوردن 15 سكاڵا و لە توركیا دوو سكاڵایان تۆماركردووە و ئەمڕۆش لە بەغداد 25 سكاڵایان تۆماركردووە.