بۆ هەڵبژاردنی 30ی ئەیلولی 2018ی پەرلەمانی كوردستان: -٧٠٩ كەس ناوی خۆیان كاندید كردووە بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان - ٢٩ لیست و قەوارە ناوی كاندیدەكانیان پێشكەش بە كۆمسیۆن كردووە  - چەند كاندیدێك ڕەت كراوەنەتەوە كە ڕێنماییە بنچینییەكانی كاندیدبونیان تێدا نەبوە   - بۆ هەڵبژاردنی 30ی ئەیلولی 2018 ژمارەی دەنگدەران ( 3,088,642)  - بۆ هەڵبژاردنی 21ی ئەیلولی 2013 ژمارەی دەنگدەران ( 2,717,082) - واتا ژمارەی زیادبوو ( 371,560 ) - ناوی 268 هەزار كەس لە تۆماری دەنگدەران دەرهێنراون  - ناوی 56 هەزار دەنگدەری دیكەش سڕكراون  

راپۆرتی شیكاری/ محەمەد رەئوف لە درێژەی جینۆسایدەكانی كوردا و پاش ھەرەس ھێنانی شۆڕشی كورد ساڵی ( ١٩٧٥) دەیان ھەزار لە خێَڵی بەرزانییەكان بە زۆر لە شوێنەكانی خۆیان ھەڵكەنران و گوێزۆانەوە بۆ ناوچەی بیابانی ووشك لە باشوری عێراق ، بێ ئەوەی لەلایەن رێژێمەوە ھیچ یارمەتییەك بدرێن ، ئەم گوندنشینانە نزیكەی ( ٥) ساڵیان لە جێگەو ماڵی نوێ‌دا بەسەر برد لە باشوری پارێزگای (دیوانیە) بەڵام لە ساڵی ( ١٩٨٠) سوپای عێراقی , بە ئۆتومبیلی ئیڤا ئەم ئۆردوگایانەیان پێ پێچانەوەو بەرەو كۆمەڵگای (قوشتەپە)ی باشوری شاری ھەولێر راپێچكران و ھەندێكیشیان بران بۆ كۆمەڵگای (بەحرەكە)لەباكوری شاری ھەولێر ، ئەوانی تریش بۆ كۆمەڵگای ( دیانەو ھەریری).  لەم كۆمەڵگایانەدا خەڵكەكە بۆیەكەمجار ھەوای كوردستانیان ھەڵمژی پاش ئەوەی لە ٢٢ی ٩/١٩٨٠ جەنگی  نێوان عێراق و ئێران دەستی پێ‌كرد ، لەو چوارچیوەیەدا جكومەتی ئێران لە ٢٢/ ٧ /١٩٨٣ پەلاماری شارۆچكەی ( حاجی ئۆمەران)یان داو بە چاوساغی ھێزی پێشمەرگەی پارتی ناوچەكانی ( شیوەڕەش ، ئالانە ،ئازادی ، رایەت)یان لە دەسەڵاتی بەعس سەندو ھەزاران سەرباز لە ھەردوولا كوژران  یوست هیلتەرمان لە كتێبەكەیدا كارێكی ژەهراوی  دەنوسێت"پەیوەندی توندوتۆڵی نێوان ئێران و پارتی دیموكراتی كوردستان, بە جارێ عێراقییەكانی نیگەران كردبوو, لە پاش هەرەسهێنانی شۆڕشی بارزانی لە ساڵی1975دا, پارتی  پاڵپشتییەكی چالاكانەی شەڕی هێزەكانی ئێرانی دەكرد وەك ڕێنماو شارەزایی زانیاری تەواوی بارزانیەكان كەوا ئێرانییەكان لەو كاتەدا نزیكەی دە میل هاتوونەتە ناو خاكی عێراقەوەو "سەربازگەی حاجی ئۆمەرانی سەر بە فەیلەقی یەك, بەرزاییە سەرەكییەكان و بنكەكانی تۆپخانە لە ناوچەكەدا, نزیكەی 43گوندی كوردنشین ,بنكەیەكی سەرەكی حدكا و زۆربەی كەلو پەل و تفاقی جەنگیی حدكایان گرت,...هێرشی حاجی ئۆمەران هەلێكی بۆ پدك ڕەخساند حساباتی خۆی لەگەڵ عەشیرەتی برادۆستیدا یەكلا بكاتەوە, كە ناحەزییەكی كۆنیان لە نێواندا بوو, بەهۆی پێگەی ئەم عەشیرەتەوە لە نێوان قەڵەمڕەوی بارزانی و سنوری ئێراندا. چەكدارانی برادۆست بە پشتگیریی بەغدا بەرگری زۆریان لە ناوچەی عەشیرەتەكەیان دەكرد. ئەوە بوو كە دوژمنایەتی پارتی بۆ عەشیرەتی برادۆستی و دژایەتی مێژوویی نێوان پارتی و یەكێتی لەو ناوچەیە كە سنوری یەكێتی بوو,,هاوپەیمانییەكی تەكتیكی لێكەوتەوە یەكەم لە نێوان یەكێتی و برادۆستییەكان و دواتر لە نێوان یەكێتی و ڕژێمی بەغدا, كە دانوستانی نێوان یەكێتی و بەغدای لێكەوتەوە"   هەر سەبارەت بەو روداوە نەوشیروان مستەفا, لە كێبی پەنجەكان یەكتری ئەشكێنن دەنوسێت : " گیرانی بارزانییەكان ئەوكاتەی ناوچەی حاجی هۆمەران بوو بوو بە مەیدانی گەرمی جەنگی عێراق – ئێران بنەماڵەی بارزانی و سەرانی پدك بە ئاشكرا هاوكارییان لەگەڵ هێزەكانی ئێران ئەكرد دژی جەیشی عێراقی . كۆكردنەوەی دەنگ و باسی عێراق و هێزەكانی و , چاوساغی و ڕێبەری هێزەكانی ئێران و , هێنان و بردنی دێدەوانی تۆپخانەی ئێران ئەمە بەشێكی كەمی ئەو هاوكارییە ئاشكرایە بو . لە هێرشەكانیش دا ئەوان وەكو هێزی یارمەتیدەر و خەریككەر و لێدانی پشتەوە بەشدار ئەبوون, بەشدار بونی بنەماڵەی بارزانی و هێزەكانیان لە هێرشەكانی ناوچەی حاجی هۆمەران دا , لە لای صەدام جگە لەوەی بە خیانەتی نیشتمانی دا ئەنرا, بۆ خۆیشی بە خیانەت و دەسبڕین و فێڵ لێكردن ئەژمارد ھەربۆیەرژێمی بەعس لە تۆڵەی ئەم روداوەدا لە ٣٠ / ٧ /١٩٨٣ دا بەسەرۆكایەتی ( بەرزان تكریتی و وەتبان تكریتی) ھەردوو دایك برای سەدام حسێن و بە فەرمانی راستەوخۆی ( سەدام حوسێن) دەوری ئۆردوگاكانی زۆرەملێی بارزانییەكانی دا لە ( قوشتەپەو دیاناو ھەریرو بەحرەكە) ، زیاتر لە ( ٨)ھەزار پیاوی بارزانیەكانیان دەستگیرو سەرنگوم كرد . ھەندێ پێیانوایە كەپیاوە بارزانییەكان ساڵێك لە ژیاندامان بەڵام ( سەدام حوسێن) لە سیپتێمەری ١٩٨٣ دا گومانێكی ئەوو تۆی نەھێشتەوەو لە وتارێكیدا زۆر بەڕاشكاوانە وتی( ئەوانە خیانەتیان لە وڵات و لە پەیمان كرد بۆیە بەسزای سەختمان گەیاندن و بۆ دۆزەخمان ناردن ) لە دەقی قسەكانی سەدامدا ھاتووە ( ئەوان بەجۆرێك رۆچوون لەخیانەتدا كەناتوانن پەشیمان ببنەوە لێی، ئەم خیانەتەشیان گواستووەتەوە بۆ سنورێكی بەرفراوانتر لەبنەماڵەكەیان تا ئەو تاوانەیان ئەنجام دا و بوون بەڕێنیشاندەر و یارمەتیدەری ھێزی فارس بۆ داگیركردنی خاكی عێراق، بەم شێوەیە جیابوونەوەی كۆتای روویدا لەنێوان ئێمە و ئەوان لەوەش زیاتر ھەوڵماندا پەیوەندی دروست بكەن بەمەبەستی گەڕانەوە بۆ ڕیزی نیشتیمانی چەند نامەیەكیش ئاڵۆگۆر كرا لەم بارەیەوە، بۆیە دووجار خیانەتیان كرد یەكەمیان خیانەتیان لەخاك كرد دووەمینیان خیانەتیان لەو بەڵێنانەشیان كرد كەدابوویان، بارزانیەكانیش بەشدار بوون لەم كارە و سزای خۆیان وەرگرت و رۆشتن بۆ دۆزەخ) مەبەستی سەدام لەوەبوو كە ئەوان جۆرە رێكەوتنێكیان ھەبووە لەگەل مەسعود و ئیدریس بارزانیدا كە ھەرگیز چاوساغی سوپای ئێرانی نەكەن بۆسەر خاكی عێراق، ھەندێك پێیان وایە كە لە كاتی رێكەوتنە نھێنیەكەدا سەدام داوای زەمانەتی كردووە، مەسعود و ئیدریس بارزانی وتویانە زەمانەت ئەوەیە براكانمان لەلای ئیوەیە، ئەوانیش چونكە زۆر داغ لە دڵ بوون بەرامبەر بە براكانیان ( سابیر و عوبەیدوڵا و لوقمان ) بۆیە پێشرەوی سوپای ئێرانیان كردووە، تا حكومەتی بەعس براكانیان لە سێدارە بدات، وە لەوەشدا سەركەوتوو بون و لە ھیچ شوێنێكیش باسی ئەوبرایانەیان ناكەن بەڵام بڕوایان ناكرد سەدام ئەوكارە بەرامبەر بە بارزانیەكان بكات. بەپێی زانیاریەكان دوای ماوەیەك لە دەستگیركردنیان ئەم پیاوە بەرزانیانەیان لەبیابانی ( عەرعەر)دا زیندە بەچاڵ كرد ، ژن ومناڵەكانیشیان دوای خۆیان تا راپەڕین لە ئۆردوگاكاندا دەوریان بە ئەمن و ئیستخبارات گیرابوو ، كە لە ژیانێكی زۆر سەخت و دژواردا دەژیان ئاوو كارەباو كەل و پەلی خواردەمەنیان لێ بڕیبون بەردەوام . ژنێكی بەرزانی كەلەو كاتەدا لە (قوشتەپە) دەژیا ووتی :.( ئێمە گشت خەوتبوین كە سەربازەكان لە كاتژمێر (٣:٣٠)دەقیقەی بەرەبەیاندا ئابڵوقەی كۆمەڵگاكەیان دابوو ،پاشان بەر لەشەبەق كاتێك كە خەڵكەكە وەبەر خۆكەوتن بچنە سەر ئیش و كاریان ھەموو سەربازەكان بەجاری رژانە ناو كۆمەڵگاكەوە ، ھەر پیاوێك دەچوە دەرەوە دەیان گرت ، تەنانەت پیرەمێردێكی شێتیشیانگرت و دەست و قاچیان شەتەك دا ، ئەو مەلایەشیان گرت كەدەچوو بۆ مزگەوت بانگی نوێژی بەیانی بدات ، ئەوجا دەرگای ماڵەكانیان شكاندین و كەوتنە گەڕان بەدووی پیاوەكانماندا ، ئەوان تەنانەت تەماشای سەلاجەو تەنكی ئاویشیان دەكرد ، ھەموو نێرینەیەك كەتەمەنی لە (١٣) ساڵ بەرەو ژور بوو بردیان ، ئافرەتان دەستیان كردە گریان و رۆ رۆو قورئانیان بەرەو رویان بردن و زۆر پاڕانەوە لە سەربازەكان تا پیاوەكانیان نەبەن ).  پاش ئەوەی ئەم پیاوە بەرزانییانەیان دەست گیركردوو پاشان رەوانەی (دیوانییە)دەكرێن ، وە پاش ماوەیەكیش بەفەرمانی راستەوخۆی (ێەدا حسین) دەبرێن بۆ بیابانی عەرعەری سنوری عێراق ـ سعودیە لەوێدا چاڵیان بۆ ھەڵدەكەنرێ‌و دەكەس دەكەس گوللەباران دەكرێن و دادەپۆشرێن . ھەر لەو سەروبەندەدا لە ٣٠/٨/١٩٨٣حكومەتی بەعس ( عوبەیدوڵا و سابیر و لوقمانی كوڕانی مەلامستەفا كە براگەورەی مەسعود بارزانی ) بوون لە سێدارەدا ئەو كوڕانەی مەلا مستەفا لەدوای شكستی ١٩٧٤ لەگەڵ مەلا مستەفا نەچوون بۆ ئێران و لە بەغداد مانەوە چونكە كێشەیان لەگەڵ باوكیان ھەبوو، وەزیر و پەرلەمانتار و سەرمایەداربوون, بۆیە رژێمی بەعس لەدوای پێشڕەویەكانی ھێزەكانی پارتی بۆسەر ناوچەی حاجی ئۆمەران و گرتنی ٨ ھەزار بارزانی، كوڕەكانی مەلا مستەفاشی لە سێدارەدا كە یەكێكیان وەزیرو ئەوەی دیكەیان پەرلەمانتار و ئەوەی تریشیان بارزگان بوو، بەڵام لەبەر ئەوەی مەلا مستەفا نەفرەتی لێكردبوون بۆیە تا ئێستاش ھیچ سەركردەیەكی بارزانی ناویشیان ناھێنێت، كە یەكێكیان باوكی سیروان بارزانیە، بڕیارەكەش لە دادگای شۆرش لەرۆژی ( ٣٠/٨/١٩٨٣ ) بەسەرۆكایەتی عەواد حەمەد بەندەر دەركرا: حوكمی لە سێدارەدان درا بەسەر ھەر یەك لە (سابیر مستەفا محەمەد عەبدولسەلام بارزانی و نەوزاد لوقمان مستەفا بارزانی و ئازاد لوقمان مستەفا بارزانی و سەلاح لوقمان مستەفا بارزانی و بیداد لوقمان مستەفا بارزانی و ئیسماعیل فەقی عەولا بارزانی و ئەمین عوسمان ھەمیرە بارزانی و نورەدین محەمەد سدیق بارزانی و رەجەب ئیسماعیل حەسەن بارزانی و قادر نوعمان جەھوەر بارزانی و مەجید عەبدوڵا سەلیم بارزانی و حەكیم سەعید حەسەن بارزانی و سوبحان ئیسماعیل عەبدولسەلام بارزانی و زوبیر عەبدوڵا سەلیم بارزانی و حسێن زیاب بارزانی و دڵدار عەلی محەمەد حاجی بارزانی و ئیسماعیل مستەفا محەمەد بارزانی و عەلی عومەر ئەحمەد بارزانی و عوسمان ئەحمەد محەمەد بارزانی و عەبدولباری سلێمان عەبدولسەلام بارزانی و عیماد عوسمان ئەحمەد محەمەد بارزانی و نەزیر ئەحمەد محەمەد عەبدولسەلام بارزانی)، بەلام ھەر یەك لە لوقمان و عوبەیدوڵا بە بریارێكی تر لە سێدارەداران چونكە ئەوان وەزیر و پارلەمانتار بوون. سەبارەت بە جسنۆسایدی بارزانیەكان هەمیشە سەركردایەتی حزبی بەعس ویستویەتی بیشارێتەوە. بەپێی بەڵگەنامەیەك سكرتاریەتی سەرۆك كۆمار بە نووسراوی 2651/ك لە 24/8/1987 دا فەرمانی دەركردووە بۆ هەموو ئەو دام و دەزگا و بەرپرسانەی تایبەتن بە كێشەی كورد لەوانەیە لە لایەنێكی سێهەهەمەوە پەیوەندییان پێوە بكرێت و سەبارەت بە چارەنووسی بارزانییەكان و پرسیارییان لێ بكرێت، بۆیە وا پێویست ئەكات كە وەڵام دانەوەی هەر پرسیارێك سەبارەت بەم بابەتە ئەم وەڵامە بێت كە: "تەنها سەرۆكایەتی دەوڵەت لەم كێشەیە ئاگادارە چونكە كێشەكە كێشەیەكی سیاسیە و زۆر گەورەترە لە كێشەی ئەم خێزانانە". سەرچاوەكان: • محەمەد رەئوف , ئەنفال و رەھەندە سۆسیۆلۆجیەكانی, 2005 سلێمانی. •    میدڵ ئیست ووچ ـ جینۆساید لەعێراقداو پەلاماری ئەنفال بۆسەركورد ، و.سیامەندی موفتی زادە ،چاپی                یەكەم ،سلێمانی ،1999، لایەڕە 106-106 . •    نەوشیروان مستەفا ئەمین, پەنجەكان یەكتری ئەشكێنن , دیوی ناوەوەی ڕوداوەكانی كوردستانی عێراق 1979-1983 ل322   •    یۆست هلتەرمان، كارێكی ژەهراوی,وەرگێڕانی محەمەد حەمە ساڵەح تۆفیق,كۆمپانیای ئاوێنەل39 •    رۆژنامەی ( العیراق) ، 13ی ئەیلولی ، 1983 . •    عەباس هەمزە خدر ـ جینۆساید كارەساتی كوردو تاوانی نێودەوڵەتی ، گۆڤاری یاسا پارێزی ، ژـ 4 ، ساڵیچوارەم ، 1999 , لاپەڕە 260 . •    رَێكار مزوری , شێواز میكانیزمی جینۆساید و دیمۆسایدی بارزانییەكان . •    عەدالەت عومەر, بارزانیەكان لە راگواستنەوە تاكو جینۆساید بەپێی بەڵگەنامە فەرمی و مێژوویەكان.  

( درەو میدیا): نزیكەی ساڵێكە پەیوەندییەكانی یەكێتی نیشتمانی كوردستان لەگەڵ توركیا تێكچووە و ئەو حزبە ماوەیەكە هەوڵێكی چڕی بۆ ئاساییكردنەوەی پەیوەندییەكانی لەگەڵ ئەنكەرە دەستپێكردووە، بەپێی زانیاریەكان لەماوەی رابردوودا دووجار وەفدی یەكێتی سەردانی توركیای كردووە، هاوكات بەهۆی ئەوەی ئەو وڵاتە گرێبەستی پەنجا ساڵەی لە بواری نەوت و هەناردەكردنیدا لەگەڵ حكومەتی هەرێمی كوردستان بە گشتی و پارتی دیموكراتی كوردستان بە تایبەتی هەیە. سەرەتای كێشەی یەكێتی و توركیا 24ی حوەزیرانی 2017 توركیا نوێنەرایەتی یەكێتی لە ئەنكەرە داخست و داوای لە بەهرۆز گەڵاڵی نوێنەری یەكێتی كرد لەماوەی سێ رۆژدا ئەو وڵاتە بەجێ بهێڵێت، ئەوەش دوای ئەوەی دوو گەورە بەرپرسی میتی توركیا لە ئۆپەراسیۆنێكدا لە شارۆچكەی دوكانی پارێزگای سلێمانی لەلایەن پارتی كرێكارانی كوردستان " پەكەكە" ەوە دەستگیركران. قەدەغەخستنە سەر فڕۆكەخانەی سلێمانی لە دوای ریفراندۆمەكەی 25ی ئەیلولی رابردوو، حكومەتی بەغدا گەمارۆی خستە سەر هەردوو فڕۆكەخانەی سلێمانی و هەولێری نێودەوڵەتی و دواتر و لە 13ی ئازاردا قەدەغەی سەر فڕۆكەخانەكانی هەرێم لەلایەن بەغداوە هەڵگیرا، بەڵام ئەمجارە توركیا قەدەغەی خستە سەر فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی سلێمانی و تائێستاش بەردەوامە و بەو هۆیەشەوە زیانێكی زۆری ئابوریی  بە پارێزگای سلێمانی گەیاندووە. لەگەڵ هەڵگرتنی قەدەغەی سەر فڕۆكەخانەكانی هەرێم بن عەلی یەڵدرم سەرۆك وەزیرانی ئەوكاتەی توركیا رایگەیاند گەشتی بازرگانی و  هاتوچۆی هێڵە ئاسمانییەكانی توركیا بۆ فڕۆكەخانەی هەولێر دەستپێدەكاتەوە، بەڵام قەدەغە دەخەنە سەر گەشتی فڕۆكەكان بۆ فڕۆكەخانەی سلێمانی بە پاساوی ئەوەی كە یەكێتی نیشتمانی كوردستانی  هاوكاری پەكەكە دەكات. دوای یەڵدریمیش تا ئێستا دووجار مەلود چاوەش ئۆغڵۆ وەزیری دەرەوەی توركیا یەكێتی و بزوتنەوەی گۆڕانی بە هاوكاریكردنی پەكەكە تۆمەتباركردووە و لە دواهەمین جاریدا وەزیری دەرەوەی توركیا ئاشكرایكرد كە لەلایەن وەزیرێكی یەكێتییەوە لە حكومەتی هەرێمی كوردستاندا ئاگاداركراوەتەوە كە پەكەكە بە تەواوەتی هەژمونی بەسەر ناوەندی بڕیاری یەكێتیدا كردووە. هەوڵی یەكێتی بۆ ئاساییكردنەوە لە دوای ئەو لێدوانانەی بەرپرسانی توركیا و تۆمەتباركردنی یەكێتی بە هاوكاریكردن و پشتیوانیكردنی پەكەكە، ئەو حزبە هەوڵێكی چڕی بۆ ئاساییكردنەوەی پەیوەندییەكانی لەگەڵ ئەنكەرە دەستپێكردووە. بە گوێرەی زانیارییەكانی " درەو میدیا" لە ماوەی رابردوودا دووجار وەفدی یەكێتی بۆ كۆبوونەوە لەگەڵ بەرپرسانی ئەنكەرە سەردانی توركیای كردووە. هاوكات ئەمڕۆ دووشەممە 30 تەمموزی 2018،  هاكان كاراچای باڵیۆزی توركیا لە هەولێر سەردانی مەكتەبی سیاسی یەكێتی كرد لە هەولێر و لەگەڵ سەعدی ئەحمەد پیرە لێپرسراوی مەكتەبی پەیوەندییە گشتییەكانی یەكێتیدا كۆبووەوە. بە گوێرەی میدیاكانی یەكێتی  پەیوەندییەكانی نێوان یەكێتی و توركیاش تەوەرێكی گرنگی  كۆبوونەوەكەی پیرە و كاراچای بووە ،  هەروەها  لە كۆبوونەوەكەدا  سەعدی ئەحمەد پیرە، تەئكیدیكردوەتەوە بوونی پەیوەندیەكی باش و دۆستانە لە نێوان هەردوولادا دەبێتە مایەی سەقامگیری و ئایندەیەكی روون بۆ گەشەی سیاسی و بازرگانی كە بە سوود و قازانجی هاوبەشی توركیا و ناوچەكە دەبێت. كونسوڵی گشتی توركیاش جەختیكردوەتەوە كە ئامادەی هەموو هەماهەنگی و هاوكاریەكن كە ببێتە مایەی بەهێزكردن و بەرەوپێشەوە بردنی پەیوەندییەكان لە ئاستە جیاوازەكاندا.    

درەو میدیا:  لە ئێستا حكومەتی هەرێم رۆژانە 10 كاتژمێر كارەبای نیشتیمانی و مۆلیدە ئەهلیەكانیش 14 كاتژمێر كارەبا دەدەنە هاوڵاتیان نرخی هەر ئەمپێرێكیش كارەبای مۆلیدە 18 هەزار دینارە, بەڵام مانگی رابردوو نزیكەی 11 هەزار دینار بووە. بەپێی راگەیەنراوی وتەبێژی بەڕێوەبەرایەتی گشتی كارەبای سلێمانی " نرخی كاتژمێرێك ئەمپێری كارەبای مۆلیدە ئەهلییەكان بۆمانگی تەمووز بە (41.5) چل و یەك دینار و نیو دیاركراوە، كە تێكرای كاركردنی موەلیدەكان لەنێوان (400) بۆ (420) كاتژمێر كاریان كردوە، بۆیە نرخی ئەمپێڕێك لە گەرەكێك بۆ گەرەكێكی تر جیاوازە" خۆ ئەگەر  مانگانە مۆلیدە ئەهلیەكان ( 420 ) كاتژمێر كاربكەن ئەوا مانگانەی كارەبای نیشتیمانی دەكاتە ( 320 ) كاتژمێر، وە نرخی مانگانەی مۆلیدەی ئەهلی ( 420 x  41.5 = 17,430 دینار ) واتا نزیكەی 18 هەزار دینار بۆ هەر ئەمێرێكی مانگانە.  ووتەبێژی بەرێوەبەرایەتی كارەبای سلێمانی، نرخی كاتژمێرێك ئەمپێری كارەبای مۆلیدە ئەهلیەكان بۆ مانگی تەمووز و خشتەی پێدانی كارەبای مۆلیدە ئەهلییەكان لە سنوری پارێزگای سلێمانی بۆ مانگی ئاب ئاشكرا دەكات. سیروان محەمەد، ووتەبێژی بەڕێوەبەرایەتی گشتی كارەبای سلێمانی رایگەیاند؛ نرخی كاتژمێرێك ئەمپێری كارەبای مۆلیدە ئەهلییەكان بۆمانگی تەمووز بە (41.5) چل و یەك دینار و نیو، كە تێكرای كاركردنی موەلیدەكان لەنێوان (400) بۆ (420) كاتژمێر كاریان كردوە، بۆیە نرخی ئەمپێڕێك لە گەرەكێك بۆ گەرەكێكی تر جیاوازە، دەربارەی بەرز بونەوەی نرخی ئەمپێر لەم مانگەدا گەڕاندەوە بۆ زۆركاركردنی مۆلیدەكان لەم مانگەدا كە زیاتر لە (400) كاتژمێر كاریانكردوە لەگەڵا بەرز بونەوەی نرخی گازوایل. بەبەراورد بە مانگی رابردوو نرخی ئەمێرێك مۆلیدە 7 هەزار دینار زیادیكردووە, بەو پێیەی نرخی كاتژمێرێك ئەمپێری كارەبای موەلیدە ئەهلییەكان بۆمانگی حوزەیران ٣٨،٥ سی و هەشت دینار و نیوە، كە تێكڕای كاركردنی موەلیدەكان لەنێوان (٢٧٠) بۆ (٣٠٠) كاتژمێر كاریان كردووە،و بەمەش نرخی ئەمپێرێك كارەبای موەلیدە ئەهلیەكان لە نێوان ١٠ هەزار و دووسەد و پەنجا بۆ ١١ هەزار و پێنج سەد دینار دەبێت .    

(درەو میدیا): مام رۆستەم رەتیدەكاتەوە پەیوەندیی بە یەكێتی نیشتمانی كوردستانەوە كردبێت و راشیدەگەیەنێت كە هیچ روونكردنەوە و دەستلەكاركێشانەوەیەكی بڵاونەكردوەتەوە. مام رۆستەم  لە لێدوانێكی تایبەتدا بۆ " درەو میدیا" وتی: " من هیچ رونكردنەوە و دەستلەكاركێشانەوەیەكم بڵاونەكردوەتەوە و ئەوەی بڵاوكراوتەوە ئەسڵ و ئەساسی نیە". هەروەها مام رۆستەم  وتیشی:" ئەوەی بڵاوكراوەوەتەوە كە چومەتە ناو یەكێتیەوە ئەسڵ و ئەساسی نیە و هەر حزبێكم تەرككرد و جێمهێشت، هەرگیز ناچمەوە بەلایدا و بۆیە هەرگیز نابمەوە بە یەكێتی". زیاتر وتیشی:"  من سێ شۆڕشم بەرێكردووە، شۆڕشی ئەیلول و یەكێتی و گۆڕان، ئێستا لە ماڵی خۆم دانیشتوم و پەیوەندیم بە هیچ حزبێكەوە نەماوە". لە هەندێك ئەكاونت و پەیجەوە لە تۆڕی كۆمەڵایەتی بەناوی مام رۆستەمەوە نامەی دەستلەكاركێشانەوەی بڵاوكراوەتەوە، مام رۆستەم سەبارەت بەوە رایگەیاند هیچ پەیج و ئەكاونتێكی نیە و ئەوەی بڵاوكراوەتەوە راست نیە و پەیوەندی بە ئەوەوە نیە، هەرشتێكی هەبێت بە ئاشكراو لە راگەیەندنەكانەوە بڵاویدەكاتەوە. ئەو رونكردنەوەیەی بەناوی مام رۆستەمەوە بڵاوكراوەتەوە:  

(درەو میدیا): سەرەڕای ئەوەی ئەنجومەنی ناوەندی یەكێتی ئەرسەلان بایزی كردە سەرۆكی لیستی یەكێتی بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان، بەڵام ئەرسەلان بایز كشایەوە و قوباد تاڵەبانی لەجێی دانرا. زوبێر عوسمان، جێگری سكرتێری ئەنجومەنی ناوەندی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان بە PUKmedia ی راگەیاندووە: لە كۆبوونەوەی نائاسایی ئەمڕۆی ئەنجومەنی ناوەنددا ئەرسەلان بایز وەك سەرۆكی لیستی یەكێتی بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان پەسەندكرا، پاشان بەهۆی دۆخی تەندروستییەوە ئەرسەلان بایز داوای بەخشینی لەو پۆستە كردوە و مەكتەبی سیاسیش لەجێی ئەو قوباد تاڵەبانی وەك سەرۆكی لیستی یەكێتی دەستنیشانكرد.   ناوی بەشێك لە كانیدیداكانی یەكێتی نیشتیمانی كوردستان قوباد تاڵەبانی سەرۆكی لیستی یەكێتی  تەلار لەتیف دلێر ماوەتی بێگەرد تاڵەبانی رێواس فایەق ڕاهی ڕەهبەر سەید برایم  كنێر عەبدوڵا سەلمە شەهید فاتیح رۆژان شەهید حەمەڕەش سزا جەمال عەبدول عوسمان سێدەری شیلان بەرزنجی عەباس فەتاح خەڵەف ئەحمەد شاتوانی شادمان مەلا حەسەن د. هونەر دڵزار گەلاوێژ ساڵح ئامانج شەوكەت موشیر  

( درەو میدیا): دوای چەندین كۆبونەوە لیژنەی باڵای سەرپەرشتی هەڵبژاردنی بزوتنەوەی ئێوارەی ئەمرۆ بە دەنگدان سەرۆكی لیستی یەكلاكردەوە كە عەلی حەمە ساڵح 4 دەنگ و عەبدوڵای مەلا نوری 3 دەنگ و كوێستان محەمەد 1 دەنگ، بۆیە بڕیاردرا عەلی حەمە ساڵح بكرێتە سەرۆكی لیستی گۆڕان. هاوكات بە گوێرەی ئەو زانیاریانەی دەست " درەو میدیا: كەوتووە بزوتنەوەی گۆڕان ئەم ناوانەی بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان كاندید كردووە: نەسرەدین:  باژێروانی  كفری  شاخەوان رەئوف بەگ:  باژێڕوانی شارەزوور  گۆرانی ئینزبات ماردین ئیبراهیم  كاروخ عوسمان:  چۆمان  ئەمیر حاجی كەمال: سۆران سوعاد عەبدولڕەزاق :  هەولیر  بەڵێن ئیسماعیل : ژووری هەڵبژاردن دلێر عەبدولخالق شیرین : هاوسەری  كاوە گەرمیانی  بەرهەم مستەفا  : ئەندامی سکرتاریەتی یەکێتی مامۆستایان شۆخان كەریم: بێژەری  KNN ژینۆ محەمەد : بێژەری KNN ئاشنا عەبدوڵا: بێژەری  KNN ئارام ئەحمەد: بێژەری KNN دابان محەمەد: بێژەری KNN كاروان هاشم: هەولێر  جەبار جەلال:   باژێروانی سەیدسادق سیروان ماوەتی: باژێروانی شارباژێر  ژیلوان عادل شكور 

(درەو میدیا): دوای ململانێیەكی توند لە نێوان ژمارەیەك ركابەر بۆ سەرۆكی لیستی بزوتنەوەی گۆڕان بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی داهاتوو كە بڕیارە رۆژی 30ی ئەیلولی داهاتوو بەرێوەبچێت، كەمێك لەمەوبەر لیژنەی باڵای سەرپەرشتی هەڵبژاردنی بزوتنەوەی گۆڕان بڕیاریدا عەلی حەمە ساڵح بكاتە سەرۆكی لیستی بزوتنەوەی گۆڕان بۆ پەرلەمانی كوردستان. كێبەركێكان لە نێوان عەلی حەمە ساڵح و عەبدوڵای مەلا نوری بووە هەریەكە لە كوێستان محەمەد و ئاراس وەلی و مستەفای سەید قادر هاتووە بۆ سەرۆكی لیست.

وەرگێڕانی: نامیق رەسوڵ سەرچاوە: بەشی عەرەبی "DW"  بە فەرمی وەفدێكی هێزەكانی سوریای دیموكرات و ئەنجومەنی سوریای دیموكرات بۆ ئەنجامدانی دانوستانی بێ‌ مەرج لەگەڵ بەشار ئەسەد گەیشتە دیمەشق، ئەوەش لە كاتێكدایە بەرپرسێكی كورد لە رۆژئاوای كوردستان ئامادەیی هێزە كوردییەكان رادەگەیەنێت بۆ هاوكاریكردنی هێزەكانی ئەسەد لە شەری كۆنترۆڵكردنەوەی ئیدلبدا، ئایا هاوپەیمانێتی لەگەڵ ئەسەد دواهەمین كارتی دەستی كوردە لە رۆژئاوا ؟ ئەمە یەكەمجارە بەرپرسانی ئەنجومەنی سوریای دیموكرات بچنە دیمەشق بۆ دانوستان لەگەڵ بەرپرسانی حكومەتی سوریا، تائێستا وردەكاری و ئامانجی ئەو دانوستان بە تەواوەتی ئاشكرانەبوون، جگە لەوەی باس لەوەدەكرێت كە داهاتووی ئیدارەی خۆبەڕێوەبەری رۆژئاوای كوردستان لە باكوری سوریا تاوتوێدەكرێت، ئەوەش لەسەر زاری بەرپرسێكی كوردەوە ئاشكرابووە، هەر لە هەمان چوارچێوەشدا هاوسەرۆكی ئەنجومەنی سوریای دیموكرات ریاز دەرار رایگەیاند پێشبینیدەكرێت سەرەتا دانوستانەكان تایبەت بن لە كاروباری وەك پێشكەشكردنی خزمەتگوزارییەكان، بەڵام ئێستا پیشبینیدەكرێت بەرەوپێشچوونی نوێ هەبێت و دانوستانەكە لەوە فراوانتربێت و وتیشی :" دیدار و كۆبوونەوەكان هەندێكیان ئەمنیین و هەندێكیشیان سیاسیین". چەند رۆژێك بەر لەم دانوستانە ئاڵدار خەلیل هاوسەركی تەڤگەری كۆمەڵگەی دیموكراتی " تەڤدەم" ئامادەیی كوردی نیشاندا بۆ بەشداریكردن لە ئۆپەراسیۆنی نەهێشتنی تیرۆر لە ئیدلب" ئەوەش لە كاتێكدا بوو كە دیمەشق رایگەیاند دوای كۆتاییهاتنی ئۆپەراسیۆنی باشووری سوریا، ئامانجی داهاتووی پارێزگای ئیدلب دەبێت، ئەوەش بەواتای ئاڵۆزتربوونی پەیوەندییەكان لەگەڵ توركیا و دیمەنی سوریا دێت.  چی بە دیاریكراوی لە نێوان كورد و رژێمی سوریادا دەگوزەرێت. كورد چ سودێك دەكات لەهەر رێككەوتنێك لەم كاتەدا لەگەڵ سوریا كە ئێستا پێگەیان لاوازە؟ " دواهەمین كێشەی بەردەم ئەسەد" هەماهەنگی نێوان كورد و رژێمی سوریا ئەگەرچی تا ئێستا راستەوخۆ نەبووە، بەڵام نوێ نییە، و لە ماوەی رابردوودا چەندینجار گروپە ئۆپۆزسیۆنەكانی سوریا كوردیان بەوە تۆمەتبار دەكرد كە ئاسانكاریی بۆ حكومەتی سوریا كردووە لە كۆنترۆڵكردنەوەی چەند ناوچەیەكدا، پێش ئەم دانوستانەش هێزەكانی سوریای دیموكرات بەمدواییە چەند رێوشوێنێكی گرتبەر كە وەك ئامادەكارییەك بۆ رێككەوتنێكی خێرا لەگەڵ دیمەشق دەبینرا، وەك رادەستكردنی چەند ناوچەیەكی شاری حەسەكە بە هێزەكانی سوریا و لابردنی وێنەی ئۆجەلان و ئاڵای كوردستان لە چەند شەقامێك و گۆڕینی ناوی  هێزەكانی ئاسایشی كوردی. ئامادەیی كورد لە رۆژئاوای كوردستان بۆ دانوستان كردن لەگەڵ حكومەتی سوریا دوای دواهەفتە لە لێدوانێكی بەشار ئەسەدی سەرۆكی سوریا دێت كە لە چاوپێكەوتنێكی تەلەفزیۆنیدا رایگەیاند دوای كۆنترۆڵكردنەوەی رووبەرێكی بەرفراوانی سوریا " تاكە كێشە لەبەردەمیدا " هێزەكانی سوریای دیموكراتە، وتیشی:" سەرەتا ئێستا ئێمە دەرگامان واڵا كردووە بۆ دانوستان ... ئەگەر ئەوە رووینەدا ئەوا پەنا بۆ ئازادكردنی ئەو ناوچانە بە هێز دەبەین ئەمریكییەكان هەبن یان نەبن". رامی عەبدولڕەحمان بەڕێوەبەری روانگەی سوریا بۆ مافەكانی مرۆڤ كە نزیكە لە ئۆپۆزسیۆنەوە باوەڕی وایە سوریا ئێستا چەند تەوافوقێك بەخۆیەوە دەبینێت كە هەندێك لایەن لە لایەن هێز ئیقلیمی و نێودەوڵەتییەكانەوە ناچاركراون بچنە نێوی، ئەوەش بە ئامانجی رێكخستنەوەی كارتەكان و بەهۆی دژایەتیكردنی تیرۆرەوە كە بووە بە پاساو بۆ هەموو ئەوانەی دەیانەوێت دەستوەردان بكەن لە سوریا. بە بۆچوونی رامی عەبدولڕەحمان كورد بە گوشاری روسیا رەزامەندی نیشانداوە دانوستان لەگەڵ ئەسەددا بكات و بەبێ‌ مەرجیش، رامی لەو بارەیەوە دەڵێت:" هیچ لایەنێك نییە لە سوریا بە ئیرادەیەكی سەربەخۆوە جموجوڵ بكات، رژێمی سوریا كاتێك بانگهێشتنی كورد دەكات بۆ دانوستان لەسەر داواكاری روسیا كردوویەتی كە هەوڵ بۆ رێكخستنەوەی نێوماڵی سوریا دەدات". هەلێكە بۆ تۆڵەكردنەوە لە توركیا؟ كورد لە رۆژئاوای كوردستان خۆیان بێ‌ پشت و پەنا بینیوە لە رووبەڕووبونەوەی توركیا لە عەفرین كاتێك واشنتۆن پشتی تێكردن، دیمەشق تەنها بە هەڕەشە و بێدەنگی مۆسكۆش لەو كاتەدا وەك هەڵكردنی تیشكی سەوز بوو بۆ ئەردۆغان، لەبەرئەوە هیچ بژاردەیەك لە بەردەم كورددا نەماوە جگە لە دانوستان لەگەڵ ئەسەدن ئەوەش بە بۆچوونی یوخن هیپلەر شارەزای ئەڵمانیی بۆ كاروباری خۆرهەڵاتی ناوەڕاست. ئەو پسپۆرە ئەڵمانییە لە چاوپێكەوتنێكیدا لەگەڵ بەشی عەرەبی " DW " وتی:" كوردەكان ناخوازنن خۆیان بە گەمارۆدراوی لەلایەن توركیا و رژێمی سوریاوە كە روسیا پشتگیری دەكات، ببینن، بە تایبەتی كە درك بەوەدەكەن ئێستا و زیاتر لە كاتی پێشوو، ناتوانن گرەو لەسەر پشتیوانی واشنتۆن بكەن لە سایەی هەڵوێستە ناجێگیرەكانی دۆناڵد ترەمپی سەرۆكی ئەمریكاكە قورسە پێشبینی و خوێندنەوەی دروست بۆ هەڵوێست و بڕیارەكانی بكرێت". ئاماژەدانی لێپرسراوێكی كورد بۆ ئامادەیی هێزە كوردییەكان بۆ هاوكاریكردنی رژێمی سوریا لە شەڕی پارێزگای ئیدلب كە هاوسنوری توركیایە و لەژێر كۆنترۆڵی هێزە ئۆپۆزسیۆنەكاندایە، دەكرێت وەك هەلێك بۆ تۆڵەكردنەوە لە توركیای دوژمنی جێگیری كورد بخوێنرێتەوە، دوای كۆنترۆڵكردنی عەفرین لە ئازاری رابردوودا. بە بۆچوونی هیپلەر ئەم هەنگاوەی كورد، هەوڵێكە بۆ پێشكەشكردنی خزمەتگوزاری بە رژێمی سوریا لە چوارچێوەی لێكنزیكبوونەوەكانی ئێستا بە تایبەتی كە دوژمنەكە هاوبەشە، بەڵام رامی عەبدولڕەحمان باوەڕی وایە كە كورد هەڵەیەكی گەورە دەكات ئەگەر بە كردەوە لەو شەڕەدا بەشداری بكات و دەڵێت:" باشترە ئەوان كار بۆ كۆنترۆڵكردنەوەی عەفرین بكەن، نەك قوربانی بە رۆڵەكانیان بدەن". چارەنوسی خۆبەڕێوەبەریی كورد هێزەكانی سوریای دیموكرات كە هێزە كوردییەكانی وەك " یەپەگە و یەپەژە" بڕبڕەی پشتی ئەو هێزانەن و پشتیوانی ئەمریكایان هەیە 28%ی خاكی سوریایان لەژێر دەستدایە، دوای سوپای حكومەتی سوریا دووەم هێزە لەسەر خاكی سوریا و لەم چەند ساڵەی دوایشدا ئەو هێزە كارایی خۆی لە شەڕی دژ بە داعشدا سەلماندووە. كورد لە سوریا لە شەڕ و ململانێی چەند ساڵی رابردووی سوریادا یەكێك بووە لە لایەن سودمەندەكان، دوای چەندین ساڵ لە ستەمی حكومەتی سوریا بە سەركردایەتی حزبی بەعس، كورد لەسەرەتای قەیرانی سوریادا توانی دوای كشانەوەی هێزەكانی سوریا لە ساڵی 2012 ناوچەكانی رۆژئاوای كوردستان كۆنترۆڵ بكات و سیستمی خۆبەڕێوەبەریی و پاشان سیستنی فیدراڵی پێش دوو ساڵ رابگەیەنێت، ئێستا كورد لە رۆژئاوای كوردستان هەوڵدەدات پارێزگاری لە دەستكەوتە گرنگەكانی بكات كە لەم چەند ساڵەی دواییدا بەدەستی هێناون، كە ئەوەش وادەردەكەوێت قورس بێت لە كاتێكدا كە دانوستان لەگەڵ رژێمی سوریادا دەكات پێگەی وەك پێشووتر بەهێز نییە، بەڵام بەرای هیپلەری شارەزای كاروباری خۆرهەڵاتی ناوەڕاست سەرەڕای ئەوە پێشبیندەكرێت هەردوو لایەن لە نیوەدا بگەنە یەك بگەنە رێككەوتن و لەو بارەیەوە دەڵێت:" كوردەكان هەوڵدەدەن ئەوەی دەكرێت زۆرترین بەدەستبهێنن، و رژێمی سوریاش ئەگەر رێككەوتن لەسەر مافی ئۆتۆنۆمیی كرا هەوڵدەدات دەسەڵاتیان كەمبكاتەوە و لە كۆتاییدا دوای سازشكردنی هەردوولا دەگەنە رێككەوتن، چونكە رژێمی سوریا هەرچەندە پێگەی لە دانوستاندا بەهێزە، بەڵام لەبەرژەوەندیی نییە بچێتە شەڕەوە لەگەڵ لایەنێكدا كە دوای خۆی دووەم هێزە لە سوریا". دەربارەی وردەكاریی و سروشتی رێككەوتنەن ئەو پسپۆرە ئەڵمانیا بۆچونی وایە قورسە پێشبینی ناوەرۆكی رێككەوتنەكە بكرێت، بەڵام باوەڕی وایە كە هەر چۆنێك بێت دۆخی كورد ناچێتەوە پێش 2011 و دەڵێت:" باوەڕم وایە كە رژێمی سوریا رەزامەندی دەردەبڕێت لەسەر ئۆتۆنۆمییەك كە دەسەڵاتی سیاسیی دیاریكراوی هەبێت، بەڵام كوردەكات سودی ئابوریی و بە رادەیەكی زیاتر سەربەخۆیی رۆشنبیری لێ‌ بەدەستدەهێنن".

راپۆرت: فازل حەمەڕەفعەت ماوەی دوو رۆژە وەفدێكی ئەنجومەنی سوریای دیموكرات لە دیمەشقی پایتەختی سوریایە و لەگەڵ بەرپرسانی حكومەت لە كۆبونەوە و گفتوگۆدایە. وەفدەكەی حكومەتی رۆژئاوای كوردستان خاتوو (ئیلهام ئەحمەد) سەرۆكایەتی دەكات كە سەرۆكی جێبەجێكاری ئەنجومەنی سوریای دیموكراتە. سایتی "هاوارنیوز"ی نزیك لە پارتی یەكێتی دیموكرات (پەیەدە) لە رۆژئاوای كوردستان هەواڵی سەردانی وەفدەكەی بۆ دیمەشق پشتڕاستكردەوە و رایگەیاند" سەردانەكە لەسەر بانگهێشتی حكومەتی دیمەشقە". سایتەكە ئاماژەی بەوەكردووە" سەردانەكە بەمەبەستی دانوستانە لەگەڵ رژێمدا، بەڵام تائێستا نازانرێت ئەو بابەتانە چین كە لە نێوان هەردولا گفتوگۆیان لەبارەوە دەكرێت". ئەمە یەكەم سەردانی بەرپرسانی رۆژئاوای كوردستانە بۆ دیمەشق كە هەواڵەكەی بەشێوەیەكی فەرمی لە راگەیاندنەكانی سەربە حكومەتەوە بڵاوبكرێتەوە. نزیكەی یەك لەسەر چواری خاكی سوریا ئێستا لەژێر كۆنترۆڵی شەرڤانانی كورددایە، بۆیە بەپێی لێكدانەوەكان ئامانجی سەرەكی ئەم سەردانەی وەفدەكەی حكومەتی رۆژئاوای كوردستان بۆ دیمەشق، كردنەوەی چەند كەناڵێكی نوێ بێت لەگەڵ بەشار ئەسەدی سەرۆكی سوریا بەمەبەستی گەیشتن بە رێككەوتنێكی سیاسی كە بتوانرێت بەهۆیەوە پارێزگاری لە "خۆبەڕێوەبەری"ی كورد بكرێت لە سوریا. "كۆبونەوەیەكی بێ ئەجێندا" ریاز درار هاوسەرۆكی ئەنجومەنی سوریای دیموكرات لە ڤیەنناوە لە لێدوانێكى تەلەفۆنیدا بە ئاژانسی هەواڵی "رۆیتەرز"ی رایگەیاند" كۆبونەوەكانی وەفدەكەی رۆژئاوا لە دیمەشق هیچ ئەجێندایەكی دیاریكراوی نییە و كۆبونەوەكانی بەرفراوانن و هەندێكیان كۆبونەوەی ئەمنی و هەندێكی تر كۆبونەوەی سیاسی دەبێت". "نازانم كێ لە بەرپرسانی حكومەتی سوریا بەشداری كۆبونەوەكان دەكەن و وەفدەكە چەند رۆژی تر لە دیمەشق دەمێنێتەوە" ئەمە بەشێكی ترە لە قسەكانی هاوسەرۆكی ئەنجومەنی سوریای دیموكرات. خزمەتگوزاری.. تەوەرێكی گرنگ پێشبینی دەكرێت سەرەتای كۆبونەوەی وەفدی رۆژئاوای كوردستان لەگەڵ لێپرسراوانی رژێمی سوریا زیاتر جەختكردن بێت لەسەر فەراهەمكردنی خزمەتگوزارییەكان بۆ ئەو ناوچانەی رۆژئاوا كە لەژێر كۆنترۆڵی شەڕڤاناندان. ریاز درار هەر لەو لێدوانەدا لەبارەی كۆبونەوەكانی دیمەشقەوە دەڵێ" دەبێت ئێمە خۆمان كێشەكانی خۆمان چارەسەر بكەین، بەشی ئەوەش بابەتمان هەیە كە دانوستانیان لەسەر بكەین". ئەمریكا نیگەران دەبێ ؟ ئەم نزیكبونەوەیەی بەرپرسانی رۆژئاوای كوردستان لەگەڵ رژێمی سوریا، كۆمەڵێك پرسیار بەدوای خۆیدا دەهێنێت، بەتایبەتی لەكاتێكدا ئەمریكا پشتیوانی لە شەڕڤانانی كورد لە رۆژئاوای كوردستان دەكات و سەربازانی ئەمریكی هێشتا لە چەند ناوچەیەكی رۆژئاوا جێگیرن. بەشار ئەسەد سەرۆكی سوریا كە ئێستا نوێنەرانی رۆژئاوای كوردستان گفتوگۆ لەگەڵ بەرپرسانی حكومەتەكەیدا دەكەن، بونی هێزەكانی ئەمریكای لە رۆژئاوای كوردستان وەكو "داگیركەر" ناوبرد و هەڕەشەی بەكارهێنانی هێزی كرد بۆ كردنەدەرەوەیان، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا مانگی ئایاری رابردوو ئەسەد بۆیەكەمجار ئاماژەی بەوەكرد كە ئامادەیە لەگەڵ هێزەكانی سوریای دیموكرات گفتوگۆ بكات. نزیكبونەوەی بەرپرسانی رۆژئاوای كوردستان لە حكومەتی دیمەشق رەنگە پەیوەندی بە نیگەرانییەكانی ئەوانەوە هەبێت لەبارەی سیاسەتەكانی ئەمریكا لە سوریا و لێدوانی دژبەیەكی بەرپرسانی واشنتۆن لەبارەی سوریاوە. هێزەكانی سوریای دیموكرات كە یەكینەكانی پاراستنی گەل (یەپەگە) سەرۆكایەتی دەكات و پێكدێت لە هەموو پێكهاتەكانی ناوچەكە، بەشێكی زۆری خاكی رۆژئاوای كوردستان و باكوری سوریای لەژێر دەستدایە، لەم ناوچەیەدا روبەرێكی بەرفراوانی خاكی كشتوكاڵی و سەرچاوەی نەوت و ئاو هەیە. لەشەڕی دژ بە رێكخراوی "داعش" سنوری قەڵەمڕەوی هێزەكانی سوریای دیموكرات ناوچە كوردنشینەكانی تێپەڕاند و گەیشتە شاری "رەققە" كە زۆرینەی دانیشتوانەكەی عەرەبن. لەماوەی (7) ساڵ رابردووی قەیرانی ناوخۆی سوریادا، كورد لە رۆژئاوای كوردستان تاڕادەیەكی زۆر خۆی لە شەڕكردن دژ بە رژێمی سوریا پاراستوە، بەڵام سەرباری ئەوەش چەندجارێك پێكدادان لەنێوان هەردولا رویداوە. گرفتی بەنداوی تەبقە ساڵی رابردوو شەڕڤانانی سوریای دیموكرات بە پاڵپشتی ئەمریكا چەكدارانی رێكخراوی داعشیان لە بەنداوی "تەبقە" دەرپەڕاند كە گەورەترین بەنداوی سوریایە، بەمدواییە گفتوگۆیەك لەنێوان لێپرسراوانی رۆژئاوای كوردستان و حكومەتی سوریا دەستیپێكرد بۆ گەڕانەوەی كارمەندانی دەوڵەت و نۆژەنكردنەوەی بەنداوەكە. لە لێدوانەكەیدا بۆ ئاژانسی رۆیتەرز، ریاز درار هاوسەرۆكی ئەنجومەنی سوریای دیموكرات دەڵێ" لەبارەی بەنداوی تەبقەوە گفتوگۆ لەگەڵ ژمارەیەك وەفددا كراوە كە لە دیمەشقەوە هاتون"، جەختیش دەكات لەسەر ئەوەی "ئەمە یەكەمجارە وەفدی ئەنجومەنی سوریای دیموكرات سەردانی دیمەشق بكات". لەماوەی رابردوودا لەسەر داوای توركیا، كورد لەو دانوستان و هەوڵە دیپلۆماسیانە دورخرایەوە كە نەتەوە یەكگرتووەكان سەرپەرەشتییان دەكات بەمەبەستی چارەسەركردنی قەیرانی سوریا. توركیا كە ئەندامی پەیمانی باكوری ئەتڵەسی (ناتۆ)یە، پارتی یەكێتی دیموكرات (پەیەدە) لە رۆ    ژئاوای كوردستان بە درێژكراوەی پارتی كرێكارانی كوردستان (پەكەكە) لە سوریا ناودەبات و وەكو گروپێكی "تیرۆرستی"ی لەسەر ئاستی جیهان دەیناسێنێت. ئەمەیە وایكردووە كە ریاز درار هاوسەرۆكی ئەنجومەنی سوریای دیموكرات پێشبینی شكستهێنانی ئەو كۆبونەوانە بكات كە نەتەوە یەكگرتووەكان پشتیوانی دەكات و ئێستا هەوڵی دروستكردنی لیژنەیەك دەدات بۆ نوسینەوەی دەستورێكی نوێ بۆ سوریا، بەجۆرێك لیژنەكە نوێنەری حكومەت و ئۆپۆزسیۆن و چەند كەسایەتییەكی سەربەخۆ لەخۆبگرێت. ریاز درار رایگەیاند" پرسی لیژنەی دەستوریی پرسێكی لاستیكییە.. لەوبڕوایەدام ئەم لیژنەیە لە داهاتودا بە ئەركی خۆی هەڵناسێت و بەبێ هیچ ئەندامێك دەرگای ژنێڤ دادەخات". كورد سەربەخۆیی ناوێت ! كورد لە رۆژئاوای كوردستان بۆ ئەم قۆناغە چاوی لە سەربەخۆیی و جیابونەوە لە سوریا نییە، تەنیا دەیەوێت بگاتە رێككەوتنێكی سیاسی لەگەڵ هەموو لایەنەكان كە بتوانێت لەڕێگەی ئەو رێككەوتنەوە پارێزگاری لەو "خۆبەڕێوەبەری"یە بكات كە بە خوێن و شەڕ بەدی هێناوە.

درەو میدیا:  بەپێی  رەشنووسی پڕۆژەیاسای بودجەی سەربازیی ئەمریكا بۆ 2019, لە كۆی 850 ملیۆن دۆلاری تەرخانكراو بۆ سوپای عێراق، 290 ملیۆن دۆلار بۆ پێشمەرگە دانراوە, لە كاتێكدا لە بودجەی سەربازی ساڵی 2017، ئەمریكا 415 ملیۆن دۆلاری بۆ پێشمەرگە تەرخانكردبوو، لە بودجەی سەربازی ساڵی 2018 شدا 365 ملیۆن دۆلاری  بۆ پێشمەرگە تەرخانكردبوو, واتا لە 2017 بۆ 2019 ئەمریكا 125 ملیۆن دۆلاری لە بودجەی تەرخانكراو بۆ پێشمەرگە كەمكردۆتەوە. تەرخانكردنی بودجە لە پرۆژە بودجەی سەربازی ئەمریكا  كە بە یاسای (رێپێدانی بەرگریی نیشتمانی) ناسراوە, لەنێو ئەو پارەیەی بۆ هێزە ئەمنییەكانی عێراق تەرخانكراوە، بەشێكی بۆ پێشمەرگە دادەنرێت. ئەگەرچی پێشتر لە یاسای بودجەی ئەمریكا ناوی هێزی پێشمەرگە نەهاتبوو بەڵام لە رەشنوسی پرۆژە یاسای بودجەی سەربازی ئەمریكا بۆ ساڵی 2019 ناوی پێشمەرگە هاتووە، ئەویش لە چوارچێوەی هاوپەیمانێتی نێودەوڵەتی دژ بە داعش بە سەرۆكایەتی ئەمریكا لە عێراق، بۆیە لە چوارچێوەی پشتیوانییەكانیان بۆ حكومەتی عێراق، هاوكاری هێزەكانی پێشمەرگەش دەكەن   لەدوای دەركەوتنی چەكدارانی داعش لە عێراق و سوریا لە 2014 ەوە هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بە سەرۆكایەتیی ئەمریكا مەشق و راهێنان بە هێزە سەربازیەكانی عێراق دەكات و لەناویشیاندا هێزی پێشمەرگەی كوردستان.   

(درەو میدیا): دوای بڕیاردان لەسەریان یەكێتی گۆڕانكاری لە پۆستە حزبیەكانی خستە بواری جێبەجێكردنەوە بەم شێوەیە: -    رابەری سەید برایم لە بەرپرسی مەڵبەندی كۆیەوە بۆ لێپرسراوی مەكتەبی راگەیاندن لە شوێنی قادر عەزیز -    بورهان سەعید سۆفی وەك بەرپرسی مەڵبەندی كۆیەی یەكێتی دەستبەكاربوو لە شوێنی رابەر سەید برایم -    سیروان كوێخا نەجم وەك بەرپرسی مەڵبەندی چەمچەماڵی یەكێتی دەستبەكاربوو لە شوێنی بەرزان ئەحمەد كوردە  -    عەبدولباری زێباری وەك بەرپرسی مەڵبەندی بایدینانی یەكێتی دەستبەكاربوو لە شوێنی  هەرێم كەمال ئاغا  -    سامان گەرمیانی وەك بەرپرسی مەڵبەندی گەرمیانی یەكێتی دەستبەكاربوو لە شوێنی  محەمەد عەبدوڵا  ئەگەرچی لەسەرەتادا ئەو گۆڕانكاریانە ناڕەزایی و ناكۆكی سەركردەكانی لێكەوتەوە، بەڵام دواتر گۆڕانكاریەكان چونە بواری جێبەجێكردنەوەو بڕیارە گۆڕانكاری دیكەش بكرێت.     

درەو میدیا: خاوەنی گوتارێكی رەوان و سەرنج راكێشە، سیاسەتمەدار و دیپلۆماتێكی دیارە، هەموو تواناكانی خستە خزمەتی بانگەشەی هەڵبژاردنەوە، بەڵام بەرهەمێكی كەمی چنیەوە. بەرهەم ئەحمەد ساڵح، ئەو پیاوەی سەرۆكی دوو كابینەی حكومەتی هەرێمی كوردستان و جێگری سەرۆك وەزیرانی عێراق و وەزیری پلاندانانی عێراق و جێگری سكرتێری گشتی یەكێتی نیشتمانی كوردستان بووە، ئێستا لە دواین پرۆژەی سیاسیدا سەرۆكایەتی هێزێكی سیاسی نوێ دەكات بەناوی "هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری". لەیەكەم ئەزموندا وەكو سیاسییەكی سەربەخۆ و سەرۆكی پارتێكی سیاسی، بەرهەم ساڵح لە پرۆسەی هەڵبژاردندا گلا و بە ئامانجەكەی نەگەیشت، ئەو هۆكاری گلانەكەی بۆ ساختەكاری پلان بۆ داڕێژراوی هاوڕێكانی پێشووی لە یەكێتی نیشتیمانی دەگەڕێنێتەوە. بەرهەم ساڵح لە یەكەم تاقیكردنەوەدا رۆژی 12ی ئایار هەڵبژاردنی پەرلەمانی لە عێراق بەڕێوەچوو، هاوپەیمانێتییەكەی بەرهەم ساڵح وەكو نوێترین هێزی گۆڕەپانی سیاسی هەرێمی كوردستان یەكەم چانسی خۆی لەو هەڵبژاردنەدا تاقیكردەوە. ئەگەرچی گوتار و هەنگاوەكانی بەرهەم ساڵح لە بنەڕەتەوە زیاتر بەرەو ئاڕاستەی هەرێم و دۆخی هەرێم بوو، بەڵام چووە یارەكەی بەغدادەوە، بەرهەمی بەرهەم ساڵح لەو پرۆسەیەدا چنینەوە تەنیا (2) كورسی بوو، لە یەكەم بەشداریدا چانسێكی خراپی هێنا. بەپێی ئەنجامی فەرمی كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عێراق لە پارێزگای سلێمانی زیدی بەرهەم ساڵح، هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری لە پلەی شەشەمدا بووەو (46967) دەنگی بەدەستهێناوە كە دەكاتە تەنها (1) كورسی. لە پارێزگای هەولێری پایتەختی هەرێمیش، هاوپەیمانێتییەكەی بەرهەم ساڵح لە پلەی چوارەمدا بوو، ( 50561) دەنگی بەدەستهێنا كە بەهەمان شێوەی سلێمانی (1) كورسی مسۆگەركرد، لە دهۆكیش دەنگەكانی نەگەیشتە ئاستی كورسییەك. هاوپەیمانێتییەكەی بەرهەم ساڵح لەگەڵ لایەنە ناڕازییەكانی دیكەدا تانەیان لە ئەنجامەكانداو رایانگەیاند، ساختەكاری زۆریان لێكراوە، داوای ئەژماركردنەوەی دەستیی دەنگەكانیان كرد. دوای ئەژماركردنەوەی دەستیی دەنگەكان، ئەنجامەكە هەر بە دڵی هاوپەیمانی نەبوو، بەپێی ئەنجامی نافەرمی ژماردنەوەی دەستیی دەنگەكان، هاوپەیمانی لە نێوان پلەی پێنجەم و شەشەمدایە لە پارێزگای سلێمانی بە جۆرێك، لە ناوەندی پێشڕەو ژمارە 126102 وێستگەی ژمارە 1، لیستی هاوپەیمانی لە پلەی شەشەمدایە كە 19 دەنگی هێناوەو دەكەوێتە دوای پارتی دیموكراتی كوردستانیشەوە كە 21 دەنگی هێناوە. بەپێی ئەو رێژەیەی كە لەلایەن، ئەدهەم بارزانی سەرۆكی ئەنجومەنی سەركردایەتی پارتی لە سلێمانی لە پەیامی ماڵئاواییدا ئاماژەی بۆكرد" هاوپەیمانی هێزی شەشەمە لە سلێمانی و 1836 دەنگی بەدەستهێناوەو پارتی هێزی سێیەمە و 3001 دەنگی بەدەستهێناوە، بزوتنەوەی گۆڕان ( 6220 ) دەنگ و یەكێتی (5495) دەنگیان بەدەستهێناوە. لە پارێزگای هەولێریش بەپێی ئەو ئەنجامە نافەرمییانەی بڵاوكراونەتەوە، لە ئەژماری دەستیی دەنگەكان، هاوپەیمانی هێزی چوارەمە، بەگوێرەی خشتەیەك كە 15 سندوقی لە خۆگرتبوو، هاوپەیمانی (338) دەنگی بەدەستهێناوەو لەدوای پارتی و یەكێتی و نەوەی نوێوەیەو پلەی چوارەمی گرتووە.  بەراوردێك لەنێوان بەرهەم ساڵح و شاسوار عەبدولواحید ئەگەر بەراورد بكرێت لەنێوان دەنگەكانی هاوپەیمانی و (نەوەی نوێ) كە دوو پارتی سیاسی بوون بۆ یەكەمجار 12ی ئایار بەشداری هەڵبژاردنیان كرد، دەردەكەوێت (نەوەی نوێ) دوو ئەوەندەی (هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری) كورسی هێناوە، لە سلێمانی (نەوەی نوێ) چوارەم و (هاوپەیمانی) پلەی شەشەمە، لە هەولێریش (نەوەی نوێ) دووەم و (هاوپەیمانی) لە پلەی چوارەمدایە. هۆكارەكانی كەمی دەنگی هاوپەیمانی زەرەرمەندی سەرەكی لە پرۆسەی هەڵبژاردنی 12ی ئایاری رابردوو هاوپەیمانی و خودی بەرهەم ساڵح بوو، خۆی هۆكاری سەرەكی زیانەكە بۆ ساختەكاری دەگەڕێنێتەوە، هەندێك كەس وا لێكیدەدەنەوە، لەو هەڵبژاردنەدا بەرهەم ساڵح بەپلەی یەكەم لەلایەن یەكێتی نیشتیمانییەوە بە ئامانجگیراوە، چونكە ئەگەر هاوپەیمانی دەنگ و كورسی زۆری بهێنایە، رەنگە كاریگەری لەسەر ناوخۆی یەكێتی هەبوایە، بۆیە تەركیزی سەرەكی لە هەڵبژاردنی 12ی ئایار لەسەر هاوپەیمانی و خودی بەرهەم ساڵح بوو. بەڵام ئەمە تەنیا هۆكار نەبوو بۆ گلانی هاوپەیمانی لە یەكەم ئەزمونی پێشبڕكێی هەڵبژاردندا، یەكێك لە هەڵەكانی هاوپەیمانی و بەرهەم ساڵح كە هۆكار بوو بۆ ئەو گلانە، پەلەكردنیان بوو لە بەشداریكردن لە هەڵبژاردن لەكاتێكدا هێشتا پارتە نوێیەكە نەكەوتبووە سەرپێی خۆی و بنكەی رێكخراوەیی و میدیایی و دارایی و جەماوەری تۆكمە نەبوو بوو، كە دەبوو خۆی زیاتر ئامادە بكردایە بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان، كە لە بنەڕەتەوە گوتار و تەركیزی و روئیای هاوپەیمانی و بەرهەم ساڵح ئاڕاستەی هەرێم و دەسەڵاتدارانی هەرێم بوو، نەك بەغداد. ئێستا كە بەرهەم ساڵح لەبەردەم دووەم تاقیكردنەوەدایە كە هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستانە، دروست نازانرێت گوتاری چۆن دەبێت، بەڵام سەرباری ئەو شكستە، خۆی و هاوپەیمانێتییەكەی چەندین خاڵی هێز و لاوازیان هەیە، كە دەبێت بەشێوەیەكی هاوسەنگ كار لەسەر هەردوكیان بكات، ئەگەر بیەوێت لە دەرگای سەركەوتن بدات. یەكەم/ خاڵە بەهێزەكانی هاوپەیمانی 1-    ئەم هێزە تێكەڵەیەكە لە رەوتە سیاسییە جیاجیاكان، لیبراڵ، ئیسلامی، سەربەخۆ و ..، ئەگەر بەشێوەیەكی باش مامەڵە لەگەڵ ئەم فرەجۆرییەدا بكرێت، رەنگە لە هەڵبژاردندا دەنگێكی زۆری دەنگدەرانی پێ كێش بكرێت. 2-    بەرهەم ساڵح سەرۆكی هاوپەیمانێتییەكە لەڕووی وتاربێژییەوە لەناو سیاسییەكانی تری هەرێمی كوردستان باشترینە، بەڵام خاوەنی گوتارێكی نەرمە خۆ ئەگەر گوتارەكانی تۆزێك رادیكاڵتر بكات بەرامبەر بە هێزە دەسەڵاتدارەكان، رەنگە بتوانێت ژمارەیەكی زیاتر لە دەنگی دەنگدەران بۆ هاوپەیمانێتییەكەی كێش بكات. 3-    بەرهەم ساڵح لەو ماوەیەی سەرۆكی حكومەت  بوو، بەهۆی لەباری دۆخی ئابورییەوە ژمارەیەك پرۆژەی جێبەجێ كردووە لەوانە "تواناسازی و سلفەی زەواج، قەرزی بچوك و قەرزی عەقار"، دەتوانێت لە هەڵمەتی بانگەشەی هەڵبژاردندا ئەم پرۆژانە بداتەوە بە گوێی دەنگدەراندا بۆ كێشكردنی دەنگ و سۆزیان بۆ هاوپەیمانێتییەكەی، بەڵام ناكرێت ئەمە بكاتە بانگەشەی سەرەكی چونكە خاڵی لاوازیشی هەیە. 4-    هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری دوای دروستبونی یەكجار بەشداری هەڵبژاردنی كردووە، ئەویش هەڵبژاردنی 12ی ئایاری پەرلەمانی عێراق بوو، هاوپەیمانی ئەنجامەكانی ئەو هەڵبژاردنەی رەتكردەوە و باسی لەوەكرد ساختەكاری گەورە بەرامبەر بە دەنگەكانی كراوە، دەتوانێت هەڵمەتی بانگەشەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان خۆی وەكو ستەملێكراوێك نمایش بكات و لەو رێگەیەوە سۆزی دەنگدەران بۆ خۆی راكێشێت. دووەم/ خاڵە لاوازەكانی هاوپەیمانی  1-    هاوپەیمانی لە یەكەم بەشداریكردنی لە پرۆسەی هەڵبژاردنی كە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق بوو لە 12ی ئایار، توشی شكستێكی گەورە هات، ئەمە دەكرێت لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان بەشێوەیەكی نەرێنی كاریگەری لەسەر دەنگدەرەكانی دابنێت و نائومێدی لای لایەنگرانی دروست بكات، دەرفەتی بەخشینەوەی ئومێدیش زۆر كەمە، بەهۆی ئەوەی ماوەی نێوان هەڵبژاردنی 12ی ئایاری رابردوو و هەڵبژاردنی 30ی ئەیلول، ماوەیەكی كەمە.  2-    لاوازی گوتاری سیاسی هاوپەیمانێتییەكە لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق، هاوپەیمانی لە بانگەشەی هەڵبژاردنی 12ی ئایار شتێكی ئەوتۆی نوێی بە دەنگدەرانی هەرێمی كوردستان نەوت، ئەگەر بەهەمان گوتارەوە بچێتە هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان، پێناچێت بتوانێت سۆزی دەنگدەران بۆ خۆی كێش بكات، میدیای ئەم حزبە میدیایەكی تەقلیدییە و شتێكی نوێی بۆ دەنگدەران نەخستوەتەڕوو، بە واتایەكی تر لەدایكبوونی میدیاكەی لە بارودۆخی هەڵبژاردندابوو، نەكەوتە سەرخۆی. 3-    بەرهەم ساڵح سەرۆكی هاوپەیمانێتییەكە تائێستا بەروونی جیابونەوەی تەواوەتی خۆی لە یەكێتی نیشتیمانی رانەگەیاندووە و زیاتر وەكو مینبەرێك لەناو یەكێتی مامەڵە دەكات، ئەمە دەنگدەرانی دوردونگ كردووە، زۆرێك لە دەنگدەران هەمان ئەو گومانانەیان هەیە كە لەسەرەتای دروستبونی بزوتنەوەی گۆڕان هەیانبوو، كە پێیانوابوو گۆڕان بەشێكە لە یەكێتی و جیابونەوەكەی سیناریۆی سیاسییە. 4-    بەرهەم ساڵح سەرۆكی هاوپەیمانێتییەكە لەو ماوەیەی كە سەرۆكی حكومەت بووە چەندین رەخنەی لەسەرە، بەتایبەتی كوژرانی خۆپیشاندەران، دەكرێت لایەنە ركابەرەكان ئەم بابەتە لە هەڵمەتی هەڵبژاردندا لەسەر هاوپەیمانێتییەكەی گەورە بكەن. 5-    بەرهەم ساڵح خاوەنی پێگەیەكی بەهێزە لەناو سەركردەو فەرماندە سەربازییەكانی یەكێتیدا، بەڵام نەیتوانیوە تەوزیفیان بكات و بیانخاتە خزمەتی هاوپەیمانێتییەكەیەوە، بۆیە چاوەڕوان دەكرێت بەشێك لەو كەسە نزیكانەی پاشەكشێی لێ بكەن و چیتر پاڵپشتی نەكەن.  6-    نارونی گوتاری هاوپەیمانی و بەرهەم ساڵح بەرامبەر بە پارتی و خودی مەسعود بارزانی، كە تەواوی پۆستە هەستیارو بڕیارەكانی هەرێمی كوردستان لەلای ئەوانە، زیاتر و وتەو لێدوانەكان و هەڵوێستەكانی هاوپەیمانی نەرم و خاترگرتنی پێوە دیاربوو بەرامبەر بە پارتی.  7-    سەرنەكەوتن لە درووستكردنی هاوپەیمانێتی لەگەڵ لایەنە ناڕازیەكان و بەتایبەتیش گۆڕان، چونكە بیرۆكەو بنەمای درووستبوونی هاوپەیمانی هەوڵدان بوو بۆ كۆكردنەوەی هێزەكانی دەرەوەی دەسەڵات و درووستكردنی بەرەیەكی بەهێز.  هەڵبژاردنی داهاتووی پەرلەمانی كوردستان كە بڕیارە لە 30ی ئەیلولی بەڕێوەبچێت، دەبێتە ئەزمونێكی یەكلاكەرەوە بۆ هاوپەیمانی و خودی بەرهەم ساڵح، ئەگەر دەنگ و كورسی زۆر بەدەستبهێنێت، ئەوا بەرهەم ساڵح بە گوڕوتینێكی گەورەوە دێتەوە ناو گۆڕەپانە سیاسییەكەو دەبێتە كارەكتەرێكی كاریگەر، خۆ ئەگەر وەك هەڵبژاردنی رابردوو بەهەر هۆكارێك دەنگ و كورسییەكانی كەم بێت، خۆری هاوپەیمانی و پێگەی خۆشی بەرەو ئاوابون دەچێت. بەڵام ئاوابوونی خۆر بەواتای كۆتایی هاتنی ژیانی سیاسی نیە بەو پێیەی چانسی بەرهەم ساڵح هەمیشە كراوەیە لەناو هێزەكانی دیكە و یەكێتی و بەردەوام لەسەر سینیەك زێڕ سەرۆكی كابینەی حكومەت و سەرۆككۆماری بۆ دەخرێتە بەردەم، لەبەرامبەر دەستبەرداربوونی لە هاوپەیمانی و لیستی جیا.      

درەو میدیا: "مەلا سەلیم شووشكەیی،پەرمانتارەی پێشووی كۆمەڵی ئیسلامی،كەسێكە سەر بە گرووپی تیرۆریستیی داعشە و لە دادگا فەرمانی گرتنی بۆ دەرچووە و پێویستە دەستگیر بكرێت" ئەمە وتەی تاریق نووری، بەڕێوەبەری گشتیی ئاسایشی ھەولێرە، كە لەدوای روداوەكەی بینای پارێزگای هەولێر لە چوارچێوەی رێوشوینەكان ئاماژەی بۆكردووە. لەبەرامبەردا سەلیم شوشكەیی لە راگەیەنراوێكدا وتویەتی" زۆر بەتوندی ئەو ئەتۆمەتانە ڕەت دەكەمەوە بە هەوڵێكی دەزانم بۆ ناشرین كردنی كەسایەتیم، دەمێكە هەوڵی ناشرین كردنمان ئەدەن بەڵام سوپاس بۆ خوا گەلی كوردستان لەوە هۆشیاترە به درۆ دەلەسەكانیان باوەڕ بكات" شوشكەیی ئاماژە بەوەش دەكات " هیچ گومانی تێدا نیە هەركەسێك لەئەلفو بای یاسا بزانێ لەو ڕاستیە تێدەگات كە هەركەس پەیوەندی بە هەر گروپێكی تیرۆرستیەوە هەبێت ناتوانێت كاندیدی پەڕلەمان بێت و و ڕەزامەندی خەڵك بەدەست بێنێت" پێدەچێت روداوی پەلاماری بینای پارێزگای هەولێر  بیانویەكی باشی دابێت بەدەستی پارتی دیموكراتی كوردستان و ئاساییشی پارتی، كە پلانەكانی بۆسەر لایەنگران و مامۆستایانی ئایینی كۆمەڵی ئیسلامی چڕ بكاتەوە و بەشێك لە لایەنگران و ئەندامانیان بەتۆمەتی داعش بوون و نزیكی لەگروپە توندڕەوەكان دەستگیر بكات. لە چاوپێكەوتنەكەیدا لەگەڵ ماڵپەری رەسمی پارتی دیموكراتی كوردستان تارق نوری بەرێوەبەری ئاساییشی هەولێر ئاماژەی بەوەشكردووە" مەلا ئیسماعیل سووسەیی سێ حەفتەیە دەستگیر كراوە و ددانی بەوەدا ناوە كە بەیعەتی بە داعش داوە , لە ھەولێر خەریكی جێبەجێكردنی پیلانێكی تیرۆریستی بووە و چەندین چەكیش لە ماڵەكەیدا گیراوە, بۆیە زانیمان شتێكی لەبەردەستە و دەیەوێ پیلانێك جێبەجێ بكات" ئەگەرچی مەلا ئیسماعیل سووسەیی سەربە كۆمەڵی ئیسلامی نیە، بەڵام ئەوەی گومانەكە زیاتر دەكات بۆچی لەو كاتانەی داعش لەوپەری بەهێزیدا بووەو چەندین جاریش نزیك بۆتەوە لە هەولێر بەتایبەت لە ساڵانی 2014, 2015 , 2016, ئەو مامۆستایانە پلانەكەیان جێبەجێنەكردووەو نەچونەتە ناو داعش بەڵام لە ئێستادا كە داعش بەتەواوی لاواز بووەو لە ناوچەكە دووركەوتۆتەوە، ئاساییش درك بەو پلانە دەكات.  لە چەند ساڵی رابردوودا هێزە ئەمنیەكانی پارتی لە هەولێر چەندین هەنگاویان نا بۆ دەستگیركردنی لایەنگرانی كۆمەڵی ئیسلامی بەتۆمەتی جۆراوجۆر و هاوكات دورخستنەوەی ئەو مامۆستا ئایینیانەی كە سەر بە كۆمەڵی ئیسلامی كە لە ماوەی رابردوودا هەریەك لە مامۆستا ئیدریس كاریتانی و مامۆستا نادر كانی كوردەیی  دوورخراونەوە لە وتاردان. رەنگە كۆمەڵی ئیسلامی و لایەنگرانی باجی هەڵوێستەكانی كۆمەڵی ئیسلامی و جموجوڵ و بەشداری جدیان بێت لە پرسە سیاسی و خۆپیشاندانەكاندا، هاوكات بەردەوام كۆمەڵی ئیسلامی خاوەنی پێگەیەكی جەماوەری بەهێز بووە لە شاری هەولێر و لە هەڵبژاردنی رابردوودا دوو پارلەمانتاری هەبوو. رەنگە بەشێكی ئەو هەنگاوانەی هێزە ئەمنیەكان دەستواڵاكردنیان بێت بەپەسەندكردنی یاسای ( تیرۆر) كە رۆژی 1/7/2018 بۆ جاری چوارەم لەلایەن پەرلەمانی كوردستانەوە ماوەكەی درێژكرایەوە. یاسای ژمارە 3 ی بەرەنگاربوونەوەی تۆقاندن (تیرۆر) لە هەرێمی كوردستان- عێراقدا لە 18 ماددە پێكهاتووە، رۆژی 3-4-2006 لەلایەن پەرلەمانی كوردستانەوە پەسندكراوە، تاوەكو ئێستا 4 جار لەلایەن پەرلەمانی كوردستانەوە ماوەی كاركردن بەو یاسایە دوو ساڵ، دوو ساڵ، درێژكراوەتەوە. دوایینجار رۆژی 1/7/2018 بۆ جاری چوارەم پەرلەمان ماوەی یاساكەی درێژكردەوە.  

درەو میدیا:  بەپێی زانیاریەكانی درەو میدیا، دوای ئەوەی هەریەك لە سۆران عومەر و عەبدولستار مەجید دیاریكرابوون بۆ سەرۆكی لیستی كۆمەڵی ئیسلامی بۆ پەرلەمانی كوردستان، دواجار بە قازانجی سۆران عومەر یەكلاكرایەوەو لە ئێستادا كۆمەڵی ئیسلامی لیستەكەی بەسەرۆكایەتی سۆران عومەر ئامادەیە بۆ پەرلەمانی كوردستان. یەكگرتووی ئێسلامی كوردستانیش مستەفا عەبدوڵا ئەندامی مەكتەبی سیاسی دەستنیشان كردووە بۆ سەرۆكی لیستەكەی كە پێشتر باس لە ئەبوبەكر هەڵەدنی و شێركۆ جەودەت دەكرا.  حزبی سۆسیالیستی دیموكراتی كوردستان، عەبدوڵای حاجی مەحمودی برای محەمەدی حاجی مەحمودی كردۆتە سەرۆكی لیست كە لەگەڵ پارتی كرێكاران و رەنجدەرانی كوردستان و یەكێتی نەتەوەی دیموكراتی كوردستان بە لیستی سەردەم بەشداری دەكەن. پارتی دیموكراتی كوردستان هێمن هەورامی كردۆتە سەرۆكی لیستەكەی كە بە كەسایەتیەكی نزیكی مەسرور بارزانی دادەنرێت. یەكێتی نیشتیمانی كوردستان قوباد تاڵەبانی جێگری ئێستای سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كردووە بەسەرۆكی لیستەكەی، لەگەڵ بێگەرد تاڵەبانی كە رەنگە بۆ خولی داهاتوو سەرۆكی پەرلەمان یان جێگری سەرۆكی پەرلەمانی بەركەوێت نەوەی نوێ ئەگەرچی هەوڵی زۆریداوە بۆ ئەوەی كەسایەتیەكی بێلایەنی بەهێزی دەستبكەوێت بیكاتە سەرۆكی لیستەكەی بەڵام بەپێی زانیاریەكان شاسوار عەبدولواحێد خۆی سەرۆكی لیستەكە دەبێت. هەرچی هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەریە دوای هەوڵێكی زۆر بۆ دیاری كردنی كەسێكی بێلایەن بەسەرۆكی لیستەكەی بەڵام لە كۆتاییدا بڕیاریانداوە بەرهەم ئەحمەد ساڵح بكرێتە سەرۆكی لیستەكە. بزووتنەوەی گۆڕان تا ئێستا سەرۆكی لیستەكەی یەكلا نەكردۆتەوە، كە پێشتر باس لە عەبدوڵای مەلا نوری دەكرا بۆ سەرۆكایەتی لیستی گۆڕان، بەڵام لە ئێستادا ناوی عەلی حەمە ساڵح و برزۆ مەجیدو عەبدوڵای مەلا نوری هەیە بۆ سەرۆكی لیست، كە هێشتای یەكلا نەكراوەتەوە، كە رەنگە هەمان سیناریۆی دیاریكردنی سەرۆكی لیستی پەرلەمانی عێراق روبداتەوە، كە پێشتر باس لە دانانی ئارام شێخ محەمەد دەكرا، بەڵام دواتر ناوی عەدنان عوسمان و یوسف محەمەد هاتە ئاراوەو دواتر یوسف محەمەد كرا بەسەرۆكی لیست. وادەی تۆماركردنی ناوی كاندیداكانی پەرلەمانی كوردستان تا رۆژی 25ی تەموزی 2018یە،سبەی سەعات 3 وادەی وەرگردنی ناوی كاندیداكان تەواو دەبێت ئەگەر كۆمسیۆن وادەكە درێژ نەكاتەوە.  لەگەڵ ئەوەی دەنگۆی دواخستنی هەیە بەڵام، هەڵبژاردنی خولی پێجەمی پەرلەمانی كوردستان بڕیارە لە 30ی ئەیلولی داهاتوو بەرێوە بچێت، كە خولی یەكەم 1992 و خولی دووەم 2005 و خولی سێیەم 2009 و خولی چوارەم لە 2013 ئەنجامدراوەو تا ئێستا بەردەوامە .