زانا عەبدولڕەحمان لەدوایی كۆنگرەی چوارەمی یەكێتی و دەست بەكاربوونی تیمی تازەی سەكردایەتی  دۆخێكی نەخوازراوی سیاسی و تەندروستی و كومەڵایەتی و یٔابورییەكی داتەپیوو بەگەندەڵی بووە گەورەترین بار و یٔاستەنگ لەبەردەم یٔەم تیمە تازەییەی سەركردایەتی، كەوایكردووە بەرچاوڕوون نەبین كە یٔاخۆ بەرەو كوێوە دەچین و بەچی دەگەین؟ لەپێشتردا هەموو ئەندام و لایەنگرانی یەكێتی  بەو نییەتە پشتیوانی بەستنی كۆنگرەمان دەكرد، كە لایەنی كەم قۆناغەكانی گۆڕانكاری بەخێرای دەستپێبكات و بارەگرانەكەی رابردوو لەسەر شانی خەڵك كەمبكرێتەوە و تاڕادەیەك سووك بكرێت. بەو نیەتە دەمان وویست كۆنگرە بكرێت و دوای سەركەوتنی قۆناغێكی نوێی سیاسی دەستپێبكات، كەچیتر سیاسەتی كات كوشتن درێژەی پێنەدرێت و وەڵامێكی جددی و لۆژیكی خواستەكانی خەڵكبدرێتەوە. بەڵام ئێستا بۆ هەموو یەكێتیەكان پرسیارە ؟! یٔایا سەكردایەتی نۆێ قۆناغی پێش كۆنگرەی جێهشتوە یان هەر لەو بازنەی رابردوو دەخولێتەوە... یەكێتی بە نەفەسی یٔۆپۆزسیون مامەڵە لەگەل حكومەت یٔەكات و بۆ خۆی پێیەكی لە ناو حكومەتەو پێیەكیتری لەدەرەوەی بارزنەی حكومەتە، كە ئەمە هەمان  سینارۆیی پێش كۆنگرەیە كەیەكێتییەكان بەگشتی خواستیان یٔەوەبوو كە دوا بەدوای دەریٔەنجامەكانی كۆنگرە و دەست بەكاربوونی تیمی تازە، یەكێتی وەك هێزێكی سەرەكی  یان هاوبەشێكی راستەقینەی حكومەتبێت، یان بەتەواوەتی لەدەرەوەی یٔەو حكومڕانییەبێت. یٔێستاش هەرپێش سەردەمی كۆنگرەیە؟ راستە كۆنگرە كراوە و سیستمی بەڕێوبردنی یەكێتی گۆڕاوە و شكلییەن كارەكتەرە سیاسییەكان كەسانی ترن بەڵام لەحەقیقەتدا چاوەكان لەسەر یٔەوەیە كە جەوهەری راستەقینەی یەكێتی بگۆڕێت، تەماشاكەن هێشتاش یەكێتی بەهەمان نەفەسی رابردووی پێش كۆنگرە، خەریكی گووتار نوسین و بەیان نامەیە، لەكاتێكدا خەڵك و لایەنگرانی یەكێتی و هەڤاڵانی یٔەم حیزبە، چاوەڕوانی هەنگاوی كردارین بۆ یٔەوەی یٔەم دۆخە سەپاوە خراپە لایەنی كەم كەمێك باشتربكرێت، نەك هەر خراپ و خراپتربێت. یەكێتی هێشتا بێدەنگە بەرامبەر بەو ستەمكاری و زڵمانەی لە لایەنگر و جەماوەرەكەی دەكرێت لە زۆنی زەرد. هەروەك پێش بەستنی كۆنگرەیە و یٔەو زڵمانە درێژەیان هەیە. یٔەوەی یٔێستا گۆڕاوە یٔەوەیە هەموو هیوای زۆرمان لەسەر یٔەم سەركردایەتییە نوێیە هەڵچنیوە، چاوڕوانی یٔەوانین تا بەكردار گۆڕانكاری یٔەنجام بدەن. بەڵام پێدەچێت باوەڕیان بەخۆیان نەبێت تا لەم دۆخە سەختە خۆیان دەربازبكەن. یٔەگەر پرسیاری ٤٠٠ ملیاردەكە بەشێكی رووی لە پارتی بێت، بێگوومان بەشێكی یٔەوپرسیارە رووی لەیٔێمەیە، كە یٔێمە چۆن لەناو حكومەتێكین كە یٔاگامان لە شێوازی سەرف و دابەشكاری پارەو داهاتی گشتی نییە؟! یەكێك لە كۆڵەكەكانی مانەوەی  یٔەم حكومەتەی مەسرور بارزانی یەكێتیە، دەنا یەكێتی یٔەگەر بێتە دەرەوەی حكومەتەكەی مەسرور بارزانی یٔەوا تەرازووەكە لاسەنگ دەبێت و شتێك لەواقیعدا نامێنێت بەناوی حكومەت بۆیە یەكێتی پێش ئەوەی پرسیاری چوارسەد ملیاردەكە بكات دەبێت وەڵامی ئەوە بداتەوە خۆی ئیشی چیە لەناو حكومەت ؟ بۆیە گرنگە سەركردایەتی نوێی یەكێتی لەوە بگات قۆناغی پرسیار و كات كوشتن  كۆتایی هاتووە؟ یٔێستا قۆناغی وەڵامدانەوەیە، هەروەك پێشكۆنگرە چاوەڕێین كە بزانین كەیٔاخۆ چۆن وەڵامی خواستەكانی خەڵكی كوردستان و لایەنگر و جەماوەری یەكێتی دەدەنەوە.  

بابەكر دڕەیی پۆپۆلیزم، بەو مانایەی کە درۆو ڕاستی تێکەڵ بکەی بۆ هەڵخراندنی خەڵک و هاندانیان بۆ جوڵە یان ئامانجێکی سیاسی، لە کوردستاندا گەیشتۆتە حاڵەتێکی ترسناک. پۆپۆلیزمی کوردی وەک هەر دیاردەیەکی خۆرهەڵاتی، ئاوێتە بوە بە زبری و توندوتیژی و بێ هیچ ڕەحم بەزەیی و بیرکردنەوەیەک، ئەوەی دێتە بەرچاوی دەیکوتێ و جوێنبارانی ئەکات.. هێندە بەسە پەیجێکی سێبەر قسەیەکی کراو یان نەکراوی سیاسیەک یان بەرپرسێک بخاتە بەر فلاش و پلاجکتۆرێکی لێبدات، ئیتر باران و لێزمەی سوکایەتی و ریسواکردن لەڕێی کۆمینت و سەرنج و قسەی ڕەق و ناشرینەوە وەک تەرزەی بەهاران دائەبارێ و وزەو کاتێکی زۆری دەوێ تا بەرپرسی ناوبراو لە ژێر کوتەکی پۆپۆلیزمی شەڕانی کوردیدا پشت ڕاستکاتەوە.. ئەم پۆپۆلیزمە ترسناکەو ماڵی کورد وێران دەکات... ئەم پۆپۆلیزمە لە لایەن یەکێتی و پارتیەوە مشتوماڵ دەدرێ و عاقیبەتەکەی ماڵوێرانیەکی زۆرتر دەبێ لە شەڕی براکوژی..، من شاهیدی شەڕی براکوژی بوم و لە چەندین شوێنی تریش وتومە کە ئەوانەی شەڕیان هەڵایساند، تەنیا ئەو فەرماندەو بەرپرسانەی خوارەوە بون کە بە هەڵە یان بە ڕاست پێیان وابو دەبێ پارتی و یەکێتی شەڕبکەن تا ئەوان ( هەر خودی ئەوان) سودی زیاتری مادی و مەعنەوی بکەن. میدیای سێبەری یەکێتی و پارتی، ئەمجارەیان بە هوشیاری تەواوەوە، بەوپەڕی قەناعەتەوە ئەزانن کە کردەوەو پراتیکیان ناڕاستەو وتنی حەقیقەت نیە، بەڵام بۆ خۆبردنەپێش و بۆ دەسکەوتنی پارەوپول، ئەم یاریە نەگریسە بەرەوپێش دەبەن و بەو حوکمەش کە میدیای ڕاقی و ڕەسمی حزبەکانیان ناتوانێ بێتە ئاستی ئەوان و لە هەمان کاتدا ناتوانێ لە پرۆتۆکۆل و ڕەسمیات و بەرژەوەندە ڕاستیەکانی دو حزب دەرچێ، بازاڕی ئەمان تادێ گەرمترو گەرمتر دەبێ و واوەیلا بۆ ئەو کەسەی بکەوێتە بەر پەلامارو هایلایتی ئەم ئەژدیها سێبەرەی دوحزبی کۆنی وڵاتمان... میدیای سێبەری یەکێتی و پارتی چۆتە قۆناغی بوختانکردن و چەواشەکردن و گەوجاندن ی خەڵک... با هەمومان پێکەوە بەدەنگی بەرز بە یەکێتی و پارتی بڵێین: میدیای سێبەرتان بازیداوەتە قۆناغێکی ترسناکەوە.. ڕاستە لەم شەڕە میدیاییەدا فیشەک و قەنناسە ناتەقێنرێ و بە جەستە کەس ناکوژرێ، بەڵام بە دڵنیایێەوە قوربانیانی ئەم شەڕە پیسە، پێش هەموکەس، سەرکردەکانی هەردو حزبن و بە چەکێک بریندار دەکرێن کە زۆۆر لە فیشەک بەئازارترە کە ئەویش چەکی " وشە" و وەسفی ناڕاست وناحەقیقیە... شەڕی نەگریسی پۆپۆلیزمی بوختانچی بوەستێنن.. ئەو چەکە پێش هەموکەس سەری ئەو کەسانە دەخوات کە بودجەی بۆ تەرخان دەکەن...

پەیكار عوسمان شیری مناڵ نانی سفرە کرێ ی خانوو بەغاش ناردی نەما بیانوو کوا چوارسەکە؟ حوکمەتی دز حیزبی گەندەڵ مەسولی گەڕ پینەو پەڕۆ دزی و درۆ ناچێتە سەر کوا چوارسەکە؟ زلەی برا مامی سمۆڵ شێخی جەناب هەر خۆتان وان؟ یان جیناتی ئەژدادو باب کوا چوارسەکە؟ حیزبی دەوڵەت و ڕیفراندۆم جووت ئامۆزاو مامی گەڵەگای بارەگا میلەت کەرنیەو مەڕو گا کوا چوارسەکە؟ حیزبی شەهیدو هەلی کار جووت ئامۆزای دەباشان و دنیایەك باڵی مشك و مار هاشوهوشی لامەرکەزی نەبووە پاروویەك بۆ برسی کوا چوارسەکە؟ حیزبەکەی گردو ئەیگۆڕین شێری قسەو بەیاننامەو ڕەقەمسازیی مردین و سوتاین نەماندی تۆزێ گۆڕان و چاکسازیی کوا چوارسەکە؟ موعارەزەی تیجارەت و دوکانی نوێ درۆی ئەوان درۆی ئێوە دزیی ئەوان دزیی ئێوە هەر یەکێکەو لێمانگەڕێ کوا چوارسەکە؟ ئیسلامەکانی سیاسەت سەلەفی و ئیخوان و بانگخواز خەڵك گەیشتە سەر مەریخ ئێوەش وان لە عیلمی تارەت کەوا چوارسەکە؟ ڕۆشنبیری باخ و ڤێلا دێزیی ئێوەش کەم نیە ها کوا چوارسەکە؟ ڕق و خێڵگەری و شارچێتی حیزبچێتی و مەزهەبچێتی و گیرفانچێتی چێتی و چێتی و چێتی و چێتی دەوای هەمووی هۆشیارییە هۆشیارییش وا لەناو خۆتاو بیرکەرەوە لە چاکێتی کوا چوارسەکە؟ . . . . . . . هەڵبەتە من دژی مەوجەی تووتیم، ئەوەی کە دوو سێ ڕۆژێك (ئاڕاستەکراو یان بەریئانە) هەموومان وەکو تووتی شتێك ئەڵێینەوە.. کاریشم بەوەنیە مەوجەی ئەمجارە دژی کام حیزب و کەسە.. ئەوەی بۆ من گرنگە ئەخلاقی سیاسییەو لەم پرسەشدا زیاد لە بنەمایەکی ئەخلاق پێشێلکراوە! مەسەلەن وترا بەغا پارە بنێرێ موچە ئەدەین. دەی بەغا ناردنی و نەیاندا! (ئەمە درۆ) بەڵێن درا کە پارە هات دابەشی ئەکەن. دەی پارە هات و دابەشنەکرا! (ئەمە بێ بەڵێنی) لەبری ئەوەی قەرز لە پارەی حیزب و دەوڵەمەنەکان بدرێتەوە، لە پارەی فەقیرو موچەخۆران دراوەتەوە! (ئەمە ناعەدالەتی) هەموو ئەمانەو شەرمیش نەکەیت! (ئەوەش بێشەرمیی) قەیرانی ئێمە لە ئەساسەوە قەیرانی ئەخلاقەو ئەخلاقیش یەك پاکێجەو کە لە بنەمایەکی ترازایت، لەوانیتریشی ئەترازێیت و وەکو حیزبی کوردیت لێدێ، کە مەلەفەکەی هەموو جۆرەکانی نائەخلاقیەتی تێدایە لە دزی و درۆو کوشتن و خیانەت و ساختەکاریی.. چارەسەریش ئەوەنیە کێ لاچێ و کێ بڕوخێ و کێ بژی.. چارەسەر ئەوەیە هەموومان بگەڕێینەوە بۆ ئەخلاق، بۆئەوەی دواتر شتەکان و پەیوەندییەکان لەسەر بنەمای ئەخلاق دروستبکەینەوە. ئینجا دیسان هەمان پرسیار کوا چوارسەکە؟

    ئاسۆ حاجی لە چەند رۆژی رابردوو چەند رووداوێک هەبوون کە هەموویان پەیوەندیان بە پارە و داهات و ژیان و ئایندەی خەڵکەوە هەبوو،بەڵام یەکێک لەو رووداوانە زیاتر بووە جێی قسە و سەرنجی خەڵک لە کاتێکدا ئەویان دەبوایە زۆر کەمتری دەربارە بگوترێ بە بەراورد بە رووداوەکانی دیکە. هەڵمەتێکی سۆشیال میدیا دەستی پێکرد کە پرسیارێک بوو # چوار سەد ملیارەکە چی لێهات؟ ئەو پرسیارە رووبەڕووی حکومەتی هەرێمی کوردستان دەکرایەوە دەربارەی چارەنووسی ئەو 400ملیار دینارەی لە بەغداوە بەناوی موچەی فەرمانبەران هاتبووە هەولێر،لە کاتێکدا چەند رۆژێک بەر لەو هەڵمەتە پەڕلەمانتارێکی ئێران(کە یەکێکە لە سەرکردەکانی سوپای پاسداران) لە ناو پەڕلەمانی وڵاتەکەی ئاشکرای کرد کە حکومەتی ئێران لە رێگای لێژنەیەک کە لە نوێنەری سوپای پاسداران و وەزارەتی ئیتلاعات و بە سەرپەرشتی سەرۆککۆمار بایی 36 ملیار دۆلار تومەنی ئێرانی و مادەی هۆشبەر هەروەها  80  تۆن زێڕی رەوانەی سلێمانی کردووە بۆ ئەوەی بە دۆلار و یۆرۆ بگۆڕدرێنەوە و بۆ ئێران رەوانە بکرێنەوە لە رێگای 3 تیمی قاچاغچیەوە،بەڵام ئەو بابەتە گرنگ و هەستیار و نەبووە رۆژەڤ و خەڵک دەربارەی چارەنووسی ئەو پارەیە پرسیاری نەکرد! دوای چەند رۆژێک لەو قسانەی ئەو پەڕلەمانتارەی ئێران کۆمپانیای فەیسبووک زیاتر لە 400 پەیج و ئەکاوەنت و گروپی سەر بە دەزگای زانیاری یەکێتی نیشتیمانی کوردستان داخست،کە  مانگانە نزیکەی 300 هەزار دۆلار تەنها لە سپۆنسەر کردنیان خەرج دەکرا،جگە لە پارەی ئەو کەسانەی کە ئەو هەموو پەیج و ئەکاوەنتانە بەڕێوەدەبەن ػە ژمارەیەکی زۆریان بەشێوەی گروپی 5,4 کەسی بەڕێوەبردراون و بە گوێرەی زانیاریەکان  موچەی ئەو کەسانە لە نێوان 300 دۆلار بۆ 1000دۆلارە،کە پاداشتی مانگانەیان بە سەرووی ملیۆنێک دۆلار مەزەندە دەکرێ کە لە سەر حیسابی خەڵک بووە و وەک کۆمپانیای فەیسبوک ئاشکرای کردووە ئەو کەسانەی لەو پەیج و ئەکاوەنت و گروپانە کاریان کردووە کاریان بڵاوکردنەوەی درۆ و هەواڵی ساختە و سوکایەتی کردن بووە بە خەڵک،بەڵام ئەو بابەتە گرنگە کە تەنه بە هەدەردانی پارە نیە بەڵکو پەیوەندی بە بەها و ئەخلاقی کۆمەڵایەتیەوە هەیە و ئەو کەس و لایەنانە ئاشکرا کراون کە سەرچاوەی سوکایەتی کردنن بە خەڵک و بەڕێوەبەرانی ئیڕهابی فکرین لە کوردستان،بەڵام خەڵک زۆریان دەربارە نەگوت و نەبووە رۆژەڤی میدیا! ئەو رووداوانە ئەوەی نیشاندا کە لە کوردستان ئیمپڕاتۆریەتی درۆ لە هێزە حەقیقەت بێژەکان بەهێزترە و دەتوانێ بەهێزتر رای گشتی و خەڵک ئاراستە بکات،تەنها خاڵی گەش و جێی ئومێد لەو پرسانەدا ئەوەیە کە ئەو ئیمپڕاتۆریەتە درۆیە بە تەنها کلیکێکی گەنجێکی جینز لەبەری ئەمەریکی کە لە باڵەخانەیەکی ناوەڕاستی نیویۆڕک بەسەر یەک داڕوخاو و بووە و تەنها وەک نیشانەی پرسیار لە سەر مۆڕالی سیاسیان و خاڵێکی رەش لە مێژوویان دەمینێتەوە،ئەوڕۆش نەبێ سبەی خەڵک پرسیاری ئەو هەموو درۆ و ساختەکاریەیان لێ دەکەن،کە بە دڵنیایەوە ناتوانن وەڵامێکی رازیکەر بدەنەوە و ئەو کاتیش خەڵک رێک وەک ماڕک زۆڕگبێرگ بە یەک کلیک ئیپڕاتۆریەتە درۆینەکەیان بە سەردا دەڕوخێنن.  

شێخ تەها سۆڵەیی   لـــەبری کوردایەتی، شەڕی جەلالی‌و مەلاییتان، مفاوەزات‌و بەرەو پەنجەشکاندنەکانتان، ملانملان‌و شەڕەقۆچی شاختان.. شـــەڕی ناوخۆی شارتان، لووتبەرزیی لای ئێمەو ئاشتەوایی ئابڕووبەری لای پیرێژنه ئۆڵبراییتان.. گـــومرک و تاڵانی و ئاودیوکردنی بێخمە و گشت کەلوپەلی دایرە و شارەکانتان.. خـــواردنی پارەی رێکخراوەکان و ئاوەدانی لادێکانتان.. درێـــژکردنەوەی تەمەنی یەک خولی سیانزەساڵەی پەرلەمانتان.. قـــوفڵدان لەدەرگای پەرلەمان و تەزویری دەنگەکانتان.. ســـی و یەکی ئاب و شانزەی ئۆکتۆبەر و شەستوشەش و ئاشبەتاڵتان.. دێـــگەڵە و زۆنی سەوز و زەرد و دووئیدارەیی و مەرکەز و لامەرکەزیتان.. پـــەنجا پەنجا و جووت ئامۆزای هەردووبەرتان.. کـــووشتنی رۆژنامەنوس و خۆپێشاندەرانی سیڤیل ، تیمی فەلاقە و دانانی شەقاوە و سوتێنەری باڵەخانە و کوشتنی زانای ئایینیتان. شـــەقهەڵدانتان لەمامۆستا و کەمئەندام و شکاندنی شکۆ و کەرەسەی میدیا و سوکایەتی رۆژنامەنووسانتان.. لـــەبری کەرکوک و ئەنفال و سەدوچل ، سواڵی پۆستی سیادی بەغدای بێپارەتان. نـــەوت و داهاتی ناوخۆ ، سەرانە و خواردنی پارەی هیوا و خانەنشینی و پرۆژەی وەهمی کۆمپانیا دزەکانتان. ڤـــێللا و مەزرەعە و حیمایە و فەوج و مەرزیە و هامەر و ئێمفۆر و دۆنمەکانتان. شـــەڕی پێستەی بۆگەنی پۆستی بەغدا و دانانی نوێنەرانی نالایەق و ریسوابوونی وەزیرە گەندەڵەکانتان .. وەعـــدی درۆ و کوردایەتی و ئاو و کارەبا و جادەوبانتان.. بـــیست و حەوت ملیار دۆلاری قەرز و چوارسەد ملیاری گمبوو ، دۆسیەی درۆی نەوت و ئابووری سەربەخۆتان.. کـــابینەی یەک و دوو سێ و چوار و پێنج و شەش و حەوت هەشت و نۆ و چاکسازیتان.. هـــەڵپەی تاران و ئەنقەرە و ئیتیلاعات و میت و بەغدا و نەجەف مەرجەعیەتە باڵاکانتان... زیـــنی وەرتێ و کڵاوقاسم و حەمەدئاغا و دێگەڵە و باشماخ و سەیرانبەن و حاجی هۆمەران و رایات و ئیبراهیم خەلیلتان. گـــوند و سیتی و هۆڵدینگ و گرووپ و کۆمپانیا و گرد و وەبەرهێنانی حەرامتان. خـــواردنەوە و شەوی سوور و قوماری رۆلێتی روسی و لوبنان و قوبرس و مۆناکۆ و دوبەی و لاس ڤێگاستان. بـــازاڕی جگەرەوتووتن و نێرگەلە و مەشروب و برنج و خواردن و دەرمانی ئێکسپایەرتان. رۆژنـــامەی زەرد و پەیجی فەیک و نووسەری دەربار و درۆی بەردەوام و پێستی ئەستووری رووتان. نـــەفرەت لەخۆتان ، لە حیزبتان ، لە شۆڕش و کوردایەتی و عەلمانیەت و دیموکراتی و نیشتمانپەروەریی و ئایدۆلۆجیا و لە پیاوکوژ و بندیوارتان.... دارولمولکی بابان شێخ تــەها سۆڵەیی

ساڵح ژاژڵەیی  بیرۆكەی كۆكردنەوەو پاشەكەوتی پارە لە لایەن سەركردەكانی باشوری كوردستانەوە  مێژویەكی كۆنی هەیە . دەگەڕێتەوە بۆ ئاشبەتاڵی  ساڵی 1975 ئەوەش  ئەوە دەگەیەنێت كە سەركردەكانی كورد هەمیشە لە خەمی ئاینندە دابون . بۆیە لەوپەڕی  شكست و نەهامەتیدا  بێ هیوا نەبون و هەمیشە مشوری دواڕۆژیان خواردوە . سەرنجی ئەم نمونانەی خوارەوە بدەن و ڕاستییەكانتان بۆ دەردەكەوێت :   1-  دكتۆر مەحمود عوسمان لە شۆڕشی ئایلولدا   كەسێكی زۆر  نزێكی مەلا مستەفا بوە. لە یادەوەریەكانیدا دەڵێت : كە ئاشبەتاڵ كرا ، شۆڕش خاوەنی  48 ملیۆن دینار بوە ، كە ئەو كات دەیكردە  144 ملیۆن دۆلار و بە پارەی فرۆشگاكانی شۆڕشەوەو ئاودیو كردنی هەندی ئالیاتی وەكو شۆفڵ و بیلدۆزەر و شتی تریش   خۆی لە  نزیكەی 150 ملیۆن دۆلار  دەدا .   لە درێژەی قسەمانیدا دەڵێت : مەلا مستەفا ئاودیوی كرد بۆ ئێران و دوایی بۆ ئەورپا . سەیركەن بە جۆرێك  پاشەكەوتی كردوە ، تا ئێستا جگە لە بنەماڵەكەی خۆیان كەسی تر نازانێت  ئەو پارەیە لە كوێێە . ئەوەش نیشانەی كار قایمی و  نەهێنی پاراستن و مشوور خۆرییە . 2- ساڵی 1989 دوای ئەنفال ماڵم لە شاری سەقز دانا . ئەو كات بەرپرسی ئیدارەی مەكتەبی سیاسی بوم كە بارەگاكەی لە چەمی قاسمەڕەش بوو . ڕۆژێكیان كە لە سەقزبوم كەسێك هاتە لام و پێی وتم كۆمەڵێك پێشمەرگەی یەكێتی لەو چایخانەیە  هەر جنێو بە سەركردایەتی یەكێتی دەدەن . پێی وتم بۆچی ناچی  گوێیان بۆ بگرێت بزانی چییان دەوێت . دوای قسەكەی  یەكسەر دەستیم گرت و یەك ڕاست چومە چایخانەكە . دوای سەلام و چاك و چۆنی پرسیارم لێكردن بۆچی ئاوا توڕەن ؟. یەكێكیان وتی چۆن توڕە نابین  مانگی 3 هەزار تمەنمان پی َدەدەن  و بەشی هیچمان ناكات. پێم وتن ئەگەر دڵتان عاجز نابێت  ماگی داهاتو كەمتریش دەبێتەوە چونكە پارە نییە . هەر لە ڕاستیشدا پارە نەبوو چونكە خۆم ئاگادار بوم . سەیرم كرد كەسێك لە سوچێكی چایخانەكە دانیشتوەو قسە ناكات . وتم كاكە بۆ نایەیتە پێشەوەو تۆش قسەیەك بكەی . وتیان وازی لێ بێنە ئەو پێشمەرگەی پارتییە . بە فرسەتم زانی پرسیارم لێكرد ئێوە موچەتان هەیە؟ . وتی بەڵی هەمانە . وتم هەموو مانگێك وەری دەگرن ؟. وتی نەخەیر وەری ناگرین سەرۆك بۆمان كۆدەكاتەوە . 3- ساڵی 1987 پێشمەرگەكانی یەكێتی دوو كارمەندی ئیتالییان لەسەر ڕێگای قادر كەرەم  گرتبو كە لە كۆمپانیایەك كاریان دەكرد . دوایی لەگەڵ  كۆمپانیاكەیان ڕێكەوتن كراو ئازاد كران  لە بەرامبەر دوو ملیۆن دۆلاردا . هەر لەوساڵەشدا كەسێكی تری بیانی  لە لایەن پێشمەرگەكانی مەڵەبەنی سێوە گیرابوو ، بەرامەبەر ئازادكردنی ئەویش بڕێك پارە وەرگیرابوو ، بەڵام  نازانم چەند بوو .  لە كۆنگرەی یەكی یەكێتیدا مام ڕوستەم پرسیار لە مامجەلال دەكات  كە پارەكە چی لێكراوە ؟ مامجەلال لە بری ئەوەی چۆنیەتی خەرج كردنی ئەوپارەیە بۆ ئەندامانی كۆنگرە ڕون بكاتەوە ،  خۆی توڕەدەكات و دەڵێت :خۆ نەمان دزیوە ..باسەكە لێرەدا كۆتایی دێت .  لەو پارەیە میقدارێكی كەمی دێننەوە بۆ كوردستان ، بەڵام لانی كەم 2 ملیۆنی چاوی بە كوردستان  نەكەوێتەوەو دوایی زانیمان  بۆمان پاشەكەوت كراوە . 4- مامجەل و مەسعود بارزانی داوای چاوپێكوتن لە گەڵ پۆڵ بریمەر  دەكەن. سەرەتا پۆڵ بریمەر ترساوە وای زانیوە داوای گەڕانەوەی كەركوك دەكەن ، بەڵام دوایی داوای یەك ملیارو نیو پارەی نەوت بەرامبەر خۆراك  دەكەن كە دوای ڕوخانی سەدام مابوو . ئەویش یەكسەر بۆیان دەخاتە تەیارەوەو بەرەو كوردستان . ئەم پارەیەش  پاشەكەوت كرا  لە لایەن جوت سەرۆكەوە . 5-  ئەو كاتەی  كە كۆمپانیاكانی دەرهێنانی نەوت هاتنە هەرێمی كوردستان وئێمزا لەسەر 48 گریبەست كرا ، بڕی 5 ملیار دۆلاریان وەكو شیرینی دایە حكومەتی هەرێم . یەك ملیار بە شێوەی كاش بۆ هەندی خزمەت گوزاری . بەڵام 4 ملیاری دەخرێتە بانكێك  لە وڵاتی بەریتانیاو  بە دكتۆر بەرهەم دەڵێن ئەو بڕە پارەیەمان بۆ داناوی . دوایی هەردوك سەرۆك  وەكو برا لە نێوان خۆیاندا بەشی دەكەن و بڕیاردەدەن بۆمان كۆبكەنەوە . دوایی دكتۆر بەرهەم لە پەڕلەمان دەڵێت : 4 ملیار دۆلارم تەسلیم مەكەن ، تەنها 4 ملیۆن دۆلارم تەسلیم بكەن . دیارە ئەمەشیان كەوتە قورگی شێرەوە . 6-  دوای ئەوەی  حكومەتی هەرێم بڕیاری  سەربەخۆیی ئابوری دەدات ،  كە هەموو ئابوریە سەربەخۆكە بریتی بوو  لە دەرهێنان و فرۆشاتنی نەوت  و بە تاڵان بردنی  پارەكەی  ،  كە پارە نەماو هەموی دزرا ،حكومەت توانای پێدانی موچەی نەماو  بڕیاری پاشەكەوت كردنی موچەی دا . واتە بە دوو مانگ جارێك موچەی دەدا . وەكو ئەوەی خەڵك گێل بێت و خۆی نەزانێت پارە كۆبكاتەوەو پاشەكەوتی بكات .   ئەم چەند نمونەیەی سەرەوە كورتە مێژویەكن لە دیاردەی پاشەكەوت كە لە لایەن سەركردەكان و حكومەتەوە پەیڕەو دەكرێت و بۆتە بەشێك لە مێژوی میللەتەكەمان .هاوڵاتی ئازیز ئەمانەی لە سەرەوە  باسمكردن تەنها بەشێكی زۆ كەمن لە چاو ئەو هەموو پارەیەی  لە فرۆشتنی نەوت بە قاچاخ. داهاتی گومرگەكان . داهاتی ناوخۆ . یارمەتی هاو پەیمانان .  داهاتی بازرگانی كردن . داهاتی ئەو هەموو كۆمپانیا زەبەلاحانەی هەردوو حیزب . داهاتی فرۆشتنی ئەو هەموو زەویانەی حكومەت  كە دەیان فرۆشن  ،  كە بە دەیان ملیار دۆلار دەخەمڵێنرێت . ئەگەر لە كاتی خۆیدا تەنها  5 ملیار دۆلارەكەی شیرینی نەوت  لە سێكتەری  ئاو و كارەباو و ڕێگاو باندا خەرج بكرابا ، تا چەندین ساڵی تریش هەرێم كێشەی نەدەبو.   ئەگەر تەنها نێوەی  ئەو پارانەی  لە لایەن بەرپرسەكانەوە  دزراوە ، بۆ هەرێمی كوردستان خەرج بكرایا  لە ئێستادا  وەكو حكومەتێكی بەهێز دەردەكوتین لەناوچەكەو دەبوینە جێی سەرنج و متمانەی  وڵاتە زل هێزەكان .  دواجار نەریتی پارەكۆكردنەوە بوو بەدیاردەو گۆڕا بۆ پاشەكەوت و لە لایەن دەسەڵاتەوە پەیڕەو دەكرا  گوایە بۆ چارەسەری كێشەی دارایی هەرێمی كوردستان . بەڵام لە ڕاستێدا ئەوە پارە كۆكردنەوە نەبوو ، ئەوە بە مانای وشە دزی و تاڵانی بوو  . بەڵام ئەوەی  جێگەی سەرنج و تێرامانە ،  ئەوەی جێگەی  خەم و پەژارەی هەمومانە  ئەوەیە كە ڕۆژێك لە رَۆژان  هیچ بڕە پارەیەك  لەوپارە پشەكەوت كراوانە نەگەڕێنراوەتەوە ، لە كاتێكدا زرۆریش پێویست بوبێت . كورد پەندێكی هەیەو دەڵێت : ماڵی سپی بۆ ڕۆژی ڕەش .  ئەمە لە كاتێكدایە باروگوزەرانی هاوڵاتیان لە ئاستێكی زۆر خرابدایە  . گۆڵدەمائیر  سەرۆك وەزیرانی ئیسڕائیل دەڵێت : سەركردە ئەوەیە  سواڵ بۆ میللەتەكەی بكات ، نەك میللەتەكەی بكاتە سواڵ  .بەڵام سەركردەكانی ئێمە واخەریكە  كۆی كۆمەڵگا دەكەنە سواڵكەر . خوێنەری بەڕێز و هاوڵاتیانی ئازیز : دەمەوێت ئاماژە بەوە بكەم كە دیارەدەی گەندەڵی و دزی و تاڵانی لە هەموو وڵاتانی دونیادا  هەیە، بەڵام  ڕێكاری یاسایی زۆر توند دەگیرێتە بەر لە كاتی ئەنجامدانی  و لێپرسنەوەو سزادان هەیە بۆ ئەو كەسانەی كاری لەو جۆرە دەكەن .   بەڵام كارەسات ئەوەیە كە سەركردەباڵاكانی ئەم میللەتە  كە ساڵانێكی زۆرە خەبات ئەكەن لەپێناوی سەربەخۆیی كوردستان . لەو پێناوەدا  خوێنی سەدان هەزار  هاوڵاتی ڕژاوە . خەڵك ماڵ وێران بوە .  سەرگەردان بووە .  ئێستا كە فرسەتێكمان بۆ ڕەخساوەو توانیومانە جۆرێك لە سەربەخۆیی و ئازادی بەدەست بهێنین ، لە بری ئەوەی  هەوڵ بدرێت  ژێرخانی ئابوری هەرێمی كوردستان  بنیات بنێین ، ژیانی خەڵك چاك بكەین  دوای كارەساتی ئەنفال و كیمیا باران ، جێگەی داخ و پەژارەیە ، پەنا ببرێتە بەر شاردنەوەی سامانی هاوڵاتیان . لێرەوە پرسارگەلێكی زۆرخۆیان قوت دەكەنەوەو داوای وەڵام دەكەن . كوڕم دەوێت خۆی لە قەرەی وەڵام دانەوەیان بدات بەم شێوەیە لێت دێنە پێشەوە پەنجا بە چاوتا دەكەن : ئەرێ‌ بەڕاست سەركردەی كورد ئاوان ؟  سەیرە تا ئێستا ئێوە سەركردەكانی خۆتان نەناسیوە ؟  ئەگەر باش ناسیوتانن  چۆن تا ئێستا هەر لە پشتیانەوە  وەستاون ؟ باشە چەندین ساڵە ئەو هەموو خوێنە لە پێناوی چێدا ڕژاوە ؟    پێتان وایە لە سێبەری ئەم سەركردانە ڕزگارتان دەبیت و سەربەخۆیی وەردەگرن ؟ بۆچی چەندین ساڵە بە ئامانجی خۆتان نەگەیشتون ؟ خەتای خۆتان و سەركردەكانتانە یان دوژمنانتان ؟ پێتان وایە ئێوە میللەتێكی زیندون  یان میگەل ئاسا . باشە تاكەی ئاوا دەمێننەوە ؟ بە نیازنین  ڕێگایەكی نوێ‌  بگرنە بەر بۆ ڕزگاركردنی خۆتان ؟ بەنیازنین دژی ئەو سەركردانەتاتن بوەستەنەوە ؟  ئەمانەو سەدان پرسیاری تر وەڵامیان دەوێت . منیش خۆتان سەرپشك دەكەم  و بە ئارەزوی خۆتان وەڵام بدەنەوە .   من لێرەدا زۆر بە كورتی سەرنجەكانی خۆم  دەخەمە ڕوو : بەداخەوە سەركردەكانی ئێمە شایستەی سەركردایەتیكردن نەبون . میللەتی ئێمە میللەتێكی هوشیار و زیندوو نییە . سەیركەن لەسەر كوژرانی ڕەش پێستێك ، ئەو ئەمەریكا گەورەیە چۆن شڵەقا . ئەوروپاش شڵەقا .   جیاوازی نێوان میللەتی زیندو و مردوو لێردایە : میللەتی  مردوو وەكو مێگەل وایە و هەمیشە دەبێ شوانی هەبێت و كۆیان بكاتەوە . میللەتی زیندوو هەموو تاكەكانی خۆیان بەسەركردەو پێشڕەو دەزانن و لە كاتی پێویستدا ئەركی خۆیان جێ‌ بەجێ‌ دەكەن و پێویستیان بەكەسێكی تر نییە ببێتە سەركردەیان . لە هەرێمی كوردستان زیاتر لە 200 هەزار دەرچوی پەیمانگاو زانكۆ هەیە . هەموو ساڵێكیش دەیان هەزاری تری دەچێتە سەر كە ئەمانە تا ئێستا بێكارن و هیچ ئومێدیكیش نییە  كارێكیان دەسكەوێت .  دوای چەند ساڵێكی تر جیلێكی مردوو دروست دەبێت و كچەكان دەبنە پیرە كچ و كوڕەكانیش پیرە كوڕ . نەك هیچ بەرهەمێكیان نابێت بۆ كۆمەڵگا  بەڵكو دەبنە بارێكی قورس بەسەر كەس و كاریانەوە و خۆشیان  دەبنە سەرچاوەی هەزران كێشەی كۆمەڵایەتی . سەیركەن لەم هەموو قەیرانانەدا ئەم بەناو  نوخبە خوێندەوارە  نە هیچ ڕوڵ و نە هیچ  خەمێكیان هەیە.  كاری ئەمانە ئەوەیە كە ڕۆژ بۆوە ، بچنە بازاڕ و لە دەوری عەرەبانەی موبایل و دوكانی موبایل كۆببنەوە ، یان بچنە كافە تریاو نیرَگەلە بكێشن .  ئەگەر خەڵكانی تریش خۆپیشاندان بكەن ، لە بری ئەوەی بەشداری بكەن ، لە دوورەوە بە دەم جگەرە كێشانەوە سەیریان دەكەن و لە دڵی خۆشیاندا گاڵتەیان پی َدەكەن . ئەگەر هەر ئەمانە خۆیان ڕێك بخەن و بێنە سەرشەقام  ، دەتوانن سیستەمی حوكمڕانی بگۆڕن .  میللەتێك نوخبەی خوێندەواری  ئاوابێت ، بە میللەتی زیندوو ئەژمار ناكرێت .  كارەساتیش لێردا ئەوەیە سەركردەكانیش پێویستیان  بە میللەتی ئاوا مێگەل ئاسا هەیە بۆ ئەوەی چییان بوێت و چۆنیان بوێت ئاوا بكەن . . خوێنەری بەڕێز ، هاوڵاتیانی ئازیز ئەگەر بە وردی سەرنجی بارودۆخی ئێستای هەرێمی كوردستان بدەین و شیكارێكی وردی بۆ بكەین و خۆشمان نەخەڵەتێنین ، بە ڕونی دەردەكەوێت  كە ئەمەی ئێستا ڕودەدات ، ئاشبەتاڵێكی سیاسیانەی  لەسەر خۆیە و قەوارەی هەرێمی كوردستانیش ئەستێرەی لە ئاوا بوندایەو ئەوەی ئێستا هەیە تەنها ناوەو هیچی تر. سەرنجی ئەمانەی خوارەوە بدەن . 1- لە ئابوری سەر بەخۆوە ، لە تاڵانفرۆشی سامانی ئەم نیشتمانەوە ، هاتوینە سەر ئەوەی خۆمان تەسلیمی بەغدا بكەینەوە  هەموو مەرجەكانی ئەوان جێ بەجێ بكەین ، لە پێناوی موچەدا . 2- خاوەنی هێزێكی پێشمەرگەی تۆكمەو یەكگرتو نین .  3- لە سایەی ڕیفراندۆمەكەی مەسعود بارزانییەوە نیوەی زیاتری خاكی كوردستانمان لە دەستدا . 4-  پشتیوانی نێو دەوڵەتیمان نەماوە بە تایبەتی  لە لایەن ئەمەریكاو بەریتانیاوە ، دوای ئەوەی حكومەتی هەرێم گرێبەستی نەوتی لەگەل َڕوسیا مۆركردوو لە سەدا 60 بۆری نەوتی هەرێمی پی َفرۆشتوە . 5-  باسی مادەی 140 نەماوە  ئەوەتا كوردی ناوچە كێشە لەسەرەكان  دەكوژرێن و دەغڵ و دانیان دەسوتێنرێت  و كەس نییە بەرگرییان لێ‌ بكات . 6-  بەشێكی هەرێمی كوردستان بە كردەیی  لە ژێردەستی توركیادایەو كەی بیەوێت ، بەڕۆژێك  دەگاتە كەركوك . زونی سەوزیش وەكو پارێزگایەكی ئێران وایە. 7-  لای هەموشتان ئاشكرایە حاڵی پەڕلەمان و  دام و دەزگاكانی حكومەت چۆنەو ئەو پەڕلەمانەی ئێستا هەیە  شتێك نییە جگە لە گاڵتەجاری و خۆ خەڵەتاندن . پەڕلەمانێك نەتوانێ لە حكومەت بپرسێتەوە دوای ئەو هەموو تاڵانیەو ئاگای لە كەمترین حساباتی دۆسییەی  نەوت نەبێت ، چۆن پەڕلەمانێكە . بەشێكی زۆری ئەندامانی پەڕلەمان  خەریكی پاكانەكردنن بۆ حكومەت  و شاردنەوەی دزی و تاڵانی بەرپرسەكان . 8-   بەردەوامی ناكۆكیەكانی  نێوان بنەماڵەی بارزانی و تاڵەبانی و هەول َدان بۆ پاكتاو كردنی یەكتری   لە ساڵی 1964 تا ئێستا دەكاتە 56 ساڵ  كە بونە هۆكاری هەموو  نەهامەتییەكانی  ئەم میللەو هیوایەكیان بۆ ئایندەی ئەم هەرێمە نەهێشتۆتەوە. 9- هەموو داواكاریەكانی كورد لە   بەغدا هاتۆتە سەر ئەوەی داوای بودجە بكەن و پلەو پۆست وەرگرن . بەڵام ئەمانە هیچیان دەسكەوتی نیشتمانی نین . لە هەموو كاتێكدا حكومەتی بەغدا ئامادەیە ئەوە بۆ كورۆد بكات . ئەگەر  زۆرینەی پۆستەكانی بەغداش  بەدەستی كوردەوەبن ، ناتوانن هیچ دەسكەوتێكی نیشتمانی بۆ كورد دەستەبەر بكەن . سەرۆكی كۆمار كوردە . چی پێدەكرێـت بۆ كورد بەدەستی بهێنێت ؟ ئەوەی ماوەتەوە  ئاماژەی بۆ بكەم ئەوەیە كە بە تاقیكردنەوە  بۆمان دەركەوتوە ، ئومێد نەماوە  لە ژێر سێبەری حوكمڕانی  پارتی و یەكێتێتیدا هیچ دەسكەوتێك بۆ كورد بەدەست بێت  ، هەتا ئەمانە  بەم شێوەیە لەگەڵ یەكتری هەڵس و  كەوت بكەن .  ئەگەر بە وردی سەیری پەیوەندییەكانی یەكێتی و پارتی بكەی و ئەو هەموو قسە ناشیرینانەی بە یەكتری ئەڵێن و  ئەو هەموو تۆمەتانەی بۆ یەكتری دروست دەكەن ، تروسكاییەك بەدی ناكەی  كە ئایندەی ئەم هەرێمە ڕوناك بكاتەوە . ڕۆژ لە دوای ڕۆ پەیوەندییەكانیان  بەرەو ئاقارێكی خرابتر دەچێت . كەواتە پی ناچێت  ئەمانە بتوانن ئیدارەی  هەرێمی كوردستان بدەن.   ئەگەر كار هەر ئاوا بڕوات .  ئایندەی هەرێمی كوردستان دەكەوێتە بەرمەترسی  لەناو بردنەوە  . كاتی ئەوەیە ئۆپۆزسیۆنێكی كارای خاوەن بەرنامەو ستراتیج  بە ئیرادەیەكی پۆڵایینەوە  خۆی نمایش بكات و  بێـتە مەیدانەوەو  پێشڕەواتی جەماوەر لە ئەستۆ بگرێت  ئەو هەموو خەڵكە ناڕازیانە لە دەوری خۆی كۆبكاتەوەو  ئەركی مێژوویی خۆی جێ بەجێ‌ بكات .  بۆ ئەوەی هاوڵاتیان و هەرێمی كوردستان لەم قەیرانە  ترسناكە ڕزگار بكات و ببێتە جێگرەوەی هەردوو حیزبی دەسەڵاتدار . لە ڕاستیدا  لە ئێستادا كاتەكە زۆر گونجاوە  بۆ  پێكهێنانی بەرەیەكی ئۆپۆزسیۆنی بەرفراون ، چونكە هیچ كاتێك بەقەدەرئێستا جەماوەری ناڕازی زۆر نەبوە .    ئەوەش كارێكی زەحمەت نابێت ئەگەر  لە لایەن جەماوەرەوە ویست و ئیرادە هەبێت بۆ ئەو گۆڕانكارییە . مرۆڤ ئەگەر ئیرادەی هەبێت ، دەتوانێت هەموو كارێك ئەنجام بدات  ،چەند زەحمەتیش بێت .  ئەوەی زۆر گرنگە هەمومان باش بیزانین ئەوەیە ، ئەم دەسەڵاتەی ئێستا  هیچ لە خەمی ئایندەی هەرێمی كوردستان نین و  تەنها لە خەمی مانەوەی خۆیاندان و دەستییان لی بشۆن و  ئەوان لە مێژە  هەر بۆخۆیان كار دەكەن و خەریكی پاشەكەوتن  بۆنەوەكانیان .   4/6/2020      

توانا ئەحمەد خەیات کوردستان  ئەو هەرێمەی کە دەسەڵاتدارەکانی بانگەشەی ئەوەیان دەکرد  کە دەبێت عێراق لە ئەزمونی حکومڕانیدا چاویان لێ بکات و سود لە ئەزمونە سەرکەوتووەکەیان ببینێت،  لە ئێستدا گیرۆدەی چەندین کێشەو قەیرانە و داوای هاوکاری  لە عێڕاق دەکات . ئەزمونی حکومڕانی لە هەرێمی کوردستان بە درێژایی 29 ساڵ  لە چیدا سەرکەوتوو بووە ؟ دەستکەوتەکانی ئەزمونی حکومڕانی کوردی  چی بون وا دەسەڵاتدارەکان  شانازی پێوە دەکەن ؟ لە دوای ڕاپەڕینی ساڵی 1991 و  ڕزگار کردنی شارەکانی هەرێمی کوردستان لە دەستی حکومەتی  بەعس  ، خەڵکی هەرێمی کوردستان بە ئومێدێکی زۆرەوە   بەرو پیری  دامەزراندنی  حوکمی خۆبەخۆیی کوردی و دەسەڵاتی کوردی  چون و  هیوایەکی زۆریان بە  بەڵێنی   سەرکردەکان هەبوو کە بەردەوام بانگەشەی دامەزراندنی  دەسەڵاتێکی دیموکرات و  ئایندەیەکی خۆشگوزەرانیان بۆ میللەت دەکرد .. بەڵام سەرئەنجام دوای 29 ساڵ  چی ڕویدا ، بارودۆخی  ئەم هەرێمە لە ئێستادا  چۆنە ؟ ئایا ئەزمونی  حکومڕانی  هەرێم سەرکەوتوو ترە یاخود  ئەزمونی حکومڕانی عێڕاق ؟ بێگومان  گەر وەڵامێکی کورت و خێرای ئەم پرسیارانە بدەینەوە  بە بێ باس کردنی هۆکار و کێشەکان دەتوانین بڵێن کە نە ئەزمونی حکومڕانی هەرێم سەرکەوتووە و نە ئەزمونی عێڕاقیش سەرکەوتووە . ،،کێشەی سەرەکی  حکومڕانی کوردی لە هەرێمی کوردستاندا  ، کێشەی  دروست نەکردنی پایەکانی حکومەت بووە  بە درێژایی 29 ساڵ ،، بەردەوام   دەسەڵێ‌تدارانی هەرێم  کە بەڕیوەبردنی ئەم هەرێمەیان بە دەستەوە بووە ، سەرقاڵی ناکۆکی سیاسی و ناکۆکی کەسی  و ناکۆکی خێزانی  بوون  ، بە هۆی ئەو ناکۆکیانەوە  هەمیشە  دەسەڵاددارانی ئەم هەرێمە هەوڵی  بەهێز کردنی  دەستەو تاقمی چوار دەوری خۆیان داوە لە جیاتی هەوڵی بەهێز کردنی  پایەکانی  حکومی نیشتیمانی  لە هەرێمدا . بە درێژایی ئەم چەند ساڵە  لە جیاتی دروستکردن و بەهێزکردنی   بنەماکانی دەسەڵاتی حکومڕانی گشتی و پتەو کردنی پایەکانی دەوڵەتداری ئەوەی  کە دروست بووە  بریتیی بووە لە : بەهێز بونی حزب لە کوردستاندا لە ڕووی سەربازی ، ئابوری  ، لە ناو حزبەکانیشدا  ئەوەی بەهێز بووە  کەسەکان و بنەماڵەکانن لە ڕووی سەربازی و لەڕوی ئابورییەوە . بە درێژایی ئەو  ئەزمونە لە کوردستاندا   هەر حزبێک  هێزی خۆی هەبووە ، هەر حزبێک  دارایی و کۆمپانیای زەبالاحی خۆی هەبووە ، هەر حزبێک  زانکۆی خۆی  هەبووە ، هەر  حزبێک   گومرگ ی خۆی هەبووە ، هەر حزبێک  فرۆکەخانەی خۆی هەبووە  ، هەر حزبێک  خاوەنی  پەیوەندی  جیا بووە لەگەڵ  ووڵاتان ... لە کوردستاندا  هەموو ئەو دەزگایانەی کە پێویستە هی حکومەت بن بونەتە موڵکی حزب  ، لەوەش کارەسات تر  لە ڕۆژگاری ئەمڕۆدا  هەموو ئەو دەزگایانەی کە موڵکی حزب بون بونەتە موڵکی شەخسی کەسەکان و بەمەش  ململانێ و ناکۆکییەکان بەرەو زیاتر و زیاتر دەچن . لە بەرامبەریشدا  ئەو دامەزراوەیەی کە پێێ دەوترێ حکومەتی هەرێمی کوردستان  لەگەڵ هەموو  دەزگاکانی تری وەک : پەرلەمان ، دامەزراوەی دادوەری ، پەیوەندییەکان ، میدیا ... کە  پێویست بوو بەهێز بکرێن  تەنها و تەنها   وەک دامەزراوەی کارتۆنی بونیان هەیەو بۆتە  جێگای وەرگرتنی  ئیمتیاز و موچەی ساڵانەی قەبە ،کە نە توانای گۆڕانکاری  ونە  توانای ئیدارەدانی  هیچ قەیرانێکی  هەیە . ئەوەتا  لە ئێستادا حکومەتی هەرێم توانای جێبەجێکردنی  سەرتایی ترین  کاری حوکمداری نییە کە دابین کردنی موچەی فەرمانبەرەکانێتی  ، چونکە  قاسەکانی  حکومەت  بەتاڵە و بە درێژای چەندین ساڵ  سەروەت و سامانی ئەم هەرێمە لە جیاتی ئەوەی بچێتە گەنجینەکانی حکومەتەوە چۆتە ناو قاسەو گەنجینە حزبی و کەسییەکان و لە ئێستاشدا کەس ئامادە نییە ئەو  سەروەت و سامانە تەسلیم بە حکومەت بکاتەوە  چونکە بونەتە موڵکی كەسی .....      

بەشدار عوسمان هەواڵی خۆکوژیی کچ و کوڕێکی گەنج لەیەک رۆژدا بەبێدەنگیی و بێ هیچ کاردانەوەیەک تێپەڕی، رووداوی کۆتایی ژیانی زەهرە لە هەولێر و ئەژی لە سلێمانی نەبویە رۆژەڤی هیچ دامودەزگا و رێکخراوێک و راگەیاندنەکانیش وەکو رووداوێکی ئاسایی بە فەرامۆشییان سپارد،زەهرە خانمی هونەردۆست و کاکە ئەژی برینساز تەنها دوو حاڵەتی شاز نیین لە بێ ئومێدی گەنجان و داخرانی هەموو دەرگاکانی ئومێد و تێکشکاندنی وزە و ئیرادەی تاکەکان لەکۆمەڵگا،بەڵکو وێنەی ژیان و زیندەگی هەزاران گەنج و منداڵی دڵشکاوی ئەو هەرێمە بەیاندەکا، بۆیە نابێت ئاوا بەساردیی مامەڵەیان لەگەڵدا بکرێت. راستە کرداری خۆکوژیی لە هەموو گۆشە و کەنارێکی ئەم دنیایەدا هەیە، بەڵام هەرگیز لە هیچ قوژبنێکی سەر ئەم زەوییە ئەگەر زەڕەیەک ژیانی ئینسانەکان بەهای هەبێت، بەم شێوەیە مامەڵەی لەتەکدا ناکرێت و بەبێ سەرەتاتریین بەدواداچوون و کەمترین گرینگی هیچ دامودەزگا و لایەنی پەیوەندیدار و بچوکترین کاردانەوەی کۆمەڵگا، تێپەڕنابێت. بۆ ساتێکیش بێت، کە ئەو دێڕانە دەخوێنیتەوە بیهێننە بەرچاوتان. ئەوە چ وەزعیەتێکە گەنجانێک ناچار دەکات بەدەستی خۆیان کۆتایی بەژیان و خەون و خولیاکانیان بهێنن؟! ئەگەر کێشە و گرفت تینی بۆ نەهێنابن،ئەگەر هەموو دەرگاکانی ئومێدیان لەسەر دانەخرابێت، ئەگەر حەز و خۆزگە و هیواکانیان بە سەراب نەسپێردرابێت؟. ئەوە چ وەزعیەتێکە مرۆڤ ئەو هەستەی لا دروست بێت، ژیانی قورسایەکە و دەبێت کۆتایی بێت ؟! بڕوای تەواومان بەوە هەیە دەستبردن بۆ خۆکوژیی بڕیارێکی تاسەر ئێسقان ناعەقڵانیە، کورتکردنەوەی ساتەکانی تەمەن، قورسترین و لاوازترین بڕیارێکە ئینسان دەرهەق بەژیانی خۆی دەیدات، ئەگەر ئیرادەی هەبێت و هێز و توانا شاراوەکانی ناخی بدۆزێتەوە بێگومان دەیان کێشەی گەورەتر،ژیانی دژوارتر تێدەپەڕێنێت. بەڵام، کۆمەڵگای کوردستان داڕووخاوە لەهەموو ئیرادە و بەرەنگارییەک،زۆر بێ ڕەحمانە بە پلان و پارە و پەروەردە و ئاگر و ئاسن ٢٩ ساڵە کاریان لەسەر ورد و خاشکردنی هەست و نەست و دڵ و دەروونی تاکەکان کردووە، بەگوێگرتن لە چوار مناڵ و پیر و گەنج، بۆت رۆشن دەبێت چ وێرانییەک لە هێز و بیرکردنەوەیاندایە، بە چاوخشاندنێک بە ئەو ئامارانەی پۆلیس، دادگا و نەخۆشخانە، کە بە ڕاستییش بڵاوی ناکەنەوە و بەشێکی دەشارنەوە، ئاسان تێدەگەیت ئەو هەموو کێشە و گرفت و لێکترازان و شکاندنە لەکوێوە سەرچاوەی گرتووە. کاتێک گەڕەکی فیرعەونەکان و دۆلاراوە هەبێ بۆ دەستەبژێرێک و قوتابخانە و زانکۆ و نەخۆشخانەی تایبەتیان بۆ دابینکرابێت و خۆیان و نەوەکانیان لەناو دوایین ڤێرژنی قەسر و قەمەردا بیگوزەرێنن و خاوەنی کارگە و کۆمپانیا بن، گەنجانێکیش دوای دەیان دەردەسەریی زانکۆ تەواو دەکەن و کرێکاریشیان دەست ناکەوێ و باشترین بژاردەیان دەریای ئیجە بێت،کچان و کوڕانی گەنج لە هەڵبژاردنی تایبەتیترین شتەکانی خۆیان ئازاد و سەربەست نەبن،ئایندە و کەرامەت و شەخسیاتیان لەژێر هەڕەشەدا بێت و دامودەزگایەکیش نەبێت بۆ پارێزگاریی،گەنج و رۆژنامەنوسەکان لەسەر وتنی وشەی 'ماف و ئازادیی' گوللە بنرێت بەدەم و سنگیانەوە، خۆپیشاندەران لەبەرچاوی کامێراوە و ئیهانە و سوکایەتیان پێبکرێت و لەباشترین حاڵەتدا زیندانەکانیان پێ ئاوەدان بکرێتەوە تەنها لەبەرئەوەی داوای کرێ و مووچەیان کردووە و نایانەوێت لەبرسان بمرن، ئەوا بێگومان کارەساتی تراژیدیایی و دیاردەی خۆکوژیی و ساردبوونەوەی لاشەی ئینسانەکان، ئاسایی دەبێتەوە و بەبێدەنگیش تێپەڕدەبێت، وەکو ئەوەی ئێستا دەیبینین.  

عەلی کەریمی    ئەگەر بەڕاستی کونێیان پاقژ و هیچ لە باراندنەبوو بایە، کێشەی ئەم پارەیەی، کە لە بەغداوە وەک خێر و سەدەقە و بە هەزار منەتی فلان و فیسار هاتووە بۆ مەعاشی خەڵکی هەژار و بێدەرەتان و لە ڕۆژگاری ئەمڕۆکەدا ئەم بڕە پارەیە بۆ هەر ماڵباتێکی هەژار و تەنانەت مامناوەندیش حەیاتی و لەزومرەی نان و ئاوەدایە، ئەگەر بەڕاستی ئەولەوییەتێکی تر هەیە، کە لەپێش نان و ئاوی کۆمەڵانی خەڵکەوە دێت و دەبوو چارەسەر کرابا، ئەگەر بەڕاست سیستمی وڵات بەڕێوەبردن پەرلمانی و دیمۆکراسییە، بۆ نەدەبوو کاتیک لە بەغداوە پارە بۆ مەعاشی خەڵک هاتووە، هەر لە ڕێگای پەرلمانەوە زۆر بە شەفافی لە ماوەیەکی زۆر کورت پرس بە میللەت کرابایە و ئەوان بڕیاریان دابا ئەم بڕە پارەیەی بەغدا بۆ کام ئەولەوییەت سەرف بکرێت؟! ئاخر بۆیە دەنگۆی دزی و تالانی بێژمارتان هەموو دنیای تەنیوە و ئیتر هەموو لایەک لێیان ڕوونە دەوڵەتمداریتان مافیایی و چەتەگریی نەبێ هیچی تر نییە. حەقە نوێنەرانی خەڵک ئەگەر بوونیان هەیە لە بەغدا دەسبەجێ داوا لە کاربەدەستان بکەن بە زووویی ئەم پارەیە ئەگەر سەرفی مەعاشی خەڵک ناکرێت بگەڕێندرێتەوە بەغدا و ئەوان بۆخۆیان بێدەنە خەڵکی هەرێم! کە دەڵێم سەرانی ئەم وڵاتە بە خەڵکی نەزان و کاڵفام ڕاوێژ دەکەن و بەڕێوە دەچێت دوور لە نەزانی نییە، ئاخر خۆ پەرلمان بووکە شووشەیەکە بە دەستانەوە و چۆنتان بوێت وای لێدەخوڕن، هیچ نەبا بۆ ئەوەی تووشی ئەم ئابرووچوونە ناوخۆیی و جیهانیش نەبان پرسە گورگانەیەکتان لە سنارێۆیەکی دارێژراو کە زۆریش ئازان بو داڕشتنی سنارێۆکان، کردبا و لەوێڕا بڕێاری نەدانی ئەم پارەیە وەك موچەتان دابا، ئەوجار داباتانەوە بە قەرزی هاودەست و شەریکەکانی خۆتان. ئاخر گلەیی نابێ بکەن کە خەڵک پێیان دەڵێت کاڵفام. باش وایە هەرچی زووتر ئێوە و هەموو دەستەی پەرلمانی کارتۆنی و حکومەت دەست لەکار بكێشنەوە و دانی پێدا بنێن، ئێوە نە دەوڵەتمەردن و نەجێی متمانە و نەڕابردوو پاک و نەدەست ئەمینن! باش وایە چۆن جاری پێش، بە نمایشێک پارەتان قەرز کرد لە سەرمایەداران، ئێستاش بە زوویی ئەم پارەیەی بەغدا بێنەوە جێی خۆی و ڕەوانەی گیرفانی کۆمەڵانی خەڵکی بکەنەوە!  

رێبوار كەریم وەلی مەسەلەکە شەخسی نییە، جێگری سەرۆکی حکومەتیش لە فۆڕمدا نییە. ئیشی ئەوەیە بینێرنە بەغدا. کورد دەڵێ:"بۆخۆت ناوێری، ئەمن دەنێری." بەس نەک بۆ ماڵەوە! وەزیرەکان دەڵێی بێگاریان پێ دەکەی! سەرۆکی حکومەتیش دێت و دەڕوات. سلێمانیتان کردە ووھان. * تورک قسەیەکی جوانیان ھەیە:"حیساب و کتابی ماڵەوە بۆ بازاڕ نایخوات! " نەیخوارد...ئۆباڵی شکستی تاقمێکی سەرکێش بە مێژووی پارتییەوە گرێ مەدەن. ھەموو کەس دەزانێ ئەو بەزمەی ئێستا پارتیی تێدا بەکار دێت. * لە کوردستان حکومەت نەگۆڕاوە، رژێم گۆڕاوە. بە فارسی دەڵێن مسخ بووە، واتا "بەد گۆڕان"وەکو خودی گۆڕان! بۆیە کە ئینقیلابت کرد، چاوەڕێی ئینقلابیش بکە. * قەت پارتیم وا دەستەوستان نەدیوە؛ دەستێک دوو دەستەکەی دیکەی کەلەپچە کردووە. * خۆزگە بەس معاش بوایە. ملیۆنێک لە موچەخۆرت ئەگەر باوەڕیان پێت بوایە لێت خۆش دەبوون، لە قەرزی رابردووت و لە ئێستات. کەواتا بۆ پارە دەنگیان پێداوی. تێدەگەی؟ * ئەم حکومەتە گەورەییەک بۆ خۆی تۆمار دەکات ئەگەر دەست لەکار بکێشێتەوە. ھەڵبژاردنێکی دیکەی شەفاف بکرێت، بەمەرجێک سەرۆکی ھەرێمیش راستەوخۆ لە لایەن خەڵکەوە ھەڵبژێردرێت. * ئەگەرنا! * دڵنیا بن، ئەگەر پارتی حوکمڕانیی ھەولێر و دھۆکی بۆ خۆی تاپۆ کردبێت و یەکێتیش موعارەزە بوونی سلێمانی و گەرمیان، ئەوا ھەردووکیان لە دەستیان دەردەچێ. ئەوەی ئەمجارە دێتە سەر جادە، حزبی بێ ئابڕوو نییە، خەڵکە.

زەبەنگ بەهادین سەرەتای سەرهەڵدانی کۆرۆنا جیاوازیەکی بەرچاو دەرکەوت بە خەسڵەت و سییفاتەکانی ئەم فایرۆسە نوێیەوە ، لە گرنگترین سیفاتەکانی ئەم فایروسە ئەوەیە کە بە ئاسانی کار دەکاتە سەر کەسانی بە تەمەن هەروەها کەسانێک کە نەخۆشی درێژ خایانیان هەبێت ،راستە فایروسەکە تەمەن ناناسێ وەک هەموو تەمەنەکان توشی ئە پەتایە دەبن بەڵام رێژەی کوشتنی کە سانێک کە نەخۆشی درێژ خایانیان هەبێت زیاترە ، رەنگە فایرۆسەکە ئەگەر کەسەکەش نەکوژێ ئەوا تەواو ماندوی بکات و بۆ ماوەیەکی زۆر لە ژێر چاودێری تەندروستیدا بیهێڵێتەوە ، ئەم قسانە لێکۆڵینەوەی زانستی بۆ کراوە و وەک راستی خراوەتە روو . ئایا کۆرۆنا بەس ئەو کەسانە دەوێرێ کە نەخۆشی درێژخایا نیانی هەیە یان ئەو  دەسەڵات و حکومەتانەش ماندو دەکات و دەکوژێ کە نەخۆشی درێژ خایانیان هەیە ؟ کامانەن دەسەڵاتی نەخۆش ،ئەو دەسەڵاتانەی هیچ پرۆگرام و بنەمایەکی زانستیان نییە بۆ بەرێوەبردن ، دەسەڵاتە گەندەڵەکانی کە سەرچاوەی داهات و سەرفیاتیان شاراوەیە ، ئەو دەسەڵاتانەی لەسەر چەواشە وتەزویر بە کۆیلە کردن و کرینەوەی کەسەکان دروست بوون ، دەسەڵاتێک کە ساڵانێکی زۆر کەسانی ئەکادیمی و زانستی پەنجە دەخەنە سەر نەخۆشیەکانیان و خاڵە لاوازەکانیان نیشان ئەدەن بەڵام ئەم دەسەڵاتە یا کەسەکان تیرۆر دەکا یان دەیانکرێتەوە یان گوێیان بۆ ناگرێت و پەراوێزیان دەخات ، ئەم جۆرە دەسەڵاتانە لە هەموو قەیرانێکدا دەکەونە شەلە شەل و ووردە ووردە هەموو گیانی دەسەڵاتەکە دەبێتە برین ، لەبەر ئەوە بجوکترین قەیران برینەکانی دەکولێنێتەوە ، ئەو برینانەی ساڵانێکی زۆرە لە بری چارەسەر تەنها بەنجی دەکەن ، ساتێک ئەم دەسەڵاتانە برینێکی نوێیان لێدێت لە بری سارێژ کردنی بە پەرۆیەکی بۆگەن برینەکە دادەپۆشن یان رەنگە بۆ ماوەیەک برینەکە بەنجی بکەن و ئازار شکێنێکی بەنێ ، هەرگیز بیریان لەوە نەکردۆتەوە چۆن برینەکە لە رەگەوە سارێژ بکەن ، بۆیە دەرنجام کاتێک فایرۆسێکی کوشندە بڵاو دەبێتەوە وەک فایرۆسی کۆرۆنا ئەو کات وەک چۆن فایرۆسەکە کاریگەری زۆرتری دەبێت بۆ ئەو کەسانەی نەخۆشی درێژ خایانیان هەیە بە هەمان شێوە فایرۆسەکە کاریگەری زۆری دەبێت لەسەر ئەو دەسەڵاتانەی کێشە و کەمو کورتی و نەزانی بەرێوەربردن و گەندەڵی درێژ خایانیان هەیە ، ئەوەی ئەم دەسەڵاتانە دەهێڵێتەوە بۆ ماوەیەک ئومێدە ، ئومێد بە سارێژ کردنی برینەکان بە چارەسەرکردنی نەخۆشیەکانی دەسەڵاتەکە ، هەمیشە لای خەڵک بونی ئومێد دەرگایەکی روناکە بە رووی دەسەڵاتی گەندەڵدا کراوەتەوە بەهیوای چاکبونی ئەو دەسەڵاتە. بەڵام کاتێک ئومێد نامێنێ ئیتر مردن ترسی نامێنێ لای تاکەکان ئەمەش بە دڵنیای کارەسات بە دوای خۆیدا دێنێت ، هەموو دەسەڵاتەکانی جیهان تاو نا تاوێک کۆمەڵێک کاری باش یان چاکسازی دەکەن لە پێناوەی هێشتنەوەی ئومێد لای میللەتەکەیان بۆ چارەسەری نەخۆشیە درێژ خایەنەکانی حوکمرانی بۆ ئەوەی میللەت نەگاتە ترۆپکی بێئومێدی چونکە ئەوان باش دەزانن بێئومێدی چ وێرانەیەکە و چ وێرانکەرێکیشە ، لە دۆخی ئێستادا کورونا پەل وپۆی دەسەڵاتە نەخۆشەکان دەشکێنێ و هێدی هێدی دەیخات بە زەویدابێئومێدی تاکیش هێندەی کە دۆخەکە ئاڵۆز دەکات بۆیە رەنگە کۆرۆنا وەک چۆن کۆتای بە ژیانی کەسە نەخۆشە دریژ خایانەکەن دێنێت بە هەمان شێوە کۆتای بە دەسەڵاتی دەسەڵاتە نەخۆشە درێژ خایەنکان بێنێت ، ئەو دەوڵەتانەی خاوەن سیستمی حوکمرانی و دیموکراسیەتی راستەقینە و هۆشیاری جەماوەری بوون ئاسانتر چاک دەبنەوە لە کۆرۆنا بە پێچەوانەی ئەاونەی گەندەڵ و دز و خۆ سەپێنن یان چاکبونەوەیان درەنگ دەبێت یان مەرگیان نزیکتر دەبێتەوە .

د. محەمەد عەلی یەکەم: لەھەولێر بەشێکن لە حکومەت و دەسەڵاتی مەرکەزی، بەڵام لەسلێمانی ئۆپۆزیسیۆنن و داوای لامەرکەزی دەکەن. دوەم: لە دەزگاکانی ڕاگەیاندنەوە، کادیرەکانی یەکێتی و گۆڕان سەرقاڵی ڕەخنەو ئینشانوسین و بەخشینەوەی (ئومێد)ن. بەڵام بەرپرسەکانی ھەردو حیزب لە ئەنجومەنی وەزیران، بەشێکن لەسیاسەتی مەسرور بارزانی و بەگری دەکەن لە بڕیارەکانی. سێیەم: ھەردو حیزبی ناوبراو داوای پشکی حیزب و پۆستی زیاتردەکەن لە کابینەکەو سەرۆکایەتی ھەرێم، بەڵام ناوبەناوو بۆ چەواشەکاری، باس لە کشانەوە دەکەن!. چوارەم: تیمی یەکێتی و گۆڕان ناتوانن بڵێن: با ئەولەویەت پێدانی موچە بێت نەوەک قەرزی کۆمپانیاکانی خۆتان. ئەگەر موچەی وەزارەتەکانی تریش دابەش ناکەن و بژێوی ھاوڵاتیان دابین ناکەن، ھیچ نەبێ وەفاتان ھەبێ بۆ ستاف و کارمەندانی وەزارەتی تەندروستی و موچەی وەزارەتی ناوبراو دابەشبکەن . پێنجەم : بەھۆی نەدانی وەزیر بەگۆڕان لەکابینەکەی کازمی، حیزبی ناوبراو و سەرۆکی فراکسیۆنەکەیان لەبەغداد، کەوتونەتە ڕەخنەگرتن لە پارتی و سیاسەتی نەوتی ھەرێم. بەپێچەوانەوە لەھەرێم تەوای ستافەکەیان لە حکومەت و سەرۆکایەتی ھەرێم، پشتگیری لە سەرۆکی حکومەت و سەرۆکی ھەرێم دەکەن و تەنانەت ھەڵسەنگاندنی گۆڕان بۆ ئەندازیاری ئیفلاسی ماڵی و شکستی ئابوری سەربەخۆی ھەرێم، نێچیرڤان بارزانی، ئیجابیە! شەشەم: ئەگەر پارتی بە هۆکاری شکست و نەهامەتییەکانی خەڵکی کوردستان دەزانن، چی ئەکەن لە تەنیشتییەوە دانیشتون؟ تەنانەت کێبڕکێتان بوو لەسەر بەشداریکردنی حکومەتەکەی، تائێستاش ململانێتانە لەسەر پۆست و ئیمتیازاتەکانی. حەوتەم: بەدڵنیاییەوە نیفاقی سیاسی و پۆپۆلیزمی گۆڕان و یەکێتی، هیچی کەمتر نییە لە سیاسەتە ھەڵەکانی پارتی و سەرۆکی کابینەکە.

شێرزاد شێخانی  به‌شی سێیه‌م    وتاره‌ په‌شۆكاوییه‌كه‌ی سه‌رۆكی حكومه‌ت مه‌سرور بارزانی به‌ر له‌جه‌ژنی ره‌مه‌زان سه‌باره‌ت به‌قه‌یرانی دارایی ، یه‌كه‌مجاره‌ له‌مێژووی پارتیدا كه‌سێك له‌ناو خودی ئه‌م حزبه‌ وبه‌تایبه‌تیش له‌ بنه‌ماڵه‌ی بارزانیدا دان به‌شكستێكی گه‌وره‌ی حزبه‌كه‌یانه‌وه‌ بنێ  .هیچ گومانیشی تێدا نیه‌ ، هه‌رچی ئه‌م ماڵوێرانییه‌ی به‌سه‌ر میلله‌ته‌كه‌ماندا هاتووه‌ هه‌مووی له‌نه‌تیجه‌ی ئه‌دای حكومه‌ته‌كانی نیچیرڤان بارزانییه‌وه‌ بووه‌ . خۆیشی هه‌روایه‌ ، هه‌ر حاكمێك ماوه‌یه‌كی دوورودرێژ له‌سه‌ر ته‌ختی حوكم دابنیشێ بێگومان تووشی غرورو هه‌ڵه‌ی گه‌وره‌ ئه‌بێ و ئیداره‌كه‌شی تووشی فه‌ساد ئه‌كات ، ئه‌مه‌ حه‌تمیه‌تی مێژووه‌ و نموونه‌‌ش رژێمه‌ دیكتاتۆره‌كانی جیهانه‌ كه‌ دێنه‌ سه‌ر حوكم و واز له‌ ده‌سه‌ڵات ناهێنن ، هه‌ر بۆیه‌ په‌نا بۆ سه‌ركوتكردنی میلله‌ته‌كانیان وكڕینی ویژدانی نه‌یاره‌كانیان ئه‌به‌ن ، هه‌ڵبه‌ت پارتیش به‌ده‌ر نیه‌ له‌م نموونانه‌  . له‌راستیدا ئه‌م قه‌یرانه‌ قووڵانه‌ی ئێستا ئۆباڵه‌كه‌ی ئه‌كه‌وێته‌ ‌سه‌رشانی پارتی چونكه‌ ماوه‌ی بیست ساڵ نێچیرڤان بارزانی ده‌سه‌ڵاتی به‌ده‌سته‌وه‌ بووه‌ . كابینه‌ی نۆیه‌میش به‌فیعلی هاتۆته‌ سه‌ر وێرانه‌ خاكێك ، خه‌زێنه‌یه‌كی به‌تاڵ و حكومه‌تێكی قه‌زردار كه‌ كه‌س نازانێ قه‌رزه‌كانیش چۆن وبۆچی وكه‌ی و له‌كوێ كراوه‌ . ئیداره‌یه‌كی تا بینه‌قاقا گه‌نده‌ڵ و ورگ ئه‌ستور به‌ ده‌یان هه‌زار بندیوار ، حكومه‌تێكی فاشیل له‌هه‌موو سێكته‌ره‌كان ، هه‌بوونی كه‌سانی بوده‌ڵه‌و هیچ له‌بار نه‌بوو له‌باڵاترین ده‌سه‌ڵاتی ئیداری ، ئه‌مانه‌ هه‌مووی مییراتی نێچیرڤان بوون بۆ كابینه‌كانی دوای خۆی مایه‌وه‌  .  پارتی ئێستا له‌لێواری دارووخانێكی مێژوویی گه‌وره‌دایه‌ كه‌ به‌درێژایی ته‌مه‌نیه‌وه‌ هه‌ڕه‌شه‌ی وه‌ها ترسناكی به‌سه‌ره‌وه‌ نه‌بووه‌ . له‌لایه‌ك شه‌قام ئه‌كوڵێ و خه‌ڵك گه‌یشتۆته‌ سه‌ر لووتی‌ ، دابه‌زینی نرخی نه‌وت ناچاری كردوون مووچه‌ی فه‌رمانبه‌ران له‌به‌غدای ته‌ڵاقدراو وه‌كو نه‌فه‌قه‌ وه‌ربگرن ، په‌تای كۆرۆناو دارووخانی سێكته‌ری ته‌ندروستی هه‌ڕه‌شه‌ له‌هه‌موو كۆمه‌ڵگه‌ ده‌كات . كوردستان به‌گشتی له‌سه‌ر بۆمبێكی ته‌وقیتكراودایه‌‌ بچووكترین هه‌ڵه‌ی ده‌سه‌ڵات‌ فتیله‌كه‌ دائه‌گیرسێنێ ئه‌وسا داروبه‌ردی ئه‌م كوردستانه‌ ئه‌سووتێ . ره‌نگه‌ سه‌رانی پارتی هه‌ر وه‌كو پیشه‌ی خۆیان خه‌ڵك بترسێنن به‌ سه‌ركو‌تكردنی هه‌ر راپه‌رینێكی جه‌ماوه‌ری ، ئه‌وه‌تا له‌ملاو ئه‌ولا قسه‌ فڕیئه‌ده‌ن گوایه‌ ناهێڵن وه‌زعی ئه‌منی شاری هه‌وڵیر تێكبدرێ ، به‌ڵام كه‌ كار گه‌یشته‌ سه‌ر ئه‌وه‌ی خه‌ڵك رووبه‌رووی ئه‌م ده‌سه‌ڵاته‌ بێته‌وه‌ ، هیچ هێزێك نیه‌ به‌رامبه‌ری بوه‌ستێت ، به‌تایبه‌تیش هێزه‌ فشۆڵه‌كانی پارتی كه‌ هه‌موومان له‌بیرمانه‌ له‌گه‌ڵ نزیكبوونه‌وه‌ی دوو هه‌زار چه‌كداری داعش له‌مه‌خمورو دیبه‌گه‌ چۆن زۆربه‌ی سه‌ركرده‌و بنكرده‌كانیان تێیان ته‌قاند به‌ره‌و سنوور ، له‌كاتی هاتنی حه‌شدی شه‌عبیش بۆ كه‌ركوك هه‌مان ئه‌و جه‌یشه‌ زه‌به‌لاحه‌یان خۆی رانه‌گرت ، بۆیه‌ زۆر سه‌هوون ئه‌گه‌ر وا تێبگه‌ن كه‌وا هێزی به‌ڵته‌چی و بندیواره‌ دابه‌ستیه‌كانی به‌هانایه‌نه‌وه‌ دێن . له‌بیرمان نه‌چێ هه‌ر خه‌ڵكی ره‌شورووتی رانیه‌ بوون به‌ خاكه‌ناس وپێمه‌ڕه‌و چه‌قۆ توانیان قه‌ڵای گه‌وره‌ترین هێزی دیكتاتۆری سه‌رده‌م بروخێنن و راپه‌رینی سه‌رتاسه‌ری رابگه‌یه‌نن . دیسانه‌وه‌ له‌بیریشمان نه‌چێ پێش راپه‌رین زیاتر له‌ 400 فه‌وج ومه‌فره‌زه‌ خاسه‌ی جاشه‌كان كه‌ پاره‌یه‌كی زه‌به‌لاحیان له‌رژێمی ‌به‌عس وه‌رده‌گرت ، به‌ڵام كه‌ لێی قه‌وما ته‌نانه‌ت یه‌ك ته‌قه‌شیان نه‌كرد .  له‌مه‌ش زۆر نزیكتر ڕاپه‌ڕینی تشرینی ساڵی رابردووی به‌غدایه‌ ، كه‌ ئێستا حكومه‌تی كازمی ئه‌یه‌وێ هه‌موو ئه‌و كه‌سانه‌ بداته‌ داداگاوه‌ كه‌ ته‌قه‌یان له‌خۆپیشانده‌ران كردووه‌ و خه‌ڵكی سڤێلیان شه‌هید كردووه‌ . جگه‌ له‌مانه‌ش هه‌موو رای گشتی جیهان له‌م سه‌رده‌مه‌دا رێگه ‌ناده‌ن كوشتوكوشتار له‌كوردستان رووبدات دژ به‌خه‌ڵكه‌ برسی و ره‌شوڕووته‌كان .  له‌به‌ر ئه‌م هه‌موو هۆكارانه‌ هیچ پێویست ناكات پارتی بیر له‌رووبه‌رووبوونه‌وه‌ی خۆپیشاندان بكا و به‌ڵته‌چییه‌كانی سازو ئاماده‌ بكات ، چونكه‌ ئه‌مجۆره‌ شه‌قوه‌شاندن و ترساندنی خه‌ڵك به‌ پیاوكوژان هیچكات دادی رژێمه‌ سه‌ركوتكه‌ره‌كانی نه‌داوه‌ ، ئه‌وه‌تا ده‌یان نمونه‌ی وه‌كو سه‌دام و قه‌زافی و به‌شیری سودان شكستیان به‌ رژێمه‌كانیان هێنا كاتێك بیریان له‌مجۆره‌ چاره‌سه‌رییه‌ ئه‌منیانه‌ كرده‌وه‌ ، خه‌ڵكی سته‌مدیده‌ی كوردستانیش ئێستا له‌هه‌ر كاتێك زیاتر ترسیان له‌رژێمه‌كه‌ی بارزانی شكاوه‌و سووڕیشن له‌سه‌ر رووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی ، بۆیه‌ باشتره‌ بۆ پارتی له‌بری ئه‌وه‌ی بیر له‌چاره‌سه‌ری ئه‌منی‌ بكاته‌وه‌ ، با به‌م رێكارانه‌ وه‌زعی میلله‌ته‌كه‌ی ئارامبكاته‌وه‌   :  1 - ئینعاشكردنی وه‌زعی خراپی دارایی میلله‌ت به‌ چه‌ند هه‌نگاوێكی به‌په‌له‌ وه‌ك ، دابینكردنی مووچه‌ی فه‌رمانبه‌ران به‌هه‌ر شێوه‌یه‌ك بێت . یان به‌شێك له‌و پارانه‌ی گه‌نده‌ڵكاران به‌ خودی بنه‌ماڵه ده‌ستڕۆشتوه‌كانه‌وه‌ له‌ژێرزه‌میینه‌كان شاردراونه‌ته‌وه‌ یاخود له‌بانكه‌كانی ده‌ره‌وه‌ن ، ئه‌گه‌ر به‌شێوه‌ی قه‌رزیش بێت به‌شێكیان بگه‌ڕێننه‌وه‌ بۆ مووچه‌ . یاخود بڕینی نه‌سریه‌ی مه‌سئوله‌كان ودیوه‌خانانه‌و نیوه‌ی مووچه‌ی پله‌ باڵاكان به‌گشتی  ئه‌ویش تا تێپه‌راندنی ئه‌م دۆخه‌ . 2- به‌و ئیعتباره‌ی حكومه‌ت چه‌ندان ملیار دیناری پاشه‌كه‌وت قه‌رزاری هه‌ر یه‌ك له‌خانه‌نشین و فه‌رمانبه‌رانه‌ ، پێویسته‌ حكومه‌ت ئه‌و پارانه‌ وه‌كو ره‌سید له‌بانقه‌كان تۆمار بكات بۆ پێدانی پاره‌ی كاره‌باو ئاوو خزمه‌تگوزارییه‌كانی تری حكومه‌ت ، چونكه‌ ناكرێ تۆ قه‌رزاری كه‌سێك بیت وداوای قه‌رزی خۆتی لێبكه‌ی ، به‌و پێیه‌‌ش هه‌م حكومه‌ت قه‌رزه‌كانی پاشه‌كه‌وت كه‌متر ئه‌كاته‌وه‌ ، هه‌میش مووچه‌خۆره‌كان باری ژیانیان سووكتر ئه‌بێ . 3- رێكخستنه‌وه‌ی میلاكاتی فه‌رمانبه‌ران ، ئه‌و‌یش به‌ هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی دامه‌زراندنی بندیواره‌كان و بڕینی مووچه‌ی خانه‌نشینی هه‌موو ئه‌و پله‌ باڵایانه‌ی له‌حكومه‌ت مووچه‌ وه‌رده‌گرن وه‌كو ئه‌ندامانی سه‌ركردایه‌تی حزبه‌كان ، وه‌زیره‌كان ، ئه‌ندام په‌رله‌مانه‌كان ، چونكه‌ ئه‌مانه‌ هه‌ر هه‌موویان له‌رێگه‌ی ئیستغلالكردنی پله‌و پۆسته‌كانیان ئێستا بوونه‌ته‌ خاوه‌ن كۆمپانیاو ده‌یان ملیۆن دۆلار كه‌ هیچ پێویستیان به‌ دوو ملیۆن وپێنج ملیۆنی دیناری مووچه‌ی حكومه‌ت نیه‌ . 4- وه‌كو بژارده‌یه‌كی واقیعیانه‌ بۆ چاره‌سه‌ری كێشه‌ی مووچه‌ ، بریار بدرێ كه‌ سه‌رجه‌م مووچه‌كان سه‌قفێكی بۆ دابنرێ به‌وه‌ی به‌شێوه‌یه‌كی كاتی و تا تێپه‌ڕاندنی ئه‌م قه‌یرانانه‌ ، هیچ مووچه‌خۆرێكی حكومه‌ت له‌ دوو ملیۆن ونیو زیاتر مووچه‌ وه‌رنه‌گرێ له‌هه‌ر پله‌و پۆستێكیشدا بێت . به‌مه‌ش پاره‌یه‌كی زۆر ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ خه‌زێنه‌ی حكومه‌ت . 5- لادانی هه‌موو ئه‌و به‌ر‌پرسه‌ ئیدارییانه‌ی كه‌ هیچیان له‌باردا نه‌بووه‌ بۆ خزمه‌تی هاوڵاتیان ، ئه‌و‌انه‌ی پله‌و پۆست ته‌نها له‌ئیمتیازاتدا ده‌بینن ، گۆڕینیان به‌خه‌ڵكی شایسته‌و پسپۆر ئه‌وانه‌ی شاره‌زییان هه‌یه‌ له‌بواره‌كانی كاری حكومه‌تدا . 6- چاككردنی سێكته‌ره‌وكانی كشتوكاڵ و ته‌ندروستی وگه‌شتوگوزار و پیشه‌سازی به‌شێوه‌یه‌ك ته‌كانێكی خێرا بدات به‌م كه‌رتانه‌وه‌ له‌رێگه‌ی ده‌رهێنانیان له‌ده‌ست كۆمپانیاكانی كه‌رتی تایبه‌ت و سه‌رپه‌رشتی كردنیان له‌لایه‌ن حكومه‌ته‌وه‌ بۆ قۆناغێكی راگوزه‌ر  . 7- پێداچوونه‌وه‌ به‌ په‌یوه‌ندیه‌كانی پارتی له‌گه‌ڵ حزبه‌كانی كوردستان و وازهێنان له‌نه‌خۆشی خۆ به‌زلزانی وبچووككردنی به‌رامبه‌ره‌كانیان  . 8-  گێڕانه‌وه‌ی هه‌یبه‌تی په‌رله‌مان وده‌سه‌ڵاتی دادوه‌ری و رێگه‌دان به‌په‌رله‌مان بۆ ئه‌وه‌ی به‌رۆڵی چاودێری ئاسایی خۆی هه‌ستێ ، ده‌سه‌ڵاتی دادوه‌ریش به‌دوور بگیرێ له‌هه‌ر ده‌ستوه‌ردانێكی حیزبی و چاكسازیه‌كی بنه‌ڕه‌تی تێدا بكرێ به‌شێوه‌یه‌ك نه‌بێته‌ دارده‌ستی ده‌سه‌ڵاتی  پارتی بۆ ده‌مكوتكردنی نه‌یاره‌كانی  . 9- راگرتنی شاڵاوی راگه‌یاندن دژ به‌ حزبه‌كانو كه‌سایه‌تیه‌ ناڕازییه‌كان و داخستنی هه‌موو ئه‌و په‌یج و سایته‌ ساختانه‌ی به‌ناوی خوازراوه‌وه‌ هێرش ده‌كه‌نه‌ سه‌ر لایه‌نه‌كان وكه‌سایه‌تیه‌كان ، كه‌ ئه‌مجۆره‌ سیاسه‌ته‌ش هیچ سوودێكی نیه‌ غه‌یری به‌فیرۆدانی پاره‌یه‌كی زۆر له‌پێناو بڵاوكردنه‌وه‌ی روحی شه‌ڕانگێزی و رقوكیینه‌ له‌ناو كومه‌ڵگه‌دا . چونكه‌ كه‌ تۆ ده‌یان په‌یج وسایت بكه‌یته‌وه‌ بۆ دژایه‌تی به‌رامبه‌ره‌كه‌ت ، ئه‌ویش ده‌یانی تری ده‌خاته‌ سه‌ر ژماره‌كه‌و ولێره‌شدا ته‌نها سامان وقووتی مێلله‌ت له‌م مه‌هزه‌له‌‌ی راگه‌یاندندا سه‌رفئه‌كرێ . هیوادارم ئه‌م خاڵانه‌ی سه‌ره‌وه‌ سه‌رنجی ده‌سه‌ڵات رابكێشێت بۆ ئه‌سڵی قه‌یرانه‌كه‌ی ئێستا ، تا كار له‌كار نه‌ترازاوه‌ به‌خۆی را بگات و چاره‌سه‌ری ئه‌م وه‌زعه‌ ناهه‌مواره‌ بكات . هه‌ڵه‌یه‌كی زۆر گه‌وره‌یه‌ ئه‌گه‌ر ده‌سه‌ڵات پێی وابێ بڵاوه‌كردنی هێزه‌ ئه‌منیه‌كان وچه‌كداركردنی كادیره‌ حزبیه‌كان ودابه‌شكردنیان به‌سه‌ر بنكه‌و باره‌گا حزبیه‌كان خه‌ڵك ئه‌ترسێنێ ، ئه‌گه‌ر وا بكات زۆر یاغنیشه‌ ، چونكه‌ خه‌ڵكه‌ برسی وناڕازیه‌كان هه‌موویان خه‌ڵكی كوردستانن و هێزێ بێگانه‌ی داگییركه‌ر نین تاكو خوێنیان بڕژێ . باعیبره‌ت له‌ تاوانه‌كانی سه‌دام وداروده‌سته‌كه‌ی وه‌ربگرن ، كه‌ له‌ئه‌نجامدا له‌به‌رده‌م دادگای گه‌ل وه‌ستان وسزای تاوانه‌كانیان وه‌رگرت..

د. سیروان حەسەن دوای سەرھەڵدانی پەتای کۆرۆنا لە سەرەتایی ساڵی ٢٠٢٠ لە وڵاتی چین و بلاوبوونەوەی بە شێوەیەکی خێراو زۆر ترسناک لە ھەموو وڵاتانی جیھاندا و بەردەوام بوونی بۆ ماوەیەکی درێژ  کاریگەری زۆر گەورەی ھەبوو لە سەر داروخانی یٔابوری جیھان و زەرەروو زیانێکی بێ شوماری بەدواوە بوو وە کاریگەریەکەی بەردەوامە و مەترسی پەتاکە رەنگە درێژەی ھەبێت بۆ کاتێکی درێژ و نادیار یٔەمەش دەبێتە ھۆی متبوونی باری یٔابوری و بەرزبوونەی نرخەکان Stagflation لە جیھاندا. کێشەی نێوان چین و یٔەمریکا لە یٔێستادا بازرگانی و باجی گومرکی و رێژەی بەرھەمھێنان نیە لە راستیدا کێشەی سەرەکی نێوانیان ململانێیە بۆ حوکم کردنی جیھان، یٔەمریکا کە لەم سەردەمەدا وەکو تاک جەمسەر حوکمی جیھان دەکات لە رووی یٔابوری و سیاسی و سەربازیەوە و بە یٔاسانی دەست بەرداردی یٔەم دەسەلاتە رەھایە نابێت و رکابەری ھەموو ھێزێکی تر دەکات بۆ ئەو مەبەستە، بەپێی لێکۆلینەوەو پێشبینیەکانی یٔەمریکا چین زۆر بە پەلە ھەنگاو دەنێت لە بواری پیشکەوتنی تەکنۆلۆجیا و گەشەسەندنی یٔابوری وە پێشبینی دەکەن کە لە سالی ٢٠٣٠ قەبارەی یٔابوری چین دوو ھێندەی قەبارەی یٔابوری یٔەمریکا بێت یٔەمەش جێی قبول نیە بۆ یٔەمریکا، بۆ پاراستنی ھاوسەنگی وە بۆ یٔەوەی چین نەبێتە تاک جەمسەر و حوکمی جیھان بکات یٔەمریکا لە ھەوڵی یٔەوەدایە لە یٔایندە لە گەل چین دانیشتن بکات یٔەگەر بە زۆرەملێش بێت بۆ یٔەوەی بە یەکەوە وەکو دوو جەمسەری ھاوتا حوکمی جیھان بکەن و سیستەمێکی نوێی جیھانی دارێژن کە پشت بە نوێترین تکنۆلۆجیای زانیاری دەبەستێت. قەبارەی بەرھەمی نەتەوەی گشتی یٔەمریکا (الناتج القومی الامریکی) ٢٠ ترلێۆن دۆلارە (٢٠ ھەزار ملیار دۆلار) وە بودجەی گشتی حکومی یٔەم سال ٤,٥ ترلێۆن دۆلارە وە  کورتھێنانی بوجە یەک ملیار دۆلارە کە دەکاتە نزیکەی چواریەکی بودجەکە، رێژەی گەشەسەندنی یٔابوری لە یٔەمریکا یٔەمسال ٢٪‏ بەلام لە چین ٦٪‏ کە یٔەگەر بەو شێوە سالانە بەردەوام بێت و بەراورد بکرێت لە گەل گەشەی یٔابوری یٔەمریکا یٔەوا چین زۆر پێش دەکەوێت و بۆشایەکی گەورە دروست دەبێت یٔەمەش یٔەمریکای ترساندووە ، قەبارەی بەرھەمی گشتی جیھانی (الناتج العالمی) لە یٔێستادا ٨٥ ترلێۆن دۆلارە وە رێژەی گشتی قەرز لە سەر یٔاستی جیھان ٣٥٠ ترلێۆن دۆلارە واتە رێژەی قەرز سێ ھێندەی بەرھەمی گشتی جیھانیە. یٔەم کێشە یٔابوریانەی نێوان چین و یٔەمریکا و ململانێی سیاسی و یٔابوری ولاتانی تر یٔەبێتە ھۆی نەمانی دیموکراتیەتی پەیڕەوکراوی ئەم سەردەمە و دەست پێ کردنی سیستەمێکی نوێی جیھانی کە تەکنۆلۆجیای زانیاری تێیدا دەستە بالایە وە لە ھەموو جومگە سەرەکیەکانی ژیاندا رۆلی گەورە دەبینێت، یٔەو ململانیە یٔابوری و سیاسیەی نێوان چین و یٔەمریکا و ھاوپەیمانەکانیان یٔەگەر بەردەوام بێت و نەگەنە چارەسەرێکی ھاوسەنگ و گونجاو یٔەوا یٔەگەری بەرپابوونی جەنگی جیھانی سێیەم لە سالی ٢٠٢١ لە یٔارادا دەبێت کە یٔەویش وەکو جەنگە تقلیدیەکانی تر و جەنگی یٔەتۆمی نیە بەڵکو جەنگێکی یٔابوری جیھانی دەبێت بە پشتیوانی تکنۆلۆجیای نوێ کە یٔەویش چەندەھا یٔامراز و شێوازی جیا جیای تێدا بەکار دەھێنرێت و کارەساتی گەورە دەخوڵقێنێت لە سەر یٔاستی جیھان وەکو پەتای کۆرۆنا کە رەنگە جۆرێکی گەمەی ململانی سیاسی یٔابوری جیھانی بێت بۆ لێدان و پەکخستنی یٔابوری ولاتان ، لە ئایندەدا ئەم جۆرە ئامراز و رێگە نوێیانەی بەریەکەوتن زۆر دەبێت لە ململانێ و پێشبرکێی ئابوری جیھانیدا  .

دانا هەڵەبجەیی * ساڵی ١٩٧٤ لەترسی بۆردومانی بەعسییەکان ڕامانکرد بۆ ئۆردوگای سەریاس لە نزیک پاوە، ماڵەکەمان وەک ئەمانەتێک ڕادەستی لالۆ حەمەوەیس کردبوو،،. پاش ساڵێک دوای ئاشبەتاڵ کە گەڕاینەوە، ئەم لالۆ حەمەوەیسە کەلوپەلی ماڵەکەمانی بۆ گەڕانینەوە، تەنانەت کەوچێک چای نوقسان نەبوو. کەچی هەر لەو کاتەدا بنەماڵەیەک ٤٠ ملێۆن دیناری ئەوکاتەی (شۆڕش)-یان حەپەلوش کرد و تێیان تەقاند. *ساڵی ١٩٨٨ لە کاتی کیمیابارانەکەی بەعسییەکان ڕامانکرد بۆ سلێمانی، هەر لە لایەن خزمی خۆمانەوە ماڵەکەمان گسکی لێدراو و تاڵانیانکرد. کەچی باوکم کە لە هەورامان مابوویەوە، هەر چوار تایەی پیکابەکەی دەرهێنابوو و چوار بلۆکی لە ژێردا دانابوو؛ تەنها بۆ ئەوەی نەچێتەوە بۆ هەڵەبجە و ماڵی خەڵک بار بکات، و پاشان یەکیک ماڵی تر تاڵان بکات و پیکابەکەی ئەم ببینن، لە کاتێکدا پێویستی بە نانە سکەی ڕۆژانەشی بوو. * ساڵی ١٩٩١ لە یەکەم ڕۆژی ڕاپەڕینەکە، لەگەڕەکی مەجیدبەگ کرێچی بووین، دراوسێیەکمان هەبوو کە ماڵەکەی لە هەمووان گەورەتر و خاوەن تراکتۆر و لۆریش بوون، کەچی ژنەکەی شەڕواڵێکی پیاوانەی لەبەر کردبوو، زوو زوو بە کۆڵێک دزییەوە خۆی ئەکرد بە ماڵدا، بە باوکمی ووت؛ ئێوە لە هەڵەبجە تاڵان کران، دە وەرن  کاتییەتی  حەقی خۆتان بکەنەوە،،. باوکم لە بەر دەرگا دانیشتبوو، پیاوێک دوو کارتۆن جگەرەی بە شانەوە بوو، کاتێک دوو پارچە جگەرەی هێنا بۆ باوکم کە بە خۆڕایی بیداتێ، باوکم دوو دیناری پێدا، پاشان ئەوسا لێی وەرگرت. بەمنی گووت ئەزانم ئەمە دزییە، بەڵام من حەقی خۆمم داوە و کڕیوەمە،، ڕۆڵە ئێمە دزیمان پیوە نایەت، یەک شتی حەرام بێتە ماڵەوە، سەد شتی حەڵاڵ ئەباتە دەرەوە. ماڵ هەیە بە دزی و تاڵانی هەڵەبجە و ڕاپەڕین و تالانییەکانی ٢٠٠٣، خاوەنی چەندین خانو و دوکانن، باوکیشم تا مرد و بە ئێستاشەوە کریچین. * ئەو خێزان و بنەماڵانەی کە دزی لایان ئاساییە و بووەتە بە بەشێک لە کاراکتەر و ئاکارییان، و قەد ناتوانن تەرکی بکەن، هەمیشە لە بۆسەی دزییەکەی گەورەتردان. ئیتر چاوەڕێی وەڵامی ئەو پرسیارە مەبن بڵێی کوا ٤٠ ملیۆن دینارەکەی دوای ئاشبەتاڵ و ٤٠٠ ملیارد دینارەکەی ئێستا، کاتێک کە دزیی لە خۆێناندا بێت و بچێت، ئەگەر خاوەنی هەزاران چلیی تریش بن، هەر بەردەوام ئەبن. ئەوان سوار و ئێمەش پیادە، ئەوان زەنگین و ئێمە نگین، بەڵام،،، ئەم بەڵامە بۆ خوێنەر بەجێ ئەهێڵم.