(درەو میدیا): بەپێی دەستوری عێراق هێزی پێشمەرگە بەشێكە لە سیستمی بەرگری عێراق، ئەركی پاراستنی سنورەكان و مەترسی هێرشی دەرەكییە، بەڵام لە هەرێمی كوردستان لە ساڵی 2010 هێزەكانی پێشمەرگە چەندین جار لەناو شارەكان كۆبونەتەوە بۆ خۆپیشاندان و دەربڕینی ناڕەزایەتی لەلایەك هێنراوەنەتە سەر شەقام ، لەلایەك بۆ موچەكانیان و لەلایەكیش دژ بە خۆپیشاندەران. سەرباری ئەوەی، لە چەند ساڵی رابردودا چەندینجار هێزەكانی پێشمەرگە هێنراونەتە ناو شارەكان بەتایبەتیش لەو حاڵەتانەی كە گرژی و پشێوی سیاسی هەبوو، هەندێكجاریش لە حاڵەتی پشێوی ناوخۆیی حزبەكان ئەم هێزانە خراونەتە حاڵەتی ئامادەباشییەوە. سەرباری بانگەشەكان بۆ یەكخستنی هێزی پێشمەرگەی كوردستان بەڵام ئەو هێزە بەسەر پارتی دیموكراتی كوردستان و یەكێتی نیشتیمانی كوردستاندا دابەش بوون، كە خۆی دەبینێتەوە لە هێزەكانی 70 ی یەكێتی و 80 ی پارتی، سەرەڕای ئەوەی ئەو دوو هێزەش دابەشبوون بەسەر بەرپرسی حزبەكاندا و لەگەڵ ئاڵۆزبونی دۆخی سیاسی دەخزێنرێنە ناو ململانێ سیاسییەكانەوە. لەبەرامبەردا هەر جۆرە ناڕەزایەتییەكی كەسيی لەناو هێزی پێشمەرگەدا بەپێی یاسای سەربازی سزادان بەدوای خۆیدا دەهێنێت. هەڵوەشاندنەوەی ئەنجامی دەنگدانی تایبەت لە هەرێمی كوردستان بەپێی یاسایەكی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق جارێكی تر هێزی پێشمەرگەی هێنایەوە سەر شەقامەكان، سەرەتای ناڕەزایەتییەكانیش لە سلێمانییەوە دەستیپێكرد، بەوپێیەی سەرچاوەی نیگەرانییەكان لە پرۆسەی هەڵبژاردنەكەی 12ی ئایار لە سلێمانییەوە دەستیپێكرد و دواتر گەیشتە بەغداد. مێژووییەكی كورتی خۆپیشاندانەكانی پێشمەرگە: • ساڵی 2010 عەدنان عوسمان پەرلەمانتاری بزوتنەوەی گۆڕان لە پەرلەمانی كوردستان لە لێدوانێكدا هێزەكانی پێشمەرگەی بە "میلیشیا" ناوبرد، هێزەكانی پێشمەرگە بە جلی فەرمییەوە هاتنە سەرشەقام و ناڕەزایەتییان نیشاندا. • مانگی 12ی ساڵی 2016 لە هەولێر هێزەكانی زێرەڤانی بە جلوبەرگی فەرمییەوە خۆپیشاندانیان كرد دژی لێدوانێكی سروە عەبدولواحید پەرلەمانتاری بزوتنەوەی گۆڕان لە ئەنجومەنی نوێنەران، سروە عەبدولواحید لە لێدوانێكدا بۆ كەناڵێكی عەرەبی وتبوی" ژنی پێشمەرگە بەهۆی هەژارییەوە ناچار بووە بۆ بژێوی ژیانی لەشفرۆشی بكات". • ئەمڕۆ 13ی حوزەیران جارێكی تر لە سلێمانی هێزەكانی پێشمەرگە بەجلوبەرگی فەرمییەوە لەبەردەم بینای پارێزگای سلێمانی كۆبونەوە و دژی هەڵوەشاندنەوەی ئەنجامی دەنگدانی تایبەت لە هەرێمی كوردستان لە هەڵبژاردنی 12ی ئایاردا خۆپیشاندانیان كرد. خۆپیشاندان بۆ موچە هێزەكانی پێشمەرگە چەندین جار بە شێوەی جیاجیا هاتونەتە سەر شەقام بۆ موچەو باشكردنی بژێوی ژیانیان. • لە ساڵی 2016دا و بە دیاریكراوی لە مانگی دوودا لە چەندین ناوچەی هەرێمی كوردستان هێزەكانی پێشمەرگە بە جلوبەرگی فەرمییەوە رژانە سەرشەقامەكان و دژی دواكەوتنی موچەكانیان خۆپیشاندانیان كرد. • چەندین جار پێشمەرگە دێرینەكان لە چەندین كاتی جیاوازدا بۆ موچەكانیان خۆپیشاندانیان كرد لە مانگی ئابی 2016 پێشمەرگە دێرینەكان بۆ موچەكانیان خۆپیشاندانیان كرد لەبەردەم مەكتەبی سیاسی یەكێتی. هێنانی پێشمەرگە بۆ كۆنترۆڵكردنی خۆپیشاندەران بەبەردەوامی لە خۆپیشاندانەكاندا هێزی پێشمەرگەی كوردستان هێنراونەتە سەرشەقام دژ بە خۆپیشاندانەكان. • لە یەكەم رۆژی خۆپیشاندانەكان و رۆژانی دوایی هێزی پێشمەرگە جوڵێنران بەئاراستەی گردی زەرگەتەی شاری سلێمان. • لە خۆپیشاندانەكانی 17ی شوباتدا و بەتایبەتیش لە 20ی نیسانی 2011 بە هێزی پێشمەرگە خۆپیشاندانەكان سەركوتكران. • لە خۆپیشاندانەكانی 2015 و 2017 ی شاروشارۆچەكەكانی هەرێمی كوردستان هێزی پێشمەرگە بۆ كۆتایی پێهێنانی خۆپیشاندانەكان هێنرانە سەر شەقام.
(درەو میدیا): چوار حزبی كوردستانی لە باكوری كوردستان، بڕیاریاندا بۆ هەڵبژاردنی ٢٤ی حوزەیران پشتیوانی لە سەڵاحەدین دەمیرتاش كاندیدی هەدەپە بۆ سەرۆكایەتیی كۆماری توركیا بكەن. هەر یەك لە حیزبەكانی، حەرەكەتی ئازادی، پارتی ئازادیی كوردستان" پاك" پلاتفۆرمی دیموكراتی كوردستان " پەدەكە" و پارتی سۆسیالیستی كوردستان "پەسەكە" بە ناوی "هاپەیمانیی كوردستان بۆ هەڵبژاردن" راگەیاندراوێكیان بڵاوكردەوە. هاوپەیمانی كوردستان بۆ هەڵبژاردن رایگەیاند، بڕیاریانداوە هاوپەیمانی بۆ هەڵبژاردن بەرفراوان بكەن و داوایان لە دەنگدەرەكانیان كرد، كە لە خولی یەكەمدا دەنگ بە پاڵێوراوانی هەڵبژاردنی سەرۆكایەتیی كۆمار لە هاوپەیمانییەكانی جمهور (جەهەپە و ئی یی پارتی) و میللەت (ئاكەپە و مەهەپە) نەدەن. هاوپەیمانیی كوردستان بۆ هەڵبژاردن راشیگەیاندووە، ئەردۆغان و حیزبەكەی گەڕاونەتەوە سەر سیاسەتەكانی پێشووی دەوڵەت و مافە بنەڕەتییەكانی كورد بە هەڕەشە لە دژی "داهاتووی دەوڵەت" دەزانن. لە راگەیاندراوەكەدا ئەوەش هاتووە "نزیكەی ٢ ساڵە ئاكەپە لەسەر كێشەی كورد، لەبارەی ماف و ئازادییەكانەوە یەك قسەی نەكردووە و تەنانەت یەك وشەشی لە دەم نەهاتووەتە دەرەوە. لە جێی ئەوە پەسنی خۆی بە ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆن و كوشتن دەدات و شانازیی پێوە دەكات". هاوپەیمانییەكە لەبارەی سیاسەتی ئاكەپەوە رایگەیاندووە، ئاكەپە بە سیاسەتەكانی باشووری كوردستان بچووك دەكاتەوە (رێز و كەرامەتی دەشكێنێت) و هێرشە داگیركارییەكەی لە دژی عەفرین بە زمانێكی سیاسی بەڕێوەبرد، كە شانازیی بە ژمارەی كوشتنەوە دەكرد. لە درێژەی راگەیاندراوەكەدا هاتووە "قسەكانی ئێستای ئاكەپە و بەرنامەكانی هەڵبژاردنی ئەوە دەردەخات، كە درێژە بە سیاسەتە ترسناكەكەی دەدات". هاوپەیمانیی كوردستان بۆ هەڵبژاردن ئەوەشی خستووەتەڕوو "لەبەر ئەوانە داوا لە گەلەكەمان دەكەین لە هەڵبژاردنی سەرۆكایەتیی كۆماردا دەنگ نەدەن بە ئەردۆغان، كە سیاسەتی فەرمیی نكۆڵیكردن و ئینكار و توانەوە و سڕینەوەی كورد بەڕێوەدەبات". هاوپەیمانییەكە داواشیكردووە، جگە لە دەمیرتاش دەنگ بە هیچ یەك لە پاڵێوراوەكانی تری سەرۆكایەتیی كۆمار نەدەن و ئەوەشیان نووسیوە "ئەو هەڵوێستەی ئێمە بوار دەڕەخسێنێت، كە لە خولی دووەمی هەڵبژاردنی سەرۆكایەتیی كۆماردا، دەستی كورد بەهێزتر بێت تاوەكو كورد ڕۆڵیكی چارەنوسساز بگێرێت". هاوپەیمانییەكە لەبارەی پشتیوانیكردنیان بۆ دەمیرتاش وتویەتی "سەرباری هەموو كەموكوڕی و هەڵەكان، ئێمە لە هەڵبژاردنی سەرۆكایەتیی كۆماردا دەنگ دەدەین بە سەڵاحەدین دەمیرتاشی زوڵم لێكراو". لەبارەی هەڵبژاردنی پەرلەمانیشەوە وتویانە، ئەندام و لایەنگرەكانیان بە عەقڵییەت و هۆشیارییان بۆ كورد و كوردستان و بە هەستیاری نەتەوەییەوە دەنگی خۆیان بەكار بهێنن و وتوشیانە "لەسەر بنەمای ئەو بیروبڕوایە، لایەنگران و ئەندامەكانمان بۆ دەنگدان لە هەڵبژاردنی پەرلەماندا ئازادن".
(درەو میدیا): كونسوڵگەری ئێران لە هەولێر یاداشتێكی ناڕەزایەتی ئاڕاستەی حكومەتی هەرێمی كوردستان كرد لەبارەی جموجوڵەكانی ئەمدواییەی حزبی دیموكراتی كوردستان لە سنورەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان. بەپێی هەواڵی ئاژانسی كۆماری ئیسلامى "ئیرنا"، وەفدێكی كونسوڵگەری ئێران بە سەرۆكایەتی (بورهانی) كە گەورە پسپۆرێكی كونسوڵگەرییە چاوی كەوتووە بە خاتوو سیهام جەبەلی یاریدەدەری بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندییەكانی دەرەوەی حكومەتی هەرێمی كوردستان. لە كۆبونەوەكەدا وەفدە ئێرانییەكە ناڕەزایەتی خۆیان بە یاریدەدەرەكەی فەلاح مستەفا گەیاندووە سەبارەت بە جموجوڵە چەكدارییەكانی ئەمدواییەی پێشمەرگەكانی حزبی دیموكراتی كوردستان لە ناوچە سنورییەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان. وەفدەكەی ئێران سەرباری پێشكەشكردنی یاداشتی ناڕەزایەتی، هۆشدارییان داوە بەو بەرپرسەی فەرمانگەی پەیوەندییەكانی دەرەوەی هەرێم لەوەی سوپای پاسدارانی ئێران "مافی رەوای" خۆی بەكاردەهێنێت بۆ بەرگریكردن. لەبەرامبەردا یاریدەدەری فەرمانگەی پەیوەندییەكانی دەرەوەی هەرێم نیگەرانی خۆی لە جموجوڵی پێشمەرگەكانی حزبی دیموكرات راگەیاندووە بە وەفدەكەی ئێرانی وتووە: حكومەتی هەرێم لەپێناوی هیچ گروپ و حزبێكدا بەرژەوەندییەكانی خۆی ناخاتە مەترسییەوە. چەند رۆژێكە هاوكات لەگەڵ بانگهێشتكردنی سەركردەی حزبە ئۆپۆزسیۆنەكانی ئێران بۆ واشنتۆن، جموجوڵی پێشمەرگەكانی حزبی دیموكراتی كوردستان لە سنورەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان زیادیكردووە و لە چەند رۆژی رابردوودا لە شاری شنۆ پێكدادان لە نێوان پێشمەرگەكانی دیموكرات و سوپای پاسداران رویدا.
(درەو میدیا): ئەمرۆ لە شاری سلێمانی ژمارەیەك لە هێزەكانی پێشمەرگە و هێزەكانی ناوخۆ، خۆپیشاندانێكیان بۆبەردەم پارێزگای سلێمانی رێکخست، لە خۆپیشاندانەكەدا ئەو هێزانە داوای هەڵوەشاندنەوەی یاساكەی پەرلەمانی عێراق دەكەن كە تایبەتە بە هەڵوەشاندنەوەی دەنگدانی تایبەت لە پارێزگاكانی هەرێمی كوردستان. لە دەقی مادەی سێیەمی یاسای هەمواركراوی هەڵبژاردنەكاندا هاتووە" جگە لە دەنگی كەمینەكان كە سیستمی (كۆتا) دەیانگرێتەوە، ئەنجامەكانی هەڵبژاردنی دەرەوە بۆ هەموو پارێزگاكان و هەڵبژاردنی جوڵەی دانیشتوان لە پارێزگاكانی (ئەنبار- سەلاحەدین- نەینەوا- دیالە) و هەڵبژاردنی ئاوارەكان لە كەمپەكان و هەڵبژاردنی دەنگدانی مەرجدار و زیندانییەكان و هەڵبژاردنی دەنگدانی تایبەت لە هەرێمی كوردستان، هەڵدەوەشێنەوە" هەڵوەشاندنەوەی دەنگدانی تایبەت كە لە سێ پارێزگاكەی هەرێمی كوردستان ( 118 هەزار ) كەس دەنگیدا، بە گومانی ساختەكاریی زۆر تیایدا لە بەرژەوەندی حزبە باڵا دەستەكانی كوردستان، پێشنیازی هەڵوەشاندنەوەی دەنگدانی تایبەت خرایە دانیشتنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق و لە یاسا هەمواركراوەكەدا چەسپێنرا. لە لێدوانێكی پێشتردا بۆ " درەو میدیا" هۆشیار عەبدوڵا پەرلەمانتاری فراكسیۆنی گۆڕان لە پەرلەمانی عێراق رایگەیاند" لە راستیدا لە دەنگدانی تایبەتدا ساختەكارییەكی گەورەی پێش هەڵبژاردن و دوای هەڵبژاردن و لە كاتی هەڵبژاردنەەدا كراوە، ئێمەبووین لە حەوت هەشت ساڵی رابردوودا داكۆكیمان لە دەنگی ئەو پێكهاتانە كردووە لە دەنگدانی تایبەتیان دا، جا چی پێشمەرگە بێت یان چی هێزەكانی ناوخۆ بێت چی فەرمانگە فیدراڵیەكان، ئەمانە بەشێكیان پێش هەڵبژاردن ترسێنراون بەوەی كە نانبڕاو دەكرێن هەندێكیان سوێندی تەڵاق دراون هەندێكیان بەسەریاندا سەپێنراوە كە دەبێت دەنگەكانیان بەرنەوە بۆ ئاساییش، بۆیە پێمان وایە ئەو ساختەكاریەی لە دەنگدانی تایبەت كراوە رێژەیەكی گەورەیە پێویستە هەڵبوەشێتەوە، بەڵێ ئێمە داوامانكردووە هەڵبوەشێتەوە و هەڵیشوەشاوەتەوە ئەمە هۆكاری ئەوەیە كە یەكێتی و پارتی بەساختە و بەدەنگی تەزویر لە دەنگدانی تایبەتدا هەریەكەیان، دوو بۆ سێ كورسی بۆخۆی مسۆگەركردووە ئێستا ترسی لەدەستدانی ئەم كورسیانەیان هەیە" لە نوسینێكدا سەبارەت بە هەڵوەشاندنەوەی دەنگدانی تایبەتی هەرێم ئارێز عەبدوڵا سەرۆكی فراكسیۆنی یەكێتی لە پەرلەمانی عێراق دەڵێت" دروستكردنی گەلەكۆمەكێ بۆ بێ بەشكردنی ھێزی پێشمەرگە و ئاسایش و پۆلیس و دژەتیرۆر لەمافێكی دەستوری خۆیان لە پیلان لەدژی ئەو ھێزانە و بێ بایەخكردنی قوربانی و ئەرك و ماندوبوونیان بەولاوە ھیچی تر نییە. پوچەڵكردنەوەی دەنگی ئەو ھێزانە جیا لە سوپاو پۆلیسی فیدراڵی و گروپە جیاجیاكانی حشدی شعبی عێرق ئاماژەیەكی خراپ و كارێكی نادەستوری و مانایەكی قوڵ ھەڵدەگرێ. بەھەموو تواناكانمانەوە پشتیوانی لە مافی ڕەوای ئەو ھێزانە دەكەین و ھەوڵدەدەین ئەو كودەتایە بەسەریاندا كراوە پوچەڵ بكەینەوە نەك دەنگی ئەو ھێزە قارەمانانە" شاخەوان عەبدوڵا پەرلەمانتاری پارتی لە پەرلەمانی عێراق دەڵێت" ئەوەی زۆر نیگەرانمی كرد لەو بابەتە دوای پەیوەندی كردن بە لیژنەی ئاسایش و بەرگری و لیژنەی یاسای پەرلەمان ئەوەیان رونكردوە كە بزوتنەوەی گۆڕان خاوەن پرۆژەی رەشكردنەوەی دەنگەكانی پێشمەرگەیە و بەڵگەكانم بەدەست گەیشتوە، لێرەوە دەڵێم نازانم گۆڕان جارێك پێشمەرگە دەكەن بە میلیشیا جارێك دەیكەن بە ئەنفالچی جارێك رێگری دەكەن لەسەر ئەوەی بودجە بۆ 100 هەزاریان لە بەغدا دابین بكرێت وتان ئەوە هێزی حزبی یە هی كورد نییە ئەمجارەش بەتەزویر چی ناویان دەبەن ، پێم وایە دەبێت ئیتر سنورێكتان بۆدابنرێت لەوە زیاتر سوكایەتی بە پێشمەرگەو كورد نەكەن" سەبارەت بە سوتانی دەنگی هێزەكانی پێشمەرگە و ناوخۆ لەتیف شێخ مستەفا شارەزای دەستوریی و پەرلەمانتاری پێشوی پەرلەمانی عێراق لە وتارێكیدا بەناوی(پێشمەرگە نەك دەنگی ئەبێ خۆشی ھەڵبوەشێتەوە) رایگەیاندووە" پێشمەرگە بەحیساب سوپای بەرگری كوردستانە بۆ ڕوبەڕوبونەوەی ھەڕەشە دەرەكیەكان و بەرگری لە كوردستان ، ناش بێت دەست وەرداتە كاروباری سیاسی یان لە ململانێ سیاسیە ناوخۆییەكان بەكار بھێنرێت، ئایا پێشمەرگە لە كوێی ئەم دوو ئەركەدایە ؟ یەكەم: سەبارەت بە بەرگری ھێرشە دەرەكییەكان ١- عێراق ھێرشی كردوو ٥٠٪ ی خاكی كوردستانی گرتەوە پێشمەرگە نەك ھەر بەرگری نەكرد بەڵكو پاشەكشەیەكی شەرمەزاروو ئابڕوتكێنی پێكرا ٢- ئەوە توركیا بە قوڵایی ٣٠ كیلۆمەتر ھاتۆتە ناو خاكی كوردستان دەیەھا بارەگای داناوە و ھەڕەشەی ھاتنە ناوەوەی زیاتریش دەكات ، كەچی پێشمەرگە مێش میوانی نیە ، ئەڵێی سوپای توركیا چوەتە ناو خاكی حەبەشەوە. ٣- ئێرانیش خۆی كەی پێی خۆش بێت و تا كوێ پێی خۆش بێت ئەتوانێ بێت و وەڵامی پێشمەرگە لەوەی توركیا زیاتر نابێت ٤- لە شەڕی داعشیش خۆتان بینیتان چیان وت ، تەیارەكانی تەحالوف قەسفیان دەكرد شوێنەكانیان ڕزگار دەكرد ، ئێمەش دەچووین سێڵفیمان دەگرت. دووەم : لەبەرامبەردا و لەسەر ئاستی ناوخۆ پێشمەرگە بەكاردەھێنرێت و بەكارھێنران : ١-لە شەڕی ناوخۆ و ھەزارەھایان لێ بەكوشت دان. ٢- لە ململانێ سیاسییە ناوخۆییەكان بەكاریان دەھێنن و ھیچ مەرجەكانی سوپایەكی بێ لایەنی نیزامیان تێدا نیەو كراونەتە میلیشیایەكی حیزبی ھەردوو حیزبی دەسەڵاتدارو تەنھا بۆ مانەوەی خۆیان بەكاریان دەھێنن ، چەندین جارە بینیومانە چۆن لە خۆپیشاندانە مەدەنیەكان بە چەك و دارەوە دادەبەزنە سەرجادەكان و خەڵك دەكوژن یان فەلاقەیان دەكەن دەوری بارەگای ھێزە ئۆپۆزسێۆنەكانیش دەدەن و تەنانەت تەقەشیان لێ دەكەن ٣- لە ھەموو ھەڵبژاردنەكانی دەنگدانی تایبەت بەكار دەھێنرێن بۆ تەزویری ڕێكخراو بە قازانجی ھەردوو حیزبی دەسەڵات ٤- بەكارھێنانیان لە گەندەڵی بێ شوماردا ، ئامارەكان دەڵێن ٣٥٠ ھەزار كەس بەناوی پێشمەرگە موچەو دەرماڵەو خەرجی سەربازیان لە بودجەی گشتی بۆ سەرف دەكرێ ، بەڵام ژمارەی ئەوانەی بەڕاستی مووچە وەردگرن لە ٥٠ ھەزار كەس تێناپەڕن، ھەموو ئەو بودجە زیادەش دەڕوات بۆ ئەمیرەكانی جەنگی ھەردوو ھێزی ٧٠ و ٨٠ ، بۆیە لەدوای ناردنی پڕۆژە یاساكەی حوكمەت تایبەت بە ڕێكخستنەوەی مووچەو نەھێشتنی موچەی بن دیوار فەرماندەكای ئەو دوو ھێزە فشاری زۆر لەسەر پەرلەمان دەكەن بۆ ئەوەی یاساكە تێ نەپەڕێت تەنانەت ھەڕەشەشیان كردبوو كەواتە پێشمەرگە بەم شێەوەیەی ئێستای گەورەترین بارگرانیە بەسەر میللەتەوە بێ ئەوەی ھیچ سودێكی ھەبێ ، بەپێچەوانەوە بۆتە ئامڕازێك بەدەست دەسەڵاتەوە بۆ گەندەڵی و لێدانی خەڵك ، دبێ یان ڕزگار بكرێت و بكرێتەوە بە سوپای بەرگری كوردستان یان ھەڵبوەشێتەوە "
(درەو میدیا): پارتی دیموكراتی كوردستان و یەكێتی نیشتمانی كوردستان پێشوازیی لە هاوپەیمانییەكەی فەتح و سائرون دەكەن كە ئێوارەی ئەمڕۆ راگەیەنرا و بە هەنگاوێكی ئەرێنی دادەنێن. پارتی و یەكێتی لە راگەیەنراوە هاوبەشەکەیاندا دەڵێن:"ئەمشەو بەهیممەتی دڵسۆزان بۆ دەربازكردنی وڵات ، لە تەنگەژەی سیاسی، هەوڵێك بۆ هاوپەیمانی (سائرون و فەتح) راگەیەندرا، مەكتەبی سیاسی ی.ن.ك و پ.د.ك ئەو هەنگاوە بە ئەرێنی دەزانین و پێمانوایە، سەرەتای نەخشە رێگایەكی سیاسی و هاوپەیمانی باشە، لەپێناوی دەربازبوون، لەم دۆخە بنبەستە سیاسییە، بێگومان یەكێتی و پارتی و هەڵوێستی هاوبەشیان گەڵاڵە دەكەن و بەزووترین كات، وەفدی هاوبەش، بۆ دانوستاندن، پێكدەهێنین." دەقی راگەیەنراوەكە: لەم دۆخە هەستیار و ئاڵۆزەی عیراق و كوردستاندا، سیاسەتی نەخوازراو، پرۆسەی هەڵبژاردن و چارەسەركردنی كێشەكانی خستە ناو گێژاوێكی ترسناك. ی.ن.ك و پ.د.ك، خۆمان و گەلی كوردستانمان، لە مەترسی ئەو كێشانە، لە كوردستان و عیراق، دوورخستەوەو هەوڵێكی زۆریشماندا، بەردەوام بەشێك بین لە چارەسەر، بەپێی دەستور و رێساو یاساكانی هەڵبژاردن، لەم پێناوەشدا، وەفدی هاوبەشی هەردوو لا بە راوێژ لەگەڵ یەك، سەردانی تەواوی لایەنە سیاسییەكانی عیراقمان كردو هەڵوێستی خۆمانمان پێ راگەیاندن. ئەمشەو بەهیمەتی دڵسۆزان بۆ دەربازكردنی وڵات، لە تەنگەژەی سیاسی، هەوڵێك بۆ هاوپەیمانی (سائیرون و فەتح) راگەیەندرا، مەكتەبی سیاسی ی.ن.ك و پ.د.ك ئەو هەنگاوە بە ئەرێنی دەزانین و پێمان وایە، سەرەتای نەخشە رێگایەكی سیاسی و هاوپەیمانی باشە، لەپێناوی دەربازبوون، لەم دۆخە بنبەستە سیاسییە، بێگومان ی.ن.ك و پ.د.ك، هەڵوێستی هاوبەشیان گەڵاڵە دەكەن و بەزووترین كات، وەفدی هاوبەش، بۆ دانوستان، پێكدێنین. لە هەمانكاتدا ئومێدەوارین، سەرجەم لایەنە كوردستانی و عیراقییەكان، خاڵە هاوبەشەكان بەسەر خاڵە ناكۆكەكاندا زاڵ بكەین و پێكەوە، بەرپرسیارێتی حكومەتێكی سازاوی نیشتمانی بۆ راپەراندنی ئەركە هاوبەشەكان، پێك بهێنین و یەك ریزی نیشتمانی بپارێزین. یەكێتی نیشتمانی كوردستان ، پارتی دیموكراتی كوردستان مەكتەبی سیاسی مەكتەبی سیاسی
( درەو میدیا): سەرچاوەیەكی ئاگادار لە دەروازەی سنوریی ئیبراهیم خەلیل رایگەیاند حكومەتی توركیا 100 پەنابەری دیپۆرتی هەرێمی كوردستان كردەوە كە بەنیازبوون بە قاچاغ بەرەو یۆنان بچن. ئەو سەرچاوەیە لە لێدوانێكیدا بۆ سایتی سۆمەریە نیوز وتیشی ژمارەیەك لەو پەنابەرانە ژن و منداڵن. سەرچاوەكە ئاشكراشیكرد ئەو پەنابەرانەی هەرێمی كوردستان لەلایەن هێزە ئەمنییەكانەوە لە سنوری نێوان توركیا و یۆنان دەستگیركراون و ئاشكراشیكرد هێشتا سەدان پەنابەری تر لە گرتوخانەكانی توركیادان. لە ماوەی رابردووشدا فیدراسیۆنی سەراسەری پەنابەران رایگەیاند توركیا هەشت پەنابەری كوردی رادەستی بەرەی نوسرە كردووە لە سوریا. بە گوێرەی سەرچاوەكانی فیدراسیۆنی پەنابەران لە سێ ساڵی رابردوودا زیاتر لە 240 هەزار هاوڵاتی عێراق و هەرێمی كوردستان كۆچیان كردووە بۆ دەرەوە و لەو رێگەیەشدا زیاتر لە 300 كۆچبەر گیانیان لەدەستداوە و هێشتاش 48 پەنابەر چارەنوسیان نادیارە.
نیاز عهبدوڵڵادوای تێپهڕ بوونی 29 رۆژ بهسهر ئهنجامدانی ههڵبژاردنی 12ی ئایار، ململانێی نیوان ساختهكاران و سكاڵاكاران له ئهنجامهكان بووه ئاگر و بهربووه سندووقهكانی دهنگدانی كۆمسیۆنی ههڵبژاردن له كۆگای رهسافهی شاری بهغداد. دوو رۆژ بهر له رووداوی ئاگركهوتنهوهكه، عادل نووری سهرۆكی لیژنهی بهدواداچوونی راستییهكان له ئهنجوومهنی نوێنهرانی عێراق وهك ئهوهی پێشبینی سووتانی سندووقهكان له كۆگاكانی كۆمسیۆنی باڵای سهربهخۆی ههڵبژاردنهكانی عێراق بكات وتی "دەمەوێت بە هێزە ئەمنیەكان و حیزبە دەسەڵاتدارەكانی هەرێم بڵێم، كە بەهیچ جۆرێك خۆتان ئەزیەت مەدەن، هەرچیتان كردووە هەمووی دەردەخەین له سێرڤەرەكان و وێنەی دەنگدان، فلاشەكانمان لایە و دەزانین كە چۆن دەستكاری دەنگەكان كراوە و ئەگەر بە تەواوەتی كۆمسیۆنیش بسوتێنرێت هیچ گرفتێك بۆ بەدواداچوونی دەنگەكان دروست نابێت، چونكە هەموو رێوشوێنێكی تەكنیكیمان بۆ دەرخستنی راستیەكانی هەڵبژاردن گرتۆتە بەر". نیوهڕۆی 10ی حوزهیران دووكهڵی سووتانی سندووقهكانی دهنگدان له ئاسمانی رۆژههڵاتی رووباری دیجلهوه له بهری ناوچهی رهسافه بیندرا. ئهو كۆگایانهی سندووقهكانی دهنگدانی تیادا داندرابوو سهر به وهزارهتی بازرگانی عێراقه و بهپێی قسهكانی محهمهد روبهیعی جێگری سهرۆكی لیژنهی ئهمنی شاری بهغداد "له ژێر چاودێر ئهمنی تووند بووه". عادل نوری گومانی نهبوو لهوهی "ئهوانهی تێوهگلاون له ساختهكاری كۆگای سندووقهكانی دهنگدانیان سووتاندووه بۆ شاردنهوهی بهڵگهكانی تاوان" و مهترسییهكانی دهستكاریكردن و گۆرینی سندوقهكانی له شهوی 11ی حوزهیران له نێو كۆگا سووتاوهكانیش بۆ (درهو میدیا) حسته روو و رایگهیاند "چهند دهنگ رۆیشتووه و سووتاوه و چهند گۆڕانكاری روو دهدات ئێستا زانیاریمان لهبهردهست نییه كه چهند سندووق و دهنگ سووتاون، بهڵام رهنگه ئهم شهو ساختهكاران به دهیهها و سهدهها سندوقی پڕ كراو له دهنگ بهێنن و لهوێ ئاڵوگۆڕیان پێبكهن، ئیتر ئهوه رهفتاری تاوانبارهكانه". ئهو پێی وابوو نابێت خۆش باوهڕ بن "چونكه ئهگهری ههیه تاوانبارهكان سیناریۆی تریان به دهستهوه بێت". سهرۆكی لیژنهی بهدواداچوونی راستییهكان له ئهنجوومهنی نوێنهرانی عێراق سهرهڕای جهختكردنهوهی له بوون و پاراستنی داتا و بهڵگهكان، بهڵام نهیشاردهوه رووداوی سووتاندنی سندووقهكان "كاریگهری دروست دهكات" به تایبهت بهڵگهی تاوانهكان ههر چهنده ههبن "بهڵام وهكو ئهوه نییه به كامێرا راستهوخۆ داتا و بهڵگهكانی ئێمه و دهنگی سندووقهكان بهیكهوه بهراورد بكرێن" بۆیه "تاوانبارهكان دهیانهوێت ئێمه بێ بهڵگه بكهن".
(درەو میدیا): وتەبێژی هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەریی رایدەگەیەنێت" هاوپەیمانی هەرگیز داوای نەكردووە دەنگی پێشمەرگە و هیزەكانی ناوخۆ پووچەڵ بكرێتەوە و پێشنیازی واشی نەكردووە" سەبارەت بە تانەدان لە ئەنجامی هەڵبژاردنەكانی پارێزگای كەركوك رایدەگەیەنێت" ھاوپەیمانی تا ئێستا تانەی لە ئەنجامەكانی ھەڵبژاردنی پارێزگاری كەركوك نەداوە، چونكە بەپێی رێكارەكان، ھێشتا موتابەقەی دەنگەكان لەو پارێزگایە نەكراون و تائێستا بەڵگە و دۆكیومێنتەكان لە كۆمسیۆن وەرنەگیراوە" پێشی وایە " ئەوەی لە سلێمانی لێیان قەوماوە بە فرمێسكی نیفاق و ریاكارانە دەیانەوێت بۆ كەركوك پەردەپۆشی بكەن، بەڵام خەڵكی كوردستان دەزانێ نەوت دز و خاك فرۆشان، ئەوانەی كەركوكیان لەدەستدا، ئابرووی بەرگری لە كەركوك و پێشمەرگەیان نەماوە. كوردستانیبوونی كەركوك بە ساختەكاری و دزی و باندی مافیایی و نەوتفرۆشی نابێت" دەقی راگەیەنراوەكە: ڕاگەیاندراوێك لە وتەبێژی ھاوپەیمانی دیموكراسی و دادپەروەری سەبارەت بەو تەزویرو ساختەكاریە ئابروبەرانەی ھەندێ لایەنی سیاسی لە ھەڵبژاردنی ۱۲ی ئایار ئەنجامیاندا، كە بۆتە مایەی ناڕەزایەتی سەرتاسەری لە عیراق و كوردستان، و ئەنجام پەرلەمانی عێراق بڕیاڕێكی پەسەند كرد بۆ هەژماركردنەوەی دەنگەكان و چارەسەری كۆمەڵی تەزویر و ساختەكاری لە دەنگی هاوڵاتیان. ھاوپەیمانی دووپاتی دەكاتەوە، بەھەموو ھێز و توانای خۆی، لەگەڵ لایەنە دیموكراتخوازەكان، بەرگری لە دەنگی ڕەوای ھاوڵاتیان دەكات و ئەوەی پێویست بێت، لەچوارچێوەی رێكارە قانونیەكان، لەھەر كات و جێگەیەك بێت، بێ دوودڵی و بە راشكاوی كار بۆ گەڕاندنەوەی ئەو دەنگە دزراوانە دەكات. ھەر لەو چوارچێوەیەدا بە پێویستی دەزانین بۆ رای گشتی روونبكەینەوە كە: ١- ھاوپەیمانی تا ئێستا تانەی لە ئەنجامەكانی ھەڵبژاردنی پارێزگاری كەركوك نەداوە، چونكە بەپێی رێكارەكان، ھێشتا موتابەقەی دەنگەكان لەو پارێزگایە نەكراون و تا ئێستا بەڵگە و دۆكیومێنتەكان لە كۆمیسیون وەرنەگیراوە. بەڵام ساختەكارەكان بەھۆی ئەو بەڵگەو دیكۆمێنتانەی كەلە لایەن كۆمسیۆنەوە دەرچوون، و كە دەیسەلمێنن بەتایبەتی لە پارێزگای سلێمانی بەشێوەیەكی ئابرووبەرانە تەزویر كراوە، بۆیە دەیانەوێت (پێش تا بەڕە بەخۆیان دابدەن) و ئەوەی لە سلێمانی لێیان قەوماوە بە فرمێسكی نیفاق و ریاكارانە بۆ كەركوك پەردەپۆشی بكەن، بەڵام خەڵكی كوردستان دەزانێ نەوت دز و خاك فرۆشان، ئەوانەی كەركوكیان لەدەستدا، ئابرووی بەرگری لە كەركوك و پێشمەرگەیان نەماوە. كوردستانیبوونی كەركوك بە ساختەكاری و دزی و باندی مافیایی و نەوتفرۆشی نابێت. ۲- سەبارەت بە دەنگدانی پێشمەرگەو ھێزە ئەمنیەكان؛ پێشمەرگە پیرۆزە و هێمای خەباتی گەلی كوردستانە. هاوپەیمانی هەرگیز داوای نەكردووە دەنگی پێشمەرگە و هیزەكانی ناوخۆ پووچەڵ بكرێتەوە و پێشنیازی واشی نەكردووە، پێچەوانەكەی ڕاستە ئێمە لەگەڵ ڕێزگرتنین لە دەنگ و پێگەی پێشمەرگە وهێزەكانی ناوخۆ و لە هەوڵی دۆزینەوەی چارەڕێی گونجاوین بۆ هەژماركردنی دەنگە راستەقینەكانیان. سەرەڕای ئەوەی ساختەكاری لە دەنگدانی تایبەت كراوە، دەشزانین ژمارەیەكی بەرچاو دەنگیان بە ھاوپەیمانی داوە. تەزویركارەكان وەك چۆن لە رابردوو، بە بێباكی مامەڵەیان لەگەڵ پێشمەرگە كردووە، وەك چۆن بە ھەرزان سەیری گیان و ژیانی پێشمەرگەو ھاوسەرو منداڵەكانیان كردوە، لەم ھەڵبژاردنەش ھەر وایان كرد، بۆیە ساختەكاری و بێباكی لە دەنگی پێشمەرگە هۆكاری گومانكردن بووە لە پرۆسەی دەنگدانی تایبەت لە هەرێمی كوردستان. وتەبێژی هاوپەیمانی دیموكراسی و دادپەروەری ۱٠ حوزەیرانی ۲٠۱۸
(درەو میدیا): ئێستا لە ماڵی كۆسرەت رەسوڵ عەلی جێگری سكرتێری گشتی یەكێتی نیشتمانی كوردستان لە هەولێر مەكتەبی سیاسی یەكێتی كۆدەبێتەوە. بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا)، بڕیارە لەو كۆبونەوەیەدا بڕیاربدرێت لەسەر پڕكردنەوەی شوێنی هەریەكە لە (نەجمەدین كەریم- ئازاد جوندیانی- بەرهەم ساڵح) لە مەكتەبی سیاسی یەكێتی. سەرچاوەیەكی ئاگادار كە خۆی داوایكرد ناوەكەی بڵاونەكرێتەوە بە (درەو میدیا)ی وت: هەریەكە لە (مستەفا چاوڕەش- شاڵاو كۆسرەت رەسوڵ) و دوو ژن كاندیدن بۆ پڕكردنەوەی شوێنی (نەجمەدین كەریم- ئازاد جوندیانی- بەرهەم ساڵح)، دوو كاندیدە ژنەكە بریتین لە (بڵێسە جەبار فەرمان- جوان ئیحسان)، بەڵام تائێستا یەكلانەبوەتەوە كامیان لە مەكتەبی سیاسی دادەنرێن. ئەوانەی پشتیوانی دانانی ژنێك دەكەن دەڵێن دەبێت یەكێك لە نوێنەرانی یەكێتی لە پەرلەمانی عێراق لە مەكتەبی سیاسیدا بێت، دانانی شاڵاو كۆسرەت رەسوڵ عەلیش بە بەهانەی ئەوەیە دەبێت بەرپرسی مەڵبەندی شارە گەورەكانی یەكێتی لە مەكتەبی سیاسیدا بن. نەجمەدین كەریم پارێزگاری كەركوك لە روداوەكانی 16ی ئۆكتۆبەر كەركوكی جێهێشتووە و لە هەولێر دەژی، پڕكردنەوەی شوێنەكەی لەكاتێكدایە تائێستا ئەو خۆی بە ئەندامی مەكتەبی سیاسی یەكێتی دەزانێت، بەڵام بەشداری لە هیچ كۆبونەوەیەكی مەكتەبی سیاسی و ئەنجومەنی سەركردایەتیدا ناكات. بەرهەم ئەحمەد ساڵح وەكو یەكێكی تر لەوانەی كە بڕیارە شوێنەكەی پڕبكرێتەوە بە فەرمی لە یەكێتی جیابوەتەوە و سەركردایەتی هێزێكی نوێ دەكات بە ناو هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری. ئازاد جوندیانیش كە شوێنەكەی پڕدەكرێتەوە لەسەروبەندی ریفراندۆمی هەرێمی كوردستاندا بەفەرمی دەستلەكاركێشانەوەی خۆی لە یەكێتی راگەیاندووە.
(درەو میدیا): تەنها بەهۆی هەڵوەشاندنەوەی دەنگدانی تایبەت و ئاوارەكانەوە پارتی دیموكراتی كوردستان زیاتر لە 6 كورسی لەدەستدەدات. لە مادەی سێیەمی هەمواری یاسای هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق كە دانیشتنی رۆژی 6/6/2018 پەسەندكرا، ئەنجامی هەڵبژاردنی دەرەوە و ئاوارەكان و جوڵەی دانیشتوان و دەنگدانی مەرجداری هەڵوەشاندەوە لەگەڵ هەڵوەشاندنەوەی دەنگدانی تایبەت لە هەرێمی كوردستان. تەنها لە هەڵوەشاندنەوەی دەنگدانی تایبەتدا، پارتی دیموكراتی كوردستان نزیكەی 3 كورسی لەدەست دەدات چونكە لە هەڵبژاردنی 12ی ئایاری 2018 دا لە پارێزگای ( 70083 ) كەس مافی دەنگدانی هەبووە و لە پارێزگای دهۆكیش ( 48017 ) كەس مافی دەنگدانی هەبووە، كە پارتی دەنگی زۆرینەی هێزە ئەمنییەكانی ئەو دوو پارێزگایەی لە دەنگدانی تایبەتدا بەدەستهێناوە. هاوكات لە هەڵوەشاندنەوەی دەنگی ئاوارە و جوڵەی دانیشتواندا پارتی دیموكراتی كوردستان زیاتر لە 3 كورسی لەدەستدەدات، بەتایبەتیش لە پارێزگای نەینەوا كە پارتی دیموكراتی كوردستان 6 كورسی لەو پارێزگایە بەدەستهێناوە و زۆرینەیان لە دەنگی ئاوارە و جوڵەی دانیشتواندا بەدەستی هێناون. بە وتەی بەرپرسی هەڵبژاردن لە مەڵبەندی نەینەوای یەكێتی، بەهۆی هەڵوەشاندنەوەی هەرسێ جۆرەكەی دەنگدانی ئاوارەكانەوە لە موسڵ پارتی لە كۆی 6 كورسییەكەی 3 كورسی لەدەست دەدات، پێشی وایە : لەناو كەمپەكانی پارێزگای دهۆك (مەرجدار) كە ژمارەیان 88 هەزار دەنگدەر بوو، دەنگدان لە ڕێگای كارتی نوێی دەنگدانەوە (بایۆمەتری) كە ژمارەیان 111 هەزار دەنگدەر بوو، جۆری سێیەمیش كە بەجوڵەی دانیشتوان ناودەبرێت ژمارەیان 49 هەزار بووە، پارتی دەنگێكی زۆری لەناو ئەو سێ جۆرە دەنگدانەدا هێناوە، بەپێی مادەی سێیەمی یاساكەی پەرلەمانی عێراق دەنگدانی ئاوارەكان بەتەواوی جۆرەكانیانەوە هەڵوەشاوەتەوە بەو پێیەش پارتی دیموكراتی كوردستان بەهۆی هەڵوەشاندنەوەی دەنگدانی تایبەت و ئاوارەكانەوە زیاتر لە 6 كورسی لەدەست دەدات.
(درەو میدیا): هەفتەی رابردوو ئەنجومەنی سەركردایەتی یەكێتی نیشتمانی كوردستان كۆبوەوە، بەپێی زانیارییەكانی (درەو میدیا) تەوەرێكی سەرەكی ئەو كۆبونەوەیە تایبەت بووە بە بزوتنەوەی گۆڕان. (درەو میدیا) زانیویەتی لە كۆبونەوەدا بۆچونێك هەبووە كە داوایكردووە لەبەرامبەر هێرشەكەی شەوی 12ی ئایار بۆسەر مەكۆی سەرەكی بزوتنەوەی گۆڕان بەشێوەیەكی فەرمی یەكێتی داوای لێبوردن لە گۆڕان بكات. لەبەرامبەردا بۆچونێكی تر هەبووە بەتەواوەتی دژی ئەوە بووە یەكێتی داوای لێبوردن لە گۆڕان بكات، مستەفا چاوڕەش یەكێك لە دیارترین ئەو كەسانە بووە كە دژی ئەوە بووە داوای لێبوردن بكرێت. هەر لە كۆبونەوەكەدا بۆچونێك هەبووە داوایكردووە نەك داوای لێبوردن لە گۆڕان، دەبێت یەكێتی سەرجەم یارمەتییە داراییەكانیشی بۆ بزوتنەوەی گۆڕان رابگرێت.
راپۆرتی شیكاری: محەمەد رەئوف هەردوو ئاوەڵزاوی جەلال تاڵەبانی سەرۆك كۆماری پێشوی عێراق و سكرتێری گشتی یەكێتی نیشتمانی كوردستان، شەڕی بەدەستهێنانی پۆستی سەرۆك كۆماری عێراق دەكەن، ئەگەر ئەو پۆستە بەر یەكێتی بكەوێت. ئەم ململانێیە ململانێی دوو كارەكتەری ناو یەكێتی نیە بەڵكو لە پشتی ئەو دوو كارەكتەرە دوو خاتوون هەن كە رەنگە چاویان لە خانمی یەكەمی عێراق بێت شاناز ئیبراهیم ئەحمەد و هەتاو ئیبراهیم ئەحمەد، وەك خوشكە گەورەیان هێرۆ ئیبراهیم ئەحمەد كە دوو خول خانمی یەكەمی عێراق بوو، كە ئەگەرچی نەك خانمی یەكەمی عێراق بەڵكو پۆستی سەرۆك كۆماریش پۆستێكی تەشریفاتی و رەسمیە، بەو پێیەی د. محەمەد سابیر هاوسەری هەتاو ئیبراهیم ئەحمەد و د. لەتیف رەشید هاوسەری شاناز ئیبراهیم ئەحمەد چاویان لە پۆستەكەی جەلال تاڵەبانیە كە هاوسەری هێرۆ ئیبراهیم ئەحمەد بوو. هێشتا گفتوگۆی لایەنەكان لەسەر پۆستی سەرۆك كۆماری عێراق دەستی پێنەكردووە، بەڵام سەرەرای یەكێتی، پارتیش چاوی لەو پۆستەیە و لە لێدوانی سەركردەكانیاندا ئاماژەی بۆ دەكەن، بەڵام دەوترێت باسكردنی ئەو پۆستە لەلایەن پارتیەوە بۆ وەرگرتنی پۆستەكە نیە هێندەی بۆ سەندنی پۆستی دیكەیە لەبەرامبەر ئەو پۆستە لە یەكێتی، بەو پێیەش چاوەڕوان دەكرێت پۆستی سەرۆك كۆمار بۆ یەكێتی یەكلاببێتەوە، قسەكە لەسەر كاندیدی یەكێتیە بۆ ئەو پۆستە بۆ كێ دەبێت، دەوترێت مەلا بەختیار چەندین جارو لە چەندین بۆنەدا ئاماژەی بەو پۆستە كردووە و چاوی لەو پۆستەیە، بەڵام ئێستا زیاتر بانگەشە بۆ د. لەتیف رەشید و د. محەمەد سابیر دەكرێت، هەریەكەیان سایت و پەیجە سێبەرەكانیان بۆ خۆیان خستوەتە گەڕ. د. محەمەد سابیر نیازی خۆی ئاشكراكردووە بۆ وەرگرتنی ئەو پۆستە و بە ئاشكرا رایگەیاندووە كە خۆی بۆ ئەو پۆستە كاندید دەكات، بەپێی نوسراوێكی ئەنجومەنی ناوەندی یەكێتی ژمارە ( 259 ) رۆژی 27/5/2018 كە ئاراستەی كۆسرەت رەسوڵ عەلی و دەستەی كارگێری مەكتەبی سیاسی یەكێتیان كردووە ، رایانگەیاندووە كە ( د. محەمەد سابیر ) ئەندامی ئەنجومەنی ناوەندی یەكێتی داوایكردووە كە لە پشكی یەكێتی لە پێكهێنانی حكومەتی نوێی عێراقدا پۆستێكی باڵای پێبدرێت چ پۆستی سەرۆك كۆمار ئەگەر بدرێت بە یەكێتی یان پۆستێكی باڵای تر، بۆیە ئێمە پشتیوانی دەكەین و هەموو ئەو مەرجانەی تێدایە كە نوێنەرایەتی یەكێتی بكات لە بەغداد. هاوكات د. عیزەت سابیر برای د. محەمەد سابیر و پەرلەمانتاری یەكێتـی لە پەیجی تایبەتی خۆی ڤێدیۆیەكی ژیانی د. محەمەد سابیری بڵاوكردۆتەوە و رایگەیاندووە:" بەربژێری فەرمی یەكێتی نیشتمانی كوردستان بۆ پۆستی سەرۆك كۆماری عێراق بەڕێز د محمد سابیر ئیسماعیلە، بە هیوای پشتیوانی تەواوی ئەنجومەنی سەركردایەتی و مەكتەبی سیاسی و سەرجەم كادران و لایەنگرانی یەكێتی نیشتمانی كوردستان بۆ ئەو مەبەستە" لە بەرامبەریشدا بانگەشە بۆ د. لەتیف رەشید هاوسەری شاناز ئیبراهیم ئەحمەد دەكرێت بۆ وەرگرتنی پۆستی سەرۆك كۆماری عێراق، ئەگەرچی پێگە و دەركەوتنی شاناز ئیبراهیم ئەحمەد زیاترە لەناو یەكێتیدا وەك لە هەتاو ئیبراهیم ئەحمەدی هاوسەری د. محەمەد سابیر. پەیجەكانی سەربە شاناز ئیبراهیم ئەحمەد بانگەشە بۆ د. لەتیف رەشید دەكەن، لە پەیجی پشتیوانانی شاناز ئیبراهیم ئەحمەد لە بابەتێكدا بەناوی ( یەكێتی كێ بكاتە سەرۆك كۆمار! ) نوسیویەتی " ئەوەی بۆ پۆستی سەركۆمار گرنگە دابنرێ، پیاوێكە متمانە پێكراوی خودی سەرۆك مام جەلالە و پیاوێكە نزیك لە مامە و نزیك لە بیردۆزو سیاسەتەكانی ئەم چەند ساڵەی بەغدا، پیاوێكە ئەزمون دەیخوازێ، ژیر و سەنگین، ئەویش بەرێز دكتۆر لەتیف رەشیدە". دەشڵێت :"دكتۆر لەتیف رەشید، یەكێكە لە نزیكەكانی سەرۆك مام جەلال و بەدرێژایی وجودی مامی گەورە وجودی هەبوە لە بەغداد. دكتۆر لەتیف لینكی پەیوەندییەكانی مام بووە لەگەڵ شیعە و سوننە و تەواوی پێكهاتەكانی عێراق، هەروەها تێگەیشتو لە رێبازی مام و نزیك لە سیاسەتەكانی مامی مەزن. دەبێ یەكێتی بۆ پۆستی سەركۆمار دەست بۆ ئەم زاتە راكێشێ، رەشید ئاشنا لە بەغدا، ئاشنا لە سیاسەت و هەنگاوەكانی عێراق، گرنگە دەستنیشان بكرێ" رەنگە خستنە رووی ناوی هەردوو ئاوەڵزاوەكەی مام جەلال بۆ پۆستی سەرۆك كۆمار بێ هۆ نەبێت و پلانێك بێت بۆ ئەوەی هەركامیان بێت گرنگ ئەوەیە پۆستەكە لە دەستی بنەماڵەی تاڵەبانیدا بێت، بەڵام ئەوەی كارەكتەری سەرۆك كۆمار دیاری دەكات تەنها یەكێتی نیە، بەڵكو پارتیش رۆڵی كاریگەری دەبێت لە دیاریكردنیدا و بەبێ رەزامەندی پارتی هیچ كارەكتەرێك دانانرێت لەناو یەكێتی بۆ ئەو پۆستە، لە چەند ساڵی رابردوودا بەهۆی هەڵوێستە توندەكانی شاناز ئیبراهیم ئەحمەد دژ بە پارتی و بنەماڵەی بارزانی، چانسی وەرگرتنی پۆستی سەرۆك كۆماری بۆ د. لەتیف رەشید لاواز كردووە، بۆیە لەسەرەتاوە ناوی د. لەتیف رەشید زۆر بەگەرمی دەهات، بەڵام ئێستا ناوی د. محەمەد سابیر زیاتر دەردەكەوێت بۆ وەرگرتنی ئەو پۆستە. یەكەم/ د.محەمەد سابیر د. محەمەد سابیر، ئاوەڵزاوی جەلال تاڵەبانی سكرتێری كۆچكردووی یەكێتی نیشتمانی كوردستان، هاوسەری هەتاو ئیبراهیم ئەحمەدە، ئێستا كە تەمەنی 71 ساڵە، ئەندامی ئەنجومەنی ناوەندی یەكێتی نیشتمانی كوردستانە. پێنج زمان دەزانێت( عەرەبی ، ئینگلیزی ، فارسی، سویدی، چینی ) دەزانێت، خاوەنی بڕوانامەی دكتۆرایە لە فیزیای ئەتۆمییە لە زانكۆی ستۆكهۆڵم، لەدروستبونی كۆمەڵەوە بەرپرسی سلێمانی كۆمەڵە بووە تاساڵی١٩٧٤. لەنێوان ساڵانی 1977 تا 1992 لێپرسراوی لقی ئەوروپای یەكێتی نیشتمانی كوردستان بووە. لە ساڵی 1993 تا 2001 نوێنەری حكومەتی هەرێم بووە لە فەرەنسا پاشان لە ئەمەریكا، لە 2004 تا 2010 باڵیۆزی عێراق بووە لە چین، لە 2013 تا 2016 نوێنەری هەمیشەیی عێراق بووە لە نەتەوە یەكگرتووەكان لە جنێڤ. محەمەد سابیر لە چاوپێكەوتنێكیدا لەگەڵ رۆژنامەی ئاوێنە سەبارەت بەوەی رەخنەی لێدەگیرێت لەبەرئەوەی لە بنەماڵەی تاڵەبانییەوە نزیكە و پۆستی وەرگرتووە رایگەیاندووە “تەنها لەبەرئەوەی من ئاوەڵزاوای مام جەلالم، ئەگەرنا جگە لەنەوشیروان مستەفا و یەك دوانێكی تر نەبێت، هیچ كام لە بەرپرسانی باڵای یەكێتی نەپێش من هاتوون، نەهێندەی بەندە خەباتی سیاسییان هەیە. ئیتر گوناهم چییە؟ لەبڕوانامەوە دەڵێیت نەك لەكوردستان، بەڵكو لەسەر ئاستی عێراق بەرزترین بڕوانامەم هەیە، پێنج زمان دەزانم. لە١٣ساڵییەوە لە خەباتدا بەشدارم”. دووەم/ د. لەتیف رەشید د. لەتیف جەمال رەشید، ئاوەڵزاوای جەلال تاڵەبانی سكرتێری كۆچكردووی یەكێتی نیشتمانی كوردستانە، هاوسەری شاناز ئیبراهیم ئەحمەدە، ئێستا كە تەمەنی 72 ساڵە، سەرۆكی دەستەی راوێژكارانی سەرۆك كۆماری عێراقە، لە سلێمانی لەدایكبوەو زمانەكانی عەرەبیو ئینگلیزی دەزانێو بڕوانامەی ماستەرو دكتۆرای لە بواری ئەندازیاریدا لەبەریتانیا بەدەستهێناوە. لە هەشتاكانی سەدەی رابردوودا وەك ئەندازیار لە رێكخراوی فاوی سەر بەنەتەوە یەكگرتووەكان كاریكردوە و بەڕێوەبەری چەندین پڕۆژەی پەرەپێدانی بواری خۆراك و كشتوكاڵ بووە لە سعودیە و یەمەن. لەساڵی 2003ەوە تا 2010 وەزیری سەرچاوەكانی ئاوی عێراق بووە و پاشان بووە بە راوێژكاری پێشكەوتوی سەرۆك كۆمار “تاڵەبانی و فوئاد مەعسوم”.
دەرەو میدیا: دەستەی هەڵبژاردنەكانی توركیا بڕیاریدا ستۆدیۆیەك بۆ سەڵاحەدین دەمیرتاش كاندیدی هەدەپە بۆ هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی لە زیندانی ئەدیرنە دروستبكرێت بەمەبەستی تۆماركردنی دوو پەیامی ڤیدیۆیی بۆ بانگەشەی هەڵبژاردن لە كەناڵی TRTی توركی. بە گوێرەی هەواڵێكی " ANF News " پاش ئەوەی پارێزەرانی دەمیرتاش داوایان كرد كە مۆڵەت بدرێت سەڵاحەدین دەمیرتاش لە ڕێی كەناڵی فەرمیی TRT بە ڤیدیۆ بانگەشەی هەڵبژاردن بكات، ئەمڕۆ دەستەی باڵای هەڵبژاردنەكانی توركیا بڕیاریدا. لە بڕیارەكەدا كە ئیمزای سادی گیوڤەن سەرۆكی دەستەكەی لەسەرە، ئاماژەبۆ ئەوە كراوە كە دوو پەیامی دەمیرتاش لە زیندانی ئەدیرنەوە بە ڤیدیۆ تۆماردەكرێن. دەستەی باڵای هەڵبژاردن جەنگیز تۆپئاكتاشی ئەندامی دەستەی باڵای هەڵبژاردنەكانی ڕاسپاردووە بۆ ڕێكخستنی ستۆدیۆیەك لە زیندان بەمەبەستی تۆماركردنی ٢ پەیامی بانگەشەی هەڵبژاردن كە ماوەكەی ١٠ خولەك بێت. بڕیارە ڕۆژی ١٢ی حوزەیران پەیامەكان تۆماربكرێن و ڕۆژانی ١٧ی حوزەیران، كاتژمێر ٢٠:٥٣ و ٢٣ی حوزەیران كاتژمێر ١٧:٥٠ لەسەر كەناڵی TRT بڵاوبكرێنەوە.
راپۆرتی شیكاری: محەمەد رەئوف- فازل حەمەڕەفعەت بزوتنەوەی گۆڕان و هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری.. دوو هێز كە لەناو هەناوی یەكێتی نیشتمانی كوردستان هاتونەتە دەرەوە و ئێستا هەوڵی كۆبونەوە دەدەن لەناو هەناوێكی نوێدا. ئەنجامی هەڵبژاردنی 12ی ئایاری پەرلەمانی عێراق سەرباری گومانەكانی ساختەكاری، سەنگ و قورسایی جەماوەری لایەنەكانی تاڕادەیەك دیاریكرد، بزوتنەوەی گۆڕان كە یەكەم بەشداریكردنی بوو لەدوای كۆچی دوایی رێكخەرەكەی (نەوشیروان مستەفا)، ئاستی دەنگەكانی كەمیكرد، هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەریش كە بەرهەم ساڵح سەرۆكایەتی دەكات لە یەكەم ئەزمونی بەشداری هەڵبژاردندا توشی نائومێدی بوو. گۆڕان و هاوپەیمانی كە بەهاتنەدەرەوەیان لە یەكێتی نەیانتوانی هاوسەنگی هێز لە كوردستان بگۆڕن، ئێستا هەوڵێك هەیە بۆ ئەوەی پێكەوە كار بۆ بەدیهێنانی ئەو ئامانجە بكەن. لەدوای هەڵبژاردنی 12ی ئایارەوە لە هەردوولاوە بانگەواز دەستیپێكردووە بەمەبەستی كۆبونەوە لە پرۆژەیەكی سیاسیدا یان لانی كەم دروستكردنی لیستێكی هاوبەش بۆ هەڵبژاردنی داهاتووی پەرلەمانی كوردستان. عەبدولڕەزاق شەریف ئەندامی جڤاتی نیشتیمانی بزوتنەوەی گۆڕان هەفتەی رابردوو لە وتارێكدا كە لە (درەو میدیا) بڵاویكردەوە، بە ئاشكرا داوایكرد بزوتنەوەی گۆڕان ئەو رێككەوتنەكەی كە لەگەڵ یەكێتی هەیەتی و تائێستا هەڵینەوەشاندوەتەوە، لەگەڵ هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری جێبەجێ بكات وەكو بەشێكی جیابوەوە لە یەكێتی. لە لێدوانێكدا بۆ (درەو میدیا) عەبدولڕەزاق شەریف ئاشكرایكرد"پێشتر ئەم بابەتە لەنێوان سەركردەكانی هەردوولا باسكراوە، ئەنجامەكەشی دروستبونی لیستی نیشتمان بوو لە ناوچە دابڕاوەكان، دواجاریش لە كۆبونەوەی جڤاتی نیشتمانی بزوتنەوەی گۆڕاندا باسكراوە و بیروڕا لەوبارەیەوە ئاڵوگۆڕ كراوە". ئەوانەی بانگەواز بۆ نزیكبونەوەی نێوان گۆڕان و هاوپەیمانی دەكەن باوەڕیان وایە ئەو هەنگاوە "هاوسەنگی هێز" بۆ هەرێمی كوردستان دەگەڕێنێتەوە كە خۆی لە بنەڕەتەوە تێكچووە و پارتی دیموكراتی كوردستان توانیویەتی دەست بەسەر هەموو جومگە سەرەكییەكانی حوكمڕانیدا لە هەرێم بگرێت. رەنگە ئەوەی نزیكبونەوەی ئەم دوو هێزەی كردبێتە پێویستی ئەم قۆناغە نزیكی گوتاری سیاسی هەردوو لایەن بێت سەبارەت بە دۆخی سیاسی ئێستای هەرێمی كوردستان. عەبدولڕەزاق: پێشتر ئەم بابەتە لەنێوان سەركردەكانی هەردولا باسكراوە، ئەنجامەكەشی دروستبونی لیستی نیشتیمان بوو ئارامی حەمەی مینا مینا لێپرسراوی دامەزراوەی بەڕێوەبردنی دەڤەرەكانی هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری لە لێدوانێكدا بۆ (درەو میدیا) وتی: لەدوای 12ی ئایارەوە ئیتر هیچ پاساوێك بۆ دواخستنی ئەو بەرەیە نەماوەتەوە، هەر لایەنیك بەهەر پاساوێك بیەوێت خۆی لە راپەراندنی ئەو ئەركە بدزێتەوە، زەرەری گەورەی جەماوەری دەكات، چونكە دریژەدان بەو پەرتەوازەییە وازیكردنە بەكامی دڵی دەسەڵاتداران و لەڕووی ستراتیژییەوە ئاوكردنە بە ئاشی هێزە دەسەڵاتدارەكاندا. فشاری ماڵی مام جەلال لەسەر گۆڕان یاخود بەشێك لە بەرپرسانی گۆڕان، بێ كاریگەری نامێنێتەوە و دواجار ئاستەنگ لەبەردەم نزیكبونەوەی گۆڕان و بەرهەم ساڵح دروستدەكات. چۆن رێككەوتنێك بكرێت ؟ ئەوەی تائێستا هەیە لەبارەی نزیكبونەوەی گۆڕان و هاوپەیمانی تەنیا قسە و تاوتوێكردنە و لە ئاستی باڵادا لەنێوان هەردوولا تاوتوێ نەكراوە. عەبدولڕەزاق شەریف ئەندامی جڤاتی نیشتیمانی بزوتنەوەی گۆڕان پێیوایە دەبێت بنەمای رێككەوتنی نێوان بزوتنەوەی گۆڕان و هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری ئەو رێككەوتنە سیاسییە بێت كە گۆڕان بەر لە دوو ساڵ و لە رۆژی 17-5-2016 لەگەڵ یەكێتی ئیمزای كردو جێبەجێنەكرا. ئەوكات كە رێككەوتنی سیاسی لەنێوان یەكێتی و گۆڕان ئیمزا كرا، هێشتا بەرهەم ساڵح لە یەكێتی جیانەبووەوە و ئەندامی سەركردایەتی هاوبەشی یەكێتی و گۆڕان بوو. نزیكەی ساڵێك و حەوت مانگ دوای ئیمزاكردنی، ئەو رێككەوتنە لەلایەن بزوتنەوەی گۆڕانەوە سڕكرا، بەڵام هێشتا بە فەرمی هیچ یەكێك لە گۆڕان و یەكێتی هەڵوەشانەوەی ئەو رێككەوتنەیان رانەگەیاندووە، رەنگە ئەمە دەرفەتێك بێت بۆ ئەوەی رێككەوتنەكە لەگەڵ بەرهەم ساڵح زیندوبكرێتەوە. عەبدولڕەزاق شەریف دەڵێ: ئێستا دەرفەتێك هەیە لەگەڵ ئەو بەشەی یەكێتی كە بەناوی هاوپەیمانی جیابوونەتەوە ئەو رێككەوتنەكە جێبەجێ بكەین، ئەكرێ بەپێی ئەم سەردەمە پێكەوە ئیزافەی بۆ بكەین یان هەمواریشی بكەینەوە. لەبەرامبەردا ئارامی حەمەی مینا لێپرسراوی دامەزراوەی بەڕێوەبردنی دەڤەرەكانی هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری پێیوایە دەبێت رێككەوتنی سیاسی لەنێوان گۆڕان و هاوپەیمانی لەسەر ئەم بنەمایانە بكرێت: یەكەم: هەماهەنگی وكاری هاوبەشی میدیایی دووەم: دروستكردنی سەركردایەتییەكی هاوبەش سێیەم: هاوكاری جەماوەری و تەنزیمی چوارەم: خەباتی هابەشی دیپلۆماسی و مەدەنی پێنجەم: یەكخستنی گوتار و ستراتیژ و بەرنامەی سیاسی شەشەم: دروستكردنی یەك لیست بۆ هەڵبژاردنەكانی كوردستان حەوتەم: دروستكردنی چەند لیژنەیەكی فەرعی هاوبەش بۆ پرسەكانی هەڵبژاردن و پەیوەندییەكان و كاروباری یاسایی و هتد بۆچونێكی تر هەندێك زیاتر دەڕۆن و لەبری پێكهێنانی هاوپەیمانی لەنێوان گۆڕان و هاوپەیمانێتییەكەی بەرهەم ساڵح داوا دەكەن بەرەیەكی فراوانتر پێكبهێنرێت لەنێوان (گۆڕان و كۆمەڵ و یەكگرتوو و هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری). هەفتەی رابردوو گروپی "سەكۆی جەماوەر" ئیمزای (139) كەسایەتی كۆكردەوە كە داوای دروستكردنی ئەو بەرە چوارقۆڵییە دەكەن. هەموو ئەم هەوڵانەش بەرەنجامی نائومێدییەكانی دوای هەڵبژاردنی 12ی ئایارە. رەنگە ئەوەی نزیكبونەوەی ئەم دوو هێزەی كردبێتە پێویستی ئەم قۆناغە نزیكی گوتاری سیاسی هەردوو لایەن بێت سەبارەت بە دۆخی سیاسی ئێستای هەرێمی كوردستان ئاستەنگەكان بەردەم رێككەوتنی گۆڕان و هاوپەیمانی ئیمزاكردنی رێككەوتنێكی سیاسی لەگەڵ هاوپەیمانێتییەكەی بەرهەم ساڵح رەنگە بۆچونی هەموو سەركردەكانی بزوتنەوەی گۆڕان نەبێت، لە هەڵمەتی بانگەشەی هەڵبژاردنی 12ی ئایاردا بەڕوونی هەست بە بۆچونی جیاوازی بزوتنەوەی گۆڕان كرا لەبارەی بەرهەم ساڵحەوە. لەو رۆژانەی بانگەشەدا كە گۆڕان و هاوپەیمانی لە ناوچە جێناكۆكەكان لیستی هاوبەشیان هەبوو (لیستی نیشتیمان)، بەپێچەوانەوە لە سلێمانی هەندێك لە بەرپرسانی گۆڕان لەسەر شاشەی كەناڵەكەیانەوە هێرشیان دەكردە سەر كەسایەتی بەرهەم ساڵح. رەنگە ئەم جیاوازی بۆچون و دابەشبوونەی ناوخۆیی بزوتنەوەی گۆڕان كاریگەری قورس لەسەر ئەو هەوڵانەی جێبهێلێت كە بۆ لێكنزیكبونەوەی ئەو دوو حزبە خراونەتەگەڕ. لەلایەكی تریشەوە فشاری ماڵی مام جەلال لەسەر گۆڕان یاخود بەشێك لە بەرپرسانی گۆڕان، بێ كاریگەری نامێنێتەوە و دواجار ئاستەنگ لەبەردەم نزیكبونەوەی گۆڕان و بەرهەم ساڵح دروستدەكات. یەكێكی تر لەو شتانەی كە رەنگە ئاستەنگ بۆ نزیكبونەوەی گۆڕان و هاوپەیمانی دروستبكات، بەهێزی كەسایەتی سیاسی بەرهەم ساڵحە، كە هەندێك لە سەركردەكانی گۆڕان مەترسییان هەیە لە حاڵی هاوپەیمانێتیكردندا هەژمونی ئەو سەركەوێت، سەرباری ئەوەی هەندێكی تریان پێیان وایە بە جیابونەوەی لە یەكێتی بەرهەم ساڵح زیانی لە پێگەی جەماوەری بزوتنەوەی گۆڕان داوە. لەبارەی ئەم دوو هێزەوە دەتوانرێت بوترێت هاوپەیمانی سەرێكی بەهێز و بنكەیەكی جەماوەری لاوازی هەیە، بزوتنەوەی گۆڕانیش بنكەیەكی جەماوەری بەهێز و سەرێكی لاوازی هەیە. هەرچۆنێك بێت تاكە چانسی سەركەوتنی دروستبونی هاوپەیمانێتییەكی لەم شێوەیە تەنیا نزیكی گوتاری سیاسی هەردوو حزبەكە و ئەو نائومێدیە سیاسییەیە كە لە دوای هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق دروستبووە.
لە سێ تەقینەوەی یەك لەدوای یەكدا لە شاری كەركوك، كەسێك كوژراوە و ١٥ كەسی دیكەش بریندار بوون. بە گوێرەی ڕاگەیەندراوێكی سەنتەری ڕاگەیاندنی ئەمنی لە شاری كەركوك كە ئەمشەو بڵاویكردەوە،ئاماژە بەوە دەكات تەقینەوەی یەكەم كە بەهۆی بۆمبێكی چێنراوەوە لە نزیك مزگەوتی ئەبرار لە شەقامی قودسی كەركوك ڕویداوە، بەهۆیەوە ئافرەتێك گیانی لە دەستداوە و ١٤ كەس دیكەش بریندار بوون، كە لە ناو بریندارەكاندا ئافرەت و منداڵیان تێدایە. وەك لە ڕاگەیەندراوەكەدا ئاماژەی پێكراوە، تەقینەوەی دووەم كە بەهۆی بۆمبێكی چێنراوەوە بووە، لە نزیك ڕێگای بەلدەی كەركوك ڕوویداوە و بەهۆیەوە هاووڵاتیەك بریندار بووە. تەقینەوەی سێهەمەیش بۆمبێكی "كەی فۆڕ" بووە كە ئاراستەی قوتابخانەی گەرەكی موسەڵای كەركوك كراوە، بەڵام هیچ زیانێكی گیانی بە دواوە نەبووە.