ده‌وله‌تداری نیشتیمانه پاشی نه‌ته‌وه ودین و هزروبیرێن دی....!!
2019-04-15 15:33:07
(كورد دناڤبه‌را دین و نه‌ته‌وێ دا ما بێ ده‌وله‌ت)
سەید ئەكرەم
دڤی بابه‌تی دا مه‌ره‌ما مه ئالاڤ و بنه‌مایكێن ده‌ولتداریێ نینه، به‌لكی مه‌ره‌ما مه تێگه‌هشتن و رامان و هزروبیرێن ده‌وله‌تداریێنه، له‌ومانێ ناخازیتن، ئه‌م به‌حسا ده‌وله‌تێ بكه‌ین، وه‌كی پێكهاتن و وه‌كی په‌یكه‌ریه‌ت، ئه‌م دزانین گه‌لێ كوردی، گه‌له‌كێ كه‌ڤنار و ره‌سه‌نێ روژهه‌لاتا ناڤینه، وه‌لاتێ مه میزوبوتامیایه و دبێژنێ كوردستان، ناڤێ میزوبوتامیا، ناڤه‌كێ كه‌ڤنارێ دێروكی و شارستانیه، لێ كوردستان نه‌زور ژ مێژدایه(هزار سالیه)، به‌لكی ئه‌ڤ ناڤه ل سه‌رده‌مێ سه‌لجوقیان هاتیه ناڤ كرن، ئوستانی(كوردستان) ویلایه‌ته‌كه یان پارێزگه‌هه‌كه ل روژهه‌لاتا كوردستان و ئوستانه‌كا جمهوری ئیسلامی ئیرانیه، واته ژ كه‌ڤن دا بتنێ دگوته ڤێ ئوستانێ كوردستان، بابه‌تێ مه نه دیار كرنا راستیه‌كا دێروكێیه، له‌ومانێ، ئه‌م به‌حسا دێروكا كوردستانێ ناكه‌ین، دیسان ناڤێ كورد ژی نه ناڤلێنانه‌كا كه‌ڤناره! دیسان ئه‌ڤ ناڤلێنانه ژی ژلایێ داگیركه‌رێن كورد و كوردستان ڤه هاتیه داناندن و ناڤ كرن و مه‌ره‌مێن وان ژی دره‌وا و دروست نه‌بوون، بڤی ناڤی واته(كورد و كوردستان)، نه‌ژادێ مه یان وه‌لاتێ مه بهێتن پاراستن و ئه‌م بخوسه‌ری و ل گوره‌ی، تێگه‌هێن خوه یێن نه‌ته‌وایه‌تی و نیشتیمان په‌روه‌ری بژین و مه‌زن ببین، ببینه خودان قه‌واره‌یه‌كێ تایبه‌تی بخوڤه،(ناڤێ كوردستان ژ ناڤێ كورد هاتیه، واته وارێ كوردا، لێ په‌یڤا كورد گه‌له‌ك رامان و شروڤه‌كاری هه‌نه و ناخازیتن ئه‌م بچینه سه‌ر وان ناڤ و ده‌ربرینان، چونكی بابه‌ت دێ زور درێژ بیتن، لێ په‌یڤا كورد وه‌كی سڤكاتیه‌ك و ناڤكرنه‌كا ناشرین دوژمن و داگیر كه‌رێن كوردستانێ بكار ئینایه، نه‌خاسم نڤێسه‌رودێروكاڤان(مه‌سعودی و یێن وه‌كی وی)، ژبه‌ر وێ ئه‌م كورد، سه‌ر ژ نوی پێتڤینه ناڤ و ناڤه‌روك و شروڤه‌كارییا كورد و كوردستان، سه‌ر ژنوی راڤه بكه‌ین و رزگار بكه‌ین ژ مێژیێ داگیركاری و ته‌عریب و ته‌تریك و ته‌فریس كرنێ...چونكی ڤان زالم و داگیر كه‌رێن غه‌دار، نه‌بتنێ ئاخ و نفشێ مه، داگیر و وێران كرینه، به‌لكی ناڤ و ناسنامه و كه‌سایه‌تیا مه ژی، بهوشداریه‌كا نه‌مه‌رد و ژه‌نگی كرێت و شێواندیه...)، له‌ومانێ یاباشه ئه‌م ڤان دوو په‌یڤێن ژێك نه‌دابراو، باشترێ بخوینین و باشترێ شروڤه‌كار یێن رامانی و تێگه‌هی بو بكه‌ین.
ل ڤێره یا گرنگه ئه‌م كورد، هنده‌ك په‌یڤان وه‌كی( نیشتیمان، نه‌ته‌وه، دین، مه‌زهه‌ب و تێگه‌هێن هزر و بیری...)خاندنه‌كا باش یا دێروكی، شارستانی، زمانه‌وانی، بتێگه‌هێن، هه‌می ئالیڤه شروڤه بكه‌ین و بئاوایه‌كێ سه‌ر راستكری، دانینه به‌ر ده‌ستێ خانده‌ڤان و خه‌لكێ وه‌لاتێ خوه، چونكی شێل و بێل و ته‌ڤلهه‌ڤیه‌كا زورا هه‌ی و یافه‌ره بهێن روهن و ئاشكرا كرن:
دڤی بابه‌تی دا، دێ چه‌ند خاله‌كا ل گوره‌ی تێگه‌هشتنا خوه، بو خانده‌ڤانێ خوه‌یێ گراڤی رون و ئاشكرا كه‌ین، بوێ مه‌ره‌مێ ده‌رگه‌هه‌كی ڤه‌كه‌ین، بو پسپور و كه‌سایه‌تیێن شاره‌زا و تایبه‌تمه‌ند، بوێ هیڤیێ ئه‌و ژی، ل گوره‌ی پسپوری و زانستا خوه‌یا تایبه‌تی خادن و شروڤه‌كاریێن پێویست بومه‌بده‌ن، بو خانده‌ڤان و خه‌لكێ خه‌مخورێ وه‌لاتێ، چونكی باوه‌ریا مه ئه‌وه، ئه‌ڤ خاله زور گرنگن و پێویسته‌ژی خه‌مخورێن نیشتیمان په‌روه‌ر و خوه‌دی دوزا خوه‌یا مروڤایه‌تی بهێنه مه‌یدانێ و ئه‌وا دهێتن خواستن بو گه‌ل و وه‌لاتیێن مه، بده‌نه دیار و به‌رچاڤ گرتن،(جاره‌ك دی ژی داخازیا لێبورینێ دكه‌م، ئه‌گه‌ر بئه‌گه‌را نه‌شاره‌زاییا من شاشیك من كربیتن، چونكی ئه‌ز نه‌یێ شاره‌زا مه لێ من دڤێتن یێن شاره‌زا و پسپور بێنه مه‌یدانێ و شروژه‌كاری و روهونكاریێن پێویست بده‌ن...):-
كورد و كوردستان و نه‌ته‌وه و نیشتیمان
دوزا نه‌ته‌وایه‌تی، نه‌دوزه‌كا كه‌ڤنه، به‌لكی لڤێ سه‌دسالێ و نه‌خاسم پشتی ئینتدابا به‌ریتانی ده‌ست بسه‌ر دونیایێ و بنه‌خاسمه‌یی روژهه‌لاتا ناڤیندا گرتی، دوز و كێشه‌یا نه‌ته‌وه‌یی وه‌كی ئالاڤه‌ك بكارئینا بو په‌رت و به‌لاڤ كرنا گه‌ل و دیانه‌تێن مه‌زن، بنه‌خاسمه‌یی ژی دوزا نه‌ته‌وه‌یی هاته بكار ئیناندن هه‌مبه‌ری ئیمپراتوره‌تێن ئیسلامی( ئیمپراتوریه‌تا عوسمانلی – شاهنشینا ئیرانی ، عوسمانیێن سونه مه‌زهه‌ب – شاهنشینا شیعه مه‌زهه‌ب)، ئیمپراتوریه‌تا به‌ریتانی یاریه‌كا جووت لایه‌ن دگه‌ل ئیداره‌دانا خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێ كر، دوزا دینی بكار ئینا بولاواز كرنا دوزا نه‌ته‌وه‌یه - دوزا نه‌ته‌وه‌یی دیسان بكارئیناند بو لاوازكرنا دوزا دینی، هه‌تا ل سه‌ر ده‌مێ حوكمداریا ده‌وله‌تا ئه‌یوبیا كوردی(صلاحدین الایوبی) و (كه‌ریمخانێ زه‌ند) دوزا نه‌ته‌وه‌یی ل جه‌م وان دوزه‌كا لاوازبو، یان ژی نه‌بو! چونكی ل وی ده‌می دوزا ده‌وله‌تداریی گرێدای دوزا دینی بویه، واته صه‌لاحدین ئه‌یوبی ئارمانجا وی دروست كرنا ده‌وله‌تا ئیسلامیا سونی(عه‌ره‌بی) بویه، كه‌ریمخانی ژی مه‌ره‌ما وی دروستكرنا شاهنشاهییا ئیسلامییا شیعه(فارسی) مه‌زهه‌ب بویه، واته به‌ریا ڤێ سه‌دسالێ حاكمداری یان ده‌وله‌تداری یا نه‌ته‌وه‌یی یان نه‌بویه و یان ژی زور لاواز بویه و ره‌نگه‌كێ دیێ ئالاڤ و بنه‌مایكان بخوه‌ڤه گرتبوون.
گه‌لێ كوردی و یان ژی گه‌لێن كوردستان، وه‌كی ره‌گه‌ز زور كه‌ڤناره، ریهوریشه‌یێن گه‌لێ مه، ڤه‌دگه‌رهن بو به‌ریا(6000پ.ز)، ئیمپراتوریه‌تا سومه‌ری، وه‌كی ده‌ستوداره‌كێ ئیداری و ده‌وله‌تداری زور كه‌ڤنه و خودانێ خوه شارستانیه‌ته‌كا كه‌ڤناره، نه‌خاسم بو داچاندنا به‌رهه‌مێ كشتوكالی و ئاڤه‌دانیا بینا سازی، هه‌ردیسانێ خودانێ خوه نڤێسین و رێكێن توماركرنا دێروكی بویه(نه‌خاسم نڤێسینا مسماری)، هه‌ردیسانێ ئیمپراتوریه‌تا ئه‌كه‌دی، ئوراتوو، ئاشوری، بابلی، میدی، هیتی...ئه‌ڤ ده‌وله‌ت و ئیمپراتوریه‌تێن هه‌نێ، ئه‌و گه‌ل و نه‌ته‌وه‌نه یێن روبیشته و نه‌ژادێ گه‌لێن نوكه، یێن كوردستانێ بو بویه هێڤێن، نه‌خاسم گه‌لێ كوردی، ئه‌و گه‌له‌یه یێ روبیشتا خوه ژڤان گه‌لا و ژ ڤی سه‌رچاوه‌یی وه‌رگرتی...یان بره‌نگه‌كێ دی، ئه‌و گه‌لێن ل دێروكا كه‌ڤندا، ئیمپراتوریه‌ت و ده‌وله‌ت ل روژهه‌لاتا ناڤین(میزوبوتامیا – كوردستانا نوكه)، سه‌رچاوه و نه‌ژادێ خوه وه‌رگرتیه ژ گه‌لێن كه‌ڤنارێن وه‌كی، سومه‌ری، گوتی،هوری، عیلامی، بابلی، ئوراتوو، هیتی، كاشی، لولو، كاردوخی..ئارامی، ئه‌رمه‌نی...واته گه‌لێ مه‌یێ نوكه ل كوردستانێ ( كورد، ئاشوری، ئه‌رمه‌نی، كلدانی،ئازدایی...)سه‌روكانیا خوه‌یا نه‌ته‌وه‌یی ژڤان گه‌ل و نه‌ته‌وه‌یان وه‌ردگرن.
(( ل هه‌رێما مه پێنج ئیمپراتوریه‌تێن مه‌زن و خودان هێز و شارستانیه‌ت هه‌بوینه، سومه‌ری، ئه‌كه‌دی، بابلی، ئاشوری، میدی...هه‌رچارێن ئێكێ ڤه‌بریاینه، لێ میدی یا خو دچیاندا ڤه‌شارت و كورد ژێ بوون...واته چیا ئه‌و پاراستن))
هه‌ردیسانێ ئه‌گه‌ر ئه‌م، وه‌لاتێ خوه ب به‌رێخوه‌دانه‌كا دینی، چاڤخشاندنێ لێ بكه‌ین، دیسان دێ بینن، وه‌لاتێ مه سه‌روكانیا دیانه‌تان بویه، بگه‌ره ژ وان دیانه‌تێن په‌رستنا بویه‌رێن سروشتی كرین( په‌رستنا صه‌نه‌ما، ئاژه‌لا، دار و به‌را...یان دیانه‌تێن دی یێن كه‌ڤن وه‌كی دیانه‌تا(ئیبراهیم پێغه‌مبه‌ر= ئیسلام، میته‌رانی، توته‌می، زه‌ره‌ده‌شتی(به‌هینی)، مانی، مازدایی، خورشیدی، صائیبێن مه‌ندائی، ئێزدیاتی(ئه‌زدایی)....ئه‌ڤێن هه‌نێ ئه‌و گه‌ل و دیانه‌تێن كه‌ڤنن، یێن(3700 سالا تاكو بونا عیسی المسیخ)، ئه‌ڤاهه‌نێ وێ بومه دده‌تن دیار كرن، ل وه‌لاتێ مه(دولا میزوبوتامیا)، ل زه‌مانێ زور كه‌ڤن، چه‌ندایه‌تیا دینی و نه‌ته‌وه‌یی(مه‌ره‌م ره‌گه‌زی) ل وه‌لاتێ مه هه‌بویه، ئه‌ڤ دیانه‌تێن كه‌ڤن ژی و بنه‌خاسمه‌یی دیانه‌تا(ئیبراهیمی، زه‌ره‌ده‌شتی، ئێزدایی...) دیانه‌تێن تاكپه‌رستی و ئاشتیخوازی و بهه‌ڤراژیاری، پێشكه‌ڤتیێن ده‌م و چاخێن خوه‌بوینه...دخوه‌زایێ خوه‌دا بوینه.
ل ڤێره ئه‌م دكارین بێژین روژهه‌لاتا ناڤین و نه‌خاسم وه‌لاتێ مه، نه‌بتنێ بسه‌رچاوه و سامانێن خوه‌یێن خوه‌زایی(سه‌رئه‌ردی و بن ئه‌ردی) زه‌نگین بوینه، به‌لكی بنه‌ته‌وه و ئول و هزروبیر و رامانێن خوه‌ژی زه‌نگین بوینه...دبیتن ئه‌ڤه‌ژی ئه‌و سه‌روكانی بیتن یا وه‌ل گه‌ل و نه‌ته‌وه‌یێن دونیایێ كری، هه‌رده‌م ته‌ماعا وان دئاخ و ملله‌تێ مه‌دا هه‌بیتن و هوسانێن رێكێن داگیر كاریێ و تالانكاریێ ل سه‌ر گه‌ل و وه‌لاتێ مه دابنه مه‌شاندن و برێڤه‌برن...!
(( هه‌بونا چه‌ندایه‌تا دین و نه‌ته و مه‌زهه‌بان ل وه‌لاتێ مه چ ل كه‌ڤندا، یان ژی ل رۆژا نوكه‌دا، بویه كانیه‌كا زه‌لالا هزروبیرێن هه‌می ره‌نگ و هه‌می جور، واته پێكڤه‌ژیان و پێشداچونێن هزروبیران بوینه ئاڤزه‌ه و جوك و روبار...))
راسته ناوچه‌یا روژهه‌لاتا ناڤین، هه‌رده‌م لبن هێرشێن داگیر كاریێ و شه‌رو شورێن كوشتن و تالانكرنێ دابویه...لێ یا فه‌ره ئه‌م وێ ژی بزانین، گه‌لێ مه‌یێ كوردی(مه‌ره‌م بابكالكێن مه)، ژ هه‌ر گه‌ل و نه‌ته‌وه و دینێن دی ئاشتی خواز و مروڤ دوست بویه، ئالاڤێ پێكڤه‌ژیان و ئیداره‌دانا وان دئاسته‌كێ هه‌ری بلند و پێشكه‌ڤتی ترێ بویه، نه‌خاسم ئه‌گه‌ر ئه‌م شارستانیه‌تا ده‌وله‌تێن شارا ل سه‌رده‌مێ سومه‌ری، ئوراتوو، خالتی،ئیلامی، كاردوخی، میدی، ماد....دا بخوینین و بده‌ینه خویا كرن، هه‌تا پشتی داگیركاریا ئیسلاما(عه‌ره‌بی، توركی، فارسی..) ژی و بنه‌خاسمه‌یه ل سه‌ر ده‌مێ(صلاح الدن ئه‌یوبی و كه‌ریم خانێ زه‌ند، میرگه‌ها بابان...ده‌ستهه‌لات ل سه‌ر بنگه‌هه‌كێ ره‌نگ دیموكراسی فدرالی هاتبویه دامه‌زراندن و په‌یاده كرن، لێ باوه‌ریا من ئه‌وه ئه‌گه‌ر كورد خاندنه‌كا خومالی و سه‌رژنوی ل دێروك و شارستانیه‌تا خوه بكه‌تن، نه‌خاسم ل سه‌ربنیاتێ شوینه‌وارناسی و ل گوره‌ی ئه‌و ڤه‌كولینێن زانسی یێن مه‌یدانی...باوه‌ریا من ئه‌وه، ژبلی كورد خودانێن ڤێ ئاخێنه و كوچه‌ر نینن...به‌لكی روینشتیێن ئه‌سلینه، كورد وه‌كی دین و نه‌ته و وه‌كی ئالاڤ و رێڤه‌به‌ری، ساخله‌مترین و هه‌ری ل پێشترینێ گه‌لێن ده‌ڤه‌رێ و دونیایێیه، ئه‌ڤ ره‌سه‌نی و شاره‌زایی و ئه‌صلاله‌تا وان ئه‌گه‌ره‌كێ هه‌ری مه‌زن بویه، ل ده‌مێ توشی داگیر كرنێ بوین...نه‌هه‌ر ئاخ و خه‌لكێ مه هاتیه داگیر كرن و كه‌ڤتیه ناڤا زولمێ...به‌لكی شارستانیه‌ت و دێروك و كلتور و كه‌دوار و كه‌سایه‌تی و مروڤاتیا مه‌ژی بره‌نگێ وه‌حشه‌گه‌ری كه‌ڤتیه بن هێرشێن نه‌یار و داگیر كه‌ران، هه‌میان ئه‌و بزاڤ كریه خوه‌زایی و هه‌ر تشتێ مه هه‌ی بدورندایه‌تی ترین شێوه بشێون و چونه بكه‌ن...ناڤ و ناڤ لێنانێن كرێت و نه‌شرین ل گه‌ل و دیانه‌ت و رێوره‌سمێن مه كرینه، هندا گوتیه كورد روبیشتا گناوه‌رانه یان ژبه‌رێ ئه‌جنانه، یان مروڤێن كویڤینه، یان عه‌ره‌بێن باكورینه، یان توركێن چیایینه، یان مه‌ردومێ فارسینه....ئه‌وا راستی ژی بیتن، هیچ تشته‌ك ژ ڤان راستیا وێ نینه، به‌لكی كورد نه‌ژاد سومه‌رینه، ئه‌كادینه، ئوراتویینه، دئه‌صلینه و خوجهێن ڤی واری و پێشكه‌ڤتینه...ئه‌ڤا نوكه ژی هه‌ی ئاتافه‌كه ل سه‌ر گه‌لێ مه و ئه‌ڤ ئاتافه، وه‌كی هه‌ر ئاتافه‌كا دی یا داگیركاری و نه‌یارتیا گه‌لێن داگیر كه‌رێن كورد و كوردستانیانه...!
ل ڤێره پرسه‌كا ره‌واهه‌یه و دبیتن یا دلئێش بیتن، لێ راستیه‌كه و یافه‌ره بهێتن گووت، په‌یڤا(كورد) ناڤلێنانه‌كا نویه، دبیتن ژی ئه‌ڤ په‌یڤه دوژمنان، بو نه‌ڤیانا گه‌لێ مه ل سه‌ر مه‌داناندبیتن، وه‌كی سڤكاتیه‌ك، چونه‌كرنه‌ك، ناڤ و ناڤ توره‌كرنه‌ك ل گه‌لێ مه هاتبیتن كرن(جاره‌ك دی دبێژم ئه‌ز ده‌رحه‌قێ پرسێ ده‌رناهێم و دێ بو شاره‌زا و پسپوران بجه هێلم و دخازم لمن نه‌گرن...)، لێ تشتێ هه‌ری گرنگ ل ده‌ڤ من بێتن گوتن، ئه‌وه ل ڤێ دوماهیكێ...لڤێره یان ل وێراهه‌نێ ڤبه‌ر گوهێن مه دكه‌ڤیتن و هنده‌ك پێكهاته‌یێ گه‌لێ مه، نه‌خاسم گه‌لێ مه‌یێ(ئیزدی ، فه‌یلی، شه‌به‌ك، لور و كه‌لهور و پێكهاته‌یێ دی...)، دبێژن ئه‌م نه‌كوردین( به‌رمبه‌ری وێ هنده‌ك خه‌لكێ مه توره‌دبن و نه‌رازیبونا خو دده‌ن دیار كرن...)، ل ڤێره من بتنێ دالهیه‌ك هه‌یه و دخزم بگه‌هینم و ببێژم...گه‌لی خه‌لكێ مه‌یێ هێژا، نه‌یارێن مه زولم و زورداریا وان هند مه‌زن و زێده‌یه...هه‌ر تشتێ مه خراب كریه و گوماناوی كریه و به‌روڤاژی ژی كریه...بویه بریار دان ل سه‌ر مه‌سه‌له‌یه‌كا هوسان زور قورس و گرانه، بلا ره‌خنه و گرانیێن ل سه‌ر ملله‌تێ خوه دووقاتی و سێ قاتی نه‌كه‌ین...هه‌م بلا ده‌ربرینا خوه ژی بكه‌ن، هه‌مبلا ره‌خنه ژی هه‌بیتن...لێ ناتوره‌یی و دوژمنكاریا مه بو ئێك، ته‌خوین كرن و ناشرین كرنا بلا ئه‌م ل ئێك دوو نه‌كه‌ین...برینا مه‌یا كویره وبێ ده‌رمانه و چاره سه‌ریه‌كا دومدرێژ پێویسته، له‌ومانێ دلێ مه بلا یێ فرهه‌بیتن و ببیتن ده‌ریا وانێ، هزروبیرێن مه بلا زه‌لال و ڤه‌كری بن و هه‌رده‌م بگه‌شبینی ته‌ماشایی ئێك دوو بكه‌ین...ره‌خنه‌یێن مه‌ژی، رونهكرنێن مه‌ژی، ده‌ربرین و هه‌تا كو شه‌رێن مه ژی بلا بو ئێكه‌تی و ئێك گرتنا مه‌بن، بلا بو لهه‌ڤهاتن و پێكهاتنا مه‌بن...هه‌می دونیا، هه‌می ده‌ردورێن مه ئه‌گه‌ر دوژمن بن، بلا ئه‌م دگه‌لكدا، دوست بین، ئه‌م ئێك دوو همبێز بكه‌ین و ده‌ست و ملل و هزروبیرێن خو تێكبالینین و ئێك و دووبه‌رنه‌ده‌ین....ئه‌و ده‌نگێن لڤێره‌و وێراهه‌نێ ژی، ئینكارا كوردبونا خوه دكه‌ن، برێز وه‌رگرین و بو هه‌مبێزا خوه بره‌نگه‌كێ ئارام و ل سه‌ر خو راكێشین...راسته ناڤ گرنگه، لێ ناڤه‌روك، ئه‌خلاق، بونا مه‌یا ناڤه‌كی بمن وه‌ره كاكله و ده‌رمانێ ئێش و ژانێن مه‌یه.
(( بلا ئه‌م كورد ژی وێ بزانین كوردستان نه‌بتنێ مللكێ كوردایه، ئه‌ڤ وه‌لاته‌ژی نه‌بتنێ گه‌لێ كوردی لێبویه و لێ ژیایه و ئه‌ڤ گه‌لێن دی ژی نه‌كوردن...ئه‌و ماف و ئه‌رك و پێگوتنێن مه هه‌ی، وان ژی هه‌نه، ژبه‌رهندێ دا ئاوایێ پێكڤه‌ژیانێ به‌رده‌وام بیتن...بلا خه‌لكێ دی ژی ناڤ و ناڤ لێكرنێن خوه، وه‌كی خوه بیژیتن، به‌روڤاژی نه‌ته‌وا مه، وه‌لاتێ مه هه‌رده‌م دێ لبن ترسا هێرش و ژناڤبرنێ بیتن و نابیتن ئه‌م ڤێ قه‌بیل بكه‌ین....گرنگ ئه‌وه ئه‌م هه‌می ل سه‌رستاتویه‌كێ هڤگرتی، گه‌له‌كێ ئێكگرتی و نیشتیمانه‌كێ هه‌ڤپشك دروست بكه‌ین، بهه‌رناڤ و ناڤ لێكرن بیتن، گرنگ ئه‌و ناڤ و ناڤلێكرنه یێن مه‌هه‌میان بن.....))
كه‌سێ مه‌ژی، خه‌لكێ مه‌ژی، ئه‌گه‌ر ناڤلێنانه‌كا كوردی ل خوه بكه‌تن و بیژیتن ئه‌ز، سومه‌ریمه، ئه‌ز ئوراتوییمه، ئه‌ز كه‌لهوریمه، ئه‌ز فه‌یلیمه، ئه‌ز كاروخیمه، ئه‌ز ئێزدیمه....ناخازیتن خو ژێ توره بكه‌ین...چونكی ئه‌ڤ هه‌می ناڤه ئه‌صل و نه‌ژادێ كوردانه و نابیتن ژی ئه‌م ژ ئه‌صل و نه‌ژادێ خوه توره تو سل ببینن..!!
گوتنا دی ئه‌وه، ئه‌م كوردین، وه‌لاتێ مه كوردستانه، ئه‌ڤه هه‌رچ ناڤ و ناڤلێكرن بن، ئه‌م ئه‌ڤینه، كێ ئه‌ڤ ناڤه ل مه كری بیتن ژی دیسان ئه‌ڤه بویه ناڤ و ناسنامه‌یا مه و یا فه‌ره‌ژی ڤی ناڤی و ڤێ ناسنامێ باش بپارێزین...لێ ناڤ و ناڤلێ كرنێن كه‌ڤنار و ئه‌صلێ مه ژی دیسان یێن مه‌نه و گه‌ره‌كه ئه‌م شانازیێ بوان ژی بكه‌ین و ل سه‌ر وانان ژی توره نه‌بین و خه‌لكێ خوه‌ژی ل سه‌رڤان ناڤلێكرنا توره و عاجز و ره‌خنه‌رێژی نه‌كه‌ین...!!
گرنگترین خالا ڤی بابه‌تی كوخو دسه‌ربانی دا دبینیتن(كورد و كوردستان...نه‌ته‌وه و وه‌لات)، مه‌ره‌ما مه ده‌ردبرنه، من گه‌له‌ك جاران گوتیه نه‌ته‌وه بابه و وه‌لات ده‌یكه، واته كورد بابێ مه‌یه و كوردستان ده‌یكا مه‌یه، لێ دبیتن ئه‌ڤه گوتنه‌كا لوجیكی و زانستی نه‌بیتن، به‌لكی ده‌ربرینه‌كا هزری یا عاتیفی بیتن...لێ نه‌ته‌وه ئه‌گه‌ر خه‌لك یان ملله‌ت بیتنین، یێن كو دقه‌واره‌یه‌كێ دیاری كریێ ئاخه‌كێ دا دژین، یانی پێكڤه‌ژیانا كومێن خه‌لكی دواره‌كی دا، ئه‌و خه‌لك نه‌ته‌وه‌نه و ئه‌و واره‌ژی وه‌لاتێ وایه، مه گوت ئه‌م كوردین وه‌لاتێ مه ژی كوردستانه، لێ نوكه ئه‌م كورد ژ هه‌ر كه‌سه‌كێ دی پێترێ ڤێ دبێژین، دبیتن ژی ئه‌ڤه بخو ره‌نگێ نه‌ژاد په‌رستیێ بیتن...چونكی وه‌كی به‌ریا نوكه مه‌دایه دیار كرن، زور دین و روبیشته ل سه‌ر ڤی وه‌لاتی دژین و دوه‌لاتینیێ دا دگه‌ل مه دا دهه‌ڤپشكن، له‌ومانێ ئه‌م چاوه‌ن خو كورد بزانین و بێژین وه‌لاتێ مه كوردستانه، دڤێتن مه ئه‌و ئاماده‌باشی ژی هه‌بن گوهداریا خه‌لكێ دی ژی بكه‌ین و دیسان رێز لناڤ و ناڤلێنانێن وان ژی بگرین...مه گوت ل وه‌لاتێمه (مه‌به‌ست نوكه‌یه) گه‌لێن نه‌كورد هه‌نه وه‌كی ئاشوری، ئه‌رمه‌نی، كلدانی، ئه‌زدایی و فه‌یلی(كوكوردن)، ئه‌ڤانان ژی ناڤ و ناڤلێنانان خه‌وه هه‌نه، چ ددێروك و شارستانیه‌تێن وان دا بیتن یان ژی دنه‌ژان و بنه‌كوكا واندابیتن....ژبه‌رهندێ نابیتن ئه‌م خوه دلگران بكه‌ین ل سه‌ر ناڤلێ كرنێن وانان، چونكی ناڤ و ناڤلێكرنێن وان، بوانڤه دگرێدایه‌نه و ل ده‌مێ ئه‌م ده‌رفه‌تێ نه‌ده‌ینه وانانن یانی ئه‌م محته‌كر و دكتاتورین و ئه‌ڤاهه‌نێ بیاڤێ پێكڤه‌ژیانێ شێل و بێل دكه‌ن و ژیانێ دئێخنه هه‌ره‌شێ و ده‌ردێ بێ دادیێ و ئه‌ڤه رێك و چاره‌سه‌ری نینه و مه‌ندیێن ژیانا ئالسه‌نگیاوانان ناهێلن و وێرانیێ دروست دكه‌ن و وێرانی ژی نه‌ژ ژره‌وش و تیتالێن كوردایه...یانی كورت و كورمانج ئه‌م وه‌كی گه‌ل و وه‌كی وه‌لات لبه‌ر هێرشێن ژێبرنێ و مرنێینه و مه پێتڤیه ناڤلێنانا گه‌له‌كێ ئێگرتی و وه‌لاته‌كێ بده‌وله‌تداری مه هه‌بیتن...باشترینێ ڤێ ناڤ كرنێ دبیتن كورد و كوردستان بیتن...لێ ئه‌گه‌ر ناڤلێنانێن دی ژی هه‌بن و گه‌لێ مه ل گوره‌ی خاسته‌كا خویا سه‌رانسه‌ری برێك و ئاوایه‌كێ دیموركارسی و خوه ویستی ڤان ناڤلێنانان بخوه قه‌بیل بكه‌تن، دبیتن نه‌ئارێشه بیتن و نابیتن ژی ئه‌م بكه‌ینه ئارێشه...گرنگ هه‌می خه‌لك رێك كه‌ڤتنا خوه ل سه‌ر ئاڤا بكه‌تن و ل سه‌ر پێك بهێتن، ئه‌ڤجارێ ئه‌و ناڤ چ ناڤێ بیتن....!!
دین و ده‌وله‌تداری...ده‌ستهه‌لات و دونیاداری
ل گوره‌ی خاندنا من دین و ده‌وله‌ت هه‌ر ل سه‌ر ده‌مێن زور گه‌ڤندا ژێك جودا بونا وانان هه‌بویه، بتایبه‌تی ئه‌م به‌رخودده‌ینه دێروكا كه‌ڤنارا مسرا فیرعه‌ونی، هیتی و كه‌نعانی و ئمپراتوره‌یێن روژهه‌لات و روژئاڤایێ كه‌ڤن، نه‌خاسم ل روژهه‌لاتا ناڤین وه‌كی سومه‌ری، ئوراتوو، كلد و ئاشوری، ئیلامی و میدی و تاكو دگه‌هیتن سه‌رده‌مێ ساسانیان ... لێ پشتی شه‌پولێن دیانه‌تێن ئاسمانی(یه‌هودی، مه‌سیحی، ئیسلامی..)، ده‌ركه‌ڤتین، تاكو ئاسته‌كێ هه‌ری به‌رز تێكه‌لیا دین و ده‌وله‌تێ دروست بو، ئه‌ڤ جووت بونا دین و ده‌وله‌تان، هه‌م خوینبارینه‌كا زورا مه‌زن ژێ رشت ببو! هه‌م ژی تستێ كارگوزاری و پێكڤه‌ژیانا مروڤایه‌تی و وێرابونه‌كا زورا مه‌زنا ژینگه‌ها ده‌وله‌تداریێ ژێ كه‌ڤت...هه‌ر دچوو ژیان و ئاستێ پێشڤه‌چوونێ دهه‌می ئالی و كوژیه‌كی دا، دكه‌ڤته ناڤا وێرانی و قه‌تلازیێن مه‌زن و تژی ئێش و برین...نه‌خاسم پشتی دیانه‌تا ئیسلامێ كیشوه‌ر‌برین و ده‌ربازی ناڤا ئاسیا و ئه‌وروپایی بوی!
ئه‌ڤان ده‌ربازبوون و ڤه‌ركرنێن دینی، هه‌م وه‌لات ئێخسته ناڤا داگیركاری و هه‌م ژی ژیان و ره‌وشا مروڤایه‌تی ئێخسته بن ته‌نگاڤی و كریزێن مه‌زنێن مروڤایه‌تی، هه‌م ژی ژینگه‌ه و شارستانیه‌تێن مه‌زن وێران و كاڤل كرن...ژبلی وێ هنده‌ك، ئایینان داگیركاریێ به‌رده‌وامی دایێ تاكو ئاخ و سه‌روه‌ت و سامان و سه‌بایه و كوله بكه‌ڤنه ناڤا ده‌ستێ وان و خو پێ زه‌نگین بكه‌ن و زه‌وقا خو یا نكو حه‌زێن خوه پێ تێر بكه‌ن...هنده‌ك دیانه‌ت و مه‌زهه‌بان ژی صه‌گێن غوفرانێ دفروتن و هنده‌كێن دی ژی به‌هشت دكری و خو ژی ژ ئاگرێ جه‌هنه‌مێ دیسان قورتال دكر...تاكو ئه‌ڤ ئاوایێ دین و ده‌وله‌تداریێ بویه باشترین و پرره‌واج ترین بازرگانیا جیهانی، بهه‌زاره‌ها و بگره بملیونان سوزانی و كولا(عبید) كرین و فروشتن پێ دهاته كرن، ئه‌ڤ حاله‌ته یێ به‌رده‌وام بوو! تاكو گوهرین كاریێن شارستانیه‌تا نوی ل ئه‌وروپا دروست بوین و دین و ده‌وله‌ت ژێك هاتینه جودا كرن، دین بو په‌رستنێ ل كه‌نسێ و ده‌وله‌تداری بو رێڤه‌برنا ژیانا گه‌ل و ملله‌تان(لناڤا رێڤه‌به‌ریێن میری) و هوسان دین و ده‌وله‌ت ژێك هاتنه جودا كرن.
لێ ئه‌وا راستی بیتن، دینێ ئسلامێ و ڤه‌كرنێن ئیسلامی(الفتوحات الاسلامیه)، دین كره، ئالاڤێ ده‌ستهلاتێ (ئه‌وا دگوتنێ ده‌ستورێ مه‌دینێ ژی كارتێركرنا وێ زور لاواز بویه)، راسته ڤان ڤه‌كرنێن ئیسلامی، زور مه‌ره‌م و مه‌قسه‌د پێ هه‌بوینه، لێ مه‌ره‌ما ژ هه‌میان پێترێ، مه‌به‌ست( مال و ملك، سه‌روه‌ت و سامان، كوشتن و كویله‌كرن و ده‌ستسه‌ر كرنا سه‌بایا..)، بونا ڤێ راستیێ یافه‌ره هنده‌ك نمونێن ڤه‌كرنێن ئیسلامی بده‌ینه دیار كرن...عێراق(ده‌وله‌تا ساسانی)، بوسلمانان(16)هێرش كرنه سه‌ر، بوده‌مێ(14) هه‌یڤا گرتنا عێراقێ یابه‌رده‌وام بو! بتنێ د سێ هێرشاندا، یائێكێ(حه‌فتێ و دوو هزار) یادووێ(نوت و سێ هزار) یا سیێ(سه‌دوبیست هزار) مروڤ هاتنه كوشتن، بسه‌دان هزار كویله(عه‌بد) و سوزانی(سه‌بایه) هاتنه گرتن، بسه‌دان هزار بارێن سه‌روسامانی هاتنه گرتن، صه‌حابه‌یان به‌رچاڤ(مه‌كشوف) سێكس دگه‌ل سوزانیان دكر...ل ده‌مێ گرتنا كه‌لها هه‌ولێر(اربیل) كوشت و كوشتارگه‌هه‌كا زور مه‌زن هاته كرن، ل ده‌مێ كه‌لهه هاتیه گرتن و خوراده‌ست كری، خالدێ كورێ وه‌لیدی كو سه‌رله‌شكه‌رێ بسلمانان بو، چوو د ژورڤه‌ی كه‌لهێ دا، ل ده‌مێ ده‌ركه‌ڤتی ده‌ڤێ وی یێ بكه‌نی بو! صه‌حابیان گوتێ میرێ بسلمانان دیاره خه‌لكێ ناڤ كه‌لێ بسلمان بون، گوتێ نه‌خێر! گوتێ ئه‌رێ پا بوچی تویی بكه‌یفی! گوتێ دێ جوزیێ ده‌ن...واته ئه‌و بو جوزیێ(مالی) هاتبوون! ل ده‌مێ گرتنا مه‌دائین ژی(مه‌روان كومه‌زنترین كه‌سایه‌تی بو) كوشتی، ل سه‌ر پشتا هه‌سپی مه‌كشوف سیاری ژنكاوی بوی! صه‌حابیه‌كی گوتێ ته بو مه‌روان كوشت، ئه‌و بسلمان ببوو! ئه‌وی به‌رسڤ دا و گووت، دلێ من چوو ژناوی! گه‌له‌ك جاران ژی خالدی دپیاده‌كرنێن شه‌رێ خوه‌دا، هیچ بنه‌مایكێن دینێ ئیسلامێ بجهنه‌دكرن! ل ده‌مێ صه‌حابیه‌كی شیره‌ت بو كربایه یان ژی گازنده‌یه‌ك ژ خه‌له‌تیه‌كا وی كربایه! ئه‌و دا به‌رسڤێ ده‌تن و بێژیتن شیری ده‌رفه‌ت نه‌دایه من بزانم چ دقورئانێ دا هه‌یه! واته بسلمانان ژ مه‌غریبا عه‌ره‌بی تاكو روژهه‌لاتێ ئیرانێ و سنورێ صین و هندێ وه‌لات داگیر كرن، مروڤ كرنه بسلمان...لێ ئه‌و ل سه‌ر مه‌بده‌ئه‌كی بوون دگوتنێ دینێ ئسلامی، مه‌بادئێن ڤی دینی ویاسا و رێوره‌سمێن وی دكتێبه‌كێ دابون دگوتنێ قورئان، لێ ئه‌ڤ قورئانه و ئه‌ڤ مه‌بادئێن، دینێ ئیسلامی نه‌دنڤێسین بوون، سه‌ر له‌شكه‌رێن وان ژی پشكا هه‌ری زور نه‌دزانی قورئان چ دبێژیتن...به‌رئه‌نجام وان وه‌لات داگیر دكرن، ملله‌تێ ئیسلامی دروست دكر، لێ مه‌ره‌ما هه‌ری مه‌زن سێ ئه‌رمانج بوینه(مال و ملك، كوشتن وداگیر كرن، كویله و سوزانی) و زوربه‌یا وه‌لاتێن، هاتینه داگیر كرن ژی نه‌دبونه بوسلمان، ته‌نها جوزیه ددا ئیسلامێ!
ل ڤێره ره‌خنا من نه‌ئه‌وه بێژم دینێ ئیسلامێ دینێ سه‌لامه‌تیێه یان دینێ شه‌روكوشتن و تالان وێرانكرنێیه! (ئه‌زدئاستێ هه‌لسه‌نگاندنێ دا نائاخڤم...) به‌لكی مه‌ره‌ما من ئه‌وه بێژم دینێ ئیسلامێ بوان باوه‌ری و بنه‌مایكێن سه‌لامه‌تی و پێكڤه‌ژیان و براتیێ نه‌گه‌هشتیه ده‌ڤه‌را مه! به‌لكی ئه‌و ئیسلاما هاتیه سه‌رمه، ئیسلامه‌كا بیابانی هشك و ده‌رچویی ژباوه‌ریا سه‌لامه‌تیێ بویه، واته ئسلاما مه ئیسلامه‌كا(عه‌ره‌بی، توركی، فارسی....هشك و توندرو..) بویه، چاوان وه‌لات بشیری هاتیه داگیر كرن، ملله‌ت بزوری هاتیه ئیسلامی كرن، هه‌ر بوی راده‌یی ژی مه(بتایبه‌تی كورد)، ئسلاما خو وه‌كی چاڤلێكرن و زارڤه‌كرن گرتیه و ژبه‌ركریه، ئه‌م نڤێژادكه‌ین لێ رامانا نڤێژان نوزانین، ئه‌م قورئانێ دخوینینن لێ دیسان مه‌عنا زاراڤێن قورئانێ نوزانینن... له‌ومانێ ئه‌وادقورئانێ دا هاتی، نه‌خاسم ده‌ربارێ(سه‌لامه‌تیێ، گوتنا راست، هاریكاریێ، چاكیێ...) ناكه‌ین و هه‌می تشتێ خراب دكه‌ین و وه‌سان هزر دكه‌ین كرنا روژی و نڤێژا بومه‌به‌سه...!!
تو ته‌ماشا بكه، جه‌زیرا عه‌ره‌بی دناڤ ناله‌بارترینێ ره‌وشا مروڤایه‌تی دا بویه، نه‌زانین و جه‌هاله‌ت ل كوپیتكێ هه‌ری به‌رز بویه، سه‌روسیمایێن شارستانیتێ بئێكجاره‌كی لێ نه‌بوون، زمانێ سه‌قه‌ت و بێ نڤێسین، عادات و ته‌قالیدێن كه‌ڤنار و بێ شه‌رمی، سكسه‌بازی و بێ شه‌رمیا وان بێ راده‌بویه، دزین و شه‌لاندن ل ده‌ڤ وان عاده‌ت ومیراس و مێرخاسی بویه، دووسه‌ری و فه‌ساده‌كا بێ یه‌مان، كچ بساخی دكوشتن بو ڤه‌شارتنا عارا خوه...ره‌وش و تیتالێن وانان یێن كرێت، ل ده‌مێ ئه‌م به‌حس بكه‌ین، لاپه‌ره و قه‌له‌م تێرا مه‌ناكه‌ن....ده‌ی ته‌ماشا بكه، ژ ڤێ گزیرته‌یا هوسان پاشكه‌ڤتی، په‌یمابه‌رك و دینه‌ك و په‌رتوكه‌كا ئایینی(قورئان)...ئه‌رێ گه‌لا ملله‌ته‌كێ بڤی راده‌ی كه‌ڤتی و نه‌زان و نه‌خوینده‌وار...چاون چێدبیتن، ببیتن سه‌ركێشێ رێكه‌كێ و بێژینه وێ رێكێ ئیسلام و سه‌لامه‌تی(مه قورئان بزمانه‌كێ عه‌ره‌بی یێ فه‌صیح ئینانده‌خارێ بو گه‌له‌كی كو خرابترینێ گه‌لایه، به‌لكی بئاقل بكه‌ڤن- واته خودا یێ ل ئاقل بونا وان بشك بو!)...براستی یا شاشه وناكه‌ڤیتن به‌رئێك، نه‌یا ڤه‌شارتی ژی بویه، په‌یاما ئیسلامێ ل ده‌مێ بو پێغه‌مبه‌ری هاتی، ژیێ وی(40)چل سال بوون،(12)دوازده‌سالان په‌یاما خوه به‌لاڤ كر، كه‌سێ گوهداری نه‌كر و نه‌وه‌رگرت، بتنێ(72)كه‌س نه‌بن، ژوان ژی(ئه‌وبخو، خێزانا وی، عه‌لیێ كورێ ئه‌بوتالبی، ئه‌بابه‌كرێ خه‌زویرێ وی، ل ژیێ(62)شێست و دوسالیێ ژی وه‌فات كر، واته ل ده‌مێ(10)ده‌ه سالان شه‌رگه‌هێ به‌لاڤ كرنا دینانه‌تا وی بویه، ئه‌ڤ ده‌مه‌ژی تێراهندێ ناكه‌تن دینه‌كێ وه‌كی دینێ ئیسلامێ و ب په‌رتوكه‌كا نه‌نڤێسی و نه‌خاسم لناڤ گه‌له‌كێ هوسان جاهل و نه‌زان( نه‌خاسم ئه‌و ده‌هساله‌ژی هه‌می شه‌روشور و غه‌زابوون...)...ئه‌ڤ گه‌له یانی فێری دیانه‌تێ نه‌بوی، دیانه‌ت به‌لاڤ كر، نه‌خاسم پشتی جیهاد(ئه‌نفال) هاتینه راگه‌هاندن، واته عه‌ربێن نه‌زان و دناڤا شه‌ری دا، بهه‌ردوو ملا مژویل كوشت و كوشتاران بون، بو سه‌رو مالی و داگیركرنا ئاخێ و گرتنا سه‌بایه و كویلان...له‌ومان جاره‌ك دی نابێژم دینێ ئیسلامێ سه‌لامه‌تی تێدا نینه، لێ سه‌لام و ئارامی دمه‌ژیێ عه‌ره‌بان دا نه‌بو! بڤی ئه‌قلێ داكه‌ڤتی جیهاد كر و ئه‌م ژی لبن ده‌ڤێن شیر و سه‌رێن تیرا فێری ئیسلامه‌كا عاده‌تكی بوین..!
(( گرنگه‌ژی وێ بزانین دینێ ئیسلامێ دینێ ئیبراهیم په‌یامبه‌ره، ل وی ده‌می ئیسلام ته‌ناهی و په‌روه‌رده‌كرن و فێركرن بو، دویرژ سه‌رێن تیر و ده‌ڤێن شیرا، ته‌ماشا بكه ل ده‌مێ جاریا قبتی(ماریه) كوره‌ك(ئیبراهیم) بو پێغمبه‌ر مه‌حه‌مه‌دی ئینای، سێ هه‌یڤا ئیراهیم ژیا و پاشی مر، ل وی ده‌می(محمد)زور گریا خه‌ریك بو خوین ژ چاڤان بهێتن، سه‌حابی ژێ ترسیان بمریتن، ده‌ست دلێ وی دان...مه‌حه‌مه‌دی گوتێ ئێشا من گرانه، نه‌بتنێ(ئیبراهیمێ)كورێ من مر، به‌لكی كورێ من و باپیرێ من ئیبراهیم پێغه‌مبه‌ر هه‌دوك مرن، ئه‌ڤه خاله‌كا جه‌وهه‌ری زور گرنگه، یا فه‌ره‌ژی خاندن و ڤه‌كولینێن لوجیكی بو بهێنه‌كرن، ئیبراهم پێغه‌مبه‌ر زانست زان و په‌روه‌ردێ شارستانیه‌ته‌كا پێشكه‌ڤتی و روبیشته‌یێ وه‌لاته‌كێ ته‌ناه و پێشكه‌ڤتی بو، لێ ژینگه‌ها مه‌حه‌مه‌د پێغه‌مبه‌ری ته‌مام به‌روڤاژی بوو....)).
لێ ئه‌گه‌ر به‌لاڤكرنا دینێ ئیسلامێ ل سه‌رده‌مێ پێغه‌مبه‌ری و ئه‌بوبه‌كری مه‌ره‌م دین و سه‌لامه‌تی ژی بیتن، ل سه‌رده‌مێ عومه‌رێ كورێ خه‌تابی و بسه‌ردا، ئسلام هاته گورین بو خزمه‌تا نه‌ته‌وا عه‌ره‌بی و دینێ ئیسامێ هاته راپێچ كرن دناڤا نیشتیمانێ عه‌ره‌بان دا، واته وان دین كر بو نه‌ته‌وه و وه‌لاتێ خوه، لێ ئه‌م ژی بوینه هه‌سپێن وانان، مه‌دین گرت و نه‌ته‌وه و نیشتیمان به‌ردان و دینێ مه ژی ژبلی وه‌كی چاڤلێكرن مه وه‌رگرت، دینێ مه ژی بو دینێ ئبسلاما عه‌ره‌بی و بو نیشتیمانێ عه‌ره‌بی و هوسانێ ده‌وله‌ت ژی بو ده‌وله‌تا عه‌ره‌بی...بو نا پاراستنا ڤێ ژی خه‌لیفه(عومه‌رێ كورێ خه‌تابی) فه‌وج و لیوایێن تایبه‌تی ژ عه‌ره‌بێن قوح دروست كرن، تاكو خو ل مه‌یدینێ بپارێزن، چونكی وی دزانی له‌شكه‌رێ ئیسلامێ چ زولم و زورداری كریه به‌رامبه‌ری گه‌ل و نه‌ته‌وه‌یێن نه‌عه‌ره‌بی، ئه‌وی هه‌رده‌م هزرا وێ دكر، پایته‌ختێ خوه ژعلوجا(خه‌لكێ نه‌عه‌ره‌ب) بپارێزیتن و شورهه‌یه‌كا مروڤێن شه‌ركه‌رێن عه‌ره‌بی دروست كرن...!!
یا ئاشكرایه ژی ل سه‌رده‌مێ خیلافه‌تا راشدی، ڤه‌كرنێن زور مه‌زن هاتن كرن، وه‌لاتێ مسرێ، شامێ، جزیرا عه‌ره‌بی، یه‌مه‌ن، عێراق، وه‌لاتێ فارسان....بته‌مامی هاتنه داگیر كرن و ئیمپرتوریه‌ته‌كا مه‌زنا ئیسلامی هاته دروست كرن، لێ ئه‌و ژی یازانا بویه نڤێسین ل شامێ ب (عبری = ئارامی)بویه، ل مسرێ ب(قبتی)بویه، ل عێراق و وه‌لاتێ فورسێ ب(په‌هله‌وی = زمانێ ساسانی و ئوراتوو)بویه...زمانه‌كێ نڤێسیی یێ عه‌ره‌بی نه‌بویه...ئێكه‌مین نڤێسه‌ڤانێن حه‌دیس و تاریخا عه‌ره‌بی ژی نڤێسای( بوخاری، مسلم، ابن جه‌وزه....)، هه‌می ژی نه‌عه‌ره‌ب بوینه و هنده‌كا ژ وان زمانێ عه‌ره‌بی ژی نه‌دزانی، ئێكه‌مین نڤێسه‌ر(بوخاریه) كو(200)دووسه‌د سالا ل پاش وه‌فاتا پێغه‌مبه‌ری ژد ایك بویه...ئه‌ڤ و زور گروڤه‌یێن دی وێ شكێ دده‌ن هه‌می دێروك و حه‌دیسێن ئیسلامی دبیتن جهێ شكێ بن و زور شاشی ژی تێكه‌ڤتینه....ئه‌ڤه وێ دگه‌هینیتن ئئیسلام وه‌كی مه‌بادیْ بدروستاهی نه‌گه‌هشتینه وه‌لاتێ مه.
گه‌كه‌ك دێروك زان و نڤێسه‌رێن كه‌ڤن، وه‌سان دایه دیاركرنێ، عه‌لیێ كورێ ئه‌باتالبی ئێكه‌مین قورئان دروست كریه، هنده‌ك ژی دبێژن ئوسمانێ كورێ عه‌فانی قورئان كومكریه و نڤێسیه و كریه(4) په‌رتوك، ئێك ل ده‌ڤ خوه هێلایه و ئێك ژی بو(شام، مسر، عێراق) ره‌وانه كریه، لێ ببه‌لگه چ راستیێن سه‌لماندی نینن، هه‌تا كو ئه‌گه‌ر هه‌بن ژی(4)قورئان تێرا گه‌لێن بوسلمان ل ئمپراتوریه‌ته‌كا هوسان به‌ربه‌لاڤ ناكه‌ن...!!
ده‌وله‌تا ئسلامیا ئه‌مه‌وی ژی كو پایته‌ختێ وێ ل شامێ بویه، ئه‌ڤانان گه‌له‌ك مه‌سترێ سنورێن ده‌وله‌تا ئیسلامێ به‌رفرهه كرن، واته ده‌ربازی ئه‌وروپا و ئه‌فریقیا و كیشوه‌رێ هندی بوون! (( ژبلی وێ مژویلی شه‌رابوون، كوچكێن خوه بو خارن و ڤه‌خارنێن روحی، بو سوزانی و ره‌قس و سه‌مایێ مه‌زن و به‌رفرهه دكرن...گوتنێن ئه‌بو هوره‌یره‌ی بو خه‌لیفه عومه‌ری باشترین به‌رسڤن! ل ده‌مێ عومه‌ری پسیار ژێ كری! ئه‌رێ ته چاوان شامێ دیت، ئه‌وی گوت من چ تشتێ باشترێ ژیێ سولتانێ رومێ نه‌دیت! بتنێ كوچكێن وان مه‌ستربوون، خارن و ڤه‌خارنێن وان و دیوانێن وان یێن ره‌قس و سه‌مایێ دمه‌زنترێ بوون...)،لێ ئه‌م دكارین بێژن پێشكه‌ڤتنا شارسانیه‌تا ئسلامی ده‌ست پێ دكه‌تن... درویێ نڤێسین و دێروكاڤانیێ دا، ل سه‌ر ده‌مێ عبدالمه‌لك بن مه‌روان و خه‌لیفێن دسه‌ر وی دا، لێ دیسان نڤێسیننێن وان ژی ئه‌گه‌ر چی بزمانێ عه‌ره‌بی بیتن، لێ رێنڤێسا وان بزمانێ ئارامی و زمانێن دی یێن نه‌عه‌ره‌بی بوینه. هه‌تا ل سه‌رده‌مێ ده‌وله‌تا عه‌باسی ژی ( بناڤێ عه‌باسێ مامێ پێغه‌مبه‌ری)، كو نێزیك(600)سالان ده‌ستهه‌لات گێرایه، لێ نڤێسینێن وان ب رێسایێن ئارامی و په‌هه‌له‌وی یان ئوراتی و مسری(قبتی) بوینه...تاكو هاتنا ده‌وله‌تا ناڤكرن و نڤێسین...تاكو ل سالا1923 كه‌مال ئه‌تاتوركی حوكم كری و ده‌وله‌تا توركی دروست بوی، ژ نوی توركیا ده‌ست ژ زمانێ ئوسمانلی به‌ردایه و بلاتینی رێسایا زمانێ خوه دروست كریه.
بابه‌تێ مه نه‌دێروكه، له‌ومانێ ئه‌م به‌حسا دێروكا ئیسلاما(عه‌ره‌بی، توركی، فارسی ..) ناكه‌ین، لێ ل ڤێره مه‌سه‌له‌یه‌ك گرنگه ئه‌م به‌حس لێ بكه‌ین، ئه‌و ژی ئیسلاما(سنی = توركی و شیعه‌تیا = فارسی)، سه‌ره‌تایێن شیعه‌گه‌رێ و سونه‌ت بونێ، ریشه‌یێن وان زور دكه‌ڤنارن و ڤه‌دگه‌رهن بو به‌ریا ئیسلامێ، چاوه‌ن دمه‌سیحیه‌تێ( پروتستا‌ند و ئه‌رسودوگس) هه‌بوینه، وه‌سان شیعه و سونه‌ژی هه‌بوینه، شیعه یانی ئه‌تباع(لاگر یان تاگر)، سونه(تاگرێن حه‌دیسا پێغه‌مبه‌ری)، پشتی كوشتنا عوسمانی، خوینا وی و قه‌میسێ وی، مه‌سه‌لا دوو ئالیبونا ئیسلامێ به‌رفرهه‌كر، شه‌رێ جه‌مه‌ل، شه‌رێ صه‌فین، كوشتنا حوسێن، كوشتنا یه‌زید بن حوسێن بن عه‌لی...مه‌سئه‌لا شیعاتی(تاگرێن عه‌لی) سونه‌تی(تاگرێن معاویه) بره‌گه‌كێ خویناوی و تژی ناكوكیێن كویر سه‌رهه‌لدا و به‌رده‌وام بو! لێ مه‌سئه‌لا مه‌زهه‌بێ شیعی و سونی، په‌یدابونا دوو ئیمامه‌تیێ لناڤ ئیسلامێ پاش(ئسماعیل شاهێ صه‌فه‌وی) ده‌ست پێ كر، نه‌خاسم پشتی شه‌رێ ناڤدارێ چالدیرن ل سالا1514ز لناڤبه‌را وی و سولتان سه‌لیمی ده‌ست پێكری، هه‌م شه‌رێ سونه و شیعه و هه‌م ژی مه‌زهه‌بێ سونه و شیعه لناڤكدا كویر و دویر ژێكڤه‌بوون، ژبلی وێ ژی كوردستان هاته پارچه كرن، لناڤبه‌را ده‌وله‌تا سونی(عوسمانی) و شاهنشینا(شیعی) صه‌فه‌وی دا، لڤێره ئه‌ڤی شه‌رێ تائیفی شه‌ره‌نیخا وی كه‌ڤته سه‌ر ئاخا كوردان، كورد بونه زیان ببه‌ركه‌ڤتیێن ئێكێ( كوردا وه‌لات و نه‌ته‌وه) هه‌ردوك لێ چوون و نه‌هاتن هه‌ژماركرن ژی وه‌كی بسلمان، به‌لكی هه‌رئێكی ژ شاهێن صه‌فه‌وی و توركێن عوسمانی كورد وه‌كی پره‌كێ، وه‌كی هه‌سپێ ترواده‌ی بخو بكارئیناندن، وه‌ك كورد دبێژن(ئه‌م ژ عه‌یدا كه‌لێ و سه‌یرانا روباری بوین، ژ هه‌ردووكان بوین)، ل ڤی سه‌رده‌می( سه‌ردمێ ئوسمانلیان) عه‌ره‌بان ژی چ رول نه‌ما و ده‌وله‌ت ما بو فارس و بو توركا، هه‌ردووكان ئه‌م كورد بخو بكارئیناندین، واته ڤان هه‌ردوو ده‌وله‌تا دینێ خوه كره دناڤا نیشتیمان و نه‌ته‌وه‌یا خوه‌دا و سواری هه‌سپێ مه‌یێ ره‌هوان بون، مه‌ژی دین كره پشتا خوه و نه‌ته‌وه و نیشتیمانێ خوه كرنه قوربانێ تورك و فارسان..!!
بونا ڤێ، هه‌رده‌مێ ئه‌م ده‌ستهه‌لاتا ده‌وله‌تداریێ داخاز بكه‌ین، به‌ریا ڤێ داخازیێ، دڤێتن ئه‌م نه‌ته‌وا خوه یان دینێ خوه دروست بكه‌ین، ژڤی دینی یان ڤێ نه‌ته‌وێ فه‌رترێ ئه‌وه بكه‌ینه ناڤا نیشتیمانێ خوه، بو نیشتیمانێ خوه بكار بینین، بێی ڤێ نه‌یا به‌رئاقل كورد بكارن ده‌وله‌تا خوه دروست بكه‌ن...ئه‌ڤ دینێن ده‌وله‌ت هه‌ی ل ده‌ڤه‌را مه، نه‌خاسم(یه‌هودی، مه‌سیحی، ئسلام..) بهزاره‌ها سالان مه په‌یره‌وكرن، بوینه پیره‌ودارێن وان، هه‌رتشێ مه هه‌ی ژی بونا وانان مه سه‌رف كرن، لێ چ دینان ژ ڤان هه‌رسێكان ئه‌م قه‌بیل نه‌كرین و ده‌وله‌تا مه دروست نه‌كرن، دیسان نه‌ته‌وا مه ژی(كوردی) هزار ساله هه‌ی، دیسان وێ ژی ده‌وله‌تا مه دروست نه‌كر، ژبه‌ر ڤێ دڤێتن ڤان سێ دین و ڤێ نه‌ته‌وه‌یێ ئه‌م باش بخوینین، باش تێبگه‌هین، بهویری لێگه‌رهانێ ژی ل سه‌ر هه‌می بیاڤێن وان بكه‌ین...لێ گرنگترێ ئه‌وه مه دینه‌كێ تایبه‌تی یان نه‌ته‌وه‌یه‌كا تایبه‌تی بخوه هه‌بیتن...ئه‌ڤجارێ ئه‌گه‌ر ئه‌م پشت راست بوین، ئه‌ڤ سێ دینه مه‌قه‌بیل ناكه‌ن، یا شاش نینه ئه‌م بوخو دینه‌كێ دی دروست بكه‌ین، ئه‌ڤجارێ ئه‌ڤ دینه هه‌ر چ دین بیتن و چ ناڤ وی دینی هه‌بیتن...هه‌تا دبه ئه‌م ل دینێن خوه یێن كه‌ڤنار ڤه‌گه‌رهین( یارسانی، زه‌ره‌ده‌شتی، ئیسلاما ئیبراهیمی، ئازادیی....)، لێ ژ وێ ژی گرنگترێ ئه‌وه، ئه‌م ئه‌و دینێ بوخو دهه‌لبژێرین و په‌یمانێ ل سه‌ر دروست دكه‌ین، دینێ خوه نه‌ته‌وه‌یه‌كا بئاوایه‌كێ دیموكراسی دروست بكه‌ین و ڤی دینی بكه‌ینه ناڤا نیشتیمانێ، وه‌لاتێ خوه پێ ئاڤا بكه‌ین، دین و نه‌ته‌وه‌یا خوه بكه‌ینه مه‌بده‌‌و! بكه‌ینه ناڤ و ئه‌رناڤ، بكه‌ینه ئه‌خلاق و شه‌ره‌ڤ و بكه‌ینه روح بو وه‌لاتێ خوه! تاكو بكارین ده‌وله‌تا خوه ئاڤا بكه‌ین، ل ده‌مێ ئه‌م به‌حسا نه‌ته‌یێ ژی دكه‌ن..دیسان بمن وه‌ره نه‌یا گرنگه ناڤێ وێ چ بیتن، گرنگ ناڤه‌ك بیتن! نه‌ژادێ مه هه‌لبگریتن و ئه‌م خه‌لكێ كوردستانێ هه‌می(نه‌ته‌وه، ئول، مه‌زهه‌ب، فكر..)، ل سه‌ر رێك بكه‌ڤین و خوپێ ناڤ بكه‌ین و بكه‌ینه مه‌بده‌ئێ گشتی خه‌لكێ كوردستان، جا چ ناڤ بیتن( سومه‌ر، ئوراتوو، ئاشور، كلدان، میدیا، صوبار، كاشی، كاردوخی....ژ خو ئه‌گه‌ر كوردی بوناڤ و بو په‌یمان ئه‌ڤه تاكێ ترێ و شانصه‌كێ هه‌ری مه‌زنه ئه‌م دێ وه‌رگرین...!!
لێ ئه‌ڤ تشته ژ خورایی دروست نابیتن، كار و بریار و داكوكی، ناڤ و ئه‌رناڤ دڤێتن، بساخله‌می بهێنه پیاده‌و بئه‌نجام گه‌هاندن...واته ئه‌ڤه پروسه‌یه‌كا دور و درێژ و به‌رده‌وامی كار كرنه‌كا مجد و به‌رنامه‌كری بو پێویسته!
یانی بزمانه‌كێ ساده‌تر و مه‌عنادارترێ ئه‌م بێژین...په‌روه‌رده، فێركرن، مه‌شق و راهێنانه‌كا زانستی بنگه‌هی دڤێتن بهێتن ئه‌نجامدانێ:- واته په‌روه‌رده‌یا ئه‌خلاقی، په‌روه‌رده‌یا جه‌سته‌یی، په‌روه‌رده‌یا فێركاری(زانستی)، په‌روه‌رده‌یا هزر و رامانی...ئه‌ڤ چارپه‌روه‌رده‌كرنه، وه‌كی خاندنێن فه‌رمی زور گرنگه ئێك ل دویڤ ئێكێ بو هه‌رتاكه‌كێ كومه‌لێ، بگره بو ده‌یك و بابان و بو زاروكان هه‌ر ژ به‌ری بونێ، تاكو دبن و قوناغ بقوناغ مه‌زن دبن...ئه‌گه‌ر ئه‌ڤه هاتنه كرن، واته ئه‌م خودان كومه‌لگه‌هه‌كێ پێگه‌هشتی و تێگه‌هشتینه، كه‌واته ده‌ولتداری مه لناڤا خوه‌دا خودان كریه و ئه‌م ده‌وله‌تین...راگه‌هاندنا ده‌وله‌تێ ژی نه‌گرنگه، به‌لكو قوناغێن ئاڤاكرنا وێ دگرنگن...ئه‌گه‌ر مه لناڤا خوه‌دا ده‌وله‌ت دروست كر، هینگێ ئه‌م دێ كارین ئالاڤ و پێكهاته‌یێ بنه‌ستریێ ده‌وله‌تێ ژی ئاڤه‌دان كه‌ین....ل ده‌مێ ئالاڤ و بنیاتێ ده‌وله‌تێ ژی بته‌مام( ئاخ و سنور، ئابورێ بهێز و رێكخستی، هێزا پاراستنێ، په‌یوه‌ندیێن زانستی و ئالیسه‌نگ و هه‌ڤپشك، زمان و دێروك و كولتور، په‌روه‌رده و فێركرن...)، ل ڤێره بتنێ راگه‌هاندن دمینیتن و ل وی ده‌می ژ نوی باشه بهێتن راگه‌هاندن...!!
نویكاری و نوی باری...ژ كولتور و كه‌ڤناری...!!
كورد دبێژن نوی هاتن كه‌ڤن خه‌لاتن، ئه‌ڤه گوتنه‌كا پێشیایه، لێ گوتنه‌ك دلێنی و نه‌زاستیه، ل مالێ ل ده‌مێ زاروكه‌كێ نوی دهێتن، هه‌می ئه‌ندامێن خێزانێ خه‌ریكن خو بوی ڤه موژیل دكه‌ن و كه‌یفا وان پێ دهێتن و ئاسویه‌كێ نوی، روناهی و هه‌یڤیه‌كا نوی دكه‌ڤیتن به‌رچاڤ و به‌ردلێ وانان، ل ده‌مێ جله‌ك یان پێلاڤه‌كا نوی ئه‌ندامه‌كێ خێزانێ دكریتن و دئینیتن مالێ، دیسان سه‌رنجا هه‌می ئه‌ندامێن خێزانێ به‌ره‌ڤ وی تشتێ نویهاتی دهێتن كێشان و پێڤه موژیل دبن...ئه‌ڤه دیارده‌یه‌كا دلێنی و نوباریه، لێ چێكه‌رێ خانی، هوستا، ئه‌ندازیار، دروست كه‌رێن بیناسازی و دیزاینسازیێ، نه‌خاسم ل وه‌لاته‌كی، هزرا ده‌وله‌تداریێ و پروسه‌یا ئاڤاكرنێ، لێ ده‌ستپێكی بیتن یا دقوناغا رزگاریا مروڤایه‌تی، شارستانی ...دا ده‌رباز ببیتن، ئه‌ڤ شاره‌زا و هوستاكاره( بیناسازی و شاره‌وانی زان بن...یان كولتور و كه‌له‌پور و هونه‌زان بن....)، ل ڤی ده‌می كه‌ڤنێن وان، شارستانیه‌تا وان كه‌ڤنار، ئه‌ده‌ب و فلكولور و هونه‌رێ وان یێ كه‌ڤن دهه‌می ئالیێن ژیانێ...بوان زور گرنه، كه‌ڤناریێن وان(اپار)، ل ده‌ڤ ڤان زانایێن هونه‌رزان و دیزاینكار و نه‌خشه‌دانه‌ر، دهه‌ر واره‌كی و دهه‌ر بیاڤه‌كێ ژیانێ و ئاڤه‌دانێ دا، كاره‌كێ مجده، ئه‌ركه‌كێ زور گرنگه، بنواشه‌یه‌كێ ئاڤاكه‌ره، روحا ژیان و ڤه‌ژاندنا وایه...دێ بینی ئه‌ندازیار بونا داهێنانێن خوه، دێ سه‌رگه‌ریانا كه‌ڤناری و ئاپارتمانێ كه‌ڤن كه‌تن، سترانبێژ و لاڤژه‌بێژ و هونه‌رمه‌ند، تاكو كاره‌كێ خومالی و جوان و سه‌رنج راكێش به‌رهه‌م بینن، دێ سه‌ردانا كه‌سانێن كه‌ڤن و خودان سه‌ربور كه‌تن، په‌یڤ و رسته‌یێن خومالی و لائیق و ره‌سه‌ن دێ كه‌نه بنیاتێ ستراون و لاڤژه و هونه‌رێ خوه...جوتكار، كشتوكالزان دێ ل دویڤ به‌رهه‌م و به‌رێ خومالی و كه‌ڤنار گه‌رهیتن تاكو گیانداه‌كێ خومالی و ساخله‌م، گشتوكال و دان و تكاكه‌كێ خومالی و تژی بها و بهێن خوه‌ش، بو كریارێن خوه ئاماده بكه‌تن، هه‌ر پیشه‌كاره‌ك...دێ موژیلی په‌یدا كرنا كه‌ڤنارێ خوه بیتن تاكو تشته‌كێ نوی و خومالی و خودان زاد و مفادار به‌رهه‌م بینیتن و بازارێ خوه پێ ره‌واج بكه‌تن...ئه‌ڤه پروسه‌یا نویاتی و دناڤا كه‌ڤناریێ دا، پروسه‌یه‌كا روبیشته‌ییه، پروسه‌یه‌كا نوی باری و ژیاندنه‌وه‌یه‌كا ره‌سه‌ن و خومالی یه، ئه‌ڤه ئه‌و ئاوایێ ئاڤاكرن و خو ته‌مام كرنێیه، یێ كاربه‌ده‌ستێ مه، هوستاكارێ مه، دیزاینزانێ مه، دكتورێ مه، ماموستا و په‌روه‌رده‌كارێ مه...به‌ره‌ڤ وێ ژیانێ دچیتن یا كو دبێژنێ ژیانا خو ژیاندنێ و بنیاتێ خو ئاڤاكرنێ و پروسه‌یا نژیاری و بنیاتی بو نه‌ژادێ نوی، به‌ربابكێ نوی... به‌رده‌وامی دانا پێشكه‌ڤتنا خومالی و ئاڤاكه‌ر و نوی خازیه‌كا ریهوریشلی به‌رده‌وام و تژی خوه ئافرێنه‌ر و دیزانكاریێن لائیق و ره‌سه‌ن...لێ دیسان ئه‌ڤێ پروسه‌یێ ژی دیسان په‌روه‌رده‌كاریه‌كا ساخله‌م، فێركاریه‌كا زانستی، ئه‌خلاقه‌كێ خومالی و پێشكه‌ڤتی، مه‌شق و راهێنانێن به‌رده‌وام و خودان كری ب به‌رنامه و پروگرامێن پێشكه‌ڤتی بنیاتنه‌ری، ژر یهو ریشالان بو كوپك و تاكێن سه‌ری، ژ نه‌ژادێ باب و كالا ن بو زاروكێن نویهاتی و نوباهێرێن گه‌ش و به‌رهه‌م هه‌می ئالی.
ل دوماهیكێ په‌یڤه‌كا كورت و كورمانج...!!
دێ جاره‌كا دی بێژم، مه خوداهێلایه ده‌ریایه‌كێ و دزانینن ئه‌م نه‌دمه‌لاڤانینن، مه رێكه‌ك ل به‌رخوه گرتیه و نه‌شاره‌زایێن وێ رێكێیه‌ن، مه هونین و هونه‌ره‌ك كریه دده‌ستێ خوه دا و دژه‌نین و نه‌ژه‌نیارین و نه‌ژی راڤه‌كرنا وی هونه‌ری دزانین، لێ یا من دڤێتن بێژم و كار بوب هێتن كرن، وه‌كی هاولاتیه‌ك، وه‌كی مروڤه، مه وه‌شانه‌ك وه‌شاند، نوباره‌یه ئێخسته ده‌ستێ هه‌وه، باوه‌ریا من ئه‌وه و هیڤیا من ژی ئه‌وه یێن دزانن، یێن پسپور و شاره‌زانه، یێن هونه‌رمه‌ند و ته‌كنیكارن، یێن تایبه‌تمه‌ندیا وان هه‌ی، یێن دزانن هونه‌ری ڤه‌هینن و ته‌لاران ئاڤا بكه‌ن، ره‌وشه‌نبیرێن هزرو بیرزان، دكتور و زانستڤان...بو هه‌میان دبێژم مه ده‌رگه‌هه‌ك ڤه‌كر، پێره‌هه‌ك ژی چ باش چ ژی خراب دانانده به‌رده‌ستێ هه‌وه، دێ وه‌رن خرابان باش بكه‌ن، نه‌ساخان چاره‌سه‌ر بكه‌ن، هه‌رفته‌یان ئاڤه‌دان بكه‌ن، بله‌یزن و هونه‌رێ خوه‌ش و بره‌وش بئافرینن، بونیاته‌كێ لائیق بو گه‌لێ مه، بو وه‌لاتێ مه، بو جڤاكێ مه ئاڤا بكه‌ن، ساخله‌میێ په‌یدا بكه‌ن، كار و كوكه‌كێ بنه‌جه و لاو به‌رهه‌م بینن....خودانێ هزر و شیانیان دگه‌ل مه‌دا هاریكار بیتن.
اكرم خالد عبدالكریم/ سید اكرم/ دهوك
.gif)
.jpg)
.jpg)
.png)
.png)