یادی ئه‌نفال بۆ؟

Draw Media

2019-04-15 14:17:32



د. هەردی مێد   

به‌ رای من بوونی رۆژێك بۆ دروستكردنی زاكیره‌ی ئه‌نفال و هێشتنه‌وه‌ی به‌ ته‌نها گرنگ نییه‌. به‌ڵكو گرنگی ئه‌م رۆژه‌ له‌ چۆنێتی یادكردنه‌وه‌ و به‌ڕێكردنێتی. گه‌لۆ چۆن ئه‌م رۆژه‌ ده‌بێت به‌ڕێبخرێت؟ چی بكرێت و چی‌ بوترێت؟

به‌ پێی تێبینیه‌كانم و خۆێندنه‌وه‌ی زۆرێك له‌ گوتاره‌ سیاسی و چڤاكی و ئه‌و بابه‌ت و نوسینانه‌ی له‌ هه‌ر ساڵێكدا بۆ یادی ئه‌نفال ده‌نوسرێن و ده‌هۆنرێنه‌وه‌، یه‌كێك له‌و شته‌ زه‌قانه‌ی هه‌ستی پێده‌كه‌م، بوون و خستنه‌ سه‌ر شانۆی <زه‌بروزه‌نگه‌> له‌ به‌رگی تۆڵه‌سه‌نده‌وه‌، تۆڕه‌یی، هه‌ڵبڕین، هه‌ڵواسین، كوشتن، تد. به‌ كورتی، زۆرێك له‌م رۆژه‌دا جاڕی ئه‌وه‌ ده‌ده‌ن ده‌بێت ئه‌و موسته‌شارانه‌ی ده‌ستیان له‌ ئه‌نفالدا هه‌بوو دادگای بكرێن تا هه‌ڵواسینیان. ده‌زانم و له‌م تۆڕییه‌ تێده‌گه‌م. ده‌زانم و هۆشیارم دادگایكردنی تاوانبارانی ئه‌نفال یه‌كێكه‌ له‌ میكانیزم و توخمه‌ بنه‌ڕه‌تی و گرنگه‌كانی دروستكردنی زاكیره‌ی ئه‌نفال. ده‌زانم دادگاییكردنی تاوانبارانی ئه‌نفال له‌ خودی خۆێیدا واته‌ به‌خشینی چوارچێوه‌یه‌كی یاسایی به‌ ئه‌نفال، و دروستكردنی داپێدانان بۆی. وه‌لێ، گه‌لۆ به‌ كوشتن و بڕین و هه‌ڵواسینی ئه‌م مسته‌شار و ئه‌و مسته‌شار چی له‌ دۆخی ئه‌نفالكراوه‌كان ده‌گۆڕێت؟

له‌ راستیدا، هه‌ڵه‌یه‌كی سامناكه‌ گه‌ر یادی ئه‌نفال ببێته‌ بۆنه‌یه‌ك بۆ تیژكردن و تیغكردنی ده‌می زه‌بروزه‌نگ، جۆشدانی گیانی نالێبورده‌یی، تۆوكردنی رق و كینه‌، دروستكردن و كاراكردنی گیانی تۆڵه‌. یادی ئه‌نفال نابێت ببێت به‌ فیستیڤاڵی نمایشكردنی زه‌بروزه‌نگ و جاڕدانی مه‌رگ و په‌ت و سێداره‌. ئه‌نفال به‌رهه‌می زه‌بروزه‌نگه‌، بۆیه‌ ده‌بوو و ده‌بێت ئه‌نفال بكه‌ین به‌ بۆنه‌ و ریتواڵێك بۆ قاودانی زه‌بروزه‌نگ و روحی تۆڵه‌سه‌نده‌وه‌. ئه‌و په‌ڕی ساویلكه‌ییه‌ گه‌ر پێمان وابێت به‌ هه‌ڵواسینی ئه‌م تاوانبار و ئه‌و توانبار، دڕ به‌ خیانه‌ت ده‌ده‌ین و ڕێگه‌ له‌ مه‌یل و كه‌ڵكه‌ڵه‌ی تاوان ده‌گرین. كێ بڕوا به‌مه‌ ده‌كات؟ كێ بڕوا ده‌كات به‌ سه‌رپه‌ڕاندنی تاوانبار ئیتر تۆوی تاوان بنه‌بڕ ده‌كرێت؟

یادی ئه‌نفال نابێت ببێته‌ مایه‌ی مه‌ترسی بۆ ئاشتی كۆمه‌ڵایه‌تی و مه‌ترسی بۆ ته‌ناهی چڤات. راستگۆیی له‌ یادی ئه‌نفالدا بریتیه‌ له‌ دروستكردنی ئاگاییه‌كی به‌رده‌وام و نه‌مر بۆ هێشتنه‌وه‌ی ئه‌م زاكیره‌یه‌ له‌ هه‌ر رۆژ و هه‌فته‌یه‌كی ساڵدا له‌ ڕێگه‌ی كار و چالاكی یاسایی، هونه‌ری، په‌روه‌رده‌یی، لێكۆڵینه‌وه‌، تد بۆ بونیادنانی یاده‌وه‌ری ئه‌نفال. راستگۆیی بریتیه‌ له‌ بیركردنه‌وه‌ له‌ بونیادنانه‌وه‌ی كه‌سوكاری ئه‌نفالكراوه‌كان، بوژاندنه‌وه‌ی گوند و ئاواییه‌كانیان.

یادی ئه‌نفال له‌وه‌دا گرنگه‌ گه‌ر ببێت به‌ سه‌رمایه‌یه‌كی ره‌مزی بۆ كه‌سوكاری ئه‌نفال و كورد به‌ گشتی. له‌وه‌دا گرنگه‌ ئه‌نفال ببێت به‌ كه‌رنه‌ڤاڵی ئاشتی، ته‌بایی و قایمكردنی رایه‌ڵه‌ كۆمه‌ڵایه‌تی و چڤاكیه‌كان. ئه‌نفال ده‌بێت ببێت به‌مێژوو و كۆستی نه‌ته‌وه‌یه‌ك. ده‌بێت بكرێت به‌ یادێك بۆ بوژانه‌وه‌ و سه‌رهه‌ڵدانه‌وه‌. یادێك بۆ خۆپاكردنه‌وه‌ له‌ زه‌بروزه‌نگ و تۆڵه‌.

بابه‌تی په‌یوه‌ندیدار
مافی به‌رهه‌مه‌كان پارێزراوه‌ بۆ دره‌و
Developed by Smarthand