داهات و خەرجییە نانەوتییەکان لە راپۆرتی دیوانی چاودێریدا
.jpg)
2025-05-05 11:26:13
درەو:
راپۆرتی هاوبەشی دیوانی چاودێری عێراق و هەرێم
🔻 داهات و خهرجی نانهوتی ههرێم له ژێر وردبینیدا:
🔹 بەڕێوەبەرایەتی گومرگی ئیبراهیم خلیل تا ئێستاش سەرقاڵی کۆکردنەوەی باج و پێشێلکاریی بڕیاری ژمارە (23527)ی ساڵی 2023ی ئەنجوومەنی وەزیرانە.
🔹 جیاوازی (19,838) پلهی وهزیفی لە ژمارەی کارمەندان هەیە لە نێوان ئەو خشتەیەی کە لە یاسای بودجەی ژمارە 13ی ساڵی 2023 دا هاتووە و ئەو بەیاننامەیەی کە لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی گشتی بودجەی هەرێمەوە پێمان دراوە. کاتێک پرسیارمان لە بەڕێوەبەرایەتییەکە کرد سەبارەت بە هۆکاری ئەو ناکۆکییانە، وەڵامێکی قبوڵکراوی پێنەداوین.
🔹 دوایین ئاماری بەردەست بەرێوەبەرایەتی گشتی بودجە لە 30/6/2024 ژمارەی موچهخۆرانی وەزارەتی پێشمەرگە (162,460) كهسی لەخۆگرتبوو. هەروەها ژمارەی ئەندامانی وەزارەتی پێشمەرگە بەپێی ڕاگەیەندراوی بەڕێوەبەرایەتی گشتی ژمێریاری لە هەرێم تا ڕۆژی 30/6/2024 دابینکراوە کە (184,729) كهس بووە واتە جیاوازی (22,269) كهس.
بەشی دووم
تیمی وردبینی هاوبەشی نێوان دیوانی چاودێری دارایی ئیتحادی دیوانی چاودێری دارایی حکومەتی هەرێمی کوردستان
بابەت/ دەرئەنجامی کاری چاودێری و وردبینی لەسەر داهات و خەرجییەکانی هەرێمی کوردستان بەدەست لە ماوەی (1/4 - 30/6/2024)
2. ڕێڕەوی پارەی نەختینەیی و داهات و خەرجییە نانەوتییەکان
أ. ڕێڕەوی پارەی نەختینەیی
هاتووچۆی نەختینەی چارەکی دووەمی کۆی گشتی داهاتە نانەوتییەکان و تەمویلکردنی وەزارەتی دارایی فیدراڵی، بە خستنەڕووی خەرجییەکانی چارەکی دووەم (خەرجیی و داهاتە شایستە وەرنەگیراوەکان هەروەها ئەو بڕە پارەیەی کە بۆ گەنجینەی گشتی فیدراڵی گواستراوەتەوە)، جیاوازیی نەختینەی بە بڕی (12,818,877) هەزار دینارە (دوانزە ملیار و هەشت سەد و هەژدە ملیۆن و هەشت) نیشانداوە سەد و حەفتا و حەوت هەزار دینار)، وەک لە خشتەی ژمارە (1)دا هاتووە.
خشتەی ژمارە (1)
لەم ڕووەوە ئەمانەی خوارەوەمان هەیە:
یەکەم: بڕی جیاوازی لە چارەکی یەکەمدا(743,757,599) هەزار دینارە (حەوت سەد و چل و سێ ملیار و حەوت سەد و پەنجا و حەوت ملیۆن و پێنج سەد و نەوەد و نۆ هەزار دینار). بۆیە جیاوازی تا 6/30/2024 دەبێتە کۆی گشتی بڕی (756,576,476) هەزار دینار (حەوت سەد و پەنجا و شەش ملیار و پێنج سەد و حەفتا و شەش ملیۆن و چوار سەد و حەفتا و شەش هەزار دینار). پرسیارەکانمان بە ژمارە (ف2/ 13) لە 8/28/2022 سەبارەت بە ڕێکارەکانی بەڕێوەبەرایەتی گشتی ژمێریاری سەبارەت بەو جیاوازییەی سەرەوە وەڵام نەدراوەتەوە.
دووەم: ئەو داهاتە شایستەی سەرەوە نوێنەرایەتی داهاتی ڕسوماتی کارەبای بەدەست هێنراو و وەرنەگیراو دەکات، کە لە حسابی داهاتی کۆتاییدا تۆمارکراوە بەپێی ئەو بەیاننامەیەی کە لەلایەن بەشی ژمێریاری لە هەرێمەوە پێشکەشی ئێمە کراوە، و مەحاڵە پشتڕاست بکرێنەوە بەهۆی مەحاڵبوونی سنووردارکردنی ئەو بڕە پارانە.
ب. داهاتی نانەوتی
یەکەم: داهاتی چارەکی دووەم بۆ مانگەکانی (نیسان، ئایار، حوزەیران) کۆی گشتی بڕی (1169405107) هەزار دینار (یەک ترلیۆن و سەد و شەست و نۆ ملیار و چوار سەد و پێنج ملیۆن و سەد و حەوت هەزار دینارە، دابەزینی بڕی (90904211) هەزار دینار، (نەوەد ملیار و نۆ سەد و چوار ملیۆن و دوو سەد و یازدە هەزار دینار، بەراورد بە کۆی داهاتی چارەکی یەکەم بۆ مانگەکانی (کانونی دووەم، شوبات، ئادار) بڕی (1260309319) هەزار دینار (یەک ترلیۆن و دوو سەد و شەست ملیار و سێ سەد و نۆ ملیۆن وسێ سەد و نۆزدە هەزار دینار)، دابەزینی (7%)، و لە خشتەی ژمارەت (2) دا وردەکاری ئەوە داهاتانە دەردەکەوێت.
خشتەی ژمارە (2)
ئێمە ئەمانەی خوارەوەمان هەیە سەبارەت بەم بابەتە:
1) دابەزینی ئاستی داهاتی باجی سەر سامان بەڕێژەی (31%). بەڕێوەبەرایەتی گشتی ژمێریاری لە هەرێم پاساویان بۆ هێناوە، لە وڵامی پرسیارەکەمان ژمارە (ف2/14) لە 8/28/2024، هۆکاری گواستنەوەی دانراوی باج لە بەڕێوەبەرایەتییەکانی گومرگەوە بۆ داهاتی کۆتایی لە ماوەی مانگی 1ی 2024، کە دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی 2023.
2) بەرێوەبەرایەتی لە یاداشتەکەی سەرەوە ئاماژەی بە کەمبوونەوەی 16%ی داهاتی ڕسومات کردووە، ئەمەش بەهۆی وەرگرتنی ڕسومات لە کۆمپانیاکان و نوێکردنەوەی گرێبەست و ڕەسمی ڕێگەپێدان لە چارەکی یەکەمی ساڵی 2024.
3) دابەزینی ئاستی داهاتی گواستنەوە (الايرادات التحويلية) بە ڕێژەی (66%). بەڕێوەبەرایەتییەکە لە یاداشتەکەی سەرەوەدا ئاماژەی بەوەکردووە، ئەمەش بەهۆی پێچەوانەبوونەوەی تۆمارکردنێک بووە لە بەشی کارەبا، بەو پێیەی ئەو بڕە پارەیە لە داهاتی گواستنەوەوە گواستراوەتەوە بۆ ڕسومات بۆ خزمەتگوزارییە جیاوازەکان، ئەمە جگە لەوەی سنووردارنەکردنی بەخشینەکانی حکومەت لە چوارچێوەی داهاتی گواستنەوەدا. لەبەر ڕۆشنایی ئەوانەی سەرەوە لە بڕگەی یەکەم و سێیەمدا پێشنیار دەکەین کە داهاتەکان لە ماوەی ئەو ساڵەدا تۆمار بکرێن کە تێیدا بەدەست هاتووە و بەپێی سیستەمی ژمێریاری گونجاو بە هەماهەنگی لەگەڵ ئەو لیژنانەی کە بۆ ئەم مەبەستە پێکهێنراون پۆلێن بکرێن.
دووەم: ئەو داهاتانەی لە هەرێمەوە گواستراونەتەوە بۆ خەزێنەی گشتی فیدراڵی بۆ داهاتە نانەوتییەکان لە ماوەی چارەکی دووەمی ساڵی 2024دا بڕی (15,533,884) هەزار دینار (سەد و پەنجا و پێنج ملیار و سێ سەد و سی ملیۆن و هەشت سەد و هەشتا و چوار هەزار دینار) لە داهاتە بەدیهاتووەکان کە بڕی (1,169,405,107) هەزار دینار (یەک ترلیۆن و سەد و شەست و نۆ ملیار و چوار سەد و پێنج ملیۆن و سەد و حەوت هەزار دینار) بووە، بە لەبەرچاوگرتنی ئەوەی لە بڕگەی (2-ب - چوارەم)دا هاتووە و وەک لە خشتەی ژمارە (3)دا خوارەوەدا هاتووە:-
خشتەی ژمارە (3)
پێشنیار دەکەین داهاتەکان بەپێی یاسای بودجەی گشتی فیدراڵی ژمارە ١٣ی ساڵی ٢٠٢٣ ڕادەست بکرێن.
سێیەم: داهاتی خاڵە گومرگییەکان
داهاتی خاڵە گومرگییەکانی هەرێم تا 30/6/2024 بڕی (1,015,795,151,393) دینار بووە (یەک ترلیۆن و پانزە ملیار و حەوت سەد و نەوەد و پێنج ملیۆن و سەد و پەنجا و یەک هەزار و سێ سەد و نەوەد و سێ دینار) بووە، وەک لە خشتەی ژمارە (4)دا دیارە:
خشتەی ژمارە (4)
لە ئەنجامی ئەو سەردانە مەیدانییەی کە لە بەرواری (22/8 بۆ 26/8/2024) بۆ بەڕێوەبەرایەتی گومرگی ئیبراهیم خەلیل و بەڕێوبەرایەتی مەرزی باشماخ ئەنجامدراوە، ئەم تێبینیانەی خوارەوە هەیە:
1) بەڕێوەبەرایەتی گومرگی ئیبراهیم خلیل تا ئێستاش سەرقاڵی کۆکردنەوەی باج و پێشێلکاریی بڕیاری ژمارە (23527)ی ساڵی 2023ی ئەنجوومەنی وەزیرانە، کە لە نوسراوی سکرتاریەتی گشتی ئەنجومەنی وەزیران/ هۆبەی کاروباری ئەنجومەن و لیژنەکانی ژمارە (ش. ز. ل/ 10 / 1 / اعمام / 44651 لە 9/18/2023 و نوسراوی نوێنەرایەتی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە بەغدا ژمارە (ع. م 48968) لە 12/10/2023 بڕی پارەی دانراو بە بڕی (117,214,524) هەزار دینار (سەد و حەڤدە ملیار و دوو سەد و چواردە ملیۆن و پێنج سەد و بیست و چوار هەزار دینار) بووە. تا 6/30/2024.
پێشنیاری پێویستی هەماهەنگی نێوان حکومەتی فیدراڵی و حکومەتی هەرێم دەکەین بۆ جێبەجێکردنی بڕیارەکە.
2) سەرنجمان دا بە دامەزراندنی گۆڕەپانی ئاڵوگۆڕکردن لە دیوی ئێرانی لە دەروازەی سنووری باشماخ، کە بووە هۆی ئەوەی دەروازەکە بێبەش بکرێت لە داهاتی جۆراوجۆر (کرێی گۆڕەپان دامەزراندنی کرێکاران، باج و هتد)، بەڕێوەبەرایەتی گشتی گومرگیش بە پشتبەستن بە یاداشتنامەی (بێ ژمارە) لە 9/19/2024 پاڵپشتی ئەمەی کرد.
پێشنیار دەکەین کە پێویستە ناوچەی ئاڵوگۆڕکردن (ساحة للتبادل) لە لایەنی عێراقییەوە دابمەزرێنێت بۆ ئەوەی زۆرترین داهات دەستەبەر بکرێت.
چوارەم: داهاتەکانی وەزارەتی کارەبا
داهاتی کۆکراوە (لە وەزارەتی کارەبا وەرنەگیراوە) بڕی (86,921,668) هەزار دینار (هەشتا و شەش ملیار و نۆ سەد و بیست و یەک ملیۆن و شەش سەد و شەست و هەشت هەزار دینارە) بەپێی وەڵامی بەڕێوەبەرایەتی گشتی ژمێریاری بۆ یاداشتی ژمارە (2)مان لە 19/8/2024. لەگەڵ سەردانی بەڕێوەبەرایەتی دابەشکردنی کارەبای ڕۆژهەڵاتی سلێمانی، دەرکەوت کە بەڕێوەبەرایەتیەکانی دابەشکردن داهاتەکانیان بەکۆی گشتی تۆمارکردووە بەهۆی گواستنەوەی باڵانسی تاقیکردنەوە لە سیستمی یەکگرتووەوە بۆ سیستمی حکومی لەبری ئەوەی وردەکارییان بۆ بخەنەڕوو وەک وەرگیراو و داهاتە کەڵەکەبووەکان وەرنەگیراون.
پێشنیار دەکەین کە مامەڵەی ژمێریاری گونجاو بە هەماهەنگی لەگەڵ لیژنەی تایبەت بۆ یەکخستنی ڕێکارەکانی ژمێریاری ژمارە (2337197/3026) لە بەرواری 17/12/2023 ئەنجام بدرێت، کە پەیوەندی بە یەکخستنی ڕێکارە داراییەکانەوە هەیە.
ج. خەرجییەکان
یەکەم: خەرجییەکانی چارەکی دووەمی مانگەکانی (نیسان و ئایار و حوزەیران) کۆی گشتی بڕی (3,389,638,526) هەزار دینار (سێ ترلیۆن و سێ سەد و هەشتا و نۆ ملیار و شەش سەد و سی و هەشت ملیۆن و پێنج سەد و بیست و شەش هەزار دینار) بووە، کە زیادبوونی (1,705,909,062) هەزار دینار بووە. هەزار دینار (یەک ترلیۆن، حەوت سەد و پێنج ملیار، نۆ سەد و نۆ ملیۆن، شەست و دوو هەزار دینار) بە بەراورد بە چارەکی یەکەمی ساڵی / 2024 کە بڕی (1,683,729,463) هەزار دینار، یەک ترلیۆن و شەش سەد و هەشتا و سێ ملیار و حەوت سەد و بیست و نۆ ملیۆن و چوار سەد و شەست و سێ هەزار دینار بووە، لە خشتەی ژمارە (5) خەرجییە یەکگرتووەکان (لامەرکەزی و ناوەند) بۆ چارەکی یەکەم و دووەم، ڕێژەی سەدی زیادبوون بۆ هەر حسابێک نیشان دەدات.
خشتەی ژمارە (5)
ئەمانەی خوارەوەمان هەیە سەبارەت بەم بابەتە:
1) بهرزبوونهوهی موچهی فەرمانبەر و خەرجییەکانی چاودێری کۆمەڵایەتی (موچە و یارمەتی خانەنشینی)، بەڕێوەبەرایەتی گشتی ژمێریاری لە وەڵامی پرسیارەکەمان ژمارە (ف2 / 14) لە (28ی ئابی 2024) پاساوی بۆ ئەوە هێنایەوە و ڕایگەیاند، هۆکارەکەی دەگەڕێتەوە بۆ پێنەدانی مووچە بەشێوەیەکی ڕێک و پێک و بەپێی ئەوەی لەلایەن وەزارەتی دارایی فیدراڵیەوە دابین دەکرێت.
2) زیادبوونی خەرجییەکان بۆ پێداویستییەکانی خزمەتگوزاری، خەرجییەکانی پێداویستی خزمهتگوزاری (نفقات المستلزمات الخدمية)، خەرجییەکانی پێداویستی شمهك (المستلزمات السلعية)، و خەرجی سەرمایەگوزاری. بەرێوەبەرایەتی گشتی ژمێریاری لە وەڵامەکەی سەرەوەدا پاساوی ئەوەی خستەڕوو کە هۆکارەکەی دەگەڕێتەوە بۆ وەستانی خەرجییەکان لە مانگی یەکی سەرەتای ساڵدا، و پرۆسەی خەرجکردنەکە لە مانگی نیسانی 2024ەوە دەستیپێکرد.
3) زیادبوونی خەرجی بۆ بەخشین و پاڵپشتی و خزمەتگوزاری قەرز و خەرجییەکانی تر بە ڕێژەی (150%). بەرێوەبەرایەتی گشتی ژمێریاری لە وەڵامی یاداشتەکەی سەرەوەماندا ئاماژەی بەوەکردووە (هۆکاری زیادبوونی خەرجییەکان لەم بابەتەدا بەخشینەکانی حکومەتە بیانییەکانە کە لەلایەن وەزارەتی پێشمەرگەوە بەپێی بڕگەی بەخشین و یارمەتییەکان خەرجکراون بۆ کوژاندنەوەی قەرزەکان".
پێشنیار دەکەین کە هەموو جۆرە خەرجییەکان کەم بکرێتەوە لە ژێر ڕۆشنایی بڕی تەرخانکراودا.
دووەم: میلاكاتی وهزیفی:
1) جیاوازی (19,838) پلهی وهزیفی لە ژمارەی کارمەندان هەیە لە نێوان ئەو خشتەیەی کە لە یاسای بودجەی ژمارە 13ی ساڵی 2023 دا هاتووە و ئەو بەیاننامەیەی کە لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی گشتی بودجەی هەرێمەوە پێمان دراوە. کاتێک پرسیارمان لە بەڕێوەبەرایەتییەکە کرد سەبارەت بە هۆکاری ئەو ناکۆکییانە، وەڵامێکی قبوڵکراوی پێنەداوین، بەو پێیەی بەڕێوەبەرایەتی گشتی بودجە لە نوسراوەکەیدا بە (بێ ژماره) لە 19/9/2024 وەڵامی دایەوە کە جیاوازییەکە دەگەڕێتەوە بۆ وەرگرتنی خانەنشینانی پێشمەرگە و کەسانی خاوەن پێداویستی تایبەت لەگەڵ ستافی وەزارەتی پێشمەرگە، ئەمە جگە لە خستنەڕووی خانەنشینان لە ستافی وەزارەتی پێشمەرگە ناوخۆ، و زیادکردنی دیکە لە شێوەی گواستنەوەی خزمەتگوزارییەکانە لە نێوان وەزارەتەکاندا، بۆیە زیادبوون و کەمبوونەوەی ستافی هەندێک وەزارەت هەیە، و دامەزراندنیان بۆ دەکرێت. لێرەدا ئاماژە بەوە دەکەین کە بەڕێوەبەرایەتی گشتیی بودجە لە هەرێم ڕۆڵی خۆی نهبینی و ژمارەی ورد و ڕوونی بۆ تیمی وردبینی هاوبەش نەداوە، وەک زیاتر لە بەیاننامەیەکمان بۆ دابین کرابوو کە تیایدا ژمارەی کارمەندان جیاوازە لە ئامارێكهوه بۆ ئامارێكی تر، وەک ئەوەی ئێستا هەیە، جگە لەوەی ئەو دامەزراندنانهی دەکرێن بە بێ ئاگادارکردنەوەی وەزارەتی دارایی فیدراڵی. خشتەی ژماره (6) ئەم جیاوازیانە نیشان دەدات.
خشتەی ژمارە (6)
پێشنیار دەکەین هۆکارەکانی ئەم جیاوازییانە لە سەرەوە دەستنیشان بکرێت و چارەسەر بکرێن، و دامەزراندن ڕابگیرێف بە پشتبەستن بە یاسای بودجەی گشتی فیدراڵی و یاسا کارپێکراوەکانی تر.
2) دوایین ئاماری بەردەست بەرێوەبەرایەتی گشتی بودجە لە 30/6/2024 ژمارەی موچهخۆرانی وەزارەتی پێشمەرگە (162,460) كهسی لەخۆگرتبوو. هەروەها ژمارەی ئەندامانی وەزارەتی پێشمەرگە بەپێی ڕاگەیەندراوی بەڕێوەبەرایەتی گشتی ژمێریاری لە هەرێم تا ڕۆژی 30/6/2024 دابینکراوە کە (184,729) كهس بووە واتە جیاوازی (22,269) كهس. وەزارەتی دارایی و ئابوری ئاماژەی بەوەداوە، بەپێی نوسراوی ژمارە (9424)ی لە 19/9/2024، کە جیاوازی لە ستافی وەزارەتی پێشمەرگە دەگەڕێتەوە بۆ بوونی خانەنشینان، کەسانی خاوەن پێداویستی تایبەت، و پێشمەرگەی دێرین، بەپێی ماددەی 8 لە یاسای چاکسازی ژمارە (2)ی ساڵی 2020، کە ئاماژەی بەوە کردووە لە وەزارەتی پێشمەرگەوە دەگوازرێنەوە بۆ وەزارەتی دارایی و ئابووری/ بەڕێوەبەرایەتی گشتی خانەنشینی. ئەم جیاوازییە لە پێناو دامەزراندندا نییە، بەڵکو واقیعی ستافەکەیە. لەمبارەیەوە ڕوونی دەکەینەوە کە هیچ ستافێک نییە کە لەلایەن وەزارەتی دارایی و ئابووری پەسەند نهكرابێت لە هەرێم.
پێشنیار دەکەین ئەم جیاوازییە لەلایەن وەزارەتی پێشمەرگە و وەزارەتی دارایی و ئابوورییەوە دیراسە و چارەسەری بۆ بکرێت.
سێیهم: موچهی خانهنشینان:
مووچەی خانەنشینی خەرجکراو لە چارەکی دووەم لە ماوەی (1-4 تا 30/6/2024) بەپێی خشتەی خەرجییەکان بۆ ساڵی / 2024 بڕی (391,230,308) هەزار دینار (سێ سەد و نەوەد و یەک ملیار و دوو سەد و سی ملیۆن و سێ سەد و هەشت هەزار دینار) بووە، وەک له خشتهی ژماره (7)ی خوارەوەدا دەردەکەوێت:
خشتەی ژمارە (7)
ئەمانەی خوارەوەمان هەیە سەبارەت بەم بابەتە:
1) جیاوازی هەیە لە نێوان ئەو بڕە پارەیەی کە لە خشتەی خەرجییەکان و بەیاننامەی پوختەی مووچەی خانەنشینان بۆ مانگەکانی ئایار و حوزەیرانی 2024 نیشان دراوە، وەک له خشتهی ژماره (8)دا نیشان دراوە.
خشتەی ژمارە (8)
لەوبارەیەوە داوای ڕونكردنهوهیهك به ژماره (خانەنشینی/3) له 26/8/2024 ئاراستەی بەڕێوبەرایەتی كرا، وەڵامی پرسیارەکەمانی دایەوە (ناچونیهكی مووچەی خانەنشینان بۆ مانگەکان لە خشتەی خەرجییەکان دەگەڕێتەوە بۆ جیاوازی خەرجکردنی مووچەی خانەنشینان بۆ ئەو کەسانەی ساڵانێکی زۆرە مووچەکانیان وەرنەگرتووە، و لەدوای ماوهیهكی زۆر مووچەی خانەنشینیان بۆ خەرج دەکرێت.
2) زیادبوونی مووچەی خانەنشینی لە مانگی نیساندا بەراورد بە مانگی ئازار. دوای ڕونكردنهوهمان بە ژمارە (خانەنشینی/3) له (26/8/2024) ئاراستەی کردووه، بەرێوەبەرایەتی وەڵامی پرسیارەکەمانی داوەتەوە (جیاوازی مووچەی مانگی ئادار و نیسان ئەوەیە کە بەڕێوەبەرایەتی خانەنشینی پێشمەرگە لە سلێمانی مووچەی مانگی 3ی ههژمار نهكردووه، بەڵکو لە مانگی نیساندا ههژمار كراوه) وەک له خشتهی ژماره (9)دا نیشان دراوە.
خشتەی ژمارە (9)
پێشنیار دەکەین کە خەرجییەکان لەسەر بنەمای مانگ بە مانگ تۆمار بکرێن بۆ ئەوەی خەرجییەکان سەریەک نەخرێن.
3) جیاوازی هەیە بە بڕی (26,484,164) هەزار دینار (بیست و شەش ملیار و چوار سەد و هەشتا و چوار ملیۆن و سەد و شەست و چوار هەزار دینار) لەو بڕە پارەیەی بۆ مووچەی خانەنشینان خەرج دەکرێت لە نێوان بەڕێوەبەرایەتی گشتی خانەنشینی و بەشی ژمێریاری لە وەزارەتی دارایی بۆ مانگەکانی نیسان و ئایار و حوزەیرانی ساڵ 2024، وەک لە خشتەی ژماره (10)دا دیارە.
خشتەی ژمارە (10)
پێشنیاری پێویستی هەماهەنگی نێوان هەردوو بەشەکەی سەرەوە دەکەین بۆ چارەسەرکردنی جیاوازی نێوان خشتهكانیان.
4) پاش ئهوهی سندوقی خانەنشینی لە هەرێمدا چالاک دەکرێت لێبڕینی خانەنشینی کە لە فەرمانبەرانی هەرێم دەبڕدرێت لە هەژماری سندوقەکەدا دادهنرێت بۆ ئەوەی سوودمەند بن لێی لە دابینکردنی مووچەی خانەنشینی، هەرچەندە یاسای دامەزراندنی سندوقی سەرەوە ئاماژەی پێکراوە لە مادەی (18، دووەم)ی یاسای خانەنشینی ژمارە (27)ی ساڵی 2006 (هەموارکراوی) کە لە هەرێمدا کاری پێدەکرێت، سندوقەکە لە حکومەتی فیدراڵیدا لە 1/1/2008ەوە چالاک کرا. بەرێوەبەرایەتی گشتی خانەنشینی لە هەرێم لە نوسراوی ژمارە (12374) لە 20/8/2024 وەڵامی یاداشتمان ژمارە (خانەنشینی /1) لە 20/8/2024 دایەوە کە بەپێی فەرمانی وەزاری ژمارە (918) لە 23/1/2023 سندوقی خانەنشینی کارا کراوە، بەڵام تا بەرواری ئامادەکردنی ئهم ڕاپۆرته هیچ بڕە پارەیەکی تێدا نیه.
د. ئەمانەتەکان
یەکەم – ڕهسیده ئهماناتی یەکگرتوو (لامەرکەزی و مهركهزی) تا 30/6/2024 بڕی ڕهسیدی قهرزدهرهكان (مهدین) پێچەوانەی سروشتی ژمێریاری بوو بە بڕی (69,535,675) هەزار دینار (شەست و نۆ ملیار و پێنج سەد و سی و پێنج ملیۆن و شەش سەد و حەفتا و پێنج هەزار دینار) بەهۆی نەبوونی یەکگرتوو تۆماری یەکخستنەوە، ئەمەش وا دەکات هۆکارەکانی دیاریکردنی ئەوە قورس بێت. خشتەی ژماره (11) وردەکارییەکانی دانانی پارە بۆ چارەکی یەکەم و دووەم تا بەرواری 30/6/2024 نیشان دراوە.
خشتەی ژمارە (11)
پێشنیار دەکەین تۆمارێکی یەکگرتووی یەکخستنەوە و سوڕانەوەی ڕهسیدهكان هەڵبگیرێت بۆ ئەوەی دوور بکەونەوە لە دەرکەوتنی ئهو ڕهسیدانهی کە لەگەڵ سروشتی ژمێریاریدا ناگونجێت.
دووەم: ڕهسیدی پارەی دانراوی سندوقی خانەنشینی فەرمانبەرانی دەوڵەت، وەک لە تهرازووی پێداچونهوهی یەکگرتوودا تا 30/6/2024 (لامەرکەزی و ناوەندی) دەردەکەوێت، باڵانسی قەرز بووە بە بڕی (65,367,785) هەزار دینار (شەست و پێنج ملیار و سێ سەد و شەست و حەوت ملیۆن و حەوت سەد و هەشتا و پێنج هەزار دینار). لە خوارەوە ڕهسیدی پارە دانراوەکانی سندوقی خانەنشینی کارمەندانی دەوڵەت دەخەینەڕوو، وەک لە تهرازووی پێداچونهوهی مانگانەدا تا 30/6/2024 نیشان دراوە:
خشتەی ژمارە (12)
پێشنیار دەکەین کە پێویستی هەماهەنگی لە نێوان بەڕێوەبەرایەتی گشتی ژمێریاری لە هەرێم و وەزارەتی دارایی فیدراڵی بكرێت له ڕێی ئەو لیژنەیەی کە بەپێی فەرمانی دیوانی (24660) پێکهێنراوە بەپێی نوسراوی فەرمانگەی سەرۆکی حکومەت ژمارە (3065/2420763) لە 23/6/2023.
سێیەم - ئەنجامی سەردانی مەیدانی بۆ گەنجینەی هەرێم دەریخست تۆمارەکانیان ئهوهی دهرخستووه كه له خشتهی ژماره (13)دا هاتووه.
خشتەی ژمارە (13)
لەم خشتەیەی سەرەوە ئەم تێبینیانەمان هەیە:
1) ڕهسیدهكان بەدرێژایی ساڵانی ڕابردوو هەڵنەگیرابوون، ئەمەش بووە هۆی دەرکەوتنی هەندێک ڕهسید کە پێچەوانەی سروشتی ژمێریاری خۆیان بوون.
2) یەکلاکردنەوەی لێبڕینی خانەنشینی لەگەڵ بەڕێوەبەرایەتی گشتی ژمێریاری تەواو نەبووە.
3) ڕهسیدی ساڵانی پێشوو نەگوازرابویهوه بۆ تۆماری یەکگرتوو بۆ سەرجەم گەنجینەکان جگە لە گەنجینەی سلێمانی 1 و چەمچەمال، لەگەڵ پێشکەشکردنی ئەوەی کە تۆمارەکە لە ساڵی 2021ەوە هەڵگیراوە.
پێشنیاری خولانەوەی ڕهسیدی ئەمانەتەکان دەکات بۆ هەر ساڵێک، جێبەجێکردنی تۆمارکردنی یەکلاکردنەوە بۆ ئەمانەتەکانی ڕاگرتنی خانەنشینی، و خولانەوەی باڵانسی تۆماری یەکگرتوو.
