د. ئارام رەفعەت ...

بەغدا پایتەختی بێ شکۆکردنی کورد ..
‏١٠ نمونەیی مێژویی ‏..
ئاوڕدانەوەیەک لەمێژووی ‏زۆبەری سیاسەتمەدارانی کورد لە ٨٥ ساڵی رابردوودا، ‏ئەوەمان پێدەڵیت کە لەوەتەی بەغدا هەیە ‏سیاسەتمەدارانی کورد بێ شکۆ و بێ ‏ئینتیما و دەستەمۆ دەکات. گرنگ نییە پێش چونە بەغدا، ‏باکگراوندی سیاسی، ‏شۆڕشگێڕی و فکری و پێگەی کۆمەڵایەتی سیاسی ئەو کەسایەتییانە چی ‏بووە، ‏کە چوونەتە بەغدا، بونەتە کەسانێکی تێکشکاو، بێشکۆ و دەستەمۆ کراو و دابڕاو و ‏بێباک ‏لە بەرژەوەندییەکانی گەلی کوردستان‎. 
بۆ راستی و دروستی ئەم حاڵەتە با بەیەکەوە چاوێک ‏بەو ئەزموونانەی خوارەوەدا ‏بگێڕین.‏
‏١) ئەو ئاوە ١٨ نوێنەرەکەی کورد رشتی‎ 
سەرەتای ئەزموونی تێکشکانی کەسایەتی کورد لەبەغدا لە گەڵ یەکەم ‏بەشداری کورد لە ‏دەوڵەتی تازە داتاشراوی عێڕاقدا دەست پێدەکات. لەساڵی ‏‏١٩٢٤دا ١٨ کورد وەک نوێنەری ‏پارێزگەکانی کەرکوک و هەولێر و سلێمانی و ‏موسڵ بەشداری ئەنجومەنی تەئسیسی عێراقی ‏دەکەن. زۆربەی بەشداربووەکان ‏کەسایەتی دیار بوون، لەوانەش شێخ قادری برای مەلیک ‏مەحمود و مەلای ‏گەورەی کۆیە. بەشداری ئەو کوردانە لەکاتێکدابوو کە هێشتا مەلیک ‏مەحمود ‏لەگەرمەی بەرگریکردندا بوو لە مەملەکەتەکەی؛ کوردستان لەژێر ‏هێرشی بەردەوامی ‏فرۆکەکانی ئینگلیزدابوو و باشوری کوردستانیش بەفەرمی ‏بەشێک نەبوو لە عێڕاق و هێشتا ‏ئومێدی بەدەوڵەت بوونی باشوری کوردستان ‏هەر مابوو. ‏‎ 
بەدرێژایی سێ مانگ، لە ئادارەوە تا حوزەیران، ئەندامانی ئەنجومەنی تەئسیسی ‏گفتوگۆی ‏چڕوپڕیان لەسەر ئەم سێ مەسەلەیە کرد: رێکەوتننامەی ئەنگلۆ-‏عێڕاقی؛ دارشتنی دەستووری ‏عێڕاق و یاسای هەڵبژاردنەکانی عێڕاقی. بەڵام، ‏لەماوەی ئەو سێ مانگەدا بۆ جارێکیش ١٨ ‏پەرلەمانتارەکەی کورد وەک نوێنەری ‏خەڵکی کوردستان هەڵوێستییان نەنواند. کۆی تۆماری ‏دانیشتنەکان لە دوو بەرگدا ‏و لە ٦٧٢ لاپەرەدا تۆمار کراون. تۆمارەکان ئەوە پیشاندەدەن کە ١٨ ‏کوردەکە نە ‏شکۆی ئەوەیان هەبوو بەرگری لە مافە نەتەوەییەکانی گەلی کورد بکەن، ‏نە ‏جورئەتی ئەوەیان هەبوو داوای راگرتنی هێرش و پەلامارەکانی بەریتانییا بۆ ‏سەر کوردستان ‏بکەن. جگە لەچەند پاڕانەوەیەکی مەلای گەورەی کۆیە بۆ پرسی ‏خوێندن بەکوردی، لەو ٦٧٢ ‏لاپەرەیە، تاکە لاپەرەیەکی تێدا نییە کە تۆزقاڵێک ‏شكۆمەندی و سەرفرازی ئەو نوێنەرانە پیشان ‏بدات. بەمجۆرە کورد هەر ‏لەسەرەتاوە بەملشۆڕی و تێکشکاوی چونە ناو دامەزراوەکانی ‏دەوڵەتی ‏عێڕاقییەوە.‏
‏٢) لەشکرەکەی ئەمین زەکی بەگ سلێمانی داگیرکرد‎ 
نموونەیەکی تری بێشکۆیی و تێکشکاوی کەسایەتی کورد لەبەغدا ئەمین زەکی ‏بەگە. بێ هیچ ‏دوودڵییەک ئەمین زەکی بەگ عەللامەی مێژووە و دوای ‏شەرەفخان مەزنترین مێژوو نوسی ‏کوردە. لەم بوارەدا بەژنی هەموو نوێنەرە ‏کوردەکانی ٨٥ ساڵی رابردوو لە بەغدا بخەیتە سەر ‏یەک ناگاتە ئەژنۆی ئەمین ‏بەگ. بەداخەوە بەغدا زەفەر بەو عەلامەیەش دەبات و شکۆ و ‏کەسایەتی و ‏غروری نەتەوەیی ئەویش تێک دەهاڕێت. ئەمین زەکی بەگ لە سەرەتای ‏‏١٩٢٤ ‏دەبێتە فەرماندەی کۆلیژی سەربازی عێڕاقی. یەکەم چالاکی ئەو سوپایەی ‏کە ئەمین زەکی بەگ ‏راهێنانی پێکرد، لەدژی سلێمانی، شارەکەی خودئ ئەمین ‏زەکی دەبێت. لە ١٩ی تەموزی ١٩٢٤دا ‏سوپای عێڕاقی بەپشتیوانی ئینگلیز ‏سلێمانی داگیر دەکات و کۆتایی بە حوکمرانی مەلیک ‏مەحمود دێنێت. ‏داگیرکردنی سلێمانی هیچ لە هەڵوێستی زەکی بەگی نەگۆڕی و بەردەوام بوو ‏لە ‏خزمەتکردنی سوپا و دەوڵەتی عێڕاقی.‏
‏٣‏) ‎مەلا مستەفا "عەسکەرێ زەعیمی"بوو
تا گەرانەوەشی بۆ بەغدا مەلا ‏مستەفا سروشتێکی سەرکەش و یاخییانەی هەبوو. شەڕ و ‏ململانێکانی لەگەڵ ‏عەشیرەتە دراوسێکانی، رێگرتنی لە سەپاندنی دەسەڵاتی بەغدا ‏لەناوچەی ‏بارزان، خۆدەربازکردنی لە ئیقامەی جەبری لە سلێمانی، چونی بۆ ‏مەهاباد و دواتریش ‏پەناهەندەیی لە روسیا هەموویان ئاماژەی سروشتی ‏یاخییانەی بارزانی پیشان دەدەن. هەر ‏بەهۆی ئەو سروشتە یاخییەی بارزانی بوو ‏وای لە مەکتەب سیاسی پارتی کرد کە بۆ ماوەی ١٢ ‏ساڵ بارزانی وەک ‏سەرۆکی پارتی، ژەنەڕاڵ بارزانی، سەرۆکی کورد وێنا بکات، ئەوە لەکاتێکدا ‏لەو ‏ماوەیەدا بارزانی هیچ پەیوەندییەکی بە پارتییەوە نەمابوو.‏
‏ ‏پێچەوانەی ئەو مێژووەی، کاتێک بارزانی لە ساڵی ١٩٥٨ دەگەڕیتەوە بەغدا، ژیانی ‏بەغدا ‏وایلێدەکات کە ئەو سەرکێشیە و یاخیبوونەی لەدەست بدات. ئیتر مستەفا ‏بارزانی لە ١٩٥٨ تا ‏بەهاری١٩٦١یش بە موناسەبە و بێ موناسەبە خۆی وەک ‏‏"عەسکەرێ زەعیمی" واتە سەربازی ‏عەبدولکەریم قاسم دەناساند. بارزانی ‏بەکردەوەش لە سەرکوتکردنی کودەتاکەی شەواف لە ‏‏١٩٥٩ و لێدانی سکرتێری ‏پارتی، هەمزە عەبدوڵڵا، بە قاسمی دەگوت دەمەوێ ببمە سەربازت. ‏لەراستیدا، ‏ئەوەی بارزانی دەیویست بۆ عەبدولکەریم قاسم بیکات لەئەدەبیاتی سیاسی ‏کوردیدا ‏پێی دەوترێت "جاشایەتی". ئەگەر عەبدولکەریم قاسم بیویستایە مستەفا ‏بارزانی سەربازێکی ‏‏(جاشێک)ی بەوەفای ئەو دەبوو. بەڵام ئەوە عەبدولکەریم ‏قاسم بوو بە جاشایەتییەکەی مستەفا ‏بارزانی رازی نەبوو (لەم بابەتەدا جێگای ‏هۆکاری ئەو هەڵوێستەی قاسم نابێتەوە). هەر ‏قاسمیش بوو کە بە ‏بۆمبارانکردنی بارزان، مستەفا بارزانی ناچارکرد پاڵ بداتە شۆڕشی ئەیلول.‏
‏٤‏‎) جەلالیی و جاشایەتی رێکخراو 
سەرکردە و ئەندامانی مەکتەبی سیاسی ‏ئەوسای پارتی شانازی ئەوەیان پێبراوە کە لەرەشترین ‏دەورەی زەمەنی کورد ‏لەباشوردا، واتە لەدەورەی دوای روخانی مەهاباد تا کودەتاکەی ‏عەبدولکەریم ‏قاسم (١٩٤٧-١٩٥٨)، ئەوان بەردەوام رۆح و مۆڕاڵی ئینتیمای ‏کوردستانییان ‏بەزیندوویی راگرت. بەڵام کە لە ١٩٦٦ ناچاردەکرێن کوردستان ‏بەجێبێڵن و بچنە بەغدا، ‏پایتەختەکەی عێڕاق ئەوانیش دەستەمۆ و بێ شکۆ ‏دەکات و تا ئەو رادەیەی جاشایەتی بۆ ‏دەوڵەتی عێڕاق قەبوڵ دەکەن. ‏جاشایەتییەک کە بەهیچ شیوەیەک لەگەڵ مێژوو و سەروەری ‏ئەندامانی مەکتەب ‏سیاسی (کە بەهەموو پێوانەیەک نوخبەی کوردی بوون) نەدەهاتەوە. ‏راستە ‏بارزانی غەدرێکی مێژوویی لە مەکتەب سیاسی پارتی کرد، بەڵام ئەوان ‏نە پێویستییان بەوە بوو ‏ببنە جاشی عێڕاق و نە ئەو جاشایەتییە هیچ سودێکی بۆ ‏مێژووی خۆیان و گەلی کورد هەبوو. ‏جەلالییەکان داهێنەری جاشایەتی نەبوون، ‏بەڵام داهێنەری فۆرمی رێکخراوەیی جاشایەتی ‏بوون. تائەوکاتیش هەموو ‏جاشایەتی و کرێگرتەییەک بۆ بەغدا بەشیوەی کەسی (فەردی) ‏بووە. ‏جاشایەتییەکەی مەکتەبی سیاسی، یەکەم هەنگاو بوو برەو بە ‏رێکخراوکردنی جاشایەتی.‏
‏٥‏‎) هەرچی مستەفا بارزانی ناردی بوو بەجاش هەڵگەڕانەوەی کەسە نزیک و ‏موعتەمیدەکان لە مستەفا بارزانی نموونەیەکی تری تێکشکاوی ‏کەسایەتی و ‏مۆڕاڵی سیاسەتمەداری کوردە لە بەغدا. بۆ یەکەمجار، دوای بەیاننامەی ١١ی ‏ئازار ‏کورد وەک نەتەوە بەشداری کرد لە موئەسەساتی دەوڵەتی عێڕاقیدا. ‏مستەفا بارزانی کەسە ‏هەرە نزیک و باوەرپێکراوەکانی خۆی بۆ پۆستە ‏حکومییەکان دیاری کردبوو. زۆربەی ئەوانەی ‏بارزانی خستنییە ناو دەزگاکانی ‏دەوڵەتی عێڕاقەوە، لەوانەش عەزیز عەقراوی، رەشید عەقراوی ‏و عەزیز ‏مەلارەشید، دوای ماوەیەک پشتییان لە بارزانی کرد و بوونە کرێگرتەی رژێمی ‏بەعس و ‏هەندێکییان حیزبی کارتۆنییان دامەزراند و ئەوانیتریش راستەوراست ‏بوونە بەعسی. کورەکانی ‏مستەفا بارزانی، عوبەیدوڵڵا، سابیر و لوقمان ‏نموونەگەلی تری ئەو دەستەمۆ و شکۆشکاوییەی ‏کوردن لە بەغدا.‏
‏٦‏) ‎تەها موحییەدین مەعروف، سیمبۆلی کوردە بێ شكۆکان‎ 
تەها موحییەدین مەعروف یەکێکە لە دامەزرێنەرەکانی پارتی دیموکراتی ‏کوردستان و ‏بە درێژایی ساڵانی ١٩٤٦ تا ١٩٦٨ سەرکردەیەکی لێهاتووی پارتی ‏بووە. لە کێشەی نیوان بارزانی ‏و مەکتەب سیاسیدا، مەعروف یەکێک بوو لە ‏بەرهەڵستکارە سەرسەختەکانی سیاسەتی خێڵەکی ‏و وابەستەی مستەفا ‏بارزانی و یەکێک بوو لەو ١٤ مەکتەب سیاسییەی کە بڕیاری لادانی ‏مستەفا ‏بارزانییان دەرکرد. بەڵام کاتێک لە ١٩٦٨ وەک نوێنەری مەکتەب سیاسی ‏‏(جەلالی) پۆستێک لە ‏بەغدا وەردەگرێت، ئیتر بەغدا رابردووی مەعروف دەسرێتەوە ‏و داهاتووشی چیخناخی خیانەت و ‏جاشایەتی دەکات. ئەو لە ١٩٧٥ تا ٢٠٠٣ ‏جێگری سەرۆک کۆماری عێڕاق بوو. لەماوەی ‏سەرۆکایەتییەکەی ئەودا گەلی کورد ‏جینۆساید کرا، کیمیا باران کرا، نیوەی خاکەکەی تەعریب ‏کرا و نیوەکەی تریشی ‏یان بەسوتماک کرا یان تەلبەند کرا. بەڵام بەغدا شکۆ و کەرامەت و ‏مۆڕاڵی ئەو ‏کابرایەی وەها هاڕی بوو، تەنها بۆجارێکیش هەڵوێستێکی لێ نەبینرا و ‏بووە ‏سیمبۆلی کوردە بێ شکۆکانی بەغدا. ‏
‏٧‏‎) ‏ مەسعود بارزانیی یەکەم سەرکردەی تەسلیمبوی دوای راپەڕینە
دوای ‏کۆڕەوەکە، سەرانی بەرەی کوردستانی بەمەبەستی گفتوگۆ بەرەو بەغدا ‏بەرێکەوتن. ‏مەسعود بارزانی سەرۆکایەتی جەولەی دووەمی گفتوگۆکانی گرتە ‏ئەستۆ. بارزانی گوتی لەپێناو ‏گەلەکەمدا بەسەر دەریایەک خوێنی کەسوکارم ‏بازمدا و تۆقەم لەگەڵ سەدامدا کرد. رەنگە پێش ‏چونی بۆ بەغدا بارزانی خوێنی ‏براکانی و کەسوکارکەی لەبەرچاوبووبێت، بەڵام سیحری بەغدا ‏هەم پرسی ‏نەتەوەکەیی و هەم کەسوکارە قوربانییەکانی لەبیر بارزانی بردەوە.‏
‏ ‏بارزانی لانی کەم لەسێ مەسەلەدا، وەک کەسێکی بێ شکۆ و بێ ئیرادە و ‏تەسلیمبوو لەبەرامبەر ‏سەدام حوسێندا دەرکەوت. یەکەم، لەو سەردەمەدا ‏هاوپەیمانان بەدوای بیانویەکدا دەگەران تا ‏سزای زیاتری سەددام بدەن و مەیلی ‏ئەوەیان هەبوو قەوارەیەکی فراوان و پارێزراو بۆ کورد ‏دابین بکەن. بوونی بارزانی ‏لەبەغدا، ئەو بیانووەی لەدەست هاوپەیمانان نەدەهێشت و هەر ‏رۆژێکی مانەوەی ‏بارزانی لەبەغدا زیانێکی گەورە بوو بۆکورد. بەڵام، ئەو کە بە زۆر نێردرا بۆ ‏بەغدا، ‏بەزۆریش هێنرایەوە بۆ کوردستان و پێچەوانەی یاسا و رێساکانی دانوسان بۆ زیاتر ‏لە ‏سێ مانگ لەبەغدا مایەوە. دووەم، پێچەوانەی چاوەروانییەکانی نێودەوڵەتی، ‏ئەو لەبەغدا ‏رایگەیاند کە کێشەی کورد عێڕاقییە و ئێمە بەهەر نرخێک بێت لەگەڵ ‏سەدامدا رێکدەکەوین، ‏بەمەش کارتی کوردی لەدەست هاوپەیماناندا دەرهێناو ‏کردییەوە پرسێکی ناوخۆیی عێڕاقی. ‏سێیەم، هاوپەیمانان توندرین سزای ‏ئابوورییان خستبووە سەر دەوڵەتی عێڕاق. ئامانجییان لەو ‏گەمارۆیە روخاندنی ‏لەسەرەخۆی سەدام بوو. لەو سەروبەندەدا، سەدام پێویستی بەرێگایەکی ‏قاچاخ ‏هەبوو تا نەوتی لەرێگاوە بفرۆشێت و خەرج و پێداویستییەکانی ‏دامودەزگا ‏سەرکوتکارەکانی دابین بکات. بارزانی ئەو ئارەزووەی سەدامیشی ‏هێنایە دی و لە ١٩٩٢ بەدواوە، ‏سەرەتا رۆژانە ٢٥ هەزار بەرمیل نەوتی قاچاخ ‏لەناوچەکانی ژێر کۆنترۆلی پارتیەیەوە رەوانەی ‏تورکیا دەکرا و دواتر ئەو بڕە زیادکرا ‏بۆ ٦٥ هەزار بەرمیل. ئەم رێکەوتنە نەوتییەی نێوان ‏بارزانی و بەعس هۆکاری ‏سەرەکی قووڵبوونەوەی کێشە ناوخۆییەکانی کورد، شەڕی نەگریسی ‏ناوخۆ، ‏‏٣١ی ئاب و دابەش بوونی هەرێمی کوردستان بوو. ‏
‏٨‏‎) تاڵەبانی لە گۆچانبەدەستەکەی کوردستانەوە بۆنوکتەبازەکەی بەغدا‎ 
تەلیسمی بەغدا کەسایەتی و شکۆی یەکێکی تر لە سیاسییە هەرە ‏عەملاقەکانی کوردی تێک ‏هاڕی، ئەویش تاڵەبانییە. ئەو لە ٢٠٠٥، لەسەر پشکی ‏کورد بوو بەسەرۆک کۆماری عێڕاق. ‏تاڵەبانی لەسەردەمێکدا بوو بەسەرۆک کۆمار ‏کە کورد لەبەغدا سەنگی هەبوو، شیعەکان ‏پەرتەوازەبوون و سوننەکانیش ‏پەڕوپۆکرابوون. لەو بارودۆخەدا و لە ماوەی نۆ ساڵ ‏سەرۆکایەتیدا، چاوەروانی ‏ئەوەی لێدەکرا کە کێشە سەرەکییەکانی کوردستان لەگەڵ بەغدا، ‏لەوانەش ‏کێشەی ئەرزی یەکلا بکاتەوە. بەڵام بەغدا پرسی کوردی لە ئەولەویەتی ‏سەرەکی ‏تاڵەبانییەوە گٶری بۆ پرسێکی سانەویی و ئەو بەکردەوە چارەسەری ‏کێشەی نێوان شیعە و ‏سوننەی کردە ئەولەوییەتەکانی کاری خۆی. ئەوەی لای ‏ئایەتوڵاکانی شیعە و شێخەکانی سوننە ‏مەحاڵ بوو ئەو کردی بەواقیع. سوننە و ‏سوننەکان، شیعە و شیعەکان، سوننە و شیعەکانی ‏لەسەر خوانی نوکتەکانی ‏کۆدەکردەوە و نەیدەهێشت بۆمبەکە بتەقێتەوە و هەربۆیەش ناویان ‏نابوو سەمامی ‏ئەمان "کلیلی سەلامەت"ی عێڕاق. ئەو نەیهێشت بۆمبەکەی شیعە و ‏سوننە ‏بتەقێتەوە و دواجار شیعەکان ئەو بۆمبەیان بەکوردا تەقاندەوە و نیوەی ‏خاکی کوردستانییان ‏داگیرکردەوە وهەرێمی کوردستانیشیان پەڕوپۆ کردووە‎.‎
‏٩‏‎) پەرلەمانتارە کوردەکان نوێنەری کێن؟
ئەگەر چاودێرێکی بێگانەی نائاشنا بە بارودۆخی عێڕاق بۆ یەک رۆژ موتابەعەی ‏کارو چالاکی و ‏گوتاری پەرلەمانتارەکانی ئەم خولەی پەرلەمانی عێراق بکات، ‏ڕەنگە نەتوانێت بڕیار بدات کە ‏ئایا ئەو پەرلەمانتارانە نوێنەری کێن؟ بەشێوەیەکی ‏گشتی پەرلەمانتارانی ئەم خولە بە دوو ‏ئاراستەدا دابەش بوون.‏
لای ئاراستە یان گروپی یەکەم، کە زۆربەیان سەربە دوو حیزبە دەسەڵاتدارەکەن، ‏وەک ئەوەی ‏هەرێمی کوردستان جەزیرەی واق واق بێت و ئەو ناهەقییانەی کە لە ‏ساڵی رابردوودا لەلایەن ‏دەوڵەتی عێڕاقەوە بەرامبەری هەرێم دەکرێت، ئەو ‏خاکەی کە لەدوای ١٦ی ئۆکتۆبەر لەرێگای ‏سوپا و میلیشیای حەشدەوە لێی ‏داگیرکرا، هەموو ئەوانە دوور و نزیک پەیوەندی بەوانەوە، واتە ‏بە پەرلەمانەکانەوە، ‏نییە. ئەگەر هەڵوێستی ئەندامەکانی کورد لە تۆماری مەجلیسە ‏کارتۆنییەکەی ‏سەردەمی بەعس لەمەڕ پرسی ئەنفال لەگەڵ هەڵوێستی ئەم گروپە ‏لەمەر ‏داگیرکردنی کەرکوک لە ئەنجومەنی نوێنەرانی ئێستادا بەراورد بکرێت، پێم ‏وایە جیاوازییەکی ‏ئەوتۆ لەنێوان ئەو دوو گروپەدا نابینرێت.‏
‏ ‏ئاراستە یان گروپی دووەمیش وا مامەڵە دەکەن کە ئەوان نوێنەری عێڕاق بن ‏نەک خەڵکی ‏کوردستان و ئەرکییان ئەوەیە کە مافەکانی عێڕاق لە هەرێمی ‏کوردستان وەربگرنەوە، نەک بە ‏پێچەوانەوە، ماف و بەرژەوەندییەکانی عێڕاق لە ‏هەرێمدا بپارێزن نەک بەپێچەوانەوە، ناسنامە ‏و ئینتمای عێڕاقی لە کوردستان بەرز ‏رابگرن نەک بە پێچەوانەوە. بەواتایەکی تر ئەوانە ‏هێندەی وەک چاودێر و ‏ئۆپۆزسیۆنی حکومەتی هەرێم دەردەکەون هێندە وەک چاودێر و ‏ئۆپۆزسیۆنی ‏حکومەتی بەغدا دەرناکەون. پەرلەمانتارەکانی ئەم خولە سەر بەهەر کام لەو ‏دوو ‏ئاراستەیەی سەرەوە بن، هەمان دەردیان هەیە، دەردی تەلیسمەکەی ‏بەغدا، ئەو تەلیسمەی کە ‏کەسایەتی و شکۆی سیاستەمەداری کورد ‏تێکدەشکێنێت و تێک دەهاڕێت‎. ‎
‏١٠) ‎پەندێک لەمێژوو، تورەکە خۆڵەکەی خانزادی میری سۆران
ساڵی ١٥٩٠ میر سڵێمان، میری سۆران، بەیاوەری بەرپرسی هێزەکانی ‏میرنشینەکەی، کە ناوی ‏لەشکری دەبێت دەچیتە بەغدا بۆ یەکلاکردنەوەی ‏کێشەکانی لەگەڵ والی بەغدا. گێڕانەوەیەکی ‏میللی هەیە و دەڵێت پێش ‏سەفەرەکەیان خانزادی خوشکی میرسڵێمان، تورەکەیەک پڕ لە خاک ‏و خۆڵی ‏هەریر دەداتە دەست لەشکری و پێی دەڵێت، کاتێک میر لەگەڵ والی گفتوگۆ ‏دەکات ‏دەبێت لەسەر ئەو تورەکەیە دابنیشێت. لەشکری بەحەپەساوییەوە ‏هۆکارەکەی لێدەپرسێت و ‏خانزاد دەڵێت خاکی بەغدا خاکێکی نەرمە وخاکی ‏هەریریش خاکێکی نێرە. ئەگەر میر لەسەر ‏خاکی بە‌غدا دابنیشێت تەنازول بۆ ‏والی دەکات، بەڵام ئەگەر لەسەر خاکی هەریر دابنیشێت ‏ئەوا بەسەربەرزی ‏دەگەڕێتەوە بێ ئەوەی هیچ تەنازولێک بۆ والی بکات. لەشکری ‏فەرمانەکەی ‏جێبەجێ دەکات و میر سڵێمانیش هەریریانە بەرگری لە ‏میرنشینەکەی دەکات. بەڵام، هەڵە ‏کوشندەکەی خانزاد لەوەدا بوو کە بیری بۆ ‏ئەوە نەچوو دەبێت تورەکەیەکیش بداتە لەشکری و ‏نەهێڵێت ئەویش لەسەر خاکی ‏بەغدا دابنیشێت.‏
‏ دواجار، لەشکری بەفیتی والی بەغدا خیانەت ‏لە میرەکەی دەکات و میر سڵێمان ‏ژەهر خواردوو دەکات و میر دەمرێت.‏
رەنگە گێڕانەوە میللیەکە باوکسالاری و خورافە بێت، بەڵام روداوێک دەگێڕێتەوە کە ‏لەگەڵ ‏ئەزموونی ٨٥ ساڵەی رابوردووی کورد لەبەغدا دێتەوە. لەوەتەی ‏لەشکرییەکانی ئێمە هەن و گرنگ ‏نییە لە کوردستان چەندە ئازا و دڵسۆزن، بەڵام ‏کە دەچنە بەغدا خیانەت لە دۆزە رەواکەی ‏نەتەوەکەیان دەکەن.‏
‎ بۆ ئەوەی ئەمجارە و پەرلەمانتارانی خولی داهاتوو بەهەمان رێچکەی ‏لەشکرییەکانی ٨٥ ‏ساڵی رابردوودا نەڕٶن، دەبێت تورەکەیەک لەخاکی هەریر ‏بدرێتە یەک بەیەکەیان. ‏