عەدنان عوسمان 

پێش ماوەیەک بابەتێکی کۆنی خۆمم کەوتە بەرچاو و دواتر لە لاپەڕەی خۆم لە فەیس بوک دامنایەوە. لەسەرەوەی وتارەکە مێژوی وتارەکەم نوسیوە کە( ١٤ی ١ی ٢٠٠٨) ە، واتە نزیک بە ساڵ و چەند مانگێک پێش دروست بونی لیستی گۆڕان. لە خواری وتارەکەش تێبینیەکم نوسیوە کە بەکارهێنانی چەمکی " فراکسیۆن" لەم وتارەدا تەنها بەمەبەستی فراکسیۆنی نێو حزبە. کەچی سەرباری ئەوەی لەسەرەوە مێژوەکەی و لەخوارەوەش مەبەستەکەیم نوسیبو، بەداخەوە هێشتا بەدحاڵی بونێک لە بابەتەکە هەبو، بەتایبەت گوایە من لام ئاساییە حزبێک دوو یا چەند فراکسیۆنێکی پەرلەمانی هەبێت!
وەک باسم کرد وتارەکە هی سەرەتای ساڵی ٢٠٠٨ە، ئەو کات من سەرنوسەری رۆژنامەی 'رۆژنامەی' کۆمپانیای وشە بوم کە لەلایەن کاک نەوشیروان مستەفاوە دامەزرابو.  کاک نەوشیروان، لەگەڵ چەند هاوڕێیەکی کەم و کۆمەڵێک گەنجی رۆژنامەنوس، سەرقاڵی خستنە سەر قاچی پرۆژەیەکی ئیعلامی گەورە بو، کە دواتر کارنامەو رەخنەکانی بون بەبەشێک لە هەوڵی گەلاڵەکردنی پرۆژەی لیستی گۆڕان لە ٢٠٠٩ دا. ئەو کات بەشی زۆری هاوڕی و هاوبیرانی کاک نەوشیروان، بەتایبەت ئەوانەی پێیان دەوترا باڵی ریفۆرم، لەنێو یەکێتی نیشتمانیدا کاریان ئەکرد و پۆستی گرنگ و باڵایان هەبو.
ئێمەی رۆژنامەنوسان و ستافی کۆمپانیای وشە، زۆرجار، هەفتانە یا رۆژانە سەردانی کاک نوشیروانمان ئەکرد و گفتوگۆی بەردەواممان هەبو لەسەر زۆر پرسی هەمەلایەن. یەکێک لەو بابەتانەی کە جارێکیان گفتوگۆمان لەسەری کرد، بونی پلاتفۆرم وەیا مینبەرە لە نێو حزبەکاندا. مەعلومە کاک نەوشیروان لە نەمسا خوێندویەتی و ساڵانێک لە بەریتانیا ژیاوەو ئەیزانی کە حزبی سیاسی مۆدێرن، بەردەوام خاوەنی چەندین گرایش و باڵ و پلاتفۆرمە کە هەریەکەیان لە چوارچێوەی بەرنامە گشتیەکەی حزبەکەدا، نوێنەرایەتی پرس و دیدگای جیاوازتریش ئەکەن و هەڵگری خەسڵەتی تایبەتن.
بۆچونی من ئەوەبو کە دەکرێ و دەشێ لە بری ئەو هەمو ئینشقاق و حزب دروست کردنە، کە هەندێ جار زادەی کۆمەڵێک ناکۆکی شەخسی و، هەندێ جاریش فکری و سیاسی لاوەکین وەیا جەوهەرین، بیر لە دروستکردنی مینبەری ئاشکرا بکرێتەوە لە حزبەکاندا. ئەو مینبەر یا فراکسیۆنانە، خاوەنی کەسایەتی و پەیامی رونی خۆیان بن و بتوانن گوزارشت لە بۆچونی جیاوازی خۆیان بکەن، بەڵام لەچوارچێوەی سیاسەتە گشتی  و بەرژەوەندیە باڵاکانی حزبەکەدا. هەر لەوێش لە بری کوتلە یا پلاتفۆرم، وشەی فراکسیۆنم بەکارهێنا بۆ خۆجیاکردنەوە لەو نەخۆشی تەکەتولەی حزبەکانی داغانکردبوو بێ ئەوەی هیچ بەرهەمێکی سیاسی جیاوازی هەبێت.
ئەو کات کە ئەو وتارەم نوسی، نەهێشتا هەنگاو بۆ لیستی سەربەخۆ نرابو، نە پلانی حزب دروستکردن هەبو، تێگەیشتنی ئێمەش بۆ ئەوسای گۆڕان ئەوەبو کە بزوتنەوەیەکی چاکسازی بەرفراوان و هەمە رەنگەو جۆرێکە لەبەرەیەکی بەرفراوانی ریفۆرم.( تەنانەت لەسەر ئەوەش چەند بابەتێکمان نوسی کەوا گۆڕان واوەترە لە حزب و بەرەیەکی فراوانترە).
ململانێکانی کوردستان و رێگریەکانی بەردەم پلانی کاک نەوشیروان و گۆڕانخوازان، بەڕادەیەک سەخت و دژوار بون کە گۆڕانی ناچار کرد، هەنگاو بەهەنگاو بەرەو جۆرێک لە حزبایەتی بڕوات و ناچاربێت دیواری خۆجیاکردنەوەی جەماوەری لەدەوری خۆی بکێشێت. برادەرانی باڵی ریفۆرمیش ناچاربون یا ناچارکران بێنە ناو قەوارەی ئەوکاتی گۆڕان و ببنە پاڵپشتی لیستەکە. بۆیە هیچ دەرفەتێک نەهاتە پێشەوە وەیا نەڕەخسا بۆ ئەوەی قسەی ورد و حسابی لەسەر ئەم پرسە گرنگە بکرێتەوە.
دوای پێکهێنانی لیست و قەوارەو دواتر بزوتنەوەی گۆڕان، بەهەمو ئەو پێکهاتەو کەسایەتیە جیاوازەوە کە هەریەکە لە پێگەو دیدگاو باکگراوندێکەوە هاتبون: چەپ ،راست، موحافیزکار، رادیکاڵ، لیبرالی، پرۆ ئیسلامی، پرۆ چەپ و عەلمانی،،، هتد، زەمینەیەکی باش خوڵقا بۆ ئەوەی هەنگاو بۆ بونی تەیار و مینبەر بکرێتەوەو هەر لەسەرەتاوە بزوتنەوەکەی لەسەر بینا بکرێت. بەڵام پێم وایە وەک باسم کرد رێگری سەرەکی لەم پێناوەدا ئەو دژایەتی و بگرە دوژمنایەتیە رق ئەستورەی دوو حزبی دەسەڵاتدار بو دژ بە گۆڕان و رابەرەکەی، کە وایکرد بەشێک لە دیدگا جیاوازەکان وەلانرێن و جۆرێک لە یەکگرتویی دروست بکرێت و زیاتر لەخەمی سەرکەوتنی هەڵبژاردندا بین نەوەک بناغەدانان بۆ جوڵانەوەیەکی سیاسی نوێخواز لە هەمو شکڵەکانیدا. ئەمە سەرباری ئەوەی کاک نەوشیروان، بەداکۆکیەکی بەهێزەوە، توانی شێوازێکی تازە لە رابەرایەتی و ئۆرگانی رابەری دروست بکات و لانی کەم بۆ ماوەیەک، گۆڕان لەو چوارچێوە ئیداریە تەقلیدیە دوربخاتەوەو بواریش بدات وزەی نوێ و خوێنی تازە بەردەوام رۆچنە نێو ئۆرگانەکانیەوە.
رێکەوتنەکانی گۆڕان و یەکێتی، بەتایبەت رێکەوتننامە ٢٥ خاڵیەکە، هیوای جۆرێک لە نزیکبونەوەیەکی حزبی لە نێوان هەردولا ئەبەخشی تا ئاستی پێکهێنانی فدراسیۆنێک، چونکە لەو رێکەوتنەدا، هەماهەنگیەکی هەمەلایەنە پیشنیاز کرابون. دەکرا بەبەشداری لایەنی تریش ولەسەر بنەمای پلاتفۆرم، بەرەیەکی نوێ لە هەرێمدا دروست بکرێت، بەڵام وەک بینیمان رێکەوتنەکەش بەدەردی هەنگاوەکانی تر رۆشتن و دواتر تادەهات ئاستی پەیوەندیەکان خراپتر ئەبون.
لەئێستاشدا کە ئەم باسە گەرم ئەکەمەوە، هیچ هیوایەک بەدی ناکرێت هەم بۆ تێگەیشتن لە خودی مەفهومی پلاتفۆرمی جیاواز لە حزبێکدا، و هەمیش زەمینەسازی کوردەواری بۆ ئەو جۆرە هەنگاوە نابینم. کورد زۆرتر حەزی لەپەرتەوازەیی و حزب حزبێنەی بەرتەسکە نەک بەرەی بەرفراوان. ئیتر نازانم هەڵبژاردنەکانی داهاتو، وەیا ریزبەندیەکان ئاوێک بەو ئاشەدا ئەکات یا نا.
لە کۆتاییدا تەنها نمونەیەک لە واقعی ئێستای گۆڕان دەهێنمەوە بۆ رۆشنتر کردنی مەبەست:
لەئێستادا لە نێو هەڵسوڕاوان و لایەنگرانی گۆڕاندا، دوو بۆچونی تا ئاستێک جیاواز هەیە لەمەڕ بەشداری کردن لەم کابینەیەی هەرێمدا( مەعلومە پێشتریش ئەو جیاوازیانە هەبون). لایەنێک داوای کشانەوەی دەستبەجێ ئەکات لە حکومەت و پێی وایە مانەوەی گۆڕان جۆرێکە لە خودکوژی، لایەنێکیش لەگەڵ مانەوەو بەردەوام بونی هەوڵەکانە لەپێناو چاکسازیدا جا چەندمان پێ ئەکرێت. بۆ مامەڵەی سەردەمیانە لەگەڵ ئەم دوو بۆچونەدا، مەفروز وایە بۆ هێزێکی وەک گۆڕان، کە لەهەمو هەنگاوەکانیدا تایبەتمەند بووە، بیر لە ئامێزگرتنی هەردوو یا هەمو بۆچونە جیاوازەکان بکات نەک هەوڵی پەراوێزخستن و دەرپەڕاندنی ئەو دەنگانەی لەگەڵ سیاسەتی رەسمی بزوتنەوەکە نایەنەوە. بەهەمان شێوەش دەبێ لایەنگرانی کشانەوە، لەبری خۆ دورخستنەوەو دابڕان، بیر لەوە بکەنەوە لە چوارچێوەی ئۆرگانەکان و لەنێو هەڵسوڕاواندا، برەو بە داخوازی و بۆچونی خۆیان بدەن و پلاتفۆرمی کشانەوە رابگەیەنن و کەمپین و زەمینەسازی بۆ بۆچونیان بکەن. دواجار لە کۆنفرانس و کۆبونەوە رەسمیەکاندا دوابڕیار لەو بارانە 
بدرێت و هەمو لایەک پابەندی بڕیاری زۆرینە بن.
ئەوەش لینکی وتارەکەی ۲٠٠۸:
https://archive.sbeiy.com/ku/article_detail.aspx...