عەلی ئۆرەماری

قۆناغا دووێ یا قەدەغەیا هاتن و چوونێ وەک چەکێ ئێکانەیێ ددەستێن حکۆمەتێدا ژبۆ تەدارەکێن خۆپارێزیێ وبێی تمامکەرێن ڤێ تەدارەکێ هەبن. هەر وەکی وەلاتیێن هەرێمێ نەڤێن ڤێ جارێ پێگیریێ بڤێ پێنگاڤا حکۆمەتێ بکەن و دئامادەنینن خۆ دماڵێن خۆدا کەڕەنتین بکەن، هەڵبەت ئەز باوەرم هەر کەسەک دزانیت خۆپارێزی یان خۆ کەڕەنتینەکرن ل مال و کێمکرنا تێکەلبوونێ لگەل خەلکیدا نەتنێ خۆپاراستنەکا کەسی ژ کۆرونایێ ،بەلکی تا ڕادەکی دەرچوونەکا بسلامەتا خێزانێ وجڤاکی خرێ یە ژ ڤێ پەتایا مەترسیدار، لێ گەرەکە حکۆمەت ژخۆ ب پرسیت سەدەمێن نەپێگیریکرنا وەلاتیان ژڤێ تەدارەکێ چیە و بۆچی وەلاتی رازی نابیت دمالدابمینیت و بۆچی نەیێ ئامادەیە جادێ وبازاری چۆل بکەت .
بێی شک ئەف هەڵویستێ وەلاتیان نە ژنەبوونا هۆشیاریا ساخلەمیێ یە ونەژی ستویربوونا کەربێ یە ژحکۆمەتێ ونەژی   نەترسیانە ژ ڤایروسا کۆرونایێ ونەژ نەفامبوون و بێ خەمیێ یە کۆ خێزانا خۆ پارێزیت و نەژی چ دەست لپشتن هەڵبەت نەوەسایە ،ئەگەر رێژەیەک گرێدایی کێمبوونا هۆشیاریا جڤاکی بیت ژ مەترسین کۆرونایێ ،بەلکی ژێدەرێ ئێکێ یێ نەپێگیریکرنا خەلکی بڤێ گەرا قەدەغەیا هاتن وچوونێ ڤەدگەریێت ژبۆ لوکالیا تەدارەک وپێنگاڤێن خۆپارێزیا حکۆمەتێ و نەبوونا پلانێن تمامکەرێن قەدەغەیا هاتن وچوونێ ،کۆ نابیت حکۆمەت وەسا تێ بگەهیت کۆ بڕاگەهاتنا قەدەغەیا هاتن وچوونێ کارەکێ مەزنێ کری . دەبیت حکۆمەت وێ ئێکی بزانیت ئەف مللەتە نەپەزە و بێ فامە ، هەر وەختێ تەڤیا بکەیە دکۆتانێدا وچەپەری لسەربگری وهەر وەختێ تەڤیا چەپەری لێڤەکەی، ژخۆ،پەز ژی بێی ئالیک و ئالف خۆ دکۆتانێدا ناگریت و دێ تانێت کۆتانێ شکێنیت ، گەل هند نەزان نینە کۆ نەزانیت،پێنگاقا قەدەغەیا هاتن وچوونێ دەبیت یاگرێدای بیت بهندەک پێنگاڤێن دیتر کۆ ژین وژیارا خەلکی نەتنێ ژ پەژیکا کۆروونایێ پارێزیت بەلکی ژ ترس وبرسێ و ژهەرمەترسیەکێ ب  پارێزیت، ڤالابوونا حکۆمەتێ ژ پێشکێشکرنا پشتەڤانیێن دراڤی بۆ کاسبکاران و زامنکرنا پێدانا مەهانەیێن مۆچەخۆرا بێی ترس ژنەدانێ ، و  نەبوونا پشتەڤانیێن دراڤی بۆ چۆدان کارو کۆمپانیایێن لوکالێن نافخویی کۆ ژێدەرێ ژیانا بسەدان خەلکی پێڤەگرێدایە و دنهۆدا هەم ژ بەرهەم ئینانێ ڕاوەستیاینە  وهەم ژی بسەدان خێزان بێی ژێدەرێ ژیانێ مانە،  پشتەڤانیێن دراڤی بۆ کاسبکارێن دبازاریدا کۆبێی پشتەڤانی دشیاندا نینە  کرێیێن هەیڤانە بدەت و دەرگەهێ کاسبیا وی ژی یاگرتی بیت، نەبوونا پشتەڤانیێ بۆ جۆینا جۆتیارا کۆ وەرزێ دروینا برهەمێ وی یە، بهزران ئەو خێزانێن د کرێ یادانە بێی حکۆمەت ژیانا وانا لپێش چاڤ وەربگریت و بێی تمامکەرێن قەدەغەیا هاتن وچوونێ بوو دابین بکەت و رێکێ ژی لێ بگری بلایێ کێم داهاتەکێ رۆژانە بینیته دخێزاناخۆدا .ئەی حکۆمەت وێ هزرێ ناکەت دێ  ئەو خێزان چەوا ژیت، بەلێ ژخۆ هەرکەسەک ژی دزانیت بارێ حکۆمەتا هەرێمێ یێ گرانە وهەرکەسەک ژی دزانیت کەتنا ئابۆری تنێ هەرێم نەڤەگرتیە و هەڤدەم ل گەل کۆرونایێ کەتنا ئابۆری ژی قەیرانەکا جیهانیێ یە،لێ نابیت حکۆمەت خۆ بهندێ رازی بکەت(بنڤەنەجار وەکی هەرجار خۆدێ ئێکە ودەرگە هزار)نەخێر ئەڤە هزرکرنە ژبۆ حکۆمەتەکێ کۆ سەمیانا خەلکی ژ هزرێن کوفرکرنێ یە، د حکۆمڕانیەکا  وەکی یاهەرێمێدا دەبیت ڕایەدارێن وێ شەڤ ورۆژا پێگڤەگرێ بدەن و نەڕاوەستن ،چ لسەر ئاستێ هوشیاریا جڤاکی بیت چ لسەرئاستێ هەرێماتی بیت و چ لسەر ئاستێ عیراقێ وجیهانێ بیت دەبیت ل چارەسەریا بگەریێت و مللەتێ خۆ ژ مرنەکا هێدی رزگاربکەت، بۆچی هەرێم نەشێت لگەل بەغدارێک بکەڤیت ژخۆ بهایێ پەترولێ بەرف بڵندبوونە ،یان هێش دهزرا گەنیا سەربەخۆیا ئابۆریدا دژیت کۆ هەردەمێ دولارەک چۆ سەربهایێ پەترولێ پێنگاڤێن رێکەفتنێ ژی لگەل بەغدا خاڤ دبن. یابۆ وەللا هووین نە زەلامێن سیاسەت وبلوماسیەتێ نە ، ئەو سیاسەتا مللەت دبیت قۆربان بلا ددۆزەخێدا بیت، خۆ هشیاربکەن هووین هوشیار نەبن مللەت دناڤبەرا ترس وبرسێدا هوشیارە دزانیت دێ کیشکێ هەلبژێریت ،ژخۆ دناڤبەرا ترس وبرسێدا .ترس بیدەعەیە و برس کریارەکا جیهادی یە .
بوویە دەبیت حکۆمەت ڕاستیەکێ باش بزانیت نەپێگیریا خەلکی ب تەدارەکێن قەداغەیا هاتن وچوونێ بێی پلانێن تمامکەرێن هاتن وچوونێ ڤێ هەبن ،خەلک پێگیرنابیت و ژوێ ژی مەترسدار تر کۆ دەبیت زەنگا وێ مەترسیێ گۆهێت ڕایەدارێن هەرێمێ بلەرزینیت ،دەما گەل بێهیڤی بوو ژ تەدارەکێن حکۆمەتێ کۆ شیانێن ئێمناهیێ و ژیانا خەلکی یێت هەین  هنگی  کارڤهدانێن ڕاکرنا دیوارێن ترسێ دێ دزیانبەخش بن بۆ گەندەلکاران و حۆکمڕانێن ڤی وەلاتی ومەترسیا ژنافچوونا سیستەمێ حۆکمڕان مەترسیەکا جدی یە. هۆشیاربن ژی دەما گەل ڕادبیتە سەرپیا چ دەستێن دەرەکی لپشت نینن ولپشت نابن ، بوویە ژ کۆچک وتەلارێن خۆ وەرنە دەرێ و لخۆ و گەلێ خۆ بخۆدان دەربکەڤن ،بەری گەل ل وەدەربکەڤیت.