سەید ئەكرەم 

کورتە رونکرنە ل سەرڤێ مژارێ:
۱. مەرکەزیەت، یانی ناوەندیەت حاکمداریا دەولەتێ وەکی، حاکمداریا(٢٨) بیست و هەشت سالێن حکومەتا هەرێمێ، عێراقا سەدامی، سوریا ئەسەدی، جەزائیرا عبدالعزیز بوتەفلیقەی، یەمەنا عبداللە سالحی، لیبیا قەزافی، ئیرانا شاهنشاهی و پاشی ئیرانا مەلالیان..تورکیا کەمالی..ئاقپارتیا ئەردوگانی و بدەهان حاکمداریێن دکتاتوری و قورخکاری و ناڤەندیا حاکمداری...!!
۲. لامەرکەزیەت، یانی حاکمداریا هەرێمی، وەکی دهێتن دیتن ل سویسرا، ئێکەتیا ئەمریکی، ئیماراتێن خەلیجی، پرانیەکا ئەوروپی و پێشکەڤتن خازیێن جیهانی .. کو نمونەێەکا بچیکا وێ دهێتن پیادەکرن ل کوردستانا ڕوژئافا، کودبێنێ حاکمداریا کانتونان..یانی دەستهەلاتا ئیداری و داریی هەرێییە و مەرکەز بتنێ رولێ سەروکاتیا سەرپەشتیا بەرژەوەند و پێکڤەیا ئیستراتیژی دکەتن، وەکی رێکخستنا پەیوەندیێن هەرێما، دبلوماسیەت و پەیوەندیێن دەرڤە، کێشەیێن لەشکری و رویدان و بویرێن گشتی و سروشتی...!!
چاوانیا حاکمداریێ:
۱. حاکمداریا مەرکەزی، ل ئێک پایتەخت(وەکی هەولێر) ئیدارەدانا حاکمداریێ دهێتن کرن..ئێک سەروک، ئێک مەجلس وزەرا، ئێک پەرلەمان، ئێک جڤاتا دادوەری..ئێک بریارا لەشکەری و ئەمنی، ئێک سەرچاوەیێ ئابورێ، دارایی، ئیداری، دبلوماسی...کورت و کرمانج یانی پیادەکرنەکا دکتاتوری، دزین و گەندەلی و تالان کرنا سەرومالێ گشتی، سەروکێ ئەبەدی، حکومەتا ئێک رەنگی، پەرلەمانێ کارتونی، دادگەها بێ دادیێ، بانک و خەزینە قەرەسەنەت و تالانکاری..دام و دەگەهێن ئەمنی و ئیداری قاجاغ، سەختەکار، جاسوس، بێ وژدان...کورت و کورمانج .. سەدسالێن حاکمداریێ یانی = ببهارا عەرەبی..کوشتن، تیرور، دزی و تالانبەری.... یانی عێراقا نوکە، سوریا، لیبیا، یەمەن.....!!
۲. حاکمداریا لامەرکەزی،(فرەناوەندیەت) حاکمداریا هەرێما و دابەش کرنا سەلاحیەت و خزمەت گوزاریان، رولێ مەرکەزی بتنێ دبیتن رولێ سەرپەرشتی و بەرپرسیاریا کێشەیێن گشتی و دەرڤەیی و سەرواریا وەلاتی..(ئەڤە وێ ناگەهینێتن وەڵات بهێتن دابەش بوون، بەلکی بتنێ دەستهەلات و سەروسامان ل گورەی یاسایەکێ پارڤە دبن و دهێنە دابەش کرن)..کەواتە مروڤ ل ڤان وەلاتان خودان ئەرکە و خودان ماف وئازادیە، دەستهەلات یا گەڵیە و بو گەلیە، دادگەهێن وان دپاک و دادڕوەرن..حاکمداری زەلال و راستە رێ یە..ژیان پێشکەڤتیە و دەولەتداری ل گورەی یاسایەکا سڤیلە..گەل پاراستی و خودان ماف و رولە، وەڵاتی سەروری هەیە و حاکمداری یا مللەتیە...!!
ناوەندیەتا حوکمداریا هەرێما کوردستانێ ل نوکە و روژێن بوری:
سیهسال دەڕبازبون حاکمداری غریبەیە، سەروک نەگور و زالمن، حکومەت دکتاتور و ئێک دەست ودارە، پەرلەمان بوکە شوشەیە و دادگەری گاڵتە جاریە، بانک و خەزینە قەرسەنەت و دزین و تالان کاریە..حوکمداری ملکداریا کەساتی و بنەمال، و عەشیرگێریە..حاکمێن مە کولە و سەپانێن حاکمێن هەرێمینە..بو ئاغایێ تورکێن ئەردۆگانی، فارسێن مەلالی، عەربێن موغلاجی..هەرتشت حەلال و عەمفەرینە.. گەل مەغدور و مەحرومە، بو مالباتێن شەهید و قوربانی و جەنگاوەرێن مێرچاک .. هەرتست یاساخ و کولەوارینە...یێن بو وەلاتی دمرن و دبن رەحمەتی..بێ ناڤ و بێ دەنگ...سەردەستێن پیس و زولم کەر ژی..دبن شاه، دبن خور خەرە...گەل و مللەتێ خوە دکەن توری و مەسخەرە...وەکی نوکە ئەم دبینین بێ موچە..برسی کرن..بێ کەساتی کرن..هەژاری و دەربەدەری کرن...نوکەژی ل گورەی دەستهەلاتا مەیا جاش قوروجی..حکومەتا هەرێمێ... وەکی ژنا بسێ مێرایە...ئێک ئەردۆگان...ئێک مەلالی...ئێک شویکرنا بسەرهەوی ل بەغدایێ...(دێ وەرە حاکمێ کورد دێ چاوان تەوافقا ناڤبەینا سێ مێرێن خۆ کەی...مەهزەلە ئەڤەیە )، هوین دبینن..جارا سیانە ل سەر چوکان دچن بەغدایێ..دفنا خو شورکریە ئەردی..قونا خو بلوت کری، دبێژن ئەم درازینە...هەمی بوهەوە..بەس موچە و بودجەی بدەنە مە...بزانە گەلا ڤێ دەستهەلاتا دزومافیاوی.. چەند خو سوک و رەزیل کریە...گەل و وڵات ژی کریە کاڵایەک بو فروستنێ...گازی دکەن.. حەراج کرنێ دکەن.. گازی گەل و وەڵات بەلاش..بەس سەرێ وان ساخ بیتن هەرتشتەکێ ڤی گەلی و ڤی مللەتی دێ کەنە قوربانێ کورسیکا خویا گەندەڵ و قوربانێ سەرێ خویێ گەمژە و فەلیتە...ئەرێ کا ئەوا دگوتنێ شورەش..کانێ قوربانی و هنداکرنا کولاتیا سالێن بوری...!!
حاکمداریا لامەرکەزیەتا دیموکراسی ژی دێ بڤی رەنگی بیتن:
دەستهەلات دێ شوربیتن بو هەرێما، حاکمداری دێ دیموکراسی بیتن ل گورەی حوکمێ یاسایێ..ئەو یاسیا گەلی بوخودانایی و دیسان گەل حاکمداریێ پێ لخودکەتن..گەل دێ بیتن رەقیبێ حوکمی و حوکم دێ بو خزمەتا گەل و پارێربەندیا سەروەریێن گەل و وڵاتی بیتن...هەر هەرێمەکێ(دهوک، هەولێر، سلێمانی، هەلەبچە..) دێ حکومەتا خویا هەرێمی هەبیتن(دام دەزگەهێن ئیداری، مالی، یاسایی، ئەمنی و لەشکەی و مەدەنی هەبن...)، رولێ مەرکەزی بتنێ دێ بیتن سەرپەرشتیا هەرێمان کوما سەرواریێن گەل و وڵاتی...ژیان دێ پێش کەڤیتن، گەل دێ بیتن خودان ماف و رول ...دەولەت دێ ئاڤا بیتن و بیتن ملکێ گشتی....!!
بتێ مایە پسیارەکێ ئەم بکەین و گەل بەرسڤێ بدەتن...ئەوژی ئەوە، بێژین گەلێ مە...تە لامرکەزی یان یان مەرکەزیەت دڤێتن...دێ بەرسڤێ ..دیسان بو گەلێ خوەیێ هێژا بجێ هێلین.....!!