ساڵح ژاژڵەیی
لە دەست پێكردنی شۆڕشی ئایلولەوە هەتا ئەم ساتەی ئێستا ، هیچ كاتێك  كوردی باشور وەكو  ئێستا بێ ئومێد نەبون . وەكو ئێستا  ئایندەیان  مەترسیدار نەبوە . وەكو ئێستا چارەنوسیان  نا دیار نەبوە .
   هیچ  ئاسۆیەكی ڕونیان لەبەردەمدا نەماوە  . لە ڕاستیدا ئەمە ئاشبەتاڵی ساڵی 2020 كوردە  بەڵام لە بەرگێكی ترو لە فۆڕمێكی تردا. ئەم ئاشبەتاڵە زۆر مەترسیدار ترە لە ئاشبەتاڵی 1975  و ئەمەشیان هەر پارتی و بنەماڵەی بارزانی بەسەر كوردیان هێنا .
 ئەمەیان ئاشبەتاڵی بی َئومێدبونە ، بێ ئیرادە بون و تەسلیم بونە . ساڵی 1975 ئاشبەتاڵمان كرد ، بەڵام شاخەكانمان لە دەست نەدا . ئەمجارەیان پێش ئەوەی ئاشبەتاڵ بكرێت شاخەكانیش ڕادەستی دوژمن كراون .  
مەسعود بارزانی نێوەی بادینانی تەسلیم بە توركیا كردوەو ئەوەتا خەریكە زینوی وەرتیش تەسلیم بە توركیا بكات  پەكەكە دەپەڕێنێت . 6-7 هەزار ئاوارەی سوری چەكدار كردوە بۆ ئاژاوە نانەوە لەناو كوردانی سوریادا . ئاشبەتاڵی سیاسی ئەمجارەمان  بە لەدەستدانی سامانی ژێر زەوی  نەوەكانی داهاتومان تەواوبوو .  بەدەستی خۆمان ماڵی خۆمان وێران كرد شاخ و سامانی سەر زەوی و ژێر زەویمان لەدەستدا  .  
سەركردەكانی كوردی باشوور  خاوەنی  بەرنامەو ستراتیج و  ئەجیندای نیشتمانی نەبون . شارەزای  سیاسەت نەبون . بە میزاجی شەخسی و بۆ بەرژەوەندی  خۆیان و بنەماڵەو حیزبەكانیان ئیشیان كردوە .  خەلكانی ئەنانی و  خۆپەرست بون.  گوێیان بۆ كەس نەگرتوە . پارتی بێ  ڕەزامەندی  هاولاِتیان  تاك لایەنە   دەستی بە دەرهێنان و فرشتنی نەوت كردو  هەرێمی كوردستانی توشی ئیفلاسی سیاسی و دارایی كرد.
  مەسعود بارزانی تاك لایەنە  بڕیاری ڕیفراندۆمی داو بەو هۆیەوە نیوەی خاكی كوردستانمان لە دەست دا . ئەم كارەساتەی ئێستای بەدوادا هات. گەڕانەوە بۆ بەغدا وتەسلیم بونی كورد  بەبێ مەرج تەنها لە پێناوی موچەدا ،خۆی لە خۆیدا ئاشبەتاڵە . هیچ باسێك لە بەغدا نییە جگە لە باسی موچە .  مادەی 140 و كێشەی  ناوچە دابڕێنراوەكان  كرانە قوربانی هەڵەی ئەم سەركردە تاڵانچیانە . 
 لە هەموی سەیرتر ئەوەیە وەڤدی كوردی لە بەغدایە  بە سەرۆكایەتی قوباد تاڵەبانی ، بەڵام ئەندازیاری بەتاڵابردنی نەوتی كوردستان ، ئەندازیاری  ئیفلاسكردن  بە هەرێمی كوردستان  تا دەگاتە لە دەستدانی قەوارەی هەرێمی كوردستانیش  ئاشتی هەورامی لێی بەرپرسیارەو ئەندامی وەڤدەكە نییە  . ئەمە پرسیارەو وەڵامی دەوێت . 
لە ئێستادا حكومەتی هەرێمی كوردستان لە بارودۆخێكی زۆر  خراپدایەو هەموو دەرگاكانی بە ڕودا داخراون  .  ژێرخانی ئابوری هەرێمی كوردستان لە ئاستی سفردایە . لە ساڵی 2020 هیچ موچەیك نەدراوە. حكومەتی عێراقیش قسەی سوارەو لە مەركەزی قوەتەوە قسە دەكات ، چونكە حكومەتی هەرێم پابەندی ڕێكەوتنەكەی نێوانیان نەبوە . 
لە ئێستادا حكومەتی هەرێم ڕازییە  هەموو دۆسییەی نەوت ڕادەستی  بەغدا بكاتەوە  لە بەرامبەر ئەوەی بەغدا موچەی فەرمانبەران بدات ، بەڵام   حكومەتی بەغدا هەر بەڕادەستكردنی  نەوت ڕازی نییە بەڵكو داوای داهاتی گومرگ و ناوخۆش دەكات . كەواتە كورد هیچ كارتێكی بەدەستەوە نەماوە جگە  لە تەسلیم بون . تەسلیم بونیش بەمانای ئاشبەتاڵی سیاسی . 
                         ئایندەی خەڵكی كوردستان بە كوێ‌ دەگات ؟؟.    
 هەروەكو لە سەرەوە وتم لە ساڵی 2020 حكومەتی هەرێم موچەی نەداوە .   لەوانەیە خەڵك هەرچۆنێك بێت  بەرگەی دوو مانگ یان سێ مانگی تر بگرن ، بەڵام دواجار باری  گوزەرانی خەڵك زۆر خراپ دەبێت و شیرازەی پەیوەندییە كۆمەڵایەتیەكانیش لەبەر یەك هەڵدەوەشێـت .  هاولاِتیان  دەگەڕێنەوە بۆ ساڵانی نەوەدەكانی دوای ڕاپەڕین .  بەدوریش نازانریت  دواجار ئەمە سەر نەكێشێت  بۆ ئەنجامدانی ڕاپەڕێنێكی گەورە.
 تا ئێستا حكومەتی هەرێمی كوردستان هەر ناو بوەو چەترێك بوە بۆ شاردنەوەی كارە قێزەونەكانی دوو حیزبی دەسەڵاتدار . لە ڕاستیدا   دامەزراوەیەكی پۆلیسی تاڵانچی  تۆقێنەربوە  نەك حكومەت .  ئەم حوكمڕانیەی ئێمە لە بنەڕەتەوە بۆ تاڵانی سامانی ئەم وڵاتە دروست بوە و هەر واش دەرچوو . 
مام جەلال و مەسعود بارزانی چون بۆلای پۆڵ  برێمەر لە جیاتی داوای  گەڕانەوەی خاكی كوردستان و كەركوك  بكەن، داوای پارەو پۆستیان كرد . زیاتر لە ملیارێك دۆلاریان وەرگرت و ئێستاش بۆ كەركوك دەگرین .
 ئەم دوو سەركردە مەزنە تا دروستبونی گۆڕان مانگانە هەر یەكەی 35 ملیۆن دۆلاریان لە بودجەی هەرێم دەبرد بۆخۆیان .  ئەم دوو بەڕێزە  4 ملیار دۆلاری  شیرینی گریبەستە نەوتییە كانیان بە یەك گوژمە  بۆخۆیان برد  لە كاتێكدا هەرێمی كوردستان ئێستاشی پێوەبێت كارەبای نییە .
 پاشماوەی ئەنفال ئاوی خواردنەوەیان نییە . بەم پارەیە ژێرخانی ئابوری هەرێمی كوردستانی پی َبنیات دەنرا .  بۆ ئاگاداری هەمولایەك پارەی شیرینی هەر ئەوە  نەبوە .  كەواتە ئومێدێك نییە لە ژێر سێبەری حوكمڕانی  نەوەی ئەم سەركردانە هیچ پێشكەوتنێك بەدەست بێت جگە لە ماڵ وێرانی  . 
پیرەمێردی نەمریش دەڵێت :
دزو پاسەوان كردەیان یەك خەن   - گاجوت بە كونەبانا سەردەخەن 
هەرگیز بە لیژنە ناكرێ‌ چاكسازی - چۆن شەریكە دز دەكرێ‌ بە قازی 
                       ئەركی هاولاِتیان لەم قۆناغەدا چییە؟؟. 
دۆخەكە زۆر مەترسیدارە . پارتی دەستی گرتوە بەسەر هەموو جومگەكانی دەسەڵاتدا . ئیفلاسی بە هەرێمی كوردستان كردوە . سامانی ئەم وڵاتەی تاڵان كردوە .  دۆسیەی نەوت لە خۆیان زیاتر كەسی تر ئاگای لە هیچ نییە . پەڕلەمانی بێ دەسەڵات كردوە . لە ئێستادا حكومەتێكی پۆلیسی تاڵانچی تۆقێنەر  حوكمی هەرێمی كوردستان دەكات و سەرۆكەكەی  وەكو قوتابیانی پۆلی یەكی سەرەتایی سەیری وەزیرەكان دەكات . هیچ وەزیرێك ناتوانێت بڵێ بەرنامەم ئەمەیەو دەمەوێت ئەوەبكەم . بەڵكو دەڵێت : داوام كردوە ئەوە بكرێت . واتە بڕیار لای وەزیر نییە . یەكێتی بەقەدەر پارتی تاوانبارە . ئەگەر شەریك نییە لە گەنەڵیەكان  بۆچی بۆتە پشتیوانی ئەم حكومەتە پۆلیسیە . 
لێرە بەدواوە گاڵتە بە خۆكردنە  كارمەندانی تەندروستی و مامۆستایان و كەم ئەندامان و فەرمانبەران و موچە خۆرەكانی تر جیابەجیا  مان بگرن و خۆپیشاندان بكەن . 
 حكومەت  حساب بۆ ئەو جۆرە خۆپیشاندانانە  ناكات چونكە پێشتر خەڵكی تاقیكردۆتەوە  . كاتی ئەوەیە  هەموو چین و توێژەكان بەیەكەوە دەست بكەن بە خۆپیشاندان و داواكاریان هەبێت . نابێ چیتر ئەم بارودۆخە قبوڵ بكرێت . 
لە ڕاستیدا بونی حكومەتێكی ئاوا ماڵ وێرانكەر مانایەكی بۆ مانەوە نەماوە . پەڕلەمانێكی بێدەسەڵات  نەبونی  باشترە . دەزگای سەرۆكایەتی هەرێم هەر لە بنەڕەتەوە زیادەیە .ئەم  سی َدامەزراوەیە  و بارەگای بارزانیش  خەرجییەكی زۆریان هەیە و بونە بارێكی قورس بەسەر قوتی هاوڵاتیانەوە .
.كاتی ئەوەیە  هێزی پێشمەرگە بێنە سەرخەت و داوابكەن  لیستی ناوەكانیان  پاك بكرێتەوە  لە ناوی  بندیوار و ئەندامانی حزبی پارتی . با هیچی تر پێیان نەڵێن  میلیشیای حیزبی    . 
كاتی خۆی حكومەتی بەغدا ڕازی بوو ناوی 70 هەزار پێشمەرگە بخاتە سەر وەزارەتی بەرگری و هەموو موچەو پێداویستیان بۆ دابین بكات .  ئێستاش و ئەو كاتەش  70 هەزار پێشمەرگەی ڕاستەقینەمان نەبوە . ئەگەر ئەوە قبوڵ بكرایە ، موچەكانیشیان زیاتر و مسوەگەرتر دەبوو .  بەڵام پارتی بۆ شاردنەوەی ناوی بندیوارەكانی لەناو لیستی پێشمەرگەدا ، ئەوەی قبوڵ نەكرد  و ئەو زیانەشی بە پێشمەرگە گەیاند. هەتا ئێستاش  لیستی ناوەكانی هێزەكانی 80 نەداوە بە وەزارەتی پێشمەرگە  لە پێناوی  شاردنەوەی ڕاستییەكان 
كاتی ئەوەیە  هەموو چین و توێژەكانی كۆمەڵگا هەموو موچەخۆران .  ڕێكخراوەكانی  كۆمەڵگای مەدەنی  ، ڕۆشنبیران  ، هەموو خوێندكاران ، هەموو دەرچوانی زانكۆو پەیمانگاكان ، مامۆستایان و خوێنكاری زانكۆكان  كە ئایندەیان وەك تاریكە شەو وایە بەیەك جار بێنە دەنگو بە نوسراو داوا لە حكومەت بكەن :  كاتی ئەوەیە  دان  بە شكستی خۆتاندا بێنن . 
پارە دزراوەكانی میللەت بهێننەوە . واز لە قۆرخكردنی بازاڕ بهێنن . واز لە تاڵانكردنی پارەی گومرگەكان بهێنن . واز لە داگیركردن و دابەشكردنی زەوی وزار بهێن . ئەو 7  هەزارئاوارەی سوریا كە پارتی كردونی بە موچە خۆر بۆ دژایەتی كوردانی سوریا ، موچەكەیان ببڕن و لە بری ئەوە بیدەن بە كارمەندانی تەندروستی  .
 ئەگەر وەلاِمیان  نەبو  دەست بكرێت بەمانگرتن و خۆپیشاندانی سەرانسەری لە هەموو شارو  شارۆچكەكان هەتا وەڵامی داواكاریەكان دەدەنەوە .  پێیان بگوترێت : بەسە ماڵ وێرانكردن ، بەسە تاڵانی ، بەسە كوشتن و سزادان ، بەسە كلكایەتی بۆ دوژمنان ، بەسە قۆرخكردنی دەسەڵات و تاڵانكردنی  سامانی نیشتمان .
 پێیان بگوترێت :  ئێوە  لە دوای 29 ساڵی حوكمڕانیتان  سەركەوت و نەبون و وڵاتتان توشی كارەسات كرد. ئەوە 5 مانگە موچەتان نەداوە. ئیتر بەس نییە تاڵانی قوتی ماڵ و مناڵمان و چیتان لێمان دەوێت .  تكایە بە ئاشتیانە دەست بەرداری دەسەڵات ببن .   ئەگەر وەڵامی خۆپیشاندەرانیان نەدایەوە ، هاوڵاتیان بەكۆمەڵ دەست بە ڕاپەڕینی سەرانسەری بكەن ، داوا بكەن  حكومەتێكی ڕزگاری نیشتمانی لە كەسانی تەكنۆكرات و بێلایەن و دەسەت پاك و نیشمان پەروەر پێك بهێنرێت .  ئەوە حەقی شەرعی و یاسایی  میللەتە  . ئەم دەسەڵاتدرانە  ماوەی 29 ساڵە بۆخۆیان كاردەكەن و ئێمەش بۆ ئەوان .
 لەبری ئەوەی گۆمەڵكا بە باشی بەڕیوەبەرن  و ژیان وگوزەرانی خەڵك باش بكەن ، كۆی كۆمەڵگایان  داگیركردوە و تاڵانیشیان كردوەو دەستیشیان كردوە بە فرۆشتنی .  كاتی ئەوەیە لێرە بەدواوە ئێمەش بۆخۆمان كاربكەین .
 دوای هەموو ئەمانە ، ئەگەر خەڵك هەر بێ دەنگ بن  ، ئەوانیش دەستیان خۆشبێت  و میللەتیش ئەم بارودۆخەی پیرۆزبێت و هەر بۆ ڕیسواكردن باشن .  چونكە وادیارە شانیان ئەوە هەڵدەگرێت  و هەر قابیلی ئەوەن ئەمانە حوكمیان بكەن .  جان جاك ڕۆسۆ دەڵێت :
 هەر میللەتێك بێ مەرج خۆی ڕادەستی دەسەڵاتێك بكات  لە بەرامبەردا هیچ  وەر ناگرێت  .
29/4/2020