زینی وەرتێ، سەرەتایی کێشەیەکی نوێ
2020-03-27 19:36:44
هیوا سەید سەلیم
دەمێکە هەندێک ناوچە لە کوردستان بە ناوجەی هەستیار ناسراون، ئەگەڕ بە درووستی مامەڵەیان لەگەڵ نەکرێت، لەوانەیە لەو شوێنانە کارەساتی گەورە بکەێتەوە.
زینی وەرتێ، ئەو باسکەیە کە سنووری جوگرافیای ناحیەی وەرتێ ، تاقانە ناحیەکەی قەزایی رواندز، لە سنووری قەزای رانیە جیادەکاتەوە، ناحیەی وەرتێ کە شەڕی ناوخۆ دانیشتوانەکەی بەسەر ( رانیە لە دیوێک و سۆران و رواندز لە دیوەکەی دیکە) دابەشکردووە، لە هەر پێشهاتێک و گرژیەکی نێوان پارتی و یەکێتی، ئەو سنوورەی نێوانیان لە زینی وەرتێ تۆخ دەکرێتەوە، سەرنجام دەبێت خەڵکەکەی باجی ئەو ناکۆکیانە بدەن.
گوندی وەرتێ، جگە لەوەی لە سەرجەم شۆڕشەکانی گەلی کوردستان وەک ناوچەی ئازادکراو، شوێنی بارەگاکانی هێزی پێشمەرگەی زۆربەی لایەنە سیاسیەکانی کوردستان بووە، دانیشتوانەکەشی زۆربەی زۆری لە شۆڕشەکان پێشمەرگە بوونە، و وەک هەر ناوچەیەکی کوردستان زۆرترین شەهیدیان لە پێناوی رزگاری گەلەکەیان داوە، بەتایبەت لە شەڕی تیرۆرستانی داعش.
خەلکی وەرتێ وێڕای ئەوەی لە شەڕی ناوخۆ بەسەر یەکێتی و پارتی دابەشبوونە، بەڵام بەوە ناسراون کە خەڵکێکی یەکگرتوون و ناوچەکەی خۆیان خۆشدەوێت، بۆیە هەمیشە کێشەکانیان کێشەی ئەوانی دیکەیە، و ئاگری شەڕی خەڵکی دیکەیە کە ماڵی وەرتیان دەسوتێنێت.
چەند رۆژێکە بە بیانووی رێوشوێنەکانی رێگری لە ڤایرۆسی کۆرۆنا، زینی وەرتێ جارێکی دیکە بۆتە شوێنی ناکۆکی هێزەکان، ئیدارەی ناوچەکە رێگری لە خەڵکی وەرتێی دانیشتووی سنووری رانیە دەکات بگەڕێنەوە سەر ڕەز و باغەکانیان، کار گەیشتە ئەوەی هێزێکی پێشمەرگە ببردرێتە ئەو شوێنە.
پارتی دیموکراتی کوردستان، دەمێکە مەبەستیەتی سەنگەرەکانی پێشمەرگە لەو شوێنە ئاوەدان بکاتەوە، یەکێتی لەو هەنگاوەی پارتی بە گومانە، هەروەها پێداگیری دەکات کە ئەو هێزەی دەچێتە ئەو سەنگەرانە دەبێت لە هێزە هاوبەشەکانی وەزارەتی پێشمەرگە بێت.
جیا لە پارتی و یەکێتی، کارەکتەری سێیەم کە بەو هەنگاوەی هێزی پێشمەرگە هەستیارە، بریتیە لە هێزەکانی (PKK)ە . ئەوان پێیان وایە چوونی هێزی پێشمەرگە بۆ رێگریە لە بوونی گەریلاکانی PKK لەو ناوچەیە، و سەرتایی گەمارۆدانی بارەگاکانی PKK یە، لە قەندیل و ناوچە سنووریەکان، بە قازانجی ئەجێندای تورکیا کە دەمێکە تورکیا نەخشەی بۆ دەکێشێت.
لە ئێستا بە بوونی سێ هێزی چەکداری جیاواز لە زینی وەرتێ ، کە هەریەکەیان خاوەنی ئەجێندای تایبەتی خۆیەتی، و هیچ یەک لەو هێزانە متمانەی بەوی دیکە ناکات، پێشبینی دەکرێت ئەو ناوچەیە بکرێتە خاڵی تەقینەوەی ناکۆکیەکان، بە تایبەت ئەگەر بە هەستیاری مامەڵە لەگەڵ ئەو کێشانە نەکرێت.
ترسی کۆڕۆنا لە هەموو جیهان کێشە سیاسەکانی وەلاناوە، هەمووان غەمیان بۆتە غەمی زاڵبوون بەسەر مەترسیەکانی ئەو ڤایرۆسە، بەڵام ئێمەی کورد وا نین، ناکۆکیەکان هەمیشە لەناوی ماڵی کوردی بوونی هەیە، لەوەش خرابتر خەونی داگیرکەرانە کە هەمیشە دەیانەوێت ماڵی کورد بێ کێشە نەبێت، و کوردستان بکرێتە مەیدانی شەڕێک کە ئەوان ئاگرەکەی خۆش دەکەن.