بۆچی حکومەت ناتوانێت موچە دابەشبکات؟
2020-03-16 22:02:34
د. موئمین زەڵمی
کۆرۆنا لێرەیە، بە تەنیشتمانا، بە کۆڵان و گەڕەک و گوند و شارمانا ئەسوڕێتەوە، گومان کەوتۆتە سەر هەناسەدانیشمان، تەوقە و ماچ و سەلام و کەلاممان ڕاگرتووە، ئۆتۆمبێلەکانمان لە گەراجەکاندا پارک کردوون، بازاڕ و شەقام و مارکێت و ژیان وەستاون، ئەمە پابەندییە، خۆپارێزییە لە زیاتر تەشەنەسەندن و توشبوون بە ڤایرۆسەکەوە، خوا هەموولایەک بپارێزێت.
کاتێ دەستخۆشی لە حکومەت و لایەنە پەیوەندیدارەکان دەکەین لە بڕیار و ڕێنمایی و ڕێکارەکانیان، لە بەدەمەوەچوونەکانیان، لەنگییەک هەیە! کاتێ داوای مانەوە لە ماڵ و هاندان بۆ پشووی گشتی و پابەندی گشتی دەکەین، لەنگییەک هەیە! کاتێ سەیری وێنەگەورەکە دەکەین، لە چەند لایەکەوە لێی ورد دەبینەوە، لەنگییەک هەیە، بەڵێ کێشەیەک هەیە! بۆچی حکومەت ناتوانێت موچە دابەشبکات؟
وەزارەتی دارایی ڕاگرتنی موچەی ڕاگەیاند تا ئەوکاتەی بەرچاوییان روون دەبێتەوە لە بابەتی کۆرۆنادا، خەڵکی کەمدەرامەتی کوردستان داهاتییان لەو کرێکارییە رۆژانەدایە کە دەستیان دەکەوێ، دەی کە ژیان وەستاوە، کرێکاری کوا؟ پارەش نامێنێ؟ ئێ ژیان زەنگۆڵێتر قورسترە بۆ ئەوان، ئێستا نزیک دەبینەوە، پارچەیەکی تری وێنەکەمان دەستدەکەوێت، بەڵێ لەنگییەکە لێرەدایە؟
بەداخەوە پاش سی ساڵ حوکمڕانی، ئێمە نوقسانی و کەموکورتیمان زۆرن، پێشتر لە وتاری (سی پرسیار بۆ سی ساڵ حوکمڕانی!) دا زۆربەیانم روونکردووەتەوە، بەڵام ئەوەی ئێستا لە هەمووکات زیاتر زەق ئەبێتەوە، ئەوەی زیاتر بووەتە مڵۆزمەی لەنگییەکان و ناتوانین بە دڵگەرمییەوە روبەڕوی قەیران و بەڵاکان ببینەوە، نەبوونی سیستەمی بانکی یە لە هەرێمی کوردستان!
ئەزانن، پاساوی وەزارەتی دارایی لە ڕاگرتنی موچە چیبوو؟ روونکردنەوەی دووەمیان باسیکردووە، چونکە پێیان وایە، دابەشکردنی موچە تێکەڵاوی دروستدەکات و ئەوەش دژی ڕێنمایی و ڕێکارییە تەندروستییەکانە دژبە پەتای کۆرۆنا.
وتەبێژی وەزارەتی دارایی لە روونکردنەوەەکەدا دەڵێت، "ئەو خشتەی مووچەیەی کە بڕیار بوو رۆژی یەکشەممە ١٥-٣-٢٠٢٠ دابەشبکرێت، ناتوانرێت لەو رێکەوتە دابەشبکرێت و لە رۆژانی دواتر دابەش دەکرێت، چونکە بەهۆی قەدەغەی هاتوچۆوە، نە پێشمەرگە ئازیزەکانمان دەتوانن هاتوچۆ بکەن نە بانکەکانیشمان دەتوانن دەوام بکەن، بەڵام بەداخەوە ئەم بابەتە لەلایەن هەندێک لایەن و بەرپرسی نابەرپرسەوە بۆ موزایەدەکردن، بەلاڕێدابراوە، بە جۆرێک کە دەیانەوێت تەندروستی و سەلامەتیی خەڵکیش بۆ مەرامەکانی خۆیان بەکاربهێنن"، دەی ڕێگری لە قەرەباڵغی دابەشکردنی موچە ئەوەندە سەخت نیە، سەختییەکە ئەوەیە ئێمە فریانەکەوتوین و نەمانتوانیوە سیستەمی بانکی لە هەرێمی کوردستان جێبەجێ بکەین.
ئەزانن ئەگەر ئێستا حکومەتی هەرێم بڕیاربدا وەک کەنەدا دیارییەک بداتە دانیشتوانی هەرێم بۆ ئەوەی لە ماڵەوە دانیشن و کێشەی مادیشیان نەبێت، ناتوانێت بیدات؟ نازانێت چۆن بیدات؟ ئێمە حکومەتێکی پێنج ملیۆنین، بەڵام جگە لە فۆڕمی بایەعی هیچ داتایەکمان نییە لای حکومەتی هەرێم؟ ئەگەر حکومەت بڕیاربدات هەر تاکێکی هاوڵاتی تەنها ١٠٠ هەزار دیناری پێبدات، دەبێ وەک سەرەی نەوت و سەرەی غاز و سەرەی بەنزین سەرەی بۆ بگرین؟ دەزانن ئەوکاتیش زۆرێک هەن ناویان لە لیستەکاندا نین؟ ئاخر ئەوان تەعین نین، موچەخۆر نین، بێکارن، هەژارن، دەی سەد هەزار دینارییەکانی حکومەت دەچێتە گیرفانی کێوە؟
لە ئێران حکومەت دوو دڵنیایی دایە خەڵکەکەی، یەکەم هاوکارییەکی مادیی دەچێتە سەر حسابەکانیان، دووەم بەشەبەنزینی ئەم مانگەیان نافەوتێت و لە وەرزی گەشت و سەیراندا بۆیان سەرفدەکرێتەوە، ئێران وڵاتێکی سەرو هەشتا ملیۆنییە، بەڵام سیستەمی بانکی وای کردووە، ئەگەر سەرۆکی کۆمار بیەوێت دە هەزار تمەن بداتە هاوڵاتییەکی دانیشتووی گوندی بندوڵی هەورامانی رۆژهەڵات، هەر ئەو چرکەیە دەچێتە سەر حسابەکەی؟!
نەبوونی سیستەمی بانکی زەرەری گەورەی لێداوین، "تێینییەکان لەسەر حەڵاڵی و حەرامی مامەڵەکان جێگای بایەخن و چارەسەریشی لای زانا ئیسلامییەکان و لیژنەی فەتوا هەیە"، نەبوونی سیستەمی بانکی وایکردووە ئێستا خەڵک گومانیان هەیە کە حکومەت هەرنایەوێت موچە دابەشبکات، نەک لەبەر تەندروستی خۆیان دوای خستووە.
نەبوونی سیستەمی بانکی وای کردووە، حکومەت نازانێ داهاتی تاک چەندە؟ دەوڵەمەندەکانی ئەم وڵاتە چەند پارەیان هەیە؟ بەرپرسەکانی ئەم وڵاتە چەند ژێر زەمین فەردە دۆلاریان هەیە؟ حکومەت نازانێ ئەگەر بیەوێت دیارییەکی ١٠٠ هەزار دیناری خۆپارێزی کۆرۆنا بداتە دانیشتوانی وڵاتەکەی بیداتە کێ؟ چۆن بیدات؟ ئەگەر کەسانێک بیانەوێ هاوکاری حکومەت و دامەزراوە تەندروستییەکان بکەن، چۆن بیکەن؟ چونکە هەر موزایەدەی لێ دەکەوێتەوە!
کورت و پوخت کێشەکە ئەمەیە کە ئێمە سیستەمی بانکیمان نیە تا بزانین چۆن دەژین؟ چیمان هەیە؟ چیمان دەبێت؟ چۆن موچە وەربگرین و نەچینە قەرەباڵغییەوە و تووشی کۆرۆنا نەبین؟
کابینەی ئێستای حکومەتی هەرێم، ئەرکی قورسی لەپێشە، کاری گەورە هەن دەبێ بیکات، بۆیەش هەر هەنگاوێکی باش کە بتوانێت بیگرێتەبەر، دەبێ لە بەرژەوەندی گشتیدابن، کێشەی زۆری کەڵەکەبوو بەجێماون، بۆیەش قەیرانەکان چەندە سەختن، چارەسەرکردنیشیان ئەوەندە سەختە، بەڵام مەحاڵ نییە!