رۆژا بنهجهكرنا سهروكایهتا میراترگریا بنهمالیه
2019-06-09 20:35:37
سەید ئەكرەم
وهك ههمی خویندهڤانێ ئاسایی دزانیتن كوردستان(میزوبوتامیا) دلێ روژههلاتا ناڤینه، وهكی چاوان روژههلاتا ناڤین دلێ جیهانێیه! پێكهاتهیێ گهلێ كوردستان، كو كورد بهشێ وان یێ بنیاتیه، ڤی گهلی رول و دێروك و شارستانیهت و كولتورێ خوهیێ زهنگین و ههری تژی باندورهكێ ساخ و چالاك ههیه، ئهگهر تهماشایی دێروكێ و رویدانێن وێ بكهین، چ ل دێروكا گهڤنار یان ل دێروكا ناڤهند و نویدا ژی، هویر تهماشا بكهین، ئهڤ وهلاته(كوردستان) و ئهڤ گهله و بنهخاسمهیی، گهلێ مهیی كورد، توشی هێرش و بیڤهلهرزێن مهزن و ههوێن قركرنێ و ژناڤبرنێ بوینه، وهلات برهنگهكێ دراماتیكی و جهرگبر كهڤتیه ناڤا ههوێن داگیركاریێ، گهل كهڤتیه بن هێرشێن قركرنێ و ژناڤبرنێ و ژێبرنهكا نهژادپهرستیا زور گران و جهرگ ههژین... لێ دناڤا ڤان ههمی نهڤیانی و دوژمنكاریێن مهزندا، كوردستانێ، كوردستانیبونا خوه پاراستیه، گهلێ كوردستان و كوردی دیسان ههبوون و نهژادێ خوه پاراستییه، بزهحمهتی و رهنج و تێكوشینهكا دژوار ژیان كریه و پێكڤهژیان بههبونهكا خوهزایێ خوه كوك و بنیات ئهزلهیهتا خوه، وهكی بهرخوهدانهكا نیشتیمانی و مروڤایهتی، بهیڤیا ههبونهكا بجهسارهت خهبات و تێكوشانا خوه بهردهوامی دایێ و ل سهر ریا خوه بهردهوام دمهشهكا دژواردا دچن و دهربازی كهنارێ رزگاریێ دبن، ئهڤروكه ژی ژ كهرهما وێ خهبات و تێكوشانا كولاتیا سالان، بسایێ سهرێ وێ شهادهت و وان قوربانیێن هاتینه دانێ، ئێدی ههستا هندێ بنهجهبویه كورد و گهلێن كوردستانی، كوردستان و ئاخا میزوبوتامیا خهریكه ناڤ و نهخشهیێ خوهیێ بنهجهی وهربگریتن و جهبگریتن دناڤا ناڤ و نهخشهیێن جیهانا ههیی دا، بونا تێگههشتن و شروڤهكاریێن خوه، ل گورهی دیتن و بویهرێن ههیی رونتر و بهرچاڤترێ بێخینه بهردهستێ خاندهڤا و خهلكێ خویێ هێژا و خهباتگێر و خهمخور، ئهم دێ هندهك دیتن و بهرچاڤكرنێن زێدهترێ ل خارێ وهكی سهره خال ئێخینه بهرچاڤ و بن دهستێ خاندهڤانێ گراڤی، بمهرهم و مهقسهدێن بجهكرنا ئهركهكێ نیشتیمانی و بروحهكا مروڤ پهروهری، دخزین یێن شارهزا و یێن پسپور بابهتی زێدهتر زهنگین و پر ئالی بكهن و شروڤهكاری و خاندنێن خوه بئاوایهكی زانستی بدهنه خویا كرن.
ل باشور كولانیایهكا میراتگری یان بنیاتێ دهستههلاتهكا خومالی ئاڤهدانی دبیتن ....!!
سهردهمێ زێرینێ گهلێ كوردستان لباشور ل پاش سهرههلدانا سالا1991ز دهست پێ دكهتن، ل سالا1992ز و بسهردا دهستههلاتهكا بناڤ پهرلهمانی ههلبژارتی ل ههرێمێ دهێتن پهیادهكرن، سهرهرایی وان ههمی شهروشور و ناكوكی و پێكدادانێن ههیی، لێ خوبرێڤهبهریهكا خوبخویی ل ههرێمێ(پارێزگههێن دهوك، ههولێر، سلێمانی)، ببهردهوامی ههبون و رێڤهبهریێن خوهبخویی ههبوینه و بئیراده و ئیدارهدانهكا كوردی و كوردستانی(ژبلی كێم و كاسیێن ههی)، بهردهوام بوینه تاكو روژا ئهڤروكه، نوكه ژی و ل پاش ئهنجامدانا گهرا پێنجێ یا ههلبژارتنێن پهرلهمانتویێ ههرێمی، خهریكه زێدهی(8)ههشت مههان دهرباز دبن، لێ هێشتا سهروسیمایێن كابینهیا نوی ئاشكرا و بهلی نهبوینه، نهوهی نوێ برهنگهكی ژ رهنگا ئوپهزیسیون بونا خوه راگههاندیه، یهكگرتووی ئیسلامی ژ بلی ئوپوزیسیون بونا خوه راگههاندیه، لێ برهنگهكی ژ رهنگا ناڤدهستی و ژێربهژێریێ بو پارتی و ینك دكهتن، بوێ مهرهمێ ژ ئالهكی شكهستنا خوه ساخ بكهتن و ژئالیێ دی، ژێر بهژێر پاخلێن خوه داگریتن و سولتانێ ئاق پارتی ژ خوه رازی بكهتن...كومهلا ئیسلامی، بزاڤا ئیسلامی، حزبا شویعیا كوردستنی...هندهك ئالی و كهسایهتیێن دی، ل ناڤبهرا حانه ومانه، مانه ههلاویستی و تاما دهڤێ خوه خوش دكهن، بو شاباشهكێ چهور و شرین...بزاڤا گوران ژی ههرچهنده بفهرمی شكهستنا خوه رانهگههاندیه( 12 كورسیك، دزهنیهتا واندا ههر 24 كورسیكن)، لێ دوارێ كریاری دا، شكهستنا خوه پهژراندیه، شاباشهكا باش وهرگرتیه و پارتی ب برا مهزنێ خوه قهبیل كریه، ژ بلی هێرڤه و وێڤه، بهحسا وێ ناكهین...لێ ئهوا ئهم دكارین بئاشكرایی رونڤهكرنێ بدهینێ، شهرێ دهستههلاتێ نوكه كهڤتیه ناڤبهرا پارتی و ینك( ئهو دوهێزێن ژ سهرڤه برا و ژ بنڤه دوژمن، ههڤگورێن بهندوپهیمانا بناڤ ستراتیژیك....)، ههرچهنده رهههندێن ڤی شهری، دێروكهكا تراژیدی ههیه، قولایهكا فكری و دهرئهنجامهكێ مشتی سهرنشیڤی و سهر ئهڤرازی ههیه...لێ لپاش مالئاڤاهیا رێبهرێ روحیێ ینك( نهمر مام جهلال تالهبانی)، خهریكه روحهكا نوی لناڤ رێزێن یهكێتی نیشتیمانی ئاڤادبیتن و سهرههلددهتن، سهخمهراتی وان جوداكاری و دابران و ژێك چونێن بویی، چ ژ جودابونا بزاڤا گوران و هاوپهیمانی یان هندهك كهسایهتیێن دی...لێ ڤهگهر و سهرژنوی بینا كرنا(ینك) خهریكه ببیتن ئاڤاهیهك و بهروبیاڤهكێ خورت تر و رێك و پێك ترێ، نهخاسم پشتی بهرێز سهركومار(دكتور بهرههم سالح) ڤهگهریایی ناڤا پارتیا خوه، گهلهك هاودید و كهسایهتیێن دی یێن رهسهن و نیشتیمان پهروهر ژی خهریكه بگههنه ناڤا رێزێن(ینك) و سهرژنوی پهرهپێدان و نویژهنكرنهكا باشترێ و گهشترێ بدهنه ناڤا رێزێن ئێكهتیا مام جلال و ههڤالێن وی یێن دامهزرێنهر( ناوشێروان، عادل مراد، فوئاد مهعسوم، عهبدالرزاق فهیلی، عومهر شێخ موس، ههڤالێن دی..).
ئهوا راستی بیتن ل دوماهیك ههلبژارتنێن عێراقێ و ههرێمێ، سهختهكاریهكا زور هاته كرن، سهرهرایی پهسند كرنا بهرئهنجامێن دوماهیكێ، لێ سیبهر و رهههندێن وان حیله و سهختهكاریێن هاتینه كرن، نههاتن نخافتن و زیق ل سهر پێلێن دهریایی خو دههلاڤێتن و سهر ئاڤ دكهڤن، ئهڤێ چهندێ دئالیهكی دا برینهك كویر پهیدا كر و دئالیهكێ دی دا بێ متمانیهكا مهزن پهیدا كر، ئهڤ بێ متمانیه زێدهتر زهق دیار بو، ل دهمێ لایێ سهركهڤتی(پارتی دیموكرتی كوردستان)، خو دسهردا بری و كهڤتیه ناڤ ههول و بزاڤێن جدی تاكو ههمی پوستێن بهغدایێ بو خوه وهربگریتن و لایێن دی پشت گوهڤه پاڤێژیتن، نهخاسم یهكێتی نیشتیمانی، ئهڤ ههول و بزاڤه ژ بلی بێ متمانهیی كویر كرن، سهر ژ نوی ههڤركی و ئازرندنا برینا سهر لێ ههودا و پیلانگێریێن ناڤخویی بنیات بو هاتنه دارێتن، لهومانێ ئهڤ قوناغه دبیتن ببیتن سهرهتایهكا قوناغهكا نوی، لێ بنهمایك و رێگهچارهسهریێن گونجایی و زانستی ناهێنه دیتن...بویه خهریكه مهترسی زێدهتر و مشتی پێترین نههامهتی و رهش بینی ببن، چونكی عێراق بگشتی و ههرێم بتایبهتی ل بن تاقیكرنهكا زور مهترسیدار دهرباز دبیتن، كومكرنا هێزێن ناڤدهولهتی و زهبلاح، لێكدان و پێكنهكرنا بهرژهوهندیێن ئهمنی و ئابوری و جیواری...ههردیسان ههرهشهیێن شهرهكێ كاڤل كهر و تژی مالوێرانی نهدویر ل دهڤهرێ بقهومیتن، زیان و زهرهرێن كوردستیان نهدویره دوو هنده و سێ هنده بن.
نوكه راسته، هندهك ژ سهروسیمایێن دهستههلاتێ خهریكه دیار و ئاشكرا بوینه، ل 10/6/2019ز، رێورهسمێن سهروكێ ههرێمێ دێ ل هولا سهعد عبدالله(نه ل هولا پهرلهمانی) برێڤه چن، نێچیرڤان بارزانی دێ بیتن سهروكێ ههرێمێ، مهسرور بارزانی دێ هێتن راسپاردن داكابینا نویا حكومهتێ دروست بكهتن، لێ تاكو نوكه هێزێن سهرهكی و شریكێن ستراتیژی و خودان هێز و ئهزمون(بئاوایێ تایبهتێ خوه)، نهگههشتینه چ ئهنجامێن دوماهیكێ، لهومانێ گهرهنتی كرنا رهوتێ دهستههلاتێ و ئاڤاكرنا كابینا نوی، بێی(ینك) نهههر حكومهتهكا كێم و شاشه، بهلكی دهستپێكهكه و سهرهداڤهكه بو بژارهده و داهوریان و ژێگرتهیێن دی و تژی خهتهر و مهترسی، نهبتنێ بو كابینا نوی، بهلكی بو گهلێن كوردستانی و بو ههمی دهڤهرێ، چونكی ههرێما باشور بههمی ئالیان ڤه خویكهكا گران دایه، چ خویكا هێزێن ناڤخویی یان ژی خویكا هێزێن دهرهكی و ناڤنهتهوهیی، دبیتن زێدهترێ بهرگریا خویك و سهرانهیێن گرانترێ نهكهتن...بویه بئاشكرایی دشێین بێژین، رهوشا نوكه جهێ دل خوشیێ نینه...دئالیهكی دا وهلات و گهل لبن مهترسیێن ناڤدهولهتی و ههریمینه، دئالیێ سیان دا، دهستههلاتدارێن ههرێمێ مژویلی شهخصهنهكرن و كویركرنا ئێش و ژانێن گهلێن خوهنه و بهیچ رهنگهكی داگهریانان بو ئێك دوو ناكهن، بو هێزێن ناڤدهولهتی، بو دوژمن و دهولهتێن ههرێمی خهریكه ببن مالویته و لیسێن وان بو خوهش بكهن، نهخشهسازیان ل گورهی بژاده و خاستهكێن وانان دكهن...بو خوه ژی، بو گهل و بو وهلاتێ خوه ژی خهریكه ببن دهرد و كوله سهری....سهد سالێن خهباتا خویا سیاسی، حهفتێ سالێن خهباتا چهكداری، ئهنفال و كیمیاباران، رهشه كوژی و گرتن و مال وێرانی، هندا كرن و بهرزهكرن، تهعریب و تهتریك و تهفریسێن هاتین كرن...خهریكه بهێن ژبیر كرن و بههدهر بچن، كوریسك ببیتن میراتگری، پوست و پاره ببن ئارمانج و بهرنامه، بویه ههردچیتن، دهم دچیتن و هیڤی دهێنه هندا كرن، بویه دبێژین و گوتنهكا راسته ژی، ههردهم كورد شهركهرهكێ باشه، ل شهرا نهشكهستیه، لێ دسیاسهتێ دا، ل سهر مێزان یاریكهرهكێ دورا و شكهستیه.
ژ شورهشگێریا سهرێ چیا ن بو سیاسهتا كورسیك و پشتا مێزان
راسته كوردستان دناڤا دوخهكێ نالهبارێ ناڤنهتهوهیی دا توشی دابهشبوون و ژێكڤهبونێ بو، شهرێ چالدیران(1514ز)و كومهكا پهیمانێن ناڤدهولهتی و پاشی ژ بهرئهنجامێ شهرێ جیهانیێ(1،2)وێ دا، ئهو بو لوزان جارهكا دی دوو چارچه كرنه چار پارچه، لێ دڤێتن ئهم وێ ژی بێژین، دهرفهتێن زور مهزن ژی بو گهلێ كورد و بو خهلكێ كوردستانێ هاتن، ئهگهر ئهو دهرفهت هاتبانه وهرگرتن، گهلێ كورد، خهلكێ كوردستانێ ل گورهی كاودانێ وی دهمی خوه رێك خستبایه، دبو گهلێ كورد دهولهتا خوه ل سالا1916ز دا دامهزراندبا، ههردیسان ئهگهر گهلێ ئهرمهن و گهلێ كورد پهیمانهكا خوهیا مجد ههبایه، نهكهڤتبانه ناڤا پلانێن نهیاران...دیسان دبو ل سالا1918ز و بسهرده، ببانه خودان دهولهتا خوهیا ههڤپشك ل سهر ئاخا(میزوبوتامیا و ئاخا ئهرمنستانێ)، لێ مخابن، گهلێ ئهرمن و گهلێ كوردی، ههڤرێزیا خوه دروست نهكرن و مانه بدویڤ پلانێن نهیاران ڤه، بون عهبدالێن چ نهكرنا ههڤدوو، بویه ڤان گهلا دهرفهت ژ دهست چوون و بونه قوربانیێن سهرهشكیا خوه، بونه قوربانیێن دێروك و بهرژهوهندیێن گهلێن ههرێمی و دونیایێ، تاكو نوكه ژی ئهو تهحلی و كارهساتێن وان دمێژن و دبنه گوریێن پشكا ههریی مهزن بو خهلهتیێن وی سهردهمی ، لێ ئهوا جهێ داخێ و برینا مهزن دجهستهیێ كورد و كوردستانیان، پرانیا هێز و تهڤگهرێن سیاسیێن كورد و كوردستانی ل ڤێ سهدسالیا نوكه، خوهزایێ كورد و كوردستانێ نینن، لبن ههژموون و كارتێكرنێن ناڤدهولهتی و ههرێمی، نه بتنێ دئالیێ سیاسیی دا، بهلكی دئالیێ لهشكهری و رێڤهبهری ژی دا، لبن ههژمونێ دوژمنێن ههرێمی و ناڤدهولهتی دا ئاڤابونه و برێڤه دچن، دوژمنێن مه، نهخاسم ل باشور چاوان هێز و تهڤگهرێن مه ئاڤاكرنه، ههر وهسان برێڤهدبهن و ل گورهی بهرژهوهندیێن خوه دیزاین كرنه، لهومانێ ههردهم ئالیێ ههرێمی و ناڤنهتهوهیی دهێتن پشت گوههاڤێتن و ئالیێ ناڤخویی، ناكوكی و جرهبرا ناڤخویی، خوتیژ كرن و بهربونا گیانێ ئێك دوو كریه بهراهی و سهرپشك كریه، ههر ئهڤه ئهگهرێ وێ چهندێ شكهستی، خو شكهستی نهبینیتن و شكهستنا خوه ژی بكهتن بههرا خهلكێ دی، خو بكهتن پالهوان و سهركهڤتی، بویه ههر دهه پازدهسالان شكهستنهك ببهر مه دكهڤیتن و شكهستی ههر بهراهیكێ كاروانیه، نهناڤ و نه ژی ناڤهروكا شورهشێن مه دهێتن گورین و دورانێن مهژی نابن دوران و مروڤێن دورایی ل پێشیا مه دچن و ئهم ژی خاس و عام دكهڤینه دویڤ پێن وانان.
ل ڤێره پسیارهكا جدی دهێتن پێش، ئهرێ گهلا چ ئهگهرن بوری و كارهساتێن مه زوی ژ بیرا مه دبهن!!
لڤان سهد سالێن بوری(لباشور)، گهلهك هێز و حهرهكه دروست بون( كومهلا لاوێن كورد، كومهلا داركهر، جزبا هیوا، شورهش، ئازادی، جزبا دیموكرات، ینك، سوشیالست، كومهله، پاسوك، ستێركا سور، تێكوشین...گهلهك پارت و كومهلێن دی)، دئالیێ حهرهكی ژی دا(حهرهكاتێن شێخ مهحمودێ نهمر، حهرهكاتێن بازان، شورهشا ئهیلولێ، شورهشا گولان، سهرههلدانا جهماوهری ل سالا1991ز، پهرلهمان و حكومهتا ههرێمێ...)، لێ دیسان دهرفهت نههاتن وهرگرتن، سالا 1991 و 2003 دیسان دوو ههلێن دێروكی بو گهلێ مه هاتن، لێ دیسان ئهڤ ههله نههاتن وهرگرتن و قوناغا خهباتا مه دژوار و پر ئاستهنگی كر، بو دهمهكێ دی كێشهیا مه پاش ئێخست....ئهو ههول و بزاڤێن بناڤێ دهولهتداریێ و ریفراندوما سهرخوهبونێ ژی، مهرهم و پالدهرێن دی ل پشت بوون، ههردیسانێ هیچ ئامادهسازیهكا زانستی و ژیواری بو نههاتبونه كرن، بویه كێشه زێدهتر ئالوز و ئاسێ كر و هێز دا نهیاران و دوست هاتنه توره و زویر كرن، بهرئهنجامی ژی، ژبلی(91%)ئاخا كوردستانێ هاته ژ دهست دانێ، پلانێن دوژمنكاریێ هاتنه كویر كرن، ههستا نهتهوهیی و باوهری بخوهبون دیسان هاته هندا كرن، كێشا وهلاتهكێ دێرین و گهلهكێ رهسهن و مهغدور دیسان هاته پشت گوههاڤێتن و كێشه ژی هاته سڤك كرن و كێم كرن، ژ بلی كوكا نهیارتیێ هاته زێدهكرن و نهیارێن مه، نهخاسم یێن ههرێمی ل سهر ئێك مێز هاتنه خرڤهكرن.
بهرئهنجامێ ههری ل پێشیێ، ڤێ سیاسهتا باشوری، ههمی ئهو حزب و سیاسهتا هاتیهكرن، ههمی بزاڤ و حهرهكاتێن هاتینه برێڤهبرن، بهرئهنجامهكێ باش وهرنهگرتن، بونه ئهگهرێ ژ دهستدانا پشكا ههری مهزنا ئاخا كوردستانێ، گهل دهربهردهر بو، ژ سهر ئاخا خوه مهاجر بو و بو غهریبه، كوشت و كوشتار پهیدا بوون، ئهنفال و كیمابان هاتنه ئهنجامدانێ، دهربهری و بهرزهبونێن مهزن دروست بون، كول و دهردو كوڤان لناڤ خهلكی مشهبوون، ههزارهها ئێش و ژان بهربونه ستوكورا گهلی، ژبلی وێ چ گوهورین كاری پهیدا نهبوون، پهرێ برێكا بهرێ...سهركرده ههریێن بهرێ بوون، حزب و رههبهر ههرئێن بهرێ بوون، رێك و رێگهچارهسهری ژی ههریێن بهرێ بوون...بویه نهچارهسهری و بێ رێبهری بوونه رێك و شوپ و هندابون بونه سهمیان و سهروهری، لهومانێ بوری زوی هند ابو! ئێش و ئهلهم بێ دهرمان مان! بویه چارهیا بێ چارهسهریێ لباشور بویه ئێشهكا بڤهگر و ههردهم بودهمی ههو ددهتن و ناخێ مه دههژینیتن و برینێن مه یێن كول كیسهگرتی دكهتن و سهر ژنوی وهبایا مه سهر ههودههتن.
لهومانێ ل ڤێره بێ ناڤبر دبێژم! چاوان ههوێن ههلبژارتنێن مه وهكی تلیلی و گهرێن شههیان و داوهتانه، پهرلهمان و حكومهتێن مهژی وهكی زاڤا و بویك و بهربویكانه، رێورهسمێن داناندنا سهروك و رێڤهبهرێن مهژی چهپرهپانێ و دهست قوتان و خوههلاڤێتن و پێ گوتن، دویری بنهمایكێن زانستی، دویری عورف و عاداتان، دویری رێسا و یاسایان، ئهرێ گهلا ههرێمهك وهكی باشور بقادێ دهولهتهكا مهزن و خودان سهروهری قوربانی داین...چ ئهگهر ههبوینه ئهڤه زێدهی(28)بیست و ههشت سالایه نهبویه خودان یاسا، بێ عورف و بێ بنهما دهێتن سهردهری كرن، شهخص و مالبات دزێهن و ئهقلێ خوهیێ مالباتی دا دهێتن بهرنامه دكهن و برێڤهبرن، براستی سهیره و سهیر و سهمهرێن جهرگ ههژینه! چاوان ل دهڤهرهكا هوسان، گهلهك ملیونی، خودان ئاخ، خودان زمان، خودان دێروك و كهلتور، خودان ئابور و بوری، خودان دیانهت و خودان هزروبیر! چاون دبیتن دچاخێ(21)بیست و ئێكێ دا! چاخێ ئهلهكترون و پێشكهڤتنێ! ئهڤ ههمی پاشكهڤتن و هندا كرنه، بوچی بهروكا مه بهرنادهن! براستی ههم بێ خودانی ههیه و ههم ژی هندا كرن ههیه!
ههر ئهڤێن ههبوینه! حزب و حهرهكهت و سیاسهتا باشوری چنهكریه و سهنگ و بهایێن باشوریان بێ رهواج كرینه و ئێشا هندا كرن و ژبیر كرنێ بویه موبتهلا بو رابردویێ مه، بو نوكهیا مه، بوداهاتێ مه! پسیارا دی یا ههری جدی ئهوه گهلا ئهرێ ئهڤ ئێشا مهزن، ئهڤ بهرزهبونه تاكو كهنگی دێ دجهسهتیێ مه دا بهردهوام بیتن! تاكو كهنگی بهرزهبون دێ ههستێن مه ژ مه دزیتن و لناڤا بهرزهكرنێ دا مه گیرو كهتن..!!
ئهم گهلهك بێ شانصین یان ژی بێ سهروهرین...!!
د دێروكا مهیا بوری دا، چاوان ئهم خودان حزب و حهرهكهت بوینه، ههر وهسان ل گورهی زروف و سهردهمێ خوه، مه سهروك و رههبهری ژی ههبوینه، نه ل باشور بتنێ بهلكی ل ههمی كوردستانێ، ل روژئاڤا ابراهیم ههنانو، بنهمالا نهبیل بهری، بنهمالا جانپولا، بنهمالا بهرازی، دورزیان...بدههان كهسایهتی و بنهمالكێن كوردی چ لناڤا دهستههلاتا(سورێ، لبنان، ئوردنێ..) یان ژی لناڤا ئوپوزیسیونا وهلاتێ شامێ بگشتی دا، كهساتی و هزرمهندێن مهزنێن كوردی رول و سهروهریا خوه ههبویه، ههردیسانێ لباكور، بنهمالا بهدرخانیان، یونس پاشایی، شێخێن پیران، سهید رهزا، تاهایێ شهمزدینی، شێخ عوبهیدولاهێ نههری و بدههان و بگره بسهدان كهسایهتی و ناڤدارێن كوردی جهگرتیه دناڤا دهستههلات و ئوپوزیسیونا باكور( ل توركیا)دا، ههردیسان گهلێ مهیێ روژههلات ژی، بههرهیهكێ زور مهزن دفكر و رامانێن دهستههلاتداری و ئوپوزیسیونا گهلێن ئیرانی ژی دا ههبویه، نهخاسم كهریمخانێ زهند، سمكویێ شكاك، قازی مهحهمهد، شێخ عوزهدین حوسهینی، رێبهر قاسملو، شهرف كهندی و بدههان رێبهر و سهركردێن دی...ههر بوی ئاوایی و نهخاسم ل ڤێ دوماهیكێ، گهلهك سهركردێن كوردێن باشوری باندورا خوه ههبویه، وهكی شێخ مهحمودێ حهفید، شێخ بههائودین، ابراهیم احمد، سالح یوسڤی، مهلا موستهفا وهكی رێبهرێ شورهشا ئهیلولێ، مهسعود بارزانی، مام جهلال تالهبانی و ناوشێروان مستهفا، وهكی دوو رێبهرێن نویخاز و ههڤچهپهر، گهلهك كهسایهتیێن دی...لێ ئهو ژی راسته ڤان ههمی كهسایهتیان نهكاریه رێكهك و رێبهریهكا بقادی خهبات و قوربانیێن گهلێن كوردستانی، بفكر و رامانهكا خوسهر و برێك و بنهكوكیهكا پرانیا ههری زورا ڤان حزب و حهرهكه و سهروهری و رێبهریێن ههی، مژارێن رهخنهیێن زورن و لبن بارانا گازندهیێن گهل و خهلكێ كوردستانێ گوهشی و مات و دامایی ماینه و دمینن و دفهتسن...بویه ڤی وهلاتی، ڤی گهلی رێبهری، سهروهری، رێگهچارهسهری بو دڤێن....!!
عبدولا ئوجهلان و نمونهیا رێبهری و سهروهریا كوردستانی...!!
عبدولا ئوجهلان(ئاپو)، ئهو زاروكێ ژ بهدهنا دهیكهكا تورك و بابهكێ كورد ل گوندێ ئهمرالی ژدایك بویی، دناڤا شهرهنیخا دهستههلاتهكا تورك تورانی و رهگهز پهرستی دا، ژیانا ههژاری و زهحمهتیاندا ئافراندن كرین، بفهلسهفهیهكا نمونهیی خویانی بینا كری، زانست و دێروك كریه ڤههاندنهكا هزرا خومالی، دناڤا زیندانێ دا تهڤگهرا ئاپوچی دگهل مهزلوم و عهگید و ههڤچهپهرێن خودا رێك و رێگهچارهسهریهكا بنیاتی و دیموكراسی، شورهشگێری ل گورهی خوهسهریا شوپهكا دێروكی و شوناسی و زانستهوایی ئاڤهدانی كری، ژ باكوربو سههلول بیقاع وبهرهڤ ئهوروپا و پاشی دكومپلویهكا شوم و لبن زولمهكا ناڤنهتهوهیی دا، بهرهڤ توركیا و زیندان كرن دگرتیگهها، گزرتا ئیمرالی دا، ئهڤ كهله سهركردێ كوردی، راسته زێدهی(20)بیست سالایه لناڤا زیندانێ و لبن شهرت و مهرجێن گران ژیانا زیندانێ بسهر دبهتن، لێ ئهو رابهر و داهێنهرێ هزروبیرهكا زانستی و فهلسهر و دامهزرێنهرێ پارتیكێیه بناڤێ(پارتیا كاركهرێن كوردستانی)، بئهو پهرێ زانابون و شارهزایهكا بلمهتییانه رێكهكا شورشگێری و بیروهزرهكا فهلسهفی و زانستی، ئهڤی ئینسانێ مهزن خهباتهكا شورهشگێری بداهێنانهكا نمونهیی و رێڤهبهریهكا پێشكهڤتی و خودان مقاوهمهكا گهریلایی و ئاخ پهرستی داهێنا و سهروهری لێ كر! فكر و رامانێن ڤی سهركردهیی رێكخستنهكا سیاسی و چهكداری و بناڤ و ئهرناڤهكێ نویخاز و موكوم و تێكهلی ئاخ و خوینێن وهلاتپارێزی بجهستهیهكێ پیلایی هاته بینا و ئاڤا كرن، خورسكی و ئهصالهتا ڤێ رێبازێ ههر جهێ كوردستان لێ، ههر جهێ كوردستانی لێ ژیانێ دكهن، خهبات و رێك و تهڤنێ ڤێ رێكخستنێ لێ هاته راچاندن و رێبهری كرن( سهرهرایی كێم و كاسی و رهخنهیێن ههیی، لێ ئهڤ حهرهكهیه بفكر و رامانێن خوه، بو حهرهكهكا كوردستانی و جیهانی و برهنگ و تهڤنێ چیایێن پیلایی تهڤن و نهخشهیێن خوه موكوم راچاندن..).
بههول و بزاڤێن ڤی سهركردێ مهزن، رێكخستنهكا جهستهیی و هزری، دجهستهیێ كهسهكی و درێكخستنا رێكخستنهكێ دا، بو رێكخستهنهكا روحی و ژیانهوهیی بئافرین و خودانی، دناڤا كاكلا روحێ دا هاتینه ئاڤاكرن، ئوجهلانیهت كریه ئاڤاهیهكێ ئهزهلی و بهردهوام دناڤا روحا مروڤاتیهكا پیروز و ئاخ پهرست دا، هوسان ههر تاكهكێ ڤێ رێكخستنێ بو ئاپوچیهك و بگرتنا بهرێز(عبدولائوجهلان) ئهڤ بزاڤه نههاته بهربهست كرن، بهلكی وهكی گورهبایهكێ روحی بهلاڤ بو، جهوار و تهڤگهرا خوه خورت و بنهجهی كرن، شورهشهكا سهرانسهری و وهكی پهیامهكا روحی و وهكی پهیمبهرهكێ زهمانێ ڤێ سهدێ، پهیام و رێكا وی هاتن بهلاڤ كرن، بویه مروڤ نهحهق نینه بێژیتن ل پێنج سهد سالا بوری و ل سهدسالێن بهێن ژی، پهیامهك و رێبهرهیهكا بقادی زانست و فهلسهفهیا ڤی سهركردێ مهزن نههاتینه و ناهێن...لهو گرنگه كورد و كوردستانی خو دهینداری ڤی ئینسانێ مهزن ببینن و مروڤایهتی ژی سودمهند ببیتن ژ فكر و بهایێن فهلسهفه و زانستێ ڤی مروڤێ مهزن.
نوكه ژی ل ههرچار پارچهیێن كوردستانێ، ل ههر جهێ كورد و كوردستانی لێ دهێن دیتن، فكر و رامان و كارتێكرنا ڤی سهركردهی دهێتن دیتن و بهیستن، لباكور ژبلی وێ زولم و زورداریا دهولهتا توركی دكهتن، بئهوپهرێ دورندایهتی و نهژادپهرستیێ بهرهنگاری گهلێ كورد و گهلێن ئازادیخوازیێن توركیا بویی...لێ خهبات و تێكوشانهكا مهزن دناڤا زهحمهتی و ئاستهنگیاندا، بهردهوام دپێشداچوون و دناڤا سهركهڤتنێن مهزندا بهرهڤ سهرفرازیهكا مهزن دچیتن و دهستكهڤتیێن مهزن تومار دكهتن...ل روژئاڤا، سێكا ئاخا سوریێ رزگار كریه و چهندین كانتونێن خوبرێڤهبری و برهنگهكێ سهركهڤتی و نمونهیی رێڤهدبهن و نمونهیهكا ههری ژێهاتی و سهركهڤتی ئاڤا دكهن، راسته تیرورهكا دژوار بهرهنگاری وان بویه، دناڤا شهرهكێ گرانێ ئیسلاما ئیخوانیا ئهردوگانی دا ژیانهكا تژی زهحمهتی و دناڤا خهباتهكا مشتی ئاستهنگی دا خهبات و بهرخوهدانا خوه ددومینن، لێ سهروسیمایێ ئیدارهدانهكا پێشكهڤتی و سهركهڤتی دناڤا رێڤهبهریهكا گهلی دا، بهردهوام بشانازی سهركهڤتنان تومار دكهن و جهێ خوه ب چاكی دگرن لناڤ گهلێ خوه و لناڤا گهلێن ناڤدهولهتی ژی رهنگ و سیمایێ خوه وهرگرتیه، خهریكه ژی دهستكهڤت و سهركهڤتنێن مهزن بچنن و مسوگهر بكهن.
سهرهرایی وان ئاستهنگ و رێگریێن لباشور و ل روژههلاتێ ل بهر ڤێ تهڤگهرێ، لێ دیسان برهنگهكی ژ رهنگان دیسان خهبات و زهحمهتی بهردهوامن و ل روژههلات پێشكهڤتن ژی برێڤهنه.
دهرفهتێن سێكوچكهیهكێ سهروكاتیێ بو گهلێ مه هێشتا ههیه..!!
مه ل دهما بوری بهحسا سهروكایهتی و رێبازا ئوجهلانی كرن، خهریكه ئهڤ رێبهره سهروهریهكا ناڤنهتهوهیی و كوردستانی بنهجێ تومار بكهتن، لێ ل سهر وهلاتێ مه، ل سهر گهلێ مه پلانگێری ههیه، دوژمنكاریا بهردهوامه، نهیارتیهكا زور و دژوار بهردهوامه، لێ ل گورهی ئهگهر و كاودانێن نوكه ههی، دبیتن تێرانهكتن و بهرگهگرتن قورس و خودان خویكهكا زورا گران بن...لهومانێ ههما ههنگی و سهروهری و خودانهیكا كوردی و كوردستانی زور تر و مجدترێ پێویسته، دئالیێ دی ژی دا رهنگه پلان و بهرسنگرتنێن نهیارێن مه ژی ههبن، نهخاسم ئهو دهستههلاتدارێن خوه دبیتن ددهستههلاتداریا(عهرب، تورك، فارسی)دا، ل عێراقێ ئهڤ وهلاته ناڤهگهرهیتن دوخێ خوهیێ جاران، خهریكه بهغدا لاوازببیتن و عێراقهكا فدرالی، بههرێمداریهكا(كوردی، سونی، شیعی) جهبگریتن و بنهجهببیتن، دیسان سوری ژی ناڤهگههیتن دوخێ خوهیێ بهرێ، دبیتن ل وێرهژی دهستههلاتهكا فدرالی(كوردی، سونی، شیعی)، ژ سێ یان چار ههرێمان دروست ببیتن، دیسان خهریكه كورد جهێ خوه دنهخشهیێ سوریێ دا بنهجهبكهن، رهوشا توركیا و ئیرانێ ژی ل گورهی نهخشه و پلان و خاستهكێن وان برێڤهناچیتن، ئیرانێ بفهرمی ههرێما باشور و روژئاڤا قهبیل كریه، نهدویرهژی ل روژێن بهێتن ههرێما روژههلات ژی بهێتن دروست كرن، نهیا بهرئاقله ژی تاكو دوماهیكێ دهولهتا توركی ههبونا كوردان رهد بكهتن، چ دویر یان نێزیك خوبرێڤهبهریا كوردێن باكور ژی دێ ئاڤا بیتن...بویه دهلیڤهیا خوبرێڤهبهریهكا كوردی و كوردستانی ئهگهر و بنهمایكێن وان ههنه، ل عێراقێ سهركومار كورده ( دكتور بهرههم سالح) كهسهكێ چالاك و بهرنیاس و خودان تهجروبهیهكا مهزنه، رول و چالاكیێن وی زور ههنه، باوهریا من ئهوه ههول و بزاڤێن وی ژی دناڤا تهڤگهریا ناڤنهتهوهیی، ههرێمی و كوردستانی دا مجد و بكرداری ههنه و برێڤهیه بیاڤهكێ باش بو عێراقهكا بهێز، بو كوردستانهكا بهختهوهر بنیات و فهراههم بكهتن، ههول و بزاڤێن وی ژی برێڤهنه و بهرهڤ پێشدا دچن، مایه هێز و كهسایهتیێن باشور، كورد و كوردستانی پشتهڤانیا وی بكهن، دهستێ وی بگرن، دهرفهتێ نهدهن بكهڤیتن ناڤا زهحمهتی و ناڤا تهلهه و خهفكێن دوژمنان، ل بهغداژی ههم دهرفهت ههنه و ههم ژی ژلایێ ههرسێ سهروكاتیان ههڤكاری و هاریكاریهكا باش دهێتن دیتن..دهرفهتێن ناڤنهتهوهیی ژی هاریكارن، لێ بمن وهره مایه سهروكاتیا ههرێمێ، دهستههلاتا باشور، ژ ڤی قهوارهیێ خوه دهربچیتن و سهر ژنوی بهزر و رامانهكا واتادار خو نویژهن و ئاڤا بكهتن، ئهوێ چهندێ ژی بزانن، شهخصهنهكرن و بنهمالی و حزبایهتیا بهرتهنگ و دهمار گیر...نكاریتن سهرگێریا گهلهكێ وهكی گهلێ كورد و كوردستانی بكهتن، باشور ل دهمێ نوكه مهلبهندێ رێڤهبهریا كوردستانێ یه، ئهگهر سهرگێریهكا ساخلهم و ل گورهی ههل و مهرجێن ههیی، ل گورهی سهرگێریهكا كورد و كوردستانی بهێتن كرن، بێ شكه بهرههمهكێ باش و دهست كهڤتێن نیشتیمانی و نهتهوهیی و دیموكراسی دێ بهرههم گرن و دپاراستی بن.
رێك و چارهسهریێن گونجایی ل گورهی مهرج و كاودانێ ههیی
ل گورهی دیتانا من و لپاش ههلسهنگاندنهكا سڤیل و سهرپێ بو ههل و مهرجێن ههیی، وهسان دبینم سهركرد و سهرانێن كورد و كوردستانی یافهره ل گورهی ڤان خالان نهخشه و پلانێن خوه بو ڤێ قوناغێ جێ بجێ بكهن:
1- ئهگهر چی سهروكایهتی و دهستههلاتا ههرێمێ ل گورهی شهخصهنه و بنهمالی كرن و حزباتیهكا قورغكاری هاتینه دیزاین وئاڤهدانی كرن، لێ دهرفهت ههیه ل گورهی نهخشه و پلانێن كوردی و كوردستنی خوه دیزاین بكهن، ئیدارهدانه ساخلهم و سازی كری، دویرژ گهندهلی و ل گورهی پرهنسپێن زانستی و سهردهمی و مهدهنی نوێنهریا گهل و وهلاتێ خوه بكهن، كهساتیهكا نیشتیمانی ئاڤابكهن و ل گورهی بهرژهوهندیێن گشتی و مهدهنی سهردهریێ بكهن، ئیدارهدانهكا سڤیل، دیموكراسی، پێشكهڤتی و بپهرهپێدانهكا ئابوری ساخلهم...پهیوهندی و تێكوشانێن ههڤسهنگ و بهرژهوهندیێن ههرێمی، ناڤنهتهوهیی بپارێزن و رهوتێ گهل پێشهوایه و ژن و گهنج سهركردهیه و رابردو و زانست بنهكوكه پهیادهبكهن و تهڤگهرهكا نیشتیمانی ژی ببهشداریا ههمی ئالیان دروست بكهن.
2- ل گورهی یاسا و ئهو پرهنسپێن ههیی، پهیوهندی و دبلوماسیهتا خوه دگهل بهغدا پێش بێخن و دوستایهتیهكا موكوم بینا بكهن، ببن پشتهڤان و ههڤكارێن سهروك كوماری، دهرفهت زور ههنه بو كوردان پێشكهڤتنهكا مهلموس بدهست خوه بێخن.
3- دهمێ وێ هاتیه كورد وكوردستانی دقولایا وهلاتێ خوهدا، پهیوهندیێن خوه بخورتی پێش بێخن و ئیدارهدانا خوه ژی پێشدا ببهن، ئێكهتیهكا سیاسی و لهشكهری دروست بكهن..ئهڤ دوژمنكاریا ههیی و نهخاسم ل سهرباشور ژلایێ دهولهتا توركیا بتهمی بهێتن پروتستو كرن و دهرگههێ دان و ستاندنا ئاشتیهكا براستی بهێتن ڤهكرن، دهرفهت نههێتن دانێ باشور ببیتن بنگههێ دوژمنكاریێ ل سهرئاخ و گهلێ كوردستنی.
4- دام و دهزگایێن دهستههلاتا حكومهتا ههرێمێ ل سهر شهنگهستهیهكێ زانستی و دیموكراستی و گهل پارێزی، سهر ژنوی بهێنه ئاڤاكرن و ساخلهم كرن و ئاڤا هیێ ئابورهكێ ساخلهم و خورت بهێتن بینا كرن و ئهڤ گهندهلی و شهخصهنا ههیی بهێتن بنهبر كرن.
5- راسته كوردستان ل گورهی شهرت و مهرجێن ناڤدهولهتی و دویری ئیرادهیا وان هاتیه دابهش كرن و ئێكگرتنا كوردستانێ ژی دیسان زهحمهتی و مهرجێن گرانن، لێ ئێكگرتنا كورد و كوردستانیان ژی مهحال نینه و یافهر پێنگاڤێن جدی و كریاری بو بهێنه هاڤێتن...ههر نێزیك بونهكا كوردی و كوردستانی ژی دیوارهكێ دوژمنكاریێ دههرفینیتن و دیوارهكا ئێكگرتنێ ژی ئاڤهدان دكهتن..!!
ل دوماهیكێ ژی دبێژم، ئهگهر سهركردێن كوردی ژ حهزێن خوهیێن كهسوكی دابهزن و پیچهكێ داگهریانان بو ئێك دوو بكهن، دهستبهرداری شهخصهنهكرنێ و بنهمالی كرنێ ژی ببن، كاودانێ ناڤدهولهتی و ههرێمی و كوردستانی ژی باش بخوینن و تێگههشتنا وان ههبیتن، وهلات پارێزی و گهل پارێزیێ ژی ل پێشیا خوهدانن، رولێ یاسایێ بلند بكهن و داد و داپهروهریێ پیاده بكهن، ئهو خهتهر و بڤاتیێن ههیی ژی باش ببینن...هینگێ دهرفهت ههیه سامان و سروهتهكێ نیشتیمانی ئاڤابكهن، حزب و عهشائیر و بنهمالك و ئهو شهخصهنهیا ههیی بێخن بن بارێ نیشتیمان و گهلێ خوه...باوهریا من ئهوه ل وی دهمی ئهڤ میراتگریه و قوركاری و بێ سهروبهریا ههیی ژی، دهرفهت هنه بنكهن سروهتهكا نیشتیمان و بو گهلی بهێتن بكارئیناندن.