كەركوك و گەمەی پارێزگار .. ریفراندۆم و 16ی ئۆكتۆبەر
2019-06-09 10:12:29
لەتیف فاتیح فەرەج
لە 16ی ئۆكتۆبەری 2017وە تا ئێستا كورد و بە تایبەت یەكێتی وپارتی سەرگەرمی ئەوەن لەسەر ئەوەی ڕوویدا تەخوینی یەكتر بكەن ، ئێمەومانانیش لە دەرەوەی ئەو دوو هێزە هەر كات ویستبێتمان قسەیەكی جیاواز لە سەر ڕووداوەكان بكەین ئەوا بە پێی لێكدانەوەی هەر یەك لەو دوو هێزە خوێندنەوە بۆ قسەكانمان كراوەو لە دواجاردا خراوینەتە نێو سەبەتەی لایەكیانەوە ، ئەوەش وەك وتم بە پێی خوێندنەوەی ئەوان ، یانی بە كورتی و بەكوردی رێگە نەدراوە دوور لە دەستوەردانی ئەوان و ئازادانە و بێ خستنە نێو سەبەتەی لایەكەوە بابەتەكە هەڵسەنگێندرێ ،ئێستا كە دەڵێین ریفراندۆم بوبە هۆی كارەساتێكی گەورە یەكسەر دەبێت خۆمان بۆ ئەوە ئامادە كەین بە لایەنگرانی 16ی ئۆكتۆبەرو سەفەوی وپیاوی قاسمی سولەیمانی و هتدناوببرێین ، خۆ پێچەوانەكەشی مەپرسە .
لەراستیدا بەر لە ریفراندۆم و لە گەرمەی شەڕی داعشا لایەنی كوردی بە سەرپەرشتی ئەمەریكا لە گەڵ لایەنی عیراقی رێكەوتبون لەسەر ئەوەی هەر شەڕی داعش نەما پێشمەرگە لەوناوچانە بكشێتەوە كە بە دەستیەوەیەتی ، بۆ ئەمە پارەش وەرگیرابوو ، دەقی رێكەوتنەكە ماوەو كەس ناتوانێ نكوڵی لێبكات ، بۆچی پێش ئەو كشانەوە بەڵێنپێدراوە بە پارە كراوە ، بابەتی ریفراندۆم هاتە گۆڕێ ، ئەوە هەر خوداوبارزانی دەیزانن و تەنانەت ئەوانەش فڕیان پێوە نیە كە دەیانگوت 26ی 9 بارزانی لە ئەنجومەنی ئاسایش قسەی هەیە ، بارزانی كە ئەوەندە دڵنیا بوو تەنانەت دەیگوت ئەگەر سەری نەگرت بڵێن "ئەم كابرایە سواری سەری خۆی بووە " سەرینەگرت و ئێستاش هەر كەس رەخنە لە بارزانی بگرێت بەر پەلامارو تانەو تەشەر دەكەوێت و دەیان عەڕابی بە پارە و تەكسی تەلەفون لەسەری دێنە وەڵام .
رۆژی 15ی ئۆكتۆبەر لە كۆبوونەوەی دوكاندا هەموو شتێ یەكلابووبوەوە ئەوەی لە رۆژی دواتر ڕوویدا خیانەت بێت یان كشانەوە ، یان هەڵاتن، بە هاوبەشی كراوەو یەكێتی وپارتی بە قەدەر یەك بەرپرسن تێیدا ، ئەمەش تا ئێستا هەموو گۆشە تاریكەكانی روننەكراوەتەوە ، داوای دادگایەك بۆ ئەو پرسە بۆ ئەوە بوو بزانرێت چی ڕوویداوە ، لێ دەسەڵاتی دادوەری هەرێم تا ئێستا خۆی لەو بابەتە نەبانكردووە.
نەجمەدین كەریم و ریفراندۆم
كاتێ یەكێتی نیشتمانی كوردستان و بەتایبەت مام جەلال دكتۆر نەجمەدینیان لە ئەمەریكاوە هێنایەوە بۆ كەركوك و یەكسەریش كرا بە مەكتەبی سیاسی و دواتریش هەموو یەكێتی كاریانبۆ سەرخستنی كردو میدیای یەكێتی دەیگوت ئەم دكتۆری مێشكە دیاری مامە بۆ كەركوك ، پارتی لە سەنگەرێكی گەورەدابوون لە دژی ، رۆژ نەبوو تانەو تەشەری لێنەدرێت و رۆژیش نەبوو پارتی راپۆرتی زل زلی لەسەر دروست نەكات بۆ دەستەی نەزاهەو شوێنگەلی تر ، ئەو كاتە بۆ پارتی نەجمەدین كەریم لە دوژمنێك زیاتر نەبوو ، من بە درێژای ئەوماوەیە لە زۆر قۆناغدا لە گەڵ دكتۆر نەجمەدین و لە گەڵ دژەكانیشیا لەوبارەیەوە نزیكیم هەبوو ، سەرەتای هاتنەوەی دكتۆرو بوونە پارێزگاریشی ئێمە وەك میدیاكاران لەسەر زۆر بابەت لە گەڵیا دانیشتین ، من كە پارتی ستەمیان لێدەكرد داكۆكیم لێدەكرد ، تەنانەت چەند جارێك بە نوسینیش لەسەری هاتومە دەنگ .
هەندێك خاڵی ئەرێنی دكتۆر نەجمەدین هەبوو ناكرێ نادیدە بكرێن لەوانە :
یەكەم : هەرسێ زمانە سەرەكیەكەی كەركوكی زۆر باش دەزانی و بە هەرسێكیشی قسەی بۆ میدیا دەكرد.
دووەم : لە گەڵ زۆرێك لە ئەمەریكیەكان پەیوەندی و دۆستایەتی هەبوو ، من یەك دوو جار ئاگادار بوم چۆن لە گەڵیاندا بەتەلەفون دەدوا .
سێ : لە سەرەتادا پیاوێكی خاوەن بڕیار بوو ، هەنگاوی دەنا و قسەی خۆی دەكرد ، تەنانەت لە گەڵ پەكەكە زۆر دۆست بوو ، كاتێ پەكەكەشی هێنایە داقوق و سنوری كەركوك گوێی بە هەڕەشەو گوڕەشەی كەس نەدا ، لەو بارەیەوە چیرۆكی زیاترم لایە .
هەروەها دۆستی عوسمان بایدەمیرو هەدەپەو ئەحمەد تورك و ئەوانیش بوو .
چوار: پڕۆژەیەكی گرنگی هەبووبۆ خۆخاوەنی كەركوك ، لەو بارەیەوە پارتی زۆر دژایەتیان كرد .
لە گەڵ ئەوەشدا خاڵی نەرێنی زۆریشی هەبوو، بەرنامەی كاركردنی لە كەركوك بێسەرەو بەرە بوو ، هەندێ جار توند و خراپ مامەڵەی لە تەك ئەوانی تر دەكرد ، خۆی یان هالەكەی دەوری خزاندیانە نێو یاریەكی مەترسیداری گەندەڵیەوە ، بە هۆی نەخۆشكەوتنی مام جەلالەوە بۆ ماوەیەكی زۆر لە كەركوك دابڕا ، رۆژی 16ی ئۆكتۆبەر بەڕێگایەكدا ڕۆی كە نابوو بەوێدا بڕوات ، لەو بارەیەوە قسەی تریش زۆرە بۆ وتن .
بۆچی نەجمەدین كەریم دوای چوونی بۆ توركیا بە تەواوەتی تەسلیمی پارتی بوو ، بۆچی ئاڵای كوردستانی بێگەڕانەوە بۆ توركان و عەرەبی كەركوك و بێگەڕانەوە بۆ بەغدا هەڵكرد ، بۆچی پارەی پترۆدۆلاری خستەبانكی كوردستانەوە ، بۆچی لە گەڵ ریفراندۆم بوو ، بێ ئەوەی سەیری ئەنجامبكات ئەمانە تا ئێستا وەڵامنەدراونەتەوەو دكتۆریش خۆی لە وەڵام دانەوەیان ئەدزێتەوە .
لە 2017ەوە بۆ 2019
دەستی دەستی كردن بە كەركوك
ئەوەی لە مانگی 10ی 2017 ڕویدا شكستە ، هەرەسە ، یان ئاشبەتاڵ و هەڵاتن ، مایەی قسە كردنێكی زۆرو بەردەوامە ، من هەمان رۆژو رۆژی دواتریش لە كەركوك بووم زۆر شتم بە چاوی خۆم بینی و پێشتریش قسەی خۆم كردوە لە بارەیانەوە ، ئەوەی لە مانگی 10 ڕوویدا هی ئەوەبوو لە مەودای دوو مانگدا و هەر لەو ساڵەدا یەكێتی وپارتی و لایەنەكوردیەكانی تر دەست بە چارەسەركردن و ساڕێژكردنی بكەن ، بۆ نەیانكرد ، راستی دەبێت لە داهاتودا وەڵامی ئەوەمان دەسكەوێت ، هەڵبەت نەوت رۆڵێكی مەترسیداری لە لێكترازانی كوردا بینی لە كەركوك ، بە درێژای ساڵی 2018ەش ئەوەندەی بەزمی تەخوین و تەخوینكاری قسەی لە سەر كرا ، ئەوەندە بیر لە هیچ پڕۆژەیەك نەكرایەوە بۆ كەركوك ، مەترسیەكانی عەرەباندن ، سڕینەوەی كورد ، تۆڵە كردنەوە لە هەندێ چەوت و چێڵی بەرپرسانی پێشمەرگەبەردەوام زیادی دەكرد ، ئێمە زۆر زوو لە گەڵ مەلا فەرماندا لەسەر مەسەلەی پەڵكانەوسەرگەڕان كۆنگرەی رۆژنامەنووسیمانكردومەترسیەكانمان نیشاندا ، سەرانی كورد هێشتا سەرگەرمی شكاندنی یەكتر بوون ، لە ریفراندۆم پاشگەزبووبوونەوە ، لێ كەس سەری خۆی هەڵنەگرت وكەسیش داوای بوردنی نەكرد ، ئەوەی لە 16ی ئۆكتۆبەریش ڕوویدا بێ وەڵام و لێكۆڵینەوە رۆی .
بە درێژای 2018 دەستی دەستی بە كەركوك كراو هەرجارەو یەكێك دەكرایە پاڵەوانی چارەسەر ، لەوەش سەیر تر ئەم بابەتەش دیسانبووەوە بە ماركەیەك تا هەندێ كەس كەسابەتی پێوە بكەن و بگەڕێنەوە سەر عادەتە زۆر قەدیمەكەی خۆیان ، بە درێژای ئەو ساڵە ناو هێنراوناوبرا ، لێ كەسیان بە گەن نەكران ، خۆ ئەگەر بە گەنیش كرابان وەك ئەوەی دەڵێن شتی واهەبووە ، ئەوە لە "حەچی جەراید" زیاتر نەبووە ، ئێستاش تازە كات هیچی بە دەمەوە نەماوە بۆ ئەوەی پارێزگارێكی كورد بتوانێ هیچ بگۆڕێ و هیچ بكات ، ئێمە زۆر زوو وتمان ئەمە گەمەی كات كوشتنە ، هەڵبەت قسەكەشمان بە ڕاست گەڕا ، ئەگەر ئەمساڵ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگا بكرێت ، هەڵبەت ناكرێت ، ئەمساڵ لە شەش مانگ كەمتری ماوە ،بە شەش مانگ هەر پارێزگارێك دابنەیت هەر بەڕێوەبەری فەرمانگەكان ناناسێت ، خۆ ئەگەر پرۆسەی هەڵبژاردنەكە بكەوێتە ساڵی 2020یشەوە ئەوەلەو ساڵەدا قسە لە سەر ژمێریش دەكرێت ، كەواتە كۆی دانان و دانەنانی پارێزگار لە گەمەیەكی بێمانا زیاتر نیەو ئەو پارێزگارە بە هەموو لێكدانەوەیەك تەمەنی ناگاتەساڵێ .
لەمەدا چەند كەركوكیەكان بەرپرسن ، ئەوەندەش هەقی خۆیانە بزانن بۆچی پرسی ئەم شارە بەو دەردە براوكرایە گرێ و گۆڵی نەكراوە ، كەركوكیەكان هەقە لەبری چەپڵە كوتین بۆحزبە كوردیەكان پرسیاری ئەوە بكەن نرخی فرۆشتنی شارەكەیانلەویاریانەدا چەندبووە ، چونكەلەبەرانبەر ئەو فرۆشتنەدا پارە وەرگیراوە ، كێ فرۆشتویەتی ئەوەیان دیسانپێویستە دادگا یەكلای بكاتەوە .