بوچ گران بون ؟ و دێ چەوان ئەرزان بن!
2019-04-08 14:47:28
جوتیار عەبدولعەزیز
ل دەستپێکێ دڤێت بزانین ئایە ل وەلاتێن پێشکەفتی د بوارێ ئابوریێ دا داهات و سامانێ وان چ ژ سەکتەر دهێت ؟
یا رون و ئاشکرایە کو ل وەلاتێن پێشکەفتی زوربەیا داهاتا وێ ژ بەرهەمێ نافخوو و هناردەکرنا بەرهەمی و پیشەسازی و گەشتوگوزار و باج ...هتد بیت رێژەکا کێما داهاتی ژ پەترولێ بێت بڤی شێوەی ئەو بخو چێکەرێن بەرهەمێ خونە و گرنگیا وان لسەر بەرهەمێن دەرڤە زورا کێمە و بڤی شێوەی کێم جارا دێ توشی گرانبونا بازاری و هەلاوسانێ بن و ئاسایشا خوراکی دێ یا بەقرار بیت.
لەوما ئەگەر ئەم ئێکسەر گرێدەین ب عێراق و کوردستانێ ڤە دێ بینین جوداهیەکا مەزن هەیە و زێدەتر 90 ژ سەدێ داهات و سامانێ وەلاتی ژ پەترولێ دهێت و یا مەترسیدار ژی ئەوە ئەڤ وەلاتە خودانێن بەرهەمێن کێمن د بورێ کشتوکال و پیشەسازی دا و گرنگیا وان لسەر بەرهەمێن دەولەتێن دێ نە لەوما مەترسیەکا زور ڤان وەلاتان هەیە ژبەرکو هەر گورانکاریەکا ل وان وەلاتا چێدبیت ئەڤێن ئەم بەرهەمان ژێ دئینین دێ بیتە ئەگەر د ناڤخویا مەدا بهایێ کەل و پەلان گران بن .
هەروەک ئەگەر تایبەت بکەین ب کوردستانێ ڤە دێ بینین زوربەیا پێتڤیێن مە ل وەلاتێن جیرانن ئەوژی تورکیا و ئیرانن ژبەرهندێ هەر لڤینەکا ل بازارێن تورکیا و ئیرانێ چێبیت ئێکسەر رەنگڤەدانا وێ لسەر مە هەیە و هەر ئاریشەکا ئابوری ژی ل ڤان دوو وەلاتا چێبیت ئەم ژی دبینە زەرەرمەندێن ڤێ ئاریشێ .
گەلەک نموونە هەنە لێ ئەم گەلەک دیر ناچین ئەڤ گرانبونا بهایان لسەر چەند کەل و پەلەکێن خارنێ مینا(پیفاز ، پتات باجان) کو زێدەتر ئەم ژ ئیرانێ هاوردە دکەین لەوما ژبەر ئەو هەلاوسانا ل ئیرانێ چێبوی و گرانبونا بهایانە دبیتە رەنگڤەدانەکا نەرێنی لسەر کورستانێ کو دێ ئێکسەر بهایێن ڤان کەل و پەلێن دیارکری گران بیت ژبەر هەلاوسانا هاوردە ژ ئیرانێ (التچحم المستوردە) ئەڤەژی ژبەر نە پلانیا مەیە د بوارێ کشتوکالێ دا و پیتە نەدانا حکومەتێ یە بڤی کەرتی.
مە باش زانی بوچ بهایێن کەل و پەلان گران بو لێ دڤێت بزانین ژی دێ چەوا ئەرزان بن ؟
ئێکەم پێنگاڤا حکومەتێ دڤێت راببیت ب پێشڤەبرنا کەرتێ کشتوکالێ ب رێکا هاریکرنا جوتیاری و دانا پارچە زەڤیان ژبو زێدەکرنا بەرهەمێ نافخوو و دانا وان ئامیرێن پێشکەفتی ئەڤێن بکارتینن بڤی بواری دا ژلایێ حکومەتێ ڤە و دانا قەرزا ب جوتیار داکو بشێن ب وی قەرزی روبەرەکێ زێدەتر ژ بەرهەمی تەرخان کەت بو کشتوکالێ دگەل چەندین رێکێن دی .
پێتڤیە سەر حکومەتێ ڤێ بکەت چونکە یا گرێدایی ئاسایشا خوراکی یە تا ڤی کەرتی پێشنەئێخیت دێ هەمی دەما ئاسایشا خوراکی ل کوردستانێ د مەترسیێ دا بیت تا رادەکی ئەگەر ڤان دوو وەلاتێن مە بەحسکری دەرگەهـ لسەر مە گرتن یان هنارتنا چەند جورەکێن بەرهەمی قەدەغە کر ژبەر ئابورێ خو لڤێرێ یا زەرەرمەند بتنێ کوردستانە .
لەوما دڤێت ب زیترین دەم حکومەت پێنگاڤا ئێکێ پاڤێژیت و و پاشی دەمێ حکومەتێ کەرتێ کشتوکالی پێشخست دڤێت کەرتێن دی ژی پێشبێخیت ژبو هندێ چ جارا ئابورێ مە لژێر کارتێکرن و فشارا چ وەلاتا نەبیت و ئێدی ئەم خودانێن ئابورێ خو بین .
هەروەسا لدیڤ ڤێ قوناغە چارەسەریا مە بەحسکری پێتڤیە حکومەت تایبەت د کەرتێ کشتوکالێ دا دەمێ بەرهەمێ مەیێ کشتوکالێ زێدەبوو و پێتڤیێن مە پرکرن لڤێرێ پێتڤیە حکومەت نەهێلیت ئەڤ بەرهەمێ دکەت ژدەرڤەی وەلاتی بێتە ناڤ مەدا تا دەمێ وی بەرهەمی بمینیت قەدەغە بکەن داکو جوتیارێ مە زەرەرمەند نەبین و هەروەسا ژلایەکێ دیڤە دڤێت حکومەت چاڤدێریا بهایێن بەرهەمێ نافخوو بکەت داکو بهایێ وان گران نەبیت و هەردەم پشتەڤانێ ماددی و مەعنەویێ جوتیاری و خودان بەرهەمی بیت و ئاسانکاریان بو بکەت ..