جویس كەرەم     
" نیشتمان خۆشەویستە، نیشتمان بەرز و بڵندە"  سەرۆكی كۆچكردووی سوریا, حافز ئەسەد هەمیشە ئەمەی دەوتەوە و " دامەزرێنەری سوریای نوێ" پێشبینی ئەوەی نەدەكرد كە دوای 19 ساڵ لە كۆچكردنی نیشتمان دەبێتە بنكەیەكی روسیا، پارچەیەكی دەبێتە كاڵای دانوستانی نێوان توركیا و ئەمریكا و پارچەیەكی تری دەبێتە گۆڕەپانی فڕۆكەوانی ئیسرائیل و میلیشیا مەزهەبی و ئیقلیمییەكان دێنە ناو وڵاتەكەوە خەریكە دەبن بە بەهێزترین فەرمانڕەوا.
دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا دانوستان لەگەڵ توركیا دەكات دەربارەی ناوچەیەكی ئارام كە رووبەڕەكەی 32 كیلۆمەترە و ئەوەش پاشەكشێی واشنتۆن ئاسان دەكات و بەشێكی دۆسیەكە رادەستی رەجەب تەیب ئەردۆغان دەكات بە مەرجی پاراستنی كوردەكان، بەلای ئەمریكییەكانەوە، ناوچەی ئارام ، شریتێكی سنوریی سەقامگیر بۆ توركیا دابیندەكات و دووریدەخاتەوە لە هێرشی زەمینی بۆ سەر ناوچەی كوردەكان، لە بەرامبەر پاشەكشێ پێكردنی چەكدارەكانی پارتی كرێكارانی كوردستان بۆ ناوچە دوورەكان لە توركیاوە وەك دۆڵی قەندیل.
لەبەرامبەردا ئەمریكا بە زیادتركردنی ئاڵوگۆڕی بازرگانی  سەرنجی توركیای راكێشاوە و كوردەكانیش بە گەرەنیتكردنی لامەركەزییەت و نیمچە ئۆتۆنۆمییەك و هەوڵدان بۆ رێوشوێوێنی ئەمنی بۆ پاراستنی ناوچەكانیان كە ئێستا لەژێر دەسەڵاتیاندایە و ئەوە داواكاری سەرەكی كۆنگرێسە.
وردەكاری ناوچەی ئارام لە نێوان فەرماندەیی بەرگری و سەربازی توركیا و ئەمریكا تاوتوێدەكرێت، ئەوەش لەگەڵ سەردانەكەی جۆزێف دانفۆرد سوپاسالاری ئەمریكا بۆ ئەنكەرە و پێش ئەویش  سەردانی دوو وەفدی كۆشكی سپی و وەزارەتی دەرەوە، بەڵام ئەو پرسیارانەی هاتونەتە ئاراوە ئەوەن كە كێ‌ ناوچەكە دەپارێزێت؟ كێ‌ بودجەی بۆ دابیندەكات؟ چ رۆڵێكی دەبێت لە داڵدەدانی ئاوارەكان یان فشارخستنە سەر دیمەشق؟ وەڵامی كۆتایی دەربارەی ئەم پرسانە نیە، ترەمپ دەیەوێت رێككەوتنێك لەگەڵ توركیادا بكات و لە هەمان كاتیشدا دەیەوێت پارێزگاری لە بەرژەوەندیی كوردەكان بكات و تەنگ بە ئێران و روسیا هەڵچنێت.
لە سایەی ئەم مەعمەعەیە و تەمومژەدا دەربارەی بژاردەی ناوچەی ئارام، ئەریك پرینس، عەرابی كۆمپانیا ئەمنییەكان خزمەتگوزارییەكانی بۆ سوریا دەخاتەڕوو.
پرینس، بەڕێوەبەری پێشووی كۆمپانیای " بلاك وۆتەر" كە نەیتوانی وەزیری پێشووی بەرگری ئەمریكا جەیمس ماتیس قایل بكات كە خزمەتەكانی لە سوریا وەبەربهێنێت و جەنگی ئەفغانستان رادەستی كۆمپانیا بەرگرییە تایبەتەكان بكات، لە سوریا سەركەوتوو دەبێت، چونكە قورسە ئەو بۆشاییە ئەمنییە ی كە لایەنی ئەمریكی دروستیدەكات لەلایەن لایەنی توركییەوە پڕبكرێتەوە بەهۆی ناڕەزایەتی شەڕڤانە كوردەكان لە هێزەكانی توركیا و لایەنی عەرەبیش دوودڵە لە بەشداریكردن و سوپاكەی رووبەڕووی میلیشیاكانی ئێران ناكاتەوە، هەروەها ئەمریكاش نایەوێت روسیا سودی لێ وەربرێت و رەتیشیدەكاتەوە كە رژێمی سوریا ناوچەكان كۆنترۆڵ بكاتەوە، هەموو ئەمانە هەلێكی دەگمەن بۆ پرینس دەخوڵقێنن كە هەڵمەتی بانگەشی راگەیاندنی لە رێگەی " فۆكس نیوز"ەوە دەستپێكردووە بۆئەوەی دۆسیەی شەڕ لە سوریا وەربگرێت.
لە هەمان كاتدا روسیا ئامادەگی سەربازی لە باشوری سوریا زیاتردەكات و ئیسرائیلیش هەوڵدەدات خۆی بگونجێنێت لەگەڵ گۆڕانكارییە مەیدانییەكان و وەك لە پێشینەی سەربازی تەركیزی خستوەتە سەر بوونی ئێران.
ئەو دوو گورزە سەربازییەی كە تەلئەبیب دووجار وەشاندویەتی لە دوای راگەیاندنەكەی ترەمپ بۆ كشانەوە لە 19ی كانونی یەكەمەوە، كە دواهەمینیان ئەوەی هەینی رابردوو بوو، هەوڵێكە بۆ چەسپاندنی واقعێكی نوێ‌ دوای كشانەوەی ئەمریكییەكان لە ئەمساڵدا یان ساڵی داهاتوو.
گرەوی چاودێران ئەوەیە كە گورزەكانی ئیسرائیا لەگەڵ پرۆسەی كشانەوەی ئەمریكا لە سوریا زیاتردەبن بۆ تەواوكردنی فشار لەسەر ئێران، هەروەها هەوڵی ئەمریكیش هەیە بۆ لێكنزیك كردنەوەی دیدو بۆچونی نێوان ئەنكەرە و تەلئەبیب لە سوریا و یەكخستنی هەوڵەكانیان بۆ جڵەوكردنی ئێران،  ئەوەش كارێكە دوورە توركیا ئەنجامیبدات.
پرسی كردنەوەی باڵیۆزخانەكان لە دیمەشق وادەردەكەوێت كە كەمێك هێواش بوبێتەوە، بە تایبەتی دوای سەردانەكەی ماك پۆمپیۆ وەزیری دەرەوەی ئەمریكا بۆ ناوچەكە و رەتكردنەوەی سعودیە بۆ نیازی كردنەوەی باڵیۆزخانەكەی لە دیمەشق بەمزوانە، ئیدارەی ئەمریكا بەم ئاراستەیە فشاری كرد و نایەوێت باڵیۆزخانەكان بەبێ‌ بەرامبەر بكرێنەوە، بە تایبەتی چانسی ئەوە هەیە كە ئەو كارە بخرێتە دانوستانەكانی كە " گیێر پیدەرسۆن" سەرۆكایەتییان دەكات كە ئەم هەفتەیە سەردانی دیمەشقی كرد.
قۆناغی دابەشكردنی كێكەكەی سوریا گەیشتووە و ئەوەش لەگەڵ پەیوەندییەكانی ترەمپ- ئەردۆغان و سەردانە بەردەوامەكان بۆ روسیا و ئەوەی گەورەترین غائیبە سورییەكان خۆیانن، كە دوای هەشت ساڵ لە شەڕ و كاولكاریی، هیچ سەركەوتوویەك لە سوریا نیە، بەڵكو پەرتبوون و توندەڕەوییی و جیاكاری ئەتنیكی و ئینتهازیەتی نێودەوڵەتی و هەڵپە بۆ دابەشكردنی خەڵاتەكان و چنینەوەی سودە مادیی و سیاسیی و مەعنەوییەكان هەیە.