كاوە محەمەد

ئێوارەی (٢/١/٢٠١٥) هەریەک لە؛ (ئارام شێخ محەمەد، د.دەرباز محەمەد، مەحمود رەزا و کاوە محەمەد) لەماڵەکەی خۆی سەردانی (د.عادل عبدالمهدی-وەزیری نەوت)مان کرد کە لەسەر داوای خۆی بوو، ئەویش بەهۆی بێزاریی لەسیاسەتی نەوتیی حکومەتی هەرێم و هاوئاهەنگی نەکردنیان لەگەڵ حکومەتی فیدراڵ، باسمان لەپێویستیی بوونی رێککەوتنێک کرد لەنێوان هەرێم و بەغدا تا بتوانرێت چارەسەرێکی بنەڕەتی بۆ کێشەکان بدۆزرێتەوە، من باسم لەوە کرد کە باشترە حکومەتی فیدراڵ کار لەسەر ئەوە بکەن و لەپرۆژە یاسای بودجەش جێگیر بکرێت کە مووچەی خەڵکی هەرێم لەلایەن بەغداوە دابین بکرێت، نەک وەک ئێستا لەرێگەی پارتی و یەکێتی-ەوە بێت و بۆ بەرژەوەندیی حزبی بەکاریبهێنن، ئەو پرسیاری ئەوەی کرد کە یەکێتی و گۆڕان رایان چی دەبێت ئەگەر رێگەیەک بدۆزینەوە کە بە (ناوچەی سەوز)دا نەوتی کەرکوک هەناردەی دەرەوە بکەین ؟ ئێمەش بۆمان روونکردەوە کە ئەگەر کار لەسەر ئەو بژاردەیە بکرێت و یەکێتی و گۆڕان دڵنیابن کە دەتوانن لەو رێگەیەوە مووچەی خەڵکی ئەو دەڤەرە دابین دەکەن و دۆخی بازاڕ و بازرگانیی ناوچەکە دەبووژێتەوە، لێی دێنە پێشەوە. دوایی لەچوارچێوەی دەربڕینی نیگەرانییەکانی لەسیاسەتی نەوتیی هەرێم، وتی؛ کە سەردانی تورکیام کرد، داوام لە (داود ئۆغڵو-سەرۆک وەزیران) کرد کۆپییەکی ئەو رێککەوتنە (٥٠) ساڵییەم بداتێ کە لەگەڵ حکومەتی هەرێم ئیمزایان کردووە، وتی؛ پێی نەدام و پێی وتم؛ وا باشترە لەبەرپرسانی حکومەتی هەرێمی داوابکەیت، ئەوان بەشێکن لەعیراق و پێویستە ئەوان لێی ئاگادارتان بکەنەوە.

دەزانین هەرێم نەوتی زیاتر دەفرۆشێت

رۆژی (١٩/١/٢٠١٥) لەلیژنەی نەوت و وزە، میوانداریی (د.عادل عبدالمهدی-وەزیری نەوت)مان کرد، باسی لەپلانی وەزارەتەکەی سەبارەت بە بەرهەمهێنان و هەناردەکردنی نەوت و رێککەوتنەکەی نێوان بەغدا و هەولێر کرد، لەبارەی رێککەوتنەکەی نێوان هەولێر و بەغدا و چەند پرسێکی تری تایبەت بە وەزارەت پرسیارم لێکرد، لەوەڵامدا وتی؛ ئێمە دەزانین ئەو (٢٥٠) هەزار بەرمیلەی لەرێگەی (سۆمۆ)وە هەرێم دەینێرێت، هەموو نەوتی هەرێم نیە، بەڵام ئەمە باشترە لەوەی هەرێم سەربەخۆ هەموو نەوتەکەی هەناردە بکات و لەهەوڵی ئەوەشداین هەموو نەوتی هەرێم بگەڕێنرێتەوە ژێر کۆنترۆڵی بەغدا..

جێی خۆیەتی ئەوە بڵیین کە؛ (د.عادل عبدالمهدی) چ لەوکاتەی کە وەزیری نەوت بوو و چ کە دواتریش بوو بە سەرۆک وەزیران، هاوکار و پشتیوانێکی بەهێزی هەرێم و چارەسەرکردنی کێشەکانی نێوان هەرێم و بەغدا بووە، چەند جارێک لەنزیکەوە گفتوگۆمان کردووە و هەمیشە دەیوت کە؛ ئەو نەک خۆی بە هاوسۆزی پرسی کورد دەزانێت، بەڵکو پرسی کورد بە هی خۆی دەزانێت و باسی پەیوەندییە هاوڕێیانەکانی لەگەڵ سەکردەکانی کورد (مام جەلال، کاک نەشیروان و کاک مەسعود بارزانی) دەکرد کە بۆ ساڵانی خەباتی شاخ دەگەڕێتەوە. بەڵام بە داخەوە سەرکردەکانی کورد و دەسەڵاتدارانی حکومەتی هەرێم ئەو هاوسۆزی و پشتیوانییەی ئەویان وەک پێویست نەنرخاند و هاوکاری نەبوون لەچارەسەرکردنی کێشە هەڵپەسێردراوەکانی نێوان هەرێم و بەغدا، لەوەش ناخۆشتر ئیحراجکردنی بوو لەبەردەم لایەن و بەرپرسانی تری عیراق، بۆ نموونە؛ لەکۆبوونەوەیەکدا بە وەفدێکی دانوستانکاری هەرێمی وتبوو؛ ئێمە دەزانین ئێوە لە (٥٥٠) هەزار بەرمیل نەوت زیاتر هەناردە دەکەن (ئەوکاتە نەوتی کەرکوکیش لەژێر کۆنترۆڵی هەرێم بوو)، بەڵام ئێوە ئەو بڕەمان رادەست بکەن و بۆ زیادەکەی خۆمانی لێ بێ دەنگ دەکەین (ئەمەی بە ئاماژە پێ وتبوون و دەستی خستبووە سەر دەمی)، کەچی (ئاشتی هەورامی-وەزیری سامانە سروشتییەکانی هەرێم) لەدیدارێکی رێکخراوی (مێری)دا و لەبەردەم ژمارەیەکی زۆری بەرپرس و کەسایەتییەکانی عیراق و هەرێم، رووی لە (د.عادل عبدالمهدی) کردبوو و وتبووی؛ ئەی تۆ لەفلانە کۆبوونەوە نەتوت؛ خۆمان لەنەوتە زیادەکە بێ دەنگ دەکەین !..

ناتوانم هەموو راستییەکان بڵێم..

رۆژی (٢٤/٧/٢٠١٩) هەریەک لەئەندامانی فراکسیۆن؛ (د.یوسف محەمەد، هۆشیار عەبدوڵڵا، د.غالب محەمەد و کاوە محەمەد) لەگەڵ (د.عادل عبدالمهدی-سەرۆک وەزیران) کۆبووینەوە، چەند رۆژێک لەمەوبەر فراکسیۆنەکەمان بەیاننامەیەکی سەبارەت بە پرسی نەوت و کێشەکانی نێوان هەرێم و بەغدا دەرکردبوو، دیاربوو بەیاننامەکە جێی رەزامەندیی سەرۆک وەزیران بوو، بۆیە (د.عادل عبدالمهدی) تەلەفۆنی بۆ کردم و دەستخۆشی دەرکردنی ئەو بەیاننامەیەی لێکردین و وتی؛ خۆزگە هەوڵتان دەدا پەرلەمانتار و فراکسیۆنەکانی تریش هەمان را و بۆچوون و بەرچاوڕوونیان سەبارەت بەو کەیسە هەبێت، دواتر بێزاری و نیگەرانیی زۆری لەبارەی هەڵوێست و سیاسەتی نەوتیی حکومەتی هەرێم دەربڕی کە سەرەڕای ئەوەی ئەو بە جدی دەیەوێ ئەو کێشانە چارەسەربکات و گوشارێکی زۆری لەسەرە، بەڵام بەرپرسانی هەرێم هاوکاری نین، منیش تەئکیدم لەزەروورەتی بەردەوامبوونی لەسەر ناردنی پارە بۆ هەرێم کردەوە تا بتوانرێت مووچەی خەڵکی هەرێم دابینبکرێت، وتی؛ دڵنیابە تا من لەو پۆستەدا بمێنم، ناردنی ئەو بڕە پارەیە بەردەوام دەبێت. هەر لەو پەیوەندییە تەلەفۆنییەدا داوام لێکرد کە وەک فراکسیۆن لەگەڵی کۆببینەوە و کۆمەڵێ پرس هەیە لەگەڵیدا باسیان بکەین، ئەویش پێی باش بوو و دواتر  لەسەر کاتەکەی رێککەوتین.

لەو کۆبوونەوەیەدا، ئێمە؛

١-سوپاسمانکرد کە مانگانە پارە دەنێرێت بۆ هەرێم و گوێ بە گوشارەکانی سەری و کەمتەرخەمیی حکومەتی هەرێم نادات، لەکاتێکدا بەپێی یاسای بودجەی (٢٠١٩) دەبێت حکومەتی هەرێم رۆژانە (٢٥٠) هەزار بەرمیل نەوت رادەستی بەغدا بکات.

٢-پێویستە کێشەی نەوت و بودجە بە تەواوی لەنێوان هەرێم و بەغدا چارەسەربکرێت و یاسای نەوت و غاز دەربکرێت و دەستەی چاودێریی داهاتە فیدراڵییەکان (بەپێی مادەی ١٠٦ی دەستور) دابمەزرێت کە یاساکەی لەساڵی (٢٠١٨)دا دەرچووە.

٣-شایستە داراییەکانی ساڵانی (٢٠١٤، ٢٠١٥ و ٢٠١٦)ی جوتیارانی هەرێم خەرج بکرێت کە لەسەر بڕیاری ئەو ماوە.

٤-بەشی کورد لەپۆستی وەزارەتەکان هاوسەنگی تێدابێت و هەمووی نەدرێت بە پارتی و یەکێتی.

٥-کارەکانی (لیژنەی باڵای نەهێشتنی گەندەڵی) هەرێمی کوردستانیش بگرێتەوە.

٦-هەوڵبدەن رێککەوتنە (٥٠) ساڵییەکەی نێوان هەرێم و تورکیا و رێککەوتنی نێوان پارێزگاری کەرکوک و حکومەتی هەرێم سەبارەت بە پترۆ دۆلاری شارەکە، ئاشکرابکەن.

٧-من پێشنیارمکرد کە چاوپێکەوتنێکی بۆ رێکبخەین لەگەڵ ژمارەیەک کەناڵی راگەیاندنی هەرێمی کوردستان تا هەڵوێست و بۆچوونەکانی خۆی بۆ خەڵکی هەرێم روونبکاتەوە.

لەوەڵامدا وتی؛ ناتوانم هەموو راستییەکان بڵێم، کەواتە نەیکەم باشترە.

دواتر لەبەرامبەر تێبینی و داواکارییەکانی ئێمە؛

١-سوپاسی هەڵوێستەکەی کردین، بەتایبەت بەیاننامەکەمان سەبارەت بە دیدی گۆڕان بەرامبەر بە کێشەی نەوت و دارایی نێوان هەرێم و بەغدا.

٢-داوایکرد کە ئەو بۆچوونانە بۆ پەرلەمانتار و فراکسیۆنەکانی تر روونبکەینەوە.

٣-بێزاری لەحکومەتی هەرێم دەربڕی کە رۆژانە (٦٢٥) هەزار بەرمیل نەوت هەناردە دەکات و (٢٥٠) هەزارەکە رادەستی بەغدا ناکات، وتی؛ ئێمەش پابەندبوونمان بەرامبەر بە بڕیاری رێکخراوی (ئۆپیک) هەیە و دەبێ ئەو زیادەیەی هەرێم دینێرێتە دەرەوە، من لەهەناردەی نەوتی باشوور کەمی بکەمەوە.

٤-بۆ شایستە داراییەکانی جوتیاران داوایکرد کە قسە لەگەڵ وەزیری بازرگانی بکەین کە فایلێکی تەواوی ئەولەویاتی کێشەکەی بخاتە بەردەست تا بڕیارێکی لێ بدات.

٥-بۆ گرێبەستەکانیش هەر ئەوەندەی وت؛ کە ئەوەی پارێزگاری کەرکوک ئاشکراکردنی ئاسانترە.  

* بەشێک لەکتێبی (کورسییەک لەتەختەی مێژوو.. ئەودیوی رووداوەکانی ساڵانی پەرلەمانتاریم)