په‌یكار عوسمان

- کێشەی "کۆمەڵگا" ئەوەیە کە ناوەوەو دەرەوەی هەیە. کاتێ ملکەچی یاساو مەرجەکانی بیت، باوەشێکی ئارامەو کاتێکیش وا نەبیت، ئیتر فڕێتئەداتە دەرەوە. دەرەوەی کۆمەڵگاش، یەعنی کوشتنی مەعنەوی و ڕەنگە کوشتنی فیزیکییش،، هەنیجاریش هیچت لێ ناکا، تەنیا ئیهمالت ئەکات، کە ئەوەش بۆ خۆی کوشتنێکە!

- جا بۆ ئەوەی مرۆڤ، لە زەبری ئەم وەحشە دڵڕەقە بپارێزین، ئەبێ نەریت و یاساکانی کۆمەڵگا، دایمە لە ژێر پرسیارو ڕەخنەدابێ، لەپێناو دوو شت: یەکەم بۆئەوەی کۆمەڵگا "وەکو گشتێك" لە جوڵەی ئاسایی خۆیدابێ و بواری ئەپدەیت و تێپەڕاندنی نەرمی ئەو شتانەی هەبێ، کە پێویستە تێیپەڕێنێ. دووەمیش بۆئەوەی مەنفەس و دەرچەیەك هەبێ، بۆ پاراستنی ئەو تاکانەی کە بە هەر هۆکارێكی کۆمەڵایەتی، فیکری، بایۆلۆژی.. ئەکەونە دەرەوەی کۆمەڵگاو مەترسی ئەکەوێتە سەریان.

- بەها کۆمەڵایەتییەکان، لەوێدا ژیانە، کە پەیوەندییەکان و "ژیانی کۆیی" ئێمە ڕێکئەخا.. لەوێشدا مەرگە، کە ئیرادەی فەرد زەوت ئەکاو ئیتر تۆ ئازادیی چوونە ئەودیو دیوارەکانت نیەو لەوێدا ژیان کۆتایی دێ. بۆئەوەشی بەهاکانی کۆمەڵگاو ئازادی تاك، هەردوکی لەسەر خەتی ژیانبێ و هیچیان نەبێتە مەرگی ئەویتریان،، پێویستمان بە "حیکمەتی هاوسەنگی"و خۆپاراستنە لە "حەماقەتی جەمسەرگیری"!

- ئەوەشی کە کۆمەڵگای ئێمەی بردۆتە سەر خەتی مەرگ و بنبەست، هەر ئەوەیە کە زمانی هاوسەنگمان نیەو زمانی ڕادیکاڵ و جەمسەرگیر، ساحەکەی تەنیوە. بەجۆرێك کە ئیتر فەزای هاوبەشمان نەماوەو هیچ ئاڕاستەیەك، ڕەنگێك نیە لە تەنیشت ئەوانیتردا، بەڵکو هەر ئاراستەیەك، نەفەسێکی داگیرکاریی و کردنە دەرەوەی ئەوانیترە!

- سەیرکە، ئێمە فیمینیست و ڕێکخراوی ژنانمان زیادیکردو ژنکوشتنیشمان هەر زیادیکرد! سەیرکە ئێمە بانگخوازو مامۆستای ئەخلاقمان زیادیکردو حاڵی ئەخلاقیش شڕتر بووە! سەیرکە ئێمە موعارەزەمان نەبوو، لە هەنێ ڕووەوە حاڵمان زۆر باشتربوو لە ئێستا! ئەمانە بۆ وایە، لەکاتێکا ئەبوو پێچەوانەکەیبێت؟

- چونکە بەرگریکردن لە ژن بە زمانی جەمسەرگیریی، ژن ئەباتە ناو شەڕێکی دۆڕاوەوە لەگەڵ پیاوسالارییداو کەڵبەو نینۆکی خێڵ زیاتر دێتە دەرەوە. چونکە بەرگریکردن لە ئەخلاق بە زمانی جەمسەرگیریی، ڕێك یەعنی قۆرخکردن و داگیرکردنی ئەخلاق، کە یەکێ لە لێکەوتەو کاردانەوەکانیشی، لادان و یاخیبوونە لەو ئەخلاقە داگیرکراوە ئایدۆلۆژییە. چونکە موعارەزە هات و جەمسەرگیرییەکی توندی سیاسیی بۆ دروستکردین، دەی لە سایکۆلۆژیای شەڕو دوژمنکارییشدا، لایەنەکان زیاتر ئەچنەوە ناو خۆیان و کەمتر دێنە دەرەوەی خۆیان بۆ ناوچەی چاکەی گشتی!

- بێگومان کێشەکان فرەهۆکارەو مەبەستم ئەوەنیە کە منیش دیسان تاکڕەهەندانەو جەمسەرگیرانە، شتەکە کورت بکەمەوە لە تاکە هۆکارێکدا،، بەڵکو ئەمەوێ بڵێم، "یەکێ" لە هۆکارەکانی کێشەکانی ئێمە، ئەوەیە کە بە عەقڵیەتی جەمسەرگیریی کاریان لەسەر ئەکەین،، ئیتر هەمیشە کە ئەمانەوێ شتێك چاك بکەین، خراپتری ئەکەین و ئا لێرەدا نیەتی باش و خراپ فەرقی نامێنێ و هەردوکی هەر تێکگیران و خراپترکردنە! خۆ داعشێك شەرت نیە نیەتی خراپبێ و کەسێکی خراپ بێت، بەڵکو دیدە پەڕگیرو جەمسەرگیرانەکەی بۆ چاککردن، خۆی و دنیاکەش خراپ ئەکات!

- سەرەتا وتمان، ڕەخنەو پرسیار لەسەر بەها کۆمەڵایەتییەکان با هەبێت، بۆئەوەی ئەپدەیتە نەرمە دوورمەوداکەی کۆمەڵگا بکەوێتە سەر سکەی خۆی.. هەروەها بۆ حاڵەتی طەواری و پاراستنی کەسانی خاوەن کەیسی تایبەت لە سزای کۆمەڵگا.. بەڵام کاتێ ڕەخنەو گفتوگۆ، ئەگۆڕێت بۆ پچڕان و جەمسەرگیریی توندی مەسەلەن نێوان مەلا و نوسەر، ئیتر ئەمە ڕەقهەڵاتنێکی زیاتری کۆمەڵگایەو فرسەتی ئەپدەیتەکە ئەکوژێ،، دەرگای تاوان و توندتیژییشە لە خۆمانی ئەکەینەوە!

- "جەمسەرگیریی" فەزای لەباری توندوتیژییەو بە هەر فیکرو ئاڕاستەیەکەوە بۆ ئەوێ باژۆیت، ئاو ئەکەیتە ئاشی توندوتیژییەوە. یەعنی کاتێ گەنجێك لەسەر گۆڕینی ڕەگەز ئەکوژرێ، لەڕاستیدا هەموومان بەشدارین لە کوشتنیدا، چونکە هەموو ئاڕاستەکان لە دۆخی جەمسەرگیریداین، ئیتر ئەو کولتورەی کە خۆی توندە، توندیی تریشی ئەچێتە سەرو لە شێوەی تاوانێکدا بەرجەستە ئەبێ و دێتەوە بەردەممان!

- لە دۆخێکی واشداو کە شتەکە هاتە سەر خوێن و ژیانی ئینسان، ئیتر چەلەحانێ و جەدەلە بێتامەکان زیادەن و چیتر پرسیارەکەش ئەوەنیە، کە پرسی ڕەگەزو گەوڵوگونی ئینسان، لای ئازادی تاكە، یان لای بەهاکانی کۆمەڵگا،، بەڵکو پرسیارەکە ئەوەیە، کە چۆن ژیان و کەرامەتی ئینسان پارێزراوبێ، بەبێ گوێدانە ئەوەی، کە چی لەناو دەرپێکەیدایە!

- ڕاستی ئەوەیە کە تاك و کۆمەڵ، یان ئازادی و نەریت، لە دۆخی جەمسەرگیری و شەڕدا نین، بەڵام لە دۆخێکی نمونەیی و شامشەریفیشدا نین، بەڵکو لە پەیوەندییەکی بەناویەکداچوودان و ئەوەی کە گرنگە ئەوەیە، ئەم پەیوەندییە ژیانیی بێت و هیچ جەمسەرێك تا ڕادەی مەرگ و پچڕان، شتەکە بەلای خۆیدا ڕانەکێشێ.